Choroby zawodowe

1. Czym są choroby zawodowe – definicja.

2. Podstawowe choroby zawodowe.
3. Ogólne omówienie niektórych chorób zawodowych.
4. Co zrobić gdy zostanie rozpoznana choroba zawodowa?
5. Jakie świadczenia przysługują w razie stwierdzenia choroby
zawodowej?
6. Najważniejsze uregulowania prawne stosujące się do
postępowania w sprawach chorób zawodowych;
 chorobA zawodowA
definicja
Za chorobę zawodową uważa się chorobę
wymienioną w wykazie chorób zawodowych, jeżeli w
wyniku oceny warunków pracy można stwierdzić
bezspornie lub z wysokim prawdopodobieństwem, że
została ona spowodowana działaniem czynników
szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku
pracy albo w związku ze sposobem wykonywania
pracy, zwanymi dalej "narażeniem zawodowym".
 Podstawowe choroby zawodowe:
• Pylice płuc;
• Zespół cieśni nadgarstka;
• Rozedma płuc;
• Zatrucia ostre albo przewlekłe;
• Choroby opłucnej lub osierdzia wywołane pyłem azbestu;
• Astma oskrzelowa;
 Podstawowe choroby zawodowe:
• Zewnątrzpochodne alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych;
• Ostre uogólnione reakcje alergiczne;
• Choroby płuc wywołane pyłem metali twardych;
• Alergiczny nieżyt nosa;
• Zapalenie obrzękowe krtani o podłożu alergicznym;
• Przewlekłe choroby narządu głosu;
 Podstawowe choroby zawodowe:
• Nowotwory złośliwe;
• Gorączka metaliczna;
• Choroby skóry;
• Przewlekłe choroby obwodowego układu nerwowego;
• Obustronny trwały ubytek słuchu typu ślimakowego;
• Choroby układu wzrokowego.
 Definicje niektórych chorób
zawodowych:
Pylica płuc - Dotyczy ona grupy osób narażonych
na wdychanie różnych pyłów np. pył węglowy
powoduje pylicę węglową. Długotrwałe narażenie
organizmu prowadzi do zmiany w obrębie
tkanki płucnej, czego konsekwencją jest
niewydolność oddechowa. Mają z nią problemy
np. górnicy.
 Definicje niektórych chorób
zawodowych:
Rozedma płuc - przewlekła choroba płuc, która
charakteryzuje się nieprawidłowym
powiększeniem przestrzeni powietrznych
położonych obwodowo od oskrzelików końcowych
i destrukcją ścianek tych struktur. Skutkiem
tego jest nadmierne upowietrznienie płuc, przy
zmniejszeniu ilości pęcherzyków płucnych.
Podstawowym objawem chorobowym jest
Próbka tkanki płucnej barwiona hematoksyliną-
duszność. eozyną od pacjenta z rozedmą płuc w końcowym
stadium.
 Definicje niektórych chorób
zawodowych:
Zespół cieśni nadgarstka - Powstaje w wyniku
długotrwałego i intensywnego ucisku
nerwu pośrodkowego biegnącego
kanałem w nadgarstku. Przykładowe objawy:
zanik mięśni kłębu, osłabienie chwytu,
brak możności zaciśnięcia ręki w pięść,
mrowienie w nadgarstku. Dotyczy np.
informatyków (używanie myszki).
 Definicje niektórych chorób
zawodowych:
Astma oskrzelowa - przewlekła, zapalna choroba dróg oddechowych, wywołująca
nadreaktywność oskrzeli, która prowadzi do nawracających napadów
duszności i kaszlu, występujących szczególnie w nocy i nad ranem.
 Definicje niektórych chorób
zawodowych:
Obustronny trwały ubytek słuchu typu ślimakowego –
spowodowany przebywaniem w miejscu gdzie
występuje ponadnormatywny poziom hałasu.
Dotyczy np. osób pracujących w przemyśle
ciężkim, maszynowym.
 Definicje niektórych chorób
zawodowych:
Przewlekłe choroby narządu głosu - są na pierwszym miejscu wśród najczęściej
orzekanych chorób zawodowych, przed zawodowym uszkodzeniem słuchu.
Subiektywne dolegliwości narządu głosu (męczliwość głosu, chrypka, zaniki
głosu itp.) występują praktycznie u wszystkich polskich nauczycieli
oraz uczniów kolegiów nauczycielskich.
 Definicje niektórych chorób
zawodowych:
Choroby układu wzrokowego – mogą być wywołane czynnikami fizycznymi,
chemicznymi lub biologicznymi.

Przykładowe choroby układu wzrokowego:

• alergiczne zapalenie spojówek;
• ostre zapalenie spojówek wywołane promieniowaniem nadfioletowym;
• zwyrodnienie rogówki wywołane czynnikami drażniącymi.
 Definicje niektórych chorób
zawodowych:
Nowotwory złośliwe - powstałe w następstwie działania czynników występujących w
środowisku pracy, uznanych za rakotwórcze u ludzi.

Przykładowe nowotwory:
• rak płuca;
• rak oskrzela;
• rak krtani;
• nowotwór wątroby.
 Kto zglasza choroby zawodowe?
Obowiązek zgłoszenia podejrzenia choroby zawodowej u pracownika
ma:
• pracodawca zatrudniający pracownika, u którego podejrzewa się chorobę
zawodową,
• lekarz, który powziął podejrzenie choroby zawodowej u pracownika.

Zgłoszenie takie musi nastąpić niezwłocznie po rozpoznaniu choroby

zawodowej lub po powzięciu podejrzenia o takiej chorobie.
 Kto zglasza choroby zawodowe?
• pracownik, który podejrzewa, że występujące u niego objawy mogą wskazywać na
taką chorobę;
• lekarz stomatolog, który podczas wykonywania zawodu powziął podejrzenie
wystąpienia u pacjenta choroby zawodowej;
• lekarz weterynarii, który podczas wykonywania zawodu stwierdził u pracownika
mającego kontakt z chorymi zwierzętami objawy mogące nasuwać podejrzenie
choroby zawodowej.
 Gdzie zglosic ?

Podejrzenie choroby zawodowej zgłasza się do:

• właściwego państwowego inspektora sanitarnego,
• właściwego inspektora pracy.

Ma być to instytucja właściwa dla miejsca, w którym praca jest lub była
wykonywana. Jeżeli pracodawca prowadzi dokumentację dotyczącą narażenia
zawodowego w krajowej siedzibie, to właściwa będzie instytucja miejsca siedziby.
 Jakie swiadczenia?
• Zasiłek chorobowy;
• Świadczenie rehabilitacyjne;
• Zasiłek wyrównawczy;
• Jednorazowe odszkodowanie;
• Renta z tytułu niezdolności do pracy;
• Renta szkoleniowa;
• Renta rodzinna.
 Niektóre uregulowania prawne:
Ustawy:
• Dz.U. 2009 nr 167 poz. 1322
Ustawa z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu
wypadków przy pracy i chorób zawodowych;
• Dz.U. 2006 nr 122 poz. 851
Ustawa z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej

Rozporządzenia:
• Dz.U. 2009 nr 105 poz. 869
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2009 r. w sprawie chorób
zawodowych
 Niektóre uregulowania prawne:
• Dz.U. 2007 nr 98 poz. 652
Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 16 maja 2007 r. w sprawie
określenia wysokości jednorazowego odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy
rolniczej lub rolniczej choroby zawodowej oraz zasiłku chorobowego
• Dz.U. 2003 nr 175 poz. 1707
Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 15 września 2003 r. w sprawie
postępowania w razie wypadku lub ujawnienia choroby, pozostających w związku z
pełnieniem czynnej służby wojskowej.
 Podsumowanie
Choroby zawodowe:

• spowodowane działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia lub sposobem

wykonywania pracy;
• powodują zwykle stały uszczerbek na zdrowiu;
• są związane z większością zawodów – w zależności od typu i warunków pracy.