Seyahat Acentalarının Tarihi

Gelişimi
1841 yılında İngiltere’nin Leicester kentine, 20
km uzaklıkta bir alanda düzenlenen geleneksel
festivale, 571 kişilik turist kafilesini trenle götüren
Thomas Cook, modern anlamda ilk turizm
hareketini başlatmıştır. Thomas Cook bir
derneğin üyelerini Leicester’deki bir gösteriye
katılmak için bir tren seferiyle götürerek ilk turu
düzenlemiştir.
Thomas
Cook
Leicester- Loughbrough arasında düzenlenen bu
gezi sonucu, geziye katılanların memnun
kalmaları nedeniyle bu tür organizasyonların ticari
amaçla yapılabileceği ortaya çıkmıştır.
Toplu gezilerin hem ulaşım hem de
konaklama açısından bireysel seyahatlere oranla
daha ucuza mal edilmesi ve bireylerin tek
başlarına gerçekleştirmek için zaman ve para
harcayarak grupla yapılan seyahatlere oranla
daha pahalıya mal etmeleri bu seyahat işini bir
endüstri haline gelmesinin ilk tohumlarının
atılmasını sağlamıştır.
Tur organizatörü olarak yeni bir meslek alanı
açan Thomas Cook, önceleri gezilerinde rehberlik
hizmeti vermezken, daha çok konaklama ve
ulaşım hizmetleriyle ilgili hizmetler vermekteydi.

Cook ilk yurt dışı turunu da İskoçya’ya tren

ve gemi ulaşım araçlarını birlikte organize ederek
gerçekleştirdiği bir tur organizasyonuyla
başlatmıştır.

Gittikçe bu alanda isim yapmaya başlayan

Thomas Cook ilk seyahat şirketini , günümüzde
de hizmetlerini sürdürmekte olan Thomas Cook
Travel adıyla 1860 yılında Londra’da açmıştır.
 Seyahat acenteleri tarihinde 2. Dünya
Savaşı (1944) bir dönüm noktası olmuştur.
Daha önceleri sadece tren ve gemi gibi ulaştırma
araçları seyahat organizasyonlarında sıklıkla
kullanılırken, savaş sonrası kara ve hava yolu
taşımacılığı etkin bir şekilde tur
organizasyonlarında yer almaya başlamıştır.

Özellikle charter uçuşları olarak adlandırılan

gruplara özgü tarifeli seferlerin devreye
girmesiyle, sadece seyahat hizmetleri değil tur
düzenleme organizasyonlarının önemi ortaya
çıkmış, ve tur operatörlüğü kavramı gündeme
gelmiştir
Savaş sonrası yıllardan günümüze kadar
geçen süre içerisinde bu endüstride
yaşanan gelişmeler incelendiğinde, birinci
on yıllık periyot içerisinde,seyahat acenteleri
daha çok klasik acentecilik görevlerini
üstlenmişlerdir.

Klasik acentecilik görevleri arasında,

ulaştırma araçlarının biletlerini bir komisyon
karşılığında satmak, konaklama işletmesi
rezervasyonlarını yapmak, turistik geziler
düzenlemek ve bilgilendirme hizmetlerini
yürütmek sıralanabilir.
 1970’li yıllardan günümüze kadar
olan dönemde ise şu gelişmeler
gerçekleşmiştir. Tur operatörlüğü
ve seyahat acenteciliği arasındaki
hizmet alanlarındaki farklılık iyice
belirginleşmeye başlamış, seyahat
acenteleri, tur operatörleri
tarafından üretilen tur satışlarına
aracılık etmeye başlamışlardır.
 Gelecekte, seyahat pazarlama
işlevlerinin seyahat acenteleri
yerine gelişen bilgisayar
teknolojileri ve internet aracılığıyla
bireylerin bulundukları yerden
ayrılmadan gerçekleştirebilecekleri
bir alan olarak değişeceği görüşü
savunulmaktadır.
Seyahat Hizmetlerinin Gelişimini
Etkileyen Faktörler
A. Ulaştırma sektöründe yaşanan gelişmeler
a) Karayolu Ulaşımındaki Gelişmeler
b) Denizyolu Ulaşımındaki Gelişmeler
c) Demiryolu Ulaşımındaki Gelişmeler
d) Havayolu Ulaşımındaki Gelişmeler
B. Teknolojide yaşanan gelişmeler
C. İnsanların Boş Zamanının ve Refah
Düzeyinin Artması
D. Salgın hastalıklar, ekonomik krizler, doğal
afetler, siyasi istikrarsızlıklar
 1950-1995 Arası Uluslararası Turizm Aktiviteleri Tablosu

Turizm Geliri
Yıllar Turist Sayısı (Milyon)
(Milyar USD)
1950 25.3 2.1
1960 69.3 6.9
1970 165.8 17.9
1980 286.2 105.2
1990 459.2 264.7
1995 563.6 399.0
Dönem Yıllık Artış Yüzdesi Ortalaması Yıllık Artış Yüzdesi Ortalaması
1950-1960 10.6 12.6
1960-1970 9.1 10.1
1970-1980 5.6 19.4
1980-1990 4.8 9.7
1990-1995 4.1 7.5
 Türkiye’de Seyahat ve Turizmin
Tarihi Geçmişi
Türkiye’deki turizm faaliyetlerinin, 1846’da Aya
İrini kilisesinin askeri müzeye dönüştürülmesiyle
başladığı kabul edilmektedir.

1863 yılında İstanbul’da, bugünkü Sultan

Ahmet Meydanı’nda açılan “Sergi-i Umumi-Osmani”
adlı sergi ise ilk modern turizm hareketini
başlatmıştır. Başta Avusturya olmak üzere çeşitli
Avrupa ülkelerinden turistler bu sergiyi ziyaret
etmiştir.
Sergi-i Umumi-Osmani
 Orient Express
1883 yıllarında Paris - İstanbul arasında
bir tren seferi yapılmaya başlanmıştır.

Vagon-Lits Şirketi'ne ait olan Şark

Ekspresi, Orient-Express orjinal ismi ile
1883 yılında Paris'ten ilk seferine
başlamıştır.

Şark Ekspresinin seferlerinin

başlamasından sonra İstanbul'a gelenler
şehirdeki çeşitli otellerde kalıyordu. 1895
yılından itibaren ise İstanbul'a gelen
yolcular treni işleten Vagon-Lits
Şirketi'nin satın aldığı Pera Palas
otelinde kalmaya başladılar. 4 yıl süren
(1914-1918) I. Dünya Savaşı sırasında
Şark Ekspresi seferleri yapılamadı.
 1892 yılında,
İstanbul’da açılan
Pera Palas oteli,
Türkiye’de modern
anlamda açılan ilk
oteldir.
1923’de kurulan Türkiye
Turing ve Otomobil Kurumu
Cumhuriyet döneminde
turizmin kurumsallaşması
için atılan ilk adımdır.

Önce "Türk Seyyahîn

Cemiyeti" sonra "Türkiye
Turing Klöbü" (Touring Club

Turc) adlarını taşımıştır.

Türkiye’de seyahat acentacılığının
başlangıç tarihi olarak, Türkiye Turing
ve Otomobilcilik Kurumunun kuruluşu
olan 1923 yılı kabul edilebilir.

Türkiye Turing ve Otomobilcilik Kurumu

günümüzde seyahat acentacılığı
hizmeti vermemesine karşın,
Türkiye’nin tanıtılması ve turistlere bilgi
verilmesi konularında büyük hizmetleri
yerine getirmiştir.
Bunun dışında ilk seyahat acenteciliğinin
başlangıç tarihi olarak, Türkiye’ye yabancı
turist gelişini sağlayan Wagon-Lits
şirketinin İstanbul’da bir büro açma tarihi
de kullanılabilir.

Dünyadaki seyahat acentacılığı tarihi

incelendiğinde, 1845 yılında kurulan
Thomas Cook, daha sonra
Wagon-Lits/Cook olarak dünya ölçeğinde
hizmet vermişlerdir.
Seyahat acentaları arasındaki ilk örgütlenme
hareketleri ise İstanbul’da 1955 yılında
Türkiye Seyahat Acentaları Cemiyeti
(TÜSTAC) kurulmasıyla başlamıştır.

Seyahat acentacılığı hizmetlerinin İstanbul

dışındaki ilerde de artması üzerine “Ege
Seyahat Acentaları Derneği (ESAD)”
kurulmuştur.

Bu iki kuruluşun işlevi, 1972 yılında kabul

edilen 1618 sayılı Kanunla kurulan
“Türkiye Seyahat Acentaları Birliği
(TÜRSAB)”ın kurulmasıyla sona ermiştir.