ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΑΝΑΡΤΗΣΗΣ ΚΑΙ

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ

ΠΕΠΑΛ ΕΠΑΝΟΜΗΣ
Ειδικότητα: Τεχνικός Οχημάτων
Εργαστηριακό Μάθημα: Συστήματα Αυτοκινήτου
Περιγραφή των συστημάτων διεύθυνσης
και ανάρτησης
Το σύστημα διεύθυνσης παρέχει τον
έλεγχο της κατεύθυνσης του οχήματος
κατά την κίνηση προς τα εμπρός ή προς
τα πίσω, την ομαλή επαναφορά-έξοδο
από τις στροφές και τον έλεγχο ελιγμών
κατά την διάρκεια της στάσης και
στάθμευσης.
Ο αερόσακος και η συσκευή ηχητικής
ειδοποίησης (κόρνα) έχουν αφαιρεθεί
από την εκπαιδευτική μονάδα καθώς
δεν αποτελούν μέρος του
συγκεκριμένου αντικειμένου
εκπαίδευσης, και προς συμμόρφωση με
τους κανόνες ασφαλείας.
 Βασικά το σύστημα διεύθυνσης μετατρέπει - μεταφέρει την περιστροφική
κίνηση του τιμονιού του άξονα διεύθυνσης ο οποίος ‘στρίβει’ τους μπροστινούς
τροχούς.
 Για να πετύχουμε το παραπάνω αποτέλεσμα εφαρμόζουμε τη μέθοδο που
συνδυάζει ατέρμονα κοχλία και ευθύγραμμο οδοντωτό άξονα.
 Σε περίπτωση που έχουμε υδραυλική υποβοήθηση, υπάρχει μία βαλβίδα η
οποία ελέγχει την πίεση η οποία εφαρμόζεται στον υδραυλικό κύλινδρο
υποβοήθησης, και η οποία εάν αστοχήσει θα έχουμε ανάπτυξη μεγάλης
δύναμη στην κρεμαγιέρα. Σε αυτή την εκπαιδευτική μονάδα η κρεμαγιέρα
είναι ενσωματωμένη με την μπάρα διεύθυνσης.
 Κατά τη διάρκεια στροφών ελιγμών κτλ του οχήματος οδηγός εφαρμόζει
κάποια δύναμη στο τιμόνι η οποία δύναμη εξαρτάται από την εφαρμοζόμενη
τεχνολογία του συστήματος διεύθυνσης και το είδος - μέγεθος της τριβής η
οποία αναπτύσσεται μεταξύ των ελαστικών του οχήματος και του δρόμου, πχ
φαρδιά ελαστικά αναπτύσσουν μεγαλύτερη τριβή.
Με σκοπό τη διευκόλυνση του οδηγού στο χειρισμό
του αυτοκινήτου πολλά οχήματα είναι πλέον
εφοδιασμένα με σύστημα υδραυλικής υποβοήθησης
του συστήματος διεύθυνσης, με τη βοήθεια του οποίου
μειώνεται κατά πολύ η δύναμη που πρέπει να
εφαρμόσει στο τιμόνι π.χ. κατά τις φάσεις στάθμευσης,
στάσεις κ.λπ.
Στα συστήματα έχουμε υδραυλικό λάδι το οποίο
πιέζεται από την αντλία και στη συνέχεια παροχεύεται,
μέσω της βαλβίδας, στη μία ή στην άλλη πλευρά του
εμβόλου της κρεμαγιέρας ανάλογα με τη φορά
περιστροφής του τιμονιού. Με τον τρόπο αυτό
επιτυγχάνουμε πρόσθετη δύναμη στο χειρισμό του
συστήματος διεύθυνσης.
Στα συστήματα διεύθυνσης, εκτός από
τη δύναμη που χρειάζονται για την
περιστροφή του τιμονιού, έχουμε και την
σχέση μετάδοσης της περιστροφής από
το τιμόνι στους τροχούς, η οποία σχέση
μετάδοσης για διάφορους λόγους,
ασφάλειας, ακρίβειας περιστροφής
κ.λπ.. είναι περίπου 45ο στροφή των
εμπρόσθιων τροχών για 2,5 περιστροφές
του τιμονιού και η μείωση αυτή
επιτυγχάνεται με μειωτήρα κίνησης.
Με σκοπό την επίτευξη πραγματικής κίνησης κύλισης στους
τροχούς, σε όλα τα συστήματα διεύθυνσης εφαρμόζεται μία
γεωμετρία η οποία είναι γνωστή ως γεωμετρία συστήματος
διεύθυνσης Ackerman και η οποία επιτρέπει στον εσωτερικό
τροχό να στρέψει περισσότερο από τον εξωτερικό κατά τη
διάρκεια στροφής – ελιγμού.
Όπως στα περισσότερα μηχανολογικά συστήματα έτσι και
στο σύστημα διεύθυνσης τα διάφορα εξαρτήματα
συνδέονται μεταξύ τους με συγκεκριμένες ανοχές. Αυτό έχει
ένα αποτέλεσμα μιας συνολικής ανοχής στο σύστημα η οποία
εκδηλώνεται και ως διαφορά απόκρισης μεταξύ της
περιστροφής του τιμονιού και της τελικής αντίστοιχης
πραγματικής στροφής των τροχών.
Αυτή η συνολική ανοχή και υστέρηση απόκρισης ονομάζεται
‘τζόγος’. Τα περισσότερα από τα συστήματα διεύθυνσης
έχουν δύο εγκάρσιους βραχίονες, ένα σε κάθε άκρο της
κρεμαγιέρας.
Οι σύνδεσμοι του συστήματος διεύθυνσης
τοποθετούνται πίσω από τους εγκάρσιους βραχίονες
έτσι ώστε να έχουμε μία πρόσθετη προστασία των
συνδέσμων αλλά και να έχουμε την εναλλακτική
δυνατότητα ελάττωσης του μήκους της κολώνας του
τιμονιού. Το ακρόμπαρο συνδέει το μπράτσο με την
αντιστρεπτική δοκό μέσω σφαιρικού συνδέσμου. Στη
συγκεκριμένη εκπαιδευτική μονάδα υπάρχουν δύο
ακρόμπαρα. Κατά τη διάρκεια της
αποσυναρμολόγησης σημειώνουμε τα ακρόμπαρα και
τα περικόχλια έτσι ώστε να ευθυγραμμισθούν σωστά
κατά τη διάρκεια της επανασυναρμολόγησης.
Ο άξονας ευθυγράμμισης της ανάρτησης συνδέεται με το
χαμηλότερο βραχίονα έτσι ώστε να εξασφαλιστεί η σταθερότητα
στην ανάρτηση. Τα χιτώνια των συνδέσμων πρέπει να
ελέγχονται τακτικά και σύμφωνα με τις οδηγίες του
κατασκευαστή. Για να αποφύγουμε θόρυβο κύλισης, μη σωστή
ευθυγράμμιση τροχών και όχι ίδια φθορά μεταξύ των ελαστικών.
Η σειρά συναρμολόγησης των βραχιόνων πρέπει να γίνει με
φορά αντίθετη από αυτή της συναρμολόγησης.
Η σύνδεση της ανάρτησης γίνεται είτε με σφαιρικό σύνδεσμο
είτε με αρθρωτό σύνδεσμο. Για ένα σωστό έλεγχο της σύνδεσης
πρέπει να αφαιρεθούν όλα τα τμήματά της, να καθαριστούν και
να λιπανθούν.
Η επανασυναρμολόγηση και η επανατοποθέτηση προϋποθέτει
την σύσφιξη με την κατάλληλη ροπή σύμφωνα με τις
προδιαγραφές του κατασκευαστή. Τέλος, σε συνέχεια της όλης
διαδικασίας πρέπει να ακολουθηθεί και η ευθυγράμμιση των
τροχών.
Το σύστημα ανάρτησης το οποίο υπάρχει στην
εκπαιδευτική μονάδα ονομάζεται σύστημα
McPherson. Στο σύστημα αυτό το ακρόμπαρο*, η
πλήμνη και η μπάρα σταθεροποίησης είναι
προσαρμοσμένα πάνω στο μπράτσο. Στην
εκπαιδευτική μονάδα, η μία άκρη του οδηγού της
ανάρτησης είναι στερεωμένη στο μπράτσο το άλλο
στο σασί, το οποίο συμπεριφέρεται σαν βασικό σώμα
του οχήματος. Κατά την εφαρμογή του γρύλου και
την ανύψωση του τροχού θα έχουμε και μετακίνηση
και της ανάρτησης McPherson. Κατά την συμπίεση
θα έχουμε μετακίνηση του ακρόμπαρου κάνοντας
φανερή την αλληλεξάρτηση των εξαρτημάτων
συστήματος διεύθυνσης και ανάρτησης.
Το ελικοειδές ελατήριο είναι τμήμα του συστήματος
ανάρτησης McPherson και είναι σχεδιασμένο και
κατασκευασμένο σύμφωνα με το βάρος και τις
επιδόσεις του οχήματος. Η διάμετρος του σύρματος του
ελατηρίου και η διάμετρος του ελικοειδούς και η
απόσταση των άκρων καθώς επίσης και ο συνολικός
αριθμός των ελατηρίων, επιδρά άμεσα στο μέγεθος της
δύναμης συμπίεσης. Όταν το ελατήριο υποστεί την
μέγιστη δύναμη συμπίεσης λέμε ότι τερμάτισε. Για να
αποφύγουμε την περιστροφή του ελατηρίου κατά τις
φάσεις της συμπίεσης και αποσυμπίεσης το στηρίζουμε
στο επάνω και στο κάτω μέρος με πλάκες συγκράτησης.
Κατά τις διαδικασίας συντήρησης θα πρέπει να
χρησιμοποιήσουμε κατάλληλους σφικτήρες για να
αποφύγουμε ατυχήματα λόγω της ενέργειας συμπίεσης.
Οι αποσβεστήρες ταλάντωσης - αμορτισέρ συνήθως είναι
τριών ειδών
I. Μονού κυλίνδρου: το αέριο χωρίζει από το λάδι από το
πιστόνι.
II. Δύο κυλίνδρων: το λάδι σε έναν δίδυμο κύλινδρο έχει την
τάση να αφρίζει καθώς περνά μέσα από τις βαλβίδες.
III. Δύο κυλίνδρων αερίου: το υπό πίεση αέριο αποτρέπει το
λάδι από το να αφρίζει.
Αστοχία των αποσβεστήρων μπορεί να προκαλέσει ανόμοια
φθορά των μπροστινών και πίσω μεταξύ τους ελαστικών αλλά
και υπερβολική φθορά του ίδιου του ελαστικού.
Επί προσθέτως έχουμε μείωση του αισθήματος άνεσης των
επιβατών του οχήματος, η οποία μείωση της άνεσης
συνοδεύεται από χαρακτηριστικούς θορύβους.
 Πρέπει να δοθεί προσοχή στη σωστή στήριξη των
αναρτήσεων πριν από κάθε εργασία συντήρησης.
 Η αστοχία των αναρτήσεων μπορεί να οφείλεται σε
διάφορους λόγους όπως ελαττωματικός οδηγός
ανάρτησης, στους φθαρμένους τριβείς ή φθαρμένα
στεγανοποιητικά.
 Εάν γίνεται αντικατάσταση ανάρτησης πρέπει να γίνεται
με ζεύγη αναρτήσεων έτσι ώστε να έχουμε την ίδια
συμπεριφορά στην αριστερή ή τη δεξιά πλευρά του
εμπρός ή του πίσω συστήματος.
“ Διάγνωση προβλημάτων και
δοκιμές

Πρόβλημα: Η περιστροφή του τιμονιού είναι

πολύ δύσκολη.
”
 Πιθανές αιτίες:
1. Φθαρμένα χιτώνια. Ενέργεια:- Αντικαταστήστε με νέα.
2. Φθαρμένα ακρόμπαρα. Ενέργεια :- Κάντε τη δοκιμή για τα
ακρόμπαρα.
3. Φθαρμένο ψαλίδι. Ενέργεια :- Αντικαταστήστε με νέο
4. Η φούσκα της κρεμαγιέρας είναι φθαρμένη ή κολλημένη.
Ενέργεια :- Αντικαταστήστε με νέα.
5. Χαλαρά μπουλόνια σύσφιξης κρεμαγιέρας. Ενέργεια:-Έλεγχος και
αντικατάσταση με νέα εάν είναι αναγκαίο.
6. Χαλαρή σύνδεση κολώνας με κρεμαγιέρα. Ενέργεια:-Έλεγχος και
αντικατάσταση με νέα μπουλόνια.
7. Μεγάλος τζόγος τιμονιού. Ενέργεια:- Αλλαγή συνδέσμων ή
πυξίδας τιμονιού.
 Σύνδεσμοι συστήματος διεύθυνσης
Ελέγξτε τους ελαστικού συνδέσμους για φθορά, αλλοίωση, στρέβλωση κλπ.
Βεβαιωθείτε ότι οι ελαστικοί σύνδεσμοι είναι σταθεροί στις θέσεις τους.
Εγκαταστήστε νέο εάν είναι απαραίτητο.
Τοποθετήστε το τιμόνι σε μία θέση ευθεία μπροστά. Με τον κινητήρα σε
λειτουργία, στρέψτε ελαφρώς το τιμόνι προς τα δεξιά και τα αριστερά για να
ελέγξετε το τζόγο. Ο τζόγος ελέγχεται στο σύνδεσμο του τιμονιού, πρέπει να
είναι μέσα στις προδιαγραμμένες ανοχές.
Εάν ο τζόγος είναι μεγαλύτερος από τον επιτρεπτό σημαίνει ότι το σύνδεσμος
της κολώνας έχει φθαρεί ή ότι η συναρμογή στο πινιόν έχει χαλαρώσει. Εάν
έχουμε φθορά στη σύνδεση τιμονιού, αντικαταστήσετε με νέα εξαρτήματα. Εάν
έχει φθαρεί η κολώνα πρέπει να την αντικαταστήσετε με νέα. Ένα έχει χαλάσει η
συναρμογή στο πινιόν δεν διορθώνεται και πρέπει να αλλαχθεί όλος ο
μηχανισμός.
Σύνδεσμοι συστήματος διεύθυνσης
Με το κινητήρα εκτός λειτουργίας κρατήστε το τιμόνι σταθερά με τα
δύο χέρια και προσπαθήστε να μετακινήσετε το σύστημα του τιμονιού
προς τα πάνω, προς τα κάτω, προς τα δεξιά και προς τα αριστερά,
χωρίς όμως να περιστρέψετε το τιμόνι. Με αυτές τις κινήσεις
ελέγχουμε τις ανοχές στις διάφορες συνδέσεις τριβής κλπ. της
κολώνας του τιμονιού και του ίδιου του τιμονιού.
Εάν ανιχνευθεί τζόγος, ελέγξτε την καλή κατάσταση και τη σωστή
σύσφιξη των εξαρτημάτων, μπουλονιών κλπ. Εάν είναι φθαρμένη η
κολώνα του τιμονιού δεν διορθώνεται και πρέπει να την
αντικαταστήσετε με καινούργια.
Γενικές συνθήκες
Πιθανές αιτίες
1) Χαλαρός ή φθαρμένος ιμάντας
2) Συνδέσεις σωληνώσεων υδραυλικού συστήματος
3) Μόλυνση του υδραυλικού λαδιού
4) Αέρας στο υδραυλικό σύστημα
5) Φθαρμένα ακρόμπαρα
6) Ελαττωματική κρεμαγιέρα
7) Φθαρμένη κολώνα τιμονιού
8) Προβληματική αντλία