Αντικειμενικό πεδίο

εφαρμογής της
πτωχευτικής
διαδικασίας

ΘΕΟΔΩΡΟΣ Γ. ΚΑΤΣΑΣ
Επικ. Καθηγητής Νομικής Σχολής Δ.Π.Θ.
Δικηγόρος
 ΚΥΡΙΕΣ ΘΕΜΑΤΙΚΕΣ

Αντικειμενικές προϋποθέσεις
κήρυξης της πτώχευσης

Συνάφεια με τις αντικειμενικές

προϋποθέσεις για την υποβολή του
οφειλέτη σε εξυγίανση

Διαζευτική ευχέρεια του οφειλέτη Αλληλεπίδραση μεταξύ

σε σχέση με την υπαγωγή στην Διαζευτική ευχέρεια του πιστωτή για πτωχευτικής και προπτωχευτικής
πτώχευση ή την εξυγίανση την υπαγωγή του οφειλέτη σε διαδικασίας αφερεγγυότητας
πτώχευση ή σε διαδικασία εξυγίανσης
 Δικαίωμα του οφειλέτη να υποβάλλει αίτηση για την κήρυξη
του σε πτώχευση. Μη επικουρικός χαρακτήρας του
βοηθήματος της πτώχευσης.

Επαπειλούμενη αδυναμία
εκπληρώσεως
Aντικειμενικές
προϋποθέσεις για
την κηρυξη σε
πτώχευση ‘Ελλειψη επαρκούς περιουσίας του
Γενικό κριτήριο της παύσης οφειλέτη για την κάλυψη των εξόδων της
πληρωμών. Πρόβλεψη τεκμηρίων πτωχευτικής διαδικασίας
για την παύση πληρωμών

Υποχρέωση του οφειλέτη για Καταχρηστικότητα της υποβληθείσας

υποβολή αίτησης πτώχευσης αιτήσεως πτώχευσης
Δικαίωμα του πιστωτή με
έννομο συμφέρον να
υποβάλλει αίτηση για
κήρυξη σε πτώχευση
 ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΈΣ ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΉΡΥΞΗ ΤΗΣ ΠΤΩΧΕΥΣΗΣ
Η «ΕΠΑΠΕΙΛΟΎΜΕΝΗ ΑΔΥΝΑΜΊΑ
Η «ΠΑΎΣΗ ΠΛΗΡΩΜΏΝ» ΕΚΠΛΉΡΩΣΗΣ»
ΟΡΙΣΜΟΣ: «αδυναμία του οφειλέτη να εκπληρώνει τις ΟΡΙΣΜΟΣ: Προεγνωσμένη (αναμενόμενη) παύση
ληξιπρόθεσμες χρηματικές υποχρεώσεις του κατά τρόπο γενικό πληρωμών του οφειλέτη (άρθρο 77 παρ. 3 ν. 4738/2020).
και μόνιμο» (άρθρο 77 παρ. 1 ν. 4738/2020)
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ: Αντικειμενικό γεγονός που έχει ως αιτία ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ: Προγνωστικού χαρακτήρα δικανική
την έλλειψη ρευστότητας. Εκδηλώνεται εξωτερικά ως μη κρίση βασιζόμενη αφενός στις παρούσες συνθήκες, είτε
πληρωμή των ληξιπρόθεσμων χρηματικών υποχρεώσεων. εσωτερικές είτε εξωτερικές και σε προβολή των συνθηκών
αυτών στο μέλλον. Δεν υφίσταται αξίωση βεβαιότητας. Όσο
ΓΕΝΙΚΟΤΗΤΑ: Η μη πληρωμή καταλαμβάνει όλες τις μεγαλύτερο είναι το χρονικό διάστημα της αναμενόμενης
υποχρεώσεις του οφειλέτη. Η γενικότητα δεν αναιρείται με επί επέλευσης του κινδύνου, τόσο δυσχερέστερη είναι η πρόγνωση
μέρους πληρωμές που εμφανίζονται ως εξαίρεση. Αρκεί και η και τόσο ισχυρότερες πρέπει να είναι οι ενδείξεις της
αδυναμία εκπλήρωσης μίας σημαντικής ληξιπρόθεσμης επαπειλούμενης αδυναμίας εκπλήρωσης.
χρηματικής οφειλής.
ΜΟΝΙΜΟΤΗΤΑ: Η μη πληρωμή οφείλεται σε διαρκή αίτια ΧΡΟΝΙΚΟ ΣΗΜΕΙΟ ΠΑΥΣΗΣ ΠΛΗΡΩΜΩΝ: Τεκμήριο
και όχι απλώς παροδικά. υπέρ της ημέρας υποβολής της αίτησης πτώχευσης (άρθρο 81
παρ. 2 β’ ν. 4738/2019).
 Η ΠΑΥΣΗ ΠΛΗΡΩΜΩΝ ΩΣ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΗΡΥΞΗ ΣΕ ΠΤΩΧΕΥΣΗ
ΑΝΙΧΝΕΥΣΗ ΤΗΣ ΠΑΥΣΗΣ ΠΛΗΡΩΜΩΝ
Μαχητό τεκμήριο παύσης πληρωμών
(Α): Τεκμαίρεται, ότι ο οφειλέτης βρίσκεται σε παύση πληρωμών, όταν
δεν καταβάλει ληξιπρόθεσμες χρηματικές υποχρεώσεις του προς το
Δημόσιο, τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης ή πιστωτικά ή
χρηματοδοτικά ιδρύματα, σε ύψος τουλάχιστον σαράντα τοις εκατό
(40%) των συνολικών ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεών του για περίοδο
τουλάχιστον έξι (6) μηνών, εφόσον η μη εξυπηρετούμενη υποχρέωσή
του υπερβαίνει το ποσό των τριάντα χιλιάδων (30.000) ευρώ. (άρθρο
77 παρ. 1 ν. 4738/2020).
(Β): Τεκμαίρεται ότι ο οφειλέτης του παρόντος άρθρου βρίσκεται σε
παύση πληρωμών όταν δεν καταβάλλει τις ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις
του προς το Δημόσιο, τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης ή πιστωτικά
ή χρηματοδοτικά ιδρύματα, σε ύψος τουλάχιστον 60% των συνολικών
ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεών του για περίοδο τουλάχιστον έξι (6)
μηνών, εφόσον η μη εξυπηρετούμενη υποχρέωσή του υπερβαίνει το Δικαίωμα του πιστωτή: ο πιστωτής έχει δικαίωμα να
ποσό των τριάντα χιλιάδων (30.000) ευρώ. (άρθρο 176 ν. 4738/2020).
ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΗΡΥΞΗ ΣΕ
ΠΤΩΧΕΥΣΗ
Υποχρέωση του οφειλέτη: εφόσον συντρέξουν οι
προϋποθέσεις της παύσης πληρωμών ο οφειλέτης οφείλει εντός
30 ημερών να υποβάλει αίτηση για την κήρυξη του σε
πτώχευση (άρθρο 79 παρ. 5). Επί ν.π. τη σχετική αρμοδιότητα
έχει κατ’ αρχήν το αρμόδιο διοικητικό όργανο (π.χ. Δ.Σ. της
εταιρείας).
Δικαίωμα του οφειλέτη: εφόσον συντρέχει περίπτωση
επαπειλούμενης αδυναμίας εκπλήρωσης, ο οφειλέτης έχει
δικαίωμα να υποβάλει αίτηση για την κήρυξη του σε πτώχευση
(άρθρο 77 παρ. 3). Επί ν.π. η σχετική αρμοδιότητα ανατίθεται
στους εταίρους ή μετόχους του.
υποβάλλει αίτηση για την κήρυξη του οφειλέτη σε πτώχευση
μόνον εφόσον υφίσταται παύση πληρωμών και υπό την
προϋπόθεση του εννόμου συμφέροντος (άρθρο 79 παρ. 1).
 ΛΟΙΠΕΣ ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΗΡΥΞΗ ΤΟΥ ΟΦΕΙΛΕΤΗ ΣΕ ΠΤΩΧΕΥΣΗ
ΜΗ ΚΑΤΑΧΡΗΣΤΙΚΟΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ ΤΗΣ
ΥΠΑΡΞΗ ΙΚΑΝΟΥ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ ΑΙΤΗΣΕΩΣ
Άρθρο 77 παρ. 4 ν. 4738/2020: «Πτώχευση κηρύσσεται εφόσον, με βάση Άρθρο 80 παρ. 2 ν. 4738/2020: “Το πτωχευτικό δικαστήριο απορρίπτει
τα οικονομικά στοιχεία που τίθενται υπόψη του δικαστηρίου, την αίτηση, εάν αποδειχθεί ότι αυτή ασκείται καταχρηστικά.
πιθανολογείται ότι η περιουσία ή το εισόδημα του οφειλέτη, επαρκούν για Καταχρηστική είναι η αίτηση ιδίως, εάν ο πιστωτής την χρησιμοποιεί ως
την κάλυψη των εξόδων της διαδικασίας. Άλλως, το δικαστήριο διατάσσει υποκατάστατο διαδικασίας ατομικής ικανοποίησης ή προς επιδίωξη
την καταχώριση του ονόματος ή της επωνυμίας, κατά περίπτωση, του σκοπών άσχετων με την πτώχευση, ως θεσμό συλλογικής εκτέλεσης,
οφειλέτη στο Ηλεκτρονικό Μητρώο Φερεγγυότητας του άρθρου 213.» καθώς και εάν ο οφειλέτης την υποβάλλει προς το σκοπό δόλιας
αποφυγής πληρωμής των χρεών του”.
Θετική προϋπόθεση για την κήρυξη της πτώχευσης συνιστάμενη στην
«έλλειψη των αναγκαίων χρημάτων ή ευχερώς ρευστοποιήσιμης
Καταχρηστικότητα της υποβολής αιτήσεως πτώχευσης οφειλέτη χωρίς
περιουσίας» (άρθρο 191 παρ. 1). Δεν προστίθεται ολόκληρο το
περιουσία (βλ. άρθρο 77 παρ. 4 ν. 4738/2020).
μελλοντικό εισόδημα του οφειλέτη αλλά μόνον εκείνο το μέρος που
περιέρχεται στην πτωχευτική περιουσία (άρθρο 92 παρ. 2).
Διστακτικότητα της νομολογίας να κάνει αποδεκτή την κατάχρηση στην
Απαιτείται η κάλυψη του συνόλου των εξόδων της πτωχευτικής υποβολή της αίτησης πτώχευσης (Αρν. ΑΠ 2017/2009, Καταφ. ΑΠ
διαδικασίας (βλ. άρθρο 167 παρ. 1 ν. 4738/2020). 483/2015).
 ΠΥΛΕΣ ΕΙΣΟΔΟΥ ΣΤΗΝ ΠΡΟΠΤΩΧΕΥΤΙΚΗ
ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΞΥΓΙΑΝΣΗΣ

Παραδοσιακή διάκριση μεταξύ πτωχευτικής διαδικασίας

και προπτωχευτικής διαδικασίας εξυγίανσης.
Η επαπειλούμενη αδυναμία πληρωμής ως
πύλη εισόδου στη προπτωχευτική ή
πτωχευτική διαδικασία
Προϋποθέσεις υπαγωγής του οφειλέτη στην
προπτωχευτική διαδικασία εξυγίανσης

Σχετικοποίηση της
H παύση πληρωμών ως προϋπόθεση
οριοθέτησης πτωχευτικής και υπαγωγής στην προπτωχευτική διαδικασία
προπτωχευτικής διαδικασίας εξυγίανσης

Διακριτική (επιχειρηματική) ευχέρεια

πιστωτών και οφειλέτη να επιλέξουν Πιθανότητα Αφερεγγυότητας
υπό παρόμοιες αντικειμενικές
προϋποθέσεις είτε την πτωχευτική
διαδικασία είτε την προπτωχευτική Διαφοροποίηση από
συγγενείς έννοιες.
 Η ΑΔΥΝΑΜΙΑ ΕΚΠΛΗΡΩΣΗΣ ΩΣ ΠΥΛΗ ΕΙΣΟΔΟΥ ΣΤΗΝ ΠΡΟΠΤΩΧΕΥΤΙΚΗ
ΔΙΑΔΙΑΣΙΑ ΕΞΥΓΙΑΝΣΗΣ
Η ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ Η «ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΑ ΑΦΕΡΕΓΓΥΌΤΗΤΑΣ»
Άρθρο 32 παρ. 1: “Κάθε πρόσωπο το οποίο ασκεί Άρθρο 32 παρ. 2: ”Το πρόσωπο της παρ. 1 δύναται να
επιχειρηματική δραστηριότητα, έχει το κέντρο των κυρίων υποβάλει την ως άνω αίτηση και όταν δεν συντρέχει
συμφερόντων του στην Ελλάδα και βρίσκεται σε παρούσα ή παρούσα ή επαπειλούμενη αδυναμία εκπλήρωσης, αν
επαπειλούμενη αδυναμία εκπλήρωσης των ληξιπρόθεσμων
υφίσταται απλώς πιθανότητα αφερεγγυότητάς του, η
χρηματικών υποχρεώσεών του κατά τρόπο γενικό, δύναται να
οποία δύναται να αρθεί με τη διαδικασία αυτή”.
αιτείται την επικύρωση της συνυποβαλλόμενης συμφωνίας
εξυγίανσης που προβλέπεται στο άρθρο 34”.
Οριοθέτηση του κριτηρίου: Άρκεί να διαπιστώνονται
γενικότερες οικονομικές δυσκολίες, ακόμη και ενδεχόμενες
Συνάφεια με το κριτήριο της παύσης πληρωμών:
που καθιστούν επισφαλή την εξόφληση των ληξιπρόθεσμων
Προαπαιτούμενο η παρούσα αδυναμία πληρωμής (άρθρο 77
υποχρεώσεων σε συνεχή ροή. Οι δυσκολίες δεν πρέπει να
παρ. 1) χωρίς να απαιτείται αυτή να είναι και μόνιμη.
συνιστούν παύση πληρωμών ή επαπειλούμενη αδυναμία
Επαπειλούμενη αδυναμία εκπλήρωσης: Ερμηνεύεται εκπλήρωσης, ωστόσο θα πρέπει να υπερβαίνουν ένα
όπως και κατ’ άρθρο 77 παρ. 3 ν. 4738/2020. κατώφλι βαρύτητας (materiality test).
 Η ΠΑΥΣΗ ΠΛΗΡΩΜΩΝ ΩΣ ΠΥΛΗ ΕΙΣΟΔΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΞΥΓΙΑΝΣΗ
Η ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΟΦΕΙΛΕΤΗΣ ΣΕ ΠΑΥΣΗ ΠΛΗΡΩΜΩΝ
Άρθρο 34 παρ. 1: «Προκειμένου να επικυρωθεί συμφωνία
εξυγίανσης πρέπει να παρασχεθεί συναίνεση από τον οφειλέτη (α) Δυνατότητα του οφειλέτη και των πιστωτών για υποβολή
και από πιστωτές του που εκπροσωπούν αφενός περισσότερο από αίτησης εξυγίανσης (άρθρο 32 παρ. 1)
το πενήντα τοις εκατό (50%) των απαιτήσεων που έχουν ειδικό
προνόμιο και αφετέρου περισσότερο από το πενήντα τοις εκατό (β) Δυνατότητα των πιστωτών να προχωρήσουν στη σύναψη
(50%) των λοιπών απαιτήσεων, σε κάθε περίπτωση όσων και επικύρωση συμφωνίας εξυγίανσης χωρίς τη σύμπραξη
θίγονται από τη συμφωνία εξυγίανσης […].» του οφειλέτη (άρθρο 34 παρ. 2) και με συνυποβολή αίτησης
πτώχευσης (άρθρο 47 παρ. 1).
Άρθρο 34 παρ. 2: «Η επικύρωση συμφωνίας, η οποία έχει
συναφθεί μόνον από πιστωτές, που συγκεντρώνουν το ποσοστό
(γ) Δυνατότητα του οφειλέτη να υποβάλλει αίτηση
της παρ. 1, χωρίς τη σύμπραξη του οφειλέτη, είναι δυνατή,
επικύρωσης συμφωνίας εξυγίανσης με τη συναίνεση των
εφόσον ο οφειλέτης βρίσκεται, κατά τον χρόνο σύναψης της
συμφωνίας, σε παύση πληρωμών.» πιστωτών με ταυτόχρονη υποβολή αίτησης κήρυξης σε
πτώχευση (άρθρα 74 παρ. 1 και 79).
 ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ
Η ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΟΦΕΙΛΕΤΗΣ ΣΕ ΠΑΥΣΗ ΠΛΗΡΩΜΩΝ
Άρθρο 34 παρ. 1: «Προκειμένου να επικυρωθεί συμφωνία
εξυγίανσης πρέπει να παρασχεθεί συναίνεση από τον οφειλέτη (α) Δυνατότητα του οφειλέτη και των πιστωτών για υποβολή
και από πιστωτές του που εκπροσωπούν αφενός περισσότερο από αίτησης εξυγίανσης (άρθρο 32 παρ. 1)
το πενήντα τοις εκατό (50%) των απαιτήσεων που έχουν ειδικό
προνόμιο και αφετέρου περισσότερο από το πενήντα τοις εκατό (β) Δυνατότητα των πιστωτών να προχωρήσουν στη σύναψη
(50%) των λοιπών απαιτήσεων, σε κάθε περίπτωση όσων και επικύρωση συμφωνίας εξυγίανσης χωρίς τη σύμπραξη
θίγονται από τη συμφωνία εξυγίανσης […].» του οφειλέτη (άρθρο 34 παρ. 2) και με συνυποβολή αίτησης
πτώχευσης (άρθρο 47 παρ. 1).
Άρθρο 34 παρ. 2: «Η επικύρωση συμφωνίας, η οποία έχει
συναφθεί μόνον από πιστωτές, που συγκεντρώνουν το ποσοστό
(γ) Δυνατότητα του οφειλέτη να υποβάλλει αίτηση
της παρ. 1, χωρίς τη σύμπραξη του οφειλέτη, είναι δυνατή,
επικύρωσης συμφωνίας εξυγίανσης με τη συναίνεση των
εφόσον ο οφειλέτης βρίσκεται, κατά τον χρόνο σύναψης της
συμφωνίας, σε παύση πληρωμών.» πιστωτών με ταυτόχρονη υποβολή αίτησης κήρυξης σε
πτώχευση (άρθρα 74 παρ. 1 και 79).
 ΣΥΜΠΤΩΜΑ ΟΦΕΙΛΕΤΗΣ ΠΙΣΤΩΤΉΣ
Παρούσα αδυναμία εκπλήρωσης Δυνατότητα υποβολής αίτησης επικύρωσης συμφωνίας εξυγίανσης (άρθρο Δυνατότητα υποβολής αίτησης επικύρωσης συμφωνίας εξυγίανσης με τη συναίνεση του
γενική αλλά όχι μόνιμη (άρθρο 32 32 παρ. 1) οφειλέτη (άρθρο 32 παρ. 1)
παρ. 1)

Δυνατότητα υποβολής αίτησης πτώχευσης (άρθρα 77 παρ. 3 και 79 παρ. 1)

Παύση πληρωμών μόνιμη και Υποχρέωση υποβολής αίτησης πτώχευσης το αργότερο εντός τριάντα Δυνατότητα του πιστωτή (με έννομο συμφέρον) να υποβάλλει αίτηση κήρυξης του οφειλέτη
γενική (άρθρο 77 παρ. 1) ημερών από την επέλευση της παύσης πληρωμών (άρθρο 79 παρ. 5) σε πτώχευση (άρθρο 77 παρ. 1 και 79 παρ. 1) .

Δυνατότητα υποβολής αίτησης επικύρωσης συμφωνίας εξυγίανσης χωρίς τη συναίνεση του

οφειλέτη (άρθρο 34 παρ. 2). Υποχρέωση υποβολής της αίτησης στην περίπτωση της
υποβολής αίτησης για επικύρωση της συμφωνίας εξυγίανσης (άρθρο 47 παρ. 1).

Επαπειλούμενη αδυναμία Δυνατότητα υποβολής αίτησης επικύρωσης συμφωνίας εξυγίανσης (άρθρο Δυνατότητα υποβολής αίτησης επικύρωσης συμφωνίας εξυγίανσης με τη συγκατάθεση του
εκπλήρωσης (άρθρο 32 παρ. 1 και 32 παρ. 1) οφειλέτη (άρθρο 32 παρ. 1)
77 παρ. 3)

Πιθανότητα αφερεγγυότητας Δυνατότητα υποβολής αίτησης επικύρωσης συμφωνίας εξυγίανσης (άρθρο Δυνατότητα υποβολής αίτησης επικύρωσης συμφωνίας εξυγίανσης με τη συγκατάθεση του
(άρθρο 32 παρ. 2) 32 παρ. 2) οφειλέτη (άρθρο 32 παρ. 2)