ΜΠΑΡΟΚ ΟΠΕΡΑ

• ΙΤΑΛΙΑ (αρχές 17ου αιώνα) - πρώιμη

• ΑΓΓΛΙΑ (τέλη 17ου αιώνα) – μέσο
- ώριμη
ΟΠΕΡΑ - ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ
• Όπερα: το δράμα που τραγουδιέται. Συνδυάζει τα μέσα φωνητικής
και οργανικής μουσικής
• Ρετσιτατίβο: Μουσική απαγγελία
Α) secco – ξερό
Β) accompagnato – συνοδευμένο
• Άρια: τραγούδι
Aria da capo (A-B-A)
• Σύνολα: τρίο, κουαρτέτα, κουιντέτα – χορωδία – ορχήστρα
ΟΠΕΡΑ - ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ
• Ουβερτούρα (εισαγωγή) – ιντερλούδια
• Λιμπρέτο: θεατρικό – ποιητικό κείμενο
• Ariozo: ενδιάμεσο είδος μεταξύ ρετσιτατίβο και άριας
• Ritornello: επιστροφή – επωδός (ορχηστρικό)
• Sinfonia: σύντομο ορχηστρικό κομμάτι – εναλλαγή σκηνών
ΠΡΩΙΜΗ ΙΤΑΛΙΚΗ ΟΠΕΡΑ -
ΜΟΝΤΕΒΕΡΝΤΙ
Κλαούντιο Μοντεβέρντι (1567-1643)
• 12 χρόνια στην αυλή του Δούκα της Μάντουα
• Από 1613, αρχιμουσικός στην εκκλησία του Αγίου Μάρκου

• Εξελίσσει το ρετσιτατίβο
• Επινοεί το ταραγμένο ύφος (stile concitato) – χρησιμοποιεί
πρωτοποριακές ηχητικές τεχνικές (tremolo & pizzicato)
• Εκμετάλλευση διαφωνιών, ηχοχρωμάτων και μετατροπιών
Η ΣΤΕΨΗ ΤΗΣ ΠΟΠΑΙΑΣ (1642)
• Έργο για θεατρική σκηνή
• Λιμπρέτο – ρωμαική ιστορία
• Ήρωες: Νέρων, Οκταβία, Ποπαία, Σενέκας
• Έντονες συγκινήσεις – άριες, ρετσιτατίβα, αριόζο
• Χρήση: ταραγμένο ύφος σε συνδυασμός με συμφωνίες και ριτορνέλο
• Καθιέρωση ερωτικού ντουέτου στη 1η και τελευταια πράξη
• Χρήση διαφωνιών σε λέξεις όπως οδύνη και θάνατος.
• Χρήση επίμονου βάσιμου (ostinato)
ΑΓΓΛΙΚΗ ΟΠΕΡΑ
• Αγγλική μάσκα στις αριστοκρατικές οικίες– αρχές 17ου αιώνα
• Απαγόρευση σκηνικών θεαμάτων – μέσα 17ου αιώνα
• Ψευδοόπερες
• Τζών Μπλόου – Αφροδίτης και Άδωνις (όχι προφορικά μέρη)
• Χένρυ Πέρσελ – πρώτη μεγάλη αγγλική όπερα, Διδώ και Αινείας
• Χαίντελ – Ιούλιος Καίσαρ – επιρροή από ιταλική όπερα σέρια
ΧΕΝΡΥ ΠΕΡΣΕΛ
• Τραγουδιστής, οργανίστας, συνθέτης στο πάλατι.
• Ενέταξε και εγκλιμάτισε στην αγγλική μουσική,
Α) το δυναμικό ορχηστρικό ύφος
Β) μείζονα – έλασσονα τονικότητα
Γ) ρετσιτατίβο και άρια ιταλικής όπερας
Δ) ζωηρούς ρυθμούς γαλλικής
• Η οργανική του μουσική – επίτευγμα του μέσου Μπαρόκ
ΔΙΔΩ ΚΑΙ ΑΙΝΕΙΑΣ (1689)
• Σχολικό έργο – συμπιέσμενη δράση - μια ώρα
• Έμφαση στη χορωδία και στο χορό
• Λιμπρέτο – απλό
• Βασισμένο σε ένα επεισόδιο της Αινειάδας του Βιργιλίου
• Χρήση χρωματικής κλίμακας – σύμβολο πόνου στη μπαρόκ μουσική
• Χρήση επαναλαμβανόμενου μελωδικού στεναγμού, κατερχόμενου
ημιτονίου – συγκινησιακό εύρημα
ΓΚΕΟΡΓΚ ΦΡΗΝΤΙΧ ΧΑΙΝΤΕΛ
• Γερμανός, αλλά τα έργα του δεσπόζουν στη σκηνή του Λονδίνου
• Συνδυάζει ομορφιά ιταλικής σχολής, μεγαλοπρέπεια γαλλικής
σχολής και αντιστικτική ιδιοφυία γερμανικής σχολής. Προσθέτει σε
αυτά τη χορωδιακή παράδοση της Αγγλίας.
• Ιούλιος Καισαρ – οπερα της ώριμης μπαροκ. Επηρεασμένη από τη
νεα τάση όπερα σέρια.(ηρωικά ή τραγικά θέματα)