N_ _RT_ K_RE_

T_ _WA_
_ H_NA

S_ _ TH
_OR_ _
_AP_N
“Ibon man may layang lumipad, kulungin mo
at umiiyak”.
PAG-UNLAD SA
NASYONALISMO SA
SILANGANG ASYA
NASYONALISMO SA CHINA
Nagsimula ang pagkawala ng kontrol ng China sa
kaniyang bansa nang matalo ito sa Great Britain sa
Unang Digmaang Opyo (1839- 1842)

at sa Great Britain at France noon Ikalawang

Digmaang Opyo (1856-1860).
Bunga nito, nilagdaan ang Kasunduang Nanking (1843) at
Kasunduang Tientsin (1858) na naglalaman ng mga
probisyon na hindi patas para sa mga Tsino.

Upang ipahayag ang kanilang pagtutol mula sa panghihimasok

ng mga dayuhan, nagsagawa ng dalawang rebelyon ang mga
Tsino.

Ito ay ang Rebelyong Taiping (Taiping Rebellion) noong

1850 at Rebelyong Boxer (Boxer Rebellion) noong 1900.
 Pinamunuan ni Hung Hsiu Ch’uan (Hong Xiuquan)
ang Rebelyong Taiping laban sa Dinastiyang Qing na
pinamumunuan ng mga dayuhang Machu. Layunin ng
rebelyong ito na mapabagsak ang Dinastiyang Qing upang
mahinto na ang pamumuno ng mga dayuhan sa kanilang
bansa.
Bukod dito, hangad din ng Rebelyong Taiping ang
pagbabago sa lipunan.
Kabilang dito ang pagkakapantay-pantay ng karapatan
para sa mga kababaihan at pagpapalit ng mga relihiyong
Confucianism at Buddhism sa relihiyong Kristiyanismo.
Upang ipahayag ang kanilang pagtutol mula sa
panghihimasok ng mga dayuhan, nagsagawa ng dalawang
rebelyon ang mga Tsino.

Ito ay ang Rebelyong Taiping (Taiping Rebellion) noong

1850 at Rebelyong Boxer (Boxer Rebellion) noong 1900.
Pinamunuan ito ni Huang Hsiu Ch’uan (Hongkong Xiuquan) noong
Disyembre 1850 hanggang Agosto 1864 sa Timog China, sa
paglalayong mapabagsak ang dinastiyang Qing na pinamunuan
ng mga dayuhang Manchu.

Bukod dito, hangad din ng rebelyon ang pagbabago sa lipunan,

gayundin ang pagkakapantay-pantay ng karapatan para sa kababaihan
at pagpapalit ng mga relihiyong Confucianism at Buddhism sa
relihiyong Kristiyanismo.

Itinuturing itong isa sa mga madugong rebelyon sa kasaysayan ng

China, dulot ng pagkamatay ng mahigit sa 20 milyong katao.
Sumiklab ang Rebelyong Boxer noong 1899. Tinawag itong
Rebelyong Boxer dahil ang mga naghimagsik ay miyembro ng
samahang I-ho chu’an o Righteous and Harmonious Fists.

Ang mga miyembro nito ay may kasanayan sa gymnastic

exercise.

Bukod sa pagtuligsa sa korupsyon sa pamahalaan,

pangunahing layunin ng Rebelyong Boxer ay ang patalsikin
ang lahat ng mga dayuhan sa bansa, kabilang dito ang mga
Kanluranin.
Nagsagawa ng maramihang pagpatay ang mga mga boxer.

Pinaslang nila ang mga misyongerong Krisityano at mga

Tsino na naging deboto ng relihiyong Kristiyanismo.

Mula sa probinsiya, kumalat ang Rebelyong Boxer hanggang

sa Peking (Beijing). Nagpadala ng puwersang militar na
mayroong 2,100 na mga sundalo
ang United States, Great Britain, Russia, France, Italy at
Japan upang maprotektahan ang kanilang mga mamamayan
sa China at masupil ang rebelyon.

Nagapi ang mga boxer dahil sa pagtutulungan ng mga

dayuhang imperyalista. Nabawi ng mga imperyalista mula
sa mga boxer ang Peking noong Agosto 14, 1900.
 Dahil sa pagkabigo ng Rebelyong Taiping at Rebelyong Boxer,
nagpatuloy ang pamamayani ng mga dayuhan sa Tsina. Sinikap ng
mga Tsino na magsagawa ng reporma subalit hindi ito maisakatapuran
dahil sa impluwensiya ng mga Kanluranin sa pamahalaang Manchu.
Nang mamatay si Empress Dowager Tzu Hsi noong 1908, lalong lumala
ang sitwasyon ng kahirapan sa Tsina.

Siya ay pinalitan ni Puyi na naging emperador sa edad na dalawang

taon.

Si Puyi o Henry Puyi para sa mga Kanluranin ang huling emeprador ng

dinastiyang Qing (Manchu) at itinuturing din na huling emperador ng
Tsina.
 PANGKATANG-GAWAIN

 Ang klase ay hahatiin sa limang grupo. Ang bawat

grupo ay magbibigay ng mga pangyayari na naganap

sa Pagunlad ng Nasyonalismo ng Tsina at ipepresent
sa klase ang kanilag output.
 Kailan nagsimula at nagtapos ang unang digmaang
Opyo?
 Kailan nagsimula at nagtapos ang ikalawang
digmaang Opyo?
 Ano ang dalawang kasunduan na ging bunga ng
ikalawang digmaang opyo?
 Ibigay nga muli ang dalawang rebelyong nabuo?
 Ano ang layunin ng rebolyong boxer?

 Ibigay ang mga bansang nagtulong-tulong upang

mapabagsak ang rebolyong boxer?
 Paano nakaapekto ang pagkamatay ni empress dowager tzu
his sa bansa ng china?
Para saiyo bakit mahalaga ang
Kalayaan?

Ano ang gagawin mo kapag may

dayuhang nais sakupin ang ating
bansa?
Sa kasalukuyan, paano mo ipakikita ang
pagmamahal sa iyong bansang sinilangan?

Paano ipinakita ng mga kapwa natin

Asyano ang damdaming nasyonalismo?
1. Ibigay Ang Limang Bansa Na
Nagtulong-tulong Upang Mapabagsak
Ang Rebolyong Boxer.
2. Kailan Nagsimula Ang Unang
Digmaang Opyo?
3. Ibigay Ang Dalawang Rebolyo Na
Nabuo.