Korytarze

ekologiczne
Czym są
korytarze
ekologiczne?
• Korytarze ekologiczne to pasy
lub obszary zieleni, które łączą
naturalne siedliska i umożliwiają
swobodny przepływ roślin i
zwierząt. Ich celem jest
zachowanie różnorodności
biologicznej i przywrócenie
naturalnego funkcjonowania
ekosystemów, które zostały
przerwane przez działalność
ludzką, taką jak urbanizacja,
rolnictwo, przemysł czy budowa
dróg.
Po co buduje się
korytarze ekologiczne?
• Korytarze ekologiczne mogą mieć różne kształty i
rozmiary, ale zawsze mają na celu umożliwienie
migracji organizmów między siedliskami oraz
zapewnienie warunków do przeżycia i rozmnażania
dla różnych gatunków. Dzięki nim możliwe jest
zachowanie spójności ekologicznej krajobrazu, a
także zwiększenie odporności ekosystemów na
zmiany klimatu, choroby czy inne zagrożenia.
 • Korytarze ekologiczne zapewniają
Jakie są korzyści środowisku wiele korzyści, m.in.:

korytarzy • zachowanie spójności ekologicznej

krajobrazu,

ekologicznych? • zwiększenie odporności ekosystemów

na zmiany klimatu, choroby czy inne
zagrożenia,
• zachowanie różnorodności biologicznej,
• umożliwienie migracji organizmów
między siedliskami,
• ochrona gatunków zagrożonych
wyginięciem,
• poprawa jakości powietrza i wody,
• poprawa warunków życia dla ludzi.
Kto może tworzyć
korytarze
ekologiczne?
• Korytarze ekologiczne mogą być
tworzone przez różne podmioty,
takie jak:
• lokalne samorządy,
• organizacje pozarządowe,
• prywatni właściciele ziemscy,
• przedsiębiorstwa.
Jakie są wyzwania
związane z tworzeniem
korytarzy ekologicznych?
• Tworzenie korytarzy ekologicznych może
być trudne z powodu takich czynników jak:
• brak świadomości społecznej i politycznej
na temat potrzeby tworzenia korytarzy
• trudności w pozyskiwaniu odpowiednich
terenów,
• koszty związane z utrzymaniem i ochroną
korytarzy ekologicznych,
• brak koordynacji działań różnych
podmiotów ekologicznych.
Parametry
korytarzu
ekologicznego
• Muszą one spełniać podstawowe
parametry, takie jak:
• określona szerokość,
• stopień zachowania naturalnych
warunków pokrycia terenu,
• ciągłość przestrzenna,
• zapewnienie klimatu niezbędnego do
bytowania i wędrówki zwierząt,
• gwarancja zmienności siedlisk i typów
środowiska dogodnych do
rozprzestrzeniania roślin i grzybów.
Korytarze
ekologiczne w Polsce
• Dla całego obszaru Polski opracowano sieć korytarzy
ekologicznych, która obejmuje korytarze główne (o
znaczeniu międzynarodowym, a nawet kontynentalnym)
oraz uzupełniające je korytarze krajowe i lokalne.
• Najważniejsze leśne transgraniczne korytarze
ekologiczne przebiegające przez Polskę to:
• Korytarz „północny” o przebiegu: Puszcza Augustowska/
Puszcza Białowieska – Dolina Biebrzy – Puszcza Piska –
Puszcza Nidzicka – Bory Tucholskie – Lasy Wałeckie –
Puszcza Notecka – Bory Zielonogórskie –
Bory Dolnośląskie
• Korytarz „karpacki” o przebiegu: Bieszczady –
Beskid Niski – Beskid Sądecki – Beskid Makowski –
Beskid Żywiecki – Beskid Śląski
Powierzchnia korytarzy
ekologicznych w Polsce
• Według informacji prezentowanej w
plikach udostępnianych przez Generalną
Dyrekcję Ochrony Środowiska,
powierzchnia korytarzy ekologicznych
wynosi obecnie 111,6 tys. km2, co stanowi
ponad 35% powierzchni całego kraju.
Korytarz ekologiczny jako element ochrony
bioróżnorodności
• Zarówno różnorodność biologiczna, definiowana jako zróżnicowanie organizmów
żyjących w ekosystemach, w obrębie gatunku i między gatunkami oraz zróżnicowanie
ekosystemów, jak i różnorodność genetyczna, są w dużym stopniu zależne od utrzymania
korytarzy ekologicznych, umożliwiających swobodne przemieszczania się zwierząt
zamieszkujących obszary chronione oraz krzyżowanie z osobnikami z innych populacji.
• W przypadku braku wymiany genów pomiędzy izolowanymi populacjami gatunku, na
skutek krzyżowania się osobników blisko spokrewnionych, może dojść do depresji
wsobnej, skutkującej m.in. niekorzystnymi mutacjami, prowadzącymi do śmierci
osobników, zmniejszeniem odporności, płodności, a w konsekwencji – nawet do
całkowitego wyginięcia gatunku na danym obszarze.
Korytarz ekologiczny podstawą ochrony
obszarów cennych przyrodniczo
• Realizacja inwestycji mogących znacząco
oddziaływać na środowisko planowanych na
terenie korytarza ekologicznego wiąże się z
koniecznością analizy ich wpływu na
funkcjonowanie nie tylko samego korytarza
ekologicznego, ale również obszarów
chronionych, które dany korytarz łączy.
Zagrożenia dla korytarzy
ekologicznych w Polsce
• Korytarze ekologiczne pełnią swoje funkcje tylko wtedy, gdy są
ciągłe i drożne na całej swej długości.
• Podstawowe zagrożenia dla funkcjonowania korytarzy
migracyjnych:
• rozwój sieci transportowej,
• budowa obiektów przemysłowych, centrów handlowych,
logistycznych, warsztatów, magazynów poza obszarem
zabudowanym, wzdłuż głównych dróg,
• chaotyczna zabudowa obszarów wiejskich,
• rozwój budownictwa rekreacyjnego i hałaśliwych form rekreacji.
SKUTKI NISZCZENIA
KORYTARZY
EKOLOGICZNYCH
• Potencjalne skutki niszczenia korytarzy
ekologicznych przez człowieka mogą być
bardzo poważne. Takie działanie może
doprowadzić nawet do wymarcia
niektórych gatunków, a co za tym idzie
zmniejszenia różnorodności ekologicznej
na danym terenie. Przykładowo
wybudowanie drogi przecinającej
korytarz ekologiczny może uniemożliwić
organizmom powrót do ich miejsc
zamieszkania.
SPOSOBY ZAPOBIEGANIA
NISZCZENIU KORYTARZY
EKOLOGICZNYCH

• Aby zapobiec niszczeniu korytarzy

ekologicznych od 2002 roku
prowadzone są różne działania mające
na celu ich ochronę. Przykładami
takich działalności są:
• - uwzględnienie korytarzy
ekologicznych w planowaniu nowych
dróg szybkiego ruchu,
• - budowanie nowych korytarzy
ekologicznych w celu zastąpienia
zniszczonych,
• - informowanie społeczeństwa o
ważnej roli korytarzy ekologicznych.
Dziękujemy za uwagę

Franciszek Malka, Filip Puchala, Mateusz Mosak, Mikołaj Sołdan