You are on page 1of 16

www.khitpyaing.

org

rwf/ 2007 ck waygif;=wefc;l / 1368 ck trSwf (166)

Adv
k cf sKyf}uD;rsm;ESijhf ynfol opftvk;H t&if;jzifh csKd‹iJholrsm;
b0csif;uGmjcm;ykHukd ck;d xkwrf u
+ dk ulnDa&;&efykHaiGyGJ
pdepf aD omnjzihf etzppfwyfu ZD'ef; yg0ifupm;
oufaownf ppfqifa&;jzifzh rf;qD; pm 15 okd‹æ
pm 2 okd‹æ pm 3 okd‹æ

taxGaxGtusyftwnf;rsm;ajz&Sif;ay;&ef ppftpdk;&udk &efukefvlxkqENjy


qENjyolrsm; vlpkuGJoGm;onf? awGŒajz&Sif;ay;zdk‹/ jynfoludkwu,f or*~vHk°cHa&;aumifpDqHk;jzwfcsufrl

Photo: AFP
yDwmatmif§azazmf0g&D 23
vlxk¯uHawGŒae&onfh taxGaxGt qENjyol (MDC) tzGJ‹0ifwOD;u cspf&if vufawG‹ajz&Sif;ay;zdk‹ usaemf ]urf; OD;aqmifwifoGif;onfh tar&d
usyftwnf;rsm;udk ajz&Sif;ay;&ef “jynfoljynfom;awGtukefvHk;cHpm; qEN«ywmyg”[k ajymonf? uefESifh _AdwdefwdkŒudk uef‹uGuf±+wfcs
etzppftpd;k &udþk awmif;qdo k nfþh qENjy ae&wJ'h u k aQ wGtm;vH;k udk ud, k cf si;f pm tm%mydik rf sm;u nydik ;f wGif MDC onfh qENjyr+rsm;udkrl ppftpdk;&u
yGJ ,refae‹rGef;vGJydkif;u &efukef°rd‹ empdwf&SdwJhtaeeJ‹ jywmjzpfygw,f? tzGJ‹0iftcsKdŒudk xyfrHzrf;qD;cJh_yD; qEN ta&;r,lbJ _idrf;csrf;pGmqENjyjcif;
vlpnfum;&m r[mAE<Kvvrf;ray: tzrf ; cH & Ed k i f w ,f q d k w mod v suf e J ‹ jyyGo
J wif;,lonfþh usK'd o kd wif;axmuf jzpfojzifhþtrsKd;om;tusKd;pD;yGm;buf
wGifjzpfyGm;cJh_yD;þqENjytzGaJ‹ cgif;aqmif usaemfwdk‹ jynfol‹twGuf toufpGef‹ OD;jrwfol&/ edyGefwDAGDrS a':qifhqifh rSþ&yfwnfaeolwdkif; ¯udqdkaxmufcH
ESifh vltcsKd‹ zrf;qD;cH&onf? _yD; tvkyfvkyfzdk‹vdk_yDvdk‹ pOf;pm;_yD;jy atmifESifh jrefrmh"er*~Zif;rS a':ar tm;ay;&rnfþh t«yoabmaqmifonfh
qENjyolrsm;u “v#yfppfrD; (24) wmyg ” [k ajymonf? o}uFef[defwdku ‹ dkvnf; vHk°cHa&;wyfzGJ‹ vkyfaqmifcsufjzpfonf[k owif;pm
em&Dtjynfht0&&Sda&;” “ukefaps; tjcm;qENjyolwOD;uvnf; “vl 0ifrsm;u ac:,lppfaq;ar;jref;_yD; rsm;wGif azmfjyonf?
E+ef;usqif;a&;” “tvkyfvufrJhrsm; awGvuf&SdcHpm;ae&wJh'kuQawG Adkvf nydkif;wGif jyefv$wfonf?
tvkyf&&Sda&;” ponfh vlxktcuft csKyfrª;}uD; odygap? AdkvfcsKyfrª;}uD;t xdkqENjyr+onf EdkifiHawmftpdk;&
aeeJ‹þusaemfwdk‹jynfolawGudkþwu,f tay:þt]unfndKysufatmif«yvkyf&m
cJrsm;udk xif[yfonfh ydkpwmrsm;udkif
cspfvdk‹&Sd&ifþyg;pyfeJ‹rcspfbJeJ‹ usaemf a&mufonft h jyifþjynfov l x
l u
k v
kd nf;
aemufqufwJG
aqmifum em&D0ufcef‹ qENjyonf[k
rsufjriftcsKd‹u ajymonf? wdj‹k ynfoal wGcpH m;ae&wJ'h u k uQ þkd vuf taES m ih f t ,S u f « y&ma&muf o jzif h owif;
rsufjrifwOD;u “awmfawmf}uD; ta&;,lc&H zG,&f o dS nf[þk etzowif;
Photo: AFP qENjy&mwGifyg0ifcJhojzifh zrf;
}uD;us,fus,fjzpfoGm;wmAs? 'Dvdk pmrsm;u a&;om;onf?
88 rsKd;qufausmif;om;acgif; qD ; xd e f ; od r f ; cH & ol (9) OD ;
jrifuGif;rsKd;u rawG‹&wm awmfawmf azazmf 0 g&D (27) &uf w G i f
]umae_yD? ukefaps;wef;em;rSm acguf aqmifwOD;jzpfou l *kd sirf u D þtrsm;jynf
oludkþraESmifh,SufbJ _idrf;csrf;pGmqEN atmifoajy &Jtxl;owif;
wkH‹acgufjyef atmf[pfqENjyae&mu wyfz±‹JG ;Hk rSþjyefvnfvw G af jrmuf
ql;ava&mufwJhtcgusawmh &Ju jyjcif;onf jynfolrsm;.tcGifhta&;
jzpfonf[k ajymonf? vmonf?
wm;w,f ? uk e f a ps;wef ; buf j yef jyef v G w f v mol r sm;rS m
aemufw}udrfjyeftav#mufrSm a' “tar&d u ef o H ± H k ; wd k ‹ _Ad w d o #
oH±Hk;wdkŒa&Sr› Sm qENjywJhvlawGusawmh OD ; tk e f ; oef ; / uk d x if a usmf /
orª;awGyg jyefvdkufvmw,f? tJ'DrSm ajrmufOuUvmy°rdŒe,fae udk
ydkpwmawGtukefvHk;jyefcs_yD; vlpkcGJ wrsKd;qufqHr,f? 'Dvlr+'kuQt00udk
wu,frcHr&yfEikd jf zpfaewJþh jynfoal wG vSjrifhat;/ udkrsKd;OD;/ udkvS
oGm;w,f” [k ajymonf? odef;/ udkwif0if;/ a':ar0if;/
qENjyyGJazmfaqmifonfh jrefrm udkusawmh wrsKd;qufqHr,fqdk&if
awmh qufqHwJhvlrSm awmfawmfwm r*F v mawmif ! G e f ‹ ° rd Œ e ,f a e
EdkifiHzGHΡzd;wdk;wufa&;aumfrwD (MDC) r]uL]uLprf;ESifh anmifwkef;
acgif;aqmif teft,fvf'DygwD0if 0ef}uD;}uD;&Sad e_yDvŒkdþusaemfxifw,f”
[k ‚if;u ajymonf? °rdŒrS udkxGef;xGef;wkd‹jzpfonf?
a[mif; OD;xifausmfudk vHk°cHa&;wyf
zG J ‹ 0 if r sm;u zrf ; qD ; oG m ;_yD ; aemuf taxGaxGtusyt
f wnf;rsm;ajz&Si;f ay;a&; awmif;qkad eolrsm; jrefrmEdik if EH iS yhf wfoufonfþh ukv

qefaps;rsm; qufvufjrifhwufae/ qefvkyfief;&Sifrsm; ta&;,lcH&rnfukdpdk;&drf


NEJ §azazmf0g&D 21 0,fjzpfatmifrvkyf&efESifh xdkodk‹vkyf vnf; qef]urf;ESifhqefuJGþaps;wuf wdkif;wdk‹rS qefukefonfrsm;/ qefpuf uþqef&Sm;_rJjzpfonfhþqefa[mif;ukef wmrsKd;awmif&Sdzl;w,f? 'DESpfawmh
ppftpdk;&u owday;xm;onfh]um;rS onfuo kd &d ydS guþta&;,lrnf[þk owd vm_yD;þatmufajcvlwef;pm;rsm;t ydkif&Sifrsm;udk poHk;vHk; (txl;pHkprf;ppf cgeD; qefopfvnf; rxGufao;onfh b,ftcsdef zrf;qD;rvJqdkwJhpdk;&drfpdwf
qefaps;/ pyg;aps;rsm; w&dyf&dyfxdk; ay;rSm]um;a]umif; od&onf? wGuf tcuftcJjzpfum wdkif;jynfr aq;a&;OD;pD;Xme) u zrf;qD;ppfaq; tcsdefrsKd;Y jzpfavh&Sdonfhaps;E+ef;rsKd; eJ‹ b,fukefonf b,fpufydkifurS
wufvmaeojzifh zrf;qD;ta&;,lcH xdkrSm]um;csufudkþ,ckvþ(14)þESifh _idrfroufjzpfvmEdkifa]umif; ajymqdk cJhonf? xdkpOfu ay:qef;ar$;wwif; jzpfaea]umif;þqefpyg;vkyfief;&Sif wif;aygif;oHk;av;aomif;xuf ausmf
&rnfudk qefukefonfrsm;ESifh qefyJG (15) &ufww dk‹ Gif bk&ifhaemifyJG±Hkwef;Y onf[k od&onf? cGJwtdwf (22˜000) usyftxdjzpfcJh rsm;toif;tr+aqmif qefukefonf _yD; ravSmif&Jbl;? 'ga]umifh pyg;&Sm;
pm;rsm; pdk;&drfxdwfvef‹ae]ua]umif; qefuek o f nfrsm;udþk qefpyg;ukeo f nf ,refESpf ]o*kwfvqef;ydkif;Y onf? wOD;u ajymonf? aewmuawmh taotcsmyJ” [k xdk
od&onf? rsm;toif; OuUXu xyfqifh&Sif;vif; qefaps;rsm;wufcsdefwGif &efukef°rdŒ&Sd ,ckuo hJ q‹kd efaps;wufaeonfrmS “t&ifu qefopfay:csdefqdk&if qefukefonfu ajymonf?
qefopfrsm;ay:onfrSm (3) v ajym]um;onfh tpnf;ta0;wufcJh xif&Sm;aom tdkauqefyGJ±Hkydkif&Sif OD; pyg;&Sm;yg;r+a]umifhjzpf_yD; vuf&Sdqef avSmifvufwOD;OD;udk pyg;wif; (5) v,f o rm;rsm;u qef ] urf ;
ausmfvm_yDjzpfaomfvnf; qefaps; ol {&m0wDwdkif;rS pyg;yJGpm;}uD;wOD; _idrf;tygt0if &efukef°rdŒESifh {&m0wD aygufaps;onfþ,cifESpfrsm;ESifhþ,SOfyg odef; (6) odef;txd odef;eJ‹csD avSmif pyg;ES i f h , S O f v #if þ txG u f E + e f ; enf ;
qufjrifhaeqJjzpf_yD; armfwifqefukef uþ“Adkvfr;ª csKyfvSaX;0if;uþajymw,f aomfvnf; aps;ydk&onfh ay:qef;ar$;
Photo: NEJ

pnf'dkifY ,cktcg zsmyHkay:qef;ar$; wJh/þqefaps;awGt&rf;wufaew,f/ uJhodk‹aom pyg;rsm;udk ydkpdkufvm]u


xdyfp wwif;cJGwtdwf (23˜500) qefaps;wifru qefuJGaps;awGyg aoma]umifh pyg;txGufE+ef;usqif;
usyf / a';'&J a y:qef ; (22˜500)/ yHkrSefjzpfoifhwmxuf aps;E+ef;awG vmjcif;jzpfEdkifonf[k &efukef°rdŒ&Sd
iu|Jþ(20˜000)/þraemokcþ(16˜000) ydkjrifhaew,f?þtJ'gþ'Dtwdkif;qufoGm; qefpyg;ukefonfrsm;u oHk;oyfcef‹
ESifh ipdef (14˜500) toD;oD;aps; &if rjzpfraeta&;,l&vdrfhr,fvdk‹ rSef;onf?
aygufaeonf? olu ‹ dkajymw,fqdk_yD; ac:ajymwm” [k vuf&Sdtaexm;twdkif; aps;
vufvDaygufaps;rSm ay:qef; &Sif;jyonf? quf w uf o G m ;rnf q d k v #if þ r]umrD
ar$;&S,fwjynf (1˜200) usyf/ iu|J wdkif;rª;u pyg;ay:umpwGif usyf qef]urf; wtdwfusyf (20˜000)/
(900)/ ipdef (700) jzpfaeonf? (9˜000) ausmfom&Sdaom qef]urf; qefuJG (15˜000) txd a&mufoGm;
&effukefwkdif;ppfXmecsKyfwdkif;rª; {nf h r x wwif ; cG J w td w f u d k ,ck Edkif_yD; _yD;cJhonfhESpfu wtdwfusyf
Akdvfrª;csKyf vSaX;0if;u ,ckvqef; (16˜500) rS (17˜500) usyftxd (30˜000) eD;yg;txdaps;ajrmufcJh
ydkif;wGif jrefrmEdkifiH qefpyg;ukefonf a&mufae_yD;þqefuJGwtdwfþ(12˜500) onfh ay:qef;ar$;onf ,ckESpfY usyf
rsm;toif;OuU@þOD;atmifoef;OD;ukd usyfausmfvmojzifh aps;twuf]urf; (40˜000) txdyifa&mufEdkifa]umif;
ac:,lum qefaps;qJGrwif&ef/ yHkrSef onf[k,lqa]umif;/qeftaumif; qefukefonfrsm;u cefr‹ Sef;ajymqdkae
aygufaps;xufydkay;_yD; ta&mif;t pm; aps;wufonfrSm rqef;aomf &efuek rf S qefqidk w
f qkid f onf?

1993 ckESpf/ Zefe0g&D (1) &ufae‹wGif OD;wifarmif0if; OD;pD;wnfaxmif xkwfa0onf?


pmrsuEf mS (2) á rwf/ 2007 ck

vli,frsm;udk ae&may;&ef[kqdkum etzppft&m&Sd (1˜500) udk t&yfzufajymif;


NEJ/ azazmf0g&D 16 jzpfI tcsKd‹u wm0efcef‹tyfrnfh&uf enf;ae_yD; AdkvfESifht&m&Sdrsm;jym;ae xl;udk udkifxm;wJhvlawGu touft

Photo: AFP
etzppftpdk;&u ppfwyfwGif; vli,f udk apmifqh ikd ;f aeqJjzpfum aemufxyf ojzifþh jy\emrsKd;pHak y:aeaoma]umifh &G,f}uD;&ifhaewmawmif z,fray;
t&m&Sdrsm;udk ae&may;&ef t&m&Sd t&m&Sd (1˜000) udkvnf;þr]umrDþxyf vlydkrsm;udk t&yfzufodk‹ ajymif;a&$Œ ao;bl;qdak wmh b,fvekd nf;eJr‹ S olw‹kd
(15˜00)udþk t&yfzufXmersm;odþ‹k ajymif; rHa&$Œajymif;ay;&ef&Sda]umif; ‚if;u cefx ‹ m;jcif;jzpfonf[kþ,lq&a]umif; ajymwJhtwdkif; ppfwyfudk EkysKdatmif
a&$Œwm0efxrf;aqmifapvdu k af ]umif; ajymonf? 'Drukd a&pDEiS zhf ŒHG °zd;wd;k wufa&;tiftm; vkyfEkdifwmrsKd; tm;opfavmif;wmrsKd;
trnfrazmfvdkol ppft&m&SdwOD;udk ,ck a jymif ; a&$ Œ cH & ol r sm;onf pkþoak woeXme}uD;]uyfoþl O;D aX;atmif rjzpfEkdifbl;” [k ajymonf?
ud k ; um;I attuf z f y D o wif ; wG i f touf (35) ESpfjynfhcsdeftxd Adkvf u ajym]um;onf? jrefrmEkdifiH&Sd ppfzufESifht&yfzuf
azmfjyonf? }uD;&mxl;udk rausmfolrsm;/ touf odk‹aomf atmufajctqifhrsm;udk wm0efxrf;aqmifaeolrsm;tm;vH;k .
tqifeh rd Ehf iS þhf tv,ftvwftqifh (45)þESptf xdþAdv k rf ;ª &mxl;xufrwuf om a&$Œajymif;_yD; touft&G,f}uD; w&m;0ift_idrf;pm;,lonfh oufwrf;
t&m&Sd yxrtokwf OD;a& (1˜000) ollrsm;ESifh touf (55) ESpfY Adkvfrª; onfh xdyfydkif;acgif;aqmifrsm;u ae onf touf (60) ESpfjzpfaomfvnf;
udk Zefe0g&D (5) &ufwGif t&yfzuf }uD;&mxl;rS rwdk;olrsm;jzpfonf? &mrz,fay;ygu ‚if;wdk‹ajymqdkonfh jrefrmEdkifiH&Sd ppfacgif;aqmifrsm;onf
0efxrf;tjzpf ajymif;a&$Œ_yD; 'kwd, t&m&Sdrsm;udk ajymif;a&$Œcdkif;jcif; twkdif; EkysKdaomppfwyf jzpfvmrnf t_idr;f pm;,l&rnfþh touft&G,x f uf
tokwf (450) OD;udk ,ckv (7) &uf onf rsKd;qufopfppfwyft&m&Sdi,f r[kwf[k OD;aX;atmifuþa0zefonf? ausmfvGefaeolrsm;jzpfonf?
wGif ajymif;a&$Œa]umif; xdkt&m&dSu rsm;twGuf vrf;zGifhay;jcif;jzpf_yD; ppf ‚if;u “olwdk‹wyfxJrSm atmuf 1992 ckrSpI ppftpdk;&t}uD;t
ajymonf? wyfuþkd EkysKad tmif«yvkyjf cif;jzpfa]umif; ajcawGrSmyJ ajymif;wm/ a&$Œwm/ t uJtjzpfþpwifwm0ef,lonfhþAdkvfcsKyf
‚if;wdt
‹k euftcsKu ‹d þkd tpd;k &0ef}uD; xdkt&m&Sdu ajymonf? wif;EkwfxGufcdkif;wmawG vkyfae rª;}uD;oef;a&$onf ,cktcg touf
XmetoD;oD;wGif wm0efay;tyf_yD;_yD ,ckvuf&þdS etzppfwyfYþppfom; touf (74) ESpt
f xd tm%mqkyu
f ikd x
f m;qJ Adv
k cf sKyfr;ª }u;D oef;a&$ w,f? 'gayr,fh wu,fhxdyfqHk;&m (74) ESpf&Sd_yDjzpfonf?

tvkyjf yefcef‹rnfh taumufceG t


f &m&Srd sm;pm&if;udk AdkvfcsKyf}uD;rsm;ESifhjynfol
etzppfacgi;f aqmifxH wifjyxm; b0csif;uGmjcm;ykHudk
NEJ/ azazmf0g&D 19 wJh ukefypPnf;ppfaq;wJh X-ray puf OD;pD;XmewGif wm0efay;&ef&Sdae_yD; vkyrf _d y;D þtjypfay;cH&rSmvnf;þa]umuf pdefpDaomnjzifh oufaownf
zrf;qD;xdef;odrf;xm;&mrS _yD;cJhonfh awGudk udkifwG,fxdef;odrf;zdk‹ w±kwf ,if;wyft&m&Sdta&twGufESifh jyef ae]uw,f” [k ‚if;u ajymonf?
Zefe0g&DwGif vGwf_idrf;cGifhay;vdkuf jynfrSm oifwef;oGm;wufxm;olawG vnfcef‹tyfrnfh taumufcGeft&m&Sd t_idrf;pm;ay;cH&wJh ppfAdkvfrsm;
onfh taumufcGeft&m&Sd (242) OD; vdkrsKd;/ aemufqHk;wrsKd;uawmh vwf ta&twGufwu kd‹ dkþcsdefxdk;wGufcsufae udo k mþtopfcefr‹ nfph m&if;Yþxnfo h iG ;f
teuf wm0efjyefay;rnfh taumuf wavm tJ'Dt&m&Sdae&mrSm tpm;xdk; &I vGwf_idrf;cGifh&olrsm; tvkyfjyef _yD; vGwf_idrf;cGifh& taumufcGeft&m
cGeft&m&Sdpm&if;udk etzxdyfydkif;tm zdk‹ tcuftcJjzpfaewJh u|rf;usift&m vnfcef‹tyfa&;udpP aESmifhaES;}uH›]um &Sdrsm;udk vHk;0jyefrcef‹tyfjcif;vnf;
%mydik rf sm;xHþtaumufceG !f e¸ cf sKyfu &SdawGjzpfw,f” [k &Sif;jyonf? aea]umif; od&onf? jzpfvmEdkifa]umif; vkyfief;&Sifrsm;ESifh
wifjyxm;a]umif; &efukeftaumuf tqdkygpm&if;udk 0ef}uD;csKyfrSw tusOf;cscH&_yD;aemuf vGwf_idrf; taumufcGef0efxrf;avmuY a0zef
cGef±Hk;csKyfrS t&m&SdwOD;u ajym]um; qifh AdkvfcsKyfr;ª }uD;oef;a&$ESifh 'k-Adkvf cGifh&cJhol taumufcGeft&m&SdwOD;u ajymqdkae]uonf?
onf? csKyfrª;}uD;armifat;wdk‹xH wifjyxm; olod&Sdor# ppft&m&Sdrsm;tygt0if vG w f _ id r f ; cG i f h & xm;onf h þ t&m
‚if;u “ pm&if;«ypk&mrSm oHk;rsKd; _yD; ,if;acgif;aqmifrsm;u olwdk‹xH aemufxyfcef‹tyfvdkufonfh t&m&Sd &Sdrsm;onf ,refESpfaESmif;ydkif;wGif
cJGxm;w,f? wrsKd;u EdkifiHh*k%faqmif a&mufaeonhf oD;jcm;toem;cHpm rsm;.vkyfief;ru|rf;usifr+a]umifh taumufcGef!¸efcsKyf Adkvfrª;}uD; cif
tm;upm;orm;awG/ tJ'gawGudk jyef rsm;udkyg xnhfoGif;pOf;pm;_yD;rS wm taumufcGefvkyfief;rsm;pGmY tcuf armifvif;tygt0if taumufcGef
_yD;wm0efay;r,f? aemufwrsKd;u 0efjyefvnfay;tyfrnfh t&m&Sdpm&if; tcJrsm;¯uHae&onf[k ajymonf? t&m&S d t csKd ‹ u d k etzppf t pd k ; &u
awmh tpdk;&tpDtpOfeJ‹ EdkifiHjcm;udk ud k twnf « yvuf r S w f a &;xd k ; ay; “qdyfurf;wm0efus taumuf zrf;qD;ta&;,l_yD;aemuf xyfrHzrf;
ynmawmfoifoGm;xm;wJh/ oifwef; rnfjzpfa]umif; ,if;t&m&Sduajym cGeft&m&SdawGqDua&m/ avqdyfwm qD; cHcJh&olr sm;jzpfumþ‚if ; wd k ‹ o nf pdew
f zswzf swv
f ufaeonfh oEœma&$. qif;&JraJG wr+'%fcaH e&onfh
awG oGm;wufxm;wJholawG/ Oyrm? onf? 0efus t&m&SdawGqDuyg vkyfxHk;vkyf t&yf0wf0wf_yD; &efukef°rdŒ urf;em; qHx;Hk ESiv
hf nfwidk f uav;i,fwOD;
taumufcGefqdkif&m vkyfxHk;vkyfenf; aemufqHk;&&SdwJh owif;rsm;t& enf;awGrodvdk‹ ±Hk;csKyfudk r]umc% vrf; taumufcGefOD;pD;Xme±Hk;csKyfodk‹ uk0d idk ;f §azazmf0g&D 2 rnf[kxifa]umif; tacG]unfh_yD;ol
oifwef;wufxm;olawG tygt0if wyfrawmfrS t_idrf;pm;ay;cH&onfh vS rf;ar; twnf«ycsufawmif;cHae oGm;a&mufvufrw S af &;xd;k ae&qJjzpf jrefrmEdkifiHrS ppfAdkvfcsKyf}uD;rsm;ESifh rJaqmuftajcpdkuf owif;axmuf
tckaemufq;kH w±kwjf ynfuaxmufyhH ppft&m&Sdrsm;udkvnf; taumufcGef wmudk awGŒ&w,f? wzufu trSm; onff? omrefjynfolwdk‹.b0ESpfckt]um; wOD;u ajymonf?
Ed+if;,SOfwifjyxm;onfh “pdefpDaom ‚if;u “OyrmAsm/ olwdk‹pdefawGpD

tar&duefoH±kH;a&S› qENjyr_rsm; ppftpdk;&pDpOfjcif;jzpfEdkif n” ADG'D,dkacG xdkif;-jrefrme,fpyf


rJaqmuf°rdŒ&Sd jrefrmtvkyform;rsm;
_yD; jzpfaewJhtcsdefrSmayghAsm? &efukef
uþ&yfuu G af v;wckrmS þpwk'o D mau|;
t]um;Y ysHŒESH‹aeonf? wmudk uav;awGu aeylusJwJxJrSm
yef;uefav;awGudkif_yD;awmh wvrf;
Photo: NEJ

xdkADG'D,kdudk xdkif;EdkifiH&Sd jrefrmht


a&;v+yf&Sm;oltcsKd‹u jzef‹csdjcif;jzpf vHk;jynfhaeatmif wef;pDapmifhae&
_yD; tacGtwGif;Y AdkvfcsKyfrª;}uD;oef; wm? tJ'DrSm uav;csif;wufeif;rd
a&$.orD;r*FvmyGJ }uD;us,fcrf;em;yHk w,fAsm? wjcm;uav;&JŒyef;uefu
ESifhþomrefjynfolvlxkb0þqif;&Jusyf ajr}uD;ay:arSmufoGm;wJhtcg tJ'D[m
wnf;aeyHkwdk‹udk aemufcHpum;ajym av;udk aumufpm;wm±du k jf ywm” [k
ESifhwuG wvSnfhpD Ed+if;,SOfjyoxm; yxrtacGESifh jcm;em;csufudk &Sif;jy
onf? onf?
AD'D,dkyg±dkufuGufrsm;onf o±kyf rJaqmuf°rdŒYysHŒaeonfh ,if;AD'D
aqmifxm;jcif;r[kwfbJ jrefrmEdkifiH ,dkudk]unfh_yD;aemuf AdkvfcsKyf}uD;rsm;
wGif;rS wu,fhjzpf&yfrsm;udk ±dkuful; ESifh omrefjynfolvlxkwdk‹.b0 uGm
xm;jcif;jzpfa]umif; ,if;tacGudk jcm;vGef;onfudkawGŒ&ojzifh pdwfr
tar&duefo±H ;Hk a&S› qENjyolrsm;
]unfh&ol txnfcsKyfpuf±HkrS jrefrm aumif;jzpf&a]umif;/ ,if;tacGudk
NEJ/ azazmf0g&D 2 ae EdkifiHjcm;owif;axmufwa,muf [k ‚if;u qufvufajymjyonf? jyyGJudk 0g'jzef‹&efoufoufvkyfjcif; tvkyform;wOD;u ajymonf? ]unfw h wfv#iþf tusK;d &Sad ]umif;þjrefrm
,cifv (30-31) &ufESihf ,refae‹ qDudk owif;aygufw,f?þ'geJ‹ owif; qENjyr+pwifcsdefY aemufuG,frS jzpfEdkif_yD; tcsdeft]um}uD;vnf; vkyf ‚if;u “blwmrSma&a&mif;aewJh tvkyform;wOD;u ajymonf?
wdk‹wGif tar&duefoH±kH;a&S› qENjyr+ axmufawG ae‹v,fþ(11)þem&Davmuf tultnDay;yHkudk ‚if;u “(1) em&D &J[efrwl[k oHk;oyfonf? uav;awG/ vrf;ab;rSm awmif;pm; ‚if;u “]unfhwJhvlay:rSm rlwnf
rsm;udk ppftpdk;&udk,fwdkif pDpOfðy uwnf;u tar&duefoH±kH; teD;em; wdwdrSm qENjywJholawG tv#Kdv#Kd “tcsdeft]um}uD;vkyf&if omref aewJhuav;awG/ tzGm;}uD;awGudk wmaygh? tvkyform;awGxJrSm wcsKd‹
vkyjf cif;jzpfEikd af ]umif; tqdyk gae‹rsm;Y w0dkufrSm vmapmihfae]uw,f” [k xGufvm_yD; yef;qdk;wef;bufuae jynfolawGyg0ifvm_yD; tar&duef ±du
k jf yxm;wmvnf;awGŒw,f?þuav; usawmh EdkifiHa&;udk pdwfr0ifpm;wJhvl
udk,fwdkifoGm;a&muf]unfh±+cJhol jynf pwifajymjyonf? tar&duefoH±kH;bufudk av#mufoGm; qENjyyGJr[kwfbJ tjcm;ykHpHwckwck awGu tpm;taomufrSm wdk;a0S‹_yD; awGvnf;&Sdw,fav? rsm;aomtm;
wGif; yk*~vdu*sme,ft,f'DwmwOD; vHk°cHa&;wyfzGJŒrsm; ¯udwifae&m w,f? tJ'Dvdk vlpk_yD;pav#mufwmeJ‹ ajymif;oGm;Edkifw,f? wqufwnf; pm;ae&wmawG/þqefwjynfudk(600) jzifhuawmh 'DtacG]unfh_yD;vdk‹&Sd&if
u ajymonf? ,lyHkudkvnf; ‚if;u qufvuf&Sif;jy ,mOfxed ;f &JawGu rD;yGKd ifu
h rD;awGtm; ppftpdk;&qef‹usifa&; atmf[pfqlyl ausmfay;_yD;awmh 0,frpm;Edkifvdk‹ Edkq ‹ D atmfæ olwa‹kd wGu 'Dvakd wGygvm;qdk
qENjyyGJrwdkifrD tar&duefoH±kH; onf?þ“aemufþtJ'Dtcsdefþywf0ef;usif vkH; teDay;xm;_yD; um;awGu &yfae wmtjzpf tcsdefra&G;toGifajymif; bl; wvHk;csif;yJ 0,fpm;EdkifwJhyHkawG _yD;awmh cHpm;]u&w,fav” [k ajym
teD;em;w0ku d u f tajctaeudþk ]unfh w0ku d u
f ,mOfxed ;f &J ±k;H cef;awGxu J kd &w,f?þaemufþtJ'DvlawGþpm&Gufcs_yD; oGm;Edik wf ,fav”þ[kþ‚if;uþajymonf? tJ'gawGudk ±dkufjyxm;w,f” [k ajym onf?
±kHjzifh xdkqENjyyGJrsm;udk ppftpdk;&u t&yf0wfvkH°cHa&;&JawG qufoG,f (10)þrdepfavmufaeawmhþtv#Kdtv#Kd jynfwGif;EdkifiHa&;tuJcwfrsm;u onf? AdkvfcsKyfrª;}uD;.orD; r*Fvm
taotcsmpDpOfI vkyfaea]umif; a&;pufudkif_yD; a&mufvm]uw,f? aysmufoGm;]uw,f? 'gudk]unfh&if vnf; ,ckuJhodk‹ tar&duefoH±Hk;ESifh ,refEpS þf Ed0k ifbmYþAdv k cf sKyfr;ª }uD; aqmifoD;oef‹tacGudk etz axmuf
xif&Sm;onf[k tqdkygt,f'Dwmu vufzuf&nfqdkifawGrSmvnf; t&yf 'DqENjyyGJudk ppftpdk;&u aemufuG,f _Adwdo#oH±Hk;wdk‹a&S›Y vkyfonfhykHpHrsKd; .orD; roEœma&$r*FvmaqmifAD'D,kd vS rf;a&;a[mif;rsm;u jzef‹csdjcif;jzpf
tao;pdwf&Sif;jyonf? 0wfvkH°cHa&;tzGJŒwcsKd‹vmxdkifw,f? uae ¯ud;udkifaewm taotcsmyJvdk‹ udk w±kwfoH±Hk;ESifh ±k&SoH±kH;wkda‹ &S› oGm; wacG rJaqmufYysHŒESHc‹ Jhzl;_yD; ,cktacG _yD; jrefrmjynfwGif;rSwqifh rJaqmuf
‚if;u “rae‹u azazmf0g&D (1) ae‹v,fþ(1) em&De;D vmawmhþvufeuf ajymEdkifw,f” [k ajymjyonf? vkyfrnfqdkygu ppftpdk;&u aocsm Y omrefvlxkcHpm;ae&onfh tajct odk‹ ysHŒESH‹vmonf[kod&_yD; ,cktacG
&ufqdk qENjyyGJvkyfawmhr,fqdkwm udik pf pfom;awGygwJh vk°H cHa&;um;i,f owif;axmufwa,mufuvnf; aygufESdrfeif;ta&;,lrnfjzpfa]umif; aersm;ESifh Ed+if;,SOfjyxm;aoma]umifh topfESifhywfoufIrl rnfolxkwf
ppftpd;k & pok;H vk;H t&m&dw S a,mufu wpD;a&mufvm_y;D þae&m,lvu kd w
f ,f” ppftpdk;&taeESihf ,ckuJhodk‹aom qEN a0zefajymqdkae]uonf? tvkyform;rsm;t]um; ydkrdkysHŒESH‹Edkif onfudk twdtus rod&ao;ay?

2
rwf/ 2007 ck á pmrsuEf mS (3)

opftvkH;t&if;jzifhcdk;xkwfr_udk etzppfwyfu ppfqifa&;jzifhzrf;qD;

Photo: NEJ
NEJ/ azazmf0g&D 20 ajrmufyikd ;f wdik ;f ppfXmecsKyfvufatmuf
ucsifjynfe,f rHpD°rdŒe,ftwGif; opf cH cv& (123) ESifh (144)þwdk‹uvnf;
vHk;rsm;wifaqmifxm;onfh um;tpD; erfhcrf;°rdŒe,f yavmif'defqma'o
(40)þcefu ‹ þkd w±kwEf ikd if b
H ufoþ‹kd cd;k xkwf bufwGif oGm;a&mufydwfqdkv ‹ +yf&Sm;cJh
vmpOf jrefrmppftpdk;&.wyfrsm;u ojzifh }uD;rm;onfhppfqifa&;wckjzpf
r]umao;rD&ufydkif;upwifonfh ppf onf[k ‚if;u ajymonf?
qifa&;twGif; zrf;qD;&rdonf? ,ckzrf;qD;&rdonfhopfrsm;þxkwf
xkdopfrsm;udk a'ocHtcsKd‹ESifh vkyf&ma'otwGif; opfxkwfvkyfcGifh
w±kwfEdkifiHom;rsm;u opfawmrsm; udkþAdkvfcsKyftkef;jrifh. a,mufzwOD;
twGif;rS xkwf,lcJhjcif;jzpf_yD; ,ckv tpk&S,f,mtrsm;qHk;xnfh0ifxm;
(16) &ufwGifpwifonfh ajrmufydkif; onfh atmifrdkifukr`%Du &&dSxm;_yD;
wdkif;ppfXmecsKyf (ryc) ESifh ta&S› jzpfouJhodk‹þ,ckzrf;qD;&rdxm;onfh
ajrmufwkdif;ppfXmecsKyf (&rc) vuf opf r sm; 0,f , l c G i f h u d k v nf ; ,if ;
atmufcHwyfrsm;. ppfqifa&;Y zrf; ukr`%Du &&dSxm;onf[k opfukef
qD;&rdonf[k ppfbufESifh eD;pyfonfh onfrsm;ESifhþeD;pyfolrsm;uþajym]um;
owif;&yfuGufrS od&onf? onf?
“rHp°D rdŒe,fþtifbmbmqdw k ahJ e&m opfawmrsm;twGif; opfcdk;xkwf
rSm opfum;awGu tpD; (40) avmuf onfudk etzppftpdk;&u ,ckuJhodk‹
zrf;rdoGm;w,f? w±kwfEdkifiHom; (42) zrf;qD;aeaomfvnf; w±kwfjynfxJ
opfc;dk xkwrf E+ rdS ef if;jyaecsed Yf yif rlq,f (105) rkid f e,fpyf*w
d rf w
S qifh w±kwb
f ufo‹dk jrefrmopfrsm; tvsOrf jywfp;D xGuaf eonf
a,mufvnf; zrf;qD;cH&w,f? ryc opfw&m;0ifa&mif;cscGifhudk at;&Sm;
u wyf&if;þ(10)þ&if;eJþ‹ &rcuþ(2)þ&if; r,fhtaygufrSm ydwfqdk‹zrf;cJhwm” [k onf? ajcvsifwyf&if; (2) &if;wdk‹onf rHpD tajcpdkufþcr&þ(276)þESifhþcv&þ(223) a0gvfukr`%Dtygt0ifþetzAdkvfcsKyf
eJ‹aygif;_yD; &duQm (2) ywfpmeJ‹ ppfqif w±kwf-jrefrme,fpyfrS ppfa&;tuJ ajrmufydkif;wdkif;ppfXmecsKyfvuf °rdŒe,frS w±kwfe,fpyf ref0def;}uD; wdu k‹ vnf; ,ckv (18) &ufwGif tif rsm;. todkif;t0dkif;uom &&dSae_yD;
a&;vkyfcJhwm? w±kwfbufudk xGuf cwf OD;atmifausmfaZmu ajym]um; atmufcH ajcjrefwyf&if; (5) &if;ESifh txd jzef‹cJGv+yf&Sm;cJhouJhodk‹ rdk;rdwf tm;jznfyh ;l aygif;v+y&f mS ;vmum ta&S› t}uD;tus,fvkyfudkifaeonf?

w&m;0ifygwDudk pGyfpGJwdkufcdkuf &Sr;f jynfe,fajrmufyidk ;f Y rl;l ,pfaq;tajrmuftjrm;zrf;rd


jcif;onf remvdkr±_qdwfIjzpf trSew f u,fxw k v f yk o f rl sm; tzrf;rcH&ao;
onf[k teft,fvf'Dajym=um; uk0d idk ;f §azazmf0g&D 14 }uD; (2) OD;tygt0if vl (10) OD;omr or# ta&S›ajrmufwdkif;rª;wdkif;udk aiG woef;eD;yg;þzrf;rdcJhaomfvnf;þtvkyf
u w±kwf,GrfaiG odef;þ(20)þESifhþjrefrm awG a y;w,f / a&$ a csmif ; awG a y; orm;tcsKdŒom tzrf;cHcJh&a]umif;
&S rf;jynfe,fajrmufydkif;Y rl;,pfaq; usyfodef; (500) ausmfvnf; zrf;qD; w,f ? Ad k v f c sKyf j rif h v d + i f t ygt0if yavmifowif;Yazmfjyonf?
csr;f vGef§azazmf0g&D 8 rsm;wGif azmfjyonf? tajrmuftjrm;zrf;rd&m vuf0,frd &rda]umif; owif;Yazmfjyonf? vuf&Sd AdkvfcsKyfatmifoef;xGËfa&m jrefrmEdik if rH x
S w
k o
f nfþh pdwºf uGaq;
trsKd;om;'Drdkua&pDtzGJŒcsLyf (tef ,cifvtwGif; tar&duefoH±Hk; olrsm;udk zrf;qD;xm;aomfvnf; ,if; trsKd;orD; (2) OD;onf yefaq; aygh? _yD;awmh erf;crf;e,f&,f/ uGwf ESifh bdef;jzL bdef;rnf;rsm;udk w±kwf
t,fvf'D) onf w&m;0ifEdkifiHa&; ESifh _AdwdefoH±Hk;wdk‹u teft,fvf'D rl;,pfaq;rsm;udk trSefwu,fxkwf aomif;use;f olqefu ‹ siaf &;þ(ouqz) cdkiftaemufzufjcrf; yavmife,fw EdkifiHY oHk;pGJolrsm;jym;vmae_yD; ,ref
ygwDjzpfI EdkifiHwumESifh qufoG,f XmecsKyfodk‹ (34) }udrfoGm;a&mufcJh_yD; vkyfolrsm;rSm zrf;qD;ta&;,ljcif; rcH tzGJŒ0ifrsm;. rdom;pk0ifrsm;jzpf_yD; a]umrSm t"duwm0efuswJh uGwfcdkif ESpfukefydkif;Y udk;uef‹/ 0wdk‹ESifh xdpyf
ydkifcGifh&Sd_yD; etzppftpdk;&. pGyfpGJ teft,fv'f u D xdok ±H ;kH wdu‹k ay;aom &ao;ay? ‚if;wdk‹udk rlq,faxmifY csKyfaESmif ppfa'ouGyfuJa&;±Hk;xdkif vuf&SdAsL e,fajrjzpfonfhþ,leefjynfe,ftwGif;
csufrsm;onf remvdkr±+qdwfonfh pmtdwf}uD;pmtdwfi,frsm;udk vufcH erfhcrf;°rdŒe,ftaemufawmifydkif; xm;qJjzpfonf[k yavmifvli,ftzGJŒ [mrª; Adv k rf ;ª }uD;pHa&$omvnf; ygwm &Sd usifcrf;c±dkif csmpHa*smif&GmwGif
oabmjzifh«yvkyfjcif;jzpfa]umif; tef &,la]umif; xdkowif;wGif yg&Sdonf? yefaq;aus;&GmY bdef;jzL (20) uDvdk wm0efcH udkbkef;ausmfu ajymonf? aygh” [k ajymonf? jrefrmEdik if o
H m;wOD;þOD;aqmifvmonfh
t,fvf'Du ajym]um;onf? teft,fvf'D onf jynfyEdkifiH. *&rf/ bdef;rnf; (50) uDvdkESifh pdwf rl;,pfaq;xkwfvkyfolrsm;jzpf tqdyk gouqztzGŒJ onfþ1998- rl;,pfaq;arSmifcdkrsm;xHrS bdef;jzL
tef t ,f v f ' D ]oZmcH±yk af o;±kyjf zpf ºuGaq;jym; (1) oef;ausmfudk cdkvHkvD onfhþ‘ouqz’acgif;aqmif yefaq; 99 ckY pwifay:aygufvmjcif;jzpf_yD; uDvdk*&rf (70) ausmf zrf;rdcJhonf?
Photo: DVB

onf taemufEdkifiH ae_yD;þtaemufEdkifiH a&Smw±kwftrsKd;orD;}uD; (2) OD;xHrS ausmfjrifhESifh nDjzpfol yefaq;ausmf 2000 jynfhESpfaemufydkif;rSpI rl;,pf jrefrmEdkifiHY 2004 ckþ{_yDrSþ2006
}uD;rsm;ay: rSDcdktm; }uD;rsm;tay: tm; rlq,fc±dkif rl;,pfaq;0g;wdkufzsuf axG;tygt0if jynfol‹ppfpcef;rª; c|ef aq;rsm;udk ay:ay:xifxif xkwfvkyf ck atmufwdkbmtwGif; rl;,pfaq;
xm;r+þveG u f aJ eonf xm;rSDcdkr+ vGefuJae a&;tzG J Œ u zrf ; rd j cif ; jzpf a ]umif ; avmif,rG ;f wdr‹k mS rlþetzppft&m&Srd sm; a&mif;0,fvma]umif; od&onf? rsKd;pHk tar&duefa':vm (6) bDvD,H
[k þ etzowif ; ygþ aoma]umif h tef yavmifvli,ftzGJŒu owif;xkwf ESifh tay;t,l&Sdaoma]umifh tzrf;r 2004 ckESpfqef;ydkif;Yvnf; yef zdk;eD;yg; zrf;rdcJha]umif; &JcsKyf Adkvfrª;
pGyfpJGcsufonf rSef t,f v f ' D . a&S › t jyefonf? cH&jcif;jzpfEdkifa]umif; udkbkef;ausmfu aq;ausmjf rifEh iS hf Adv
k rf ;ª }uD;pHa&$omwd‹k csKyfcif&Du _yD;cJhonfh'DZifbmþaejynf
uefr+r&SdbJ EdkifiHw vm;tvmonf us rl;,pfaq;rsm;udk Zefe0g&D (28) ajymonf? qufpyfzGifhxm;onfh Star Light pD;u awmfowif;pm&Sif;vif;yGJwGif xkwf
umqufqHa&;rl0g qHk;cef;wdkifae_yD[k &ufY zrf;qD;&rdjcif;jzpf_yD; trsKd;orD; “yefaq;ausmfjrifhwu dk‹ wufvm &ufpuf±HktwGif;rS pdwfºuGaq;jym; azmfajym]um;cJhonf?
't& ‚if ; wd k ‹ o nf vnf; ,if;owif; Y
oH±Hk;rsm;ESifh ,cif
uwnf ; u w&m; OD;^m%f0if;
a0zefxm;onf?
etzuþtef
tEkynm&Sif Zm*em ausmif;om;vli,frsm;tm; awGŒqHk
0ifqufoG,fr+&Sd_yD; t,f v f ' D yaysmuf
om;jzpfonf[kþteft,fvf'Djyef]um; oGm;apvdkonfhþ&nf&G,fcsufjzifhþxdkodk‹ yDwmatmif§azazmf0g&D 23 xm;wm?þemrnfawmifazmfjycGirhf &Sb d ;l ? ae&yH/k þ&vmrnfb h ŒJG uþtvkyt
f udik Ef iS hf
Photo: NEJ

a&;tzGJŒ0ifOD;^m%f0if;uþajymonf? aom ajymqdka&;om;r+trsKd;rsKd;udk emrnf}uD; vl&$ifawmf tEkynm&Sif tJ'D]um;xJrSmþusaemfb,fvkd±kef;uef b0tmrcHcsufray;EdkifyHkþponfhþynm


‚if;u “usaemfwdk‹tzGJŒcsKyf[m ,cifuwnf;uþvkyaf qmifae_y;D jzpfI Zm*emu &efukef°rdŒ&Sd tar&duefpif ovJqw kd mudþk uav;awGuþ&iS ;f jyapcsif a&;ESiyhf wfoufonft h cuftcJrsm;udk
w&m;0ifEdkifiHa&;ygwDwckyJ/ 'Dawmh teft,fvf'DygwDu tav;rxm;*±k wmwGif ausmif;om;vli,frsm;udk wJhtwGuf usaemfhtawGŒt¯uHudk us wifjyaqG;aEG;]uonf[k od&onf?
EkdifiHwumeJq ‹ ufqHa&;udk vGwfvGwf rðyvdk[kþOD;^m%f0if;uþajymonf? awGŒqHkum tusyftwnf;rsm;]um;rS aemfuþjyefajymjywmyg”þ[kþajymonf? “tcuftcJawG awGŒvmwJhtcg
vyfvyfaqmif&u G yf ikd cf iG &hf w
dS ,f?þw&m; teft,fvf'Donf 1990 jynfhESpf ol‹b0jzwfoef;r+tawGŒt¯uHrsm;udk tusyf t wnf ; rS ± k e f ; xG u f & ef rSm tcuftcJ]um;xJrSm aeomao;
r0ifaqmif&Gufwm wckrS r&Sdbl;?þ'Dudk a&G;aumufyGJwGif rJtjywftowfjzifh ajym]um;onf? enf;vrf;wrsK;d wnf;roH;k bJþenf;vrf; ygw,f/ cHEdkif&nf&Sdygw,fqdk_yD; ±kef;
vmw,fqdkwJh oH±Hk;awG/ wm0efcHawG tEkdif&cJhaomfvnf; etzppfwyfu ‘tusyftwnf;]um; &Sifoef±kef; trsm;tjym;oHk;&efvkdtyfonf[k Zm rxGufbJeJ‹aewmvnf;raumif;bl;/
uvnf;þow l &‹kd ŒJwm0eft&þow ‹kd mwm tm%mrvJ$tyfonfhtjyifþygwDacgif;
l v uefcsed rf mS þar#mvduk rf vm;þazmufxu G f *emu ajymonf? tcsif;csif;jyefudkfufwmvnf;raumif;
yJ? tJawmh 'Dvv kd mwmudk tck owif; aqmifþa':atmifqef;pk]unfuþkd aetdrf rvm;’ acgif;pOfjzifh pum;&nfvk&ef wqufwnf; “rvkyo f ifw h t
hJ &m bl;? vdktyf&ifpGef‹pm;&r,f? temcH
a&;wJyh *k Kd~ vfawGu remvdrk ±+qw f hJ tus,fcsKyfcsxm;qJjzpfonf?
d w jyifqifaeonfh tar&duefpifwm uawmh yk&GufqdwfawGudk y±kwfqDeJ‹ _yD; paw;oifhwJhtcgrSm paw;&rSyJ?
oabmeJ‹a&;wmyJ” [k ajymonf? tar&duefESifh _Adwdefwdk‹u ukv pum;&nfvktzGJŒ (Debate Society) 0dkif;vkdufwJhtcgusawmh yk&Gufqdwf tJ'grsKd;vrf;a]umif;av;awG usaemf
teft,fvf'Donf ,if;oH±Hk; (2) or*~v°kH cHa&;aumifpo D þ‹kd wifoiG ;f onfh ausmif;om;vli,frsm;ESifh Zm*emwdk‹ awGu y±kwfqD0ef;tjyifudk rxGufbJ csay;cJhygw,f” [k Zm*emu quf
±Hk;ESifhomru tjcm;EdkifiHwumoH±Hk; jrefrmEdkifiHqdkif&mrl]urf;udk w±kwfESifh tjyeftvSef aqG;aEG;ajym]um;jcif; eJ‹ txJrSmyJ tcsif;csif;jyefudkuf_yD; vufajym]um;onf?
OD;ol& ac: Zm*em
rsm;ESifhvnf; qufoG,fr+&Sdonf[k ±k&Swdk‹u ADwdktm%mjzifh y,fcsvdkuf jzpfonf? awmh tr+ef‹awGjzpfukef]uw,fav? ,ref a e‹ n aewG i f u sif ; yonf h
OD;^m%f0if;u ajymonf? _yD;aemufyikd ;f þetzrD', D mrsm;uþtar Zm*emu “tcuftcJtusyft tJvdkrsKd; tcuftcJxJa&mufoGm;_yDqdk tqdkygawGŒqHkyGJodk‹ &efukefpD;yGm;a&; ESifh awGŒqHkcef;wckwGif etzppftpdk;
teft,fvf'DA[dktzGJŒcsKyfonf &duef/ _AdwdefESifh teft,fvf'Dwdk‹udk wnf;]um;xJrSm usaemfwdk‹ b,fvkd &if udk,fhtcsif;csif;jyefudkufwJh Oyrm wuUodkvf/ '*HkwuUodkvf/ ,Ofaus;r+ &. tajymESihfvufawGŒvkyf&yf uGm
ygwD0ifrsm;.qENoabmxm;rsm;udk ydkrdka0zefwdkufcdkufvmonf? ±kef;uefvmcJJhovJqdkwmudk uav; rjzpfoifhbl;” [k ‚if;u &Sif;jyonf? wuUodkvfrS ausmif;om;vli,frsm; jcm;csufrsm;udk axmufjyajymqdkcJh
tav;rxm;bJ taemufEdkifiHrsm;udk &efukef°rdŒ&Sd tar&duefoH±Hk;ESihf awGuodcsifw,f? usaemfu axmif vli,frsm;u aiGa]u;tcuftcJ ESifh wdkif;&if;om;vli,f (200) ausmf onfhtwGufþvl&$ifawmf/ [moo±kyf
rSDcdktm;xm;vGef;ae_yD; tar&duef _AdwdefoH±Hk;wkd‹a&S›wGif ppftpdk;&u xJuxGufvmwJhvljzpfw,f? tjyif a]umifh ynmroif]um;EdkifyHk/ ausmif; tygt0ifþpkpkaygif;þ(500) cef‹ wuf aqmif/ 'g±dkufwmESifh pma&;q&m
oH±Hk;/ _AdwdefoH±Hk;wdk‹ESifh qufoG,fr+ vlpkrsm;udk Zefe0g&D (30) rS ,ckv a&mufvmwJhtcgrSmvnf; (18) ESpf wufae&mwGiv f nf; rdb.pD;yGm;a&; a&mufem;axmifonf? Zm*em (ac: ) OD;ol&.þtEkynmvkyf
ESifhoGm;vmr+rsm;&Sdaeonf[k etz (1) &uftxd (3) &ufqufwdkuf qEN vH;k vH;k t_idruhf cGiþhf tydwcf x
H m;&w,f/ tusyftwnf;a]umifhaiGrydEk‹ dkifyHk/ um _yD;cJhonfh o}uFefyGJawmf&uft ief;vkyfudkifcGifhtm;vHk; ,refESpfarv
ppftpdk;&. ,refae‹xkwfowif;pm jycGifhay;cJhonf? tckwcg wESpfeD;yg;&Sd_yD/ xyf_yD;ydwf &mtdkauqdkifwGifoDcsif;qdkIþausmif; wGif; bDbDpDtoHv$ifhXme (jrefrmydkif;) uwnf;u ydwfyifcHxm;&onf?
3
pmrsuEf mS (4) á rwf/ 2007 ck

c&D;&Snfvrf;av#mufqENjyolrsm; qufav#mufaeqJ

Photo: NEJ
uk0d idk ;f §azazmf0g&D 28 zdk‹þtm;vHk;pDpOfxm;w,f” [k ajym °rdŒydkifwyfzGJŒ/ &JESihf tHk;zsef'kuQonf awmif r aomuf a wmh b l ; ? 'D a e‹ y J
urBmESifhjrefrm_idrf;csrf;a&;twGuf ]um;onf? pcef;rSþwm0ef&Sdolrsm;uþzrf;qD;cJh owif;&wm” [k ajymonf?
c&D;&Snfvrf;av#mufqENjyaeonfh ,cifvþ(30)þ&ufwiG þf befaumuf onf? c&D;&Snv f rf;av#mufaeonft h zGŒJ
_idrf;csrf;a&;tzGJŒonf xdkif;ppfwyfrS °rdŒjrefrmoH±Hk;a&S›rS pwifxGufcGm_yD; rJ 'kuoQ nfvufrw S u
f ikd af qmifxm; udk &Sifaomygu/ &SifacrmEN/ udk&if&Sif
wm0ef&Sdolrsm;. wm;qD;&ef¯ud;yrf; aqmuf°rdŒukd rwfþ(1)þ&ufY 0ifa&muf onfh qENjyolrsm;tm; oufqdkif&m wdavmuESifh uy`d,udkcdkif}uD;wdk‹u
r+rsm;ESifh ¯uHae&aomfvnf; quf rnf[k owfrSwfxm;onfh xdk_idrf;csrf; tHk;zsefpcef;wm0ef&Sdolu xdkae‹n pwifcJh_yD; aemufydkif;Y vl‹tcGifhta&;
av#mufaeqJjzpfonf? a&;tzGJŒudk ,refae‹nae (4) em&D Yyif pcef;odk‹jyefac:oGm;_yD; vufrSwf v+yf&Sm;ol xdkif;trsKd;orD;wOD;vnf;
,ae‹ nae (3) em&DausmfwGif ausmfYvnf; xdkif;ppfwyfrS 'k -Akdvf r&Sdol (2) OD;rSm rJaqmuftcsKyfY yg0ifyl;aygif;vmonf? tpmiwfcHqENjyolrsm; tvif;wef; (9) ESifh yl;aygif;vmonf
xdkif;ppfAdkvf}uD;wa,mufESifh ppfom; rª;}uD;qdkolESifhtzGJŒu rJaqmuf-wmhcf wntdyf&_yD; ,ae‹rGef;vGJY jyefvGwf xkdtzGJŒonf rJaqmufESifh (18)

Photo: NEJ
(4) OD;ygtzGJŒu txuftrdef‹t&[k ta0;ajy;vrf;ay:&Sd awmif]um;wae vma]umif; qENjyaeolrsm;udk teD; uDvrkd w D mtuGmoda‹k &mufae_yD; reuf
qdkum wmhcf±dkif&Sd ppfpcef;±Hk;odk‹ um; &mY a&S›rquf&ef wm;jrpfcJhonf? uyfulnDol jrefrmjynfolrsm;ta&; jzefnaeY rJaqmufudk0ifrnf[k rSef;
jzifh yifah qmifaomfvnf;þjiif;qdck o hJ nf xdkif;ppfwyfrSqdkolwOD;uvnf; yl;wGJv+yf&Sm;r+aumfrwDrS OD;rdk;¯ud;u xm;um rlvtpDtpOft& pdwf0ifpm;
[k _idrf;csrf;a&;tzGJŒOD;aqmifol t&Sif um;jzifha&mufvm_yD; tzGJŒ0ifrsm;. ajymonf? oljrefrmEdkifiHom;rsm;tm; _idrf;csrf;
aomyguu rdef‹]um;onf? wjcm;w trnf/ zkef;eHygwfESifh rJaqmufwGif tpmiwfcHqENjyjcif;udk wudk,f a&;w&m;a[mjcif;/ qENjyvrf;c&D;
zGJŒuvnf; tpDtpOf&yfwef‹&ef xyfrH wnf;cdkrnfhvdyfpmwdk‹udk ar;jref;cJh awmfpwifcJhol tvif;wef; (9) onf tawGŒt¯uH&iS ;f vif;jcif;wkþ‹d vkyaf qmiff
wm;qD;a]umif; od&onf? onf? tHk;zsefpcef;Y qufvufqENjyae_yD; rnfjzpfonf?
t&Sifaomyguu “OD;Zif;wdk‹u xdkif;-jrefrme,fpyf rJaqmuf°rdŒ usefþ(8) a,mufEiS yhf wfoufI tao rwf (2) &uf eHeuf (7) em&Dwd
awmh &or# wvS rf;csif;av#mufae Yvnf;þtqdkyg_idrf;csrf;a&;tzGJŒudk tcsmrod&ao;[k OD;rdk;¯ud;u ajym wdwGif rJaqmuf°rdŒv,fyef;_cHY vlpk
r,f? t]urf;zuf_yD; qufroGm;eJ‹qdk tpmiwfcHqENjyþaxmufcHaeol (9) onf? _yD; °rdŒwGif;rSwqifh xdkif;-jrefrmcspf
_yD; vkyf&ifawmh tJ'Dwm;wJhae&mu OD;ESifh yHhydk;ulnDol (2) OD;wdk‹udk ,ref ‚if;u “tJ'DtxJu tvif;wef; ]unfa&;wHwm;txd pDwef;vrf;
p_yD; OD;Zif;wdk‹uþtpmiwfcHqENjy ae‹rGef;vGJ (2) em&Dcef‹wGif rJaqmuf (9) u quf_yD;tpmiwfcHaewm a& av#muf]urnfjzpfonf? rJaqmufo‹dk O;D wnfaeonfh _ird ;f csr;f a&;c&D;&Snaf v#mufaeolrsm;

tifwmeufoHk;olrsm;udk xyfrHwif;usyf a'owGif;Y owif;vGwfvyfr_&dSvm[k RSF qdk


aexl;§azazmf0g&D 14 rSwfwrf;udk (5) rdepfw}udrf,lxm;& vnf; pnf;urf;wGif yg&Sdonf? NEJ/ azazmf0g&D 3 rsm;. aqGrsKd;aumif;pm;a&;0g'ESihf atmif q ef ; pk ] unf E S i h f ywf o uf I
jrefrmppftpdk;&uþqdkufbmuaz;rsm; rnf/ oHk;pGJr+rSwfwrf;rsm;udk jrefrm tifwmeufoHk;pGJolrsm;udk vdifr+ 2006 ck tm&Sa'oY owif;orm; vmbfpm;r+rsm;udþk azmfxw k of nfo h wif; tenf;tusOf;r# udk;um;azmfjyv#if
wGif tifwmeufoHk;pGJolrsm;tay: tifzdkwufodk‹ pD'Djzifh (2) ywfw}udrf qdkif&mnpfnrf;0ufqdkufrsm;ESifh EdkifiH rsm;þwdu
k cf u
kd o
f wfjzwfc&H r+EiS þfh owif; orm;rsm;onfþtouftEœ&m,fudkyif yif ydwfyifcH&onf[kqdkonf?
pnf;urf;csufrsm; wdk;jr‡ifhwif;usyf ay;ydk‹&rnf/ uGefysLwmarmfeDwmrsm; a&;qkdif&m0ufqdkufrsm; r]unfh&[k ydwfqdk‹r+rsm; &dScJhaomfvnf; a'o _cdrf;ajcmufcHae&_yD; w±kwfEdkifiHwGif wd k ; wuf o nf h v uQ % mtjzpf
vdkufonf? udk trsm;jrifomonfhbufodk‹ rsufESm ydwfyifxm;ESifh_yD;jzpfonf? wGif;owif;vGwfvyfr+ wjznf;jznf; vGwfvyfr+udkazmfxkwfa&;om;onhf yk*~vdu±kyfoHvdkif;rsm;u owif;rsm;
,if;pnf;urf;rsm;teuf uGefysL rlxm;&Sd&rnf ponfhtcsufrsm;vnf; “'DrSm npfnrf;qdkufwuf]unfh ydk&vmae_yD; þowif;rsm; tqifhydkjrifh t,f'DwmcsKyfrsm;udk tpdk;&u ykHrSef udk tpdk;&.csKyfudkifr+atmufrSyif
wmrSwqifh ul;,lay;ydk‹Edkifonfh pD'D/ yg&Sdonf? wJhvli,fu enf;ygw,f? vli,fawG vmonf[k e,fjcm;rJh owif;axmuf z,f&Sm;avh&dSonf[kqdkonf? vGwfvyfpGm xkwfv$ifhvmEdkif_yD;þtm&S
zavmhy/D þ,ltufpb f þD ponfwu ‹kd rkd oH;k “qdkufbmuaz;}uD;awGrSmawmh wu,f0goemygwmu EdkifiHa&;eJ‹ rsm;tzGJŒ (RSF) u ajym]um;onf? tm&Sa'oYþvw G v
f yfpmG ajymqdak &; wGif axmifusonfh owif;pmq&m
&[k yg0ifvma]umif; &efuek rf S vli,f uGefx±dk;aumifwmuae_yD;awmh oHk; ynma&;0ufqdkufawGyg? usaemfwdk‹ xkdtzGJŒ. azazmf0g&D (1) &uf om;cGihf tvGefenf;yg;_yD; txl;ojzihf ta&twGufonf w±kwfESihf jrefrm
wOD;u ajymonf? aewJhuGefysLwmpc&ifrfudk vS rf;jrif jynfwGif;rSmu trSefod&r,fh owif; xkwftpD&ifcHpmY 2006 cktwGif; ppftm%m&Sifrsm;/ uGefjrLepfacgif; wdkY‹ uJhodk‹ usqif;vmaea]umif;/ vm
“rdom;pkyHkav;þ,ltufpfbDeJ‹þydk‹ ae&atmif cif;usif;xm;w,f? qkduf awG r&Sdbl;av? tJ'ga]umifh jyifyrD'D owif;pmq&m (16) OD; towfcH& aqmifrsm;onfþrD'D,mudk0g'jzef‹&ef tdk/ tif'dkeD;&Sm;/ AD,uferfESihf w±kwf
csifvdk‹ygqdk_yD; uaz;udkawmif;yefrS/ bmuaz;xJ0if&if emrnf/ rSwfyHkwif ,mawGu bmawGajymxm;vJ/ bm _yD; tenf;qkH; (328) OD;tzrf;cH&um twGufom tokH;csonf[k qdkonf? wdw ‹k iG f owif;axmufrsm;tm; axmif
olwdk‹zGifhppf_yD;awmhrS ydk‹ay;w,f? awG rSwfw,f? qdkufbmuaz;t}uD; awG azmfjyxm;vJ/ tJ'gawGodcsifvdk‹ (517) OD;rSmþwdkufcdkuf/ _cdrf;ajcmufcH ajrmufudk&D;,m;ESihfjrefrmEdkifiH csEdkifonfh Oya'rsm;udk ±kyfodrf;vdkuf
uaz;wdik ;f r&bl;”þ[þk ‚if;uþajymonf? awGqdk&if udk,fh&JŒrSwfyHkwifudk puif &Sm]unfh]uwmyg” [k owif;orm; &I pdk;&drfzG,ftaetxm;&dSonf[k wdk‹wGif owif;qifqmjzwfawmufr+ a]umif; wifjyxm;onf?
,cifvwGiþf uaz;rsm;oda‹k y;ydo ‹k nfh zwf_y;D þuk'ef yH gwfeo
‹J rd ;f xm;vdu
k w
f m? wOD;u ajymonf? azmfjyum tenf;qkH; rD'D,m (478) tqdk;&Gm;qkH;jzpf_yD; ajrmufudk&D;,m; xdkodk‹ wdk;wufr+tenf;i,f&dSvm
pnf;urf;csuf (20) csufteuf tif ywfpf0'fwckay;w,f/ tJ'Dywfpf0'feJ‹ tifwmeufo;kH pGoJ t
l rsm;pkuþ,m ck wm;jrpfydwfyifcH&onf[kqkdonf? u owif;wyk'fvkH;udk vkH;0csKyfudkif aomfvnf; tm&SEdkifiHrsm;rStpdk;&rsm;
wmeufrS a'gif;vk'fvkyf_yD; ul;,lvdk 0if&w,f” [k &efukefrS vli,fwOD; [l;/ *sDar;vfESifh a[mhxfar;vfponfh odk‹aomf xdktjzpftysufrsm;onf xm;ouJhodk‹ jrefrmuvnf; yk*~vdu onfþowif;vGwv f yfciG thf wGuþf wdu
k f
olrsm;onf ul;,lvdkonfhta]umif; u ajymonf? oGufvufayghyg;_yD; oHk;pGJ& vG,ful vGwfvyfr+t&dSeft[kefudk ydkrdkjzpfxGef; owif;*sme,frsm;yg aqmif;yg;ESihf yGJ0ifonfh owif;orm;rsm;tm; zrf;
t&mudk qdkifwGif rSwfyHkwif&rnf[k jrefrmhqufoG,fa&;vkyfief;u aumif;rGefonfh tcrJhar;vfrsm;udk aprnhf 0da&m"dtoGifrsm;jzpfonf[k "mwfykH okH;ykHwykHausmfudk pmaypdppf qD;ta&;,lEikd o f nfOh ya'rsm;udþk quf
yg&dSonf? aqmif&Gufay;aom tD;ar;vfrsm;ESifh om oHk;vdk]uonf[k vli,frsm;u tpD&ifcHpmwGif azmfjyonf? a&;u ydwfyifxm;onf[kqdkonf? vuf p G J u d k i f x m;qJ j zpf o nf [ k RSF
oHk;pGJol. uGefysLwmzefom;jyif Mail4U wkd‹udkom oHk;pGJcGifh&Sdonf[k ajymonf? b*Fvm;a'h&SfwGif EdkifiHa&;orm; jrefrmh'Drdkua&pDacgif;aqmif a': tpD&ifcHwGifazmfjyxm;onf?

pD;wD;wuUpDrsm; "mwfaiGŒjznfha&; tcufawGŒ w&m;0ifaiGa=u;vJvS,fcGifh rSwfykHwif&ef


jrefrmaiGvJ'dkifrsm; tcuftcJ&dS
Photo: NEJ

azazmf0g&D 16
NEJ/
&efukef°rdŒ&dS obm0"mwfaiGŒokH; pD;wD; NEJ/ azazmf0g&D 15 twGi;f þw&m;0ifaiGvv J , S af &mif;csciG hf tusKd;&S_d yD;þjrefrmukeo f nfrsm;twGuf
wuUpDrsm;twGuf "mwfaiGŒjznfh&ef xkdif;-jrefrme,fpyf rJaqmuf°rdŒwGif aqG;aEG;yJYG þxdik ;f A[db k %ft&m&Sþd Ekid yf xl;jcm;r+&Sdrnfr[kwf[k ajymonf?
qdkifta&twGuf av#mhhcsvdkufojzifh jrefrmusyaf iGEiS þfh xdik ;f bwfaiGuþkd w&m; vm,GwfpHc&ESifhþwmhcfc±dkifukefonf ‚if;u“usaemfwdk&‹ JŒ aiGa]u;pepf
um;qGJcsdefudk ydkrdkxdcdkufvma]umif; 0ifaiGa]u;vJv, S cf iG &hf &efþrSwyf wkH if& }uD;rsm;toif;OuU@ Edkiftrf;zGef;csyf uþwvGw J acsmaf wGjzpfaew,f?þjrefrm
wuUpDorm;rsm;u ajymonf? rnfth pDtpOfonfþjrefrmaiGv'J ikd rf sm;t csKid ;f ,mvdwu ‹kd aiGv'J ikd rf sm;udþk w&m; aiGukd w&m;0if,w l hJ Edik if jH cm;b%fr&Sd
pD;wD;wuUpDrsm; pDtef*sD*ufpf wGuþf tcuftcJrsm;&Sad ]umif;þo&d onf? 0ifrSwfyHkwif&rnf[k ajym]um;onf? bl;? tckqdk&if rJaqmufrSm jrefrm
jznfh&ef ]unfhjrifwdkifrS qdkiftrSwf rJaqmuf°rdŒ&þdS aiGv'J ikd v f yk af eonfh A[dkb%frS Edkifyvm,GwfpHc&u aiGusyf (100) udk xkdif;bwfaiG (3)
(16)/ r*Fvmawmif!Gef‹°rdŒe,frS qdkif qdik t
f rSwf (20) r*Fvmawmif!eG ‹f wiG f &Sn&f n
S v
f sm;vsm;pDxm;onfh wuUpu
D m;wef; jrefrmrsm;onf {nfhEdkifiHom;rsm;jzpf ,if;uJhodk‹ w&m;0ifaiGvJvS,fcGifhrSwf bwfawmifr&csifbl;? jrefrmaiGaps;
trSwf (20)/ awmifOuUvmyrS qdkif pDwm a&Su› qDxnhaf ewJu h m;udk rjrif wufaps;eJ‹yJ pD;ae&w,f” [k ajym ae_yD; aiGtrsm;tjym;r&Sdjcif;a]umifh yHkwifolonf xdkif;EdkifiHom;jzpf&rnf [m 'Dxufydkuszdk‹yJ&Sd_yD; wufzdk‹r&Sd
trSwf (17) ponfhqdkif (3) qdkif&dS &avmufatmifudk um;wef;u&Snf onf? w&m;0ifrw S yf w kH if&eftwGuþf xkid ;f tm jzpf_yD; ydkifqdkifr+bwfaiG (1)oef; jy& bl;“ [k ajymonf?
onhfteuf ,ckv (12) &ufrSpI wm/ um;pD;a& av;ig;&mavmuf&dS &efukef°rdŒrSm pDtef*sDqdkif (20) %mydkifrsm;csrSwfxm;onfh EdkifiHom; rnfjzpfa]umif;/ pdwf0ifpm;olrsm;t w&m;0ifaiGvv J , S cf iG &hf &daS &;þrSwf
qdkiftrSwf (16) ESihf (20) ESpfqdkifwGif w,f” [k ajymonf? &Sd_yD; (3) qdkifrSm pufysufojzifh ydwf jzpfa&;ESifhþb%fojdk‹ y&rnfhþaiGa]u;ydkif aejzifh vmrnfhrwfvwGif wmhcfc±dkif ykHwif&rnfhtpDtpOftaumiftxnf
omþjznfhcGifh«yawmhonf[kþpD;wD;wuU &efukef°rdŒrS pD;yGm;a&;vkyfief;&Sif xm;um usefqdkifrsm;uvnf; rD;ysuf qdkifr+ pnf;rsOf;pnf;urf;rsm;udk vdkuf ukefonf}uD;rsm;toif;odþk‹ vma&muf azmfrnfqv kd #iþf w&m;0ifEiS w fh &m;r0if
pDorm;wOD;u ajymonf? wOD;url wuUpDrsm; pDtef*sDtif*sif onhftcg tvkyfrvkyfEdkifacs? em&efrvG,u f al ]umif;þaiGv'J ikd yf ikd &f iS f qufoG,fEdkifa]umif;ajymonf? ykHpHESpfrsKd;ay:aygufEkdif_yD; aiGvJ'dkifzGifh
xdkodk‹ qdkifav#mhvdkufojzihf pDtef rajymif;cifþ,cifuESiEfh i+d ;f pmyguþ,ck &efuek °f rdŒwiG þf avmavmq,fþpt
D ef jrefrmtrsKd;orD;wOD;u ajymonf? ,if;uJoh ‹kd w&m;0ifrw S yf wkH ifjcif; cGirhf &onfo h rl sm;u vufvaD iGvjJ cif;
*suD m;rsm;wef;pD&onfh um;wef;onf tcg vrf;ay:wGif wuUpDum;enf;yg; *sD ajymif;xm;_yD;om;,mOf (11˜000) olru “b%frSmþbwfwoef;pm onfþrormr+rsm;udþk Oya't&þxed ;f ay; rvkyfawmhbJ ‚if;wdk‹ ,Hk]unf&onfh
rdkifESifhcsD&Snfvsm;um um;pD;a&&mESihf vm_yD; "mwfqDESihf'DZ,fqDokH; um; ausmf&Sd_yD; pDtef*sDqdkifrSm (17) qdkif &if;jy&r,f? tjrwfawmfcGefudkvnf; jcif;jzpf_yD;þjrefrmukefonfrsm;twGuf azmufonf ukefonf}uD;rsm;ESihfom
csD&dSojzifhþpDtef*sDwcgjznhf&efþtenf; rsm;udkom ydkrdkawGŒ&onf[k qdkonf? om&Sdojzihf wqdkifudk wae‹v#if um; (3)þ&mcdik Ef e+ ;f tpd;k &udþk ay;&r,f/ usr tmrcHEiS t hf usKd;ydrk &kd vdS mrnfjzpf[þk Edik f em;vnfr+jzihf «yvkyfzG,f&Sda]umif;
qk;H þ(3-4)þem&DrþS (5-6)þem&Dcef]‹ umo ‚if;u “"mwfqD/ 'DZ,fum;awG pD;a&þ(650)þcefþ‹ pDtef*sDjznfhay;&rnfh wdk‹taeeJ‹uawmh vG,frSmr[kwfbl;/ trf;zGef;csyfcsKdif;,mvdu ajymonf? jrefrmukefonfrsm;u cef‹rSef;onf?
jzihfþum;qGJcsdefyifr&a]umif; tjcm; uvnf; qDaps;}uD;vdk‹qdk_yD; um;cydk oabm&dSaeonf? rJaqmufaps;rSm&Sw d hJ aiGvq J ikd t
f rsm;pk rJaqmuf°rdŒrþS jrefrmukeo f nfwOD; _y;D cJo
h nfþh 'ZD ifbmwGiþf raJ qmufaps;
wuUpD,mOfarmif;wOD;u ajymonf? awmif ; w,f ? þpD t ef * sD u m;awG u odk‹aomf pDtef*sDqdkifwqdkifonf [m xdkif;EdkifiHom; tjynfht0rjzpf]u uþw&m;0ifaiGvv J , S cf iG rhf wS yf w kH ifjcif; rSþjrefrmaiGvq J idk Ef pS qf ikd u f þkd w&m;r0if
‚if;uþ“]unhjf rifwikd u
f rf;em;vrf; vnf; um;qJGcsdefenf;wmudk umrd wae‹v#if um;pD;a& (300) eD;yg;om ao;bl;/ FRC ({nfhEdkifiHom;) awGrsm; a]umifþh a&Sa› v#mufjrefrmaiGwefz;kd ydu k s aiGa]u;vJv, S rf j+ zifþh xikd ;f tm%mydik rf sm;
axmifh t±dk;ukaq;±kHem;u pDtef*sD atmif aps;ydak wmif;]uw,f? wu,f "mwfaiGŒjznfhay;Edkifojzifh ,mOfydkif&Sif w,f” [k ajymonf? qif;vmEdkifzG,f&Sdojzifhþ,if;tpDtpOf uþyxrqH;k zrf;qD;w&m;pGcJ _hJ yD;aemuf
qdkiftrSwf (16) rSmqdk um;awGwef; vnf; °rdŒxJrSm wuUpDpD;a&enf;awmh rsm; tcuftcJ¯uHae]u&onf? ,ckvþ(9)þ&ufwiG þf rJaqmufa'o onfþxkdif;ukefonfrsm;twGufom ,cktpDtpOfpwifvmjcif;jzpfonf?
4
rwf/ 2007 ck á pmrsuEf mS (5)

rifeufzkH;*sme,f jyefvnfxGufay:vm pDtmyDyDukd etz&JcsKyf


NEJ/ azazmf0g&D 20
jrefrmppftpdk;&. pmaypdppfa&;u
ppftpdk;&wm;jrpfonfh/ azmfjycGifhr«y
onfh owif;/ aqmif;yg;/ uAsm/
rsm;udk vufa&;jzifh ul;rSwf,lvm
um «zwfy,f]u&onf?
ac:,lowday;
azmfjycGifhydwfyifaomowif;udk rif "mwfyHk ponfwdk‹udk vltrsm;zwfr& xdkodk‹«zwfy,fcH&I pmrsufESm yDwmatmif§azazmf0g&D 16 ac: _yD;awmh aqG;aEG;qHk;jzwf&rSmyg?
eufzHk;_yD;xkwfa0onfh *sme,f (10) atmif aiGrifjzifhydwfay;&onfhyHkpHrsKd; rausmf a tmif / pmrsuf E S m ay:wG i f jynf o l ‹ v $ w f a wmf u d k , f p m;«yaumf tpnf;ta0;rvkyf&ao;wJh tcsdefrSm
ESpfcef‹twGif; yxrqHk;t}udrf xGuf &SdcJhzl;onf[k &efukefrS *sme,ft,f taygufryg&atmif tptqHk; pmtkyf rwD (pDtmyDyD)þOuU@þOD;atmifa&$ESifh oabmxm;udþk tefu,frajymcsiaf o;
ay:vmonf? 'DwmwOD;u ajymonf? yHk jyefcsKyf_yD; jyefwifjyonfudk cGifh«y twGif;a&;rª; OD;at;omatmifwdk‹udk bl;? jrefrmEdkifiHrSm usefwmrajymeJ‹
,cktywfxkwf 0duvD;tvJAif; “'Da&S›ydkif;rSmawmh azmfjycGifhr«y rSom jzefc‹ sd]u&um pnf;urf;twdkif; etz&JcsKyfu ,refae‹Y ac:,lowd tefu,fwdk‹udk zrf;qD;axmifcsw,f?
*sme,f twJG (2) trSwf (20) rsuf wJhpm&GufawGudk qkwf_zJypfwmrsKd; rvdkufemygu ta&;,lcH&onf? ay;a]umif; pDtmyDyDu ajym]um; b,frSm Oya'eJ‹nDvdk‹vJ/ Oya'tcGifh
ESmzHk; b,fbufjcrf;Y “&efukefwdkif; vkyf&w,f? ckaemufydkif; ydk_yD;qdk;&Gm; ppftpdk;&u xdkodk‹ pnf;urf;wif; onf? ta&; b,frSm&vdk‹vJ/ 'Dhjyifae&mrSm
&dþS armfawmf,mOfrsm;tm;vH;k þ"mwfy±kH ukd f vmw,f? ppftm%mydkifawGu 'Dvdk ]uyfxm;aomfvnf; tcsdefvk_yD;vkyf pDtmyDyD ajyma&;qdkcGifh&dSol OD; vnf; r&Sdbl;/ olwdck‹ s&ifcH&wmyJ” [k
_yD; ,mOfeHygwf/ ydkif&Siftrnfwdk‹ESifht olwdk‹ydwfyifwmudk aiGrifzHk;wm/ rif udkif&onfh *sme,fr*~Zif;rsm;u pdppf azmfjycGiyhf w
d yf ifaomowif;udk rifeufz;kH _y;D
at;omatmifu “Adkvfr;ª csKyfcif&Du ajymonf?
xkwaf 0onfh 0duvD;tvJAif;*sme,f
wl rSwfwrf;a&;oGif;rnf” [lonfh rnf;zHk;wm/ qkwf_zJypfwmudk r¯uduf a&;uþaocsmaygufciG «hf yrnfxifonfh a&;_yD;om;pmudkzwfjyw,f? pDtmyDyD owday;cH&onfhudpPudk pDtmyDyD
owif;wyk'fvHk;udk rifeufjzifhydwf awmhbl;? tJ'Dvdkvkyf&if oufaocH tcsKd‹pmrsufESmrsm;udk ¯udwif±dkufESdyf w,f” [k ajymonf? [m w&m;0ifr[kwfbl;? 1988 cku tzGJŒu aqG;aEG;qHk;jzwf&rnfjzpf_yD;
xm;onfudk awGŒ&onf? usef&pfw,f? 'ga]umifh ckaemufydkif; xm;avh&Sdonf[k t,f'DwmwOD;u ,ck 0duvD;tvJAif;*sme,fu jy@mef;wJh toif;tzGJŒOya't& jynf trsKd;om;'Drdkua&pDtzGJŒcsKyftae
,if;owif;udyk if ,cktywfxw k f yHkESdyfxkwfa0olawG[m zvifutp &Sif;jyonf? tqdkyg«zwfy,fxm;onfh owif;t xJa&;udk av#mufv$mwif&r,f/ tJh jzifh trsKd;om;jyefvnfoifhjrwfa&;
jynfjrefrm*sme,frsufESmzHk;wGifþacgif; tm;vHk;jyefjyif_yD;rS xkwfa0&w,f” ‚if;u “'Dvdk ¯udwif±dkufESdyfxm; wGuf rsufESmzHk;wckvHk; jyefjyif±dkuf& vkrd wifxm;wJt h wGuaf ]umifh Oya'eJ‹ twGuf w&m;0ifvrf;a]umif;rS quf
pOfazmfjyxm;_yD; twGif;pmrsufESm [k ‚if;u &Sif;jyonf? wmawGxJu «zwfy,fzdk‹ pmaypdppf v#if usyfodef;aygif;rsm;pGmqHk;±+H;Edkif _idpGef;w,f/ Oya't&qdk&if jypf'%f vuf¯ud;yrf;oGm;rnf[k teft,fvf'D
odk‹ qufzwf&ef !¸ef;xm;aomfvnf; xkwfa0olrsm;onf rdrdxkwfa0 a&;u !¸ef]um;vm&if/ 'grS r[kwf _yD; pdppfa&;u trsm;tay:xm;onfh (5) ESpftxd&Sdw,f/ usefwm bmrS u ajymonf?
twGif;Y owif;razmfjyEdkifojzifh rnfhþ*sme,fr*~Zif;rsm;udkþxkwfa0rnfh cGifh«y_yD;om;udk jyefvnfjyifqif_yD; oabmxm;ESifhrwlbJ rifeufzHk;_yD; rajymbl;” [k ajym]um;onf? teft,fvf'D owif;ESifhjyef
t,f'w D m. awmif;yefpm azmfjyxm; yHkpHtwdkif; pmtkyftjzpfcsKyf_yD;rSom cGifhr«yygvdk‹ zkef;eJ‹ta]umif;]um;vm jzef‹csdcGifhay;vkdufjcif;jzpfEdkifonf[k ac:,lowday;&efvdktyfonf[k ]um;a&;tzGJŒajyma&;qdkcGifh&Sdol OD;
onfudk awGŒ&onf? pmaypdppfa&;±Hk;xH erlemtjzpfwifjy &if ±dkufxm;_yD;or# qHk;±+H;&wJhtjyif &ef u k e f p mayavmuY a0zef a jym txufvl}uD;rsm;u ajymcdkif;ojzifh jrifhodef;uþ“pDtmyDyDtzGJŒ0ifrsm;eJ‹
vGefcJhonfh (10)þESpfausmfumvY ]u&_y;D þpdppfa&;uþ«zwfy,fapvdo k nf pmapmifxGufcsdefvnf; aemufus&yg ]um;ae]uonf? owday;&jcif;jzpfonf[k &JcsKyfu rlvuvnf; usaemfwdk‹±Hk;ay:rSm aqG;
ajym]um;a]umif;ESihf &JcsKyfzwfjy aEG;cGifhay;xm;_yD;om;yg? w&m;0if
rD'D,mrsm;tm;ulnD&ef Xmeqkdif&mrsm;ukd jyef=um;a&;0ef}uD; arwWm&yfcH onfhpmwGif a]unmcsufrsm;rxkwf
&ef wm;jrpfcsufryg0if[k OD;at;om
enf;vrf;eJ‹ tJ'Dtwdkif; qufvuf
aqG;aEG;_yD;awmh usaemfwdk‹&JŒabmif
atmifu ajymonf? xJuae_yD;awmh usaemfwkd‹ qufvuf
NEJ/ azazmf0g&D 26 olwdk‹owif;awGeJ‹ywfouf_yD; wifjy yJ? 'Dtcg tJ'Dowif;awG jyefwifjy ‚if;u “Xmeqdkif&mwckck&JŒ t* pDtmyDyD. _yD;cJhonfh jynfaxmif taumiftxnfazmfoGm;rSmyg” [k
tpdk;&Xmeqdkif&mowif;rsm;azmfjy&ef vm&if tultnDay;]uygvdk‹ arwWm vmwmþrawGŒ&awmhb;l ”þ[þk ajymonf? wdvdkufpm;r+/ rormr+owif;/ 'grS r pkae‹xkwf a]unmcsufyg awGŒqHkaqG; ajymonf?
cGifh«ycsufaxmufcHpm&a&; cufcJ]um &yfcHcsifw,fvdk‹ Adkvfr;ª csKyfausmfqef; ,ck E S p f q ef ; rS p I rl ] urf ; ygo [kwf Xmeqdik &f mwckc&k ŒJ vyk &f yfukd a0 aEG;&efqdkonfhtcsufrSmþvufcHEdkif pDtmyDyDtzGJŒudk jynfolv‹ $wfawmf
jriho f nf[þk *sme,frsm;uwifjyIþetz uajymw,ff” [k ‚if;u ajymonf? wif;twGuf Xmeqdkif&maxmufcH zefwJh owif;aqmif;yg; pwmawGudk zG,fr&Sda]umif;/ v$wfawmfac:,l ray:aygufrD jynfol‹v$wfawmfuJhodk‹
jyef]um;a&;0ef}uD;u 0ef}uD;Xmersm; _yD;cJhonfhwvcefu ‹ jyef]um;a&; csuf/ owif;&if;jrpf.wm0ef,lr+/ tJ'DXmeqdkif&mu b,faomtcgrS ay;a&;qdkonfrSmvnf; usKd;a]umif; aqmif&Guf&ef trsKd;om;'Drdkua&pD
udk rD'D,mrsm;tm; tultnDay;&ef 0ef}uD;udk,fwdkif yk*~vdu*sme,f/ r*~ rSefuefa]umif;axmufcHcsuf ponf axmufcHcsufay;rSm r[kwfbl;? 'g qDavsmfr+r&Sdawmha]umif; ,ae‹xkwf tzGJŒcsKyfESifh &S rf;/ &cdkif/ rGef/ ZdkrD;
wdkufwGef;a]umif; od&onf? Zif;rsm;tay: ydkrdkwif;]uyfpGmpdppf&ef wdk‹udkawmif;cH&onf[kvnf; pdppf [m b,fvdkrS rjzpfEdkifwJhudpPyJ?þtrSef etzppftpkd;&owif;pmY a&;om; ponhf wdkif;&if;om;ygwDrsm;rS 1990
,ckv'kw, d ywfY0ef}uD;Xmersm; pmaypdppfa&;udk !¸ef]um;cJh_yD;aemuf a&;±Hk;rS pmppfrª;wOD;u ajymonf? wu,fqdk&if owif;awGudk azmfjycGifh xm;onf? jynfha&G;aumufyGJtEdkif& jynfolv ‹ $wf
rSti,fwef;t&m&Sdrsm;udkjyef]um; ,ckuJhodk‹ajymvmjyefjcif;jzpfonf? 0ef}uD;Xmersm;u ‚if;wdk‹Xmeo «y/ owif;awG rSm;aew,fqdk&if a&; pD t myD y D o nf þ w&m;0if t zG J Œ t awmfukd,fpm;vS,frsm;jzifh 1998ck
a&;0ef}uD; Adkvfrª;csKyfausmfqef;u pmaypdppfa&;u yk*~vduxkwf wif;rsm;ESifhywfoufI pdppfa&;udk wJh*sme,feJ‹ t,f'DwmcsKyfudk w&m; pnf;r[kwo f jzifh oabmxm;awmif; pufwifbm (16) &ufuwnf;u zGJŒ
ac:ajyma]umif;jynfwGif;a&a]umif; pmapmifrsm;udþk av;ig;vcefþ‹ av#mhaygh apm'uwuf°idjiif]u_yD; tcsKd‹uþ ‚if; pJG/ 'DvdkyJjzpfoifhw,f”þ[kþajymonf? qd k c suf r sm; xk w f j yef j cif ; r«yvk y f pnf;xm;onf?
yda‹k qmifa&;rSt&m&Sw d OD;uajymonf? ay;cJh&mrS jyef]um;a&;0ef}uD;. !¸ef wdkE‹ SifhywfoufI owif;rxnfh&efyif *sme,ft,f'w D mwOD;uþ,cifu &ef &JcsKyf Adkvfrª;csKyfcif&Du pDtm w&m;0ifzGJŒpnf;xm;onfhtzGJŒr
“*sme,fawGu 0ef}uD;XmeawG ]um;I ,ciftwdkif;wif;]uyfpGmpdppf wm;jrpfvmum *sme,ftcsKd‹uvnf; wywfv#iþf owif;wyk'Ef pS yf 'k o f mþ«zwf yDyDwm0ef&Sdolwdk‹udk ac:,l_yD; owd [kwfojzifh oabmxm;xkwfjyefcsuf
qD rSm axmufcHpmawmif;&wm cuf ae&onf[k pmaypdppfESifhrSwfyHkwif owif;&if;jrpfudk vdrfnm azmfjy]u y,fcH&aomfvnf; ,ckrl owif; (7) ay;cJha]umif;vnf; owif;wGif yg&Sd rsm;rvkyf&ef pDtmyDyDudk owday;
w,f/ tcsdev f nf;]umw,fq_kd yD; ajym XmerS OD;pD;t&m&SdwOD;u ajymonf? aoma]umifh xdkodk‹awmif;&jcif;jzpf yk'rf þS (10)þy'k t
f xdt«zwfcaH e&a]umif;/ onf? aomfvnf; 0HomEkteft,fvf'D/ udk
vm]uw,f? pmaypdppfa&;uþcGihfr«y ‚if;u “wcsKd‹0ef}uD;Xmeowif; a]umif; ‚if;uajymonf? Xmeqdkif&mrsm;uvnf;þaxmufcHpm xdkodk‹ pDtmyDyDudk ac:,lowday; at;vGif OD;aqmifonfhtzGJŒ ponf
csifvdk‹ tusyfudkifwmvdk‹vnf; pGyfpGJ awGudk *sme,fr*~Zif;awGrSm razmfjy Xmeqdik &f mowif;udk ,if;XmecGihf awmif;v#ifþtcsdeq f xGJ m;_rJjzpf_yD;þpdppf cH&ojzifh pDtmyDyDtaejzifh rnfodk‹ wdk‹udkrl ppftpdk;&ydkif owif;pmrSw
aewmawG &dSw,fw,f? 'ga]umihf apcsi&f ifþoufqikd &f m0ef}uD;XmeawGqD «yrSxnfch iG «hf yjcif;rSmþt"dym` ,fr&S[ d þk 0g a&;uvnf;þowif;rsm;udkþpdppfjzwf qufvuf&yfwnfoGm;rnfqdkonf qifh w&m;0ifa]unmcsufrsm; xkwf
0ef}uD;XmawGtaeeJ‹ *sme,fawGu uae axmufcpH mawmif;cdik ;f vdu k wf m &ifo h wif;pmq&m}uD;wOD;uþajymonf? awmufcdkif;qJjzpfa]umif; ajymonf? udk OD;at;omatmifu “tpnf;ta0; cGifh«yxm;onf?

Photo: NEJ
ay:vpDaqmif;yg;xnfhoGif;onfh*sme,f (30) udk w&m;pGJqdk
yDwmatmif§azazmf0g&D 27 csdef;qdkcJh_yD; ,ckrwfv (9)&ufodk‹ xdkaqmif;yg;Y aemftkef;vSudk pdwfr&Sdbl;?þ'gayr,fhþtrSefw&m;wck cH pmaypdppfa&;ESifhrSwfyHkwifXmeu
yk*d~Kvfa&;±dkif;pdkif;pGma0zefxm;onfh xyfrcH sed ;f qdv
k u
kd jf cif;jzpfonf[þk w&m; “rdkufvHk;}uD;aeol arSmfbDolraemf”/ twGuf r[kwfwmawGudk rjzpfapcsif azmfjycdkif;ojzifh azmfjy&onf[k ajym
aqmif;yg;xnfhoGif;r+jzifh teft,fvf vdkaemftkef;vSu ajymonf? “ygwD0ifrdwfaqGrsm;.tdrfwGif vkduf bl;? rw&m;wmudk tefwrD ¯udub f ;l ? onf?
'DygwD0ifa[mif; aemftkef;vSu &ef aemftkef;vSu ‚if;tm; wdkufcdkuf vHcdkem;pm;aomufae&&Smol”/ “prf; 'ga]umifhrdk‹ w&m;pGJjcif;jzpfw,f” [k EdkifiHa&;v+yf&Sm;olrsm;udk yk*~dKvf
ukefxkwf*sme,f (30) udk w&m;pGJqdk a&;om;xm;onfh aqmif;yg;&Si&f ef&ef acsmif;oHwHwm;&yfuGufwGif aomif ajym]um;onf? a&;t& wzufowf a0zefwdkufcdkuf w&m;pGq
J o
dk l aemftek ;f vS
onf h t r+ ta&;,l & ef o if h r oif h u d k . ‘rolawmftcsif;csif; owif;avGŒ wif & mu oH w H w m;ryk j zpf a eol ” &efukef°rdŒrS *sme,fwm0efcHt,f a&;om;r+rsm;udk azmfjyonfh pme,f wGif trsKd;om;'Drdkua&pDtzGJŒcsKyf
w&m;±H;k u a&So › wD if;ywftwGi;f þtrde‹f avGŒ’ aqmif;yg;azmfjyonfh *sme,f ponfjzifþh wdu
k cf u
kd af &;om;xm;onf? 'DwmwOD;u ‚if;wdk. ‹ *sme,frsm;wGif Zif;rsm;udk ,ckuJhodk‹ jyefvnfw&m; tzGJŒ0iftjzpfrS xkwfy,fcHxm;&_yD;
csrnf[kod&onf? (30)þrSþxkwaf 0olEiS þhf t,f'w D mþ(123) aemftkef;vSu “pme,fZif;avm &ef&ef.aqmif;yg;tygt0if ppftpdk; pGJqdkr+rSm &Sm;&Sm;yg;yg;jzpfonf? a&$wd*Hkbk&m;odk‹ tywfpOf t*Fgae‹
w&m;±Hk;u xdktr+udk vufcHrcH OD;udk toa&zsufr+jzifh &efukefwdkif; urSm olwdk‹&JŒusifh0wfawG&Sd&r,f? &0g'jzef‹onfh ay:vpDaqmif;yg;rsm; aemftkef;vSonf ygwDcGifh«ycsuf wkdif;oGm;a&mufum a':atmifqef;pk
trdef‹cs&ef ,ckv (13) &uf/ (15) prf;acsmif;°rdŒe,fw&m;±H;k wGiþf Zefe0g&D Oya'csKd;azmuf_yD;awmhþ'DvdkrsKd;ra&; udk azmfjyvdkjcif;r&Sdaomfvnf; etz r,lbJ ,ltef'DyD±Hk;odk‹ pmoGm;a&muf ]unfvw G af jrmufa&;twGuþf qak wmif;
&ufESifh (27) &ufwdk‹wGif ±Hk;csdef;rsm; (26) &ufY tr+zGifhw&m;pGJqdkcJhonf? oifhbl;? olwdk‹tay:rSm epfemvdkcsif jyef]um;a&; 0ef}uD;Xmevufatmuf ay;ydk‹r+ESifhpyfvsOf;I2005þazazmf0g&D yGJrsm; «yvkyfaeoljzpfonf?

&efuek -f rEœav;tqifjh rif±h rHk sm;wGijf yo&ef jrefrmZmwfum;r&dS


Photo: NEJ

NEJ/ azazmf0g&D 19 um;awGcsnf;yJjy&awmhw,f? jrefrm ppftpdk;&. qifqmjzwfawmufr+cH ,cktcg jynfoltrsm;. pD;yGm;


&efukefESihfrEœav;°rdŒwdk‹&dS tqifhjrifh Edik if ±H yk &f iS o
f rdik ;f rSm tqd;k &Gm;qk;H tajc &ygu zvifqkH;±+H;r+/ jyefvnf±dkuful; a&;tajctae usqif;vsuf&dS_yD; ±kyf
±kyf&Sif±kHrsm;wGif jyop&mjrefrm±kyf taeudk a&mufae_yD” [k ajymonf? &mwGif ukefusrnfhpm;&dwf/ tcsdef &Sif]unhf&ef tcsdef/ aiGa]u;rwwf
&SifZmwfum; vkH;0r&dSawmhbJ EdkifiH ,refESpf wESpfvkH; jrefrmum; ponfhjy\emrsm;pGmjzihf &ifqdkif]u& Edkif]ujcif;/ ppftpdk;&. ra]unmbJ
jcm;Zmwfum;rsm;udkom ±kHwifjyoae (11) um;om ±kHwifjyoEdkifI wvw _yD; tcsKd‹Zmwfum;rsm;qdkv#if vkH;0 usihfokH;aeonfh ae0ifrD;_idrf;trdef‹
&a]umif; 0g&ifh'g±dkufwmo±kyfaqmif um;E+ef;yifr&dSa]umif;/ 2004 ckwGif jyocGihfr&I usyfodef;aygif;rsm;pGm a]umihf nzufwGif ±kyf&Sif±kHrsm;Y vl
wOD;u ajymonf? (27) um;±kHwifEdkifcJh_yD; 2005 ckwGif qkH;±+H;]u&onf[k od&onf? 0iftvGefenf;aejcif;/ ppftpdk;&.
‚if;u “'D 2007 ckESpftwGuf (16)þum;±kw H ifco hJ jzihþf Zmwfum;ta& ±kyf&Sifxkwfvkyfolrsm;taejzihf qifqmrl0g'a]umihf xkwfvkyfolrsm;
yef;ysKd;olwdk‹tvuFm ±kyf&Sifwum; twGuþf qufwu kd u f sqif;vma]umif;/ vnf; ukefusp&dwfjrihfwufvmaom t±+;H ay:ojzifþh um;±du k of rl &do
S avmuf
±kHwif_yD;wJhaemuf ±kHwifp&m jrefrm vuf&dSwGif ±kduful;vufpum; (4) a]umihf Zmwfum;rsm;±kHwifcsdefwGif enf;yg;jcif; ponfhtcsufrsm;a]umihf &efuek òf rŒd v,f&dS oGit
f qifjh rif±h yk &f iS ±f YHk Ekid if jH cm;um;wifxm;onf
Zmwfum;topfa&m/ ta[mif;a&m um;om&daS ]umif; tqkyd go±kyaf qmif &if;ESD;aiGjyefr&ojzifh &if;ESD;jr‡KyfESHr+ jrefrmh±kyf&Sif t&nftaoG;a&m/ ta& ajymonf? a&S›aqmif/ r*Fvm/ oGif ponfhtqifh
wum;rS r&dSawmhbJ &efukef/ rEœav; 'g±dkufwmu ajymonf? r«yvkyf&Jawmha]umif; ±kyf&Sifxkwf twGufygþusqif;vmjcif;jzpfonf[k ,ckv (16) &ufrSp_yD; azazmf jrifh±kyf&Sif±kHrsm;wGif EdkifiHjcm;±kyf&Sif
tqifhjrifh±kHawGtm;vkH;rSm EdkifiHjcm; jrefrm±kyf&SifZmwfum;rsm;onf vkyfolwOD;u ajymonf? &efuek rf þS ±ky&f iS o
f wif;axmufwOD;u 0g&DvtwGif; orRw/ aejynfawmf/ rsm;om ±kHwifjyoaeonf?
5
pmrsuEf mS (6) á rwf/ 2007 ck

auteft,fvaf twyfr[mrª;a[mif; ppftpd;k &xHcv


kd _H
OD;wifOD;udk tus,fcsKyfoufwrf;
(1) ESpfxyfwkd; csr;f vGe§f azazmf0g&D 19

Photo: The Mirror


u&iftrsKd;om;tpnf;t±Hk; (autef
NEJ/ azazmf0g&D 14 ,l) ESifh u&iftrsKd;om;vGwfajrmuf
trsKd;om;'Ddrdkua&pDtzGJŒcsKyf (teft,fvf'D) a&;wyfrawmf (auteft,fvfat)
'k-OuU@ OD;wifOD;udk jrefrmppftpdk;&u aetdrftus,fcsKyf wkd‹rS cGJxGufoGm;onfh Adkvfrª;csKyfapm
oufwrf; wESpfxyfwdk;vdkufa]umif; atyDowif;wGifazmfjyonf? aX;armiftzGJŒonf etzppftpdk;&u
jynfxJa&;0ef}uD;XmerSwm0ef&Sdolrsm;uþ,refae‹naewGifþOD;wifOD; _ird ;f csr;f a&;e,fajrtjzpfþowfrw S af y;
. aetdrfodk‹oGm;a&mufum aetdrftus,fcsKyfoufwrf;wdk;onfh xm;aom u&ifjynfe,f aumhu&dwf
trdef‹udkzwfjyonf[kþODwifOD;.þaqGrsKd;wOD;uajymonf?þppftpdk;& °rdŒe,f&dS xda‹k umfu;kd &GmwGif oGm;a&muf
u OD;wifOD;udk 2003 ck ar (30) &uf 'DyJ,if;t]urf;zufr+t_yD; aexdkif_yDjzpfonf?
wGif uav;°rdŒtusOf;axmifY zrf;qD;xdef;odrf;_yD; 2004 azazmf auteft,fvfat wyfr[mrª;
0g&D (13) &ufwGif aetdrftus,fcsKyf ajymif;vJxdef;odrf;umþ,ck a[mif; Adkvfr;ª csKyfapmaX;armif (xdef
oufwrf;wESpf xyfwdk;jcif;jzpfonf? OD;wifOD;ESifh a':atmifqef; armif) ESihftzGJŒudk etzbufrS ppf
pk]unftygt0if xdef;odrf;cHxm;&olrsm;tm;vHk;udk jyefv$wfay; bufa&;&mvHk°cHa&;t&m&SdcsKyf Adkvf
&efþ,ckvþ(12)þ&ufþjynfaxmifpkae‹Yþteft,fvf'Du awmif;qdk_yD; csKyf&Jjrifh/ ta&S›awmifwdkif;ppfXme
(1)&uft]umwGiþf jyefvw$ rf ay;onft h jyifþoufwrf;xyfw;kd vdu
k jf cif; csKyfwdkif;rª; Adkvfrª;csKyfoufEdkif0if;ESifh
jzpfonf? touf (80) ESpf&Sd_yDjzpfonfh OD;wifOD;udk jyify{nfh tjcm;wm0ef&Sdolrsm;u ,ckv (11)
onfrsm; oGm;a&mufawGŒqHkcGifhr&aomfvnf; usef;rma&; &ufwGif xdk‹aumfudk;&GmY tcrf;tem;
aq;ppfukocGifhudkrl ppftpdk;&u cGifh«yxm;onf? jzifh ¯udqdkonf? etzppfwyfu Adkvfrª;csKyfapmaX;armif (xdefarmif)ESifh tzGJŒtm; xdk‹aumfukd;&GmY tcrf;tem;jzifh óudqkdpOf
Adv
k rf ;ª csKyfapmaX;armifu ‚if;wd‹k
jrefrm,mOfxdef;&JwyfzGJŒukd onf _idrf;csrf;a&;vdkcsifaeonfhþu&if _idrf;csrf;a&;oGm;wnfaqmufr,fvdk‹ etztpdk;&u xdka‹ umfudk;odkv ‹ m _yD;cJhonfhvukefydkif;wGif xkwfy,fcH&
jyefvnfzGJŒpnf;rnf vlxk.qENudk tav;xm;a]umif;/
_idr;f csrf;a&;tajccHa'oþwnfaqmuf
ajymayr,fh 'gu etzeJ‹oGm;aygif;
wmyJ/ tnHhoGm;cHwmyJ? wdkif;jynf
a&mufonfhþAdkvfrª;csKyfapmaX;armif
wdk‹tzGJŒwGif wyfzGJŒ0if (309) OD;ESifh
onf?
xdo k x
‹kd w
k yf ,fc&H _yD; aemufwae‹
AFP/ azazmf0g&D 20 &eftwGuf _idrf;csrf;a&;,lcJhjcif;jzpf jy\emudk EkdifiHa&;t& ajz&Sif;r+r«y rdom;pk0if (11)þOD;yg0ifa]umif;/ ,if; wGif Adkvfrª;csKyfapmaX;armifu ‚if;
oufwrf;þ(25)þESpf&Sdþjrefrm,mOfxdef;&JwyfzGJŒudk zsufodrf;um a]umif; ¯udqdkyGJtcrf;tem;wGif ajym bJeþ‹J 'Dvvkd ufeufuikd v
f rf;pOfupkd eG _‹f yD; tzGJŒtm; pm;aomufzG,fypPnf;rsm;/ OuU@tjzpfOD;aqmifonfh autef,l/
t&yftarmif;aumif;_yD; ynmwwfonfh vlopfrsm;jzifh onf? etzeJ‹aygif;oGm;wmavmufeJ‹awmh tdraf qmufypPn;f rsm;ESit hf wlþa&mfbm auteft,fvaf t_idr;f csrf;a&;aumif
jyifqifzGJŒpnf;rnf[k jynfxJa&;0ef}uD;XmerS &Jrª;}uD;wOD;u autef,lu Akdvfrª;csKyf apmaX; _idrf;csrf;a&;r&Edkifbl;” [k ajymonf? pdu
k cf if;{u (100) ay;a]umif; ‚if;wd‹k pDuzkd ŒJGpnf;umþetzuþ_ird ;f csr;f a&;e,f
ajym]um;onf? ‚if;u “usaemfwdk‹ azazmf0g&D (6) &ufrSm armif.vkyf&yfonf u&iftrsKd;om; ,ckv (9) &ufeHeufwGif etz ydkif owif;pmrsm;wGif a&;om;azmfjy ajrtjzpfowfrSwfay;xm;onfh xkd‹
,mOfxdef;&JwyfzGJŒudk zsufodrf;vdkufyg_yD? vlopfawGeJ‹ jyefzGJŒ awmfvSefa&;acgif;aqmif apmbOD; tpd;k &.þum;pDpOfay;r+jzifþh Adv
k rf ;ª csKyf onf? aumfudk;&Gmodk‹ oGm;a&mufaexkdifjcif;
pnf;oGm;rSmyg? ynmt&nftcsif;/ t&yftarmif;eJ‹ tusifh }uD;ESifh AdkvfcsKyf}uD;apmbdkjrwdk‹ pGJudkif apmaX;armifonf rdom;pk0ifrsm;ESifh Adkvfrª;csKyfapmaX;armifonf jzpfonf?
pm&dwWydkif;awGrSm pdppfoGm;rSmyg” [k ajymonf? xkwfy,fcH cJhonfhvrf;pOfudk ausmcdkif;oGm;_yD; wyfzGJŒ0iftcsKdŒtygt0if vltiftm; ,cifv (3) &ufwGif autef,l. xdk‹aumfudk;&Gmonf 1950 jynfh
&onfhþt&m&Sdrsm;udkrl ±dk;±dk;&JwyfzGJŒwGif wm0efjyefvnfxrf; u&ifwrsKd;om;vHk;udk opPmazmuf (50) cef‹jzifh auteft,fvfat wyf cGifh«ycsufrygbJ &efukefodko ‹ Gm;a&muf ESpf ]o*kwf (12) &ufY u&iftrsKd;
aqmifaprnf[k qdkonf? &efukef°rdŒwGifwm0efxrf;aqmif oGm;jcif;jzpfonf[k ajymonf? r[m (7) e,fajrrS xdk‹aumfudk;odk‹ I etztpdk;&ESifh _idrf;csrf;a&;a'o om;awmfvSefa&;acgif;aqmif apmb
aeonfh ,mOfxdef;&J (550) ausmfudk ,mOfpnf;urf;azmuf autef,l taxGaxGtwGif;a&; xGufoGm;a]umif; autef,lu ajym wnfaqmuf&ef oabmwlnDcJhojzifh OD;}uD;tm; jrefrmtpdk;&wyfu zrf;
zsufolrsm;xHrS vmbfaiG,lr+jzifh e,fpyf°rdŒrsm;ESifh e,frsm;odk‹ rª; y'dkref;&Smvm;zef;u “olwdk‹u onf? autef,lESifh auteft,fvfatwdrk‹ S qD;owfjzwfcJhonfhae&mjzpfonf?
ajymif;a&$Œvdkufonf[k &Jowif;&yfuGufrS od&onf?

jrefrmEkdifiHwGif =uufiSufwkyfauG; r[mAsL[m &Spfvrf;oGm;a=umifh avsmfa=u;r&bJ ajrqHk;±H_;=u&


jzpfyGm;r_topf xyfrHawGŒ&Sd NEJ/ azazmf0g&D 21 &SifwOD;u ajymonf? °rdŒt0ifwGif csdwfqufrnfjzpfonf? rsm; jzwfoef;cGifhr&Sd[k od&onf?
AP/ azazmf0g&D 28 etzppftpdk;&. &efukef-aejynf “usaemfhv,fajrawGudk vrf;pDrH ,if;r[mAsL[mvrf;onf &ef vrf;twGuf vrf;a]um&Smazmuf
jrefrmEdkifiHwGif ]uufiSufwkyfauG;a&mjzpfyGm;r+topfudk awmfþr[mAsL[m&Spv f rf;oGm;pDru
H ed ;f udef;twGuf odrf;w,f? vrf;a]um uke-f aejynfawmfþ(4)þem&DEiS t hf a&muf &mwGiþf awmrsm;ud&k iS ;f ypfvu
kd I
f þawm
&efukef°rdŒY awGŒ&Sda]umif; urBmhwd&p>mefusef;rma&;tzGJŒcsKyfu a]umifh vrf;jzwfazmuf&m ywf0ef; wnfhwnfhazmufw,f?þwcg/þ'DyHkvrf; oGm;Ekdifrnfhvrf;jzpf_yD; ukr`%Drsm;udk udk rSDcdkae&onfh qifrsm;twGuf pm;
xkwjf yefa]unmonf?þ&efuek t f aemufyidk ;f qifajczH;k wGiþf ]uufiu
S w
f yk af uG; usifaus;&Gmrsm;rS ajrydkif&Sifrsm; epf a]umu raumif;bl;qd_k yD; vrf;a]um vrf;ydkif;uefx±dkufrsm; ay;xm;onf usuf&Sm;yg;vma]umif; yJcl;-tif;w
a&m*gydk; H5N1 awGŒ&Sda]umif; jrefrmEdkifiH wd&p>mefarG;jrLa&;ESifh emqHk;±H+;ae&a]umif; od&onf? topf,ljyefw,f?þwcgrubl;/ESpfcg [kþvrf;pDrHudef;wGifyg0ifonfhþukr`%D aumfvrf;ydkif;&Sd aus;&Gmom;rsm;xHrS
ukoa&;OD;pD;Xme (wdarG;uk) u ,ckv (26) &ufY tpD&ifcHonf? &efukefwkdif; vSnf;ul;°rdŒe,f ig; qH;k ±H;+ &ygw,f?þepfema]u;þbmrS r&yg }uD;wckrS wm0efcHwOD;uþajymonf? od&onf?
wdarG;uktpD&ifcHpmt& arG;jrLa&;_cHw_cH&Sd ]uuf/ bJESifh ]uuf qlawmifaus;&GmteD;rS pwifazmuf bl;”þ[þk tqdyk gv,fyikd &f iS u
f þajymonf? &ef u k e f - aejynf a wmf v rf ; ud k “ckqdk vSnf;ul;eJ‹ wkduf}uD;/ xef;
aygufrsm;wGif a&m*gawGŒ&Sd_yD; ]uufbJ (68) aumifaoqHk;um vkyfum jzL;°rdŒteD;rSjzwf_yD; aejynf ,refESpf atmufwdkbmwGifpwif wdkuf±dkufvrf;a]umwav#muf rnf wyifbufu &GmawGrmS awmqif±ikd ;f
a&m*g&Sdonf[k oHo,jzpfonfh ]uufbJ (1˜292) aumifudk awmfwiG cf &D;qH;k rnfþh ,if;vrf;pDru H ed ;f umþ,ckazazmf0g&Drukerf þD t_y;D owf&ef onfhvrf;ydkif;ESifhr# csdwfqufrxm;bJ awG0ifvm_yD; ,mcif;zsuf/ pyg;cif;
okwfoifonf[kqdkonf? jrefrmEdkifiHwGif yxrqHk;]uufiSufa&m*g a]umifh vrf;jzwfazmuf&mwav#muf &nfrSef;xm;onfh vrf;opfudk vuf&Sd aemifwiG þf vrf;r}uD;wav#mufþ_cHpnf; awGzsufqD;]uw,f? nn &GmawGxJ
jzpfyGm;r+udk ,refESpf{_yDwGif rEœav;wdkif;Y pwifawGŒ&Sdonf? ]uuf &Sd v,f/ O,smOf_cHESifh &mbmpdkufcif; &efuek -f rEœav;vrf;r}uD;ESirhf qdik b f J ±dk;cwfrnfjzpfum t0iftxGuf*dwfY 0ifvmwwfvdk‹ aumif;aumif;rtdyf&
iSufrsm; we,frSwe,fodk‹o,fonfudk ydwfyifjcif;/ a&m*gjzpfyGm; ponhfajrydkif&Sifrsm; epfemqHk;±H+;]u& oD;jcm;pwifazmufvyk jf cif;jzpf_y;D þvrf; om ppfaq;r+rsm;«yvkyfI oGm;vm bJþxdwx f w
d v
f efv
‹ efa‹ eae]u&w,f”
&mae&mrsm;udk ydwfqdk‹umuG,fjcif;/ a&m*gydk;xyfrH&SmazGjcif; onf[k wku d }f uD;°rdŒe,frS v,f,mydik f opfEiS &hf efuek -f rEœav;vrf;wkþ‹d &efuek f cGifh«yrnfjzpf_yD; c&D;onfwif,mOf [k &Gmom;wOD;u ajymonf?
ponfwkd‹udk EdkifiHwumtzGJŒtpnf;rsm;.tultnDjzifh wdarG;uku
vkyfaqmifcJh_yD; a&m*gjzpfyGm;r+ xyfrawGŒawmh[k pufwifbmY
xkwfjyefa]unmonf? jrefrmEkdifiHwGif Ta&m*g vludkul;pufr+
jyef=um;0ef}uD;±Hk;a[mif;udk wv (5) aomif;cGJjzifh tiSm;cs
rawGŒ&Sdao;[k jrefrmppftpdk;&u a]unmxm;onf? jrefrmhtdrfeD;
csif; xdkif;EdkifiHwGif Ta&m*g vl (25) OD;udk ul;pufcJh_yD; (17) OD;
aoqHk;_yD;jzpfonf?
jyefvnftiSm;csE_ef; wcef;vSsif usyf (5) odef;ausmf
azazmf0g&D 5
uae'gu jrefrmEkdifiHom;'kuQonf NEJ/
umvaygufaps; iSm;&rf;c tenf;qHk;
xm;jcif;jzpfonf?
jrefrmEdik if pH mayESiphf me,fZif;tzGŒJ
tusK;d aqmifurk %
refae*smwOD;u ajymonf?
` }D uD;wckrþS aps;uGuf onf?
,if;taqmuftOD ajrnDxyfY
(2˜000) xyfrHvufcHrnf usyf (15) odef;cef‹wefonfh jyef]um; wGJzuftaxGaxGtwGif;a&;rª; a'guf tqdkyg IHBC taqmuftODonf plygrm;uufzGifhrnfjzpf_yD; yxrxyf
a&;0ef}uD;Xmeydkif taqmuftODwck wmwifxeG ;f OD;onfþppftpd;k &t¯uduf a'gufwmwifxGef;OD;xkwfa0oltjzpf Y tvSty0efaqmifr+vkyfief;rsm;zGifh
AP/ azazmf0g&D 10 vH;k udþk wvv#if usyf (5) aomif;cGjJ zifh ar;jref;ajymqdak &;om;ay;oljzpfIom wm0ef,laeonfhþjrefrmwkdif;rf*sme,f cGifhay;rnfh tcef; (8) cef;yg&dSum
jrefrmEkdifiHom;'kuQonf (2˜000) udk vmrnfh (2) ESpftwGif; yk*~vduodk‹ tiSm;csxm;vdkufa]umif; ,ckuo hJ ‹kd tcGixhf ;l rsKd;&&Sjd cif;jzpfonf wdkufESifhuyfvsufjzpf_yD; t}uD;pm;jyif 'kwd,xyfwckvHk;udk txl;ukaq;
xyfrHvufcHoGm;rnf[k uae'gEdkifiHu xkwfjyefa]unmonf? od&onf? [k pme,fZif;avmuESifh pD;yGm;a&; qifa&;vkyfief;rsm; vufpowfae_yD cef;zGifhrnfh pifumylukr`%Dwcku iSm;
,ckvufcHoGm;rnfh 'kuQonfrsm;rSm jrefrmppftpdk;&u u&ifjynf &efukef°rdŒ ausmufwHwm;°rdŒe,f avmuY a0zefoHk;oyfae]uonf? jzpfonf?þIHBCþudkþ,ckvtwGif;þt¯ud &rf;xm;a]umif; IHBC aps;uGufXmerS
e,ftwGif; u&iftrsKd;om;tpnf;t±Hk;udk xdk;ppfqifaoma]umifh Adv
k af tmifausmfvrf; tay:bavmuf “'DvdkrsKd; °rdŒxJae&maumif;/ pD; zGifhyGJusif;yrnf[k ,ckvqef;xkwf od&onf?
1995 ckrSpI EdkifiHwGif;rS xGufajy;wdrf;a&Smifvm&onfh &Sd jyef]um;a&;0ef}uD;±Hk;ae&ma[mif; yGm;a&;vkyfief;vkyfzdk‹ oifhawmfwJh vHk; jrefrmwdkif;rf*sme,fwGif owif;azmf tcef;us,f (4) cef;&Sdonfhþtay:
u&iftrsKd;om;rsm;xJrSjzpfonf? qdk;&Gm;onfhtajctaeY av;xyftaqmuftODukd usef;rma&; csif;rsKd;u tenf;qHk; wviSm;&rf;c jyonf? qHk;wwd,xyfY ta&mif;jr‡ifhwifa&;
ESpfumv]umjrifhpGm aexdkif]u&onfh 'kuQonfrsm;teuf tcsKdŒudk ESifhþtvStypifwmþIHBC(International (10) odef;uae odef; (20) ]um;&Sd rG r f ; rH j yif q if a eonh f ,if ; t twGuf tcef;us,fwckowfrw S x f m;
uae'gu ,refESpfY yxrtokwftjzpf vufcH&ef Health & Beauty Centre zGifhvSpf&eft w,f? 'gudk usyf (5) aomif;ausmfeJ‹ aqmuftODY IHBC u jyefvnftiSm; _yD; usef (3) cef;udkvnf; oGm;txl;
oabmwlcJhonfh u&if'kuQonf (810)teuf (718) OD;rSm wGuf jyef]um;a&;0ef}uD; Adkvfrª;csKyf iSm;vd&‹k wm awmfawmft]hH ordygw,f? cs&mY wpfpwk&ef;ayudk wvusyf uk/ rD;,yfom;zGm;txl;uk ponhv f yk f
uae'g&Sd°rdŒrsm;wGif a&muf&Sdtajccsae_yDjzpfonf? ausmfqef;ESifh tu|rf;0ifonfh vl,kH vl}uD;eJa‹ wmfawmfyikd w f ,fxifygw,f” (800)þE+e;f jzifþh tcef;wcef;v#iþf tenf; ief;rsm;twGuf tiSm;csxm;_yD;jzpf
a'gufwmwifxeG ;f OD;ukd xdo k ‹kd tiSm;cs [k ausmufwHwm;°rdŒe,f&Sd tdrf_cHajr qHk; ysrf;r# usyf (5) odef;ausmfay;& onf?
6
rwf/ 2007 ck á pmrsuEf mS (7)

etztusOf;axmifY vmbfpm;r_rsm;qdk;&Gm;/ aiGray;ygu aoab;ESihf}uHK&


yDwmatmif§azazmf0g&D 2 tusOf;axmifrsm;udk EdkifiHawmfrS &ef (3˜000)/ aq;±Hkpwufwufcsif; cGifhta&;avhvmapmifh]unfhonfhtzGJŒ

Photo: NEJ File


jrefrmtusOf;axmifrsm;wGif vmbf axmufyHhr+av#mhcsvdkufjcif;/ ukefus (30˜000)/ q&m0ef c (20˜000) rsm;udkvnf; 0ifa&mufppfaq;cGifhay;
ay;vmbf,lr+rsm;jzifh jynfhESufae_yD; p&dwfudk oufqdkif&mtusOf;axmif ponfjzifhay;&onf[k qkdonf? oifhonf[k OD;wdwfEdkifu ajymonf?
yd k u f q H r ay;Ed k i f y gu axmif w G i f ; Y tm%mydkifrsm;tm; udk,fhtpDtpOfjzifh ydkufqHray;Edkifonfh tusOf;om; ‚if;uþ“etzu EdkifiHa&;tusOf;
touf&Sif&ef tvGefcufcJaeonf[k uk,d þf &SmazGcikd ;f jcif;ESiþhf Edik if w
H um]uuf vlemrsm;rSmþaq;±Hw k ufciG &hf &efþtvGef om;awGeJ‹ywfouf_yD;awmh olwdk‹&Sif;
EdkifiHa&;tusOf;om;rsm;ulnDapmifh ajceDtzGŒJ þ(tdik pf t D mpD)uþtultnDay; cufcJ_yD; tqdk;&Gm;qHk;rSm axmifaq; vif;csufawG trsm;}uD;vkyfcJhw,f?
a&Smufa&;toif;þ(jrefrmEdik if )H þatat cGirhf &&Sjd cif;wdo ‹k nf axmifwiG ;f vmbf ±HkwGifþaq;r&Sdjcif;ESihf tm;tifukefcef; odak‹ yr,fh wu,fwrf; qdkae ajymae
yDyDbDu xkwfjyefa]unmonf? pm;r+jzpfyGm;&jcif;. t"duta]umif; tm[m&jywfaeaom vlemrsm;xm; a&;om;ae xkwfv$ifhaewJh tcsuft
tusO;f om;wOD;onfþpwifzrf;qD; &if ; rsm;jzpf o nf [ k atatyD y D b D &m *DvmevlemaqmifwGif axmif0if vufawGe‹J wu,ft h usO;f axmifxrJ mS
cH&csdefrSpIþ&J/þw&m;ol}uD;ESifhtusOf; twGif;a&;rª;OD;wdwfEdkifu ajymonf? pmvmrawGŒEdkifonfh tusOf;om;rsm; &SdaewJh tcsuftvufawG[m rudkuf
OD;pD;tm%mydkifrsm;rSonf axmiftm tif;pdeaf xmifyv ‹kd u kd o f nfþh tusO;f aoqH;k ae]ua]umif;vnf;þatatyDyD nDbl;qdkwmudk usaemfwdk‹u axmuf
%mydkif/ wef;pD;/ tcef;vl}uD;ESifh pnf; om;opfwOD;onf um;ctjzpf usyf u azmfjyxm;onf? jycsifwmyg” [k ajym]um;onf?
urf;xdef;rsm;txd tqifhqifhvmbf (1˜000)þrSþ(5˜000)/þyHkpHcef;ta&muf tusOf;om;rsm;. usef;rma&; ppftpdk;&url tusOf;om;rsm;udk
xd;k &onf[k atatyDyb D .
D þZefe0g&D n‡Of;yef;ESdyfpufr+rS oufom&m&ap (1˜500)/ rdv†mwufEdkif&ef (1˜500)/ xdt ‹k jyifþtusO;f om;wOD;þuse;f rm apmifha&Smufr+ tqifhtwef;jr‡ihfay; yHpk rH vdt
k 0au|;xm;_yD;þ}uHz› ŒHG EiS þhf tjcm;
(31)þ&ufxkwfþ2006þckþ‘jrefrmEdkifiH &efþ(20˜000)þrSþ(30˜000)þtxd/þuGyf &Jbufpcef;rvduk v
f ykd guþ(150˜000) a&;raumif;ygu axmifaq;±Hkq&m &eftwGuf tdik pf t
D mpDukd tusO;f axmif vlra+ &;tzGŒJrsm;uþaq;ayghvyd Ef iS þhf aq;
tusOf;axmifrsm;.tajctae xkwf yspfay:wGif tdyfvkdygu (15˜000)/ pojzifh ay;&onf[k atatyDyDbD 0efESifhprf;oyfEdkif&ef tusOf;om;wOD; rsm;xJ 0ifa&mufcGifhjyefay;&ef ta&; 0g;rsm;axmufyahH y;aea]umif;þowif;
jyefcsuf’ wGifazmfjyonf? tcsdefra&G; a&csKd;t0wfav#mfEdkif&ef xkwfjyefcsufwGif yg&Sdonf? v#if (500) usyf/ aq;±HkwufcGifh& w}uD;vdktyfae_yD; EdkifiHwum&Sd vlt ‹ pmrsm;wGiþf r]umao;cifuþazmfjyonf?

jrefrmEdkifiHwGif tem}uD;a&m*g pdk;&drfzG,fr&dSawmh uav;ppfom;pkaqmif;r_


NEJ/ azazmf0g&D 8 a0'em&Sifrsm;udk trf'DwD[kac: onfh a&mufonfhukor+tjzpf a&m*gudk
tcsdefwdktwGif; aysmufuif;atmif
ta&Sa› wmiftm&SY tem}uD;a&m
*gjzpfymG ;r+Ee+ ;f þusqif;vmae_yD;þ1996
wdu
k zf suaf &;wGif jrefrmryg0if
tem}uD;a&m*gjzpfyGm;r+E+ef; av#mhcs aq;aygif;au|;ukoenf;jzifh aqmif
EdkifcJhI jrefrmEdkifiHwGif tem}uD;a&m*g &Gucf o hJ nf[þk tem}uD;a&m*gwdu k zf suf ukoEdkifcJhonf[k od&onf? ckwGif vl (10˜000) v#if (4²6) OD; NEJ/ azazmf0g&D 7 ay;/ pydkif/ tvkyform;/ xrif;csuf
udk jynfol‹usef;rma&;jy\emw&yf a&;pDru H ed ;f þpDrcH surf efae*smþa'gufwm ,cktcgþ,if;aq;a]umifþh tem}uD; E+ef;&dScJh&mrS 2006 ck ZlvdkifwGifþ(0²82) uav;ppfom;pkaqmif;r+ umuG,f tjzpfawGtjyif wdkufyGJawGrSmyg yg0if
tjzpfrS z,f&Sm;Edkif_yDjzpfa]umif; jref ausmfjrihfu ajymonf? a&m*gaysmufuif;olaygif;þ(260˜000) OD;E+ef;om&dSawmha]umif; WHO u wdkufzsufa&;oabmwlnDcsufw&yf wdkufcdkufzdk‹ tokH;cscHae&_yD; txl;o
rmtpdk;&u xkwfazmfajym]um;onf? tcrJhaq;wdkufau|;onfh tpDt ausm&f oSd mG ;_yDjzpf_yD;þa&m*gaysmufuif; xkwfjyefonf? udk (58) EdkifiHu azazmf0g&D (6) &uf jzifh rdef;uav;awG[m vdifvkyfief;
1987 ckwGif jrefrmEdkifiHY tem pOfa]umifhþ2003þckþazazmf0g&Dþ(6)&uf aponfh trf'w D aD q;0g;udk a0'em&Sif a'owGif; tem}uD;a&m*gwdkuf wGif oabmwlvufrw S af &;xk;d &mwGif awGrSm t"rRoGwfoGif;cHae&w,f”
}uD;a&m*gjzpfyGm;r+onfþvlþ(10˜000) wwd,t}udraf jrmuf urBmvk;H qdik &f m rsm;taejzifh oufqdkif&musefrma&; zsufa&;vkyfaeonfh EdkifiH (11) EdkifiH jrefrmEdkifiHu yg0ifvufrSwfa&;xdk; [k ‚if;u ajymonf?
wGif (53²4) OD;E+ef;&dScJh&mrS 2005 ck tem}uD;a&m*guif;a0;a&;nDvmcHwiG f Xmewdkif;wGif tcrJh&&dSEdkifa]umif; ppf teuf jrefrmEdkifiHtygt0if b*Fvm; jcif;r&dS[k od&onf? ppfyrJG sm;wGiþf oGwof iG ;f cHae&onfh
wGif (0²48) OD;E+ef;txd av#mhcsEdkifcJh jrefrmEdik if t H m;þtem}uD;a&m*guif;a0; tpdk;&owif;rsm;wGif azmfjyonf? a'h&Sf/ blwef/ udk&D;,m;/ tdENd,/ tif'dk uav;ppfom;yaysmufa&;nDvm uav;rsm;udu k n
l &D efEiS þfh umuG,af pmihf
onf[k azazmf0g&D (5) &uf jrefrmh onfh EdkifiHtjzpf a]unmEdkifcJhonf? 1952 ckwGif urBmhusef;rma&; eD;&Sm;/ armfv'du k /f od&v
D uFmESihf xdik ;f cHudk jyifopfEdkifiHwGif (2) &uf]um a&Smufra+ y;&efþtav;xm;wdik yf ifaqG;
tvif;owif;pmwGif azmfjyonf? urBmhusef;rma&;tzGJŒ (WHO) rS tzGJŒESihf nd‡E+dif;um jrefrmppftpdk;&u ponhf (9) EdkifiHwdk‹onf wEdkifiHvkH;t usif;y_yD;aemuf uav;ppfom;rsm; aEG;]uum uav;rsm;udk ppfajrjyifrS
jrefrmEdkifiHwGif 1988 ckY jynf multidrug therapy (MDT) udk jrefrm tem}uD;a&m*gxdef;csKyfEdkifa&; txl; wkid ;f twmjzifþh tem}uD;a&m*guif;a0; tokH;csr+ (2) odef;cGJcef&‹ dSaeonfh EdkifiH ausmif;pmoifcef;rsm;ody‹k a‹kd qmifay;&ef
e,fEiS w fh ikd ;f (6) ckwiG f tem}uD;a&m*g EdkifiHwGif 1988 ckrSpwifokH;pGJ&m xd tpDtpOfudk pwifaqmif&Gufonf? onfEh ikd if rH sm;tjzpfþowfrw S cf &H onf? (12) EdkifiHteuf (10) EdkifiHu oabm pwifvkyfaqmifae_yD; qufvufvkyf
wlvufrSwfa&;xdk;onf? aqmif&ef rsm;pGmusefao;a]umif;
pD;yGm;a&;vkyfief;rsm;a=umifh yJcl;wdkif;twGif; obm0ywf0ef;usifysufpD; oabmwlvufrSwfa&;xdk;onfh
EdkifiHrsm;rSm bl&Gef'D/ cs'f/ ukdvHbD,m/
tef;u ajymonf?
2001 ckrSpI qD,m&mvD,Gef/
tdkifA&Dudk‹pf/ uGef*dk/ eDayg/ qdkrmvD vdkifab;&D;,m;ESifh tmz*efepPwefwdk‹
yDwmatmif§azazmf0g&D 22 onf? awGxkwfzdk‹ pD;yGm;a&;orm;awG ppf wcsKd‹u tcGefay;&vdk‹/ wcsKd‹uawmh ,m/ ql'ef/ oD&dvuFmESifh ,l*ef'gwdk‹ rStygt0ifþuav;ppfom;þ(95˜000)
etzppftpdk;&ESifhtaygif;ygrsm;. pD;yGm;a&;vkyif ef;&Sirf sm;uþobm tpdk;&eJ‹yl;aygif;_yD;vkyfvdkufawmh ol wjcm;zdESdyfr+awGa]umifh 'kuQa&muf jzpfonf? eD;yg;onf ppfr+xrf;tjzpfrS xGufcGifh
pD;yGm;a&;vkyfief;rsm;a]umifh yJcl;wdkif; 0ywf0ef;usif xdef;odrf;a&;pHE+ef;rsm; wdk‹rSm olwdk‹tJ'Dae&mawGu z,f& ae&ygw,f? wcsdefu igwdk‹&JŒ&wem jrefrmESihf zdvpfydkifEdkifiHwdk‹url &cJhonf?
a&$usif°rdŒe,ftwGif; vl‹tcGifhta&; udk rvdkufembJ opftvGeftu|Hckwf w,f? ppfwyfawGu0ifvmawmh vkyf awGvdk‹ t&ifuxifcJhwmawG[m tck nDvmcHukd rwufa&mufbJ oabmwl jrefrmEdkifiHwGif uav;ppfom;
csKd;azmufr+rsm;ESifh obm0ywf0ef; jcif;/ puf,Eœ&m;}uD;rsm;toHk;«yum tm;ay;wmwd k ‹ / &G m awG t wif ; a&$ Œ awmh a]uuGJp&mawGjzpfae_yD” [k nDr+udk vufrSwfa&;xdk;jcif;r&dSacs/ rsm;&daS omfvnf; ta&twGut f m;jzifh
usifysufpD;«yef;wD;r+jzpfyGm;aeonf a&$wGif;wl;jcif;wdak‹ ]umifh obm0ywf ajymif;cdkif;wmwdk‹/ ydkufqHawGvnf; tpD&ifcHpmY ajymonf? uav;oli,frsm;udþk ppfyrJG sm;wGif enf;onf[k etztwGif;a&;rª; (1)
[k tar&duefEdkifiHtajcpdkuf vl‹t 0ef;usifysufpD;±kHru ,if;ae&modk‹ ay;&w,f/ olwdk_‹ cHajrawGvnf; ysuf xkd‹tjyif ERI tpD&ifcHpmY acwf tokH;csaer+udk &yfwefa‹ p&ef t&dSeft 'k-AdkvfcsKyf}uD;odef;pdefu t&G,fr
cG i f h t a&;ES i f h obm0ywf 0 ef ; usif vHk°cHa&;ta]umif;jy 0ifa&mufvm pD;oGm;w,f”[k ajymonf? aemufusaeonfh jrefrmEdkifiH. ywf [kefopfw&yftjzpf EdkifiHwumu a&mufao;ol uav;ppfom;rsm;tm;
xdef;odrf;a&;tzGJŒ (ERI ) u xkwfjyef onfh etzwyfrsm;u a'ocHvlxkudk ,if;tpD&ifcHpmudk ERI tzGJŒu 0ef;usix f ed ;f odr;f a&;Oya'rsm;udk jyif ¯ud;yrf;vkyaf qmifomG ;&ef yxrqk;H t ppfr+xrf;jcif;rS umuG,fwm;qD;xdef;
onf? t"rRapcdkif;jcif;tygt0if vl‹tcGifh 2003 ckuwnf;upwif_yD; a&$usif qif&ef/ obm0ywf0ef;usifysufpD; }udrf (58) EdkifiHt]um; oabmwlnD odrf;a&;aumfrwDn‡dEd+if;aqG;aEG;yGJY
xdktzGJŒ. ‘rsuf&nfjzpfoGm;aom ta&;csKd;azmufr+rsm; usL;vGef]u °rdŒe,ftwGif;odk‹ uGif;qif;aqmif&Guf aponf h e nf ; vrf ; rsm; toH k ; «yae r+&&dSjcif;jzpfonf? ajymonf?
&wemrsm;’ trnf&Sd ,refae‹xkwf onf[k ERI tzGŒJ. xkdif;EdkifiH±kH;cGJrS olrsm;apv$wfcJhum ‚if;wkd. ‹ rsufjrif onfhukr`%Drsm;udkþtvkyfvkyfcGifhydwf “uav;þ(250˜000)þavmuf[m 2006 ckþpufwifbmwGifþvl‹tcGifh
tpD&ifcHpmwGif a&$usifjrpftaemuf wm0ef&SdolwOD;jzpfolþOD;Edkifxl;u tawGŒt¯uHrsm;/ a'ocHrsm;ESifh awGŒ yif&efESifh obm0ywf0ef;usifESifhywf urBmw0ef;uwdkufyGJawGrSm yg0ifae ta&;avh v mapmif h ] unf h a &;tzG J Œ
zufurf;wav#mufwGif a&$wl;jcif;/ ajymonf? qHkar;jref;xm;csufrsm;udktajccHI oufonfh EdkifiHwumpmcsKyfrsm;udk w,f”þ[kþukvor*~Eikd if w H umuav; (Human Rights Watch) u jrefrmEdkifiH
opf c k w f j cif ; / a&$ e *g;a&umwm ‚if;u“ tJ'Dem;rSm&SdwJhvlawGu «ypkxm;jcif;jzpfonf? vkdufemonftxdþukvor*~ESifhEdkifiH rsm;ta&;ay:&efyHkaiGtzGJŒ (UNICEF) wGif uav;ppfom;pkaqmif;r+rsm;
wnfaqmufjcif; ponfwkd‹a]umifh olwdk‹ bdk;bGm;awGvufxufuwnf; u&ifv,form;wOD;u“usaemf wum obm0ywf0ef;usifxdef;odrf; tr+aqmif'g±dkufwm tef;trfAifeDref qufvuf&dSae_yD; jrefrmetzppfwyf
obm0ywf0ef;usifysufpD;&_yD;þa'o uay;vmwJh o,HZmwawGeJ‹ olwdk‹ wdk‹ wa,mufwrsKd;'kuQa&mufaeyg a&;tzGŒJ rsm;u jrefrmEdik if uH kd aiGa]u; u ajymonf? . ppfom; (20) &mcdkifE+ef;rSm uav;
cHvlxkrsm; vl‹tcGifhta&;csKd;azmuf aexdik ]f uwJt h ay:rSmþwcgrSyyl if&wm w,f? wcsKd‹u owWKwGif;a]umifh/ ESifh enf;ynmtultnDrsm;ray;&ef “uav;aawG[m uav;b0eJ‹ ppfom;rsm;jzpfonf[k xkwfjyefa]u
cH&yHkrsm;udk qufpyfaxmufjyxm; r&Sdbl;? 'gayr,fh 'Dajru o,HZmw wcsKd ‹ u qnf a qmuf w ma]umif h / wdk‹udk wdkufwGef;xm;onf? uav;tcGit hf a&;awGuif;rJ_h y;D þowif; nmonf?
Photo: MAP

pwm;vkH;. &rfbkdwGif &Srf;trsKd;om;wOD; vlqkd;Adkvftjzpf o±kyfaqmif


csr;f vGef§azazmf0g&D 21 wdkufcdkufonfh vlqdk;Adkvftjzifh o±kyf jynfwyfrawmf (awmifydkif;) wyfr jzpf_yD; ±dkuful;rnfh (2) vwmtwGif; csif;þ&ufpufpGmtzdESdyfaeqHk;EdkifiHþrnf
wm0efrStem;,lxm;onfh &S rf;jynf aqmif&rnfjzpfonf[k o#rf;oHawmf [m (241) wGif 'k-Akdvftjzpf wm0ef o±kyfaqmifc wae‹v#if xdkif;bwf onfhae&mwGif&Sdoenf;[k ar;jref;
wyfrawmf (awmifyikd ;f ) rSþt&m&Sw d OD; qifhowif;wGif azmfjyonf? aqmifcJhzl;onf? (300) ESihf pm;p&dwf&&Sdonf? &m ,if;r*~Zif;u jrefrmEdkifiHukd !¸ef
onf &rfbdktjzpfvlodrsm;aom rif; ,if;owif;XmerS wm0ef&Sdol yxrwGiþf ±ky&f iS ±f u
kd u
f ;l a&;ukr%
` D tuf & S i f u m; Rambo IV onf jycJh&mrS ,ckZmwfum; pwif±dkuful;
om;þqDvAf ufpw f mpwm;vH;k uþ'g±du k f wOD;u “vlqdk;Adkvfuawmh 'DoHvGif u pdkif;rdef;tm; jrefrmetzppfAdkvf jrefrmjynfwiG ;f &Sþd zdEydS cf aH e&onfþh u&if jzpfjcif;jzpfonf?
wmtjzpf±dkuful;_yD; udk,fwdkifyg0ifo jrpfa]umwav#mufrSm vlawG/ ukef tjzpf o±kyfaqmif&ef vsmxm;aomf wdkif;&if;om;rsm;twGuf vlom;csif; ,cktcg Rambo IV udk xdkif;EkdifiH
±kyfaqmifonfh Rambo IV: Pearl of the awGwif_yD; twuftqif;vkyfaewJh vnf; Armpum;yDopGmrajymEdkifjcif; pmemonfhtultnD oGm;ay;aom csif;rkid °f rdŒajrmufyikd ;f rS uDvrkd w
D m (30)
Cobra±kyf&SifwGifþvlqdk;Adkvftjzpfþyg0if avSawG/ oabmFawGudk t_rJwrf; ESifh owfrSwfxm;aom t&yftarmif; c&pf,mefomoem«ytzGJŒ0ifrsm;udk cef‹tuGm&Sd rJhwif°rdŒe,f upfcsef;&Gm
o±kyfaqmifrnfjzpfonf? qufa]u;awmif; tcGefaumufae tcuftcJa]umifh vlqdk;Adkvftcef; jrefrmetzppfwyfu zrf;qD;axmif wGif ±dkuful;aeonff?
Zmwfvrf;wGif &S rf;trsKd;om;þpdkif; wJhtzGJŒuaygh? Zmwfum;w0ufusKd; wGif o±kyfaqmif&ef ajymif;vJa&G; csojzifh &rfbdkuoGm;a&mufu,fwif TZmwfum;udk ,refEpS f atmuf
rdef;(c) pdkif;a&$rdef;u oHvGifjrpfw avmufcsdefrSm olu &rfbkdrif;om;&JŒ cs,fjcif;jzpfa]umif;od&onf? onfh Zmwfvrf;jzpfonf? wdkbmwGif pwif±dkuful;_yD; ,ckESpfaEG vlq;dk Adv
k t
f jzpf o±kyaf qmifrnfh
av#muf&þdS ppfajy;u&if'u k o
Q nfrsm;udk ypfowfwmudk cH&r,fav” [k ajym &Sr;f tvkyo
f rm;þta,mufþ(100) Zmwfum;r±dkuful;rD rif;om;p OD;wGif jzef‹csdrnfjzpfum tar&duef pdkif;rdef;
vlom;csif;pmemonfhtultnDay; onf? cefu
‹ vnf;þZmwfum;wGiþf etzppfom; wm;vHk;u Soldier of Fortune r*~Zif; a':vm oef; (60) cef‹ukefusrnf[k www.ramboiv.moonfruit.com wG i f
aom c&pf,mefomoem«ytzGJŒrsm;udk touf (40) &Sd pdkif;rdef;onf &S rf; rsm;tjzpf yg0ifo±kyfaqmifcGihf&rnf ukd urBmay: Y ,ckvuf&dS vlom; cef‹rSef;a]umif; Zmwfum;0ufqdkuf azmfjyxm;onf?

7
pmrsuEf mS (8) á rwf/ 2007 ck

OD;atmifcif
ppfa&;pD;yGm;a&; yl;aygif;aqmif&Gufr+ EkdifiHyl;aygif;aqmif&Gufr+ukd jr‡ifhwiffzkd‹ jzpfygw,f? wwd,ta]umif;&if;u twwfynmu|rf;usifr+ukd tvGefvkd ArmppfwyfxrJ mS vnf;þolyek ef t ‹J ay;t a]umifh a&eHprD u H ed ;f ukd a&$Œqidk ;f xm;&
wkd;jr‡ifhzkd‹twGuf tdENd,EkdifiHjcm;a&; ¯ud;pm;w,f? tdENd,ta&S›ajrmufjynfe,f (5) ckrSm tyfaeygw,f? etzeJ‹ tdENd,ppf ,lvyk _f y;D þvufeufc, J rf;a&mif;pm;wm wm (10) ESpfausmfyg_yD?
0ef}uD; y&mewfrlcg*sD ysOf;rem;]uyf Armppfacgif;aqmifawGuvnf; wkid ;f &if;om;vufeufuidk v f y+ &f mS ;r+ &Sd oabFmawG tjyeftvSef0ifxGufoGm; rsKd;&Sdw,fvkd‹þtdENd,bufujrifw,f? a&eHpDrHudef; jyefpEkdifzkd‹ tdENd,t
ajy;ukd Zefe0g&D wwd,ywfu oGm; tdENd,ukd r]umc%oGm;]uygw,f? aewmukd ArmeJ‹yl;wGJ_yD; ESdrfeif;zkd‹vkd vmaewmrkþ‹d a&wyfy;l aygif;aqmif&u G f vufeufukdifxJrSm em*wkdif;&if; pkd;&u ppfqifa&;vkyfcsifaewmjzpf
a&mufcJhwmukd]unfh&if tdENd,-etz 2003 ckrSmþ'k-AdkvfcsKyfrª;}uD;armif w,fvkd‹ ,kH]unfvmwmjzpfygw,f? r+ wkd;yGm;w,fvkd‹ qkdEkdifw,f? om;[mþ0gt&ifq h ;Hk ygyJ?þt*Fvyd u f v dk dk ykH&w,f?þem*olykefuvnf;þem*jynf
yl;aygif;aqmif&Gufr+rSm ESpfzufpvkH; at; tdENd,oGm;_yD; 2004 rSm AdkvfcsKyf 'Dta]umif;&if;awGa]umifþh etzeJ‹ tdENd,jynfta&Sa› jrmufykdif;a'o eDacwfuwnf;uþvw G v f yfa&;awmif; olawG&JŒþoabmwlcsufrygbJ a&eH
tusKd;&SdaeykH&w,f? etzppftpkd;& rª;}uD;oef;a&$ oGm;ygw,f? 2006 qufqH&mrSm tdENd,tpkd;&[m t&if rSm jynfe,f (8) e,f&Sd_yD; vlOD;a&u qkdcJh_yD; 1951 jynfol‹qENaumuf,lyGJ xkw, f cl iG rhf &Sb
d ;l vkþ‹d a]unmxm;w,f?
t_rw J rf;vkt d yfaewJþh vufeufypPn;f ukd pufwifbmrSm etz'k-jynfxJa&; vkd vl‹tcGifhta&;eJ‹ 'Drkdua&pDta&; oef; (40) eD;yg;&Sdw,f? tdENd,jynf rSm em*wkdif;&if;om; (99) &mckdifE+ef; tmoHjynfe,frSmvnf; a&eHeJ‹"mwf
tdENd,tpdk;&uay;_yD;þtdENd,olykefukd 0ef}uD; AdkvfcsKyfbkef;aqGu olykefESdrf ukd OD;pm;ray;awmhbJ pD;yGm;a&;eJ‹vkH vGwfvyfa&;r&cifuawmh vlaet ausmfu vGwv f yfa&;ay;zk‹d awmif;qkd aiGŒyudk vf idk ;f ukþd olyek u f r]umc%zsuf
Armppfwyfukdþwkdufckdif;wJhtvkyfygyJ? eif;a&;udpPukd tdENd,rSm tao;pdwf °cHa&;ukd OD;pm;ay;vmwmygyJ? jrefrmh rsm;qkH;eJ‹ t}uD;qkH;jzwfwJh tmoHukd ygw,f? 1963 rSm ukd,fykdiftkyfcsKyf qD;wwfw,f?
jzpfEidk &f ifþpD;yGm;a&;rSmvnf;þESpOf ;D aqG;aEG;a]umif; od&ygw,f? jynfwiG ;f a&;rSmþpGuzf ufw,fvþ‹dk txif tpGJ«y_yD; 'Da'owckvkH;ukd tmoHjynf a&;&wJh em*jynfe,f jzpfvmayr,fh e,fpyfa'ovkH°cHa&;/ ukefoG,f
ESpfzufþtusKd;&SdEkdifwmvkyfzkd‹ pDpOfae 'DZifbma&mufawmhþAv
dk cf sKyf}uD;ol& cH&r,fhudpPukd a&Smif&Sm;vmw,f? vkd‹ ac:cJhygw,f? 'Da'oeJ‹xdawGŒae vGwv f yfa&;vkcd sifwt hJ zGŒJ awGuþvuf a&;/ rl;,pfaq;ESdrfeif;a&;/ avmifpm
]uw,f? zdvpfykdifEkdifiH pDbl;rSmusif; a&$ref; tdENd,ukdoGm;_yD; ppfbufqkdif etzuvnf; ol‹udktm;ukd;avav wJhEkdifiHawGuawmh b*Fvm;a'h&Sf/ bl eufukdifv+yf&Sm;aewkef;ygyJ? pGrf;tif&&Sda&; pwmawGrSmþetzppf
ywJh tmqD,HxdyfoD;nDvmcHrSmvnf; &m yl;aygif;aqmif&Gufr+awG wkd;jr‡ifhzkd‹ Ekdifaygufukdifavavvkyfwwfw,f? wef/ eDayg/ w±kwfeJ‹ jrefrmjzpfw,f? t&ifuawmh w±kwfqDu vuf tpk;d &&JŒ uln, D idk ;f yif;r+udk &&Szd v‹dk t
kd yf
etz0ef}uD;csKyfeJ‹þtdENd,0ef}uD;csKyf pDpOfygw,f? etzjynfxJa&;0ef}uD; 1995 rSm a':atmifqef;pk]unf 'Da'oeJþ‹ tdE,dN jynfrukq d ufo, G f euf,l_yD; b*Fvm;a'h&SfeJ‹þjrefrme,f wma]umifh tdENd,tpkd;&[m etzukd
wkd‹ awGŒqkH_yD; tdENd,olykef ESdrfeif;a&; AkdvfcsKyfarmifOD;[m olykefESdrfeif;a&; ukd ae±l;qkcsD;jr‡ifhwJhudpPrSm etzu xm;wJh ukef;vrf;[m (14) rkdifom pyfrSmþpcef;csavh&Sdygw,f? tckawmh t¯udufay;aewmyg? tdENd,eJ‹&if;ESD;
udpPukd aqG;aEG;w,fvkd‹ ]um;&w,f? udpPtjyifþjynfxJa&;Xme0efxrf;ukd rausreyfjzpf_yD; yl;wGJppfqifa&; &yf us,f0ef;w,f? 'DtxJrSm jynfe,f w±kwf/ tdENd,/ Arm qufqHa&; vmavav w±kwfukdrDSckdr+ enf;yg;
2006 ckESpf tapmykdif;uvnf; tdE, dN rSmþoifwef;ay;avhusifzh v ‹dk nf; qkdif;vkdufwmrsKd;[m tdENd,tpkd;&ukd (4) e,f[m jrefrmeJe‹ ,fpyfcsif; quf aumif;vmwJt h wGuþf em*olyek þf tcuf vmavavyJvkd‹ ajymae]uayr,fh
tdENd,a&wyfAdkvfcsKyf}uD; at&efy&m e,l;a'vDrSm aqG;aEG;a]umif; od&yg txdww f vefj‹ zpfapygw,f?þjrefrmh'rD dk aew,f? t±l;em;csJy&m'&Sf/ em*/ ¯uHvmykH&ygw,f? w±kwf-jrefrmpD;yGm;a&;[m tdENd,-
ua&pDta&;[mþjynfwiG ;f a&;omjzpf r%dyleJ‹ rDZkd&rfjynfe,fwkd‹[mþjrefrm em*jynfe,feþ‹J ppfuidk ;f wkid ;f t]um; jrefrmpD;yGm;a&;xuf tqaygif;rsm;
“etzeJ‹ qufq&H mrSm w,fqw dk þhJ etzt¯uduu f þdk tdE, dN t&m eJ‹e,fpyfcsif;qufaew,f? r%dylrSm e,fpyfa'orSm ArmeJ‹tdENd,ppfwyf pGm }uD;rm;wmrkd‹ w±kwfukd cGmEkdifyghr
tdE,
dN tpk;d &[m t&ifvdk vl‹tcGit hf a&;eJ‹ xrf;awGþxkwaf zmfajymqkv d m]uw,f? vlOD;a& (2) oef;eD;yg;&Sd_yD; em*/ rD yl;aygif;_yD;þxk;d ppfqifwma]umifþh olyek f vm;qkdwm pOf;pm;p&mygyJ?
tdENd,tpkd;&[m etzukd a': Zkd&rfeJ‹ t±l;em;csJy&m'&SfrSm woef;pD pcef; a&$Œajymif;vkduf&wmavmufyJ taemufwkdif;&JŒ '%fcwfta&;
'Drudk a&pDta&;ukd OD;pm;ray;awmhbJ vmþ(10)þoef;avmufomþacs;iSm;cJ&h m &Sdwmrkd‹ jynfe,f (4) ckaygif;rSm vlOD; tusKd;oufa&mufr+&Sdw,f? vGefcJhwJh ,lr+ukdþcHEkdif&nf&Sdatmif etz[m
pD;yGm;a&;eJ‹vkòH caH &;ukd u 2003 rSm a':vm (56) oef;þxkwf a& (5) oef;avmuf&Sd_yD; tmoHjynf ESpfqef;uvnf; yl;wGJppfqifa&;vkyf tdENd,eJ‹w±kwfukd tm;udk;aewmyg?
OD;pm;ay;vmwmygy”J acs;w,f? &efukef-rEœav; rD;&xm; e,frSm (22) oef;&Sdw,f? cJhygao;w,f? 'gayr,fh jrefrme,f tdENd,eJ‹w±kwfu jrefrmhobm0o,H
vrf;jyifqifrGrf;rHzkd‹wJh? e,fpyfa'o r%dyljynfe,f[m (19) &mpk pyfrSm em*olykefawGaxmifcsD_yD; ajc Zmwukþd rsupf u d savavþetzuvnf;
uuf&Sf jrefrmjynfoGm;_yD; ppfypPnf; w,f?þe,l;a'vD-&efuek þf csp]f unfa&; rSmþtdE, dN -jrefrm um;vrf;azmufvkyf tapmykdif; b}uD;awmfrif;vufxuf ukw, f al ejyefwmuk]d unf&h if tdE, dN - ukd,fusKd;&Smvkd‹ aumif;avavjzpf
a&mif;zk‹d aqG;aEG;cJyh gw,f? ]unf;wyf armfawmfum;c&D;ukdvnf; tdENd,eJ‹ wmukv d nf; tdE, dN uyJþp&dwt f ukecf H rSm ArmhvufatmufcHjzpfcJhw,f? jrefrmyl;wGJppfqifa&;[m tcsnf;t aew,f?
OD;pD;AkdvfcsKyf}uD; a*sa*sqif;vnf; etzppfwyfu usif;yEkdifcJhygw,f? w,f?þe,fpyfrSmþrD;&xm;vrf;azmuf t*Fvdyf-jrefrmyxrppfyGJt_yD;rSm ESD;jzpfwmodomygw,f? tdENd,tpkd;&[m b*Fvm;a'h&Sf/
avhusifah &;udpt P wGuf jrefrmjynfudk jrefrmh'Drkdua&pDukd tm;ay;&mu zkv
‹d nf;þtdE, dN uþwkid ;f wm_y;D pD;aeyg_y?D tdENd,eJ‹yl;aygif;vkdufwJh e,fajrygyJ? em*olykefppfqifa&;rSm Armppf blwefe‹J etz&JŒþppfu&l aewmuk]d unfh
oGm;ygw,f? etzeJy‹ l;aygif;vkyfukdifa&;vrf;pOfukd ppfa&;bufrmS vnf;þetzeJt ‹ Ed ,
dN tESpf (20) ausmf vufeufukdifwkduf om; (8˜000) avmuf ESpfpOfyg0if _yD; olykefeJ‹aphpyfaqG;aEG;a&;vrf;pOf
2006 Ekd0ifbmrSm tdENd,avwyf tdE,dN tpk;d & csrSw&f wJt h a]umif;&if; yl;aygif;aqmif&GufwmawG wkd;yGm;ae yGJ0if_yD; 1972 ckESpfrSm jynfe,ftjzpf wkdufckdufae_yD; vufeuf}uD;eJ‹ vS rf; ukd ab;csdwfxm;vkdufykH&ygw,f?
AdkvfcsKyf}uD;þtufpfyDw&m*sDþysOf;rem; (3) ck&Sdw,fvkd‹ qkdygw,f? yxru ygw,f? etzvkdcsifwJh ppfypPnf;ukd todtrSwf«ycH&w,f? vufeufukdif ypfwma]umifh wkid ;f &if;om;t&yfom; wkdif;&if;om;jy\emukd ppfwkduf_yD;
]uyfajy;oGm;_yD; ±k&SeJw ‹ ±kwfvkyf *suf jrefrmjynfrSm w±kwf]oZm}uD;rm;vm tdENd,ua&mif;csae_yD; tdENd,um v+yf&Sm;wJhtzGJŒaygif; (15) zGJŒavmuf&Sd awGom 'kuQa&muf&ygw,f? ajz&Sif;wm[m tdENd,tpkd;&twGuf
wkud af v,mOfawGjyifzu ‹dk pd eP þ‹J ppfypPn;f rSmukd pkd;&drfwmygyJ? 'kwd,ta]umif; uG,fa&;wuUodkvfrSm etzppfAdkvf vkd‹ jrefrme,fpyfrSm tajccswJhtzGJŒ em*jynfe,frSm a&eHeJ‹obm0 tckduftwef‹om tusKd;&SdEkdifygw,f?
tqifjh ri‡ ahf &;ukþd aqG;aEG;]uw,fvo ‹dk d &if;u r[mAsL[meJ‹ pD;yGm;a&;t& awGukd wufcGifhay;xm;w,f? ±k&SqD vnf;&Sdw,f? "mwfaiGŒ wefcsdefaygif; (600) ausmf Armppfwyfukd tm;ukd;vkd‹ tdENd,jynf
&ygw,f?þ2006þ{_yDrSmþtdENd,orRw ta&Sy› idk ;f Ekid if aH wGe‹J yl;l aygif;aqmif&u
G f u 0,fxm;wJþh *suw f u dk af v,mOfawG tdENd,-jrefrmyl;wGJppfqifvkd‹þr%d &SEd idk w
f ,fv‹dk tdE, dN u cefr‹ eS ;f ygw,f? u wkdif;&if;om;olykef aysmufuG,f
ukd,fwkdif jrefrmjynfoGm;vnf_yD; ESpf &r,fqkdwJht,ltq v$rf;rkd;vmwm ukd jyifqifxdef;odrf;&mrSm tdENd,&JŒ yloyl ek þf aysmufu,
G o f mG ;rSmr[kwyf gbl;? 'gayr,f h vuf e uf u k d i f v + y f & S m ;r+ oGm;rSmr[kwfygbl;? Ò

rD;rvm&if zkef;rvm ]uwJh ae&mawGrSmawmif AdkvfcsKyf}uD;awG aejynfawmfajymif;oGm;vdk‹ rD;tcsdef urBmausmfv#KdŒ0Sufcsufrsm;


&efukef°rdŒ &efuif;tdrf,mrSm w,fvDzkef;eHywfawGudk vdkif;cGJ (1) uae
jynfhrvmawmhbl;?
'Dv'kd u
k rQ sKd; jynfoal wG b,favmuf]um]um cHpm;&OD;rSmvJ?þud, k Ehf ikd if rH mS awmfygwefyg
(20) txd ay;xm;ygw,f? 5464-- 01 uae 20 txd jzpfygw,f? tJ'D v#yfppf"mwftm;xkwfEdkifwJh a&t&if;tjrpfawG aygºuG,f0ae&ifvnf; udk,fh acwf°ydift,f'DwmcifAsm;æ? wavmu vGwfajrmufe,fajrwae&mrSm
eHygwfawGudk &dSwJhtdrf,mawGqD cGJay;vdkufwJhtcg zkef;wvkH;udk vl (70-80) jynfoal wGukd rD;tcsdejf ynfah y;Edik af tmif OD;pm;ay;vkyaf qmifoihaf ]umif; t}uH awmfvSefa&;tiftm;pkawG&JŒ q@rt}udrfajrmuf r[mAsL[mn‡dE+dif;tpnf;
avmufokH;Edkifatmif uGefysLwmeJ‹ csdwfqufay;ygw,f? ðyyg&ap? ta0;udk ‘v0’ (v#KdŒ0Suf) usif;ycJhw,fvdk‹ ]um;od&ygw,f?
tJ'Dvdk uGefysLwmeJ‹csdwfquf_yD; tdyfpwif;&Sif;vdkif;awG cGJxm;wJhtwGuf OD;tkef; (urBmat;apwDvrf;) tpnf;ta0;_yD;wJhtcgusawmhvnf; olwdk‹&JŒr[mAsL[mawGudk &efol
rD;rvm&if uGefysLwm tvkyfrvkyfawmhvdk‹ zkef;vnf;r&awmhygbl;? rD;ysuf etzodoGm;rSmpdk;vdk‹qdk_yD; 'Dbufu owif;orm;awGukd owif;rxkwfjyefbJ
wJhtcsdefrSm &dSwJhtdrf,m0efxrf;awGu uGefysLwmtpm; 0ifvkyfay;ayr,fh wmcsDvdwfwHwm;u ‘v0’ vkyfaejyefw,fvdk‹ od&ygw,f?
nae±kH;qif;csdefausmf&if 0efxrf;awGr&dSvdk‹ zkef;ac:vkd‹r&awmhyg?
rD;uvnf; c%c%ysuf 0efxrf;awGuvnf; ±kH;csdefausmf&ifr&dSqdkawmh
tusifhysuf0efxrf; odka‹ omfvnf; azazmf0g&D (27) &ufxkwf a]u;rHkeJ‹ jrefrmhtvif;owif;pm
wdk‹rSm tJ'D ‘v0’ qdkwJhudpP&yf}uD;udk etzu tus,fw0ifha&;om;azmfjywm
aexdkifolawG zkef;qufoG,fa&;tcuftcJjzpf&ygw,f? txl;ojzifh na&; usrwdk‹ wmcsDvdwf-r,fqdkifwHwm;rSm wm0efusaewm (10) ESpfavmuf zwfvdkuf&awmh em;rvnfEdkifatmif jzpfoGm;&ygw,f?
nwm ta&;}uD;&if zkef;jy\emwufygw,f? rD;rvm&if zkef;rvmwJhpepfudk &Sd_yDjzpfwJh oHk;&pftqifh &Jwyf]uyf}uD; rusifat;[m wmcsDvdwf-r,fqdkif 'ga]umifh 'Dbufu ‘v0’ vkyfwJhvl}uD;rif;rsm;udk ‘Akdvfatmif'if’ ±kyf&Sif
jyifqifapvdkygw,fcifAsm;? ae‹wdkif;oGm;vdkufjyefvdkufvkyfaewJh trsKd;orD;awGqDuae vufaqmifypPnf; Zmwfum;xJu “ykvdyfawG bmvkyfae]uovJ/ vlqdk;awGrSm udk,faysmufaq;
armif+idrf;at; (&efuif;tdrf,m) awG awmif;aeygw,f? &Sdovm;” qdkwJh 'dkif,mavmh*ftwdkif; ar;&awmhr,fxifyg&JŒ?
vufaqmifray;wJh trsKd;orD;awGudkqdk&if tcef;xJrSmac:xnfh_yD;awmh “v0awG bmvdk‹aygufxGufaeygovJ? etzrSm udk,faysmufaq;&Sdyg
udk,fhjynfolawGudk OD;pm;ay;oifh twGif;cHutp wudk,fvHk;udk E+duf&SmawmhwmygyJ? tqdk;qHk;uawmh wcsKdŒ ovm;” vdk‹av?
zsm;emvdk‹ qdkufum;/ qdkifu,fwuUpD 'grS r[kwf wGef;vSnf;wckckeJv ‹ m_yD;awmh rJaqmufom;
jrefrmEdkifiH[m v#yfppfpGrf;tifxkwfvkyfzdk‹ a&t&if;tjrpfºuG,f0wJhEdkifiH r,fqdkifrSm aq;±HkvmjywJhtcg olu twif;udk atmufudkqif;cdkif;_yD;awmh
jzpfvdk‹ b*Fvm;a'h&Sftpdk;&u jrefrmEdkifiHrSm a&tm;v#yfppf"mwftm;ay;puf±kH tcef;xJoGif;_yD; twif;udk&Smwm/ zsm;aevdk‹ygqdkvnf;r&ygbl;?
wnfaqmuf_yD; v#yfppfpGrf;tifxkwf,lzdk‹ pDpOfaew,fvdk‹ 'Dv (9) &ufxkwf vufaqmifay;wJhvlqdk&ifawmh ppfzdk‹rajymeJ‹ vSnfhawmifr]unfhawmhyg zdwaf c:pm
0D;uvD;tvJAif;*sme,frSm zwfvdkuf&w,f? jrefrmbufuvnf; 'DtpDtpOf bl;? naewHwm;ydwf_yD/ jyef_yDqdk&if ol‹tdrfudk tdwfawGeJ‹ vufaqmifypPnf;
twGuf b*Fvm;a'h&Sfudk zdwfac:xm;w,fvdk‹qdkygw,f? awG trsm;}uD; o,fo,foGm;wm vlwdkif; jrifaeodaeygw,f? t,f'wD mxHay;pmtygt0if aqmif;yg;/ uAsm/ tufaq;/
'Dowif;zwfvdkuf&awmh etzppftpdk;&udk ar;cGef;xkwfcsifygw,fAsm? rl;,pfaq;0g;eJ‹ w&m;r0ifypPnf;&Smw,fqdkvnf; vlwdkif;udk&Smaygh? tck 0wˆKwk/d [mo/ owif;ESi"hf mwfyrHk sm;a&;om;ay;yk‹d =uyg&ef
'Davmufawmif a&t&if;tjrpfawGrsm;_yD; a&tm;v#yfppfpuf±kHawG wnf awmh xdik ;f tjyef vufaqmif ray;Edik wf v hJ al wGuykd &J mS w,fqakd wmh 'g ypPn;f vdk zdwfac:tyfygonf?
aqmufEdkifwJh usaemfwdk‹jrefrmEdkifrSm bma]umihfrsm; v#yfppfrD;rSefatmif ray; csifvdk‹ wrifpdwftaESmifht,Sufjzpfatmif vkyfaew,fqdkwm odomygw,f
Edkifwmvnf;qdkwmygyJ? &Sif?
ay;yko‹d rl sm;ukv
d nf; txl;aus;Zl;wif&ydS gonf?
wEdkifiHvkH;vdkvdkrSm rD;rvmvdk‹ 'kuQa&muf]u&w,f? c%wðzwf rD;r&wm usrwdr‹k mS b,for‹l v
S nf; oGm;rwdik &f yJ gbl;? acwf°ydiuf ae_yD;awmhyJ atmf qufo, G &f ef
NEJ
r[kwfbl;? ESpfeJ‹csDae_yD? ae‹vm&if nrvm/ nvm&if ae‹rvmeJ‹/ vmjyef ay;ygawmh&Sif? P.O Box 115, Raminthra P.O. Bangkhen, Bangkok
awmhvnf; em&Dydkif;eJ‹? tckqdk &efukefrSm t&ifu ADGtdkifyD&yfuGufvdk‹ ajymae wmcsDvdwfol 10220,Thailand. E-mail: newera@ksc.th.com

8
rwf/ 2007 ck á pmrsuEf mS (9)

2003 ck ar (30) &ufu 'DyJ,if;vkyf}uHowfjzwfyGJ}uD;t_yD;wGif


zrf;qD;xm;cJhaomþtrsKd;om;'Drkdua&pDtzGJŒcsKyfþ'kwd,OuU@þOD;wifOD;
tm; aemufwESpfqufI xdef;odrf;ap[k etzppftpkd;&u trdef‹
xkwfjyefonfukd acwf°ydifu jyif;xefpGmuef‹uGufjypfwifa]umif;ukd
a]unm&ayrnf? OD;wifOD;onf &mZ0wfr+jzpfajrmufaomtjypf
wpkHw&mukd usL;vGefjcif;r«ycJhygbJESifh rw&m;zrf;qD;xm;onfukd
cHae&&if; tusOf;us&uf wESpf_yD;wESpf wkd;Ixdef;odrf;&ef trdef‹
xkwfjcif;onf vGefrif;pGmrw&m;aomtr+ jzpfayonf?
ESpfqef;uyif ukvor*~twGif;a&;rª;csKyf befuDrGef;u jrefrm
EkdifiHY rw&m;zrf;xm;aom EkdifiHa&;tusOf;om;tm;vkH;wkt d‹ m; v$wf
ay;&ef arwWm&yfcHcJhygao;onf? okd‹pOfygvsuf OD;wifOD;ESifh a':
atmifqef;pk]unfwt kd‹ m; aemufxyfwESpfqufI xdef;odrf;&ef trdef‹
csonfukd ]um;od&ojzifh rdrdtxl;a]uuGJ0rf;enf;rdygonf[k ukv
or*~vl‹tcGifhta&;yg&*l wrefawmf}uD; rpPwm yDnJ±kd;u a]unm
avonf?
_AdwdefEkdifiH EkdifiHjcm;a&;0ef}uD;XmerS vufaxmuf0ef}uD; rpPwm
rufumhae;uvnf; OD;wifOD;tm; axmifoufwkd;onfukd jyif;xefpGm
uefu ‹ Gufa]umif; a]unmcJhavonf? urBmhvt l‹ cGifhta&;apmifh]unfh
a&;tzGJŒ}uD;uvnf; uef‹uGuf&mY “,ckuJhokd‹ zrf;qD;xm;aomol
rsm;ukd axmifusoufwrf;wkd;a]umif; trdefx ‹ kwfaejcif;onf jrefrm
ppftpkd;&u EkdifiHa&; wkd;wufajymif;vJr+«yvkyfrnfr[kwfonfukd
a=u;rkOH ;D aomif; odomxif&Sm;pGm jyoaejcif;jzpfonf” [k tzGJŒ}uD;. !¸ef]um;a&;
rªl; rpPwm Zm&Dzkdif;u a]unmonf? jrefrmEkdifiH ppftpkd;&u EkdifiH
wifarmifwa,mufonf q&m}uD; olc;dk *sy;dk wkr‹d þS Ekid if aH &;acgif;aqmifrsm;/ owif;pmwkd‹a&S›rSyif ajy;EkdifcJhonf? acsEk d i f o nf w J h ? em;uavmojzif h a&;tusOf;om; (1˜000) ausmfukd tusOf;pcef; (100) wkd‹wGif csKyf
a&$Oa'gif;/ a&$vif;,kefESifh '*kHa&$ ppf A d k v f } uD ; rsm;/ 0ef } uD ; rsm;txd a]u;rkHonf apmifa& (55˜000) &Sd “bmvkd‹ t«ywfrwkdufwmvJ? wyfr aESmifxm;_yD; jrefrmEkdifiH. 'Drkdua&pDt!Gef‹ukd ±kdufcsKd;aeonfrSm
r#m;wkd‹uJhokd‹ pma&;q&mjzpf&rnf[k “r[mxkwf-r[kwfwm” vkyfaqmif onf? 'kwd,vkdufolrSm apmifa& (2) awmf. tusKd;pD;yGm;twGuf aomif; rSm;,Gif;aom vkyf&yfjzpfa]umif;ESifhvnf; xkwfazmfa0zefcJhavonf?
,kH]unfcsufjzifh tnmawm°rdŒuav; onf awGŒonfESifh c|efjratmifaoG;I aomif;yifrjynfo h jzifþh t}uD;qk;H owif; usef;olawGukd vufoyfarG;xm;wm OD;wifOD;tm;þjrefrmh'Drdkua&pDacgif;aqmifþa':atmifqef;pk]unf
rS &efukefaejynfawmfokd‹ qif;vmcJh xm;aom csKdESifh pyfpyfuav;wG,f pmjzpf v monf ? “a]u;rk H u awmh vm;” [k ar;rdonf? 'kef;ueJ pm;yGJ ESifhw°ydifwnf; zrf;qD;xm;cJhonfrSm okH;ESpf]umjrifhcJh_yDjzpfonf?
onf? &onfrSmyifyef;.? aumif;uifavrdoGm;ay_yD” [k q&m ukd vufoD;ESifhxkvkdufonf? wyfr xkdacgif;aqmifrsm;tm; v$wfay;rnfhedrdwfvuQ%m rjrif&ojzifh
e,fwGifaepOfu ol&d,owif; owif;axmuftvkyu f þdk vufawGŒ OD;ndKjru ajymonf? awmfukd apmfum;wmrcHbl;a[h[k olwt ‹dk m; axmif'%fwoufvw G &f ufr&Sd xde;f odr;f xm;avawmhrnf
pmESifh *sme,fausmfwkd‹. e,fowif; vkyrf rd þS owif;axmufb0onfþrouf aumif;uifysHolrsm;tzkd‹ aumif; atmfonf? owif;axmufqkdwm rSef [k ,lq&ojzifh jrefrmppftpkd;&tm; ukvor*~tzGJŒcsKyf}uD;ESifh
axmuftjzpf owif;a&;cJh&if; '*kH om[lonfukd od&Sdem;vnfvmonf? uifavrdoGm;v#if jyefIusavhr&Sd &mukdomajymonf[k jyefIatmfrd urBmt&yf&yfrS jypfwif±+wfcsae]uonf?
r*~Zif;/ Z0e*sme,fwo ‹dk y‹dk a‹dk om uAsm aeylrkd;&Gmajy;v$m;ae&onfhtvkyfrS wufvrf;om&So d nf?þokj‹d im;aomfvnf; onf? vly&dowfrsm;tv,fwGif &ef OD;wifOD;ESifh a':pkwkd‹tm; rnfonfhtwGufa]umifh zrf;qD;xm;
rsm; ykHESdyfcHcJh&onf? qD;oD;aºuGcsdef xGufajy;&efyif pOf;pm;rdonf? ajy; a]u;rkH usnfxdojzifh ykd;vkd;yufvuf yGJwyGJ E$Jrd.? onfukd acwf°ydifu azmfxkwfwifjy&ayrnf? ta]umif;rSm uqkefv
trnfjzifh a&;om;ay;ykd‹vkdufaom r&awmh_y?D þrdrv d yk u f idk af eaomþtouf ysufus&&Smonf? wvcef‹]umaomtcg ppf±kH;okd‹ uG,fae‹nu ‘oef;acgifvuG,f awmtkyfv,fwGif’ pepfwuspD
0wˆKwku d av;ukd *sme,fausmfuþa&G; arG;0rf;a]umif;r+vkyfief;onf rouf owif ; pmavmuom;wk d ‹ t zk d ‹ vmcJhyg[k qifhac:ojzihf jynfxJa&; pOf_yD; usL;vGefaom etzppftpkd;&. vlrsKd;wkH; owfjzwfvkyf}uH
cs,fykHESdyfvkdufaomtcg b0ifajrmuf omojzihþf v#mxGuaf tmifyifyef;a]umif; owif;axmufrS t,f'Dwm/ xkdrSwm txl;t&m&Sd Adkvfr;ª csKyfarmifarmifukd aom ppf&mZ0wfr+}uD; atmifjrifr+r&Sdojzifh rdrdwd. k‹ usL;vGefcJhaom
oGm;_yD; “igpma&;q&mjzpf_yD” [k odvmcsdefwGif owif;twGuf yifyef; csKyf/ xkdrSwkdufykdif&Sif/ xkdrS yifwkdif zl;awGŒ&onf? “[kdnu cifAsm;þusKyf tr+}uD;. wefjyef*,ufukd wm;qD;&ef jzpfayonf?
xifwvkH;ESifh &efukefokd‹ qif;cJhonf? &onfuyifþt&omwyg;jzpfaeav_y?D aqmif;yg;&Si[ f k tqifw h uf]u&mwGif ukþd apmfum;wmþcifAsm;uHtvGeaf umif; ppfAkdvfppfom;rsm;/ ykvdyfrsm;/ }uHc› dkifa&;a]u;pm;rsm;/ axmifus
&efuek °f rdŒþtvGwaf usmif;wckwiG f rdrda&;onfh owif;wyk'fowif; owif;axmufaygufpeb0rS pwif w,f” [k rsufESmukd aphaph]unfhI vlrkdufrsm;tpkpk (5˜000) wkd‹ukd avhusifhI tokH;«yaom vlowfr+
wuUodkvf0ifwef;wuf&if; uavmif pmrsufESmzkH;rS ykHESdyfcH&v#if/ ,if;o um tEœ&m,f}uD;rm;vSaomvkyfief; ajymonf? “cifAsm;ukd ukdukd;u|ef; }uD;jzpfonf? a':pkESifh OD;wifOD;wkd‹tm; a'0wifvSESifh a'0pH&Sm;[k
aoG;aecJo h nf?þtwkt d xGmuav;rsm; wif;ukd tjcm;owif;pmu r&onfh jzpfonf? EkdifiHY ppfwyf]oZm}uD;vm xnfhzkd‹ pm&if;oGif;xm;wm od&JŒvm;? trnf0Sufay;um pepfwus pDpOfonfh ppfqifa&;}uD;jzpfonf?
a&G;cs,fykHESdyfcH&aomfvnf; ol.&nf ‘xl;-OD;’owif;jzpfaev#if/ raumif; onfESifhtr# ab;&efrsm;vmonf? usKyfeJ‹&efjzpfvkd‹ u|ef;ukdykd‹w,fvkd‹ OD;acgif;ESifhcg;tqpfrsm;ukd tao±kduf]u&rnf[k trdefa‹ y;um wkduf
rSe;f csuf pmtky}f uD;rsm;tqifu h þdk vuf r+ukd zGifhaqmfaomowif;jzpfaev#if ArmhacwfwGif (4) }udrf tzrf;cH usKyfoduQmusrSmpkd;vkd‹ rykd‹Ekdifbl;” [k ckduf]uaomfvnf; ewfaumif;ewfjrwfrsm;u u,fraoma]umifh
vS rf;rrDjzpfaeckduf “owif;axmuf }uD;rm;aomt&omukd cHpm;&onf? xdcohJ nf? owif;pmwku d u f dk (2) }udrf }udr;f armif;um ppfaxmufvS r;f a&;±k;H a':pkESifh OD;wifOD;wkd‹rSm toufab;rS vGwfajrmufcJh]uayonf?
tvk&d o dS nf” [laomþa]umfjimuav; yDwd}uD;onf? yDwdukdpm;ojzifh tm; ydwfonf? wkdufom;tm;vkH;ESifhtwl oGm;_yD; ukd,fa&;&mZ0if tppfcHap acgif;aqmifrsm; vGwfajrmufaomfvnf; EkdifiHom; (282) OD;wkd‹
rSwqifþh Armhacwfowif;pmoka‹d &muf jzpfvmonf? yDwdt&oma]umifh rcGJ iwf]u&onf?þtjcm;owif;pmrSþowif; onf? tm; tpkd;&ukd,fwkdifu owfjzwfr+}uD;rSm urBm}uD;.rsufarSmufY
oGm;onf? Ekdif rcGmEkdifjzpfvm.? owif;axmuf axmufrsm;. xrif;tkyu f dk uyfIpm; Tokd‹jzifh wifarmifrSm vkyfief; xif&Sm;pGm usef&pfaecJhonf? xkda]umifh etzppfAdkvfcsKyf}uD;oef;a&$
pma&;q&mausmf yef;wkdifc&D;ukd arSmf0ifoGm;v#if yifhultdrfwGif;a&muf &onf?þ00vifvifpm;vko d jzihþf jyZmwf atmifjrifonfESifhtr# uHqkd;rkd;arSmif ESifh }uHazmf}uHzuf ppfAdkvfcsKyfrsm;wkd‹onf rdrdwkd‹. &mZ0wfr+}uD;rS
csDwuf&mY vrf;ckvwfwGif waEG oGm;aomþ,ifaumifi,fjzpfomG ;onf? pifay:wufIucJ&h onf?þa]u;rkw H u
dk f usaecku d w
f iG þf wae&mrSþ0if;ueJvuf '%f&m&&SdcJhonfh oufaocHrsm;ESifh vufpvuferSefor#ukd acszsuf
waqmif ; rk d ; ck d r nf [ k q k H ; jzwf u m owif;axmufarSmfatmif&onf ukdvnf; (2) }udrfydwf_yD; tykdifodrf;cJh um uHºuGvmonf? tar&duef°rdŒ &ef zrf;qD;xm;onfjzpfayonf? &mZ0wfr+[lonfrSm ao;zGJaom
owif;axmufaygufpevkyfief;ukd rSmþtrd0rf;wGif;ygþADZjzpf[efwlonf? onf? tzrf;cHxdonfrSm (5) }udrf/ i,fowif;pmwapmifwGif tvkyf& tr+rsm;yif zkH;zdIr&bJ usL;vGefolwkd‹xH wkH‹jyefvmp_rJjzpfonfukd
vGefcJhaom ESpfaygif;þ(60)þwdwdumv okd‹r[kwf ,cifb0rsm;u 0Ëfau|; aemufqkH;t}udrfwGif axmif (3) ESpf? onf? wifarmif0rf;omrdonf? wif pOf;pm;]u&ef vlowform;wpktm; acwf°ydifu av;eufpGm wkduf
(1947 ck azazmf0g&D 28) u pwif vnf;jzpfEkdifonf? wifarmifonf pm axmifuvGwfvmcsdefwGif jrefrmh armifxufþOD;ae0if;uþykrd I dk 0rf;ajrmuf wGef;vkdonf? tr+ukd ysufatmifzsufjcif;onf ykdrkd}uD;rm;aom ab;
0ifa&mufvkyfudkifrdonf? a&;q&m}uD;jzpf&rnf[al omþyef;wkid f vrf;pOfq&dk , S vf pfowif;pmxkwaf om aeonf? “oGm;oGm;æjrefjrefoGm;? '%fvmavrnfjzpfaya]umif;?Ò
roufomyg?þowif;axmufrsm; }uD;ukþd arhavsmo h mG ;umþowif;axmuf yGJawmfESifh ¯uHcJhonf? yef;wkdif;yGifhap wkd‹vrf;pOf tvGefaumif;ykHukd tar&d
ukd trJvkdufacG;rsm;[k ac:]uonf? vkyfief;Y aysmfarGŒ,pfrl;aeawmh.? [k OuU@}uD;u trdef‹xkwfojzifh wif uefu odatmifa&;a[h” [k wm0ef
om;aumif.teH‹ukd ajy;v$m;I&Sm& ArmacwfO;D tke;f ciftm;þcGmaumif; armifwa,muf qk&d , S v f pfowif;pm ay;I (13) &uftwGif; EkdifiHul;vuf t,f'w D mcsKyf OD;aomif;
onf? owif;teH‹xGufonfESifh ajy; csKdxuf rsKd;oef‹rsKd;aumif;EGm;rsm; t&m&Sd&mxl;&cJhonf? vkyfaqmif& rSwfxkwfay;onf?
I [yf&onf? owif;ukdukdufrdonf arG;Ekdifol[k owif;pmavmuu ar; onfhwm0efrSmþppfAdkvf}uD;rsm;þr]unf cufu_yD? wifarmifonf owif; xkwaf 0ol a':cifrsKd;at;
ESiþhf t&qG_J y;D cJIþt,f'w D mxHy&‹dk onf? xkd;]uonf? olu }udrfwkd‹ay;ojzifh aom owif;pmq&mwkd‹tm; «zwf& axmufaygufpeb0uyif ºuGufukd
Armhacwfu owif;pmwkdufukd EGm; wifarmifonfþckefysHausmfv$m;EkdifcJh onfh a'guf«zwf? qifjzpfatmif ra&;wwf? i&Jyef;ukd The New Era Journal
wif;ukwf[kvnf; ac:ygao;onf? onf? vkyfoufwESpfrjynfhrD t,f'D jy\emrSmþa'guf«zwf}uD;ukv d nf; a&$yef;tjzpf ra&;Ekdif? wifarmiftzkd‹ P.O Box (115),
_cHaygufEGm;i,ftjzpf uifr&mpkwfu wmpm;yGx J idk &f onf?þvkyo f ufav;ESpf ppfAdkvf}uD;rsm;u r]unfEkdifjzpfaecJh }uD;rm;aom tusyftwnf;jzpfae Raminthra P.O, Bangkhen,
av;ukdvG,fum pufbD;pkwfuav; wGif t,f'DwmcsKyf&mxl;ukd v$Jay; onf? wcsDwGif {nfhcHyGJwckwGif yifeD onf? Bangkok 10220,Thailand.
ESiþhf &efuek °f rdŒawmftESa‹H jy;&onf?þckid ;f onf? tusô0wfxm;aom vlwa,mufu tar&duefwkd‹uvnf;uJonf? E-mail: newera@ksc.th.com
EGm;owif;axmufjzpfonfESifh uef xkrd w S pifxu l m a]u;rko H wif;pm wyfrawmf.pGrf;tifukd ‘0g’aeonf? tar&duefa&mufonfEiS þhf &uftenf; www.khitpyaing.org
wwfa0SŒwwfatmifþoifay;xm;onf? ukd axmifaomtcgwGifvnf; tjcm; aomif;usef;oltm;vkH;udk tcsdefra&G; )pmrsufESm (14) aumfvH (1) okd‹æ
9
pmrsuEf mS (10) á rwf/ 2007 ck

atmufwb kd mwGif a&G;aumufyu JG si;f yrnf[k

Photo: AFP
'Drdkua&pDcdkifrm&ef w&m;pD&ifa&;vGwfvyf&rnf
ygupPwefw&m;ol}uD;csKyfajym=um;
xdik ;f tm%modr;f acgi;f aqmifajym=um;
Khaleeja Times/ azazmf0g&D 13 Asahi Shimbun/ azazmf0g&D 9 rSwfxm;ygw,f? tJ'g_yD;&if 'DESpf ywfoufI tm%modrf;acgif;aqmif
'Drdkua&pD wdk;wufcdkifrma&;ESifh ,refESpfYtm%modrf;cJhonhf xdkif; ukef/þ'grS r[kwfþaemifESpfqef;avmuf u “usaemfwdk‹ wm;jrpfydwfyifxm;
w&m;Oya'pdk;rdk;a&;udk xlaxmifEdkifrnf[k ygupPwefEdkifiH ppfwyfacgif;aqmif AdkvfcsKyf}uD;qGef rSm tpdk;&opfw&yfay:vmygr,f” wmr&Sdygbl;”[k qdkonf?
tpPvrfrmbwf°rdŒwGifusif;yonhfw&m;a&;qdkif&m uGefz&ifhu xdbGef,m&wfvifu 'Drdku&ufwpf [k ajymonf? wyfqiftpd;k &.vky&f yfonfþEdik if H
a]unmcsufxkwfjyefonf? ygupPwefw&m;ol}uD;csKyf tpdk;&tm; tm%mv$Jay;&eftwGuf tpdk;&opfay:xGef;vmv#if ppf udkESpfjcrf;uGJaponf[k AdkvfcsKyf}uD;
rdk[mrufacsmif'&Du xdka]unmcsufudk uGefz&ifhodk‹wifoGif; _yD; a±G;aumufyu JG kd vmrnfah tmufwbkd m wyf u Ed k i f i H a &;rS q k w f c G m rnf j zpf u ajymonf? “bmjzpfvdk‹vJqdkawmh
tkyfcsKyfa&;/ aiGa]u;ESifh w&m;±Hk;rsm; oD;jcm;vGwfvyfr+ &Sda&;/ Y usif;yrnf[k yxrqHk;t}udrfajym a]umif;/ EdkifiHa&;wGif ‚if;wdk‹ru|rf; ol‹tpdk;&u 'Drdkua&pDrusbl;/ tm
vkyfief;aqmif±Gufr+vdkuf w&m;ol}uD;rsm; cef‹xm;a&;/ ]um;onf? usifa]umif; AdkvfcsKyf}uD;u tqm[d %m&SifqefwhJ t&if;&Sifwa,mufvdk
vkyfief;oabmw&m;t& tumtuG,fay;a&; ponfwdk‹yg0if umuG,fa&;OD;pD;csKyf AdkvfcsKyf owif;pmodk‹ajym]um;onf? vkyfudkifaewJhtwGufyJ”? Adv
k cf sKyf}u;D qGex
f b
d eG ,
f m&wfvif
onf? w&m;pD&ifa&; oD;jcm;vGwfvyfr+&Sda&;twGuf }uD;qGefxdu “taxGaxGa&G;aumuf 0ef}uD;csKyfa[mif;wyfcfqif&Sif xdkif;EdkifiHwGif;AHk;aygufuGJr+rsm;Y ydkif;olykefrsm;.vufcsufjzpfa]umif;
tumtuG,fay;a&;ESifh w&m;ol}uD;rsm;tm; tumtuG,fay;r+ yGJudk atmufwdkbmrSmusif;yzdk‹ owf em0yf xdkif;EdkifiHodk‹jyefvma&;udpPESifh ppfwyfuvHk;0yg0ifjcif;r&SdbJ awmif ‚if;uajymonf?
&onftxd vkyfaqmif&efvdktyfa]umif;/ tkyfcsKyfa&;tm%mydkif
rsm; rauseyfonhfqHk;jzwfcsufudk w&m;ol}uD;u csrSwfonfhwdkif
wm0efrSz,f&Sm;rcH&a&;wdk‹ ta&;}uD;onf[k 'Drdkua&pDðyjyifajymif;vJjcif;jzifh pD;yGm;vlr_nDr#ap&ef w±kwft,f'Dwmawmif;qdk
w&m;ol}uD;csKyfu ajymonf?
Reuters/ azazmf0g&D 5 A[dkcsuf *GrfZljynfe,frSxkwfa0onhf r+/ 0ifaiGuGm[r+/ vlr+zlvHka&;udpPESifh aqmifzj‹kd zpfw,f”þ[kþ‚if;uþajymonf?
wrDvfusm;rsm;uoD&dvuFmtpdk;&udk w±kwfEdkifiHwnf_idrfr+udk _cdrf;ajcmuf Southern Metropolis Daily ESifh awGŒqHk tusihfysufvmbfpm;r+wdk‹u w±kwf vlr+vl‹tzGJŒtpnf; Civil Society
aeonhf pD;yGm;a&;ESifhvlr+a&; rnDr ar;jref;cef;Y EdkifiHOD;wnfav#muf EdkifiHudkþtusyftwnf;awGŒapa]umif; wd;k wufa&;udck iG «hf y_yD;þtpd;k &.tcef;
wdkufcdkufr_jyefpawmhrnf r#jzpfaer+rsm;udk ajz&Sif;&ef 'Drdkua& vS rf;&rnfhvrf;ESifh «yjyifajymif;vJa&; rpPwmZlu ajym]um;onf? u¾udkav#mhcs&efvnf; t,f'Dwm
Agencies/ azazmf0g&D 22 pD«yjyifajymif;vJr+rsm; vkyfaqmif E+ef;wdk‹udk ajym]um;onf? xktd usyt
f wnf;rsm;udak jz&Si;f &ef Zl±l*sifu awmif;qdkonf?
oD&dvuFmrSþwrDvfusm;olykefrsm;uþvGwfajrmufa&;twGuf &rnf[k w±kwfjynfol‹ae‹pOf owif; vlr+a&;zdESdyfr+rsm;ESifh EdkifiHta&S› w±kwfonf 'Drdkua&pD«yjyifajymif;vJ 2002 ckwGif tm%m&vmonhf
±kef;uefwdkufcdkufr+rsm;udk jyefvnfpwifrnf[k xkwfjyefa]unm pm t,f'Dwma[mif;wOD;u ajym ydkif;&Sd csrf;omºuG,f0r+ESifh taemuf a&;udk vsifjrefpGmcsrSwfvkyfaqmif& orRw[l*sifawmifu t,f'Dwmrsm;
onf? aemfa0EdkifiHu ]um;0ifaphpyfay;cJhonhf typftcwf&yf ]um;onf? ydkif;&Sd qif;&JrGJawr+wdk‹t]um; pD;yGm; rnf[k ‚if;uajymonf? ESihf vlt
‹ cGithf a&;v+y&f mS ;olrsm;udk ESyd f
pJa&;onf ysufpD;oGm;_yDjzpf_yD; ‚if;wdk‹tay: tpdk;&ppfwyfu w±kwfuGefjrLepfygwDtmabmf a&;rnDr#onhf jy\emrsm;a]umihf “usaemftckajymaewmu EdkifiH uGyaf eaomfvnf;þqif;&Jom;rsm;udþk 0if
wdkufcdkufr+onf EdkifiH.ordkif;udk aoG;v$rf;onfh pmrsufESmopf owif; pm. t_idr f; pm;t,f' Dw m tcufawGŒaeonfhjyif obm0t&if; a&;pepfajymif;vJa&;udk tpdk;&tzGJŒ aiGyakd umif;vmap&rnf/ ydrk akd xmufyhH
rsm; xyfwdk;ap±Hkom&Sdrnf[k wrDvfusm;wdk‹u ajym]um;onf? Zl±l*sifu EdkifiHawmifydkif; pD;yGm;a&; tjrpf«yef;wD;r+/ ywf0ef;usifnpfEGrf; tajymif;tvJ vkyfwmxuf ydkrdkvkyf rnf ponfjzifh uwdrsm;ay;aeonf?
2002 ckY xdkpOfu 0ef}uD;csKyf &meDvf0pfcf&rfqif;ESifh wrDvf
vGwfajrmufa&;usm; (Liberation Tigers of Tamil Eelam) wdk‹oD;jcm;
a&;xdk;cJhonfhþtypf&yfuwdonfþpm&Gufay: Yomwnf_rJcJhonf?
od&DvuFmY vGefcJhonfh (15) vtwGif; t]urf;zufr+rsm;a]umifh
ta&S›wDarmwGif trSefw&m;aumfr&Sifvkyfief;pwif
vl (4˜000) eD;yg;aoqHk;cJhonf?
BBC/ azazmf0g&D 19 qdkif&mu|rf;usifol (10) OD;yg0ifonhf enf;onfhtjyif ppfrSefonhf jyefvnf
tif'dkeD;&Sm;onftm&SwGif AIDS jyefvnfoihfjrwfa&;udk wkd;jr‡ifhvkyf aumfr&Siu f þtif'edk ;D &Sm;Edik if jH cm;a&;0ef oifhjrwfa&;udk azmfaqmifay;Edkif&ef ta&S›wDarm
aqmif&ef&nf&G,fI ta&S›wDarmESifh }uD;a[mif; tvDtvmwmhpf. xGuf twGuv f nf;þtm;enf;onf[q k okd nf? 1975 - udkvdkeD ay:wl*D
jyef‹yGm;r_tjrefqHk;pm&if;wGifyg0if tif'dkeD;&Sm;wdo k‹ nf aumfr&Sifw&yfudk qdkr+jzifhþvkyfief;pwifvdkufonf? vl‹tcGifhta&;tzGJŒrsm;uvnf; ±kyfodrf;+yD;aemuf tif'dkeD;&Sm;u
AP/ azazmf0g&D 17 tif'edk ;D &Sm;Edik if þH bmvDwiG þf pwifzŒJGpnf; T]um;emr+onf vtenf;i,f T]um;emr+rsm;onf ta&S›wDarm usL;ausmfodrf;ydkuf?
tif'dkeD;&Sm;onf tm&SwGif AIDS jyef‹yGm;E+ef;tjrefqHk;EdkifiHrsm; xlaxmifae_yDjzpfonf? ]umjrifhrnfh ]um;emr+ (5) ckteuf vGwfvyfa&;¯ud;yrf;r+umvtwGif; tif'dkeD;&Sm;.
pm&if;wGif yg0ifvm_yD[k urBmhusef;rma&;tzGJŒ (WHO) u 1999 ckwGif tif'dkeD;&Sm;vuf yxrqHk;jzpf_yD; tif'dkeD;&Sm;wyfzGJŒrsm; qdk;&Gm;vSonhf &mZ0wfr+rsm;udk usL; &ufpufpGmzdESdyftkyfcsKyfr_udk
xkwfjyefa]unmonf? WHO . t}uD;wef;usef;rma&;twdkif atmufrþS vGwaf jrmufa&;twGuþf ta&S› ta&S›wDarmrSqkwfcGmcsdefwGif vkyf vGefcJholrsm;tm; tjypfrSvGwf_idrf;cGifh zmwDvif;wdu k cf u
kd af &;orm;rsm;u
yifcH bGefrJvf*gh'fOD;aqmifonfhtzGJŒu tif'dkeD;&Sm;uíef;rsm;odk‹ wDarmY vlxkqENaumuf,lonhfum aqmifjzpfysufcJhonfrsm;ESifh tif'dkeD; ay;&ef vkyfaqmifcsufomjzpfonf qef‹usif?
&ufowWESpfywfeD;yg; avhvm_yD;aemuf xkwfjyefa]unmjcif;jzpf vtwGif;jzpfysufcJhaom tiftm;oHk; &Sm;ppfwyfu axmufcHonhf ta&S›wD [k qdk]uonf? 1999 - vGwfvyfa&; vlxk
onf? tif'dkeD;&Sm;tpdk;&. AIDS jyef‹yGm;r+wm;qD;a&;¯ud;yrf; wdkufcdkufr+rsm;udk pHkprf;ppfaq;&ef armjynfol‹ppfrsm;. vkyf&yfrsm;udkyg tqdkyg tiftm;oHk;t]urf;zuf qENcH,lyGJtwGif; vl (1˜000)
csufrsm; aumif;rGefaomfvnf; a'oEœ&tqifhwGif ,ckxufydkrdk ‘trSefw&m;ESifhcspf]unfa&; aumfr ppfaq;rnfjzpfonf? r+rsm;a]umifh vl (1˜300) ausmf ao ausmf towfcH&?
vkyfaqmif&ef vdktyfaeonf[k avhvma&;tzGJŒu qdkonf? &Sif’ udk pwifxlaxmifjcif;jzpfonf? tuJcwfrsm;pGmu ,if;aumfr qHk;cJh_yD; odef;ESifhcsDaomvlrsm; xGuf 2002 - ta&S›wDarmvGwfvyf
EdkifiHta&S›zsm; ygyltme,fwGif HIV ul;pufE+ef;onf wEdkifiHvHk; Oya'a&;&mESifh vl‹tcGifhta&; &Sio
f nf w&m;Oya'a]umif;t& tm; ajy;wdrf;a&SmifcJh&onf? a&;&?
ul;pufE+ef;xuf tq (20) ausmfaeonfudk xdktzGJŒuawGŒ&Sd
onf? 2006 ckESpfwGif AIDS a&m*gtopfjzpfyGm;r+ (2˜873)
ckxyfrHawGŒ&Sd_yD; 2004 ckY (1˜195) ckom&SdcJhonf? EsLuvD,m;ta&; tD&efjiif;qefr_ ukvor*~wiG af qG;aEG;rnf
qif;&JrGJawr_tqHk;owfa&;onf BBC, Japan Today/ azazmf0g&D 23
Photo: AFP

ukvor*~vHk°cHa&;aumifpD t_rJwrf;
tm&S.t"dupdrfac:r_jzpf tzGJŒ0if (5) EdkifiHESihf *smr%Dwdk‹onf
The Japan Times/ azazmf0g&D 12 tD&efEdkifiHtm; aemufxyfjypf'%f
tm&Sa'oY pD;yGm;a&;wdk;wufatmifjrifr+rsm;&Sdaeaomfvnf; cwfta&;,lr+rsm; «yvkyf&ef t*Fvef
qif;&JrGJawr+onf tm;aumif;onhf pdrfac:r+jzpfaea]umif; tm&S wGif aqG;aEG;]urnfjzpfonf?
zGHŒ°zd;a&;b%f (ADB) !¸efcsKyfopfjzpfvmrnfh uae'gEdkifiHom; EsLuvD,m; vkyfaqmifcsufrsm;
&m*swfewf*fu ajym]um;onf? rpPwmewf*fu “usaemfhyk*~dKvf udk azazmf0g&D (22) &ufaemufqHk;
a&;&nfrSef;csufeJ‹ tzGJŒ&JŒ&nfrSef;csufeJ‹twlwlyJ/ tm&S&JŒ&nfrSef; xm;_yD;þ&yfqikd ;f &efþEdik if w
H umt%kjrL
csufeJ‹vnf;twlwlyJ/ qif;&JrGJawr+ wdkufzsufESdrfeif;a&;yJ” [k pGrf;tifat*sifpD (IAEA) .qHk;jzwf
ajymonf? 'DZifbm (12) &ufwGif wm0efpwifxrf;aqmifrnfh csufudk tD&efujiif;qefonf[laom
rpPwmewf*fu urBmhqif;&JrGJawolpkpkaygif;. oHk;yHkESpfyHkonf tpD&ifcHpm xGufay:vm_yD;aemuf T
tm&Sa'oY&Sd_yD; w±kwfEdkifiHom; (42) &mcdkifE+ef;ESifh tdENd,vlOD; okd‹ xkwfjyefa]unmjcif;jzpfonf?
a& (78) &mcdkifE+ef;wdk‹onf wae‹v#if tar&duef (2) a':vm tD&eforRw rmrGwftmruf'DeJ
atmufom 0ifaiG&Sdonf[kþajym]um;onf?þ“EdkifiH&JŒwdk;wufºuG,f0 *s'fu “usaemfwdk‹EdkifiH[m EsLuvD tD&ef&dS
,m;udk udk,fhzmomudk,fvkyfr,f”[k bl&mS EsLuvD,m;
r+awGudkþydk_yD;r#r#wwþcGJa0cHpm;Edkifzdk‹vdkygw,f?þtm&S rsufESmESpfrsKd;
pGr;f tifpuf±kH
&Sdaewmukd ydkawGŒvm&w,f? rGefbdkif; (bHkab) eJ‹ &Sef[dkif;rSm ajym]um;cJhonf?
wnfaqmufa&;
awmufywJhtaqmuftODjrifhawG/þtm&S°rdŒjyawGeJ‹þaus;vufawGrSm jyifopfESifh _Adwdefwdk‹u tD&eft vkyif ef;cGiwf ck
qif;&JrGJ awwmawGþjrifawGŒ&r,f”þ[kþrpPwmewf*fuajymonf? ay: aemufxyfta&;,l&ef awmif;qdk
ADBwnfaxmifonfhþESpfþ(40) jynfhnDvmcHþvmrnfharwGifþusKdwdk°rdŒY rnfhoabmxm;rsm; xkwfazmfjyocJh xyfb,fvv kd yk &f rvJqw kd mudþk usaemf oabmwlnDr,fh 'kwd,ajrmufqHk; vnf; vkyfaqmifae_yDjzpfa]umif;
usif;ya&; jyifqif&eftwGufþ*syeftpdk;& t&m&Sdrsm;ESifh awGŒqHk&ef _yD; w±kwfESihf ±k&Swdk‹url owdxm;_yD; wdk‹enf;vrf;&Sm&r,fh taetxm;udk jzwfcsufvdkvm_yD” [k ajymonf? ajym]um;onf?
a&muf&SdpOf rpPwmewf*fuþxkdodk‹ajym]um;jcif;jzpfonf? *syef csOf;uyfoihfonf[k qdkonf? a&mufvmapw,f” [k ajymonf? IAEA u tD&efonf EsLuvD,m; ,if;avmifpmawmifrh sm;onf EsL
onf tm&SzGHŒ°zd;a&;b%fodk‹ aiGa]u;trsm;qHk;xnfh0if_yD; ADB tar&duefEikd if jH cm;a&;Xmeajyma&; jyif o pf E d k i f i H j cm;a&;0ef } uD ; u avmifpmawmihf (328) ckukd emwefZ&f dS uvD,m;vufeufESifh "mwfaygif;zdk
OuU@&mxl;udk *syefuom awmufav#muf&,lxm;cJh_yD; qdck iG &hf o
dS þl wGraf uqDuþ“'Dvydk suu
f u
G f “vHk°cHa&;aumifpDu jypf'%fcwft ajratmuftaqmuftODxJwGif xkwf rsm;twGuf toHk;«yEdkifrnfh ºuG,f0,l
vuf&SdOuU@rSm [±k[dudkck±dk'gjzpfonf? cJhr+u vHk°cHa&;aumifpDtaeeJ‹ aemuf a&;,lru + kd qufvufvyk Ef ikd zf ‹kd tm;vH;k vkyfcJha]umif;/ aemufxyf (328) ckukd a&eD,H xkwfvkyfEdkifrnfjzpfonf?

10
rwf/ 2007 ck á pmrsuEf mS (11)

Edkb,fvfqk&Sif rdk[mruf,leyfpf urBmppftwGi;f vdiu


f íeðf ycJrh t
_ wGuf w&m;0ifawmif;yef&ef
EdkifiHa&;avmuxJ 0ifawmhrnf tar&duefawmif;qdck suu f kd *syefrausrcsr;f jzpf
Khaleeja Times/ azazmf0g&D 19 avsmfa]u;ay;&ef jiif;qefcJhonf?

Photo: AFP

Photo: AFP
ppftwGif;umvu vdifu|ef«ycJhr+rsm; ordik ;f ynm&Sirf sm;uþ'kw, d urBm
twGuf oufqidk &f mEdik if rH sm;udk wdu
k sKd ppftwGi;f tenf;qH;k trsK;d orD;þ(2)þoed ;f
uawmif;yefoihfa]umif; tar&duef zrf;qD;cH&_y;D þ*syefppfwyf.þaqmif]um
uGef*&ufu awmif;qdkonhfqHk;jzwf °rdirf sm;wGiþf vditf oH;k awmfc&H efþtwif;
csuftay: *syeftpdk;&u rausreyf tusyf«ycHcJh&onf[kqdkonf?þxdktxJ
jzpfonf? wGif udk&D;,m;/ w±kwf/ zdvpfydkifESifh
*syefEdkifiHjcm;a&;0ef}uD;þwm±dktm tif'dkeD;&Sm;trsKd;orD;rsm;þyg0ifonf?
qdku uGef*&uf.qHk;jzwfcsufonf 1993þckwiG þf *syefppfwyfuþaqmif
rrSefuefonhftcsufrsm;tay: tajc ]um°rdifrsm;axmifum trsKd;orD;rsm;
cHxm;onf[k ajym]um;onf? tm;þvdiu f |e«f ycJo
h nfuþkd *syeftpd;k &u
*syeftaejzifh ‘Zdrfr,frsm;’ udpP todtrSw«f ycJ_h yD;þ1995þckwiG þf yk*v ~ u d
Edik if .
H -urRmudak jymif;vJypf&ef Edik if aH &;avmuxJ0ifonf[k rpPwm,leyfpu
f ajymonf? udk w&m;0ifajz&Sif;oihfonf[k tar &efyakH iGwckxal xmifumþtrsK;d orD;rsm;
&dueftrwfrsm;u ajymonf? 'kwd tm; avsmfa]u;ay;cJhonf? odk‹aomf
AFP/ azazmf0g&D 18 wD}uD; (2) ck. (16) ESpf]um tm%m ,urBmppftwGif; trsKd;orD;rsm;tm; vdifu|ef«ycHcJh&ol trsKd;orD;rsm;u
2006 ck Edkb,fvf_idrf;csrf;a&;qk&Sif pGJudkifxm;r+tm; csKd;zsuf&rnfhwm0ef *syefppfwyfu twif;t"rRvdifu|ef tpdk;&.avsmfa]u;udkom tvdk&Sd trsK;d orD; (2) ode;f r# *syefppfwyf. vdiaf us;u|efðyjcif; cHc&hJ onf?
b*Fvm;a'h&SfEdkifiHom; rkd[mruf,l udk &ifqdkif&rnfjzpfonf? «ycJha]umif;þ*syefu0efcHcJhaomfvnf; a]umif; awmif;qdk]uonf?
eyfpfonf EdkifiHa&;avmuxJ0ifawmh 0ef}uD;csKyfþcgvD'gZD,m.þb*Fvm;
rnfjzpfonf?
qif;&Jom;rsm;twGuf tao;pm;
a'h&SftrsKd;om;a&;0g'DygwD (BNP)
onf (5) ESpfoufwrf;tukef ,ref
eDaygppfwyfudk atmufajcrS pwifajymif;vJ&efvdktyf[k
eDayg0ef}uD;csKyfajym=um;
acs;aiGb%fwnfaxmifcJhol rpPwm ESpfY ]um;jzwftpdk;&udk tm%mv$JcJh
,leyfpfuþ,ckvukefYþem*g&pf&Swfcf onf?þb*Fvm;a'h&YfS þ'rD u kd a&pDjyefvnf
wD; (Nagarik Shakti) ac: ‘jynfol‹ wnfaxmifonfh 1990 ckuwnf;u
pG r f ; tm;’ ygwD u d k w nf a xmif r nf &Sdwf[mqef0g*sufacgif;aqmifonfh

Photo: AFP

Photo: AFP
jzpf_yD; opfvGifaomEdkifiHa&; wnf t0grDtzGJŒcsKyfu twdkuftcHtjzpf AFP/ azazmf0g&D 16
aqmuf&ef ¯ud;yrf;rnf[k ,leyfpfu &yfwnfcJhonf? armfpDwkef;0g'Drsm;ESifh _idrf;csrf;a&;
xkwfjyefa]unmonff? a0zefolrsm;u rpPwm,leyfpf &,lEdkif_yDjzpfI wcsdefu bk&if*smeif
“usaemfwdk‹EdkifiHa&;rSm ESpfaygif; onfþtxl;ojzifh ‚if;.*&mrif;b%f '&m. zdESdyfa&;ud&d,mtjzpf toHk;
rsm;pGm]um_yDjzpfwJh xdyfwdkufqef‹ atmifjrifaeonfh e,fa'orsm;Y ol cscHcJh&onhf eDaygppfwyfudk atmuf
usifa&; tavhtx&Sdw,f? usaemfh .xifay:ausmf]um;r+udk ydkwGufxm; ajcrSpwifum tajccHususajymif;vJ
EdkifiHa&;uawmh EdkifiHa&;rSm ±dk;om; onf[k ajymqkdonf? oihf_yD[k 0ef}uD;csKyf y&mqyfudktD
r+udkwnfaxmif_yD; EdkifiH&JŒ]urRmudk a&G;aumufyGJ&uf rowfrSwf& &mvmu ajym]um;onf?
ajymif;vJypfr,fhþnD!Gwfr+eJ_‹ idrf;csrf;r+ ao;bJ _yD;cJhonfhZefe0g&DwGif«yvkyf ,ae‹usa&mufonhf eDaygwyfr
EdkifiHa&;yJ” [k ‚if;u owif;axmuf rnfh rJqG,ftpDtpOfrsm;onf t0g awmfae‹tcrf;tem;twGuf ay;ydk‹
rsm;udk ajymonf? rDtzGŒJ csKyfw.
‹dk þESpzf ufaxmufco H rl sm; onfho0%fv$mwGif 0ef}uD;csKyfu
‚if;.EdkifiHa&;onf vlwpkt t]um;jzpfyGm;onfh vl (35) a,muf “ckcsdef[m eDaygppfwyf[m udk,hft eDayg0ef}u;D csKyf *D&yD &mqyfu&kd v
D mu
wGufrjzpfap&bJ t*wdvkdufpm;r+ aoqH;k &aom yËdyuQrsm;a]umifh ysuf cef;u¾/þud, k w
fh m0efawGut kd ajymif; ppfwyfutkd ajccHususajymif;vJcsed w f ef_y[
D k
wyfrawmfae‹tcrf;tem;Y eDaygtrsK;d orD;ppfonfrsm; ppfa&;jypOf qkod nf
uif;&Sif;rnf[k ‚if;uajymonf? cJh&onf? tvJawGvkyfcsdefwefae_yD”[k xnfh
“vlawG[m twdwfu zsufqD; a&G;aumufyt JG pDpOfþysu_f y;D aemuf oGif;ajym]um;onf? u a]unmcsufxkwfjyefonf? vl‹tcGifhta&;tzGJŒrsm;u jypfwifa0 onf trwfae&m (330) &Sdonhf ygvD
a&;v+yf&Sm;r+awGxJuae ±kef;xGuf_yD; ]um;jzwftpdk;&t}uD;tuJ orRw 0ef}uD;csKyf.ajymqdkcsufrsm;udk eDaygppfwyfonf bk&ifESifh vHk;0 zefvsuf&Sdonf? refY (83) ae&m&ap&rnf[k tmrcH
vrf;opfudkþ&SmazGae]uw,fvdk‹þus tD,m*sL'iftmruf.ae&mwGif ppf ppfwyft}uD;tuJu todtrSwf«y qufE$,fr+r&Sdawmh[kvnf; a]unm eDaygtpdk;&ESifh ,refESpfu _idrf; csuf&xm;onf?
aemf,Hk]unfw,f” [k ‚if;uþajym wyfuausmaxmufaemufcHay;onfh onf? “ppfwyf&JŒcH,lcsufeJ‹ zGJŒpnf;yHk csufwGifazmfjyonf? csrf;a&;pmcsKyfcsKyfqdkcJh_yD; ukvor*~ eDaygEdkifiH. q,fpkESpfwck]um
onf? zmc±l'iftmruf (A[dkb%ft}uD;t udk jyifqifajymif;vJcsdefwefaeyg_yD” eDaygppfwyfonf n‡Of;yef;ESdyf . apmihf]uyf]unhf±+r+atmufwGif jynfwGif;ppfYþtenf;qHk;vlþ(13˜000)
rpPwm,leyfpfonf tm%m&yg uJa[mif;) u wm0ef,lonf? [k ppfOD;pD;csKyf ±kcfref*wfuwf0Jvf pufowfjzwfr+rsm; usL;vGefonf[k vufeufcscJhonfh armfpDwkef;0g'Drsm; aoqHk;cJhonf?

iwfrw
G af cgi;f yg;r_a=umifh ae‹pOfuav; (18˜000) aoqH;k ae/
Photo: WFP

wurBmvHk; v_yf&Sm;wkdufzsuf&ef WFP t}uD;tuJ awmif;qdk


urBmvHk;qdkif&mvH+‹aqmfr+jzifh 0dkif;0ef; w,f” [k ‚if;u ajym]um;onf?
Photo: WFP

¯ud;yrf;]u&ef WFP t}uD;tuJ *sdrf;pf ,if;udpu P kd tdE,


dN ESihf w±kwEf ikd if H
arm&pfu ausmif;om;rsm;/ vli,f wkd‹u tm±Hkxm;udkifwG,faeojzifh
rsm;/þ,Hk]unfcsuftajccHxm;vkyfief; taumif;±+jrifa]umif;/ xkdEdkifiHrsm;
tzGJŒrsm;/ pD;yGm;a&;todkif;t0ef;ESifh taejzifh xdyfwef;OD;pm;ay;_yD; ydkrdk
tpdk;&rsm;tm; wdkufwGef;onf? vkyuf ikd af qmif&uG o
f ifah ]umif; rpPwm
qmavmifiwfrGwfr+ESifh tm[m& arm&pfu ajymonf?
csKdŒwJhr+'%f cH&olta&twGufonf tdENd,wGif tm[m&rjynfh0onfh
urBmhvlOD;a&. (5) yHkwyHkrS (6) yHk uav; trsm;qHk;jzpf_yD; oef; (100)
wyHkodk‹ usqif;vmcJhaomfvnf; urBmh ausmf&Sdum 'kwd,trsm;qHk; w±kwf
vlOD;a&onf wESpfv#if ysrf;r# (5) wG i f oef ; (40) eD ; yg;&S d a ]umif ;
oef;cef‹ wdk;wufaeonfjzpfI trSef tm&SESifhtmz&duwkd‹wGif uav;oef;
wu,fta&twGufrSm wdk;vmae (100) cef‹ESifh vufwiftar&duwGif
onf[k &mxl;oufwrf;ukefqHk;awmh oef; (30) cef‹ iwfrGwfaea]umif;
rnfh rpPwmarm&pfu ajymonf? ‚if;u ajymonf?
iwfrw
G af cgif;yg;r+wu
dk zf suaf &; urBmw0ef;vH;k v+y&f mS ;vkyaf qmif&ef “'Duae‹ vloef; (850) [m qm obm0ab;tEœ&m,frsm;onfþvGef
WFP tr+aqmif'g±du k w
f m *srd ;f pfarm&pfu awmif;qdo k nf? avmifaew,f/ tm[m&rjynhf0bl;? cJhonhf ESpf (30) twGif; av;qwdk;
tJ't D xJuw0ufavmuf[m uav; wufrsm;jym;vmonf[k urBmhb%f
AP/ azazmf0g&D 16 a[mif;avmif;jzifh ntdyf,m0ifae awGyg? uav; (18˜000) [m iwf uþqdkonf?
urBmay:wGif uav; (18˜000) cef‹ &onf[k urBmhpm;eyf&duQmtpDt rGwfvkd‹/ tm[m&csKdwJhvdk‹ ae‹pOfao t"dy`m,frSm bDvD,HESifhcsDaom
onf qmavmifiwfrGwfr+ESifh tm[m pOf (WFP) t}uD;tuJu ajym]um; ae&w,f? 'D 2007 ck urBmrSm odyf vlrsm;onf qlemrd/ ivsif/ rdk;acgif
&csKdŒwJhr+wdk‹a]umihf ae‹pOfaoqHk;ae& onf? &Sufzdka‹ umif;wJh qdk;&Gm;cíwf,Gif;csuf a&&Sm;r+ ponfwdk‹a]umifh ulnDyHhydk;r+
_yD; vloef;þ(850) onf tpmr&Sd Adkuf iwf r G w f r + y aysmuf a &;twG u f yJ? 'gudk ajyvnfatmifajz&Sif;zdk‹vdk rsm; vdktyfaeonf[k qdkvdkonf? ukvor*~uav;rsm; ta&;ay:&efyaHk iGtzGŒJ u a0onfh Ek‹d &&ef wef;pDaeaomql'efuav;i,frsm;

11
pmrsuEf mS (12) á rwf/ 2007 ck

&JEidk f
‘w&m;r0ifou l kd w&m;0ifoyl rmþajym tjrwfxw k af oG;pkyjf c,fv,S af eaom [yfwzsyfzsyf 0rf;omvHk;qdk‹ae]uyg cHrsm;.xdk°rdŒudk ±dk;±dk;&Sif;&Sif; ‘]uyf a&;ouJhodk‹ b0&Sifrif;w&m;}uD;. 'dk‹aoG;vnf;r[kwf”qdkonfh jyufvHk;
qdka&;om;r+rsm;rvkyf]uygESifh’ qdk rrSefuefrw&m;onfh t&if;&Siftpdk;& onf?þtb,fa]umifhqdkaomfþ bk&if ajy;°rdŒ’[kom ac:qdka&;om;ygu vHk orD;yrm tvum;,lcsifwdkif;,lae oDcsif;twdkif; woufwmtwGuf
onfhaqmif;yg;a&;_yD;aemufydkif;Y rsm;ESihf jynfov l x l t
k m; vufeuftm; ±l;±l;aeaomAdkvfoef;a&$u xdkodk‹ac: avmufygonf? ‘tm%m&Sifa]umuf a]umif; ]um;odae&ayonf? vSnf;usKd;xrf; uav;xdef;vkyfayOD;
tbOD;&Jacgif (pma&;q&mjr0wD&J udk; v$rf;rdk;tkyfcsKyfaeaom ppftpkd;&/ apcsifI ol‹bufawmfom;aus;u|ef Iajy;&onfh a]umufajy;°rdŒ” [k qdk xdktcgY ‘zGwfrdausmif;jzpf jrpf awmhAdkvfrª;a&[kom atmfajym&rvdk
acgif) u acwfòydif*sme,frSm 'Drdku zufqpftpdk;&/ tm%m&Siftpdk;&rsm; rsm;udkyif vlxk]um;xJodk‹ v$wfvsuf v#ifvnf; &ygonf? rcsrf;om’ qdkouJhodk‹ jynfolvlxk jzpfaeygonf?
a&pDwdkufyGJ0ifolrsm; oHk;pGJaeaom tm;þrdrw d .‹kd ,H]k unfcsutf &þckcaH wmf ]uyfajy;a'oudþk ‘aejynfawmf’þtrnf &Spfav;vHk;ta&;awmfyHka]umifh rSmþae‹ae‹nn pdwfrcsrf;romjzpf_yD; &Spfav;vHk;aemufydkif;rSm ppfom;
a0g[m&tcsKd‹ESifhywfouf_yD; quf vSef qef‹usifwdkufcdkufaeonfh 'Drdku wGifap&eftwGuf ¯udwifIþþ'vefrsm; r&G,fbJESifhapmfuJrif;jzpfpum;yHkyrm trSwfwrJhESifh tukodkvfac:,louJh om;orD;/ &Jom;orD;/ }uH›zGHŒom;orD;
vufaqG;aEG;a&;om;&efþwdkufwGef; a&pDbufawmfom; awmfvSefa&;tif v$wx f m;_y;D þaumvm[vowif;tyg vufeuftm;udk;ESifh idkpm;&,fpm; odk‹ olwdk‹tm; usdefqJrdvsuf usdefpm qdkv#if vufrxyfbl;qdkonfhrlESifh vl
ygonf? tm;pkrsm;twGif;odk‹ v#Kd0‹ Suf0ifa&muf t0if pme,fZif;rsm;udktoHk;csI a&Sr› S wodkuf tm%m&Sdae]uonfhtxJu wdkufolrsm; jzpfae&ygonf? rsm;vnf;&Sdygonf? ‘rac:bJaevdk‹
xdk‹a]umifh pmaygif;pHkudk jyefzwf vmum rdrdwdk‹awmfvSefa&; ysufpD; vrf;a]umif;ay;um ac:a0:ajymqdak p Adkvfoef;a&$yHkudk vGwfajrmufe,fajr a':¯udif¯udifESifh orD;rsm;onf Zm &w,f/ rawmfbJaevdk‹r&bl;’ qdko
&m 10-6-2006þ &ufuþ usaemft h ;D &mysufpD;a]umif; «yvkyfaeolrsm; Ijzpfonf? xkwf pmapmiftcsKd‹wGifþb0&Sifrif;w wmaumif;ESifh arG;vmolrsm;jzpfygu uJhodk‹ ppftm%m&Sifwdk‹. aus;u|ef
ar;vfxJa&mufaeaom ‘awmeJ‹°rdŒu ESifh &efolrsm;bufodk‹ ul;ajymif;oGm; Tonfudk Adkvfoef;a&$tvdkus &m;}uD;yrm &Sifbk&ift0wftpm;jzifh ud, k cf si;f pmw&m;jzifþh wef&mwefa]u; rsm;ESifh trsKd;awmf&rSm &Sufae]uI
ruGmvSyg’ aqmif;yg;tygt0if tcsKd‹ aom cgawmfrD/ wyGJwdk;/ opPmazmuf/ ukvm;zefxdk;xm;onfh zJcsyftwdkif; azmfjyay;vdu k &f mþþt±l;bHak jr‡mufouJh ay;,l ] uygvd r f h r nf ? txl ; ojzif h jzpfygonf?
pmrsm;Yvnf; ‘'Drdkua&pDtwdkufcH tacsmiform;rsm;udkom ac:qdkonfh csKd;ay;vsuf tH0ifcGifus ]uyfajy;ae odk‹ jzpfoGm;ygonf? udk,fhxufedrfhusaeaom qif;&Jom; rnfodk‹qdkap/ vGwfajrmufe,f
tiftm;pkrsm;’ [k a&;om;xm;]u ae&mYþtrsm;qH;k toH;k ðyaomþa0g[m jynfawmf[I l þoHa,mifvu kd uf m ajym jrefrmpum;yHku ‘t±l;bHkajr‡muf wd k ‹ x H r S tvum;r,l o if h y g? xd k r # ajra&muf jynfolvlxkESifh 'Drdkua&pD
onfudk awGŒ&ygonf? Todo k‹ Hk;E+ef;r+ &jzpfonfukd em;vnfomG ;]u_yD; xdo k ‹kd qdak &;om;ae]uonfrmS þ&u S pf &maumif; acs;ajcmufaumufpm;’qdkaomfvnf; avmuf olwdk‹b0arhp&mta]umif; bufawmfom;wdk‹æ ‘aejynfawmf/
rsKd;udk xdt ‹k &ifuvnf;þr]umc%awGŒ ajymqdak &;om; owif;v$ichf surf sm;udk vSayonf? wrl ; omaomt±l ; jzpf a eI acs; r&Sdyg// b0&Sifrif;w&m;}uD;/ wdkif;cef;vSnfh
&ygonf? wcgw&HþEdkifiHa&;rEl;reyfolrsm;þajym 0rf;enf;p&maumif;onfrSm 'Drdk ajcmuf a umuf r pm;bJ jynf o l y d k i f ‘vlrSmtrsKd;/ ]uufrSt±dk;’ pum; vnfonf/ r,fawmf/ crnf;awmf/
‘'Drukd a&pDtwdu k cf t
H iftm;pkrsm;’ qdk]ujcif;rSty r]um;&awmhay? ua&pDa&;v+yf&Sm;aeolrsm;xJYyif ypPnf;rsm; a&mif;cscdk;,lvsuf rpm;zl; yHkuJhodk‹yif Akdvfoef;a&$ESifh a':¯udif orD;awmf/þppfonfawmf’þponfhþya'
[kqo kd nfrmS þ'Drukd a&pDpepfuþkd r¯uduf ppftm%m&SiftkyfcsKyfa&;twGuf ‘]uyfajy;aejynfawmf’ [kþajymqdak &; aomtpm/ r0wfzl;aomt0wf/ rpD; ¯udifwdk‹.orD;rsm;rSmvnf; owif; o&mZfoHk;pum;vHk;rsm;jzifhþtm%m±l;
rESpo f ufrvdv k m;I raxmufcHbJ 'Drdk ajcukyf,lxm;onfh ysOf;rem;a'o om;ae]ujcif;jzpfonf? zl;aom,mOftrsKd;rsKd;/ raezl;rtdyf aumif;vSygonf? wavmurS Adkvf ESifh ol‹aemuf_rD;qGJrsm;udk ajr‡mufxdk;
ua&pDudktwdkuftcH vkyfaeolrsm; w0dkuf awmifil/ anmifav;yif/ a&$ ‘aejynfawmf’qdkonfrSm ya'o zl;aom tdrfESifhtdyf&mrSm tdyfpm;ae rª;aZmf°zd;0if;ESifh r*FvmaqmifoGm; yifhaumfra&;rajymrdzdk‹ vdkygonf?
[k t"dy`m,foufa&mufaeygonf? usifESifh ausmuf}uD;e,fwdk‹Y&Sdonfh &mZfacwftoHk;tE+ef;omjzpfygonf? &jcif;a]umifh twdwfarha&m*gpGJuyf aom tm%m&SiforD;i,foEWma&$. jynf w G i f ; rS m u ‘usm;vnf ;
wenf;tm;jzifh xdktoHk;tE+ef;rSm 'Drdk u&if/ rGefESifh tjcm;vlrsKd;pkt&yfom; xdk‹a]umifh bk&if±l;±l;aeoludk ol‹tvdk vsufb0arha eaom Adkv f o ef ; a&$ r*Fvmaqmif'DAD'DacGudk ]unfh&aom a]umuf&/ usm;acs;vnf;a]umuf&’
ua&pDa&;udkqefu ‹ sifonfh &efolrsm; rsm;tm; jzwfav;jzwfyHkpHrsKd;jzifh &uf usþajrm‡ ufyifah &;om;aeaomþ‘avSv;l tm%m±l;.rdom;pkudkþ “r,fawmfbk t,f'Dwm}uD;wOD;uqdkv#if “olwdk‹ qdkouJhodk‹ ppftm%m&Sifrsm;udkom
[k qdkvdkonfhyrm jzpfaeygonf? &ufpufpuf xdk;ESufwdkufcdkufowf rsm;’aygrsm;aev#if urBmt h v,fwiG f &m;/ orD;awmf/ ajr;awmf/ jrpfawmf” b,fvdkyJzHk;zHk; bk&m;a&S›rSmuefawmh ru ‚if;wdk‹ESifhywfoufaom bmr
ol‹ae&mESifhol tqDtai:wnfh jzwf/þrk'drf;usifhjcif;rsm;a]umifh u&if 'Drukd a&pDacwf vlxk°rdŒawmf/ e,fjcm; [lI avSmifovdkvdkajymifoa,mif wJhtcgusawmh oEœma&$&JŒ r[efwm [kwfonfh aus;u|efuav;rsm;udkyg
atmif ajymqdka&;om;]uv#if ‘ppf jynfe,fom;rsm; odef;aomif;csDvsuf a'oESijhf ynfe,ftoD;oD;Yþ*k%o f u
d mQ a,mif rD;avmif&mavyifh ajr‡mufxdk; awGudk awGŒae&w,f? 'ga]umifhþ r*F xdwfvefa‹ ]umuf&GHa‹ e&_yD; tvdkuft
tm%m&Sifqef‹usifolrsm;/ 'Drdkua& tdk;tdrfypfum pm;&rJhaomuf&rJh 'kuQ &Sd&Sd&yfwnfa&;twGuf ar#mfavwdkif; yifhaumfa&;om;r+rsm;udkvnf; t vmtcrf;tem;wav#mufvHk; owdk‹ xdkuf rsufESmcsKdaoG;ae&onfh o
pDa&;v+yf&Sm;olrsm;/ 'Drdkua&pDtif onfrsm;b0odk‹ a&mufoGm;ap_yD;rS a0;aeOD;rnfrSm ajr}uD;vufcwfr awmfrsm;rsm;zwfae&ygonf? om;&JŒt°yH; wcsufuav;rS rawGŒ& abm&SdaeI rv$Jra&SmifomoHk;pGJ&r+
tm;pkrsm;’ ponfjzifh oH;k E+e;f &ygrnf? topfwnfaqmuf_yD;pD;oGm;aom ppf vGJay? xdkuJhodk‹ ‘'l;ae&m/ awmfae&m’udk wm” [k ajymygonf? rsm; &SdEdkifygonf?
usaemfw‹kd vufeufuikd af wmfveS f %mtm&Sifwdk‹. okomefwpocsKõif; tm%m±l;wdo ‹k nfþ&efuek °f rdŒYþtqD em;rvnfbJ a&;om;ajymqdkaejcif; ‘axmifuvGwfwJhae‹/ &Sifvdifjyef usaemfwdk‹rSm jrefrmjynfwGif;uJh
a&;twGuf e,fpyfxGufvm_yD; wESpf jzpfaom ‘]uyfajy;’ udk ‘]uyfajy;ae ESifh0if;0if;pm;ae&aomfvnf; jynfol‹ rsm;a]umifh tm%m&Sifwdk‹.om;orD; wJhae‹/ tdrfaxmifuswJhae‹’qdkonfh b odk‹ ppftm%m&SifESifhreD;/ wHcg;vm
ESpEf pS af usmt f xdþbkrodbrodEiS þhf “igwd‹k jynfawmf’[lIþolwdk‹tvdkusoHk;E+ef; bufawmfom;rsm;u olwdk‹tm; rsuf rsm;onf i,fxdyfb0iftqdyfwuf 0wGiftaysmfqHk;ae‹ (3) ae‹udkowd& acgufvsuf o&JajcmufcH&rnfh tajc
u wefjyefawmfvSeform; (counter- ae]uonfudkþtrsm;tjym;awGŒ&yg jcnfrjywf apmifh]unfhaeaoma]umifh _yD; jrefrmEdkifiHtESH‹tjym; wdkif;jynfp _y;D a,mufsm;csi;f ud, k cf si;f pmrdygonf? taersKd;vnf; r[kwfyg? xdk‹a]umifh
revolution)”þ[kþqdo k rl sm;&Scd ahJ o;onf? onf? oJEiS &hf yS &f yS jf zpfvsufþtae]uyf/þtpm; &dwfjzifhþoGm;vmvsufþvufvkyfvuf pifumylEikd if aH &mufþjrefrmausmif; rwefr&m ajymqdka&;om;r+rsm;udk
wefjyefawmfveS af &;orm;qdo k nf xdk‹odk‹ac:qdkr+udk Adkvfoef;a&$ESifh ]uyfjzpfvsuf/ jynfolESifha0;&modk‹ pm;aps;onfrsm;rS ukefwdkuf}uD;rsm; ol a usmif ; om;rsm;xk w f a 0aom a&Smifap&Sm;apvdka]umif; Ed+;aqmfyg
rSm jynfolvlxktay: Y acgif;yHkjzwf cdk;om;ig;&mtkyfpk0ifrsm;u ESvHk;av ‘a]umufajy;’ae&onfh jynfow l‹ &m; tqHk; wef&mwefa]u;ray;bJ olwdk‹ o}uFefacGxJrS “'dk‹om;vnf; r[kwf/ onfcifAsm;? Ò

aZmfrif; (vl‹abmifopf)
,ae‹jrefrmjynf.tajctaeudkaqG; aomþtwku d cf rH sm;uþpD;yGm;a&;ydwq f ‹kd Yþuseo f nfuh rBmah 'owGi;f &dþS tjcm;Ekid if H 'D;,m;þEpS Ef idk if o
H museaf wmhonf?þurBm xd k e nf ; vrf ; rsm;um; tjcm;r vmonf tdEdN,&dSjynfe,frsm;teuf
aEG;]u&mwGif pD;yGm;a&;emvefxwdk; ta&;,l&efþEkid if jH cm;tpd;k &rsm;udþk wdu k f rsm;twGuf rSefrrSefESifh tvkyfjzpfEkdif ESifh&ifabmifwef;zdk‹qdkwmudkawmh arh [kwf/ rvGwfvyfonfrsm; yaysmuf ynmwwfO;D a&þpmwwfoOl ;D a&&mckid f
wufr+u yxrtqifhta&;}uD;aom wGe;f aoma]umifh jzpf&onf[k ,d;k pGyf rjzpfEkdifqdkwmudkawmh oltaejzifh xm;vkduf&efom&dSonf? pD;yGm;a&; apI vGwfvyfjcif;[kqdkonfh wHcg; E+ef;vnf; trsm;qHk;jzpfonf?
ajcvS rf;jzpfa]umif; ynm&Siftawmf cH&onf? tmrrcHEidk [
f k vpfyq f ufuþwdwv d if; vnf;aumif;rvm/ ynma&;ESihf usef; rsm;udk wv$mcsif;/ wcsyfcsif; zGifhvSpf ZmwfpepfESifh tjcm;a&S;±dk;pGJt,l
rsm;rsm;ESifh tcsKdŒaom oHwreftokdif; pD;yGm;a&;ydwfqdk‹ta&;,ljcif;udk vif;ajymcJhonf? rma&;vnf; qdk;&Gm;pGmedrfhusvmae &efomvdkonf[k qdkjcif;yif? tqrsm; }uD;pdk;aeao;onfhEkdifiHjzpf
t0kdif;uqdk]uonf? xdkuJhodk‹ pD;yGm; taemufEkdifiHtpdk;&rsm; pwifaqmif jrefrmjynfolrsm; usef;rma&;r onf? bmvkyf]urnfenf;? vGwfvyfr+qdkonfhaumif;uif aomfvnf; u&,fvmjynfe,f trsKd;
a&;wdk;wufvmjcif;onf 'Drdkua&pD &GufcJhonfrSm (10) ESpfavmufyJ &dSyg aumif;/ vl‹oufwrf;wdkvmonf? tdE,Nd Ekid if o H m;pD;yGm;a&;Ekb
d ,fvf atmufY EkdifiHom;wdk‹onf olwdk‹vdk orD;rsm;onf tjcm;jynfe,frsm;rS
ul;ajymif;r+udkvnf; wGef;tm;jzpfap ao;onf?þ'guvnf;þvHk;vHk;ydwfqdk‹ y#rf;r#vl‹oufwrf;onf (58) ESpfom qk&Sif ygarmuQtrmw&mpefu Todk‹ tyfonfrsm;udk vGwfvyfpGmwifjyEkdif trsKd;orD;rsm;uJhodk‹ tcGJjcm;rcH&?
onf? jcif;r[kwfyg? &dSxm;_yD;om; &if;ESD; &dSonf[k ukvor*~zGHŒ°zd;wkd;wufa&; jiif;cHkxm;onf? zGHŒ°zd;wufwufr+udk onf/ pk±Hk;Ekdifonf/ qnf;yl;Ekdifonf/ v,f,m_cHajrrStp tarGqufcHykdif
Ttcsurf eS u f efa]umif;þoufao jr‡KyfESHr+rsm;qufxm;Ekdif_yD; &if;ESD; oif,lEkdifonf/ avhvmEkdifonf? xdk‹ cGifh a,musfm;rsm;ESifhwef;wl&dSonf?
jy&eftwGuf *syef/ awmifudk&D;,m; jr‡KyfESHr+topf rvkyf&eftwGufom[k twlþrvdt k yfonfrsm;udk y,fxw k Ef idk f EkdifiHa&;/ vlr+a&;/ usef;rma&;v+y&f mS ;
ESifh xdkif0rfEkdifiHwdk‹udk erlemxm;I a,bk,sajymEkdifonf? “vlom;wd‹k onf/ jzwfawmufypfEkdifonf? xdk‹t r+rsm;wGif trsK;d om;/þ trsK;d orD; wuf
]unhfygavm[kvnf; qdkxm;onf xdko, dk‹ dk;pGyfvmjcif;onf rckdifvHk? use;f rmjcif;/ wGuf trmw&mpef. oDtdk&Dtvdkt ºuGpGmyg0if]uonf? bma]umifhqdk
udk awGŒ&onf? emrnf}uD; tar&d olwdk‹udkjyefar;&rnfhar;cGef;uawmh & zGHŒ°zd;wdk;wufjcif;onf vGwfvyf onfudk apma]umzdk‹vdkonf?
uefpD;yGm;a&;ynm&Sif *sufz&Dquf TukefvGefcJhonfh ESpfaygif;rsm;pGmt
ynmwwfjcif;onf jcif;Yom rlvtajccHonf[kqdkxm; xdkjynfe,fom;rsm;onf tawmf
ESiþhf tawmfrsm;rsm;aomþpD;yGm;a&;ynm wGif; olwdk‹ b,frSmoGm;tdyfae]uo vufO;D qH;k onf? apmapmumvuyif tjcm;jynfe,f
&Sifrsm;u xdkt,ltqudk axmufcH enf;qdkwmyJjzpfonf? xdtk ,ltqrSeu f efa]umif;þaxmuf rsm;ESirhf wl vGwv f yfpmG pk±;kH ajymqdv k yk f
onf? pDarmvpfyq f ufqakd omþvlra+ A'
ta&;}u;D aom jy&eftwGuþf OyrmwcktjzpfþtEd , Nd Ekid if H ukdifcGifhrsm;&cJh]uIjzpfonf? Civil
txuf y goD t d k & D o nf *syef / ESifh EkdifiHa&;ody`Hynm&SifwOD;. oDtdk zGŒH òzd;wd;k wufr[ _ k æ” awmifykdif;wGif&dSonfh u&,fvmjynf Societyac: vlr+vl‹tzGJŒtpnf;rsm;
awmifudk&D;,m;ESifh xkdif0rfEkdifiHwkd‹t &Duvnf; 'Drdkua&pDrzGHŒ°zd;ao;cif e,fujkd rifEidk o
f nf?þu&,fvmjynfe,f wnfaxmifvkyfykdifcGifh tapm}uD;u
wGuf rSeaf umif;rSerf nfjzpfaomfvnf; umvtwGi;f pD;yGm;a&; t&ifzŒHG °zd;wd;k onf vlOD;a&oef; (30) cef‹&dSonf? wnf;u&dScJhonfuvnf; ta&;}uD;
jrefrmjynftwGufaumrSefEkdifyghrvm; wufvmjcif;onfþvlaer+tqift h wef; pD;yGm;a&;raumif;/ qif;&Jaom jynf aomtcsuf[kqdk&rnf?
[k wzufupOf;pm;rdjyefonf? udk jrifhrm;vmapI wkdif;jynftwGif; ygarmuQtrmw&mpef e,fwckomjzpfonf? rdrdvltzGJŒtpnf;. vdktyfcsuf
jrefrmEkdifiHtm; ppfwyfu toGif vlvwfwef;pm;ynmwwfrsm;þwk;d yGm; at*sifpD. tpD&ifcHpmrsm;t& od& bmjzifhwkdif;wmygovJ? vlom;wdk‹ pD;yGm;a&;rwd;k wufbþJ tkid af eonf rsm;udk awmif;qdyk idk cf iG &hf o
Sd uJo h ‹dk ud,
k f
rsKd;pHkjzifhtkyfcsKyfvmcJhonfrSm 1962ck vmaponf/ xda‹k ]umifþh aemufqufwJG onf? tdrfeD;csif;xdkif;EkdifiHrS EkdifiHom; use;f rmjcif;/þynmwwfjcif;onfþvuf rSmþESpaf ygif;þ(20)þruawmh?þxda‹k ]umifh wkid vf nf;þvGwv f yfpmG 0ifa&mufaqmif
uwnf;ujzpfonf? ,ck 2007ck taejzifh 'Dru kd a&pDuq kd ufvufo,f wdk‹. y#rf;r#vl‹oufwrf;onf tESpf OD;qHk;ta&;}uD;aom zGHŒ°zd;wdk;wufr+ jynfe,fom;trsm;tjym;onf a&eH &Gucf iG &hf ]Sd uonf?þu&,fvmudþk tquf
wGif ‚if;wdk‹tkyfcsKyfvmonfrSm (45) aqmifvmaponf[q k o kd nf?þxt kd usK;d (70) [k xdktpD&ifcHpmrsm;u qdkxm; [k oluqdkxm;onf? xGuaf omþyifv,fauGŒEidk if rH sm;odþ‹k oGm; qufOD;aqmifcJhaomþacgif;aqmifrsm;
ESpfjynfhawmhrnf? olwdk‹udk (45) ESpf qufwdk‹a]umifh EkdifiHom;wdk‹ ydkrdkvGwf onf ? pD;yGm;a&;raumif;aomumv/ a&muftvkyfvkyf]uonf? onfþvGwfvyfcGifhudk wefzdk;xm;av;
vHk;vHk; tcsdefay;cJh_yD;jzpfonf? jref vyfw;kd wufvmonf[v k nf;þxyfqifh ynma&;wGiv f nf;þjrefrmwdþ‹k tvGef rwd;k wuf ao;aomumvrSmyif Ekid if H od k ‹ a omf u&,f v mjynf e ,f o l pm;aomolrsm;jzpfonf?þTonfum;
rmjynf pD;yGm;a&;wdk;wufvmatmif qdkxm;onf? trif;edrfhusvmaeonf? ta&Sa› wmif om;wd. ‹k ynma&;ESiu
hf se;f rma&; wd;k jynfe,fom;rsm;. y#rf;r#vl‹ouf tm;aumif;csufyif?
olwdk‹rvkyfEkdifcJhyg? rGJoxufomrGJ oda‹k omf xdo k t
D &dk o D nf taemuf tm&S (10) Ekid if YH jrefrmEkid if .
H tqifh wufvmap&ef aqmif&GufEkdifonfh wrf;onfþtESpfþ(70)þjzpfonf?þtjcm; ,ae‹jrefrmjynfwGif vli,frsm;
vmonfudk &ifqdkifae&onf? wdik ;f Oa&myEkid if rH sm;wGif tvkyjf zpfI twef;onf eHygwf (8) ae&mwGifom enf;vrf;rsm;&daS eao;a]umif; jiif;qdk jynfe,frsm;wGif y#rf;r#vl‹oufwrf; ausmif;xGufI &&mtvkyf0ifvkyfae
a':atmifqef;pk]unfOD;aqmif rSeuf efcahJ omfvnf;þ,ae‹vuf&u Sd mv &do
S nf?þola‹ tmufwiG þf vmtdEk iS u hf arBm csOf;uyfxm;onf? onfþtESpþf (60)þcefo ‹ m&do
S nf?þu&,f )pmrsufESm (14) aumfvH (5) okd‹æ
12
rwf/ 2007 ck á pmrsuEf mS (13)

a'guw
f mvG%;f aqG
rvGwfajrmufao;wJh wdkif;jynfawG&JΠtJ'v
D þkd vlxak cgif;aqmif&w dS þhJ wdik ;f jrifom&Sw d ohJ al wGuþkd Oyrmay;jcif;om 'D]um;xJ wwd,EdkifiHu y¾dw y¾dwwOD;usjyefawmhvnf;þppf a&mufae_yDvdk‹ qdk&rSmaygh?
wdu k yf EJG ikd if aH &;umvawGrmS wdu k yf x JG J jynfrSm tqdkyg vlxkacgif;aqmif&JŒ jzpfygw,f? wOD;uvnf; jrefrmjynfta&; olyJ tkyfpkuvS rf;ac:&ifyJ aigufueJx_yD; usaemfwdk‹wdkif;jynfvnf; etz
uae vlxkacgif;aqmifawG ay:xGuf EdkifiHa&;tawG;tac:/ enf;y&d,m,f tqdkyg vlxkacgif;aqmifawG&JŒ ajz&Sifay;awmhr,fhyHkeJ‹ vlxkacgif; oGm;aqG;aEG;awmhra,mif (ol‹vdk vufatmufu vGwfajrmuf_yD; 'Drdku
vmp_rJygyJ? vlxkacgif;aqmifqdkwm ay:rlwnf_yD; wdkufyGJt&Sdeft[kef[m aemufrmS wjcm;Edik if aH &;orm;aumif; aqmif a':atmifqef;pk]unfuakd usmf vludkvnf; [dkuac:aqG;aEG;r,fhyHk a&pDvrf;a]umif;rSefay:udk a&mufwJh
vlxu k þemrnfo±d ykH o J wd ahJ cgif;aqmif taES;tjref odomwwfygw,f? bm awG/ ynm&SifawGvnf; trsm;}uD; _y;D þetzeJw ‹ w
d w
f qdwþf qufqv H qkd uf r&Sdygbl;?) a&;om;ajymqdkaewmudk tcgus&if tckvuf&Sd awmiftmz&d
udk qdkvdkwmr[kwfygbl;? jynfolvl jzpfvdk‹vJqdkawmh jynfolvlxku ol‹&JŒ 0ef;&HcJh]uOD;rSmyg? tJ'DvdkþpkzGJŒ0ef;&Hr+ qH/ a':atmifqef;pk]unfeJ‹ qef‹usif awGŒ&jyefw,f? 'kuQ 'kuQ tdk 'kuQvdk‹yJ uvdkyJ vlxkacgif;aqmifr&Sdvnf;
xk&JŒ &ifxJtonf;xJu wu,fhudk OD;aqmifra+ emufuþkd waoG;woHwrde‹f eJ‹yJ wdkufyGJudk _yD;qHk;atmif wkdufcJh]u bufvrf;pOfudka±G;_yD; rD'D,mrSmþatmf nnf;wGm;aerdawmh&JŒ? armif;ESifEdkifwJh taetxm;rsKd;udk
,Hk]unfudk;pm;wJh acgif;aqmifrsKd;udk eJ‹ wufnDvufnD vdkufygaqmif&Guf wmjzpfygw,f? [pfvdk[pfeJ‹ aemufqHk;usawmhvnf; ajym&&ifawmh usaemfwEdk‹ dkifiH[m a&mufvmrSmyg?
qdv k wkd myg?þ,H]k unfu;kd pm;w,fq&kd m wwfvdk‹ygyJ? ajym&&if atmifjrif_yD;ajrmufcw hJ hJ tqJcH&wmyJ tzwfwifwmyJ? vGwfajrmufao;wJh wdkif;jynfr[kwf tcsKyfajym&&ifawmh tckvdk 'kwd
rSmvnf; olomv#if wdkif;jynfudkvGwf 'gayr,fh vlxkacgif;aqmifwdkif; wdkufyGJawGrSm b,favmufawmfwJh wdu k yf rJG _yD;ajrmufao;wJEh ikd if aH wG avawmh vGwfajrmuf_yD;om;EdkifiH ,tausmh wdkufyGJEdkifiHa&;umvrSm
ajrmufatmifvrf;jyEdkifr,f/ atmifyGJ rSm vdrRmyg;eyf_yD; y&d,m,fºuG,f0wJh EdkifiHa&;orm;yJjzpfjzpf/ b,favmuf rSm b,favmufyJawmfawmf/ b,f awGu pOf;pm;yHkpOf;pm;enf;eJ‹ pOf; vlxkacgif;aqmif a':atmifqef;pk
qDa&mufatmif OD;aqmifac:iifoGm; Edik if aH &;orm;&JŒþt&nftcsif;rsKd;þ&Scd sif wwfwJh ynm&SifyJjzpfjzpf vlxkacgif; avmufyw J wfwwf vlxak cgif;aqmif pm;&if rSm;r,fqdkwmygyJ? ]unfrygbJþtajz&Smr,fqdkwJhþtawG;
Edkifr,fqdkwJh ,Hk]unfudk;pm;r+rsKd;yg? rS &SdrSmyg? &Sd]uwmawmh rsm;ygw,f? aqmif&ŒJ a&Su › kd u|Hxu G _f yD;þigodigwwf udkausmf_yD; rdk;usa±$udk,fenf;eJ‹ q&m 'Drdkua&pDenf;us pOf;pm;yHkpOf; rsKd;awGukd a&Sw › ef;wifae]u&if 'Dru kd
[dt k &ifwacwfuþAdv k cf sKyfatmif aocsmwmwckuawmh ol‹rSm ±dk;om; q&m}uD;rvkyfbJ vlxkacgif;aqmif }uD;0ifvyk cf sifvr‹kd &bl;qdw k mudk tqdk pm;enf;eJ‹ tom;rusao;wJh jrefrm a&pDtppftrSefeJ‹ a0;_rJa0;aeOD;r,f
qef;eJ‹ r[wWr*EDNwdk[ ‹ m wdkufyGJxJu r+&,f/ wdkif;jynfev J‹ lrsKd;twGuf tqHk; &JŒ aemufuom 0ef;&H/ t}uHaumif; ygy¾dwþrodcw hJ m[mþt"duEdik if aH &; jynfoltrsm;pk}uD;&JŒ pdwfxJrSm acgif; vdk‹ ,lqrda]umif;yg?
ay:xGufvmcJhwJh vlxkacgif;aqmif pGefqHk; tepfemcHay;qyfvdkwJh pdwf ^m%faumif;awGay;_yD; twlwuG tuif;ryg;vdk‹ygyJ? aqmifwOD;wa,mufukd ,H]k unftm; bmjzpfvv ‹ kd q
J akd wmhþa':atmifqef;
awGjzpfcJh]uovdk 'DbufacwfrSmqdk &,f tjynfht0&SdwmygyJ? vufwGJwdkufyGJ0ifcJh]uvdk‹ atmifyGJawG Edik if aH &;tuif;ryg;wJt h cgusawmh udk;wJhtavh &SdaeqJqdkwmudk owd«y pk]unf&ŒJ Edik if aH &;tawG;tac:aumif;
awmiftmz&duuþe,fvq f ifrif'v J m;/ vlxt k aeeJu ‹ vnf;þtJ'pD w d "f mwf &cJh]uwmyg? vkyfcsifwmyJod_yD; udk,fhae&mudk,f &rSmjzpfw,f? 'g[m rvGwfajrmuf jcif; raumif;jcif;xuf jrefrmjynfol
ydv
k efuþ0gvufqm/þcsuu f Am;uvyf tay:yJ t"duxm; ,Hk]unfudk;pm; 'gayr,fh usaemfhwdk‹&JŒ jrefrmh'Drdk rodwJhtajctae jzpfukefwmaygh? ao;wJh wdkif;jynfwdkif;rSm jzpfwwfwJh vlxku a':atmifqef;pk]unfudk ,Hk
[mAJv/f þawmifu&kd ;D ,m;uþuifa';*sKH wmud;k ?þ'gayr,fh wdu k yf qJG w kd mu a&S› ua&pDa&;wdkufyGJrSm jzpfaewmu vlxkacgif;aqmifudk 0ef;&H&aumif; obm0ygyJ? ]unfudk;pm;wJhpdwfu tcdkiftrm&Sdae
wdk‹[m wdkufyGJxJu xGufay:vmcJhwJh qHk;uae tepfemcH_yD; rqkwfrepfOD; 'Dvdkyg? vlxku ,Hk]unfudk;pm;wJh rSef;rodbJ tckvdk usqHk;oGm;wJhtcg 'ga]umifhrdk‹vnf; rvGwfajrmuf qJrdk‹ olr rygwJhenf;eJ‹ tajzxkwfcJh
txifu& vlxkacgif;aqmifawGyg? aqmifwdkufyGJ0ifay;r,fh acgif;aqmif vlxkacgif;aqmif a':atmifqef;pk usawmh t&nftcsif;&SdolwOD;tae ao;wJh tajctaeawGjzpfwnfaewJh &if xkwaf rm}uD;yJtzwfwifvrd rhf ,f?
'Duae‹ jrefrmEdkifiHrSmqdk&ifvnf; &Sdzdkv‹ dkovdk oleJt ‹ wl EdkifiHa&;enf;y&d ]unfawmh&Sdae_yD? a':atmifqef;pk eJ‹ ESajrmp&mawmh taumif;om;? wdik ;f jynfawGrmS om vlxak cgif;aqmif jynfolvlxkvufrcHzdk‹u &mE+ef;
&Spfav;vHk;wdkufyGJxJuae ay:xGuf ,m,faumif;aumif;vnf; wygwnf; ]unf&JŒaemufrSm 0ef;&Hay;wJholawG wavmuvnf;þ]um;&jyefao;w,f? qdkwm ay:xGufwmyg? jynfheD;yg; aocsmw,fvdk‹yJ ajymcsif
vmcJhwJh a':atmifqef;pk]unf[m uyfygaerSþatmifyGJukdþjrefjrefqefqef &Sdaewmvnf; trSefyJ? a':atmifqef;pk]unfrygwJeh nf;eJþ‹ Edik f awmiftmz&durSmwkef;uqdk&if ygw,f? tJ'Dvdk vlxkvufrcH&if bm
jynfov l x l u k ,H]k unfu;kd pm;wJh vlxk &rSm jzpfygw,f? 'gayr,fh 0ef;&HaewJholtrsm;pk iHa&;tajz&SmwJh aqG;aEG;yGJwckvkyf vnf;þrvGwaf jrmufcifuþe,fvq f ifrif'J yJvkyfvkyf b,fvdkyJ tkyfcsKyftkyfcsKyf
acgif;aqmifjzpfw,fqdkwmudk b,f tJ'Dawmh vlxkacgif;aqmifawG u EdkifiHa&;y&d,m,fºuG,f0wJh EdkifiH avowJh?þtqJcH&rSma]umufvdk‹vm; vm;udyk þJ vlxak cgif;aqmiftjzpfþt"du acsmacsmarmarmrjzpfEdkifbl;qdkwm
olrS jiif;vdk‹r&Edkifygbl;? rSm vdrRmyg;eyfwJh EdkifiHa&;y&d,m,f a&;orm;aumif;awGr[kwb f þJ tm%m awmhrod/þtzGŒJ pv kH pl u
kH rkd zdwb f þJ taoG; tm;ud;k _yD; wduk yf 0JG ifc]hJ uwmyg? a[m oabmaygufzdk‹vdkygw,f?
vGwaf jrmufrt + wGuþf wdu k yf 0JG ifc/hJ &Sd]uwmrsm;ayr,fh r&SdcJh&ifvnf; &Sd &SifAkdvfae0if;eJt ‹ wl jrefrmjynf'Drdku wltarG;wlawGpk_yD; ukwfukwfukwf tckvGwfajrmuf_yD; 'Drdkua&pDvrf; tJ'ga]umifrh þ‹kd Eikd if aH &;orm;aumif;
0ifaeqJþb,fwdkif;jynfrSmrqdkþjynfol wJo h al wGu0ef;&H_y;D þt}uHaumif;^m%f a&pDqw d o f Ok ;f atmif }uH&mygvkycf o hJ l ukwef þ‹J wHcg;ydwt f pnf;ta0;vdþk toH a]umif;ay:þa&mufomG ;wJt h cgusawmh awGa&m/ y¾dwvlawmfawGyg ig
vlxak wGtaeeJ‹ olw&‹kd ŒJ Ev S ;kH om;xJu aumif;awG ay;]u&rSmjzpfygw,f? awG jzpfae]uvdk‹yJ? wdwv f yk o f mG ;wJyh vJG y‹kd þJ odvu kd &f w,f? rif'Jvm;r&Sdvnf; usefvlawGeJ‹ wdkif; awmfigwwfeþ‹J wAdv k w f rif;xif&mpdik ;f
olwdk‹twGuf trSefwu,f tepfemcH Oyrmtm;jzifþh r[wWr*EN&D ŒJaemuf a':atmifqef;pk]unfudk t}uH 'D]um;xJ y¾dwwcsKdŒuvnf; jynfudk armif;ESifvdk‹&oGm;_yD? _y;D xrif;vufqþkH pkpm;rae]ubJþvlxk
ay;qyfw,fv‹kd cHpm;,H]k unfou l o kd m rSm *s0g[mvmae±l;/ AdkvfcsKyfatmif aumif; ^m%faumif;ay;Edik rf ,fh q&m vlxkacgif;aqmif a':atmifqef;pk awmifudk&D;,m;rSmvnf; 'DvdkyJ? acgif;aqmif a':atmifqef;pk]unf
vlxkacgif;aqmiftjzpf vufcHtm; qef;&JŒaemufrmS þocifjr/þ*sme,fausmf OD;0if;wifvv kd rl sK;d usawmhvnf;þetz ]unfu acgif;rmaevdk‹ awGŒqHkaqG; uifa';*sKHr&Sdvnf;&oGm;_yD?þ'Drdkua& vGwfajrmufa&;udk 0dkif;0ef;¯ud;yrf;]u
udk;]up_rJyg? xdkyk*~KdvfrsKd;[m vlxk&JŒ OD;cspfarmif/þe,fvfqifrif'Jvm;&JŒ u axmifuae vHk;0v$wfray;wJht aEG;a&;rjzpfwmqdk_yD; etza]umif pD&oGm;_yDqdkawmh wifwdkufp&m vlxk _yD; olrudk taumif;qHk;0ef;&Hay;jcif;
ESvHk;om;xJrSm tcdkiftrmae&m,l_yD; aemufrmS þombkt d rfbu D w D v ‹kd þkd Edik if aH &; cgusawmh a':atmifqef;pk]unfudk zm;awGbufudk omomxdk;xdk;awG; acgif;aqmifvnf; rvdkawmhbl;av? jzifhom wdkufyGJudk atmifatmifjrifjrif
om;jzpfvdk‹ ol‹ae&mudk tjcm;b,fol orm;aumif;awG/ ynm&SifawGu tus,fcsKyfcsvdkuf_yDqdkwmeJ‹ wdkufyGJ um awmifajymajrmufajym av#muf t&nftcsif;&SdwJholu wdkif;jynfudk tqH;k owfzþ‹kd ¯ud;yrf;oifah ]umif;þapw
urS bmeJ‹rSvJ,lcsifvdk‹ r&Edkifygbl;? 0ef;&Hay;cJ]h uwmygyJ?þ'g[m xifom uþa&Su › qkd ufra±GŒawmhb;l jzpfaew,f? ajymae]uwmudk ]um;&ao;w,f? wuftkyfcsKyfEdkifwJh taetxm;udk emeJþ‹ t}uH«ya&;om;vdu k &f ygw,f?Ò

aevif;
tar&duefEdkifiHu OD;aqmifOD;&Guf«y uGufy,fcsvdkufjcif;” qdkwJh acgif;pOf trsKd;orD;wcsKd‹ zGJŒpnf;xm;wJh r*Fvm vef‹aezdk‹ rvdkawmhwma]umifh jynf vkyfcJhygw,f? wu,fawmhþtar&duefuþjrefrmh
_yD; wifoGif;cJhwJh jrefrmhta&;qHk;jzwf eJþ‹ a]unmcsuw f apmifuþkd (owif;pOf) artrsKd;orD;pGrf;aqmif&Siftoif; wGi;f rSm&dwS hJ tarausmf a'G;awmfvrG ;f 'DvdktajctaeawG ay:aygufae ta&;qHk;jzwfcsufrl]urf;udk vHk°cHa&;
csurf ]l urf;udþk uv k or*~v°kH cHa&;aumif trnfcH_yD; azmfjycJhygw,f? pwJh cgawmfrDtoif;tzGJŒawGtjyif aeolawGudk tcktcsdefup_yD; jywf wJhtjyif Zefe0g&D (1) &ufup_yD; Zef aumifprD mS þwifoiG ;f cJw h m[mþetzppf
pDu Zefe0g&D (12) &ufrSm rJcGJqHk; aemuf&ufawGrmS vnf;þwuUov kd f etzu t&ifuwnf;u ¯udwifzGJŒ jywfom;om; acsr+ef;ypf]uzdk‹ tcsdef e0g&DtwGuþf ukvor*~v°kH cHa&;aumif tkypf u k þkd wduk ±f u kd xf ad tmifypfao;wm
jzwfcJhygw,f? vHk°cHa&;aumifpDtzGJŒ jrwfol/ pmzwfolwOD;/ OD;rsdK;jrifh pnf;ay;xm;wJþh tpd;k &r[kwaf omtzGŒJ wef_yDvdk‹ olwdk‹&JŒ vufudkifwkwf ppf pD&JŒ tvSnfhusOuU@ae&mudk etzvdk r[kwb f þJ etzaemufu, G uf þw±kwef ‹J
0if (15) EdkifiHteuf axmufcHwJhEdkifiH (Oya') qdkolawGu “ukvor*~udk tpnf;trnfcH vufa0cHtoif;tzGJŒ wyfeJ‹ ausm±dk;tzGJŒtpnf;awGudk aoG; vm;wJh ±k&SoHtrwf}uD; AdkufwmvD ±k&SEdkifiHwkdu ‹ dk urBmhodk;rnf;}uD;awGt
(9) EdkifiH/ ]um;aewJhEdkifiH (3) EdkifiHeJ‹ wvGJtoHk;cs_yD; jrefrmEdkifiHudkþ'kuQay; (30) wdk‹&JŒ tar&duef/ _AdwdefeJ‹ trsKd; xdk;v+H‹aqmfwyfvSef‹ay;aewm jzpfyg csmuif (Vitaly Churkin) u wm0ef,l jzpfea‹J zmfxw k jf yo_y;D þEikd if w H umtv,f
uef‹uGufwJhEdkifiHu (3) EdkifiH &dScJhwJht vdkonfh tar&duef.tm;xkwfr+ a& om;'Dru kd a&pDtzGŒJcsKyftygt0ifþjrefrmh w,f? aerSe;f odvsuef þ‹J bma]umifþh ukvor*~ rSm EdkifiHa&;oduQmcsEdkifzdk‹&nf&G,f_yD;
wGuf vHk°cHa&;aumifpDtzGJŒ0if EdkifiHt pkefarsmoGm;_yD”/ “tar&duefESifh _Ad 'Drdkua&pDa&;v+yf&Sm;aeolawGtay: wu,fawmhþjrefrmhta&;qH;k jzwf qdkif&mþtar&duefoHtrwfopfþtvD wrifwifoGif;cJhwm jzpfygw,f?
rsm;pk&JŒ axmufcHr+udk &&dScJhw,fvdkq ‹ dk wdefwdk‹. jrefrmEdkifiHtay: rrSefr a0zef±+wfcs wdkufcdkufa&;om;xm;wJh csufrl]urf;udk ukvor*~vHk°cHa&; *sef'±kd0kzfþ(Alejan dro Wolff)þuþjrefrmh tar&duefawG wGufcsufxm;wJh
Edkifygw,f? uefvkyf}uHpGyfpGJr+rsm;ESifh jrefrmEdkifiH a]unmcsuaf wGuv kd nf;þetzowif; aumifprD mS w±kwef ‹J ±k&ES ikd if w H u ‹kd ADwkd ta&;qHk;jzwfcsufrl]urf;udk Zeffe0g&D twdik ;f þ'Dq;kH jzwfcsufr]l urf;udþk w±kwf
'gayr,f h uef ‹ u G u f r J a y;cJ h w J h . yuwdtajctaerSef jzpf&yfrSef rD'D,mawGrSm ae‹pOf&ufquf azmfjy oH;k _y;D y,fcsvu kd w
f thJ ay:þwu,fwrf; (11) &ufrSm vHk°cHa&;aumifpDudk wif eJ‹ ±k&SEdkifiHwdk‹u ADwdkoHk;y,fcscJht_yD;
w±kwf/ ±k&SeaJ‹ wmiftmz&du (3) EdkifiH rsm;udk Ed+if;,SOfavhvmjcif;” (tydkif; cJhygw,f? tEdkif&oGm;cJholawGu tar&duefOD; oGif;cJh&ovJqdkwm pOf;pm;p&mjzpfyg rSm w±kwfeJ‹±k&SEdkifiHwkd‹udk a0zefajym
wdt ‹k eufþw±kwef ±‹J &k w S u ‹kd þADwt
kd m%m 1 rS 5 txd)/ “aomif;usef;r+'%f 'Dvdk owif;rD'D,mawGuwqifh aqmifwJh taemuftkyfpkEdkifiHawG jzpf w,f? qdkwJhtoHawG[m jynfwGif;jynfyrSm
ydik Ef ikd if aH wGjzpfaewma]umifþh 'Dq;kH jzwf jrefrmjynfolrsm; cg;pnf;cHcJh&pOfu ajymqdka&;om;wdkufcdkufae&wmudk ygw,f? 'DyGJrSm t±H+;xGufcJholawGu jrefrmhtajctae (Situation in w°ydifwnf; qlqlnHnHay:xGufvmcJh
csufrl]urf;[m y,fcscHcJh&ygw,f? E+wfqdwfaeaomtar&duef/ ,ck tm;r&ao;vdk‹ pGrf;tm;&SiftrnfcH awmh w±kwf/ ±k&SeJ‹ etzAdkvfcsKyfawG Myanmar) [m vH k ° cH a &;aumif p D & J Œ wJhtjyif urBmt&yf&yfu w±kwfe±J‹ k&S
vH°k cHa&;aumifp&D ŒJ q;kH jzwfcsufukd jrefrmEdkifiHzGHŒ°zd;vmcsdefusrS tb,f vl&rf;um;wpkudk aiGay;iSm;&rf;_yD; om jzpfygw,f? tpnf;ta0;tpDtpOfrSm yg0if_yD;jzpf oH±Hk;awGa&S›rSmvnf; 'Drdkua&pDtif
tonf;wxdwx f w
d ef þ‹J apmifah ecJ]h u& a]umifþh vky}f uHpyG pf yJG w
k cf wfygoenf;” Zefe0g&D (30)/ (31) eJ‹ azazmf0g&D 'DqHk;jzwfcsufrl]urf;udk vHk°cHa&; wJhtwGuf ¯udufwJhtcsdefrSm vHk°cHa&; tm;pkawG&JŒ qENjyuefu ‹ Gufr+awG ay:
wJh etzAdkvfcsKyfwpkuawmh 'DqHk; pwJhacgif;pOfawGeJ‹ tykyfcswJhaqmif; (1) &ufawGrSm &efukef°rdŒ&dS tar&d aumifpDrSm raqG;aEG;cifuwnf;u aumifpDudk tqdkwif_yD; aqG;aEG;vdk‹ aygufcJhygw,f?
jzwfcsufudk olwdk‹&JŒ r[matmifyGJ}uD; yg;rsKd;pHkudk qufwdkufa&;om;azmfjy uefoH±Hk;eJ‹ _Adwdo#oH±Hk;wkd‹a&S›rSm ydkp w±kwfeJ‹ ±k&SEdkifiHwdku ‹ ADwdkoHk;_yD; uef‹ &Edik yf gvsuef þ‹J bma]umifþh tcsed af umif; etzppftm%m&Siaf wG&ŒJþzdEydS rf u + kd
tjzpfrSwf,l_yD; 0g'jzef‹r+awGeJ‹ qef‹ cJh]uygw,f? wmawGudkif_yD; toHwdwfqENjycdkif; uGufEdkifw,fqdkwmudk tar&duefu udkrapmifhyJ tar&duefu tvsifpvdk cg;pnf;cHpm;ae&wJh jrefrmjynfolt
usifbuftiftm;pkawGtay: xdk;ESuf wcsdefwnf;rSmyJ at;vGifqdkol wmawGygþqufvuf«yvkycf ikd ;f cJyh gw,f? wGucf suo f &d x Sd m;_y;D jzpfygw,f?þjrefrmh wifoGif;cJh&ovJ qdkwJhtcsufawG[m rsm;pk}uD;&JŒpw d x f rJ mS vnf;þw±kwef ±‹J &k S
wdkufcdkufr+awG t}uD;tus,f«yvkyf zGŒJ pnf;xm;wJþh 88rsKd;qufausmif;om; etzu 'Dv+yf&Sm;r+awGudk &nf ta&;udpu P þkd ukvor*~v°kH cHa&;aumif pdwf0ifpm;zdk‹ aumif;ygw,f? qefu‹ siaf &;pdw"f mwfawGþydrk akd y:ayguf
cJhygw,f? vli,frsm; (jynfaxmifpkjrefrmEdkifiH)/ &G,fcsuf&dS&dSeJ‹ «yvkyfae]uwmjzpfyg pD&JŒ tpnf;ta0;tpDtpOf (Agenda) 'ghtjyif tar&duefEdkifiHu ur vmapcJhwm awGŒ&ygw,f?
Zefe0g&D (14) &ufxkwf etz a'gufwmpdk;vif;qdkol zGJŒpnf;xm;wJh w,f? tar&duefeJ‹ _Adwdefwdk‹&JŒ qHk; rSm xnfhoGif;Edkifzdkt ‹ wGuf vGefcJhwJhESpf ux«ya&;qGx J m;wJþh 'Dr]l urf;rSmþetz w±kwfe±J‹ k&SEdkifiHwku d‹ awmh etz
owif;rD'D,mawGrSm “tar&duefESifh 0HomEkteft,fvf'DeJ‹ rEœav;wdkif; jzwfcsufrl]urf;udk w±kwfeJ‹±k&SEdkifiH pufwifbm (15) &uf ukvor*~vHk AdkvfcsKyfawGudk xdxda&mufa&muf xHuþobm0o,HZmwawGudk aps;
_Adwdefwdk‹uþjrefrmhjynfwGif;a&;udk twGif;&dS EkwfxGufteft,fvf'Drsm;/ wkd‹u ADwdkESpfxyfuGrf;eJ‹ y,fcsvdkuf °cHa&;aumifpDrSm rJcGJqHk;jzwfcJhpOfu ta&;,lEdkifwJh tcsuftvufawG vHk; aygaygeJ‹&&dSae]uwJhtjyif olwdk‹EdkifiH
0ifa&mufpGufzufjc,fvS,fEdkif&eft tvHeu D eG jf rLepfvx l uG af wGþOD;aqmif wJt h wGuf tar&duefet ‹J aygif;ygawG vnf; uef‹uGufrJay;cJhwJh (4) EdkifiHxJ 0rygwJhtwGuf 'Drl]urf;udk vHk°cHa&; awGuxkwfvkyfwJh vufeufawGudk
wGuf ukvor*~vHk°cHa&;aumifpDwGif zGJŒpnf;xm;wJh acwfopfody`HEdkifiHa&; t}uD;tus,f ±H+;edrf‹oGm;cJha]umif;/ rSm w±kwfeJ±‹ k&SEdkifiHwdk‹ yg0ifcJhygw,f? aumifpu D þvufct H wnf«ycJ&h ifawmif vnf;þetzudþk a&mif;csae&wma]umifh
qHk;csufcsufcsrSwfEdkifa&;rl]urf;wif abm*aA'avhvma&;ausmif;awmf olwa‹kd emufrmS w±kwef ±‹J &k v S þkd tiftm; jrefrmhta&;qHk;jzwfcsuf rl]urf;udk acgif;rmvGef;wJh etzAdkvfcsKyfawGu etzbufu &yfwnfay;cJh&wJht
oGif;jcif;tay: þw±kwfjynfol‹orRw om;pk/ EdkifiHa&;abm*aA'avhvm }uD;Edik if aH wGuþcdik cf ikd rf mrm&yfwnfay; tar&duefEdkifiHuwifoGif;zdk‹ avoH 'DqHk;jzwfcsufavmufudk *±kpdkufrSm ay: wzufwvrf;u tusKd;&dSw,f
EdkifiHESifh ±k&Szuf'a&;&Sif;EdkifiHwdk‹u a&;rsKd;qufopfausmif;awmfom;pk aewJt h wGuþf tar&duefet ‹J aemufEikd if H ypfawmhvnf; w±kwef ‹J ±k&w S u‹kd vlod r[kwfbl;qdkwmudkvnf; tar&duef vdk‹ ajymEdkifayr,fh jrefrmppftpdk;&eJ‹
ADwdktm%m Double Veto oHk;I uef‹ eJ‹ etztvkdawmf&d pD;yGm;a&;orm; awG&ŒJ_crd ;f ajcmufra+ wGuþkd pd;k &draf ]umuf &Sif]um; uef‹uGufajymqdkwmawG «y EdkifiHu rodyJraeygbl;? )pmrsufESm (14) aumfvH (1) okd‹æ
13
pmrsuEf mS (14) á rwf/ 2007 ck

tvkyform;Xmersm; jyifqifoifha=umif;tqdkudk a&mifjcnfOD;uóudqdk


csr;f vGef§azazmf0g&D 13 axmufcHwkH‹jyefjcif;jzpfonf? a&mifjcnfOD;wm0efcH OD;rdk;aqGu tvkyo f rm;awGuþkd xde;f csKyfxm;w,f? eu tvkyf&SifxHrS tvkyfxGufcGifhðy csufawGudk usaemfwdk‹taeeJ‹ axmuf
tvkyo f rm;ta&;þydrk akd umif;rGeaf tmif tpdk;&tvkyform;Xmersm;onf xdkif;tpdk;&tvkyform;Xmersm;. vpmudk tjynhft0ray;wm/ ESdrfay; pmryg&Sdonfh tvkyform;rsm;udk t cHw,f/ ¯udqdkw,f/ 'gawGu jzpfoifh
vkyfaqmif&efþtpdk;&tvkyform;Xme tvkyform;udpPudk udkifwG,fajz&Sif; tm;enf;csufrsm;a]umifh a&$Œajymif;t wmawGvkyfw,f? _yD;awmh tvkyf vkyf&SmazGcGifhESifh tvkyfajymif;a&$ŒcGifh jzpfxkdufwJh udpPawGjzpfw,f? t"du
rsm;udþk jyefvnfzŒJpG nf;oif_h y[ D þk xikd ;f ynm a&;xuf rSwfyHkwifay;a&;ESifh vuf vkyform;rsm; tcGifhta&;qHk;±H+;ae_yD; ajymif;cGiu hf v
kd nf;þcufcaJ tmifvyk xf m; ray;a]umif; od&onf? uawmhþtvkyo f rm;awGuþkd tvky&f iS u f
&Sirf sm;.ajym]um;csuu f þkdjrefrmtvkyo f rSwfoufwrf; wdk;ay;a&;wdk‹jzifhom acgif;yHkjzwfcHae&um jy\emrsKd;pHk w,f? tvkyf&Sifu tvkyform;ukd zd r[Da'gwuUodkvfrS vlOD;a&ESifh xde;f csKyfciG &hf w
dS ahJ y:vpDeþ‹J tvkyaf jymif;
rm;rsm;tm;þtultnDay;aeonfþh a&mif tvkyf±+yfae]uonf[k csLvmavmif &ifqdkifae&onf[k ajymonf? ESyd v
f &‹kd atmifay:vpDuþcGi«hf yxm;ovdk vlr+a&;okawoeXme vufaxmuf zdt
‹k wGuþf cufcaJ tmifvyk x f m;wJþh ay:v
jcnfO;D tvkyo f rm;tzGŒJ uþ¯udqo kd nf? uGefwuUodkvf tm&Sa&;&mavhvm ‚if;u tvkyform;rSwfyHkwifXme jzpfaew,f”þ[kþOD;rd;k aqGuþajymonf? 'g±dkufwmþu&dw,tmcsAefepful;vf pDudk jyifzdk‹vdkw,f”[k ajymonf?
csLvmavmifueG w f uUov kd Ef iS þfh r[D a&;Xme 'g±dkufwm a'gufwm qlyef ESifh tvkyform;&SmazGcefx ‹ m;a&;Xme a'gufwmqlyefcsefwmAefepfcsfu uvnf; rSwfyHkwifrJhEdkifiHjcm;tvkyf xdkif;EdkifiHwGif uarBm'D;,m;/ vm
a'gwuUov kd rf S ynm&Siw f u‹kd þEdik if jH cm; csefwmAefepfcsfu a0zefonf? rsm;onfþtvkyo f rm;rsm;.þrSwyf w
kH if ,if;Xmersm;onf tef*sDtdkrsm;ESifh orm;rsm;twGuf umuG,fay;jcif;/ tdkESifh jrefrmEdkifiHwdrk‹ S tvkyform;rsm;
tvkyo f rm;rsm;udk acgif;yHjk zwftjrwf Edik if jH cm;om;tvkyo
f rm;rsm;udþk vkyf jcif;ESifh vufrSwfudkifaqmifjcif;wkd‹udk °rdjyu¾rsm;xHrS tawG;ac:opfESifh ynmay;jcif;ESiþhf acgif;yHjk zwfonft
h vkyf 0ifa&mufvyk u f ikd af e_y;D þjrefrmEdik if o
H m;
xkwfcH&jcif;rS tumtuG,fay;&ef cESifh vlr+zlvHka&;cHpm;cGifhrsm; &r&þydkrdk tvkyf&Sifrsm;tm; xdef;csKyfcGifhay; t}uHðycsufopfrsm;twGuf rsufpdzGihf &Sirf sm;.tEœ&m,fukd wm;jrpfay;jcif; tvkyform; (1) oef;eD;yg;&Sda]umif;
ydkrdkvdktyfa]umif; befaumufydk‹pfo aocsmatmif aqmif&u G af y;&efvo
kd nf xm;onf[k ajym]um;onf? xm;oifhonf[k ajym]um;onf? rsm; vkyfaqmif&rnf[k ajymonf? EdkifiHwumajymif;a&$Œtajccsolrsm;
wif;pmodk‹ ajym]um;csufudk xdkodk‹ [kvnf; ‚if;u ajymonf? “tvky&f iS af wGuþtcGiahf umif;,l_y;D tvkyform;&SmazGcef‹xm;a&;Xm OD;rd;k aqGu “olwa‹kd wmif;qdw k t
hJ a&;&mtzGJΠ(IOM) uajymonf?

t"rRcdkif;apcH&olrsm; etzudk a=umuf&efrvdkawmh rav;&Sm;wGif EdkifiHjcm;om;tvkyform;rsm;udk


wdkifwef;olrsm;udk rzrf;[k etztmrcH csKyfcs,&f efjyifqifae
NEJ / azazmf0g&D 27 tm%mydkifrsm;uþwdkifwef;olrsm;udk uk0d idk ;f §azazmf0g&D 20 v+yf&Sm;oGm;vmr+rsm;udkvnf; apmifh ‚if;u “&JawGu pDrcH efc‹ _JG yD; wdwd
jrefrmppftpd;k &tm%mydik rf sm;.þt"rR _cdrf;ajcmufzrf;qD;r+rsm;ESihf &efukef rav;&Sm;EdkifiH °rdŒ}uD;rsm;&Sd EdkifiHjcm; ]unfzh , G &f adS ]umif;/þ‚if;wdo ‹k nfþtvkyf ususjypfr+wckudk razmfEdkifwmeJ‹ EdkifiH
vkyftm;ay;cdkif;apjcif;cH&olrsm;onf tajcpdkuf tdkift,fvftdk ±Hk;cGJt&m&Sd om;tvkyo f rm;rsm;onfþoifw h ifo
h nfh &Sifrsm;. xdef;csKyfr+atmufYr&SdI jcm;om;awGbufudk OD;wnfvmvdk‹
Edik if w
H umtvkyo f rm;tzGŒJþ(tdik t
f ,fvf rsm;udv k nf;þ_cdr;f ajcmufrI + rsm;þ«yvkyf cGifh«ycsufr&&Sdyguþvkyfief;jyifyxGuf xifovdv k yk af e]ua]umif;þrav;&JcsKyf usaemfwc‹kd pH m;&wm? olwr‹kd c+ if;þolw‹kd
tdk) &efukef±Hk;cGJodk‹ tm%mydkifrsm;. cJhonf? cGmcGiyhf w
d yf ifrnfþh Oya'w&yfuþkd rav; rlqm[mqefu ajym]um;cJhonf? razmfxkwfEdkifwJhtwGuf 'DEdkifiHjcm;
zrf;qD;aESmifh,Sufr+udk pdk;&drfp&mrvdk wdik ]f um;onfh udprP sm;udk &efuek f &Sm;jynfxJ0ef}uD;Xmeu r]umrDtqdk rav;Yþjrefrmtygt0if tif'dkeD; om;awGuþkd 'goufouf&r,f&mS wm”
bJ wdkif]um;Edkif_yDjzpfonf? °rdŒ&Sd tdkift,fvftdk±Hk;cGJu wdkuf±dkuf «yawmhrnfjzpfonf? &Sm;/ tdEdN,/ b*Fvm;a'h&SfESifh eDayg [k ajymonf?
t"rRcdkif;apcH&a]umif; wdkif]um; udkifwG,fEdkifcGifh&a&;/ tdkift,fvftdk ,if;Oya'topfudk a&S›vYþygvD Ekid if o
H m;rsm;þtvkyv f yk af e]u_y;D þw&m; rav;vkyfief;&Sifrsm;onf tvkyf
ol r sm;ud k jref r mtm%myd k i f r sm;u qufoG,fa&;t&m&Sdtm; wdkif]um;ol tmrcHrnfjzpf_yD;þoufwrf;qufwdk; refodk‹wifoGif;rnf[kþrav;jynfxJ 0ifEdkifiHjcm;om; tvkyform; (1²8) orm;rsm;ESifh tcsdefjynfhaeolrsm;r
,cifu zrf;qD;r+rsm;&SdcJhaomfvnf; rsm;ESifh vGwfvyfpGmawGŒqHkpum;ajym oGm;zG,f&Sda]umif; tdkift,fvftdk. a&;0ef}uD;þ&wfZD&Sdwftmrufuþajym oef;eD;yg;ESifhþw&m;r0iftvkyform; [kwaf oma]umifþh ,ckupd o P nf atmif
,cktcgþetzppftpdk;&uþzrf;qD;rnf cGifh &a&;/ tcdkif;cH&olrsm;u cdkif;onfh ,refae‹xw k jf yefcsuwf iG þf azmfjyonf? a]umif; rav;&Sm;EdkifiHxkwf The Star (7)þodef;cef‹&Sda]umif; rav;&Sm;tpdk; jrifzG,fr&Sdonfhtjyif EdkifiHjcm;om;t
r[kw[ f þk oabmwltmrcHa]umif;þtdik f tm%mydkifrsm;tm; w&m;pGJaomtcg jrefrmEdkifiH. t"rRvkyftm;ay; owif;pmwGifþ,ckvþ(18)þ&ufY azmf &. pm&if;Z,m;rsm; t& od&onf? vkyo f rm;rsm;.tcGit hf a&;udþk xdcu kd f
t,fvftdkuþ,refae‹Yxkwfjyefonf? zrf;qD;r+rvkyaf &;þponfwu ‹kd kd tmrcH cdkif;apr+rsm;udkþtdkift,fvftdkodk‹wif jyonf? ,refESpfujzpfyGm;onfh r+cif;(2) vmzG,f&Sda]umif; ‚if;u ajymonf?
wdik ]f um;vmrnfo
h El iS yhf wfoufI csufay;&ef 2006 ck Edk0ifbmwGif v#if tdkift,fvftdk. zGJŒpnf;yHkESifh rnD “usaemfwu ‹kd þEdik if jH cm;om;tvkyf odef;ausmfteuf EdkifiHjcm;om;rsm; “ntcsdeu f saemfwq ‹kd rD mS þjy\em
tdkift,fvftdk &efukef±Hk;cGJ qufoG,f qGpfZmvefEdkifiH *sDeDAm°rdŒ tdkift,fvf a]umif;/ 1955 rS 1990 jynfhESpftxd orm;awGudk wif;]uyfydwfyifwmr usL;vGefonfhtr+þ(5˜000) &Sda]umif; wpHkw&mjzpfvm&if nrxGuf&&if
a&;t&m&Sdu txl;v#KdŒ0Sufxm;rnf tdktkyfcsKyfa&;tzGJŒtpnf;ta0;wGif jynfwGif;ppftwGif; jynfol‹tiftm; [kwfbl;? tvkyform;awGtwGuf rav;&JcsKyfþrlqm[mqefuþajymonf? b,fvdkvkyfrvJ? Oyrm/ oHpl;wmjzpf
jzpf_yD; tr+udk oufqdkif&mjrefrmppft etzudk awmif;qdkcJhonf? oHk;pGJr+tcsKdŒ&SdcJha]umif;/ ,ckvnf; oifhwifhwJhae&mxdkifcif; yHhydk;ay;zdk‹eJ‹ rav;&Sm;EdkifiH&dS jrefrmhtvkyfo jzpf/ a¹rGudkufwmjzpfjzpf 'Dvlemudk
pdk;&tm%mydkifrsm;u pHkprf;ta&;,l rvdu k ef mygu jrefrmEdik if . H þt"rR t&yfbufwGif &,ursm;tygt0if rav;&Sm;Oya'udk olwe‹kd m;vnfvu kd f rm;a&;&maumfrwDþ(rav;&Sm;)þOuU@ 'Dtwdkif;yJtaocHvdkuf&rvm;? 'DrSm
oGm;rnfjzpfa]umif;þxkwfjyefcsufY cdkif;apr+udpPrsm;udk tjynfjynfqdkif&m tr+aygif; (50) cef‹ESifh ppfbufwGif emEdkifzdk‹vnf;jzpfw,f” [k &Sdwftm OD;udkvwfu cdk;r+/ vlowfr+/ "m;jy w&m;0iftvkyv f mvkyaf ewJh Edik if jH cm;
azmfjyonf? w&m;±H;k þ(ICJ)þodþ‹k wifjyrnfjzpfa]umif; (12)þr+ta&;,lcJhonf[k etzppf rufu ajymonf? wdkufr+ESifh rl;,pfaq;a&mif;0,fr+ om;awGtwGuf vGwfvyfpGmoGm;vm
tm%mydkifrsm;. t"rRcdkif;apcH tdkift,fvftdku xkwfjyefcJhonf? tpkd;&þtvkyform;'k-0ef}uD;AdkvfcsKyf r+cif;xdef;csKyf&ef&nf&G,fI EdkifiH ponfh&mZ0wfr+}uD;rsm;udk rav;&Sm; ydkifcGifh&Sdw,f? tJ'D[mawG qHk;±H+;w,f
&aoma]umifh tdkift,ftdkodk‹ ,ref ppftpd;k &uþtikd t
f ,fvt f . kd awmif; atmif]unfu _yD;cJhonfh'DZifbm ae jcm;om;tvkyform;rsm;tm; ‚if;wdk‹ EdkifiHom;trsm;pkuom usL;vGefae qdk&if usaemfwdk‹u 'DqHk;±H+;r+udk wifjy
ESpfrsm;Y wdkif]um;r+rsm;&SdcJh_yD; etz qdkcsufrsm;udk avmavmq,f wESpf jynfawmfowif;pm&Si;f yGYJ þajymcJo h nf? .ae&mYomae&ef uefo ‹ wfxm;_yD; ]ujcif;jzpfonf[k ajym]um;onf? rSmyJ” [k ajymonf?

) uavmifwacsmif;ESihf tajrmuf}uD;wvufw.‹dk ESpaf ygif; (60) ppfy}JG uD;rSæ ) vGwv


f yfrE_ iS hf zGŒH òz;wk;d wufrr_ Sæ
i,ftwGif; jrefrmr+odoiftzGJŒ}uD;u wnf;[laom pma&;q&mr&Sdap&[k t0Dpdi&JrSyif wifarmifESifhwkdufaom pmrsm; ZmwdajrY &Sifoef}uD;xGm;ae ]uonfu ydkrsm;vmonf? attdkif'D odk‹aomf wkdif;jynfwcktwGuf
wuUodkvfwckokd‹zdwfum jrefrmjynf trdef‹csonf? xd.? wifarmifrSm ppfyGJwGif olEkdifvkduf_yD[k ESpfodrfhae _yD? tufpf/ wDbD/ iSufzsm; ponfha&m*g vGwfvyfjcif;qdkonfhwHcg;rsm;udk zGifh
tajctaeukd a[majymyg[k zdwf.? txdemonf? a&;cJhaompmtkyfrsm; ayrnf? wifarmif.pmrsm; jrefrmrsm; rsm;u usef;rma&;ynm&Sifrsm;yif vSpf&efrSm vG,fonf[krqdkvdk? tm;
bmvkyfrnfenf;? trSefukdom ajym jyefxkwfcGifhr&Sd_yD? topfvnf;a&;cGifh rSm;vku d af vAkv
d af e0if;&,f?þ,ck rzwfap&[k OD;ae0if;ESifh ppfwyfrsm; rSef;q&cufavmufatmif jzpfyGm;ae vHk;0dkif;0ef;]u&efvdkonf?
Ekdifonf? r&S?d þpme,fZif;opfrsm;wGiv f nf;þra&; wifarmif.pmrsm; urBmESH‹ae_yD? ppf u ydwfqkd‹Ir&awmhojzifh uavmif onf?þonf]um;xJþbufaygif;pHkrS0if ygarmuQtrmw&mpefonfþ1998
trSefw&m;ukd vufrcHEkdifaom Ekdif? jrefrmEkdifiHwGif ykHESdyfaompmwkd‹ tpkd;&jiif;ojzifhþjrefrmrsm;þEkdifiHwum tkdu tajrmuf}uD;ukd atmifEkdifae a&mufvmaom zdEdSyfr+rsm;udkvnf; ckwiG þf pD;yGma&;odyq H` ikd &f m Ekb
d ,fvq
f k
OD;ae0if;.a'gotkd; aygufuGJoGm; wGif wifarmif.trnfygaeu xkdpm wkd‹Y a&muf&Sdae]u_yD? ppfzufqpf av_yD? EkdifiHom;wdk‹ &ifqdkifae&onf? cs;D jri‡ chf &H onf?þol.t,ltqjzpfaom
onf? &efukefb%frS wifarmifykdif ukd pmaypdppfuy,fonf? pepfqef‹usifa&; jrefrmpme,fZif; OD;ae0if;&mxl;rSqif;ay;&pOfu xdt ‹k wGuþf jyefaumuf&yguþ,ae‹ vGwfvyfjcif;onfom zGHŒ°zd;wkd;wuf
aomaiGrsm;ukd odrf;vkdufonf? a&$wd “tar&duefoGm;_yD; ighta]umif; rsm; EkdifiHwumwGif xGufae]u_yDjzpf “ppfwyfqkdwm ypf&ifrSefatmifypf jrefrmjynfwGif tvdktyfqHk;t&mum; jcif;.tkwfjrpfjzpfonfqdkonfudk
*kHapwDawmfukdyif vSLcGifhr&Sd? EkdifiHul; taumif;ra&;wJhaumif ighta]umif; ojzifh wifarmif.pmrsm; yvlysHae w,fAs” [k vlxktm; _cdrf;ajcmufcJh vGwv f yfjcif;qdo k nfw h cH g;rsm;udþk wcsyf taemufwkdif;rS ynm&Sifrsm;t]um;
vufrSwfukd jyef±kyfonf? csufcsif;yif od_yDvm;” [k OD;ae0if;u ¯uH;0g;ae _yD? onf? ppfwyfukdvnf; jyefIajym& _yD;wcsyfzGifhvSpfoGm;&efom yxrqHk; rjzpfEkdifbl;þjzpfEkdifw,fþpojzifhtjiif;
EkdifiHr&Sdaom 'kuQonfwOD;jzpf&&Sm av_yD? ol.rqvtpkd;&acwfwGif 'Drkdua&pDa&'D,dk}uD;rsm;rS wif rnf? “owif;pm[lonfrSm *&d'¾m ta&;}uD;onf[k qdkcsifonf? yGm;ae&onfhtwGufþav;ig;ESpfcef‹
onf? omruþolveG af omþe0wtpk;d &acwf/ armifth oHuþdk jrefrmwjynfv;Hk þem;qif &DxJrS zD;epfiSufi,fokd‹ jymykHb0rSyif Ekid if oH m;wdþ‹k vt kd yfaeonft h &mrsm; aemufus_yD;rS xdkpD;yGm;a&;Ekdb,fvf
xkdr#ESifhrauseyf? wifarmifa&; etztpkd;&acwfwkd‹wGifvnf; ol. ae]u_yD? &efukefwGif zwfvkdaom pm jyef&Sifaom owW0gjzpfonf? xkd‹jyif udþk Eidk if oH m;wdu ‹k , kd w f ikd þf 0ifa&mufaqmif qkudk &&dScJhjcif;jzpfonf[kvnf;þqdk]u
or# pmtkyfrsm;ukd jyefxkwfcGifhr&Sd? trdef‹onf wnfIusef&pfonf? OD; a&;q&mrsm;. pmtkyfrsm;ukd rdwWL owif;pmqkdwm a&;&if owif;rSefukd &Gufvkyfudkifjcif;uomþtaumif;qHk; onf?
jrefrmhpmay0efxrf;pm&if;wGiþf wifarmif ae0if;onfþ,cka&muf&adS eaomþr[m ul;I a&mif;ae]uojzihf wifarmif. om a&;wwfw,fAs”? Ò jzpf±Hkomru tjrefqHk;vnf;taumif xdktcsdefrwdkifcifu tu,fI
txnfazmfEkdifrnfjzpfonf? vlom; u|Efkyfwdk‹vlomrefrsm; Ttcsufudk
) 'DyrJG mS b,foal wG±;H_ +yD; b,foal wGEidk cf o
hJ vJrSæ &if;jrpf zGHŒ°zd;wdk;wufckdifcefz‹ dku ‹ t&if ukdif_yD;aqG;aEG;jiif;cHkygu pD;yGm;a&;
ta&;}uD;onf? zGHΡzd;wdk;wufjcif;omyxr[k ukdifpGJ
eD;pyfwJhqufqHa&;rsKd; odyfr&dSwJh ADwdkoHk;_yD; y,fcsvdkuf±HkeJ‹ yGJ_yD;oGm;rSm ykqdef±dk;” vdk‹ vufnd‡K;xdk;pGyfpGJaewJh csmygw,f?þ'DacwfrSmþudk,fusKd;pD;yGm; ynmwwfaom/ usef;rmaom xm;aomynm&Sifrsm;atmufwGif t
awmiftmz&dutpdk;&u uef‹uGufrJ r[kwfygbl;? jrefrmEdkifiHtwGif;rSm etzAdkvfcsKyfawG[m ta&;¯uHwdkif; uom t"dujzpf_yD; “t_rJwrf;&ef EkdifiHom;wdk‹uom pD;yGm;a&;aumif; r+ef‹jzpf±Hkom&dSawmhrnf?
ay;cJwh t
hJ ay:rSmawmhþawmiftmz&du &Spaf v;vH;k vd/k 'Dy, J if;vd/k vlxt
k a&; w±kwfeJ‹ ±k&Sw&dk‹ JŒ ajcaxmufudkzuf_yD; ol/ t_rJwrf;rdwfaqG” &,fvdk‹ r&dS vmatmifaqmif&GufEkdifonf? vlEHk trmw&mpefvdkynm&SifrsKd;onf
tpd;k &tay:þEdik if w
H umeJo
‹ w
l E‹kd ikd if w
H iG ;f tcif;rsdK;awG/ xif&Sm;wJh vl‹tcGifht tultnDawmif;cHae&awmhrSm ao awmhwma]umifh w±kwfeJ‹±k&Swdk‹u rsm;/ *Dvmersm;jzifh wkdif;jynfzGHŒ°zd;wdk; yifv#if ol‹t,ltqudk qufvuf
u twdkuftcHawGu 0dkif;0ef;a0zef a&;csKd;azmufcH&r+rsKd;awG tygt0if csmygw,f? tar&dueftygt0if taemufEdkifiH wufatmifvkyf&ef rjzpfEkdifay? ukdifpJGaeonfhtwGuf Ekdb,fvfqkudk
±+wcf swmudþk tvl;tvJcaH e&ygw,f? xl;jcm;wJEh ikd if aH &;jzpfpOfawGþay:ayguf w±kwfeJ‹±k&Suvnf; olwdk‹&JŒ *k%f awG e J ‹ quf q H a &;aumif ; rG e f z d k ‹ u *syefvdk/ awmifudk&D;,m;vdk/ xdkif aemuf u s_yD ; rS & cJ h o nf ? þaemuf u s
wu,fawmhþjrefrmhta&;qH;k jzwf vmwJhtcgwdkif; tar&duefOD;aqmif oduQmudk ]um&Snfxdcdkufvm&if/ ol etzAdkvfcsKyfawG tm%mwnf_rJzdk‹ 0rfvdk pD;yGm;a&;t&ifzGHŒ°zd;wdk;wuf _yD;rS todtrSwftðycH&onf? odk‹
csufrl]urf;udk ukvor*~vHk°cHa&; wJh taemufEdkifiHawGu jrefrmhta&; wdt
k‹ wGuf tusKd;tjrwf odyfr&dSawmh xuf ydkrdkta&;}uD;w,fvdk‹ ,lqvm vmatmifapmifOh ;D rnf[q k ykd guvnf; aomfvnf; vGwfvyfjcif;onfþzGHŒ°zd;
aumifpDrSm qufvufwifoGif;EdkifwJh udk vHk°cHa&;aumifpDrSmaqG;aEG;zdk‹ bl;vdk‹,lqvm&if etzAdkvfcsKyfawG cJh&ifþetzppfAdkvfcsKyfwodkufþcdkudk;&m ‚if;wdk‹uJhodk‹wdk;wufvmrnf[k b,f wdk;wufjcif;. rlvblwjzpfonfqdk
tvm;tvmawG trsm;}uD;&dSaeao; t}udrf}udrf xyfrHwifoGif;aerSmjzpf twGuf olw&‹kd ŒJ ADwt kd m%mudk t}udrf rJb
h 0udþk a&muf&o Sd mG ;Edik w
f t
hJ ajctae ol‹udkb,folurS tmrrcHEkdif? ]um jcif;udk trsm;vufcHvm&onfr[kwf
wJhtwGuf w±kwfeJ‹±k&Swdk‹u 'Dw}udrf wJth wGuf vlwumudþk “jynfytm;ud;k }udrf oHk;pGJay;zdk‹ 0efav;vmrSm ao &dSa]umif; wifjyvdkuf&ygw,f? Ò v#if tcGHcsnf;yJusef&pfawmhrnf? avm? Ò
14
rwf/ 2007 ck á pmrsuEf mS (15)

umwmeD;,m;udk tjywftowftEdik &f &S+d yD; pD;&D;at csKŒd iJo


h rl sm;ulnaD &; &efyakH iGyJG
EdkifyGJqufonfhpHcsdefudk tifwmrDvef qufvufxdef;odrf; ZD'ef; yg0ifupm;

Photo: AP

Photo: Reuters
udk (14) rSwfjzwfxm;onf?
,ckvapmapmydkif;u pD;&D;atyGJ
pOfwckwGif t"du±k%f;jzpf_yD;aemuf
&Jt&m&SdwOD;aoqHk;cJh&onfhtwGuf
umwmeD;,m;toif;. rufprD ED kd tm;
upm;uGi;f tydwcf &H onf? xdt ‹k wGuf
ppPvD,eftoif;onf tifwmrDvef
toif;udk ajrmufbuf rdkif (650) t
uGm qDpDem°rdŒ&Sd rElZDuGif;wGif wHcg;
ydwf {nfhcHupm;cJh&onf?
tifwmrDvefonf a0:vfwmqif
jrL&,f. acgif;wdkuf*dk;&_yD;aemuf
xdef;upm;cJhonf? 'kwd,ydkif; yGJjyef
p_yD; (4) rdepfwGif qdkvm&Du 'kwd,
*d;k oGi;f um zmbD,*kd a&mhqu kd umwm
eD;,m;*dk;orm; tmref'dkyifwme,fvD
udkausmfI wwd,*dk;udk oGif;,lonf?
ZDe'D if;ZD'ef;. xk;d azmufupm;[ef
tifwmrDvef. aemufwef;cHppf
trSm;rsm;a]umifh umwmeD;,m;wdkuf AP / azazmf0g&D 24 ,l_yD;wJhaemuf urBmopfwck awGŒ&SdcJh
ppfrª; *sD,kdemompyDeDqDESifh a*smf*sD,dk ZDeD'if;ZD'ef;onf ,ae‹usif;yonfh w,f? tck°ydifyGJrSm 0ifupm;ovdk t
atmifycJG aH eonfh tifwmrDveftoif;om;rsm; ud±k ekd mwdþ‹k *d;k oGi;f cJ]h uaomfvnf; wdu
k f qif;&Jom;rsm;ulnDa&; &efyHkaiGabm opftopfawGukd awGŒ¯uH&wmþusaemf
Reuters / azazmf0g&D 25 wmqifjrL&,f axmifhuefabmrSw rdkApf/ *sLvD,dkc±kZfwdk‹. 'kwd,ydkif; ppfrª; tDb&m[ifrdkApfESifh *sLvD,dkc vH;k yGw
J iG þf 0ifa&mufupm;onf? T&ef t&rf;pdwfv+yf&Sm;w,f” [k owif;
tifwmrDveftoif;onf umwmeD; qifh acgif;wdkufoGif;onfh tm;vyf oGif;*dk;rsm;u (24) yGJupm;_yD;onfh ±dkwdk‹. wefjyefwdkufppfrSwqifh trd yHkaiGyGJonf 2006-urBmhzvm;yGJt_yD; pm&Sif;vif;yGJwGif ajym]um;onf?
,m;ESifh upm;onfh ,ae‹yGJwGif (5- csdefray;cif tcsdeftxd rav#mhwrf; tifwmrDvefuþkd (66)þrSw&f &Sad ponf? t&oGif;onfh *dk;rsm;u csefyD,Hvd*f abmvHk;avmurS tem;,lcJhcsdefrSpI T&efyHkaiGyGJudk xdkif;EdkifiHajrmuf
2) *dk;oGif;,ljcif;jzifh pD;&D;at (17) ckcHupm;cJhonf? tifwmrDvefonf &uf*sDem;t °ydifbuf AvifpD,mESifh (2) *dk;pDoa& olyxrqHk;jyefupm;onfh abmvHk;yGJ ydkif;&Sd csif;rdkif°rdŒwGif «yvkyfcJh_yD; xdkif;/
yGJqufwdkuf tEdkif&onf? odk‹aomf pefwD,m*dk qdkvm&D/ zm oif;udk (3-0) *dk;jzifhtEdkif&onfh uscJhonfh toif;.pdwf"mwfudk jr‡ifh jzpfonf? pifumyl/ rav;&Sm;/ tif'dkeD&Sm;wdk‹rS
umwmeD;,m;toif;onf a0:vf bD,dk*a&mhqdk/ ZvmweftDb&m[if 'kw, d ae&mrS attufp±f ;kd rm;toif; wifay;EdkifcJhonf? ZD'ef;onf owif;pm&Sif;vif;yGJY abmvHk;orm;rsm;/ xdkif;tausmft
abmvHk;avmurS tem;,lcJhonfh armfrsm;pGmESifhtwl ZD'ef;u yg0ifqif
ta]umif;ESifh pyfvsOf;onfh ar;cGef; E$Jonf?
ol&Jaumif;a&m vl=urf;ygjzpfcJh&onfh pyg;wkdufppfrª; a&mfbDudef; rsm;udk ajzqdk&efjiif;qefcJhonf?
urBmhtaumif;qHk; abmvHk;o
csi;f rdik jf rLeDpy,ftm;upm;uGi;f Y
usif;yonfh T&efyHkaiGyGJudk y&dowf
rm;qk (3) }udrf&cJhonfh ZD'ef;onf (20˜000) ausmf tm;ay;]unfh±+]u
AFP / azazmf0g&D 25
Photo: AFP

a,mufwnf;jzifh upm;cJhonfh pyg; 'dKG ufpo


f nfvnf;þtufzaf tzvm;yÌr &D ; &J v f r uf ' &pf u pm;azmf a [mif ; _yD; vlodrsm;ausmf]um;vSonfh ZD'ef;
awmhwif[rf;a[mhpyg;wdkufppfrª; toif;u tEdkif&&SdonfhtwGuf (39) tqifþh jyefupm;onfyh pJG OfwiG þf tmqif a';Apfbuf[rf;aemufodk‹ vdkufyg_yD; udk “ZDZl;” [k atmf[pftm;ay;cJh]u
a&mf b D u d e f ; onf 0d + u f [ uf v d e f ; Y rSw&f _y;D þtqifþh (9)þo‹kd a&mufvmonf? e,fu±kd ;+H edrchf o
hJ nft
h oif;udk tajymif; tar&duefwiG f abmvH;k upm;aumif; onf?
abmfvfweftoif;udk (4-1) *dk;jzifh abmfvw f eftoif;onfþ±;+H edrahf omf tvJESpfcktjzpf aemufcHvl epfuD[ef‹ upm;Edkifonf[lonfh xifa]u;ay;r+ jcpfjcpfawmufyjl yif;onfþh aea&mif
Edkifonfh y&D;rD;,m;vd*fyGJpOfwGif (2) vnf; tqifh (5) wGif quf&Sdae_yD; ESihf uGi;f v,fvl tAŠ'v l m &Daz&Dwu ‹kd kd rsm;xGufay:cJhonf? atmufwGif ZD'ef;jyoonfh abmvHk;
*dk;oGif;_yD;aemuf txkwfcH&onf? tqifh (6) rS &D'if;toif;udk (4) rSwf yGJpuwnf;u xnfhupm;cJhonf? odk‹aomf ZD'ef;u ol‹tem*wftpD txdef;todrf;rsm;ESifh xdkif;*dk;orm;.
*smrdef;*sD;eyfpfu tdrf&Siftoif; jzwfxm;qJjzpfonf? a&mfbDudef;onf (36) rdepfwGif tpOfrsm;ta]umif; ar;jref;onfhar; acgif;ay:ausmf_yD; tajr‡mufabmuef
twGuþf 'kw, d *d;k oGi;f ,lay;_yD;þ*d;k pnf; pyg;refae*sm rmwif*sKd;vfonf abmfvfwefaemufcHvl tdkifAefurfydk cGef;rsm;udk ajz]um;&efjiif;qdkonf? jycsufudkþy&dowf}uD;uþtkwfatmf
twGif; vufxdabmtwGuf a&mfbD tef o d k e D * g'D e m. wif y qH k ' %f & m . acgif;wdkufabmudk *dk;pnf;twGif; “usaemf abmvHk;avmu tem; aomif;wif; atmf[pftm;ay;onf?
ude;f þteDuwfjycH&_y;D þtxkwcf &H onf? a]umifh Ak'<[l;ae‹u tJAmwefudk EdkifcJh vufjzifh wrifykwfvdkufonfhtwGuf
abmfvw f eftoif;&&So d nfþh yife,f
wDudk *,f&Dpyd'fu *dk;oGif;,lonf?
onfhvlpm&if;udk tajymif;tvJvkyfcJh
onf? pyg;toif;onf tdrfuGif;oHk;yGJ
teDuwfjytxkwfcH&jcif;jzpfonf?
a&mfbDudef;u 'dkifvl}uD; *a&[rf;
bmpDvdkemtoif; oHk;*dk;-*dk;r&Sdjzifh
aemufqHk;rdepfwGif tm&GefvifEGefu
pyg;toif;twGuf pwkwˆ*dk;oGif;,l
quft±H+;udk &yfwef‹&ef ¯ud;pm;onfh
taejzifh ay:wl*DaemufcHvl &Dum'dk±kd
yl;vftm; qHk;jzwfcsufjyefjyifay;&ef
tEl ; t!G w f a wmif ; yef a omf v nf ;
tEdkif&&ef tDwdk;*dk;oGif;
ay;onf? csmudk jyefvnfac:,lcJhonf? 'dkifvl}uD;u rjyifay;bJ *,f&Dpyd'fudk
Reuters / azazmf0g&D 25
Photo: AP
wdu
k pf pfr;ª a&mfbu
D ed ;f °ydifyGJcsdefw0ufausmfudk (10) abmfvfwefrefae*sm qrftvm yife,fwDuefapcJhonf?
qifrsL&,ftDwdk;onf ,ae‹yGJY EsL;
*sifrDaumem;pf. urBmhtqifhwpfae&m t=umqHk;pHcsdefudk urfhuGif;Y pdwfryghwyg at;wdat;
puf *d;k w*d;k oGi;f ,ljcif;jzifh bmpDvekd m

a&mf*smzuf'&m;csKd;zsuf toif;. yGJxGufpm&if;Y jyefygvmr+


udk txifu&jzpfapcJhonf?
pydefcsefyD,Htoif;om;rsm;onf
Photo: AFP

pydefEdkifiHrS urBmhtqifh (2) &m tjzpf &ufowWywf (160) ]um xdef; wef;rqif;&a&; ±kef;uefae&onfh
az;vfem',fudk pHE+ef;trSwf (3˜415) EdkifcJhonf?þaumem;pfonfþol.tESpf tufovufwpfbb D mvftt kd oif;udk
rSwfjzwfxm;onfh a&mf*smzuf'&m; (20) ausmf]um ya&mfzuf&iS ef ,fwif; (3-0) *dk;jzifh tEdkifupm;_yD; olwdk‹. *kd;oGif;_yD; atmifyGJcHaeonfh tDwkd;
u urBmhtqifhwpfae&mudk pwif&&Sd epfupm;orm;oufwrf;wav#muf taumif;qH;k yHpk uH þkd jyefvnfawGŒ&o dS nf? (4) oif;twGi;f vGwv f wG u
f if;uif;&Sd
cJph Ofuwnf;uþol.upm;yHk wd;k wuf *&if;qvif;csefyD,Hqk (8) }udrf&&SdcJh 'l;'%f&mcGJpdwfukoum (4) v aeonf?
aumif;rGefcJha]umif; ajym]um;onf? onf? olonf jyifopftdk;yifcsefyD,H ausmf tem;,lcJh&_yD;rS jyefvnfupm; &D;&Jvfruf'&pfonf paeae‹u
“usaemfþ'Dae‹a&mufvmzdy‹k þJ apmifh qkudk r&cJhaomfvnf; 1976ck tar&d onfh tDwkd;onf tm;vyfcsdefray;rD °rdŒcH°ydifbuf tufovufwDudkruf'
pm;aecJhw,f? usaemf t&rf;yJpdwf ueftdk;yif;°ydifyGJwGif ajrap;uGif;Y (5) rdepftvdkY a&mfe,fvf'if[kdxHrS &pfESifh w*dk;pDoa&us_yD; AvifpD,m
v+yf&Sm;aeygw,f? 'g[m usaemfh tEdkif&&SdcJhonf? vufzsm;cgavmufonfh abmvHk;ay; u *sifeufpfwpfwm&m*dkemESifh w*dk;pD
ya&mfzuf&Sife,f upm;orm;b0w “*sifrD[m t_rJwrf;}uD;jrwfae ydk‹r+udk csdwf,l_yD; *dk;orm;udkausmfI oa&usonf?
av#muf csKd;cJhwJh t}uD;rm;qHk;pHcsdef wJþh upm;orm;awGxu J wa,mufyg? tedrfhabmuefoGif;jcif;jzpfonf? AvifpD,monf &moDukefcgeD;
awGxu J wckqw kd m vH;k 0taotcsm }uHŒcdkifr+aumif;aumif;eJ‹ tcsdeft]um xdyfqHk; (4) oif;teuf useft wGiþf uvyftoif; pHcsdew f ifajymif;a&$Œ
yJ? 'DpHcsdef[m usaemfeJ‹twl tcsdeft }uD;upm;EdkifcJhvdk‹vnf; ol csefyD,Hqk oif;rsm;oa&uscJhojzifhþtrSwfZ,m; a]u;,l±kd (25) oef;jzifh &D;&JvfbDwpf
awmf]um&Sad er,f? tenf;qH;k aemuf awG trsm;}uD;&cJhwm”þ[k zuf'&m; xdyfwGif (2) rSwftomjzifh OD;aqmif rS a&mufvmonfh *sKd;tmuGif;.oGif;
qkzvm;ESit
hf wl a&mf*smzuf'&m; xyf (3) ESpfavmufþ'Dae&mudkþaocsm u ajymonf? Edkifvmonfh bmpDvdkemonf (24) yGJ *d;k jzifþh yGu
J Okd ;D aqmifaeaomfvnf;þ'%f
Reuters / azazmf0g&D 26 qGpZf mvefEikd if o
H m;þzuf'&m;onf aygufqufxdef;Edkifvdrfhvdk‹ usaemfxif aumem;pfonf ol.upm;orm; upm;_yD;aemuf (49) rSwfjzifh OD; &m&tcdsefydka&muf_yD; (2) rdepfwGif
a&mf*smzuf'&m;onf urBmhtqifh 2004 ck Zefe0g&D (2) &ufrSpI urBmh w,f”þ[kþzuf'&m;uþ'lbikd ;f Yþowif; oufwrf;wav#mufþcseyf , D q
H þk (109) aqmifaeonf? *sifeufpwpfwdkufppfr;ª þ*smAD;,m;ay:
wpfwif;epform;tjzpf (161) ywf tqifwh pfþwif;epform;tjzpfþ]um&Snf axmufrsm;udk ajym]um;onf? qk&cJh_yD; a&mf*smzuf'&m;rSm ,ckt qDADvmu *Dwmaz;toif;ESifh *dk; wDvdk tavmawmfjzwfwifay;onhf
qufwdkuf &yfwnfEdkifjcif;jzifh trsKd; &yfwnfcJh_yD;aemufþ*sifrDaumem;pf tar&duefvlrsKd; *sifrDaumem;pf xdþ(47)þqkomþ&&Sad o;onf?þzuf'&m; r&Sdoa&us_yD; (47) rSwfjzifh aemuf abmvH;k udþk vlpm;0ifvmolþ±lbifuuf
om;wif;epfavmuudk v$rf;rdk;jc,f touf (30) t&G,fu pdkufxlcJhonfh onf 1974 ck ZlvdkifrS 1977 ck ]o*kwf onf ,refESpf 'lbdkif;tdk;yif; AkdvfvkyGJ rSvdkufaeonf? AvifpD,mESifh &D; px±dku acgif;wkdufacsy*dk;oGif;_yD;
vS,fEdkifr+ pHcsdefopfudkwifvdkufonf? rSwfwdkifudk arS;rSdefoGm;aponf? twGif;þurBmhtqifhwpfwif;epform; Y &maz;vfem',fudk ±H+;edrfhcJhonf? &Jvfruf'&pftoif;wdk‹onf xdyfqHk; oa&wpfrw S jf zifþh auseyfvukd &f onf?
15
bmpDvedk mtoif;
ok;H *k;d =*k;d r&Sjd zifh
rwf/ 2007 ck/ trSwf (166) tEkid &f &ef
tDw;dk *k;d oGi;f
pm 15 okd‹æ

t'Dab,mudk OD;aESmufpm;aponfh tmqife,fudktEdkif&+yD; cs,fqD; umvif;zvm;&&Sd


umvif;zvm; teDuwf

Photo: AP
AFP/ azazmf0g&D 25 AP/ azazmf0g&D 25
tmqife,fu cs,fqD;toif;udk (2- vHk;awGeJ‹ vJypfcsifpdwfaygufw,f? ,ae‹,SOf°ydifonfh vd*fzvm; aemuf
1) *dk;jzifh±H+;edrfhonfh vd*fzvm; aemuf usaemf tm;vHk;udkzsefajzzdo k‹ m tJ'Dae qHk;AdkvfvkyGJwGif cs,fqD;u tmqif
qHk;AdkvfvkyGJudk ±kyfysufqif;ysufjzpf &mudk ajy;cJhwm? udkvdkeJ‹þtDbdka&;wdk‹ e,ftoif;udk (2-1) *dk;jzifh tEdkif&
aponfh tkyfpkvdkuf&efyGJjzpfyGm;_yD; udk awmfcdkif;zdk‹¯ud;pm;cJhwm? tJ'DrSm AdkvfpGJonf?
aemuf tmqife,fwdkufppfrª; tDref 0def;b&pfcsfu usaemfhqDajy;vmw,f wdkufppfrª; 'D'D,m'a&mhbmu
EsL&,ft'Dab,mu oltxkwfrcH& xifw,f?þolu ‹ þkd wGe;f vduk rf v d m;rwGe;f tEdkif*kd; (2) *dk;pvHk;udk oGif;,l_yD;
oifh[k tckdiftrm ajym]um;onf? vdkufrdbl;vm;awmh usaemfrrSwfrd toif;acgif;aqmif *|efw,f&rD mS xkyd JG
um'pfzaf xmif awmhb;l ?þtJ't D csed f Yþxdwv f efp‹ ;kd &drzf ,
G þf OD;acgif;'%f&m&
Photo: AP

pkESpfuGif;}uD;Y &ef rSm cifAsm;qdkvnf; cJ_h y;D aemufþjyefvnfoufomvmonf?


yGaJ ]umifh °ydiyf aJG cwW acgif;xJrSm ylxlae t*Fveftoif;acgif;aqmifvnf;
&yf_yD;aemuf wdk*dk rSmyJ?þcifAsm;aemuf jzpfonfh w,f&Donf (58) rdepfwGif
vufa&G;pift'Dab rSm cs,fqD;upm; ol.OD;acgif;udk tmqife,faemufcH
,monfþupm;azmf orm;wa,mufukd vl 'D,mbDu rawmfwquefrd_yD;
udkvdkwdka&;/ cs,f awGŒ&if olcifAsm; xrf;pifjzifh o,fxkwfcJh&onf?
qD;upm;orm;þ*íef udk xdk;Edkifw,fvydk‹ J axmifpkESpftm;upm;uGif;}uD;Y
tdb k rD aD c;vfwE‹kd iS t hf cifAsm;awG;rSmyJ? 'a&mhbmonf tm*sifa&mfbifjzwf
wlþtxkwcf &H onf? 'dik v
f }l uD;uþusaemf wifay;onfh abmvHk;udk (84) rdepf
'dik v
f }l uD;þa[mif; wpHkwa,mufudk wGif acgif;wdkuf_yD; tEdkif*dk;xyfoGif;
0yf0ufbu f þcs,q f ;D xd k ; w,f v d k ‹ a jym onf? olonf oDtdka0gvfaumhu
aemufcv H þl0ed ;f b&pfcsf w,f? usaemf 'gudk tmqife,fudk (1-0) *dk;jzifh OD;aqmif
ESifhcdkuf&efjzpfyGm; xGucf mG &efjiif;qefaeonfh t'Dab,m rrS w f r d a wmh b l ; ? ap_yD;aemuf (8) rdepft]umwGif ol
onft h wGuþf t'Dab usaemfu tm;vHk; .þ*dk;þ(20)þajrmufjzifhþacsy*dk;oGif;jcif;
,mudþk teDuwfjyonf?þoda‹k omfþtjypf udk &yfwef‹atmif ¯ud;pm;wJhOpPm/ teD jzpfonf? umvif;zvm;ESit
hf wl atmifycJG aH eonfh cs,q
f ;D refae*sm armf&if[dk
&SdolonfþtDrefEsL&,ftDbdka&;jzpfEdkif uwf&w,f? rw&m;bl;? 'gayr,fh w,f&Donf a&mfbifuefwifay;
onf[kþt'Dab,mu ,Hk]unfonf? 'g[m abmvHk;yJav” [kþt'Dab,m onfh axmifhuefabmudk acgif;wdkuf ol&JŒvufawGv+yfjy_yD; wkH‹jyefw,f? '%f&m&tcsdefydk (10) rdepfausmf csKyfEdkifcJhbl;? usaemfwdk‹tm;vHk; 'Dt
vlpm;0ifvmonfrSmþrdepfydkif;om&Sd u qufvufajym]um;onf? &ef¯ud;pm;pOf 'D,mbD.ajcaxmuf 'DrmS wifþolv;kH 0owd&_yq
D w kd mþusaemf wGif ESpfbufupm;orm;rsm; cdkuf&ef jzpftysufudk arhazsmuf_yD; abmvHk;
ao;onfh olonf zsefajzoltjzpf (3) yGJy,fjypf'%f &ifqdkifvdkuf& ESix hf cd u
kd rf _d yD;þvJusowdarhomG ;onf? odvu kd w
f ,f?þupm;cJwh mawG tm;vH;k jzpfymG ;]u_yD; w,f&t D pm;0ifvmonfh yGJawG&JŒ aumif;wJht&mawGay:rSmyJ
omaqmif&GufcJha]umif; tcdkiftrm onfh t'Dab,monf 'dkifvl}uD;. ESpo f if;pvH;k rSþupm;orm;rsm;uþaq; udk olrSwfrdygw,f? olaeaumif;yg *íef t d k b D r D a c;vf o nf tmqif e ,f tm±HkpdkufEdkifr,fvdk‹ usaemfar#mfvifh
ajymonf? qHk;jzwfcsufudk tvGeftrif;a'go tzGJŒudk csufcsif;ac:,lonf? cs,fqD; w,f”þ[kþcs,fqD;refae*sm armf&if[dk aemufcv H þl udv k w
kd akd &;ESit
hf wlþtxkwf w,f” [k armf&if[kdu ajymonf?
“usaemf vlpm;0ifvm±HkyJ&Sdao; xGu_f yD;þuGi;f xJrx S uG cf mG &efþjiif;qefchJ aemufcHvltm; yg;pyfwGif atmufqD u ajym]um;onf? cH&onf? tmqife,f wdkufppfrª; t'D tmqife,fonf oD,m&DtGefe&D/
w,f? usaemfwdk‹ (2) *dk; w*dk;eJ‹ ±H+;ae onft h wGuþf tmqife,ftoif;um, *sifrsufEmS zH;k pGyw f yfumþacgif;udrk v+yf w,f&Donf ausm'%f&mESifh ajc ab,mudkvnf; xkwfypf_yD; cs,fqD; avref;/ *Dvfbmwdkaq;vfAm;ESifh
w,f? udkvdk‹qDrSm abmvHk;&Sd_yD; w q&m *,f&v D 0D if;uþac:vmcJ&h onf? atmif xdef;csKyf_yD; xrf;pifay: Ywif ovHk;ºuGufom;'%f&mrsm;a]umifh uGi;f v,fvl z&efv ‹ rf;ywfEiS hf tmqif aomrwfpf±dkqpfuD;wdk‹udk yGJxGufpm
a,mufu olu ‹ dkwGef;vdkufvdk‹ olvJus “abmvH;k orm;wa,muftaeeJ‹ xm;cJhonf? w,f&Dudk uGif;tjyif (13) yGJab;xGufae&_yD;aemuf r]um e,fuGif;v,fvl zmb&D*ufpfwdk‹udk &if;YyifrxnfhbJ tawGŒt¯uHr&Sd
oGm;wmudk usaemfowdxm;rdw,f” tckvdk }uD;us,fwJhAkdvfvkyGJ}uD;rSm o,frxkwfcif yGJudk (6) rdepfcef‹ &yf ao;cifrS jyefvnfoufomvm_yD; t0guwfjyonf? onfh 'kwd,toif;jzifhom upm;cJh_yD;
[k t'Dab,mu ajymonf? udk,fhtoif;azmfawGudk b,fxm;cJh em;cJh&onf? aemuf Ak'<[l;ae‹u ay:wdkESifh w*dk;pD “'g[m yGJ_yD;cgeD;rSm rcsifhr&Jjzpf cs,fqD;url ay:wdktoif;ESifh upm;
“usaemf wu,fyJ a'goxGuf csifyghrvJ? yGJ_yD;wJhtxd upm;csifwm “xrf;pifay:rSm ol‹udk usaemf oa&usonf csefyD,Hvd*fyGJYvnf; r+&JŒ tusKd;qufwck jzpfEdkifygw,f? cJ h o nf h vl p m&if ; twd k i f ; þyG J x G u f c J h
aecJhw,f? upm;orm;b0udk pum; aygh” [k t'Dab,mu ajymonf? pum;enf;enf;ajym]unfhawmh olu ajcusi;f 0wft&Gwþf ysupf ;D cJah o;onf? wcsKdŒuav;awG pdwfcHpm;r+udk rxdef; onf?

zG,fzG,f&m&m "mwfyHkowif;twkdtxGm
Photo: AFP

Photo: AP
Photo: AP

azazmf0g&D (20) e,fomvef azazmf0g&D (17) t*Fvef


tif'Akd efòrŒd zD;vpfuiG ;f vef'efòrŒd 0ifbav±HYk
cseyf ,
D v
H *d ±f ;H+ xGuf Oa&myor*~EiS hf t*Fvef
yxrtausmyh pJG Of tmqife,f= wHceG pf u
kd qf k plyg[JA;D 0dwf
yDtufpAf t D if'Akd efyrJG S vufa0S‹yYJG wEdik if w H nf;om;
yDtufpAf yD &dowf atmh'af v[m&pfqefukd
uav;i,fwOD;? _Aw
d o
d #om; rdu k uf ,fpya&mhwf
tvJx;dk pOf?
Photo: AP

Photo: AP

azazmf0g&D (18) tm*sifwD;em; azazmf0g&D (17) pydef


AsLEdak t;&D;pfòrŒd wGif ruf'&pfòrŒd pefw, D m*dk
&JEiS chf u
kd &f efjzpfymG ;_y;D aemuf azazmf0g&D (20) jyifopfEikd if H vef;pfòrŒd zD;vpfabmvwfuiG ;f cseyf , D v
H *d ±f ;+H xGuf bmaeAsL;uGif; vmvD*g
atmufwef;toif;woif;rS yxrtausmyh pJG Of refcsupf wm,lEu kd wf uf=vdik v
f yD YJG ref,yl &dowfrsm;tm; abmvH;k yGpJ OfY a';Apfbuf
abmvH;k y&dowfrsm;udk t"du±k%;f ESrd ef if;a&;&Jrsm;u zrf;qD;pOf? crf; (&D;&Jvrf uf'&pf)ESihf
&Jt&m&Srd sm;u zrf;qD;apmifh tpfp'D ±kd (kd &D;&Jvb
f w
D pf)wd‹k
Photo: AP

-uyfpOf? &efjzpfonfukd upm;azmfrsm;


zseaf jz&efóu;d pm;pOf?
Photo: AP

Photo:Getty Images

azazmf0g&D (21) pydefEdkifiH


bmpDvekd mòrŒd El;urfyh u f iG ;f
cseyf ,
D v
H *d f ±H;+ xGuf azazmf0g&D (17) t*Fvef
yxrtausmyh pJG Of bmrif*efòrŒd teftikd af tY
bmpDvkd em=vDAmyl;yGYJ usi;f yonfh aemh0pfcs, f el , D H
vDAmyl;rS c&dwb f ,fvmrD *&if;y&D tjrifhckef òydifyGJwGif
a*gufo;D ±du k [f efjzifh uae'grS rmhcaf bmhp0f v J f
atmifycJG pH Of? azazmf0g&D (18) tm*siw
f ;D em; AsLEdak t;&D;pfòrdŒ bdu
k m*sLeD,muGi;f ? ADvm&D;&Jvt f oif;rS ,SOòf yid pf Of?
toif;a[mif; bduk m*sLeD,mod‹k tiSm;jzifjh yefa&mufvmol ±drk ef&u D ,
G v
f rf ;D .yHw
k tl vH
udik af qmifxm;onfh bdu k my&dowfEpS Of ;D ?

acwfòydif*sme,fukd vGwfajrmufe,fajrwGif ykHESdyfxkwfa0jzef‹csdonf? The New Era (Khit Pyaing) Journal is printed, published and distributed in Liberated Area.

You might also like