Professional Documents
Culture Documents
org
Adv
k cf sKyf}uD;rsm;ESijhf ynfol opftvk;H t&if;jzifh csKd‹iJholrsm;
b0csif;uGmjcm;ykHukd ck;d xkwrf u
+ dk ulnDa&;&efykHaiGyGJ
pdepf aD omnjzihf etzppfwyfu ZD'ef; yg0ifupm;
oufaownf ppfqifa&;jzifzh rf;qD; pm 15 okd‹æ
pm 2 okd‹æ pm 3 okd‹æ
Photo: AFP
yDwmatmif§azazmf0g&D 23
vlxk¯uHawGŒae&onfh taxGaxGt qENjyol (MDC) tzGJ‹0ifwOD;u cspf&if vufawG‹ajz&Sif;ay;zdk‹ usaemf ]urf; OD;aqmifwifoGif;onfh tar&d
usyftwnf;rsm;udk ajz&Sif;ay;&ef “jynfoljynfom;awGtukefvHk;cHpm; qEN«ywmyg”[k ajymonf? uefESifh _AdwdefwdkŒudk uef‹uGuf±+wfcs
etzppftpd;k &udþk awmif;qdo k nfþh qENjy ae&wJ'h u k aQ wGtm;vH;k udk ud, k cf si;f pm tm%mydik rf sm;u nydik ;f wGif MDC onfh qENjyr+rsm;udkrl ppftpdk;&u
yGJ ,refae‹rGef;vGJydkif;u &efukef°rd‹ empdwf&SdwJhtaeeJ‹ jywmjzpfygw,f? tzGJ‹0iftcsKdŒudk xyfrHzrf;qD;cJh_yD; qEN ta&;r,lbJ _idrf;csrf;pGmqENjyjcif;
vlpnfum;&m r[mAE<Kvvrf;ray: tzrf ; cH & Ed k i f w ,f q d k w mod v suf e J ‹ jyyGo
J wif;,lonfþh usK'd o kd wif;axmuf jzpfojzifhþtrsKd;om;tusKd;pD;yGm;buf
wGifjzpfyGm;cJh_yD;þqENjytzGaJ‹ cgif;aqmif usaemfwdk‹ jynfol‹twGuf toufpGef‹ OD;jrwfol&/ edyGefwDAGDrS a':qifhqifh rSþ&yfwnfaeolwdkif; ¯udqdkaxmufcH
ESifh vltcsKd‹ zrf;qD;cH&onf? _yD; tvkyfvkyfzdk‹vdk_yDvdk‹ pOf;pm;_yD;jy atmifESifh jrefrmh"er*~Zif;rS a':ar tm;ay;&rnfþh t«yoabmaqmifonfh
qENjyolrsm;u “v#yfppfrD; (24) wmyg ” [k ajymonf? o}uFef[defwdku ‹ dkvnf; vHk°cHa&;wyfzGJ‹ vkyfaqmifcsufjzpfonf[k owif;pm
em&Dtjynfht0&&Sda&;” “ukefaps; tjcm;qENjyolwOD;uvnf; “vl 0ifrsm;u ac:,lppfaq;ar;jref;_yD; rsm;wGif azmfjyonf?
E+ef;usqif;a&;” “tvkyfvufrJhrsm; awGvuf&SdcHpm;ae&wJh'kuQawG Adkvf nydkif;wGif jyefv$wfonf?
tvkyf&&Sda&;” ponfh vlxktcuft csKyfrª;}uD; odygap? AdkvfcsKyfrª;}uD;t xdkqENjyr+onf EdkifiHawmftpdk;&
aeeJ‹þusaemfwdk‹jynfolawGudkþwu,f tay:þt]unfndKysufatmif«yvkyf&m
cJrsm;udk xif[yfonfh ydkpwmrsm;udkif
cspfvdk‹&Sd&ifþyg;pyfeJ‹rcspfbJeJ‹ usaemf a&mufonft h jyifþjynfov l x
l u
k v
kd nf;
aemufqufwJG
aqmifum em&D0ufcef‹ qENjyonf[k
rsufjriftcsKd‹u ajymonf? wdj‹k ynfoal wGcpH m;ae&wJ'h u k uQ þkd vuf taES m ih f t ,S u f « y&ma&muf o jzif h owif;
rsufjrifwOD;u “awmfawmf}uD; ta&;,lc&H zG,&f o dS nf[þk etzowif;
Photo: AFP qENjy&mwGifyg0ifcJhojzifh zrf;
}uD;us,fus,fjzpfoGm;wmAs? 'Dvdk pmrsm;u a&;om;onf?
88 rsKd;qufausmif;om;acgif; qD ; xd e f ; od r f ; cH & ol (9) OD ;
jrifuGif;rsKd;u rawG‹&wm awmfawmf azazmf 0 g&D (27) &uf w G i f
]umae_yD? ukefaps;wef;em;rSm acguf aqmifwOD;jzpfou l *kd sirf u D þtrsm;jynf
oludkþraESmifh,SufbJ _idrf;csrf;pGmqEN atmifoajy &Jtxl;owif;
wkH‹acgufjyef atmf[pfqENjyae&mu wyfz±‹JG ;Hk rSþjyefvnfvw G af jrmuf
ql;ava&mufwJhtcgusawmh &Ju jyjcif;onf jynfolrsm;.tcGifhta&;
jzpfonf[k ajymonf? vmonf?
wm;w,f ? uk e f a ps;wef ; buf j yef jyef v G w f v mol r sm;rS m
aemufw}udrfjyeftav#mufrSm a' “tar&d u ef o H ± H k ; wd k ‹ _Ad w d o #
oH±Hk;wdkŒa&Sr› Sm qENjywJhvlawGusawmh OD ; tk e f ; oef ; / uk d x if a usmf /
orª;awGyg jyefvdkufvmw,f? tJ'DrSm ajrmufOuUvmy°rdŒe,fae udk
ydkpwmawGtukefvHk;jyefcs_yD; vlpkcGJ wrsKd;qufqHr,f? 'Dvlr+'kuQt00udk
wu,frcHr&yfEikd jf zpfaewJþh jynfoal wG vSjrifhat;/ udkrsKd;OD;/ udkvS
oGm;w,f” [k ajymonf? odef;/ udkwif0if;/ a':ar0if;/
qENjyyGJazmfaqmifonfh jrefrm udkusawmh wrsKd;qufqHr,fqdk&if
awmh qufqHwJhvlrSm awmfawmfwm r*F v mawmif ! G e f ‹ ° rd Œ e ,f a e
EdkifiHzGHΡzd;wdk;wufa&;aumfrwD (MDC) r]uL]uLprf;ESifh anmifwkef;
acgif;aqmif teft,fvf'DygwD0if 0ef}uD;}uD;&Sad e_yDvŒkdþusaemfxifw,f”
[k ‚if;u ajymonf? °rdŒrS udkxGef;xGef;wkd‹jzpfonf?
a[mif; OD;xifausmfudk vHk°cHa&;wyf
zG J ‹ 0 if r sm;u zrf ; qD ; oG m ;_yD ; aemuf taxGaxGtusyt
f wnf;rsm;ajz&Si;f ay;a&; awmif;qkad eolrsm; jrefrmEdik if EH iS yhf wfoufonfþh ukv
Photo: AFP
etzppftpdk;&u ppfwyfwGif; vli,f udk apmifqh ikd ;f aeqJjzpfum aemufxyf ojzifþh jy\emrsKd;pHak y:aeaoma]umifh &G,f}uD;&ifhaewmawmif z,fray;
t&m&Sdrsm;udk ae&may;&ef t&m&Sd t&m&Sd (1˜000) udkvnf;þr]umrDþxyf vlydkrsm;udk t&yfzufodk‹ ajymif;a&$Œ ao;bl;qdak wmh b,fvekd nf;eJr‹ S olw‹kd
(15˜00)udþk t&yfzufXmersm;odþ‹k ajymif; rHa&$Œajymif;ay;&ef&Sda]umif; ‚if;u cefx ‹ m;jcif;jzpfonf[kþ,lq&a]umif; ajymwJhtwdkif; ppfwyfudk EkysKdatmif
a&$Œwm0efxrf;aqmifapvdu k af ]umif; ajymonf? 'Drukd a&pDEiS zhf ŒHG °zd;wd;k wufa&;tiftm; vkyfEkdifwmrsKd; tm;opfavmif;wmrsKd;
trnfrazmfvdkol ppft&m&SdwOD;udk ,ck a jymif ; a&$ Œ cH & ol r sm;onf pkþoak woeXme}uD;]uyfoþl O;D aX;atmif rjzpfEkdifbl;” [k ajymonf?
ud k ; um;I attuf z f y D o wif ; wG i f touf (35) ESpfjynfhcsdeftxd Adkvf u ajym]um;onf? jrefrmEkdifiH&Sd ppfzufESifht&yfzuf
azmfjyonf? }uD;&mxl;udk rausmfolrsm;/ touf odk‹aomf atmufajctqifhrsm;udk wm0efxrf;aqmifaeolrsm;tm;vH;k .
tqifeh rd Ehf iS þhf tv,ftvwftqifh (45)þESptf xdþAdv k rf ;ª &mxl;xufrwuf om a&$Œajymif;_yD; touft&G,f}uD; w&m;0ift_idrf;pm;,lonfh oufwrf;
t&m&Sd yxrtokwf OD;a& (1˜000) ollrsm;ESifh touf (55) ESpfY Adkvfrª; onfh xdyfydkif;acgif;aqmifrsm;u ae onf touf (60) ESpfjzpfaomfvnf;
udk Zefe0g&D (5) &ufwGif t&yfzuf }uD;&mxl;rS rwdk;olrsm;jzpfonf? &mrz,fay;ygu ‚if;wdk‹ajymqdkonfh jrefrmEdkifiH&Sd ppfacgif;aqmifrsm;onf
0efxrf;tjzpf ajymif;a&$Œ_yD; 'kwd, t&m&Sdrsm;udk ajymif;a&$Œcdkif;jcif; twkdif; EkysKdaomppfwyf jzpfvmrnf t_idr;f pm;,l&rnfþh touft&G,x f uf
tokwf (450) OD;udk ,ckv (7) &uf onf rsKd;qufopfppfwyft&m&Sdi,f r[kwf[k OD;aX;atmifuþa0zefonf? ausmfvGefaeolrsm;jzpfonf?
wGif ajymif;a&$Œa]umif; xdkt&m&dSu rsm;twGuf vrf;zGifhay;jcif;jzpf_yD; ppf ‚if;u “olwdk‹wyfxJrSm atmuf 1992 ckrSpI ppftpdk;&t}uD;t
ajymonf? wyfuþkd EkysKad tmif«yvkyjf cif;jzpfa]umif; ajcawGrSmyJ ajymif;wm/ a&$Œwm/ t uJtjzpfþpwifwm0ef,lonfhþAdkvfcsKyf
‚if;wdt
‹k euftcsKu ‹d þkd tpd;k &0ef}uD; xdkt&m&Sdu ajymonf? wif;EkwfxGufcdkif;wmawG vkyfae rª;}uD;oef;a&$onf ,cktcg touf
XmetoD;oD;wGif wm0efay;tyf_yD;_yD ,ckvuf&þdS etzppfwyfYþppfom; touf (74) ESpt
f xd tm%mqkyu
f ikd x
f m;qJ Adv
k cf sKyfr;ª }u;D oef;a&$ w,f? 'gayr,fh wu,fhxdyfqHk;&m (74) ESpf&Sd_yDjzpfonf?
2
rwf/ 2007 ck á pmrsuEf mS (3)
Photo: NEJ
NEJ/ azazmf0g&D 20 ajrmufyikd ;f wdik ;f ppfXmecsKyfvufatmuf
ucsifjynfe,f rHpD°rdŒe,ftwGif; opf cH cv& (123) ESifh (144)þwdk‹uvnf;
vHk;rsm;wifaqmifxm;onfh um;tpD; erfhcrf;°rdŒe,f yavmif'defqma'o
(40)þcefu ‹ þkd w±kwEf ikd if b
H ufoþ‹kd cd;k xkwf bufwGif oGm;a&mufydwfqdkv ‹ +yf&Sm;cJh
vmpOf jrefrmppftpdk;&.wyfrsm;u ojzifh }uD;rm;onfhppfqifa&;wckjzpf
r]umao;rD&ufydkif;upwifonfh ppf onf[k ‚if;u ajymonf?
qifa&;twGif; zrf;qD;&rdonf? ,ckzrf;qD;&rdonfhopfrsm;þxkwf
xkdopfrsm;udk a'ocHtcsKd‹ESifh vkyf&ma'otwGif; opfxkwfvkyfcGifh
w±kwfEdkifiHom;rsm;u opfawmrsm; udkþAdkvfcsKyftkef;jrifh. a,mufzwOD;
twGif;rS xkwf,lcJhjcif;jzpf_yD; ,ckv tpk&S,f,mtrsm;qHk;xnfh0ifxm;
(16) &ufwGifpwifonfh ajrmufydkif; onfh atmifrdkifukr`%Du &&dSxm;_yD;
wdkif;ppfXmecsKyf (ryc) ESifh ta&S› jzpfouJhodk‹þ,ckzrf;qD;&rdxm;onfh
ajrmufwkdif;ppfXmecsKyf (&rc) vuf opf r sm; 0,f , l c G i f h u d k v nf ; ,if ;
atmufcHwyfrsm;. ppfqifa&;Y zrf; ukr`%Du &&dSxm;onf[k opfukef
qD;&rdonf[k ppfbufESifh eD;pyfonfh onfrsm;ESifhþeD;pyfolrsm;uþajym]um;
owif;&yfuGufrS od&onf? onf?
“rHp°D rdŒe,fþtifbmbmqdw k ahJ e&m opfawmrsm;twGif; opfcdk;xkwf
rSm opfum;awGu tpD; (40) avmuf onfudk etzppftpdk;&u ,ckuJhodk‹
zrf;rdoGm;w,f? w±kwfEdkifiHom; (42) zrf;qD;aeaomfvnf; w±kwfjynfxJ
opfc;dk xkwrf E+ rdS ef if;jyaecsed Yf yif rlq,f (105) rkid f e,fpyf*w
d rf w
S qifh w±kwb
f ufo‹dk jrefrmopfrsm; tvsOrf jywfp;D xGuaf eonf
a,mufvnf; zrf;qD;cH&w,f? ryc opfw&m;0ifa&mif;cscGifhudk at;&Sm;
u wyf&if;þ(10)þ&if;eJþ‹ &rcuþ(2)þ&if; r,fhtaygufrSm ydwfqdk‹zrf;cJhwm” [k onf? ajcvsifwyf&if; (2) &if;wdk‹onf rHpD tajcpdkufþcr&þ(276)þESifhþcv&þ(223) a0gvfukr`%Dtygt0ifþetzAdkvfcsKyf
eJ‹aygif;_yD; &duQm (2) ywfpmeJ‹ ppfqif w±kwf-jrefrme,fpyfrS ppfa&;tuJ ajrmufydkif;wdkif;ppfXmecsKyfvuf °rdŒe,frS w±kwfe,fpyf ref0def;}uD; wdu k‹ vnf; ,ckv (18) &ufwGif tif rsm;. todkif;t0dkif;uom &&dSae_yD;
a&;vkyfcJhwm? w±kwfbufudk xGuf cwf OD;atmifausmfaZmu ajym]um; atmufcH ajcjrefwyf&if; (5) &if;ESifh txd jzef‹cJGv+yf&Sm;cJhouJhodk‹ rdk;rdwf tm;jznfyh ;l aygif;v+y&f mS ;vmum ta&S› t}uD;tus,fvkyfudkifaeonf?
onf taemufEdkifiH ae_yD;þtaemufEdkifiH a&Smw±kwftrsKd;orD;}uD; (2) OD;xHrS ausmfjrifhESifh nDjzpfol yefaq;ausmf 2000 jynfhESpfaemufydkif;rSpI rl;,pf jrefrmEdkifiHY 2004 ckþ{_yDrSþ2006
}uD;rsm;ay: rSDcdktm; }uD;rsm;tay: tm; rlq,fc±dkif rl;,pfaq;0g;wdkufzsuf axG;tygt0if jynfol‹ppfpcef;rª; c|ef aq;rsm;udk ay:ay:xifxif xkwfvkyf ck atmufwdkbmtwGif; rl;,pfaq;
xm;r+þveG u f aJ eonf xm;rSDcdkr+ vGefuJae a&;tzG J Œ u zrf ; rd j cif ; jzpf a ]umif ; avmif,rG ;f wdr‹k mS rlþetzppft&m&Srd sm; a&mif;0,fvma]umif; od&onf? rsKd;pHk tar&duefa':vm (6) bDvD,H
[k þ etzowif ; ygþ aoma]umif h tef yavmifvli,ftzGJŒu owif;xkwf ESifh tay;t,l&Sdaoma]umifh tzrf;r 2004 ckESpfqef;ydkif;Yvnf; yef zdk;eD;yg; zrf;rdcJha]umif; &JcsKyf Adkvfrª;
pGyfpJGcsufonf rSef t,f v f ' D . a&S › t jyefonf? cH&jcif;jzpfEdkifa]umif; udkbkef;ausmfu aq;ausmjf rifEh iS hf Adv
k rf ;ª }uD;pHa&$omwd‹k csKyfcif&Du _yD;cJhonfh'DZifbmþaejynf
uefr+r&SdbJ EdkifiHw vm;tvmonf us rl;,pfaq;rsm;udk Zefe0g&D (28) ajymonf? qufpyfzGifhxm;onfh Star Light pD;u awmfowif;pm&Sif;vif;yGJwGif xkwf
umqufqHa&;rl0g qHk;cef;wdkifae_yD[k &ufY zrf;qD;&rdjcif;jzpf_yD; trsKd;orD; “yefaq;ausmfjrifhwu dk‹ wufvm &ufpuf±HktwGif;rS pdwfºuGaq;jym; azmfajym]um;cJhonf?
't& ‚if ; wd k ‹ o nf vnf; ,if;owif; Y
oH±Hk;rsm;ESifh ,cif
uwnf ; u w&m; OD;^m%f0if;
a0zefxm;onf?
etzuþtef
tEkynm&Sif Zm*em ausmif;om;vli,frsm;tm; awGŒqHk
0ifqufoG,fr+&Sd_yD; t,f v f ' D yaysmuf
om;jzpfonf[kþteft,fvf'Djyef]um; oGm;apvdkonfhþ&nf&G,fcsufjzifhþxdkodk‹ yDwmatmif§azazmf0g&D 23 xm;wm?þemrnfawmifazmfjycGirhf &Sb d ;l ? ae&yH/k þ&vmrnfb h ŒJG uþtvkyt
f udik Ef iS hf
Photo: NEJ
c&D;&Snfvrf;av#mufqENjyolrsm; qufav#mufaeqJ
Photo: NEJ
uk0d idk ;f §azazmf0g&D 28 zdk‹þtm;vHk;pDpOfxm;w,f” [k ajym °rdŒydkifwyfzGJŒ/ &JESihf tHk;zsef'kuQonf awmif r aomuf a wmh b l ; ? 'D a e‹ y J
urBmESifhjrefrm_idrf;csrf;a&;twGuf ]um;onf? pcef;rSþwm0ef&Sdolrsm;uþzrf;qD;cJh owif;&wm” [k ajymonf?
c&D;&Snfvrf;av#mufqENjyaeonfh ,cifvþ(30)þ&ufwiG þf befaumuf onf? c&D;&Snv f rf;av#mufaeonft h zGŒJ
_idrf;csrf;a&;tzGJŒonf xdkif;ppfwyfrS °rdŒjrefrmoH±Hk;a&S›rS pwifxGufcGm_yD; rJ 'kuoQ nfvufrw S u
f ikd af qmifxm; udk &Sifaomygu/ &SifacrmEN/ udk&if&Sif
wm0ef&Sdolrsm;. wm;qD;&ef¯ud;yrf; aqmuf°rdŒukd rwfþ(1)þ&ufY 0ifa&muf onfh qENjyolrsm;tm; oufqdkif&m wdavmuESifh uy`d,udkcdkif}uD;wdk‹u
r+rsm;ESifh ¯uHae&aomfvnf; quf rnf[k owfrSwfxm;onfh xdk_idrf;csrf; tHk;zsefpcef;wm0ef&Sdolu xdkae‹n pwifcJh_yD; aemufydkif;Y vl‹tcGifhta&;
av#mufaeqJjzpfonf? a&;tzGJŒudk ,refae‹nae (4) em&D Yyif pcef;odk‹jyefac:oGm;_yD; vufrSwf v+yf&Sm;ol xdkif;trsKd;orD;wOD;vnf;
,ae‹ nae (3) em&DausmfwGif ausmfYvnf; xdkif;ppfwyfrS 'k -Akdvf r&Sdol (2) OD;rSm rJaqmuftcsKyfY yg0ifyl;aygif;vmonf? tpmiwfcHqENjyolrsm; tvif;wef; (9) ESifh yl;aygif;vmonf
xdkif;ppfAdkvf}uD;wa,mufESifh ppfom; rª;}uD;qdkolESifhtzGJŒu rJaqmuf-wmhcf wntdyf&_yD; ,ae‹rGef;vGJY jyefvGwf xkdtzGJŒonf rJaqmufESifh (18)
Photo: NEJ
(4) OD;ygtzGJŒu txuftrdef‹t&[k ta0;ajy;vrf;ay:&Sd awmif]um;wae vma]umif; qENjyaeolrsm;udk teD; uDvrkd w D mtuGmoda‹k &mufae_yD; reuf
qdkum wmhcf±dkif&Sd ppfpcef;±Hk;odk‹ um; &mY a&S›rquf&ef wm;jrpfcJhonf? uyfulnDol jrefrmjynfolrsm;ta&; jzefnaeY rJaqmufudk0ifrnf[k rSef;
jzifh yifah qmifaomfvnf;þjiif;qdck o hJ nf xdkif;ppfwyfrSqdkolwOD;uvnf; yl;wGJv+yf&Sm;r+aumfrwDrS OD;rdk;¯ud;u xm;um rlvtpDtpOft& pdwf0ifpm;
[k _idrf;csrf;a&;tzGJŒOD;aqmifol t&Sif um;jzifha&mufvm_yD; tzGJŒ0ifrsm;. ajymonf? oljrefrmEdkifiHom;rsm;tm; _idrf;csrf;
aomyguu rdef‹]um;onf? wjcm;w trnf/ zkef;eHygwfESifh rJaqmufwGif tpmiwfcHqENjyjcif;udk wudk,f a&;w&m;a[mjcif;/ qENjyvrf;c&D;
zGJŒuvnf; tpDtpOf&yfwef‹&ef xyfrH wnf;cdkrnfhvdyfpmwdk‹udk ar;jref;cJh awmfpwifcJhol tvif;wef; (9) onf tawGŒt¯uH&iS ;f vif;jcif;wkþ‹d vkyaf qmiff
wm;qD;a]umif; od&onf? onf? tHk;zsefpcef;Y qufvufqENjyae_yD; rnfjzpfonf?
t&Sifaomyguu “OD;Zif;wdk‹u xdkif;-jrefrme,fpyf rJaqmuf°rdŒ usefþ(8) a,mufEiS yhf wfoufI tao rwf (2) &uf eHeuf (7) em&Dwd
awmh &or# wvS rf;csif;av#mufae Yvnf;þtqdkyg_idrf;csrf;a&;tzGJŒudk tcsmrod&ao;[k OD;rdk;¯ud;u ajym wdwGif rJaqmuf°rdŒv,fyef;_cHY vlpk
r,f? t]urf;zuf_yD; qufroGm;eJ‹qdk tpmiwfcHqENjyþaxmufcHaeol (9) onf? _yD; °rdŒwGif;rSwqifh xdkif;-jrefrmcspf
_yD; vkyf&ifawmh tJ'Dwm;wJhae&mu OD;ESifh yHhydk;ulnDol (2) OD;wdk‹udk ,ref ‚if;u “tJ'DtxJu tvif;wef; ]unfa&;wHwm;txd pDwef;vrf;
p_yD; OD;Zif;wdk‹uþtpmiwfcHqENjy ae‹rGef;vGJ (2) em&Dcef‹wGif rJaqmuf (9) u quf_yD;tpmiwfcHaewm a& av#muf]urnfjzpfonf? rJaqmufo‹dk O;D wnfaeonfh _ird ;f csr;f a&;c&D;&Snaf v#mufaeolrsm;
azazmf0g&D 16
NEJ/
&efukef°rdŒ&dS obm0"mwfaiGŒokH; pD;wD; NEJ/ azazmf0g&D 15 twGi;f þw&m;0ifaiGvv J , S af &mif;csciG hf tusKd;&S_d yD;þjrefrmukeo f nfrsm;twGuf
wuUpDrsm;twGuf "mwfaiGŒjznfh&ef xkdif;-jrefrme,fpyf rJaqmuf°rdŒwGif aqG;aEG;yJYG þxdik ;f A[db k %ft&m&Sþd Ekid yf xl;jcm;r+&Sdrnfr[kwf[k ajymonf?
qdkifta&twGuf av#mhhcsvdkufojzifh jrefrmusyaf iGEiS þfh xdik ;f bwfaiGuþkd w&m; vm,GwfpHc&ESifhþwmhcfc±dkifukefonf ‚if;u“usaemfwdk&‹ JŒ aiGa]u;pepf
um;qGJcsdefudk ydkrdkxdcdkufvma]umif; 0ifaiGa]u;vJv, S cf iG &hf &efþrSwyf wkH if& }uD;rsm;toif;OuU@ Edkiftrf;zGef;csyf uþwvGw J acsmaf wGjzpfaew,f?þjrefrm
wuUpDorm;rsm;u ajymonf? rnfth pDtpOfonfþjrefrmaiGv'J ikd rf sm;t csKid ;f ,mvdwu ‹kd aiGv'J ikd rf sm;udþk w&m; aiGukd w&m;0if,w l hJ Edik if jH cm;b%fr&Sd
pD;wD;wuUpDrsm; pDtef*sD*ufpf wGuþf tcuftcJrsm;&Sad ]umif;þo&d onf? 0ifrSwfyHkwif&rnf[k ajym]um;onf? bl;? tckqdk&if rJaqmufrSm jrefrm
jznfh&ef ]unfhjrifwdkifrS qdkiftrSwf rJaqmuf°rdŒ&þdS aiGv'J ikd v f yk af eonfh A[dkb%frS Edkifyvm,GwfpHc&u aiGusyf (100) udk xkdif;bwfaiG (3)
(16)/ r*Fvmawmif!Gef‹°rdŒe,frS qdkif qdik t
f rSwf (20) r*Fvmawmif!eG ‹f wiG f &Sn&f n
S v
f sm;vsm;pDxm;onfh wuUpu
D m;wef; jrefrmrsm;onf {nfhEdkifiHom;rsm;jzpf ,if;uJhodk‹ w&m;0ifaiGvJvS,fcGifhrSwf bwfawmifr&csifbl;? jrefrmaiGaps;
trSwf (20)/ awmifOuUvmyrS qdkif pDwm a&Su› qDxnhaf ewJu h m;udk rjrif wufaps;eJ‹yJ pD;ae&w,f” [k ajym ae_yD; aiGtrsm;tjym;r&Sdjcif;a]umifh yHkwifolonf xdkif;EdkifiHom;jzpf&rnf [m 'Dxufydkuszdk‹yJ&Sd_yD; wufzdk‹r&Sd
trSwf (17) ponfhqdkif (3) qdkif&dS &avmufatmifudk um;wef;u&Snf onf? w&m;0ifrw S yf w kH if&eftwGuþf xkid ;f tm jzpf_yD; ydkifqdkifr+bwfaiG (1)oef; jy& bl;“ [k ajymonf?
onhfteuf ,ckv (12) &ufrSpI wm/ um;pD;a& av;ig;&mavmuf&dS &efukef°rdŒrSm pDtef*sDqdkif (20) %mydkifrsm;csrSwfxm;onfh EdkifiHom; rnfjzpfa]umif;/ pdwf0ifpm;olrsm;t w&m;0ifaiGvv J , S cf iG &hf &daS &;þrSwf
qdkiftrSwf (16) ESihf (20) ESpfqdkifwGif w,f” [k ajymonf? &Sd_yD; (3) qdkifrSm pufysufojzifh ydwf jzpfa&;ESifhþb%fojdk‹ y&rnfhþaiGa]u;ydkif aejzifh vmrnfhrwfvwGif wmhcfc±dkif ykHwif&rnfhtpDtpOftaumiftxnf
omþjznfhcGifh«yawmhonf[kþpD;wD;wuU &efukef°rdŒrS pD;yGm;a&;vkyfief;&Sif xm;um usefqdkifrsm;uvnf; rD;ysuf qdkifr+ pnf;rsOf;pnf;urf;rsm;udk vdkuf ukefonf}uD;rsm;toif;odþk‹ vma&muf azmfrnfqv kd #iþf w&m;0ifEiS w fh &m;r0if
pDorm;wOD;u ajymonf? wOD;url wuUpDrsm; pDtef*sDtif*sif onhftcg tvkyfrvkyfEdkifacs? em&efrvG,u f al ]umif;þaiGv'J ikd yf ikd &f iS f qufoG,fEdkifa]umif;ajymonf? ykHpHESpfrsKd;ay:aygufEkdif_yD; aiGvJ'dkifzGifh
xdkodk‹ qdkifav#mhvdkufojzihf pDtef rajymif;cifþ,cifuESiEfh i+d ;f pmyguþ,ck &efuek °f rdŒwiG þf avmavmq,fþpt
D ef jrefrmtrsKd;orD;wOD;u ajymonf? ,if;uJoh ‹kd w&m;0ifrw S yf wkH ifjcif; cGirhf &onfo h rl sm;u vufvaD iGvjJ cif;
*suD m;rsm;wef;pD&onfh um;wef;onf tcg vrf;ay:wGif wuUpDum;enf;yg; *sD ajymif;xm;_yD;om;,mOf (11˜000) olru “b%frSmþbwfwoef;pm onfþrormr+rsm;udþk Oya't&þxed ;f ay; rvkyfawmhbJ ‚if;wdk‹ ,Hk]unf&onfh
rdkifESifhcsD&Snfvsm;um um;pD;a&&mESihf vm_yD; "mwfqDESihf'DZ,fqDokH; um; ausmf&Sd_yD; pDtef*sDqdkifrSm (17) qdkif &if;jy&r,f? tjrwfawmfcGefudkvnf; jcif;jzpf_yD;þjrefrmukefonfrsm;twGuf azmufonf ukefonf}uD;rsm;ESihfom
csD&dSojzifhþpDtef*sDwcgjznhf&efþtenf; rsm;udkom ydkrdkawGŒ&onf[k qdkonf? om&Sdojzihf wqdkifudk wae‹v#if um; (3)þ&mcdik Ef e+ ;f tpd;k &udþk ay;&r,f/ usr tmrcHEiS t hf usKd;ydrk &kd vdS mrnfjzpf[þk Edik f em;vnfr+jzihf «yvkyfzG,f&Sda]umif;
qk;H þ(3-4)þem&DrþS (5-6)þem&Dcef]‹ umo ‚if;u “"mwfqD/ 'DZ,fum;awG pD;a&þ(650)þcefþ‹ pDtef*sDjznfhay;&rnfh wdk‹taeeJ‹uawmh vG,frSmr[kwfbl;/ trf;zGef;csyfcsKdif;,mvdu ajymonf? jrefrmukefonfrsm;u cef‹rSef;onf?
jzihfþum;qGJcsdefyifr&a]umif; tjcm; uvnf; qDaps;}uD;vdk‹qdk_yD; um;cydk oabm&dSaeonf? rJaqmufaps;rSm&Sw d hJ aiGvq J ikd t
f rsm;pk rJaqmuf°rdŒrþS jrefrmukeo f nfwOD; _y;D cJo
h nfþh 'ZD ifbmwGiþf raJ qmufaps;
wuUpD,mOfarmif;wOD;u ajymonf? awmif ; w,f ? þpD t ef * sD u m;awG u odk‹aomf pDtef*sDqdkifwqdkifonf [m xdkif;EdkifiHom; tjynfht0rjzpf]u uþw&m;0ifaiGvv J , S cf iG rhf wS yf w kH ifjcif; rSþjrefrmaiGvq J idk Ef pS qf ikd u f þkd w&m;r0if
‚if;uþ“]unhjf rifwikd u
f rf;em;vrf; vnf; um;qJGcsdefenf;wmudk umrd wae‹v#if um;pD;a& (300) eD;yg;om ao;bl;/ FRC ({nfhEdkifiHom;) awGrsm; a]umifþh a&Sa› v#mufjrefrmaiGwefz;kd ydu k s aiGa]u;vJv, S rf j+ zifþh xikd ;f tm%mydik rf sm;
axmifh t±dk;ukaq;±kHem;u pDtef*sD atmif aps;ydak wmif;]uw,f? wu,f "mwfaiGŒjznfhay;Edkifojzifh ,mOfydkif&Sif w,f” [k ajymonf? qif;vmEdkifzG,f&Sdojzifhþ,if;tpDtpOf uþyxrqH;k zrf;qD;w&m;pGcJ _hJ yD;aemuf
qdkiftrSwf (16) rSmqdk um;awGwef; vnf; °rdŒxJrSm wuUpDpD;a&enf;awmh rsm; tcuftcJ¯uHae]u&onf? ,ckvþ(9)þ&ufwiG þf rJaqmufa'o onfþxkdif;ukefonfrsm;twGufom ,cktpDtpOfpwifvmjcif;jzpfonf?
4
rwf/ 2007 ck á pmrsuEf mS (5)
Photo: NEJ
ay:vpDaqmif;yg;xnfhoGif;onfh*sme,f (30) udk w&m;pGJqdk
yDwmatmif§azazmf0g&D 27 csdef;qdkcJh_yD; ,ckrwfv (9)&ufodk‹ xdkaqmif;yg;Y aemftkef;vSudk pdwfr&Sdbl;?þ'gayr,fhþtrSefw&m;wck cH pmaypdppfa&;ESifhrSwfyHkwifXmeu
yk*d~Kvfa&;±dkif;pdkif;pGma0zefxm;onfh xyfrcH sed ;f qdv
k u
kd jf cif;jzpfonf[þk w&m; “rdkufvHk;}uD;aeol arSmfbDolraemf”/ twGuf r[kwfwmawGudk rjzpfapcsif azmfjycdkif;ojzifh azmfjy&onf[k ajym
aqmif;yg;xnfhoGif;r+jzifh teft,fvf vdkaemftkef;vSu ajymonf? “ygwD0ifrdwfaqGrsm;.tdrfwGif vkduf bl;? rw&m;wmudk tefwrD ¯udub f ;l ? onf?
'DygwD0ifa[mif; aemftkef;vSu &ef aemftkef;vSu ‚if;tm; wdkufcdkuf vHcdkem;pm;aomufae&&Smol”/ “prf; 'ga]umifhrdk‹ w&m;pGJjcif;jzpfw,f” [k EdkifiHa&;v+yf&Sm;olrsm;udk yk*~dKvf
ukefxkwf*sme,f (30) udk w&m;pGJqdk a&;om;xm;onfh aqmif;yg;&Si&f ef&ef acsmif;oHwHwm;&yfuGufwGif aomif ajym]um;onf? a&;t& wzufowf a0zefwdkufcdkuf w&m;pGq
J o
dk l aemftek ;f vS
onf h t r+ ta&;,l & ef o if h r oif h u d k . ‘rolawmftcsif;csif; owif;avGŒ wif & mu oH w H w m;ryk j zpf a eol ” &efukef°rdŒrS *sme,fwm0efcHt,f a&;om;r+rsm;udk azmfjyonfh pme,f wGif trsKd;om;'Drdkua&pDtzGJŒcsKyf
w&m;±H;k u a&So › wD if;ywftwGi;f þtrde‹f avGŒ’ aqmif;yg;azmfjyonfh *sme,f ponfjzifþh wdu
k cf u
kd af &;om;xm;onf? 'DwmwOD;u ‚if;wdk. ‹ *sme,frsm;wGif Zif;rsm;udk ,ckuJhodk‹ jyefvnfw&m; tzGJŒ0iftjzpfrS xkwfy,fcHxm;&_yD;
csrnf[kod&onf? (30)þrSþxkwaf 0olEiS þhf t,f'w D mþ(123) aemftkef;vSu “pme,fZif;avm &ef&ef.aqmif;yg;tygt0if ppftpdk; pGJqdkr+rSm &Sm;&Sm;yg;yg;jzpfonf? a&$wd*Hkbk&m;odk‹ tywfpOf t*Fgae‹
w&m;±Hk;u xdktr+udk vufcHrcH OD;udk toa&zsufr+jzifh &efukefwdkif; urSm olwdk‹&JŒusifh0wfawG&Sd&r,f? &0g'jzef‹onfh ay:vpDaqmif;yg;rsm; aemftkef;vSonf ygwDcGifh«ycsuf wkdif;oGm;a&mufum a':atmifqef;pk
trdef‹cs&ef ,ckv (13) &uf/ (15) prf;acsmif;°rdŒe,fw&m;±H;k wGiþf Zefe0g&D Oya'csKd;azmuf_yD;awmhþ'DvdkrsKd;ra&; udk azmfjyvdkjcif;r&Sdaomfvnf; etz r,lbJ ,ltef'DyD±Hk;odk‹ pmoGm;a&muf ]unfvw G af jrmufa&;twGuþf qak wmif;
&ufESifh (27) &ufwdk‹wGif ±Hk;csdef;rsm; (26) &ufY tr+zGifhw&m;pGJqdkcJhonf? oifhbl;? olwdk‹tay:rSm epfemvdkcsif jyef]um;a&; 0ef}uD;Xmevufatmuf ay;ydk‹r+ESifhpyfvsOf;I2005þazazmf0g&D yGJrsm; «yvkyfaeoljzpfonf?
7
pmrsuEf mS (8) á rwf/ 2007 ck
OD;atmifcif
ppfa&;pD;yGm;a&; yl;aygif;aqmif&Gufr+ EkdifiHyl;aygif;aqmif&Gufr+ukd jr‡ifhwiffzkd‹ jzpfygw,f? wwd,ta]umif;&if;u twwfynmu|rf;usifr+ukd tvGefvkd ArmppfwyfxrJ mS vnf;þolyek ef t ‹J ay;t a]umifh a&eHprD u H ed ;f ukd a&$Œqidk ;f xm;&
wkd;jr‡ifhzkd‹twGuf tdENd,EkdifiHjcm;a&; ¯ud;pm;w,f? tdENd,ta&S›ajrmufjynfe,f (5) ckrSm tyfaeygw,f? etzeJ‹ tdENd,ppf ,lvyk _f y;D þvufeufc, J rf;a&mif;pm;wm wm (10) ESpfausmfyg_yD?
0ef}uD; y&mewfrlcg*sD ysOf;rem;]uyf Armppfacgif;aqmifawGuvnf; wkid ;f &if;om;vufeufuidk v f y+ &f mS ;r+ &Sd oabFmawG tjyeftvSef0ifxGufoGm; rsKd;&Sdw,fvkd‹þtdENd,bufujrifw,f? a&eHpDrHudef; jyefpEkdifzkd‹ tdENd,t
ajy;ukd Zefe0g&D wwd,ywfu oGm; tdENd,ukd r]umc%oGm;]uygw,f? aewmukd ArmeJ‹yl;wGJ_yD; ESdrfeif;zkd‹vkd vmaewmrkþ‹d a&wyfy;l aygif;aqmif&u G f vufeufukdifxJrSm em*wkdif;&if; pkd;&u ppfqifa&;vkyfcsifaewmjzpf
a&mufcJhwmukd]unfh&if tdENd,-etz 2003 ckrSmþ'k-AdkvfcsKyfrª;}uD;armif w,fvkd‹ ,kH]unfvmwmjzpfygw,f? r+ wkd;yGm;w,fvkd‹ qkdEkdifw,f? om;[mþ0gt&ifq h ;Hk ygyJ?þt*Fvyd u f v dk dk ykH&w,f?þem*olykefuvnf;þem*jynf
yl;aygif;aqmif&Gufr+rSm ESpfzufpvkH; at; tdENd,oGm;_yD; 2004 rSm AdkvfcsKyf 'Dta]umif;&if;awGa]umifþh etzeJ‹ tdENd,jynfta&Sa› jrmufykdif;a'o eDacwfuwnf;uþvw G v f yfa&;awmif; olawG&JŒþoabmwlcsufrygbJ a&eH
tusKd;&SdaeykH&w,f? etzppftpkd;& rª;}uD;oef;a&$ oGm;ygw,f? 2006 qufqH&mrSm tdENd,tpkd;&[m t&if rSm jynfe,f (8) e,f&Sd_yD; vlOD;a&u qkdcJh_yD; 1951 jynfol‹qENaumuf,lyGJ xkw, f cl iG rhf &Sb
d ;l vkþ‹d a]unmxm;w,f?
t_rw J rf;vkt d yfaewJþh vufeufypPn;f ukd pufwifbmrSm etz'k-jynfxJa&; vkd vl‹tcGifhta&;eJ‹ 'Drkdua&pDta&; oef; (40) eD;yg;&Sdw,f? tdENd,jynf rSm em*wkdif;&if;om; (99) &mckdifE+ef; tmoHjynfe,frSmvnf; a&eHeJ‹"mwf
tdENd,tpdk;&uay;_yD;þtdENd,olykefukd 0ef}uD; AdkvfcsKyfbkef;aqGu olykefESdrf ukd OD;pm;ray;awmhbJ pD;yGm;a&;eJ‹vkH vGwfvyfa&;r&cifuawmh vlaet ausmfu vGwv f yfa&;ay;zk‹d awmif;qkd aiGŒyudk vf idk ;f ukþd olyek u f r]umc%zsuf
Armppfwyfukdþwkdufckdif;wJhtvkyfygyJ? eif;a&;udpPukd tdENd,rSm tao;pdwf °cHa&;ukd OD;pm;ay;vmwmygyJ? jrefrmh rsm;qkH;eJ‹ t}uD;qkH;jzwfwJh tmoHukd ygw,f? 1963 rSm ukd,fykdiftkyfcsKyf qD;wwfw,f?
jzpfEidk &f ifþpD;yGm;a&;rSmvnf;þESpOf ;D aqG;aEG;a]umif; od&ygw,f? jynfwiG ;f a&;rSmþpGuzf ufw,fvþ‹dk txif tpGJ«y_yD; 'Da'owckvkH;ukd tmoHjynf a&;&wJh em*jynfe,f jzpfvmayr,fh e,fpyfa'ovkH°cHa&;/ ukefoG,f
ESpfzufþtusKd;&SdEkdifwmvkyfzkd‹ pDpOfae 'DZifbma&mufawmhþAv
dk cf sKyf}uD;ol& cH&r,fhudpPukd a&Smif&Sm;vmw,f? vkd‹ ac:cJhygw,f? 'Da'oeJ‹xdawGŒae vGwv f yfa&;vkcd sifwt hJ zGŒJ awGuþvuf a&;/ rl;,pfaq;ESdrfeif;a&;/ avmifpm
]uw,f? zdvpfykdifEkdifiH pDbl;rSmusif; a&$ref; tdENd,ukdoGm;_yD; ppfbufqkdif etzuvnf; ol‹udktm;ukd;avav wJhEkdifiHawGuawmh b*Fvm;a'h&Sf/ bl eufukdifv+yf&Sm;aewkef;ygyJ? pGrf;tif&&Sda&; pwmawGrSmþetzppf
ywJh tmqD,HxdyfoD;nDvmcHrSmvnf; &m yl;aygif;aqmif&Gufr+awG wkd;jr‡ifhzkd‹ Ekdifaygufukdifavavvkyfwwfw,f? wef/ eDayg/ w±kwfeJ‹ jrefrmjzpfw,f? t&ifuawmh w±kwfqDu vuf tpk;d &&JŒ uln, D idk ;f yif;r+udk &&Szd v‹dk t
kd yf
etz0ef}uD;csKyfeJ‹þtdENd,0ef}uD;csKyf pDpOfygw,f? etzjynfxJa&;0ef}uD; 1995 rSm a':atmifqef;pk]unf 'Da'oeJþ‹ tdE,dN jynfrukq d ufo, G f euf,l_yD; b*Fvm;a'h&SfeJ‹þjrefrme,f wma]umifh tdENd,tpkd;&[m etzukd
wkd‹ awGŒqkH_yD; tdENd,olykef ESdrfeif;a&; AkdvfcsKyfarmifOD;[m olykefESdrfeif;a&; ukd ae±l;qkcsD;jr‡ifhwJhudpPrSm etzu xm;wJh ukef;vrf;[m (14) rkdifom pyfrSmþpcef;csavh&Sdygw,f? tckawmh t¯udufay;aewmyg? tdENd,eJ‹&if;ESD;
udpPukd aqG;aEG;w,fvkd‹ ]um;&w,f? udpPtjyifþjynfxJa&;Xme0efxrf;ukd rausreyfjzpf_yD; yl;wGJppfqifa&; &yf us,f0ef;w,f? 'DtxJrSm jynfe,f w±kwf/ tdENd,/ Arm qufqHa&; vmavav w±kwfukdrDSckdr+ enf;yg;
2006 ckESpf tapmykdif;uvnf; tdE, dN rSmþoifwef;ay;avhusifzh v ‹dk nf; qkdif;vkdufwmrsKd;[m tdENd,tpkd;&ukd (4) e,f[m jrefrmeJe‹ ,fpyfcsif; quf aumif;vmwJt h wGuþf em*olyek þf tcuf vmavavyJvkd‹ ajymae]uayr,fh
tdENd,a&wyfAdkvfcsKyf}uD; at&efy&m e,l;a'vDrSm aqG;aEG;a]umif; od&yg txdww f vefj‹ zpfapygw,f?þjrefrmh'rD dk aew,f? t±l;em;csJy&m'&Sf/ em*/ ¯uHvmykH&ygw,f? w±kwf-jrefrmpD;yGm;a&;[m tdENd,-
ua&pDta&;[mþjynfwiG ;f a&;omjzpf r%dyleJ‹ rDZkd&rfjynfe,fwkd‹[mþjrefrm em*jynfe,feþ‹J ppfuidk ;f wkid ;f t]um; jrefrmpD;yGm;a&;xuf tqaygif;rsm;
“etzeJ‹ qufq&H mrSm w,fqw dk þhJ etzt¯uduu f þdk tdE, dN t&m eJ‹e,fpyfcsif;qufaew,f? r%dylrSm e,fpyfa'orSm ArmeJ‹tdENd,ppfwyf pGm }uD;rm;wmrkd‹ w±kwfukd cGmEkdifyghr
tdE,
dN tpk;d &[m t&ifvdk vl‹tcGit hf a&;eJ‹ xrf;awGþxkwaf zmfajymqkv d m]uw,f? vlOD;a& (2) oef;eD;yg;&Sd_yD; em*/ rD yl;aygif;_yD;þxk;d ppfqifwma]umifþh olyek f vm;qkdwm pOf;pm;p&mygyJ?
tdENd,tpkd;&[m etzukd a': Zkd&rfeJ‹ t±l;em;csJy&m'&SfrSm woef;pD pcef; a&$Œajymif;vkduf&wmavmufyJ taemufwkdif;&JŒ '%fcwfta&;
'Drudk a&pDta&;ukd OD;pm;ray;awmhbJ vmþ(10)þoef;avmufomþacs;iSm;cJ&h m &Sdwmrkd‹ jynfe,f (4) ckaygif;rSm vlOD; tusKd;oufa&mufr+&Sdw,f? vGefcJhwJh ,lr+ukdþcHEkdif&nf&Sdatmif etz[m
pD;yGm;a&;eJ‹vkòH caH &;ukd u 2003 rSm a':vm (56) oef;þxkwf a& (5) oef;avmuf&Sd_yD; tmoHjynf ESpfqef;uvnf; yl;wGJppfqifa&;vkyf tdENd,eJ‹w±kwfukd tm;udk;aewmyg?
OD;pm;ay;vmwmygy”J acs;w,f? &efukef-rEœav; rD;&xm; e,frSm (22) oef;&Sdw,f? cJhygao;w,f? 'gayr,fh jrefrme,f tdENd,eJ‹w±kwfu jrefrmhobm0o,H
vrf;jyifqifrGrf;rHzkd‹wJh? e,fpyfa'o r%dyljynfe,f[m (19) &mpk pyfrSm em*olykefawGaxmifcsD_yD; ajc Zmwukþd rsupf u d savavþetzuvnf;
uuf&Sf jrefrmjynfoGm;_yD; ppfypPnf; w,f?þe,l;a'vD-&efuek þf csp]f unfa&; rSmþtdE, dN -jrefrm um;vrf;azmufvkyf tapmykdif; b}uD;awmfrif;vufxuf ukw, f al ejyefwmuk]d unf&h if tdE, dN - ukd,fusKd;&Smvkd‹ aumif;avavjzpf
a&mif;zk‹d aqG;aEG;cJyh gw,f? ]unf;wyf armfawmfum;c&D;ukdvnf; tdENd,eJ‹ wmukv d nf; tdE, dN uyJþp&dwt f ukecf H rSm ArmhvufatmufcHjzpfcJhw,f? jrefrmyl;wGJppfqifa&;[m tcsnf;t aew,f?
OD;pD;AkdvfcsKyf}uD; a*sa*sqif;vnf; etzppfwyfu usif;yEkdifcJhygw,f? w,f?þe,fpyfrSmþrD;&xm;vrf;azmuf t*Fvdyf-jrefrmyxrppfyGJt_yD;rSm ESD;jzpfwmodomygw,f? tdENd,tpkd;&[m b*Fvm;a'h&Sf/
avhusifah &;udpt P wGuf jrefrmjynfudk jrefrmh'Drkdua&pDukd tm;ay;&mu zkv
‹d nf;þtdE, dN uþwkid ;f wm_y;D pD;aeyg_y?D tdENd,eJ‹yl;aygif;vkdufwJh e,fajrygyJ? em*olykefppfqifa&;rSm Armppf blwefe‹J etz&JŒþppfu&l aewmuk]d unfh
oGm;ygw,f? etzeJy‹ l;aygif;vkyfukdifa&;vrf;pOfukd ppfa&;bufrmS vnf;þetzeJt ‹ Ed ,
dN tESpf (20) ausmf vufeufukdifwkduf om; (8˜000) avmuf ESpfpOfyg0if _yD; olykefeJ‹aphpyfaqG;aEG;a&;vrf;pOf
2006 Ekd0ifbmrSm tdENd,avwyf tdE,dN tpk;d & csrSw&f wJt h a]umif;&if; yl;aygif;aqmif&GufwmawG wkd;yGm;ae yGJ0if_yD; 1972 ckESpfrSm jynfe,ftjzpf wkdufckdufae_yD; vufeuf}uD;eJ‹ vS rf; ukd ab;csdwfxm;vkdufykH&ygw,f?
AdkvfcsKyf}uD;þtufpfyDw&m*sDþysOf;rem; (3) ck&Sdw,fvkd‹ qkdygw,f? yxru ygw,f? etzvkdcsifwJh ppfypPnf;ukd todtrSwf«ycH&w,f? vufeufukdif ypfwma]umifh wkid ;f &if;om;t&yfom; wkdif;&if;om;jy\emukd ppfwkduf_yD;
]uyfajy;oGm;_yD; ±k&SeJw ‹ ±kwfvkyf *suf jrefrmjynfrSm w±kwf]oZm}uD;rm;vm tdENd,ua&mif;csae_yD; tdENd,um v+yf&Sm;wJhtzGJŒaygif; (15) zGJŒavmuf&Sd awGom 'kuQa&muf&ygw,f? ajz&Sif;wm[m tdENd,tpkd;&twGuf
wkud af v,mOfawGjyifzu ‹dk pd eP þ‹J ppfypPn;f rSmukd pkd;&drfwmygyJ? 'kwd,ta]umif; uG,fa&;wuUodkvfrSm etzppfAdkvf vkd‹ jrefrme,fpyfrSm tajccswJhtzGJŒ em*jynfe,frSm a&eHeJ‹obm0 tckduftwef‹om tusKd;&SdEkdifygw,f?
tqifjh ri‡ ahf &;ukþd aqG;aEG;]uw,fvo ‹dk d &if;u r[mAsL[meJ‹ pD;yGm;a&;t& awGukd wufcGifhay;xm;w,f? ±k&SqD vnf;&Sdw,f? "mwfaiGŒ wefcsdefaygif; (600) ausmf Armppfwyfukd tm;ukd;vkd‹ tdENd,jynf
&ygw,f?þ2006þ{_yDrSmþtdENd,orRw ta&Sy› idk ;f Ekid if aH wGe‹J yl;l aygif;aqmif&u
G f u 0,fxm;wJþh *suw f u dk af v,mOfawG tdENd,-jrefrmyl;wGJppfqifvkd‹þr%d &SEd idk w
f ,fv‹dk tdE, dN u cefr‹ eS ;f ygw,f? u wkdif;&if;om;olykef aysmufuG,f
ukd,fwkdif jrefrmjynfoGm;vnf_yD; ESpf &r,fqkdwJht,ltq v$rf;rkd;vmwm ukd jyifqifxdef;odrf;&mrSm tdENd,&JŒ yloyl ek þf aysmufu,
G o f mG ;rSmr[kwyf gbl;? 'gayr,f h vuf e uf u k d i f v + y f & S m ;r+ oGm;rSmr[kwfygbl;? Ò
8
rwf/ 2007 ck á pmrsuEf mS (9)
Photo: AFP
'Drdkua&pDcdkifrm&ef w&m;pD&ifa&;vGwfvyf&rnf
ygupPwefw&m;ol}uD;csKyfajym=um;
xdik ;f tm%modr;f acgi;f aqmifajym=um;
Khaleeja Times/ azazmf0g&D 13 Asahi Shimbun/ azazmf0g&D 9 rSwfxm;ygw,f? tJ'g_yD;&if 'DESpf ywfoufI tm%modrf;acgif;aqmif
'Drdkua&pD wdk;wufcdkifrma&;ESifh ,refESpfYtm%modrf;cJhonhf xdkif; ukef/þ'grS r[kwfþaemifESpfqef;avmuf u “usaemfwdk‹ wm;jrpfydwfyifxm;
w&m;Oya'pdk;rdk;a&;udk xlaxmifEdkifrnf[k ygupPwefEdkifiH ppfwyfacgif;aqmif AdkvfcsKyf}uD;qGef rSm tpdk;&opfw&yfay:vmygr,f” wmr&Sdygbl;”[k qdkonf?
tpPvrfrmbwf°rdŒwGifusif;yonhfw&m;a&;qdkif&m uGefz&ifhu xdbGef,m&wfvifu 'Drdku&ufwpf [k ajymonf? wyfqiftpd;k &.vky&f yfonfþEdik if H
a]unmcsufxkwfjyefonf? ygupPwefw&m;ol}uD;csKyf tpdk;&tm; tm%mv$Jay;&eftwGuf tpdk;&opfay:xGef;vmv#if ppf udkESpfjcrf;uGJaponf[k AdkvfcsKyf}uD;
rdk[mrufacsmif'&Du xdka]unmcsufudk uGefz&ifhodk‹wifoGif; _yD; a±G;aumufyu JG kd vmrnfah tmufwbkd m wyf u Ed k i f i H a &;rS q k w f c G m rnf j zpf u ajymonf? “bmjzpfvdk‹vJqdkawmh
tkyfcsKyfa&;/ aiGa]u;ESifh w&m;±Hk;rsm; oD;jcm;vGwfvyfr+ &Sda&;/ Y usif;yrnf[k yxrqHk;t}udrfajym a]umif;/ EdkifiHa&;wGif ‚if;wdk‹ru|rf; ol‹tpdk;&u 'Drdkua&pDrusbl;/ tm
vkyfief;aqmif±Gufr+vdkuf w&m;ol}uD;rsm; cef‹xm;a&;/ ]um;onf? usifa]umif; AdkvfcsKyf}uD;u tqm[d %m&SifqefwhJ t&if;&Sifwa,mufvdk
vkyfief;oabmw&m;t& tumtuG,fay;a&; ponfwdk‹yg0if umuG,fa&;OD;pD;csKyf AdkvfcsKyf owif;pmodk‹ajym]um;onf? vkyfudkifaewJhtwGufyJ”? Adv
k cf sKyf}u;D qGex
f b
d eG ,
f m&wfvif
onf? w&m;pD&ifa&; oD;jcm;vGwfvyfr+&Sda&;twGuf }uD;qGefxdu “taxGaxGa&G;aumuf 0ef}uD;csKyfa[mif;wyfcfqif&Sif xdkif;EdkifiHwGif;AHk;aygufuGJr+rsm;Y ydkif;olykefrsm;.vufcsufjzpfa]umif;
tumtuG,fay;a&;ESifh w&m;ol}uD;rsm;tm; tumtuG,fay;r+ yGJudk atmufwdkbmrSmusif;yzdk‹ owf em0yf xdkif;EdkifiHodk‹jyefvma&;udpPESifh ppfwyfuvHk;0yg0ifjcif;r&SdbJ awmif ‚if;uajymonf?
&onftxd vkyfaqmif&efvdktyfa]umif;/ tkyfcsKyfa&;tm%mydkif
rsm; rauseyfonhfqHk;jzwfcsufudk w&m;ol}uD;u csrSwfonfhwdkif
wm0efrSz,f&Sm;rcH&a&;wdk‹ ta&;}uD;onf[k 'Drdkua&pDðyjyifajymif;vJjcif;jzifh pD;yGm;vlr_nDr#ap&ef w±kwft,f'Dwmawmif;qdk
w&m;ol}uD;csKyfu ajymonf?
Reuters/ azazmf0g&D 5 A[dkcsuf *GrfZljynfe,frSxkwfa0onhf r+/ 0ifaiGuGm[r+/ vlr+zlvHka&;udpPESifh aqmifzj‹kd zpfw,f”þ[kþ‚if;uþajymonf?
wrDvfusm;rsm;uoD&dvuFmtpdk;&udk w±kwfEdkifiHwnf_idrfr+udk _cdrf;ajcmuf Southern Metropolis Daily ESifh awGŒqHk tusihfysufvmbfpm;r+wdk‹u w±kwf vlr+vl‹tzGJŒtpnf; Civil Society
aeonhf pD;yGm;a&;ESifhvlr+a&; rnDr ar;jref;cef;Y EdkifiHOD;wnfav#muf EdkifiHudkþtusyftwnf;awGŒapa]umif; wd;k wufa&;udck iG «hf y_yD;þtpd;k &.tcef;
wdkufcdkufr_jyefpawmhrnf r#jzpfaer+rsm;udk ajz&Sif;&ef 'Drdkua& vS rf;&rnfhvrf;ESifh «yjyifajymif;vJa&; rpPwmZlu ajym]um;onf? u¾udkav#mhcs&efvnf; t,f'Dwm
Agencies/ azazmf0g&D 22 pD«yjyifajymif;vJr+rsm; vkyfaqmif E+ef;wdk‹udk ajym]um;onf? xktd usyt
f wnf;rsm;udak jz&Si;f &ef Zl±l*sifu awmif;qdkonf?
oD&dvuFmrSþwrDvfusm;olykefrsm;uþvGwfajrmufa&;twGuf &rnf[k w±kwfjynfol‹ae‹pOf owif; vlr+a&;zdESdyfr+rsm;ESifh EdkifiHta&S› w±kwfonf 'Drdkua&pD«yjyifajymif;vJ 2002 ckwGif tm%m&vmonhf
±kef;uefwdkufcdkufr+rsm;udk jyefvnfpwifrnf[k xkwfjyefa]unm pm t,f'Dwma[mif;wOD;u ajym ydkif;&Sd csrf;omºuG,f0r+ESifh taemuf a&;udk vsifjrefpGmcsrSwfvkyfaqmif& orRw[l*sifawmifu t,f'Dwmrsm;
onf? aemfa0EdkifiHu ]um;0ifaphpyfay;cJhonhf typftcwf&yf ]um;onf? ydkif;&Sd qif;&JrGJawr+wdk‹t]um; pD;yGm; rnf[k ‚if;uajymonf? ESihf vlt
‹ cGithf a&;v+y&f mS ;olrsm;udk ESyd f
pJa&;onf ysufpD;oGm;_yDjzpf_yD; ‚if;wdk‹tay: tpdk;&ppfwyfu w±kwfuGefjrLepfygwDtmabmf a&;rnDr#onhf jy\emrsm;a]umihf “usaemftckajymaewmu EdkifiH uGyaf eaomfvnf;þqif;&Jom;rsm;udþk 0if
wdkufcdkufr+onf EdkifiH.ordkif;udk aoG;v$rf;onfh pmrsufESmopf owif; pm. t_idr f; pm;t,f' Dw m tcufawGŒaeonfhjyif obm0t&if; a&;pepfajymif;vJa&;udk tpdk;&tzGJŒ aiGyakd umif;vmap&rnf/ ydrk akd xmufyhH
rsm; xyfwdk;ap±Hkom&Sdrnf[k wrDvfusm;wdk‹u ajym]um;onf? Zl±l*sifu EdkifiHawmifydkif; pD;yGm;a&; tjrpf«yef;wD;r+/ ywf0ef;usifnpfEGrf; tajymif;tvJ vkyfwmxuf ydkrdkvkyf rnf ponfjzifh uwdrsm;ay;aeonf?
2002 ckY xdkpOfu 0ef}uD;csKyf &meDvf0pfcf&rfqif;ESifh wrDvf
vGwfajrmufa&;usm; (Liberation Tigers of Tamil Eelam) wdk‹oD;jcm;
a&;xdk;cJhonfhþtypf&yfuwdonfþpm&Gufay: Yomwnf_rJcJhonf?
od&DvuFmY vGefcJhonfh (15) vtwGif; t]urf;zufr+rsm;a]umifh
ta&S›wDarmwGif trSefw&m;aumfr&Sifvkyfief;pwif
vl (4˜000) eD;yg;aoqHk;cJhonf?
BBC/ azazmf0g&D 19 qdkif&mu|rf;usifol (10) OD;yg0ifonhf enf;onfhtjyif ppfrSefonhf jyefvnf
tif'dkeD;&Sm;onftm&SwGif AIDS jyefvnfoihfjrwfa&;udk wkd;jr‡ifhvkyf aumfr&Siu f þtif'edk ;D &Sm;Edik if jH cm;a&;0ef oifhjrwfa&;udk azmfaqmifay;Edkif&ef ta&S›wDarm
aqmif&ef&nf&G,fI ta&S›wDarmESifh }uD;a[mif; tvDtvmwmhpf. xGuf twGuv f nf;þtm;enf;onf[q k okd nf? 1975 - udkvdkeD ay:wl*D
jyef‹yGm;r_tjrefqHk;pm&if;wGifyg0if tif'dkeD;&Sm;wdo k‹ nf aumfr&Sifw&yfudk qdkr+jzifhþvkyfief;pwifvdkufonf? vl‹tcGifhta&;tzGJŒrsm;uvnf; ±kyfodrf;+yD;aemuf tif'dkeD;&Sm;u
AP/ azazmf0g&D 17 tif'edk ;D &Sm;Edik if þH bmvDwiG þf pwifzŒJGpnf; T]um;emr+onf vtenf;i,f T]um;emr+rsm;onf ta&S›wDarm usL;ausmfodrf;ydkuf?
tif'dkeD;&Sm;onf tm&SwGif AIDS jyef‹yGm;E+ef;tjrefqHk;EdkifiHrsm; xlaxmifae_yDjzpfonf? ]umjrifhrnfh ]um;emr+ (5) ckteuf vGwfvyfa&;¯ud;yrf;r+umvtwGif; tif'dkeD;&Sm;.
pm&if;wGif yg0ifvm_yD[k urBmhusef;rma&;tzGJŒ (WHO) u 1999 ckwGif tif'dkeD;&Sm;vuf yxrqHk;jzpf_yD; tif'dkeD;&Sm;wyfzGJŒrsm; qdk;&Gm;vSonhf &mZ0wfr+rsm;udk usL; &ufpufpGmzdESdyftkyfcsKyfr_udk
xkwfjyefa]unmonf? WHO . t}uD;wef;usef;rma&;twdkif atmufrþS vGwaf jrmufa&;twGuþf ta&S› ta&S›wDarmrSqkwfcGmcsdefwGif vkyf vGefcJholrsm;tm; tjypfrSvGwf_idrf;cGifh zmwDvif;wdu k cf u
kd af &;orm;rsm;u
yifcH bGefrJvf*gh'fOD;aqmifonfhtzGJŒu tif'dkeD;&Sm;uíef;rsm;odk‹ wDarmY vlxkqENaumuf,lonhfum aqmifjzpfysufcJhonfrsm;ESifh tif'dkeD; ay;&ef vkyfaqmifcsufomjzpfonf qef‹usif?
&ufowWESpfywfeD;yg; avhvm_yD;aemuf xkwfjyefa]unmjcif;jzpf vtwGif;jzpfysufcJhaom tiftm;oHk; &Sm;ppfwyfu axmufcHonhf ta&S›wD [k qdk]uonf? 1999 - vGwfvyfa&; vlxk
onf? tif'dkeD;&Sm;tpdk;&. AIDS jyef‹yGm;r+wm;qD;a&;¯ud;yrf; wdkufcdkufr+rsm;udk pHkprf;ppfaq;&ef armjynfol‹ppfrsm;. vkyf&yfrsm;udkyg tqdkyg tiftm;oHk;t]urf;zuf qENcH,lyGJtwGif; vl (1˜000)
csufrsm; aumif;rGefaomfvnf; a'oEœ&tqifhwGif ,ckxufydkrdk ‘trSefw&m;ESifhcspf]unfa&; aumfr ppfaq;rnfjzpfonf? r+rsm;a]umifh vl (1˜300) ausmf ao ausmf towfcH&?
vkyfaqmif&ef vdktyfaeonf[k avhvma&;tzGJŒu qdkonf? &Sif’ udk pwifxlaxmifjcif;jzpfonf? tuJcwfrsm;pGmu ,if;aumfr qHk;cJh_yD; odef;ESifhcsDaomvlrsm; xGuf 2002 - ta&S›wDarmvGwfvyf
EdkifiHta&S›zsm; ygyltme,fwGif HIV ul;pufE+ef;onf wEdkifiHvHk; Oya'a&;&mESifh vl‹tcGifhta&; &Sio
f nf w&m;Oya'a]umif;t& tm; ajy;wdrf;a&SmifcJh&onf? a&;&?
ul;pufE+ef;xuf tq (20) ausmfaeonfudk xdktzGJŒuawGŒ&Sd
onf? 2006 ckESpfwGif AIDS a&m*gtopfjzpfyGm;r+ (2˜873)
ckxyfrHawGŒ&Sd_yD; 2004 ckY (1˜195) ckom&SdcJhonf? EsLuvD,m;ta&; tD&efjiif;qefr_ ukvor*~wiG af qG;aEG;rnf
qif;&JrGJawr_tqHk;owfa&;onf BBC, Japan Today/ azazmf0g&D 23
Photo: AFP
ukvor*~vHk°cHa&;aumifpD t_rJwrf;
tm&S.t"dupdrfac:r_jzpf tzGJŒ0if (5) EdkifiHESihf *smr%Dwdk‹onf
The Japan Times/ azazmf0g&D 12 tD&efEdkifiHtm; aemufxyfjypf'%f
tm&Sa'oY pD;yGm;a&;wdk;wufatmifjrifr+rsm;&Sdaeaomfvnf; cwfta&;,lr+rsm; «yvkyf&ef t*Fvef
qif;&JrGJawr+onf tm;aumif;onhf pdrfac:r+jzpfaea]umif; tm&S wGif aqG;aEG;]urnfjzpfonf?
zGHŒ°zd;a&;b%f (ADB) !¸efcsKyfopfjzpfvmrnfh uae'gEdkifiHom; EsLuvD,m; vkyfaqmifcsufrsm;
&m*swfewf*fu ajym]um;onf? rpPwmewf*fu “usaemfhyk*~dKvf udk azazmf0g&D (22) &ufaemufqHk;
a&;&nfrSef;csufeJ‹ tzGJŒ&JŒ&nfrSef;csufeJ‹twlwlyJ/ tm&S&JŒ&nfrSef; xm;_yD;þ&yfqikd ;f &efþEdik if w
H umt%kjrL
csufeJ‹vnf;twlwlyJ/ qif;&JrGJawr+ wdkufzsufESdrfeif;a&;yJ” [k pGrf;tifat*sifpD (IAEA) .qHk;jzwf
ajymonf? 'DZifbm (12) &ufwGif wm0efpwifxrf;aqmifrnfh csufudk tD&efujiif;qefonf[laom
rpPwmewf*fu urBmhqif;&JrGJawolpkpkaygif;. oHk;yHkESpfyHkonf tpD&ifcHpm xGufay:vm_yD;aemuf T
tm&Sa'oY&Sd_yD; w±kwfEdkifiHom; (42) &mcdkifE+ef;ESifh tdENd,vlOD; okd‹ xkwfjyefa]unmjcif;jzpfonf?
a& (78) &mcdkifE+ef;wdk‹onf wae‹v#if tar&duef (2) a':vm tD&eforRw rmrGwftmruf'DeJ
atmufom 0ifaiG&Sdonf[kþajym]um;onf?þ“EdkifiH&JŒwdk;wufºuG,f0 *s'fu “usaemfwdk‹EdkifiH[m EsLuvD tD&ef&dS
,m;udk udk,fhzmomudk,fvkyfr,f”[k bl&mS EsLuvD,m;
r+awGudkþydk_yD;r#r#wwþcGJa0cHpm;Edkifzdk‹vdkygw,f?þtm&S rsufESmESpfrsKd;
pGr;f tifpuf±kH
&Sdaewmukd ydkawGŒvm&w,f? rGefbdkif; (bHkab) eJ‹ &Sef[dkif;rSm ajym]um;cJhonf?
wnfaqmufa&;
awmufywJhtaqmuftODjrifhawG/þtm&S°rdŒjyawGeJ‹þaus;vufawGrSm jyifopfESifh _Adwdefwdk‹u tD&eft vkyif ef;cGiwf ck
qif;&JrGJ awwmawGþjrifawGŒ&r,f”þ[kþrpPwmewf*fuajymonf? ay: aemufxyfta&;,l&ef awmif;qdk
ADBwnfaxmifonfhþESpfþ(40) jynfhnDvmcHþvmrnfharwGifþusKdwdk°rdŒY rnfhoabmxm;rsm; xkwfazmfjyocJh xyfb,fvv kd yk &f rvJqw kd mudþk usaemf oabmwlnDr,fh 'kwd,ajrmufqHk; vnf; vkyfaqmifae_yDjzpfa]umif;
usif;ya&; jyifqif&eftwGufþ*syeftpdk;& t&m&Sdrsm;ESifh awGŒqHk&ef _yD; w±kwfESihf ±k&Swdk‹url owdxm;_yD; wdk‹enf;vrf;&Sm&r,fh taetxm;udk jzwfcsufvdkvm_yD” [k ajymonf? ajym]um;onf?
a&muf&SdpOf rpPwmewf*fuþxkdodk‹ajym]um;jcif;jzpfonf? *syef csOf;uyfoihfonf[k qdkonf? a&mufvmapw,f” [k ajymonf? IAEA u tD&efonf EsLuvD,m; ,if;avmifpmawmifrh sm;onf EsL
onf tm&SzGHŒ°zd;a&;b%fodk‹ aiGa]u;trsm;qHk;xnfh0if_yD; ADB tar&duefEikd if jH cm;a&;Xmeajyma&; jyif o pf E d k i f i H j cm;a&;0ef } uD ; u avmifpmawmihf (328) ckukd emwefZ&f dS uvD,m;vufeufESifh "mwfaygif;zdk
OuU@&mxl;udk *syefuom awmufav#muf&,lxm;cJh_yD; qdck iG &hf o
dS þl wGraf uqDuþ“'Dvydk suu
f u
G f “vHk°cHa&;aumifpDu jypf'%fcwft ajratmuftaqmuftODxJwGif xkwf rsm;twGuf toHk;«yEdkifrnfh ºuG,f0,l
vuf&SdOuU@rSm [±k[dudkck±dk'gjzpfonf? cJhr+u vHk°cHa&;aumifpDtaeeJ‹ aemuf a&;,lru + kd qufvufvyk Ef ikd zf ‹kd tm;vH;k vkyfcJha]umif;/ aemufxyf (328) ckukd a&eD,H xkwfvkyfEdkifrnfjzpfonf?
10
rwf/ 2007 ck á pmrsuEf mS (11)
Photo: AFP
Photo: AFP
ppftwGif;umvu vdifu|ef«ycJhr+rsm; ordik ;f ynm&Sirf sm;uþ'kw, d urBm
twGuf oufqidk &f mEdik if rH sm;udk wdu
k sKd ppftwGi;f tenf;qH;k trsK;d orD;þ(2)þoed ;f
uawmif;yefoihfa]umif; tar&duef zrf;qD;cH&_y;D þ*syefppfwyf.þaqmif]um
uGef*&ufu awmif;qdkonhfqHk;jzwf °rdirf sm;wGiþf vditf oH;k awmfc&H efþtwif;
csuftay: *syeftpdk;&u rausreyf tusyf«ycHcJh&onf[kqdkonf?þxdktxJ
jzpfonf? wGif udk&D;,m;/ w±kwf/ zdvpfydkifESifh
*syefEdkifiHjcm;a&;0ef}uD;þwm±dktm tif'dkeD;&Sm;trsKd;orD;rsm;þyg0ifonf?
qdku uGef*&uf.qHk;jzwfcsufonf 1993þckwiG þf *syefppfwyfuþaqmif
rrSefuefonhftcsufrsm;tay: tajc ]um°rdifrsm;axmifum trsKd;orD;rsm;
cHxm;onf[k ajym]um;onf? tm;þvdiu f |e«f ycJo
h nfuþkd *syeftpd;k &u
*syeftaejzifh ‘Zdrfr,frsm;’ udpP todtrSw«f ycJ_h yD;þ1995þckwiG þf yk*v ~ u d
Edik if .
H -urRmudak jymif;vJypf&ef Edik if aH &;avmuxJ0ifonf[k rpPwm,leyfpu
f ajymonf? udk w&m;0ifajz&Sif;oihfonf[k tar &efyakH iGwckxal xmifumþtrsK;d orD;rsm;
&dueftrwfrsm;u ajymonf? 'kwd tm; avsmfa]u;ay;cJhonf? odk‹aomf
AFP/ azazmf0g&D 18 wD}uD; (2) ck. (16) ESpf]um tm%m ,urBmppftwGif; trsKd;orD;rsm;tm; vdifu|ef«ycHcJh&ol trsKd;orD;rsm;u
2006 ck Edkb,fvf_idrf;csrf;a&;qk&Sif pGJudkifxm;r+tm; csKd;zsuf&rnfhwm0ef *syefppfwyfu twif;t"rRvdifu|ef tpdk;&.avsmfa]u;udkom tvdk&Sd trsK;d orD; (2) ode;f r# *syefppfwyf. vdiaf us;u|efðyjcif; cHc&hJ onf?
b*Fvm;a'h&SfEdkifiHom; rkd[mruf,l udk &ifqdkif&rnfjzpfonf? «ycJha]umif;þ*syefu0efcHcJhaomfvnf; a]umif; awmif;qdk]uonf?
eyfpfonf EdkifiHa&;avmuxJ0ifawmh 0ef}uD;csKyfþcgvD'gZD,m.þb*Fvm;
rnfjzpfonf?
qif;&Jom;rsm;twGuf tao;pm;
a'h&SftrsKd;om;a&;0g'DygwD (BNP)
onf (5) ESpfoufwrf;tukef ,ref
eDaygppfwyfudk atmufajcrS pwifajymif;vJ&efvdktyf[k
eDayg0ef}uD;csKyfajym=um;
acs;aiGb%fwnfaxmifcJhol rpPwm ESpfY ]um;jzwftpdk;&udk tm%mv$JcJh
,leyfpfuþ,ckvukefYþem*g&pf&Swfcf onf?þb*Fvm;a'h&YfS þ'rD u kd a&pDjyefvnf
wD; (Nagarik Shakti) ac: ‘jynfol‹ wnfaxmifonfh 1990 ckuwnf;u
pG r f ; tm;’ ygwD u d k w nf a xmif r nf &Sdwf[mqef0g*sufacgif;aqmifonfh
Photo: AFP
Photo: AFP
jzpf_yD; opfvGifaomEdkifiHa&; wnf t0grDtzGJŒcsKyfu twdkuftcHtjzpf AFP/ azazmf0g&D 16
aqmuf&ef ¯ud;yrf;rnf[k ,leyfpfu &yfwnfcJhonf? armfpDwkef;0g'Drsm;ESifh _idrf;csrf;a&;
xkwfjyefa]unmonff? a0zefolrsm;u rpPwm,leyfpf &,lEdkif_yDjzpfI wcsdefu bk&if*smeif
“usaemfwdk‹EdkifiHa&;rSm ESpfaygif; onfþtxl;ojzifh ‚if;.*&mrif;b%f '&m. zdESdyfa&;ud&d,mtjzpf toHk;
rsm;pGm]um_yDjzpfwJh xdyfwdkufqef‹ atmifjrifaeonfh e,fa'orsm;Y ol cscHcJh&onhf eDaygppfwyfudk atmuf
usifa&; tavhtx&Sdw,f? usaemfh .xifay:ausmf]um;r+udk ydkwGufxm; ajcrSpwifum tajccHususajymif;vJ
EdkifiHa&;uawmh EdkifiHa&;rSm ±dk;om; onf[k ajymqkdonf? oihf_yD[k 0ef}uD;csKyf y&mqyfudktD
r+udkwnfaxmif_yD; EdkifiH&JŒ]urRmudk a&G;aumufyGJ&uf rowfrSwf& &mvmu ajym]um;onf?
ajymif;vJypfr,fhþnD!Gwfr+eJ_‹ idrf;csrf;r+ ao;bJ _yD;cJhonfhZefe0g&DwGif«yvkyf ,ae‹usa&mufonhf eDaygwyfr
EdkifiHa&;yJ” [k ‚if;u owif;axmuf rnfh rJqG,ftpDtpOfrsm;onf t0g awmfae‹tcrf;tem;twGuf ay;ydk‹
rsm;udk ajymonf? rDtzGŒJ csKyfw.
‹dk þESpzf ufaxmufco H rl sm; onfho0%fv$mwGif 0ef}uD;csKyfu
‚if;.EdkifiHa&;onf vlwpkt t]um;jzpfyGm;onfh vl (35) a,muf “ckcsdef[m eDaygppfwyf[m udk,hft eDayg0ef}u;D csKyf *D&yD &mqyfu&kd v
D mu
wGufrjzpfap&bJ t*wdvkdufpm;r+ aoqH;k &aom yËdyuQrsm;a]umifh ysuf cef;u¾/þud, k w
fh m0efawGut kd ajymif; ppfwyfutkd ajccHususajymif;vJcsed w f ef_y[
D k
wyfrawmfae‹tcrf;tem;Y eDaygtrsK;d orD;ppfonfrsm; ppfa&;jypOf qkod nf
uif;&Sif;rnf[k ‚if;uajymonf? cJh&onf? tvJawGvkyfcsdefwefae_yD”[k xnfh
“vlawG[m twdwfu zsufqD; a&G;aumufyt JG pDpOfþysu_f y;D aemuf oGif;ajym]um;onf? u a]unmcsufxkwfjyefonf? vl‹tcGifhta&;tzGJŒrsm;u jypfwifa0 onf trwfae&m (330) &Sdonhf ygvD
a&;v+yf&Sm;r+awGxJuae ±kef;xGuf_yD; ]um;jzwftpdk;&t}uD;tuJ orRw 0ef}uD;csKyf.ajymqdkcsufrsm;udk eDaygppfwyfonf bk&ifESifh vHk;0 zefvsuf&Sdonf? refY (83) ae&m&ap&rnf[k tmrcH
vrf;opfudkþ&SmazGae]uw,fvdk‹þus tD,m*sL'iftmruf.ae&mwGif ppf ppfwyft}uD;tuJu todtrSwf«y qufE$,fr+r&Sdawmh[kvnf; a]unm eDaygtpdk;&ESifh ,refESpfu _idrf; csuf&xm;onf?
aemf,Hk]unfw,f” [k ‚if;uþajym wyfuausmaxmufaemufcHay;onfh onf? “ppfwyf&JŒcH,lcsufeJ‹ zGJŒpnf;yHk csufwGifazmfjyonf? csrf;a&;pmcsKyfcsKyfqdkcJh_yD; ukvor*~ eDaygEdkifiH. q,fpkESpfwck]um
onf? zmc±l'iftmruf (A[dkb%ft}uD;t udk jyifqifajymif;vJcsdefwefaeyg_yD” eDaygppfwyfonf n‡Of;yef;ESdyf . apmihf]uyf]unhf±+r+atmufwGif jynfwGif;ppfYþtenf;qHk;vlþ(13˜000)
rpPwm,leyfpfonf tm%m&yg uJa[mif;) u wm0ef,lonf? [k ppfOD;pD;csKyf ±kcfref*wfuwf0Jvf pufowfjzwfr+rsm; usL;vGefonf[k vufeufcscJhonfh armfpDwkef;0g'Drsm; aoqHk;cJhonf?
iwfrw
G af cgi;f yg;r_a=umifh ae‹pOfuav; (18˜000) aoqH;k ae/
Photo: WFP
11
pmrsuEf mS (12) á rwf/ 2007 ck
&JEidk f
‘w&m;r0ifou l kd w&m;0ifoyl rmþajym tjrwfxw k af oG;pkyjf c,fv,S af eaom [yfwzsyfzsyf 0rf;omvHk;qdk‹ae]uyg cHrsm;.xdk°rdŒudk ±dk;±dk;&Sif;&Sif; ‘]uyf a&;ouJhodk‹ b0&Sifrif;w&m;}uD;. 'dk‹aoG;vnf;r[kwf”qdkonfh jyufvHk;
qdka&;om;r+rsm;rvkyf]uygESifh’ qdk rrSefuefrw&m;onfh t&if;&Siftpdk;& onf?þtb,fa]umifhqdkaomfþ bk&if ajy;°rdŒ’[kom ac:qdka&;om;ygu vHk orD;yrm tvum;,lcsifwdkif;,lae oDcsif;twdkif; woufwmtwGuf
onfhaqmif;yg;a&;_yD;aemufydkif;Y rsm;ESihf jynfov l x l t
k m; vufeuftm; ±l;±l;aeaomAdkvfoef;a&$u xdkodk‹ac: avmufygonf? ‘tm%m&Sifa]umuf a]umif; ]um;odae&ayonf? vSnf;usKd;xrf; uav;xdef;vkyfayOD;
tbOD;&Jacgif (pma&;q&mjr0wD&J udk; v$rf;rdk;tkyfcsKyfaeaom ppftpkd;&/ apcsifI ol‹bufawmfom;aus;u|ef Iajy;&onfh a]umufajy;°rdŒ” [k qdk xdktcgY ‘zGwfrdausmif;jzpf jrpf awmhAdkvfrª;a&[kom atmfajym&rvdk
acgif) u acwfòydif*sme,frSm 'Drdku zufqpftpdk;&/ tm%m&Siftpdk;&rsm; rsm;udkyif vlxk]um;xJodk‹ v$wfvsuf v#ifvnf; &ygonf? rcsrf;om’ qdkouJhodk‹ jynfolvlxk jzpfaeygonf?
a&pDwdkufyGJ0ifolrsm; oHk;pGJaeaom tm;þrdrw d .‹kd ,H]k unfcsutf &þckcaH wmf ]uyfajy;a'oudþk ‘aejynfawmf’þtrnf &Spfav;vHk;ta&;awmfyHka]umifh rSmþae‹ae‹nn pdwfrcsrf;romjzpf_yD; &Spfav;vHk;aemufydkif;rSm ppfom;
a0g[m&tcsKd‹ESifhywfouf_yD; quf vSef qef‹usifwdkufcdkufaeonfh 'Drdku wGifap&eftwGuf ¯udwifIþþ'vefrsm; r&G,fbJESifhapmfuJrif;jzpfpum;yHkyrm trSwfwrJhESifh tukodkvfac:,louJh om;orD;/ &Jom;orD;/ }uH›zGHŒom;orD;
vufaqG;aEG;a&;om;&efþwdkufwGef; a&pDbufawmfom; awmfvSefa&;tif v$wx f m;_y;D þaumvm[vowif;tyg vufeuftm;udk;ESifh idkpm;&,fpm; odk‹ olwdk‹tm; usdefqJrdvsuf usdefpm qdkv#if vufrxyfbl;qdkonfhrlESifh vl
ygonf? tm;pkrsm;twGif;odk‹ v#Kd0‹ Suf0ifa&muf t0if pme,fZif;rsm;udktoHk;csI a&Sr› S wodkuf tm%m&Sdae]uonfhtxJu wdkufolrsm; jzpfae&ygonf? rsm;vnf;&Sdygonf? ‘rac:bJaevdk‹
xdk‹a]umifh pmaygif;pHkudk jyefzwf vmum rdrdwdk‹awmfvSefa&; ysufpD; vrf;a]umif;ay;um ac:a0:ajymqdak p Adkvfoef;a&$yHkudk vGwfajrmufe,fajr a':¯udif¯udifESifh orD;rsm;onf Zm &w,f/ rawmfbJaevdk‹r&bl;’ qdko
&m 10-6-2006þ &ufuþ usaemft h ;D &mysufpD;a]umif; «yvkyfaeolrsm; Ijzpfonf? xkwf pmapmiftcsKd‹wGifþb0&Sifrif;w wmaumif;ESifh arG;vmolrsm;jzpfygu uJhodk‹ ppftm%m&Sifwdk‹. aus;u|ef
ar;vfxJa&mufaeaom ‘awmeJ‹°rdŒu ESifh &efolrsm;bufodk‹ ul;ajymif;oGm; Tonfudk Adkvfoef;a&$tvdkus &m;}uD;yrm &Sifbk&ift0wftpm;jzifh ud, k cf si;f pmw&m;jzifþh wef&mwefa]u; rsm;ESifh trsKd;awmf&rSm &Sufae]uI
ruGmvSyg’ aqmif;yg;tygt0if tcsKd‹ aom cgawmfrD/ wyGJwdk;/ opPmazmuf/ ukvm;zefxdk;xm;onfh zJcsyftwdkif; azmfjyay;vdu k &f mþþt±l;bHak jr‡mufouJh ay;,l ] uygvd r f h r nf ? txl ; ojzif h jzpfygonf?
pmrsm;Yvnf; ‘'Drdkua&pDtwdkufcH tacsmiform;rsm;udkom ac:qdkonfh csKd;ay;vsuf tH0ifcGifus ]uyfajy;ae odk‹ jzpfoGm;ygonf? udk,fhxufedrfhusaeaom qif;&Jom; rnfodk‹qdkap/ vGwfajrmufe,f
tiftm;pkrsm;’ [k a&;om;xm;]u ae&mYþtrsm;qH;k toH;k ðyaomþa0g[m jynfawmf[I l þoHa,mifvu kd uf m ajym jrefrmpum;yHku ‘t±l;bHkajr‡muf wd k ‹ x H r S tvum;r,l o if h y g? xd k r # ajra&muf jynfolvlxkESifh 'Drdkua&pD
onfudk awGŒ&ygonf? Todo k‹ Hk;E+ef;r+ &jzpfonfukd em;vnfomG ;]u_yD; xdo k ‹kd qdak &;om;ae]uonfrmS þ&u S pf &maumif; acs;ajcmufaumufpm;’qdkaomfvnf; avmuf olwdk‹b0arhp&mta]umif; bufawmfom;wdk‹æ ‘aejynfawmf/
rsKd;udk xdt ‹k &ifuvnf;þr]umc%awGŒ ajymqdak &;om; owif;v$ichf surf sm;udk vSayonf? wrl ; omaomt±l ; jzpf a eI acs; r&Sdyg// b0&Sifrif;w&m;}uD;/ wdkif;cef;vSnfh
&ygonf? wcgw&HþEdkifiHa&;rEl;reyfolrsm;þajym 0rf;enf;p&maumif;onfrSm 'Drdk ajcmuf a umuf r pm;bJ jynf o l y d k i f ‘vlrSmtrsKd;/ ]uufrSt±dk;’ pum; vnfonf/ r,fawmf/ crnf;awmf/
‘'Drukd a&pDtwdu k cf t
H iftm;pkrsm;’ qdk]ujcif;rSty r]um;&awmhay? ua&pDa&;v+yf&Sm;aeolrsm;xJYyif ypPnf;rsm; a&mif;cscdk;,lvsuf rpm;zl; yHkuJhodk‹yif Akdvfoef;a&$ESifh a':¯udif orD;awmf/þppfonfawmf’þponfhþya'
[kqo kd nfrmS þ'Drukd a&pDpepfuþkd r¯uduf ppftm%m&SiftkyfcsKyfa&;twGuf ‘]uyfajy;aejynfawmf’ [kþajymqdak &; aomtpm/ r0wfzl;aomt0wf/ rpD; ¯udifwdk‹.orD;rsm;rSmvnf; owif; o&mZfoHk;pum;vHk;rsm;jzifhþtm%m±l;
rESpo f ufrvdv k m;I raxmufcHbJ 'Drdk ajcukyf,lxm;onfh ysOf;rem;a'o om;ae]ujcif;jzpfonf? zl;aom,mOftrsKd;rsKd;/ raezl;rtdyf aumif;vSygonf? wavmurS Adkvf ESifh ol‹aemuf_rD;qGJrsm;udk ajr‡mufxdk;
ua&pDudktwdkuftcH vkyfaeolrsm; w0dkuf awmifil/ anmifav;yif/ a&$ ‘aejynfawmf’qdkonfrSm ya'o zl;aom tdrfESifhtdyf&mrSm tdyfpm;ae rª;aZmf°zd;0if;ESifh r*FvmaqmifoGm; yifhaumfra&;rajymrdzdk‹ vdkygonf?
[k t"dy`m,foufa&mufaeygonf? usifESifh ausmuf}uD;e,fwdk‹Y&Sdonfh &mZfacwftoHk;tE+ef;omjzpfygonf? &jcif;a]umifh twdwfarha&m*gpGJuyf aom tm%m&SiforD;i,foEWma&$. jynf w G i f ; rS m u ‘usm;vnf ;
wenf;tm;jzifh xdktoHk;tE+ef;rSm 'Drdk u&if/ rGefESifh tjcm;vlrsKd;pkt&yfom; xdk‹a]umifh bk&if±l;±l;aeoludk ol‹tvdk vsufb0arha eaom Adkv f o ef ; a&$ r*Fvmaqmif'DAD'DacGudk ]unfh&aom a]umuf&/ usm;acs;vnf;a]umuf&’
ua&pDa&;udkqefu ‹ sifonfh &efolrsm; rsm;tm; jzwfav;jzwfyHkpHrsKd;jzifh &uf usþajrm‡ ufyifah &;om;aeaomþ‘avSv;l tm%m±l;.rdom;pkudkþ “r,fawmfbk t,f'Dwm}uD;wOD;uqdkv#if “olwdk‹ qdkouJhodk‹ ppftm%m&Sifrsm;udkom
[k qdkvdkonfhyrm jzpfaeygonf? &ufpufpuf xdk;ESufwdkufcdkufowf rsm;’aygrsm;aev#if urBmt h v,fwiG f &m;/ orD;awmf/ ajr;awmf/ jrpfawmf” b,fvdkyJzHk;zHk; bk&m;a&S›rSmuefawmh ru ‚if;wdk‹ESifhywfoufaom bmr
ol‹ae&mESifhol tqDtai:wnfh jzwf/þrk'drf;usifhjcif;rsm;a]umifh u&if 'Drukd a&pDacwf vlxk°rdŒawmf/ e,fjcm; [lI avSmifovdkvdkajymifoa,mif wJhtcgusawmh oEœma&$&JŒ r[efwm [kwfonfh aus;u|efuav;rsm;udkyg
atmif ajymqdka&;om;]uv#if ‘ppf jynfe,fom;rsm; odef;aomif;csDvsuf a'oESijhf ynfe,ftoD;oD;Yþ*k%o f u
d mQ a,mif rD;avmif&mavyifh ajr‡mufxdk; awGudk awGŒae&w,f? 'ga]umifhþ r*F xdwfvefa‹ ]umuf&GHa‹ e&_yD; tvdkuft
tm%m&Sifqef‹usifolrsm;/ 'Drdkua& tdk;tdrfypfum pm;&rJhaomuf&rJh 'kuQ &Sd&Sd&yfwnfa&;twGuf ar#mfavwdkif; yifhaumfa&;om;r+rsm;udkvnf; t vmtcrf;tem;wav#mufvHk; owdk‹ xdkuf rsufESmcsKdaoG;ae&onfh o
pDa&;v+yf&Sm;olrsm;/ 'Drdkua&pDtif onfrsm;b0odk‹ a&mufoGm;ap_yD;rS a0;aeOD;rnfrSm ajr}uD;vufcwfr awmfrsm;rsm;zwfae&ygonf? om;&JŒt°yH; wcsufuav;rS rawGŒ& abm&SdaeI rv$Jra&SmifomoHk;pGJ&r+
tm;pkrsm;’ ponfjzifh oH;k E+e;f &ygrnf? topfwnfaqmuf_yD;pD;oGm;aom ppf vGJay? xdkuJhodk‹ ‘'l;ae&m/ awmfae&m’udk wm” [k ajymygonf? rsm; &SdEdkifygonf?
usaemfw‹kd vufeufuikd af wmfveS f %mtm&Sifwdk‹. okomefwpocsKõif; tm%m±l;wdo ‹k nfþ&efuek °f rdŒYþtqD em;rvnfbJ a&;om;ajymqdkaejcif; ‘axmifuvGwfwJhae‹/ &Sifvdifjyef usaemfwdk‹rSm jrefrmjynfwGif;uJh
a&;twGuf e,fpyfxGufvm_yD; wESpf jzpfaom ‘]uyfajy;’ udk ‘]uyfajy;ae ESifh0if;0if;pm;ae&aomfvnf; jynfol‹ rsm;a]umifh tm%m&Sifwdk‹.om;orD; wJhae‹/ tdrfaxmifuswJhae‹’qdkonfh b odk‹ ppftm%m&SifESifhreD;/ wHcg;vm
ESpEf pS af usmt f xdþbkrodbrodEiS þhf “igwd‹k jynfawmf’[lIþolwdk‹tvdkusoHk;E+ef; bufawmfom;rsm;u olwdk‹tm; rsuf rsm;onf i,fxdyfb0iftqdyfwuf 0wGiftaysmfqHk;ae‹ (3) ae‹udkowd& acgufvsuf o&JajcmufcH&rnfh tajc
u wefjyefawmfvSeform; (counter- ae]uonfudkþtrsm;tjym;awGŒ&yg jcnfrjywf apmifh]unfhaeaoma]umifh _yD; jrefrmEdkifiHtESH‹tjym; wdkif;jynfp _y;D a,mufsm;csi;f ud, k cf si;f pmrdygonf? taersKd;vnf; r[kwfyg? xdk‹a]umifh
revolution)”þ[kþqdo k rl sm;&Scd ahJ o;onf? onf? oJEiS &hf yS &f yS jf zpfvsufþtae]uyf/þtpm; &dwfjzifhþoGm;vmvsufþvufvkyfvuf pifumylEikd if aH &mufþjrefrmausmif; rwefr&m ajymqdka&;om;r+rsm;udk
wefjyefawmfveS af &;orm;qdo k nf xdk‹odk‹ac:qdkr+udk Adkvfoef;a&$ESifh ]uyfjzpfvsuf/ jynfolESifha0;&modk‹ pm;aps;onfrsm;rS ukefwdkuf}uD;rsm; ol a usmif ; om;rsm;xk w f a 0aom a&Smifap&Sm;apvdka]umif; Ed+;aqmfyg
rSm jynfolvlxktay: Y acgif;yHkjzwf cdk;om;ig;&mtkyfpk0ifrsm;u ESvHk;av ‘a]umufajy;’ae&onfh jynfow l‹ &m; tqHk; wef&mwefa]u;ray;bJ olwdk‹ o}uFefacGxJrS “'dk‹om;vnf; r[kwf/ onfcifAsm;? Ò
aZmfrif; (vl‹abmifopf)
,ae‹jrefrmjynf.tajctaeudkaqG; aomþtwku d cf rH sm;uþpD;yGm;a&;ydwq f ‹kd Yþuseo f nfuh rBmah 'owGi;f &dþS tjcm;Ekid if H 'D;,m;þEpS Ef idk if o
H museaf wmhonf?þurBm xd k e nf ; vrf ; rsm;um; tjcm;r vmonf tdEdN,&dSjynfe,frsm;teuf
aEG;]u&mwGif pD;yGm;a&;emvefxwdk; ta&;,l&efþEkid if jH cm;tpd;k &rsm;udþk wdu k f rsm;twGuf rSefrrSefESifh tvkyfjzpfEkdif ESifh&ifabmifwef;zdk‹qdkwmudkawmh arh [kwf/ rvGwfvyfonfrsm; yaysmuf ynmwwfO;D a&þpmwwfoOl ;D a&&mckid f
wufr+u yxrtqifhta&;}uD;aom wGe;f aoma]umifh jzpf&onf[k ,d;k pGyf rjzpfEkdifqdkwmudkawmh oltaejzifh xm;vkduf&efom&dSonf? pD;yGm;a&; apI vGwfvyfjcif;[kqdkonfh wHcg; E+ef;vnf; trsm;qHk;jzpfonf?
ajcvS rf;jzpfa]umif; ynm&Siftawmf cH&onf? tmrrcHEidk [
f k vpfyq f ufuþwdwv d if; vnf;aumif;rvm/ ynma&;ESihf usef; rsm;udk wv$mcsif;/ wcsyfcsif; zGifhvSpf ZmwfpepfESifh tjcm;a&S;±dk;pGJt,l
rsm;rsm;ESifh tcsKdŒaom oHwreftokdif; pD;yGm;a&;ydwfqdk‹ta&;,ljcif;udk vif;ajymcJhonf? rma&;vnf; qdk;&Gm;pGmedrfhusvmae &efomvdkonf[k qdkjcif;yif? tqrsm; }uD;pdk;aeao;onfhEkdifiHjzpf
t0kdif;uqdk]uonf? xdkuJhodk‹ pD;yGm; taemufEkdifiHtpdk;&rsm; pwifaqmif jrefrmjynfolrsm; usef;rma&;r onf? bmvkyf]urnfenf;? vGwfvyfr+qdkonfhaumif;uif aomfvnf; u&,fvmjynfe,f trsKd;
a&;wdk;wufvmjcif;onf 'Drdkua&pD &GufcJhonfrSm (10) ESpfavmufyJ &dSyg aumif;/ vl‹oufwrf;wdkvmonf? tdE,Nd Ekid if o H m;pD;yGm;a&;Ekb
d ,fvf atmufY EkdifiHom;wdk‹onf olwdk‹vdk orD;rsm;onf tjcm;jynfe,frsm;rS
ul;ajymif;r+udkvnf; wGef;tm;jzpfap ao;onf?þ'guvnf;þvHk;vHk;ydwfqdk‹ y#rf;r#vl‹oufwrf;onf (58) ESpfom qk&Sif ygarmuQtrmw&mpefu Todk‹ tyfonfrsm;udk vGwfvyfpGmwifjyEkdif trsKd;orD;rsm;uJhodk‹ tcGJjcm;rcH&?
onf? jcif;r[kwfyg? &dSxm;_yD;om; &if;ESD; &dSonf[k ukvor*~zGHŒ°zd;wkd;wufa&; jiif;cHkxm;onf? zGHŒ°zd;wufwufr+udk onf/ pk±Hk;Ekdifonf/ qnf;yl;Ekdifonf/ v,f,m_cHajrrStp tarGqufcHykdif
Ttcsurf eS u f efa]umif;þoufao jr‡KyfESHr+rsm;qufxm;Ekdif_yD; &if;ESD; oif,lEkdifonf/ avhvmEkdifonf? xdk‹ cGifh a,musfm;rsm;ESifhwef;wl&dSonf?
jy&eftwGuf *syef/ awmifudk&D;,m; jr‡KyfESHr+topf rvkyf&eftwGufom[k twlþrvdt k yfonfrsm;udk y,fxw k Ef idk f EkdifiHa&;/ vlr+a&;/ usef;rma&;v+y&f mS ;
ESifh xdkif0rfEkdifiHwdk‹udk erlemxm;I a,bk,sajymEkdifonf? “vlom;wd‹k onf/ jzwfawmufypfEkdifonf? xdk‹t r+rsm;wGif trsK;d om;/þ trsK;d orD; wuf
]unhfygavm[kvnf; qdkxm;onf xdko, dk‹ dk;pGyfvmjcif;onf rckdifvHk? use;f rmjcif;/ wGuf trmw&mpef. oDtdk&Dtvdkt ºuGpGmyg0if]uonf? bma]umifhqdk
udk awGŒ&onf? emrnf}uD; tar&d olwdk‹udkjyefar;&rnfhar;cGef;uawmh & zGHŒ°zd;wdk;wufjcif;onf vGwfvyf onfudk apma]umzdk‹vdkonf?
uefpD;yGm;a&;ynm&Sif *sufz&Dquf TukefvGefcJhonfh ESpfaygif;rsm;pGmt
ynmwwfjcif;onf jcif;Yom rlvtajccHonf[kqdkxm; xdkjynfe,fom;rsm;onf tawmf
ESiþhf tawmfrsm;rsm;aomþpD;yGm;a&;ynm wGif; olwdk‹ b,frSmoGm;tdyfae]uo vufO;D qH;k onf? apmapmumvuyif tjcm;jynfe,f
&Sifrsm;u xdkt,ltqudk axmufcH enf;qdkwmyJjzpfonf? xdtk ,ltqrSeu f efa]umif;þaxmuf rsm;ESirhf wl vGwv f yfpmG pk±;kH ajymqdv k yk f
onf? pDarmvpfyq f ufqakd omþvlra+ A'
ta&;}u;D aom jy&eftwGuþf OyrmwcktjzpfþtEd , Nd Ekid if H ukdifcGifhrsm;&cJh]uIjzpfonf? Civil
txuf y goD t d k & D o nf *syef / ESifh EkdifiHa&;ody`Hynm&SifwOD;. oDtdk zGŒH òzd;wd;k wufr[ _ k æ” awmifykdif;wGif&dSonfh u&,fvmjynf Societyac: vlr+vl‹tzGJŒtpnf;rsm;
awmifudk&D;,m;ESifh xkdif0rfEkdifiHwkd‹t &Duvnf; 'Drdkua&pDrzGHŒ°zd;ao;cif e,fujkd rifEidk o
f nf?þu&,fvmjynfe,f wnfaxmifvkyfykdifcGifh tapm}uD;u
wGuf rSeaf umif;rSerf nfjzpfaomfvnf; umvtwGi;f pD;yGm;a&; t&ifzŒHG °zd;wd;k onf vlOD;a&oef; (30) cef‹&dSonf? wnf;u&dScJhonfuvnf; ta&;}uD;
jrefrmjynftwGufaumrSefEkdifyghrvm; wufvmjcif;onfþvlaer+tqift h wef; pD;yGm;a&;raumif;/ qif;&Jaom jynf aomtcsuf[kqdk&rnf?
[k wzufupOf;pm;rdjyefonf? udk jrifhrm;vmapI wkdif;jynftwGif; ygarmuQtrmw&mpef e,fwckomjzpfonf? rdrdvltzGJŒtpnf;. vdktyfcsuf
jrefrmEkdifiHtm; ppfwyfu toGif vlvwfwef;pm;ynmwwfrsm;þwk;d yGm; at*sifpD. tpD&ifcHpmrsm;t& od& bmjzifhwkdif;wmygovJ? vlom;wdk‹ pD;yGm;a&;rwd;k wufbþJ tkid af eonf rsm;udk awmif;qdyk idk cf iG &hf o
Sd uJo h ‹dk ud,
k f
rsKd;pHkjzifhtkyfcsKyfvmcJhonfrSm 1962ck vmaponf/ xda‹k ]umifþh aemufqufwJG onf? tdrfeD;csif;xdkif;EkdifiHrS EkdifiHom; use;f rmjcif;/þynmwwfjcif;onfþvuf rSmþESpaf ygif;þ(20)þruawmh?þxda‹k ]umifh wkid vf nf;þvGwv f yfpmG 0ifa&mufaqmif
uwnf;ujzpfonf? ,ck 2007ck taejzifh 'Dru kd a&pDuq kd ufvufo,f wdk‹. y#rf;r#vl‹oufwrf;onf tESpf OD;qHk;ta&;}uD;aom zGHŒ°zd;wdk;wufr+ jynfe,fom;trsm;tjym;onf a&eH &Gucf iG &hf ]Sd uonf?þu&,fvmudþk tquf
wGif ‚if;wdk‹tkyfcsKyfvmonfrSm (45) aqmifvmaponf[q k o kd nf?þxt kd usK;d (70) [k xdktpD&ifcHpmrsm;u qdkxm; [k oluqdkxm;onf? xGuaf omþyifv,fauGŒEidk if rH sm;odþ‹k oGm; qufOD;aqmifcJhaomþacgif;aqmifrsm;
ESpfjynfhawmhrnf? olwdk‹udk (45) ESpf qufwdk‹a]umifh EkdifiHom;wdk‹ ydkrdkvGwf onf ? pD;yGm;a&;raumif;aomumv/ a&muftvkyfvkyf]uonf? onfþvGwfvyfcGifhudk wefzdk;xm;av;
vHk;vHk; tcsdefay;cJh_yD;jzpfonf? jref vyfw;kd wufvmonf[v k nf;þxyfqifh ynma&;wGiv f nf;þjrefrmwdþ‹k tvGef rwd;k wuf ao;aomumvrSmyif Ekid if H od k ‹ a omf u&,f v mjynf e ,f o l pm;aomolrsm;jzpfonf?þTonfum;
rmjynf pD;yGm;a&;wdk;wufvmatmif qdkxm;onf? trif;edrfhusvmaeonf? ta&Sa› wmif om;wd. ‹k ynma&;ESiu
hf se;f rma&; wd;k jynfe,fom;rsm;. y#rf;r#vl‹ouf tm;aumif;csufyif?
olwdk‹rvkyfEkdifcJhyg? rGJoxufomrGJ oda‹k omf xdo k t
D &dk o D nf taemuf tm&S (10) Ekid if YH jrefrmEkid if .
H tqifh wufvmap&ef aqmif&GufEkdifonfh wrf;onfþtESpfþ(70)þjzpfonf?þtjcm; ,ae‹jrefrmjynfwGif vli,frsm;
vmonfudk &ifqdkifae&onf? wdik ;f Oa&myEkid if rH sm;wGif tvkyjf zpfI twef;onf eHygwf (8) ae&mwGifom enf;vrf;rsm;&daS eao;a]umif; jiif;qdk jynfe,frsm;wGif y#rf;r#vl‹oufwrf; ausmif;xGufI &&mtvkyf0ifvkyfae
a':atmifqef;pk]unfOD;aqmif rSeuf efcahJ omfvnf;þ,ae‹vuf&u Sd mv &do
S nf?þola‹ tmufwiG þf vmtdEk iS u hf arBm csOf;uyfxm;onf? onfþtESpþf (60)þcefo ‹ m&do
S nf?þu&,f )pmrsufESm (14) aumfvH (5) okd‹æ
12
rwf/ 2007 ck á pmrsuEf mS (13)
a'guw
f mvG%;f aqG
rvGwfajrmufao;wJh wdkif;jynfawG&JŒ tJ'v
D þkd vlxak cgif;aqmif&w dS þhJ wdik ;f jrifom&Sw d ohJ al wGuþkd Oyrmay;jcif;om 'D]um;xJ wwd,EdkifiHu y¾dw y¾dwwOD;usjyefawmhvnf;þppf a&mufae_yDvdk‹ qdk&rSmaygh?
wdu k yf EJG ikd if aH &;umvawGrmS wdu k yf x JG J jynfrSm tqdkyg vlxkacgif;aqmif&JŒ jzpfygw,f? wOD;uvnf; jrefrmjynfta&; olyJ tkyfpkuvS rf;ac:&ifyJ aigufueJx_yD; usaemfwdk‹wdkif;jynfvnf; etz
uae vlxkacgif;aqmifawG ay:xGuf EdkifiHa&;tawG;tac:/ enf;y&d,m,f tqdkyg vlxkacgif;aqmifawG&JŒ ajz&Sifay;awmhr,fhyHkeJ‹ vlxkacgif; oGm;aqG;aEG;awmhra,mif (ol‹vdk vufatmufu vGwfajrmuf_yD; 'Drdku
vmp_rJygyJ? vlxkacgif;aqmifqdkwm ay:rlwnf_yD; wdkufyGJt&Sdeft[kef[m aemufrmS wjcm;Edik if aH &;orm;aumif; aqmif a':atmifqef;pk]unfuakd usmf vludkvnf; [dkuac:aqG;aEG;r,fhyHk a&pDvrf;a]umif;rSefay:udk a&mufwJh
vlxu k þemrnfo±d ykH o J wd ahJ cgif;aqmif taES;tjref odomwwfygw,f? bm awG/ ynm&SifawGvnf; trsm;}uD; _y;D þetzeJw ‹ w
d w
f qdwþf qufqv H qkd uf r&Sdygbl;?) a&;om;ajymqdkaewmudk tcgus&if tckvuf&Sd awmiftmz&d
udk qdkvdkwmr[kwfygbl;? jynfolvl jzpfvdk‹vJqdkawmh jynfolvlxku ol‹&JŒ 0ef;&HcJh]uOD;rSmyg? tJ'DvdkþpkzGJŒ0ef;&Hr+ qH/ a':atmifqef;pk]unfeJ‹ qef‹usif awGŒ&jyefw,f? 'kuQ 'kuQ tdk 'kuQvdk‹yJ uvdkyJ vlxkacgif;aqmifr&Sdvnf;
xk&JŒ &ifxJtonf;xJu wu,fhudk OD;aqmifra+ emufuþkd waoG;woHwrde‹f eJ‹yJ wdkufyGJudk _yD;qHk;atmif wkdufcJh]u bufvrf;pOfudka±G;_yD; rD'D,mrSmþatmf nnf;wGm;aerdawmh&JŒ? armif;ESifEdkifwJh taetxm;rsKd;udk
,Hk]unfudk;pm;wJh acgif;aqmifrsKd;udk eJ‹ wufnDvufnD vdkufygaqmif&Guf wmjzpfygw,f? [pfvdk[pfeJ‹ aemufqHk;usawmhvnf; ajym&&ifawmh usaemfwEdk‹ dkifiH[m a&mufvmrSmyg?
qdv k wkd myg?þ,H]k unfu;kd pm;w,fq&kd m wwfvdk‹ygyJ? ajym&&if atmifjrif_yD;ajrmufcw hJ hJ tqJcH&wmyJ tzwfwifwmyJ? vGwfajrmufao;wJh wdkif;jynfr[kwf tcsKyfajym&&ifawmh tckvdk 'kwd
rSmvnf; olomv#if wdkif;jynfudkvGwf 'gayr,fh vlxkacgif;aqmifwdkif; wdkufyGJawGrSm b,favmufawmfwJh wdu k yf rJG _yD;ajrmufao;wJEh ikd if aH wG avawmh vGwfajrmuf_yD;om;EdkifiH ,tausmh wdkufyGJEdkifiHa&;umvrSm
ajrmufatmifvrf;jyEdkifr,f/ atmifyGJ rSm vdrRmyg;eyf_yD; y&d,m,fºuG,f0wJh EdkifiHa&;orm;yJjzpfjzpf/ b,favmuf rSm b,favmufyJawmfawmf/ b,f awGu pOf;pm;yHkpOf;pm;enf;eJ‹ pOf; vlxkacgif;aqmif a':atmifqef;pk
qDa&mufatmif OD;aqmifac:iifoGm; Edik if aH &;orm;&JŒþt&nftcsif;rsKd;þ&Scd sif wwfwJh ynm&SifyJjzpfjzpf vlxkacgif; avmufyw J wfwwf vlxak cgif;aqmif pm;&if rSm;r,fqdkwmygyJ? ]unfrygbJþtajz&Smr,fqdkwJhþtawG;
Edkifr,fqdkwJh ,Hk]unfudk;pm;r+rsKd;yg? rS &SdrSmyg? &Sd]uwmawmh rsm;ygw,f? aqmif&ŒJ a&Su › kd u|Hxu G _f yD;þigodigwwf udkausmf_yD; rdk;usa±$udk,fenf;eJ‹ q&m 'Drdkua&pDenf;us pOf;pm;yHkpOf; rsKd;awGukd a&Sw › ef;wifae]u&if 'Dru kd
[dt k &ifwacwfuþAdv k cf sKyfatmif aocsmwmwckuawmh ol‹rSm ±dk;om; q&m}uD;rvkyfbJ vlxkacgif;aqmif }uD;0ifvyk cf sifvr‹kd &bl;qdw k mudk tqdk pm;enf;eJ‹ tom;rusao;wJh jrefrm a&pDtppftrSefeJ‹ a0;_rJa0;aeOD;r,f
qef;eJ‹ r[wWr*EDNwdk[ ‹ m wdkufyGJxJu r+&,f/ wdkif;jynfev J‹ lrsKd;twGuf tqHk; &JŒ aemufuom 0ef;&H/ t}uHaumif; ygy¾dwþrodcw hJ m[mþt"duEdik if aH &; jynfoltrsm;pk}uD;&JŒ pdwfxJrSm acgif; vdk‹ ,lqrda]umif;yg?
ay:xGufvmcJhwJh vlxkacgif;aqmif pGefqHk; tepfemcHay;qyfvdkwJh pdwf ^m%faumif;awGay;_yD; twlwuG tuif;ryg;vdk‹ygyJ? aqmifwOD;wa,mufukd ,H]k unftm; bmjzpfvv ‹ kd q
J akd wmhþa':atmifqef;
awGjzpfcJh]uovdk 'DbufacwfrSmqdk &,f tjynfht0&SdwmygyJ? vufwGJwdkufyGJ0ifcJh]uvdk‹ atmifyGJawG Edik if aH &;tuif;ryg;wJt h cgusawmh udk;wJhtavh &SdaeqJqdkwmudk owd«y pk]unf&ŒJ Edik if aH &;tawG;tac:aumif;
awmiftmz&duuþe,fvq f ifrif'v J m;/ vlxt k aeeJu ‹ vnf;þtJ'pD w d "f mwf &cJh]uwmyg? vkyfcsifwmyJod_yD; udk,fhae&mudk,f &rSmjzpfw,f? 'g[m rvGwfajrmuf jcif; raumif;jcif;xuf jrefrmjynfol
ydv
k efuþ0gvufqm/þcsuu f Am;uvyf tay:yJ t"duxm; ,Hk]unfudk;pm; 'gayr,fh usaemfhwdk‹&JŒ jrefrmh'Drdk rodwJhtajctae jzpfukefwmaygh? ao;wJh wdkif;jynfwdkif;rSm jzpfwwfwJh vlxku a':atmifqef;pk]unfudk ,Hk
[mAJv/f þawmifu&kd ;D ,m;uþuifa';*sKH wmud;k ?þ'gayr,fh wdu k yf qJG w kd mu a&S› ua&pDa&;wdkufyGJrSm jzpfaewmu vlxkacgif;aqmifudk 0ef;&H&aumif; obm0ygyJ? ]unfudk;pm;wJhpdwfu tcdkiftrm&Sdae
wdk‹[m wdkufyGJxJu xGufay:vmcJhwJh qHk;uae tepfemcH_yD; rqkwfrepfOD; 'Dvdkyg? vlxku ,Hk]unfudk;pm;wJh rSef;rodbJ tckvdk usqHk;oGm;wJhtcg 'ga]umifhrdk‹vnf; rvGwfajrmuf qJrdk‹ olr rygwJhenf;eJ‹ tajzxkwfcJh
txifu& vlxkacgif;aqmifawGyg? aqmifwdkufyGJ0ifay;r,fh acgif;aqmif vlxkacgif;aqmif a':atmifqef;pk usawmh t&nftcsif;&SdolwOD;tae ao;wJh tajctaeawGjzpfwnfaewJh &if xkwaf rm}uD;yJtzwfwifvrd rhf ,f?
'Duae‹ jrefrmEdkifiHrSmqdk&ifvnf; &Sdzdkv‹ dkovdk oleJt ‹ wl EdkifiHa&;enf;y&d ]unfawmh&Sdae_yD? a':atmifqef;pk eJ‹ ESajrmp&mawmh taumif;om;? wdik ;f jynfawGrmS om vlxak cgif;aqmif jynfolvlxkvufrcHzdk‹u &mE+ef;
&Spfav;vHk;wdkufyGJxJuae ay:xGuf ,m,faumif;aumif;vnf; wygwnf; ]unf&JŒaemufrSm 0ef;&Hay;wJholawG wavmuvnf;þ]um;&jyefao;w,f? qdkwm ay:xGufwmyg? jynfheD;yg; aocsmw,fvdk‹yJ ajymcsif
vmcJhwJh a':atmifqef;pk]unf[m uyfygaerSþatmifyGJukdþjrefjrefqefqef &Sdaewmvnf; trSefyJ? a':atmifqef;pk]unfrygwJeh nf;eJþ‹ Edik f awmiftmz&durSmwkef;uqdk&if ygw,f? tJ'Dvdk vlxkvufrcH&if bm
jynfov l x l u k ,H]k unfu;kd pm;wJh vlxk &rSm jzpfygw,f? 'gayr,fh 0ef;&HaewJholtrsm;pk iHa&;tajz&SmwJh aqG;aEG;yGJwckvkyf vnf;þrvGwaf jrmufcifuþe,fvq f ifrif'J yJvkyfvkyf b,fvdkyJ tkyfcsKyftkyfcsKyf
acgif;aqmifjzpfw,fqdkwmudk b,f tJ'Dawmh vlxkacgif;aqmifawG u EdkifiHa&;y&d,m,fºuG,f0wJh EdkifiH avowJh?þtqJcH&rSma]umufvdk‹vm; vm;udyk þJ vlxak cgif;aqmiftjzpfþt"du acsmacsmarmarmrjzpfEdkifbl;qdkwm
olrS jiif;vdk‹r&Edkifygbl;? rSm vdrRmyg;eyfwJh EdkifiHa&;y&d,m,f a&;orm;aumif;awGr[kwb f þJ tm%m awmhrod/þtzGŒJ pv kH pl u
kH rkd zdwb f þJ taoG; tm;ud;k _yD; wduk yf 0JG ifc]hJ uwmyg? a[m oabmaygufzdk‹vdkygw,f?
vGwaf jrmufrt + wGuþf wdu k yf 0JG ifc/hJ &Sd]uwmrsm;ayr,fh r&SdcJh&ifvnf; &Sd &SifAkdvfae0if;eJt ‹ wl jrefrmjynf'Drdku wltarG;wlawGpk_yD; ukwfukwfukwf tckvGwfajrmuf_yD; 'Drdkua&pDvrf; tJ'ga]umifrh þ‹kd Eikd if aH &;orm;aumif;
0ifaeqJþb,fwdkif;jynfrSmrqdkþjynfol wJo h al wGu0ef;&H_y;D þt}uHaumif;^m%f a&pDqw d o f Ok ;f atmif }uH&mygvkycf o hJ l ukwef þ‹J wHcg;ydwt f pnf;ta0;vdþk toH a]umif;ay:þa&mufomG ;wJt h cgusawmh awGa&m/ y¾dwvlawmfawGyg ig
vlxak wGtaeeJ‹ olw&‹kd ŒJ Ev S ;kH om;xJu aumif;awG ay;]u&rSmjzpfygw,f? awG jzpfae]uvdk‹yJ? wdwv f yk o f mG ;wJyh vJG y‹kd þJ odvu kd &f w,f? rif'Jvm;r&Sdvnf; usefvlawGeJ‹ wdkif; awmfigwwfeþ‹J wAdv k w f rif;xif&mpdik ;f
olwdk‹twGuf trSefwu,f tepfemcH Oyrmtm;jzifþh r[wWr*EN&D ŒJaemuf a':atmifqef;pk]unfudk t}uH 'D]um;xJ y¾dwwcsKdŒuvnf; jynfudk armif;ESifvdk‹&oGm;_yD? _y;D xrif;vufqþkH pkpm;rae]ubJþvlxk
ay;qyfw,fv‹kd cHpm;,H]k unfou l o kd m rSm *s0g[mvmae±l;/ AdkvfcsKyfatmif aumif; ^m%faumif;ay;Edik rf ,fh q&m vlxkacgif;aqmif a':atmifqef;pk awmifudk&D;,m;rSmvnf; 'DvdkyJ? acgif;aqmif a':atmifqef;pk]unf
vlxkacgif;aqmiftjzpf vufcHtm; qef;&JŒaemufrmS þocifjr/þ*sme,fausmf OD;0if;wifvv kd rl sK;d usawmhvnf;þetz ]unfu acgif;rmaevdk‹ awGŒqHkaqG; uifa';*sKHr&Sdvnf;&oGm;_yD?þ'Drdkua& vGwfajrmufa&;udk 0dkif;0ef;¯ud;yrf;]u
udk;]up_rJyg? xdkyk*~KdvfrsKd;[m vlxk&JŒ OD;cspfarmif/þe,fvfqifrif'Jvm;&JŒ u axmifuae vHk;0v$wfray;wJht aEG;a&;rjzpfwmqdk_yD; etza]umif pD&oGm;_yDqdkawmh wifwdkufp&m vlxk _yD; olrudk taumif;qHk;0ef;&Hay;jcif;
ESvHk;om;xJrSm tcdkiftrmae&m,l_yD; aemufrmS þombkt d rfbu D w D v ‹kd þkd Edik if aH &; cgusawmh a':atmifqef;pk]unfudk zm;awGbufudk omomxdk;xdk;awG; acgif;aqmifvnf; rvdkawmhbl;av? jzifhom wdkufyGJudk atmifatmifjrifjrif
om;jzpfvdk‹ ol‹ae&mudk tjcm;b,fol orm;aumif;awG/ ynm&SifawGu tus,fcsKyfcsvdkuf_yDqdkwmeJ‹ wdkufyGJ um awmifajymajrmufajym av#muf t&nftcsif;&SdwJholu wdkif;jynfudk tqH;k owfzþ‹kd ¯ud;yrf;oifah ]umif;þapw
urS bmeJ‹rSvJ,lcsifvdk‹ r&Edkifygbl;? 0ef;&Hay;cJ]h uwmygyJ?þ'g[m xifom uþa&Su › qkd ufra±GŒawmhb;l jzpfaew,f? ajymae]uwmudk ]um;&ao;w,f? wuftkyfcsKyfEdkifwJh taetxm;udk emeJþ‹ t}uH«ya&;om;vdu k &f ygw,f?Ò
aevif;
tar&duefEdkifiHu OD;aqmifOD;&Guf«y uGufy,fcsvdkufjcif;” qdkwJh acgif;pOf trsKd;orD;wcsKd‹ zGJŒpnf;xm;wJh r*Fvm vef‹aezdk‹ rvdkawmhwma]umifh jynf vkyfcJhygw,f? wu,fawmhþtar&duefuþjrefrmh
_yD; wifoGif;cJhwJh jrefrmhta&;qHk;jzwf eJþ‹ a]unmcsuw f apmifuþkd (owif;pOf) artrsKd;orD;pGrf;aqmif&Siftoif; wGi;f rSm&dwS hJ tarausmf a'G;awmfvrG ;f 'DvdktajctaeawG ay:aygufae ta&;qHk;jzwfcsufrl]urf;udk vHk°cHa&;
csurf ]l urf;udþk uv k or*~v°kH cHa&;aumif trnfcH_yD; azmfjycJhygw,f? pwJh cgawmfrDtoif;tzGJŒawGtjyif aeolawGudk tcktcsdefup_yD; jywf wJhtjyif Zefe0g&D (1) &ufup_yD; Zef aumifprD mS þwifoiG ;f cJw h m[mþetzppf
pDu Zefe0g&D (12) &ufrSm rJcGJqHk; aemuf&ufawGrmS vnf;þwuUov kd f etzu t&ifuwnf;u ¯udwifzGJŒ jywfom;om; acsr+ef;ypf]uzdk‹ tcsdef e0g&DtwGuþf ukvor*~v°kH cHa&;aumif tkypf u k þkd wduk ±f u kd xf ad tmifypfao;wm
jzwfcJhygw,f? vHk°cHa&;aumifpDtzGJŒ jrwfol/ pmzwfolwOD;/ OD;rsdK;jrifh pnf;ay;xm;wJþh tpd;k &r[kwaf omtzGŒJ wef_yDvdk‹ olwdk‹&JŒ vufudkifwkwf ppf pD&JŒ tvSnfhusOuU@ae&mudk etzvdk r[kwb f þJ etzaemufu, G uf þw±kwef ‹J
0if (15) EdkifiHteuf axmufcHwJhEdkifiH (Oya') qdkolawGu “ukvor*~udk tpnf;trnfcH vufa0cHtoif;tzGJŒ wyfeJ‹ ausm±dk;tzGJŒtpnf;awGudk aoG; vm;wJh ±k&SoHtrwf}uD; AdkufwmvD ±k&SEdkifiHwkdu ‹ dk urBmhodk;rnf;}uD;awGt
(9) EdkifiH/ ]um;aewJhEdkifiH (3) EdkifiHeJ‹ wvGJtoHk;cs_yD; jrefrmEdkifiHudkþ'kuQay; (30) wdk‹&JŒ tar&duef/ _AdwdefeJ‹ trsKd; xdk;v+H‹aqmfwyfvSef‹ay;aewm jzpfyg csmuif (Vitaly Churkin) u wm0ef,l jzpfea‹J zmfxw k jf yo_y;D þEikd if w H umtv,f
uef‹uGufwJhEdkifiHu (3) EdkifiH &dScJhwJht vdkonfh tar&duef.tm;xkwfr+ a& om;'Dru kd a&pDtzGŒJcsKyftygt0ifþjrefrmh w,f? aerSe;f odvsuef þ‹J bma]umifþh ukvor*~ rSm EdkifiHa&;oduQmcsEdkifzdk‹&nf&G,f_yD;
wGuf vHk°cHa&;aumifpDtzGJŒ0if EdkifiHt pkefarsmoGm;_yD”/ “tar&duefESifh _Ad 'Drdkua&pDa&;v+yf&Sm;aeolawGtay: wu,fawmhþjrefrmhta&;qH;k jzwf qdkif&mþtar&duefoHtrwfopfþtvD wrifwifoGif;cJhwm jzpfygw,f?
rsm;pk&JŒ axmufcHr+udk &&dScJhw,fvdkq ‹ dk wdefwdk‹. jrefrmEdkifiHtay: rrSefr a0zef±+wfcs wdkufcdkufa&;om;xm;wJh csufrl]urf;udk ukvor*~vHk°cHa&; *sef'±kd0kzfþ(Alejan dro Wolff)þuþjrefrmh tar&duefawG wGufcsufxm;wJh
Edkifygw,f? uefvkyf}uHpGyfpGJr+rsm;ESifh jrefrmEdkifiH a]unmcsuaf wGuv kd nf;þetzowif; aumifprD mS w±kwef ‹J ±k&ES ikd if w H u ‹kd ADwkd ta&;qHk;jzwfcsufrl]urf;udk Zeffe0g&D twdik ;f þ'Dq;kH jzwfcsufr]l urf;udþk w±kwf
'gayr,f h uef ‹ u G u f r J a y;cJ h w J h . yuwdtajctaerSef jzpf&yfrSef rD'D,mawGrSm ae‹pOf&ufquf azmfjy oH;k _y;D y,fcsvu kd w
f thJ ay:þwu,fwrf; (11) &ufrSm vHk°cHa&;aumifpDudk wif eJ‹ ±k&SEdkifiHwdk‹u ADwdkoHk;y,fcscJht_yD;
w±kwf/ ±k&SeaJ‹ wmiftmz&du (3) EdkifiH rsm;udk Ed+if;,SOfavhvmjcif;” (tydkif; cJhygw,f? tEdkif&oGm;cJholawGu tar&duefOD; oGif;cJh&ovJqdkwm pOf;pm;p&mjzpfyg rSm w±kwfeJ‹±k&SEdkifiHwkd‹udk a0zefajym
wdt ‹k eufþw±kwef ±‹J &k w S u ‹kd þADwt
kd m%m 1 rS 5 txd)/ “aomif;usef;r+'%f 'Dvdk owif;rD'D,mawGuwqifh aqmifwJh taemuftkyfpkEdkifiHawG jzpf w,f? qdkwJhtoHawG[m jynfwGif;jynfyrSm
ydik Ef ikd if aH wGjzpfaewma]umifþh 'Dq;kH jzwf jrefrmjynfolrsm; cg;pnf;cHcJh&pOfu ajymqdka&;om;wdkufcdkufae&wmudk ygw,f? 'DyGJrSm t±H+;xGufcJholawGu jrefrmhtajctae (Situation in w°ydifwnf; qlqlnHnHay:xGufvmcJh
csufrl]urf;[m y,fcscHcJh&ygw,f? E+wfqdwfaeaomtar&duef/ ,ck tm;r&ao;vdk‹ pGrf;tm;&SiftrnfcH awmh w±kwf/ ±k&SeJ‹ etzAdkvfcsKyfawG Myanmar) [m vH k ° cH a &;aumif p D & J Œ wJhtjyif urBmt&yf&yfu w±kwfe±J‹ k&S
vH°k cHa&;aumifp&D ŒJ q;kH jzwfcsufukd jrefrmEdkifiHzGHŒ°zd;vmcsdefusrS tb,f vl&rf;um;wpkudk aiGay;iSm;&rf;_yD; om jzpfygw,f? tpnf;ta0;tpDtpOfrSm yg0if_yD;jzpf oH±Hk;awGa&S›rSmvnf; 'Drdkua&pDtif
tonf;wxdwx f w
d ef þ‹J apmifah ecJ]h u& a]umifþh vky}f uHpyG pf yJG w
k cf wfygoenf;” Zefe0g&D (30)/ (31) eJ‹ azazmf0g&D 'DqHk;jzwfcsufrl]urf;udk vHk°cHa&; wJhtwGuf ¯udufwJhtcsdefrSm vHk°cHa&; tm;pkawG&JŒ qENjyuefu ‹ Gufr+awG ay:
wJh etzAdkvfcsKyfwpkuawmh 'DqHk; pwJhacgif;pOfawGeJ‹ tykyfcswJhaqmif; (1) &ufawGrSm &efukef°rdŒ&dS tar&d aumifpDrSm raqG;aEG;cifuwnf;u aumifpDudk tqdkwif_yD; aqG;aEG;vdk‹ aygufcJhygw,f?
jzwfcsufudk olwdk‹&JŒ r[matmifyGJ}uD; yg;rsKd;pHkudk qufwdkufa&;om;azmfjy uefoH±Hk;eJ‹ _Adwdo#oH±Hk;wkd‹a&S›rSm ydkp w±kwfeJ‹ ±k&SEdkifiHwdku ‹ ADwdkoHk;_yD; uef‹ &Edik yf gvsuef þ‹J bma]umifþh tcsed af umif; etzppftm%m&Siaf wG&ŒJþzdEydS rf u + kd
tjzpfrSwf,l_yD; 0g'jzef‹r+awGeJ‹ qef‹ cJh]uygw,f? wmawGudkif_yD; toHwdwfqENjycdkif; uGufEdkifw,fqdkwmudk tar&duefu udkrapmifhyJ tar&duefu tvsifpvdk cg;pnf;cHpm;ae&wJh jrefrmjynfolt
usifbuftiftm;pkawGtay: xdk;ESuf wcsdefwnf;rSmyJ at;vGifqdkol wmawGygþqufvuf«yvkycf ikd ;f cJyh gw,f? wGucf suo f &d x Sd m;_y;D jzpfygw,f?þjrefrmh wifoGif;cJh&ovJ qdkwJhtcsufawG[m rsm;pk}uD;&JŒpw d x f rJ mS vnf;þw±kwef ±‹J &k S
wdkufcdkufr+awG t}uD;tus,f«yvkyf zGŒJ pnf;xm;wJþh 88rsKd;qufausmif;om; etzu 'Dv+yf&Sm;r+awGudk &nf ta&;udpu P þkd ukvor*~v°kH cHa&;aumif pdwf0ifpm;zdk‹ aumif;ygw,f? qefu‹ siaf &;pdw"f mwfawGþydrk akd y:ayguf
cJhygw,f? vli,frsm; (jynfaxmifpkjrefrmEdkifiH)/ &G,fcsuf&dS&dSeJ‹ «yvkyfae]uwmjzpfyg pD&JŒ tpnf;ta0;tpDtpOf (Agenda) 'ghtjyif tar&duefEdkifiHu ur vmapcJhwm awGŒ&ygw,f?
Zefe0g&D (14) &ufxkwf etz a'gufwmpdk;vif;qdkol zGJŒpnf;xm;wJh w,f? tar&duefeJ‹ _Adwdefwdk‹&JŒ qHk; rSm xnfhoGif;Edkifzdkt ‹ wGuf vGefcJhwJhESpf ux«ya&;qGx J m;wJþh 'Dr]l urf;rSmþetz w±kwfe±J‹ k&SEdkifiHwku d‹ awmh etz
owif;rD'D,mawGrSm “tar&duefESifh 0HomEkteft,fvf'DeJ‹ rEœav;wdkif; jzwfcsufrl]urf;udk w±kwfeJ‹±k&SEdkifiH pufwifbm (15) &uf ukvor*~vHk AdkvfcsKyfawGudk xdxda&mufa&muf xHuþobm0o,HZmwawGudk aps;
_Adwdefwdk‹uþjrefrmhjynfwGif;a&;udk twGif;&dS EkwfxGufteft,fvf'Drsm;/ wkd‹u ADwdkESpfxyfuGrf;eJ‹ y,fcsvdkuf °cHa&;aumifpDrSm rJcGJqHk;jzwfcJhpOfu ta&;,lEdkifwJh tcsuftvufawG vHk; aygaygeJ‹&&dSae]uwJhtjyif olwdk‹EdkifiH
0ifa&mufpGufzufjc,fvS,fEdkif&eft tvHeu D eG jf rLepfvx l uG af wGþOD;aqmif wJt h wGuf tar&duefet ‹J aygif;ygawG vnf; uef‹uGufrJay;cJhwJh (4) EdkifiHxJ 0rygwJhtwGuf 'Drl]urf;udk vHk°cHa&; awGuxkwfvkyfwJh vufeufawGudk
wGuf ukvor*~vHk°cHa&;aumifpDwGif zGJŒpnf;xm;wJh acwfopfody`HEdkifiHa&; t}uD;tus,f ±H+;edrf‹oGm;cJha]umif;/ rSm w±kwfeJ±‹ k&SEdkifiHwdk‹ yg0ifcJhygw,f? aumifpu D þvufct H wnf«ycJ&h ifawmif vnf;þetzudþk a&mif;csae&wma]umifh
qHk;csufcsufcsrSwfEdkifa&;rl]urf;wif abm*aA'avhvma&;ausmif;awmf olwa‹kd emufrmS w±kwef ±‹J &k v S þkd tiftm; jrefrmhta&;qHk;jzwfcsuf rl]urf;udk acgif;rmvGef;wJh etzAdkvfcsKyfawGu etzbufu &yfwnfay;cJh&wJht
oGif;jcif;tay: þw±kwfjynfol‹orRw om;pk/ EdkifiHa&;abm*aA'avhvm }uD;Edik if aH wGuþcdik cf ikd rf mrm&yfwnfay; tar&duefEdkifiHuwifoGif;zdk‹ avoH 'DqHk;jzwfcsufavmufudk *±kpdkufrSm ay: wzufwvrf;u tusKd;&dSw,f
EdkifiHESifh ±k&Szuf'a&;&Sif;EdkifiHwdk‹u a&;rsKd;qufopfausmif;awmfom;pk aewJt h wGuþf tar&duefet ‹J aemufEikd if H ypfawmhvnf; w±kwef ‹J ±k&w S u‹kd vlod r[kwfbl;qdkwmudkvnf; tar&duef vdk‹ ajymEdkifayr,fh jrefrmppftpdk;&eJ‹
ADwdktm%m Double Veto oHk;I uef‹ eJ‹ etztvkdawmf&d pD;yGm;a&;orm; awG&ŒJ_crd ;f ajcmufra+ wGuþkd pd;k &draf ]umuf &Sif]um; uef‹uGufajymqdkwmawG «y EdkifiHu rodyJraeygbl;? )pmrsufESm (14) aumfvH (1) okd‹æ
13
pmrsuEf mS (14) á rwf/ 2007 ck
Photo: AP
Photo: Reuters
udk (14) rSwfjzwfxm;onf?
,ckvapmapmydkif;u pD;&D;atyGJ
pOfwckwGif t"du±k%f;jzpf_yD;aemuf
&Jt&m&SdwOD;aoqHk;cJh&onfhtwGuf
umwmeD;,m;toif;. rufprD ED kd tm;
upm;uGi;f tydwcf &H onf? xdt ‹k wGuf
ppPvD,eftoif;onf tifwmrDvef
toif;udk ajrmufbuf rdkif (650) t
uGm qDpDem°rdŒ&Sd rElZDuGif;wGif wHcg;
ydwf {nfhcHupm;cJh&onf?
tifwmrDvefonf a0:vfwmqif
jrL&,f. acgif;wdkuf*dk;&_yD;aemuf
xdef;upm;cJhonf? 'kwd,ydkif; yGJjyef
p_yD; (4) rdepfwGif qdkvm&Du 'kwd,
*d;k oGi;f um zmbD,*kd a&mhqu kd umwm
eD;,m;*dk;orm; tmref'dkyifwme,fvD
udkausmfI wwd,*dk;udk oGif;,lonf?
ZDe'D if;ZD'ef;. xk;d azmufupm;[ef
tifwmrDvef. aemufwef;cHppf
trSm;rsm;a]umifh umwmeD;,m;wdkuf AP / azazmf0g&D 24 ,l_yD;wJhaemuf urBmopfwck awGŒ&SdcJh
ppfrª; *sD,kdemompyDeDqDESifh a*smf*sD,dk ZDeD'if;ZD'ef;onf ,ae‹usif;yonfh w,f? tck°ydifyGJrSm 0ifupm;ovdk t
atmifycJG aH eonfh tifwmrDveftoif;om;rsm; ud±k ekd mwdþ‹k *d;k oGi;f cJ]h uaomfvnf; wdu
k f qif;&Jom;rsm;ulnDa&; &efyHkaiGabm opftopfawGukd awGŒ¯uH&wmþusaemf
Reuters / azazmf0g&D 25 wmqifjrL&,f axmifhuefabmrSw rdkApf/ *sLvD,dkc±kZfwdk‹. 'kwd,ydkif; ppfrª; tDb&m[ifrdkApfESifh *sLvD,dkc vH;k yGw
J iG þf 0ifa&mufupm;onf? T&ef t&rf;pdwfv+yf&Sm;w,f” [k owif;
tifwmrDveftoif;onf umwmeD; qifh acgif;wdkufoGif;onfh tm;vyf oGif;*dk;rsm;u (24) yGJupm;_yD;onfh ±dkwdk‹. wefjyefwdkufppfrSwqifh trd yHkaiGyGJonf 2006-urBmhzvm;yGJt_yD; pm&Sif;vif;yGJwGif ajym]um;onf?
,m;ESifh upm;onfh ,ae‹yGJwGif (5- csdefray;cif tcsdeftxd rav#mhwrf; tifwmrDvefuþkd (66)þrSw&f &Sad ponf? t&oGif;onfh *dk;rsm;u csefyD,Hvd*f abmvHk;avmurS tem;,lcJhcsdefrSpI T&efyHkaiGyGJudk xdkif;EdkifiHajrmuf
2) *dk;oGif;,ljcif;jzifh pD;&D;at (17) ckcHupm;cJhonf? tifwmrDvefonf &uf*sDem;t °ydifbuf AvifpD,mESifh (2) *dk;pDoa& olyxrqHk;jyefupm;onfh abmvHk;yGJ ydkif;&Sd csif;rdkif°rdŒwGif «yvkyfcJh_yD; xdkif;/
yGJqufwdkuf tEdkif&onf? odk‹aomf pefwD,m*dk qdkvm&D/ zm oif;udk (3-0) *dk;jzifhtEdkif&onfh uscJhonfh toif;.pdwf"mwfudk jr‡ifh jzpfonf? pifumyl/ rav;&Sm;/ tif'dkeD&Sm;wdk‹rS
umwmeD;,m;toif;onf a0:vf bD,dk*a&mhqdk/ ZvmweftDb&m[if 'kw, d ae&mrS attufp±f ;kd rm;toif; wifay;EdkifcJhonf? ZD'ef;onf owif;pm&Sif;vif;yGJY abmvHk;orm;rsm;/ xdkif;tausmft
abmvHk;avmurS tem;,lcJhonfh armfrsm;pGmESifhtwl ZD'ef;u yg0ifqif
ta]umif;ESifh pyfvsOf;onfh ar;cGef; E$Jonf?
ol&Jaumif;a&m vl=urf;ygjzpfcJh&onfh pyg;wkdufppfrª; a&mfbDudef; rsm;udk ajzqdk&efjiif;qefcJhonf?
urBmhtaumif;qHk; abmvHk;o
csi;f rdik jf rLeDpy,ftm;upm;uGi;f Y
usif;yonfh T&efyHkaiGyGJudk y&dowf
rm;qk (3) }udrf&cJhonfh ZD'ef;onf (20˜000) ausmf tm;ay;]unfh±+]u
AFP / azazmf0g&D 25
Photo: AFP
pydefEdkifiHrS urBmhtqifh (2) &m tjzpf &ufowWywf (160) ]um xdef; wef;rqif;&a&; ±kef;uefae&onfh
az;vfem',fudk pHE+ef;trSwf (3˜415) EdkifcJhonf?þaumem;pfonfþol.tESpf tufovufwpfbb D mvftt kd oif;udk
rSwfjzwfxm;onfh a&mf*smzuf'&m; (20) ausmf]um ya&mfzuf&iS ef ,fwif; (3-0) *dk;jzifh tEdkifupm;_yD; olwdk‹. *kd;oGif;_yD; atmifyGJcHaeonfh tDwkd;
u urBmhtqifhwpfae&mudk pwif&&Sd epfupm;orm;oufwrf;wav#muf taumif;qH;k yHpk uH þkd jyefvnfawGŒ&o dS nf? (4) oif;twGi;f vGwv f wG u
f if;uif;&Sd
cJph Ofuwnf;uþol.upm;yHk wd;k wuf *&if;qvif;csefyD,Hqk (8) }udrf&&SdcJh 'l;'%f&mcGJpdwfukoum (4) v aeonf?
aumif;rGefcJha]umif; ajym]um;onf? onf? olonf jyifopftdk;yifcsefyD,H ausmf tem;,lcJh&_yD;rS jyefvnfupm; &D;&Jvfruf'&pfonf paeae‹u
“usaemfþ'Dae‹a&mufvmzdy‹k þJ apmifh qkudk r&cJhaomfvnf; 1976ck tar&d onfh tDwkd;onf tm;vyfcsdefray;rD °rdŒcH°ydifbuf tufovufwDudkruf'
pm;aecJhw,f? usaemf t&rf;yJpdwf ueftdk;yif;°ydifyGJwGif ajrap;uGif;Y (5) rdepftvdkY a&mfe,fvf'if[kdxHrS &pfESifh w*dk;pDoa&us_yD; AvifpD,m
v+yf&Sm;aeygw,f? 'g[m usaemfh tEdkif&&SdcJhonf? vufzsm;cgavmufonfh abmvHk;ay; u *sifeufpfwpfwm&m*dkemESifh w*dk;pD
ya&mfzuf&Sife,f upm;orm;b0w “*sifrD[m t_rJwrf;}uD;jrwfae ydk‹r+udk csdwf,l_yD; *dk;orm;udkausmfI oa&usonf?
av#muf csKd;cJhwJh t}uD;rm;qHk;pHcsdef wJþh upm;orm;awGxu J wa,mufyg? tedrfhabmuefoGif;jcif;jzpfonf? AvifpD,monf &moDukefcgeD;
awGxu J wckqw kd m vH;k 0taotcsm }uHŒcdkifr+aumif;aumif;eJ‹ tcsdeft]um xdyfqHk; (4) oif;teuf useft wGiþf uvyftoif; pHcsdew f ifajymif;a&$Œ
yJ? 'DpHcsdef[m usaemfeJ‹twl tcsdeft }uD;upm;EdkifcJhvdk‹vnf; ol csefyD,Hqk oif;rsm;oa&uscJhojzifhþtrSwfZ,m; a]u;,l±kd (25) oef;jzifh &D;&JvfbDwpf
awmf]um&Sad er,f? tenf;qH;k aemuf awG trsm;}uD;&cJhwm”þ[k zuf'&m; xdyfwGif (2) rSwftomjzifh OD;aqmif rS a&mufvmonfh *sKd;tmuGif;.oGif;
qkzvm;ESit
hf wl a&mf*smzuf'&m; xyf (3) ESpfavmufþ'Dae&mudkþaocsm u ajymonf? Edkifvmonfh bmpDvdkemonf (24) yGJ *d;k jzifþh yGu
J Okd ;D aqmifaeaomfvnf;þ'%f
Reuters / azazmf0g&D 26 qGpZf mvefEikd if o
H m;þzuf'&m;onf aygufqufxdef;Edkifvdrfhvdk‹ usaemfxif aumem;pfonf ol.upm;orm; upm;_yD;aemuf (49) rSwfjzifh OD; &m&tcdsefydka&muf_yD; (2) rdepfwGif
a&mf*smzuf'&m;onf urBmhtqifh 2004 ck Zefe0g&D (2) &ufrSpI urBmh w,f”þ[kþzuf'&m;uþ'lbikd ;f Yþowif; oufwrf;wav#mufþcseyf , D q
H þk (109) aqmifaeonf? *sifeufpwpfwdkufppfr;ª þ*smAD;,m;ay:
wpfwif;epform;tjzpf (161) ywf tqifwh pfþwif;epform;tjzpfþ]um&Snf axmufrsm;udk ajym]um;onf? qk&cJh_yD; a&mf*smzuf'&m;rSm ,ckt qDADvmu *Dwmaz;toif;ESifh *dk; wDvdk tavmawmfjzwfwifay;onhf
qufwdkuf &yfwnfEdkifjcif;jzifh trsKd; &yfwnfcJh_yD;aemufþ*sifrDaumem;pf tar&duefvlrsKd; *sifrDaumem;pf xdþ(47)þqkomþ&&Sad o;onf?þzuf'&m; r&Sdoa&us_yD; (47) rSwfjzifh aemuf abmvH;k udþk vlpm;0ifvmolþ±lbifuuf
om;wif;epfavmuudk v$rf;rdk;jc,f touf (30) t&G,fu pdkufxlcJhonfh onf 1974 ck ZlvdkifrS 1977 ck ]o*kwf onf ,refESpf 'lbdkif;tdk;yif; AkdvfvkyGJ rSvdkufaeonf? AvifpD,mESifh &D; px±dku acgif;wkdufacsy*dk;oGif;_yD;
vS,fEdkifr+ pHcsdefopfudkwifvdkufonf? rSwfwdkifudk arS;rSdefoGm;aponf? twGif;þurBmhtqifhwpfwif;epform; Y &maz;vfem',fudk ±H+;edrfhcJhonf? &Jvfruf'&pftoif;wdk‹onf xdyfqHk; oa&wpfrw S jf zifþh auseyfvukd &f onf?
15
bmpDvedk mtoif;
ok;H *k;d =*k;d r&Sjd zifh
rwf/ 2007 ck/ trSwf (166) tEkid &f &ef
tDw;dk *k;d oGi;f
pm 15 okd‹æ
Photo: AP
AFP/ azazmf0g&D 25 AP/ azazmf0g&D 25
tmqife,fu cs,fqD;toif;udk (2- vHk;awGeJ‹ vJypfcsifpdwfaygufw,f? ,ae‹,SOf°ydifonfh vd*fzvm; aemuf
1) *dk;jzifh±H+;edrfhonfh vd*fzvm; aemuf usaemf tm;vHk;udkzsefajzzdo k‹ m tJ'Dae qHk;AdkvfvkyGJwGif cs,fqD;u tmqif
qHk;AdkvfvkyGJudk ±kyfysufqif;ysufjzpf &mudk ajy;cJhwm? udkvdkeJ‹þtDbdka&;wdk‹ e,ftoif;udk (2-1) *dk;jzifh tEdkif&
aponfh tkyfpkvdkuf&efyGJjzpfyGm;_yD; udk awmfcdkif;zdk‹¯ud;pm;cJhwm? tJ'DrSm AdkvfpGJonf?
aemuf tmqife,fwdkufppfrª; tDref 0def;b&pfcsfu usaemfhqDajy;vmw,f wdkufppfrª; 'D'D,m'a&mhbmu
EsL&,ft'Dab,mu oltxkwfrcH& xifw,f?þolu ‹ þkd wGe;f vduk rf v d m;rwGe;f tEdkif*kd; (2) *dk;pvHk;udk oGif;,l_yD;
oifh[k tckdiftrm ajym]um;onf? vdkufrdbl;vm;awmh usaemfrrSwfrd toif;acgif;aqmif *|efw,f&rD mS xkyd JG
um'pfzaf xmif awmhb;l ?þtJ't D csed f Yþxdwv f efp‹ ;kd &drzf ,
G þf OD;acgif;'%f&m&
Photo: AP
zG,fzG,f&m&m "mwfyHkowif;twkdtxGm
Photo: AFP
Photo: AP
Photo: AP
Photo: AP
Photo:Getty Images
acwfòydif*sme,fukd vGwfajrmufe,fajrwGif ykHESdyfxkwfa0jzef‹csdonf? The New Era (Khit Pyaing) Journal is printed, published and distributed in Liberated Area.