You are on page 1of 70

cifjrwfo,

G f

jrefrmEkdifiHokdY*syefwkdY 0ifvmjcif;ESihf
&ckdifa'o zufqpfawmfvSefa&;

jrefrmEkdifiHokdY*syefwkdY 0ifvmjcif;ESihf
&ckdifa'o zufqpfawmfvSefa&;

jyKpkol

cifjrwfo,
G f

&efukefwuokdvf? orkdif;r[m0dZmbGJYtwGuf xuf0ufusef&Sdaom


wm0efukd jznhfpGrf;&ef 1998 ck arvwGif
wifoGif;onfhusrf;jzpfonf/

&efuek w
f uov
dk f
orkid ;f Xme
1998

cifjrwfo,
G f

jrefrmEkdifiHokdY*syefwkdY 0ifvmjcif;ESihf
&ckdifa'o zufqpfawmfvSefa&;

2
tcsKyf

usr;f onf 1942 rS 1945 twGi;f &ckid af 'ozufqpfawmfveS af &;ukd wifjyxm;onfu


h sr;f jzpfonf/
jrefrmEdik if o
H Ydk *syefw0Ydk ifrvmrDuyif &efuek u
f dk odr;f yku
d Nf y;D ygu vGwv
f yfa&;aMujimay;rnf[k jrefrmESi*fh syef
wkdY ywd&SdcJhMuonf/ jrefrmEkdifiHtwGif;okdY *syefwkdYa&mufvmaomtcgwGifum; uwdukdazmufzsufcJhMuonf/
jrefrmjynfov
l x
l u
k v
dk nf; ESyd pf ufvmcJo
h jzihf Armhvw
G v
f yfa&;wyfrawmfEiS fh *syefwYdk roifrh wifjh zpfvmcJo
h nf/
xkdYaMumihf ArmhvGwfvyfa&;wyfrawmf\tiftm;ukd avsmhcsNyD; ArmhumuG,fa&;wyfrawmftjzpf zGJUpnf;apcJh
onf/ xkdtcsdef *syefwkdY ppfa&;&SHK;edrfhvmojzihf vGwfvyfa&;vkdvm;aom jrefrmwkdYtm; vGwfvyfa&;ay;
jyefvnfqGJaqmifcJhonf/ ,if;wkdYpdwfwkdif;us cs,fvS,fEkdifrnfh a'gufwmbarmftm; t"dywdajrmuf jrefrmh
vGwv
f yfa&;aMujimay;cJo
h nf/ okaYd omfvnf; tcsKyt
f csmtmPmukd *syefppfbufu qufvufqyk u
f idk x
f m;cJh
onf/ *syefwkdY\ zdESdyfcsKyfcs,frIrsm;aMumihf jrefrmhpD;yGm;a&;? vlrIa&;? ynma&;? usef;rma&;wkdY tbufbufrS
edrfhusvmcJhonf/ odkYzufqpfokyfukd awGUvm&ojzihf jrefrmwkdY zufqpf*syeftm; jyefvnfawmfvSef&ef
jyifqifvmcJo
h nf/ *syefwo
Ydk nf jrefrmjynfrbufwiG o
f mru &ckid w
f idk ;f wGiyf g cs,v
f ,
S cf MhJ uonf/ &ckid w
f idk ;f &if;
om;wko
Yd nf *syef0ifrvmrDuyif *syef0ifvmygu *syefEiS afh cwomvufwNJG y;D aemufyidk ;f wGif jyefvnfawmfveS f
&rnf[k cH,x
l m;cJo
h nf/ xkaYd Mumihf *syef0ifvmcsed w
f iG f *syefEiS [
fh efjyomaygif;Ny;D zufqpfawmfveS af &;twGuf
&ckid af jymufusm;wyfzUJG ukd zGUJ pnf;cJo
h nf/ ajymufusm;wk\
Yd vkyif ef;pOfrsm;ukd *syefwt
Ydk m; ulnjD cif;jzihf azsmufzsuf
xm;cJMh uonf/ zufqpfawmfveS af &;twGuf jynfyokYd xGucf mG oGm;aom ocifoed ;f azrSwqifh tdE,
d &Sd r[mrdwf
ppfXmecsKyfESihf vQKdU0SufqufoG,fcJhonf/ Armjynfrzufqpfwkdufzsufa&; jynfolYvGwfvyfa&;tzGJUcsKyfESifh
qufo,
G
f Ed idI ;f Ny;D *syefwt
Ydk m; &ckid w
f idk ;f rS yxrqk;H awmfveS cf MhJ uonf/ &ckid af 'ozufqpfawmfveS af &;Ny;D vQif
Ny;D csi;f r[mrdww
f yfrS ay;tyfxm;aom vufeufrsm;ukd tyfE&HS efuwduv
dk nf; &ckid w
f idk ;f &if;om;wkYd apmihx
f ed ;f
cJhMuonf/r[mrdwfwkdYu &ckdifwkdif;tm; jrefrmEkdifiHzufqpfawmfvSefa&;twGuf tultnDay;oifhray;oihf
qk;H jzwf&mwGif pmar;yGt
J jzpf oabmxm;cJo
h nf/ onfudk Munhjf cif;jzihf &ckid rf sK;d cspaf jymufusm;wk\
Yd pGr;f &nf
owd? pdwfaeoabmxm;wkdYukd avhvmtuJjzwf&ef usrf;ukd pkpnf;wifjy&jcif;jzpfonf/

cifjrwfo,
G f

jrefrmEkdifiHokdY*syefwkdY 0ifvmjcif;ESihf
&ckdifa'o zufqpfawmfvSefa&;

usrf;jyKorkdif;tcsKyf

usrf;trnf
jrefrmEkdifiHokdY *syefwkdY0ifvmjcif;ESihf &ckdifa'ozufqpfawmfvSefa&;
usrf;jyKol
cifjrwfoG,f
Xme
orkdif;
&,laombGJY
r[m0dZm
bmom
orkdif;
usrf;jyKpESpf
1996
usrf;NyD;ESpf
1998
usrf;wif&ufpGJ
EIwfar;&uf

pmppftzGJYOuX

OD;ausmf0if;
ygarmu
orkdif;Xme
&efukefwuodkvf

pmppftzGJU0if
OD;jrifhodef;
uxdu-orkdif;Xme
&efukefwuodkvf
jzihf twnfjyKvufcHonf/

usrf;BuD;Muyfol
uxdu
orkdif;Xme
&efukefwuokdvf

OD;odef;atmif

jyifypmppf
a':ciftkef;jrihf
wGJzufygarmu (Nidrf;)
orkdif;Xme? rauG;'Du&Daumvdyf

jrefrmEkdifiHokdY*syefwkdY 0ifvmjcif;ESihf
&ckdifa'o zufqpfawmfvSefa&;

cifjrwfo,
G f

rmwdum
pmrsufESm
tcsKyf

ud

usrf;jyKorkdif;tcsKyf

uk

rmwdum

ul

kyfykHpm&if;

au

twkdrSwfpm&if;

uJ

ed'gef;

uH

tcef; (1)

jrefrmEkdifiHokdY *syefwkdY0ifvmjcif;

tcef; (2)

zufqpfawmfvSefa&;wGif &ckdifajymufusm;
wkdY\tcef;u@

61

jyefvnfokH;oyfcsuf
aemufqufwGJ(1)

119

aemufqufwGJ (2)

121

aemufqufwGJ (3)

125

usrf;ukd;pm&if;

129

awGUqkHar;jref;onfhyk*dKvfrsm;pm&if;

135

cifjrwfo,
G f

jrefrmEkdifiHokdY*syefwkdY 0ifvmjcif;ESihf
&ckdifa'o zufqpfawmfvSefa&;

5
kyfykHpm&if;

pmrsufESm
ykH(1)

jrefrmEdkifiHtpkd;& zGJUpnf;onfhtcef;tem;
a'gufwmbarmftm; *syef 'kwd,ppfaoem
ywdcsKyftD'g;ESihftwlawGU&pOf

ykH(2)

tdEd,EkdifiHa&;\zufqpfwkdufzsufa&;tzGJY
rS awmfvSefa&;&Jabmfrsm;ykH

32-33 Mum;

106-107/

cifjrwfo,
G f

jrefrmEkdifiHokdY*syefwkdY 0ifvmjcif;ESihf
&ckdifa'o zufqpfawmfvSefa&;

6
twkdrSwfpm&if;

*syefacwfjrefrmEkdifiH
ppfaMumif;BuD;rsm;
ppftwGif;
ppftwGif;Armjynf
awmfvSefa&;(1)
wkdif;q,fwkdif;
EdkifiHa&;c&D;ESihf AkdvfcsKyfBuD;ae0if;
jynfawmfom
jynfe,fordkif;('k)
zufqpfawmfvSefa&;
Armjynf
ArmhvGwfvyfa&;wyfrawmf
wnfaxmifykH
bkHb0
rDemrDuDuef;
armifhbufwef tpD&ifcHpm
jrefrmhvGwfvyfa&;wGif &ckdifwkdif;
&if;om;rsm;\tcef;u@
&ckdifESihfjrefrmvGwfvyfa&;
&JabmfokH;usdyf
olYuRefrcH
twGif;a&;
Aung San
Burma Army
Challange
In Burma
Japanese Military
Administration
My Burma
Occupation of Burma
Retreat
The Roots

*syefppftkyfcsKyfa&;acwf jrefrmEdkifiH
&JabmfokH;usdyfESihf ArmhvGwfvyfa&;wyfrawmfppfaMumif;BuD;rsm;
ppftwGif;c&D;onf
owif;pmrsm;u ajymjywJh ppftwGif;Armjynf
awmfvSefa&;c&D;0,f(1)
zufqpfawmfvSefa&;XmecsKyfESihf wkdif;q,fwkdif;
jrefrmEkdifiHa&;c&D;ESihf AkdvfcsKyfBuD;ae0if;
jynfawmfomc&D;
jynfe,fjzpfpOforkdif;('kwd,wGJ)
1947- zufqpfawmfvSefa&;
*syefacwfArmjynf
OD;vGef;azESihf OD;bGefwdwfwkdY\ ArmhvGwfvyfa&;wyfrawmfpwif
wnfaxmifykH
bkHb0rSmjzihf
uRefawmfyg0ifcJhaom rDemrDuDuef;
armifhbufweftpD&ifcHpm
jrefrmhvGwfvyfa&;BudfK;yrf;rIorkdif;wGif &ckdifwkdif;&if;om;rsm;\
tcef;u@
&ckdifwkdif;&if;om;rsm;ESihf jrefrmEdkifiH\vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI
AkdvfcsKyfatmifqef;ESihf &JabmfokH;usdyf
olYuRefrcHZmwdrmefjzihf pmwrf;
uREfkyfwkdYtwGif;a&;
Aung San of Burma
The Grouth of the Burma Army observed from
the Japanese View Point
Burma's Challange
The Campaign in Burma
Burma: Japanese Millitary
Administration
My Burma
Japanese Occupation of Burma
Retreat from Burma
The Roots of the Revolution

cifjrwfo,
G f

jrefrmEkdifiHokdY*syefwkdY 0ifvmjcif;ESihf
&ckdifa'o zufqpfawmfvSefa&;

7
ed'gef;

usrf;onf &ckdifa'o zufqpfawmfvSefa&;taMumif; wifjyxm;aomusrf;jzpfonf/ jrefrmEdkifiH\


zufqpfawmfveS af &;onf &ckid af 'orS pwifcjhJ cif;jzpfonf/ &ckid af 'ozufqpfawmfveS af &;ESiyfh wfouf rnfol
rQusrf;a&;om;cJhjcif; r&Sdao;yg/ xkdYaMumihf &ckdifa'o zufqpfawmfvSefa&;aqmif&Gufcsufrsm;ESihf ywfouf
orkid ;f uGuv
f yf jznho
f nft
h aejzihf usr;f ukd a&;om;&jcif;jzpfonf/ usr;f jyKp&k mwGif trsK;d om;pmMunhw
f u
dk ?f
wyfrawmfarmfuGef;wkduf? &efukefwuodkvfpmMunhfwkduf? &efukefwuodkvforkdif;okawoepmMunhfwkdufwkdYrS
taxmuftxm;rsm;ukd ok;H pGcJ o
hJ nfomru zufqpfawmfveS af &;wGif uk,
d w
f idk yf g0ifco
hJ nhyf *k Kd vrf sm;ukd tBurd f
BudrfoGm;a&mufawGUqkHar;jref;cJhygonf/ xkdYjyif acwfNydKifowif;pmrsm;? r*Zif;rsm;ukdvnf; vufvSrf;rDorQ
&SmazGrSDNidrf;ukd;um;xm;ygonf/ usrf;ukd tcef;ESpfcef;cGJ wifjyxm;ygonf/
tcef;(1)wGif jrefrmokYd *syefw0Ydk ifvmjcif;ukd wifjyxm;ygonf/ Armhvw
G v
f yfa&;wyfrawmfEiS fh *syef
wyfwYdk jrefrmEdik if o
H Ydk 0ifrvmrDuyif *syefwYdk jrefrmEdik if o
H Ykd 0ifvmNy;D armfvNrKd iu
f dk odr;f yku
d Nf y;D ygu tkycf sKyaf &;
tzGUJ xlaxmifay;rnf/ &efuek u
f dk odr;f yku
d Nf y;D ygu vGwv
f yfa&;aMujimay;rnf[k uwd&cdS MhJ uyk?H jrefrmEkid if t
H wGi;f
odkY *syefwkdYa&muf&SdaomtcgwGifum; uwdukd azmufzsufcJhMuykH? jrefrmwpfEdkifiHvkH;ukd odrf;ykdufNyD;csdefwGif
ppftkyfcsKyfa&;jzihf tkyfcsKyf&ef jyifqifcJhMuykH? xkdYaMumihf ArmhvGwfvyfa&;wyfrawmfESihf *syefwkdYqufqHa&;
qkd;0g;vmcJhykH? xkdtcsdef ArmhvGwfvyfa&;wyfrawmf\ tiftm;rSm BuD;rm;vmcJhykH? tiftm;BuD;rm;vmaom
Armhvw
G v
f yfa&;wyfrawmfEiS fh *syefwq
Ydk ufqaH &; qk;d 0g;vmjcif;rSm aumif;aomvuPmwpf&yfr[kwo
f nfudk
*syefwaYdk umif;pGm oabmaygufcyhJ ?Hk xkaYd Mumihf Armhvw
G v
f yfa&;wyfrawmf\tiftm;ukd avQmch sonft
h aejzihf
tiftm;toift
h wifo
h m&Sad om ArmhumuG,af &;wyfrawmfudk ajymif;vJzUJG pnf;apcJyh ?Hk Akv
d cf sKyaf tmifqef; tp&Sd
aom jrefrmacgif;aqmifwu
Ydk vnf; xkpd Ofuyif *syefudk awmfveS &f eftpDtpOf&cdS MhJ uaomfvnf; Armhvw
G v
f yfa&;
wyfrawmf\ ppfa&;tawGYtBuHKESihf avhusihfrIrsm;vkdtyfaeao;jcif;? *syef0efBuD;csKyf*sKdu 21-1-42 aeYwGif
jrefrmEkid if t
H m; vGwv
f yfa&;ay;rnf[k rdeMYf um;xm;jcif;wkaYd Mumihf ArmvGwv
f yfa&;wyfrawmfrS ArmhumuG,af &;
wyfrawmftjzpf ajymif;vJapcJhjcif;ukd vufcHcJhMuonf/ xkdYaemuf 1 Mo*kwf 1942 wGif AkdvfcsKyfBuD; tD'gu
a'gufwmbarmftm; 0efBu;D csKyt
f jzpf wifajrm uf jrefrmEdik if AH [kt
d yk cf sKyaf &;tzGUJ ukd zGpYJ nf;ay;cJyh Hk ,if;jrefrm
Edik if AH [kt
d yk cf sKyaf &;tzGUJ ukd *syefppftyk cf sKyaf &;atmufwiG x
f m;cJyh ?Hk *syefppfbufrS oabmrwlonfh udp[
o
l
jrefrmEdik if AH [kt
d yk cf sKyaf &;tzGUJ rS vkyyf idk cf iG rhf &Syd ?Hk okjYd zpfa'gufwmbarmfu rdrad emufwiG f Ekid if aH &;tpnf;tk;H
wpfc&k v
dS Qif aumif;rnf[k ,lqum]]wkAYd rm qif;&Jom;tpnf;tk;H }}ukd wnfaxmifcyhJ Hk jrefrmhjynfov
l x
l u
k v
dk nf;
enf;rsK;d pkjH zihf ESyd pf ufco
hJ jzihf *syefwu
Ydk dk wpfaeYwpfjcm; &GUH rke;f vmcJMh uyk?H xkt
d csed f *syefw\
Ydk ppfa&;tajctaerSm
&SKH ;edrv
hf mcJyh Hk tajctaewGif *syeftmPmykid w
f u
Ydk jrefrmjynfov
l x
l \
k yl;aygif;ulnrD rI &bJ r[mrdww
f u
Ydk dk
&ifqkdifEdkifvdrfhrnfr[kwfaMumif; odjrifvmcJhMuykH xkdYaMumihf vGwfvyfa&;ukd vkdvm;awmihfwvQuf&SdMuaom
jrefrmjynfolvlxktm; vGwfvyfa&;ay; jyefvnfqGJaqmif&ef pDpOfNyD; 1 Mo*kwf 1943 wGif jrefrmEdkifiHwGif
a'gufwmbarmftm; t"dywdwifajrm uf vGwv
f yfa&;ay;cJyh ?Hk vGwv
f yfa&;ay;cJo
h nf[q
k adk omfvnf; tcsKyf
tcsmtmPmukrd l *syefppfbuft&m&Srd sm; qufvufqw
k u
f idk x
f m;cJMh uyk?H xkaYd Mumihf jrefrmjynfov
l x
l \
k pD;yGm;
a&;? vlraI &;? ynma&;? use;f rma&;tajctaersm; wpfaeYwpfjcm;qk;d 0g;vmyk?H odzYk ufqpfokyu
f dk yDyjD yifjyif
jrifvmojzihf jrefrmwku
Yd zufqpfawmfveS af &;twGuf vQKUd 0Supf mG pnf;k;H vmMuyk?H zufqpfawmfveS af &;twGuf
jynfywGiaf &mufEiS Nfh y;D jzpfaom ocifoed ;f azjrih?f tdE,
d &Sd r[mrdww
f yfrsm;ukd qufo,
G
f Ed idI ;f Ny;FD zufqpfwt
Ydk m;
jyefvnfawmfvSefcJhMuykHrsm; wifjyxm;ygonf/
tcef;(2)wGif zufqpfawmfveS af &;wGif &ckid af jymufusm;wk\
Yd tcef;u@udk wifjyxm;ygonf/ &ckid f
wkid ;f &if;om;wkYd NAw
d o
d QvufatmufwiG f &Spd Ofuwnf;u &ckid rf sK;d cspaf cgif;aqmifrsm;\ a[majympnf;k;H rIaMumifh
rsK;d csppf w
d "f mwfrsm; &Sio
f efvmyk?H Ekid if aH &;? vlraI &;? bmoma&;toif;tzGUJ rsm; rsm;pGm&Sad eMuyk?H xkt
d oif;tzGUJ rsm;
tm;vk;H pkpnf; ]]&ckid w
f idk ;f vk;H qkid &f m wdik ;f &if;om;tpnf;tk;H }}Bu;D ukd xlaxmifMuyk?H tpnf;tk;H Bu;D u OD;aqmif

cifjrwfo,
G f

jrefrmEkdifiHokdY*syefwkdY 0ifvmjcif;ESihf
&ckdifa'o zufqpfawmfvSefa&;

nDvmcHrsm; usif;ycJhykH? tpnf;tkH;BuD;ESihf jrefrmjynfrrS EkdifiHa&;acgif;aqmifrsm; qufoG,fvIyf&Sm;cJhMuykH?


ppfawGckdifajratmufawmfvSefa&;tzGJY? ay:aygufvmykH? t*FvdyftkyfcsKyfa&;ysufNyD; xdef;odrf;rnfh
EkdifiHa&;acgif;aqmifrsm; a&Smifwdrf;ae&csdefwGif ukvm;&ckdift"dukPf;jzpfyGm;cJhykH xkdtcsdef Akdvf&efatmif
OD;aqmifaom ArmhvGwfvyfa&;wyfrawmfESihf *syefwyfrawmfwkdY &cdkdifwkdif;okdYcsDwuf a&muf&SdcJhMuykH?
Akdvf&efatmifESihf wkdif;vkH;qkdif&m tpnf;tkH;rS ukvm;&ckdift"dukPf;ukd ulnDajz&Sif;ay;cJhykH? Akdvf&efatmif
jrefrmjynfrodkY jyefqkwf&ef *syefwkdYu ac:ykH? Akdvf&efatmifu ppfawGckdiftkyfcsKyfa&;tzGJU xlaxmifay;cJhykH?
Akv
d &f efatmifjyefqw
k Nf y;D csed f a'gufwmbarmf ]]wkAYd rmqif;&Jom;tpnf;tk;H }}\ vrf;Terf u
I dk cH,u
l m wkid ;f vk;H
qkdif&m tpnf;tkH;ukd zsufodrf;cJhykH? AkdvfcsKyfatmifqef;? ocifEkwkdY\ vrf;TefrItwkdif; pnf;kH;vIyf&Sm;cJhMuykH?
&ckid w
f idk ;f twGuf ArmhumuG,af &;wyfrawmfvnf; zGUJ pnf;cGirhf &ao;ojzihf &cdidk w
f idk ;f vkNH cKH a&;twGuf umuG,f
a&;wyfzGJU zGJUpnf;&ef *syefESihf &ckdifwkdif;acgif;aqmifrsm; dEIdif;cJhMuykH? *syefwkdYu taysmfwrf;umuG,fa&;
wyfzUJG taejziho
f m &yfwnfciG afh y;cJyh ?Hk ,if;wyfzUJG ukd *syefwYdk ppfynmoifausmif;zGiv
fh pS o
f ifMum;ay;cJyh ?Hk xkt
d csed f
t*FvdyfwkdY &ckdifwkdif;okdY xkd;ppfqifvmojzihf taysmfwrf;wyfESihf *syefwyfrawmfwkdY vufwGJNyD; t*FvdyfwkdYukd
wku
d x
f w
k cf MhJ uyk?H pifppftaysmw
f rf;umuG,af &;wyfzUJG onf zufqpfawmfveS af &;twGuf &ckid w
f idk ;f Edik if aH &;acgif;
aqmifrsm;rS zGUJ pnf; OD;aqmifraI y;aeaom &ckid af jymufusm;wyfzUJG omjzpfy?Hk ,if;ajymufusm;rsm; tokwv
f u
dk f
cGJ tdEd,wGif ppfynmoifMum;cJhMuykH? xkdYaemuf &cdkdifwkdif;okdY jyefvmNyD; jrefrmjynfrrS acgif;aqmifrsm;ESihf
dEIdif;um zufqpfwkdYtm; &ckdifwkdif;rS pwifawmfvSefcJhMuykHrsm;ukd wifjyxm;ygonf/

cifjrwfo,
G f

jrefrmEkdifiHokdY*syefwkdY 0ifvmjcif;ESihf
&ckdifa'o zufqpfawmfvSefa&;

tcef;(1)
jrefrmEkdifiHokdY *syefwkdY0ifa&mufjcif;
*syefwkdYonf 7 'DZifbm 1941 wGif [ma0,HuRef;1&Sd tar&duefykdif ykvJqdyfurf;2ukd AkH;BuJwkdufckduf
zsuq
f ;D vku
d o
f nf/ NAw
d o
d QEiS fh tar&duefwo
Ydk nf 8 'DZifbm 1941 wGif *syefudk ppfaMujimvku
d &f m *syefonf
3
ta&SUtm&SppfyGJBuD;wGif yg0ifvm&onf/ *syefwkdYonf tm&Sawmifykdif;a'orsm; wkdufckdufodrf;ykdufa&;wGif
jrefrmEkid if o
H nf ppfa&;t& tcsut
f csmusaoma'ojzpfaomaMumihf jrefrmEdik if w
H iG f ajcuky,
f u
l m wyfpx
JG m;
4
Ekdifa&;ukd vkdvm;onf/
*syefwo
Ydk nf ,k;d ',m;Edik if w
H iG f wyfpx
JG m;Ny;D aemuf? yxrtqiht
f aejzihf jrefrmEdik if t
H wGi;f odYk csw
D uf
0ifa&mufum jrefrmEkid if aH wmifyidk ;f &Sd NAw
d o
d Qw\
Ydk avwyfpcef;rsm;ukd wku
d cf u
dk o
f rd ;f yku
d jf cif;jzihf rav;,m;wGif
wku
d yf 0JG ifvQu&f adS om *syefw\
Ydk vkNH cKH ru
I dk &,l&efjzpfonf/ 'kw,
d tqift
h aejzihf &efuek Nf rKd Uukd odr;f yku
d jf cif;jzihf
NAw
d o
d QEiS fh wkwcf seaf u&Sw
d t
f pk;d &\ qufo,
G rf u
I dk jzwfawmuf&ef? wwd,tqift
h aejzihf jrefrmwpfjynfv;Hk
&Sd NAdwdoQwyfrsm;ukd wkdufckdufacsrIef;NyD;aemuf wkwfEdkifiHESihf tdEd,EkdifiHwkdYokdY qufvufcsDwufwkdufckduf&ef
jzpfonf/5
ocifatmifqef;onf *syefwyfrsm; jrefrmEdkifiHokdY 0ifa&mufwkdufckdufrnfhtE&m,frS rvGJra&Smifom
BuKH awGU&rnfjzpfaomaMumihf jrefrmEdifk if t
H wGi;f &Sd e,fcsUJ t*Fvyd q
f efu
Y siaf &; ajratmufawmfveS af &; &Jabmfrsm;
xH *syef\tultnDukdcsnf; tm;ukd;jcif;rjyK&ef befaumufNrdKUrS pma&;taMumif;Mum;NyD; owday;cJhonf/
xkdYjyif &JabmfokH;usdyf0ifrsm;xJrS ukdvSarmif(AkdvfaZ,s)ESihf ocifxGef;cif(AkdvfjrifhaqG)wkdYukd jrefrmEkdifiHwGif;okdY
BuKd wifapvTw
f e,fcsUJ t*Fvyd af wmfveS af &;twGuf BuKd wifjyifqifrv
I yk if ef;rsm;twGuyf g pnf;k;H jyifqifa&;
vkyif ef;rsm; aqmif&u
G x
f m;&ef TeMf um;vku
d o
f nf/ ocifatmifqef;\&nf&,
G cf surf mS jynfwiG ;f &Sd ajratmuf
awmfveS af &;tiftm;pkrsm;u jrefrmEkid if v
H w
G v
f yfa&;twGuf BuKd wifjyifqifrv
I yk if ef;rsm; pDpOfaqmif&u
G x
f m;
jcif;jzihf jrefrmEkdifiHrS e,fcsJUt*Fvdyfwyfrsm;ukd acsrIef;wkdufckdufNyD;aomtcg *syefwyfrsm;tm; vGwfvyfaomk
jrefrmEkid if t
H jzpf &ifqidk Ef idk &f efjzpfonf/ tu,f ,if;tpDtpOftwkid ;f ratmifjrifygu ajratmufawmfveS f
a&;tiftm;pkrsm;ESihf jynfolvlxkwpf&yfvkH;onf *syefu jrefrmwpfjynfvkH;ukd vuf0g;BuD;tkyfum cs,fvS,f
rnft
h a&;ukd tk<H uqefu
Y si&f ef zGUJ pnf;Ny;D jzpfaom jrefrmhvw
G v
f yfa&;wyfrawmfu *syefudk qufvufawmfveS f
6
wkdufyGJ0if&efjzpfonf/
odaYk omf xkt
d csed u
f ta&;ygaom jrefrmEkid if aH &; acgif;aqmifrsm; axmifxaJ &mufaeojzihf xku
d pd u
dk
rnforYdk QrpDrv
H u
dk &f / *syefu jrefrmEkid if t
H ygt0if tm&Sawmifyidk ;f Ekid if rH sm;ukd csw
D ufwu
dk cf u
dk rf nfrmS rvGrJ aoG
jzpfaomaMumifh &Jabmfo;Hk usyd 0f ifrsm;taejzihf jrefrmEkid if v
H w
G v
f yfa&;twGuf e,fcsUJ t*Fvyd u
f dk vufeufuidk f
wku
d yf 0JG ifEidk &f ef wyfrawmfwpf&yfzUJG pnf;Ny;D jrefrmEkid if w
H iG ;f odYk *syefwyfrsm;ESifh &ifaygifwef;csw
D uf0ifa&mufum
jrefrmjynfvw
G v
f yfa&;ukd zefw;D &,l&efrmS t"dujzpfayonf/ xkaYd Mumihf 27 'DZifbm 1941 wGif befaumuf
NrdKU&Sd OD;vGef;az\aetdrf ArmhvGwfvyfa&;wyfrawmf7 twGuf pkaqmif;&&Sdaom wyfom;opfrsm;ESihftwl
AkdvfawZ? Akdvfvusfm? Akdvfrif;acgif? AkdvfapmaemifwkdYonf jrefrmjynfvGwfvyfa&;twGuf wkdufyGJ0if&ef opm
t"dXmefjyK yxrtBudrfaoG;aomufyGJ usif;yonf/ 30 'DZifbmwGif &JabmfokH;usdyfwkdY 'kwd,tBudfrf
aoG;aomufyGJ usif;yonf/2
,if;tcsed rf wkid rf D (23) 'DZifbm (1941) wGif av,mOftpif; (80)ausmyf g0ifaom *syefavwyfonf
&efuek Nf rKd Uukd Ak;H Buw
J u
dk cf u
dk &f m vl (2000)ausmaf oNy;D tk;d tdrf t
f aqmuftOD; rsm;pGmysuq
f ;D cJ&h onf/ c&pfprwf
aeY(25 'DZifbm)wGif 'kw,
d tBurd v
f ma&mufwu
dk cf u
dk cf &hJ m Ak;H ESpBf urd Bf ucJ sjcif;wGif av,mOf (52)pif;ukd ypfcs
Ekifd cdo
hJ nf/ xku
d o
hJ Ydk &efuek Nf rKd Uukd *syefwv
Ydk ma&mufwu
dk cf u
dk o
f jzihf r*Fvm'kaH v,mOfuiG ;f &Sd NAw
d o
d Qav,mOfrsm;
3
ukd rauG;NrdKUodkY ajymif;a&TUxm;cJh&onf/
31 'DZifbm (1941)wGif ArmhvGwfvyfa&;wyfrawmfukd atmufygtwkdif; zGJYpnf;vkdufonf/

cifjrwfo,
G f

10

jrefrmEkdifiHokdY*syefwkdY 0ifvmjcif;ESihf
&ckdifa'o zufqpfawmfvSefa&;

jrefrmhvGwfvyfa&;wyfrawmf ppfXmecsKyfppfaMumif;
ppfaoemywdcsKyf
AkdvfcsKyfBuD;rdkd;BudK;
ppfOD;pD;csKyf
AkdvfcsKyfrl&umrd
ppfOD;pD;csKyf
AkdvfcsKyfatmiffqef;
ppfOD;pD;t&m&Sd
Akdvf&efatmif
ppfOD;pD;t&m&Sd
AkdvfrSL;BuD; tD*Drm(wkd,kd*sDuDrmwm)
ppfOD;pD;t&m&Sd
'kAkdvfrSL;BuD; &Sifrif;
(tkdemtkdrpfZkwmeD)
ppfa&;csKyf
'kAkdvfrSL;BuD; uDrl&m(&Sd[D*lcsD)
aiGpm&if;0ef
AkdvfrSL;BuD;rDemrDtkdum(pl*D;)
aq;rSL;csKyf
AkdvfcsKyfqlZluD;(a'gufwmqlZluD;)
ukd,f&HwyfrSL;
AkdvfrSL;BuD;tkdZlbkd(Akdvf,mrmzkdwm)10

wyfrSL;
uDwm*sD;rm;wyfzGJUrSL;
wGJzuft&m&Sd
tDem'gwyfzGJUwyfrSL;
wGJzuft&m&Sd
wkdif&mwyfzGJUwyfrSL;
wGJzuft&m&Sd
uDZmukdwyfzGJUwyfrSL;
wGJzuft&m&Sd

wyfrSL;
wGJzuft&m&Sdrsm;

armfvNrdKifppfaMumif;
AkdvfcsKyfBuD; rkd;BudK;
AkdvfrSL;BuD;uDwm*sD;rm;
(Akdvfwum[m&Sd)
Akdvfapmatmif
'kAkdvfrSL;BuD;tDem'g('k AkdvftDem'g)
Akkdvfrkd;
AkdvfrSL;wkdif&m (wyfMuyfBuD;[D&mtdcsKd)
AkdvfZifa,mf
'kAkdvfrSL;BuD;tdyfcsfqlZluD;
(AkdvfqlZluD;)
Akdvfwkdif,m(wyfMuyfwkdif,m)
xm;0,fppfaMumif;
'kAkdvfcsKyfBuD;umig&SD;rm;
(AkdvfBuD;umig&SD;rm;)
Akdvfvusfm
Akdvfva&mif
AkdvfausmfaZm
AkdvfAv
AkdvfOmP
'kAkdvfrSL;BuD;'kdtd(Akdvf'kdtd)
'kAkdvfrSL;BuD;tDZlrD;,m;
(AkdvftDZlrD;,m;)
'kAkdvfrSL;BuD; wkdrkdwkd(Akdvfwkdrkdwkd)
AkdvfrSL;&SDrl,m (wyfMuyfBuD;&SDem;)
AkdvfrSL;tDwkd(wyfMuyfBuD;tDwkd)11

cifjrwfo,
G f
wGJzuft&m&Sdrsm;

wyfrSL;
wGJzuft&m&Sdrsm;

wyfrSL;
wGJzuft&m&Sdrsm;

11

jrefrmEkdifiHokdY*syefwkdY 0ifvmjcif;ESihf
&ckdifa'o zufqpfawmfvSefa&;

AkdvfrSL;arm&d(wyfMuyfBuD;arm&d)
AkdvfrSL;tDau'g (wyfMuyfBuD;tDau'g)
AkdvfrSL;Ekdaq; (wyfMuyfBuD;Ekdaq;)
a&aMumif;csDwyfzGJU
AkdvfrSL;BuD;[D&m,mr
'kAkdvfrSL;BuD;tmuDum0g
('kAkdvftmuDum0g)
Akdvf&efEkdif
Akdvfrif;acgif
Akdvfawmufxdef
AkdvfrSL;tDauab(wyfMuyfBuD;tDauab)
AkdvfrSL;tDrmrl,m
(wyfMuyfBuD;tDrmrl,m)
rpwmqmwkd(t&yfom;)
rpwmtDZmwkd(t&yfom;)
rpwmtkd&m[DuD(t&yfom;)
wmemumwyfzGJU
'kAkdvfrSL;BuD;wmemum
(Akdvfwmemum)
Akdvfbkef;jrifh
AkdvfrSL;ZkdifZif;(wyfMuyfBuD;ZkdifZif;)12

twGif;olykefwyfzGJU
wyfrSL;
Akdvfae0if;
wGJzuft&m&Sdrsm;
Akdvfwm&m
Akdvfvif;,kef
Akdvfrkd;kd
Akdvfjr'if13
Armhvw
G v
f yfa&;wyfrawmfudk txufazmfjyyg wm0efrsm; cGaJ 0cefx
Y m;vku
d Nf y;D aemuf Armhvw
G v
f yfa&;
14
15
wyfrawmfwyfzUJG toD;oD;wko
Yd nf ppfom;pkaqmif;a&;vkyif ef;rsm;ukd Zif;r,f ? vrf;zkef; ESihf rdrdwkdYwyfpGJxm;
&m toD;oD;wGif ppfom;pkaqmif;Mu&m ppfAkdvfppfom;pkpkaygif; (496)a,muf&&Sdonf/16
ArmhvGwfvyfa&;wyfrawmfonf jrefrmEdkifiHtwGif;odkY armfvNrdKifppfaMumif;? xm;0,fppfaMumif;?
a&aMumif;csw
D yfzUJG ? twGi;f olyek w
f yfzUJG [l ppfaMumif;Bu;D rsm;jzef
Y 0ifa&mufco
hJ nf/ *syefw\
Ydk wyfr(33)wyfr
(55)wkEYd iS t
fh wl 0ifa&mufcMhJ uonf/ jrefrmEdik if t
H wGi;f &Sd ajratmuftzGUJ tpnf;rsm;rSvnf; rdrw
d t
Ydk zG0YJ ifrsm;ukd
Armhvw
G v
f yfa&;wyfrawmfo0Ydk if&ef apvTwcf &hJ m jrefrmEdik if w
H iG ;f okYd a&mufaomtcg ppfAv
dk pf pfom; pkpak ygif;
3776 OD;&SdvmcJhonf/17
Akv
d rf LS ;Bu;D qlZu
l ;D 18onf *syeftrSwf 15 wyfrawmfEiS fh qufo,
G
f Ed idI ;f Ny;D Armhvw
G v
f yfa&;wyfrawmf
twGuf vufeufrsm;ukd Akdvfae0if; OD;pD;aom twGif;olykefwyfzGJUESihftwl jrefrmjynftwGif;okdY av,mOfjzihf
o,f,lum avxD;jzihf csay;&ef pDpOfaomfvnf; Zefe0g&Dv (8)&ufaeYwGif av,mOfysH tcuftcJaMumihf

cifjrwfo,
G f

12

jrefrmEkdifiHokdY*syefwkdY 0ifvmjcif;ESihf
&ckdifa'o zufqpfawmfvSefa&;

xkt
d pDtpOf rjzpfEidk af Mumif; od&onf/ xkaYd Mumihf Akv
d rf LS ;Bu;D qlZu
l ;D onf Akv
d af e0if; OD;pD;aom twGi;f olyek f
wyfzUJG ukd jrefrmjynfwiG ;f okYd uke;f vrf;c&D;rS 0ifa&mufNy;D e,fcsUJ t*Fvyd af wmfveS af &;vkyif ef;rsm;ukd BuKd wifppD Of
aqmif&u
G &f ef qk;H jzwfonf/19 ,if;uJo
h Ykd Akv
d af e0if; acgif;aqmifaomtwGi;f olyek w
f yfzUJG ESit
fh wl vufeufc,
J rf;
rD;ausmufrsm;ukd jrefrmjynfwGif;okdY avxD;jzihf csay;&ef ysufuGufjcif;rSm jrefrmjynfvGwfvyfa&;ukd jrefrmwkdY
ukd,fwkdifwkdufcdkufodrf;,lcGifh rjyKvkdbJ ,if;wkdY\vufyg;apolvQKdtjzpf tokH;csvkdaomaMumihfjzpfonf/
Zefe0g&D (1942)wGif *syeftrSwf(15)wyfawmfAkdvfrSL;BuD; emumwm20ESihf AkdvfrSL;BuD; qlZluD;wkdY
aqG;aEG;&m Armhvw
G v
f yfa&;wyfrawmftaejzihf jrefrmEkid if t
H wGi;f odYk csw
D uf0ifa&muf&mwGif aqmif&u
G &f rnfh
atmufygvkyfief;rsm;ukd ajymMum;onf/
(1) Armhvw
G v
f yfa&;wyfrawmf jrefrmjynfwiG ;f okYd csw
D uf0ifa&mufygu ae&mtESt
YH jym;wGif ppfom;pkaqmif;
a&vkyfief;rsm; aqmif&Gufrnf/
(2) ppf&HykHaiGtwGuf vkdtyfygu ArmhvGwfvyfa&;wyfrawmfu tcGeftaumuf pnf;Muyfrnf/
(3) armfvNrdKifNrdKUukd odrf;ykdufNyD;ygu tkyfcsKyfa&;tzGJU xlaxmifrnf/
(4) &efukefNrdKUukd odrf;ykdufNyD;ygu jrefrmjynfvGwfvyfa&;aMujimrnf/21
odkYaomf *syeftrSwf(15)wyfawmf ppfaoemywdcsKyf 'k*sife&,f; tD'g22tm; *syeftmPmykdifwkdYu
jrefrmjynfta&;ESifh ywfouf aqG;aEG;&mwGif vGwv
f yfa&;qko
d nfph um;ukyd if tok;H rjyKrad p&ef txl;*kjyK&
rnf[k TeMf um;xm;Ny;D jzpfonf/ *syefwo
Ydk nf jrefrmhvw
G v
f yfa&;ESiyfh wfouf uwdjyKxm;csuu
f dk jrefrmjynf
23
ftwGif;odkY 0ifa&mufjcif;rjyKrDuyif azmufzsufpjyKvmNyDjzpfaMumif; awGU&onf /
jrefrmEkid if t
H wGi;f &Sd e,fcsUJ t*Fvyd af wmfveS af &;ajratmuftiftm;pkrsm;ESifh yl;aygif;Ny;D Armhvw
G v
f yfa&;
wyfrawmfcsw
dD ufrvmrD vlxpk nf;k;H a&;vkyif ef;rsm;? e,fcsUJ t*Fvyd af wmfveS af &;twGuf jyifqifrv
I yk if ef;rsm;ukd
BuKd wifppD Ofaqmif&u
G &f ef vkt
d yfaeonf/ xkaYd Mumihf Akv
d af e0if;acgif;aqmifaom twGi;f olyek w
f yfzUJG ukd jrefrm
e,fpyfodkYjzwfausmf jrefrmEkdifiHtwGif;odkY0ifa&muf&ef AkdvfrSL;BuD;qlZu
l ;D u wm0efay;apvTwv
f u
dk o
f nf/24
twGif;olykefwyfzGJUonf (14)Zefe0g&D (1942)wGif &[kdif;rS xGufcGmNyD; Zif;r,f? tkH;uGKdi25
f ? omaqmif
&ef;26wkdYukd csDwufcJh&m aomif&if;jrpfukd cufcJpGm jzwful; jrefrmjynfwGif;okdY a&muf&SdcJhonf/27xkdYaemuf
a&T*Gef;&GmrS oHvGifjrpftwkdif; pkefqif;cJh&m 0wfBuD;&GmokdY a&mufonf/ 0wfBuD;&GmwGif 'kdYArmtpnf;tkH;0if
ocifapmarmiftm; ac:,lawGUqkH ArmhvGwfvyfa&;wyfrawmfonf ArmjynfvGwfvyfa&;twGuf e,fcsJU
t*Fvyd u
f dk awmfveS w
f u
dk cf u
dk &f ef csw
D ufvmNyjD zpfaMumif; ajymMum;Ny;D vkt
d yfaomtpDtpOfrsmukd pDpOfaqmif
&Gucf o
hJ nf/ xkaYd emuf odrq
f yd o
f aYkd &muf&cdS o
hJ nf/ odrq
f yd o
f Ydk a&mufaomtcg tzGUJ vku
d q
f ufvufcsw
D ufygu
vkHNcHKrIr&SdonfuwpfaMumif;? tu,f tzrf;cH&ygu tm;vkH;wpfNydKifwnf; tzrf;cH&rnfu wpfaMumif;
wkaYd Mumifh Akv
d af e0if;u &efuek o
f v
Ykd nf;aumif;? Akv
d w
f m&mu ysO;f rem;okv
Yd nf;aumif;? Akv
d rf ;dk ku
d yJc;l odv
Yk nf;
aumif;? Akdvfvif;,kefu jynfokdYvnf;aumif;? toD;oD;oGm;a&muf e,fcsJUt*FvdyfawmfvSefa&;vkyfief;rsm;
jyifqifvkyfukdif&ef wm0efcGJa0NyD; odrfqdyf &GmpkcGJvkdufMuonf/28
Akv
d af e0if; &efuek o
f aYdk &mufNy;D jynfot
Yl a&;awmfyHk ygwD0if&aJ bmfrsm;ESihf tquftoG,&f &SNd y;D e,fcsUJ
t*Fvyd af wmfveS af &;vkyif ef;rsm;ukd pDpOfaqmif&u
G Mf uonf/ e,fcsUJ t*Fvyd af wmfveS af &; jyifqifrv
I yk if ef;rsm;
rSm
(1)
tqifhqifh ppfynmoifMum;ay;jcif;
(2)
vufeuf&dumaq;0g;okdavSmifjcif;
(3)
t*FvdyfwyftwGif;&Sd csif;? ucsif? u&if? jrefrmppfAkdvfppfom;rsm;tm; csOf;uyfpnf;kH;odrf;oGif;jcif;
(4)
EkdifiHa&;t& pnf;kH;0g'jzefYjcif;
(5)
axmifwGif;tusOf;cHae&aom &Jabmf&Jbufrsm;tm; axmifazmufxkwf,l&ef pDpOfjcif;
(6)
t*FvdyfwkdY\ ppfa&;pDrHrIukd taESmuft,Sufay;jcif;
(7)
t*FvdyfwkdY\ ppftiftm; tajctaeukd wGufcsuf tmPmodrf;,ljcif;

cifjrwfo,
G f
(8)

13

jrefrmEkdifiHokdY*syefwkdY 0ifvmjcif;ESihf
&ckdifa'o zufqpfawmfvSefa&;

jynfwiG ;f awmfveS af &;tzGUJ rsm; odr;f ,lxm;Ny;D jzpfonfh e,frsm;wGif ,m,Dtyk cf sKyaf &;tzGUJ rsm; zGUJ pnf;
Nidrf0yfydjym;a&;twGuf Muyfrwfxdef;odrf;apmihfa&Smufjcif; ponfhtao;pdwftpDtrHrsm; jyifqifNyD;
jrefrmjynfwiG ;f odYk Armhvw
G v
f yfa&;wyfrawmf 0ifa&mufwu
dk cf u
dk o
f nfEiS w
fh pfNyKd ief ufwnf; vufeuf
29
ukid af wmfveS af &; pwifvyI &f mS ;&efwjYdk zpfonf/ okAYd v
dk af e0if;onf ajratmufawmfveS af &;vkyif ef;
rsm;ukd qufvufacgif;aqmif&if; (8)rwfv (1942)wGif Armhvw
G v
f yfa&;wyfrawmfu &efuek Nf rKd Uukd
csw
D uf0ifa&mufaomtcg Akv
d af e0if;onf pnf;k;H xm;aom tiftm;pkrsm;ukd OD;aqmif Armhvw
G v
f yf
30
a&; wyfrawmfESihf yl;aygif;rdavonf/
ArmhvGwfvyfa&;wyfrawmf\ ppfaMumif;wpfaMumif;jzpfaom xm;0,fppfaMumif;ukd AkdvfBuD;
um0g&S;D rm;31 OD;aqmifNy;D &Jabmfo;Hk usyd 0f ifrsm;jzpfonfh Akv
d v
f usmF ? Akv
d v
f a&mif? Akv
d rf if;a&mif? Akv
d jf rifah tmif?
AkdvfAv? AkdvfOmPESihf *syeft&m&Sdrsm;jzpfaom AkdvftDZlrD? Akdvf'kdtd? 'kAkdvfwkd,kdwkdYtjyif *syefwyfMuyfBuD;rsm;
yg0ifMuonf/ xm;0,fppfaMumif;rS 'kAkdvfwkdrkdwkd? wyfMuyfBuD;&SDem;? AkdvfOmP? akdvfrif;a&mifwkdYukd *syefwyfr
(55)rS 'kAkdvfrSL;BuD;tkduD;32 OD;pD;wyfzGJYESihftwl uefcsembl&D33 rS wkdif;jrefrme,fpyfodkY csDwufaponf/34
(8)Zefe0g&D (1942)wGif xm;0,fppfaMumif;onf befaumufNrdKUrS xGufcGmoGm;&m uefcsembl&DokdY
(10)Zefe0g&DwiG f a&muf&v
dS monf/ xkt
d csed w
f iG f tku
d ;D wyfzUJG onf xkid ;f jrefrme,fpyfrw
S qifh jrpfwmokcYd sw
D uf
oGm;onf/ jrpfwmwGif t*FvdyfwyfpkwpfpkESihf wkdufyGJjzpfyGm;NyD; jrpfwmukd odrf;ykdufonf/ xm;0,fppfaMumif;
jonf uefcsembl&DodkY a&mufaomtcg vufeufcJ,rf;rD;ausmufrsm;ukd 0rfAkd? wGrfwD? qifjzLwkdifwkdYrSwqifh
jrpfwmokdY o,faqmif&ef pDpOfonf/ (17)Zefe0g&DwGif ArmhvGwfvyfa&;wyfrawmf xm;0,fppfaMumif;ESihf
*syefwyfr(55)rS tku
d ;D wyfzUJG onf jrpfwmrS xm;0,fudk csw
D ufwu
dk cf u
dk o
f rd ;f yku
d cf o
hJ nf/ xm;0,fudk odr;f yku
d f
Ny;D aemuf NrKd UcHvBl u;D ay;cJo
h nf/ xm;0,fNrKd UwGif Armhvw
G v
f yfa&;wyfrawmfoYkd 0ifa&mufvmaomwyfom;opf
35
rsm;tm; ppfoifwef;ay;jcif;ukdvnf; aqmif&GufcJhonf/
xkt
d csed w
f iG f *syefwyfr(55)onf &[kid ;f ? rJaqmuf? aumhu&dwrf w
S qifh armfvNrKd io
f Ykd OD;wnfcsw
D uf
vQu&f o
dS nf/ *syefwyfr(55)onf t*Fvyd w
f yfrsm;ESifh armfvNrKd iw
f iG f wku
d yf jJG yif;xefpmG jzpfymG ;Ny;D (31)Zefe0g&D
(1941)wGif armfvNrdKifNrdKUukd odrf;,lEkdifcJhonf/36 *syefwyfr(55)onf armfvNrdKifukd tkduD;wyfzGJUra&mufrD
wpf&ufBuKd wiford ;f yku
d Ef idk cf o
hJ nf/ armfvNrKd iu
f dk *syefwyfrsm; odr;f yku
d Nf y;D aMumif; owif;&&So
d nfEiS w
fh pfNyKd ief uf
AkdvfBuD; um0g&SD;rm;? Akdvf'kdtd? Akdvfvusfm? AkdvfAv? wyfMuyfBuD; rDvuDwkdYonf ArmhvGwfvyfa&;wyfrawmf
xm;0,fppfaMumif;ukd uGyfuJvQuf armfvNrdKifokdY csDwufvmonf/ xm;k0,fppfaMumif;onf armfvNrdKifwGif
xm;0,fudk odr;f yku
d pf OfuuJo
h Ydk NrKd Utkycf sKyaf &;tzGUJ ukd zGUJ pnf;aqmif&u
G &f efjzpfaomfvnf; *syefwyfu zGUJ pnf;cGifh
ray;aomaMumihf Armhvw
G v
f yfa&;wyfrawmfEiS fh *syefwq
Ydk ufqaH &; wif;rmpjyKvmonf/ xkrd w
S qifh xm;0,f
ppfaMumif;onf zm;tH? a&T*Gef;? uGrf;qdyf? jrpfusKd;? wmqkHrS yJcl;okdY csDwufcJh&m (7)rwfv(1942)wGif yJcl;ukd
odr;f yku
d &f &So
d nf/ xkaYd emuf Armhvw
G v
f yfa&;wyfrawmf ppfaMumif;onf yJc;l NrKd UwGif ocifwifEiS fh ocifpaH 0wkYd
tm; bDtidk af t tkycf sKyaf &;tzGUJ ukd acgif;aqmifapNy;D &efuek Nf rKd UokYd *syefwyfr (55)rS wyfzUJG tcsKUd ESifh OD;wnfcsD
wufvmum (8)rwfv(1942)wGif &efukefNrdKUukd odrf;ykdufEkdifcJhonf/37
ArmhvGwfvyfa&;wyfrawmf\XmecsKyf ppfaoemywddcsKyf AkdvfcsKyfBuD; rkd;BudK; AkdvfcsKyfatmifqef;ESihf
kH;tzGJU0if (28)OD;onf (11) Zefe0g&D(1942)wGif befaumufNrdKUrS &[kdif;NrdKUokdY rD;&xm;jzihf xGufcGmoGm;onf/
ArmhvGwfvyfa&;wyfrawmf ppfXmecsKyfESihf armfvNrdKifppfaMumif;onf &JabmfokH;usdyf0ifrsm;jzpfaom AkdvfcsKyf
atmifqef;? Akdvf&efatmif? Akdvf&JxG#f? AkdvfapmatmifwkdY yg0ifonf/38
Akdvfrkd;BudK;ESihf AkdvfcsKyfatmifqef;wkdY OD;aqmifaom ArmhvGwfvyfa&;wyfrawmf ppfXmecsKyfESihf
armfvNrKd ipf pfaMumif;onf awmawmiftxyfxyfudk jzwfausmNf y;D cufcyJ ifyef;pGm csw
D ufvm&m (7)azazmf0g&D
wGif aomif&if;jrpfurf;ay:&Sd omaqmif&ef;okYd a&muf&o
dS nf/ xkaYd emuf (9)azazmf0g&DwiG f xkid ;f jrefrme,fpyfudk
jzwfaf usmNf y;D csw
D ufvm&m ul;qdyo
f Ydk (11)azazmf0g&DwiG f a&muf&o
dS nf/ ul;qdyw
f iG f ppfom;pkaqmif;a&;vkyif ef;
rsm; vkyfaqmifNyD; wyfzGJUrsm;cGJum (16)azazmf0g&DwGif Akdvf&efatmifu a&SUajy;wyftjzpf oHvGifjrpfukd OD;pGm

cifjrwfo,
G f

14

jrefrmEkdifiHokdY*syefwkdY 0ifvmjcif;ESihf
&ckdifa'o zufqpfawmfvSefa&;

jzwfu;l onf/ Akv


d &f efatmifonf (17)azazmf0g&DwiG f rJyvDoaYdk &muf&o
dS nf/ usew
f yfzUJG rsm;onf (18)azazmf0g&D
wGif ,if;ykdifrS oHvGifjrpfukd jzwful;Muonf/ qufvufcsDwuf&m 0rJvl? 0if;uvkHodkYa&mufonf/ 0if;uvkHrS
ppfawmif;jrpfurf;&Sd uGr;f qdyo
f Ykd (26)azazmf0g&DwiG f a&mufonf/ uGr;f qdyw
f iG f aemufrv
S u
dk yf gcsw
D ufvmaom
xm;0,fppfaMumif;ESifh yl;aygif;rdNy;D ykrd t
dk iftm;awmifw
h if;vmonf/ Armhvw
G v
f yfa&;wyfrawmf ppfXmecsKyEf iS fh
armifvNrKd ipf pfaMumif;onf qufvufcsw
D uf&m tkwzf o
dk t
Ykd a&mufwiG f t*Fvyd w
f yfom;tcsKUd ESifh wku
d yf jJG zpfchJ
onf/ t*Fvyd w
f yfom;(7)a,mufusq;Hk Ny;D (1)a,mufzrf;qD;&rdonf/ Armhvw
G v
f yfa&;wyfrawmfrS wa,muf
39
usqkH;onf/
ArmhvGwfvyfa&;wyfrawmf ppfXmecsKyf ppfaMumif;rS AkdvfapmatmifwyfzGJUonf 'kHp&pfrS a&TusifokdYcsD
wufNyD; a&TusifNrdKUukd wkdufckdufodrf;ykdufonf/ xkdYaemuf Akdvfapmatmifwyfonf a&TusifodkY xGufcGmvmaom
t*FvdyfwyfESihf wkdufyGJjzpfyGm;&m (26) azazmf0g&D(1942)wGif Akdvfapmatmif usqkH;onf/40
Armhvw
G v
f yfa&;wyfrawmfppfXmecsKyEf iS fh armfvNrKd ipf pfaMumif;onf wyfrsm;cG
J yJc;l okv
Yd nf;aumif;?
bk&m;BuD;bufokdYvnf;aumif;? &efukefrEav;vrf;ukd jzwf yJcl;kd;rbufodkYvnf;aumif;? csDwufonf/
xkdYaemuf wkdufBuD;? zl;BuD;odkYa&muf&SdNyD; zl;BuD;wGif t*FvdyfwyfESihf wkdufyGJjzpfyGm;&m &JabmfokH;usdyf0if Akdvfrkd;
usq;kH onf/41 xkaYd emuf oajyuke;f ? jr&muke;f ? vIid jf rpftwkid ;f xef;wyifrS avSormefBu;D rsm;ESifh qkeq
f if;vm&m
42
&efukef Munfhjrifwkdifqdyfurf;odkY (12)rwfv (1942)wGif a&muf&Sdvmonf/
ArmhvGwfvyfa&;wyfrawmf a&aMumif;csDtzGJU(NrdwfppfaMumif;)ukd Akdvf[D&m,mr43u wyfrSL;tjzpf
tkyfcsKyfonf/ a&aMumif;csDwyfzGJUonf trSwf(55)*syefwyfrESifh twlwGJzufcsDwufonf/ wyfr(55)onf
0dwkd&d,tilukd odrf;ykdufNyD;jzpfojzihf a&aMumif;csDwyfzGJU\wm0efrSm 0dwkd&d,tilrS weoFm&Durf;kd;wef;
wpfavQmuf csw
D ufNy;D rkwr yifv,fauGUukd jzwfausm
f &efuek Nf rKd UokYd 0ifa&muf&efjzpfonf/ a&aMumif;cst
D zGUJ
wGif Akdvf[D&m,mrESihftwl wyfMuyfBuD;rsm;jzpfaom tDrmrl&m? tDauab? uDZmukd? *syeft&yfom;t&m&Sd
Akdvf&m&SDuD &JabmfokH;usdyf0if Akdvf&efEkdif? Akdvfrif;acgif? AkdvfawmufxdefESifh bDtkdifatokdY befaumufNrdKUrS
0ifa&mufvmaom &Jabmf(10)OD;yg0ifonf/44 a&aMumif;cst
dD zGo
YJ nf 0dw&dk ,
d tiloYdk csw
D ufa&muf&NdS y;D ppfom;
pkaqmif;a&;vkyfief;rsm; aqmif&GufMuonf/ 0dwkd&d,tilrS yufcsef;45? u&ol&D46? bkwfjyif;? NrdwfNrdKUwkdYukd
csDwufodrf;ykduf tkyfcsKyfa&;tzGJUrsm; zGJUpnf;NyD; ppfom;pkaqmif;a&;vkyfief;rsm; aqmif&Guf&m ArmhvGwfvyf
a&; wyfrawmfoYdk vli,ftajrmuftrsm; 0ifa&mufvmonf/47 Nrw
d w
f iG f pkaqmif;&&Sad om wyfom;opfrsm;tm;
ppfoifwef;ay;NyD; xm;0,fokdY a&aMumif;rS qufvufcsDwuf&m xm;0,fppfaMumif;wkdYu odrf;ykdufxm;NyD;jzpf
onf/ xm;0,frS usKu
d r o
D Ykd csw
D ufNy;D ppfom;pkaqmif;a&;vkyif ef;rsm; aqmif&u
G jf cif;? pufavSrsm; xyfr&H mS azG
jcif;? wyfom;opfrsm; ppfoifwef;ay;jcif; ponfhvkyfief;rsm; aqmif&Gufonf/ usKdurDrS armfvNrdKifodkY csDwuf
&m t*FvdyfwyfrS tBudrfBudrfwkdufckdufjcif;ukd a&Smif&Sm;&if; armfvNrdKifodkY a&muf&Sdonf/ xkdYaemuf zm;tHodkY
qufvufcsw
D ufwu
dk cf u
dk o
f rd ;f yku
d jf yefonf/ zm;tHwiG f pcef;csaepOf Armhvw
G v
f yfa&;wyfrawmf ppfXmecsKypf pf
aMumif;rS Akv
d af wZOD;pD;aom wyfzUJG wpfck zm;tHoYkd a&muf&v
dS monf/ zm;tHwiG f Akv
d af wZu a&aMumif;csw
D yfzUJG
48
tm; *syefxufOD;pGm &efukefNrdKUukd odrf;ykdufEkdifa&;twGuf csDwuf&ef trdefYay;onf/ xkdYaemuf a';'&J?
zsmyk?H ajrmif;jr? anmifw;Hk ? "EkjzL? ykord ?f [oFmw? usKaH ysmNf rKd Ursm;ukd odr;f yku
d Nf y;D tkycf sKyaf &;ESifh Nird 0f yfyjd ym;a&;
twGuf aqmif&GufMuonf/ a&aMumif;csDtzGJUonf jrpf0uRef;ay:udk *syefxufOD;pGm odrf;ykdufEkdifcJhonf/49
a&aMumif;csDtzGJUonf [oFmwrS r,fZvDukef;? jrefatmif? anmifpma&; a&TewfawmifwkdYokd csDwufonf/
a&Tewfawmifrw
S qifh a&TBuKd uek ;f &GmokYd a&mufaomtcg t*Fvyd w
f yfrsm; a&Tawmifudk rD;IUd jynfNrKd UokYkd xGucf mG
rnf[k owif;&ojzihf a&Tawmifudk tcsdefrSD u,fwifEkdif&ef tjyif;csDwufMuonf/50a&TawmifwkdufyGJonf
(29)rwfv (1942)ESifh (30)rwfv(1942) (2)&ufomwku
d cf u
dk &f aomfvnf; wku
d yf jJG yif;xefojzihf t*Fvyd b
f uf
rSvnf;aumif;? Armhvw
G v
f yfa&;wyfrawmf a&aMumif;csw
D yfzUJG ESifh trSwf (33)*syefuyfrqmwkw
d yf&if;rSvnf;
51
aumif;? txdtckduf tustqkH;rsm;jym;onf/
odkY ArmhvGwfvyfa&;wyfrawmfu armfvNrdKifppfaMumif;? xm;0,fppfaMumif;? a&aMumif;csDwyfzGJU?

cifjrwfo,
G f

15

jrefrmEkdifiHokdY*syefwkdY 0ifvmjcif;ESihf
&ckdifa'o zufqpfawmfvSefa&;

twGi;f olyek t
f zGUJ [l ppfaMumif;Bu;D av;aMumif; jzefNY y;D jrefrmjynfwiG ;f okYd csw
D ufc&hJ m &efuek Nf rKd Uukd Armhvw
G v
f yf
52
a&; wyfrawmfu *syefwyfrsm;xufapm(8)rwf (1942)wGif odr;f yku
d rf jd cif;jzpfonf/ *syefwyfrsm; &efuek Nf rKd U
ukd odr;f yku
d rf o
d nfh (10)rwf (1942)wGif *syefppfbufonf ppftyk cf sKyaf &;Xmeukd zGUJ pnf;Ny;D ppftyk cf sKyaf &;Xme
kH;ukd ,cifbk&ifcHtdrfawmfa[mif;wGif zGJUpnf;NyD; ppftkyfcsKyfa&;XmekH;ukd ,cifbk&ifcHtdrfawmfa[mif;wGif
zGiv
hf pS
f vkyif ef;rsm; pwifawmhonf/53 xkaYd Mumihf Adv
k rf ;dk BuKd ;u *syeftrSw(f 15)wyfrawmf 'kw,
d ppfO;D pD;csKyf
54
55
56
AkdvfrSL;BuD;emql; ? AkdvfrSL;BuD; emumwm ? AkdvfrSL;BuD; aw&mul&m wkdYESihf oGm;a&mufawGUqkHum jrefrmjynf
vGwfvyfa&;aMujimay;&ef udpukd aqmif&Gufay;a&;twGuf awmif;qkdonf/ Akdvfrkd;HBudK;u *syeftpkd;&ESihf
*syefwyfrawmfonf jrefrmjynfwiG ;f okYd csw
dD uf0ifa&mufvmpu jrefrmjynftm; vGwv
f yfa&;ay;rnf[k aMujim
csufxkwfjyefcJhonf/ ,cktcg jrefrmEkdifiHom;wkdYonf *syefwyfrawmfESihftwl yl;aygif; EkdifiH\vGwfvyfa&;
twGuf wku
d yf 0JG ifco
hJ nfrmS rsujf rifu,
dk af wGUyifjzpfygonf/ jrefrmEkid if o
H m;wku
Yd *syef\ta&SUtm&S ppfyw
JG iG f
vnf; tifwu
dk t
f m;wku
d u
f n
l rD nfjzpfygonf/ xkaYd Mumifh jrefrmjynfvw
G v
f yfa&;ukd csucf si;f aMujimEkid af &;twGuf
*syefwyfrawmfEiS fh jrefrmjynfov
l x
l w
k pf&yfv;Hk u *syefwu
Ydk dk awmfveS v
f rd rhf nfjzpfaMumif; ajymMum;aomfvnf;
jrefrmhvw
G v
f yfa&;aMujimay;&efupd u
dk *syefwu
Ydk rodusK;d uRjH yKum jrefrmjynftm; qufvuford ;f yku
d x
f m;&ef
om jyifqifcJhonf/ AkdvfrSL;BuD; emql;u, cktcsdefonf &efukefNrdKUukdom odrf;ykdufrdao;aMumif;? txufArm
EkdifiHwpfckvkH; qufvufodrf;ykduf&ef vkdao;aMumif;? xkdYjyif jrefrmEkdifiHonf oD;jcm;vGwfvyfaom EkdifiHwpfck
tjzpf &yfwnf&eftiftm;ESihf tajctaer&Sdao;aMumif;wkdYaMumihf jrefrmEkdifiHukd vGwfvyfa&;aMujimay;&ef
tcsdefapmao;onf[k jyefMum;ajymqkdonf/57
trSefrSm *syefwyfrawmfonf jrefrmEkdifiHvGwfvyfa&;ay;&ef aqmif&Gufay;vkdpdwfr&SdaomaMumihf
taMumif;jyajymqkad ejcif;om jzpfavonf/ ,if;udpE iS yfh wfouf *syefawmifyidk ;f wyfrawmf ppfaoemywdcsKyf
zD;rm&S,af w&mtlcs58
D xH trSw(f 15)wyfawmfO;D pD;csKyf 'kAv
dk cf sKyBf u;D tD'gu wifjypOfuyif tlcsu
D oabmrwl
59
aMumif; jyefMum;xm;NyD;jzpfonf/
*syeftmPmykdifwkdYonf &efukefNrdKUawmfukd odrf;NyD;vQif vGwfvyfa&;aMujimcGifhay;rnf[k uwday;cJh
aomfvnf; &efukefukd odrf;NyD;onftxdyif vGwfvyfa&;twGuf taMumif;trsKd;rsKd;jyum ppftkyfcsKyfa&;jzihf
xde;f odr;f rnf[al om 0g'ukd usio
fh ;Hk &efBuKd ;pm;Muonf/ vGwv
f yfa&;&awmhrnf[al om todpw
d jf zihf wuf<u
vIy&f mS ;cJah om jrefrmrsK;d csprf sm;onf Akv
d cf sKyaf tmifqef;ESifh rMumcPawGUqkaH qG;aEG;cJo
h nf/ xkpd Ofu tajctae
ESihfywfouf ArmhvGwfvyfa&;wyfrawmfESihf ocifacgif;aqmifwkdYu tkyfcsKyfa&;tmPmESihf vGwfvyfa&;ukd
aMumjimay;&ef jyif;xefpGm awmif;qkdMuonf/ odkYaomf *syefu wdusaomtajzray;cJhay/60
Armhvw
G v
f yfa&;wyfrawmfEiS fh ocifacgif;aqmifwo
Ydk nf uJo
h jYkd zpfvmvdrrhf nf[k BuKd wifwu
G q
f xm;
NyD;jzpfonf/ tajctaet& *syeftm; awmfvSefrIjzpfawmhrnfukd od&SdMuaomfvnf; pkpnf;rI? pnf;kH;rIr&Sdao;
ojzihf acwqkdif;iHhoGm;jcif;omjzpfonf/ ArmhvGwfvyfa&;wyfrawmfESihf EkdifiHa&;acgif;aqmifrsm;onf *syef
qefYusifa&;pdwf"mwfrsm; jzpfvmcJhonf/ tiftm;csif;rrQom *syefwkdYukd tckduftwefY vkdufavQm&jcif;
jzpfonf/61
*syefwyfESihf ArmhvGwfvyfa&;wyfrawmf jrefrmEkdifiHokdY 0ifvmpOfwpfavQmufvkH; jrefrmhvGwfvyfa&;
wyfrawmfudk *syefwu
Ydk tkycf sKycf MJh uonf/ xkaYd Mumihf Akv
d rf ;dk BuKd ;xH Armhvw
G v
f yfa&;wyfrawmfudk Armt&m&Sd
rsm;u tkyfcsKyf&ef awmif;qkdaom pmwpfapmifukd AkdvfcsKyfatmifqef;u a&;om;cJhonf/ ocifxGef;tkyf?
Adkvfvufsm? AkdvfaZ,s? Akdvf&JxG#f ponhf&JabmfokH;usdyf0ifrsm;u vufrSwfa&;xkd; ay;ykdYcJhonf/ xkdYaMumihf
Akv
d cf sKyaf tmifqef;tm; Armhvw
G v
f yfa&;wyfrawmf ppfaoemywdEiS fh Akv
d v
f usmf tm; ppfO;D pD;csKyt
f jzpfceft
Y yf
aMumif; trdex
Yf w
k jf yefco
hJ nf/ Armhvw
G v
f yfa&;wyfrawmf &efuek Nf rKd Uukd odr;f yku
d Nf y;D aemuf jrefrmt&m&Srd sm;u
62
OD;pD;uGyfuJ *syefwkdYu tBuHay;t&m&Sdfrsm;tjzpf aqmif&Gufonf/
ArmhvGwfvyfa&;wyfrawmfonf &efukefNrdKUukd (8)rwfv(1942)wGif atmifjrifpGm odrf;ykdufEkdifcJhNyD;
aemuf ppfO;D pD;tjzpf Akv
d cf sKyaf tmifqef;rS uGyu
f u
J m Akv
d rf LS ;Bu;D aZ,s OD;pD;onfw
h yfr(1)ESifh Akv
d rf LS ;Bu;D ae0if;

cifjrwfo,
G f

16

jrefrmEkdifiHokdY*syefwkdY 0ifvmjcif;ESihf
&ckdifa'o zufqpfawmfvSefa&;

OD;pD;onfw
h yfr(2)[l wyfr(2)ck zGUJ pnf;Ny;D jrefrmEkid if t
H xufyidk ;f &Sd qkwcf mG aeaom t*Fvyd w
f yfEiS fh wkwrf sm;
ukd vku
d v
f aH csreI ;f cJo
h nf/ txufjrefrmEkid if o
H Ydk csw
D ufwu
dk cf u
dk af &;ESiyfh wfouf Armhvw
G v
f yfa&;wyfrawmfu
,if;\wm0efyyD jD yifjyif&adS pa&;twGuf *syefawmifyidk ;f wyfrawmfoYdk wm0efww
d u
d suscaJG y;&ef awmif;qko
d nf/
xkdYaMumihf *syefwyfrawmfu {&m0wDjrpf ta&SUbuftjcrf;ukdvnf;aumif;? ArmhvGwfvyfa&;wyfrawmfu
{&m0wDjrpftaemufbufjcrf;ukv
d nf;aumif; toD;oD;wm0efcaJG 0wku
d cf u
dk Mf u&ef owfrw
S af y8;&onf/ *syef
awmifyidk ;f wyfrawmf zD;rm&S,af w&mtlcso
D nf *syeftrSwf (15)wyfawmfwyfrLS ; *sief &,ft'D gtm; txufArm
jynfoYkd csw
D ufwu
dk cf u
dk &f ef (7)rwf(1942)wGif trdeaYf y;vku
d af omaMumifh *syefwyfr(55)onf yJc;l ukd odr;f yku
d f
NyD;aemuf (10)rwfvwGif awmifilokdY csDwufoGm;onf63/
(26)rwf (1942)wGif awmifiu
l o
dk rd ;f onf64/ *syefNrKd Uawmfjzpfonfh rEav;jzpfonf/ awmifirl S *syef
trSwf(55)wyfronf rEav;vrf;twkdif; csDwufaepOf AkdvfrSL;BuD; qlZluD;onf ajrmufykdif;ppfqifa&; Armh
vGwv
f yfa&;wyfrawmfvnf; yg0ifcsw
D uf&ef pDpOfonf/ xkaYd Mumihf Armhvw
G v
f yfa&;wyfrawmfudk wyfr(2)ckc
JG
zGJUpnf;um ajrmufykdif;ppfqifa&;wyfrawmfukd AkdvfcsKyfatmifqef;tm; ppfOD;pD;tjzpf &mxl;cefYtyfum
acgif;aqmifaponf/ Akv
d af e0if;ESifh Akv
d af Z,swt
Ydk m; wyfrwpfcpk w
D iG f OD;aqmifaponf/ &efuek Nf rKd Uapmifw
h yfudk
Akv
d af usmaf ZmESifh Akv
d pf BumF wkt
Yd m; uGyu
f aJ ponf/ Akv
d rf LS ;Bu;D qlZu
l ;D onf Armhvw
G v
f yfa&;wyfrawmf ppfO;D pD;
csKyt
f jzpf wm0ef,o
l nf/ Armhvw
G v
f yfa&;wyfrawmfrS wyfrESpcf o
k nf jynfvrf;twkid ;f ajrmufbufocYkd sw
D uf
Muonf/ ArmhvGwfvyfa&;wyfrawmf yifrwyfBuD;onf {&m0wDjrpfukd jzwful;NyD; ajrmufbuf&Sd NAdwdoQESihf
*syefwyfrsm; ra&mufaom ppfrahJ 'ookYd csw
D ufNy;D jrpfujdk zwfausmu
f m NAw
d o
d Qwyfrsm;ESifh awGq
Y w
Hk u
dk yf jJG zpfymG ;
onf/ NAw
d o
d Qwt
Ydk m; yckuL rSqw
k cf mG oGm;apcJo
h nf/ ayguf &efol (500)cefu
Y dk wku
d cf u
dk Nf y;D atmify&JG &So
d nf/
csw
D ufaepOfumv 0rf;a&m*gjzpfaomfvnf; Armhvw
G v
f yfa&;wyfrawmfyifrwyfBu;D onf rEav;taemufzuf
66
,if;rmyifukd odrf;ykdufEdkifcJhonf /
*syeftrSwf(15)wyfawmftwGuf topfxyfrHa&muf&SdvmaomtrSwf(56)wyfronf ta&SUbufokdY
vSnNfh y;D &Sr;f jynfbufoYkd csw
D ufonf/ *syefwyfonf (29){NyD (1942)wGif vm;I;d uko
d rd ;f yku
d Ef ikd cf o
hJ nf/ wkwf
jrefrmvrf;rBu;D ukd jzwfawmufvu
dk jf cif;jzihf *syefwyfrawmfonf rEav;ukd umuG,w
f u
dk cf u
dk af eaom NAw
d o
d Q
67
wyfrawmfESihf wkwfwyfrawmfukd atmifjrifpGm wkdufckdufEkdifcJhonf/
rEav;NrKd Utm; *syefwyfrsm; odr;f yku
d cf geD;wGif axmifxJ tzrf;cHae&aom Ekid if aH &;acgif;aqmiftcsKUd
axmifrS vGwfcJhMuonf/ rEav;NrdKUajrmufbuf ajcmufrkdiftuGm&Sd uykdif&Gm\awmifbufacsmif;urf;ab;&Sd
a&wGi;f teD; (30){NyD (1942)wGif vQKUd 0Sut
f pnf;ta0;jyKvyk cf MhJ uonf/ xkt
d pnf;ta0;wGif ocifE?k ocifp;dk ?
ocifausmpf ed ?f ocifjroGi?f ocifausmNf irfd ;f ? ocifoed ;f azwkyYd g0ifMurnf/ ocifp;dk ? ocifausmpf ed ?f ocifjroGif
ESihf ocifodef;azwkdYu *syefckcHwkdufckdufa&;vrf;pOfjzifh r[mrdwfwkdYxHrS tultnD,l&efjzpfonf/ ocifEkESihf
ocifausmNf ird ;f wku
Yd *syefxrH S vGwv
f yfa&;&Ekid rf nf[k arQmv
f ifMh uojzihf *syefukd apmihMf unhv
f o
dk nf/ r[mrdwf
ESihf raygif;rDvGwfvyfa&;ay;rnf[k uwday;apvkdonf/ odkYt,ltquGJvGJcJhaomfvnf; r[mrdwfESihf
tquftoG,f,lxm;&ef tm;vkH;oabmwlMuonhftjyif *syefqefYusifa&;twGuf vkdtyfaom jyifqifrIrsm;
jyKvkyf&efvnf; oabmwlMuonf/68
uykid f tpnf;ta0; oabmwlncD sut
f & ocifp;kd ? ocifausmpf ed Ef iS hf ocifjroGiw
f u
Ydk wkww
f yfrawmf
ESifh tquftoG,,
f Nl y;D wkwEf ikd if H okrYd [kwf tdE,
d Ekid if o
H Ykd oGm;Mu&ef qk;H jzwfMuonf/ jrefrmEdik if t
H jyifbuf
rSaetultnDawmif;cHNyD; jynfyrSvnf;aumif;? jynfwGif;rSvnf;aumif;? *syefqefYusifa&;vkyfief;ukd
aqmif&u
G &f ef jzpfonf/ ocifEEk iS hf ocifausmNf ird ;f wku
Yd ocifatmifqef; txufjrefrmEkid if o
H t
Ydk vmukd apmifBh uKd
,m,Dtm;jzihf *syefESihfyl;aygif;vkdMuonf/69
ocifoed ;f azrSm *syefqefu
Y siaf &;0g'jzefjY cif;ukd pwifxm;Ny;D jzpf xifay:pGmae&ef rjzpfay/ xkaYd Mumihf
ocifoed ;f azonf r[mrdww
f EYdk iS fh tquftoG,&f &eftwGuf jrefrmEdik if t
H jyifbufoYdk xGucf mG &ef qk;H jzwfonf/
okjYd zihf uykid &f mG tpnf;ta0;qk;H jzwfcsut
f & jrefrmEkid if \
H tem*wfvw
G v
f yfa&;BuKd ;yrf;rItwGuf vkyif ef;pOf

cifjrwfo,
G f

17

jrefrmEkdifiHokdY*syefwkdY 0ifvmjcif;ESihf
&ckdifa'o zufqpfawmfvSefa&;

rsm;ukd csrw
S Ef ikd cf o
hJ nf/ jrefrmEkid if v
H w
G v
f yfa&;wku
d yf EJG iS hf ywfouf Ekid if aH &;acgif;aqmifrsm;twGi;f oabm
xm;rsm;uGjJ ym;cJah omfvnf; *syefvufatmufoYdk usa&mufrnft
h cg xkt
d iftm;pkrsm;onf *syefqefu
Y siaf &;wGif
vufwGJrdcJhMuonf/70
*syefwyfrsm;onf (1)ar(1942)wGif rEav;ESifh rk&H mG NrKd Ursm;ukd odr;f yku
d cf o
hJ nf/71 odYk txufjrefrm
EdkifiHNrdKUawmf rEav;usNyD;aemuf jrefrmEkdifiHbk&ifcH qma':refprpf72onf jrpfBuD;em;rS (4)ar(1942)wGif
av,OfysjH zihf tdE,
d Ekid if H qif;rvm;73NrKd Uodx
Yk u
G cf mG oGm;onf/ Armhvw
G v
f yfa&;wyfrawmfEiS fh *syefwyfrsm;u
(7)ar(1942)wGif Aef;armfEiS jfh rpfBu;D em;ukd odr;f yku
d o
f nf/ NAw
d o
d Qwyfrsm;onf jrefrmEkid if rH S (12)ar (1942)wGif
csif;wGif;jrpfwpfzufurf;rS tdEd,EkdifiHokdY xGufcGmoGm;Muonf/74
qkwcf mG aeaom NAw
d o
d Qwyfrsm;ukd ppfy&d,,fjzihf xGuaf ygufudk qD;BuKd yw
d q
f w
Ydk u
dk cf u
dk jf cif;? qufo,
G f
a&;vrf;aMumif;rsm;ukd jzwfawmufjcif; paomajymufusm;enf; &ifqidk w
f u
dk yf rJG sm;ESiv
hf nf;aumif;? twGi;f olyek f
wyfrsm;\ tultnDjzihfvnf;aumif; t*Fvdyf? tdEd,? wkwfwyfrsm;ukd atmifjrifpGm armif;xkwfEkdifcJhonf/
a&Tawmifwu
dk yf w
JG iG f Akv
d &f efEikd \
f wyfrsm;onfvnf;aumif;? a&Tusiw
f u
dk yf w
JG iG f Akv
d Zf ifa,mf\wyfrsm;onfvnf;
aumif;? &ckdifppfrsufESmwGif Akdvf&efatmif\wyfrsm;onfvnf;aumif;? *kPf,lEkdifavmufatmif atmifyGJrsm;
&&SdcJhMuonf/75
Armhvw
G v
f yfa&;wyfrawmfEiS t
fh wl jrefrmEkid if o
H Ydk 0ifa&mufwu
dk cf u
dk Mf uaom *syefwyfrsm;onf av;v
ausmu
f mvtwGi;f jrefrmEkid if w
H pf0rS ;f vk;H ukd odr;f yku
d Ef idk cf MhJ uavonf/ *syefu xku
d o
hJ v
Ykd Qijf refpmG atmifyrJG sm;
&&Sjd cif;onf ppftiftm;Bu;D rm;jcif;aMumiho
f mr[kwb
f J Armhvw
G v
f yfa&;wyfrawmfEiS fh jrefrmEkid if w
H idk ;f &if;om;
jynfow
l pf&yfv;Hk uyg NAw
d o
d QwpYdk ;dk rk;d onfudk rcHvMdk u wu,fv
h w
G v
f yfa&;ukd &&Sad wmhrnf[al om arQmv
f ifch suf
jzihf ulnDaqmif&GufMujcif;omvQif xkduJhodkY NAdwdoQukd jrefrmhajrrS vQifjrefpGm qkwfcGm&jcif;yifjzpfonf/76
*syefwYdk jrefrmwpfEidk if v
H ;Hk ukd odr;f yku
d Nf y;D aemuf qufvufaqmif&u
G &f rnfv
h yk if ef;pOfrsm;tjzpf rDemrD
tzGJUonf AkdvfcsKyfatmifqef;tygt0if &JabmfokH;usdyf0ifrsm;ESihf 'kdYArmtpnf;tkH;0ifocifrsm;tm; okdY
uwdu0wfjyKcJhMuonf/
*syefonf jrefrmhvGwfvyfa&;twGuf jrefrmtm; vufeufypnf;rsm; axmufyHhulnDrnf/ jrefrmjynf
wGi;f okYd 0ifa&mufvmMurnfh *syefvufeufuidk w
f yfzUJG 0ifrsm;rSm jrefrmjynfawmifyidk ;f rS &efot
l <uif;tuserf sm;
ukd armifESifokwfoifd&efom &nf&G,faomaMumihf r[mwpfwyfrQom uefYowf 0ifa&mufcsDwufaprnf/
jrefrmwpfjynfv;Hk \ ppfa&;ESit
fh yk cf sKyaf &;vkyif ef;[lorQudk jrefrmhvw
G v
f yfa&;wyfrawmfEiS fh rDemrDtzGUJ uom
wm0ef,laqmif&Gufrnf/
xku
d wdu0wfwo
Ydk nf jrefrmhvw
G v
f yfa&;twGuf ulnaD xmufyrhH nf[al om rDemrDtzGUJ \&nf&,
G cf suf
yef;wku
d Ef iS u
fh u
dk n
f q
D aD vsmaf omfvnf; *syeftpd;k &\qk;H jzwfcsuu
f m; r[kwcf ahJ cs/ *syefwyfrawmf ppfO;D pD;csKy\
f
oabmwlcGifhjyKcsufvnf; r[kwfcJhacs/ rDemrDtzGJUOuX(Akdvfrkd;BudK;)u txuftmPmykdifESihf vkH;0rwkdifyif
raqG;aEG;bJ rdrdwm0efESihf rdrdoabmt& wpfzufowfqkH;jzwf ajymqkdjcif;rQomjzpfonf/77
&efukefNrdKUukd odrf;ykdufNyD; aemufrMumrD rDemrDtzGJUOuXonf bDtkdifatwyfzGJU tkyfcsKyfa&;XmerSL;
ocifxeG ;f tkyt
f m; jrefrmEkid if AH [kt
d pk;d & tkycf sKyaf &;t&m&Scd sKyt
f jzpf ceft
Y yfNy;D tkycf sKyaf &;udpr sm;ukd aqmif&u
G f
aponf/ A[kdtpkd;&wGif Xme(10)ck cGJa0zGJUpnf;NyD; XmerSL;rsm; cGJa0cefYtyfonf/ XmerSL;toD;oD;wkdYonf
wcsdefwnf;wGif tkyfcsKyfa&;t&m&SdcsKyfESihf vufatmuf&Sd tkyfcsKyfa&;aumifpD0ifrsm; jzpfMuonf/ a'oE&
tkyfcsKyfa&;ukd pD&ifpke,f(ckdif)NrdKUe,f? NrdKUr? aus;&Gm[ltkyfcsKyfa&;tzGJU tqifhqifhcGJ 'Drkdua&pDpepft&
vkyfukdifaqmif&GufMuonf/78
jrefrmjynfudk 0ifa&mufcgp vykid ;f &ufyidk ;f twGi;f A[kt
d pk;d &ESiq
fh ufpyfr&I adS om bDtidk af t a'oE&
tkycf sKyaf &;aumfrwDEiS fh Nird ;f csr;f a&;wnfwrhH aI umfrwDwu
Ydk om wm0ef,al qmif&u
G Mf uNy;D rDemrDt
df zGUJ acgif;aqmif
aom tkycf sKyaf &;,E&m;udk xkAYd rmtpnf;tk;H ESifh bDtidk af twyfzUJG wku
Yd 0kid ;f 0ef;ulnMD uonf/ *syefppfbuftyk f
csKyfa&;ukdrl tvsOf;*krpkdufbJ a'oE&tiftm;ukd csKyfukdifNyD; pdwfwkdif;usvkyfief;aqmif&Gufaeaom rDemrD

cifjrwfo,
G f

18

jrefrmEkdifiHokdY*syefwkdY 0ifvmjcif;ESihf
&ckdifa'o zufqpfawmfvSefa&;

tzGJU\tpGrf;ukd *syefwyfrawmfppfOD;pD;csKyfkH;u trIrxm;bJ raeEkdifawmhay/ uJhodkY rDemrDtzGJU\vkyf&nf


ukid &f nfrsm; &Sad eapumrl *syefwyfrawmfppfO;FD pD;csKyf ;Hk onf jrefrmEkid if u
H dk ppftyk cf sKyaf &;pepft& tkyk pf ;dk oGm;&ef
qk;H jzwfNy;D jzpfonf/79 *syefwYdk jrefrmEkid if w
H iG ;f okYd 0ifvmaomwyfrrsm;rSmvnf; (1942)yxrESp0f uftxd wyfr
80
(4)ckrQ&SdcJhonf/
jrefrmEkdifiHtkyfcsKyfa&; A[kdXmecsKyfESihf rDemrDdtzGJUu tkyfcsKyfa&;udprsm;ukd aqmif&GufaepOf (4)ZGef
(1942)wGif *sief &,ft'D gu arNrKd U jrefrmhEikd if aH &;acgif;aqmifrsm;ukd zdwMf um;Ny;D jrefrmEkid if AH [kt
d yk cf sKyaf &;
pDpOfrItzGJUukd zGJUpnf;vkdufaomtcg ocifxGef;tkyfacgif;aqmifaom jrefrmEdkifiHtkyfcsKyfa&;A[kdXmecsKyfonf
&yfpJoGm;&onf/81
AkdvfcsKyfBuD;tD'g zGJUpnf;ay;aom A[kdtkyfcsKyfa&;pDpOfrItzGJYwGif
a'gufwmbarmf
OD;baz
a'gufwmodef;armif
ocifjr
AEKvOD;pdef
ocifxGef;tkyf
ocifEk
"m;rOD;bodef;
OD;vSaz
ocifApdef wkdYyg0ifonf/82
A[kt
d yk cf sKyaf &; pDpOfrt
I zGUJ onf jrefrmjynftpk;d &tzGUJ xlaxmif&ef jyifqifrv
I yk if ef;rsm; aqmif&u
G af &;
ESihf tajccHOya'a&;qGJa&;twGuf jyifqifrIvkyfief;rsm;ukdaqmif&Guf&ef wm0efay;tyfjcif;cH&onf/ ,if;(4)
ZGef(1942)tpnf;ta0;wGifyif *sife&,f tD'gu A[kdtkyfcsKyfa&;pDpOfrItzGJUonf *syefppftkyfcsKyfa&;
vufatmufwGif &SdrnfjzpfaMumif; twdtvif;ajymMum;vkdufonf/ xkdYjyif ArmhvGwfvyfa&;wyfrawmfukd
tkycf sKyaf &;vkyif ef;rsm; aqmif&u
G jf cif;rS &yfp&J efwm;jrpfonf/ xkaYd MumihAf v
dk cf sKyaf tmifqef;u (5)ZGe(f 1942)wGif
ArmhvGwfvyfa&;wyfrawmfukd tkyfcsKyfa&;vkyfief;rsm;wGif 0ifa&mufpGufzufjcif;rjyK&ef wm;jrpfonfhtrdefY
wpf&yf xkwfjyefonf/83
rDemrDt
d zGUJ 0ifrsm;ESifh pyfvsO;f trSw(f 15)wyfrawmfppfO;D pD;csKyf ;Hk onf t&nftcsi;f &So
d u
l dk a&G;cs,
f
tkyfcsKyfa&;qkdif&m trIxrf;rsm;tjzpf jyefvnfcefYtyfrnf[k qkH;jzwfNyD; (10)ZGef (1942)wGif rDemrDftzGJUukd
zsufodrf;cJhonf/ odkYaomfvufawGUwGifrl rDemrDtzGJU0ifrsm;ukd rqkdxm;ESihf tzGJUOuXAkdvfrSL;BuD; qlZluD;ukdyif
*syefEidk if o
H Ydk wm0efopfjzihf jyefyu
Ydk m uset
f zGUJ 0ifrsm;ukd ppfzufqidk &f m tkycf sKyaf &;wGif vufrcHbJ z,f&mS ;ypfvu
dk f
84
onf/
*syefwyfrawmfEiS fh Armhvw
G v
f yfa&;wyfrawmfw\
Ydk qufqaH &;tajctaerSmvnf; qk;d 0g;vmcJo
h nf/
xko
d q
Ykd ;dk 0g;vm&jcif;rSmvnf; *syefwyfrawmfzUJG pnf;&jcif;\ &nf&,
G cf suEf iS fh Armhvw
G v
f yfa&;wyfrawmfzUJG pnf
&jcif; &nf&,
G cf suw
f \
Ydk tajccHoabmxm;jcif; rwlnjD cif;aMumihv
f nf;jzpfonf/ *syefwyfrawmfonf zufqpf
0g'jzihf e,fcsUJ &ef zGUJ pnf;xm;jcif;jzpfNy;D Armhvw
G v
f yfa&;wyfrawmfrmS rdrEd idk if u
H dk usL;ausmv
f monfh e,fcsUJ tm;
awmfveS &f ef zGUJ pnf;xm;cJjh cif;qko
d nft
h csuu
f yif t"du uGm[csuBf u;D jzpfaeayonf/ odt
Yk ajccH&nfreS ;f csuf
jcif; rwlonfh wyfrawmfEpS cf k t*Fvyd u
f dk jrefrmhajrrS armif;xkw&f ef[al om wlno
D nfah rQmrf eS ;f csuw
f pfcw
k nf;
twGuf yl;aygif;aqmif&GufMu&aomfvnf; toGifo@eftm;jzihf uGJjym;rIaMumihf ,if;wkdY\ y#dyurSm wpfaeY
wpfjcm;BuD;xGm;vmcJhjcif;jzpfonf/85
ArmhvGwfvyfa&;wyfrawmfBuD;\ tiftm;rSmvnf; (5)aomif;cefYtxd wkd;wufrsm;jym;vmcJhonf/
odkYtiftm;BuD;rm;vmaom ArmhvGwfvyfa&;wyfrawmfESihf y#dyursm;BuD;xGm;vmjcif;onf rdrdwkdYtwGuf

cifjrwfo,
G f

19

jrefrmEkdifiHokdY*syefwkdY 0ifvmjcif;ESihf
&ckdifa'o zufqpfawmfvSefa&;

aumif;aomvuPmwpf&yf r[kwo
f nfuv
dk nf; *syefwyfrawmft&m&Srd sm; aumif;pGmoabmaygufxm;Muonf/
ArmhvGwfvyfa&;wyfrawmfonf wpfcsdefcsdefwGif rdrdwkdY*syefwyfrawmfukd tE&m,fay;vmrnfukdvnf; *syef
ppfacgif;aqmifBu;D rsm; tBu;D tus,pf ;dk &draf omu jzpfvmcJo
h nf/86 xkaYd Mumihf *syefwyfrawmfacgif;aqmifrsm;
u jrefrmwkdYtm; *syeftpkd;&onf rMumrDvGwfvyfa&;ay;awmhrnfjzpf vGwfvyfa&;wyfrawmftrnfjzihf
qufvufxm;&Sd&ef roifhavsmfawmhaMumif;? wkdif;jynfESihfvGwfvyfa&;ukd umuG,f&eftwGuf umuG,fa&;
wyfrawmfomxm;&Sd&ef vkdtyfaMumif;? ArmhvGwfvyfa&;wyfrawmfonf wyfom;OD;a&tqrwefrsm;NyD; ppf
pnf;urf;enf;vrf;rsm;ukd pepfwusvu
dk ef mol enf;yg; pnf;urf;&SNd y;D ckid rf maomwyfrawmfwpf&yfudk tjrefjyef
vnfzUJG pnf;&ef vkt
d yfaeNyjD zpfaMumif;? Armhvw
G v
f yfa&;wyfrawmfrmS ppfynmoifMum;avhusirfh I enf;yg;ao;
ppfynmoifwef;rsm;ukd pepfwus zGiv
fh pS Nf y;D oifMum;&ef vkt
d yfaMumif;? okaYd omf vltiftm; tqrwefrsm;
vlrsK;d pkyH g0ifaom Armhvw
G v
f yfa&;wyfrawmfom;rsm;ukd ppfynmoifMum;ay;rnfqv
dk Qif rvG,u
f al omaMumih?f
pepfwusjyefvnfzGJUpnf;rnfjzpfaom umuG,fa&;wyfrawmfrSomvQif ppfynmrsm;oifMum; avhusihfay;&ef
vG,fulrnfjzpfaMumif; pojzihf ArmhvGwfvyfa&;wyfrawmf\ tiftm;ukd avQmhcs&ef ajymMum;vmonf/87
AkdvfcsKyfatmifqef;ESihf acgif;aqmifBuD;rsm;u zufqpf*syefrsm;ukd jyefvnfawmffvSefEkdifa&;twGuf
ArmhvGwfvyfa&;wyfrawmfrSm ppfa&;tawGUtBuHKESihf avhusihfrIrsm; vkdtyfaeao;jcif;? *syef0efBuD;csKyfwkd*sKd
u (21-1-42)wGif jrefrmEdik if t
H m; vGwv
f yfa&;ay;rnfjzpfaMumif; rdeMYf um;xm;jcif;wkaYd Mumihf Armhvw
G v
f yfa&;
89
wyfrawmfrS ArmhumuG,fa&;wyfrawmf zGJUpnf;&efudpukd oabmwlcJhjcif;jzpfonf/
AkdvfcsKyfatmifqef;onf ArmhvGwfvyfa&;wyfrawmftpm; ArmhumuG,fa&;wyfrawmfzGJUpnf;&ef
te,fe,ft&yf&yfodkY a&muf&SdaeMuaom ArmhvGwfvyfa&;wyfrawmftm; jyefvnfpkpnf;a&;twGuf pwif
aqmif&u
G o
f nf/ (13-6-42)wGif Aef;armfoYdk a&muf&adS eonhf Akv
d cf sKyaf tmifqef;xHrS Akv
d af Z,soYdk bDtidk af t
wyfrsm; rEav;jyefqif;&ef? tkycf sKyaf &;udpr sm; tvsO;f a&SmifusO&f ef wkid ;f oljynfom;rsm;ESifh qufqaH &;ajyjypf
&ef tcsufrsm;ygaompmukd a&;om;vkdufonf/90
*syeftmPmykid w
f u
Ydk Armhvw
G v
f yfa&;wyfrawmf\ cRw,
f iG ;f csurf sm;ukd jyifqif pepfwusjyefvnf
zGJUpnf;&rnf[laom ppfrdefYjzihf *syefbk&ifhwyfrawmfBuD;\ tpdwftykdif;tjzpfvnf;aumif;? ArmEkdifiH&Sd *syef
wyfrawmf ppfaoemywdBu;D *sief &,ft'D g\trdeaYf tmufwiG f MoZmcHwyfrsm;tjzpfxm;&S
d (27-7-1942)wGif
91
Armhvw
G v
f yfa&;wyfrawmfudk ArmhumuG,af &;wyfrawmftrnfoYdk ajymif;vJvu
dk o
f nf/ Akv
d cf sKyaf tmifqef;
92
onf AkdvfrSL;BuD;tqifhjzihf ArmhumuG,fa&;wyfrawmf ppfaoemywdjzpfvmonf/
xkaYd emuf(1)Mo*kw(f 1942)aeYwiG f *sief &,ft'D guyif ppftyk cf sKyaf &;\uGwu
f rJ aI tmufwiG f jrefrmEkid if H
A[kt
d yk cf sKyaf &;tzGUJ ukd zGUJ pnf;ay;jyefonf/ ,if;tpk;d &tzGUJ onf *syefw\
Ydk ta&SUtm&SppfyBJG u;D atmifjrif&efEiS fh
ta&SUtm&SwkdufwGif acwfopfxlaxmif&ef *syefwkdY\tpDtpOfrsm; atmifjrifa&;twGuf ,if;wkdYtvkdus
aqmif&Guf&onf/ jrefrmEkdifiHtpkd;&tzGJUwGif atmufygyk*dKvfrsm;yg0ifonf/
(1)
0efBuD;csKyf
a'gufwmbarmf
(2)
b@ma&;0efBuD;
a'gufwmodrf;armif
(3)
v,f,mpkdufysKd;a&;0efBuD;
ocifoef;xGef;
(4)
opfawma&;0efBuD;
ocifxGef;tkyf
(5)
ul;oef;a&mif;0,fa&;ESihf pufrIvufrI0efBuD;
OD;vSaz
(6)
vrf;c&D;qufoG,fa&;ESihfqnfajrmif;0efBuD;
ocifApdef
(7)
ynma&;ESihfusef;rma&;0efBuD;
OD;b0if;
(8)
w&m;a&;0efBuD;
OD;xGef;atmif
(9)
vrf;yef;taqmuftOD;0efBuD;
AEKvOD;pdef
(10)
Xmevufukdifr&Sd0efBuD;
ocifjr93

cifjrwfo,
G f

20

jrefrmEkdifiHokdY*syefwkdY 0ifvmjcif;ESihf
&ckdifa'o zufqpfawmfvSefa&;

cifjrwfo,
G f

21

jrefrmEkdifiHokdY*syefwkdY 0ifvmjcif;ESihf
&ckdifa'o zufqpfawmfvSefa&;

jrefrmEdkifiH A[kdtkyfcsKyfa&;tzGJUukd *sife&,ftD'g\csKyfukdifrIrS vGwfuif;apcJhonf[kqkdaomfvnf;


*syefppftyk cf sKyaf &;tzGUJ ESiyfh ;l wGt
J yk cf sKy&f onf/ azmfjyygXmewkid ;f wGif *syeftBuaH y;t&m&Srd sm; xm;&So
d nf/94 tcsKUd
Xmersm;wGif *syeftBuaH y;t&m&S(d 5)OD;? (6)OD;txd xm;&So
d nf/ rnfonfu
h pd r qkd ,if;*syeftBuaH y;t&m&Srd sm;
\ oabmqEukd,lNyD;rSom qkH;jzwfEkdifcGifh&Sdonf/ *syeftBuHay;t&m&Sdrsm;\ tcGifhtmPmrSm rsm;pGm&Sd&um;
tpk;d &tzGUJ 0if jrefrmacgif;aqmifrsm;ESifh jrefrmt&m&Srd sm;rSm kyaf o;kyrf sm;tjzpfom wnf&MdS uonf/ *syeft&m
f adk omf *syeftBuaH y;t&m&Sd
&Srd sm; oabmrwlonfh rnfonfu
h pd u
rdk Q aqmif&u
G cf iG rhf &Sad cs/95 wenf;tm;jzihq
rsm;onf tqkdygtkyfcsKyfa&;Xmersm;ukd qufvufBudK;ukdifcs,fvS,fxm;Muonf/ bwf*suf? umuG,fa&;?
jyefvnfxal xmifa&;? ppfraI &;&mudpr sm;ukd *syefwu
Ydk csKyu
f idk x
f m;Muonf/96 rnfoyYkd ifqadk p a'gufwmbarmf
ESifh jrefrmEkid if aH &;acgif;aqmifrsm;onf tajctaekww
f &ufq;dk roGm;&ef twwfEikd q
f ;Hk xde;f odr;f &ef aqmif&u
G f
oGm;Muonf/ xko
d aYdk qmif&u
G &f if; a'gufwmbarmfonf rdrad emufwiG f Ekid if aH &;tpnf;tk;H wpfck &So
d iho
f nf[k
,lqonf/ ocifEt
k p&Sad om jrefrmacgif;aqmifrsm;uvnf; *syefu rdrw
d t
Ydk pk;d &tzGUJ ukd apmfumarmfum;rvkyf
&Jap&ef rdrw
d aYdk emufwiG f tpnf;tk;H wpfck zGUJ pnf;xm;oifo
h nf[k ajymqkt
d BuaH y;onf/ okaYd omf xkt
d csed u
f
tpnf;tk;H wpfczk UJG pnf;&efrmS vG,u
f al omudpr [kwaf y/ jrefrmEkid if \
H Ekid if aH &;acgif;aqmifa[mif;rsm;jzpfaom
wkdYArmtpnf;tkH;rS ocifrsm;onfvnf;aumif;? qif;&Jom;0HomEktzGJUrS "m;racgif;aqmifrsm;onfvnf;
aumif; tcsif;csif;rnDrGwfjzpfaeMuonf/97 EkdifiHa&;ygwDrsm;pGm &SdaeNyD; ygwDwpfcku tmPm&vQif tjcm;
aomygwDrsm;u raMueyfrIrsm;&SdNyD; qefYusifrIrsm;jyKvkyfMuonf/ xkdYaMumihf arNrdKU A[kdtkyfcsKyfa&;pDpOfrI
aumfrwDzUJG pnf;pOf *syefppfaoemywdBu;D *sief &,ft'D gu jrefrmjynfwiG f Ekid if aH &;tpnf;tk;H wpfcw
k nf;om
&So
d ifo
h nf/ygwDtrsm;tjym;&Sad ejcif;tm;jzihf Ekid if \
H wk;d wufru
I dk aESmufaES;aponf ponfjzihf ajymMum;cJo
h nf/98
xkdYaMumifh EkdifiHa&;ygwDrsm; pkpnf;NyD; wpfckwnf;aomygwD zGJUpnf;&ef a'gufwmbarmftm; t"dywdajrmuf
ocifjrESihfocifEkwkdYOD;aqmifum? tmPm&Sif\twkdifyifcHtjzpf ocifjr? ocifxGef;tkyf? ocifApdef?
ocifoef;xGe;f ? AEKvOD;pde?f OD;b0if;? OD;omZHv?S a':cifrrarmfwyYdk g0ifaom ]]wkAYd rmqif;&Jom; tpnf;tk;H }}ukd
Mo*kwf(1942)wGif zGJUpnf;cJhonf/ wkdYArmqif;&Jom; tpnf;tkH;\ &nf&G,fcsufrSm
(1)
ArmwpfrsKd;om;vkH; wpfaoG;? wpfoH? wpfrdefYjzpfap&ef
(2)
ArmEkdifiHukd vGwfvyfaomEkdifiHtjzpf atmifjrifpGm xlaxmif&ef
(3)
ta&SUtm&SBuD;yGm;wkd;wufa&;e,fy,ftwGif; yg0ifaqmif&Guf&efwkdYjzpfonf/
wpfaoG; wpfoH wpfred [
Yf k a<u;aMumfcjH im;aomfvnf; xkt
d rderYf sm;rSm rsm;aomtm;jzihf *syefrsm;\trdeYf
ukd a'gufwmbarmfuwpfqifh xkwaf y;&aomtrderYf sm;omjzpfonf/99 jrefrmtpk;d &onf *syefrsm;ukd wkid ;f &if;
om;jynfow
l u
Ydk ,kMH unf&ef rnfrQyifwu
dk w
f eG ;f a[majymapumrl wkid ;f &if;om;jynfov
l x
l w
k pf&yfv;Hk taejzihf
*syefwt
Ydk m; wpfaeYxufwpfaeY &GUH rke;f vmMuonf/ jrefrmwkt
Yd m; vGwv
f yfa&;ray;bJ *syefwb
Ydk ufrS ppfuw
l u
dk f
100
&ef rnforYdk Qwu
dk w
f eG ;f &Edik af wmhrnfr[kwo
f nfudk &dypf m;rdcMhJ uonf/ xkjYd yif ar? (1942)wGif tar&duef
101
wyfrsm;u e,l;*Ded ? rS MopaMw;vQodkY OD;wnfcsDwufvmaom *syefwyfrsm;tm; aumf&,fyifv,f102?
d yf JG vnf;aumif;
vnf;aumif;? [m0kid &f u
D Re;f odYk OD;wnfcsw
D ufvmaom *syefwyfrsm;tm; rpf(')a0;uRe;f 103wku
wku
d cf u
dk af csreI ;f vku
d Mf uonf/ wzefMo*kwv
f wGif tar&duefEiS fh MopaMwvD;,ef; a&wyfu aqmfvrGeu
f Re;f 104
rsm;okdY 0ifa&mufwkdufckduf wyfpGJvkduf&m ypdzdwfppfrsufESmwGif *syefwkdYta&;IH;edrfhoGm;onf/105
jrefrmEkdifiH ppfrsufESm (17)'DZifbm (1942)ckwGif tdEd,&Sd NAdwdoQuGyfuJa&;XmerS AkdvfcsKyfvGKduf
OD;pD;aom tdEd,trSwf(14)wyfrtm; &cdkifokdY wkdufckdufapcJhonf/ odkYaom tajctaewGif wkdusKdNrdKU&Sd
*syeftmPmykid w
f u
Ydk jrefrmwk\
Yd yl;aygif;aqmif&u
G rf I r&&Sb
d J NAw
d o
d Qw\
Ydk wefjyef wku
d cf u
dk rf u
I dk wGe;f vSeEf idk rf nf
r[kwfaMumif; azazmf0g&D (1943)tapmykdif;rSp wGufqrdvmMuonf/106 xkdYjyif ArmhwyfrawmfESihf jrefrm
jynfov
l x
l w
k pf&yfv;Hk u *syefw\
Ydk zufqpftjyKtrlrsm;tay:wGif emusn;f rke;f wD;aeaomaMumihf vGwv
f yfa&;
ukd vkv
d m;awmifw
h vQu&f MdS uaom jrefrmwkt
Yd m; vGwv
f yfa&;ay; jyefvnfqaJG qmiford ;f oGi;f &ef pDpOfaqmif
107
&Gufvmavonf/

cifjrwfo,
G f

22

jrefrmEkdifiHokdY*syefwkdY 0ifvmjcif;ESihf
&ckdifa'o zufqpfawmfvSefa&;

*syeftpk;d &tzGUJ ESifh *syefb&k ihpf pfXmecsKyf tpnf;ta0;rS jrefrmEkid if t


H m; vGwv
f yfa&;ay;&ef qk;H jzwf
Muonf/ ,if;okdYqkH;jzwf&mwGif
jrefrmEkid if o
H nf r[mta&SUtm&Swu
dk t
f wl csr;f om<u,f0a&;ESifh xGe;f um;wk;d wufa&; e,fajrwpf0rS ;f
\ taemufzuf&Sd cHwyfBuD;wpfckjzpfonfESihftnD *syefEkdifiH\MoZmatmufwGif qufvuf
xm;&Sdaprnf/
,cktcsed f &efow
l jYdk yefvnfwu
dk cf u
dk v
f mzG,t
f aMumif;&So
d jzihf jrefrmwkpYd w
d w
f iG f *syefurdk vkv
d m;aom
qErsm;ay:aygufvmygu &efoltm; tusKd;jzpfxGef;aprnfomjzpfonf/
jrefrmwko
Yd nf t*Fvyd u
f dk qefu
Y siNf y;D aemuf vGwv
f yfa&;ukd vkv
d m;awmifw
h vQu&f &dS m jrefrmEdik if t
H m;
vGwfvyfa&;tjrefqkH;ay;ygu *syefwkdYtm; cspfciftm;ukd;NyD; ykdrkdtultnDay;Murnfjzpfonf/ odkY
tultnD&&Sdjcif;jzihf jrefrmEkdifiHukd xdef;odrf;xm;Edkifrnf/
jrefrmwkdYuJhodkY t*Fvdyfukd &GH&Smrkef;wD;aeMuaom tdEd,jynfolvlxk\ vGwfvyfa&;vIyf&Sm;rIukdvnf;
Ekd;qGay;&ma&mufrnf/
jrefrmEkid if t
H m; vGwv
f yfa&;ay;jcif;jzihf &eforl sm;wku
d cf u
dk rf vmrD jrefrmEkid if u
H dk ckid cf NhH rNJ rpH mG xde;f odr;f
csKyfukdifEdkifatmif BudK;pm;aqmif&Guf&rnf/
vGwfvyfa&;ay;rnfhaeY&ufukd (1)Mo*kwf (1943)aeYaemufqkH;xm; pDpOfaqmif&Guf&rnf
ponhftcsufrsm; yg0ifonf/108
(21) Zefe0g&D (1943)wGif jyKvkyfaom *syef'dkif;,ufvGwfawmftpnf;ta0; 0efBuD;csKyf wkd*sKdu
jrefrmEkdifiHtm; vGwfvyfa&;ay;&ef BuH&G,fxm;aMumif;? yxrqkH;tBudrfxnfhoGif;ajymMum;cJhonf/109 (28)
Zefe0g&DwiG f jyKvyk af om 'kid ;f ,ufvw
T af wmftpnf;ta0;vnf; 0efBu;D csKyw
f *dk sKu
d yif jrefrmEdik if t
H m; ppftyk cf sKyf
a&;jzihf tkyfcsKyfae&mrS wpfESpftwGif; vGwfvyfa&;ay;rnfjzpfaMumif; xyfrHajymMum;jyefonf/110
*syeftpkd;&tzGJUESihf *syefbk&ifhppfXmecsKyf\ (10)rwf (1943)wGif usif;yjyKvkyfaom tpnf;ta0;rS
Armjynfvw
G v
f yfa&;ESifh pyfvsO;f vrf;Terf 0I g'ukd qufvufcsrw
S cf MhJ uonf/ ,if;vrf;Terf 0I g'rSm *syeftpk;d
&\ vrf;Terf aI tmufwiG f jrefrmEdik if t
H m; r[mta&SUtm&Swu
dk 111
f twl<u,f0csr;f oma&;ESifh xGe;f um;wk;d wuf
a&;e,fy,ftwGif; EkdifiHwpfEkdifiHtjzpf yg0if r[mta&SUtm&S ppfyGJBuD;atmifjrifa&;wGif jrefrmEdkifiHu
tpGr;f ukeu
f n
l aD qmif&u
G &f ef *syeftpk;d &onf rwf(1943)wGif jrefrmEkid if rH S acgif;aqmifrsm;tm; *syefEidk if o
H Ydk
zdwfMum;NyD; jrefrmEkdifiHvGwfvyfa&;ESihfpyfvsOf; *syefEkdifiH\oabmxm;ukd dEIdif;aqG;aEG;&ef jrefrmEkdifiH&Sd
*syefppfaoemywdcsKyo
f nf jrefrmacgif;aqmifrsm;yg0ifaom vGwv
f yfa&;pDpOfrt
I zGUJ 112 zGUJ pnf;a&; ,if;tzGUJ wGif
a'gufwmbarmftm; acgif;aqmif(OuX)tjzpfwifajrm uf vGwv
f yfaomjrefrmEkid if H wnfaxmifzUJG pnf;a&;ESifh
vGwv
f yfa&;raMujimrDumvtwGi;f jyKz,
G u
f pd r sm;ukd aqG;aEG;aqmif&u
G &f ef? vGwv
f yfa&;pDpOfrrI sm; aqmif&u
G f
pOftwGi;f a'gufwmbarmftm; jrefrmEdik if o
H pf\tBu;D tuJtjzpf wifajrm ufa&;ukd aqmif&u
G &f ef? jrefrmEkid if H
vGwfvyfa&; jyifqifrIvkyfief;rsm;ukd ZGef? (1943)wGif NyD;pD;atmif vkyfaqmif (1)Mo*kwf(1943)wGif jrefrm
EkdifiHtm; vGwfvyfa&;aMujimay;&ef vGwfvyfa&;aMujimNyD;onfESihf wpfNydKifeuf tar&duefESihf NAdwdefEdkifiHwkdY
tm; ppfaMujim&ef paomtcsufrsm; yg0ifonf/113
xkdtpnf;ta0;rSyif *syef-jrefrmqufqHa&;tajccH ykHo@mefESihf jrefrmhvGwfvyfa&;ESihfywfouf
*syeftmPmykid w
f \
Ydk oabmxm;ukd oD;jcm;xkwjf yefco
hJ nf/ ,if;xkwjf yefcsuw
f iG f jrefrmEdik if t
H m; tmPm&Sif
tpk;d &ykpH jH zihf zGUJ pnf;aprnfjzpfNy;D tkycf sKyaf &;ESiw
hf &m;pD&ifa&;ukd Ekid if aH wmft"dywd\ vufatmufwiG f xm;&Sd
ap&rnfjzpfaMumif; ta&;Bu;D aom Ekid if aH &;udp& yfrsm;ESifh pyfvsO;f Ed idI ;f aqG;aEG;cGi&hf adS om twkid yf ifcv
H w
T f
awmfudk zGUJ pnf;Ekid af Mumif;? vky&f nfuidk &f nfxufjrufaumif;rGeaf om *syeft&m&St
d enf;i,fudk jrefrmtpk;d &xH
vTw
f tBuaH y;t&m&Srd sm;tjzpf wm0efxrf;aqmifap&rnfjzpfaMumif; ponft
h csurf sm; azmfjyxm;onf/114
EkdifiHjcm;qufqHa&;wGif jrefrmEdkifiHtpkd;&onf *syefEkdifiHESihfyl;aygif;vkyfaqmif dEIdif;aqG;aEG;&rnf
jzpfonf/ b@ma&;ESihf pD;yGm;a&;&mudp&yfrsm;wGif r[mta&SUtm&Swkduf wnfaxmifa&;twGuf vkdtyfygu

cifjrwfo,
G f

23

jrefrmEkdifiHokdY*syefwkdY 0ifvmjcif;ESihf
&ckdifa'o zufqpfawmfvSefa&;

jrefrmEdik if o
H nf *syefEikd if \
H vkyif ef;aqmif&u
G cf surf sm;ESifh uku
d n
f aD tmif aqmif&u
G &f rnfjzpfonf/ ppfraI &;&m
rsm;ESihf pyfvsOf; jrefrmEkdifiHtpkd;&onf *syefEkdifiHtm; tpGrf;ukefulnD&rnf/ *syefwyfzGJUrsm;vkdtyfaom
tultnDrSeforQjznhfpGrf;ay;&rnf/ vkdtyfvQif *syefwyfzGJUrsm;twGuf vkdtyfaomtaqmuftOD;rsm;ukd
wnfaqmufay;&rnf/ jrefrmtpk;d &onf umuG,af &;twGuf vkt
d yfaom Munf;? a&? avvufeufuidk w
f yfzUJG
rsm; zGUJ pnf;ay;&rnf? okaYd omf tiftm;ESiw
fh yfzUJG pnf;yku
H dk *syefwu
Ydk OD;pD;aqmif&u
G &f rnf/ ArmwyfzUJG rsm;onf
ppfumvtwGi;f ppfqifE&JT mwGif *syefppfaoemywd\trdeu
Yf dk cH,&l rnf[al omtcsurf sm;vnf;yg0ifonf/115
*syefEidk if t
H pk;d &u jrefrmacgif;aqmifBu;D rsm;tm; rwf(1943)wGif *syefEikd if o
H Ydk zdwMf um;cJ&h m a'gufwm
barmf? a'gufwmodr;f armif? ocifjr? Akv
d cf sKyaf tmifqef;wkyYd g0ifaom jrefrmuk,
d pf m;vS,t
f zGUJ onf (11)rwf
(1943)wGif &efukefNrdKUrS xGufcGmoGm;Muonf/ (18)rwf(1943)wGif wkdusKdNrdKUodkYa&muf&SdNyD; 0efBuD;csKyfwkd*sKdESihf
vGwfvyfa&;udp&yfrsm;ukd aqG;aEG;Muonf/ ,if;aqG;aEG;yGJwGif vGwfvyfa&;oabmwlnDcsufrsm; &&SdNyD;onhf
aemuf jrefrmuk,
d pf m;vS,t
f zGUJ onf *syeftpk;d &u ay;tyfaom pmcReaf wmfu,
dk al qmif wku
d sKrd jS yefvnfxu
G f
116
cGmvm&m (14){NyD (1943)wGif jrefrmEkdifiHokdY jyefvnfa&muf&SdvmMuonf/
*syeftmPmykid w
f o
Ydk nf (8)ar (1943)wGif jrefrmEdik if v
H w
G v
f yfa&;twGuf BuKd wifjyifqifvyk u
f idk &f ef
OuX a'gufwmbarmf yg0ifaom vGwfvyfa&;pDpOfrItzGJUukd zGJUpnf;ay;cJhonf/ tzGJU0ifrsm;tjzpf
ocifjr
OD;vSaz
AkdvfcsKyfatmifqef;
AEKvOD;pdef
OD;xGef;atmif
ocifukd,fawmfrIdif;
a'gufwmodrf;armif
ocifoef;xGef;
ocifEk
ocifxGef;tkyf
ocifApdef
OD;quf
qmjrbl;
[oFmwOD;jr
OD;cspfvkIdif
OD;cifarmifa'G;
OD;odef;armif
OD;at;armif
OD;oGif
OD;ausmfNidrf;
a'gufwmpHpDzkd;
OD;ausmf
OD;at;
OD;b0if;
OD;xGef;a0
wkdYyg0ifonf/117
,if;tzGUJ ESi
fh Ed idI ;f *syefwo
Ydk nf (1)Mo*kw(f 1943)wGif jrefrmEdik if (H &Sr;f jynfe,fEiS fh u&ifeeD ,frt
S y)
118
vGwfvyfa&;ukd aMujimonf/ xkdaeYwGifyif jrefrmEkdifiHqkdif&m *syefppfaoemywd rmqmumqlum0gbD u
ppftyk cf sKyaf &; kyo
f rd ;f aMumif;aMujimonf/ (1)Mo*kw(f 1942)aeYu ceft
Y yfcahJ om A[kt
d yk cf sKyaf &;pDpOfrt
I zGUJ ukd
zsufodrf;aMumif; aMujimvkdufonf/ xkdaemuf jrefrmEkdifiHtpkd;&ESifh twkdifyifcHvTwfawmfukd zGJUpnf;ay;onf/
*syefwkdYzGJUpnf;ay;aom tpkd;&tzGJU0ifrsm;rSma'gufwmbarmf
EkdifiHawmft"dywd
ocifjr
'kwd,0efBuD;csKyf
a'gufwmodef;armif
b@ma&;0efBuD;Xme 0efBuD;
OD;b0if;
jynfxJa&;0efBuD;Xme 0efBuD;
OD;xGef;atmif
yl;aygif;aqmif&Gufa&;Xme 0efBuD;
AEKvOD;pdef
BuD;yGm;a&;ESihf 0g'jzefYcsDa&;Xm 0efBuD;
OD;vSaz
opfawmESihfowKwGif;0efBuD;Xme 0efBuD;
ocifoef;xGef;
ajrESifhv,f,mpkdufysKd;a&;0efBuD;Xme 0efBuD;
OD;odef;armif
w&m;a&;Xme 0efBuD;

24

cifjrwfo,
G f
OD;jr(aysmfbG,f)
OD;vSrif;
OD;at;
ocifav;armif
ocifEk
AkdvfcsKyfatmifqef;
ocifvGef;abmf

jrefrmEkdifiHokdY*syefwkdY 0ifvmjcif;ESihf
&ckdifa'o zufqpfawmfvSefa&;
ul;oef;a&mif;0,fa&;ESihf pufrIvufrI0efBuD;Xme 0efBuD;
ynma&;? usef;rma&;? pnfyifom,ma&;0efBuD;Xme 0efBuD;
tcGefawmfXme0efBuD;
vrf;yef;qufoG,fa&;ESihf qnfajrmif;0efBuD;Xme 0efBuD;
EkdifiHjcm;a&;Xme 0efBuD;
umuG,fa&;0efBuD;Xme 0efBuD; (ppf0efBuD;)
taqmuftOD;ESihf jyefvnfxlaxmifa&;Xme0efBuD;
wkdYjzpfonf/119

twkdifyifcHvTwfawmftrwfrsm;rSm
ocifukd,fawmfrIdif;
OD;BuD;jrihf
a'gufwmpHpDzkd;
OD;bkkd;pH
OD;oGif
OD;bvIdif
OD;cspfvIdif
OD;cifarmifyk
OD;xGef;az
'D;'kwfOD;bcsKd
OD;quf
jrefrmhtvif; OD;wif
[oFmwOD;jr
OD;pdef0if;
OD;ausmf
OD;boD
OD;at;armif
ocifom'if
OD;armifarmifAsm;
OD;rSD wkdYjzpfonf120/
jrefrmEkid if v
H w
G v
f yfa&; aMujimonfah eYwiG yf if t"dywda'gufwmbarmfonf NAw
d o
d QEiS t
fh ar&duefwYdk
tm; ppfaMujimonf/ xkdYaemuf *syef-Arm r[mrdwfpmcsKyfukdvnf; csKyfqkdonf/ ,if;pmcsKyfwGif r[mta&SU
tm&S ppfyBJG u;D atmifjrifpmG wku
d cf u
dk Ef idk &f ef *syefEidk if EH iS fh jrefrmEkid if w
H o
Ydk nf ppfa&;? Ekid if aH &;? pD;yGm;a&;tm;jzihf
yl;l aygif; aqmif&u
G Mf u&rnfjzpfaMumif; azmfjyyg&Sad vonf/121 pifppftm;jzihf xkpd mcsKyrf sm;rSm *syefww
Ydk u
dk cf u
dk f
aeaom ppfBu;D atmifjrifa&;twGuf jrefrmwk\
Yd ypn;f ? jrefrmwk\
Yd vkyt
f m;ESifh jrefrmwk\
Yd toufrsm;ukd paw;
122
tokH;cs&ef csKyfqkdaompmcsKyfrQomjzpfonf/
azmfjyyg *syef-Arm r[mrdwfpmcsKyftjyif *syef-ArmvQKdU0SufppfpmcsKyfwpfckukdvnf; csKyfqkdcJhayao;
onf/ ,if;pmcsKyw
f iG f r[mta&SUtm&S ppfyBJG u;D qifEaJT epOftwGi;f *syefwyfzUJG rsm;vkt
d yfaom ypn;f tiftm;?
vltiftm;jzihf ulnaD &;? ArmhwyfrawmfwyfzUJG rsm;tm; *syefppfaoemywdcsKy\
f uGyu
f rJ aI tmufwiG f xm;&Sad &;?
uifaywkdifac: *syefppfykvdyfwkdY\ jyKrlaqmif&GufrIrsm;wGif jrefrmtpkd;&tzGJUu 0ifa&mufpGufzufjcif;rjyKbJ
yl;aygif;aqmif&u
G af &; ponft
h csurf sm; yg0ifonf/ xkaYd Mumihyf if jrefrmEkid if o
H nf vGwv
f yfaomEdik if w
H pfEidk if H
jzpfapumrl *syefppfykvdyfrsm;u rsKd;cspfvli,fajrmufrsm;pGmwkdYtm; zrf;qD;csKyfaESmifOf;yrf;owfjzwf&mwGif
jrefrmEdkifiHtpkd;&tzGJUu rnfodkYrQaqmif&GufEkdifpGrf; r&SdcJhay/123
A[kpd pftzGUJ csKyBf u;D \ tpnf;ta0;wpf&yfudk (15)pufwifbm(1943) wGif ppf0efBu;D k;H usi;f yjyKvyk f
&m ,if;tpnf;ta0;rS ArmhumuG,af &;wyfrawmftrnfudk Armhwyfrawmf124 trnfoaYdk jymif;vJac:a0:&ef
qkH;jzwfcJhonf/125
jrefrmEkid if \
H vGwv
f yfa&;ukd aMujimay;cJah omfvnf; &Sr;f e,fEiS fh u&ifeeD ,f26? 0e,fwu
Ydk dk csev
f yS x
f m;
27
cJhonf/ *syefwkdufkduftkyfcsKyfrIatmufwGif xm;NyD; ppftkyfcsKyfa&;jzihf tajymif;tvJr&Sd qufvuftkyfcsKyf
onf/128 usKid ;f wkEH iS fh rkid ;f yefe,f(2)e,furdk l (1942)ESpOf ;D ykid ;f rSp *syefu ,k;d ',m;odYk jrefrmEkid if AH [kt
d yk cf sKyf
a&; pDpOfrItzGJUukd wpfpkHwpf&m today;jcif; r&SdbJ cspfMunfa&;vufaqmiftjzpf ay;tyfxm;cJhNyD; jzpfonf/
odaYk omf (22)pufwifbm(1943)wGif *syeftpk;d &tzGUJ 0ifrsm;ESifh vGwaf wmftBuaH y;tzGUJ 0ifrsm; tpnf;ta0;rS
r[mta&SUtm&S ppfyBJG u;D atmifjf rifa&;twGuf jrefrmwk\
Yd yl;aygif;aqmif&u
G rf yI rdk &dk &S&d ef usKid ;f wkEH iS fh rkid ;f yefe,f

cifjrwfo,
G f

25

jrefrmEkdifiHokdY*syefwkdY 0ifvmjcif;ESihf
&ckdifa'o zufqpfawmfvSefa&;

rS wpfyg; &Srf;e,f? u&ifeDe,f? 0e,fwkdYukd jrefrmwkdYtm; jyefvnfay;tyf&ef oabmwlcJhonf/129 odkYjzihf


(25) pufwifbm (1943)wGif a'gufwmbarmfEiS fh *syefot
H rwfBu;D qm0g'gwkYd oabmwlvufrw
S af &;xk;d um
&Srf;e,f? u&ifeDe,f? 0e,fwkdYukd jrefrmwkdYtm; jyefvnfay;tyfcJhonf/130 okdYaomf usKdif;wkHESihf rkdif;yefe,f
()2)e,furdk l vufvw
T cf &hJ onf/ xkaYd Mumifh jrefrmEkid if t
H m; vGwv
f yfa&;ay;onfqadk omfvnf; vk;H vk;H vsm;vsm;
tcsKyftcsmtmPmukd ay;tyfcJhjcif;r&Sdonfukd awGU&onf/
jrefrmEdik if u
H dk vGwv
f yfa&;ay;aomaeYwiG f xkwjf yefaom tpk;d &trdejYf yefwrf;wGif jrefrmEdik if \
H zGUJ pnf;
131
tkyfcsKyfykHtajccHOya'ukd azmfjycJhonf/ zGJUpnf;tkyfcsKyfykH tajccHOya't& a'gufwmbarmfOD;aqmifonfh
tpk;d &ukd tmPmtyfEiS ;f cJo
h nfqadk omfvnf; vufawGUwGif tmPmqko
d nfrmS *syefppfbufqidk &f mtBu;D tuJ\
vufatmufwiG o
f m&Scd ahJ yonf/ *syefppfbuft&m&Srd sm;onf Ekid if \
H t&Sio
f cifrsm;jzpfMuonf/ Edik if u
H kd wu,f
wrf;tkyfcsKyfolrsm;rSm *syefrsm;omjzpfNyD; jrefrmtpkd;&tzGJU[lonf trnfcHoufoufrQomjzpfonf/
*syefppfyv
k yd f uifaywkid rf sm;onf r,ko
H uFm&So
d nfqu
dk m vlxu
k dk zrf;qD; enf;rsK;d pkjH zifh i;f yef;ESyd pf ufcMhJ u
onf/ vufoJcGHcGmjcif;? tom;rsm;vSD;jzwf qm;jzihfyufjcif;? ajcjzihfuefjcif;? wpfaeukefaeylvSef;jcif;rsm;
jyKvyk o
f nf/ w&m;k;H rsm;&Sad omfvnf; pD&ifciG rhf &yg/ *syefppfyv
k yd rf sm; pD&ifq;Hk jzwfonft
h wkid ;f umvMum&Snf
pGm zrf;qD;csKyaf ESmifjcif; cH&onfrsm;vnf; &So
d nf/ wpfcgwpf&H *syefwYdk ar;jref;O;f yrf;&if; aoqk;H cJo
h nfrsm;
132
vnf; &Sdonf/
*syefppfacgif;aqmifwkdY\ qkd;0g;aomtkyfcsKyfrIrsm; wpfpxufwpfp&SnfMumvmaomtcg jrefrmEkdifiH
twGi;f &Sd vlx\
k pD;yGm;a&;tajctaerSmvnf; rsm;pGmqk;d 0g;edru
hf sco
hJ nf/ *syefwo
Ydk nf jrefrmtpk;d &trIxrf;rsm;
tm; ay;&efvcaiGtwGuf tueft
Y owfr&S?d ausmaxmufaemufct
H iftm;r&Sb
d J ku
d Ef ydS x
f m;aomaiGpuLrsm;ukd
xkwfa0ay;cJhonf/ xkdYjyif jrefrmEdkifiHtwGif;&Sd qefpyg; wGif;xGufypnf;rsm;ukdvnf; *syefukefonfwkdYonf
,if;*syefaiGpuLrsm;jzihf 0,f,lMuonf/ jrefrmwkdY\ pD;yGm;a&;rSm wefzkd;vkH;0r&Sdaom *syefaiGpuLrsm;jzihf
zsufqD;jcif;cH&onf/ xkdodkY *syefaiGpuLazmif;yGrIrsm; jzpfay:vmNyD; jrefrmEkdifiH&Sd ukefpnfaps;EIef;rsm;rSmvnf;
rsm;pGmjrifhrm;cJhonfukd atmufygZ,m;t& odEkdifonf/133
ukefypnf;
ydomwpf&maps;
ydomwpf&maps;
1941
1943
yJ
30
300
MuufoGef
18
400
ikyf
45
260
tmvl;
25
250
qD
75
1000134
*syefacwf awmifov
l ,form;rsm;onf rsm;pGmqif;&JMuyfwnf;Muonf/ *syefppfwyfrsm; awmif;orQ
qefa&pyg;taxGaxGuv
dk nf; qufo&onf/ aus;vufaevlxrk S *syefppfwyf\ zrf;qD;ESyd pf ufjcif; acR;wyfqJG
jcif;ukdvnf; cHMu&onf/ xkdYaMumihf aus;vufrS v,form;rsm;rSm xGufajy;wdrf;a&Smif&avonf/ xkdYaMumifh
v,f,mvkyif ef;cGiw
f iG f vkyo
f m;rsm; wjznf;jznf;&Sm;yg;vmonf/ jrefrmEkid if &H dS pyg;pku
d af jr{u\ av;yko
H ;Hk ykcH efY
rSm v,form;rsm;pGeyYf pfjcif; cH&onf/ awmaevlxek nf;wl NrKd Ujyaevlx\
k tajctaerSmvnf; qk;d 0g;vQu&f dS
onfukd awGU&onf/ NrdKUaevlxk\pD;yGm;a&;tajctaeukd atmufygZ,m;t& odEkdifonf/
&mxl;
twGif;0ef
ckdif0ef

vpm
800
800

cifjrwfo,
G f

26

jrefrmEkdifiHokdY*syefwkdY 0ifvmjcif;ESihf
&ckdifa'o zufqpfawmfvSefa&;

TefMum;a&;0ef
400 rS 600
txufygZ,m;ESihf wpfzufwGif azmfjycJhaom ukefaps;EIef;Z,m;ukd EIdif;,SOfMunhfjcif;jzihf xkdpOfu
vlxk\pD;yGm;a&;tajctaerSm ajymrjyEkdifavmufatmif qkd;0g;aMumif; odomEdkifonf/ EkdifiHjcm; 0ifukef
xGufukefESihf pyfvsOf; *syefukrPDBuD;rsm;u vuf0g;BuD;tkyfxm;Muonf/ *syefacwfu jrefrmEkdifiHwGif;okdY
*syefukefypnf;rsm; a&muf&Sdvmonf[k rMum;&bJ? jrefrmEkdifiHrS qefpyg;? uRef;opf? ajryJ? ajymif;? 0g*Grf;?
oHwo
dk pH ? armfawmfum;taumif;rsm;ESifh tysurf sm;? y&dabm*rsm;? a&cJaowm? a&'D,t
dk p&Sad om ypn;f rsm;
&EkdiforQ o,f,loGm;Muonf/tcsKdUukd tcaMu;aiGay; ,lNyD;tcsKdUukd tcaMu;aiGray;bJ ,laqmifoGm;
Muonf/136
jrefrmEkid if w
H iG f use;f rma&;? vlraI &;? bmoma&; tajctaersm; wpfaeYxufwpfaeY qk;d 0g;vmcJo
h nf/
*syefwyfrawmfBuD; csDwufvmaomtcgwGif *syefEkdifiHrS aq;0g;ypnf;rsm; ygvmrnf[k jrefrmjynfolvlxku
tm;ukd;wBuD; arQmfvifhcJhaomfvnf; *syefwyfBuD; a&mufvmaomtcgwGifum; jrefrmwkdY\ arQmfvifhcsufrsm;
vk;H 0aysmufu,
G cf &hJ onf/ Ekid if jH cm;rS a;0g;rsm; a&mufrvmojzihf jrefrmEkid if w
H iG ;f &Sd aq;krH sm; ydwv
f u
dk &f onf/
aq;kHrsm;wGif usef&Sdaeaom aq;0g;t<uif;tusefrsm;ukdyif *syefppfwyfrsm;u odrf;,loGm;cJhonf/137
aq;0g;&Sm;yg;jywfvyfraI Mumihf jrefrmEkid if t
H &yf&yfwiG f ausmufa&m*g? 0rf;a&m*gtygt0if ul;pufwwf
aoma&m*grsm; tBuD;tus,fjzpfyGm;vmonf/ a&m*gjzpfyGm;vmygu uko&ef aq;vnf;r&Sd/ xkdYjyifa&m*g
rjzpfymG ;ao;aoma'orsm;wGiv
f nf; BuKd wifumuG,o
f nft
h aejzihf a&m*gumuG,af q;rsm; xk;d ESjH cif; rjyKEidk cf hJ
ay/ aq;0g;tenf;i,fpkaqmif;&SmazG wnfaxmifxm;aom aq;kHrsm;rSmvnf; q&m0efESihf olemjyKq&m^
q&mrrsm;&Sm;yg;rIaMumifh wjznf;jznf;ydwcf &hJ onf/ xkaYd Mumihf jrefrmorm;awmfrsm;uvnf; rdrrd w
d w
Ydk wfusr;f
wkdif;&if;aq;ynmjzihf a&m*grsm;ukojcif;jzihfulnDMuonf/ odkYaomf tenf;i,frQaom wkid ;f &if; aq;q&mrsm;
onf ppfajy;&if; a&m*grsK;d pkBH uKH awGUae&aom jrefrmvlx\
k 'kuu
dk xda&mufpmG rulnED ikd /f 138
ynma&;bufwiG v
f nf; jrefrmEdik if o
H nf rsm;pGmedru
hf sco
hJ nf/ *syefwo
Ydk nf t*Fvyd b
f momoifcef;pm
rsm; oifMum;jcif;ukd &yfq&J eftrdex
Yf w
k cf o
hJ nf/ orkid ;f bmomwGif t*Fvyd rf sm;ESifh ywfoufonft
h csut
f vuf
rsm;ukd z,f&Sm;NyD; xkdae&mwGif *syefEdkifiHorkdif;ESihf *syeftrsKd;om;rsm;ukd trGef;wifxm;onfhtcsufrsm; jyKjyif
xnfhoGif;oifMum;&onf/ *syefacwfwGif zGifhvSpfoifMum;Ekdifaom ausmif;rsm;vGefpGmenf;yg;onf/ rlvu
zGiv
fh pS x
f m;aomausmif;rsm;rSm ppf'gPfaMumihf ausmif;om;r&Sjd cif; q&m&Sm;yg;jcif;aMumihf ydwx
f m;&onf/139
*syefwkdY bmoma&;ESihf ywfoufvnf; usK;vGefapmfum;rIrsm; jyKvkyfvmcJhonf/ *syefwkdYonf Ak'
bmom0ifrsm;jzpfaomfvnf; jrefrmEkid if &H dS &[ef;oHCmawmfrsm;? apwDyx
k ;dk rsm;ukd Munfb
dk aYdk 0;pG raxrJjh rifjyK
Muavonf/ *syefwkdYonf Ak'bmombk&m;? ausmif;0if;twGif;odkY zdeyfpD; 0ifjcif;? bk&m;ykxkd;rsm;teD;wGif
tnpftaMu;rsm; pGeyYf pfjcif;wkYd jyKvyk Mf uonf/ bke;f Bu;D ausmif;rsm;twGi;f od0Yk if oHCmawmfrsm;ykid yf pn;f rsm;
ukd twif;t"rv,
k uf,il ifjcif;? &[ef;oHCmawmfrsm;tm; t*Fvyd o
f v
l QKrd sm;[k pGwpf
JG ku
d Ef u
S jf cif;? owfjzwf
140
jcif;txd jyKvkyfvmcJhonf/
*syefwkdYonf ,kd;',m;-jrefrmrD;&xm;vrf;azmufvkyf&mwGif jrefrmvlxkBuD;tm; t"rqGJac:cJhonf/
,k;d ',m;-jrefrmrD;&xm;vrf;azmufvyk af &;vkyif ef;ukd Ek0d ifbm (1942)rS pwifvyk u
f idk cf o
hJ nf/ xkv
d yk if ef;twGuf
vkt
d yfaom tvkyo
f rm;rsm;ukd ywf0ef;usiaf 'orsm;rS t&yfom;rsm;tm; iSg;&rf;ac:,lc&hJ m vkaH vmufpmG r&&Sd
ojzihf ,m,Djrefrmtpk;d &tm; tvkyo
f rm; &SmazGay;&ef tultnDawmif;&onf/ vkt
d yfaom tvkyo
f rm;rsm;
ukd Nrdwf? xm;0,f? armfvNrdKif? oxkH? yJcl;? awmifil? tif;pdef? [oFmw? ykodrfckdifwkdYrS pkaqmif;&&Sdonf/
azazmf0g&Dvuke(f 1943)txd pkaqmif;&&Sad om tvkyo
f rm;OD;a&rSm pkpak ygif; (13950)OD;jzpfonf/ vsmxm;
aom tcsdefumvukefqkH;csdefwGif vkdtyfaomtvkyform;OD;a&\xuf0ufrQom pkaqmif;&&Sdonf/141
tvkyo
f rm;rsm; pkaqmif;a&;onf rnfrQyifc,
J Of;apumrl ,k;d ',m;-jrefrmrD;&xm;vrf;azmufvyk af &;
vkyif ef;rSm *syefwt
Ydk wGuf ppfa&;t& MuefMY umrcHEidk af om vkyif ef;Bu;D jzpfonf/ xkaYd Mumihf trSw(f 15)wyfrawmf
taejzihf ,if;jyemukd ajz&Si;f &ef enf;vrf;&Sm&awmhonf/ xked nf;vrf;rSm ,cifu tvkyo
f rm;pkaqmif;a&;

cifjrwfo,
G f

27

jrefrmEkdifiHokdY*syefwkdY 0ifvmjcif;ESihf
&ckdifa'o zufqpfawmfvSefa&;

enf;pepfudk zsuo
f rd ;f Armhvu
G f ;Hk wyfac: acR;wyfzUJG pnf;jcif;yifjzpfonf/142 vrf;azmufvyk af &;vkyo
f m;rsm;
ukd acR;wyfom;[kac:onf/ jrefrmjynft&yf&yf&Sd acR;wyfom;rsm;ukd rD;&xm;vrf;azmufvkyf&mwGif tokH;jyK
aomfvnf; *syefwo
Ydk nf acR;wyfom;rsm;tay: oem;mwmrIuif;pGm qufqo
H nf/ acR;wyfwiG f tpm;vnf;
0atmifrpm;&? emruse;f jzpf aq;ukoay;jcif;vnf;r&S/d xkaYd Mumihjf refrmvlxo
k nf acR;wyfpcef;wGif twk;H
143
tkH; aoMuonf/
*syefwo
Ydk nf jrefrmvlxt
k m; enf;rsK;d pkjH zihf ESyd pf ufO ;f yrf;jcif;? t"rapckid jf cif; ponfrsm;ukd jrifawGU&
onft
h cgwkid ;f ArmhwyfrawmfrS pGr;f tm;&So
d rQ jynfow
l b
Ydk ufrS 0ifa&muf&yfwnfco
hJ nf/ ,if;ok&Yd yfwnfco
hJd jzihf
*syefwEYdk iS fh y#dyursm;jzpfvmum ArmhwyfrawmfEiS fh *syefw\
Ydk qufqaH &;wif;rmvmonf/ Armhwyfrawmfonf
,cif Armhvw
G v
f yfa&;wyfrawmfacwfuwnf;uyif *syefuadk wmfveS &f ef pdw"f mwfjyif;xefvQu&f &dS m ,ckuo
hJ Ykd
zufqpfokyu
f dk yDyjD yifjyifjrifawGUvmaomtcg zufqpfawmfveS af &;twGuf wqifw
h uf vQKUd 0Supf mG BuKd ;yrf;
vmonf/ *syefwu
Ydk vnf; tpueOD;uyif Armhwyfrawmftm; ,kMH unfpw
d cf srrI &Sad y/ Armhwyfrawmfudk oHo,
pdwfjzihf tNrJwrf;apmihfMuyfMunhf&SKcJhMuonf/ 'kwd,AkdvfrSL;BuD; zk&mtd144u ArmhumuG,fa&;wyfrawmfrS
AkdvfrSL;BuD;vusfmESihf AkdvfAwifwkdYtm; ausmufqnfe,frS NAdwdoQascwfu w&m;olBuD;vkyfcJhbl;ol wpfOD;ESihf
aygif;um *syefqefu
Y siaf &;twGuf vkyaf qmifaeonf[yk if pGwpf aJG jymqku
d m Akv
d Af wiftm; zrf;qD;ac:aqmif
oGm;Ny;D tcsed Mf umjrihpf mG ESyd pf ufc&hJ m *syefwjYdk yefvw
T v
f u
dk af omtcg Akv
d Af wifrmS pdw"f mwfacsmufcsm; oGm;av
145
awmhonf/
*syefw\
Ydk zufqpfokyu
f dk yDyjD yifjyifjrifvmaom Akv
d af tmifqef;OD;pD;onfh Armhwyfrawmfu zufqpf
awmfveS af &;ukd (1943)ckEpS u
f ek yf idk ;f wGif qifE&JT ef &nf&,
G cf ahJ omfvnf; pepfusaom tpDtpOfEiS fh pDrcH surf sm;
a&;qGjJ cif;? vkt
d yfaom&dum ESifh o,f,yl aYdk qmifa&;vkyif ef;rsm; pDpOfjcif; jynfov
l x
l t
k wGi;f eufKS id ;f pGm pnf;k;H
vIyf&Sm;jcif;? EkdifiHa&;ESihf ppfa&;jyifqifrIvkyfief;rsm; aqmif&Gufjcif; ponfhvkyfief;rsm;ukd raqmif&Guf&ao;
aOmaMumihf aESmihfaES;MuefYMumcJh&onf/146
*syefwb
Ydk ufuvnf; xkt
d csed w
f iG f ppfa&;t& tajctaeaumif;vSonfr[kwaf y/ Ek0d ifbm(1943)wGif
f dk tdE,
d jynf e,l;a'vDwiG f wnfaxmifzUJG
armifb
h ufwef147OD;pD;aom ta&SUawmiftm&S r[mrdwpf pfXmecsKyu
pnf;vkdufonf/ (30)Ekd0ifbm (1943)wGif NAdwdoQtrSwf(15)wyfrBuD;rS wyfr(33)onf ppfawGodkY OD;wnfcsD
wuf *syefwkdY\cHppfaMumif;ukd(2)vMumrQ jyif;jyif;xefxefwdkufckdufcJhMuonhftjyif 'kwd,AkdvfcsKyfBuD;
pwD;0J(vf)148 OD;pD;aom wyfrESpfckuvnf; Zefe0g&D(1944)wGif tmoHe,fvD'kdvrf;rBuD;ukd azmufvkyf&if;
[l;aumif;awmifMum;txdvnf;aumif;? azazmf0g&DvwGif 0if;*dw149
f \ csi;f 'pfwyf150rsm;onf 'kw,
d tBurfd f
csif;wGif;jrpfukd jzwfausmf rEav;NrdKUtxufrkdif (200)xdvnf;aumif;? xkd;azmufwkdufckdufvmcJhonf151/
jynfwGif;&Sd zufqpfawmfvSefa&;tiftm;pkrsm;onf jynfy(tdEd,)&Sd r[mrdwfppfXmecsKyf r[mrdwf
NAw
d o
d QppfXmecsKyEf iS fh (1943)tukef (1944)ESpt
f ul;avmufwiG f tquftoG,f &&Scd ahJ vonf/ tdE,
d Ekid if o
H Ydk
zufqpfawmfvSefa&;twGuf r[mrdwfrsm;ESihf qufoG,f&ef a&muf&Sdaeaom ukdodef;azxHrS jrefrmEkdifiHokdY
jyefvw
T v
f u
dk af om ocifwifa&T a&mufvmcJo
h nf/ ocifwifa&T tdE,
d odt
Yk jyefwiG f jynfwiG ;f zufqpftiftm;
pkrsm;u &ckid af cgif;aqmif uk
d x
dk eG ;f ukd tdE,
d Ekid if o
H Ydk yxrqk;H xnfv
h u
dk o
f nf/ &ckid w
f idk ;f wGif tajctaeay;yg
u zufqpfawmfvSefa&;ukd apmpD;pGmvkyf&efvnf; rSmMum;vkdufonf/ odkYjzihf 'kwd,tBudrf? wwd,tBudrf
jrefrmEkdifiHrS zufqpfawmfvSefa&;twGuf &Jabmfrsm;wpfokwfNyD;wpfokwf tdEd,odkYa&muf&Sdum jynfwGif;&Sd
zufqpfawmfvSefa&;tiftm;pkrsm;ESihf tquftoG,frSefrSefjyKvkyfcJhMuonf/152
zufqpf0ifkd;wef;EkdifiHrsm;jzpfMuaom *smreD? tDwvDESihf *syefwkdYonf (1943)tukef (1944)cefYwGif
urmph pfrsuEf mS toD;oD; xk;d ppfrcS pH pfoYdk jyefvnfa&muf&v
dS monfEiS t
fh rQ r[mrdwEf ikd if rH sm;u xk;d ppfqifE
JT a
tmifyGJrsm; cH,laeMuNyDjzpfonf/ *syefwyfrsm;onf Zefe0g&D(1944)wGif tifzmppfqifa&;twGuf wyfrsmukd
pk;Hk vku
d o
f nf/ xkt
d csed w
f iG f &ckid pf pfrsuEf mS *syefwyfrsm;ESifh r[mrdww
f yfrsm;tjyif;txef wku
d cf u
dk v
f Qu&f dS
onf/ *syefwkdYonf wrl;vrf;rS tdEd,EkdifiHokdY csDwufwkdufckduf&ef csif;wGif;jrpf0Srf;a'o pkkH;aeMuonf/

cifjrwfo,
G f

28

jrefrmEkdifiHokdY*syefwkdY 0ifvmjcif;ESihf
&ckdifa'o zufqpfawmfvSefa&;

*syefwo
Ydk nf xkt
d csed f ppfrsuEf mS opfwpf&yfziG jhf cif;rSm rSm;,Gi;f rIyifjzpfonf/ &ckid pf pfrsuEf mS wku
d yf rJG sm;jzpf
aeNy;D atmifyrJG &ao;csed w
f iG f tdE,
d ukd csw
D uf&ef BuKd ;pm;jcif;rSm *syef\rku
d rf rJ yI ifjzpfonf/ r[mrdww
f yfrsm;
taejizhf *syefwyfrsm; tdEd,okdYppfjyKvmjcif;onf rdrdwdkYtwGuf tcGihfta&;wpf&yf&yf[k armifhbufwefu
,lqonf/ (8)rwf (1944)wGif *syefwyfrawmf\ trSw(f 33)wyfr? trSw(f 31)wyfrESifh trSw(f 15)wyfrBu;D
rsm;onf ppfaMumif;BuD;rsm;cGJ tdEd,okdY ppfcsDonf/153(15)rwf(1944)wGif *syeftrSwf(15)wyfawmfonf
tifzmppfqifa&;twGuf csif;wGif;jrpfukd jzwfausmf ukd[D;rm;&Sd &efolrsm;\ qkwfcGm&mvrf;aMumif;ukd jzwf
awmufMuonf. okaYd omf tifzmukd teD;uyfwu
dk cf u
dk af eaom yifrwyfrBu;D rSm vufeufypn;f taxmuftyHh
r&ojzihf Zlvidk v
f v,fcefw
Y iG f jyefvnfqw
k cf mG vm&onf/ odjYk zihf *syefw\
Ydk tifzmppfqifa&; I;H edrchf &hJ onf/154
ppfonf(80000)yg0ifwu
dk cf u
dk cf ahJ om tifzmppfqifa&;wGif (30000)om jrefrmjynfoYkd jyefvmEkid cf NhJ y;D (50000)
155
usqkH;usef&pfonf/
odkY *syefwkdY ppfrsufESmtoD;oD;wGif ppfa&;IH;edrfhpOf yJcl;NrdKU ArmhwyfrawmfpHjywyf&if;wGif (4)rS
(7)Mo*kwf(1944) AkdvfcsKyfatmifqef;? ocifpkd;? ocifoef;xGef;? AkdvfA[def;wkdYonf zufqpf*syefrsm;tm;
qefu
Y siaf wmfveS af &;ESiyfh wfouf vQKUd 0Supf mG awGUqkaH qG;aEG;cJMh uNy;D Akv
d cf sKyaf tmifqef;wifjyaom zufqpf
wkdufzsufa&; jynfolYvGwfvyfa&;tzGJUcsKyfukd zGJUpnf;&ef tpDtpOfESifh z-w-y-vtzGJUcsKyf\ yxrqkH; aMujim
pmwrf;trSwf(1)ukd tm;vkH;vufcHoabmwlMuonf/ ]]zufqpfwdkufzsufa&; jynfolYtzGJUcsKyf}}156ukd Mo*kwf
f iG f yg0ifaomtzGUJ tpnf;rsm;rSm Armhwyfrawmf uGejf rLepf
(1944)wGif zGpYJ nf;xlaxmifvu
dk o
f nf/157 tzGUJ csKyw
ygwD? jynfot
Yl a&;awmfyyHk gwDwjYdk zpfonf/ tzGUJ csKyOf uXtjzpf Akv
d cf sKyaf tmifqef;ukd a&G;cs,w
f ifajrm ufMuNy;D
ocifoef;xGe;f u twGi;f a&;rSL;tjzpf aqmif&u
G &f ef oabmwlMuonf/ tzGUJ csKyw
f iG f yg0ifaom uGejf rLepfygwD?
jynfot
Yl a&;awmfyyHk gwD? Armwyfrawmfwo
Ydk nf tpykid ;f wGif rdrw
d \
Ydk oD;jcm;tpDtpOf oD;jcm;pnf;k;H a&;vkyif ef;
wkjYd zihf wuGw
J jymn;pDjzpfaeMuonf/ tcsKUd ae&mrsm;wGif tNyKd it
f qkid f pnf;k;H rIrsm;yif &Sad eonfjf zpf&m wzGUJ ESifh
wzGJU*kdPf;*Poabmxm;rsm;yif &SdaeMuavonf/ z.w.y.vtrnfjzihf tiftm;pkokH;&yfukd xyfaygif;pk
vku
d af pumrl oD;jcm;tzGUJ tpnf;rsm;tjzpf qufvuf&adS eayonf/ qk&d ,
S v
f pft,l0g'rsm;ukd ,kMH unfouf0if
aomtzGJUtpnf;? vlyk*dKvfrsm;jzpfygvQufESihf odkYtiftm;pk (3)&yfuGJjym;aejcif;onf rvkdvm;tyfaMumif;
avmavmq,faqmif&u
G &f rnfh zufqpf*syefawmfveS af &;twGuv
f nf;aumif; aemifwiG x
f rf;aqmifomG ;&rnfh
vGwv
f yfa&; 'Dru
dk a&pDa&; qk&d ,
S v
f pf0g'a&;wkt
Yd wGuv
f nfaumif;? vuf0t
J iftm;pkrsm;tjzpf wpfzUJG wpfygwD
wnf;tjzpf odyfonf;pGm nDGwfrI&Sda&;onf txl;ta&;BuD;aMumif;ukd AkdvfcsKyfatmifqef; odjrifcJhonf/
xkaYd Mumihf wyfrawmfacgif;aqmifrsm;? jynfot
Yl a&;awmfyyHk gwDacgif;aqmifrsm;ESifh uGejf rLepfygwDrS acgif;aqmif
rsm;ukd wpfygwDwnf;tjzpf pkaygif;zGJUpnf;bkdYajymqkd wkdufwGef;cJhonf/ xkdYaemuf pufwifbm(1944)wGif
wpfBurd ?f atmufwb
dk m(1944)wGif wpfBurd ?f Akv
d rf LS ;Bu;D ae0if;? Akv
d &f x
J #G ?f OD;baqG? OD;ausmNf ird ;f ? Akv
d af tmifBu;D ?
Akdvfarmifarmif? ocifcspf? ukdbaqGav;wkdY a';'&J&Sd ocifpkd;xHoGm;a&mufaqG;aEG;um tiftm;pkokH;&yfukd
wpfygwDwnf;tjzpf zGJUpnf;cJhonf/ AkdvfcsKyfatmifqef;ESifhwuG zufqpfwkdufzsufa&; jynfolYtzGJUcsKyf
acgif;aqmifrsm;onf zufqpf*syefawmfveS af &;? trsK;d om;vGwv
f yfa&;twGu
f jrefrmEdik if t
H wGi;f &Sd wkid ;f &if;om;
rsm;tm;vk;H pnf;vk;H nDw
G rf &I rdS o
S m xajrmufatmifjrifrnfjzpfaMumif; ,kMH unfMuonht
f avQmuf wkid ;f &if;om;
vlrsK;d rsm; pnf;vk;H nDw
G rf o
I abmxm;rsm;ukd a&;qGcJ srw
S Nf y;D vufawGUwGiv
f nf; pnf;k;H aqmif&u
G cf MhJ uonf/
txl;ojzihf u&iftrsKd;om;rsm;ESihf pnf;vkH;nDGwfrIjyefvnf&&Sdatmif tmkHpkdufaqmif&GufcJhonf/ *syef
0ifpu e,fcsJUorm;rsm;\ ya,m*aMumihfvnf;aumif;? zufqpf*syefwkdY aoG;xkd;ay;cJhrIaMumihfvnf;aumif;?
jzpfymG ;cJ&h aom u&if-ArmvlrsK;d a&; t"dukP;f rsm; owfyjJG zwfyrJG sm;onf u&ifEiS Ahf rmtrsK;d om;rsm;ukd aoG;uGJ
apcJhonf/ aoG;uGJrI yaysmuf pnf;vkH;nDGwfrI jyefvnf&&Sdap&ef AkdvfcsKyfatmifqef;onf txl;BudK;pm;
aqmif&GufcJhonf/158
Akv
d cf sKyaf tmifqef;onf u&if-ArmcspMf unfa&;rStpjyK wkid ;f &if;om;vlrsK;d rsm;\ pnf;vk;H nDw
G rf u
I dk
159
wnfaqmuf&eftwGuf wkid ;f &if;om;vlrsK;d rsm;ta&;ESifh ywfouf oabmxm; ukd (19-2-45)wGif xkwjf yef

cifjrwfo,
G f

29

jrefrmEkdifiHokdY*syefwkdY 0ifvmjcif;ESihf
&ckdifa'o zufqpfawmfvSefa&;

aMujimcJhonf/160
tdEd,jynf&Sd r[mrdwfppfXmecsKyfESifh ocifodef;azxHrS azazmf0g&Dv wwd,ywf (1945)wGif txl;
wm0efjizhf apvTwv
f u
dk af om &ckid &f aJ bmf Akv
d pf o
H mausmEf iS fh Akv
d o
f mxGe;f atmifwYdk yJc;l taemufxef;awmBu;D
ta&SUa&Tavmif;&Gmab;&Sd r[mrdwfESihfqufoG,fa&;pcef;okdY avxD;jzihf qif;vmcJhonf/ xkd&JabmfESpfOD;ESihf
ta&SUr[mrdwpf pfXmecsKyu
f ArmjynfzufqpfawmfveS af &;tzGUJ csKyo
f Ydk ay;vku
d af om pmwpfapmifEiS fh uko
d ed ;f az
xHraS y;vku
d af om pmwpfapmif ygvmonf/ xkpd mrsm;ESiyfh wfouf zufqpfwu
dk zf suaf &; jynfov
Yl w
G v
f yfa&;
tzGJU0ifrsm;onf (1)rS (3)rwf(1945)wGif &efukefNrdKU&Sd AkdvfcsKyfatmifqef;\aetdrfwGif pka0;wkdifyifMuonf/
r[mrdwfppfXmecsKyfrS ay;aompm\oabmrSm
at-tufzf-tkd161onf r[mrdwfppfXmecsKyf\ wyfzGJUwpfckjzpfaom trSwf (136)wyfzGJU\wkdufkduf
tkyfcsKyfrIatmufwGif &Sdap&rnf/
at-tufz-f tk\
d tkycf sKyrf aI tmufwiG &f adS om vufeufuidk w
f yfrsm;onf r[mrdww
f yfrsm;\ppfqifa&;
ESihf oD;jcm;uif;vGwf rdrdwkdYoabmtavQmuf *syefwyfrsm;ukd ppfqifwkdufckdufjcif; rjyK&/
trSwf(136)wyfzGJUu TefMum;owfrSwfay;aom a'orsm;wGifom at-tufzf-tkdwyfzGJUrsm;u *syef
rsm;ukd wkdufckduf&rnf/
xko
d wfrw
S x
f m;aoma'orsm;okYd tdE,
d &Sd at-tufz-f tkt
d zGUJ 0ifrsm;ukd avxD;jzihf csay;rnf/ ,if;wkYd
ESifhtwl trSwf(136)wyfzGJUrS qufoG,fa&;t&m&Sdrsm; ygvmrnf/
at-tufz-f tkv
d ufeufuidk f wyfom;rsm;twGuf vkt
d yfaom vufeufc,
J rf; vkt
d yfonft
h a&twGuf
ukd qufoG,fa&;t&m&Sd\ axmufcHcsufjzihfom avxD;jzihf csay;rnf/
*syefwt
Ydk m; wku
d cf u
dk Nf y;D aom a'orsm;wGif at-tufz-f tko
d nf trSw(f 136)wyfzUJG okYd vufeufrsm;ukd
csufjcif;jyefvnfay;tyf&rnf/
pmwGif yg&Sdfaomtcsufrsm;ukd at-tufzf-tkdXmecsKyfu oabmwlnD&ef vkdonf/ oabmxm;ukd
tjrefjyefMum;yg[l ygonf/162
ocifodef;azxHrS ay;vkdufaompm\oabmrSm
(1944)ckESpf 'DZifbm aemufqkH;ywfrSp (1945)azazmf0g&Dvukeftxd &ckdifjynfwGif *syefzufqpf
wkt
Yd m; &ckid rf sK;d csprf sm;u vufeufuidk w
f u
dk cf u
dk &f mwGif r[mrdwEf iS fh yl;aygif;aqmif&u
G cf ahJ om tawGUtBuKH t&
r[mrdwrf sm;xHrS vufeufc,
J rf;tultnD&&Sad &;rSm rvG,u
f ?l vko
d avmufta&twGuu
f dk r&cJ/h r[mrdww
f yf
rsm;onf *syefwt
Ydk m; wku
d cf u
dk &f ef tcuftcJawGUaeaoma'orsm;wGio
f m rdrw
d zYdk ufqpfawmfveS af &;orm;rsm;
ukd vufeufcJ,rf;tultnDay;vkdMuonf/ ,if;wkdY\ppfrdefYay;rIukd emcH&rnf[kvnf; awmif;qkdMuonf/
xkdYaMumifh r[mrdwfwkdYxHrS vufeuftultnD&a&;ukd t"durxm;&ef rdrdvufeufjzihf rdrdwkdYzmom *syefukd
awmfveS w
f u
dk cf u
dk af &;ukd t"duxm;&ef? rdrw
d o
Ydk wfrw
S af oma'oESifh oifah wmfonfxifaom tcsed w
f iG f *syefwYdk
ukd awmfveS &f ef r[mrdwx
f ;dk ppfrmS vQijf refvmojzihf zufqpfwt
Ydk m; wpfjynfv;Hk wGif awmfveS w
f u
dk cf u
dk af &;ukd
163
aqmif&u
G &f ef ponfjzihf jzpfonf/ xkpd mrsm;ESiyfh wfouf jrefrmacgif;aqmifrsm;\ aqG;aEG;yGu
J dk atmufyg
oabmxm; qkH;jzwfcsufrsm;ukd tm;vkH;oabmwl csrSwfcJhMuonf/
zufqpfwu
dk zf suaf &; jynfot
Yl zGcYJ sKyo
f nf r[mrdwpf pfXmecsKy\
f pmygoabmxm;rsm;ukd vufrcHEidk /f
r[mrdwfppfXmecsKyf\ukd,fpm; trSwf(136)wyfzGJU\tkyfcsKyfTefMum;rIukd vufrcHEkdif/
rdrw
d \
Ydk zufqpfawmfveS af &;wyfzUJG rsm;onf rdrw
d aYdk &G;cs,o
f wfrw
S x
f m;onfah 'orsm;om rdro
d abm
tavQmufppfqifa&;vkyfrnf/ odkYaomf r[mrdwfESihf dEIdif;aqmif&Gufrnf/
rdrw
d v
Ydk ufeufuidk f wyfzUJG 0ifrsm;ESifh aysmufMum;ta&twGuf &So
d avmufun
l rD nfqo
dk nfudk oabm
wlonf/
zufqpfwu
dk zf suaf &;jynfot
Yl zGUJ csKyo
f nf zufqpf*syefwt
Ydk m; jrefrmEdik if w
H pf0rS ;f vk;H wGif wpfNyKd iw
f nf;
awmfvSefwkdufckdufMurnf/

cifjrwfo,
G f

30

jrefrmEkdifiHokdY*syefwkdY 0ifvmjcif;ESihf
&ckdifa'o zufqpfawmfvSefa&;

r[mrdwfppfXmecsKyfESihf oabmwlnDcsuf&onfjzpfap? r&onfjzpfap? zufqpfwkdufzsufa&; jynfolY


tzGJUcsKyfonf zufqpf*syefwkdYtm; vufeufukdif awmfvSefa&;wpfjynvkH; pwifjyKvkyf&ef ponfjzifh
aqG;aEG; qk;H jzwfMuonf/ xkt
d pnf;ta0;wGif zufqpf*syefrsm;tm; vufeufuidk
f pwifwu
dk cf u
dk &f ef
164
165
twGuf zufqpfawmfvSefa&;TefMum;csuf xkwfjyefchJonf/ xkdYaemuf zufqpfwkdYtm; atmufyg
twkdif; ppfwkdif;rsm;cGJ awmfvSefMu&ef tpnf;ta0; qkH;jzwfcJhonf/
wkdif;(1) jynf? om,m0wD? tif;pdefESifh [oFmw(ta&SU)
wkdif;(2) [Hom0wD? zsmykH? rtlyif/
wkdif;(3) ykodrf? [oFmw(taemuf)ESihfajrmif;jr
wkdif;(4) yJcl;? a&Tusif? oxkH
wkdif;(5) armfvNrdKif? xm;0,fESihfNrdwf
wkdif;(6) rdwDvm? ysOf;rem;? awmifilESifh awmifykdif;&Srf;jynf
wkid ;f (7) o&uf? tmvH? rauG;? rif;bl; xkw
d idk ;f rsm;tjyif &ckid w
f idk ;f ? txufArmjynfwidk ;f ? &efuek [
f
l
xyfrcH jJG cm;owfrw
S jf yefonf/ ,if;odcYk jJG cm;owfrw
S Nf y;D zufqpf*syefwu
Ydk dk awmfveS cf o
hJ nf/166
*syefwo
Ydk nf jrefrmEkid if o
H Ydk 0ifrvmrDuyif &efuek u
f dk odr;f yku
d Nf y;D ygu vGwv
f yfa&;aMujimay;rnf[k
uwd&SdcJhMuaomfvnf; jrefrmEkdifiHwGif;okdY ,if;wkdYa&muf&SdvmaomtcgwGifum; uwdukdazmufzsufcJhMukHru
jrefrmwkid ;f &if;om;wkt
Yd m; enf;rsK;d pkjH zihf zdEydS cf MhJ uonf/ *syefw\
Ydk zdEydS rf aI Mumihf jrefrmwk\
Yd pD;yGm;a&;? ynma&;?
usf;rma&;tzufzufrS emvefrxlEdkifatmif ysufqD;cJh&onf/ ArmhvGwfvyfa&;wyfrawmftaejzihf *syefwkdY\
zufqpfokyfukd yDyDjyifjyifjrifawGUvm&csdefwGif zufqpfawmfvSefa&;twGuf vQKd0Sufpnf;kH;cJhMuonf/
(1945)zufqpfawmfveS af &;rwkid rf u
D yif Armhwyfrawmfu *syefwt
Ydk m; awmfveS &f ef tBurd Bf urd Bf uKd ;pm;cJo
h nf/
okaYd omf Armhwyfrawmfonf xkpd Ofu vufeuft&vnf;aumif;? vlxpk nf;k;H a&;t&vnf;aumif;? awmfveS af &;
wpf&yfqifE&JT ef rjzpfEikd af o;ojzihf acwqidk ;f iHu
h m zufqpf*syeftm; awmfveS &f ef xyfrv
H QK0d u
S f pnf;k;H jyifqifrI
rsm;jyKvkyfNyD;(1945)rwfvwGif zufqpf*syefwkdYtm; ppfwkdif;BuD;rsm;cGJ awmfvSefcJhMuonf/
1/
2/
3/

4/
5/

6/
7/
8/

9/

Hawaiian Island
Pearl Harbour

(u) aMu;rkHowif;pm? 21-12-1941


(c) AEKvOD;pdef? uREkfyfwkdYtwGif;a&;? (&efukef? &efykHcGif;aq;wkduf? 1946)? pm-13/ aemifukd;um;
vQif pdef? twGif;a&; [k twkdTef;rnf/
rpwmtkdEkdwkd;k (jrefrmjyef)? *syefppftkyfcsKyfa&;acwfjrefrmEkdifiH? (&efukef? yk*Hpmtkyfwkduf? 1975)?
pm-18 aemifukd;um;vQif tkdEkdwkd;k? *syefacwfjrefrmEkdifiH [k twkdTef;rnf/
(u) A Short history of Burma Army , P.11
wyfrawmfarmfuGef;wkduf EBR-30
(c) tkdEkdwkd;k? *syefacwfjrefrmEdkifiH? pm-60
Aung San, Burma's Challange, (The New Light of Burma Press, Ltd. Rangoon, 1946),
P.37. Hereafter this work will be referred to as Aung San, Challange.
Burma Independence Army

OD;vGef;azESihf OD;bGefwdwfwkdY\ ArmhvGwfvyfa&;wyfrawmf pwifwnfaxmifykH ukd,fawGUrSwfwrf;?


wyfrawmfarmfuGef;wkduf DR. 3204 aemifukd;um;vQif ArmhvGwfvyfa&; wyfrawmfpwif
wnfaxmifykH [k twkdTef;rnf/
Lieut colonel Rank, The Campagin in Burma, first published (London press, His
Majesty's office, 1946) p.17 Hereafter this work will be refered to as colonel Rank in
Burma.

cifjrwfo,
G f
10/

11/
12/
13/
14/
15/
16/
17/
18/
19/
20/
21/

31

jrefrmEkdifiHokdY*syefwkdY 0ifvmjcif;ESihf
&ckdifa'o zufqpfawmfvSefa&;

okawoe&Jabmf-&JabmfokH;usdyfESihf ArmhvGwfvyfa&;wyfrawmfppfaMumif;BuD;rsm; (&efukef?


&JtkH;ausmfykHESdyfwkduf? 1975) pm-2 aemifukd;um;vQif okawoe&Jabmf ppfaMumif;BuD;rsm;[k
twkdTef;rnf/
okawoe&Jabmf-ppfaMumif;BuD;rsm; pm-3? 4
okawoe&Jabmf-ppfaMumif;BuD;rsm; pm-4
okawoe&Jabmf-ppfaMumif;BuD;rsm; pm-4
Chiang Mai
Lumphun

ArmhvGwfvyfa&;wyfrawmfwnfaxmifykH
OD;oefY? jynfawmfomc&D; yxrwGJ yxrtBudrf(&efukef? pmayAdrmefykHESdyfwkduf? 1961) pm-41
aemifukd;um;vQif? oefY? jynfawmfom[k twkdTef;rnf/
Col. Suzuki

ocifviG ?f *syefacwfArmjynf? yxrtBurd ?f (&efuek ?f oD[ykEH ydS w


f u
dk ?f 1969) pm-105 aemifu;dk um;
vQif vGif? Armjynf[k twkdTef;rnf/
Col. Nakata
The Grouth of the Burma Army observed from the Japanese view point

(wyfrawmf

armfuGef;wkduf-pp 94, 95 CD-20)Here after this work will be repered to as Burma Army
22/
23/
24/
25/
26/
27/
28/
29/
30/
31/
32/
33/
34/
35/
36/
37/
38/
39/

Lt. General Iida


Frank N. Trager. Burma: Japanese Military Administration (1941-45) (Philadelphia,
Philadelphia University of Pennsyvania press, 1971) P. 8 Hereafter this work will be
refered as Trager Japanese Military Administration
Burma Army, p. 125
Omkoi
Tha Song Yang

a'gufwmarmifarmif? jrefrmEdkifiHa&;c&D;ESihf AkdvfcsKyfBuD;ae0if; (&efukef? yk*Hpmtkyfwkduf? 1969)


pm-28 aemifukd;um;vQif armifarmif? (EkdifiHa&;ESihf AdkvfcsKyfBuD;ae0if;[k twkdTef;rnf/
Akdvfwm&m? &JabmfokH;usdyfjynfawmfjyef? wwd,tBudrf (&efukefa'gif;ykHESdyfwkduf? 1973)pm-210
aemifukd;um;vQif wm&m? jynfawmfjyef[k twkdTef;rnf/
vGif? Armjynf pm-107? 108
armifarmif? EkdifiHa&;ESihf AkdvfcsKyfBuD;ae0if; pm-176
Capt. Kawashima
Lt. General. Oki
Kanchanaburi

okawoe&Jabmf? ppfaMumif;BuD;rsm; pm-101? 102


Dr Bisheshwar Prasad, Retreat from Burma 1941-42 (India Parkistan, Historical
Section, 1958) P. 88, Hereafter this work will be refered to as Prasad-Retreat
(u) Ibid P. 114-115

(c) pdef? twGif;a&; pm-16


AkdvfAv? vGwfvyfa&;c&D;waxmuf? yxrtBudrf (&efukef? pmayAdrmefykHESdyfwkduf? 1974) pm351? 352
Prasad, Retreat P. 193
Burma Army, P. 145

cifjrwfo,
G f
40/
41/
42/
43/
44/
45/
46/
47/
48/
49/
50/
51/
52/
53/
54/
55/
56/
57/
58/
59/
60/
61/
62/
63/
64/
65/
66/
67/
68/
69/
70/
71/
72/
73/
74/
75/

32

jrefrmEkdifiHokdY*syefwkdY 0ifvmjcif;ESihf
&ckdifa'o zufqpfawmfvSefa&;

jra'gif;k?d &Jabmfo;Hk usyd t


f wKywd (&efuek ?f pmayAdrm efyEHk ydS w
f u
dk ?f 1991)pm-28 aemifu;dk um;vQif
jra'gif;kd &JabmfokH;usdyf[k twkdTef;rnf
jra'gif;kd? &JabmfokH;usdyf pm-48
okawoe&Jabmf? ppfaMumif;BuD;rsm; pm-150
Hirayama
Burma Army pp. 107-108
Pak Chan
Karathuri

Akdvfrif;acgif? AkdvfcsKyfatmifqef;ESifh &JabmfokH;usdyf? (&efukef? a&Twlpmay? 1968) pm 211


aemifudk;um;vQif rif;acgif? AkdvfcsKyfESihf &JabmfokH;usdyf[k twkdTef;rnf
rif;acgif? AkdvfcsKyfESihf &JabmfokH;usdyf? pm-215
Prasad, Retreat, P. 235
Ibid, P. 247
Ibid, P. 250

ol&d, owif;pm (rEav;)? 10-3-1942


tkdEkdwkd;k? *syefacwfjrefrmEdkifiH? pm-352
Col. Nasu
Col. Nakata
Col. Terakura
Burma Army, P. 171
Field Marshal Terauchi
Burma Army, P. 171

jrefrmhtvif;owif;pm-26? 3? 1942
Dhamika U Ba Than, The Roots of the Revolution (Rangoon, Government Printing
Press, 1962) P. 16. Hereafter this work will be refered to as Ba Than, The Roots
Mg Mg, Aung San of Burma (The Hague, Martinus Nijhaf, 1962) P, 50 Here after this
work will be refeared to as Mg Mg Aung San
Burma Army, P-192

jrefrmhtvif;owif;pm 31-3-1942
Burma Army, P. 192
Burma Army, P. 193
Ibid, P. 194

odef;azjrihf? ppftwGif;c&D;onf (wwd,tBudrf? &efukef? yk*Hpmtkyfwkduf? 1966) pm-13? 14 aemif


ukd;um;vQif odef;azjrifh ppftwGif;[k twkdTef;rnf
odef;azjrifh? ppftwGif;? pm-19
odef;azjrifh? ppftwGif;? pm-20
wkdif;cspfowif;pm? (rEav;) 13?5? 42
Sir Dorman Smith
Simla

wkdif;cspfowif;pm? (rEav;) 15?5? 42


vGif? Armjynf pm-113? 114

cifjrwfo,
G f
76/
77/
78/
79/
80/
81/
82/
83/
84/
85/
86/
87/
88/
89/
90/
91/
92/
93/
94/
95/
96/
97/
98/
99/
100/
101/
102/
103/
104/
105/

33

jrefrmEkdifiHokdY*syefwkdY 0ifvmjcif;ESihf
&ckdifa'o zufqpfawmfvSefa&;

oefY? jynfawmfom pm-40


tkdEkdwkd;k? *syefacwfjrefrmEdkifiH pm-74
,if;
pm-75
tkdEkdwkd;k? *syefacwfjrefrmEdkifiH pm-75-76
wuodkvfpdefwif? 1945 ck zufqpfawmfvSefa&;orkdif; (&efukef? pyg,fatmifpmpOf? 1969)pm278 aemifukd;um;vQif pdefwif? zufqpfawmfvSefa&;[k twkdTef;rnf
pdef? twGif;a&;? pm-24
pdef? twGif;a&;? pm-24
(c)wkdif;cspfowif;pm (rEav;) 8-6-42
tkdEkdwkd;k? *syefacwfjrefrmEdkifiH pm-76-77
tkdEkdwkd;k? *syefacwfjrefrmEdkifiH pm-77
pdefwif? zufqpfawmfvSefa&; pm-275
pdefwif? zufqpfawmfvSefa&; pm-276? 277
,if;
?
pm-278-279
Prime Minister Tojo

pdef? twGif;a&;? pm-27


13-6-42 AkdvfawZvufa&;jzihf AkdvfaZ,sxHay;pm DR-3354 ? wyfrawmfarmfuGefwkduf?
wifarmif(AkdvfrSL;BuD;a[mif;) *syefacwfppfynmawmfoifwpfOD; yxrtBudrf (&efukef? aomMum
ykHESdyfwkduf? 1971) pm-27
Aung San, Challange, P. 40

(u)wkdif;cspfowif;pm- (rEav;) 6-8-42


(c) vGif? Armjynf pm-139
vGif? Armjynf pm-136
pdefwif? zufqpfawmfvSefa&; pm-279
vGif? Armjynf pm-138
pdefwif? zufqpfawmfvSefa&; pm-279
DR-674 arNrKd U *syefppfaoemywdBu;D *sie
f &,ft'D gu Armjynftyk cf sKyaf &;jyefvnfxal xmifa&;
aumfrwDzGJUpnf;&ef vTJtyf&mwGif rdefYMum;onfhrdefYcGef;
pdefwif? zufqpfawmfvSefa&; pm-280
Burma Intelligence Bereau-Burma during the Japanese Occupation (Mineographed
Copy of the Book printing at Simla Government of India press in 1943-44) P. 27
New Ginea
Coral Sea
Midway Island
Solomon Island

jrefrmhq&dk ,
S v
f pfvrf;pOfygwD? urmo
h rkid ;f rSww
f idk rf sm;? wwd,wGJ (&efuek ?f jrefrmhq&dk ,
S v
f pfvrf;pOf
ygwD? 1966)? pm-138

106/

Won Zoon Yoon, Japan's Occupation of Burma 1941-45, (New York University-1971)
p. 226 Hereafter this work will be refered to as Woon Zoon Yoon)
Occupation of Burma.

107/
108/

vGif? Armjynf pm-147


Burma Army, P. 171

cifjrwfo,
G f
109/
110/
111/
112/
113/
114/
115/
116/
117/
118/
119/

120/
121/
122/
123/
124/
125/
126/
127/
128/
129/
130/
131/
132/
133/
134/
135/
136/
137/
138/
139/
140/
141/

34

jrefrmEkdifiHokdY*syefwkdY 0ifvmjcif;ESihf
&ckdifa'o zufqpfawmfvSefa&;

pdef? twGif;a&;? pm-41


Occupation of Burma, pp. 225-226
Great East Asia
Independence Preparation Comittee
Trager, Japanese Military Administration, Document No. 35 Guiding Principles for the
Independence of Burma
Woon Zoon Yoon, Occupation of Burma, p. 231
Trager, Japanese Military Administration, Document No. 35 Guiding Principles for the
Independence of Burma
(u)Woon Zoon Yoon, Occupation of Burma, pp 232-234

(c) tkdEkdwkd;k? *syefacwfjrefrmEkdifiH pm-368


oefY? jynfawmfom pm-48
Masakasu Kawadi

(u) vlxOk ;D vS? owif;pmrsm; ajymajywJh ppfwiG ;f Armjynf? wwd,wGJ (rEav;? Bu;D yGm;a&;ykEH ydS w
f u
dk ?f
1968) pm-65 aemifukd;um;vQif OD;vS? ppftwGif;Armjynf (w)[k twkdTef;rnf/
(c) tkdEkdwkd;k? *syefacwfjrefrmEkdifiH pm-388? 389
(u) vGif? Armjynf pm-157? 158
(c) tkdEkdwkd;k? *syefacwfjrefrmEkdifiH pm-389? 390
(u) OD;vS? ppftwGif;Armjynf (w)? pm-75
(c) tkdEkdwkd;k? *syefacwfjrefrmEkdifiH pm-393
(u) vGif? Armjynf pm-158
,if;
pm-199
Burma Tational Army

Armhacwfowif;pm 17? 9? 43
u,m;jynfe,f
ol&d,owif;pm (rEav;) 27-3-43
(u) tkdEkdwkd;k? *syefacwfjrefrmEkdifiH pm-309
(c) OD;vS? ppftwGif;Armjynf? pm-157
Trager, Japanese Military Administration, pp. 229-230

Armhacwfowif;pm 25-12-1943
U Ba U, MY BURMA (New York, Taplishing Co, INC, 1959) P-166 Hereafter this work
will be refered to as Ba U, MY BURMA
Ba U, MY BURMA p. 170-171

pdefwif? zufqpfawmfvSefa&; pm-320


oefY? jynfawmfom (yxrwGJ) pm-210
oefY? jynfawmfom (yxrwGJ) pm-211
oefY? jynfawmfom (yxrwGJ) pm-212
pdefwif? zufqpfawmfvSefa&; pm-331
pdefwif? zufqpfawmfvSefa&; pm-332
pdefwif? zufqpfawmfvSefa&; pm-333-334
pdefwif? zufqpfawmfvSefa&; pm-334
tkdEkdwkd;k? *syefacwfjrefrmEkdifiH pm-278

cifjrwfo,
G f

35

jrefrmEkdifiHokdY*syefwkdY 0ifvmjcif;ESihf
&ckdifa'o zufqpfawmfvSefa&;

142/
143/
144/
145/
146/
147/
148/
149/
150/
151/

tkdEkdwkd;k? *syefacwfjrefrmEkdifiH pm-279-280


pdefwif? zufqpfawmfvSefa&; pm-334-335

152/

ocifwifjr? zufqpfawmfvSefa&;XmecsKyfESihfwkdif;q,fwkdif; (&efukef? pyg,fatmifpmpOf? 1968)?


pm 24-25 aemifukd;um;vQif wifjr? wkdif;q,fwkdif; [k twkdTef;rnf
pdefwif? zufqpfawmfvSefa&; pm-472

153/
154/
155/
156/

Lt. Col Fukui


Maung Maung, Aung San, P. 37
Aung San, Challange, p.43
Mountbatten
Lt. General Stiwell
Wingate
Chindits
Geoffery Matthews, The Reconquest of Burma 1943-1945 Aldershof, Hampshire,
Wellington Press, 1966) P. 26

Burma Army, P. 223

a':cif&(D jrefrmjyef)? uReaf wmfyg0ifcahJ om rDemrDuu


D ef;? (&efuek ?f bmomjyefEiS hf pmtkyx
f w
k af 0a&;
Xme? 1981)pm-178/ aemifukd;um;ygu cif&D? rDemrDuDuef; [k twkdTef;rnf
]]zufqpfwu
dk zf suaf &; jynfov
Yl w
G v
f yfa&;tzGUJ csKy}f }[laomtrnfrmS aemifrjS yifqifac:a0:cJjh cif;jzpf
NyD; yxrpwiftrnfowfrSwfpOfu ]]zufqpfwkdufzsufa&;jynfolYtzGJUcsKyf}}[lomjzpfonf/

157/

From Fascit Bondage to New Democracy: The New Burma in the New World (Rangoon,
Nay Win Kyi Press, 1945) P.2

158/
159/
160/
161/
162/
163/
164/
165/
166/

wifjr? wkdif;q,fwkdif; pm-18-19


aemufqufwGJ (2)wGif azmfjyygrnf/
wifjr? wkdif;q,fwkdif;? pm-20
Anti Facist Organisation

wifjr? wkdif;q,fwkdif;? pm-39


wifjr? wkdif;q,fwkdif;? pm-40
aemufqufwGJ(3)wGif azmfjyygrnf/
wifjr? wkdif;q,fwkdif;? 18-43
wifjr? wkdif;q,fwkdif;? pm-18-43

cifjrwfo,
G f

jrefrmEkdifiHokdY*syefwkdY 0ifvmjcif;ESihf
&ckdifa'o zufqpfawmfvSefa&;

36
tcef;(2)

zufqpfawmfvSefa&;wGif &ckdifajymufusm;wkdY\ tcef;u@


'kw,
d urmppf rjzpfru
DS yif &ckid w
f idk ;f Ekid if aH &;toif;tzGUJ rsm; tjcm;toif;tzGUJ rsm;? rsm;pGm&SMd uonf/
ypn;f rJt
h zGUJ ? rsK;d cspt
f zGUJ Ek;d Mum;a&;tzGUJ ? &ckid v
f il ,ftzGUJ pojzihf tcsKUd awmfveS af &;ukd tajcjyK tcsKUd *Dwukd
tajcjyK tcsKdUvlwef;pm;0g'? tcsKdUtrsKd;om;a&;? tcsKdUEkd;Mum;&ef &nf&G,fcsuftrsKd;rsKd;wkdYjzihf &SdaecJhMu&m
wpfpk wpfpnf;wnf;&S&d ef jynfv;Hk uRwn
f v
D mcHBu;D wpf&yf rif;jym;wGif usi;f ycJo
h nf/ ,if;nDvmcHonf ]]&ckid f
jynfv;Hk uRwv
f il ,frsm; nDvmcH}}[kqadk omfvnf; awmifov
l ,form;? tvkyo
f rm;? tvTmpkyH g0ifco
hJ nf/ ,if;
nDvmcHrS ]]&ckid w
f idk ;f &if;om;vli,ftzGUJ }}ukd zGUJ pnf;Ekid cf o
hJ nf/ xk]d ]&ckid w
f idk ;f &if;om;vli,ftzGUJ }}wGif vli,facgif;
aqmifrsm;? wuf<uaompnf;k;H a&;au'gvli,frsm;? &ckid w
f idk ;f NrKd Ue,faygif;pk?H &ckid w
f idk ;f awmifyidk ;f ? ajrmufyidk ;f ?
1
awmifay:a'otxd pkpnf;yg0ifvmcJhonf/
&ckid w
f idk ;f Ekid if aH &;Ek;d Mum;rItwGuf vrf;jyay;cJo
h l q&mawmf OD;pdEm rSBu;D rSL; (1931)wGif v,form;
nDvmcHwpf&yfukd Mumtif;awmifurf;eD&GmwGif tajcpkdufusif;ycJhonf/ ,if;nDvmcHrSpwif aus;&GmtESHY
0HomEkpum;? uReb
f 0ukd Ni;D aiGUpufqw
k v
f mjcif;? NAw
d o
d QwYdk jrefrmajrrS ajray:ajratmuf o,HZmwypn;f rsm;
,loGm;NyD; vlxktusKd;jyKvkyfief; bmwpfckrQvkyfray;jcif; aoG;pkwfukrPDrsm; v,fykdif&Sifrsm; bufrS&yfwnf
w&m;pD&ifjcif;wku
Yd dk odjrifvm Ekid if aH &;todpw
d "f mwfE;kd Mum;vmNy;D vQif &cdik w
f idk ;f &if;om;wkYd Ekid if jH cm;rSvmaom
t0wftxnfrsm;ukd r0wfqifbJ jynfwGif;jzpf txnfrsm;om 0wfqifvmcJhonf/2
yxrausmif;om;oydw?f 'kw,
d ausmif;om;oydww
f aYdk Mumihv
f nf; &ckid jf ynfov
l x
l w
k pf&yfv;Hk Ek;d Mum;
vmcJhonf/ e,fcsJUqefYusifa&; trsKd;om;vGwfajrmufa&;wkdufyGJ 0ifvkdpdwfrsm;jyif;xefvmcJhonf/ xkdYaemuf
(1943)wGif ]]&ckid jf ynfv;Hk qkid &f m ynmjyefyY mG ;a&;toif;}}rS toGiaf jymif;um ]]&ckid jf ynfv;Hk qkid &f m tzGUJ csKy}f }jzpf
vmonf/ ]]&ckid jf ynfv;Hk qkid &f mtzGUJ csKy}f }ESifh ]]&ckid w
f idk ;f Ek;d Mum;a&;tpnf;tk;H wku
Yd dk pkpnf; ]]&ckid w
f idk ;f &if;om;
3
tpnf;tkH;BuD;}}tjzpf zGJUpnf;cJhonf/
&ckid w
f idk ;f wGif Ek;d Mum;wuf<uvmaom vli,f? vlBu;D ynmwwfrsm; tusK;d ay:xGuv
f mum vIyv
f yI &f mS ;
&Sm; jzpfvmcJhonf/ acgif;aqmifrIay;aeaom yk*dKvfokH;OD;jzpfonfh OD;pdEm? OD;ynmoD[? OD;em&'wkdYrSmvnf;
&[ef;oHCmawmfrsm;jzpf &mxl;ukdrarQmfrSef;bJ awmfvSefa&;vli,frsm;ESihf ukdufnDaom vrf;TefrIukdvnf;
aumif;? acgif;aqmifrw
I m0ef,rl u
I v
dk nf;aumif; ay;Ekid cf o
hJ nf/ &ckid w
f idk ;f &if;om;tpnf;tk;H ESifh &ckid w
f idk ;f vk;H
qkid &f mvli,frsm;tzGUJ wku
Yd vnf; xkq
d &mawmfwt
Ydk m; Mo0g'p&d,q&mawmfrsm;tjzpf wifajrm ufxm;Muonf/4
aus;&GmNrdKUe,fwkdif;wGif wkdufe,ftpnf;ta0; w&m;yGJ? NrdKUe,fvkH;uRwf w&m;yGJrsm; a[majymrIrsm;
xGe;f um;wk;d wufvmonf/ wuov
kd af usmif;om;ESihf txufwef;ausmif;om;or*rsm; wpfjynfv;Hk tESt
YH jym;
&Sdaeonf/ oHCor*DtzGJUvnf; &Sdonf/ oHCor*DtzGJUrS BuD;rSL; ppfawGNrdKU 0uFbmuGif;wGif ESpfpOfw&m;yGJ
rsm; usif;yum &ckdifwkdif;\ pD;yGm;a&;? vlrIa&;? EkdifiHa&;ESifhywfouf atmufusaemufusjzpfaerIrsm;ukd
a[majymcJo
h nf/ xkw
d &m;yGrJ sm;aMumifv
h nf; &ckid jf ynfov
l x
l k Ek;d Mum;um Ekid if aH &;todtjrifrsm; wk;d yGm;vmMu
onf/ xkdYaMumifh t*Fvdyfe,fcsJUtm; awmfvSefvkdpdwfsrsm; ay:aygufvmcJhonf/5
]]&ckid w
f idk ;f vk;H qkid &f m vli,frsm;tzGUJ }}ESifh ]]&ckid w
f idk ;f &if;om; tpnf;tk;H }}wkYd ae&mwkid ;f tESv
YH n
S v
fh nf
pnf;k;H vmojzihf pifNyKd iw
f u
dk cf u
dk rf rI sm; jzpfvmonf/ ,if;uJo
h jYkd zpfvmjcif;onfyif vlBu;D vli,ftuGu
J t
JG jym;
jym;jzpfvmEkid pf &mtaMumif;&So
d nfudk BuKd wifojd rifaom q&mawmfO;D pdEm ? OD;ynmoD[? OD;em&'wku
Yd ESpb
f uf
acgif;aqmifrsm;ukd wpfpw
k pfpnf;wnf;jzpf&eftwGuf Mo0g'ay;cJMh uonf/ xkaYd Mumihf (1939)wGif ]]&ckid w
f idk ;f vk;H
qkdif&m vli,frsm;tzGJU}}ESihf ]]&ckdifwkdif;&if;om;tpnf;tkH;}}wkdY yl;aygif;um ]]&ckdifwkdif;vkH;qkdif&m wkdif;&if;om;
tpnf;tkH;}}tjzpf zGJUpnf;cJhonf/6
&ckid w
f idk ;f vk;H qkid &f mtpnf;tk;H Bu;D \ OuXrSm OD;omZHv(S 0wfv)Hk ? 'k-OuXrSm q&mBu;D OD;atmifxeG ;f OD;?

cifjrwfo,
G f

37

jrefrmEkdifiHokdY*syefwkdY 0ifvmjcif;ESihf
&ckdifa'o zufqpfawmfvSefa&;

trIaqmifrsm;rSm NrdKUa[mif;rS OD;ausmfxGef;OD;? OD;armifeD? ppfawGrS OD;atmifomOD;? OD;pHxGef;atmif? OD;bpH?


OD;a&TpOH ;D ? OD;bk;d ckid ?f OD;,mqif? ausmufawmfrS OD;pHxeG ;f atmif? OD;atmifZaH 0? OD;xGe;f 0if;? &aohawmifrS OD;pdeaf &TO;D ?
rif;jym;rS OD;eErmvm? OD;xGef;pdef? ocifbkd;vS? OD;bkd;pH? OD;armifydef? OD;a&Teef;OD;ESihf aygufawmrS pHomatmif?
wkdYjzpfonf/7
&ckid w
f idk ;f vk;H qkid &f m wdik ;f &if;om;tpnf;tk;H \yxrtBurd n
f v
D mcHudk (2-3)ar? (1939)wGif rif;jym;
NrKd U usi;f ycJo
h nf/ vlxt
k iftm;rSm &ckid w
f pfwidk ;f vk;H rStiftm;jzpf tvGeyf iftiftm;awmifw
h if;onf/ tvGef
Bu;D us,af om nDvmcHBu;D jzpfonf/ &ckid w
f idk ;f vk;H qkid &f m wkid ;f &if;om;tpnf;tk;H Bu;D \ t"du&nf&,
G cf surf mS
vGwv
f yfa&;&,l&efjzpfonf/ jrefrmEdik if v
H w
G v
f yfa&;twGuf &ckid w
f idk ;f ESihf jrefrmjynfwYdk wef;wl? pnf;pnf;k;H k;H ?
nDn
D w
G
f w
G f &Scd o
hJ nf/ &ckid w
f idk ;f vk;H qkid &f m wkid ;f &if;om;tpnf;tk;H Bu;D \ yxrtBurd f nDvmcHoYdk jrefrmjynf
wkdYArmtpnf;tkH;ESihf ArmhxGuf&yf*kdPfwkdYrS ukd,fpm;vS,frsm; wufa&mufcJhMuonf/ nDvmcHodkY ppfawGckdif?
ausmufjzLckid ?f oHwcJG kid rf sm;ESifh ppfwaumif;ckid rf sm;rS uk,
d pf m;vS,rf sm;pkn
H pD mG wufa&mufcMhJ uonf/ nDvmcH
BuD;ukd okH;&ufwkdifwkdif usif;ycJhonf/ tqkdt&yf&yfESihf vkyfief;t&yf&yfudk csrSwfcJhonf/ nDvmcHBuD;rS csrSwf
aomtqkdfrsm;rSm vkH;0vGwfvyfa&;awmif;qkdonhftqkd? (91)XmetkyfcsKyfa&;ukd awmif;qkdonfhtqkd? ukdvkdeD
e,fcsUJ NAw
d o
d Qe,fcsUJ 0g'ukd IUH csonft
h qkd ajr&Si"f e&Sipf epfwu
dk zf suaf &;tqkrd sm; csrw
S jf cif;ESirfh w
S w
f rf;wifjcif;?
a&SUvkyif ef;pOfrsm; csrw
S Mf uNy;D vQif trsK;d om;uGe*f ,ufBu;D \ 'kw,
d tBurd n
f v
D mcHudk ausmufawmfNrKd U jyKvyk f
&efqkH;jzwfMuonf/ yxrtBudrf nDvmcHusif;yNyD;aemuf wkdYArmtpnf;tkH;rS acgif;aqmiftcsKdU EkdifiHjcm;okdY
vQKUd 0Supf mG a&muf&adS eMuNy;D ? rMumjrihaf omtcdserf mS yif vufeufrsm;tjyif av,mOf? oabFmrsm;yg? tuln&D rnf
[k owif;rsm; xGuv
f mcJo
h nf/ txl;ojzihf *syefppfEikd o
f nfo
h wif;onf tausmMf um;qk;H jzpfco
hJ nf/ t*Fvyd f
ppfpcef;Bu;D rsm; usq;Hk onfo
h wif;rsm;? t*Fvyd t
f &Sio
f cifrsm; xGuaf jy;vQif ajr&Si?f "e&Siv
f ufyg;ap AsLku
d &uf
rsm;? tm;uk;d &mrJb
h 0okYd a&mufawmhrnfqo
dk nfo
h wif;rsm;aMumifh ocifvil ,frsm; ykrd w
dk uf<updwx
f ufoefvm
8
Muonf/
xkdtcsdef ajratmufvQKdU0Sufvkyfief;rsm;twGuf jrefrmjynfr wkdYArmtpnf;tkH;rS ocifwifjrESifh?
uko
d ed ;f atmifwYdk a&mufvm? ajratmufawmfveS af &;vkyif ef;rsm;ukd OD;ynmoD[? bkaH ygufomausm?f OD;bpHwYdk
ESihf aqG;aEG;cJhMuonf/9
taMumif;ukd em,uq&mawmfBuD; OD;pdEmodoGm;? OD;ynmoD[ESihf vQKdU0SufpGm aqG;aEG;Muonf/
OD;ynmoD[\ajratmufvufeufukdifawmfvSefa&;vkyfief;ukd q&mawmfOD;pdEmu qufvufvkyfukdifapNyD;
OD;pdEm taejzihf &ckid t
f rsK;d om;wk\
Yd touft;dk tdru
f dk apmihaf &SmufEidk &f ef Oya'abmiftwGi;f rSaernfjzpfonf/
tu,f? t*Fvdyfrsm; tdEd,ukd ajcukwf,lum &ckdkifjynfrS cHppfvkyfvmvQif &ckdifkd;r\taemufbufwGif
t*Fvyd pf pfwyfrS ESyd pf ufawmhrnf? ppftmPmjzihf vlxu
k dk rESyd pf ufEidk af &;twGuf wm0ef&adS eojzihf wzufowf
rvkyMf u&ef? owdxm;vQuf vkyu
f idk Mf u&ef wkid yf ifNy;D OD;ynmoD[ukd *syefEiS yfh ;l aygif;vkyyf g[kajymMum;cJo
h nf/10
ppfawGckdif ajratmufawmfvSefa&;tzGJUwGif OD;ynmoD[ESihf? OD;pdEmwkdYtm; em,uq&mawmfrsm;
tjzpfvnf;aumif;? twGif;a&;rSL;tjzpf bkHaygufomausmftm;vnf;aumif;? ukdomxGef;OD;(&ckdifjynf Auy
aumfrwD0if)? uko
d mausmf ('k0efBu;D )? uko
d mausm(f txl;t&m&S?d ArmhwyfrawmfAv
dk rf LS ;)wkyYd g0ifaom aumufrwD
11
ukd zGUJ vku
d o
f nf/ xkt
d csed w
f iG f te,fe,ft&yf&yfrS rNird rf oufr?I awmfveS af &;a[majymrIrsm;ukd zrf;qD;jcif;?
Oya'jzihf wm;qD;jcif;rsm; jyKvkyfvmMuonf/ jrefrmEkdifiHNrdKUe,ftESHY&Sd ocifrsm;ukd zrf;qD;jcif;? &ckdifa'o&Sd
a[majymolrsm;ukd zrf;qD;csKyaf ESmifjcif;rsm; jyKvyk v
f mMuonf/ odaYk omf zdEydS rf t
I &mrxif? ,cifuvkd raMumuf
Mu? tcsKUd a[majymolrsm;rSm a&Smifwrd ;f cPaeNy;D xifxifay:ay: [kad e&maysmuf 'Dae&ma&muf a[majym
Muonf/ wpfa,mufaemufuv
dk u
dk af ecsed ?f aemufwpfa,mufu ta0;wpfae&m a[majymrIjyKvyk cf MhJ uonf/
k;d k;d om;om; rdrt
d oufarG;0rf;ausmif;vkyaf om tpk;d &trIxrf;rsm;onf ocifrsm;\ &eforl [kwMf uonht
f jyif
jynfolvlxk\&efolvnf;r[kwf? okdYjzpf rnfokdYrS rpkd;&drfMuyg&ef jynfolrsm;\&efolrsm;ukd ,ckvnf;

cifjrwfo,
G f

38

jrefrmEkdifiHokdY*syefwkdY 0ifvmjcif;ESihf
&ckdifa'o zufqpfawmfvSefa&;

azsmufzsuyf pfrnf? aemifvnf;rsK;d jzKwyf pfrnf ponfjzifh a[majym&m tkycf sKyo


f ?l olBu;D ESifh pkaH xmufyv
k yd rf sm;?
12
ajr&Sifrsm; vlrkdufarG;jrLxm;olrsm;vuf&GHUvmMuonf/
wpfzufrS ociftzGUJ xJoYdk ajr&Siaf rG;jrLxm;olrsm;yifvQif ajAmif0ifa&mufvmMuonf/ tcsKUd olBu;D ESifh
ykvdyfXmersm;onf tm;ay;tm;ajrmufvQKdU0SufvkyfvmMuonf/ ,if;wkdYrSm rdrd0rf;pmtwGuf trIxrf;&aomf
vnf; vGwv
f yfa&;wku
d yf u
JG dk qefu
Y siv
f adk om qEr&S[
d
l jzpfvmcJo
h nf/ (1940)ckEpS u
f mvonf tvGex
f ;l jcm;
aomumvjzpfonf/ e,fcsJUNAdwdoQonf e,fjcm;a'o ppfa&;twGuf jyifqifrIrsm; vkyfvmMu onf/
jrefrmEkid if w
H pfcv
k ;Hk ukd wif;wif;usyu
f syf tkycf sKyv
f mcJo
h nf/ *syefonf wkwjf ynfudk wpfppodr;f yku
d f vmonf/
tcsed w
f iG f &ckid w
f idk ;f vk;H qkid &f m wkid ;f &if;om;tpnf;tk;H Bu;D \ 'kw,
d nDvmcHudk usi;f y&ef pnf;k;H vIy&f mS ;vQuf
&Sdonf/ jynfolrsm;\ tm;ay;rIukdvnf; t<uif;rJh&&SdcJhonf/ Ekd;Mum;aeMuNyD;jzpfaom &ckdifvlrsKd;tm;vkH;? csif;
trsKd;om;rsm;? NrdKtrsKd;om;rsm;? crDtrsKd;om;rsm;ESihf wkdif;&if;om; rlqvifrsm;ygrusef ukd,fpm;vS,ftjzpf
yg0ifwufa&mufco
hJ nf/ wkAYd rmtpnf;tk;H rS ud,
k pf m;vS,rf sm;? ocifp;kd ESifh ocifbaomfwv
Ydk nf; wufa&muf
Muonf/ ausmufawmfnv
D mcHonf tvGepf nfum;onf/ ausmufawmfnv
D mcHziG v
fh Qizf iG jhf cif; rsK;d cspaf usmOf ;D ukd
nDvvmcHtwGi;f rSm t*Fvyd ef ,fcsUJ orm;u zrf;qD;onf/ nDvmcHacgif;aqmifrsm;u vli,frsm;ukd tawmfyif
xde;f odr;f xm;& tcsKUd ukd a&Smifwrd ;f aebkyYd if pDrx
H m;&onf/13 t*Fvyd t
f pk;d &onf &ckid w
f idk ;f vk;H qkid &f m wkid ;f &if;
om;tpnf;tk;H \ vIy&f mS ;rIrsm;ukd txl;apmihMf unhv
f Quf &So
d jzihf vlwidk ;f owd0&d ,
d jzihf aeMu&onf/ rMumrSyD if
ocifcifatmifudk zrf;qD;awmhonf/ t*Fvyd ef ,fcsUJ uvnf; acgif;aqmifrsm; wpfa,mufNy;D wpfa,muf zrf;qD;
cJhonf/14 ,if;wkdYrSm &ckdifwkdif;vkH;qkdif&m wkdif;&if;om;tpnf;tkH;tzGJU0if? &ckdifrsKd;cspfyk*dKvfrsm;jzpfMuaom
OD;owk;d vS? OD;armif?dk OD;pHxeG ;f atmif? OD;jrwfvaS rmif? OD;ausmOf ;D ? OD;atmifomOD;? OD;bk;d pH? ocifb;dk vS? OD;xGe;f pde?f
OD;owkd;OD;? OD;cspfzm;? OD;armifomEdk;? OD;tkd;avmif? OD;omxGef;(ausmufjzL)? &rm0wDOD;bxGef;? oHwGJckdifrS
OD;tke;f ausmw
f jYdk zpfMuonf/ ,if;wku
Yd dk tdE,
d tusO;f axmifoyYkd v
Ydk u
dk o
f nf/ 'kw,
d urmppfNy;D onftxd tusO;f
15
csxm;jcif;cH&onf/
ausmufawmfnv
D mcHusi;f yNy;D aemuf (1942)wGif &aohawmifnv
D mcHudk usi;f y&ef pDpOfxm;Ny;D jzpfaomf
vnf; 'kwd,urmppfjzpfcgeD;vmojzifh rusif;yEkdifcJhawmhay/16
ppfBudKacwf ausmufjzLckdifrS EkdifiHa&;acgif;aqmifrsm;rSm uu OD;bkd;jr(rmefatmif)? OD;a&Tbef;
(&rf;NA)J ? OD;rJausmOf ;D (&rf;NA)J ? OD;bk;d EG,(f &rf;NA)J ? OD;xGe;f &Sed (f &rf;NA)J ? OD;vSausm(f &rf;NA)J ? ausmufjzLrS OD;armifaumif;?
OD;bxGef;? OD;omxGef;? OD;bkd;vl? q&mom[efESihf OD;wufeDatmifwkdYjzpfMuonf/ 'kwd,urmppfBuD; rjzpfrSDu
ausmufjzLckid f Ekid if aH &;vIy&f mS ;rIrsm;rSm pkaygif;vIy&f mS ;r[kwb
f J rmefatmif? &rf;NA?J ausmufjzL pojzihf wpfNrKd UpD
oD;jcm;vIyf&Sm;rIrsm; jyKvkyfcJhMuonf/17
rmefatmifwGif uuOD;bkd;jru vuform;tzGJUzGJUcJhonf/ uuOD;bkd;jrrSm a'gufwmbarmf\
qif;&Jom;ygwD0ifwpfO;D jzpfonf/ OD;bk;d jrtzGUJ ESit
fh NyKd if vIy&f mS ;olrmS wkAYd rmtpnf;tk;H ESiq
fh ufo,
G x
f m;aom
ocifvil ,frsm;jzpfonf/ ,if;wkrYd mS rmefatmifNrKd UrS ocifvaS tmif? ocifbvk?H ocifomarmif? ocifomxif
wku
Yd OD;aqmifvyI &f mS ;Muonf/ ausmufjzLNrKd UESifh &rf;NANJ rKd UwGif Ekid if aH &;OD;aqmifrjI yKvyk o
f rl sm;onf &ckid w
f idk ;f vk;H
qkdif&m wkdif;&if;om;tpnf;tkH;BuD;ESihf qufoG,frI&SdcJhonf/18
t*Fvyd t
f yk cf sKyaf &;tajctaerSmvnf; vljrifojl rif ysupf ;D vmjcif;jzpfonf/ t*Fvyd af v,mOfrsm;onf
tdEd,okdY acgufwkefYacgufjyef ta&;BuD;olrsm; ykdYaeMuonf/19
NAw
d o
d Qwt
Ydk aejzihv
f nf; ppfa&;jyifqifrrI sm; jyKvyk cf MhJ uonf/ odaYk qmif&u
G v
f su&f pdS Of (23)'DZifbm
20
(1941)wGif *syefu &efuek Nf rKd Uukd pwifA;Hk Buw
J u
dk cf u
dk af wmhonf/ ausmif;om;rsm; or*EiS fh wkAYd rmtpnf;tk;H
0ifrsm;ukd vku
d v
f zH rf;qD;cJo
h nf/ oHwNJG rKd U wkAYd rmtpnf;tk;H wGb
J uftwGi;f a&;rSL; ociftek ;f ausmt
f m; NAw
d o
d Q
wkdYu zrf;qD; tdEd,odkY ac:aqmifoGm;Muonf/ 'DZifbmvukef (1941)wGif oHwGJ,m,Davqdyfukd *syefu
pwifA;Hk Bu&J m oHwNJG rKd Uol NrKd Uom;rsm; ajymif;a&TUcJMh u&onf/ xkt
d csed f oHwrJG S t*Fvyd t
f pk;d &qkwcf mG Ny;D tusO;f om;
rsm;ukd vTwaf y;cJo
h nf/ oHwNJG rKd UrSm rif;rJjh zpfusecf o
hJ nf/ xkaYd Mumihf 0wfvaHk wmf& OD;ausmcf ifEiS fh ykord rf aS &mufvm

cifjrwfo,
G f

39

jrefrmEkdifiHokdY*syefwkdY 0ifvmjcif;ESihf
&ckdifa'o zufqpfawmfvSefa&;

aom ocifxGef;pdefwkdYu NrdKUjyxdef;odrf;a&;tzGJUi,fwpfckzGJUpnf;um xdef;odrf;apmihfa&Smufa&;wm0efukd xrf;


aqmifcMhJ uonf/ xkpd Of wuov
kd af usmif;om; ukad usm&f ifEiS fh ukjd rwkYd vma&mufy;l aygif;MuNy;D xko
d w
l Ydk OD;pD;um
vufkH;wyfBuD;ukd zGJUpnf; NrdKUjyumuG,fa&;ukd aqmif&GufMuonf/21
(23) rwf(1942)wGif ppfawGNrdKUukd *syefwkdY pwifAkH;BuJwkdufckdufawmhonf/22 xkdYaMumihf &ckdifwkdif;
NAw
d o
d Qtyk cf sKyaf &;tzGUJ onf ppfawGNrKd UrS (30)rwf(1942)wGif qkwcf mG oGm;&onf/ t*Fvyd pf pfwyf zkzd &JjzpfNy;D
tkyfcsKyfa&;ysufjym;oGm;cJhonf/ ppfawGckdifwpfckvkH;rSm vIyfvIyf&G&GjzpfaeNyD; ppfawGrSvlrsm; e,fodkYajymif;a&TU
vQuf&Sdonf/ xkdtcsdefwGif ppfawGckdif0ef OD;OD;ausmfckdifonf e,fvSnfhNyD;tkyfcsKyfa&;wm0ef,l xdef;odrf;vQuf
&Sdonf/ t*FvdyfwkdYonf wkdif;&if;om;tpnf;tkH;0ifrsm;ukd zrf;qD;&eftrdefYxkwfxm;onf/23
ppfawGNrKd UwGif NrKd Ujytkycf sKyaf &;ysuNf y;D ra&S;raESmif;wGif ppfawGckid ef ,faygif;rsm;pGm NrKd Uaygif;rsm;pGmwkYd
wGiv
f nf;]]rm&S,af vm24}}jzihf tkycf sKyaf om tmPm&Sirf sm; trsm;tjym;ay:vmonf/ OD;*Ermu NrKd Ua[mif;ESifh
NrKd Ua[mif;NrKd Ue,fwpf0rS ;f wGiv
f nf;aumif;? OD;ode;f ausmaf tmif? OD;ausm,
f ESifh OD;yef;omatmifwu
Ydk rif;jym;NrKd U
ESihf rif;jym;NrdKUe,fwGifvnf;aumif;? aygufawme,fwGif OD;xGef;vSatmifuvnf;aumif;? igrif; igcsif;pepf
]]rmk&S,favm}}jzifh tkyfcsKyfvQuf&Sdonf/25
okdYNrdKUtkyfcsKyfa&;ysufNyD; wkdif;jynfrNidrfroufjzpfae &ckdifwkdif;ajratmufawmfvSefa&;tzGJUonf
qkwcf mG aeaom t*Fvyd w
f yfrv
S ufeufrsm;ukd &&Sad tmifBuKd ;yrf;onf/ t*Fvyd w
f yfrS u&if? Armppfom;rsm;ukd
wyfajy;rsm;jzpfatmif pnf;kH;vufcHapmifha&Smufxm;cJhonf/ onfukd rlqviftrsKd;om;wkdYu olwkdYtm;
wku
d &f ef vufeufvo
l pl ak qmif;onf[k ,lqcJ[
h efwo
l nf/ ,if;wku
Yd vnf; vufeufvo
l rl sm; pkaqmif;vmcJh
Muonf/ &ckdifwkdif;&if;om;wkdYu xkdudpukd rodMu/ t*Fvdyfudk wkduf&efom wmqlaecJhonf/26
xko
d jYdk zpfaepOf ajrykNH rKd Ue,f? acsmif;Bu;D ukvm;&GmESifh wyf&mukvm;&GmBu;D rsm;wGif &m*smykw27
f ppfom;rsm;
tm; iSm;xm;NyD;jzpfonf/ ajrykHNrdKUe,fukd tMurf;rQ jrifEdkif&ef wifjy&vQif (1)&ufacsmif;ukvm;&Gmtdrfajr
(1500)? (2) &ufoDukvm;&Gmtdrfajc (800)? (3) acsmif;BuD;ukvm;&Gm tdrfajc (1200)? (4) wyf&mukvm;&Gm
tdraf jc(900)? (5) 0g;cwfacsmif;ukvm;&Gmtdraf jc(600)? (6)unifawmukvm;&Gmtdraf jc(500)? (7) oNyaD wm
ukvm;&Gmtdrfajc(600)? (8) ausmufcarmif;ukvm;&Gmtddrfajc(800)ponfjzihf ukvm;&GmBuD;rsm;&SdMu\/ &ckdif
aus;&Gmrsm;rSm Mumtif;awmiftdrfajc(200)? MuefY[if;cg;tdrfajc(80)? rif;*gwftdrfajc(300)? ausmufiEGm;
tdrfajc(200)? a&SmufckHtdrfajc(50)? acsmif;BuD;&Gmtdrfajc(30)? uefYaumfacsmif;tdrfajc(50)? (&GmwkdYonf
ukvm;&Gmrsm;wpfqufwnf;&Sad om &Gmrsm;ukd azmfjyjcif;omjzpfonf) &ufacsmif; &ckid &f mG tdraf jc (6)? rD;ausmif;
wuftrd af jc(20)wkjYd zpfMuavonf/ ajrykNH rKd Ue,f&fdS ao;Ekwaf omukvm;&Gmrsm;ESifh &ckid &f mG rsm; &Sad eao;onf/28
ajrykHNrdKUe,fonf EkdifiHa&; tEkd;Mum;qkH;? vlxknDGwfrIvnf; t&SdqkH;NrdKUe,fjzpfonf/ ukvm;trsm;pk
&Sad eonfah e&monf awmfveS af &;\t"due,fjzpfonf/ em,uq&mawmfBu;D OD;pdEm \ yif&if;trmcHe,fvnf;
jzpfonf/ awmfveS af &;twGuf te,fe,f t&yf&yfrv
S rl sm; ta&mufrsm;aeonft
h jyif wdr;f a&Smifaeolrsm;vnf;
e,fajrq&mawmfBu;D \ MoZmatmufwiG f &Sad eMuonf/ wpfaeYntcsed w
f iG f acsmif;Bu;D ukvm;&GmrS &ckid &f mG
teD;odkYvm aoewfokH;csufypfazmufvkdufonf/ aoewfypfazmufolrsm;rSm rlqviftrsKd;om;rsm;[k xif&
onf/ aoewfoaH Mumifh vlrsm; aMumufvefw
Y Mum; ajy;vTm;Mu&m uav;wpfO;D a&xJus aoqk;H oGm;onf/
jyemjzpfcsed f &GmolBu;D &GmxJ r&Scd u
dk jf zpfonf/ xkad 'o\xk;H wrf;pOfvmt& wpf&mG vk;H ta&;BuKH vmvQif
wufacguftcsufay;um wpf&GmNyD;wpf&Gm wufacgufvQuf &Gmwkdif;rS vufeufukd,fpDjzihf yxrp
wufacgufonf&h mG odYk vm&onf/ odw
Yk ufacguftcsuaf y;vku
d &f m a,musmf ;Bu;D i,f vufeufu,
dk pf jD zihf
yxr&GmokYd a&mufvmcJo
h nf/ olBu;D vnf; r&So
d jzifh apmihpf m;aeMuonf/ rMumrDoBl u;D OD;bk;d omjyefa&mufvm
Ny;D ukvm;rsm;tiftm;jyonf[k ,lqum tvGeaf 'goxGucf o
hJ nf/ a&mufvmaomvlrsm;ESifh tpnf;a0;vkyu
f m
ukvm;rsm;ukd armif;xkwfypfbkdY qkH;jzwf&m uefYuGufrnfholr&SdcJh/ rMumyg uefYaumfacsmif;&GmrS wufacgufoH
Mum;vkdufoGm;&m ukvm;rsm; 0kdif;xm;onf[k od&onf/ okdYjzpf &ckdiftrsKd;om;rsm; vufeufukd,fpDjzihf

cifjrwfo,
G f

40

jrefrmEkdifiHokdY*syefwkdY 0ifvmjcif;ESihf
&ckdifa'o zufqpfawmfvSefa&;

ukvm;rsm;xH vku
d o
f mG ;Ny;D rSo
D nhaf e&mwGif wku
d yf jJG zpfymG ;cJo
h nf/ ukvm;rsm; xGuaf jy;ojzihf tBu;D tus,rf jzpf
29
cJhay /
rkd;vif; pdwfcs&NyDxifum vlrsm; rdrdwkdYae&mtoD;oD;odkY jyefoGm;Mu&m (800)wGif (40)cefYom
usefawmhonf/ olBuD;vnf;tdyfarmusvQuf&Sdonf/ eHeuf (8)em&DcGJcefYwGif ukvm;rsm;vufeufukd,fpDjzihf
vmaeaMumif; uif;pcef;rS owif;&onf/ olBu;D ukd EI;d &mr&awmhojzihf &So
d rQvrl sm; pk;Hk um ocifApdeOf ;D aqmif
vQuf ukvm;rsm; vm&mbufokdYoGm; &ifqkdifwkdufckdufMuawmhonf/ xkdwkdufyGJwGif olBuD;nDtpfukdokH;OD;ESihf
vlaygif; (15)OD;cefaY oqk;H Ny;D usev
f rl sm; t&yfav;rsuEf mS okYd xGuaf jy;Muonf/ xko
d wif;aMumihf aus;&Gmvlxk
vnf; ukvm;rsm;ESifh a0;&modx
Yk u
G af jy;Muonf/ odrYk &nf&,
G b
f J jzpfvmaom t"dukP;f aMumifh ocifvBl u;D ?
vli,frsm; te,fe,ft&yf&yfoYdk pmjzihv
f rS ;f tultnDawmif;Muonf/ &So
d rQa&TaiGrsm; a&mif;csvQuf t*Fvyd f
ppfajy;rsm;xHrS vufeuf0,f,lMuonf/ tcsKdUae&m Ak'bmomppfajy;rsm;onf ta&;BuD;aoG;eD;um vlyg
0ifa&mufun
l &D ef vku
d v
f mMuonf/ ocifrsm;uvnf; ppfajy;rsm;ukd pnf;vk;H t"dukP;f jzpf&modYk ac:aqmif
vmcJo
h nf/ t*Fvyd pf pfajy;u&ifArm ppfom;rsm;ESifh t*Fvyd w
f yfqw
k &f mwGif useaf ecJah om &m*smykypf pfom;rsm;
ESpfbufvkH;rS ulnDwkdufckdufMuojzihf vltaotaysmufrsm;vSonf/30
odkY ppfawGckdifwGif tkyfcsKyfa&;ysufjym;vsuf&SdpOf a&S;,cifuyif tjrpfwG,fcJhaom &ckdifwkdif;&if;
om;rsm;ESihf rlqviftrsKd;om;rsm;\ raMueyfrIrsm;onf ukvm;-&ckdift"dukPf;tjzpf jyif;xefpGm aygufuGJ
awmhonf/ t"dukPf;jzpf&jcif;rSm &ckdifjynfonf &moDOwkaumif;rGefNyD; ajrMoZmvnf;aumif;ojzihf pyg;
pku
d yf sK;d &efv,
G u
f o
l nf/ &ckid v
f ,form;rsm;onf rdrw
d x
Ydk eG ,
f ufaomv,frsm;ukd aumufpu
dk jf cif;rjyKbJ ysK;d BuJ
vQuf pyg;pkdufysKd;Muonf/ xGufvmaompyg;rsm;rSm rsm;vGef;ojzihf v,form;rsm; &dwfyif rEdkifMu/
t*Fvyd t
f pk;d &u xkt
d csuu
f dk odojzihf ppfwaumif;bufrS ac:awmukvm;ac: b*Fvu
D v
k m;rsm;ukd
&ckdifodkYac:aqmif pyg;&dwfckdif;onf/ ukvm;rsm;rSm qif;&JvGef;ojzihf pyg;&dwfctwGuf pyg;tenf;i,f
&vQiyf if auseyfpmG jyefomG ;Muonf/ t*Fvyd t
f pk;d &ac:aqmifvmaom ukvm;OD;a&rSm wpfEpS v
f Qif aomif;ESifh
csD&Sdonf/ ESpfpOfyif tcsKdUaomb*FvDrsm;onf XmaeokdYrjyefawmhbJ &ckdifwGifyif tdrf&mwnfaxmifvQuf
v,fvkyfpm;Muonf/
,if;ukvm;rsm;rSm v,fyidk &f iS rf sm;xH tvkyv
f yk &f mwGif tcaMu;aiGtenf;i,fom,ljcif;? tvkyBf uKd ;pm;
vkyjf cif;wkaYd Mumifh v,fxeG cf iG yfh
dk wGiw
f iG u
f s,u
f s,&f vmMuonf/ ,if;wkYd wGiu
f s,v
f monfEiS t
fh rQ &ckid v
f ,f
orm;rsm;rSm tvkyfvufrJhjzpfvmMuonf/ tcsufukd raMueyfaom awmaevlxkonf tcGifhta&;ukd
apmifhpm;vQufaecJh&m ,ckuJhodkY ppfBuD;jzpf tkyfcsKyfoluif;rJhvmcsdef xdef;odrf;&ef EdkifiHa&;acgif;aqmifrsm;
wdrf;a&Smifae&csdef olwkdYtwGuf tcGifhaumif;BuD;jzpf odkYt"dukPf;tjzpf aygufuGJ&jcif;jzpfonf/31
ukvm;-&ckdift"dukPf;jzpf&jcif;onf NAdwdoQe,fcsJUpepfqkd;rsm;teuf ]]aoG;cGJtkyfcsKyfa&;}}32onf
t"dut&if;cH uryidk ;f w&m;cHjzpfonf/ e,fcsUJ NAw
d o
d Qonf uvdeu
f saomenf;jzihf &ckid jf ynftm; ukv
d edk b
D 0okYd
oGwo
f iG ;f cJph Ofup &ckid t
f rsK;d om;vGwv
f yfa&;wku
d yf o
JG nf vufeufpu
JG ikd ef nf;jzihv
f nf;aumif;? Ekid if aH &;enf;?
pnf;k;H a&;enf;rsm;jzihv
f nf;aumif;? toGio
f @meftrsK;d rsK;d jzihf ay:aygufco
hJ nf/ tdE,
d Ekid if ?H jrefrmEkid if w
H w
fYdk iG f
xif&Sm; NAdwdoQe,fcsJUukd qefYusifonfh acgif;aqmifwpfOD;jzpfaom &ckdiftrsKd;om;q&mawmf OD;OwrESihf
&ckid t
f rsK;d om;acgif;aqmif tqufqufwrYdk mS NAw
d o
d Qe,fcsUJ pepfq;dk ukd wku
d zf sucf MhJ uonf/ NAw
d o
d Qe,fcsUJ onf
,if;wk\
Yd tkycf sKyaf &;wnfwrhH t
I wGuf &ckid jf ynfwiG f aoG;cGt
J yk cf sKyaf &;pepfudk taumiftxnfjzihf toufoiG ;f
cJMh uonf/ Ekid if jH cm;rS &maygif;rsm;pGmaom ukvm;rsm;ukd &ckid jf ynfoaYdk c:vmNy;D ukvm;ajr&Sipf epfudk xlaxmifay;
cJo
h nf/ ukvm;ajr&SiBf u;D rsm;onf {&mrtwk;d Bu;D pm;pepfjzihf &ckid v
f ,form;wkd uREJ mG ;rsm;0ifvmvQif jyefray;
bJ xm;jcif;rsm;jyKvyk Mf uonf/ xkaYd Mumihf ukvm;"e&Si?f ajr&Sirf sm;ESifh &ckid t
f rsK;d om;v,f,mrJrh sm;\ y#dyf urmS
33
ESpfaygif;rsm;pGmuyif tjrpfwG,fvmcJhonf/
vuf&SdNAdwdoQe,fcsJUqefYusifrIwGifvnf; ukvm;"e&Sifrsm;onf tpOftvmtm;jzihf NAdwdoQwkdY\
ajrm ufyifah y;csut
f & &ckid rf sK;d cspq
f efu
Y siaf wmfveS af &;orm;rsm;tm; zrf;qD;Ny;D tdE,
d axmifoYkd ykpYd Ofu NAw
d o
d Q

cifjrwfo,
G f

41

jrefrmEkdifiHokdY*syefwkdY 0ifvmjcif;ESihf
&ckdifa'o zufqpfawmfvSefa&;

e,fcsUJ tvku
d s &cdidk rf sK;d cspw
f \
Ydk owif;rsm;ukv
d nf; axmufvrS ;f ay;&onf/ xkt
d csuu
f v
kd nf; &ckid w
f idk ;f &if;om;
rsm; raMureyfjzpfNy;D tcgtcGiahf pmifph m;vQu&f pdS Of &ckid w
f idk ;f NAw
d o
d Qtyk cf sKyaf &;ysujf ym;um &ckid af cgif;aqmif
rsm; a&Smifwdrf;aecsdefwGif xkdraMueyfrIrsm;onf ukvm;-&ckdifvlrsKd;a&; t"dukPf;tjzpf aygufuGJawmhonf/
wkdif;&if;om;rlqvifrsm;ukd rwkdufckdufbJ EkdifiHjcm;om;ukvm;rsm;ukdom wkdufckdufcJhjcif;jzpfonf/ odkYjzihf
t"dukPf;BuD;onf ajrykHNrdKUe,f ,ufacsmif;&GmrS pwifjzpfyGm;cJhNyD; ,if;rSwqifh rif;jym;? NrdKUa[mif;?
ausmufawmfNrdKUe,frsm;okdY ul;pufoGm;cJhonf/ t"dukPf;jzpfyGm;&ma'orsm;wGif &ckdiftrsKd;om;? tdEd,
trsK;d om;OD;a& tenf;trsm;tvku
d f tiftm;rsm;aombufu tEkid ,
f o
l wfjzwf? rD;IUd rIrsm; &ufpufpmG jyKvyk f
vmMuonf/ tiftm;enf;aombufudk tulnaD y;&ef "m;? vS?H vufeufrsm; ukid af qmifxm;aom vufeufuikd f
tzGUJ rsm; ay:aygufvmcJo
h nf/ &ckid w
f idk ;f &if;om;rsm;bufrS rdru
d ,
dk u
f kd tmPm&Si[
f k trnfcaH om ode;f ausmf
atmif? armifausmf,? OD;*Erm polwkdYOD;aqmifaom vufeufukdifwyfzGJUrsm; ay:aygufvmouJhokdY tdEd,
trsK;d om;bufrv
S nf; tkypf v
k u
dk zf UJG um wku
d cf u
dk rf rI sm; jyKvyk v
f mMuojzihf t"dukP;f Bu;D onf xde;f rEdik o
f rd ;f r&
34
jzpfum aoG;acsmif;pD;cJhonf/
vlrsK;d a&;t"dukP;f Bu;D aMumihf wkid ;f vk;H qkid &f mrS em,uq&mawmfrsm; OD;aqmifaom aus;&GmumuG,f
a&; wyfzUJG rsm; ay:aygufvmonf/ ajrykNH rKd Ue,fwiG f q&mawmf OD;pdEm OD;aqmifaom aus;&GmumuG,af &;wyfzUJG ?
NrdKUa[mif;ESihf ausmufawmfNrdKUe,fwGif q&mawmf OD;ynmoD[ OD;aqmifrIjzihf AkdvfMumvSatmif acgif;aqmif
aom umuG,af &;wyfzUJG wkYd ay:aygufvmcJo
h nf/ ,if;wko
Yd nf aemifzufqpfawmfveS af &;ukd qifErJT nfh ]]&ckid jf ynf
35
umuG,fa&;wyf}} rsm;jzpfMuonf/
t"dukPf;ajyNidrf;a&;twGuf wkdif;vkH;qkdif&mrS acgif;aqmifBuD;rsm; BudK;pm;Muonf/ okdYaomf
t"dukPf;ajyNidrf;a&;aqmif&Gufcsufrsm;onf xda&mufrIr&SdcJhay/ wkdif;vkH;qkdif&mrS acgif;aqmifrsm;jzpfaom
q&mawmfOD;pdEm? OD;ynmoD[? OD;kdxGef;? OD;MumvSatmif? OD;xGef;0if;wkdYuwzGJU? OD;atmifZHa0? OD;omZHvS?
OD;atmifxeG ;f OD;? OD;kv
d jS zL? tpvmrfbmom0if ppfawGtrsK;d om;ausmif;q&m rpwm aZmfaemf'if? rpwmtblcg
wku
Yd wzGUJ tzGUJ ESpzf UJG cGu
J m t"dukP;f jzpfymG ;&m a'o&S&d mG rsm;okYd vSnv
hf nft"dukP;f ajyNird ;f a&;w&m;rsm;
a[majymcJhonf/ aemufqkH;wGif &ckdifwkdif;vkH;qkdif&m wkdif;&if;om;tpnf;tkH;rS ]]tdEd,trsKd;om;? uav;?
vlBuD;? rdef;r rusefowfjzwfjcif;wkdY vkH;0vufrcHEkdifaMumif;? tdEd,okdYxGufcGmvkdolwkdY ab;&efuif;&Sif;pGm
oGm;vmEdkifa&;twGuf oGm;cGihfay;&rnf/ arwm&yfcHcsufukd rvkdufemygu wkdif;vkH;qkdif&mrS BuD;av;aom
tjypf'Pfay;rnf/}}[k aMujimcJo
h nf/ tdE,
d trsK;d om;wkx
Yd u
G cf mG &ef tcsed o
f wfrw
S af y;jcif; ul;wkpYd pD Ofay;jcif;wkYd
jyKvyk af y;cJah omfvnf; tdE,
d trsK;d om;wku
Yd r,kMH unfojzihf ukvm;&GmBu;D rsm;wGif pkaygif;aexkid u
f m vufeuf
vloyl rdk dk pkaqmif;vmonf/ tdE,
d trsK;d om;wku
Yd vnf; ,if;wkv
Yd t
l iftm;rsm;&m bl;oD;awmifEiS fh armif;awm
36
NrdKUe,fbufokdY pkkH;oGm;Muonf/
bl;oD;awmif? armif;awmae &ckid w
f idk ;f &if;om;rsm;onf ta&;ykid f ;Hk pku
d &f m bl;oD;awmifNrKd UokYd ppfajy;
ckdvIHMu&onf/ &ckdifwkdif; NAdwdoQtkyfcsKyfa&; qkwfcGm&m vkdufygroGm;aom ta&;ykdif OD;OD;ausmfckdifonf
bl;oD;awmifNrKd U &ckid w
f idk ;f &ckid 0f ef;Hk pku
d v
f Quf ppftyk cf sKyaf &;jzihf tkycf sKyaf eonf/ xkaYd Mumifh bl;oD;awmifNrKd U
wGif u&ifwyfp(k ,cifbm;rm;abmfvefw,
D m37 wyfom;rsm;)&JwyfzUJG 0ifrsm;ESifh NrKd Uay:&Sv
d il ,frsm;onf ckid 0f ef
k;H ajymif;a&TUpOfu ygvmaom vufeufc,
J rf;rsm;jzihf NrKd Uapmihu
f muG,af &;tzGUJ zGUJ pnf;um vufeuftjynht
f pkEH iS fh
38
vma&mufwkdufckdufavh&Sdaom? tdEd,trsKd;om;rsm;ukd ckcHumuG,fEdkifcJhonf/
xkdtajctaewGif &ckdifppfaMumif;csD Akdvf&efatmif OD;aqmifaom bDtkdifatwyfonf &ckdifwkdif;odkY
csDwufa&muf&SdvmcJhonf/ &ckdifppfaMumif;csD ArmhvGwfvyfa&;wyfrawmfonf Akdvf&efatmif OD;aqmifvQuf
{NyD; (1942)wGif awmifukwfvrf;rSwqifh &ckdifwkdif;okdY csDwufvmcJhonf/ jrefrmjynfajrmufykdif; ppfqifa&;
twGuf csDdwufvmaom bDtkdifat wyfrawmfonf jynfNrdKU AkdvfrSL;BuD; plZluD;u tdEd,jrefrme,fpyf&Sd
ta&;ygaom ppfawGNrdKUukd odfrf;ykdufa&; wyfqG,fwpfckapvTwf&ef Akdvfatmifqef;tm; trdefYay;ojzihf xkd
wyfq,
G u
f dk Akv
d &f efatmifu uGyu
f u
J m *syefAv
dk w
f memum? wyfMuyfem*grD39?wku
Yd tBuaH y;t&m&Srd sm;tjzpf

cifjrwfo,
G f

42

jrefrmEkdifiHokdY*syefwkdY 0ifvmjcif;ESihf
&ckdifa'o zufqpfawmfvSefa&;

wyfom;(400)ESit
hf wl &ckid w
f idk ;f odYk csw
D ufvmcJ\
h /40bDtidk af twyf &ckid w
f idk ;f twGi;f csw
D ufvm&mvrf; wpfavQmuf
wGif vGwv
f yfa&;ukv
d v
dk m;Muaom &ckid w
f idk ;f &if;om; vlBu;D vli,fajrmufjrm;pGmwkYd bDtidk af t wyfoYdk 0ifa&muf
vmcJhMuonf41/
odEYk ikd if aH &;tajctae Iwaf xG;aecsed w
f iG f Akv
d &f efatmif OD;pD;aom Armhvw
G v
f yfa&;wyfrawmfonf
awmifukwfrSavSBuD;rsm;jzihf csDwufvm&m (28){NyD (1942)wGif rif;jym;okdY qkdufa&mufvmcJhonf/42 rif;jym;
wGif Akdvf&efatmifwyf&SdaepOf refatmifrS ocifvSatmif? ukdapmjr? ukdpHazmf? ocifbvkH? ocifxGef;&Sdef?
ukb
d ;dk EG,?f ukb
d ;dk a0wkaYd &mufvmNy;D Akv
d &f efatmifEiS afh wGUqko
H nf/ Akv
d &f efatmiftaejzihf ppfawGudk odr;f yku
d af &;
onf ta&;BuD;aMumif; xkdYaMumihf ausmufjzL &rf;NAJbufokdY rvSnfhEdkifaMumif; vkdtyfygu Akdvfrif;vGif wpfOD;
wnf;uko
d m xnfv
h u
dk Ef idk rf nf[k ajymojzihf tqkyd g&Jabmfwo
Ydk nf Akv
d rf if;vGiEf iS t
fh wl &rf;NAo
J Ydk jyefomG ;Muonf/
xk&d aJ bmfrsm;onf vufeufpak qmif;Ny;D &rf;NA?J rmefatmifoo
Ykd mG ;um NrKd Utkycf sKyaf &;tzGUJ ukd zGUJ Muonf/ OD;pHabmf?
ukdbvkH? OD;xGef;&SdefwkdYonf &rf;NAJ? rmefatmifwkdY\ tajctaeukd xdef;odrf;EdkifcJhMuonf/43
ausmufjzLwpfNrKd Uwnf;om useaf wmhonf/ ausmufjzLukd &JwyfzUJG rS xde;f odr;f vQu&f o
dS nf/ Akv
d rf if;vGif
ESifh OD;pHabmfwYdk aqG;aEG;Mu&m OD;pHazmfu ausmufjzLNrKd UxJoYdk t&if0if &JwyfzUJG ESi
fh Ed idI ;f &ef? Ny;D rS Akv
d rf if;vGif
wkt
Yd m; vmac:&efjzpfonf/ Ed idI ;f xm;onht
f wkid ;f OD;pHazmf NrKd UwGi;f od0Yk if &JwyfzUJG ESiafh wGUqkNH y;D ]]Akv
d &f efatmif
wyf &ckid w
f idk ;f odYk csw
D ufa&muf&adS eNyjD zpfojzihf vufeuftyf&efvadk Mumif;}}ajymMum;onf/ ,if;odaYk jymMum;ae
pOfrSmyif Akdvfrif;vGif OD;aqmifNyD; a'ocH&Jabmf 100 cefYvkdufyg NrdKUwGif;okdY 0ifvmcJhonf/ NrdKUcH&JwyfzGJUu
OD;pHazmfajympum;ukd r,kHMunfbJ &SdaepOf Akdvf&efatmifwyf csDwufvmonf/ okdYaomf Akdvfrif;vGifwpfOD;om
ygNyD; usef&Jabmfrsm;rSm a'ocHrsm;jzpfojzihf NrdKUcH&JwyfzGJUu NrdKUtkyfcsKyfa&;tmPm rtyfbJ &SdaecJhonf/
Akdvfrif;vGif taejzihf &orQvufeufpkaqmif; vl(100)cefYygaomfvnf; ausmufjzL&JwyfzGJUukd vufeufcsif;
r,SOEf ikd af y/ xkaYd Mumifh &JwyfzUJG ukd wdww
f w
d 0f ifp;D &ef BuaH o;onf/ okaYd omfvnf; vufeufcsi;f r,SOEf idk jf yefojzihf
&rf;NAJokdY wyfqkwfNyD; Akdvf&efatmifukd ajymMum;&ef Akdvf&efatmif&Sd&m ppfawGodkY csDwufcJh&onf/ Akdvfrif;vGif
ESit
fh wl OD;pHazmf? ocifvaS tmif? OD;xGe;f &Sed ?f OD;omxif? OD;xGe;f atmif? OD;omarmifwYdk vku
d yf gum Akv
d &f efatmif
ESiafh qG;aEG;cJMh uonf/ ausmufjzLNrKd Ue,f tkycf sKyaf &;udpt
wGuf Akv
d &f efatmif? q&mawmfO;D pdEm wkYd qufvuf
aqG;aEG;um Akv
d &f efatmif &ckid w
f idk ;f rS jyefqw
k cf sed f Zlvidk (f 1942)wGif OD;wufeaD tmif? OD;jraz? OD;armifaumif;
wkdY OD;aqmifaom ausmufjzLNrdKUe,f tkyfcsKyfa&;tzGJUESihf ausmufjzLckdif bDtkdifat tkyfcsKyfa&;tzGJUtwGuf
ocifvSatmif? ocifbvkH? OD;pHazmfwkdYOD;aqmifaom tzGJUukd zGJUpnf;ay;cJh&onf/44
Akv
d &f efatmif &ckid w
f idk ;f rif;jym;NrKd Ue,f &Sad epOf ukjd r(&efuek w
f uov
kd af usmif;om; or* 'kOuXESifh
Armhxu
G &f yf*P
k ;f rS ppfawGckid af jratmufawmfveS af &;twGuf wm0efay;xm;ol)? bkaH ygufomausm?f OD;bpHwYdk
pkpnf;NyD; ,if;wkdY\pnf;kH;vIyfaqmfrIjzihf bDtkdifatodkY wyfom;opfrsm; rsm;pGm0ifa&mufcJhMuonf/45
Akdvf&efatmif OD;aqmifaom bDtkdifatwyfonf ppfawGukd odrf;&ef rif;jym;rS avSBuD;rsm;jzihf
ykPm ;uRe;f txuf [if;ca&mfoYdk vmcJMh uonf/ ,if;t&yfrS ukvm;wefjrpfab;&Sd ykPm ;uRe;f ukd 0iforfd ;f cJo
h nf/
Akv
d &f efatmifwyf ykPm ;uRe;f wGi&f pdS Of OD;omZHv?S OD;atmifxeG ;f OD;? OD;kx
d eG ;f ? OD;armifew
D Ydk vma&mufawGUqkcH NhJ y;D
ppfawGoYkd qufvufvu
dk yf gcJo
h nf/ ykPm ;uRe;f rS &ckid &f aJ bmfrsm;jzpfaom uko
d mxGe;f atmif? ukad tmifomxGe;f ?
46
ukdeDxGef; tp&SdolwkdY Akdvf&efatmifwyfokdY 0ifa&mufcJhMuonf/ Akdvf&efatmifwyf ykPm;uRef;odkYa&mufNyD;
ra&S;raESmif;wGifyif *syefwyf&if;wpf&if;vnf; ykPm;uRef;odkY qkdufa&mufcJhonf/ xkdtcsdef ppfawGrSvmaom
t*Fvyd o
f abFmukd *syefwyfu tajrm ufEiS yfh pf&m t*Fvyd pf pfoabFmepfjrKyo
f mG ;cJo
h nf/ t*Fvyd pf pfoabFmrsm;
ukvm;wefjrpf0wGif &Sad eojzifh Akv
d &f efatmifwyf a&aMumif;rS csrD wufawmhbJ ykPm ;uRe;f rS ajcvQicf sw
D ufc&hJ
onf/47 ykPm ;uRe;f rS tjrifu
h Re;f ausmufwef;okYd qufvufcsw
D uf&m ausmufwef;wGif ppfawGNrKd Uapmihf t*Fvyd f
wyfESihf Akdvf&efatmifwyf wkdufyGJjzpfyGm;&m t*Fvdyfwyfqkwfajy;&avonf/ xkdkYaemuf em&DuefokdY qufvuf
csDwuf&m em&DuefwGifvnf; t*FfvdyfwyfESifhxyfrH awGUqkHwkdufyGJjzpfyGm;&onf/ qufvufMuufukdif;wefodkY
qufvufcsw
D uf&m vrf;wGif &m*smykwu
f v
k m;rsm;ESifh &ifqidk af wGUNy;D ypfcwf&m ukvm;rsm; xGuaf jy;Muavonf/

cifjrwfo,
G f

43

jrefrmEkdifiHokdY*syefwkdY 0ifvmjcif;ESihf
&ckdifa'o zufqpfawmfvSefa&;

bDtidk af twyfonf r,lurf;wpfavQmufcsw


D uf a&S;OD;pGm t*Fvyd pf pfwyfrsm;&S&d m wlo
l mG ;Muonf/ t*Fvyd f
wyfwo
Ydk nf ppfoabFmrsm;jzihf ukvm;wefjrpf0rS csujf cif;xGuaf jy;Muonf/ xkaYd emuf yGKd it
hf iludk odr;f yku
d rf o
d nf/
ppfawGav,mOfuiG ;f ukv
d n;f qufvuford ;f yku
d Nf y;D aemuf ppfawGwpfNrKd Uvk;H ukd odrf ;f yku
d v
f u
dk Mf uonf/ ppfawGudk
48
odr;f yku
d Nf y;D ppfawGtify&D ,
D ,f bPfwiG f pcef;csonf/ ppfawGudk odr;f yku
d v
f u
dk Nf yjD zpfaMumif; (7)ar(1942)wGif
*syefa&'D,rdk S aMujimcJo
h nf/ ppfawGNrKd Uukd *syefppfwyfrodr;f rD bDtidk af twyfu (2)&ufapm odr;f yku
d rf jd cif;
49
jzpfonf/
ppfawGNrKd Uukd odr;f Ny;D aemuf Akv
d &f efatmifonf OD;atmifxeG ;f OD; OD;aqmifaom ppfawGckid f bDtidk af t
tkycf sKyaf &;tzGUJ ukd zGUJ pnf;ay;cJo
h nf/ tkycf sKyaf &;tzGUJ wGif OuXtjzpf q&mBu;D OD;atmifxeG ;f OD;? twGi;f a&;rSL;
tjzpf udkpHausmf? umuG,fa&;rSL;tjzpf bkHaygufomausmf jyefMum;a&;rSL;rsm;tjzpf OD;bpHESihf ukdawmvlwkdY
yg0ifMuonf/50
ppfawGckid f tkycf sKyaf &;tzGUJ zGUJ Ny;D aemuf Akv
d &f efatmifonf rajyvnfao;aom ukvm;&ckid t
f "dukP;f
ukd tNy;D owfEidk af &;twGuf &ckid w
f idk ;f vk;H qkid &f m wkid ;f &if;om;tpnf;tk;H rS OD;omZHv?S OD;ynmoD[? tpvmrf
bmom0ifrsm;bufrS a&SUaeukdbkd;ckdif? OD;,mqifwkdYyg0ifaom Nidrf;csrf;a&;tzGJUukd zGJYpnf;vQuf bl;oD;awmifokdY
apvTwv
f u
dk o
f nf/ Nird ;f csr;f a&;tzGUJ ESit
hf wl Akv
d &f efaemifEiS fh Akv
d rf sK;d Gew
Yf v
Ydk nf; vku
d yf goGm;onf/ ,if;Akv
d (f 2)
OD;rSm bl;oD;awmifNrdKU e,fcsJUt*Fvdyfukd wkdif;&if;om;tm;vkH;pkpnf;NyD; wkdufMu&ef? wkdif;&if;om;rsm; pnf;vkH;
Mu&ef w&m;rsm; a[majymcJNh y;D bl;oD;awmifNrKd Uukd txl;umuG,af y;um NrKd U&GmNird ;f csr;f om,ma&;ukd aqmif&u
G f
Muonf/ Akv
d &f efatmifEiS fh Akv
d rf sK;d Gew
Yf Ydk bl;oD;awmif pcef;csaepOf ukvm;rsm;u zdwaf c: armif;awmokYd
oGm;um w&m;a[m&efppD OfMuonf/ w&m;a[mtNy;D ukvm;rsm;u xrif;pm;zdwu
f m xrif;pm;yGw
J iG f ukvm;rsm;
0kdif;kdufojzihf Akdvf&efaemif? AkdvfrsKd;GefYtygt0if bDtkdifatwyfpkwpfckvkH; usqkH;oGm;&onf/51
Akv
d &f efatmifvnf; xko
d wif;aMumihf trsux
f u
G u
f m wyfaygif;pku
H dk ac:,l bl;oD;awmifoYdk csw
D uf
&ef trdefYay;NyD; rdrdukd,fwkdif bl;oD;awmifodkY csDwufwkdufckdufcJhonf/ okdYaomf Akdvf&efatmifukd,fwkdif
bl;oD;awmifodkYra&mufrDuyif wkdufckdufcHcJh&ao;onf/ ArmhvGwfvyfa&;wyfrawmfzufrS &Jabmfausmfckdifus
qkH;NyD; &Jabmfausmfarmifaygifukd azmufxGif;'gPf&m&cJhonf/ rlqvifrsm;zufrS vlaygif; (30)cefYaoaMuMu
\/ udpa Mumihf qkbwfpcf s`Em bkpYd 52
f tdE,
d vGwv
f yfa&;wyfrawmfEiS fh yl;aygif; *syefwyfrawmfrw
S pfqifh
Akdvf&efatmifonf rlqvif &ckdift"dukPf; rjzefajzbJ &ckdifrsm;bufrS 0ifa&mufulnDwkdufckdufaeygonf/
csucsi;f ta&;,lyg/ okrYd [kwyf gu tdE,
d ukd wku
d cf u
dk &f m rlqvif oef;(100)&Sad om ppfwaumif;? b*Fvm;
e,f&Sdvlrsm;\ tultnDukd r&EkdifbJ tdEd,okdY csDwufwkdufckdufa&; [laom *syef\&nf&G,fcsufrSm aESmifhaES;
MuefYMumNyD; ta&SUtm&SppfyGJ jynfolrsm;\tultnDukd r&EkdifbJ&Sdrnf[k *syefokdYtaMumif;Mum;cJhonf/
xkaYd Mumihf t"dukP;f wGif wm0ef&o
dS l rlqvifrsm;ukd zrf;qD;uGyrf surf nfh Akv
d &f efatmif tpDtpOfvnf; ysucf hJ
&onf/ Akdvf&efatmiftm; ArmhvGwfvyfa&;wyfrawmf ppfXmecsKyftrdefYjzihf csufcsif;wyfqkwfjyefvm&ef
av,mOfjzihv
f nf;aumif;? aMu;eef;trded jYf zihv
f nf;aumif; trdeaYf &mufvmcJo
h nf/ xkaYd Mumihf Akv
d &f efatmifwyf
(16)ZGef(1942)wGif qkwfcGm&ef pDpOf&awmhonf/
*syefppfAv
dk Bf u;D wpfO;D jzpfaom rpwmwum&S54
d onf bDtidk af t ppfwyfudk apmihMf unhaf eojzihf wyfjyef
acguf&efvkyf&onf/ Akdvf&efatmif jrefrmjynfr jyefvm&ef trdefY&aomtcg OD;bpHESifh OD;kdxGef;wkdYukdac:
]]uREkfyfwkdY *syefukd awmfvSef&ef vkdaumif;vkdtyfrnfjzpfaMumif; xkdYaMumihf tqifoifhyif jzpfaeMu&rnfjzpf
aMumif; ajymMum;Ny;D aoewftvuf (80)rQ ay;xm;cJo
h nf/55 bl;oD;awmifrS Akv
d &f efatmifwyf qkwcf mG csed w
f iG f
bl;oD;awmif&Sd &ckdifwkdif;&if;om; ppfajy;'kuonfrsm;onf ckdukd;&mrJhjzpfNyD[k tpkd;&defvGefum Akdvf&efatmif\
oabFmrS qGx
J m;aom wGo
J abFmjzihf vku
d yf g&efBuKd ;pm;&m oabFmepfjrKyNf y;D &ckid w
f idk ;f &if;om;(400)cefY touf
qkH;IH;cJh&onf/ xkdjzpf&yfaMumihf Akdvf&efatmif ,lBuHK;r&jzpf&onf/ ykd,lBuHK;r&jzpf&onfrSm &ckdifwkdif;
ajratmufawmfvSefa&;ukd OD;aqmifaeaom q&mawmf OD;ynmoD[ oabFmepfjrKyf&mwGif ygoGm;onf[k
od&aomaMumihjf zpfonf/ odaYk omf q&mawmfonf uHaumif;axmufrojzihf aoab;rS vGwaf jrmufco
hJ nf56/

cifjrwfo,
G f

44

jrefrmEkdifiHokdY*syefwkdY 0ifvmjcif;ESihf
&ckdifa'o zufqpfawmfvSefa&;

Akdvf&efatmifwyf bl;oD;awmifrS rif;jym;okdY xGufcGmvmcJhonf/ Akdvf&efatmifwyf &efukefodkYjyef&ef


rif;jym; jyefvnfpkkH;csdefwGif ocifpkd;? ukdodef;az? ocifwifjr? ukdwifa&TwkdYonf zufqpf*syefawmfvSefa&;
twGuf jyifqifpnf;kH;&ef r[mrdwfESihfqufoG,f&ef rif;jym;okdY wdwfwqdwfa&muf&SdvmMuonf/ &ckdifwkdif;rS
acgif;aqmifrsm;jzpfaom OD;atmifxeG ;f OD;? OD;bpH? OD;ausmjf r? OD;xGe;f 0if;? OD;armife?D OD;kx
d eG ;f ? bkaH ygufomausmf
wkEYd iS fh wdww
f qdwaf wGUqkNH y;D jrefrmjynftajctaeukd ok;H oyfMuum zufquf*syefwu
Ydk dk jyefvnfawmfveS af &;
twGuf ajratmufpnf;k;H a&;vkyif ef;rsm;ukd vkyrf nft
h aMumif;rsm; aqG;aEG;Muonf/ &ckid rf sK;d cspaf cgif;aqmifrsm;
taejzihf *syefwYdk 0ifrvmrDuyif *syefw0Ydk ifvmvQif rnfoo
Ydk abmxm;rnfqo
dk nfudk aqG;aEG;cJMh uNy;D jzpfonf/
&ckid rf sK;d csprf sm;taejzihf *syef0ifvmvQif tajctaet& *syefEiS v
hf ufw&JG rnf qkyd gu acwrQom vufwNJG y;D
aemufykdif;wGif jyefvnfawmfvSef&ef aqG;aEG;qkH;jzwfcJhMuNyD;jzpfonf/ tdEd,jynf&Sd r[mrdwfwyfrsm;ESifh
qufo,
G af &;twGuf uko
d ed ;f azESifh ukw
d ifa&Twu
Ydk dk (12)Zlvidk (f 1942)wGif &ckid w
f idk ;f acgif;aqmifwo
Ydk nf tdE,
d
e,fpyftxd vkdufykdYMuonf/ bkHaygufomausmftm; tdEd,odkYac:aqmifoGm;&ef qE&Sdaomfvnf; bkHayguf
omausmf 0rf;ukdufa&m*gjzpfae rvkdufEkdifcJhay/ ocifpkd;? ocifwifjrwkdYESihf twl ukdbpH? ukdkdxGef;wkdY oHwGJ
odkY ygoGm;Muonf/57
Akdvf&efatmifwyf qufvufqkwfcGmcJh&m oHwGJNrdKUokdY a&muf&Sdvmonf/ oHwGJwGif NrdKUvkH;uRwf tpnf;
ta0;ac:,lum Akv
d &f efatmifonf *syefawmfveS af &;w&m;rsm;ukd pwifa[majymcJo
h nf/ OD;bpHEiS fh ukad usm&f if
vnf; xkdtaMumif;rsm;yif qufvufa[majymcJhonf/ xkdaeYum; txl;ta&;BuD;aomaeYjzpfonf/ *syef
awmfveS af &;twGuf jyifqifa&;aeYjzpfavonf/ Akv
d &f efatmifonf oHwNJG rKd UwGif ]]*syeftm; jyefvnfwu
dk cf u
dk f
a&;tzGJUukd &ckdifwpfwkdif;vkH;twGuf vQKdU0SufzGJUpnf;ay;cJhonf/ tzGJUem,utjzpf q&mawmf auo&m"dywd
ESihf OD;a&TBudKif? tzGJU0ifrsm;tjzpf ukdausmf&if? OD;&efBuD;atmif? udkodef;az? udkoef;armif? ukdomxGef;atmif?
ausmufjzLrS ocifvSatmifwkdY yg0ifMuonf/ vufeufrsm;ukd vQKdU0Sufay;tyfcJhonf/ oHwGJckdiftaejzihf Akdvf
Y iG f
&efatmif ra&mufru
D yif *syefawmfveS af &;twGuf BuKd wifjyifqifrrI sm; &SEd iS Nhf y;D jzpfonf/58 ar(1942)cefw
q&mawmf auo&m"dywdonf &efuek Nf rKd Uoko
Yd mG ; jrefrmjynfrrS wkAYd rmtpnf;tk;H acgif;aqmifrsm;ESifh awGUqkH
dEIdif;NyD; *syefawmfvSefa&;twGuf BudKwifjyifqif&ef oHwGJckdifokdY jyefvmcJhonf/ oHwGJwGif udkausmf&if
acgif;aqmifaom ocifacgif;aqmiftcsKUd ESifh ajratmufawmfveS af &; vQKUd 0Sut
f zGUJ ukd ,m,DzUJG pnf;xm;cJo
h nf/
ukad usm&f ifonf Akv
d &f efatmifwyf a&mufvmNy;D aemufyidk ;f ocifp;dk ? ocifwifjrwkEYd iS fh aqG;aEG;Ny;D zufqpfawmf
vSefa&;twGuf jynfytultnD,l&ef ocifwifjrESihftwl wkwfjynftxd oGm;a&muf&ef BudK;pm;cJhonf/
odkYaomf ,if;c&D;pOfrSm ratmifjrifcJhay/ udkausmf&if oHwGJokdY jyefvmum ukdoef;armif? OD;a&TBudKif? OD;&efBuD;
atmif? OD;atmifjrwkdYESihf awGUqkHaqG;aEG;NyD; awmfvSefa&;vQKdU0Suf uvyfpnf;rsm;zGJUpnf;&ef TefMum;cJhum
ukdodef;az&Sd&m tdEd,odkY xGufcGmoGm;cJhonf/59
&ckdifwkdif;\ EkdifiHa&;tajctaeukd wifjy&ef wkdif;vkH;qkdif&mrS wm0efay;csufjzihf ukdbpH? ukdkdxGef;?
ukdausmfjrwkdYonf Akdvf&efatmif wyfESihftwl &efukefokdY vkdufygcJhMuonf/ &efukefwGif AkdvfcsKyfatmifqef;
wkdYArmqif;&Jom; tpnf;tkH;rS ocifEk? ocifcspfwkdYESihf awGUqkHNyD; &ckdifwkdif;tkyfcsKyfa&;ESifh EkdifiHa&;udprsm;
wifjyaqG;aEG;cJMh uonf/ Akv
d cf sKyaf tmifqef;u &ckid w
f idk ;f twGuf bD'aD tzGUJ cGirhf &ao;aMumif; ajymNy;D a&SUvkyif ef;
pOfrsm; vrf;TefrIay;cJhonf/ Mo*kwf (1942)wGif wkdif;vkH;qkdif&mtpnf;tkH;OuX OD;omZHvS? OD;atmifZHa0
OD;cs;D 'k;d wko
Yd nf a'gufwmbarmftpk;d &\ zdwaf c:csut
f & &efuek o
f Ykd &ckid w
f idk ;f tkycf sKyaf &;tzGUJ zGUJ pnf;&ef a&muf
60
vmcJo
h nf/ &efukefwGif ]]'kdYArmqif;&Jom; tpnf;tkH;}}ukd (27)Zlvkdif(1942)wGif xlaxmifNyD;jzpf A[kdODF;pD;
tkycf sKyaf &;pepfudk tajcjyK wpfEidk if v
H ;Hk wGif tpnf;tk;H cGrJ sm; xlaxmif&ef TeMf um;ojzihf &ckid w
f idk ;f vk;H qkid f
&m wkid ;f &if;om;tpnf;tk;H \ aMujimpmwrf;ukd xkwjf yefNy;D tpnf;tk;H ukd zsuo
f rd ;f cJo
h nf/61 wkid ;f vk;H qkid &f m
tpnf;tk;H 0ifwidk ;f onf topfwnfaxmifvu
dk af om wkAdY rmtpnf;tk;H odYk toif;om;tjzpf yg0if&ef aMumjim
cJhonf/ wkdYArmqif;&Jom; tpnf;tkH;acgif;aqmif a'gufwmbarmf\ twkdifyifcHtzGJUwGif OD;omZHvSyg0ifcJh

cifjrwfo,
G f

45

jrefrmEkdifiHokdY*syefwkdY 0ifvmjcif;ESihf
&ckdifa'o zufqpfawmfvSefa&;

onf/ ,if;uG,v
f eG Nf y;D aemuf OD;atmifZaH 0 qufvufyg0ifco
hJ nf/ qif;&Jom;tpnf;tk;H Bu;D \ &ckid w
f idk ;f rSK;
62
tjzpf ukdkdxGef; xrf;aqmifcJhonf/
]]ppfawGckid f wkAYd rmqif;&Jom; tpnf;tk;H }}ukd OD;bpH? ukad usmjf rwkYd &efuek rf S jyefvnfa&muf&v
dS mNy;D
aemuf? a'gufwmbarmftpk;d &\ TeMf um;csut
f wkid ;f zGUJ pnf;cJo
h nf/ OD;bpHtm; ppfawGckid f wkAYd rmqif;&Jom;
tpnf;tk;H ckid f acgif;aqmiftjzpfvnf;aumif;? ukpd w
H ift
h m; twGi;f a&;rSL;tjzpfvnf;aumif;? NrKd Ue,facgif;
aqmifrsm;tjzpf OD;armifeD -NrdKUa[mif;NrdKUe,f? OD;xGef;0if;-ausmufawmfNrdKUe,f? OD;ausmfjr-yvuf0NrdKUe,f?
OD;a&Teef;OD;-rif;jym;NrKd Ue,f? ODpo
H matmif? OD;armifausmZf -H aygufawmNrKd Ue,f? OD;apmomatmif-&aohawmifNrKd U
e,fwt
Ydk m; toD;oD;ceft
Y yfonf/ xko
d Ykd Edik if aH &;? tkycf sKyaf &;udpr sm;ukd a'gufwmbarmftpk;d &\ TeMf um;csuf
twkid ;f vku
d ef maqmif&u
G jf cif;jzihf zufqpf*syefawmfveS af &;twGuf r[mrdww
f yf&&dS m tdE,
d ESifh tquftoG,f
jyKEdkif&ef tcsuftcsmusaom yvuf0wGif ukdausmfjr acgif;aqmifaom Nidrf;csrf;a&;apmihfxdef;rI aumfrwD
,m,DtkyfcsKyfa&;tzGJUukd zGJUpnf;cJhonf/63xkdYjyif &ckdifumuG,fa&;wyftaejzihf w&m;0if&yfwnfEdkifcGifh&&ef
&ckid w
f idk ;f wkAYd rmtpnf;tk;H acgif;aqmifrsm; BuKd ;yrf;cJMh uonf/ OD;bpHwu
Ydk ppfawGckid o
f nf txl;ta&;Bu;D
aMumif;? t*Fvyd pf pfwyfu rMumcP Ak;H BupJ ufaoewfjzihf ypfcwfaeojzihf ppfawGckid t
f wGuf txl;tpDtpOf
wpf&yf jyKvkyf&efvkdaMumif; &ckdifwkdif;taejzihf bD'Datvnf; zGJUcGifhr&ao;aMumif; &ckdifwkdif;umuG,fa&;
wyfwpfwyfukd zGihfvSpfay;zkdYvkdfaMumif; ajymMum;NyD; awmif;qkdcsufrsm; a&;qGJwifjyMuonf/
(1)
ppfawGe,ftm; jrefrmjynfwGif txl;oD;oefYxm;aome,fjzpfaMumif; aMujim&ef
(2)
ckdif0efESihf NrdKUe,ft&m&Sdrsm;tm; Nidrf0yfydjym;a&;twGuf txl;tmPmay;&ef
(3)
&ckid ef ,fumuG,af &;wyfrawmfwpfcu
k dk zGUJ pnf;cGiahf y;Ny;D *syefwyfrawmfrS ppfAv
dk rf sm;u acgif;aqmifrI
ay;jcif;? vufeufay;jcif;? aiGaMu;axmufyhHjcif;rsm;ukd aqmif&Gufay;&ef
(4)
bl;oD;awmife,fuo
hJ Ykd ukvm; &ckid t
f "dukP;f jzpfymG ;&ef taMumif;&Sad om ukvm;wefjrpfurf;ajcwpf
0kdufwGif ajymufusm;wkdufyGJrsm;twGuf vkH;0tcGifhray;&ef? vufeufay;urf;jcif;vnf; rjyKvkyf&ef/
(5)
ppfarmfawmfbkwfwpfpif;jzpfap? ESpfpif;jzpfap acwokH;&efwkdYjzpfonf/
awmif;qkdcsufrsm;ukd OD;omZHvS? ukdkdxGef;? ukdbpH? OD;pHwifh? OD;armifeDwkdYu vufrSwfa&;xkd;NyD;
*syefAv
dk rf LS ;Bu;D ume,fr,
D mZmuD64 xH wifjyMuonf/ ume,fr,
D m0guDu txl;ESpNf cKd uNf y;D &efuek Af [kpd pf;Hk okYd
66
taMumif;Mum;vku
d o
f nf/ xkt
d awmtwGi;f owif;pkaqmif;a&;ESifh 0g'jzefyY mG ;a&;XmerSL; rpwmqmumwm65
u &ckdifumuG,fa&;wyfrawmfwpfck zGJUpnf;EdkifaMumif;ESihf vufrSwfpm&Gufukd ckdif0ef OD;atmifxGef;OD;xH
ay;tyfvkdufonf/ &ckdifumuG,fa&;wyfrawmf zGJUpnf;&ef ume,frD,m0guDESihf t&m&SdqmumwmwkdY ESpfOD;
dEIdif;NyD; oabmwlMujcif; jzpfavonf/ xkdYaMumihf &ckdifumuG,fa&;wyf tkyfcsKyfa&;tzGJUukd OD;atmifxGef;OD;
OD;aqmif aiGxdef; OD;ausmfxGef;OD;? ckdifrSL; OD;pHwifh? twGif;a&;rSL; OD;ausmfjr? ckdifacgif;aqmif OD;bpH?
0g'jyefYyGm;a&; owif;pkaqmif;a&;? ppfom;pkaqmif;a&; OD;pHa&TwkdY toD;oD;wm0ef,l zGJUpnf;cJhMuonf/67
(16) Zefe0g&D (1943)wGif &efuek Af [kpd pf;Hk rS *syefppfAv
dk rf sm;jzpfMuaom rpwm*srD m68? rpwmuk*d g69
wkdY &ckdifumuG,fa&;wyfzGJUpnf;a&;ESihf ywfouf tajctaepkHprf;&ef a&mufvmMuonf/ rpwmwm*sDrmu
&ckid u
f muG,af &;wyfzUJG pnf;&ef A[krd t
S cGiahf wmif;&rnf[k ajymvmojzihf ppfom;pkaqmif;a&;wyfudk &yfpv
J u
dk f
onf/ umuG,af &;wyfzUJG &ef? tcGit
fh a&;r&&Sad o;ojzihf owif;pkaqmif;a&;ESifh &efoel ,foYkd olvQKrd sm; apvTwf
a&;ukd t"duaqmif&GufcJh&onf/ xkdtcsdefwGif *syefppfwyfwpfwyfonf ajrmufOD;NrdKUokdY 0ifa&mufvmonf/
ajrmufOD;NrdKUukd t*Fvdyfav,OfysHrsm;u pufaoewfESihf ypfcwfoGm;&m NrdKUvlxktaejzihf tawmfyif wkefvIyf
ajcmufcsm;oGm;cJhonf/ NrdKU&GmvlBuD;rsm;u *syefppfwyfajymif;a&TU&ef ajymvm&m *syefwkdYu ta&;BuD;ojzihf
ajrmufO;D yif pcef;cs&ef pDpOfcMhJ uonf/ xkaYd Mumihf NrKd Uvlxo
k nf eD;pyf&mNrKd U&Gmrsm;okYd ajymif;a&TUxGucf mG oGm;cJh
70
71
72
onf/ xkdtcsdefwGif *syef Akdvfem*grD ? rDuD ?ESihf ukd*gwkdYu txl;tpDtpOfwpf&yftaejzihf yvuf0NrdKUokdY
a&muf&v
dS mNy;D umuG,af &;wyfAv
dk t
f jzpf &JabmfapmOD;ukd ceft
Y yfNy;D umuG,af &;wyfom;rsm;tm; ppfoifwef;
73
ajymufusm;ppfqifa&;ukd avhusihfay;onf/

cifjrwfo,
G f

46

jrefrmEkdifiHokdY*syefwkdY 0ifvmjcif;ESihf
&ckdifa'o zufqpfawmfvSefa&;

wmemumu &Jabmfrsm;ukd ajymufusm;oifwef;ay;avonf/ rpwm wm*sDrmurl &ckdifwkdYtm;


vufeufay;&efupd E iS fh vufiif;jzpfay:aeaomtajctaeukd taMumif;Mum;&ef? &efuek o
f Ydk tvQit
f jrefxu
G f
oGm;onf/ (6)&ufrQMumaomtcg jyefvmNyD; OD;bpHtm; awGUqkH &ckdifumuG,fa&;oD;jcm;wyfrawmf[l
zGUJ pnf;xlaxmif&efupd u
dk A[kpd pf;Hk rS oabmrwlEikd af Mumif;? &ckid w
f idk ;f twGi;f ]]taysmw
f rf;umuG,af pmihaf &Smuf
74
a&;tzGUJ }} ukd zGUJ pnf;&efuo
dk m oabmwlEikd af Mumif; ajymMum;onf/ &ckid u
f muG,af &;wyfrawmf zGUJ pnf;a&;udp
ukd A[dkrS txiftjrifvGJaeaMumif; xif&Sm;onf/ &ckdifjynf\ vuf&Sdtajctaet& umuG,fa&;twGuf
ta&;BuD;aeojzihf &ckdifumuG,fa&;wyfrawmfzGJUpnf;&ef pDpOfcJhjcif;jzpfonf/ xkdpOfu ArmhumuG,fa&;
wyfrawmf? &ckid u
f muG,af &;wyfrawmf[
l cGjJ cm;vkad om qEr&Scd ahJ y/ ArmhumuG,af &;wyfrawmfEiS fh wpfom;
wnf;omaqmif&GufvkdMuonf/ &ckdifacgif;aqmifBuD;rsm;taejzihf tajctaet& pDpOf&jcif;omjzpfonf/75
rpwmwm*srD monf wyfom;rsm;ukd vufeufxw
k af y;Ny;D OD;bpHuyif ckid af cgif;aqmiftjzpf OD;pD;vQuf NrKd Ue,f
acgif;aqmifrsm;taejzihf OD;armifeD NrKd Ua[mif;NrKd Ue,f? OD;xGe;f 0if; ausmufawmfNrKd Ue,f? OD;ausmjf r yvuf0NrKd Ue,f?
OD;a&Teef;OD;-rif;jym;NrKd Ue,f? OD;a&TapmOD;-aygufawmNrKd Ue,fwYdk yg0ifonfh taysmw
f rf;umuG,af &;wyfzUJG ukd &aoh
awmif? ausmufawmfNrdKUa[mif;? rif;jym;? aygufawmNrdKUe,fwkdYwGif wkd;csJUzGJUpnf;cJhonf/76
*syefwt
Ydk aejzihf &ckid t
f aysmw
f rf;umuG,af &;wyfudk zGUJ pnf;cGiafh y;jcif;? ajymufusm;oifwef;ay;jcif;jzih?f
&ckid af jymufusm;wyfudk tok;H jyK&ef pDpOf&jcif;rSm r[mrdww
f yfrS ppfawGNrKd Uukd jyefvnford ;f yku
d &f ef 'DZifbmv
v,f (1942)wGif yxrtBurd f xk;d ppfqifvmjzpfonf/ NAw
d o
d QEiS fh tdE,
d wyfpyd rf sm;onf ar,kjrpftaemuf
bufurf;ajcwpfavQmufrS &aohawmifoYdk csw
D ufvmNy;D (6)Zefe0g&D(1943)wGif ppfawGNrKd U ajrmufbuf (15)rkid f
tuGm 'k;H bdwu
f dk ajcukw,
f El idk cf MhJ uonf/ xkaYd Mumifh &efuek rf S *syeftrSw(f 15)wyfrBu;D ukd &ckid u
f rf;ajrm ifa'o
77
okdY apvTwfcJhonf/
azazmf0g&D (1943)twGif; jrefrmjynfukd jyefvnfodrf;ykduf&ef t*FvdyfppfwyfwkdYonf tdEd,bufrS
csw
D ufvmcJo
h nf/ t*Fvyd w
f yfrsm;onf ppfawGckid f armif;awm? bl;oD;awmif? &aohawmifNrKd Ursm;ukd 0ifa&muf
odrf;ykduf&ef tpjyKavonf/ ppfpcef;rsm; wpfpwpfp wifcsvQuf&Sdonf/ yvuf0ckdifwGifvnf; t*Fvdyfppf
wyf pGv
J Qu&f adS Mumif; od&onf/ t*Fvyd w
f yfwo
Ydk nf tdE,
d rS aomif;cs
D csw
D ufvmaeonfudk awGUMu&onf/
ausmufawmfNrKd Ue,fjzpfaom tayguf0? yef;zJacsmif;? tkwaf wmifjyif pcef;wkw
dY iG v
f nf; wyfom;wpfaomif;ausmf
rQ &So
d nf[k rSe;f q&onf/ tayguf0pcef;wGif ig;axmifcef?Y yef;zJacsmif;pcef;wGif wpfaxmifih g;&m? tkwaf wmif
jyifpcef;wGif ESpfaxmifhig;&mcefY? OD;pGef;awmifwGif axmifhig;&mcefY? ajymif;qdyf&GmteD;&Sd awmifrsm;wGifvnf;
wpfaxmifcefpY D wef;vQuw
f yfcsaeMuonf/ tayguf0pcef;onfum; t*Fvyd pf pfwyfyif&if;Xmejzpfavonf/
ukvm;wefppfaMumif;wpfcv
k ;Hk twGuf pm;eyf&u
d m ? vufeufc,
J rf;rD;ausmuf? t0wftpm;? ppftok;H taqmif
ypn;f ud&,
d mrsm;? aq;kBH u;D wpfEHk iS fh pm;aomufqidk rf sm;rSm tayguf0pcef;wGif tjynht
f pk&H adS vonf/ ypn;f
rsm;ukd av,OfysEH iS w
fh pfrsK;d ? yvuf0bufrS avSBu;D ? avSi,f? 0g;azmifrsm;ESifh wpfz?Hk trsK;d rsK;d o,f,al eMuonf
ukd awGU&onf/ tayguf0pcef;wGif AkH;usif;rsm; tckdiftcHh wnfaqmufxm;onf/78
,if;pcef;wGif av,OfuiG ;f topf aqmufvyk x
f m;Ny;D av,OfysrH sm;vnf; tBu;D tus,w
f ufqif;vQuf
&So
d nfudk ukvm;wefjrpf wpfzufurf;rS twkid ;f om;jrifaeMu&onf/ xkt
d csed w
f iG f t*Fvyd pf pfwyfrS avewfom;
rnfaom pmcRefrsm;uvnf;aumif;? e,l;a'vDtoHvTifhXmeuvnf;aumif;? tayguf0pcef;rSae
rifzaD csmif;ukd odr;f yku
d v
f u
dk Nf y;D ukvm;wefjrpfwpfavQmufEiS fh &ckid jf ynfbuftm;vk;H ukd odr;f ,laeNy[
D k aMujim
avonf/ tajctaerSm t*FvdyfwkdY jyefa&mufvmrnfuJhodkY &Sdaeonf/ t*Fvdyfavwyfu AkH;tBuD;tus,f
BujJ cif;? pufaoewfjzihf ypfcwfjcif;rsm; jyKvyk v
f Qu&f o
dS nf/ NrKd Ua[mif;NrKd Uukd ypfrw
S t
f jzpf oJorJ rJ w
J u
dk yf q
JG ifvQuf
&So
d nf/ OD;bpHwYdk &ckid w
f yfrsm;taejzihf awmawmifpcef;rsm;? acsmifBuKd acsmifMum; ajrmifBuKd ajrmifMum;wGio
f m
79
ykef;atmif;Mu&avonf/
tcsed w
f iG f &ckid af jymufusm;ppfausmif; 'kw,
d ywfrmS ynmoifMum;jcif; Ny;D vkNyjD zpfonf/ wwd,ywf
ppfynmoifMum;&ef tcsdefr&awmhyJ wkdufyGJ0if&efom jyifqifMu&awmhonf/ xkdtawmtwGif; *syefAkdvf

cifjrwfo,
G f

47

jrefrmEkdifiHokdY*syefwkdY 0ifvmjcif;ESihf
&ckdifa'o zufqpfawmfvSefa&;

ume,frD,m0guDu t*Fvdyfwyfukd *syefwyfESihf &ckdifajymufusm;wyfwkdY yl;aygif;wkdufckduf&ef trdefYay;awmh


onf/ trdeaYf &mufvmonft
h wkid ;f *syefAv
dk rf LS ; rpwmul;80u (24)em&DtwGi;f wyfxu
G &f ef trdeaYf y;onf/
&ckdifajymufusm;wyfrsm;onf *syefwyfESifhtwl csDwuf&efjzpfonf/ ppfausmif;wGif&Sdaom rpwmwm*sDrm? /
Akdvfukd*gESihf tjcm;Akdvfav;OD;wkdYonf &ckdifwyfudk csDwuf&ef trdefYay;onf/ OD;bpHwkdfYu rpwmwm*sDrm?
OD;armifew
D EYkd iS w
fh
JG em*H&mG okYd csujf cif;csw
D ufco
hJ nf/ em*H&mG wGif *syefuek ;f wyfEiS fh &ckid af jymufusm;wyf pkpak ygif;
(2300)cefY pkrdMuonf/ *syefarmfawmfbkwfaygif; (100)? vlaygif;(800)? *syefavSESihf wyfom;(700)cefY?
&ckid af jymufusm;(800)cefY pkpak ygif;(2300)cef&Y rdS nfjzpfonf/81&ckid af jymufusm;wyfzUJG acgif;aqmifrsm;jzpfaom
AkdvfMumeDatmiff (AkdvfMumvSatmif\nD)? AkdfvfpHvS? AdkvfatmifxGef;OD;? AdkfvfarmifvSpdef? AdkvfpHa&TxGef;wkdYtm;
wyfwpfwyfwGif &ckdifwyfom; (150)rS (200)cefYtxd cGJtkyfcsKyfaponf/ AkdvfMumeDatmif? AkdvfarmifvSpdef?
Akv
d pf aH &TxeG ;f wkt
Yd m; OD;bpHEiS w
hf
JG twlyg0ifwu
dk cf u
dk &f ef Akv
d pf v
H w
S yf? Akv
d af tmifxeG ;f OD;wyfwu
Ydk tayguf0
pcef; jrpfwbuf&dS uopfawm? qifO;D csKid &f mG ? o0ifuidk ;f &Gm? vrkwyif&mG ? ausmufjzL&GmbufoYdk uif;xk;d wuf&ef?
tayguf0wku
d yf JG pvmaomtcg tayguf0bufoYkd txufatmufy
f &efow
l yfom;wku
Yd dk vma&mufwu
dk f
cku
d &f ef apvTwx
f m;vku
d o
f nf/ ,if;aemuf *syefEiS fh &cdik af jymufusm;wyfwt
Ydk aejzihf y&d,m,fwpfcjk yKvyk x
f m;
onfrSm ukvm;wefjrpfwzufurf;&Sd &ckdifwyfwpfwyf ,leD,H*suftvH (25)ckcefY pkdufxlxm;&efjzpfonf/
t*Fvyd w
f yf a&muf&adS eonf[k txifrmS ;um pm;eyf&u
d m rsm; csay;ap&ef y&d,m,fqifjcif;jzpfonf/ xkaYd emuf
OD;bpHwyfudk ukvm;wefjrpfurf;ajc tayguf0bufoYdk vQKUd 0Supf mG csw
D uf&ef trdex
Yf w
k af vonf/ em*H&mG pcef;
rS t&ufonfr&GmwkrYd w
S qifh wm*srD m? OD;armife?D OD;xGe;f 0if;? OD;ausmjf r? Akv
d af pmOD;ESifh OD;bpHwYdk csw
D ufMuonf/
t&ufonfr acwem;NyD; wkdufyGJtpDtpOf jyKvkyfonf/82
&JabmfcrD;vlBu;D tcsKUd ukd ac:,lum vufypfA;Hk aowmrsm;ukd nwGi;f csi;f o,f,Ml uNy;D rpwmwm*srD m
u vufypfA;Hk ypfenf;ukd oifay;onf/ vltenf;i,fjzihf vufypfA;Hk rsm; ypfaygufMuNy;D ppfwyfjzihf 0ifwu
dk cf u
dk f
[efaqmifMuonf/ tkwaf wmifjyifteD; xku
d o
hJ Ykd jyKvyk Mf ujcif;jzpfonf/ &ckid w
f yfrsm;onf avSrsm;jzihf csw
D uf
vmNyD; uifZGef;acsmif;&Sd aMumifzkd&Gmbkef;BuD;ausmif;ESihf ul;wkdYqdyf&Sdomvm,HZ&yfwkdYwGif 0ifa&mufwnf;ckdMu
onf/ xkdYaemuf tpnf;tkH;0ifrsm;tm; ,cktcg &ckdifajymufusm;wyfESihf *syefwyfrawmfwkdY wyfom;aygif;
(2000)cefEY iS fh t*Fvyd w
f yfrsm;ukd wku
d x
f w
k &f ef csw
D ufvmMuNyjD zpf vGwv
f yfa&;ukv
d v
dk m;aom tzGUJ om;rsm;
jzpfonft
h avQmuf wwfEikd o
f rQ ulnMD u&ef rSmMum;onf/ OD;bpHonf em*HAv
dk x
f eG ;f atmifausmEf iS fh tjcm;wyf
om;(20)ukd nwGi;f csi;f yif a&SUwef;w,fvzD ek ;f BuKd ; tm;vk;H ukd jzKw,
f cl &hJ ef trdeaYf y;cJah vonf/ &Jabmfrsm;onf
tayguf0rS yef;zJacsmif;pcef;okYd tayguf0rS OD;pGe;f awmifpcef;okYd qufo,
G v
f Qu&f afdS om w,fvzD ek ;f BuKd ;rsm;ukd
atmifjrifpGm jzwfawmufEdkifcJhonf/83
*syefar*sm Akv
d rf LS ;ul;a&SmEh iS fh *syefa&wyfwv
Ydk nf; uefZeG ;f acsmif;twkid ;f csw
D ufNy;D yxrtkwaf wmif
jyif awmifay:pcef;okw
Yd u
dk &f ef? 'kw,
d yef;zJacsmif;pcef;ukd wku
d &f ef? wwd,tayguf0ukd wku
d &f ef pDpOfMuonf/
yxrqk;H tkwaf wmifjyifpcef;ukd wku
d &f efjzpfonf/ tkwaf wmifjyifordYk a&mufrD a&S;OD;pGm uif;xk;d wyfrsm;
apvTwcf o
hJ nf/ uif;xk;d &ef &ckid af jymufusm;wyfEpS w
f yf wkad Mumifz&dk mG rS taemufajrmufbufov
Ykd n
S
hf b*0g
Akv
d rf if;&Gm ? cGq?Hk tkwaf wmifjyifww
H m;&if;xd wpfaMumif;? 'kw,
d uif;ukd aMumifz&dk mG rS taemufp;l pl;jzpfaom
atmifaZ,syHk ZmrSvn
S
fh tkwaf wmifjyifww
H m; pcef;odv
Yk nf;aumif; (25)a,mufp&D adS om wyfpu
k av;ESpcf k
ukd csDwufuif;xkd;&ef vTwfvkdufonf/ wif;xkd;wyfrsm;onf t*Fvdyfwyfrsm; pcef;csxm;jcif;r&Sd? nuif;rsm;
vSnhfvnfavhr&Sd? aeYuif;rsm;om wcgwav vSnfhavh&Sdonf[k od&onf/
vufeufu&d,mrsm; tqifoifhwyfqifxm;NyD; wyfrsm;onf aMumifzkd&GmrS avSrsm;jzihfvnf;aumif;?
*syefa&wyfrsm;yg0ifvQuf a&SUwef;tkwfawmifjyifpcef;odkY n(1)em&DtcsdefcefYwGif xGufcGmcsDwufMuonf/
yxraMumifz&dk mG rS &GmvlBu;D wpfO;D ukd a&wyfvrf;jyay;&ef ac:oGm;Muonf/ cGq&Hk mG txdom armfawmfbw
k rf sm;
ckwaf rmif;oGm;Ny;D tkwaf wmifjyifbufoYdk eD;vmaomaMumifh cGq&Hk mG tvGeu
f wnf;uyif pufowfNy;D urf;teD;
uyfvQuf a&wufESifh arQmvkdufMuygonf/ odkYESihfn (3)em&DcGJavmufwGif tkwfawmifjyif&Gm 0g;wHwm;odkY

cifjrwfo,
G f

48

jrefrmEkdifiHokdY*syefwkdY 0ifvmjcif;ESihf
&ckdifa'o zufqpfawmfvSefa&;

a&muf&cdS MhJ uonf/ azazmf0g&Dvqef;tcsed f qD;ESi;f rsm; zk;H tkyv


f Qu&f adS omaMumifh wpfO;D ESiw
fh pfO;D q,faytuGm
84
wGifyif rjrif&EkdifbJ jzpfaeygonf/
eHeuf(5)em&DcefYwGif t*Fvdyfwyfrsm;&Sd&m csDwufMuNyD; ae&m,lpcef;csMuonf/ xkdYaemuf a&mufvm
orQaomajymufusm;wyfom;rsm;udv
k nf; tkwaf wmifjyif taemufawmifaxmifb
h uf pcef;cGcJ s&onf/ yxr
a&mufNy;D wyfom;rsm;url &Gmwnfw
h nfrh S taemufbuft*Fvyd pf cef;&Sad eaom ae&modw
Yk pfaMumif;? tkwaf wmif
85
jyifawmifESifh ta&SUajrmufaxmifhu wpfaMumif; wyfpcef;csxm;Muonf/
t*Fvdyfwyfrsm;wGif tdEd,wyfom;rsm;ESihf uyvDvlrsKd;trsm;tjym; yg0ifonf/ wyfrsm;ukd t*Fvdyf
ppfAv
dk rf sm;u OD;pD;vQu&f o
dS nf/ tkwaf wmifjyifpcef;? yef;zJacsmif;? urf;apmuf? tayguf0ESifh OD;pGe;f awmifpcef;
rsm;ukd qufo,
G v
f Qu&f adS om w,fvzD ek ;f BuKd ;rsm;ukd BuKd wifjzwfawmufxm;aomaMumifh t*Fvyd pf pfwyfonf
tcuftcJEiS fh BuKH ae&avonf/ qD;ESi;f rsm; zk;H tkyv
f Qu&f adS omaMumihf teD;ywf0ef;usi&f adS wmifrsm;ukd a&;a&;rQ
omawGUjrif&onf/ vufeufukdif *syefa&wyfESihf &ckdifajymufusm;wyfom;aygif; (2000)ausmfwkdYrSm t*Fvdyf
pcef;wpfckvkH;ukd 0kdif;iHkrdxm;NyD;jzpfonf/ okdYaomf taemufbufrsufESmukdrl vTwfay;xm;ygonf/ wkdufuGJp
uwnf;u &efoal v,mOfrsm; aumif;uifay:ykH 0Ja&muf&v
dS mMuonf/ awmifay:tajrm ufwyfEiS fh vufeufBu;D
wyf[lorSm rD;[kef;[kef;awmufvQuf&Sdonf/ odkYaomtajctaewGif tkwfawmifjyifay:okdY &ckdif
ajymufusm; wyfom;rsm;ESihf *syefwyfom;rsm; jimoHay;wuf &ifqkdifwkduf&m tajrmufwyfom;tcsKdUukd
vufeufc,
J rf;rD;ausmufEiS w
fh uG vuf&zrf;rdMuonf/ t*Fvyd w
f yfysu
f yef;yJacsmif;awmifbufoYkd xGuaf jy;
NyD; ,kd;acsmif;jrpfwpfzufurf;jzpfaom urf;apmuf&Gmpcef;odkY ul;ajy;Muonf/
&ckid af jymufusm;wyftcsKUd ESifh *syefwyfwo
Ydk nf qkwaf jy;aom ae&mrsm;okYd vku
d
f wku
d Mf uonf/t*Fvyd f
wyfwkdYonf r,lurf;? &aohawmifwkdYukd jzwfNyD; bl;oD;awmifbufta&muf qkwfajy;Muonf/ t*FvdyfwkdY
qkwaf jy;&mwGif r,ljrpfta&SUtaemuf&dS aomif;'&mpcef;? cRwjf yifpcef;tp&Sad om pcef;rsm; cHppfjyK&eftwGuf
ppfpcef;rsm; tckdiftrmjyKvkyfMuonf/ xkdbufwGif t*FvdyfwkdY\ tckdiftrmpcef;rsm;jzpfaom bl;oD;awmif
pcef;? rSefawmfpcef; paompcef;rsm;&Sdfonf/ av,mOfysHrsm;ESihf tvGeftiftm;BuD;rm;aom avwyfBuD;rsm;ukd
t*Fvm;e,fESihf ppfwaumif;wkdYwGif xm;NyD; aeYa&mnyg 'va[mwkdufckdufvQuf&SdMuonf/ pcef;rsm;um;
'kwd,urmppfwkdifatmif &SdMuonf/ wkdufyGJum; ta&;BuD;aomwkdufyGJjzpfonf/ a&SUwkd;vmaom t*Fvdyf
ppfwyfonf wku
d yf w
JG iG f I;H edrahf omaMumihf aemufoYdk qkwaf y;&onf/ (1945)ckEpS w
f idk af tmif &ckid pf pfrsuEf mS
t*FvdyfwkdY a&SUrwkd;0HHhbJ &SdapcJhaomwkdufyGJjzpfonf/ &ckdifajymufusm; &JabmfwkdY\ owd? pGrf;aqmifEdkifrIwkdY
ae&mwGif ay:vGifcJhavonf/86
tkwaf wmifjyifwu
dk yf NJG y;D aemuf tayguf0pcef;udk wku
d Mf uonf/ tayguf0pcef;um; tkwaf wmifjyif
pcef;uJhokdY tpGef;tem; pcef;r[kwf/ vlaygif;(5000)cefY&Sdonfh wu,fhwyf&if;BuD;jzpfonf/ tayguf0&Sd
t*Fvyd w
f yfrawmfBu;D um; *syefEiS &fh ckid w
f yfwYdk tkwaf wmifjyifudk wku
d cf u
dk af epOf tdE,
d rSaemufqw
k &f ef trdeYf
87
t& av,mOfysHrsm;\ tumtuG,fjzihf aemufqkwfaeMu\/
*syefEiS fh &ckid w
f yfwYdk tpDtpOfrsm;jyKvyk Mf uNy;D *syefAv
dk o
f ;Hk OD;tm; OD;aqmifapvsuf twif;xk;d ppfqif
wkdufckdufMuonf/ t*FvdyfwyfckcHaomffvnf; rEkdifojzihf qkwfajy;&onf/ vufeufcJ,rf;tajrmuftrsm;
usef&pfcJhojzihf *syefESihf &ckdifwyfu &&SdcJhonf/ &ckdifacgif;aqmifrsm; rpwmwm*sDrmESihf awGUNyD;vufeufrsm;
awmif;cH&m &&Scd o
hJ nf/ xkaYd emuf *syefAv
dk cf sKyu
f &ckid w
f yfrESifh *syefppfaMumif; Akv
d o
f ;Hk OD;wkt
Yd m; yvuf0pcef;
ukdodrf;&ef trdefYay;onf/ xkdtcsdef &ckdifwyfrSm vufeufaumif; t0wftpm;aumif; jynhfpkHpGm&&SdaeMuNyDjzpf
onf/ wyfwpfwyfpw
D iG f vli,frsm; ESpq
f jzpfvmNy;D pkpak ygif;vli,f (1000)ausmjf zpfvmonf/ yvuf0odr;f &ef
udpu
dk &ckid u
f muG,af &;ajymufusm;wyfu OD;pD;onf/ yvuf0odr;f a&;rSm ta&;Bu;D aom Ekid if aH &;ajcvSr;f yif
jzpfonf/ &ckid u
f muG,af &;ajymufusm;wyfcsw
D uf&mwGif *syefAv
dk o
f ;Hk OD;omygonf/ *syefwyfrsm; yvuf0buf
okdY ra&mufcJhay/ t*Fvdyfppfwyfonf tayguf0pcef;ukd odrf;uwnf;u uwuf&Gm? 'vufar? wkHtkdif?
ulacsmif;wkb
Yd ufoYkd qkwcf mG vsu&f o
dS nf/ csw
D ufvmaom wyftm;vk;H yvuf0okYd atmifjrifpmG a&mufNy;D yvuf0

cifjrwfo,
G f

49

jrefrmEkdifiHokdY*syefwkdY 0ifvmjcif;ESihf
&ckdifa'o zufqpfawmfvSefa&;

pcef;ukd odrf;vkdufMuonf/ wyfom;opfrsm;tm; ppfynmoifMum;a&;twGuf uif;0&GmteD;wGif tkyfcsKyfa&;


ESihf ppfkH;ukd csxm;NyD; ppfynmoifausmif;ukd vQKdU0SufpGm zGifhvSpfxm;onf/ qkwfcGmoGm;aom t*Fvdyfwyfrsm;
uvnf; tNrJAkH;BuJ? pufaoewfjzihf ypfjcif;rsm; jyKvkyfojzihf rpwmwm*sDrm rsufpdwGif 'gPf&m&oGm;onf/
aemufyidk ;f t*Fvyd w
f yfu ae&mtESYH Ak;H BuNJ y;D uke;f wyfrsm;jzihf zdqif;vmonf/88 xkaYd Mumihf ajymufusm;wyfrsm;
taotaMuckcHraebJ wyfqkwf&ef trdefYay;onf/ odkYwyfqkwfvm&if; {NyDv (1943)wGif ppfawGNrdKU&Sd
*syefwyfrS wyfom;ok;H axmif wufvmMuNy;D ? yvufrwpf0u
dk w
f iG f wyfpcef;rsm; csxm;Muonf/ rD;vufacsmif;
uRe;f awmBu;D wGif aq;wyfwpfwyfEiS fh tkycf sKyaf &;wyfBu;D wpfwyf csxm;um usew
f yfrsm;ukd ppfwaumif;e,f
pyf? tdE,
d e,fpyf? ukvm;wefe,fpyftxd jzefcY sxm;vku
d o
f nf/ okEYd iS yfh if *syefwyfEiS fh &ckid af jymufusm;wyfwYdk
t*Fvdyfwyfukd twif;0ifwkduf&m t*Fvdyfwyfrsm; wyfqkwfajy;Mu&jyefonf/ t*Fvdyfwyfrsm;ajy;aomtcg
rdrdwkdYae&mrsm; jyef,lMu&onf/89 xkduJhodkY 0ifa&mufvmaom t*Fvdyfppfwyfukd *syefwkdYu wkdufckduf&mwGif
&ckid u
f muG,af &;wyfu yl;aygif;wku
d cf u
dk cf MhJ uonf/ 'kAYd rmqif;&Jom;tpnf;tk;H acgif;aqmifw\
Ydk TeMf um;csuf
t& yvuf0ukd OD;ausmjf r? OD;armife?D Akv
d Mf umvSatmifEiS fh Akv
d af pmOD;wkaYd cgif;aqmifum &ckid u
f muG,af &;wyfu
odr;f ,lxm;Muonf/ ,if;odo
Yk rd ;f ,lxm;jcif;rSm tdE,
d &Sd ocifoed ;f azwkEYd iS fh tquftoG,jf yKvyk &f mwGif vG,u
f l
90
ap&efjzpfonf/
&ckid u
f muG,af &;wyftaejzihf *syeftm; tultnDay;jcif;ukd [efjytjzpfaqmif&u
G Nf y;D *syef\,kMH unf
rIukd &,lcJhjcif;jzpfonf/ *syefwkdYxHrS vufeufcJ,rf;ESifh ppfynmukd &,lcJhMuonf/ &ckdifumuG,fa&;wyf\
acgif;aqmifwyfrSL;rSm AkdvfMumvSatmifjzpf *syefAkdfvf wmemumESifh e*grDwkdYu tBuHay;OD;pD;cJhMuofn/91
&ckid u
f muG,af &;wyf(0g) &ckid af jymufusm;wyfonf zufqpf*syeftm; awmfveS &f ef &ckid w
f idk ;f Edik if aH &;acgif;aqmif
92
rsm;rS zGJUpnf;xm;aom TefMum;rIay;aeaom wyfzGJUomvQifjzpfonf/
zufqpfawmfvSefa&;twGuf &ckdifwkdif;twGif; BudKwifjyifqifrIrsm;ukd aqmif&GufaeouJhodkY tdEd,&Sd
r[mrdww
f EYdk iS hf qufo,
G &f mwGiv
f nf; &cdifk w
f idk ;f awmfveS af &;acgif;aqmifwo
Ydk nf wuf<upGmyg0ifvyI &f mS ;cJMh u
onf/ tdEd,&Sd r[mrdwftultnD &,l&ef xGufcGmoGm;aom ocifodef;azESihf ocifwifa&TwkdYESpfOD;onf
r[mrdww
f EYdk iS fh tquftoG,&f &Scd MhJ uonf/ umvuwm;a&muf ocifoed ;f azjrihw
f \
Ydk zufqpfawmfveS af &;vkyf
ief;ukd r[mrdwpf pfXmecsKyrf S tpykid ;f wGif t,kt
H Munfr&Scd MhJ uojzihf (1944)ckEpS f jrefrmEkid if t
H m; r[mrdww
f Ydk
xk;d ppfqif&m uif;axmufjcif; olvQKv
d yk if ef;aqmif&u
G af y;jcif;jzihf oufaoxl&ef pDpOfcsut
f & umvuwm;rS
ocifwifa&Tudk jrefrmjynfoYkd vQKUd 0Supf mG NAw
d o
d Qa&ikwo
f abFmjzihf Zefe0g&D(1944)(jymokv
d uG,af eY) *GNrKd UteD;
93
urf;ajcodkY wifykdYapvTwfcJhonf/
ocifwifa&Tonf zufqpfawmfveS af &;vkyif ef;rsm;ukd aqmif&u
G &f ef &efuek Nf rKd UokYd vQKUd 0Supf mG a&muf&dS
oGm;Ny;D attufzt
f t
dk zGUJ \ pDpOfcsut
f & &ckid w
f idk ;f r[mArmwkid ;f rSL;Bu;D OD;kx
d eG ;f (oHtrwfa[mif;)ESit
fh wl
*Gacsmif;odYk qif;vmcJMh uonf/ xkaYd emuf BuKd wifppD Ofxm;csut
f & azazmf0g&D (1944)wGiyf if OD;kx
d eG ;f ? ocif
wifa&TEiS fh ZeD;wku
Yd dk NAw
d o
d Qa&wyfrS oabFmwpfpif; *Gacsmif;yifv,furf;ajcem;xd vma&mufum nykid ;f wGif
wdww
f qdww
f ifaqmifomG ;cJo
h nf/ *GNrKd Ue,frS OD;oef;armifEiS fh awmfveS af &;&Jabmfrsm;\ tultnDjzihf acsmarm
pGm t*Fvyd o
f abmodYk ykaYd qmifEikd cf jhJ cif;jzpfonf/ tdE,
d odYk wdww
f qdwx
f u
G cf mG cJah om OD;kx
d eG ;f rSm umvuwm;
ocifodef;azESifhawGUqkHNyD; jrefrmEdkfifiH zufqpfawmfvSefa&;vkyfief;twGuf aqG;aEG;cJhonf/ xkdtcsdefu
&ckdifwkdif;wGif zufqpfawmfvSefa&;twGuf t"dupcef; (3)ck zGifhvSpfxm;cJhonf/
&ckid w
f idk ;f r[mArmwkid ;f rSL; OD;dx
k eG ;f aysmufomG ;onfudk *syefAv
kd rf LS ; wm*srD mu OD;bpHtm; awGUqkaH r;
jref;&m owif;r&ojzihf &ckid rf sK;d cspw
f yfom;rsm;tay: oHo,0ifvmonf/ jya';pcef;rS OD;ynmoD[? bkaH yguf
omausmf? OD;armifapmjzLESihf usef&Jabmfrsm;ukd *syefAkdvfe*grD? ukdumESihf tjcm;*syefrsm;u rsufajcrjywf
apmihMf unhv
f mMuonf/ &cdidk rf sK;d cspw
f o
Ydk nf zufqpfawmfveS af &;twGuf yk
d vQKUd 0Suo
f o
dk yd pf mG aqmif&u
G cf MhJ u
94
onf/ ArmjynfrS zufqpfawmfveS af &; ajratmuftzGUJ tpnf;ESifh q&mawmfO;D pdEm ? OD;ynmoD[? OD;ausmjf r?
OD;bpH? OD;atmifomOD;? OD;cs;D 'k;d ? bkaH ygufomausmw
f u
Ydk vnf; zufqpfawmfveS af &;vkyif ef;twGuf aqG;aEG;Ed idI ;f

cifjrwfo,
G f

50

jrefrmEkdifiHokdY*syefwkdY 0ifvmjcif;ESihf
&ckdifa'o zufqpfawmfvSefa&;

&ef (1943)(1944)twGi;f aiGpuLta[mif;rsm; vJv,


S &f ef bD'aD twyfu &cdidk w
f idk ;f rS q&m0efrsm; ac:aqmif
oGm;jcif;ukd jyefawmif;&ef paomtaMumif;jycsuf trsK;d rsK;d jzihf &efuek o
f t
Ykd Burd Bf urd f oGm;a&mufcMhJ uNy;D Akv
fd cf sKyf
atmifqef;? ocifjr paom zufqpfawmfvSefa&;tiftm;pkrsm;ESihf qufoG,faqG;aEG;cJhMuonf/95
ocifwifa&TESihftwl tdEd,odkYqkdufygoGm;aom &cdkdifrsKd;cspfacgif;aqmif OD;dkxGef;ukd r[mrdwfwkdYu
ZGev
f ? (1944)wGif &ckid w
f idk ;f odYk jyefvnfapvTwcf o
hJ nf/ uk
d x
dk eG ;f onf arvaemufq;Hk ygwfwiG f yvuf0txuf
rS jzwfausmfum rD;acsmif;0rSwpfqifh yvuf0ta&;ykdifpma&;BuD; OD;armifomatmif vrf;jyrIjzifh? o&Dacsmif;?
&rf;acsmif;rsm;ukd jzwfausm
f av;NrKd Uacsmif;zsm;rS pkeq
f if;vmcJo
h nf/ OD;dx
k eG ;f ESit
fh wl (1942)ck &ckid w
f idk ;f &if;
om; tpnf;tk;H rS ocifrsm;jzpfonfh umvuwm;tusO;f axmifwiG f xde;f odr;f tusO;f cHae&ol ocifxeG ;f pdef
(OD;eErmvm)? ocifbkd;vSESihf 0kdif,mvufpuftoHzrf;csif; trsKd;om;&rf'wf(pf)qkdol vkdufygvmcJhonf/96
NrdKUa[mif;NrdKUe,f ykd;jzLuRef;&GmokdY a&mufaomtcg ckdif0efa[mif; OD;ausmfxGef;ESihf awGUqkHMuonf/
xkdaemuf qiftkd;vrf;twkdif; NrdKUa[mif;odkYqif;vm&m? opmazmufwpfOD;\owif;ay;rIaMumihf ocifbkd;vS?
ocifxeG ;f pdeEf iS fh &rf'wf(pf)wko
Yd nf *syef\ zrf;qD;jcif;ukd cH&Ny;D ocifxeG ;f pderf mS xGuaf jy;vGwaf jrmufomG ;onf/
ukdkdxGef;onf NrdKUa[mif;NrdKUokdYa&mufvQifa&mufcsif; &wemhrmefatmifbk&m;teD;&Sd awmifay:o&uftkyfokdY
0ifa&mufNyD; &JtkyfOD;pdefxGef;(EkdifiHawmfaumifpD0ifa[mif; OD;omausmf\tpfukd)ukd wygwnf;vkduf&ef
ac:cJhonf/ OD;pdefxGef;rSm uywdef[Gef*sD97\ *syefuifaywkdiftzGJUESihf tNrJqufoG,fae&aom Akdvfjzpfojzihf
,if;okv
Yd u
dk yf gvQif tm;vk;H 'kua &mufrnfudk &Si;f jycJ&h m ukpd ed x
f eG ;f ukd csex
f m;cJo
h nf/ xkaYd emuf OD;kx
d eG ;f onf
ckdif&J AkdvfrSL; OD;bkd;jrpdef? NrdKUr0efaxmufBuD; OD;csD;'kd;? &Jtkyf OD;apmvSjzLwkdYESihf awGUqkHNyD; armif;qGJpcef;odkY
oGm;um OD;bpHEiS fh vQKUd 0Suaf wGUqkaH qG;aEG;cJo
h nf/ xkaYd emuf oAmefBu;D wpfpif;jzihf qufomG ;&GmokYd pkeq
f if;vmcJh
Muonf/ qufoGm;&Gma&mufNyD; OD;atmifa0(vrf;rawmf)tdrf vQKdU0SufpGm wnf;ckdaepOf aemufwpfaeY *syef
uifaywkid rf S vku
d v
f maom ckid &f AJ v
dk rf LS ; OD;bk;d jrpdeo
f nf OD;cs;D 'k;d ESiw
fh idk yf ifNy;D nwGi;f csi;f &Jwyfpw
d w
f pfct
k m;
apvTwf? wdwfwqdwfowif;ykdYcJhonf/ xkd&Jwyfpdyfonf qufoGm;&GmESihf tjcm;&Gmrsm;ukd vkduf&Smoa,mif
jyKvkyfcJhonf/ tcsdefwGif awmfvSefa&;bufawmfom;rsm;onf &JwyfzGJUESihf wom;wnf;jzpfaecJhavNy98
D /
*syefuifaywkid w
f Ydk vku
d &f mS aeaMumif; od&onfEiS fh csucf si;f OD;kx
d eG ;f onf avSjzihf Zif;csi;f acspcef;odYk
xGufcGmvmcJhonf/ aemufwpfaeYwGif NrdKUa[mif; wyfpGJonfh uywdef [Gef*sD OD;pD;aom uifaywkdiftzGJUonf
OD;kdxGef;ukd txl;wvnf ykdufpdyfwkduf&SmazGcJhMuonf/ aemufwpfaeYwGif AkdvfapmOD;(Akdvfatmifausmf)onf
avSjzihf qufoGm;&GmodkY a&mufvmNyD; OD;bpHtm; ac:,l? OD;kdxGef;ESifh e*H&GmwGif awGUqkHaqG;aEG;apcJhonf/
ukdkdxGef;ESihftwl ukdpHomausmf? ukdarmifeDwkdYonf e*H&GmolBuD; tdrftay:xyfwGif ajcmufvkH;jyL;aoewf?
vufypfA;Hk wku
Yd dk toifu
h idk af qmifvsuf vQK0d u
S pf mG aqG;aEG;Muonf/ uk
d x
dk eG ;f u OD;bpHtm; tdE,
okv
Yd u
dk &f ef
ac:&m *syefrsm;u? tmkpH u
dk af e rsuaf jcjywfvQif vkyif ef;Bu;D wpfcv
k ;Hk ysupf ;D oGm;rnfudk &Si;f jyojzihf vufcNH y;D
vkyfief;atmifjrif&ef aqG;aEG;um &efukefodkY oGm;a&mufqufoG,f&ef OD;bkd;atmifqkdoltm; qufom;tjzpf
apvTwf tdEd,odkY jyefvnfxGufcGmcJhonf/99 tdEd,okdYtjyefwGif yvuf0txd wm0ef,lykdYaqmifay;&aom
ukdpHomausmftm; tdEd,odkYvkdufygvmvQif r[mrdwfwyfrsm;ESihf awGUygu qufoG,f&ef vQKdU0SufoauFw
*sDtufpftkdifauukd ay;cJhonf/ ukdpHomausmfonf *syefAkdvfBuD;wmemum tkyfcsKyfaom &ckdifajymufusm;wyf
tBuHay;tzGJUESifh AkdvfMumvSatmif\&ckdifumuG,fa&;wyftMum;? qufoG,fa&;wm0ef,lae&oljzpfonf/100
uk
d x
dk eG ;f wm0efay;apvTwcf o
hJ l OD;bk;d atmifonf tdE,
d a&muf ocifoed ;f az uk
d x
dk eG ;f wkEYd iS fh Armjynf
rrS zufqpfqefYusifa&;tiftm;pkwkdYtMum; ukeful;jcif;vkyfief;ukd [efjyvkyfaqmifkHoufpGefYqHzsm; (2)Budrf
wkdifwkdifqufoG,fay;cJhonf/ OD;bkd;atmifonf Mo*kwfv (1944)twGif; zkdYpf(136)rS pDpOfay;vkdufaom
awmfvSefa&;udpESifhywfouf vsKdU0SufrkdufckdzvifESihf ukdkdxGef;rSmMum;csufrsm;jzpfonfh jrefrmvli,frsm;
tdEd,okdY pwifapvTwf&ef? xkdodkYvTwf&mwGif vmrnfhvli,frsm;u teD;pyfqkH;r[mrdwfwyfESihf qufoG,fNyD;
*st
D ufpt
f idk af u ac: vQKUd 0Sut
f rSwt
f om;ukd ajym&efjzpfaMumif;? uk
d x
dk eG ;f \ yxrOD;qk;H owif;ay;ykcYd suu
f dk
101
,laqmifvmcJhonf/

cifjrwfo,
G f

51

jrefrmEkdifiHokdY*syefwkdY 0ifvmjcif;ESihf
&ckdifa'o zufqpfawmfvSefa&;

ocifoed ;f az tdE,
d okYd xGucf mG pOfuyif tquftoG,v
f yk &f ef wm0ef,x
l m;aom bkaH ygufomausmf
uvnf; qufom;ESpOf ;D apvTwcf o
hJ nf/ ,if;wkrYd mS ukv
d aS usmEf iS hf ukx
d eG ;f atmifausmw
f jYdk zpfonf/ jrefrmEkid if w
H iG ;f
tajctaersm;ESihf &ckdifwkdif;wGif OD;ynmoD[u OD;aqmifaom &ckdifumuG,fa&;wyfu zufqpfawmfvSefa&;
twGuf toifhjzpfaejcif;ukd owif;ykdY&ef? ukdvSausmftm; yxrapvTwfcJhNyD; ukdxGef;atmifausmftm; 'kwd,
apvTwfcJhonf/ okdYaomf vrf;yef;qufoG,fa&;tcuftcJaMumifh ukdvSausmfESihf ukdxGef;atmifausmfwkdYESpfOD;
ukdpHomausmfxH twla&muf&SdoGm;Muonf/102
uk
d x
dk eG ;f tdE,
d okjYd yefomG ;Ny;D &ufaygif;(20)twGi;f a&muf&v
dS mcJjh cif;jzpfonf/ ,if;wku
Yd dk ocifoed ;f az
xHoYdk ykaYd y;&ef OD;ynmoD[xHrS trdeyYf gvmojzihf ukpd o
H mausmu
f tdE,
d okYd ykaYd y;cJo
h nf/ Zlvidk v
f ukef (1944)
wGif OD;ynmoD[trdejYf zihf ukad rmifuav;? ukpd o
H mausm?f &Jabmfped af rmifwYdk tdE,
d okx
Yd u
G cf mG cJo
h nf/ vrf;c&D;
wGif tdEd,EdkifiH wef;qifhNrdKU r[mrdwfwkdYu rouFmojzihf ukdpHomausmfwkdYtm; zrf;qD;cJhonf/ zrf;qD;onfh
aeYwiG yf if t*Fvyd t
f &m&Sw
d pfO;D u ukpd o
H mausm\
f vQKUd 0Sut
f rnf xGe;f ausm[
f ak jymum vma&mufac:,lco
hJ nf/
t
T *Fvyd t
f &m&SEd iS t
fh wl ukv
d aS usm?f ukx
d eG ;f atmifausmw
f EYdk iS fh awGUqkNH y;D uk
d x
dk eG ;f xHa&muf&cdS o
hJ nf/ umvuwm;
NrKd U tufpt
f ;D tkid f ac: ausmif;wGipf pfowif;pkaqmif;a&;vkyif ef;rsm;? &efot
l iftm;ukd aemufausmrS zsuq
f ;D
a&;vkyfief;? rSwfnmPfoifwef; vufeuftao;ypfcwfenf; azmufcGJypnf;tokH;jyKenf;? wkdYukd ukdvSausmf?
ukdxGef;atmifausmf? ukdarmifuav;? ukdpHomausmf? &JabmfpdefatmifwkdY oifMum;cJh&onf/103
ocifoed ;f azu ,if;wkt
Yd m; Ekid if aH &;oifwef;ay;onf/ oifwef;rsm;ukd &ufowEpS yf wfMum oifMum;
cJJh&NyD; ocifodef;azESihf ukddkxGef;wkdYxHrS &ckdifumuG,fa&;wyfESihf r[mrdwfwyftquftoG,f &,l&efudp?
zufqpfawmfvSefa&;qkdif&m TefMum;csufrsm;ukd &ckdifwkdif;awmfvSefa&; acgif;aqmifrsm;tm; wifjy&ef?
pmay;vku
d
f Mo*kwv
f ukew
f iG f ukpd o
H mausmEf iS fh armifped af tmifwYdk tdE,
d rS jyefvmcJMh uonf/ olw\
Ydk wm0efrmS
ppfawGESihftdEd,jrefrme,fpyftMum;wGif ajcjrefowif;qufoG,fa&; aqmif&Guf&efjzpfonf/
ocifodef;azESihf ukdkdxGef;wkdYonf ukdxGef;atmifausmftm; &efukefodkY apvTwfcJhonf/ ukdxGef;atmif
ausmf &efukefokdYa&muf&SdNyD;aemuf awmfvSefa&;tquftoG,frsm; jyKvkyfEdkifcJhonf/ odkYjzihf jrefrmjynfrrS
zufqpfawmfvSefa&;tzGJUacgif;aqmifrsm;ESihf zkdYpf(126)r[mrdwfwyfwdkY tquftoG,f &&SdcJhonf/105
&ckid w
f idk ;f rS tdE,
d odYk awmfveS af &;&Jabmfrsm; wzGzJ aJG &muf&o
dS mG ;cJo
h nf/ ,if;wkrYd mS OD;ynmoD[? Akv
d o
f m
xGe;f atmif? OD;ausm?f ukad tmifbef;? ukjd rarmif? ukad rmifapmjzL? ukpd ed x
f eG ;f jzL? ukad pmxGe;f ? ukad 0vm? ukpd x
H eG ;f ?
106
ukdausmfom? ukdrkd;om? ukdAodef;? ukdarmifpdefwkdYjzpfonf/
Ek0d ifbmvuke?f (1944)wGif OD;ynmoD[ESifh bkaH ygufomausmw
f Ydk apvTwv
f u
dk af om uko
d mausmt
f m;
ocifoed ;f azESifh qufo,
G af y;&ef ukpd o
H mausmo
f nf &JabmfxeG ;f atmifZEH iS fh tdE,
d okYd pkid ;f wifacsmif;rSwpfqifh
,if;rac:aumhbZmrS tdEd,okdY a&mufoGm;cJhonf/ &ckdifajymufusm;wyfzGJU0iftcsKdUonfvnf; *syefrsm; &dyfrd
oGm;ojzihf tdEd,okdY oGm;a&mufcJh&onf/ tdEd,wGif ukdkdxGef;onf a&muf&Sdvmaom &ckdif&Jabmfrsm;ukd
pkpnf;vQuf ajymufusm;oifwef;? avxD;oifwef;rsm;ukd oif,al pcJo
h nf/ r[mrdww
f EYkd iS q
fh ufo,
G ef m;vnfrI
107
&&Sdxm;NyD;djzpf? zkdYpf(136)wyfzGJUrS ajymufusm;wyftaejzihf avhusihfay;jcif;jzpfonf/
&ckid w
f idk ;f wGif q&mawmf OD;ynmoD[? OD;pdEm ? Akv
d Mf umvSatmif? bkaH ygufomausmw
f u
Ydk &ckid u
f muG,f
a&;wyf odkYr[kwf &ckdifajymufusm;wyfukd awmfvSefa&;twGuf BudKwifjyifqifxm;cJhonf/ OD;ynmoD[onf
NrdKUa[mif;NrdKUe,f jya';&GmwGifvnf;aumif; q&mawmf OD;pdEmonf ajrykHNrdKUe,f Mumtif;awmif&GmwGifvnf;
aumif;? bkaH ygufomausmo
f nf NrKd Ua[mif;NrKd Ue,f avmif;&Sn&f mG wGiv
f nf;aumif;? ajymufusm;pcef;rsm; zGiv
fh pS f
108
um &ckdifvli,frsm;tm; vQKdU0Sufpkaqmif;cJhonf/
Akv
d Mf umvSatmifonf ajymufusm;wyfrsm;ukd vSnv
hf nfxed ;f odr;f &if; awmfveS af &;twGuf tcsed u
f u
dk f
109
wyfpv
k u
dk f wyfazsmufEikd &f ef pDpOfco
hJ nf/ &ckid w
f idk ;f awmfveS af &;twGuf tqifoifjh zpfaecsed f awmfveS f
a&;acgif;aqmifwkdYonf &efukefokdY xyfrHoGm;a&muf ArmjynfrESifh yl;aygif;aqmif&Guf&ef aqG;aEG;cJhonf/
xko
d aYdk qG;aEG;&mwGif &ckid u
f muG,af &;wyfonf bD'aD t\ vufatmufcw
H yfr[kwo
f jzihf &ckid u
f muG,af &;wyf

52

cifjrwfo,
G f

ykH-2/

jrefrmEkdifiHokdY*syefwkdY 0ifvmjcif;ESihf
&ckdifa'o zufqpfawmfvSefa&;

tdEd,EkdifiHa&muf zufqpfwkdufzsufa&;tzGJUrS awmfvSefa&;&Jabmfrsm;\ykH? umvuwm;NrdKU?


qef;a';ADvma&SUwGif (1945? rwfv)

(aemufwef;)
(tv,f)
(a&SUwef;)

&Jabmfa&Tom? ukdazBuD;? &JabmfomxGef;atmif? ukdcspfaumif;? Akdvfarmifuav;?


udkapmOD;? ocifjroGif? Akdvfpkd;armif? ocifAdkvf?
ocifat;ausmf(c)ukda&T? OD;OD;apm? OD;armifOD;ausmf? ukdausmfjr? OD;ynmoD[? rjr&D?
armifoef;? Akdvfbodef;? Akdvfygav;? &JabmfarmifMunf
OD;xGef;atmifausmf? ocifausmf&if? AkdvfBuD;MumvSatmif? ukdodef;ZH? ocifvSxGef;?
AkdvfrSL;cifaZmf? AkdvfpHomausmf
(avxD; OD;tkef;armifxHrS &&Sdygonf)

cifjrwfo,
G f

53

jrefrmEkdifiHokdY*syefwkdY 0ifvmjcif;ESihf
&ckdifa'o zufqpfawmfvSefa&;

taejzihf pwifawmfvSefygu bD'Datukd *syefwkdY ta&;r,lEkdifjcif;? r[mrdwfwyfrsm; 0ifvmygu &ckdifbufrS


0ifa&mufvmrnfudk BuKd wifo&d x
dS m;ojzihf zufqpfwu
dk zf suaf &; jynfov
Yl w
G v
f yfa&;tzGUJ csKyaf cgif;aqmifwo
Ydk nf
&ckdifwkdif;rSpwifawmfvSef&ef oabmwlqkH;jzwfcJhMuonf/ &ckdifwkdif;rS awmfvSefa&;pwif&ef qkH;jzwfcsufcsNyD;
onfESihf &ckdifumuG,fa&;wyfonf ykdrkdwdusaooyfvQKdU0SufpGm vkyfief;rsm; qufvufvkyfukdifcJhonf/110
&ckdifumuG,fa&;wyfrsm;vnf; wyfazsmufcJhNyD; awmfvSefa&;tcsufay;oHukd apmihfpm;aecJhonf/
awmfvSefa&;twGuf tzufzufrS tqifoifhjzpfaecsdefwGif ocifodef;azxHrS ay;ykdYaom 0g,mvufpufESihf
wkwt
f rsK;d om; bkaH ygufomausmu
f vufc
H avmif;&Snaf csmif;&Gm&Sd jym;awm111wGif wJi,fjzihf ajzmufzsuf
xm;Edik cf o
hJ nf/ ,if;pufjzihf uvuwm;&Sd r[mrdwpf pfXmecsKyo
f Ykd *syef\ppfa&;vIy&f mS ;rItajctaeukd wpfaeY
ESpBf urd rf eS rf eS f owif;ykEYd idk cf o
hJ jzihf xk;d ppfqif&ef &mcsaD xmifcso
D mG ;Muaom zufqpf*syefwyfrsm; Ak;H BucJ &H awmh
onf/ *syef\&dumpcef;rsm;? ppftajccHpcef;rsm; rD;avmifAkH;'PfaMumifh rIrvS zufqD;awmhonf/112
OD;csD;'dkf;tm; &ckdifacgif;aqmifrsm;u (1944)'DZifbmvqef;avmufwGif &efukefzqyv XmecsKyfokdY
apvTwNf y;D &ckid w
f idk ;f tajctaet& zufqpf*syefawmfveS &f awmhrnfjzpfaMumif; taMumif;Mum;cJo
h nf/ (1944)
ESpfukefcsdef r[mrdwfwyfwkdY\ xkd;ppfrSm &ckdifrsKd;cspfwkdY\ tultnDjzihf txl;yifatmifjrifcJhonfhtavQmuf
*syefwrdYk mS wpfaeYwpfjcm; ta&;edrv
hf mcJo
h nf/ &ckid w
f idk ;f xkt
d ajctae&Scd sed w
f iG f tdE,
d ppfynmoifMum;ae
Muaom &ckid rf sK;d cspv
f il ,frsm;onf 'DZifbm(1944)wGif NAw
d o
d QwyfzUJG (136)u wpfow
k Nf y;D wpfow
k f avxD;jzihf
113
&ckdifwkdif;okdY csay;cJhMuonf/ ueOD;qif;vmaomtzGJUrsm;rSm ausmufawmfNrdKUe,f ig;a,mufukdif;&GmwGif
OD;kdxGef;? ar*smul;114? uywdefaumhyf115? qm*sif&Syf116? ukdapmjzL? ukdomxGef;atmifwkdYu wzGJU? nDacs&Gm
tajcpkdufpcef;okdY Akdvfarmifuav;? ukdomausmf (EkdifiHawmfaumifpD0if)ukdxGef;atmifZH? rpwm*sdef;wkdY qif;cJh
onf/117 nDacs&GmteD; jcaoFhtrnfcH wkwfar*smwpfOD;? ukdcspfvSjzL? udkpHxGef;? ukdpdefxGef;jzL? Akdvfa0vm?
yef;yJacsmif;a'owGif ukpd o
H mausmw
f u
Ydk wpfzUJG qif;Ny;D toD;oD;wyfajzmufEikd cf o
hJ nf/118xkjYd yif zufqpf*syefwYdk
tm; awmfvSef&ef ausmufawmfNrdKUe,f aMumifqG,fjzL&GmESihf a&mifZl&GmMum; EGm;pm;usufwGifvnf;aumif;?
NrKd Ua[mif;NrKd Ue,f pufomG ;&GmwGiv
f nf;aumif;? b&if;? umbkid ?f ajcmufv;Hk jyL; ponfh vufeufrsK;d pkH (500)ausmf
cefY avxD;jzihf csay;cJhonf/119
NAdwdoQwkdYu odkY vufeuf&dumrsm; tultnDay;jcif;rSm ,if;wkdY\ &ckdifjynf ppfqifa&; aoe*FAsL
[m atmifjrifa&;twGufjzpfonf/ ,if;wkdY\ aoe*FAsL[m atmifjrifa&;twGuf &ckdifumuG,fa&;wyf\
tultnDukd ,lcJhjcif;jzpfonf/
t*Fvyd w
f yfw
k t
Ydk aejzifh ppfawGNrKd Uukd odr;f yku
d &f eftwGuf Zefe0g&Dv
d ukef (1945)xuf aemufrusapbJ
a&wpfykdif; ukef;wpfykdif; ppfqifa&;rsm; jyKusihf&rnf[k ppfaoemywd toD;oD;wkdYtm; TefMum;xm;onf/
(15)Ekd0ifbm(1944)wGif trSwf(15)wyfrBuD;tm; atmufygtwkdif; TefMum;onf/
(u) &ckid jf ynfwyfzUJG rsm;ukd tjcm;ppfqifrrI sm;wGif tok;H jyK&eftwGuf &ckid jf ynfudk ppfawG? rif;jym;t&yfoYkd
wkdifa&mufatmif &Sif;vif;&rnf/
(c)
ppfwaumif;ESifh aumufbZm;a'oukd xdef;odrf;xm;&rnf/
(*)
azmif;yGdKifhtil ulawmifuRef;ESihf rif;jym;wpfavQmuf\ ajrmufbuf&Sd *syefwyfrsm;ukd armif;xkwf&ef
ar,kuRef;qG,f ukvm;yef;Zif;jrpf0Srf;? ukvm;wefjrpf0Srf; ponfwkdYokdY csDwuf&rnf/ csDwufrIukd
tjrefqkH; aqmif&Guf&rnf/
(C) (15)Zefe0g&DcefYwGif avaMumif;? a&aMumif;rS ulnDAkH;BuJwkdufckdufonfukd cH,lum ppfawGNrdKUukd a&
wpfykdif;? ukef;wpfykdif;ppfqifvkyfBuH&ef wyfrsm; ay;ykdYxm;&rnf/
(i)
ppfawG? rif;jym;wpfavQmuf\ ajrmufbuf&Sda'orsm;ukd odrf;ykdufae&m,l tckdiftrmapmifhxdef;&
rnf/ &ckdfifjynfukd wdkufckduf&Sif;vif;jcif;onf trSwf(14)wyfrawmf\ qufvufcsDwufa&;twGuf
avaMumif;tajccHpcef;opfrsm; wnfaqmufEkdifvdrfhrnfjzpfkHru &ckdifjynf&Sd trSwf(28) *syef
wyfrawmfwYdk wku
d x
f w
k Nf y;D trSw(f 15)wyfrBu;D ESifh avwyfrsm;ukd a&wpfyidk ;f uke;f wpfyidk ;f ppfqif&ef

cifjrwfo,
G f

54

jrefrmEkdifiHokdY*syefwkdY 0ifvmjcif;ESihf
&ckdifa'o zufqpfawmfvSefa&;

twGuf tokH;jyKEkdifvdrfhrnf/ ,if;jyif &ckdifjynf&Sd *syefwyfzGJUrsm;ukd Armjynftv,fykdif; trSwf(14)


wyfrawmftm; ckcHwkdufckdufaprnfh ab;rSvnf; xdef;csKyfumuG,fay;Edkifvdrfhrnf pojzihf tpDtpOf
rsm; csrw
S x
f m;Ny;D &ckid jf ynfppfqifru
I dk (12)'DZifbm(1944)wGif trSw(f 25) tdE,
d wyfru ar,kuRe;f
qG,u
f dk wku
d cf u
dk jf cif;jzihf pwifco
hJ nf/ odw
Yk u
dk cf u
dk o
f nfudk trSw(f 81) taemuftmz&du wyfru
ukvm;wefjrpf0rS ;f ukd wku
d cf u
dk jf cif;tm;jzihv
f nf;aumif;? trSw(f 82)taemuftmz&duwyfru ukvm;
yef;Zif;jrpf0rS ;f ukd wku
d cf u
dk jf cif;tm;jzihv
f nf;aumif;? tultnDay;cJo
h nf/ (15)'DZifbm (1944)wGif
bl;oD;awmif\ajrmufbufEiS fh taemufajrmufbufrS csw
D ufvmaom trSw(f 82) taemuftmz&du
wyfronf bl;oD;awmifukd odrf;ykdufEdkifcJhonf/121
(26)'DZifbmvwGif trSwf(25) tdEd,wyfrrS wyfr[mrsm;onf azmif;yGdKifhtilukd odrf;ykdufEdkifcJhNyD;
pkid ;f 'ifacsmif; ajrmufbuf&dS ukvm;yef;Zif;uGi;f jyifwpfcv
k ;Hk &Sd &eforl sm;ukd &Si;f vif;okwo
f ifEikd cf o
hJ nf/ (28)'DZif
bmwGif &aohawmifESihf a&awmifuRef;ukd odrf;ykdufEdkifcJhonf/ odkYr[mrdwfwkdY xkd;ppfrsm; jyif;xefvmojzihf
*syefwkdY qkwfcGm&ef jyifqif&awmhonf/ xkdodkYqkwfcGm&mwGif OD;ynmoD[? OD;pdEm? bkHaygufomausmfwkdYtm;
ac:aqmif&ef &nf&,
G cf sujf zihf OD;pdEm tm; tus,cf sKyjf zihf csKyx
f m;Ny;D OD;ynmoD[ESifh bkaH ygufomausmw
f t
Ydk m;
rdrdwdkYESihfvkdufyg&ef (25)'DZifbm(1944)aeYeHeufwGif ajymMum;xm;NyD;jzpfonf/ xkdYaMumifh OD;ynmoD[ESihf
bkHaygufomausmfwkdYwkdifyifum *syeftm; tcsdefrSpwif awmfvSefrS&awmhrnf[k oabmwlqkH;jzwfum
(31) 'DZifbm(1944)aeYnwGifyif ,if;wkdYaexkdif&m jya';ESihf (2)zmvkHcefYa0;aom *syefppfXmecGJ wpfck&Sd&m
ausmif;wku
d &f mG okYd 0ifa&mufwu
dk cf u
dk o
f nf/ xkn
d rSmyif Akv
d
f x
dk eG ;f ? Akv
d Mf umvSatmif? arul;wkYd OD;aqmifaom
&ckid u
f muG,af &;wyfom;tcsKUd jya';okaYd &mufvmcJNh y;D pDpOfxm;onft
h wkid ;f (31)'DZifbm(1944)wGif &ckid w
f idk ;f
122
zufqpfawmfvSefa&; pwifawmhonf/
jya';rSwqifh NrdKUa[mif;NrdKUe,f tBuD;awmfr&Gm (crGD;aus;&Gm)okdYajymif;a&TUum a&SUvkyfief;pOfESihfywf
ouf aqG;aEG;Muonf/ xkdaqG;aEG;yGJrS MuLwyfzGJUESihf jcaoFhatmif ajymufusm;wyfzGJU[l zGJUpnf;cJhonf/
MuLajymufMum;wyfzUJG ukd Akv
d Mf umvSatmifu OD;aqmif jcaoFah tmifajymufusm;wyfzUJG ukd bkaH ygufomausmu
f
OD;aqmifonf/ a&SUwef;ppfrsuEf mS okx
Yd u
G &f ef wm0efudk bkaH ygufomausmu
f wm0ef,v
l u
dk o
f nf/ NrKd Ua[mif;rS
aygufawmbufoYdk bkaH ygufomausmw
f Ydk qufvufxu
G cf mG vmcJo
h nf/ aygufawmwGif OD;pH*;dk atmifwrYdk o
d m;pk
tultnDjzihf zufqpf*syefw\
Ydk owif;rsm; &cJo
h nf/ bkaH ygufomausmw
f \
Ydk 0g,mvufpufjzihf r[mrdwpf pf
XmecsKyo
f Ydk owif;ykrYd aI Mumihf *syefwYdk Ak;H BucJ &H Ny;D aygufawmESit
hf eD;wpf0u
dk af e&m tESt
YH jym;rS *syefwq
Ydk w
k cf mG
123
&um Zefe0g&Dvqef; (1945)wGif aygufawmukd bkHaygufomausmfwkdY odrf;ykdufEdkifcJhonf/
Akv
d Mf umvSatmif OD;aqmifaom MuLajymufusm;wyfzUJG onf NrKd Ua[mif;NrKd Ue,fbufoYdk wm0ef,cl &D;xGuf
cJhonf/ NrdKUa[mif;NrdKUe,f qufoGm;&Gm&Sd ukdbpHukd taMumif;Mum;qufoG,fum AkdvfpHvSwyfcGJu a&SUajy;wyf
tjzpf qufomG ;&Gmukd odr;f yku
d cf o
hJ nf/ qufomG ;&GmwGif ppfawGNrKd UrS &ckifd t
f rsK;d om; ynmwwfvBl u;D (40)cefu
Y dk
jyefay;tjzpf zrf;qD;ac:aqmifomG ;&ef pDpOfaecsed Ef iS w
fh ;dk ojzihf xkv
d Bl u;D rsm;tm; u,fwifEidk cf o
hJ nf/ qufomG ;
&GmwGif ar*smul;u 0g,mvufpufjzihf awmif;tdEd,r[mrdwf ppfXmecsKyfrS &dum? aq;0g;rsm; avxD;jzihf
csay;cJo
h nf/ qufomG ;&GmwGiyf if &ckid u
f muG,af &;wyfudk ]]&ckid rf sK;d cspw
f yfrawmf}}[k trnfay;Ny;D Akv
d
f x
dk eG ;f rSm
rsKd;cspfwyfrawmf\ wyfcGJacgif;aqmif? AkdvfMumvSatmifrSm rsKd;cspfwyfrawmf\ ppfwm0efcHjzpfvmonf/
ajymif;jym&GmwGif XmecsKyfwnf uywdefaumhyfESihf qm*sif&SyfwkdYu 0g,mvufowif;rsm;ukd tdEd,r[mrdwf
ppfXmecsKyo
f Ydk ykcdY o
hJ nf/ ,if;XmecsKyrf aS e zufqpf*syefwu
Ydk dk ql;&pfacsmif;wku
d yf ?JG ajymif;jymwku
d yf ?JG [if;ca&mf
124
wkdufyGJrsm;qifETJum ppfawGckdifrS *syefrsm;ukd armif;xkwfEdkifcJhonf/
(2)Zefe0g&D (1945)wGif avaMumif;Munhfuif; tajrmufwyfrS t&m&SdwpfOD;u teD;tyg;wGif &efol
t&dyftajcMunhf&if; &efolt&dyftajc rawGU&ojzihf ppfawGNrdKUwnfhwnhf av,mOfuGif;ay:okdY av,mOfxkd;
qif;cJo
h nf/ teD;tyg;&Sd &Gmom;rsm; owif;ay;csut
f & t*Fvyd w
f rYdk a&mufrD (2)&ufcefu
Y yif *syefwq
Ydk w
k cf mG
125
oGm;NyD;jzpfonf/

cifjrwfo,
G f

55

jrefrmEkdifiHokdY*syefwkdY 0ifvmjcif;ESihf
&ckdifa'o zufqpfawmfvSefa&;

&ckdifwkdif; ppfrsufESm tBuD;us,fqkH;wkdufyGJjzpfaom ajrykHNrdKUe,f uefYaumfacsmif;pcef;odkY &ckdifwkdif;


ajrmufykdif; ppfrsufESmrS qkwfcGmvmaom *syefppfwyfrS wyfr[m(2)ck a&mufvmNyD; tckdiftrmwyfqGJum
acgif;rmrmjzihf ckcw
H u
dk cf u
dk af ejyefojzihf r[mrdww
f yfu Munf;? a&? avwyfrsm;jzihf Zefe0g&Dv
d v,frS azazmf
126
0g&Dvukex
f d &ufaygif;(40)ausmw
f idk f jyif;jyif;xefxefwu
dk cf u
dk cf &hJ onf/ uefaY umfacsmif;wku
d yf w
JG iG f &ckid rf sK;d
cspfwyfzGJUrsm;u xda&mufpGm yg0ifulnDwkdufckdufay;Muonf/ ajrykHNrdKUe,ftwGif;&Sd ajrykHjrpfurf;wpfavQmuf
awmawmifrsm;wGif cHwyfrsm;? uwkwfrsm;? tajrmufypfusif;rsm; wnfaqmufvQuf tckdiftrmwyfqGJaeMu
aom *syefwyfrsm;ukd r[mrdwfwyfrS NzdKcGif;Edkif&eftwGuf &ckdifajymufusm;rsm;u owif;ay;ykdYjcif;? urf;wuf
a&,Ofrsm;qdkufuyfEdkif&ef aqmif&Gufay;jcif;wkdYjyKvkyfay;cJhonf/ uefYaumfacsmif;wkdufyGJwGif *syefwyfom;
(2000)cefY xdckdufusqkH;NyD;? tajrmuf(6)vuf? ppfarmfawmf(14)pif;? tjcm;ypnf;yp,tajrmuftjrm;ukd
r[mrdwfwyfrS &cJhonf/ r[mrdwfwyfom;(600)usqkH;cJhonf/127
ajrykHwkdufyGJNyD;aemuf &ckdifwkdif; rsKd;cspfwyfrawmfwyfzGJUrsm;ukd jya';okdY qkwfcGm&ef trdefYay;onf/
wyfzGJUacgif;aqmifrsm;u qufvufcsDwuf&ef qE&SdMuonf/ jya';wGif pkNyD; vufeufcs&ef r[mrdwfXmecsKyf
rS TefMum;xm;NyD;jzpfonf/ &ckdifwkdif;rsKd;cspfArmhwyfrawmfwyfzGJUrsm;onf jya';wGif vufeufcs&ef qEr&Sd/
NAw
d o
d QwyfzUJG (136)ESifh vufeufcsa&; rcsa&; tawmfyif aphpyfaqG;aEG;,lMu&onf/ tdE,
d &Sd uko
d ed ;f azxHrS
vufeufcs&ef vufeufrcsu Armjynfr zufqpfawmfvSefa&;twGuf tcuftcJjzpfrnf pkd;&drf&aMumif;
wkaYd Mumifh vufeufrsm; r[mrdww
f x
Ykd H jyeftyf&efvadk Mumif; 0g,mvufpufjzihf awmif;yefajymMum;csuaf &muf
vmonf/ odjYk zpf &ckid rf sK;d cspaf jymufusm;wdo
Yk nf vufeuftcsKUd w0ufudk r[mrdww
f x
Ydk H jyeftyfvu
dk &f onf/
vufeufrsm;ukd (7)azazmf0g&D (1945)wGif jyeftyfcJhonf/ wkdufyGJrsm;rS &&Sdaomvufeufrsm;ukd rtyfyJ
0Sufxm;vkdufMuonf/ vufeufrsm; jyeftyf&mwGif r[mrdwfwkdYxHrS csay;aom vufeufta&twGufxuf
ykt
d yfcjhJ cif;jzihf r[mrdww
f x
Ydk rH S csay;aomvufeufta&twGux
f uf ykt
d yfcjhJ cif;jzihf r[mrdww
f t
Ydk m; Armjynfr
128
zufqpfawmfvSefa&;twGuf t,kHoGif;vkdufjcif;yifjzpfonf/
OD;kdxGef;ESihfausmufjzLrS ukdbapmwkdY tquftoG,f&NyD; ukdbapm? AkdvfarmifapmjzL? AkdvfapmxGef;?
Akv
d af tmifapmwkYd tdE,
d ppfynmoif,cl MhJ uonf/ Zefe0g&D(1945)wGif trf;ESihf 'g;vufNrKd Ue,fMum;&Sd rJvuf
armif;wGif Akdvfbapm? AkdvfatmifjzL? AkdvfapmxGef;? Akdvfatmifapm? t*FvdyfppfAkdvfESpfOD;wkdY avxD;jzihf qif;cJh
Muonf/ rJvufarmif;&Sd Akdvfa&Trif; OD;aqmifaom csif;trsKd;om; ajymufusm;wyfukd ppfynmoifMum;onf/
rJvufarmif; ta&SUajrmufa'gif&h dS tvkaH xmifpcef;wGif rJacsmif;? Muuf0ifovk;H ? aum0? w,facsmif;? useaf csmif;?
trf;zsm;? wG,af csmif;wkrYd S csi;f trsK;d om; (73)OD;yg0ifaom ajymufusm;wyfzUJG u 'g;vufe,fwiG f wyfpaJG eaom
*syef(6000)&Sdaom wyfukd wkdufckdufMuonf/ zufqpfawmfvSefa&;umvtwGif; ppfulrsm; a&mufvmNyD;
ulnDwkdufckdzufay;ojzihf trf;NrdKUe,ftwGif;&Sd *syefwkdYukd wkdufckdufacsrIef;EdkifcJhonf/ xkdrSwqifh trf;NrdKUe,f
wGi;f acsmif;? ukx
d w
l iG f pcef;csNy;D trf;ta&SUbufe,frsm;jzpfaom bk;d uefvef;? ijy,fawmifaZmuf? Zif>yefpcef;?
Muufa&pcef;? ukH;BuD;pcef;xd *syefrsm;tm; qufvufwkdufckdufcJhonf/ ppfaMumif;wpfckrSm urf;eD? trf;?
a&wkd;awmif? rJawmifajc&if;? aeumawmif? 'vufe,f? uGrf;0-"m;awmif? ausm&Gm? ukd;vH? oifykef;awm&Sd
*syefrsm;udk wkdufckdufdMuonf/ ajrykHNrdKUe,ftydkfif pHif;ESihf ajrykHajrmufykdif;bufokdYvnf; oGm;a&mufwkdufckduf
Mu&onf/ xkad jymufusm;wyfzUJG ukd ZGev
f (1945)wGif r[mrdww
f yftrSw(f 136)rS ar*smuif;bvfvma&muf
129
urf;BuD;a'gifhwGif pkkH;NyD; wyfukd zsufodrf;vkdufonf/
r[mrdww
f yfrS ausmufjzLNrKd Uukd (21)Zefe0g&DwiG f a&wyf? avwyf? ulnyD pfcwfrrI sm;\ tumtuG,f
jzihf odrf;ykdufEkdifcJhonf/ &rf;NAJuRef;wpfckvkH;ukd (22)azazmf0g&DwGif odrf;ykdufEdkifcJhonf/ rmefatmifuRef;ukd
(26) azazmf0g&DwGif odrf;EdkifcJhonf/130
&ckdifwkdif;awmifykdif; oHwGJckdif zufqpf*syefawmfvSefa&;ukd ukdoef;armif? ukdomxGef;atmifwkdY
acgif;aqmif qifETJcJhonf/ oHwGJckdiftaejzihf Akdvf&efatmifwyfqkwfcGmcsdef ZGefv(1942)uyif zufqpf
awmfveS af &; vQKUd 0Suaf jratmuftzGUJ ukd zGUJ pnf;xm;cJNh y;D jzpfonf/ oHwNJG rKd Ue,f\awmifyidk ;f aus;&Gmrsm; pnf;k;H

cifjrwfo,
G f

56

jrefrmEkdifiHokdY*syefwkdY 0ifvmjcif;ESihf
&ckdifa'o zufqpfawmfvSefa&;

a&;ukd uko
d ef;armifu wm0ef,Nl y;D ajrmufbufyidk ;f aus;&Gmrsm;ukd OuXOD;a&TBuKd iEf iS fh tzGUJ 0if OD;&efBu;D atmif
wku
Yd wm0ef,pl nf;k;H cJo
h nf/ okaYd omf OD;a&TBuKd i\
f wm0ef a&SmifvrJT aI Mumihf zufqpfawmfveS af &; ajratmuftzGUJ
csKyf\ TefMum;vTmrsm;? vkyfief;pOfrsm;ukd awmfvSefa&;tzGJU0ifrsm; rod&SdcJh&bJ XmecsKyfESihftquftoG,f
jywfawmufcJh&onf/ xkdYaMumifh Mo*kwf(1944)wGif ukdoef;armif &efukefokdYoGm;a&mufqufoG,fcJhavonf/
ukdoef;armif oHwGJokdY jyefa&mufNyD;aemuf OD;a&TBudKifae&m OD;atmifjrtm; tpm;xkd; pnf;kH;a&;vkyfief;ukd
qufvufvyk u
f ikd cf o
hJ nf/ wku
d cf u
dk af &;wyfzUJG rsm;ukv
d QKUfd 0Suzf UJG pnf;um vufeufrsm; 0,f,pl ak qmif;cJMh uonf/131
Ekd0ifbm(1944)wGif q&mawmf OD;auo&m"dywdd &efukefokdY xyfrHoGm;a&mufNyD; zufqpfqefYusifa&;
tzGJUcsKyf(attufzftkd)ESifh qufoG,fcJhonf/ azazmf0g&D (1945)wGif q&mawmf oHwGJokdY jyefa&mufvmcJhNyD;
q&mawmfO;D aqmif oHwNJG rKd Ue,f c&rf;armfaus;&Gm vufcw
k jf ym;wGif tpnf;ta0;jyKvyk u
f m zufqpfawmfveS f
a&;wm0efrsm;ukd cGaJ 0Muonf/ r[mrdww
f yfEiS hf tquftoG,,
f &l ef ppfawGoYkd qufo,
G af &;wm0efjzihf vQKUd 0Suf
ajratmuf t zG J Y \ twG i f ; a&;rS L ;? uk d o mxG e f ; atmif t m; apvT w f & ef v nf ; aumif ; ? OD ; armif p d e f t m;
r[mrdww
f yfEiS fh oHwcJG kid af wmfveS af &;tzGUJ wkYd qufo,
G &f mwGif qufom;tjzpfvnf;aumif; wm0efrsm;ay;tyf
cJo
h nf/ r[mrdww
f yfwYdk qufo,
G af &;wm0ef,
l a&muf&o
dS mG ;aom uko
d mxGe;f atmifEiS fh OD;armifped w
f rYdk w
S qifh
oHwGJNrdKUe,f&Sd *syefwyftaetxm;jy ajrykHrsm; awmifukwfacsmif;wpfavQmuf&Sd *syefwyftaetxm;jy ajrykH
rsm;ukd qufoG,fay;tyfEkdifcJhojzihf *syefrsm;\wyfpcef;rsm;ukd r[mrdwfwkdY wduspGm AkH;BuJEdkifcJhonf/132
xko
d aYdk vwyfrS wduspmG wku
d cf u
dk Ef ikd rf aI Mumifh *syefwyfonf awmifuw
k v
f rf;rS qkwcf mG &ef tpDtpOfudk
zsufodrf;NyD; oHwGJckdkif0ef OD;xGef;pdef acgif;aqmifaom tpkd;&tzGJU0ifvlBuD;rsm;ESihf ,if;wkdY\rdom;pkrsm;ukdyg
wpfygwnf; ac:aqmifNy;D *Gacsmif;vrf;rS rwfv(1945)wGif qkwcf mG oGm;cJo
h nf/ ,if;wkEYd iS t
hf wl awmfveS af &;
acgif;aqmifukdoef;atmifvnf; vkdufygoGm;cJh&m oHwGJNrdKUrS qufom;jzihf ]]jrefrmjynf Armhwyfrawmf ppfOD;pD;
csKyfu zufqpf*syeftm; awmfvSefwkdufckduf&ef aMujimpmwef;}}ukd ukdoef;armifxHay;ykdYEdkifcJhojzihf *syefwyf
em;ae&m ukdif;ckH&GmwGif (27){NyD (1945) ukdoef;armif OD;pD;aom ajratmufawmfvSefa&;tzGJU0ifrsm;u
*syefuifaywkdifESpfOD;ukd owfjzwfjcif;jzihf oHwGJckdif zufqpf*syefawmfvSefa&;ukd twdtvif; pwifcJhonf/
zqyvtzGJUcsKyfrS *syefawmfvSefa&;ukd qifEGJaeNyDjzpfaMumif; *GNrdKUe,fawmfvSefa&;acgif;aqmif ukdoef;armif
xHoYdk qufvufowif;ay;ykcYd o
hJ nf/ xkaYd Mumihf *syefrsm;ukd ,if;wkq
Yd w
k cf mG &mvrf;wpfavQmufwiG f okwo
f ifEikd cf hJ
onf/ r[mrdwfwkdYonf (28){NyD (1945)wGif awmifukwfNrdKUudk vnf;aumif;? (9)arvwGif oHwGJNrdKUukdvnf;
aumif;? (13)arvwGif *GNrKd Uudv
k nf;aumif; odr;f yku
d Ef ikd cf o
hJ nf/ odjYk zihf &ckid jf ynfwpf0rS ;f vk;H *syefvufatmuf
133
rS vGwfajrmufcJh&ayonf/
&ckifd w
f idk ;f wGif *syefwu
Ydk dk wku
fd x
f w
k cf NhJ y;D d ar*smuku Akv
d pf o
H mausm?f Akv
d o
f mausm?f Akv
d af rmifuav;?
Akv
d o
f mxGe;f atmifwu
Ydk dk tdE,
d odjYk yefac:oGm;cJo
h nf/ r[mrdww
f u
Ydk Akv
d pf o
H mausmw
f t
Ydk m; jrefrmjynfr zufqpf
awmfveS af &;twGuf uln&D ef bk&ifaumfr&Siaf y;&ef vsmxm;aMumif; urf;vSr;f cJo
h nf/ okaYd omf Akv
d pf o
H mausmf
wku
Yd wpfO;D rSvufrcHbJ rNy;D jywfao;aom jrefrmEkid if H zufqpfawmfveS af &;uko
d m qufvufvyk u
f idk v
f adk Mumif;
134
ajymNyD;jyefcJhMuonf/
'kw,
d urmppfrjzpfru
D yif &ckid w
f idk ;f &if;om;wkYd Ekid if aH &;todpw
d "f mwfrsm; Ed;k Mum;cJNh y;D jzpfonf/ yxr
ausmif;om;oydw?f 'kw,
d ausmif;om;oydww
f aYdk Mumihf &cdik jf ynfov
l x
l w
k pf&yfv;Hk e,fcsUJ qefu
Y siaf &;? trsK;d om;
vGwaf jrmufa&;wku
d yf 0JG ifvpdk w
d f jyif;xefcMhJ uonf/ xkaYd Mumifh &ckid w
f idk ;f vk;H qkid &f m wkid ;f &if;om;tpnf;tk;H Bu;D
\ OD;aqmifru
I dk cH,u
l m ArmjynfrrS e,fcsUJ qefu
Y siaf &;tiftm;pkrsm;ESifh qufo,
G pf nf;k;H vIy&f mS ;rIrsm; &Scd MhJ u
onf/ ppfawGckdif ajratmufawmfvSefa&;tzGJUukdvnf; zGJUpnf;cJhonf/ xkdtcsdef t*FvdyftkyfcsKyfa&;ysufNyD;
*syefwkdY0ifvmcJhonf/ &ckdifwkdif;&if;om;wkdYtaejzihf xkdpOfu jrefrmjynfr e,fcsJUqefYusifa&;tiftm;pkrsm;ESihf
tquftoG,f jywfawmufaecsed jf zpfojzihf *syef0ifvmvQif rnfoq
Ykd ufvufvyk u
f idk q
f ufqMH urnfudk rdrw
d Ydk
zmomaqG;aEG;cJMh uonf/ &ckid w
f idk ;f &if;om;wko
Yd nf *syef0ifvmygu *syefEiS ahf cwomvufwNJG y;D wpfcsed cf sed w
f iG f
jyefvnfawmfvSefrnf[k cH,lxm;cJhonf/ xkdYaMumihf *syef0ifvmcsdefwGif *syefESifh[efjyom aygif;NyD; zufqpf

57

cifjrwfo,
G f

jrefrmEkdifiHokdY*syefwkdY 0ifvmjcif;ESihf
&ckdifa'o zufqpfawmfvSefa&;

awmfvSefa&;twGuf &ckdifajymufusm;wyfudk zGJUpnf;cJhonf/ xkdYaemuf zufqpfawmfvSefa&;twGuf jynfyokdY


xGufcGmoGm;aom ocifodef;azrSwqifh tdEd,&Sd r[mrdwfwkdYESihf tquftoG,fjyKvkyfNyD; zufqpf*syeftm;
awmfvSefcJhonf/
1/
2/
3/
4/
5/
6/
7/
8/
9/
10/
11/
12/
13/
14/
15/
16/
17/
18/
19/
20/
21/
22/
23/
24/
25/
26/
27/
28/
29/
30/
31/
32/

rEkApdef? olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf pmwrf;? (vufESdyfpufpmrl) pm-15/ aemifukd;um;vQif


Apdef? olYuRefrcH [k twkdTef;rnf/
Apdef? olYuRefrcH pm-23
jynfe,fjzpfpOforkdif; ('kwd,wGJ) (vufESdyfpufpmrl) pm-27-28 aemifukd;um;vQif jynfe,f
jzpfpOforkdif;('k) [k twkdTef;rnf/
Apdef? olYuRefrcH pm 25
OD;atmifZHa0? armifuHxl;rSwfpk(vufESdyfpufpmrl) pm-15 aemifukd;um;vQif atmifZHa0
armifuHxl;rSwfpk[k twkdTef;rnf/
Apdef? olYuRefrcH pm-38
OD;atmifZHa0? armifuHxl;rSwfpk pm-37
Apdef? olYuRefrcH pm-48
bkHaygufomausmfESihf awGUqkHar;jref;csuf (12-2-97)
Apdef? olYuRefrcH pm-50
bkHaygufomausmfESihf awGUqkHar;jref;csuf
Apdef? olYuRefrcH pm-50
Apdef? olYuRefrcH pm-50-52
OD;atmifZHa0? armifuHxl;rSwfpk pm-40? 41
Apdef? olYuRefrcH pm-52
jynfe,fjzpfpOforkdif; ('kwd,wGJ) pm-30
OD;bpH? &ckdifwkdif;&if;om;rsm;ESifh jrefrmEdkifiH\ vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI (&efukef? rkd;rif;pmay?
1996) pm-66 aemifukd;um;vsuf bpH? &ckdifESihfjrefrmhvGwfvyfa&;[k twkdTef;rnf/
jynfe,fjzpfpOforkdif; ('kwd,wGJ) pm-30-31
Apdef? olYuRefrcH pm-52
Frank Owen- Burma P. 17

OD;bpH? &ckdifESifh jrefrmhvGwfvyfa&; pm-78


jynfe,fjzpfpOforkdif; ('kwd,wGJ) pm-35
OD;bpH? &ckdifESifh jrefrmhvGwfvyfa&; pm-80
Martial Law

bkHaygufomausmf? awmfvSefa&;c&D;0,f(1) (&efukefoEmatmifpmay? 1973) pm-69aemifukd;


um;vQif bkHaygufomausmf? awmfvSefa&;(1) [k twkdTef;rnf/
Apdef? olYuRefrcH pm-51
Rajput

Apdef? olYuRefrcH pm-52


Apdef? olYuRefrcH pm-53-54
Apdef? olYuRefrcH pm-55
bpH? &ckdifESihf jrefrmhvGwfvyfa&; pm-82-83
Divide and Rule

58

cifjrwfo,
G f
33/
34/
35/
36/
37/
38/
39/
40/
41/
42/
43/
44/
45/
46/
47/
48/
49/
50/
51/
52/
53/
54/
55/
56/
57/
58/

59/
60/
61/
62/
63/
64/
65/
66/
67/
68/
69/
70/

jrefrmEkdifiHokdY*syefwkdY 0ifvmjcif;ESihf
&ckdifa'o zufqpfawmfvSefa&;

bkHaygufomausmfESihf awGUqkHar;jref;csuf
bkHaygufomausmfESihf awGUqkHar;jref;csuf
Arakan Defence Force

OD;pHomausmfESihf awGUqkHar;jref;csuf (3-10-97)


Volunttior

jynfe,fjzpfpOforkdif; ('kwd,wGJ) pm-48


Nagami

cif&D? rDemrDuDuef;? pm-178


ocifwifjr? bkHb0rSmjzihf (&efukef? woufwmpmay? 1974) pm-412 aemifukd;um;vQif wifjrbkHb0 [k twkdTef;rnf/
ocifwifjr? bkHb0 pm-413
OD;pHazmfESihf awGUqkHar;jref;csuf (10-8-96)
OD;pHazmfESihf awGUqkHar;jref;csuf
wifjr? bkHb0 pm-415
bpH? &ckdifESifh jrefrmhvGwfvyfa&; pm-96
wifjr? bkHb0 pm-416
Imperial Bank

bkHaygufomausmfESihf awGUqkHar;jref;csuf
bpH? &ckdifESifh jrefrmhvGwfvyfa&; pm-106
OD;omausmf (EkdifiHawmfaumifpD0if-Nidrf;) ESihf awGUqkHar;jreff;csuf (11-4-97)
Subhas Chandra Bosc

Apdef? olYuRefrcH pm-67


Takasni

bpH? &ckdifESifh jrefrmhvGwfvyfa&; pm-116-117


bkHaygufomausmfESihf awGUqkHar;jref;csuf
bkHaygufomausmfESihf awGUqkHar;jref;csuf
oef;oef;OD;? jrefrmhvw
G v
f yfa&;BuKd ;yrf;rIorkid ;f wGif &ckid w
f idk ;f &if;om;wk\
Yd tcef;u@? r[m0dZm bGJY
twGuf wifoiG ;f aomusr;f ? &efuek w
f uov
kd ?f 1992? pm-82/ aemifu;dk um;vQif jrefrmhvw
G v
f yf
a&;wGif &ckdifwkdif;&if;om;wkdY\tcef;u@[k twkdTef;rnf/
oef;oef;OD;? jrefrmhvGwfvyfa&;wGif &ckdifwkdif;&if;om;wkdY\ tcef;u@ pm-60
bpH? &ckdifESifh jrefrmhvGwfvyfa&; pm-149-151
Armhacwfowif;pm- (13-11-42)
OD;atmifZHa0? armifuHxl;rSwfpk pm-118
bpH? &ckdifESifh jrefrmhvGwfvyfa&; pm-159
Colonel Miyazaki
Mr. Sakata

bpH? &ckdifESifh jrefrmhvGwfvyfa&; pm-161


bpH? &ckdifESifh jrefrmhvGwfvyfa&; pm-161-162
Tajima
Koga

bpH? &ckdifESifh jrefrmhvGwfvyfa&; pm-163? 165

59

cifjrwfo,
G f
71/
72/
73/
74/
75/
76/
77/
78/
79/
80/
81/
82/
83/
84/
85/
86/
87/
88/
89/
90/
91/
92/
93/
94/
95/
96/
97/
98/
99/
100/
101/
102/
103/
104/
105/
106/
107/
108/
109/
110/

jrefrmEkdifiHokdY*syefwkdY 0ifvmjcif;ESihf
&ckdifa'o zufqpfawmfvSefa&;

Nagami
Miki

jynfe,fjzpfpOforkdif; ('kwd,wGJ) pm-48


Home Guard

bpH? &ckdifESifh jrefrmhvGwfvyfa&; pm-168


bpH? &ckdifESifh jrefrmhvGwfvyfa&; pm-172
armifcspfyef(jkrefrmjyef)? jrefrmhajrodkY *syefxkd;ppf (&efukef? jrefrmjynfpmtkyfwkduf? 1965) pm346-347 aemifukd;um;vQif cspfyef*syefxkd;ppf[k twkdTef;rnf/
bpH? &ckdifESifh jrefrmhvGwfvyfa&; pm-175-176
bpH? &ckdifESifh jrefrmhvGwfvyfa&; pm-177
Majca Crew

bpH? &ckdifESifh jrefrmhvGwfvyfa&; pm-177


bpH? &ckdifESifh jrefrmhvGwfvyfa&; pm-178-180
bpH? &ckdifESifh jrefrmhvGwfvyfa&; pm-181-182
bpH? &ckdifESifh jrefrmhvGwfvyfa&; pm-182
bpH? &ckdifESifh jrefrmhvGwfvyfa&; pm-183
bpH? &ckdifESifh jrefrmhvGwfvyfa&; pm-183-184
bpH? &ckdifESifh jrefrmhvGwfvyfa&; pm-185
bpH? &ckdifESifh jrefrmhvGwfvyfa&; pm-187-190
bpH? &ckdifESifh jrefrmhvGwfvyfa&; pm-193
wifjr? wdkif;q,fwkdif; pm-91
OD;omausmf (EkdifiHawmfaumifpD0if-tNidrf;pm;)ESihfawGUqkHar;jref;csuf
OD;omausmf (EkdifiHawmfaumifpD0if-tNidrf;pm;)ESihfawGUqkHar;jref;csuf
jynfe,fjzpfpOforkdif; ('kwd,wGJ) pm-61
jynfe,fjzpfpOforkdif; ('kwd,wGJ) pm-62
bkHaygufomausmfESihf awGUqkHar;jref;csuf
jynfe,fjzpfpOforkdif; ('kwd,wGJ) pm-61
Capt. Honji

OD;omausmf (EkdifiHawmfaumifpD0if-tNidrf;pm;)ESihfawGUqkHar;jref;csuf(11-4-97)
OD;atmifZHa0? armifuHxl;rSwfpk pm-113
OD;pHomausmfESihf awGUqkHar;jref;csuf
OD;atmifZHa0? armifuHxl;rSwfpk pm-113
bkHaygufomausmfESihf awGUqkHar;jref;csuf
OD;pHomausmfESihf awGUqkHar;jref;csuf
OD;pHomausmfESihf awGUqkHar;jref;csuf
bkHaygufomausmfESihf awGUqkHar;jref;csuf
wifjr? wdkif;q,fwkdif; pm-92
OD;pHomausmfESihf awGUqkHar;jref;csuf
OD;bpH? &ckdifESifh jrefrmhvGwfvyfa&; pm-272
oef;oef;OD;-jrefrmhvGwfvyfa&;BudK;yrf;rIorkdif;wGif &ckdifwkdif;&if;om;wkdY\tcef;u@ pm-83
bkHaygufomausmfESihf awGUqkHar;jref;csuf

60

cifjrwfo,
G f
111/
112/
113/
114/
115/
116
117/
118/
119/
120/
121/
122/
123/
124/
125/
126/
127/
128/
129/
130/
131/
132/
133/
134/

jrefrmEkdifiHokdY*syefwkdY 0ifvmjcif;ESihf
&ckdifa'o zufqpfawmfvSefa&;

jym;awm-yifv,furf;em;wGif awGU&aomuepkdawmuJhokdY tyifrsm;jzpf &GHUrsm;vlwpf&yfxd


eufojzihf rdausmif;rrsm;om OOavh&Sdaom xlxyfonfhawmwpfrsKd;
bkHaygufomausmfESihf awGUqkHar;jref;csuf
wifjr? wdkif;q,fwkdif; pm-93
Major Crew
Capt. Crop
Sur. Sharp

OD;omausmf (EkdifiHawmfaumifpD0if-tNidrf;pm;)ESihfawGUqkHar;jref;csuf
OD;pHomausmfESihf awGUqkHar;jref;csuf
jynfe,fjzpfpOforkdif; ('kwd,wGJ) pm-67
armihfbufweftpD&ifcHpm (&efukefumuG,fa&;0efBuD;Xme 1957) pm-277? aemifukd;um;vQif
armifhbufweftpD&ifcHpm[k twkdTef;rnf/
armihfbufweftpD&ifcHpm ? pm-278
bkHaygufomausmfESihf awGUqkHar;jref;csuf
bkHaygufomausmf-awmfvSefa&;(1) pm-153-157
bpH? &ckdifESifh jrefrmhvGwfvyfa&; pm-294-296
armihfbufweftpD&ifcHpm ? pm-284
jynfe,fjzpfpOforkdif; ('kwd,wGJ) pm-69
(c) wdkif;q,fwkdif; pm-96
wifjr? wdkif;q,fwkdif; pm-96
OD;pHomausmfESihf awGUqkHar;jref;csuf
wifjr? wdkif;q,fwkdif; pm-98
armihfbufweftpD&ifcHpm ? pm-284
oef;oef;OD;-jrefrmhvGwfvyfa&;BudK;yrf;rIorkdif;wGif &ckdifwkdif;&if;om;wkdY\tcef;u@ pm-81
oef;oef;OD;-jrefrmhvGwfvyfa&;BudK;yrf;rIorkdif;wGif &ckdifwkdif;&if;om;wkdY\tcef;u@ pm-82
oef;oef;OD;-jrefrmhvGwfvyfa&;BudK;yrf;rIorkdif;wGif &ckdifwkdif;&if;om;wkdY\tcef;u@
pm-82-83
OD;pHomausmfESihf awGUqkHar;jref;csuf

cifjrwfo,
G f

61

jrefrmEkdifiHokdY*syefwkdY 0ifvmjcif;ESihf
&ckdifa'o zufqpfawmfvSefa&;

jyefvnfo;Hk oyfcsuf
t*FvdyfwkdYonf jrefrmwpfEkdifiHvkH;ukd (1885)rS pwif uRefjyKodrf;ykdufcJhygonf/ xkdtcsdefrSpwif
jrefrmEdik if &H dS wkid ;f &if;om;aygif;pkw
H o
Ydk nf t*Fvyd w
f t
Ydk m; jyefvnfawmfveS &f ef tcsed jf ynhBf uKd ;pm;tm;xkwcf MhJ u
onf/ yxrausmif;om;oydwf? 'kwd,ausmif;om;oydwfwkdYaMumihf ausmif;om;rsm; jrefrmEdkifiHa&;avmuokdY
0ifvmNy;D e,fcsUJ \zdEydS rf rI sm;ukd wGe;f vSe&f ef BuKd ;yrf;cJMh uonf/ e,fcsUJ t*Fvyd t
f m; awmfveS &f ef jynfytultnD
ukdvnf; &SmazGaecJhMuonf/ xkdtcsdef *syefwkdYuvnf; tm&Sta&SUykdif;ukd odrf;a&;wGif jrefrmEdkifiHonf ppfa&;
t& tcsut
f csmusojzihf jrefrmEdik if t
H m; odr;f yku
d Ef ikd &f ef vkv
d m;vQu&f o
dS nf/ xkaYd Mumifh a'gufwmuku
d q
l t
l m;
oGm;pkdufq&mtjzpfjzihf jrefrmEdkfifiH\tajctaeukd avhvm&efBudKwifapvTwfxm;cJhcsdefvnf; jzpfonf/
a'gufwmuku
d q
l El iS fh ocifA[de;f tp&Sad om wkAYd rmtpnf;tk;H rS jrefrmvli,frsm; &if;ES;D pGm qufqrH cd MhJ uonf/
xkrd w
S qifh jrefrmvli,frsm; (1941)rSpwif *syefEidk if w
H iG f ppfynmoifMum;cJMh u&m 'kw,
d urmppfBu;D jzpfvm
csdef ,kd;',m;EkdifiH befaumufNrdKU ArmhvGwfvyfa&;wyfrawmfukd zGJUpnf;NyD; *syefwyfrawmfESifhvufwGJ
jrefrmEdkifiHodkY (1942)wGif 0ia&mufcJhMuonf/ ,fi;okdY0ifrvmrDuyif jrefrmEkdifiHwGif;okdYa&muf &efukefukd
odr;f Ny;D csed w
f iG f jrefrmhvw
G v
f yfa&; aMujimay;rnf[k jrefrmESihf *syefwu
Ydk wd&cdS MhJ uonf/ *syefwYdk jrefrmEdik if w
dH iG ;f
okYd a&mufvmaomtcgwGiu
f m; vGwv
f yfa&;raMujimay;ko
H mru jrefrmjynfov
l x
l u
k ykd g ESyd pf ufuvljyKvmcJh
Muonf/
tajctaersK;d &ifqidk &f vdrrhf nfuv
dk nf; Akv
d cf sKyaf tmifqef;tp&Sad om jrefrmvli,frsm; *syefEikd if H
wGif &Sad epOfuyif odEiS cf NhJ y;D jzpfonf/ okjYd zpf *syefwEYdk iS fh twlw
JG 0ifrvmrDuyif vGwv
f yfaomjrefrmEdik if H
tjzpf *syefwt
Ydk m; &ifqidk Ef ifdk af &;twGuf jyifqifxm;Mu&ef jrefrmEkid if w
H iG ;f &Sd vkyaf zmfuidk b
f ufrsm;tm; BuKd wif
taMumif;Mum;cJhonf/ okdYaomf xkdtcsdefu ta&;ygaom EdkifiHa&;acgif;aqmifrsm; axmifxJa&mufaeojzihf
xkdudprnfokdYrQ rpDrHvkduf&/ jrefrmEkdifiHwGif;okdY *syefwkdY 0ifvmNyD;csdefwGifvnf; zufqpfokyfukd awGUjrifvm&
*syefudk awmfveS &f ef Armhvw
G v
f yfa&;wyfrawmfrS BuKd ;yrf;cJah o;onf/ okaYd omfvnf; ppfa&;tawGUtBuKH t&
vnf;aumif;? vufeuft&vnf;aumif;? *syefwu
Ydk dk r,SOEf idk af o;ojzihf jyefvnfawmfveS af &;udpu
dk acwa&TU
qkdif;cJh&onf/ ArmhvGwfvyfa&;wyfrawmfu ,if;wkdYtay: rausreyfjzpfvQuf&Sdonfukd odjrifaom Armh
vGwv
f yfa&;wyfrawmf\tiftm;ukd avQmch s&ef pDpOfcNhJ y;D Armhvw
G v
f yfa&;wyfrawmftpm; tiftm;tenf;i,f
om&Sdaom ArmhumuG,fa&;wyfrawmftjzpf ajymif;vJzGJUpnf;apcJhonf/ ArmhumuG,fa&;wyfrawmfukdvnf;
,if;wkdY\ BudK;ukdifrIatmufwGif xm;cJhonf/ tkyfcsKyfa&;bufwGifvnf; ,if;wkdYoabmuscs,fvS,fEkdifrnfh
a'gufwmbarmftm; t"dywdwifajrm uf jrefrmEdik if aH &;ukd cs,v
f ,
S cf MhJ ujyefonf/ pD;yGm;a&;bufwiG v
f nf;
ausmaxmufaemufcrH &Sad om *syefaiGpuLrsm;jzihf jrefrmhp;D yGm;a&;ukd ,kid ef aYJ pcJo
h nf/ use;f rma&;bufwiG v
f nf;
*syefwyfrawmfBu;D csw
D ufvmygu aq;0g;rsm; ygvmrnf[k jrefrmjynfov
l x
l u
k arQmv
f ifch MhJ uonf/ okaYd omf
*syefwYdk 0ifvmcsed w
f iG u
f m; aq;0g;[l pk;d pif;rQ rygbJ jrefrmEkid if aH q;krH sm;&Sd vufuseaf q;0g;rsm;ukd *syefwyf
rawmfu odrf;ykdufcJhojzihf *syefacwf jrefrmvlxkrSm a&m*gb,ab;qkd;BuD;'gPfukd tvl;tvJcHpm;&if;
raooifb
h J aoaMucJMh u&olrsm;vnf; tajrmuftrsm;yif &Scd o
hJ nf/ *syefuifaywkid \
f rw&m;zrf;qD;i;f yrf;
rI'Pfukdvnf; cg;pnf;cHcJhMu&ao;onf/ *syefwkdY\ESdyfpufrIukd rcHEkdifonfhtqkH; jrefrmjynfolvlxk *syeftm;
jyefvnfawmfvSefcJhMuonf/
*syefwYdk jrefrmEdik if o
H Ydk 0ifvmNy;D &ckid w
f idk ;f odv
Yk nf; a&mufum ,if;wkYd pdww
f idk ;f uscs,v
f ,
S cf MhJ uonf/
&ckid w
f idk ;f &if;om;wk\
Yd rsK;d csppf w
d "f mwf&iS o
f efvmap&ef rsK;d aphcsay;cJo
h l q&mawmfBu;D OD;OwrESifh tjcm;&ckid f
rsK;d cspaf cgif;aqmifrsm;\ pnf;k;H vIaYH qmfraI Mumifh &ckid w
f idk ;f &if;om;wkYd rsK;d csppf w
d "f mwf &Sio
f efvmcJo
h nf/ &ckid w
f Ydk
em;rsufpdyGifhvmcJhMuaomfvnf; NAdwdoQwkdY aoG;cGJtkyfcsKyfa&;pepfu tjrpfwG,fvmcJhojzihf ukvm;&ckid t
f "dukP;f jzpfymG ;cJo
h nf/ xkt
d csed f Akv
d &f efatmif OD;aqmifaom Armhvw
G v
f yfa&;wyfrawmfEiS fh *syefwyf

cifjrwfo,
G f

62

jrefrmEkdifiHokdY*syefwkdY 0ifvmjcif;ESihf
&ckdifa'o zufqpfawmfvSefa&;

wkdY &ckdifwkdif;okdY a&mufaecsdefESihf wkdufqkdifojzifh Mum;0ifajz&Sif;ay;cJh&onf/ Akdvf&efatmiftm; *syefwkdYu


jrefrmjynfrokdY jyefac:cJhonf/ *syefwkdY rnfokdYyif aoG;cGJapumrl jrefrmESifh &ckdifwkdif;&if;om;wkdY aoG;ruGJbJ
,ciftwkdif;yif pnf;vkH;rIrysuf &SdaecJhMuonf/ jrefrmjynfrESihf vrf;yef;qufoG,fa&;vG,fulaom &ckdifwkdif;
awmifykdif; NrdKUe,frsm;onf ykdyif pnf;pnf;vkH;vkH;&SdaecJhMuonf/ *syefwkdY 0ifrvmrDuwnf;u jynfolYta&;
awmfyyHk gwD? Armhxu
G &f yf*P
dk ;f wkEYd iS fh tquftoG,rf jywf &Sad ecJMh uonf/ okaYd omf t*Fvyd q
f w
k cf mG pOfuwpfBurd ?f
*syef0ifvmNyD; ppfwaumif;rS *syefwkdYukd vma&mufwkdufckdufaeaom t*FvdyfwyfwkdYaMumifh &ckdifwkdif;onf
ppfwvif;ESpBf urd jf zpfc&hJ onf/ okjYd zpf &ckid w
f idk ;f &if;om;wkYd onf;rcHMuawmhbJ tNy;D wkid f awmfveS &f ef BuKd wif
jyifqifrrI sm; jyKvyk Nf y;D jrefrmjynfrrS zufqpfawmfveS af &;tiftm;pkrsm;? tdE,
d okYd zufqpfawmfveS af &;twGuf
xGucf mG oGm;aom ocifoed ;f azjrif?h tdE,
d &Sd r[mrdww
f yfEiS fh qufo,
G
f Ed idI ;f Ny;D *syefwt
Ydk m; jyefvnfawmfveS cf hJ
Muonf/

cifjrwfo,
G f

jrefrmEkdifiHokdY*syefwkdY 0ifvmjcif;ESihf
&ckdifa'o zufqpfawmfvSefa&;

63
aemufqufwGJ(1)

0gqkdvqef;(1304)(13-6-42)wGif Aef;armfodkY a&muf&Sdaeonfh AkdvfcsKyfatmifqef;xHrS AdkvfaZ,sodkY


atmufygtwkdif; pma&;om; TefMum;vkdufonf/
Aef;armf
0gqkdvqef; (1)&uf
wyfawGtm;vk;H rEav;jyefqif;&r,f/ tbk;d Bu;D qDu trdev
Yf mw,f/ rEav;usrS taMumif;pkaH jymjy
r,f/ cifAsm;qDrmS &Sw
d hJ usKypf pf;Hk om;awGuv
dk nf; ac:oGm;ayawmh/ zke;f jrihw
f yfEiS hf tjcm;awGUorQ &So
d rQwyfrsm;
ukd ac:oGm;ayawmh/ zke;f jrifq
h D taMumif;Mum;awmh/ txufcsi;f wGi;f rSm&Sw
d hJ NrKd UapmihAf v
fdk af wGuv
dk nf; jyefac:
cJh&ef taMumif;Mum;yg/ jrpfBuD;em; uomrSmxm;ypfcJhwJh AkdvfawGukdvnf; taMumif;Mum;yg/ tm;vkH;rEav;
qif;&rnf/ txl; Preparatory Comittee for Central Administration Japanese C in C ucefYNyD;NyD/
ocif(4)a,mufygw,f/ Administration udpawGukd usKyfwkdYtvsOf;a&SmifusOf&r,f/ wyfom;awG
rEav;qif;wJt
h cg aumif;aumif;rGerf eG w
f idk ;f oljynfom;rsm;ESifh qufqaH p&ef txl;owdjyKyg/ jrif;qG?J EGm;qG?J
bku
d pf u,f? armfawmfum;qGJ rvkyyf gapESi/fh usKyw
f zYdk UJG ay;wJh NrKd Uapmifw
h yfawGudk vkad o;&if &SNd r&J ydS gap/ 'gayrJh
f ,fqw
dk hJ NrKd Uapmifh
B..I A r[kww
f t
hJ aMumif; ykvyd t
f zGUJ rSjzpfaMumif; em;vnfatmif &Si;f jyyg/ B.I. A xJ0ifcsiw
wyfawGudk cifAsm;ac:vmcJ/h odrYk [kwf rEav;ukq
d if;&ef pDpOftrded aYf y;cJ/h wyfom;opfawG? aiGawGaemufxyf
pkaqmif;jcif; rjyKygapESifh/ MuyfMuyfwyfom;awGukd trdefYay;yg/
AkdvfawZ

cifjrwfo,
G f

jrefrmEkdifiHokdY*syefwkdY 0ifvmjcif;ESihf
&ckdifa'o zufqpfawmfvSefa&;

64
aemufqufwGJ(2)

ppf0efBu;D Akv
d cf sKyaf tmifqef;\vlrsK;d a&;ESiyfh wfouf vku
d ef m&ef u&iftrsK;d om; &Jabmftaygif;wkYd
xH o0PfvTmESihf wyfom;rsm; vkdufem&ef tcsufBuD; (4)csuf/
vlrsKd;a&;ESihfywfoufvkdufem&ef
u&iftrsKd;om; &Jabmftaygif;wkdY....
&Jabmfw\
Ydk nDvmcH uGezf &ifo
h Ydk txl;wufa&mufvadk omfvnf; rvGrJ uif;omaom tvkyu
f pd r sm;onf
kwcf sn;f ay:vm uREyfk u
f ,
dk w
f idk rf vmEdik b
f /J uREyfk u
f ,
kd pf m; 'kw,
d ppf0efBu;D Akv
d rf LS ;Bu;D vusmF ESifh Akv
d rf LS ;Bu;D
Mum'kd;wkdYukd apvTwfygonf/
&JabmfwYdk nDvmcHoYdk vlu,
kd w
f idk rf vma&mufEidk af omfvnf; uREyfk \
f 0dnmOfrsm &JabmfwEYdk iS t
hf wlwyl if
&Sd &JabmfwkdY\ uGefz&ifhtxajrmufatmifjrif&m atmifjrifaMumif; txl;qkrGefawmif;aeonf[k &JabmfwkdY
tm; ,kHMunfapcsifygonf/
jrpf0uRef;ay:a'orsm;odkY ,ciftcgu uREkfyfvSnfhvnfvma&mufpOfu uREkfyftm; u&iftrsKd;om;
rsm;\ tBuD;qkH;rdwfaqGwpfOD;tjzpf todtrSwfjyKapvkdaMumif; uREkfyfajymcJhonfukd &JabmfwkdY Mum;rdaumif;
Mum;rdygvdrfhrnf/ uRkEkfyfonf ,ckwzef pum;ukd xyfrHazmfjyurf;vSrf;vkdygonf/ ArmEkdifiHwGif vlrsKd;rsm;
wpnf;wkH;wnf; jzpfrIukdvnf;aumif;? ArmEdkifiHvlrsKd;rsm;ESihf tdrfeD;yg;vlrsKd;rsm; pnf;kH;rIukdvnf;aumif;?
ArmEkid if v
H rl sK;d rsm;onf rSeu
f efaom vlrsK;d a&;w&m; vufuidk x
f m; urmol urmom;wkEYd iS fh tusK;d wlaqmif&u
G f
rIukdvnf;aumif; uREkfyfonf a&S;,cifup ,kHMunfcJhygonf/ okdY,kHMunfonfhtwkdif; uREkfyfwwfEdkiforQ
BudK;pm;aqmif&GufcJhygonf/ qufvufvnf; aqmif&GufoGm;rnfyif jzpfygonf/ uREkfyf\ pdwfxm;rSm
,ckppftajctaewGif cgawmfrSD0g'oabm r[kwfonfukd wdwdvif;vif; em;vnfapvkdygonf/ uREkfyf\
apwemonf u&iftrsK;d om;tay:omru ArmEdik if H vlrsK;d tm;vk;H ay:wGif xm;ygonf/ apwem pdwx
f m;
onf wpfaeYaeY vufiif;tm;jzihf vufawGUuREkfyfjyEkdifonfhtcgwGif xifxif&Sm;&Sm;jrifawGU&ygvdrfhrnf/
vlrsKd;rsm;ESihfywfouf uREkfyf\oabmxm;ukd tusOf;tm;jzihf azmfjy&aomf atmufygtwkdif;
yifjzpfygonf/
1/
rnfolrqkd bmom-omoemw&m;ta&;wGif vGwfvyfpGm rdrdwkdYukd;uG,fvkd&m bmomukd ukd;uG,fcGifh
&Sd&rnf/ EkdifiHawmftpkd;&onf bmoma&;wGif Mum;ae&rnf/
2/
vlrsKd;uGJjym;rIukdvnf;aumif;? bmomuGJjym;rIukdvnf;aumif;? a,musFm;...rdef;ruGJjym;rIukdvnf;
aumif;? tajcjyKum EkdifiHawmftwGif; &mxl;XmeE& tvkyftukdifrsm; &&Sda&;wGif csKyfcs,frIrsm; r&Sd
ap&/
3/
tvkyo
f rm;rsm;onfvnf;aumif;? v,form;rsm;onfvnf;aumif;? tif;orm;rsm;onfvnf;aumif;?
vlrsKd;bmomra&G; tcGifhta&;wef;wl &&Sd&rnf/ tvkyform;rsm;onf usef;rma&;ESihfnDGwfaom
tvkyfcsdefukd omvkyf& em;cGifh&ufrsm; toufarG;0rf;ausmif;vkHavmufaom tcaMu;aiGrsm;
ponfwkdY &-&rnf? vlrsKd; bmom uGJjym;olrsm;twGuf aeYxl;aeYjrwfrsm;ukd tpkd;&kH;ydwf&uftjzpf
todtrSwjf yK&rnf/ v,form;...tif;orm;rsm;wGiv
f nf; oD;pm;cay;jcif;udp? EGm;pm;usuf ae&m
rsm; tcrJhokH;pGJcGifhudp? tdrfokH;xif;0g;? tdfrf,m aqmuf&efopf0g;rsm; tcrJh&&SdcGifhudp? tdrfokH;pm;&ef
om; ig; brf;qD;EdkfifcGifhudpwkdYtwGuf tm;vkH;qif;&Jom; v,form;? tif;om;rsm;onf vlrsKd;ra&G;
&&Sd&rnf/

cifjrwfo,
G f
4/
5/

65

jrefrmEkdifiHokdY*syefwkdY 0ifvmjcif;ESihf
&ckdifa'o zufqpfawmfvSefa&;

ynmrsm;ukd vlrsKd;ra&G; bmomra&G;? usm;-r ra&G; oifMum;ykdifcGifh&Sd&rnf/


vlrsKd;uGJjym;olrsm;onf rdrdwkdY oD;oefY,Ofaus;rIudkom ykdifcGifh&Sd&rnf/ Oyrm....u&ifrsm;twGuf
u&ifausmif;rsm;? &Srf;rsm;twGuf &Srf;ausmif;rsm;? u&ifrsm;twGuf u&ifaeYrsm;? &Srf;rsm;twGuf
&Sr;f aeYrsm;? u&ifrsm;twGuf u&ifbmomukd tpk;d &k;H ok;H ausmif; ok;H bmomtjzpf todtrSwjf yKjcif;?
u&iftrsKd;om;t0wf? u&ifpkduf"avh xkH;pHwkdYukd todtrSwfjyKjcif;? u&ifpmay,Ofaus;rIrsm;ukd
todtrSwfjyKjcif; tp&SdonfwkdYyifjzpfygonf/
6/
vlrsK;d rsm;\Ekid if aH &;? pD;yGm;a&;? vlrq
I ufqaH &; (SOCIAL)ESifh ywfoufaom tcGit
hf a&;rsm;ukd wwfEidk f
orQ Oya'tm;jzihf todtrSwfjyK&rnf/
7/
Armrsm;xuf tqift
h wef;edrahf omvlrsK;d rsm;\ tqift
h wef;ukd jri w
hf if&ef txl;BuKd ;pm;aqmif&u
G af y;
NyD;vQif Armrsm;ESifhtwl urmhtqifhtwef; (WORLD LEVEL) okdY tjrefqkH; wufvSrf;Ekdif&rnf?
vlrsKd;tcsif;csif; ESdrfhcsonfhtokH;tEIef; tac:ta0:pmay? trSwftom;? txdrf;trSwf? tvHtp
&So
d nfwu
Ydk dk tpk;d &u Oya'jzihf wm;jrpfay;&rnf/ vlrsK;d rsm; nDw
G rf u
I o
dk m a&SUIaom trSwt
f om;?
txdrf;trSwf pmayrsm;ukdom okH;&rnf/
txufyg tcsuw
f u
Ydk m; uREyfk \
f oabmxm;yku
H dk odomap&ef azmfjyjcif;jzpfygonf/ oabmxm;
twkdif; txajrmuf&ef uREkfyfonf tpOfwpkduf BudfK;yrf;oGm;rnfukd &JabmfwkdYtm; pum;vufaqmifyg;vkduf
ygonf/
&JabmfwYdk uGezf &ifah tmifjrif&m atmifjrifaMumif;ESifh &Jabmfwo
Ydk nf uREyfk w
f EYdk iS t
hf wl vGwv
f yfa&;ESifh
jynhpf o
Hk nft
h ajctaeukd txufygtcsurf sm; yg&&So
d nftxd BuKd ;pm;aqmif&u
G Ef idk yf gap[k uREyfk q
f rk eG af umif;
awmif;vkdufygownf;/
(ykH) atmifqef;? ppf0efBuD;
19-2-45
r[mArmEkdifiHawmftpkd;&
&efukefaejynfawmf

cifjrwfo,
G f

66

jrefrmEkdifiHokdY*syefwkdY 0ifvmjcif;ESihf
&ckdifa'o zufqpfawmfvSefa&;

aemufqufwGJ(3)
ykefuefdx<ua&;-TefMum;csuftrSwf (1)

Armjynf\vufiif;Ekid if aH &;ESifh ppftajctaet& tu,fykeu


f efx<urIjzpfcahJ omf atmufygtcsuf
rsm;ukd ESvkH;ykdufxm;&rnf/
1/
NrKd Ue,fwidk ;f &Sd *syefwyfcrJG sm;ESifh *wfw&J dS ykvyd rf sm;onf ykeu
f efx<ua&;orm;rsm;ESifh qefu
Y sif
aom tiftm;pkrsm; jzpfMuonf/ (tcsKdUykvdyft&m&Sdrsm;onf ykefuefx<ua&;ukd vkdvm;um tm;ay;ulnDcsif
vnf; ulnDMuayrnf/
2/
xkdYaMumifh txufazmfjyyg tiftm;pkESpf&yfwGif tusKH;0ifaom vufeuf? &dum? cJ,rf;rD;
ausmufrsm;ukv
d nf;aumif;? taqmifta,mifypn;f rsm;jzpfonfh vSn;f ? avS? ormef? armfawmfbw
k ?f armfawmf
um;rsm;ukv
d nf;aumif;? vk,o
l rd ;f yku
d o
f ifu
h odr;f yku
d &f rnf? tajctaet& zsuq
f ;D oifu
h zsuq
f ;D xm;cJ&h rnf/
3/
ykefuefx<ua&;orm;wkdYonf rdrdwkdY\vufeuf? &dumrsm;ESifh taqmifta,mifypnf;wkdY
twGuf tjcm;rnfonfjh ynfy tquftoG,u
f rdk Q rScD t
dk m;xm;jcif; rjyKbJ jynfwiG ;f &Sd *syefwyfprk sm;? ykvyd Xf me
rsm;? vkid pf if&adS omaoewfrsm;ESi?hf wdww
f w
d yf ek ;f vufeufrsm;? aemufqw
k af omwyfrsm;? ppfom;rsm;wku
Yd ypfxm;
aom aoewfc,
J rf;rD;ausmufrsm;uko
d m t&,l ykeu
f efx<ua&;tiftm;pkrsm;ukd vufeuf&u
d m jzihf jznfw
h if;
ap&rnf/
4/
igwk\
Yd ykeu
f efx<ua&;tiftm;pkrsm;ukd Bu;D onf i,fonftvku
d f (3)rsK;d (3)pm;cG
J ykeu
f efrI
ukd qifETJMu&rnf/
(u) ykeu
f efx<ua&;tiftm;pkrsm;onf wpfpw
Hk pfcak omNrKd Ue,ftwGi;f &Sd *syefwyfprk sm;? ykvyd Xf me
rsm;xufy
dk tiftm;Bu;D rm;aeygu *syefwyfpu
k dk tvpf0ifp;D vufeufc,
J rf; rD;ausmuf
rsm;ESifh &dum rsm;ukd odr;f ,l&rnf/ if;aemuf ykvyd Xf me&Sd tvm;wlypn;f rsm;ukd odr;f ,l&rnf/
if;aemufvidk pf if&dS vufeufrsm;ukd odr;f ,l&rnf/ if;aemuf vufeufyek ;f rsm;ukd vku
d v
f pH pHk rf;
odrf;,lMu&rnf/
txufyg tcsut
f vufrsm;ukd xajrmufatmifjrifpmG aqmif&u
G Ef idk yf gu xkNd rKd Ue,fwiG &f adS om ykeu
f ef
x<ua&; tiftm;pkBuD;onf ,m,Dtm;jzifh tmPmukd odrf;ykdufxm;rdNyD[k oabmxm;&rnf/ xkdYaMumifh
tzsut
f qD;rsm;ukd rvkyrf
l NrKd Ue,ftwGi;f &Sd okad vSmifxm;aom t0wftpm;rsmukd wu,fwef;iwfjywfqif;&J
aeaom vlrsm;tm; tnDtrQa0iSay;Mu&rnf? vSnf;? avS? ormef? armfawmfbkwf? armfawmfum;rsm;ukd
odrf;,l vltrsm;pD;yGm;a&;twGuf tokH;jyK&rnf/
(c)
ykeu
f efx<ua&;tiftm;pkrsm;onf *syefwyfpu
k dk 0ifp;D Edik af tmif tiftm;r&Sv
d Qif ykvyd Xf meukd
0ifpD; vufeufrsm;ukdodrf;,lum aysmufMum;ppfukd qifETJ&rnf/ twkdif;qkdvQif ykefuef
x<ua&;orm;rsm; tmPmukd rodr;f ,lEidk af o;aomaMumifh atmufygzsuq
f ;D a&;vkyif ef;rsm;ukd
aqmif&GufMu&rnf/
NrKd Ue,ftwGi;f &Sd *syefrsm;tm; acsmif;ajrmif; qufo,
G af &;aMu;eef;BuKd ;rsm;ukd jzwfawmufypf&rnf?
rD;&xm;vrf;rsm;ESihf wHwm;rsm;ukd zsufqD;ypf&rnf/ *syefaxmufyHha&;ypnf;rsm;ukd o,f,lvmaom vSnf;?
avS? ormef? armfawmfum;? armfawmfbw
k ?f rD;&xm;rsm;ukd zsuq
f ;D ypf&rnf/ taESmiht
f ,Suaf y;&rnf/ &GmpOf
avQmuf ykefuefa&;? tiftm;pkrsm;ukd odrf;oGif;&rnf/
5/
igwkyYd ek u
f efx<ua&;tiftm;pkrsm;ESifh tpnf;tk;H rsm;onf txufygaqmif&u
G cf suf (3)rsK;d ?
(3)pm;teuf wpfrsKd;rsKd;ukdjzpfajrmufatmif vkyfMu&rnf? uJhodkYvkyf&if; umva'otajctaeukdvkduf

cifjrwfo,
G f

67

jrefrmEkdifiHokdY*syefwkdY 0ifvmjcif;ESihf
&ckdifa'o zufqpfawmfvSefa&;

atmufygtcsufrsm;ukdvnf; wygwnf;aqmif&GufoGm;&rnf/
6/
NrdKUe,fukd pD;rdvQif "m;wyf? vSHwyf? Aefwkd? Aef&Snfwyf? okdif;wyfrsm;ukd zGJUpnf; olwkdYtm;
toD;oD;vufeufrsm;ukd ukid af qmifapum igwk\
Yd vuf&v
dS ufeufrsm;ESifh odr;f ,l&&Sad om vufeufrsm;pkaygif;
ap cefYnm;BuD;us,faom tiftm;jyyGJBuD;ukd usif;yMu&rnf/ enf;tm;jzihf vlxkrsm;twGif;wGif ykefuef
x<ua&;pdw"f mwf tawmrowfEikd af tmif wk;d wufvmayvdrrhf nf/ odu
Yk si;f y&if; zrf;,l&&Sad om *syefoUHk yef;
rsm;ukv
d nf; jynfov
l x
l t
k rsm;ukd jrifap&rnf? okyYH ef;rsm;ukd axmufxm;mwmpGm jyKp&k rnf? (rO;f qJ&)wwf
Edik v
f Qif *syeft&m&Srd sm;tm; zrf;qD;xm;&rnf? aemifta&;BuKH vmvQif igwkt
Yd xJrS tzrf;cH&olrsm;ESifh okyYH ef;csi;f
vJvS,fEdkif&ef taMumif;&Sdonf/
7/
tiftm;jyyGBJ u;D rsm; usi;f yNy;D aomtcgwGif w&m;yGrJ sm;ukv
d nf; usi;f yum zufqpfwu
dk zf suf
a&; jynfolYvGwfvyfa&;tzGJUrsm;ukd zGJUpnf;a&;twGuf ppfwyftwGuf vlrsm;ukd odrf;oGif;ap&rnf/ (ArmhvGwf
vyfa&; wyfrawmfjyefwrf;ukd zwfjy&rnf? a&SUa&Smuf uGefjrLepfuvyfpnf;rsm;ukd rzGJUpnf;awmhbJ zufqpf
wkdufzsufa&; jynfolYvGwfvyfa&;tzGJU uvyfpnf;rsm;ukdom zGJUpnf;awmhrnf/)
8/
ykeu
f efx<ua&; wm0efcw
H yfom;rsm;onf rdrw
d q
Ydk idk &f me,fy,frsm;wGif &mZ0wfusL;vGecf suf
rsm;ukd aumif;pGmzdESdyfokwfoifay;&rnf/
9/
okdavSmifxm;aomypnf;rsm;ukd odrf;,la0iS&m trsm;jynfolwkdYESihf oifhjrwfaumif;rGefpGm
qufqHap&rnf? y#dyu rjzpfap&/
10/ ykefuefx<ua&;wGif yg0ifaqmif&Gufaom Armhwyfrawmfom;rsm;onf rdrdwkdYoufqkdif&m
ppf0wfppfpm;rsm;ESifh qifEMJT u&rnf/ okrYd o
S m ppfwu
dk af eaom vlwpfrsK;d \tcGit
hf a&;ukd 'ifjynh&f Ekid af yvdrrhf nf/
wpfcgwpf&Htm;jzihf rvTJomrQomvQif t&yf0wft&yfpm;ukd 0wfwkduf&rnf/
11/ NrdKU&GmumuG,fa&;tzGJUrsm;ukd zGJUpnf; Nidrf0yfydjym;a&;ukd xdef;odrf;ap&rnf/
12/ ykefuefx<ua&;ESihfywfoufaomtcsuftvufrsm;ukd odap&ef atmufygpmapmifrsm;ukd
avhvmMu&rnf/
(1) ykefuefbkdYjyifMupkdY (2)ajymufusm;ppfy&d,m,f? (3) wkwfjynfESifh Mu,feDwyf (4)rD;avmifajr
y-'k (5) ajymufusm;ppfqkdwm bmvJ (6) usrESihf &JeDwyf (7) ykefuef&ef tcsdefusNyDdESihf jynfolYppftzGJUrS
xkwfa0onfh aMumfjimpmwrf; 1-2-3-4zufqpfwkdufzsufa&; jynfolY
vGwfvyfa&;tzGJUcsKyf

cifjrwfo,
G f

jrefrmEkdifiHokdY*syefwkdY 0ifvmjcif;ESihf
&ckdifa'o zufqpfawmfvSefa&;

68
usrf;ukd;pm&if;

rl&if;taxmuftxm;rsm;
1/
2/
3/
4/
5/
6/
7/
8/
9/

pdef? OD;? AEKv uREkfyfwkdYtwGif;a&;? &efukef? &efykHcGif;aq;wkduf? 1946


ArmEkdifiHt"dywd 1-8-43 aeYpGJyg t*Fvdyf tar&duefwkdYtm; ppfaMujimpmwrf;? wyfrawmfarmfuGef;
wkduf? DR. 4334
AkdvfcsKyfatmifqef; arNrdKUrS xkwfjyefaomtrdefY? wyfrawmfarmfuGef;wkduf
&ckdifjynfe,fjynfolYaumifpD
jynfe,fjzpfpOforkdif; ('kwd,wGJ) (vufESdyfpufpmrl)
rEkApdef
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf pmwrf; (vufESdyfpufpmrl)
arNrdKUwGif *syefppfaoemywdBuD; *sife&,ftD'gu Armjynfjyefvnfxlaxmifa&;aumfrwD zGJUpnf;&ef?
wyfrawmfarmfuGef;wkduf? Dr. 674
atmifZHa0? OD;
armifuHxl; rSwfpk (vufESdyfpufpmrl)
OD;vGef;azESihf OD;bGefwdwfwkdY\ ArmhvGwfvyfa&;wyfrawmf pwifwnfaxmifykH ukd,fawGUrSwfwrf;?
wyfrawmfarmfuGef;wkduf? Dr. 3204
A short history of Burma Aray

wyfrawmfarmfuGef;wkduf
10/
11/
12/

EBR. 30

Aung San

Burma's Challange, The New Light of Burma Press,


Rangoon, 1946
Rank, Lieut Colonel
The Campagin in Burma, London Press, His Majesty's
office, 1946.
The Grouth of the Burma Army observed from the Japanese View Point

wyfrawmfarmfuGef;wkduf
13/
14/

Rank, Lieut Colonel

The Campagin in Burma, London Press, His Majesty's


office, 1946.
The grouth of the Burma Army observed from the Japanese View Point

wyfrawmfarmfuGef;wkduf
15/

CD. 20

From Fascist Bondage to New Democeacy: The New Burma in The new world
(Rangoon, Nay Win Kyi Press 1945)

1/
2/
3/
4/
5/
6/
7/
8/
9/
10/
11/

CD. 20

owif;pmrsm;
wkdif;cspfowif;pm
wkdif;cspfowif;pm
wkdif;cspfowif;pm
wkdif;cspfowif;pm
aeYpOfaMu;rkHowif;pm
Armhacwfowif;pm (txl;xkwf)
Armhacwfowif;pm (txl;xkwf)
Armhacwfowif;pm (txl;xkwf)
jrefrmhtvif;owif;pm
jrefrmhtvif;owif;pm
ol&d,owif;pm

13-5-1942
15-5-1942
8-6-1942
6-8-1942
20-12-1941
1-8-1943
13-11-1942
25-12-1943
26-1-1942
31-3-1942
20-3-1942

cifjrwfo,
G f

69

jrefrmEkdifiHokdY*syefwkdY 0ifvmjcif;ESihf
&ckdifa'o zufqpfawmfvSefa&;

wpfqifhcHtaxmuftxm;rsm;
1/
2/
3/
4/
5/
6/
7/
8/
9/
10/
11/
12/
13/
14/
15/
16/
17/
18/
19/
20/
21/

cif&D? a':
cspfyef? armif

uRefawmfyg0ifcJhaom rDemrDuDuef;
(jyef) jrefrmhajrodkY *syefxkd;ppf? &efukef? jrefrmjynfpmtkyfwkduf?
1965
wm&m? Akdvf
&Jabmfo;Hk usyd jf ynfawmfjyef? wwd,tBurd ?f &efuek ?f a'gif;ykEH ydS w
f u
dk ?f
1973
wuokdvfpdefwif
1945-zufqpfawmfvSefa&;orkdif; &efukef? pyg,fatmifpmpOf?
1966
wifjr? ocif
zufqpfawmfvSefa&;XmecsKyfESihf wkdif;q,fwkdif;? &efukef?
pyg,fatmifpmpOf? 1968
bkHb0rSmjzihf (&efukef? woufwmpmay? 1974)
wifjr? ocif
wifatmif (AkdvfrSL;BuD;a[mif;) *syefacwfppfynmawmfoifwpfO;D ? yxrtBurd (f &efuek ?f aomMum
ykHESdfyfwkduf? 1971)
Av? Akdvf
vGwfvyfa&;c&D;waxmuf
bpH? OD;
&ckdifwkdif;&if;om;rsm;ESihf jrefrmEdkifiH\vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI
(&efukef? rkd;rif;pmay? 1966)
bkHaygufomausmf
awmfvSefa&;c&D;0,f(1)? (&efukef? oEmatmifpmay? 1973)
AkdvfcsKyfatmifqef;ESihf &JabmfokH;usdyf? a&Twkpmay? 1968)
rif;acgif? Akdvf
armifarmif? a'gufwm
jrefrmEdkifiHa&;c&D;ESihf AkdvfcsKyfBuD;ae0if;
(&efukef? yk*HykHESdyfwkduf? 1969)
armifb
h ufweftpD&ifcpH m (&efuek u
f muG,af &;0efBu;D Xme? 1957)
jra'gif;kd
&JabmfokH;usdyftwKywd (&efukef pmayAdrmefykHESdyfwkduf? 1991)
vGif? ocif
*syefacwfArmjynf (&efukef? oD[ykHESdyfwkduf? 1969)
vS? OD;? vlxk
owif;pmrsm;uajymjywJhppftwGif;Armjynf? wwd,wGJ
(rEav;? BuD;yGm;a&;ykHESdyfwkduf? 1968)
okawoe&Jabmf
&JabmfokH;usdyfESihf ArmhvGwfvyfa&;wyfrawmfppfaMumif;BuD;rsm;
(&efukef? &JtkH;ausmfykHESdyfwkduf? 1975)
jynfawmfomc&D; (yxrwGJ)? yxrtBudrf (&efukef? pmayAdrmef
oefY? OD;
ykHESdyfwkduf? 1961)
oef;oef;OD;? r
jrefrmhvGwfvyfa&;BudK;yrf;rIorkdif;wGif &ckdifwkdif;&if;om;wkdY\
tcef;u@ (r[m0dZmbGJUtwGuf wifoGif;aomusrf;-1992)
odef;azjrihf
ppftwGif;c&D;onf? wwd,tBudrf? (&efukef? yk*Hpmtkyfwkduf?
1966)
tkdEkdwkd;k? rpwm
*syefppftkyfcsKyfa&;acwf jrefrmEdkifiH
(&efukef ? yk*Hpmtkyfwkduf? 1975)

70

cifjrwfo,
G f
1.

Ba Maw, Dr

2.

Ba Than, U, Dhamika

3.
4.

Ba U, U
Bisheshwar Prasad, Dr

5.

Trager Frank

6.
7.

Mg Mg,
Won Zoon Yoon,

jrefrmEkdifiHokdY*syefwkdY 0ifvmjcif;ESihf
&ckdifa'o zufqpfawmfvSefa&;

Breakthrough in Burma (New Heaven and London, Yale


University Press, 1968)
The Roots of the Revolution (Rangoon, Government
Printing Press, 1962)
My Burma (New York, Taplishing Con, INC, 1959)
Retreat From Burma 1941-42
(India & Parkistan Historical Section 1958)
Burma: Japanese Military Administration 1941-45
(Philadelphia, University of Pennsyvania Press 1971
Aung San of Burma (The Hague, Martinus Nijhoff, 1962)
Japan's occupation of Burma
1941-45 (New York University 1971)

awGUqkHar;jref;onfh yk*dKvfrsm;pm&if;
trnf

*kPfxl;

OD;pHabmf
bkHaygufomausmf
OD;pHomausmf

tNidrf;pm;? jrefrmpmXme
vGwfvyfa&;armfuGef;0if yxrqihf
EkdifiH*kPf&nfyxrqifh? armfuGef;0ifyxrqifh
pufrI(1) (tNidrf;pm;)
EkdifiHawmfaumifpD0if (tNidfrf;pm;)

OD;omausmf

awGUqkHar;jref;onfhaeY
10-8-96
12-2-97
3-10-96
11-4-97

You might also like