mga Manlilikha (MSEP)

ni

Nikko Jurcales V - Molave

Ipinasa kay: Prof. Ederlina Abugan (Propesor sa MSEP)

SIKAT NA PINTOR SA PILIPINAS

VICENTE MANANSALA, 1910-1981

Binigyang Mukha Ang Mga Maralita

43 taon na akong nagdo-drawing, hanggang ngayon gumagana pa. Bakit? Pinaka-importante sa pintor ang puminta, at kung hindi, ano siya? Makaka-drawing lamang ang pintor kung magpa-practice ng isa-dalawang oras araw-araw... Kapag naka-aninaw sa isip ang isang pintor, sisimulan niya ang mag-drawing upang mabuo, mailarawan ang kanyang guni. Ngayon, paano niya gagawin to kung ayaw sumunod ng kamay niya sa isip? Dapat turuan niyang sumunod sa isip ang kamay niya. Yung talagang alipin dapat. Duon lamang mag-sisimula. At umpisa lamang iyon. Bale introduction sa painting. Tapos, ewan ko na... Hindi lamang ito ang kailangan ng pintor. Marami pa siyang dapat pag-aralan at matutuhan. At kasing importante ng matuto ang mag-trabajo nang tuusan. Yung talagang kayod...

TAGA-MACABEBE sa Pampanga si Vicente Manansala, isinilang nuong Enero 22, 1910, pang-2 sa
8 magkakapatid. Isang taon siyang nag-trabajo sa Manila, nagpinta ng mga paskel sa sine (movie posters) nuong 1925, bago pumasok nuong sumunod na taon sa paaralan ng sining at katha (School of Fine Arts) ngUniversity of the Philippines (UP) hanggang 1930. Pagkatapos, haghanap-buhay siya kung saan-saan at anumang gawain ang nakita.

NAGPINTA siya sa mga

karatula (billboards) sa highway at mga lansangan. Nag-peon pa nuong ginagawa ang Ipo Dam. Naging tagahugas ng pinggan siya sa Silver Palm, isang barkong English, nuong 1934. Itong buhay ng maralita ang tanang nanalaytay sa mga larawan ni Manansala, hindi ang taginting ng kanyang mga tagumpay sa huling bahagi ng kanyang buhay. Nuong 1937, napangasawa niya si Hermenigilda Diaz. Nuong panahon ng Hapon nagsimulang makilala ang galing ni Manansala.Nagsilbi siya sa mga sumakop bilang taga-drawing (illustrator) sa Cultural Office ng Hodubu, ang pamahalaan ng mga Hapon, mula nuong 1941. Nuong taon ding iyon, nanalo ang kanyang larawan ng Nagbabayo ng Palay (Pounding Rice) ng unang gantimpala (first prize) sa pambansang paligsahan sa sining (National Art Exposition) ng University of Santo Tomas (UST). Pagtapos ng Liberation, nuong mula nuong 1951 hanggang ang paghilig (style) niya

1949, nabigyan siya ng pabuya(grant) ng United Nations (UNESCO) upang makapag-dalubhasa sa Canada nang 6 buwan. Sumunod na taon, 1950, nanalo ng unang gantimpala ang kanyang Banaklaot (Fishermen) sa unang paligsahan ng Art Association of the Philippines. Nuon ding taon na iyon, 9 buwan siyang pinapag-aral ng France sa Ecole de Beaux Arts ng University of Paris. Naging professor siya sa UST School of Fine Arts

1958. Nuong 1960, binigyan siya ng pabuya ng United States upang mag-aral sa New York, at nuong 1970, mula Germany naman, upang magaral sa Zurich.Tumanggap siya ng Republic Heritage Award nuong 1963 at ngAraw ng Maynila Award nuong 1970. Marami pa siyang nakamtang gantimpala at parangal hanggang mamatay siya nuong 1981 sa Makati. Saka siya itinanghal na Tagapakatha ng Pilipinas (National Artist). Kinilala sa kanyang Banaklaot nuong 1950

sa binagong tanaw-buhay (neorealism) na sumaklaw sa sining at likhaan ng Europa at America, dala ng salat at hirap ng buhay na laganap nuon matapos wasakin ng digmaan ang tiwasay at mahinahong daigdig ng mayamang Europa. Sa mga sining nuon, ang kabaguhan ng mahirap na buhay ay tinaglay sa tindi at pagkasukdulan ng mga katha - sa mga larawan, lalo na sa Banaklaot, ang nagbukol na mga bisig, hukot na mga balikat, naramdaman kung hindi nakita, ang banat ng mga litid, ang tagas ng pawis.

Tiyak na napulot niya ang hilig nang mag-aral siya sa Banff School of Fine Arts, ang paaralan ng sining sa Canada nuong 1949. Si Manansala na rin ang nagsabi na duon, parang pagsamba (religion) ang pag-aral sa sining, - taimtim at mahigpit. At masikap: Drawing nang drawing si Manansala mula nuon. Lalong tumalas ang pakiramdam ni Manansala ukol sa pagpinta nang mag-aral siya sa Paris nuong sumunod na taon. Duon, sabi niya, sukdulang nabuhay ang kanyang pagpinta - natuto niyang damdamin ang pinipinta, at kilalanin ang damdamin sa mga larawan. Para daw lindol, nagimbal ang kanyang turing sa pagpinta. Hindi lamang pagsasa-ayos ng mga hugis at kulay, sabi niya, kundi baga tulad ng pagtanghal sa misa sa simbahan, ang pag-aalay ng damdamin. O ang pakiramdam ng pag-aalay. Sa mga sumunod na taon, nabaling ang kanyang hilig (style) sa Cubism - ang paglarawan sa pamamagitan ng ibat ibang hugis ng geometry at physics, kaya ang larawan ay parang pinagkabitkabit na mga kahon, tabla at yero. Kabaligtaran ng naunang hilig ng malalim at masidhing damdamin, ang Cubism ay paglalarawan nang pang-harapan lamang. Ang damdamin ay bahagya lamang at hindi sinasadya. Sinimulan at pinamunuan ang Cubism sa Europa ni Pablo Picasso, isang Espaol.

Sunud-sunod ang mga himagsikan, kudeyta at digmaan ng magkabayan (civil war) sa Espaa nuon, natalo pa mandin sa digmaan laban sa America (nuon sinakop ng mga Amerkano ang Pilipinas) at ang sapantaha ay ang pagkawatak ng mga pagkatao duon dahil sa patuloy na paglansag sa lumang lipunan at pagbagsak ng mga old guard at pagbuo muli ng pagkatao nang pira-piraso, parang mga muebles o maica, sa bagong lipunang pumapalit nuon. Si Manansala ang nagsimula at itinuring na pangunahin sa Cubism sa Pilipinas, inangkop sa pagkawatak ng Pilipinas nuong panahon ng Hapon, at sa pira-pirasong pagbuo muli ng lipunan mula nuong Liberation. Kaiba sa Cubism ni Picasso sa Europa, hindi dinala niManansala sa pinaka-sukdulan ang hilig. Wala siyang sinabi kung bakit subalit maniwaring pakiramdam niyang kaiba sa Pilipinas. Bilang saksi at may karanasan sa paghihirap sa magkabilang panig ng digmaan, alam niyang natastas man ang lipunan at kabuhayan, nanatiling tatag ang katauhan, at mahinahon ang pagsisikap ng Pilipino. Aninaw ito sa pagpinta niya sa mga common tao - tagpitagpi ang himas ng mga kulay subalit naglarawan na patuloy pa rin sa mga dating gawi paglalako sa mga lansangan, pagpila upang bumili ng bigas, huntahan habang nagsasabong nang kahig-kahig, nagdarasal sa hapag bago kumain, pagkalong sa sanggol. Pinagiba-iba ni Manansala ang pagpinta niya, matingkad at magkasalungat ang mga kulay minsan, ibat ibang kinang (shades) ng magkakahawig na kulay sa iba. Magkakahawig ang mga hugis sa ilan, halu-halo at bala-balakit ang mga hugis sa iba. Makinis sa ilan, kahig-kahig sa iba. Subalit nanatiling tunay sa dukhang tao ang larawan ni Manansala. Maaaring dala ng kanyang karanasan, at ng sariling dangal, anumang anyo ang ipahid niya, laging tunay ang paglarawan niya sa mga Pilipinong maralita.

BOTONG CARLOS V. FRANCISCO

Ang Tagapag-larawan Ng Dakilang Pilipino

Ang buong larawan ay puno ng ibat ibang kasaysayan ng mahigit 500 taon ng pagsikap ng bayang Pilipino, mga kasaysayan na inilarawang nagpapatuloy at animoy hindi maghahanggan. At lahat ng kasaysayan, pagsikap at damdamin ng nakaraang 500 taon ay binuong lahat at binigyang buhay sa iisang larawan. --Patungkol sa 500 Years of Philippine History, ang naglahong mural ni Carlos V. Francisco, ang ilang

piraso ay nakaralarawan dito

NUONG 1920s, nagsimulang umangal ang ilang batang pintor sa malawak na pagiral ng tinawag na Amorsolo school sa pagpinta, at naghanap ng kaibang hilig (style) upang mailarawan ang kanilang mga pag-iisip at damdamin. Nuong 1928, bumalik ang isa sa kanila, si Victorio C. Edades (1895-1985), mula sa America at nagtanghal ng sarili niyang mga larawan sa Philippine Columbian Club sa Ermita, Manila. Pagkaraan ng 6 taon, nuong 1934, niyaya niya ang 2 nag-aral sa Amorsolo school ng University of the Philippines School of Fine Arts na gumawa sila ng isang mural. Silang tatlo -Edades, Galo B. Ocampo at Carlos Botong Francisco - ang naging 3 pinuno (triumvirate) ng Makabagong Sining (Modern Art) sa Pilipinas. Nabuo paligid sa tatlo ang mga bata at sumisikat (Modern Art) hanggang nuong 1970s, matapos na mga pintor, sina Diosdado Lorenzo, Vicente S. Manansala, Hernando R. Ocampo, Cesar T. Legaspi at Demetrio Diego at Arsenio Capili (1914 1945) na namatay nuong panahon ng Hapon. May 2 guro sa UST ang kasapi, sinaBonifacio Cristobal at Jose Pardo, isang architecto. Dalawang nag-aaral sa UST ang nakasama, si Anita Magsaysay-Ho, ang kaisa-isang babae sa pangkat, at si Ricarte Purugganan. Sila ang tinanghal na 13 Makabago (Thirteen Moderns) na umalsa laban sa makinis at mahinahong hilig (style) na pagpinta na pamana nina Juan Luna at Felix Resurreccion Hidalgo, at ang marikit na hilig ni Amorsolo. Marami mula nuon ang sumunod sa kanilang hilig, bagaman at hindi sila tatag na aralan, at ibat iba ang ginamit nilang paraan at sining. Naging director si Edadesng UST Fine Arts at naging bantayog ito ng Makabagong Hilig

niyang yayaing magturo duon sina Lorenzo, Ocampo, Francisco at Manansala.Nanatiling makaluma (conservative) angUP School of Fine Arts sa pumuno niFabian dela Rosa (1869-1937), lalo na nang pumalit na Dean ang kanyang pamangkin, si Fernando Amorsolomismo, nuong 1938-1952.

TINAWAG na
maestro ng Angono dahil ninais niyang manatili sa kanyang tinubuang kabayan sa baybayin ng Laguna de Bay, pinangunahan ni Botong ang paggamit ng makabagong hilig sa paglarawan ng inadhika niyang kasaysayan (history) ng bayan. At sa kanyang mga pininta, agad litaw ang dahilang tinalikuran niya ang makinis at marikit na katangian ng makalumang hilig na natutunan niya sa UP. Ang mga bayani at karaniwang tao sa mga larawan ni Botong ay hindi nakangiti at nasisilayan ng ginintuang araw, kundi galit, pawisan at nangga-galaiti sa sikap na maitaguyod ang mga sarili. Kahit na ang pagdiriwang ng kal (Muslim Bethrothal) ay hindi masaya, bagkus napapaligiran ng pangamba at nakaambang karahasan, - tunay sa mga kalagayan nuong unang panahon ng walang patid na pag-aalipin at pandarambong, nang ang pag-aasawa ay walang kaugnayan sa pag-ibig.

Bilang isa sa mga pinuno ng Modernos, ipinagdiwang ni Botong ang mga karaniwang nakikita sa mga barrio at maliliit na gawain ng mga tao. Itinanghal niya ang mga damdaming itinatangi ng mga taga-Angono, ang tiwala ng mga provinciano sa mga lumang gawi na nagtawid sa kanila sa mahabang panahon. Gumamit siya ng masisiglang guhit, hugis at kulay upang ipahiwatig ang sigla, hinhin at tiyaga ng mga Pilipino. Alingawngaw ang tingkad ng sari-saring kulay na pinagtabi-tabi niya, tangi ang mga linyang paikot na pumu-pulupot na parang mga ulap, at walang kaparis ang pagsalansan niya ng mga tao at bagaybagay sa pagbuo ng kanyang mga larawan. Itong mga paraan ng makabagong hilig sa pagpinta ang nagbigay ng lakas sa kanyang mga larawan nang ilagay niya ang mga karaniwang Pilipino sa mga kasaysayan ng bayan. Naging kapani-paniwala ang laktaw ng mga tao mula sa tiwala at tiyaga ng kanilang araw-araw na buhay hanggang sa puot at tibay ng luob ng kanilang pakikihamok. Ang mga nagpawis sa Mangingisda at sumaksi sa First Mass at Limasawa ang siyang nagdiwang sa Fiesta at Barikan. Ang mga nakaranas sa Invasion of Limahong, tumulong sa Bayanihan sa Bukid at Mangingisda ang siyang sumalakay sa Balintawak. Ang nakipag-kasi-kasi sa Blood Compact at sumaksi sa Martyrdom of Rizal ang siyang lumagda ng sariling dugo sa Katipunan.

Isinilang si Francisco sa Angono, Rizal, nuong Noviembre 4, 1914, kina Felipe Francisco atMaria Villaluz. Unang nag-aral si Francisco sa paaralan ng sining (School of Fine Arts) saUniversity of the Philippines (UP), tulad ni Fernando Amorsolo. Nang nakatapos, naghanap-buhay siya sa pagguhit (illustrator) para sa 2 pahayagan, ang Tribune at ang La Vanguardia.Nagpinta rin siya, kasama sina Edades at Fermin Sanchez para sa Manila Grand Opera House at isang sinihan, ang Clover Theatre. Nuon siya niyaya ni Edades sa paggawa ng mural, at nuong

(UST). Sumulat din siya ng script ng mga dula at sine (pelicula, movies), kasapakat si Manuel Conde, isang artista sa pelikula, gaya ng Genghis Khan, Putol na Kampilan, at 3 Labuyo. Nag-disenyo pa siya ng mga bihis (costume design) sa mga sine, gaya ng Haring Kobra para sa LVN Pictures, Romeo at Julieta, Prinsipe Tenoso, Ibong Adarna, Siete Infantes de Lara at sa mga sunud-sunud (series) na pelikulang Juan Tamad.

Halos nag-iisa, binuhay ni Botong ang sining ng mural sa 30 taon ng pagpinta niya. Kasama nina Edades at Ocampo, naupahan si Francisco sa mga mural sa mga gusali at sa mga tahanan, gaya ng kilalang architect, si Juan Nakpil, sa bahay ni Manuel Quezon, ang pangulo ng 1938, binuo nila ang samahang tinawag Commonwealth, at sa mga bahay nina Ernesto nilang 13 Modernos. Rufino at Vicente Rufino. Pininta rin nila ang Pagbangon ng Pilipinas (Rising Philippines) Pagkatapos ng panahon ng Hapon, nag-iba-iba sa Capitol Theatre at iba pang mural sa State ang hanapang buhay ni Francisco at marami Theatre, kapwa nasa Quiapo, at sa Golden Gate siyang sinubukang sining. Sa aku ni Edades uli, Exposition. nagturo siya sa paaralan ng sining (School of Fine Arts) sa University of Santo Tomas Pininta rin ni Francisco Ang Buhay at Mga Himala ni Santo Domingo (Life and Miracles of Saint Dominic) sa simbahan ng Santo Domingo nuong 1954, at ang Stations of the Cross sa simbahan ng Far Eastern University (FEU) nuong 1956. Ang unang mahalagang mural ni Francisco ay ang 500 Taon ng Kasaysayan ng Pilipinas (500 Years of Philippine History) na ginawa

ilog, apoy na nagliliyab at mga ulap sa niya para sa International Fair sa Manila nuong lumalaganap sa buong lawak ng mural. 1953. Inukit sa kahoy ang mural ng mga bihasang lilok (wood carvers) ng Paete. Puminta rin siya duon sa malalaking plywood. Nilarawan niya ang pinagmulan ng Pilipino, mula sa paglabas ng mga unang tao sa putok na buho, sina Malakas at si Maganda, hanggang sa pamahalaan ni Pangulo Elpidio Quirino nuon. Hanga ang lahat, nalathala pa sa Newsweek at sa Time, 2 malaking magazine sa America. subalit pagkatapos ng International Fair, nilansag at naglaho ang mga katha. May balita pa na ilan sa nilansag na plywood ay tinagpi sa dinding ng karag-karag na elevator sa lumang National Library. Libu-libong dolyar na ang halaga sana subalit hindi pa lumilitaw hanggang mahinahon ang Pilipino ni Amorsolo, ang mga tao ni Francisco ay masigla, magalaw, magaslaw pa kung minsan, at kapag kinakailangan, may sapat na pagka-bayani. Tulad uli ni Amorsolo, natuto si Francisco na gumamit ng matingkad na mga kulay upang ilarawan ang taginting na sinag ng araw sa Pilipinas. Subalit kaiba sa tinawag na makaAmorsolong hilig sa pagpinta (Amorsolo school of painting), hindi ginintuang kulay ng araw ang nanaig sa kanyang mga larawan. Diniliman niya ang karamihan ng dilaw, hinaluan ng pula upang maging kayumanggi, at tinapalan ng sumisigaw na lunti (verde, green) upang itanghal ang kulay ng mga bukid na mahal niya.

Nakaka-bagabag-luob, nakaka-daig ang kanyang mga inilarawan.

Unang nakilala ang galing ni Francisco nang magwagi ang kanyang Kaingin sa paligsahan ng Art Association of the Philippines nuong Kaiba rin kay Amorsolo, bihirang nakatirik ang 1948. Nuon din unang natunghayan ang mga larawan ni Francisco. Gumamit siya ng mga kaibahan ng kanyang sining sa ginintuang hilis at pulupot na linya at kulay upang ipahiwatig mga larawan ni Fernando Amorsolo. ang galaw at sigla ng tao at bagay-bagay sa mga larawan. Kaya masigla ang damdamin kahit na Tulad ni Amorsolo, tinanggihan ni Francisco nakaupo ang inilarawan niya, gaya sa ang larawan ng ganda at giting mula sa Europa, Education, o nakatayo at hindi gumagalaw, America at iba pang bayan. Lumikha siya, gaya gaya sa Rajah Soliman. ni Amorsolo, ng sariling kisig at tikas ng

Pilipino. Subalit kung saan panatag at At kung malumanay at maginhawa ang Pilipino sa mga larawan ni Amorsolo, kahit na ang mga nagtatanim sa bukid, ang mga tao niFrancisco ay namimilipit at nangga-galaiti sa pagsikap, gaya sa Mangingisda, kahit na umaawit lamang, gaya sa Harana, o lumalagda lamang ng pangalan gaya sa Katipunan. Nuong bandang huli, nagbabago na ang himas at paningin ni Francisco, naging madilim at mapangamba. Pinakaaninaw ito sa huling larawan niya, Camote Eaters nuong 1964. Magamang magka-camote, nag-aani nang nakasalampak sa animo ay isang libingan. Isang camote sa likuran ay mukhang bungo ng tao, ang pahiwatig ay pangamba sa kinabukasan. Lagi nang inilarawan ni Francisco ang pagdarahop ng mga tao, subalit ang pahiwatig ay laging pagsikap, gaya ng Mangingisda, at sigla, tiwala sa ibubunga ng sariling gawa, gaya ng Bayanihan, at kasayahan sa kabila ng pagkadukha, gaya ng Harana at Barikan. Marahil pahiwatig ng mga darating na gimbal at kaguluhan, ipinaramdam niya sa kauna-unahang pagkakataon sa Magka-camote ang pagiging kulimlim ng panahon sa dati-rating maaliwalas na kalikasan. Hindi niya natapos ang Camote Eaters. Namatay si Francisco sa Angono nuong Marso 31, 1969. Nuon nagsimulang sumibol ang kanyang sariling sining ng pagpinta, tinawag na Botong Francisco school of painting, makasaysayan (lyrical) at mapag-dakila (heroic). Marami ang gumaya sa kanyang pagpinta, at gumagaya pa, lalo na ngayon at naging lubhang mahal ang kanyang mga larawan. Nuong 1973, pang-2 siyang pinarangalang Tagalikha ng Pilipinas (National Artist of the Philippines), sunod lamang kay Fernando Amorsolo.

SIKAT NA PINTOR SA IBANG BANSA

Leonardo da Vinci

Tunay/Buong pangalan Leonardo di Ser Piero Abril 15, 1452 Kapanganakan Vinci, Florence, in present-day Italy Mayo 2, 1519 (edad 67) Kamatayan Amboise, Indre-et-Loire, in present-day France Kabansaan Italian Larangan Many and diverse fields of arts and sciences Kilusan/Samahan High Renaissance

Si Leonardo da Vinci (Vinci, Italya, Abril 15, 1452 Mayo 2, 1519, Cloux, Pransya) ay isang Italyanong Renasimyentong polimata: isang arkitekto, embalsamadormusikero, anatomista, imbentor, inhinyero, eskultor, heometro, at pintor. Sinasalarawan siya bilang arketipo ng "Renasimyentong tao" at unibersal na henyo, isang tao na mausisa at maimbento. Tinuturing din siya bilang pinakadakilang pintor na nabuhay. Sa kanyang buong buhay, si Leonardo hindi alam ang kanyang apelyido, "mula sa Vinci" ang ibig sabihin ng "da Vinci" naging isang inhinyero, pintor, anatomista, pisiyolohista at iba pa. Ang kanyang buong pangalan "Leonardo di ser Piero da Vinci", nangangahulugang "Leonardo, ng ser Piero mula sa Vinci". Tanyag si Leonardo sa kanyang mga pintura, katulad ng Mona Lisa at The Last Supper, gayon din ang mga maimpluwensyang guhit katulad ng Vitruvian Man. Nagdisenyo siya ng mga imbensyon na pinangunahan ang makabagong teknolohiya, katulad ng helikopter, tangke, gamit ng solar power, at calculator, atbp., bagaman ilan lamang sa mga disenyo ang naisagawa sa kanyang buong buhay. Karagdagan pa nito, pinasulong niya ang pagaaral sa anatomiya, astronomiya, at inhinyeriyang sibil. Sa kanyang mga gawa, iilan lamang ang nanatiling mga pintura niya, kasama ang mga sulatin (nakakalat sa kanyang mga iba't ibang mga koleksyon) na may mga guhit, siyantipikong pagsasalarawan at mga tanda.

MICHAELANGELO Michelangelo di Lodovico Buonarroti Simoni Michelangelo (buong pangalan Michelangelo di Lodovico Buonarroti Simoni) (Marso 6, 1475 - Pebrero 18, 1564) ay isang eskultor, arkitekto, pintor, at manunula noong Renaissance. Naging kilala si Michelangelo sa paggawa ng fresco sa Kapilya ng Sistine, gayon din sa Huling Paghuhusga sa altar nito, at "Ang Pagkamartir ni San Pedro" at "Ang Pagbabagong-loob ni San Pablo" sa Cappella Paolina sa Batikano. Kabilang ang David at ang Piyeta, gayon din ang Birhen, Bacchus, Moises, Rachel, Leah, at kasapi ng pamilyang Medici sa kanyang mga eskultura. Dinisenyo rin niya simboryo ng Basilika ni San Pedro. Natutunan ni Michelangelo ang sining sa pagpinta noong siya ay manirahan sa Florencia sa edad na labing-apat na taong gulang. Pinag-aralan niya ang sining na ito sa loob ng botega ni Domenico Ghirlandaio habang kinokopya ang mga gawa ng mga lumipas na tanyag na pintor ng Florencia gaya nina Giotto at Masaccio. Ang kanyang talento sa eskultura naman ay natutunan niya sa hardin ni Lorenzo il Magnifico kung saan maraming mga antikong estatwa. Unang nakilala si Michelangelo sa pag-imita ng mga antikong estatwa. At ng mamatay si Magnifico (1492) iniwan niya ang bayang pinanggalingan at nagpunta sa Venecia at Bologna kung saan natapos niya ang "Arco di San Domenico". Sa Roma, si Michelangelo ay naanyayahan upang gawin ang isang proyekto na tinatawag na "Bacco"(Bacchus 1496-97). Nasundan naman kaagad ng isa pang proyekto na may bansag na "Piet". Ito ay ginastusan ng isang kardinal na francs, si Jean Bilhres de Lagraulas, na may layuning ilagak ito sa parokya ni Santa Petronilla sa Roma subalit hindi ito nasunod at pagdaka ay napalipat sa Basilica ni San Pedro noong 1517. Ang "Piet" ay ginawa ni Michelangelo noong 1498-1499. Isinasalarawan ng opera na ito ang Birheng Maria at ang mga labi ni Hesukristo sa kanyang kandungan. Ito ang nag-iisang opera ni Michelangelo na napirmahan niya, makikita sa nakabalagbag na tale sa dibdiban ng Birheng Maria.. Kapansin pansin na ang mukha ng dalawang simuno ay natural at walang halong pagkabagabag, kalma lalo na ang mukha ng Birhen, ito ay dahil sa alam niyang muling mabubuhay sa Hesus sa takdang panahon. Noong 1501 napatawag si Michelangelo upang magbalik sa Florencia para sa isang bagong proyekto ang "David" para sa Simbahan ng Santa Maria del Fiore gamit ang isang bloke ng marmol na nagamit na ni Duccio (1418-1481). Si David ang tumalo kay Golayat kung kaya ito ang naging simbolo ng Florencia. Isinasalarawan nito ang agkalaya ng mga mamamayang Florenciano mula sa kamay ng pamilya Medici.

Mga Kilalang Gawa ni Michelangelo

Ang Banal na Pamilya (1504) Bilugang Kuadro na may diametrong 120 cm. Florencia sa Galleria degli Uffici Isinasalarawan ang banal na pamilya. Sa unang palapag makikita si Maria na inaabot ang kanyang anak na si Hesus mula sa kanyang asawang si Jose. Sa kanan sa ikalawang palapag, makikita ang batang si San Juan na siyang magsasabi sa mga nasa likod na nakahubad (mga pagano) na si Hesus ay parating na. Sa bilugang kuadro naman sa ibaba ay may dalawang sibila (babaeng propeta o manghuhula ng hinaharap) sa tagiliran naman ng kuadro naroon ang dalawang propeta at sa ay si Hesukristo. Gaya ni Leonardo da Vinci, si Michelangelo ay gumagamit din ng mga katangian ng isang opera noong panahong iyon. Kapansin pansin unanguna ang hugis triangolo ng pamilya. Ang pagkakaupo ni Maria na kung tawagin ay torsione (ang pagkakabali ng katawan mula sa tamang posisyon). Makikita rin ang prospetiba atmosperika ( sa likuran iyong unti-unting paglalaho ng mga larawan) at panghuli ang matitingkad na kulay na ginamit ni Michelangelo ng sa ganun ay mabigyang buhay ang gawa. Ang operang ito ay ginastusan nina Agnolo Doni at Maddalena Strozzi para sa kanilang Kasal.

SIKAT NA ISKULTOR SA PILIPINAS Guillermo Tolentino

Nakilala si Tolentino sa buong bansa nang dahil sa Monumento ni Bonifacio na may maraming pigurang kasinlaki ng tao na dinisenyo noong 1930 at inilantad noong 1933. Nakapaglikha din siya ng iba pang mga tanyag na bantayog tulad ng mga Oblasyon ng Pamantasan ng Pilipinas, ang bantayog ni Pangulong Ramon Magsaysay sa bulwagang pasukan ng GSIS, at ang Lualhati ng Pamantasan ng Silangan. Nakapaggawa rin siya ng mga maraming rebulto ni Lapulapu, Antonio Luna, Gregorio del Pilar, Jose Rizal, Manuel Quezon, Epifanio de los

Santos, A.V.H Hartendorp, Fernando Amorsolo, Carlos P. Romulo, Jose Cojuangco, Manuel Roxas, Jaime at Sofia de Veyra. Kinumpleto niya ang ugnay-ugnay ng anim na pansilangang mananayaw, kabilang ang mananayaw na pambibliya na si Salome, Maria Clara, Persyana, Havanesa, at mga mananayaw Tsino. Nakagawa siya ng pigurang alegorika tulad ng mga Pilipina, tinatawag din Alipin, isang pigura ng babaeng hubad na nakagapos ng mga guyuran. Nakagawa rin siya ng mga imaheng panrelihiyon, tulad ng Imakuladang Konsepsyon at ang Madona at ang Bata. Dinisenyo niya ang Gawad Maria Clara para sa pelikula, at iba pang mga tropeo at medalya.

Napoleon Abueva
umindig si Abueva ang hamon ng pagkamakabago sa kanyang guro na si Tolentino at sa pamamagitan ng kanyang palabunga at masigasig na likha, itiningadngad nang makabuluhan ang tuwanan sa ayon ng pagkamakabago. Ito'y nasa dekada 50 na itinatag nang lubos ang kanyang reputasyon bilang nangungunang modernista sa iskultura. Sa katagalan nang 30 taon sa pagiging iskultor, ang mga likha ni Abueva ay naikalat na nang malawakan sa mga galerya, paaralan, gusaling pambayan, tahanan, kampus, at mga liwasan dito sa bansa at sa ibayong dagat. Ang kanyang bersatilidad sa parehong midyum at himanting ay tumatalilis sa maalwan na pag-uuri. Gumagawa siya ng iskultura sa malawakang saklaw ng pagpapahiwatig: sa metal tulad ng bakal, tansong dilaw, tansong kape, at aserong dinangangalawang; sa bato tulad ng adobe, marmol, alabastro, at korales; at sa kahoy tulad ng mulawin, nara, kamagong, ipil, at kawayan. Nguni't umamin siya na nakasaya gumawa na may punungkahoy ng Pilipinas, ipinapakita ang kanilang mabutil na hilatsa at likas na alinangnang sa paraan ng tuwirang paglililok. Nakapaglilok siya na may pinagsamang iba't ibang materyales, tulad ng kahoy na may metal at bato, at nakapaggawa sa mga aghimong naaangkop sa mga materyales na ginagamit.

Fredesvinda (1982) Bagama't kinilala niya ang kanyang likas na impluwensya kay Brancusi, nakapagsalik si Abueva nang palagian para sa mga bagong anyo at pamamaraan ng pagpapahiwatig. Noong 1957 nakapaglikha siya ng ibay na krusipiho para sa Kapilya ng Banal na Sakripisyo sa kampus ng UP Diliman. Nang umuunlad ang kanyang likha sa kasaligutgutan at paggulang, lalo naging higit at higit na kinikilala ng mayaman na halo ng pangunawa at kalidad ng haraya na sumasalunga mula sa makasining na pagkapangisahan na binibigyan siya ng pagkakataon upang hagarin ang kanyang sining na walang pagsansala o sariling kamalayan.

Isang mahalagang aspekto ng likha ni Abueva ay ang kanyang pag-aatim sa kapakanan sa panig na hinggil sa gawain ng iskultura. Sabi niya,

Ako ay gumagawa sa mga bagay hinggil sa gawain sa batayan ng mga suliraning pang-iskultura kaysa sa bagay na totoong ginawa upang magamit, isang pag-iiba mula sa likas na iskultura.

Kaagapay ng hilatsang ito, nakapaggawa siya ng mga pintuan sa tighaw, katangan, pungkuang pambulwagan, isang puno na may maraming anggulo, mga bukal, mga makinang pangkayod ng niyog, at isang kamangha-manghang karo kung saan siya ay sumasakay sa kumpletong regalya ng isang senturyong Romano. Naglalarawan ang iskultura bilang pangunahing manu-manong likha, binigyang-diin niya na ang iskultor ay isang ring dapat na karpintero, mason, tagapaghinang, tagapagkumpuni ng kuryente, at hanggang sa nagbubuhat ng mga mabibigat. Ang kanyang likha ay naglalarawan sa pamamagitan ng matatag na pakiwari ng anyo at kagamitan, sa pamamgitan, sa aligayot at imbensyon, at sa pamamagitan ng mahinog na nganingani, sa pagiging alungaling, pampanitikan, nakapagpapalibog, at kakatwa. Ang makasining na impluwensiya ni Abueva ay umiiral sa kakayahan bilang propesor at dating dekana ng Dalubhasaan ng Pinong Sining ng UP.

SIKAT NA ISKULTOR SA IBANG BANSA

Fernando Botero
Fernando Botero is a Colombian artist known for creating bloated, oversized depictions of people, animals and elements of the natural world.
Fernando Botero

Synopsis
Born in Colombia in 1932, Fernando Botero left matador school to become an artist, displaying his work for the first

time in a 1948. His subsequent art, now exhibited in major cities worldwide, concentrates on situational portraiture united by his subjects' proportional exaggeration.

Early Years
Born in Medellin, Colombia, on April 19, 1932, Fernando Botero attended a matador school for several years in his youth, and then left the bull ring behind to pursue an artistic career. Botero's paintings were first exhibited in 1948, when he was 16 years old, and he had his first one-man show two years later in Bogota. Botero's work in these early years was inspired by pre-Colombian and Spanish colonial art and the political murals of Mexican artist Diego Rivera. Also influential were the works of his artistic idols at the time, Francisco de Goya and Diego Velzquez. By the early 1950s, Botero had begun studying painting in Madrid, where he made his living copying paintings hanging in the Prado and selling the copies to tourists.

The Maturing Artist

Throughout the 1950s, Botero experimented with proportion and size, and he began developing his trademark styleround, bloated humans and animalsafter he moved to New York City in 1960. The inflated proportions of his figures, including those in Presidential Family (1967), suggest an element of political satire, and are depicted using flat, bright color and prominently outlined formsa nod to Latin-American folk art. And while his work includes still-lifes and landscapes, Botero has typically concentrated on his emblematic situational portraiture. After reaching an international audience with his art, in 1973, Botero moved to Paris, where he began creating sculptures. These works extended the foundational themes of his painting, as he again focused on his bloated subjects. As his sculpture developed, by the 1990s, outdoor exhibitions of huge bronze figures were staged around the world to great success.

Recent Works
In 2004, Botero turned to the overtly political, exhibiting a series of drawings and paintings focusing on the violence in Colombia stemming from drug cartel activities. In 2005, he unveiled his "Abu Ghraib" series, based on reports of American military forces abusing prisoners at the Abu Ghraib prison during the Iraq War. The series took him more than 14 months to complete, and received considerable attention when it was first exhibited in Europe. Fernando Botero lives with his second wife, Greek artist Sophia Vari, in both Paris, France, and coastal Italy. He continues to exhibit his works around the world.

Henri Matisse biography

Henri Matisse was a revolutionary and influential artist of the early 20th century, best known for the expressive color and form of his Fauvist style.

Synopsis
Henri Matisse was born December 31, 1869, in Le Cateau in northern France. Over a six-decade career he worked in all media, from painting to sculpture to printmaking. Although his subjects were traditionalnudes, figures in landscapes, portraits, interior viewshis revolutionary use of brilliant color and exaggerated form to express emotion made him one of the most influential artists of the 20th century.

Quotes
"My choice of colors does not rest on any scientific theory; it is based on observation, on sensitivity, on felt experience."
Henri Matisse

Early Life and Training

Henri Matisse was born on December 31, 1869, and was raised in the small industrial town of Bohain-en-Vermandois in northern France. His family worked in the grain business. As a young man Matisse worked as a legal clerk and then studied for a law degree in Paris in 1887-89. Returning to a position in a law office in the town of Saint-Quentin, he began taking a drawing class in the mornings before he went to work. When he was 21, Matisse began painting while recuperating from an illness, and his vocation as an artist was confirmed. In 1891 Matisse moved to Paris for artistic training. He took instruction from famous, older artists at well-known schools such as the Acadmie Julian and the cole des Beaux-Arts. These schools taught according to the academic method, which required working from live models and copying the works of Old Masters, but Matisse was also exposed to the recent PostImpressionist work of Paul Czanne and Vincent van Gogh while living in Paris. Matisse began to show his work in large group exhibitions in Paris in the mid-1890s, including the traditional Salon de la Socit Nationale des Beaux-Arts, and his work received some favorable attention. He traveled to London and to Corsica, and in 1898 he married Amlie Parayre, with whom he would have three children.

Breakthrough Period
By the turn of the 20th century, Matisse had come under the more progressive influence of Georges Seurat and Paul Signac, who painted in a Pointillist style with small dots of color rather than full brushstrokes. He stopped exhibiting at the official Salon and began submitting his

art to the more progressive Salon des Indpendants in 1901. In 1904 he had his first one-man exhibition at the gallery of dealer Ambroise Vollard. Matisse had a major creative breakthrough in the years 1904-05. A visit to Saint-Tropez in southern France inspired him to paint bright, light-dappled canvases such as Luxe, calme et volupt (1904-05), and a summer in the Mediterranean village of Collioure produced his major works Open Window and Woman with a Hat in 1905. He exhibited both paintings in the 1905 Salon dAutomne exhibition in Paris. In a review of the show, a contemporary art critic mentioned the bold, distorted images painted by certain artists he nicknamed fauves, or wild beasts. Painting in the style that came to be known as Fauvism, Matisse continued to emphasize the emotional power of sinuous lines, strong brushwork and acid-bright colors in works such as The Joy of Life, a large composition of female nudes in a landscape.