INIHANDA NILA:

Gutierrez, Garcia, Jaque, Lazatin, Manapat

Panimula
 Makabayan
 Manggagamot
 Manunulat
 Pambansang Bayani ng Pilipinas
Ano Ang Ibig Sabihin ng Kanyang Pangalan?
 Jose – pangalan ng patron ng kanyang ina na si San Jose.
 Protacio – ang pangalan ng patron sa kalendaryo kung
saan natapat ang pista ni San Protacio sa kaarawan ni
Jose.
 Mercado – hango sa espanol na salita na mercado na ibig
sabihin ay palengke.
 Rizal – hango sa espanol na salita na Recial na ibig sabihin
ay luntiang bukirin.
Alonzo – ang unang apilyedo ni Dona Teodora
Alonzo Realonda.
Realonda – ang kinuhang bagong apilyedo ni
Dona Teodora noong ipinatupad ang utos ni
Gobernador-Heneral Narciso Claveria na ipapalit
ang lahat ng apilyedo at ang kinuha niya ay ang
pangalan ng kanyang ninang na Realonda
Pamilya
 Francisco Engracio Rizal Mercado y Alejandro
 Teodora Morales Alonzo Realonda y Quintos
 Mga Kapatid – Saturnina (Nena), Paciano, Narcissa (Sisa),
Olimpia (Ypia), Lucia, Maria (Biang), Jose (Ute, Pepe),
Concepcion (Concha), Josefa (Panggoy), Trinidad
(Trining) at Soledad (Choleng)
Mga Kapatid
Mga Ninuno
Mula sa kanyang Ama
 Domino Lam-Co (isang purong Intsik mula sa
Amoy, China) - - Ines de la Rosa (kalahating Intsik)
 Francisco Mercado - - Bernarda Monicha (21 anak)
 Juan Mercado - - Cirila Alejandra (14 anak)
 Francisco Mercado Rizal
Mula sa kanyang Ina
 Regina Ursua/Ochoa– Manuel de Quintos (2 anak)
 Brigida de Quintos - - Lorenzo Alberto Alonzo (7
anak)
 Teodora Alonzo
Mga Ninuno
 Kastila

 Intsik

 Hapon

 Malayo-Polynesian

 Negrito
Mga Miyembro ng Pamilya

 Ama (Francisco Engracio Rizal Mercado y Alejandro)

- nag-aral ng Latin at Pilosopiya sa Colegio ng San Jose sa
Maynila
- “modelo ng mga ama”
-magsasaka
-mahilig sa libro
 Ina (Teodora Morales Alonzo Realonda y Quintos)
- ipinanganak sa Meisik, Sta. Cruz Mla.
- talentado at kapansin-pansing babae
- unang guro ni Jose
- magaling sa Matematika
“My mother is not a woman of ordinary culture. She
knows literature and speaks Spanish better than I do.
She even corrected my poems and gave me wise advice
when I was studying rhetoric. She is a mathematician
and has read many books.”
Mga Impluwensya sa Batang Rizal
 Sinabi ng kanyang ina na isa-berso niya ang mga
kaisipan at prinsipyo sa buhay
 Ang Kwento ng Gamu-gamo ang nagbigay sa kanya
ng ideolohiyang “Kung kailangang
magtagumpay, dapat matutong sumugal sa buhay”;
“Kung walang katapangan, walang tagumpay.”
Kabataan
Sa Calamba, Laguna:
 Ipinanganak noong ika-19 ng Hunyo 1861
 Bininyagan noong ika-22 ng Hunyo 1861 ni Rufino
Collantes
 Noong 1864 natutunan niya ang alpabeto
 Noong 1865 namatay ang kanyang kapatid na si
Concepcion (Concha) –tinawag itong “Unang
Dalamhati ni Rizal”
Kabataan
 1865 – 1867 – tinuruan siya ng kanyang ina na sumulat at
magbasa
 Leon Monroy – tinuruan si Rizal ng basikong Latin
 Tiyo Manuel Alberto – tinuruang mahalin ang kapaligiran
 Usman – aso ni Rizal

 Tiyo Gregorio – itinimo kay Rizal ang pagmamahal sa

edukasyon
 1869 - "Sa Aking Mga Kabata."
Kabataan
Sa Biñan, Laguna :

 1870 – Dinala siya ng kanyang kapatid na si

Paciano sa Biñan, Laguna
 Justiniano Aquino Cruz – tinuruan si Rizal ng Latin at
Espanyol
 Juancho Carrera – tinuruan siya ng pagpipinta

 17 December 1870 – Bumalik si Rizal sa Calamba

pagkatapos tapusin ang kanyang pag-aaral sa Biñan
Kabataan
Pagbalik sa Calamba:

 1871 – Ang kanyang ina ay nakulong sa Sta. Cruz

Laguna dahil sa akusasyong panlalason
 1872 - Cavite Mutiny noong Enero 20, 1872;
ipinagbawal ng kanyang ama ang mga salitang:
 Burgos
 filibustero
 Cavite
Pormal na Edukasyon sa Pilipinas
Sa Ateneo Municipal:
 Nakakuha ng matataas na marka
 Nag-aaral ng Bachiller en artes noong 1877
 Nagtapos bilang isang sobresaliente
 Unang Propesor: Fr. Jose Bech
Pormal na Edukasyon sa Pilipinas
Sa UST:
 Nakakuha ng mababang marka dahil sa diskriminasyon
 Nag-aral ng Pilosopiya at Panitikan
 Nag-aral din ng medisina (optalmolohiya) – ngunit hindi
tinapos
Edukasyon
 Nang sumunod na taon, nakamit niya ang titulo sa
Pilosopiya-at-Titik. Naglakbay siya sa Pransya at
nagpakadalubhasa sa paggamot ng sakit sa mata sa isang
klinika roon. Pagkatapos ay tumungo siya sa
Heidelberg, Alemanya, kung saan natamo pa ang isang
titulo.
Edukasyon
 Isang dalubwika si Rizal na nakaaalam ng
Arabe, Katalan, Tsino, Inggles, Pranses, Aleman, Griyego, E
breo, Italyano, Hapon, Latin, Portuges, Ruso, Sanskrit, Esp
anyol, Tagalog, at iba pang mga katutubong wika ng
Pilipinas.
Pagkatapos ng pag-aaral ng apat na taong
pag-aaral sa UST ng medisina…

Yuck! Mga matapobreng

Dominikano!
WOW!! Punta
Na lang ako
Espanya
At dun ako
Magtatapos ng
Pag-aaral!
Pero hindi ninyo alam, mayroon akong
Sikretong misyon! Bwahahaha!…..
Ang magmasid at matutunan
ang Kultura ng Europa!
Bwahahahahaha!

NYEK! :|
Graduate na ako!!! :D
Sa Berlin…
 Yehey! Nalimbag na
Rin ang aking unang
Unang unang nobela! Ang
Noli me tangere! Salamat
Dr. Maximo Viola!
WOW!!
MAS WOW NA
WOW PA RIN!!
Japan! Japan!
(peace sign)
O-Sei-San
Uncle Sam. :|
London bridge is falling down, falling down…
3 dahilan kung bakit sa london manirahan
panandalian:
 Para mas matuto ng Ingles
 Upang mapag-aralan ang librong Sucesos de las Islas
Filipinas ni Morga na sinasabing sa British Museum
lang matatagpuan at
 Sa tingin nya ang London ay isang ligtas na lugar sa
pagpaplano ng pagtulogsa sa Espanya
Gertrude Beckett.
Awoo! Awoo!
Wow na wow ang
Figure!
Tatlong Pilipino Societies na
itinaguyod nya:

 Kidlat Club
 Indios Bravos
 R.D.L.M.
Belgian…
Brussels
Mga dahilan sa
pag-alis sa Paris:
 Masyadong mahal ang bilihin dahil sa Universal
Exposition
 Ang madalas nyang paglabas kasama ng mga kaibigan
ay nakaapekto sa kanyang pagsulat ng El Fili
 Baka Hindi nu!
Bakit kaya
Umalis ng
London ang
Mokong na yun?
Gusto mo sa akin Huwag na, kaya ko
muna tira? Naman e. (kahit
hindi)

Dignidad!
Sa Universidad Central de Madrid
Sa Universidad Central de Madrid
 nag-aral siya rito noong magtungo siya sa
Madrid, Espanya
 nagtapos ng Medisina at Pilosopiya
 nag-aral ng Eskultura, Artes, Pagpinta, at lengguwahe
 Di ko kayang
Tanggapin! Na
Mawawala ka
Na sa akin!
Kaya ko ito!

Kaya ko ito!!
YEHEY!!!
Bakit bumalik sa Hong Kong si
Rizal?

 Di na nya masyadong makasundo ang mga

kasama sa Europa
 Upang maging mas malapit sa mga mahal sa
buhay
Mga makabuluhang gawain ni Rizal sa
Dapitan:
 pagiging doktor
 pagsasaliksik sa siyensya
 pagsulat
 pinalawak ang kaalaman sa mga lenggwahe
 nagtayo ng paaralan para sa mga lalaki
 gumawa ng mga proyekto sa ikauunlad ng
bayan
 nag-imbento ng kahoy na makinang paggawa
ng mga bloke
 nagsaka at nagnegosyo
Espanya: Una at Huling Tuntung Abrod
Ano ang susunod na kabanata?
Naging Pagibig
Pag-ibig ni Rizal
 Si Segunda Katigbak ang unang pag-ibig ni Rizal. Mag-
aalok na sana si Rizal ng kasal ngunit ito ay nobyo na ni
Manuel Luz.
 Noon nag-aaral siya sa UST, nakilala niya si Miss L ngunit
ang kanyang pag-ibig dito ay hindi natuloy dahil ang mga
alaala ni Segunda ay hindi pa nawawala at hindi gusto ng
kanyang ama ang pamilya ni Miss L.
Pag-ibig ni Rizal
 Sumunod kay Miss L ay si Leonor Valenzuela at si Leonor
Rivera. Si Leonor Rivera ay ang kanyang unang totoong
pag-ibig; hindi niya alam na ito pala ay malayong pinsan
niya. Ang sumunod niyang nakilala ay si Vicenta
Ybardaloza; naantig nito ang puso ni Rizal dahil sa
pagiging mahusay maglaro ng instrumentong harp.
Mga Pamana/ambag sa bayan

Si Rizal ay nakilala sa
dalawang nobelang kanyang
isinulat, ang Noli me Tangere
na nilimbag sa
Berlin, Alemanya (1886) at
ang El Filibusterismo sa
Gante, Belgica (1891).
Mga pamana/ambag sa bayan
Pinahiram siya ni Dr. Maximo Viola ng 300 piso sa
pagpapalimbag ng Noli Me Tangere. Naglalaman ang mga
ito ng mga paglalarawan at pagpuna sa mga nagaganap
sa lipunang Pilipino ng mga panahong iyon at naging
daan upang magising ang pagkakaisang-diwa at katauhan
ng mga Pilipino, na nauwi sa Rebolusyon ng 1896.
Mga pamana/ambag sa bayan

 Noong siya'y walong taong gulang pa, naisulat niya ang Sa

Aking mga Kabata na naging Sa Aking mga Kababata.
Tumutukoy ang tulang ito sa pagmamahal sa bayan. Nang
malapit na siyang bitayin, sinulat niya ang Mi Ultimo Adios
(Huling Pamamaalam). Kabilang sa iba niyang naisulat ay
ang Awit ni Maria Clara, Pinatutula Ako, Ang Ligpit Kong
Tahanan atbp.
Mga pamana/ambag sa bayan

 Dagdag dito, si Rizal din ang masugid na tagaambag ng

mga sulatin sa La Solidaridad, isang pahayagang inilunsad
ng mga Pilipinong repormista sa Espanya. Sumulat siya sa
ilalim ng pangalang Dimasalang at Laong-laan.
• Si Rizal ay isang repormista para sa isang lipunang malaya.
Bilang pinuno ng Kilusan ng Pagbabago ng Pilipinas na
itinatag ng mga Pilipino sa Barcelona, Espanya, nagbigay
siya ng ambag-sulatin sa La Solidaridad.
Ang kanilang mga mithiin:
 ang Pilipinas ay maging bahaging-lalawigan ng
Espanya
 magkaroon ng mga kinatawan sa Batasan ng Espanya
 magkaroon ng mga namumunong paring Pilipino
 kalayaan sa pagtitipun-tipon at pamamahayag
 pantay na karapatan sa harap ng batas, maging
Pilipino man o Kastila.
 Hindi matanggap ng mga maykapangyarihang opisyal
ang mga pagbabagong iyon. Kaya pinaratangan siya
ng paghahasik ng gulo dahil sa pagtatatag ng La Liga
Filipina; nilitis at ipinatapon sa Dapitan, Zamboanga
noong 1892. Doon, nagtayo siya ng isang paaralang
pambata, at isang pagamutan. Bukod dito, nagsagawa
rin siya ng isang pambayang sistema ng padaloy-
tubig.
 Mga Wikang Alam
 Tagalog, Ilokano, Bisaya, Suban
on, Spanish, Dutch, German, P
ortuguese, English, Hebrew, Ch
inese, Latin, Arabic, Catalan, S
wedish, Greek, Malaysian, Italia
n, Russian, French, Sanskrit, Ja
panese
Mga Katangian
 Manunulat
 Doktor (surihano sa mata)
 Makata
 Mandudula
 Mananalaysay
 Arkitekto
 Pintor
 Eskultor
Mga Katangian
 Edukador
 Lingwista
 Musiko
 Naturalista
 Etnolohista
 Agremensor
 Inhinyero
 Magsasakang Negosyante
Mga Katangian
 Mahikero
 Humorista
 Satirista
 Polemisista
 Manlalaro
 Manlalakbay
 Propeta
 Bayani
 Politikong Martir
Mga Mahahalagang Akda
 Noli Me Tangere
 El Filibusterismo
 Mi Ultimo Adios
Noli Me Tangere
Noli Me Tangere
Inspirasyon:
•Circulo Hispano Filipino – hinangad ni Rizal na
makasulat siya at ang mga kasama niya ng isang
aklat tungkol sa iba’t ibang mukha ng buhay sa
Pilipinas
•Wandering Jew – hinangaan niya ang nobelang
ito
•Uncle Tom’s Cabin – nadama niya ang
pagkaalipin ng mga Negro sa Amerika
 Inalay para sa Inang Bayan.
 Isinulat sa Madrid, Paris at Berlin
 Tinulungan ni Maximo Viola at ni Paciano para
mapalimbag ang Noli
 Natapos ito isulat sa Berlin noong Marso 29, 1887 at
ipinalimbag sa Berliner Buchdruckrei-Action
Gesselschaft.
 Katumbas sa English: The Social Cancer
 Katumbas sa Filipino: Huwag Mo Akong Salingin
 Nilalaman:Nobelang panlipunan na tumatalakay sa
pamumuhay, pag-uugali at ang mga "sakit" ng mga
mamamayan noon.
El Filibusterismo
El Filibusterismo
 Karugtong ng Noli Me Tangere
 Inaalay sa GomBurZa
 Sinulat niya ang Fili sa Londres, Bruselas at Gantes.
 Tinulungan ni Valentin Ventura para mapalimbag ang Fili.
 Tinapos ang Fili sa Gantes noong
 Setyembre 18, 1891 at pinalimbag ito sa F. Meyer-Van
Loo Press sa Gantes.
 Katumbas sa Filipino: Ang Manghihimagsik
 Katumbas sa Engles: The Reign of Greed
 Nilalaman: Nobelang pampulitika na pumupuksa sa
pamahalaan ng Kastila.
Mi Ultimo Adios
Mi Ultimo Adios
 Sinulat niya bago mamatay
 Nilagay sa lampara at ibinigay kay Trinidad. Sinabi ni
Rizal kay Trining, “There’s something inside.”
 Isinulat ng walang pamagat.
Mga Sagisag Panulat
 P. Jacinto – ginamit sa pagsulat ng “Mga Alaala Ng
Isang Magaaral sa Maynila”
 Laong-Laan – ginamit sa pagsulat ng “Amor Patrio”.
 Dimasalang – ginamit sa pagsulat ng “La Vision de
Fray Rodriguez”.
Ang Paglilitis
 Ang kanyang abogado ay si Luis Taviel de Andrade.
 Nilitis siya sa Cuartel de Espana.
 Hinatulan siya ng kamatayan.
Kamatayan
Kamatayan
 Petsa: Disyembre 30, 1896, ika-7:03 ng umaga
 Lugar: Bagumbayan (Luneta)
 Sanhi: firing squad
 Huling Kataga: Consummatum Est (Naganap na.)
Talasanggunian
 www.joserizal.ph
 www.joserizal.info
 Zaide, Gregorio F. Jose Rizal, Buhay, Mga Ginawa at
Mga Sinulat ng Isang
Henyo, Manunulat, Siyentipiko, at Pambansang
Bayani. 2008