Iba’t ibang

terminolohiya sa
pagtuturo at
pagkatuto
 Estratehiyang komunikatibo
 > tunay na paggamit ng wika sa tulong
lamang ng mga kaalaman at tuntuning
pambalarila, ayon sa konteksto ng hangarin,
sitwasyon at pangangailangan.
 > learner-centered
 Komunikatibo ang dulog kapag nalilinang ang
apat na makrong kasanayan ( isama ang
panonood).

PAGBASA: pag-unawa sa istruktura at

kahulugan ng pangungusap at talata

PAGSULAT:lawak ng talasalitaan

PASALITA: Ponolohiya at Wastong pagbigkas

PAKIKINIG: Wastong pagsunod sa panuto at

pag-unawa sa napakinggang teksto
 maingat na binalangkas ang
pagtuturo ng panitikan upang
magkaroon ng lubusang kasanayan
(mastery) sa iba’t ibang anyo/uri ng
panitikan
(pagtuturo ng panitikan ayon sa
bawat panahon, panitikang
panrehiyon, uri o anyo)
 Nakatuon sa paglilipat o transmisyon
ng kabatiran at kasanayan.

 Pagkatuto ng batayang kabatiran,

konsepto, paglalahat at mga teorya
bago ang manipulasyon at proseso sa
paggamit ng kabatiran sa mga
sitwasyong lumulunas ng suliranin.
 PAG-ALALA
PAG-UNAWA
APLIKASYON O PAGGAMIT
PAGSUSURI
EBALWASYON/PAGTATAYA/
PAGLALAPAT
PAGLILINAW /SINTESIS /PAGBUBUO
 Orihinal Binago

• Ebalwasyon •Pagbubuo
• Sintesis •Paglalapat
• Pagsusuri •Pagsusuri
• Paglalapat •Aplikasyon

• Pag-unawa •Pag-unawa
• Kaalaman •Pag-alala
(Based on Pohl, 2000, Learning to Think, Thinking to Learn, p. 8)
 Taksonomi ni B. S. Bloom (1956)
Rebisa ni Anderson

Level 1 Level 2 Level 3 Level 4 Level 5 Level 6

Pag-alala Pag-unawa Aplikasyon Analisis Ebalwasyon Pagbubuo
 Level 1 : Pag-alala
dating kaalaman s/p pagbabalik – alaala sa
katotohanan, termino,
basikong konsepto at sagot

Sa pag-alam ng antas ng kaalaman:

Ano kalian Saan Sino

 Level 2 : Pag-unawa

Pag-unawa sa mga katotohanan at ideya s/p

pagsasaayos, paghahambing, pagsasalin,
interpreting, pagbibigay-deskripsyon,
paglalahad ng pangunahing ideya.

Sa pag-alam ng antas:

paghambingin interpret ipakita

pagkontrast ipaliwanag maghinuha
ipakita palawakin balangkasin
rephrase buuin isalin
klasipikahin
 Level 3: Aplikasyon

Paglutas ng problema s/p pagkapit ng

natutuhang kaalaman, katotohanan,
teknik at tuntunin sa ibang paraan
Gamit ang mga termino:

ikapit magdebelop organisahin

bumuo mag-interbyu mag-ekperimento
pumili gamitin ang - magplano
piliin lutasin imodelo
 Level 4: Analisis

Pag-eksamen at paghahati-hati sa
bahagi ng impormasyon s/p pagkilala
ng motibo o sanhi; paggawa ng
hinuha at paghanap ng ebidensya sa
suportang paglalahat.
Termino sa pag-ases ng level g komprehensyon:

suriin kategoryahin paghambingin

kontrast diskubrehin paghatiin
eksaminin simplikahin magsarbey
lumahok sa dissect
 Level 5: Ebalwasyon/Paglalapat

pagharap at pagtatanggol ng opinyon s/p

paggawa ng pasya o hatol tungkol sa
impormasyon, validiti ng ideya o kalidad
ng gawa batay sa set ng kraytirya
Keywords:

igawad pagpasyahan sukatin

piliin pagtalunan paghambingin
buuin evalweytin markahan
paunahin pangatwiranan magrekomenda
bigyang interpretasyon ipaliwanag tutulan
tasahin bigyang priyoridad
 Level 6: Sintesis/Pagbubuo

Pagsasama-sama ng impormasyon sa
iba’t ibang paraan tungo sa bagong
pardon o alternatibong solusyon;
paglikha ng bago o orihinal

Keywords:

bumuo (build, compose) mungkahi lutasin

piliin magdebelop talakayin
pagsamahin mag-imbento baguhin
magdisenyo magplano tanggalin
gumawa ng teorya baguhin pabutihin
bumalangkas (formulate) subukin (test)
 Level ng Level ng
Komprehensyon Kognisyon

Literal - Kaalaman
Intepretative - Komprehensyon
Applied - Aplikasyon
Analisis
Sintesis
Evalwasyon
 Nahihinggil
sa mga saloobin,
emosyon, kawilihan at
pagpapahalaga

 Pumapasokang pagpapahalagang
pangkatauhan
 PAGTANGGAP(RECEIVING)

PAGTUGON(RESPONDING)

PAGPAPAHALAGA (VALUING)

PAG-ORGANISA (ORGANIZATION)

KARAKTERISASYON
(CHARACTERIZATION)
 Ito’y
mga kasanayang motor
at manipulado na
nangangailangan ng
koordinasyong
neuromascular.

 Pumapasok ang inaasahang

pagganap
 Walangisang pamamaraan
lamang na masasabing
sadyang mabisa sa lahat ng uri
ng paksang-aralino isang
pamamaraan kaya na angkop
gamitin sa lahat ng
pagkakataon.
 Tinatawagdin itong “Herbatian
method”; nagsisimula sa
nalalaman patungo sa hindi pa
alam; nagsisimula sa
halimbawa patungo sa
tuntunin.
 PAGHAHANDA(PREPARATION)

PAGLALAHAD(PRESENTATION)

PAGHAHAMBING AT PAGHALAW(COMPARISON
AND ABSTRACTION)
PAGLALAHAT(GENERALIZATION)

PAGGAMIT(APPLICATION)
 Nagsisimula sa pagbubuo ng tuntunin
patungo sa pagbibigay ng mga halimbawa.
Tinawag din itong “ruleg”o rule example.
 PANIMULA
 PAGBIBIGAY-TUNTUNIN
 PAGPAPALIWANAG
 HALIMBAWA
 PAGSUBOK
 Nilalayong magsagawa ng
proyekto

 PAGLALAYON (PURPOSING)
 PAGBABALAK(PLANNING)
 PAGSASAGAWA(EXECUTING)
 PAGPAPASIYA(EVALUATING/JUDGING)
 Aktibong
kasangkot ang
mag-aaral sa pagtuklas ng
karunungan; ang guro ay
tagasubaybay lamang.
 Pagdulog pangkaisipang ginagamit sa
pagtuturo ng Araling Panlipunan.
 Nakatutulong sa pagbubuo at pagkakatuto
kung paano matututo (learning how to learn)
 Tinatawag din itong concept-centered at
spiral curriculum(payak patungo sa
masalimuot na kaisipan)
 Ang paraan ng pagbuo o interdisciplinary o
multidisciplinary heograpiya, kasaysayan,
pamahalaan,antropolohiya,sosyolohiya at
ekonomiks.
 Pormalistiko:kasiningan-
banghay,tema,tagpuan,tauhan at
paglikha
 Moralistiko
 Sosyolohikal
 Sikolohikal
 Sa akronim na SPEAKING ni Dell
Hymes
 Kakakayahang Komunikatibo:
kabatiran sa kayarian ng wika at
tuntuning gramatikal at
paggamit ng angkop na pahayag
sa sitwasyon, at salik sosyo-
kultural.
 Competence: nauukol sa
kaalaman sa wika ng isang
tao
 Performance: kakayahang
gamitin ang wika sa angkop
na paggagamitan
 Pagpapaunawang pasalita
tulad ng pamaraang
padula-dulaan o “dialogue
conversation”. Gumagamit
ng mga siklo o cycles
 M-1Para kanino ang pulang
laso?
Para saan ang pulang
laso?

M-2 Para kay Mari

Para sa iyo.
Para sa buhok.
1. Ilahad ang siklo sa isang sitwasyon
2. Bigkasin ng tatlong ulit at ipagaya sa mag-
aaral
3. Ibigay ang pagsasanay na ginagamitan ng
mga kayariang pambalarila bago sanayin sa
pagtatanong
4. Magsimula sa payak na tanong at sagot
hanggang sa masalimuot na pag-uusap
5. Magkakaroon ng tanong-sagot na
pagsasanay na sisimulan ng guro hagnggang
sa ang lahat ng mag-aaral ay
makapagtanong at makasagot.
 Alinmang
wikang natutuhan
matapos maunawaan at
magamit ang kanyang sariling
wika o unang wika.
PANIMULANG PAGSULAT-
brainstorming, clustering,outlining
DRAFTING (BURADOR)-
ideya,impormasyon,format
PAGREREBISA: muling
pagsulat,pagtataya sa banghay ng ieya
at nilalaman
EDITING: pagwawasto ng kamalian sa
gramatika, kabuuang teknikal at format
PINAL NA DOKUMENTO
 Masining: mang-aliw at magpahayag
 Akademiko: dumaan sa proseso at kritikal na
pagsusuri
 Jornalistik: repleksyon mula sa sariling
karanasan
 Referensyal:
ulat,tesis,disertasyon,ensayklopedia,diksyunaryo
 Komposisyon: pagsasanay ng baguhan
 Propesyonal: eksklusiv na pagsulat sa isang
tiyak na propesyon
 Suring-basa o suring pelikula
 Personal : tala, diary, jornal,
liham, pagbati, talambuhay
 Transaksyunal: liham-
pangangalakal, panuto, memo,
plano, proposal, ulat,
advertisement
 Malikhain: anyo o uri ng
panitikan
 A. Pahiwatig na kontekstwal (Context Clues) ang
isang salita ay hindi iisa ang kahulugan.
Nababatay mangyari pa, ang kahulugan sa
konteksto o gamit nito sa isang pahayag. Mula
dito, ang pahiwatig na kontekstwal ay anyong:

 1. Depinisyon: Ang kahulugan ay mababasa rin

sa ibang bahagi ng pangungusap.
 Hal: Hindi niya masikmura at nakakababa ng
pagkatao ang mahahayap na salitang binigkas ng
kanyang kaaway sa pulitika.
 2. Salungatan : Bukod sa kasingkahulugan, higit
na mabuting malaman din naman ang
kahulugan sa pamamagitan ng kasalungat nito.
 Hal: Ang kabuktutan ay hindi dapat na magkubli
sa anino ang kabayanihan
 3. Pagsusuri : Lubhang kailangan sa paraang ito
ang kakayahang linggwistika upang ganap na
masuri ang salitang binabasa
 Hal: Pamanhikan – pamanhik + a n (bakit hindi
panhik?) Bakuran – bakod + an (bakit hindi
bakud at bakit naging r ang d?)
 B. Kolokasyon : Iniisip muna
rito ang pangunahing kahulugan
ng isang salita bago pa ang ilang
subordineyt na kahulugan.
 Hal: Tiyak na mauuna munang
mabibigyang-kahulugan ang
“malalim na hukay” bago ang
“malalim na paghinga” malalim na
pagkukuro” at “malalim na ang
gabi”
C. Cline : Nababatay ang
kahulugan ng salita sa
intensidad ng kahulugan
nito sa pahayag.
 Hal : paghanga pagsuyo
pagsinta
pagmamahal pag-ibig
pagsamba
 D. Denotasyon at Konotasyon : Denotasyon
ang tawag sa kahulugang hinango sa
diksyunari, gayong ang konotasyon naman ay
umaangkop sa gamit sa isang pahayag.
 Hal: Mabango ang bulaklak ng rosa. (bahagi
ng halaman – denotasyon)
Tulad mo’y isang magandang bulaklak sa
halamanan. (dalaga – Konotasyon)
Mabulaklak ang iyong dila, kaibigan!
(mambobola – konotasyon
A. SIKWENSYAL: serye ng mga pangyayaring
magkakaugnay sa isa’t isa
B. KRONOLOHIKAL: anumang bagay na
inilalahad sa isang paraan batay sa isang
tiyak na baryabol tulad ng edad, distansya,
tindi, halaga, lokasyon,posisyon, bilang,
dami, atbp
C. PROSIJURAL: serye ng mga gawain upang
matamo ang inaasahang resulta o
hangganan
 MAPA: pinangyarihan ng aksyon
 TALAHANAYAN O TABLE:
ipinapakita ang mga paksa at
bilang
 TSART: itinatala ang mga
impormasyon sa balangkas na
paraan.
 FLOW: proseso mula umpisa hanggang wakas
 PIE: sumusukat at naghahambing sa
pamamagitan ng paghahati-hati nito
 BAR: sumusukat ng datos na patayo o
pahalang laban sa pamantayang nagpapakita
ng halaga, bilang, panahon, o dami
 LINE: ginagamit sa pagsukat ng pagbabago o
pag-unlad
 PICTOGRAPH: inilalarawan ang halaga o
bilang ng aytem para sa paghahambing
 Estratehiyang nagdudulot sa mag-aaral ng
matagumpay at lubos na pagkabatid sa
araling inilalahad sa isang maayos at lohikal
na pagkakabuo
 Teoryang Bottom-up ( Baba-Pataas)
 Ito ay isang tradisyunal na pananaw sa pagbasa.
Bunga ito ng influwensya ng teoryang behaviorist
na higit na nagbibigay-fokus sa kapaligiran sa
paglinang ng komprehensyon sa pagbasa.
 Ayon sa teoryang ito, ang pagbasa ay ang
pagkilala ng mga serye ng mga nakasulat na
simbulo (stimulus) upang maibigay ang
katumbas nitong tugon (response). Nananalig
ang teoryang ito na ang pagkatuto sa pagbasa ay
nagsisimula sa yugtu-yugtong pagkilala ng mga
titik sa salita, parirala at pangungusap ng teksto,
bago pa man ang pagpapakahulugan sa buong
teksto (Badayos, 2000).
 Tinatawag din ito itong teoryang inside-out o
conceptually-driven dahil ang kahulugan o
informasyon ay nagsisimula sa mambabasa
patungo sa teksto. Ito ay nagaganap dahil
ang mambabasa ay gumagamit ng kanyang
dati nang kaalaman at mga konseptong
nabuo sa kanyang isipan mula sa kanyang
mga karanasan at pananaw sa paligid. Bunga
nito, nakabubuo siya ng mga palagay at
hinuha na kanyang iniuugnay sa mga ideyang
inilalahad ng awtor ng isang teksto.
Mahalaga ang tungkuling ginagampanan sa pagbasa ng
dating kaalaman ng mambabasa. Ito ang batayang
paniniwala ng teoryang iskima.
Bawat bagong informasyong nakukuha sa pagbabasa ay
naidaragdag sa dati nang iskima, ayon sa teoryang ito.
Samakatuwid, bago pa man basahin ng isang
mambabasa ang isang teksto, siya ay may taglay nang
ideya sa nilalaman ng teksto mula sa kanyang iskima sa
paksa. Maaaring binabasa niya na lamang ang teksto
upang patunayan kung ang hinuha o hula niya tungkol
sa teksto ay tama, kulang o dapat baguhin. Dahil dito,
masasabing ang teksto ay isang input lamang sa
proseso ng komprehensyon. Hindi teksto ang iniikutan
ng proseso ng pagbasa, kundi ang tekstong nabubuo
sa isipan ng mambabasa.
Tatlong Yugtong Estratehiya sa Pagbasa
 1. Bago Bumasa
 2. Pinatnubayang Pagbasa
 3. Pagkatapos Bumasa
Ayon sa teoryang ito, ang teksto ay
kumakatawan sa wika at kaisipan ng awtor at
sa pag-unawa nito, ang isang mambabasa ay
gumagamit ng kanyang kaalaman sa wika at
mga sariling konsepto o kaisipan. Dito
nagaganap ang interaksyong awtor-
mambabasa at mambabasa-awtor. Ang
interaksyon, kung gayon, ay may dalawang
direksyon o bi-directional.
 Masasabing ang teoryang ito ay isang
pagbibigay-diin sa pag-unawa sa pagbasa
bilang isang proseso at hindi bilang
produkto.
 Ito’y pagbabasa sa iba-ibang
larangan ng kabatiran tulad ng
literatura, musika, sining, agham,
matematika,agham panlipunan, at
teknolohiya.
 Tinatawag din itong pagbasa para
sa tanging layon kung saan
nalilinang ang paggamit ng talaan
ng nilalaman, indeks at glosari,
almanak at iba pa.
 Ito
ay laan sa mga mababagal
bumasa, hindi makabasa o
may mga depekto sa
pagbabasa.
 Empasis
sa kasiyahan o
kaaliwan gaya ng
malikhaing pagkukuwento,
sabayang bigkasan,
chamber Theater, at
Reader’s Theater.
 LAYUNIN:
> TUKLASIN ANG KAHUSAYAN O KAHINAAN
 TIYAKIN ANG KAHANDAAN
 TUKUYIN ANG KASANAYAN AT KAALAMAN
A. AYON SA DAMI
DISCRETE-POINT: isa lamang kasanayan ang
sinusukat ng bawat aytem
INTEGRATIBO: sinusubok ang
pangkalahatang kasanayan sa asignatura
DIAGNOSTIC: panuring pagsusulit
PROFICIENCY: naglalayong malaman ang
kakayahan sa isang partikular na larangan
ACHIEVEMENT : naglalayong malaman kung
sino ang natutong ganap, di-gaanong natuto,
o walang natutunan.
APTITUDE: mabatid kung ang isang mag-aaral
ay may iwing kakayahan o kawilihan sa isang
partikular na kurso o career o vocation
CRITERION-REFERENCED: may
itinakdang pamantayang maabot
ang mag-aaral upang masabing
naipasa niya ang pagsusulit
NORM-REFERENCED: inihahambing
ang bawat mag-aaral sa kapwa
mag-aaral
 SLK (SARILING LINANGANG KIT) o KSP (KIT SA
SARILING PAG-AARAL)
> nagtuturo ng sarilinan, kahit walang guro,
kahit sa labas ng paaralan
> ayon sa bilis ng pagkatuto at pag-unlad
 Isangkagamitan sa panariling
pag-aaral ng mga aralin; buo
at ganap sa kanyang sarili na
ang pokus ay matamo ang
mga tunguhin sa aralin.
 Balangkas ng mga layunin, paksang-aralin,
kagamitan at mga hakbang na sunud-sunod
na isasagawa sa pagsasakatuparan ng layunin
o ikapagtatamo ng mga inaasahang bunga.
 Isang balangkas ng mga tunguhin sa kurso,
mga layuning nais matamo, mga inaasahang
bunga, nilalaman, mga pagdulog at
pamaraang isasagawa sa pagtuturo, gawaing
pampagkatuto, paraan ng pagtataya at mga
aklat sanggunian.