PAGPOPROSESO NG

IMPORMASYON
PARA SA
KOMUNIKASYON
 KOMUNIKASYON
• Mula sa salitang latin na ‘communis’ na
nangangahulugang ‘karaniwan’ o ‘panlahat’.
• Isang prosesong pagpapadala at pagtanggap ng
impormasyon na maaaring berbal o di berbal. Sa
madaling salita, ito ay ang paraan ng pakikipag-ugnayan
sa kapwa para sa lubusang pagkakaunawaan.
• Ayon kay Rubin, kailanman ang tao’y hindi makatatagal
na mamuhay nang sa ganang sarili lamang niya (2001)
 Pagpapakahulugan ng ibat’ ibang Dalubhasa sa komunikasyon
batay sa kanilang kinabibiliangang larangan:

Atienza 1990 – tahasan itong binubuo ng dalawang

panig: isang nagsasalita at isang nakikinig na kapwa
nakikinabang nang walang lamangan.
S.S Stevens – ang komunikasyon ay ang napiling
pagtugon ng organismo sa anomang bagay na
nangangailangan ng pagkilos o reaksiyon.
Green at Petty (Developing Language Skills) –
intensyunal o konsyus na paggamit ng katotohanan,
ideya, damdamin, emosyon mula sa isang indibidwal
tungo sa iba.
Webster Dictionary, 1987 – Ito ay ang
pagpapahayag; paghahatid at pagbibigay ng
impormasyon sa mabisang paraan; isang
pakikipag-ugnayan, pakikipalagayan o pakikipag-
unawaan.
Verdeber 1987 – ang komunikasyon ay
paghahatid ng mahahalagang impormasyon sa
paraang masining upang maging mabisa at
mahusay na maipahayag nhg tao ang kaniyang
palagay o saloobin sa kaniyang kapwa.
Rodrigo 2001- ang komunikasyon ay ang paraan ng
pagbibigay, paglilipat o pagsasalin ng impormasyon,
ideya, kaalaman, pilosopiya, prinsipyo, opinyon,
katalinuhan, balita at iba pang kaalamang pangkaisipan,
pandamdamin at niloloob ng tao sa anumang paraan
nais gamitin.
E. Cruz 1988 – ang masining at mabisang
pakikipagtalastasan/komunikasyon ang proseso ng
pagbibigay at pagtanggap nagpalipat-lipat sa mga
indibidwal ang mga impormasyon, kaisipan, impresyon
at damdamin.
Espina at Borja 1999 – ang komunikasyon ay
pagpapahayag, paghahatid at pagbibigay o pagtanggap
ng mensahe sa isang mabisang paraan.
Berelson at Steiner 1964- transmisyon ng mga
impormasyon, ideya, pag-uugali o damdamin at
kasanayan sa paggamit ng mga simbolo.
Theodorson 1969- tarnsmisyon ng mga impormasyon,
ideya, pag-uugali o damdamin mula sa isang tao o
pangkat ng mga tao patungo sa kanyang kapwa.
Kahalagahan ng Komunikasyon

• Kahalagahang Panlipunan
• Kahalagahang Pangkabuhayan
• Kahalagahang pampulitika
Sangkap ng Komunikasyon
• Tagapaghatid/ tagatanggap ng Impormasyon
• Mensahe
• Tsanel/Daluyan
(sensori o institusyunal)
• Fidbak/Tugon
• Pook/Tagpuan
• Mga Potensyal na Sagabal sa Komunikasyon
Mga Potensyal na Sagabal sa
Komunikasyon
• Semantikang Sagabal
---pagkakaiba ng interpretasyon
• Pisikal na Sagabal
---anyo ng paligid
• Pisyolohikal na Sagabal
---Pangangatawan ng tagapaghatid ot
pagtanggap
• Sikolohikal na Sagabal
---kultura ng tao
Si Dell Hymes ay bumuo ng akronim na S.P.E.A.K.I.N.G. upang mapadali ang
paghubog sa mabisang komunikasyon

• Setting Saan nag-uusap?

• Participants Sino ang kausap?
• Ends Ano ang layunin sa pag-
uusap?
• Act of Sequence Paano ang takbo ng usapan?
• Keys Pormal ba o Impormal ang
usapan?
• Instrumentalies Ano ang midyum ng usapan?
• Norms Ano ang paksa ng usapan?
• Genre Ano ang uri ng
pagpapahayag?
 Mga Kategorya ng Komunikasyon

• Intrapersonal na Komunikasyon (Pansarili)

• Interpersonal na Komunikasyon (Pangkapwa, dalawa
o higit pang tao)
• Komunikasyong Pampubliko
• Komunikasyon na Pangmadla
• Komunikasyong Pang-organisasyon
• Komunikasyong Pangkultura
• Komunikasyong Pangkaunlaran
 Modelo at
Proseso ng
Komunikasyon
MODELO NI ARISTOTLE NG KOMUNIKASYON

Ispiker Mensahe Awdyens

MODELO NI SCHRAMM NG KOMUNIKASYON

KARANASAN KARANASAN

PINANG TAGA
GALINGAN
ENCODER SIGNAL DECODER TANGGAP
 MENSAHE

Tagatanggap
Tagahatid

Interpreter Interpreter

Tagatang gap Tagahatid

MENSAHE
MODELO NI BERLO NG KOMUNIKASYON (SMCR)

Pinagmulan Mensahe Daluyan Tagatanggap

Kasanayang Kasanayang
Pandinig
Komunikatibo Nilalaman Komunikatibo
Mga
Pag-uugali Elemento Paningin Pag-uugali
Katangian
Istruktura
Kaalaman Pandama
Kowd Kaalaman

Sistemang Sistemang
Pang-amoy
Panlipunan Panlipunan

Kultura Panlasa Kultura

MODELO NI Laswell ng komunikasyon
1948
Sa paanong
Sino ang Ano ang
Para kanino paraan
naghahatid ng epekto ng
ang ipinahatid
mensahe? paghahatid
(tagapaghatid) mensahe? ang
ng mensahe?
(mensahe) mensahe?
(Impak)
(midyum)
MODELO NI DANCE NG KOMUNIKASYON
(KOMUNIKASYONG HELICAL)
 PAGPILI NG HANGUAN NG
IMPORMASYON
• Ginamit ang salitang ‘batis’ sa pagpapakahulugan sa hanguan dahil
tulad ng batis na dumadaloy sa iisang lagusan patungo sa iba’t ibang
anyo ng tubig.
Iba’t ibang paraan sa paghahango ng batis ng impormasyon:

• PAGTATALA - kalakip nito ang mga impormasyong batay sa

naobserbahan, narinig, o nabasa.
• PAGGAMIT NG INTERNET – kinakailangan ang kaalaman tungkol sa
tamang ebalwasyon ng mga impormasyon.
• DEBRIEF - diskusyon sa mga impormasyon na nakalap
• MGA KONEKSIYON – koneksyion nito sa buhay
Iba’t ibang hanguan o batis ng impomasyon:

• Isa sa pinakamahirap na desisyon ng isang mananaliksik ay ang pagpili

ng mga materyales na pagkukuhanan ng mapananaligang
impormasyong.
• Ayon kina Mosura 1999 nahahati sa dalawang sangay ang mga batis
ng impormasyon; primarya o pangunahing batis at sekondaryang
batis ng impormasyon
PRIMARYANG BATIS NG IMPORMASYON

• Mga indibial o awtoridad

• Mga grupo, organisasyon, pamilya, asosasyon, unyon, fraternity,
katutubo o mga minoya, samahan, simbahan at gobyerno.
• Mga kaugalian tulad ng relihiyon atbp.
• Mga pambulikong kaslaan o dokumento tulad ng konstitusyon, batas-
kautusan treaty o kontrata at lahat ng orihinal na ala, katitikan sa
korte, sulat, journal at talaarawan o dayari.
SEKONDARYANG BATIS NG IMPORMASYON

• Mga aklat tulad ng diksyunaryo, ensayklopidya, taunang ulat o

yearbook, almanac at atlas.
• Mga nailathalang artikulo sa journal, magazine, pahayagahan at
newsletter
• Mga tikhay o tisis, disertasyon at fisibiliti, nailathala man ang mga ito
o hindi
• Mga monograf, manwal, polyeto, manuskrito at itbp.
HANGUANG ELEKTRONIKO

• Maituturing ang internet bilang isa sa pinakamalawak at

pinakamabilis na hanguan ng mga datos
• Ang teknolohia ay bunga ng kombinasyon ng serbisyong postal,
telepono, at silid-aklatan
• Mas mabilis ito kumpara noon na nagtatagal.
• Ang internet ay maaaring pakuhanan ng impormason ngunit; gaano
kaya kahalaga ang impormasong nanggagaling sa internet? Ano-ano
ang sukatan ng kahalagahan nito?
Narito ang ilang payo tungkol sa bagay
na ito:
Anong uri ng website ang tinitingnan?
Ang web page o Uniform Resource Lcators (URL’s) na
nagtatapos sa .edu ay mula sa institusyon ng edukasyon o
akademiko.
Hal: http://www.pup.edu.ph
Ang .org ay nangangahulugang mula sa isang organisasyon
at ang com ay mula sa komersyo.
Hal: www.knightsofcolumus.org
www.google.com
Ang .gov ay nangangahulgang mula sa institisyon o sangay
ng pamaalaan.
Hal: www.makaticity.gov
http://www.tourism.gov/
Sino ang may-akda?
Ang pag-alam sa kredensyal at krediblidad ng may-
akda ng impormaryon ay maaaring makatulong sa
pagiging balido ng impormasyon na inilahad.

Ano ang layunin?

Nais bang magbahagi ng impormasyon o magtinda
lamang ng podukto?
Paano inilahad ang impormason?
Ang teksto ba ay makatotohanan at walang kinikilingan
o batay sa opinyon lamang? May kinikilingan ba?

Makatotohanan ba ang teksto?

Alamin kung opisyal ang eksto. Pag-aralan kung ang
pagkakasulat ay wasto o hindi.

Ang impormasyon ba ay napapanahon?

Mainam kung napapanahon ang impormasyon,
marapat na nakalagay ang petsa ng pinakahuling
rebisyon
PAGBABASA AT PANANALIKSIK NG
IMPORMASYON
• PAGBASA
Ayon kay Coady 1979 ang pagbasa ay interpretasyon ng mga
nakalimbag na simbolo ng kaisipan.

Ayon naman kay Gooman 1967 ang pagbasa ay isang saykolinggwistika

na paghuhula na sa pagbabasa ay nakabubuo muli ng isang mensahe o
kaisipang hango sa binasa.
• Ayon kay Coady para sa lubusang pag-unawa sa
teksto kailangan ang dating kaalaman ng tagabasa
ay maiugnay sa kaniyang kakayahang bumuo ng
konsepto na masasalamin sa teksto.

• Ayon kay Austero 1999 ang pagbasa ay pagkuha ng

ideya at kaisipan sa mga sagisag na nakasulat upang
mabigkas ng pasalita.
MGA TEORYA SA PAGBASA
TEORYANG BOTTOM –UP

Ang pagbasa ay pagkilala sa mga serye ng mga

nasusulat na simbolo upang maibigay ang
kaakibat nitong tunog.
 Ang pagkatuto sa pagbasa ay nagsisimula sa
pagkilala sa mga titk, salita, parirala patungo sa
talata bago maibigay ang kahulgan ng binasang
teksto.
Ang pag-unawa sa binasa ay nasisimula sa teksto
patungo sa tagabasa. Ang teksto ang “bottom” at
ang tagabasa ang “up”
TEORYANG TOP-DOWN

Nagsisimula sa kaisipan ng tagabasa (top)

patungo sa teksto (down) sapagkat ang ating
kaalaman ang nagpapasimula sa pagkilala sa
teksto.
Ayon kay Badayos 1999
Impormasyong Semantika
(pagpapakahulugan sa mga salita at
pangungusap)
Impormasyong Sintaktik (istruktura ng wika)
Impormasyon grapho-phonic (tunog ng wika)
TEORYANG INTERAKTIBO
• Mas mainam na pagsamahin ang teoryang bottom-up at teoryang
top-down para lalong maging epektibo.
• Ibig sabihin hindi lamang ang teksto ang bibigyang-pansin, kasama na
rin dito ang pag-uugna ng sariling karanasan at pananaw o dating
kaalaman.
MGA URI NG PAGBASA
ISKANING
• Ang nagbabasa ay nagsasagawa ng paggalugad sa materyal na hawak
tulad ng pagbasa sa mga susing salita o key word, pamagat at
subtitles.
• Ang mahahalagang salita ay hindi binibigyang pansin, bagkus pagbasa
ito na nangangailangang hanapin ang isang partikular na
impormasyon sa aklat o sa anomang babasahin.
• Ginagawa ito sa pamamagitan ng palaktaw-laktaw na pagbuklat ng
pahina
ISKIMING
• Ito ay pagsaklaw sa mabilisang pabasa para makuha ang ideya
PREVIEWING
• Ang mambabasa ay hindi kaagad sa aklat tumitingin. Sinusuri muna
ang kabuuan at estilo at register ng wika ng sumulat.
• May iba’t ibang bahagdan ang prviewing:
Pagtingin sa pamagat
Pagbasa sa heading
Pagbasa sa una at huling talata
Pagbasa sa una at huling pangungusap ng talata.
Binibigyang pansin ang introduksyon buod
Pagtingin at pagbasa tala ng nilalaman
KASWAL
• Ang pagbasa ay pansamantala o pampalipas oras lamang
PAGBASANG PANG-IMPORMASYON
• Pagbasang may layuning malaman ang impormasyon.
hal:
Pagbasa ng pahayagan kung may bagyo, may pasok o wala

Pagbasa ng aklat na may layuning masagot ang takdang-aralin. Ito ay

pagbasang may layuning mapalaak ang kaalaman.
MATAIMTIM NA PAGBASA
• Nangangailangan ito ng mataimtim na pagbasa na may layuning
maunawaang ganap ag binabasa para matugunan ang
pangangailangan tulad ng eprt, riserts atbp.
RE-READING O MULING PAGBASA
• Paulit na binabasa kung mahirap maunawaan bunga ng mahirap na
talasalitaan
• Isinasagaa ang muling pagbasa upang makabuo ng pag-unawa
MAPANURING MAMBABASA
• Paghinuha sa layunin, punto de bista, ideya at damdamin ng
manunulat o ng mga tauhan
• Pagtukoy sa mga detalye upang mapangatwiranan ang kongklusyon
• Paggawa ng sariling kongklusyon bilang isang mambabasa
• Paghinuha sa kalalabasan ng mga sunud-sunod na pangyayari
• Paggawa ng kongkluson mula sa grupo ng mga detalye hal. Ebidensya
patunay
ESTRATEHIYA SA INTERAKTIBONG PROSESO
NG PAGBASA
• Batay sa aklat nina Castillo, M.J 2012 na Pagbasa at Pasulat tungo sa
pananaliksik na ayon kay Mackenzie, ang mambabasa ay gumagamit
ng ba’t ibang estratehiya bago bumasa.
BAGO MAGBASA
• Pagbibigay ng paunang kahulugan
• Paunang pagtingin
• Pagtatakda ng layunin sa pagbasa
• Paggamit ng sariling kaalaman
• Pagsasagawa ng pagkalahatang hinuha
HABANG NAGBABASA
• Pagbuo ng kahulugan
• Pagsusuri at pagbabago sa mga hinuha
• Pag-uuri at pagkilala
• Pagpapanatili ng pag-unawa
• Paggamit ng mga estratehiyang pampuno
• Pagbasa ng tuloy-tuloy
PAGKATAPOS BUMASA
• Muling pagsasaayos ng kahulugan
• Muling paglalahad ng nabasa
• Paglalagom ng binasa
• Pagsusuri ng binasa
 KAHALAGAHAN NG PANANALIKSIK
• Ayon kina Constantino at Zafra 1997 may mga layunin o motibasyon
upang makagawa ng pananaliksik ayon sa mga sumusunod:
1. Tumuklas ng bagong datos at impormasyon.
2. Makapagbigay ng bagong interpretasyon sa lumang ideya.
3. Magbigay linaw sa isang diskusyon.
4. Manghamon sa katotohanan o pagiging
makatuwiran ng isang tanggap o pinapalagay
na totoo o makatotohanang ideya.
5. Magpatunay na makatotohanan o balido
ang isang ideya, interpretasyon, paniniwala,
palagay o pahayag.
6. Makapagbigay ng hstorikal na perspektiba
para sa isang senaryo.
Pangangalap ng Impormasyon o Datos

• Una; tukuyin kung anong uri g impormasyon o datos

ang kailangan, gayon din ang klasipikasyon kung
saan ito maaaring matagpuan sa salid-aklatan.
Hal.
Tanong: Ano ang depresyon?
A. Impormasyong hahanapin
1. Mga sintomas o gawi na maaaring maramdaman
2. Kailan masasabi na may depresyon?
B. Mga posibleng sanggunian
1. Ensayklopidya, aklat sa medisina at
sikolohiya
2. Mga artikulo at kolum na pahayagan at
magazines
3. Mga artikulo sa mga propesyunal na
journal
4. Panayam sa mga eksperto
 Tatlong Yugto ng Pananaliksik sa Silid-Aklatan
• Maituturing ang panahong ito bilang “information age.” suliranin ito
ng mga mananaliksik sapagkat hindi balido ang mga impormasyong
galing sa internet.
• Ang pagpuna sa silid-aklatan ay kailangang bigyang-pansin ng
mananaliksik para sa sistematikong pangangalap ng datos gaya ng
mga ss:
• YUGTO 1 : Panimulang paghahanap ng kard
katalog, sangguniang aklat, bibliograpiya, indeks
at hanguang elektroniko o internet.
• YUGTO 2: Pagsusuri na kinasasangkutan ng
browsing, iskiming at iskaning ng mga aklat at
artikulo at ng pagpili ng citation mula sa mga
babasahin.
• YUGTO 3: Pagbabasa at pagtatala mula sa aklat,
sanaysay, artikulo, computer printouts at iba pang
sanggunian.
 Bernales 2001: Uri at Gamit ng Kard Katalog
• Kard ng Paksa (subject card)
• Kard ng Awtor (author card)
• Kard ng Pamagat (title card)

• YUGTO 1
 Mga Gabay na tanong sa pagsusuri ng mga nakalap na sanggunian

• Ano ang kaugnayan nito sa paksa?

• Mapagkakatiwalaan ba ang may akda at tagapaglathala?
• Makatotohanan ba ito?

• YUGTO 2
• Pagbabasa at pagtatala ng mga impormasyon o datos mula sa mga
napiling sanggunian.

• YUGTO 3
 Pagbubuod at Pag-uugnay ng Impormasyon
• May iba’t ibang paraan ng pabubuod upang mapag-ugnay ang mga
impormasyon, datos at ideya, ito ay:
Buod
Presi/Precis
Lagom o Sinopsis
Sintesis
Abstrak
BUOD
• Sa pagbubuod dapat tinutukoy agad ang pangunahing deralyeng may
kaugnayan sa paksa, hindi tuwirang sinusulat ang sinabi ng may-akda
bagkus ay isusulat ito sa sariling pananalita at panghuli gawing maikli
at komprehensibo ang pagsulat.
Mga Hakbang sa Pagbubuod:
• Basahin ang teksto, pakinggan o panoorin ang balita
• Tukuyin ang paksa, magtala ng mga mahahalagang impormasyon
• Pag-ugnay-ugnayin ang mga impormasyong nakalap upang makabuo
ng pinakapunto o paksa
• Isulat ang buod. Siguraduhing nasa lohikal o kronolohikal na ayos
• Huwag maglagay ng sariling impormasyon.
PRESI/PRECIS
• Ayon kay Castillo 2012 ang presi ay eksaktong replika ng orihinal na
akda sa pinaikling bersyon na naipahahayag nang kumpleto ang
argumento. Kinakailangang maintindihan ang kabuuan bago
makasulat ng isang presi.
LAGOM O SINOPSIS
• Pinaikli ang pangunahing punto ng isang babasahin, karaniwan itong
ginagamit bilang pabalat sa mga nobela.
 Hakbang sa pagsulat ng lagom o sinopsis
• Basahin mabuti ang bawat kabanat ng nobela
• Gumawa ng balangkas ng bawat kabanata isulat ang mahahalagang
detal [atungkol sa mga tauhan at pangyayari
• Gumawa ng buod o storyline
HAWIG
• Tinatawag na “paraphrase” sa ingles. Inilalahad sa sariling
pangungusap ang mga datos na nakalap. Mas detalyado ito kaysa sa
buod sapagkat isinasama dito kung saan nanggaling ang pahayag
(ayon kay, sang-ayon ka, sinabi ni, nasusulat sa)
SINTESIS
• Pinagsama-sama ang mga impormasyong nakalap mula sa mga tao o
manunulat upang makabuo ng malinaw na pagbubuod mahalaga ang
organisasyon ng mga datos.
ABSTRAK
• Buod ng isang artikulo, ulat o pag-aaral na inilalagay bago ang
introduksyon.
• Dalawang uri ng abstrak:
Deskriptibong abstrak mababasa rito ang kaligiran, layunin at tuon ng
papel. Inilalarawan ang angunahing ideya ng artikulo, ulat o pag-aaral.
Impormatibong abstrak ipinapahayag ang mga mahahalagang ideya
karaniwang maikli binubuo ito ng mga kaligiran, layunin,
metodolohiya, resulta t rekomendasyon ng mga mananaliksik.
 Mga hakbang sa pagsulat ng abstrak
• Basahin ang papel o pag-aaral
• Isulat ang draf o burador
• Magsagawa ng pagrerebisa
• Muling basahin
 ABSTRAK
Pamagat ng Tikhay: Katanggapan ng mungkahing
baybaying PUP ng ma guro sa mga piling bayan sa
lalawigan ng Ilocos Norte, Cebu at Dinagat Island, Taong
panuruan 2015-2016
Dulog Pananaliksik: Kwantitatibong pananaliksik
Mananaliksik: Risel Ella Joyce F. Arao
Ana Marie Jnael A. Isaguirre
Joeffrey M. Sacristan
Digri: Batislyer sa Sekonaryang Edukasyon Mayorya sa
Filipino
Institusyon: Politeknikon Unibersidad ng Pilipinas
Taong: 2015-2016
Tagapayo: Dr. Jennifer L. Aguillar
 Nakasalalay ang pagbalik at tuluyang
pagkalaho ng sistema ng pagsulat ng mga
Pilipino na tinatawag na Baybayin. Naniniwala
ang mananaliksik na makatutulonf sa
aspektong kultura, edukasyon at ekonomiya
hinggil sa katanggapan ng mga guro sa
baybaying PUP upang gamitin sa pagtuturo.
Tinugon ng pag-aaral na ito ang mga ss. na suliranin:
1. Paano tinanggap ang paggamit ng baybayin ayon
sa sumusunod na aspekto:
1.1. Kultura:
1.2. Edukasyon;
1.3. Ekonomiya;
2. Paano tinanggap ng mga guro ang mungkahing
pagbabago sa baybayin ayon sa mga ss:
2.1. Rizaleo
2.2. C, Ñ at Q
2.3. Bantas
2.4. Pamilang;
3. Ano-ano ang mga suhestiyon ng mga guro sa
baybaying PUP?

Gumamit ang mananaliksik ng pamamaraang

palarawan at ng instrumentong talatanungan na
pinasagutan at paggamit n baybaying PUP sa
aspektong kultura, edukasyon at ekonomiya. Sinuri
at binigyang interpretasyon ang mga katanungan ng
mga respondane na naging batayan ng natuklasan sa
pnanaliksik na ito.
 Natuklasan ang katanggapan sa paggamit ng baybaying PUP ayon
sa aspektong kultura, edukasyon at ekonomiya. Nagkaroon ng mga
kongklusyon ang mga mananaliksik patungkol sa baybaying PUP
 URI NG PAGSULAT AYON SA ANYO
• PORMAL NA PAGSULAT -sumusunod sa pamantayan ng pagsulat

• DI PORMAL NA PAGSULAT - hindi ito sumusunod sa pamantayan ng

pagsulat at hindi nangangailangan ng pananaliksik sapagkat batay
lamang sa karanasan at opinyon.
 URI NG PAGSULAT AYON SA LAYON
• Pang-akademikong Sulatin
sumusukat sa kaalaman ng mag-aaral
• Malikhaing Pagsulat
may malawak na imahinasyon
• Sulating Journalistik o pampahayagan
tinaguriang responsableng pagsulat
• Sulating Pampropesyonal
gumagamit ng “jargon”
• Sulating Panteknikal
gumagamit ng mga teknikal na salita (
Hakbang sa Pagsulat ayon kay Carpio 2012
• Pagpili ng paksa
• Pangangalap ng Impormasyon
• Pagsusuri ng mga nakalap na impormasyon
• Pagsulat
• Pag-eedit at pagrerebisa
 Pagbuo ng sariling pagsusuri batay sa impormasyon
Pamantayan sa pagsusuri sa halaga o kaugnayan ng mga ideya sa
babasahing teksto
1. Lohikal bang nakaayos ang mga ideya?
2. May kailangang idagdag o alisin sa mga impormasyon o sapat
na ang mga ito?
3. Nakapupukaw ba n atensyon?
4. May mga detale bang walang kaugnayan?
5. Malinaw bang naiintindihan ang mga ideya?
6. Mapagtitibay ba ang mga detalyeng inilahad?
7. Kapaki-pakinabang ba ang mga ideya?
8. Ano ang kahinaan ng mga puntong inilahad?
9. Katanggap-tanggap ba ang mga salitang ginamit?
10. Sapat na ba ang impormasyon?
11. May mga nagsasalungatan bang ideya?
 Pagsusuri kung balido ang pahayag
Pamamaraan upang matukoy kung opinyon ang
isang pahayag:

1. Gumagamit ng mga salitang naghuhudyat ng

iniisip o ng saloobin ang mga manunulat tulad ng:
sa aking palagay, sa aking paniwala, sa ganang
akin, sa tingin ko atbp.

2. Gumagamit ng mga salitang naghuhudyat ng

opinyon, palagay hal. Siguro, parang, tila, atbp.
 Paraan para matukoy kung balido ang pahayag
ayon kay Castillo:
• Iberipika ang pinaghanguan
• Kumuha lamang ng datos sa mga
mapagkakatiwalaang mga batis ng impormasyon
• Kilalanin kung sino ang manunulat
• Kinakailangan na obhektibo ang paglalahad ng
nga datos.
 Pagbasa ng mga Grap at Talahanayan
• Isang mahalagang bahagi ng paglalahad ng datos ang paggamit ng
graph at talahanayan.
• Ang grap at talahanayan ay mga dayagram na nagpapakita ng relasyon
sa pagitan ng mga bilang o halaga.
 Pagbasa ng Grap
• Suriin ang pamagat ng grap
• Bigyang pansin ang mga tala o legend
• Pag-aralan ang grap. Tignan ang mga linya.
• Pag-aralan ang mga impormasyong nakapaloob sa grap, alamin ang
bilang at kahulugan nito
• Gumawa ng kongklusiyon sa mga nakalap at sinuring mga
impomasyon
 Pagbasa ng talahanayan
• Binubuo ito ng mga kolum na kinapapalooban ng
mga impormasyon. Pamilang ang karaniwang
nilalagay na datos.
Paraan sa pagbasa ng talahanayan
1. Basahin at pag-aralang mabuti ang pamagat
2. Basahin ang tala o legend
3. Pag-aralan kung ano ang kahulugan
4. Gumawa ng sariling konklusyon
MARAMING SALAMAT 