Group 3 ( ͡° ͜ʖ ͡°)

Mapanuring Pagsulat sa Akademiya:

Pagbuo ng
Mapanuring Sanaysay
Mapanuring Pagsulat
at Tekstong
Akademiko
 Pansimula
Kakailanganin sa
mapanuring pagsusulat ang
isang mapanuring pag-iisip.
Napapaloob sa mapanuring
pag-iisip ang pagiging
analitikal at kritikal .
 KATANGIAN
NG MAPANURING
PAGSULAT
 01 02 03
Ilang katangian ng
Mapanuring Pagsulat Batayan
Layunin Tono
ng Datos
Bagama’t naayon sa
disiplina o kurso ang
katangian ng
akademikong pagsulat,
may mga
pangkalahatang 04 05 06
katangian ang
mapanuring pagsulat sa Balangkas Perspektiba Target na
akademiya. ng Kaisipan Mambabasa
 Karaniwang pagpapaunlad o
1.) Layunin paghamon ito sa mga
konsepto o katuwiran.
 Impersonal ito, hindi parang
nakikipag-usap lamang. Hindi rin
ito emosyonal.
2.) Tono

• Impersonal
• Personal
 HALIMBAWA
PERSONAL IMPERSONAL

Ang pagka-matulungin
Matulungin ka ba?
natin ay nahaluan ng
Maawain? Pakialemero? pagka-maawain, pagka-
Usisero? Di marunong makialam, pagka-usyoso,
makipagkapuwa-tao? Di pakikipagkapuwa,
marunong makisama? pakikisama at marami
pang iba.
 3.) Batayan ng
Datos
Pananaliksik at kaalamang
masusing sinuri upang patunayan
ang batayan ng katuwiran nito.

Obhetibo ang posisyon

Katotohanan (Fact) vs. Opinyon
 4.) Balangkas ng
Kaisipan (Framework)

- Ito ang piniling idea o

kaisipan na gustong patunayan
ng sumulat.
- Ginagamit ng sumulat ang
mga datos at konsepto upang
paunlarin ang argumento.
 HALIMBAWA

Paggamit ng Teoryang Innateness

ni Noam Chomsky para patunayang
hindi kailangang idikta sa bata ang
mga salita para matuto; sa halip ay
matututuhan niya ito sa kaniyang
normal na kapaligiran.
 Nagbibigay ng bagong
5.)Perspektiba perspektiba o solusyon sa
umiiral na problema.
 Kritikal, mapanuri, at may
kaalaman din sa paksa kaya 6.) Target na
naman mga akademiko o Mambabasa
propesyonal ang target nito.
Tinatawag silang mga ka-
diskursong komunidad.
 ESTRUKTURA AT
PROSESO NG
MAPANURING PAGSULAT
 Ang isang akademikong akda ay
karaniwang may tatlong pangunahing
estrutura:

Introduksiyon Katawan Kongklusyon

May proseso upang matamo ang

epektibong pagsulat sa bawat bahagi.
1.) INTRODUKSIYON
 Ito ang pinakatesis o pokus ng pag-aaral o
paksa. Sa bahaging ito, nalilinaw ang nais
patuyan ng paksa sa pamamagitan ng paksang
pangungusap o tesis na pangungusap.

Dito, napapakitid ang isang malawak na paksa.

Kailangan itong pagdebatehan sa dahilang kung
wala namang problema, ano ang magiging
tunguhin o patutunayan sa paksa?
 Halimbawa:
-Masama sa kapaligitan ang polusyon
(Hindi na pagdedebatehan).

-Ang pagtapon ng basura sa kung saan

ay masama sa ating kapaligiran (Hindi
na pagdedebatehan).
 Narito ang
ilang
mahalagang
puntos sa
pagsulat ng
Introduksiyon:
A. Pagpapatunay bilang pokus o tesis ng pag-aaral.
May iba't ibang pwedeng patunayan kaugnay
ng paksa. Narito ang ilang anyo at halimbawa:

1. Fact o Opinyon
Halimbawa:
Ang global warming ay phenomenong pang-Asya.
 2. Sanhi at Bunga
Halimbawa:
Ang popularidad ng SUV ay nagpapalala
sa polusyon sa bansa.

3. Halaga
Halimbawa:
Mahalagang kasangkapan sa pagkatuto
ang unang wika ng bata.
 4. Solusyon at Patakaran
Halimbawa:
Sa halip na K-12, ang kahirapan muna ang
dapat pagkaabalahan ng gobyerno.
B. Paksang Pangungusap
Ang pagkakaroon ng malakas na paksang
pangungusap o tesis na pangungusap ang
magpapalakas din ng mga argumento at
batayan o datos. Mahalagang ilahad ang
sumusunod:
• Layunin rasyonal o kahalagahan ng paksa
•Pamamaraan, at
•Datos na ginagamit bilang overview.
C. Atensiyon sa Simula
May mga estratehiya kung paano sisimulan
ang introduksiyon. Narito ang ilang halimbawa:

1. Tanong
Halimbawa:
Bakit kailangang ipagpatuloy ang pag-aaral
ng Filipino sa kolehiyo sa ilalim ng
programang K to 12?
 2. Impormasyon, Pigura
Halimbawa:
Pinatunayan ng estadistika ng NEDA na
13 sa 17 rehiyon sa buong bansa ang
nakaranas ng kabawasan ng kahirapan
noong 2012 kumpara sa 2009. Pinamataas
rito ang CARAGA na bumaba ng 14.2
porsiyentong nararanasang kahirapan.
(www.nede.gov.ph)
 3. Depinisyon
Halimbawa:
Ang terminong malinaw na ikinakabit sa
pagkalalaki ay ang "machismo" (Mula sa Espanyol,
ginagamit upang bawasan ang pangangailangang
ipagyabang ang pagkalalaki) na karaniwang umiiral
sa mga bansang Latino-Amerikano, lalo na sa
Mexico.

-Salin, Geert Hofstede, Cultures Consequences,

2001, p. 309
 4. Sipi
Halimbawa:
Ang itim na ebanghelista-na tinatawag ng
magasing Time na "isa sa pinaka-kahanga-
hangang polymaths ng relihiyon"-ay naimbitahan
na maging tagapagsalita sa isang plenary session
ng National Association of Black Journalists.
(DeWayne Wickham, "Isang Relihiyosong Tao -
Hindi Kanan, Hindi Kaliwa." USA Today , Agosto
8, 2005)
2.) KATAWAN
A.
Sa bahaging ito pinauunlad at nagsusulat
ng mga talata. Mahalaga rito ang tuloy-tuloy,
organisado, maayos, at makinis na daloy na
ideya kung saan:
Ang unang pangungusap ay ng talata ay
kaugnay ng naunang talata.
Ang mga sumusuportang ideya ay
magkakasama sa isang talata.
B.
Malinaw at lohikal na talata upang
suportahan ang tesis.

C.
Kaayusan ng talata- Maaring batay ito
sa kronolohikal na ayos, kahalagahan ng
ideya, hakbang-hakbang, o serye.
D.
Pagpapaunlad ng talata- maliban
sa malakas na argumentong
magpapatunay sa isinasaad ng
talata ang ebidensya batay sa
pananaliksik.
1. Ebidensiya
May dalawang uri ang ebidensiya.
Pangunahin – Interbyu, karanasan,
sarbey, anekdota, eksperimento.
Di-pangunahin – mga teksto, libro,
artikulo, pahayagan, website.
- Mahalaga ring ang ebidensiya ay
mapagkakatiwalaan, may katotohanan, at
wasto.
2. Argumento
Ito ang magpapaliwanag kung
bakit sumusuporta ang datos sa
gustong patunayan o tesis.
Ang argumento ay mapalalawak at
mapalalakas pa sa pamamagitan ng
sumusunod:
Halimbawa at Ilustrasyon
Datos – estadistika, detalye, impormasyon
Mga testimonya – sipi, anekdota
Depinisyon, pagkokompara, sanhi at bunga,
at iba pa.
3. Pagbubuo
Ilang elemento sa pagbubuo ng talata ang
dapat bigyang diin gaya ng:
Pagsisimula ng bagong talata
Isinasagawa ito:
-kapag may bagong ideya o punto;
-kapag magkokompara ng impormasyon o ideya;
-bilang pahinga para sa mambabasa kung
masyadong mahaba na ang talata; at
-kapag tatapusin ang introduksiyon o sisimulan ang
kongklusyon.
 Mga transisyon
Nagsisilbi itong tulay upang maipakita
ang daloy ng ideya at pagtutuloy-tuloy ng
mga ideya sa pagitan ng mga talata at
pangungusap sa loob ng talata.
Halimbawa:
Sa kabilang dako, gayumpaman, gayundin,
isa pa, taliwas dito, bagamat
 Haba ng talata
Karaniwang may tatlo
hanggang limang pangungusap ang
isang talata. Binabalanse din ito
upang hindi sobrang haba ng iba at
sobrang ikli naman ng ilan.
Halimbawa ng sukat:

Introduksyon – 5 pangungusap
Katawan – 5+5+5
Pangungusap sa bawat talata
Konklusyon – 5 pangungusap
E. Pagbuo ng pangugusap

1. Iba ibahin ang uri at anyo ng

pangungusap upang bigyang tuon
ang ideya at hindi maging kabagot-
bagot ang pagbasa sa sinulat na
akda, maaaring gawin ito sa
pamamagitan ng sumusunod:
Pagsalit-salitin ang maikli at
mahabang pangungusap.
Maglagay ng biglang maigsing
pangungusap.
Iba-ibahin ang simula ng
pangungusap.
2. Paggamit ng iba't ibang uri ng pangungusap
(payak, tambalan, hugnayan, at iba pa.)

Iwasan ang maraming maikli at putol-putol

na pangungusap. Magagawa ito sa
pamamagitan ng pagkakabit ng dalawang
pangungusap gamit ang mga pantukoy
(pero, at, o ngunit, subalit, kaya, kung kaya,
para, dahil, ni, at iba pa).
Iwasang paulit-ulit ang pagtukoy sa paksa o
tao. Magagawa ito sa paggamit ng panghalip
(siya, sinoman, alinman, iyong, na siyang, at
iba pa).
Iwasan ang pare-parehong pattern o ritmo ng
pangungusap sa pamamagitan ng paggamit ng
mga marker (dahil, noon, dati, para, sa halip,
habang, maliban sa, parang) at transisyon (sa
totoo, gayunman, gayundin, ano't anoman).
F. Paggamit ng angkop na salita

1. Lebel ng pormalidad- pormal ang

wikang ginagamit sa mga
akademikong teksto, kung kaya't
iniiwasan dito ang balbal na salita o
kataga gaya ng pare, todits, yosi,
kiyeme at iba pa.
 2. Pormal kaya hindi pinapaikli o
dinadaglat ang mga salita.
3. Hindi nakasasakit sa o nirerespeto
ang kalagayan ng kapuwa gaya ng lahi,
baya, bansa, pisikal na kalagayan,
kultura, relihiyon, kasarian, trabaho,
pinag-aralan, pamilya at iba pa.
 4. Gumagamit ng mga salitang
maiintindihan ng mambabasa, hindi ng
isang artikular na grupo lamang.
5. Umiiwas sa yupemismo o pailalim
na gamit ng salita upang itago ang
katotohanan.
3.) KONGKLUSYON
Huling bahagi, isinasagawa sa
pamamagitan ng pabubuod o
summarize, panrebyu ng mga
tinalakay. Dito makikita ang pinaka
ikli ngunit naglalaman parin ng
kabuuang impormasyon ng isang
panitikan.
Halimbawa
1.) Paksa:
Ang kahalagahan ng pagaaral ng mabuti.
Konklusyon:
Bilang konklusyon, mahalaga na tandaan ng
bawat isa Ang kahalagahan ng pagaaral ng
mabuti. Dito nakasalalay ang kinabukasan mo.
Kaya gawin ang buong makakaya at masumipag
ukol sa iyong edukasyon.
2.) Paksa:
Kapag ikaw ay gumawa ng isang eksperimento
tungkol sa mga halaman.
Konklusyon:
Ang isa ay inilagay mo sa nasisikatan ng araw
habang ang isa naman ay nasa dilim. Sa iyong
konklusyon, ilalagay mo kung anong halaman
ang lumaki.
MAPANURING PAG-
IISIP, MAPANURING
MANUNULAT
 Mula sa mapanuring pag-iisip nabubuo ang
isang mapanuring manunulat na nagtataglay
ng mga sumusunod na katangian:
1. ) Aktibong nag-iisip kaugnay ng
kahalagahan at kabuluhan ng sinulat sa
kaniyang buhay, pamilya, komunidad,
kapuwa, lipunan, bansa, at daigdig batay
sa dati niyang kaalaman at karanasanan.
 2.) Gumagamit ng datos o
batayan na pahayag o katuwiran
na mapapagkatiwalaan at hindi
ayon sa haka-haka o
pamamalagay lamang.
 3.) Nagtatanong kaugnay ng
mga sitwasyon mula sa pag-
analisa ng mga datos,
ebalwasyon nito, pagbubuod, at
pag-uugnay nito sa paksa.
 4.) Malayang nag-iisip nang
hindi hinahayaang
maimpluwensiyahan ng iba’t
ibang salik at datos.
 5.) Sinusuri ang mga sitwasyon
sa iba’t ibang lente o
perspektiba at hindi lamang sa
iisang takbo ng isip.
 6.) Sinusuportahan ang iba’t
ibang perspektiba ng katuwiran
at ebidensiya.
 7.) Tinatalakay ang mga ideya
sa paraang organisado, malinaw,
at masusi.
 8.) Nirerespeto ang kalagayan
ng kapuwa kaugnay ng pisikal,
sikolohikal, mental, pangkasarian,
kinabibilangang lahi, uri, grupo, at
etnisidad nito sa pamamagitan ng
maingat na paggamit ng wika.