Professional Documents
Culture Documents
Edukasyong Sekundarya
RENE BENDAL·THURSDAY, MAY 17, 2018·READING TIME: 12 MINUTES
Kabilang sa mga layuning panglahat na Filipino sa SEDP ang mga sumusunod: -Linangin
ang kasanayan at kaalaman sa paggamit ng Filipino sa pakikipagtalastasan
- Linangin ang kasanayan sa pag-unawa, pagpapakahulugan, pagsusuri, at pagbibigay-
halaga sa mga paksa
- Linangin ang kaalaman sa kasanayan at pagpapahalaga sa Panitikang Filipino
-Linangin ang kakayahan at kasanayan sa pagkilala at paglikha ng iba't ibang uri ng
panitikan
- Paunlarin ang mga kaalaman at kasanayan sa pagsasaling wika at sa pag-aaral at
pananaliksik
1.Panimula
a. Pagganyak - paggising sa kawilihan ng mga mag-aaral
b. Paghahawan ng balakid at pag-aaral ng mahihirap na salita
c. Pag-uusap sa buhay ng may akda
3. Pagbasa
Process approach - ito ay ginagamit sa pagtuturo ng mga asignatura sa agham. Ito'y isang
pagdulog na ang binibigyang diin ay hindi ang pagkakamit ng mag-aaral ng maraming
kabatirang ipasasaulo sa kanya kundi manapa'y ang pag-aangkin na mag-aaral ng mga
batayang kasanayan intelektuwal na kailangan niya sa pagkatuto. Ito ay may mga
batayang kasanayan intelektwal: pagmamasid, pag-uuri (pagsama-sama ng mga
magkakatulad na katangian), paggamit ng pamilang, pagsukat, relasyong ispasyo
(panahon), komunikasyon, panghuhula (pagkilala sa inaasahang bunga), at pagbubuo ng
haka (paggawa ng pansamantalang palagay)
1. Ito ay tulang may sukat at tugma at ang layunin nito'y para awitin
2. Ito'y isang tulang may 14 na taludtod
3. Ito'y isang tulang nagpapahayag ng panimdim at pagkalumbay dahil sa isang
minamahal na namatay
4. Ito ay isang tula ng paghanga o papuri sa isang bagay
5. Ito'y isang tulang nauukol sa kabayanihan
6. Ito'y isang tulang pasalaysay na may payak na kayarian na naglalahad ng isang
pangyayari
7. Ito ay isang tula na nagbibigay papuri sa Diyos o Birheng Maria
8. Ito'y isang tula na binubuo ng12 na pantig
9. Ito ay isang tula na binubuo ng 8 na pantig
10. Ito isang pahulaan sa pamamagitan ng paglalarawan
11. Ito'y isang patalinhagang pahayag na ginagamit ng mga matatanda upang mangaral at
akayin ng mga kabataan sa mabuting asal
12. Ito'y isang anyong tuluyan na gumigising sa isipan ng mga tao upang bumuo ng
kalutasan sa isang suliranin
13. Ito'y sa awit sa paggaod
14. Ito'y awit sa pamamangka
15. Ito'y awit sa panliligaw
16. Ito'y awit sa pagpapakasal
17. Ito'y awit sa pagpapatulog ng bata
18. Ito'y awit sa pakikidigma
19. Ito'y awit sa pananagumpay
20. Ito'y awit sa pag ibig
21. Ito'y awit sa pagpapatigil sa pag-iyak ng bata
22. Ito'y awit sa naulila
23. Ito'y awit sa mananahi
24. Ito'y awit sa mga kaibigan at mga kamag-anak
25. Ito'y awit kapag may namatay
26. Ito'y awit na mga santo
27. Ito'y mahabang salaysay na nahahati sa mga kabanata
28. Ito'y maikling kathang pampanitikang nagsasalaysay ng pang araw-araw na buhay na
may isa o ilang tauhan, may isang pangyayari at isang kakintalan
29. Ito'y isang uri ng panitikan ang layunin ay itanghal sa entablado
30. Ito'y isang dulang may malungkot na pangyayari
31. Ito'y isang dulang nagtatapos sa tagumpay ng pangunahing tauhan
32. Ito'y isang dulang nagtatapos sa kamatayan ng pangunahing tauhan
33. Ito'y isang dulang may malungkot na pangyayari
34. Sa kwentong, ito ang binibigyang-diin ay ang kapaligiran at ang uri ng pamumuhay at
hanapbuhay ng mga tao sa nasabing pook
35. Sa kwentong ito ay binibigyan diin ang mga mahalagang kasindak-sindak at mga
pambihirang pangyayari na nakapagpapabago sa mga tauhan
36. Ito ay isang dula na ang layunin ay magpatawa ngunit may pangyayari ay karaniwan
lamang
37. Ito ay isang uri ng tuluyan na ang mga pangyayari ay likhang isip lamang at hindi
totoo sa tunay na buhay tungkol sa pinagmulan ng isang bagay
38. Ito'y isang kwento ng mga hayop
39. Ito'y isang pagpapahayag ng kuru-kuro o opinyon ng may-akda tungkol sa isang
suliranin o pangyayari
40. Ito'y isang tungkol sa kasaysayan ng buhay ng isang tao
41. Ito'y isang paglalahad ng mga pang-araw-araw na pangyayari sa lipunan, pamahalaan,
sakuna at ibang mga pangyayaring may kaugnayan sa bansa
42. Ito'y isang akdang pampanitikan na ang layunin ay para bigkasin sa harap ng mga
tagapakinig
43. Ito'y isang akdang may may aral at talinghaga na hango sa bibliya
44. Ito'y isang uri ng dula na ginagampanan ng mga ginupit-gupit na mga papel
45. Ito'y isang pagtatalong patula ng mga Maranao
46. Ito'y isang awit ng pag-ibig ng mga Ilokano
47. Ito'y ang pagdalaw ng mga magulang ng binata sa bahay ng mapapangasawa ng
dalaga
48. Ito ay isang tulang panambitan ng mga Ilokano sa piling ng bangkay ng anak, asawa,
magulang
49. Ito ay isang tradisyon ng mga taga-Gitnang Luzon, isinasagawa ito pagkaraan ng
pagtatanim ng palay at mga magsasaka ay gumagawa ng dumara at tumana
50. Ito ay isang tradisyonal na kultura ng mga Tausug, ito'y isang ritwal na nag-aanyaya
sa mga manunuod na umaawit habang ang magsing-irog ay sumasayaw
51. Ito'y isang dulang makarelihiyon na kinatatampukan ng mga Kristiyano at Muslim
52. Ito ay isang pagsasadula ng buhay at pagpapakasakit ni Hesukristo
53. Ito ay ginaganap tuwing Pasko Ng Pagkabuhay
54. Ito'y tinatawag na walang labis walang kulang na panggagaya kay Hesus
55. Ito'y isang dulang itinatanghal ng mga manggagawang Tsino sa Pilipinas ang mga
tauhan nito'y may mga pigurang kahawig ng mga manyika
56. Ito'y ginagawa tuwing Mahal na Araw sa Mindoro
57. Ito'y isang dula isinasagawa tuwing bisperas ng pasko
58. Ito ay isang dula tungkol sa paghahanap ng isang krus ni Jesus
59. Ito'y isang musikal-drama o melodrama na may tatlong tagpo
60. Ito'y isang paligsahan ng sagutang tungkol sa isyu o paksa sa paraang patula
61. Ito'y ginagawa sa paraang patula bilang parangal sa napiling reyna o prinsesa ng
kapistahan
62. Ito ay isang anyo ng tula na may sukat at tugma at nagpapahayag ng katotohanan at
nagpapakilala ng gawin ugali ng isang tao
63. Ito'y isang awit sa paghaharana ng mga bisaya
64. Ito ay isang awit sa mga taong hindi inaanyayahan sa kainan
65. Ito ay isang awit ng mga bata kung nagtutuksuhan
66. Ito'y isang awit sa araw ng mga patay
67. Ito'y isang awit laban sa mga babae masasagwa
68. Ito'y isang awit ng mga binata sa dalagang pinipintuho
Alamat, Awit, Balagtasan, Balita, Balitaw, Ballad, Bayok/Embayoka, Bugtong, Collado,
Dalit, Daling-daling, Dallot, Diona, Dula, Dung-aw, Duplo, Elihiya, Holohoo, Hugas-
kalawang, Kantahin, Karagatan, Karilyo, Kasayatan, Komedya, Kumintang, Kundiman,
Kwento ng katutubong kulay, Kwento ng madulang pangyayari, Maikling kwento,
Melodrama, Talumpati, Moriones, Moro-moro, Oda, Umbay, Sambitan, Panunuluyan,
Pabula, Palaisipan, Pamamanhikan, Pananapatan, Pangaluluwa, Panunukso, Panunuligsa,
Papuri/Putong, Parabula, Parsa, Penitensiya, Puteje, Salawikain, Salubong, Sanaysay,
Sarswela, Sawikain, Salubong, Sinakulo, Soliranin, Soneto, Tagulaylay, Talambuhay,
Talindaw, Tibag, Trahedya, Umbay, Umiguing, Epiko, Nobela, Sambotani, Oyayi
Huseng sisiw
Laong Laan at Dimasalang
Plaridel, Dolores manapat, Pupdoh, Piping dilat
Tikbalang, Kalipulako, Naning
Ama ng demokrasyang Pilipino
Utak ng himagsikan
Utak ng katipunan
Crisalidas - kalipunan ng mga tulang kanyang binuo
Batikuling
Lola Basyang
Ama ng pambansang wika
Makata ng manggagawa
Ama ng panitikang Ilokano
Prinsipe ng bukanegan
Ama ng klasikong tuluyang Tagalog
Sya unang manunulat na Pilipino nakalaya sa sensura ng panitikan
Ama ng pahayagan
Editor ng College Folio - unang pahayagang lumabas sa pamantasan ng Pilipinas
Editor ng Manila tribune
Ang kauna-unahang nakilalang mandudulang Pilipino
Ang karanasan niya sa pagkasundalo ang ginamit niyang mga paksa sa mga akdang
himagsikan kagaya ng Sapote at ang Unang Sigaw
Ka Moheng
Kintin kulirat
Kinilalang pinakamabuting makata sa liriko
Obra-maestra ang lumang simbahan
Ama ng panitikang Pampango
Ama ng panitikang Bisaya
Unang nanalo sa palanca award "Ang Kwento ni Mabuti
Apo ng mga manunulat na Tagalog: Banaag at Sikat
Reyna ng sarswelang Pilipino
Jose Rizal, Marcelo H. del Pilar, Mariano Ponce, Pedro Bucaneg, Florentino Collantes,
Eriberto Gumban, Jose Corazon De Jesus, Apolinario Mabini, Maximo Kalaw, Juan
Crisostomo Soto, Hermogenes Ilagan, Valeriano H. Palma, Peon Pichay, Genoveva
Edroza, Pascual Poblete, Jose Maria Panganiban, Andres Bonifacio, Emilio Jacinto,
Amado Hernandez, Severino Reyes, Fernando Maria Guerrero, Fernando Maramag,
Julian Cruz Balmaceda, Modesto De Castro, Lope K. Santos, Pedro Gatmaitan, Jesus
Balmori, Atang dela Rama