Tala ng buhay ni Jose Rizal

Pangalan: José Protasio Rizal Mercado y Alonso Realonda

Palayaw: Pepe
Kapanganakan: Hunyo 19, 1861
Lugar ng Kapanganakan: Kalamba, Laguna
Mga magulang:
Ama: Ginoong Francisco Mercado Rizal na taga-Binan
Ina: Ginang Teodora Alonzo Realonda na taga-Maynila
Mga kapatid: (Panganay – Bunso)
 Saturnina Mercado
 Paciano Mercado
 Narcisa Mercado
 Olimpia Mercado
 Luisa Mercado
 Maria Mercado
 Jose Mercado
 Concepcion Mercado
 Josefa Mercado
 Trinidad Mercado
 Soledad Mercado
Kabataan ni Rizal:

Pinakaunang guro: Ang kaniyang ina

 Tatlong taon pa lamang ay natuto na siyang mag-aral at magbasa ng abakada

 Limang taon nang si Rizal ay nakasusulat at nakababasa na ng salita

Pinagkakatuwaan/Kinahihiligan: Pagpinta, pagsulat, paglililok, at pagbabasa

Pinakaunang tula: “Sa Aking Mga Kababata”

 Walong taong gulang siya nang kaniyang naisulat ang kanyang unang tula

Pag-aaral ni Rizal:

 Nagumpisa ang pormal na pag-aaral niya sa Paaralan ng Binan, sa pagtuturo ni Don Justiniano
Aquino Cruz
 Sunod na natanggap si Rizal sa Colegio de San Juan de Letran at mas napalayo pa sa kaniyang
mga magulang.
 Nag-aral sa Ateneo de Manila at nakakuha nang kanyang diploma na Bachilereto sa Sining.

Tulang nagawa habang nag-aaral sa Ateneo de Manila: “Sa Aking Inspirasyon”

  Nag-aral sa Unibersidad ng Santo Tomas sa kursong Medisina upang matulungan ang kaniyang
inang may sakit sa mata.

Mga kinatha habang nag-aaral sa Unibersidad ng Santo Tomas:

A La Juventud Filipino at Junto Al Pasig

 Ipinagpatuloy niya ang kanyang pag-aaral sa medisina sa Unibersidad Central de Madrid sa

Espanya.

Mga kinatha habang nag-aaral sa Espanya: Me Piden Versos at El Amor Patrio

 Nagtapos ng kursong Medisina si Rizal sa Unibersidad Central de Madrid (Hunyo 21, 1884)
 Natapos rin niya ang kursong Pilosopiya sa sumunod na taon (1885)

Paglalakbay ni Rizal:

 Nagpunta siya sa Paris upang mag-aral sa klinika ng optalmologong si Dr. Louis de Wecker.
(1885)
 Naglakbay din siya sa Paris at Alemanya upang makipagkita sa mga kilalang manggagamot na
sina Dr. Hans Mever at Dr. Otto Becker. (1886)

Sa Hapon: Dito niya nakita ang nagpatibok ng kaniyang puso na si Osei-san.

Sa Amerika: Nakita niya ang diskriminasyon sa pagitan ng mga putting Amerikano sa mga intsik at
itim na Amerikano

Sa London: Pinahusay ang kaniyang pagsasalita ng Inges at pinag-aralan ang mga aklat ni Morga
Luna, ang “Sucesos de las Islas Pilipinas”.

Disyembre 31, 1884: Itinatag ng mga Pilipino sa Barcelona ang isang makabayang samahan na
tinawag na Asosacion La Solidaridad na pinasinayaan noong Si Rizal ay nahalal na Pangulong
Pandangal ng Asociacion La solidaridad

 Sa tulong ni Dr. Maximo Viola, binuo at inilathala niya ang Noli Me Tangere noong 1886.
 Isinulat ni Rizal ang El Filibusterismo noong 1891 sa tulong ni Valentin Ventura. Sinimulan sa
Madrid, Espanya at natapos sa Berlin, Alemanya.

Pebrero 15, 1889: Inilunsad ani Graciano Lopez Jaena ang pahayagang La Solidaridad noong 1889.
Ang mga artikulong sinulat ni Rizal ay dito nailalathala.

Marso 25, 1889: Naisulat ni Rizal ang kauna-unahang artikulo niya sa pahayagang ito na
pinamagatang “Los Agricultores Filipino”

Mga naging kasintahan ni Rizal:

 Segunda Katigbak
 Leonor Valenzuela
 Leonor Rivera
 Consuelo Ortega y Rey
 O-Sei-San (Seiko Usui)
 Gertrude Beckett
 Susanne Jacoby
 Nellie Boustead
 Josephine Bracken

Hunyo 18, 1892:.Bumalik si Rizal at dito niya binuo ang samahang "La Liga Filipina”.

Hulyo 6, 1892: Nakulong sa Fort Santiago

Hulyo 14, 1892: Ipinatapon sa Dapitan at nanatili siya dito ng apat na taon.

Hunyo 31, 1896: Natapos ang kaniyang pananatili at bumalik siya kasama ang kanyang asawa at
kapatid.

Setyembre 3, 1896: Siya ay dinakip habang patungo sa Cuba upang magtrabaho bilang isang
surgeon.

Nobyembre 3, 1896: Bumalik siya sa Pilipinas at ikinulong sa Fort Santiago sa pangalawang

pagkakataon.

Disyembre 26, 1896: Si Jose Rizal ay hinatulan ng kamatayan matapos akusahan ng pag-uudyok ng
paghihimagsik laban sa mga Kastila.

 Isinulat at tinapos niya ang kaniyang tulang "Mi Ultimo Adios" (Ang Huling Paalam) bago siya
mamatay upang hikayatin ang mga susunod na henerasyon na maging makabayan.

Mga huling salita: consummatum est na ang ibig sabihin ay “ito’y tapos na”

Pagkamatay: Disyembre 30, 1896

Lugar ng pagkamatay: Bagumabayan (ngayon ay Luneta)

TALAMBUHAY NI JOSE RIZAL

Si José Protasio Rizal Mercado y Alonso Realonda, o mas kilala bilang Jose Rizal ang Pambansang Bayani
ng Pilipinas. Hinangaan siya sa kaniyang katalinuhan at kagitingan sapagkat inalay niya ang kaniyang
buhay para sa bansa. Siya ay ipinanganak noong Hunyo 19, 1861 sa Calamba, Laguna. Ang ama niya ay si
Ginoong Francisco Mercado Rizal na taga-Binan at ang ina naman niya ay si Ginang Teodora Alonzo
Realonda na taga-Maynila. Bukod dito, si Jose ay mayroong sampung kapatid. Kasama rito sina
Saturnina, Paciano, Narcisa, Olimpia, Lusia, Maria, Concepcion, Josefa, Trinidad at Soledad.

Ang pamilya ni Rizal ay isa sa pinakamayaman. Sa katunayan, napakalaki ng bahay na ipinatayo nila sa
sentro ng Calamba.

Tatlong taon pa lamang, natutunan na ni Rizal ang pagbabasa ng alpabeto mula sa una niyang guro, ang
kanyang ina. Siya ay orihinal na tumanggap ng pormal na pag-aaral sa pamamahala ni Don Justiniano
Aquino Cruz, isang guro ng Binan. Nang matanggap si Jose sa Colegio de San Juan de Letran, lalo siyang
nawalay sa kanyang mga magulang. Pinuri siya ng mga guro at estudyante sa nasabing paaralan bilang
isang matalinong bata. Sa kabila nito, napilitang umalis si Jose sa paaralang Dominican na kanyang
pinasukan nang magkaroon ng alitan sa lupa si Dona Teodora sa mga paring Dominiko sa Calamba.
Lumipat siya sa Ateneo.

Si Rizal ay nakakuha ng tiwala sa sarili sa paaralang Heswita. Naging mahusay at naging mas matalino
siya sa nabanggit na paaralan. Nang mapili siyang pinakamatalino na mag-aaral sa Ateneo, binigyan siya
ng titulong Emperador. Siya ay kinilala sa kanyang mga kakayahan sa panitikan sa nabanggit na paaralan.
Felicitacion, Por La Educacion Recibe Lustre La Patria Un Recuerdo, A Mi Pueblo, at El Heroismo de Colon
ay kabilang sa kanyang mga komposisyong Espanyol. Noong 1877, nakuha niya ang kanyang diploma sa
Bachilereto sa Sining.

Noong 1878, pumasok si Rizal sa Unibersidad ng Santo Tomas upang mag-aral ng medisina. Nagpatuloy
siya sa pagsusulat sa nabanggit na unibersidad. Ang kanyang mga tula na A La Juventud Filipino at Junto
Al Pasig ay lubos na tinanggap ng lahat. Tuwang-tuwa si Jose nang bigyan ng pinakamalaking karangalan
ang Los Consejos de los Dioses, ngunit nalungkot siya nang ibigay ang premyo sa isang Kastila na pinili ng
hurado. Ang pangyayaring iyon ay nagpatibay lamang ng kanyang opinyon sa mga paring Dominikano,
na sa tingin niya ay may kinikilingan sa pagtrato.

Ang hindi kasiya-siyang karanasan ni Jose sa mga Kastila ay lumala habang nagbabakasyon sa Calamba.
Hindi lang siya nakapagbigay pugay kay Tenyente Porto isang gabi, ay pinarusahan na siya nito. Dahil
dito, nagpasya siyang mag-aral sa ibang bansa.

Ipinagpatuloy niya ang kanyang pag-aaral sa medisina sa Unibersidad Central de Madrid sa Espanya.
Nagpatuloy siya sa pagsusulat dahil sa galit sa kawalan ng hustisya sa Pilipinas. Sa Espanya, kinatha niya
ang Me Piden Versos at El Amor Patrio. Naglathala rin siya ng pagsusuri ng Los Indolencios de Filipinos sa
pahayagang La Solidaridad, na nagpapakita na ang mga Pilipino ay hindi mga tamad, taliwas sa
paniniwala ng mga Espanyol.
Natanggap ni Rizal ang kanyang medikal na degree noong 1884. Noong 1885, nagpunta siya sa Paris
upang mag-aral sa klinika ng optalmologong si Dr. Louis de Wecker. Noong 1886, naglakbay din siya sa
Alemanya upang makipagkita sa mga kilalang manggagamot na sina Dr. Hans Mever at Dr. Otto Becker.
Sa kanyang paglalakbay sa buong bansa, lumikha siya ng dalawang nobela na inaasahan niyang
makatutulong sa layunin ng Pilipinas na kalayaan.

Sa tulong ni Dr. Maximo Viola, binuo at inilathala niya ang Noli Me Tangere noong 1886, at El
Filibusterismo noong 1891 sa tulong ni Valentin Ventura. Ang dalawang nobela tungkol sa
pagmamaltrato ng mga prayle sa mga Pilipino at sa katiwalian ng pamahalaang Espanyol ay nagbigay
inspirasyon sa mga Pilipino na sumali sa paghihimagsik laban sa awtoridad ng Espanya sa pamamagitan
ng muling paggising sa kanilang mga kaisipan.

Bumalik sa Pilipinas si Dr. noong Hunyo 18, 1892. Rizal, Jose P. Binuo niya ang "La Liga Filipina," isang
non-profit na organisasyon na nakatuon sa pagtataguyod ng pagkakaisa ng mga Pilipino at pag-unlad ng
komersiyo, industriya, at agrikultura.

Nakulong si Jose Rizal sa Fort Santiago noong Hulyo 6, 1892, at ipinatapon sa Dapitan noong Hulyo 14,
1892. Nanatili siya sa Dapitan ng apat na taon, nagpapagamot ng mga maysakit at hinikayat ang
pamayanan na magtatag ng paaralan. Tinulungan din niya sila sa pagpapabuti ng kanilang kapaligiran.

Siya ay dinakip habang patungo sa Cuba upang magtrabaho bilang isang surgeon noong Setyembre 3,
1896. Bumalik siya sa Pilipinas noong Nobyembre 3, 1896, at ikinulong sa Fort Santiago sa pangalawang
pagkakataon.

Si Jose Rizal ay hinatulan ng kamatayan noong Disyembre 26, 1896, matapos akusahan ng pag-uudyok
ng paghihimagsik laban sa mga Kastila. Isinulat at tinapos niya ang kaniyang tulang "Mi Ultimo Adios"
(Ang Huling Paalam) bago siya mamatay upang hikayatin ang mga susunod na henerasyon na maging
makabayan.

Noong Disyembre 30, 1896, pinalaya si Jose Rizal mula sa Fort Santiago at dinala sa Bagumbayan at
tuluyan nang binaril. Ang kaniyang mga huling salita bago siya barilin ay “consummatum est” na ang ibig
sabihin ay “ito’y tapos na”. Sa pagbaril sa kanya, siya’y pumihit paharap, bilang tanda na hindi siya taksil
sa pamahalaan. Inialay niya ang kanyang buhay para sa kalayaan ng mamamayang Pilipino. Maliit
lamang na tao si Dr. Jose Rizal ngunit napakalaki ang pagpapahalaga ng lahat sa kaniyang kabayanihan,
kadakilaan at karangalan.