Stichting Draadloos Groningen

Business plan

Projectgroep Draadloos Groningen

K. Eekma (Gemeente Groningen)

R.F. Janz (RUG)
J.C. Kleuver (Gemeente Groningen)
J. Lanenga (Gemeente Groningen)
R.L. van der Veld (RUG)
H.J.C. Zwetsloot (HG)

Postadres:
RUG-CIT
Postbus 11044
9700 CA Groningen
Tel.: 050-3639200
Fax: 050-3633406
E-Mail: r.f.janz@rug.nl
 Pagina 2 van 30

24 augustus, 2007
 Pagina 3 van 30

I. Inhoudsopgave

I. Inhoudsopgave......................................................................................................................................... 3

II. Management samenvatting .................................................................................................................... 4

III. Inleiding .................................................................................................................................................... 6

IV. Algemene omschrijving Draadloos Groningen.................................................................................. 9

V. Toepassingen op het netwerk.............................................................................................................. 12

VI. Producten en Diensten......................................................................................................................... 15

VII. Voordelen voor “Anchor tenants”..................................................................................................... 17

VIII. Management en Organisatie ................................................................................................................ 19

IX. Operationeel Plan.................................................................................................................................. 21

X. Financieel plan ....................................................................................................................................... 24

XI. Appendices ............................................................................................................................................. 26

Documenthistorie:

! Versie 1 d.d. 19 juni 2007: Eerste conceptversie, besproken in de Projectgroep Draadloos Groningen
op 21 juni 2007.

! Versie 2 d.d. 22 juni 2007: Conceptversie zoals deze gepresenteerd is aan het Akkoord van
Groningen op 26 juni 2007. Het commentaar van de projectgroep is in dit exemplaar verwerkt.

! Versie 3 d.d. 1 augustus 2007: Definitief concept dat voor interne bespreking is verstuurd aan de
partijen van het Akkoord van Groningen. Het commentaar van de Akkoord van Groningen partijen
op het concept is in deze versie verwerkt.

! Versie 4 d.d. 24 augustus 2007: Definitieve business plan na bespreking met Akkoord van Groningen
Stuurgroep op 20 augustus 2007.

24 augustus, 2007
 Pagina 4 van 30

II. Management samenvatting

In 2006 zijn twee onderzoeken uitgevoerd naar de haalbaarheid van een stadsdekkend draadloos netwerk in
de stad Groningen. Deze onderzoeken, uitgevoerd onder aansturing van de partijen van het Akkoord van
Groningen, hebben aangetoond dat een dergelijk netwerk profijtelijk is voor de stad Groningen, vooral als op
korte termijn met de aanleg van het netwerk begonnen wordt. De belangrijkste punten uit beide
vooronderzoeken worden samengevat in hoofdstuk III. Het Akkoord van Groningen heeft de projectgroep
Draadloos Groningen ingesteld en deze opdracht gegeven om een plan uit te werken dat moet leiden tot een
stadsdekkend draadloos netwerk in de stad Groningen.

In beide vooronderzoeken is in het midden gelaten of er een organisatie opgezet moet worden die zelf de
uitrol en exploitatie van het netwerk ter hand moet nemen of dat er samenwerking gezocht moet worden met
een of meer marktpartijen. De projectgroep stelt voor om als publieke partijen een Stichting Draadloos op te
richten die als vraagbundelend partij een marktpartij of consortium van marktpartijen selecteert die
verantwoordelijk is voor uitrol en beheer van een draadloos netwerk. Dit concept wordt nader uitgewerkt in
hoofdstuk IV.

In het voorjaar van 2007 is bij de deelnemers van het Akkoord van Groningen een inventarisatie uitgevoerd
van concrete toepassingen van een stadsdekkend draadloos netwerk. Enkele resultaten van deze inventarisatie
zijn te vinden in hoofdstuk V. Uit de inventarisatie is gebleken dat er bij de partijen van het Akkoord van
Groningen al verschillende toepassingen zijn die op korte termijn op een draadloos netwerk geïmplementeerd
kunnen worden. Ook door organisaties buiten het Akkoord van Groningen is belangstelling getoond voor het
Draadloos Groningen initiatief en hebben concrete toepassingen aangedragen, zoals het PDA project van de
Politie Groningen. Uit de inventarisatie is overduidelijk geworden dat het gebruik van Draadloos Groningen
zich verder zal uitstrekken dan enkel Internet-gebruik vanaf laptops. Toepassingen op het gebied van
veiligheid, duurzaamheid en zorg vergroten het draagvlak voor het initiatief.

De geïnventariseerde toepassingen zijn de basis voor het overzicht van de diensten die door Draadloos
Groningen geleverd zouden moeten worden. Een pilot die thans opgestart wordt moet meer inzicht geven in
de parameters die hierbij gehanteerd zullen worden. Het overzicht van de diensten is in hoofdstuk VI
weergegeven.

In hoofdstuk VII worden de voordelen voor de oprichters van de Stichting nogmaals op een rij gezet. Deze
voordelen zijn deels kwalitatief van aard (betere dienstverlening, toename van ICT-bedrijvigheid,
kwaliteitsverbetering), maar er zijn ook financiële voordelen te behalen als op korte termijn met de aanleg van
het draadloos netwerk wordt begonnen.

24 augustus, 2007
 Pagina 5 van 30

Organisatie en management van het proces worden, zoals eerder gezegd, ondergebracht in een stichting. De
structuur van de Stichting, alsmede de verantwoordelijkheden van de verschillende actoren worden in
hoofdstuk VIII omschreven. Met de voorgestelde structuur behoudt het Akkoord van Groningen invloed op
Draadloos Groningen.

Om de eerste stad te zijn die een draadloos netwerk operationeel heeft is een strakke planning noodzakelijk.
Er zijn, in Nederland (onder meer Rotterdam, Almere en Den Haag) en daar buiten, al diverse andere steden
die voorbereidingen treffen om de gehele stad of delen daarvan te voorzien van een draadloos netwerk. Wil
Groningen deze kopgroep voorblijven dan is haast geboden. Het operationeel plan voor de verdere uitrol van
het draadloos netwerk is in hoofdstuk IX weergegeven. Dit plan voorziet in een start van het operationele
netwerk in april 2008.

Tot slot wordt in hoofdstuk X de financiering van de Stichting gepresenteerd en toegelicht. De omzet van de
Stichting over een periode van vier jaar (1/9/2007 t/m 31/8/2011) bedraagt M€ 4,2. Hiervan wordt M€ 3,2
besteed aan dienst die van de marktpartij wordt afgenomen, is M€ 1,0 nodig voor het uitwerken van een
contract met een marktpartij, het bijbehorende contractmanagement en voor de begeleiding van projecten.
De inkomsten worden verkregen van de partijen die deelnemen aan de Stichting (M€ 4,0) en externe
inkomsten voor projectmanagement (M€ 0,2).

24 augustus, 2007
 Pagina 6 van 30

III. Inleiding

Eind december 2005 is in een bijeenkomst van de strategische partners van het Akkoord van Groningen voor
het eerst ruchtbaarheid gegeven van het voornemen van de Universiteit van Groningen (RUG) om de
haalbaarheid van een stadsdekkend draadloos netwerk in de stad Groningen te onderzoeken. Achterliggende
reden hiervan was dat studenten van de Universiteit hierop hadden aangedrongen bij het opstellen van het
ICT Strategieplan van de Universiteit. In het ICT-strategiefonds van de RUG is vervolgens € 1.000.000
gereserveerd voor dit doel.

Een vooronderzoek in 2005, uitgevoerd door medewerkers van de RUG, heeft uitgewezen dat een initiatief
om een stadsdekkend draadloos netwerk te realiseren niet uitgewerkt kan worden zonder medewerking van
andere publieke partijen in de stad. Met name de Gemeente Groningen werd als belangrijke partner genoemd.
Tijdens voornoemde bijeenkomst is het voornemen daarom bekend gemaakt. Ook is uit het eerste onderzoek
gebleken dat vele steden ter
wereldoverwegen een stadsdekkend
draadloos netwerk re realiseren
(zoals ook Glasgow, VK, zie kader
hiernaast), maar dat er nergens
sprake is van een operationeel
netwerk.

Vanwege het enthousiasme waarmee het idee ontvangen werd is besloten om een vervolgonderzoek te laten
uitvoeren.

Begin 2006 heeft de Stichting ICT@nn een verkenning laten uitvoeren door de Stichting Omslag. De
opdracht van ICT@NN aan de OmslagGroep ten aanzien van het initiatief een stadsdekkend draadloos
netwerk te realiseren in Groningen bestond uit de volgende onderdelen:

1. Lever een beschrijving van de organisatie: eigendom, participatie en exploitatie;

2. Presenteer een businessmodel, inclusief tijdspad;

3. Geef een beschrijving van de toegevoegde waarde voor:

a. de primaire stakeholders;

b. de dienst aanbieders;

c. de stad Groningen;

24 augustus, 2007
 Pagina 7 van 30

4. Presenteer een technologie assessment.

In februari 2006 heeft de Stichting Omslag hun bevindingen aan het bestuur van Stichting ICT@nn
gepresenteerd. Het document diende een basis te zijn voor de besluitvorming voor primaire stakeholders. Op
basis van het rapport was er sprake van voldoende inzicht (in aard, omvang, tijdpad) en doorzicht (op
waardecreatie) voor de drie initiatiefnemers om een volgende stap te rechtvaardigen. Er is toen opdracht
gegeven voor nog een vervolgonderzoek, waarin in meer detail de haalbaarheid van Draadloos Groningen
uitgezocht werd.

Dit vervolgonderzoek is in opdracht van het Akkoord van Groningen uitgevoerd door TNO-ICT. Gevraagd
werd het draagvlak in de regio, de financiële
haalbaarheid, de technische mogelijkheden van
Draadloos Groningen en de relatie met concurrerende
technieken nader te onderzoeken. De resultaten van dit
onderzoek waren wederom positief: TNO-ICT
adviseerde om snel met de uitrol van een draadloos
netwerk te beginnen. De motivering van dit advies was
als volgt:

Het is essentieel voor het AvG dat Wireless Groningen snel wordt
gebouwd. Het ligt in de lijn der verwachtingen dat binnen een
periode van zo’n 5 a 10 jaar het gros van de grote gemeenten en steden in Nederland en Europa beschikt over een stadsdekkend
draadloos netwerk; en het is van groot belang wanneer Groningen waarde hecht aan haar imago als de ICT stad, dat rekening
wordt gehouden met de volgende 4 argumenten:

1. Onderscheidend vermogen. De zoveelste stad zijn die een wireless netwerk uitrolt levert geen imago-verbetering op; iets
dat wel geldt voor de eerste initiatieven op dit gebied. Groningen manifesteert zich als een innovatieve ICT stad, uitstel
van de bouw van een wireless netwerk zou daar niet aan bijdragen

2. Bedrijvigheid. Innovatieve dienstontwikkelaars en ICT start-ups zullen hun pijlen richten op (en zich waarschijnlijk
ook gaan vestigen in) Groningen. Wanneer Groningen vooroploopt en snel zou besluiten om een netwerk uit te gaan
rollen, wordt het voor de genoemde typen bedrijven al op korte termijn mogelijk in Groningen diensten te gaan bouwen,
testen en uitrollen. Daarmee creëren deze bedrijven ook een export-produkt voor Groningen: diensten die in Groningen
succesvol zijn ge-pilot kunnen ook elders in de wereld aan de man worden gebracht.

3. Aantrekkelijkheid voor multinationals. Wanneer Groningen als een van de eerste steden een netwerk aanlegt met de
beschreven kwaliteit en infrastructuur, levert dat onderscheidend vermogen op dat interessant is voor grote partijen als
bijvoorbeeld Google, Microsoft of Intel. Dat zijn bedrijven die doorgaans als eerste innovaties uitproberen en vermarkten
in de VS, maar die er ook bij gebaat zijn een testbed in Europa te hebben.

24 augustus, 2007
 Pagina 8 van 30

4. Aantrekkelijkheid als ‘living lab’ voor Europese subsidietrajecten (bijvoorbeeld 7th Framework Program van EU). In
initiatieven als het zevende kader programma wordt er door de EU heel veel werk aanbesteed dat zich richt op
onderzoek rond ICT en dienstverlening. Veel van deze projecten zijn gebaat bij de beschikbaarheid van een ‘living lab’,
ofwel een wireless ICT infrastructuur waarop concepten, diensten, en onderzoeksvragen op kunnen worden getest.
Hiermee zet Groningen zich goed op de kaart bij heel veel universiteiten en onderzoeksinstellingen, en daarnaast ook
bij bedrijven die in deze sector actief zijn uit het private segment.

Het rapport werd in oktober 2006 aan het Akkoord van Groningen gepresenteerd. Het rapport werd ook
gepresenteerd binnen de organisaties van het Akkoord van Groningen om het draagvlak voor het initiatief te
peilen. In december 2007 werd door het Akkoord van Groningen een voorbereidingskrediet toegezegd om
het plan verder uit te werken. Concrete vervolgstappen die vastgesteld werden zijn:

1. Inventariseer de concrete diensten die mogelijk gebruik kunnen maken van de infrastructuur van
Draadloos Groningen

2. Creëer een draadloos proefomgeving in de stad Groningen waarbij bepaalde diensten

gedemonstreerd kunnen worden

3. Werk een business case uit met de concrete uitwerking van de stappen die moeten leiden tot een
Draadloos Groningen.

Voor de uitwerking van deze acties is een projectgroep Draadloos Groningen in het leven geroepen met
vertegenwoordigers van de partijen van het Akkoord van Groningen. In het voorliggende businessplan wordt
met name ingegaan op de punten 1 en 3.

24 augustus, 2007
 Pagina 9 van 30

IV. Algemene omschrijving Draadloos Groningen

De projectgroep stelt voor om op korte termijn een stichting op te richten, de Stichting Draadloos
Groningen, die tot doel heeft een stadsdekkend draadloos netwerk in de stad Groningen te realiseren. Door
de hiermee samenhangende activiteiten in een stichting onder te brengen is het mogelijk om slagvaardig de
volgende stap te maken bij de realisatie van een stadsdekkend netwerk. De structuur van de Stichting wordt in
hoofdstuk VIII nader omschreven.

In het vooronderzoek dat door de Stichting Omslag is uitgevoerd (zie blz. 7) is aangegeven dat “markt falen”
de belangrijkste reden is dat er nog geen marktpartijen zijn die draadloze stadsnetwerken uitrollen. Deze
partijen durven geen investeringen te doen vanwege de grote onzekerheid met betrekking tot de afname van
diensten die geleverd kunnen worden. Deze diensten (en hun afnemers) zijn niet zichtbaar omdat er bijna
nergens soortgelijke netwerken uitgerold zijn. Dit “kip-ei” probleem kan alleen doorbroken worden als er
afnemers gevonden kunnen worden die op voorhand garanderen dat zij over een bepaalde periode diensten
zullen afnemen. Een marktpartij kan zich dan bereid verklaren om een draadloos netwerk uit te rollen en zorg
te dragen voor de operationele ondersteuning gedurende die periode.

In de beoogde Stichting worden die partijen vertegenwoordigd die bereid zijn om op voorhand te garanderen
dat zij diensten af zullen nemen van een onderneming die een draadloos netwerk in de stad Groningen
exploiteert. Wij noemen deze partijen de “Anchor Tenants”: zij committeren zich voor een aantal jaren klant
te zijn van de marktpartij. Zij krijgen hiermee het recht van toegang voor bepaalde, vooraf zowel qua periode
als qua inhoud, goed omschreven toepassingen. Als de commitment eenmaal is vastgelegd kan een
verbintenis worden aangegaan met een marktpartij die bereid is risicodragend het draadloos netwerk uit te
rollen en voor de exploitatie te zorgen.

Deze commitment is niet voldoende om succes af te dwingen. Hoewel er nu al verschillende kansrijke

toepassingen voor een draadloos netwerk zijn (zie ook hoofdstuk V), is ondersteuning nodig bij de transitie
naar een nieuwe technologieplatform (in het geval van bestaande diensten) en bij het implementeren van
nieuwe diensten. Via de Stichting kan deze ondersteuning geleverd worden. Er zijn verschillende nationale en
EU subsidiemogelijkheden voor de opschaling van bestaande diensten naar nieuwe technologie en voor
innovatie.

De doelstellingen van de Stichting zijn derhalve als volgt te omschrijven:

1. Partijen aan zich te binden die bereid zijn zich op voorhand zich te committeren diensten
van marktpartij af te nemen door zich als “Anchor Tenant” aan te melden.
2. Een marktpartij te vinden die bereid is het technische en financiële operationeel management
van het draadloos netwerk op zich nemen, gegeven de commitment van de Anchor Tenants
in de Stichting Draadloos Groningen.

24 augustus, 2007
 Pagina 10 van 30

3. De belangen van de Anchor Tenants richting marktpartij te behartigen via

contractmanagement.
4. De implementatie van nieuwe vormen van dienstverlening te stimuleren en te ondersteunen.
De Stichting is dus enerzijds een contractmanager voor de Anchor Tenants en anderzijds een organisatie die
het ontstaan van toepassingen voor draadloos netwerken stimuleert.

Het doel van de benadering via “Anchor Tenants is om marktpartijen geïnteresseerd te krijgen om uitrol en
exploitatie van het netwerk ter hand te nemen. De “Anchor Tenants” geven marktpartijen de zekerheid dat
voor aanvang van het project al een deel van de financiële dekking aanwezig is om het netwerk rendabel te
maken. De marktpartij, of consortium van marktpartijen, zal via een Request for Interest (RFI) procedure
geselecteerd worden (zie hieronder). Nadat een marktpartij geselecteerd is kunnen geen nieuwe deelnemers in
de Stichting toegelaten worden. De marktpartij zal dan verantwoordelijk zijn voor het werven van nieuwe
klanten om zijn onderneming rendabel te maken.

Een “Anchor Tenant” is dus een (publieke of private) organisatie die zich op voorhand committeert om
diensten af te nemen van de marktpartij die het netwerk exploiteert. Zij geven op voorhand aan dat zij
gedurende een periode van vier jaar diensten afnemen en daarvoor financiële middelen beschikbaar stellen.

Er zijn twee typen “Anchor Tenant”. De eerste “Anchor Tenants” zijn de initiatiefnemers via het Akkoord
van Groningen: Gemeente Groningen, de Hanzehogeschool Groningen en de Rijksuniversiteit Groningen.
Deze partijen ondersteunen het initiatief al enige tijd en zijn bereid om de Stichting op te richten en daarvoor
bestuurlijke verantwoordelijkheid te nemen. Verder committeren deze Anchor Tenants zich om gedurende de
contractperiode de Stichting met € 1.000.000 te financieren. Deze financiering wordt aangewend om diensten
af te nemen van de marktpartij die het draadloos netwerk exploiteert en om het contractmanagement uit te
voeren. Verder zijn er “Anchor Tenants” die zich pas na de oprichting van de Stichting aansluiten. Ook deze
“Anchor Tenants” committeren zich voor een bepaalde periode, hun financiële bijdrage is echter lager: er
wordt gedacht aan een bedrag van € 200.000. Deze organisaties worden via een Gebruikersraad (zie ook
bladzijde 19) in de Stichting vertegenwoordigd. Er zijn al contacten met organisaties die interesse hebben om
deel te nemen aan de Stichting. Deze organisaties zijn zowel uit de publieke sector (zorg, onderwijs, overheid)
als uit de private sector (bankinstelling, bouwbedrijf, ICT-bedrijf).

De marktpartij, of consortium van marktpartijen, zal via een Request for Interest (RFI) procedure
geselecteerd worden. Dit proces wordt door de Stichting uitgevoerd. In hoofdstuk IX wordt verder
uiteengezet hoe dit proces wordt uitgevoerd. Als de marktpartij eenmaal geselecteerd is kunnen zich geen
nieuwe “Anchor Tenants” meer aandienen.

De Stichting geeft in de RFI aan welke soort dienstverlening zij verwacht van de marktpartij, zonder dat de
specifieke diensten benoemd worden. Uit de inventarisatie die reeds uitgevoerd is (zie hoofdstuk V) is een

24 augustus, 2007
 Pagina 11 van 30

goed beeld verkregen van het soort diensten dat via het draadloos netwerk geleverd kunnen worden. De
marktpartij dient, in een dialoog met de Stichting, aan te geven hoe zij deze verwachting denkt in te vullen.

De werkwijze om via een stichting de realisatie van een stadsdekkend draadloos netwerk te realiseren heeft als
voordeel dat er een duidelijke exitprocedure is voor de partijen van het Akkoord van Groningen. Na
ommekeer van de contractperiode houdt de afnameverplichting van diensten op en de partijen zijn niet
verplicht om met de marktpartij verder te gaan. In het geval van mislukking zijn zij geen eigenaar geworden
van een onrendabele onderneming, in het geval van succes hebben zij hun doelstelling bereikt.

24 augustus, 2007
 Pagina 12 van 30

V. Toepassingen op het netwerk

In het voorjaar heeft een inventarisatie plaatsgevonden van diensten die gebruik zouden kunnen maken van
een stadsdekkend draadloos netwerk en er heeft een analyse plaatsgevonden van de haalbaarheid van deze
diensten. Het verslag van deze inventarisatie wordt separaat aan het Akkoord van Groningen aangeboden. Uit
de inventarisatie zijn bij de AvG partijen een groot aantal wensen voor concrete diensten naar voren
gekomen. Sommige toepassingen zijn op korte termijn te realiseren en andere toepassingen vergen
voorbereidingen of veranderingen in de organisatie, de techniek, de werkwijze et cetera.

De onderzoeker die de inventarisatie heeft uitgevoerd heeft na haar analyse een aantal toepassingen
uitgekozen die op korte termijn een groot effect kunnen hebben (‘diamantjes’) op de dienstverlening van de
partijen van het Akkoord van Groningen. Daarnaast is er een ‘groei-diamantje’ gekozen dat nog de nodige
voorbereiding vergt, maar op langere termijn veelbelovend is: dynamische verkeersroutering.

Gemeentelijke diamantjes op korte termijn

! Slimme energiemeters & Schakelen + dimmen openbare verlichting (ROEZ). Beide toepassingen
leiden tot efficiënter en lager energieverbruik en tot verwachte besparingen. Het draagt bij aan een
duurzame stad. Hierbij is het vermeldenswaardig dat per 1 januari 2009 de energiebedrijven verplicht
zijn (volgens de Nederlands Technische Afspraak) om uitsluitend energiemeters te plaatsen die op
korte afstand kunnen worden
uitgelezen (zie ook het kader
hiernaast, overgenomen uit het
rapport “Strategische verkenning

meetinfrastructuur en slimme
meters”). Er worden nu al “slimme
energiemeters” geplaatst, maar deze
communiceren op basis van GPRS
of via het energienet.
Energiebedrijven hebben
aangegeven erg veel interesse te
hebben in uitleesmogelijkheden via
een WIFI-netwerk omdat men
verwacht dat de communicatiekosten aanzienlijk omlaag kunnen als er al een draadloos netwerk
aanwezig is. Deze verwachting wordt gevoed door de uitkomsten van verschillende onderzoeken
(zoals de bovenstaande toekomstverwachting uit een artikel van “MuniWireless”, een website met
allerlei informatie over stadsdekkende draadloos netwerken.

24 augustus, 2007
 Pagina 13 van 30

! Mobiele handhaving voor zes gemeentelijke diensten (ROEZ, HVD, MD, Sozawe, OCSW, DIA).
Door de lopende umts-proef van mobiele handhaving bij drie diensten, is het onderwerp heel
actueel. Een stadsdekkend wifi-netwerk is qua breedbandigheid te prefereren boven umts, omdat
‘scans’ en ‘beeldmateriaal of kaarten’ dan op afstand veel makkelijker toegankelijk zijn. Financieel is
WIFI waarschijnlijk ook aantrekkelijker, vanwege de verwachte lagere operationele kosten. Over de
umts-kosten was ten tijde van de inventarisatie geen informatie aanwezig. Wanneer mobiele
handhaving uitgebreid wordt naar zes gemeentelijke diensten, mag tevens verwacht worden dat er
schaalvoordelen te behalen zijn in aanpak, opleiding en inkoop van randapparatuur en software.

! Draadloze toegang voor mobiele medewerkers, waaronder ‘begeleiding werken-op-locatie (wol-ers

van DSW) en ‘mobiel digitaal klantdossier’ (Sozawe). Bij alle diensten zijn er functies die zeer mobiel
zijn en waarbij mobiele toegang tot het gemeentenetwerk een belangrijke meerwaarde heeft. Bij de
‘wol-ers’ heeft de toepassing ook een neveneffect, namelijk: opleiding in ICT-vaardigheden van
medewerkers die hier doorgaans nog niet veel ervaring mee hebben opgedaan. Dat maakt het
enerzijds moeilijk, maar als deze begeleiding-op-afstand goed wordt ingevuld door de DSW-
projectbegeleiders, krijgt de betrokken medewerker extra ict-vaardigheid. Daarmee krijgt men ook
betere kansen op doorstroming buiten DSW.

Diamantjes bij de kennisinstellingen

! Studenten van de RUG en HG hebben als eerste aangegeven dat zij de beschikbaarheid van een
draadloos netwerk als verrijking van hun studeeromgeving zien en hebben aangegeven dat het
wellicht een positieve factor zal zijn in de keuze van de stad waarin toekomstige studenten willen
studeren. Deze verrijking is niet alleen het gevolg van de extra mogelijkheden die geboden worden,
maar ook het gevolg van de ICT-uitstraling die de stad krijgt.

! Stages zullen profijt hebben van een draadloos netwerk, niet alleen als ondersteuning bij activiteiten
die zich buiten de muren van de instelling afspelen, maar ook door de verbreding van
toepassingsmogelijkheden waar de studenten zich mee bezig kunnen houden. De verwachting is dat
de ICT-bedrijvigheid in de stad een impuls krijgt door de aanwezigheid van een draadloos netwerk en
hierdoor hebben de studenten de mogelijkheid zich al tijdens hun studie te bekwamen in een hoogst
innovatief vakgebied met veel toekomstmogelijkheden. De kwaliteit van het onderwijs wordt hiermee
verbeterd doordat er een betere aansluiting op actuele ontwikkelingen in de markt wordt gerealiseerd.

! Hoewel het is de stad Groningen redelijk gesteld is met breedbandaansluitingen in woningen, zijn
met name studenten die op kamers worden vaak verstoken van goede Internet verbindingen. De
aansluiting is meestal bestemd voor de hoofdbewoner van het pand waar zij inwonen en wordt

24 augustus, 2007
 Pagina 14 van 30

zelden gedeeld met de verhuurders. Met een stadsdekkend draadloos netwerk kunnen deze studenten
zelfstandig een verbinding regelen met hun instellingsnetwerk.

Toepassingen bij andere partijen

! De Regiopolitie Groningen is onlangs een proef begonnen waarbij PDA’s worden ingezet om
agenten te ondersteunen als zij op straat zijn. Met behulp van de voorzieningen die geboden gaan
worden door Draadloos Groningen kan de informatievoorziening aanzienlijk verbeterd worden, het
geen zal leiden tot “meer blauw op straat”.

! De projectgroep is benaderd door een bedrijf dat een locatie zoekt om een draadloos systeem voor
fijnstofmetingen te kunnen demonstreren. Met dit systeem kunnen vrij eenvoudig bij drukke plekken
in de stad fijnstofmetingen uitgevoerd worden waardoor, al dan niet pro-actief, maatregelen genomen
kunnen worden om de luchtkwaliteit te verbeteren.

24 augustus, 2007
 Pagina 15 van 30

VI. Producten en Diensten

Het feitelijke product dat wordt opgeleverd is een stadsdekkend draadloos netwerk gebaseerd op het WiFi
protocol. Op het netwerk wordt het Internet Protocol (IP) als transport protocol gebruikt. De beschikbare
bandbreedte voor de apparatuur die (draadloos) verbinding krijgt met dit netwerk is voldoende voor de
toepassingen op het netwerk. Het netwerk zal voorzieningen hebben waardoor er verschillende virtuele
netwerken naast elkaar op de basisinfrastructuur kunnen draaien. Dit is nodig om bepaalde toepassingen in
een beschermde omgeving op te nemen en om ervoor te zorgen dat het gebruik door bepaalde
gebruikersgroepen niet van invloed is op de voorzieningen voor andere groepen.

Op deze basisinfrastructuur worden diensten aangeboden, hetzij door de marktpartij zelf, hetzij door
bedrijven en organisaties die zich als klant aanmelden en daarvoor tarieven betalen aan de marktpartij. Het is
nadrukkelijk de eis dat er sprake is van een open netwerk: de marktpartij mag in principe geen partijen weren
die zich als klant aanmelden.

Voor het realiseren van de toepassingen die uit de inventarisatie naar voren zijn gekomen zal de Stichting in
ieder geval de volgende diensten bedingen van de marktpartij:

1. Het draadloos netwerk biedt connectiviteit aan op basis van het WIFI protocol en het transport over
het netwerk wordt gerealiseerd op basis van IPv4 protocol. Het netwerk biedt mogelijkheden om
QoS (Quality of Service) te garanderen op verschillende virtuele netwerken (VLANs) die op het
netwerk ondersteund worden. Voor de beschrijving van de QoS op een draadloos netwerk zijn
standaarden gedefinieerd (bijv. IEEE 802.11g) die hiervoor als basis kunnen dienen.

2. Reguliere Internet koppeling voor individuen, waarbij onderscheid gemaakt wordt naar verschillende
bandbreedte mogelijkheden (met bijbehorende tariefverschillen). Deze dienst is met name bedoeld
voor mensen die Draadloos Groningen als vervanger van of naast hun Internet koppeling via vaste
lijnen willen gebruiken. De dienst kan door de marktpartij zelf worden aangeboden of door een
derde partij die deze diensten aanbiedt.

3. Het koppelen van een netwerk van een organisatie op basis van het Internet Protocol, waarbij
Draadloos Groningen enkel als transmissie medium tussen het eindstation en het netwerk van de
organisatie wordt gebruikt. HG en RUG zullen van deze dienst gebruik maken om hun studenten en
medewerkers toegang tot hun netwerk te verlenen. Verder zal deze dienst ook gebruikt worden om
lokale, web gebaseerde, diensten aan te bieden.

4. Het draadloos netwerk moet partijen de mogelijkheid bieden om testbed te zijn voor nieuwe diensten
die door ICT-bedrijven worden ontwikkeld.

24 augustus, 2007
 Pagina 16 van 30

5. Specifieke diensten die, al dan niet via onderaannemers, aangeboden worden zijn:

a. Email en Website hosting

b. Communicatiediensten zoals IP telefonie en video-conferencing

c. Extra beveiligde diensten (voor bijvoorbeeld politie en zorginstellingen)

d. Een 24*7 beschikbaarheid, inclusief back office.

Per september 2007 start een proef in de binnenstad van Groningen. Doelstelling van deze proef is
ondermeer om aan te tonen dat de gevraagde diensten ook daadwerkelijk aangeboden kunnen worden en te
inventariseren welke parameters daarbij realistisch zijn. Het netwerk zal bestand moeten zijn tegen een groot
aantal gebruikers die een aanzienlijke belasting van het netwerk kunnen veroorzaken. De uitkomsten van deze
proef zullen gebruikt worden in de dialoog die met de marktpartijen gevoerd wordt.

24 augustus, 2007
 Pagina 17 van 30

VII. Voordelen voor “Anchor tenants”

In het algemeen gesteld hebben alle partijen belang bij de realisering van een stadsdekkend draadloos netwerk,
het liefst als eerste in Nederland. Eerdere studies (Stichting Omslag, TNO-ICT) hebben vastgesteld dat de
uitstraling voor Groningen als ICT stad groot zal. Vele steden, in Nederland en Europa, ontwikkelen
soortgelijke gedachten. Als de stad Groningen zich in de voorhoede van deze nieuwe ontwikkeling
positioneert zal het een voortrekkersrol kunnen vervullen, wat profijtelijk is voor de ICT bedrijvigheid in
zowel de stad als in de regio.

De deelnemers via de Stichting hebben verder als voordeel dat zij de infrastructuur mogen gebruiken voor
innovatie, demonstraties en proeven. Er hoeft geen complete business case uitgewerkt te worden om
kleinschalige pilots te kunnen uitvoeren. Hierdoor kunnen de organisaties flexibel inspelen op nieuwe
ontwikkelingen en kan de ambitie om als voorbeeldomgeving te fungeren beter ingevuld worden.

Naast deze algemene voordelen zijn er per deelnemer aan de Stichting specifieke voordelen te benoemen.
Specifieke toepassingen zijn al in het rapport van TNO-ICT benoemd (zie hiervoor Appendices blz. 27).

Oprichters

Gemeente Groningen

Uit de inventarisatie die recentelijk heeft plaats gevonden (zie hoofdstuk V), alsmede uit het eerder
verschenen rapport van TNO-ICT, is duidelijk gebleken dat er vele processen binnen de gemeentelijke
organisatie te benoemen zijn die gebaat zijn met de beschikbaarheid van een stadsdekkend draadloos netwerk.
Het kan gaan om een verbeterde
(efficiëntere) dienstverlening, nieuwe
vormen van dienstverlening, verbetering
van de informatiemanagement ten behoeve
van beleidsontwikkeling of uitvoering. Ook
kunnen bepaalde toepassingen leiden tot
een kostenbesparing. Er zijn ook heel
onverwachte voordelen van een
stadsdekkend draadloos netwerk, zoals pas geleden werd aangetoond nadat een brug in Minneapolis (VS)
instortte. Omdat de gemeente “Anchor Tenant” van het netwerk was, kon binnen heel korte tijd een
communicatievoorziening tot stand gebracht worden.

Behalve de financiële voordelen zijn er ook, zoals reeds gezegd, ook economische voordelen aan te wijzen.
De directe werkgelegenheid effecten van Draadloos Groningen zullen vrij gering zijn. Naar verwachting

24 augustus, 2007
 Pagina 18 van 30

zullen niet meer dan 10 fte’s nieuw werk gecreëerd worden. De

indirecte werkgelegenheideffecten zullen echter wel significant
kunnen zijn. Als Groningen als eerste een stadsdekkend
draadloos netwerk heeft en daarmee als voorbeeldomgeving voor
andere steden kan dienen, is de verwachting dat er een toename
van ICT-bedrijvigheid zal plaatsvinden meer dan aannemelijk. De
kennis die hiermee opgedaan wordt kan worden geëxporteerd
naar steden die op een later moment overgaan tot de uitrol van
een stadsdekkend draadloos netwerk.

In steden zoals Boston (VS) en Manchester (VK, zie ook kader

hiernaast) dient een stadsdekkend draadloos netwerk mede om de
digitale achterstand in bepaalde wijken te verkleinen. Burgers
krijgen door de aanwezigheid van het draadloos netwerk
gemakkelijker toegang tot ICT-diensten.

Hanzehogeschool Groningen en Rijksuniversiteit Groningen

De voordelen voor beide onderwijsinstellingen zijn nagenoeg gelijk: hoogwaardige ICT-voorzieningen zijn
aantrekkelijk voor studenten en staf. Studenten zullen eerder voor Groningen kiezen als studiestad als zij hier
moderne voorzieningen zullen aantreffen.

In het rapport van TNO-ICT zijn verder verschillende toepassingen van Draadloos Groningen benoemd. De
bereikbaarheid van ICT-diensten van de instellingen is hier voor wat betreft de meerwaarde als algemene
deler te noemen. Uit de inventarisatie is met name uit de onderzoekers naar voren gekomen dat de
aanwezigheid van een testbed nieuwe onderzoekstoepassingen en onderwijsvormen mogelijk zal maken.

De voordelen borgen

De genoemde voordelen zijn voor een groot deel afhankelijk van de snelheid waarmee gehandeld wordt. Als
Draadloos Groningen conform dit business model verder wordt uitgewerkt zal de Stichting Draadloos
Groningen de grootste klant voor de marktpartij zijn en daarmee een grote stem hebben in het beleid en
verdere ontwikkeling van het netwerk en de diensten die beschikbaar komen. Klanten die zich voor relatieve
kleine diensten tot de marktpartij wenden hebben minder invloed op het beleid en zullen naar verwachting op
hogere kosten moeten rekenen. Deze positie gaat verloren als andere steden Groningen vóór zijn. Het is
daarom noodzakelijk om snel een duidelijke koers uit te zetten die moet leiden tot een stads dekkend
draadloos netwerk.

24 augustus, 2007
 Pagina 19 van 30

VIII. Management en Organisatie

Van de zijde van het Akkoord van Groningen en overige Anchor Tenants wordt management en organisatie
in een stichting ondergebracht. De algemene structuur van de Stichting Draadloos is als volgt:

Raad van Toezicht

De Stichting heeft een Raad van Toezicht waarin bestuurders van de drie partijen van het Akkoord van
Groningen (AvG) vertegenwoordigd zijn.
Bestuur
De Raad van Toezicht benoemt een bestuur. In het bestuur zitten in ieder geval vertegenwoordigers van
de AvG partijen, alsmede een vertegenwoordiging van overige partijen die zich als Anchor Tenant hebben
aangemeld. Deze vertegenwoordiging wordt via de Gebruikersraad aangeleverd.
Gebruikersraad
Andere Anchor Tenants dan de stichters verenigen zich in de Gebruikersraad. Hun belangen in de
Stichting worden vertegenwoordigd door een uit hun midden gekozen bestuurslid van de Stichting.
Directievoering
Voor het uitvoeren van de activiteiten van de stichting wordt een klein bureau in het leven geroepen. Met
als werktitel Draadloos Groningen. Dit bureau bestaat uit:
1. Directeur: 0,4 fte
2. Managementondersteuning: 0,6 fte
3. Projectleider: 0,6 fte
Secretariële en financieel/administratieve ondersteuning worden bij de stichtende organisatie ondergebracht
waar ook het bureau gehuisvest is.
De bemensing van het bureau zal, zo mogelijk, vanuit de Akkoord van Groningen partijen gebeuren, waarbij
de mensen voor dit doel worden vrijgemaakt 1 . De hiermee gemoeide personele kosten worden
gecompenseerd.

Ten aanzien van de verantwoordelijkheden van de voornoemde partijen is een TVB (Taken-
Verantwoordelijkheden-Bevoegdheden) matrix opgesteld. Hierin worden overzichtelijk de rollen weergegeven
van de verschillende partijen die betrokken zijn bij Draadloos Groningen. Hierin wordt ondermeer zichtbaar
dat het Akkoord van Groningen verantwoordelijk blijft voor de strategie van Draadloos Groningen, deels via
de Raad van Toezicht, maar ook via het bestuur van de Stichting. Door de operationele taken in de Stichting
onder te brengen kunnen de onderhandelingen met de marktpartijen voortvarend opgepakt worden.

1Voor de initiële bemensing van het stafbureau zijn al capabele mensen benaderd die bereid zijn voor de stichting te
werken.

24 augustus, 2007
 Pagina 20 van 30

TVB matrix Draadloos Groningen

Akkoord van Groningen Stichting Draadloos Marktpartij

Groningen

Taken ! Toezicht op ! Selecteren ! Inrichten

stichting marktpartij draadloos
! Vertegenwoordigt ! Opdrachtgever voor Groningen
de AvG partijen inrichting Draadloos ! Operationeel
naar de stichting Groningen houden draadloos
! Contractbeheer in Groningen
operationele fase ! Aanbieden van
! Vertegenwoordiging basisdiensten
AvG partijen naar ! Werven nieuwe
leverancier(s) klanten
! Opstarten van
projecten voor
nieuwe diensten
Verantwoordelijkheden ! Vaststellen van de ! Betaling aan de ! Verantwoordelijk
lange termijn marktpartij voor eigen
strategie van ! Afspreken en business
Draadloos afdwingen van ! Leveren van
Groningen gewenste services afgesproken
! Adequate voor founding diensten aan de
aansturing van de fathers Stichting
Stichting vanuit de ! Realiseren van
AvG partijen voldoende diensten
om Draadloos
Groningen rendabel
te maken
Bevoegdheden ! Opheffen ! Betalingsbevoegd ! Afsluiten van
Stichting binnen mandaat contracten met
! Beschikbaar nieuwe klanten
stellen van ! Technologie
middelen voor de keuzes
Stichting ! Selecteren
! Mandatering onderaannemers

24 augustus, 2007
 Pagina 21 van 30

IX. Operationeel Plan

De Stichting heeft, zoals eerder gezegd, twee hoofddoelen, te weten:

1. Het realiseren van een stadsdekkend draadloos netwerk door het aantrekken van een marktpartij die
zorgdraagt voor de uitrol en beheer van het netwerk.

2. Het stimuleren van nieuwe vormen van dienstverlening op het draadloos netwerk.

Om het eerste doel te bereiken zal eerst de Request for Interest (RFI) verder uitgewerkt worden en conform
EU-aanbestedingsrichtlijnen gepubliceerd worden. Voor de voortgang van het project is het noodzakelijk dat
hier snel mee begonnen wordt, nog voordat de formele besluitvorming over budgettoekenning door alle
partijen plaats heeft gevonden. Dit kan als gekozen wordt voor een “concurrentiegerichte dialoog” gekozen
wordt. Volgens het Boa (Besluit aanbestedingsregels overheid) is dit een procedure “waaraan alle ondernemers
mogen verzoeken deel te nemen en waarbij de aanbestedende dienst een dialoog voert met de tot de procedure toegelaten
ondernemers, ten einde een of meer oplossingen te zoeken die aan de behoeften van de aanbestedende dienst beantwoorden en op
grond waarvan de geselecteerde ondernemers zullen worden uitgenodigd om in te schrijven”. Deze procedure wordt gevolgd
in situaties waarin de aanbestedende dienst op voorhand niet in staat is om exact weer te geven welke
diensten zij wensen af te nemen en hoe deze diensten omschreven dienen te worden. In een eerste
verkennend gesprek met een bureau dat gespecialiseerd is in complexe aanbestedingen is deze procedure als
wenselijk en haalbaar aangegeven. De overheidspartijen voldoen aan de aanbestedingsplicht en behouden de
mogelijkheid om samen met geïnteresseerde marktpartijen in gesprek te gaan om de meest optimale invulling
van hun wensen te realiseren. In de RFI worden marktpartijen, conform Europese aanbestedingsregels, op
hoofdlijnen geïnformeerd over de wensen van de aanbestedende dienst en worden zij verzocht kenbaar te
maken of zij met de aanbestedende dienst daarover in gesprek willen gaan. In het geval van Draadloos
Groningen is de Stichting de aanbestedende dienst.

Parallel aan het opstellen en publiceren van de RFI en het aangaan van de dialoog met de marktpartijen wordt
een (reeds opgestarte) proef gehouden. Eén van de doelstellingen van deze proef is om de kwaliteitseisen van
de verschillende diensten te kwantificeren, alsmede om te demonstreren voor welke diensten een
stadsdekkend draadloos netwerk een oplossing is. De resultaten van deze proef zullen verzameld en verwerkt
worden en dienen als basis voor de onderhandeling met de marktpartijen in de “concurrentiegerichte
dialoog”.

Nadat de marktpartij geselecteerd is en het implementatieplan voor het netwerk vaststaat, kan meer aandacht
aan de feitelijke applicaties besteed worden. Toepassingen zoals koppeling met de instellingsnetwerken van
Hanzehogeschool Groningen en RUG zijn vrij eenvoudig te realiseren. Voor het omzetten van bestaande
diensten en het opzetten van nieuwe diensten zijn aparte projectplannen noodzakelijk, al dan niet met

24 augustus, 2007
 Pagina 22 van 30

financiering vanuit subsidieregelingen. Hier zal met name in 2008 en de jaren daarna veel inspanning gepleegd
moeten worden.

Uit de voorgaande acties is eht volgende doorloopschema te destilleren

ID Tas k Nam e
Septem ber October Novem ber Decem ber January February March April May
33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18
1 Besluitvormingsmomenten
2 Bus iness plan door AvG
3 RFI door Bes tuur Stichting (i.o.) 2 days
4 Keuze marktpartijen door Bes tuur
5 Vas tstellen bijdrage door Anchor tenants 32 days
6 Goedkeuring tenderdocum ent
7 Keuze marktpartij
8
9 Activiteiten
10 Stichting Draadloos oprichten
11 Stichting inrichten 17 days
12 Definitief Bus ines splan ops tellen
13 Publiceren RFI
14 Sluiting RFI reactietijd
15 Aantrekken kleine Anchor Tenants 17 days
16 Begeleiden pilot 17 days
17 Dialoog
18 Ops tellen tenderdocum ent
19 Vas tstellen tenderdocument
20 Keuze marktpartij voorbereiden

In het bovenste blok staan de besluitvormingsmomenten van de partners van het Akkoord van Groningen
gemeld. Deze zijn als volgt:

1. Goedkeuring Businessplan door AvG

a. Basis: Definitief Concept Businessplan d.d. 1 augustus 2007
b. Doel: Stichting kan opgericht worden waarna aanbestedingsprocedure gestart kan worden
c. Risico: AvG partijen haken op een later moment alsnog af waardoor er onvoldoende
draagvlak is voor publiceren tenderdocument
d. Commitment: AvG partijen dragen operationele kosten van de Stichting tot en met mei 2008
( maximaal ±k€ 100,-) 2
2. Goedkeuring RFI door Bestuur Stichting
a. Basis: Concept RFI opgesteld in samenwerking met adviesbureau (Significant)
b. Doel: Oproepen marktpartijen om samen met de Stichting het raamwerk van een
tenderdocument uit te werken
c. Risico: Geen
d. Extra commitment: Geen
3. Keuze van gesprekspartners door Bestuur Stichting
a. Basis: RFI en keuzecriteria
b. Doel: Selectie van marktpartijen om tenderdocument verder uit te werken
c. Risico: Er hebben zich geen marktpartijen aangemeld die voldoen aan criteria
d. Extra commitment: Geen
4. Vaststellen bijdrage door Anchor Tenants
a. Basis: Definitief Businessplan (+ Rapporten van Stichting Omslag en TNO-ICT en
Inventarisatierapport)
b. Doel: Budget is in begroting van Anchor tenants geborgd en kan worden vrijgegeven mits in
later stadium tenderdocument wordt goedgekeurd
c. Risico: Geen

2 Deze bijdrage is exclusief het voorbereidingskrediet dat al eerder (december 2006) is toegezegd.

24 augustus, 2007
 Pagina 23 van 30

d. Extra commitment: Budgetten zijn intern geborgd

5. Goedkeuring tenderdocument door Anchor Tenants
a. Basis: Definitief concept tenderdocument
b. Doel: Tenderdocument kan naar geselecteerde marktpartijen gestuurd worden
c. Risico: Eén of meer Anchor Tenants trekken zich terug
d. Extra commitment: Budget voor diensten en operationele ondersteuning wordt formeel
toegezegd en Anchor Tenants verplichten zich diensten te gaan afnemen van de marktpartij.
6. Keuze marktpartij door Bestuur Stichting
a. Basis: Aanbiedingen van marktpartijen
b. Doel: Selectie marktpartij om Draadloos Groningen te exploiteren
c. Risico: Er komen geen aanbiedingen
d. Commitment: Anchor Tenants gaan via Stichting contract aan met marktpartij.
N.B.!: Dit is een formeel keuzemoment, als de procedure goed is gevolgd zal het lastig zijn om
zich als Anchor Tenant terug te trekken. De enige optie is de gehele aanbesteding af te blazen en
opnieuw beginnen.

24 augustus, 2007
 Pagina 24 van 30

X. Financieel plan

De Stichting zal zelf geen apparatuur aanschaffen voor het Draadloos Groningen, maar neemt diensten af
van de marktpartij die via de “concurrentiegerichte dialoog” procedure geselecteerd is. Voor de
onderhandelingen met de marktpartijen in de opstartfase, het contractmanagement tijdens de operationele
fase van de contractperiode en voor het stimuleren van nieuwe diensten is een klein stafbureau noodzakelijk.
De personele lasten, huisvesting en kantoorkosten worden bekostigd uit de bijdragen van de deelnemers aan
de Stichting.

In de onderstaande tabel worden de inkomsten en uitgaven van de Stichting op een rij gezet, waarbij wordt
uitgegaan van een contractperiode van 1 september 2007 t/m 31 augustus 2011.

Stichting Draadloos Groningen P&L

Jaar 2007* 2008 2009 2010 2011** Totalen

Uitgaven
Diensten Founding Fathers 0 800,000 800,000 600,000 200,000 2,400,000 80% van bijdrage
Diensten Anchor Tenants 0 400,000 400,000 0 0 800,000 80% van bijdrage

Opex 63,004 214,588 252,067 270,420 193,851 993,930

Capex 0 0 0 0 0 0

Expolitatielasten 63,004 1,414,588 1,452,067 870,420 393,851 4,193,930

Inkomsten
Gemeente Groningen 250,000 250,000 250,000 250,000 1,000,000
Hanzehogeschool Groningen 125,000 250,000 250,000 250,000 125,000 1,000,000
Universiteit Groningen 250,000 250,000 250,000 250,000 1,000,000
Anchor Tenants 600,000 400,000 1,000,000 Inschatting is 5* 200.00
Projectinkomsten 50,000 60,000 60,000 25,000 195,000

Totalen inkomsten 375,000 1,400,000 1,210,000 810,000 400,000 4,195,000

Resultaat 311,996 -14,588 -242,067 -60,420 6,149 1,070

Liquiditeit 311,996 297,408 55,341 -5,079 1,070

* Vanaf 1/9/2007
** Tot 31/8/2011

Toelichting:

1. Diensten: budget dat feitelijk beschikbaar is voor het afnemen van diensten van de geselecteerde
marktpartij. Dit bedrag is 80% van het bedrag dat de deelnemers aan de Stichting bijdrage. De
overige 20% is nodig voor de financiering van het stafbureau.

2. OPEX: operationele kosten van de Stichting. Deze worden hieronder nader toegelicht.

3. CAPEX: investeringen. Deze zijn nul omdat enkel diensten van de marktpartij worden ingekocht.

24 augustus, 2007
 Pagina 25 van 30

4. Inkomsten: hierbij wordt ervan uitgegaan dat de drie stichtende organisaties ieder € 1.000.000
bijdragen aan de Stichting en dat minstens vijf kleinere partijen ieder € 200.000 aan de Stichting
bijdragen.

5. Projectinkomsten: vanaf 2008 zal het stafbureau zich meer gaan richten op het initiëren van
projecten die moeten leiden tot nieuwe diensten. De begeleiding van deze projecten zal
gecompenseerd worden uit projectinkomsten.

De omzet van de Stichting gedurende de gehele contractperiode (vier jaar) bedraagt €4.200.000 waarvan
€3.200.000 besteed zal worden aan dienstverlening door de marktpartij aan de deelnemers in de
Stichting..

Details van de operationele kosten zijn in de onderstaande tabel opgenomen:

Opex

Jaar 2007* 2008 2009 2010 2011** Totalen

Directie (0,4 fte) 15,000 47,250 49,613 52,093 36,101 200,056

Contract/office management (0,6 fte) 13,000 40,950 42,998 45,147 31,287 173,382

Project management (0,6 fte) 13,000 40,950 42,998 45,147 31,287 173,382

Project support 30,000 50,000 50,000 40,000 170,000

Kantoorkosten 9,504 29,938 40,434 51,456 41,599 172,931 18000 per fte

Externe ondersteuning 5,000 10,000 10,000 10,000 5,000 40,000 Financieel/secretarieel/juridisch

Reis/verblijf-kosten 5,000 10,500 11,025 11,576 6,078 44,179

PR 2,500 5,000 5,000 5,000 2,500 20,000

Totalen 63,004 214,588 252,067 270,420 193,851 993,930

* Vanaf 1/9/2007
** Tot 31/8/2011

Toelichting:

1. Stafkosten: de vaste kosten zijn gebaseerd op de formatie die is opgevoerd in de beschrijving van
de organisatie (zie blz. 19). Naarmate meer projecten opgestart worden kan extra formatie
gefinancierd worden.

24 augustus, 2007
 Pagina 26 van 30

XI. Appendices

De volgende appendices worden met het businessplan meegestuurd:

! Meerwaarde voor participanten Akkoord van Groningen

! Concept RFI

! Rapport Stichting Omslag

! Rapport TNO-ICT

! Rapport Publicase

24 augustus, 2007