Njsia qendrore prbhet prej shtpizs n t ciln gjenden: Pllakza am (mother board), kontrolert, portet, Hard disku, Flopi

Flopi diku, Kartela grafike Burimi i energjis Prve ktyre , n pllakzn am ka edhe vende shtes pr paisje tjera , si jan , pr : kartel t zrit , kartel rrjeti etj.

Ka tre lloje t shtpizave: Vertikale Horizontale Shtpiza t holla (slim)

N shtpizn e kompjuterit gjendet njra prej pjesve m t rndsishme t kompjuterit pllakza am (motherboard) . Ajo sht pllak n t ciln jan t vendosur procesori dhe kujtesa e brendshme

Detyr kryesore e pllakzs am sht q t`i lidh t gjitha pjest e kompjuterit nprmjet rrugve elektrike t quajtura magjistrale . N pllakzn am vndohen edhe paisje (kartela) t ndryshme ( kartela grafike , kartela e zrit , kartela e rrjetit etj. Secila prej ktyre kartelave ka detyrn e vet speciale

Procesori sht truri i kompjuterit . Ai sht nj ip i vogl prej silikoni q ka pr detyr t`i prpunoj t dhnat dhe t drejtoj me punn e kompjuterit . Te kompjutert personal , procesorin e quajm edhe mikroprocesor . Karakteristik kryesore e procesorit sht frekuenca e cila matet me herca , prkatsisht me njsi m t mdha megaherca (MHz) dhe gigaherca (GHz) dhe prej tij varet shpejtsia e kompjuterit . Gjat puns s kompjuterit , procesori nxehet shum dhe prandaj mbi t vndohet nj pjes shtes pr ftohjen e tij (cooler) . Procesor m t njohur jan: Pentium , Celeron , Athlon etj.

ROM (Read Only Memory) RAM (Random Access Memory)

 ROM (Read Only Memory), q do t thot kujtes vetm e lexueshme (vetm t lexojm t dhna , nuk mund t fshim ose t ndryshojm asgj ) . Ktu gjenden programet q t mund t punoj kompjuteri . T dhnat q jan t regjistruara n ROM jan t prhershme dhe nuk fshihen me kyjen e kompjuterit .

ROM

RAM sht shkurtes e Random Access memory , q do t thot se prej ksaj mund t lexojm dhe n t t futim t dhna aq sa duam . Kjo kujtes shfrytzohet pr ruajtjen e prkohshme t t dhnave , q mundson n mnyr t shpejt t gjejm ose t futim t dhna . T dhnat n RAM , jan t prkohshme dhe me kyjen e kompjuterit ato humben . Kjo kujtes ndryshe quhet edhe kujtes punuese .

RAM

 Kompjuteri patjetr duhet t ket qarqe elektrike nprmjet t cilve shkmbejn informacione nprmjet komponenteve q gjednen n pllakzn am . Kjo rrug komunikuese , quhet magjistral (bus). Koncepti i ksaj sht i thjesht , ose t gjitha komponentat t lidhen n mes vete m qarqe elektrike , ose t lidhen n magjistral . N kompjuter ekzistojn tre magjistrale : Magjistrala e t dhnave (data bus), Magjistrala e adresave (address bus),

Magjistrala kontrolluese (control bus).

 Lidhja e brendshme Lidhjet e jashtme

 Shum prdorues kan mundsi q kompjuterin ta adoptojn sipas nevojave t tyre dhe n t t lidhin paisje shtes n kompjuter . Kompjutert personal mundsojn lidhje t ktilla . Pr lidhje shtes , n pllakzn am ekzistojn vende standarde pr lidhjen e kartelave shtes , si p.sh. Kartel zri , kartel grafike

 Kompjuteri ka porta standarde q mundsojn lidhjen e pjesve periferike me pllakzn am , si jan : tastiera , miu, monitori , shtypsi etj . Pr lidhjen e paisjeve tjera periferike shfrytzohen vende t posame pr lidhje q quhen porta

Lidhjet e jashtme (portat)

Ekzistojn dy lloje t portave : serik dhe paralel

Kemi tri lloje rrjetave : LAN ( Local area network ) MAN (Metropolitan Area Network) WAN ( Wide Area Network)

 LAN-i sht grup i vogl i kompjuterve. Shumica e LAN-ve sht i kufizuar n nj ndrtes osenj kat i ndrtess. Lan i me se teprmi instalohet n kompanit e vogla t mesme dhe npr shtpi. Rrjeta lokale u ofron shfrytzuesve brez t gjer t transferi it pr shkak se t gjith shfrytzojn t njjtin medium transmetimi

LAN

 Rrjeti kompjuterik i qytetit sht rrjet ma i madh sesa LAN-i, por mbetet n kufijt e qytetit.Canpus rrjetat ma s shpeshti lidhen mes vete dhe formojn MAN

 Rrjeti WAN lidhja midis tyre shum rajone gjeografike. WAN sht rrjet i thjesht nacional, por mund t tejkaloj edhe kufijt nacional. Interneti bn pjes n WAN dhe shpeshher identifikohet si rrjet global (Global Area Network-GAN) pr shkak se lidh tr rruzullin toksor

MAN

WAN