SOPRANO ERMONELA JAHO DHE BALERINI KLEDI KADIU VIZITOJN AMBASADN SHQIPTARE

JEHONA E FITORES BASHKON

SOCIALISTT N LONDR
Drgo para online*
moneygram.co.uk

VITI I 10 I BOTIMIT
info@thealbanian.co.uk

www.thealbanian.co.uk

Tel: 02082169527

LONDON

11 KORRIK

*Pr nj list t plot t tarifave t transferimit n internet ju lutem vizitoni moneygram.co.uk. MoneyGram International Limited sht e autorizuar dhe e kontrolluar nga Autoriteti e Shrbimit Financiar. MoneyGram dhe Globi jan marka t MoneyGram. T gjitha markat e tjera jan pron e pronarve t tyre prkats. 2012 MoneyGram. T gjitha t drejtat e rezervuara.

S H Q I P TA R T E B R I TA N I S I R I K T H E H E N M A K I N AV E TRE DIT PR N MMDHE

T przgjedhurit e pazgjedhur...
faqe 4

LONDRA NUK EKSTRADON SHQIPTARIN

faqe 8

TRAGJEDIA E AMRIS N ANGLISHT

faqe 11

M E N D E N L I N J AT A J R O R E IFCF
30 Minerva Road, London, NW10 6HJ
www.ifcf.co.uk

ENGLISH
A Balkan breakthrough
page-23

sales@ifcf.co.uk Tel:0208 961 8765

Aktualitet

www.facebook.com/thealbanian.co.uk Claire Fletcher, Flori Slatina, Kastriot Dervishi, Jeni Myftari, Agim Shabani, Anila Hoxha, Shefit Domi, Web-design Shefdomi.com

faqe 2

DREJTOR: PETRIT KUAnA Kryeredaktor: BASHKIM METALIA

REDAKSIA Akil Koci, Daut Dauti, Arben Manaj Emanuel Bajra Pranvera Smith, Blerim Ciroka,

www.thealbanian.co.uk albania7@gmail.com

Tel/fax:02082169527

SOPRANO ERMONELA JAHO DHE BALERINI KLEDI KADIU VIZITOJN AMBASADN SHQIPTARE

04 korrik 2013, vizituan Ambasadn e RSH-s n Londr dy artist t shkqyer shqiptar me fam botrore, sopranoja Ermonela Jaho dhe balerini Kledi Kadiu.

pr arritjet n karierrn e tyre dhe krenarin q na japin si ambassadort m t mir t talentit, kuturs dhe vlerave shqitpare npr bot. Sopranoja Ermonela Jaho ndodhet kt muaj n Londr. Ajo do t luaj rolin e heroins Magda t opers s Pucinit La Rondine. Shfaqja vihet n sken nga Royal Opera House n

Londr gjat gjith muajit korrik. Balerini Kledi Kadiu sht n Londr duke kryer nj pjes t xhirimeve pr nj emision televiziv q do t shfaqet s shpejti n ekranet shqiptare.

Ambasadori i RSH-s n Londr, z. Mal Berisha falenderoi artistt pr vizitn dhe shprehu prgzimet e tij

SHERBIM I SHPEJTE DHE KORREKT . (PR SASI TE MEDHA MALLI VIJM N VENDNDODHJEN TUAJ) EMAIL: BEHAR.LLESHI@GMAIL.COM

Ambasada e Republiks s Shqipris n Mbretrin e Bashkuar

Embassy of the Republic of Albania 33 St. Georges Drive London SW1V 4DG Tel. +44 (0) 20 7828 8897 Fax +44 (0) 20 7828 8869 E-mail: embassy.london@mfa.gov.al http://www.albanianembassy.co.uk To contact the Albanian Embassy for emergency cases only please call: 07518662630 (17.00-09:00 and during weekends)

Ambasada e Republiks s Kosovs n Mbretrin e Bashkuar

Embassy of the Republic of Kosovo 100 Pall Mall London SW1Y 5NQ Tel.: +44(0) 207 659 6140 +44 (0) 207 659 6134 Fax.: +44(0) 207 659 6137 Email: embassy.uk@rks-gov.net

A Class Motors
Me eksperienc 12 vjeare n Angli Bjm Servisimin, riparimin e t gjitha llojeve dhe modeleve t automjeteve si sherbime tjera -Skanimin e problemeve elekronike si dhe rregullimin e tyre, -Goma -Regjistrimin e gomave -Saldime, -Modifikime, -e shum shrbime t tjera

BEJM GJITHASHTU EDHE KONTROLLIN TEKNIK (MOT)

Garazhi yn sht i liensuar pr lshimin e ertifikats s emotis

Bejme ngjyrosjen e makinave

Na kontaktoni Agim Halili tel;02084530008 mob;07932024665 www.aclassmotors.co.uk info@aclassmotors.co.uk 34c Park Royal Road Park Royal London, NW107LN JU MIRPRESIM

Nese thoni se keni shkuar nga Gazeta Mos harroni! The Albanian prfitoni; *10% ZBRITJE

ONLINE
S shpejti LIVE
Sponsorizohet nga bizneset shqiptare n Londr

London Transpor t Direction

TEL: 07833663234

Transportojm makina dhe mallra pr n Shqipri dhe Kosov mime konkuruese Kontaktoni Trashegimin Tel: 07776106941 07727429515 email: timi29@hotmail.co.uk

Speciale THE ALBAnIAn

zgjodhn? Jo n Shqipri jo, ktej n Britani, n Londr. Nga njoftimet n rrjetet sociale bhet e ditur se disa shoqata kan zhvilluar AGM (Anual genral meeting), pra ditn kur duhet t zgjidhen drejtuesit. Por po n kto rrjete nuk u dha asnj njoftim m gjat se kaq, pasi nuk konsiderohet, nga anonuesit aspak e rndsishme se kush do t jet n bordet drejtuese, e aq m pak kush do t jet kryetari. E rndsishme ishte q aty t merrnin pjes sa m shum njerz se duhen pr fotografi pr justifikim fondesh apo kur bhet fjal pr gjetjen e ndonj kompanie sponsorizuese... Vetm nse do t ishte 1 prilli do t besohej se kryetart shekullor mund t jen zvendsuar. Sepse ata t till jan, as q mund t imagjinohen larg t qenurit kryetar. As q mund t formsohej ndryshe korniza e njerzve t jashtzakonshm pa t cilt as q mund t perceptohet ajo shoqat... (one man sho).

www.facebook.com/thealbanian.co.uk

faqe 4

T przgjedhurit e pazgjedhur...

N kt aspekt nuk sht e rndsishme nse akoma nuk e kan br raportin pr zgjedhjet apo kan caktuar ndonj sekretare q e paguajn me or pune q ta shkruaje, q t mbaj shnimet pr at q mund t ndodhte, nj si biim mbledhje ku jan zgjedhur bordi apo kryetari. sht thjesht rutin. Ata tashm jan msuar dhe kan eksperienc t mjaftueshme pr t qen me letra n rregull me Charity Commision me nj fjal me shtetin dhe mbase do t duhet tu japim t drejt ata q i kan cilsuar kta kryetar si gjahtar fondesh, q gjithka e kan pr prfitim personal, apo pr t br ato foto q u duhet t dshmojn pr justifikimin e fondeve q marrin n emr t komunitetit ... pr komunitetin. eb-et e shum prej shoqatave pothuajse nuk jan t prditsuara, madje disave u kam mbetur ora muaj e muaj m para. Pyetja m e thjesht q mund t shtrohet n kt rast sht se sa njerz morn pjes n zgjedhje, ose s paku sa prindr q ojn fmijt e tyre n kto shkolla, apo q shfrytzojn shrbimet e tyre votuan? Apo thjesht del dilet me nj deklarat ku thuhet se antart e bordit jan zgjedhur kta persona. Tek disa shoqata mund t dallohet fare qart lidhjet mes kryetarit t prjetshm, t paprsritshm dhe antarve t bordit. Le t dal nj t thot q un kam marr 5 vota bie fjala. Mbase as q sht e udhs q t flasim pr ata q flasin n emr t komunitetit, n emr t t gjith shqiptarve t Britanis pa dallim feje krahine ideje... pr forume t bashkimit t t gjitha bashkimeve t bashkuara, larg qoft... Vetm kshtu mund t mbijetojn ata ashtu t ngrefosur me kollare, npr tribuna me fjalime t huazuara, q prve tre rreshtave t par prsriten vit pas viti, ku kombi, atdheu, flamuri prsriten rrufeshm ashtu n mnyr t zjarrt, pr t dshmuar se duhet burrri e madhe pr t mbajtur ato karrige dhe q pasohen me ndonj duartrokitje t forcuar t atyre q paguhen me r pune. (Duhet t sqarojm se ka msues dhe vullnetar vrtet t zell-

R R O F T E AT D H E U ! RROFTE FL AMURI! R R O F T E KO M U N I T ET I S H Q I P TA R N B R I TA N I N E M A D H E !
shm dhe se kurrsesi nuk duhet ngatrruar me burrat e oxhakut.) Por shpikja e fundit sht modelimi i ndonj certifikate pr tua dhn ca njerzve me shpresn se mund tua zhvatin ndonj lek plus, si lek xhepi... q jo vetm i kalon caqet e komikes por vrtet sht absurde nse shikohet motivacioni. Faqja e zez... Pr tu rikthyer tek zgjedhjet apo AGM-et e tyre. A patn t drejt vote kta prindr , apo sishte fare e rndsishme vota e tyre, apo atyre nuk iu tha se duhej t votonin... sepse kshtu sht m e leht t menaxhohen fondet e marra n emr t tyre. Shpresojm se t paktn t przgjedhurit e pazgjedhur t paktn t flasin n emr t tyre, personal apo t familjes s tyre, apo t atyre dy tre miqve t gots, por kurrsesi n emr t atyre prindrve, aq m keq n emr t komunitetit... The Albanian ka prkrahur dhe prkrah do shoqat, grup apo iniciativ q bhet n shrbim t komunitetit, por kurrsesi nuk mund t mos denoncojm veprimet arbitrare t atyre q hiqen si baballart e komunitetit duke mohuar t drejtn e antarve t tyre pr t zgjedhur dhe pr t zgjedhur. Ne krkojm t ndrgjegjsojm se paku ata q kan t drejtn pr t votuar n ato shoqata, q jan antar t tyre. T paktn kur t publikojm fondet e marra nga kto shoqata t mos brtasin. E kan kohn t flasin me votn e tyre pr t zgjedhur apo pr tu zgjedhur.

MENDEN LINJAT AJRORE SHQIPTART E BRITANIS I RIKTHEHEN MAKINAVE TRE DIT PR N MMDHE

rsri asgj nuk ndryshoi. mimet mbeten stratosferike, t paprballueshme

Afrimi i mbarimit te vitit t ri shkollor, po shoqrohet me dshirn e madhe t largimit edhe nga english weather pr n parajsn shqiptare. Mirpo Tirana dhe Prishtina duken shum t largta n optikn e mendjes s kompanive ajrore, mimet e t cilave nuk kan t ndalur. Duken gati t pabesueshme se disa kompani ajrore pr dit t caktuara i kan vendet e plotsuara, fal prkujdesjes s klientve shqiptar q pasi kthehen nga pushimet n fillim t shtatorit rezervojn biletat pr korrikun e ardhshm. Rritja e mimit t biletave arrin shifra t pabesueshme, mbi 600 vajtje ardhje, shifr kjo e barabart me nj udhtim turistik disa ditor n nj prej vendeve fqinj. Ksaj rritje i shrbeu edhe mbyllja e Albanian Airlines duke br t mundur q vetm dy kompani t ken monopolin e biletave. Lundrimi n internet t ofron mundsin e vajtjeve alternative n mmdhe npr vendeve t tjera, pra jo drejtprdrejt, por srish mimet mbesin tepr t larta. Gjithsesi lidhjet e forta q ekzistojn mes mrgimtarve dhe mmdheut i detyron q t zgjedhin rrug alternative, si

sht vajtja me makin dhe rezulton se vetm nj pjes shum e vogl ndrrojn destinacion, pra t bjn pushime n ndonj vend tjetr, pasi besojn se sht shum e rndsishme q pushimet t kalohen n mmdhe pasi jo vetm q ruhen lidhjet me familjart dhe t afrmit, por sht e nj rndsie jetike q fmijt e tyre t msojn gjuhn shqipe. Nj situat e till ka detyruar me qindra emigrant t shkojn n Shqipri apo Kosov me automjetet e tyre duke zhvilluar nj udhtim rraskapitsh pr tre dit. E gjitha kjo nga mos-pasjsa mundsi pr t paguar biletat e avionit t cilat jan t paprballueshme aq m tepr kur bhet fjal pr familje me 4-5 antar. E vetmja shpres pr mrgimtart mbeten kompanit e lira si easyjet t futen n Shqipri.

Speciale

www.facebook.com/thealbanian.co.uk

faqe 5

tmosfera e festimit t fitores s koalicionit t majt ne zgjedhjet e 23 Qershorit n Shqipri prjetohet edhe n kryeqytetin britanik n Londr. Dega e Partis Socialiste n Londr organizoi nj mbrmje festive n oazin shqiptar "Koha" n qendr t Londrs, n lagjen Westminster. Morn pjes deputet t parlamentit britanik, drejtues t partive t majta Europiane, kryetar bashkie me komunitet domethns shqiptar si edhe simpatizant t Partis Socialiste nga e gjith Britania e Madhe. Aktivitetin e fitores plebishitare e hapi z. Lavdrim Krashi, nj misionar i palodhur i aktiviteteve te Partis Socialiste n Londr dhe laburist me kontribute afatgjata n vendimmarrjen e pushtetit lokal ne kryeqytetin Britanik. Ai u shpreh mirnjohs pr kontributin e t gjith komunitetit shqiptar, me resonance rritse, n jetn komunitare ku ata kontribuojn. Ai gjithashtu falnderoi miqt Britanik Laburist pr mbshtetjen dhe inkurajimin e pakushtzuar q i dhne partis simotr n Tiran, veanrisht degs s Partis Socialiste n Londr. Prshndetn, duke i uruar suksese mazhorancs s porsazgjedhur pr qeverisjen e Shqipris, deputeti laburist Andrew Slaughter, kandidatja pr eurodeputete nga Londra Ivana Bartoletti, ish- kryetari i grupit parlamentar pr Shqiprin dhe Kosovn n parlamentin britanik John Grogan, drejtuesi i Lvizjes Socialiste pr Europn David Schoibl, si edhe Alaister Cambell, faktori ky n strategjin tre her t suksesshme t qeverive Blair dhe s fundmi fitores se shtrire n te gjith vendin t Aleancs pr nj Shqipri Evropiane, t drejtuar nga Partia Socialiste dhe Edi Rama. Te zgjedhurit laburist, evidentuan faktin se komuniteti shqiptar n Britani po luan nj rol ky jo vetm

JEHONA E FITORES BASHKON SOCIALISTT N LONDR

duke dhn nj mbshtetje konstante ndaj laburisteve me votn e tij, por edhe duke treguar interes t posam me pjesmarrje n votime n t gjitha

zgjedhjet n Shqipri. Shum aktivist t degs s Partis Socialiste Londr, prfshir edhe deputetin laburist Andrew Slaughter, sh-

prehn angazhimin e tyre serioz pr t ndrmarr iniciativa konkrete n krijimin e infrastrukturs q do t bnte t mundur t drejtn e vots pr

shqiptaret e diaspors nga vendi ku ata jetojn. PS Londer

nGA WILLIAM HAGUE

ot shnojm prvjetorin e genocidit n Srebrenic dhe ofrojm mendimet dhe lutjet tona pr viktimat dhe familjet e tyre. Ngjarjet q ndodhn n kt dit tetmbdhjet vjet m par, filluan nj zinxhir t ngjarjeve q uan n vdekjen e mbi 8000 burrave dhe djemve dhe largimin e detyruar t 30 000 grave dhe vajzave. Horrori dhe barbarizmi i kryer n dhe rreth Srebrenics n ditt q pasuan 11 korrikun evokoi ditt m t errta t Lufts s Dyt Botrore; ditt t cilat shum shpresonin se nuk do t prsriteshin kurr n Evrop.

far e pengon Bosnje-Hercegovinn?

njohje m t madhe t viktimave t dhuns seksuale dhe m shum mbshtetje pr ata q jan ende duke vuajtur n Bosnj dhe Hercegovin gati njzet vjet m pas. Mbretria e Bashkuar sht gjithashtu duke mbshtetur punn e Komisionit Ndrkombtar pr Personat e Zhdukur, prpjekjet e t cilve pr t identifikuar ata q vdiqn n Srebrenic ndihmojn familjet e tyre t gjejn sadopak ngushllim. Ne gjithashtu mbshtesim punn e Gjykats Shtetrore t Bosnjs dhe Tribunalin Penal Ndrkombtar pr ish-Jugosllavin pr t siguruar se kriminelt e lufts do t sillen para drejtsis. Ne do t vazhdojm t ofrojm kt ndihm jetike. Por operojm n nj klim q mbetet e ndar n t njjtat linja etnike, t cilat provuan se ishin fatale gati dy dekada m par. Fmijt boshnjak arsimohen vemas n baz t grupit t tyre etnik dhe partit politike vazhdojn t promovojn axhendn e tyre etnike, n vend se t marrin vendime n interes kombtar. Refuzimi i kompromisit nga politikant po zvarrit progresin e BosnjeHercegovins drejt BE-s dhe NATO-s. Antarsimi tek t dyja do t sillte prfitim pr t gjith njerzit n Bosnj dhe Hercegovin. N siprfaqe, duket se plagt e spastrimit etnik q e ndan kt vend, nuk jan shruar ende. Megjithat, n t gjith rajonin ka optimizm dhe shpres. Kroacia u bashkua me BE n fillim t ktij muaji, dhe Serbia dhe Kosova jan duke br prparim t mirpritur, t ndihmuar nga fryma e pajtimit. Bosnja dhe Hercegovina po mbetet prapa. sht inkurajuese se mbi tre t katrtat e boshnjakve duan t njjtn t ardhme europiane, pavarsisht nga prejardhja e tyre. Muajin e kaluar, grupe nga t gjitha sferat e jets u bashkuan n rrugt e qyteteve anemban Bosnjs dhe Hercegovins q t krkojn veprim nga ana e qeveris mbi nj numr shtjesh q ndikojn n jetn e qytetarve t zakonshm, prsri, pavarsisht nga politika apo etnia. Disa thon se trashgimia e Srebrenics mund t shihet n vendimet tona t politiks s jashtme sot dhe se msimet nga Srebrenica vlejn po aq pr komunitetin ndrkombtar sa edhe pr popullin dhe politikant e BosnjeHercegovins. Bota u trondit nga ngjarjet e vers 1995, dhe sht e vshtir q t mohohet se bashksia ndrkombtare mungonte. Nj dit, trashgimia e vrtet e Srebrenics duhet t jet q nj dhun e till nuk do t kryhet m kurr as n Evrop dhe as kudo tjetr n bot. *Sekretari i Jashtm Britanik.

Tetmbdhjet vjet m pas, trashgimia e Srebrenics dhe konflikti i viteve 1990 ende ndjek Bosnjn dhe Hercegovinn. Viktimat mbeten t paidentifikuar dhe autort e ktyre krimeve mbeten t lir. Q prej prfundimit t luftimeve, vetm 60 raste t dhuns seksuale gjat lufts jan ndjekur penalisht, pavarsisht se disa vlersime sugjerojn se deri n 50 000 gra u prdhunuan n Bosnje dhe Hercegovin gjat dhuns. do vit jan zbuluar mbetjet e viktimave t Srebrenics dhe mizori t tjera, duke filluar procesin e dhimbshm t identi-

fikimit q shpesh prfundon me prjetimin e hidhrimit edhe nj her nga familja. Kjo padrejtsi dhe pasiguria vazhdon t prkeqsojn vuajtjet e viktimave dhe t afrmit e tyre. Kaprcimi i nj konflikti kaq traumatik krkon prpjekje konkrete. Un jam i knaqur q muajin e kaluar G8 premtoi 23 milion dollar pr t luftuar dhunn seksuale n t gjith globin dhe ne do t vazhdojm t bjm thirrje pr

TRANSPORT MALLRASH ANGLI-SHQIPERI-KOSOVE

SHERBIM I SHPEJTE DHE I SAKTE

NA KONTAKTONI TEL:07737 597 000 07507 444 654

toni.79-@hotmail.com

Kush jan 100 shqiptart e Britanis? Cili sht aktiviteti i tyre? far sht Atdheu pr ta? Cilat jan 100 mesazhet e tyre pr shqiptart e Britanis? Kt libr mund ta gjeni npr zyrat e shoqatave shqiptare si dhe n lokalet shqiptare n Londr.
Pr m tepr indo ju lutem kontaktoni The Albanian e-mail: info@thealbanian.co.uk | Tel: 0044 208 216 9527 | Web: www.thealbanian.co.uk

Ndani N d shpirtin e dhnies kt Ramazan an

Drgoni para t afrmve tuaj n Shqipri dhe Kosov me vetm 4.90*

Dr Drgoni D goni pa para ara n: online n o : :

Sot S ot t

0800 0260535 moneygram.com/Ramadan

C 048 CS7 8

* S h u m at e p r m e t transferimit n int dhe e k kontrolluar nga Au

p l o t t t a r i f av e d s h t e a u t o r iz u a r

aktualitet
Nnkryetari i Gjyats s Lart t Londrs, Lord Hope ka vendosur se shqiptari Fatjon Kapri, i dnuar n munges me 22 vjet burg pr vrasjen n Londr n vitin 2001 t shqiptarit tjetr Ylli Pepa, nuk duhet esktraduar pr n Shqipri, mbi argumentimin se atij mund ti shkelen t drejtat e njeriut. Sipas gjykats m t lart britanike, Kaprit mund t mos i bhet nj proces i ndershm gjyqsor dhe kjo mund t prbj nj shkleje t t drjetave t tij njerzore n baz t Konvents Evropiane t t Drejtave t Njeriut. Pala mbrojtse pretendoi se drejtsia shqiptare sht e korruptuar dhe trupi gjykues vendosi se pretendimet pr korrupsion n sistemin shqiptar t drejtsis duhen marr seriozisht. Pala mbrojtse e mbshteti pretendimin se sistemi shqiptar i drjetsis sht i korrptuar duke u bazuar n nj numr raportesh mes t cilave atyre t Komisonit Evropian, Agjencis suedeze t Bashkpunimit Ndrkombtar, apo

www.facebook.com/thealbanian.co.uk

faqe 8

LONDRA NUK EKSTRADON SHQIPTARIN

Departamentit amerikan t Shtetit. N vendimin e Gjykats s Lart t Londrs thuhet se: Natyrisht sht e vshtir t shkojm tek faktet e vrteta. Por ku ka tym, ka zjarr dhe aty ku pretendimet pr korrupsion jan n mas, ato duhen marr seriozisht. Veprimi i duhur sht q ky rast ti rikthehet Gjykats s Apelit t Edinburgut, me qllim q t jepet nj informacion i prditsuar dhe t arrihet n nj vendim t mirinformuar pr t par nse sht kaprcyer ose jo pragu n lidhje me korrupsionin e sistemit shqiptar t drejtsis. Gjykata e Elbasnait ka dnuar n tuan n Gjykatn e Lart t Londrs. shtja tani i ka kaluar srish Gjykats s Edinburgut. 30-vjeari Fatjon Kapri ndrkoh do t vazhdoj t jet n gjendje arresti deri n seancn e ardhshme. Qeveria britanike sht n konflikt koht e fundit me drejtsin vendase n lidhje me seancat e shumta dhe apelimet e kushtueshme t shum t paditurve ose t dnuarve n lidhje me shfrytzimin e shtigjeve ligjore t parashikuara n Konventn Evropiane t t Drejtave t Njeriut. Arben Manaj

munges me 22 vjet Fatjon Kaprin pr vrasjen m thik te Ylli Peps, n Londr n vitin 2001. Pasi u kap n Skoci n vitin 2010, pas kalimit n arrati pr nnt vjet me identitetin e rrem maqedonas Sajmir

Sadiku, autroitetet shqiptare krkuan ekstradimin e tij. Por avoktt mbrjts t Kaprit apeluan dhe humbn n Gjykatn e Edinburgut, por t mrkurn fi-

aktualitet

www.facebook.com/thealbanian.co.uk

faqe 9

nGA BAJRAM MJEKU hqiptaro-amerikani Gani Perolli nga Kruma e Shqipris, familja e t cilit kishte migruar nga Shqipria n vitin 1948, pr shkak se ishte rreshtuar n krahun e rezistencs antikomuniste, tet vjet m par e vizitoi Kosovn dhe familjen time n Prishtin. Gjat biseds me t, ai mi ofroi shnimet e intelektualit Qerim Panariti, q ishte mik dhe bashkkohs i Nolit dhe Konics. Ai m dha hollsi edhe pr dialogun midis Fan Nolit dhe Behar Shtylls, ky i fundit ish-ministr i Jashtm i Republiks s Shqipris, i cili ishte n krye t nj delegacioni t Shqipris komuniste n Organizatn e Kombeve t Bashkuara n vitin 1964. Gani Perolli, duke iu dedikuar shnimeve t Qerim Panaritit, thekson se Fan Noli do vit e kalonte dimrin n Florida. Ishte viti 1964 kur Fan Noli bashk me Qerim Panaritin po vinin nga Bostoni pr t shkuar n pushime dimrore dhe ata u ndaln n stacionin e trenit n Pensilvania t Nju-Jorkut. Aty u takuan me Behar Shtylln dhe pas prshndetjeve n nj restorant t stacionit t trenit n Pensilvania, biseda u zhvillua kshtu:

SHTYLLA: KONICA DUHET T DAL N GJYQIN E POPULLIT!

Fan noli: Shklqesi, si jan punt? Behar Shtylla: Shum mir, Hirsi! Fan noli: Si e kemi Komandarin?! (sht fjala pr Enver Hoxhn). Behar Shtylla: Mir sht dhe ju bn t fala! Fan noli: Faleminderit! A mund tua bj nj krkes? Behar Shtylla: Fjal jan kto Hirsi! Urdhroni... Fan noli: sht fjala pr Faik Konicn. Ai e ka ln amanet q eshtrat e tij t drgohen n Shqipri pr rivarrim. E pranon Governa (Qeveria) juaj kt gj? Behar Shtylla: Ai mund t kthehet n Shqipri, por duhet t dal n gjyqin e popullit dhe sipas dnimit t gjyqit t popullit, eshtrat e tij duhet t rivarrosen n varret e t dnuarve pr aq koh sa e dnon gjyqi. Pas mbarimit t gjyqit, eshtrat e Konics mund t rivarrosen n varrezat e zakonshme! Fan noli: Pse t shkoj n gjyq Faik Konica? (noli fillon t flas pr t gjitha veprat dhe meritat e mdha t Konics duke filluar nga zbulimi i Flamurit Kombtar n Muzeun e Londrs dhe pr vepra t tjera t Konics). noli gjat biseds me Shtylln, Konicn e quan Ustai. Behar Shtylla: M vjen keq, por ai duhet t dal n gjyqin e popullit dhe q t gjitha varen nga vendimi i gjyqit t popullit. Gani Perolli thekson se Qerim Panariti i ka thn atij se Noli qe habitur nga prgjigja e Behar Shtylls rreth rivarrimit t eshtrave t Konics. Ishte hera e par q Noli filloi t dyshonte n Qeverin komuniste t Tirans. Perolli thekson se sht pr tu habitur se Nolit iu deshn plot njzet vjet, prkatsisht nga viti 1944 deri n vitin 1964, q ta kuptonte t vrtetn e regjimit komunist n Shqipri. Kur erdhm n Amerik n nntor t vitit 1956 ne u strehuam n Boston. Babai im Hamit Perolli shoqrohej nga z. Robis, i cili e kryesonte Shoqatn e Veteranve Shqiptaro-Amerikan t Lufts s Dyt Botrore. Nj dit babai shkoi me z. Robis te Vatra dhe u takua me Qerim Panaritin. Shoqata e Veteranve botonte gazetn Albanian-American dhe n numrin e dyt q u botua n nntor t vitit 1956, n faqen e par t saj botoi fotografin e familjes Perolli, foto t ciln e kishte marr nga gazeta prestigjioze amerikane Christian Science Monitor. Atbot Shoqata e Veteranve dhe Vatra kishin qndrime t ndryshme politike, por q e ruanin nj miqsi t brisht midis tyre. Shoqata e Veteranve kishte qndrim antikomunist dhe proamerikan, derisa Vatra mbante qndrim pozitiv ndaj regjimit komunist t Tirans zyrtare dhe qndrim kritikues nga politiks s jashtme t SHBA-ve. N kujtimet e tij, Perolli thekson: M von s bashku me Qerim Panaritin dy her e kemi vizituar Nolin n banesn e tij modeste n Boston. Nj dit Noli zhvilloi nj bised interesante me babain tim Hamit Perolli rreth largimit ton nga Shqipria. Fan Nolin e kemi par edhe shum her duke mbajtur mesh n kishn e Shn Gjergjit n Boston dhe n Nju-Jork, ndrsa pas meshs jemi ndalur disa her q t prshndeteshim me t. Gani Perolli jep edhe nj fakt interesant pr babain e tij Hamit Perolli, i cili i prkiste klerit mysliman dhe respekti i tij pr Nolin dshmon m s miri pr tolerancn fetare midis shqiptarve. Pas dialogut midis ishkryeministrit t Shqipris dhe kryepeshkopit Noli dhe Behar Shtylls, ish-ministr i Punve t Jashtme t Shqipris komuniste, u deshn edhe njzet vjet t tjera q t plotsohej amaneti i Nolit, q eshtrat e Konics t preheshin n Shqipri.

prbn lajm kur nj shqiptar i ardhur vetm pak para pak vitesh n Mbretrin e Bashkuar, si refugjat (me skaf apo maune), pa ditur t thot as mirmngjesi apo kam uri, ka arritur n vetm pak vite t kthehet n modelin e njeriut t suksesshm. N vetm pak vite ka arritur jo vetm t punsohet apo t punsoj bashkatdhetart e tij , por t punsoj edhe britanikt...(pa harruar q jan shqiptar). Raste t tilla jan vrtet t shumta dhe ne do t prpihemi q n do edicion t sjellim modele t tilla, duke besuar se do t mund t realizojm nj nga dimensionet e misionit ton . Besojm se publikimi i profileve t tilla, do t jet nj proces sinteze, q do t shndrrohen n nj fanar q ndriojn rrugn e drit-shkurtrve, atyre q u ka humbur rruga n oborr, dhe q nuk mund t shohin jo m larg sesa nj der kazinoje apo tavolins s kafeve t strzgjatura, ku bisedat nuk mbarojn asnjher, sidomos ato pr politikn. Jeni t lutur t na sugjeroni shembuj dhe modele t sukTHE ALBANIAN info@thealbanian.co.uk Tel: 0208 sesshm shqiptarsh n Britani.

Udhtimi im

216 9527

speciale

www.facebook.com/thealbanian.co.uk

faqe 10

LASHTSIA E KAPUIT T BARDH - PLISIT

nGA KADRI HALIMI

apui i bardh q shqiptart e quajn plis, qeleshe ose qylah, i br nga lesh deleje i shkelur, konsiderohet si ksul tradicionale e shqiptarve. Pr plisin ekzistojn tek ne do gojdhana n lidhje me lashtsin dhe prejardhjen e tij. N lidhje me kt gj po sjellim ca shnime t shkurtra interesante.

kallximi popullor se do klerik katolik, varsisht nga rangu kierarkik, gjat meshs n kish mbajn ksula t bardha n form plisi t shqiptarve. Madje t till i mban edhe vet pontifiku katolik n Rom, papa. ndoshta kjo tradit popullore mbshtetet n kto fakte historike. Dihet mir se pas okupimit t tokave ilire n Ballkan, romakt moren prej tyre shum gjra nga kultura materiale, duke prfshir edhe pjes t ndryshme t veshjeve popullore. Duket se nj lloj kmishe ose pelerine, q romakt e quanin tunika (tunica) e moren nga fisi dalmat i ilirve, sepse at e quanin dalmatika (dalmatica). A sht e mundur t ken prvetsuar edhe ksuln e bardhe ilire? M von kjo veshje, duke psuar ndryshime, dalngadal doli nga prdorimi i prditshm. Ajo u ruajt dhe qendroi duke u prdorur vetm n kish katolike dhe ruhet edhe sot dhe ende quhet dalmatika. Hyn n prdorim, veshet nga priftrit vetm gjat meshs. tip tjetr me maje jo t theksuar e quajn i rrumbullakt. N t kaluaren kta plisa ishin edhe m t gjat, me maje m t theksuar, sepse punoheshin vetm prej nj tasllaku (polle trekndhshe), dhe kur i ngjiteshin skajet, kapui merrte trajt barizani t gjr. Kt lloj kapui mbanin pjestart e fisit ilir t Dalmatve. Kjo shihet n nj pllak guri nga Graduni, i cili ruhet n Muzeumin arkeologjik n Split. Kjo rras guri ka nj relief n t cilin shihen figurat e dy ushtarve ilir t zn rob lufte nga ushtart romak. Njri nga kta dy ilir mban n kok nj kapu q pr nga trajta sht krejt i njjt me plisin ton t sotm me maje t theksuar (t shihet Mihovil Abrani: O predstavam Ilira na antiknim spomenicima. asopis za zgotovino in narodopisje, Maribor, let. XXXII, snop. 1-4, 1937:12,15). N popull dhe tek zejtart qeleshepunues kemi dgjuar dhe shnuar nj tregim se n Dibr dhe rrethin, n t kaluaren nuk mbaheshin plisat e rrafsht si sot. Banort e ksaj treve mbanin plisa t tipit t Kosovs. Mirpo, rreth vitit 1832 Pashallllku i Kosovs me n krye Jashar Pash Xhinollin ra n konflikt me Dibrn duke dashur ta zgjroj pashallkun e tij. Me kt rast u b nj betej e rrept. Jashar pash Xhinolli, bir i Maliq pash Xhinollit, me prejardhje nga Luma, i theu dhe i mundi dibrant, ose si thot populli i shkeli. Q prej ksaj, gjoja, dibrant mbakan plisa t shkelun, d.m.th. t rrafsht, kurse kosovart si fitimtar vazhduan ende t mbanin plisa me maje. N lidhje me lashtsin e plisit , ndr shqiptart ekziston edhe nj gojdhan tjetr q prcjellet brez pas brezi. Kjo gojdhan tregon se n Betejn e Kosovs m 1389 moren pjes edhe shqiptart nga Kosova bashk me mirditasit. Kta, me kt rast, mbanin plisa t bardh po t asaj trajte q mbajn edhe sot. Nuk jan n gjendje t dij e t konfirmoj se a ka dhe 'baza ka N krijimin e gojdhans pr ksuln e bardh t paps q i prngjet plisit ton t rrumbullakt (jo atij me maje t theksuar), mund t ket ndihmuar edhe nj fakt tjetr i njohur historik. Ky fakt sht se n fillim t shekullit XVIII u zgjodh pap Klimenti XI, q kishte prejardhje shqiptare, i fisit Kelmend. Me iniciativn e tij, m 1703 u mbajt nj konzilium i peshkopve t Shqipris, ku u muar vendimi q literatura kishtare t prhapej n gjuhn shqipe. Po t'i shtojm t gjitha ktyre q tham m sipr se papt me t vrtet mbajn ksul t bardh t rrumbullakt, shum t ngjashme me plisin shqiptar, ather na sht plotsisht e qart se nga rrjedhin kto tregime popullore.

Duke br krkime rreth studimit t zejes t qeleshepunuesve (ose plistarve) ndr zejtart e Kosovs si dhe tek populli, kemi hasur n ca gojdhana interesante q meritonin t shenohen, kurioze, por jo edhe t pa baza. Nj nga tregimet m intseresante sht ai q bn fjal dhe konfirmon se plisi i bardh, kapui tradicional i shqiptarve sht trashguar nga Ilirt. Duke mos u bazuar n dokumentat historiko-arkeologjike, por vet n kushtet e athershme ekonomike t fiseve ilire, na del e logjikshme q kto tregime t ken baza reale. Sepse, fise t ndryshme ilire merreshin me njrn nga degt kryesore t ekonomis me blegtorin. Kjo e vrtet e konfirmuar edhe nga t dhnat historike na bn q t'u besojm edhe gojdhanave popullore lidhur me plisin. Duke pasur lesh delesh n sasira t mjaftueshme, Ilirt prej ktij punonin veshjet e tyre, ku hyn edhe pjesa q mbulon kokn - kapui. Pothuaj t gjitha pjest e veshjes n t kaluaren njerzit i bnin vet n shtpi. M von shfaqen zejtar profesional. Kshtu qndron puna edhe me punimin ose prodhimin e plisave. N popull si dhe ndr zejtart tan qeleshepunues t Kosovs dhe jasht saj ekziston nj gojdhan shum e vjetr. Ajo thot se kt zeje e solli n Gjakov nj plak, q n kohrat e mome ishte shprngulur nga Malsia n kt qytet. Kjo tregon qartas se n kohrat m t lashta, kapuat punoheshin nga vet antart e familjes porsi edhe pjest e tjera t veshjes popullore t prditshme (tirqt, ndrresat, mintanat, xhokat, japunxhat, gjurdiat, gxoft etj.). Pr lashtsin e kaj zeje, respektivisht t vet plisit, dshmon edhe emri i nj lloji t tij q shqiptart e quajn vorri i Sknderbegut. E dihet mir se Gjergj Kastrioti Sknderbeu vdiq m 17 janar 1468. Q nga vdekja e ktij vigani, shqiptart filluan t mbajn nj kapu t nj forme t posame, me fundin ose majen e trusur, t thelluar n form varri. Ky tip kapui mund t ishte i zi ose edhe i bardh. I prngjet pjess cilindrike t kapels moderne (u muar vesh pa rreth) por, si u tha m sipr, me fund ose maje t gropuar si varr n drejtim nga prapa kah balli. Kt lloj plisi e mbajn njerz pak si m pleq dhe m serioz n qytete e fshatra. Sot prdoren fort rrall, kurse n shekujt e kaluar ka qen shum m shpesh i prdorur. Tipi i plisit i quajtur me maje ka trajt kupe me maje t theksuar. Nj

*Marr prej gazets Rilindja, m 31.10.1970, Prishtin.

speciale

www.facebook.com/thealbanian.co.uk

faqe 11

nGA FRAnK SHKRELI

TRAGJEDIA E AMRIS N ANGLISHT

hekulli i kaluar do mbetet ndoshta si shekulli m i mallkuar i historis pr nga krimet e shkaktuara kundr njerzimit nga fashizmi e komunizmi si edhe nga gjenocidet, spastrimet etnike dhe shprngulja me forc e grupeve t ndryshme etnike nga tokat e tyre. Libra t shumt t historis n anglisht jan shkruar e vazhdojn t shkruhen mbi gjenocide e ndryshme n Evrop, prfshir gjenocidin armen, deportimet sovjetike me forc t grupeve t ndryshme, si tartart, gulagt e burgjet e prqndrimit dhe dislokimet e kulakve dhe t tjerve nga regjimet komuniste; gjenocidi i Khmer Ruzhit-it n Kamboxhia, gjenocidi n Ruanda dhe m n fund gjenocidi dhe spastrimet etnike n Bosnje dhe n Kosov fundin e shekullit t kaluar, kur Serbia ndrmori krime kundr njerzimit, pr nj koh t gjat dhe pa ndshkim, deri n ndrhyrjen e NATOs n Kosov. T gjitha kto jan shembuj t tmershm t mizorive q ka br njeriu kundr njeriut.

Por libri, Amaneti i Fundit, i Prparim Kapllanit mbi gjenocidin am, duket se sht i pari i ktij lloji n gjuhn anglisht, pasi n asnj nga librat n gjuhn anglishte q kam patur rastin t lexoj, mbi historin e gjenocideve dhe spastrimeve etnike n Evrop,as nuk prmndet "Njra prej spastrimeve etnike m t harruara, mu n qendr t Evrops", sipas autorit t romanit n anglisht mbi tragjedin ame, Prparim Kapllanit. Libri "The Last Will", ose "Amaneti i Fundit",sht nj roman me element historik,i bazuar n gjenecodin am. Promovimi i librit u b fund muajin e kaluar, pikrisht me 27 Qershor, ditn e prkujtimit t gjencodit am, n Toronto t Kanadas, aty ku autori jeton pr disa vite. Romani u promovua nga shtpia botuese kanadeze e njohur me inicialet IWOI, e mbshtetur edhe nga Federata e Shkrimtarve Shqiptar n Kanada. Duke shfletuar librin historiko-letrar t Prparim Kapllanit, vihet re, ''Ndjenja e fort e (amve) pr t mbijetuar", dhe njkohsisht theksohet krenaria e t qenit me preardhje ame: ''S'ka asgj t keqe t jesh nga amria". Zylyftari, nj shqiptar nga Greqia, thot, se "patjetr, do ua tregoj se kush jam un....Un jam krenar se jam am dhe kt fakt nuk do e ndryshoja pr asnj mim", shton Zylyftari nga amria. "Pr vendlindjen e tij t ndaluar, aty ku kan lindur dhe ku kan jetuar para-ardhsit e tij,si dhe vendi nga ku ata u dbuan dhe u prjashtuan me forc nga territori q sot i prket Greqis." Romani i Prparim Kapllanit pasqyron gjithashtu edhe realitetin e mungess s vullnetit politik pr tu marr me shtjen e dhimbshme ame, sidomos nga ana e Greqis, pasi pr Athinn, ''shtja ame nuk ekziston.

Kjo sht prgjigja zyrtare e qeveris greke", pr brutalitetin e ushtruar nga autoritetet greke ndaj viktimave dhe t mbijetuarve am t shpngulur me forc nga trojet e tyre. Nuk sht se nuk dihet pr tragjedin e amris, si edhe pr at t masakrs s Tivarit, ku me mijera shqiptar nga Kosova u vran e masakruan nga regjimi sllav, fatkeqsisht n bashkpunim me regjimin e athhershm komunist t Tirans. Por pr kto tragjedi nuk flitet as nuk shkruhet aq shum sepse vihet re nj refuzim pr t pranuar realitetin e historis s shqiptarve, si brenda ashtu dhe jasht kufijve t Shqipris londineze. N kt mes, t huajt dhe fqinjt kan arsyet e veta gjeopolitike, jo vetm pr t mos pranuar realitetin e shqiptarve n Ballkan, por vazhdojn t bjn 'mos pr t shtrmbruar dhe pr t injoruar historin e vrtet, deri n pikn q, sipas tyre, kto masakra, "nuk kan ndodhur fare". Por kjo nuk duhet t ndaloj shqiptart kudo, q t vn n dukje para bots dhe vetes s tyre, mundsisht edhe n gjuh t huaja, si sht, "Last Will" i Prparim Kapllanit, -masakrat, shprnguljet me forc dhe shpronsimet, ashtuq q sipas, Amanetit t Fundit, ''shtja ame t adresohet njher e mir, n mnyr kompetente... pasi t mbijetuarit e ksaj tragjedie po vdesin dhe se ankesat e tyre pr drejtsi gjithashtu do vdesin dhe do t varrosen me 'ta Andaj, amt nuk kan alternativ tjetr, vese t paraqesin ankesat e tyre, "Para Gjykats Ndrkombtare n Hag." sht e nevojshme q amaneti t t mbshteten me vepra, pa marr parasysh konsideratat gjeopolitike dhe indiferencn dhe mungesn e vullnetit politik t Tirans zyrtare ndaj ksaj historie si nj faktor kryesor, pr t mos ''uar pluhur'' mbi kt shtje. sht vshtir t merret me mend se si Tirana zyrtare do t merrej seriozisht me kt shtje, ose me t tjera si kjo, kur ajo gjat 20-viteve t tranzicionit nuk ka treguar kurajon as moralin civil pr tu prballur madje as me krimet e regjimit komunist kundr vet popullsis shqiptare. sht detyrim i do qeverie

sovrane, n do koh, pr t marr prsipr prgjegjsit q i takojn n mbrojtje t interesave t shtetasve dhe bashkombasve t vet, si dhe pr tu prpjekur pr tu prpjekur pr t ven n vend drejtsin e mohuar. Kur qeverit sovrane nuk duan ose nuk mund t mbrojn qytetart dhe bashkombasit e vet, ather njerzit kan t drejt tu drejtohen enteve ndrkombtare pr drejtsi. Por fatkeqsisht, mbetet pr tu par dhe shum pr tu br n lidhje me nevojn pr t artikuluar dhe pr t zbatuar parimin dhe pr t marr prsipr prgjegjsit sovrane n mbrojtje t t drejtave themelore t njeriut t t gjith shqiptarve, an e mban trojeve t tyre, dhe padrejtsive ndaj tyre n t kaluarn dhe tani, duek filluar nga vetvetja. elsi mbetet gjithnj, prballimi me historin e errt t gjysm shekullit t kaluar t kombit shqiptar

nn komunizm --sado e vshtir t jet nj gj e till. Kjo nuk ka ndodh, dhe pr derisa kjo nuk ndodh, do jet vshtir t krkohet llogari dhe prgjegjsi dhe llogari nga qeverit e tjera pr masakrat, deportimin me forc dhe shpronsimin e amve nga Greqia, n baz t Amanetit t Fundit. Mund t flasim pr t kaluarn dhe pr t ardhmen. E kaluara sht dika q ne nuk mund ta ndryshojm, por duke folur pr t ardhmen, nuk guxojm q t kaluarn ta mohojm, sado e keqe qoft ajo. sht thn shpesh se mnyra m e mir pr t ndaluar prsritjen e gjenocideve dhe krimeve prfshir ato t shtetit mbi qytetart e vet, sht q t sigurohet q masakrat, gjenocidet dhe krimet e lloj llojshme kundr njerzimit, t mos harrohen kurr. "Amaneti i Fundit'' i Prparim Kapllanit sht nj kontribut i

muar q sadopak informon lexuesin e interesuar anglisht-fols mbi kt tragjedi me prmasa t mdha dhe ende t panjohura t nj pjese t kombit shqiptar, amris. Shkrimtari Faruk Myrtaj, i cili mori pjes n promovimin e librit n Kanada, n vlersimin e tij ka shkruar se, "njeriu lind dikur, diku, n nj truall, dhe mbetet prgjithnj fmij i atij djepi! Prparim Kapllani, qytetar i till i Mmdheut t tij edhe pasi ka mrguar n Perndim, Kanada, pr nj jet m inspiruese, merr prsipr kt bekim/mallkim dhe prpiqet ta ndaj brengn e njerzve t fisit t tij me tr njerzit e ksaj bote." Prve ksaj, Amaneti i Fundit, sht gjithashtu edhe nj kontribut ndaj asaj kujtese t hidhur t historis kombtare, vepr e cila kontribon q ajo histori t mos harrohet por t prjetsohet e dokumentuar duke e kaluar at nga brezi n brez me shpres q t mos prsritet m.

www.thealbanian.co.uk

IFCF

www.ifcf.co.uk sales@ifcf.co.uk

IFCF
30 Minerva Road, London, NW10 6HJ
www.ifcf.co.uk sales@ifcf.co.uk

speciale
AUTOR: DR. ALAn GOLDHAMER SHQIPROI nGA AnGLISHTJA: BLERIM CIROKA
(VIJOn nGA nUMRI I KALUAR)

www.facebook.com/thealbanian.co.uk

faqe 14

PRFITIMET E AGJRIMIT
smundjet. Proceseve rregulluese dhe atyre prmirsuese t trupit i sht dhn nj nxitje e pa kursyer nga qetsia e prkohshme e ushqimit. Asnj form tjetr e kujdesit shndetsor mund t krenohet me rezultatet shprblyese dhe t gzueshme n eliminimin e smundjes dhe rikthimin e shndetit. Agjrimi, njherazi i konsideruar si nj trill, ka trhequr vmendjen jo vetm nga nj segment n rritje e vazhdueshme e shoqris - por ai ka fituar stampen e aprovimit nga shum personalitete t njerzve t shkencs. Nn nj mbikqyrje t kualifikuar dhe me prvoj, agjrimi sht dhurata m e madhe e cila mund ti jepet nj t mbingarkuari, nj trupi t smur pa prfitime t ndonj lloj forme tjetr t terapis apo trajtimi. Dr. William Esser nj pushim fuqizues Agjrimi sht nj proces i thjesht i nj pushimi t thell fiziologjik. Kjo period pushimi ju ndihmon t rindrtoni fuqi funksionuese dhe t tejkaloni shprndarjen e energjive t shkaktuar nga planet hektike ditore dhe zakonet shfrenuar t jetess. Kur ngarkesat e jashtme, influencat e dietave dhe ato terapeutike jan t eliminuara gjat kohs s agjrimit , agjrimi liron statutin baseline nga trupi juaj. Kjo ju mundson t jeni m t ndjeshm ndaj trupit tuaj dhe t jeni m t lidhur me trupin tuaj. Kjo lidhje ushqen nj vetdije m t madhe t krkesave biologji-koemocionale instiktive t cilat jan esenciale pr qndrueshmrin dhe trsin e shndetit. Frank Sabatino, Ph.D. Frik e pabaz rreth agjrimit Frika e pabaz sht nj gjendje e veant e jo e shndetshme prmes imagjinats, duke u rritur ndjeshm mbi njohurit. Nse ne jemi robr t friks ne jemi robr t besimeve, praktikave dhe aksioneve t cilat nuk prputhen me shndetin ton t mir. Kjo do t thot se ajo sht nj shtje e nevojs q ne t kuptojm agjrimin dhe t gjitha faqet e tij nse dshirojm t tejkalojm frikn e krijuar nga ai. Shum njerz prpiqen t zgjidhin problemet e jets, ngushtimin e trupit dhe ankthin e trurit prmes ushqimit dhe barnave. Ato kan frik t madhe rreth mos t ushqyerit sepse ato kan prjetuar dhembje koke, dobsi dhe ankth q ka lidhje me t, dhe ata jan bindur se ushqimi dhe barnat zgjidhin problemet e tyre. Si mund t bindni dik q pr t jetuar m gjat pa ushqim sht shtje e nevojshme pr t prmirsuar shndetin e tij? Ju mund t ndryshoni qndrimet e tij vetm prmes dijes dhe vuajtjeve t mdha. Mnyra me e mir e largimit s friks s pabaz rreth agjrimit sht me dituri po me dituri q rrit vetbesim, vetbesim q ngjallin besime, dhe besime q rezultojn n aksione t drejta. D. J. Scott T marrurit e vendimeve t urta Jo do njeri sht kandidat i mir pr agjrimin. Shum faktor kan nevoj t merren parasysh para se t fillohet agjrimi. Jo do smundje vetm do t reagoj mir sa duhet ndaj agjrimit dhe kujdesit konservative. Nga nj her kujdesi mjeksor mund te jet i nevojshm. N Qendr ne kemi ndrtuar marrdhnie t mira pune me disa nga specialistt m t mir t Kalifornis. Kur nj konsultim mjeksor apo trajtim i till sht dftuar, mnyra m e sigurte e mundshme duhet gjithmon t prdoret. Jennifer Marano Rritja e vetdijes tuaj Dika e mrekullueshme rreth agjrimit sht se ai v nj interval mes sjelljes me t ciln jeni msuar dhe sjelljes q ndrroni t keni. Ne provojm t jemi krijesa t zakoneve, dhe mnyrat e ushqimit dhe t jetuarit q jemi msuar t kemi vijn shum natyrore si sht frymmarrja. Kjo sht arsyeja pse sht shum e vshtir ti ndalosh njerzit nga zakonet e tyre. Ndrsa agjrimi mnyrave t jets tuaj i sjell nj ndryshim t menjhershm. Ai ju jep mundsin e pauzs, t reflektimit dhe t vendosjes se si do ta kushtzoni jetn tuaj n vazhdim. Kjo ju mundson t keni nj pushim me t kaluarn tuaj e t filloni nj t re, m drejtim m pozitiv. Ktu nuk kemi t bjm asgj me rutinn e t ngrnit pas agjrimit. do i ngrn sht nj fest. Pas do agjrimi ju bheni shum m t vetdijshm rreth asaj q hani dhe pse e hani. Prmes agjrimit ne msojm t ham me falnderim. Aspekti i pushimit q sjell agjrimi na mundson t parandalojm sjelljet tona (jo t mira) ose ndalesn apo ndrprerjet e formave tona t zakonshme, prej nga ku ashtu ne msojm t jemi m t vetdijshm pr t kontrollojm vetveten. Nuk ekziston asnj mnyr m e mir se agjrimi pr t ndaluar prsritjen e sjelljeve t pamoralshme q na shkatrrojn. Ralph C. Cinque, D.C. *Doktor Alan Goldhamer, D.C., sht president i Shoqris ndrkombtare tFizikantve Higjenik. Ai sht gjithashtu edhe drejtor i Qendrs Shndetsore Truenorth, qendr e cila, e vendosur ne Penngrove. Calif, sht e specializuar pr agjrimin. Kjo qendr sht nj ndr dy qendrat e vetme n bot q trajnon dhe certifikon fizikant n kt specialitet. Dr. Goldhamer sht autor i librit The Health Promoting Cookbook dhe bashkautor i librit The Pleasure Trap.

rregullime kronike gastrointestinale Nj grua, e cila kishte vuajtur nga probleme kronike te jashtqitjes pr m shum se 20 vite, erdhi tek Qendra. Ajo qahej se, gjat asaj kohe, nuk kishte patur qoft edhe nj lvizje t vetme t rastsishme t zorrve pa ndihmn e Enema, Colonics dhe Laxavites. Ajo agjroi me ne pr nj periudh 12 ditore, periudh gjat s cils ajo prvijonte mos-qetsi t mesme dhe dhembje m t pakta t shpins. N ditn e pest kur ajo hante pas agjrimit, ajo kishte lvizje t vetvetishme t zorrs t formuara normalisht - dhe q ather ajo vazhdonte ti kishte ato dhembje. Kujdesi kohgjat sht i shklqyeshm pr njerzit t cilt qndrojn n programin dietar Natyral Hygiene. Konstipacioni (kapsllku) kronik sht padyshim nj problem pa t ciln njerzit mund t msojn t jetojn. Dr. Alan Goldhamer nj proces natyror Agjrimi, ose qndrimi larg nga ushqimi, sht nj vler e prdorur n natyr nga t gjitha krijesat q nga fillimi i jets. Qoft instinktivisht ose qoft me inteligjenc kjo vler sht prdorur t ndihmoj trupin pr tu liruar nga mos-rehatia, dhembjet dhe

qasje

www.facebook.com/thealbanian.co.uk

faqe

16

LOXHA MERITONTE MONOGRAFIN

PROF. DR. S.C. AKIL MARK KOCI

ra, po e hap kt shkrim me citimin e ksaj sentence t princit t letrsis shqiptare dhe un po filloj me nj kritik. Sivjet kremtuam 40-vjetorin e baletit, pra nj jubile pr rrethanat tona t madh dhe folm pr rezultatet q korri ky ansambl gjat 40 vjetve t ekzistimit.

Ky komb nuk msohet e nuk kulturohet nprmjet lavdit, por nprmjet kritiks. Faik KONICA

Dakord, pajtohem se rezultatet jan evidente, por po e shtroj vetm nj problem ose, m mir t them, nj kritik: sa shfaqje t baletit pr disa vjet t fundit patm si premiera t autorve tan!? Un jetoj larg vendlindjes, pra, larg Kosovs sime dhe nuk e di kt gj, por a di kush me m than? Mendoj shum pak mund t m thuhet, sidomos pr vitet e fundit se dikur n vitet e para t formimit t baletit patm mbi 10 shfaqje - premiera t autorve tan dhe t baletit vendor. Prej shfaqjes s par Ritmet e zgjuara dhe nga baleti i par i Kosovs Sokoli e Mirusha, krijuar nga libreti i Nuradin Loxhs dhe muzika ime, jan shfaqur edhe shum balete t tjera. Kishte pjesmarrje n disa shtete t tjera ose republika t ishJugosllavis, e jan dhn shfaqje t baletit edhe pran Teatrit Krahinor t Kosovs. Baleti Sokoli e Mirusha me libretin e Nuradin Loxhs dhe me muzikn time u luajt n shum shfaqje n Prishtin dhe npr shum qytete t Kosovs, pastaj jasht saj u inskenua si vepr e par e autorve nga Kosova duke prfshir edhe Teatrin n Sarajev, ku e inskenuan antart e Tetarit t Sarajevs dhe u luajt edhe n Bienalen e baletit n Lubjan e n shum qytete t ish-Jugosllavis. Po, sot, ku jemi? Merren koreograft nga shum vende dhe bjn mjuzikla, po me muzik t autorve botror e nuk i stimulojn kompozitort tan q t bjn balete t reja! Pra, ky sht nj degradim. Pse e bra tr kt hyrje me rastin e botimit t monografis, m falni, jo t monografis, se po kushtuaka shum, po t katalogut! (Po ku sht Teatri kombtar, Shoqatat e artistve figurativ t Kosov, komisioni pr kultur pran Komuns s Prishtins dhe, s fundi, Ministria e kulturs s Kosovs, q ta financojn kt projekt e jo t bhet pr nj skenograf tonin t par dhe t madh nj katalog me 30 faqe, ku do t prezantohen skenografit dhe kostumografit e artistit ton t shquar Nuradin Loxhs. Kjo ssht pun q lavdrohet, se dikur, pra n kohn e rilindjes s baletit ton n kushte jashtzakonisht t rnda, jan realizuar kso lloj projektesh m shum e tash, kur e kemi shtetin ton t Kosovs, nuk realizo-

Krijuesi Nuredin Loxha meritoi t kujtohej me nj monografi artistike e jo me nj katalog t varfr!

hen! Pse? Sepse mungon kultura dhe se n vende t caktuara ku vendoset pr kto lloje projektesh, vendosin laikt, njerzit q jan n vende t gabuara pa kultur t duhur krijueseartistike. Ndaj, n kultur nuk mbizotron kultura, por politika, kurse politika e till ska n vete fije kulture! I vetdijshm se me nj shkrim timin s mund t prmirsoj asgj, shpresoj q s paku vrejtjet dhe idet do t evidencohen n dokumentacion pr gjeneratat e ardhshme dhe, n kronikn e zhvillimit ton kulturor do t shihet kush e ka udhhequr kulturn ton, me pikpamje, me koncepte dhe me profesionalizm sht programuar dhe vlersuar jeta kulturore artistike n Republikn e Kosovs... Nuk do t thuhet se n kohn e filan ministrit t kulturs sht mbrrir kjo ose ajo shfaqje, ky ose ai aktivitet, por n kohn e ktij apo atij artisti sht zhvilluar ky aktivitet apo ajo vepr e artit! Individualizmi i disave q jan n krye t institucioneve prkatse dhe ironia e tyre, shrbejn jo pr ngritjen e kulturs, por pr nj realitet t zymt, dhe, nga ana tjetr, qndrimi i till injorant e diletant ndikon n degradimin dhe n izolimin e krijimtaris artistike n Kosov. Nuradin Loxha, ka qen artist, piktor, skenograf, kostumograf, shkrimtar, libretist dhe artist me nj kultur t madhe, i cili me veprimtarin e vet t bujshme, i kushtoi vmendje t madhe zhvillimit dhe forcimit t idealit artistik, t cilin e ka konsideruar si nj produkt t madh shpirtror dhe estetik. Nj merit e rndsishme e madhe e tija sht se me veprat e tija t llojllojshme sht inkuadruar bukur dhe mir n zhvillimin e vlerave estetike, q ishin aktuale n at koh me skematizmin, idealizmin dhe interpretimin metafizik, i cili me kto afirmonte dhe zhvillonte artin si qndrim t bots s tij t brendshme artistike. Dhe gjithnj ai prmes veprs s tij ka shpresuar se arti nuk mund t ndahet nga shpirti i njeriut por jeton me t dhe e ushqen at. Me gjith jetn e tij t veprs dhe t aktivitetit ka br prpjekje q artin me vlerat dhe me prmasat e tij ta moj dhe ta funksionalizoj si vler kombtar. Kjo sht par dhe realizuar n skenografit dhe n kostumet n t cilat vuri dor t sigurt ai. Vetkuptohet se kto procese intelektuale, krijuese, estetike, pse jo edhe filozofike, jan mbshtetur kryesisht n fonin krijues origjinal, n krijimin e veprave t prsosura artistike. Kjo nuk do t thot se ai me krijimet e tija i atribuoi artit nj funksion njohs ose imitim t artit popullor: prmes gjuhs s tij ai krijoi veprat e reja origjinale. Dhe, si koncepte t tilla kan rndsi t prgjithshme pr njohjen e krijimtaris s tij bazuar n postulatet e vlerave tona. Ai tregoi vmendje t madhe n vlersimin estetik t veprave t veta t cilave ua jepte prmasn kombtare: t ngjyrs, t ritmit, t forms dhe, s fundi, t abstraksioneve t artit bashkkohor - m mir t themi t modernizmit. Prandaj, vlerat e ktij artisti t madh duan trajtim m t qndrueshm, m meritor dhe nj respekt m t madh skenik. Ka rndsi parsore t kthjellohet edhe koncepti i epoks s tij artistike dhe nj karakter t ktill krijues nuk mjafton ta prkujtojm me nj katalog modest, por me nj monografi artistike dhe, pse jo, edhe me nj emrtim t nj rruge n Prishtin ose n vendlindjen e tij - n Pej.

histori
nga: Prof. dr. TOMOR OSMAnI

www.facebook.com/thealbanian.co.uk

faqe

17

Nj abetare e rrall m shum se 100-vjeare

ilustrojn shkronjn e dhn. N abetaren e Zymit ndeshim edhe disa e m r a gjeografik, si Afrik, Evrop, Shkup dhe Prizren e Zym, por e d h e Shkoder, Bun dhe Drin. Autori nuk sht shtrir m tej n gjeografin e v e n d i t p r m e s shembujve q ka dhn, ku qllimi nuk ka qen t evidentoj emra gjeografik, por ka shnuar ato emra q mendojm se nxnsit i kan njohur. Ky mund t jet edhe nj argument se autori i saj mund t jet nga ato zona. Dukurit gjuhsore Po ndalemi n disa dukuri gjuhsore t abetares, me karakter fonetik. Rreth sistemit shkrimor. Ndonse po ta marrim t mirqen botimin e ksaj abetareje n vitin 1900, ather dihet se n at koh qarkullonte alfabeti i Stambollit, i cili nga fundi i shekullit XIX kishte filluar tatpjeta e tij dhe nuk arriti t bhej alfabeti kombtar i shqipes. Ai u prdor vetm n Shqiprin e Jugut dhe nuk pati shtrirje n Veri, ku filloi t prhapej alfabeti i shoqris Bashkimi, i krijuar n vitin 1899, si dhe vazhdonte t prdorej alfabeti i autorve t vjetr, kryesisht n veri, pa prjashtuar edhe alfabete t tjera t prdorura n at koh e t zbatuara n revista dhe gazeta, si ai i Albanis(1897-1909) i Faik Konics, i s prkohshmes Shqipria (18971899) q dilte n Bukuresht etj. N kt pshtjellim t shkrimit t shqipes, shum nga ata q kan shkruar pr kt abetar, nuk kan arritur t prcaktojn prfundimisht se kujt i prket ai sistem shkrimor. Mendoj se alfabeti i abetares s Zymit t on n gjurmt e alfabetit t Pjetr Bogdanit. Nj dukuri e till besoj se lidhet jo thjesht n ngjashmrin e shkronjave, q sht nj fakt real, por edhe nga vendlindja e Pjetr Bogdanit q ishte nga Hasi i Prizrenit dhe nga qndrimi i tij n Prishtin pr 15 vjet ku ktu gjeti edhe vdekjen. Gjithashtu alfabeti i Bogdanit pati jehon tek pasardhsit q e zbatuan me ndryshime t parndsishme, si Kuvendi i Arbnit(1706), Gramatika e Da Lees (1716), Doktrina kristiane (1743) e Gj.N.Kazazit dhe n fillim t krijimtaris n prkthimet dhe n ndonj krijim origjinal edhe te Ndre Mjeda. Dhe nuk ka sesi q, kushdo q t jet autori ksaj abetareje, t mos jet ndikuar nga sistemi shkrimor i P. Bogdanit, duke prmendur edhe ata zymjan, si Sh.Gjeovi etj, q ishin rritur me veprn e tij. Abetarja e Zymit ka 32 shkronja, si dhe dyfishon bashktinglloren n pr nd (32 + 1),si e kan prgjithsisht autort geg t shek.XIX dhe s fundi alfabeti i shoqris Bashkimi, por, q n sistemin alfabetik t shqipes nuk prfshihet. Po risi kemi n sistemim shkrimor t abetares s Zymit me at t autorve t vjetr. Nse alfabeti i Buzukut kishte pes shkronja t veanta, pasardhsit i reduktuan n tri. Sistemi fonologjik i shqipes erdhi gjithnj duke u plotsuar dhe u paksuan variantet e shkronjave, si dhe u dallua grafikisht zanorja , fillimisht nga L.Matrnga dhe m pas nga Pjetr Bogdani q prdori nj e me theks (). Autort e vjetr u mbshtetn n alfabetin latin-italian, dukuri q e ndeshim edhe te abetarja e Zymit. Bogdani prdori tri shkronja t veanta pr dh-th, y dhe z, si dhe dyshkronja greke pr ll dhe k. Edhe n abetaren e Zymit kemi tri shkronja t posame pr dh (th), (Kjo shkronj tek t gjith autort e vjetr sht e stilizuar, e till paraqitet edhe n kt abetar), y (Te abetarja e Zymit sht nj 8 e mbyllur, por kur sht e dors ka edhe nj vij n kok dhe nj posht pr tu lidhur me shkronjat e tjera), z, si dhe nj shkronj greke pr ll. Nuk dallohet grafikisht zanoren , e cila ose nuk pasqyrohet ose shnohet me e, si dhe me nj grafem paraqet dy tingujfonema, si c pr dhe q, g pr gj dhe xh, z pr c dhe x. Ka tre dyshkronjsha: gh pr g, gn pr nj, si dhe dyfishon grafemn e posame dh pr th.Ne n abetar ndeshim n nj fjal t vetme edhe oe: voe (f.34) dhe prsri n nj fjal grafemn nj si n alfabetin e sotm njeri (f.68). THEKSI Nuk e dim shkalln e kulturs s autorit, por vihen re prpjekje, megjithat shum modeste, pr t qen sa me koherent n t shkruar, me sa m pak luhatje, ndonse ata kan qen t paevitueshme. Fjalt e theksuara n fund t fjals nuk paraqiten me theksin e mpreht, por me nj vij sipr, ashtu kur duam t shnojm nj zanore t gjat, si: Liri, besni, gegni, i ri, gji, u, por edhe pr t shnuar nj zanore t gjat: pik, pul, detar, niri, shpis etj. Theksi hundor. N abetare sht prdorur mjaft dendur theksi hundor, gjithnj para bashktinglloreve hundore, si: lni, lqni, qni, ni, dm, sht, grni, plm, hnda, s?. Si shihet, t gjitha zanoret, me prjashtim t -s paraqiten edhe t hundorizuara. Togjet zanore. Prgjithsisht paraqiten t reduktuara, duke pasqyruar shqipen e shkruar t asaj periudhe n Veri dhe n Kosov: dilli, milli, gruja dur, dul, muj, lujt, shkruj, fajtur, ftu, por levdue, lexue, nimue, mue, mendue, gabue, fillue etj. Si shihet, vrehet se togu ue ka filluar t ket shtrirje edhe n Veri. Grupi bashktingllor mb gjithnj paraqitet i asimiluar: kama, plumi, mreti, themra, shkami, kulla, dhima, mramja. Ndrsa grupi nd, si e theksuam, dyfishohet n abetar, si : mennue, lnner, sundon, senn, mennim katunn, por edhe katun. Sonorizimi. sht nj dukuri tipike, ku n trajta t ndryshme, fjala shkruhet me bashktingllore t zshme, si: zog, elb, rrogtar, zheg, i madh, idhnim, blegron, larg, por baktija, hith etj. Zanorja . Nuk i dallon fonemn nga e-ja. Veanrisht kur sht fundore ajo nuk pasqyrohet fare n shkrim, si n emrat e gjinis femrore, por edhe mashkullore, si dhe n ndonj pjes tjetr t ligjerats: pem, pul, buk, furr, kunor, djal, djath, djall, vjam, i urt, gjithmon, pes, etj. Nuk pasqyrohet ja edhe n rasn emrore t shumsit t shquar: shokt, kamt, gjindt, dejt, lopt, gurt, dhambt, pemt . sht prdorur e-ja pr n t gjitha rasat e emrave t gjinis femrore, trajta e shquar, si: i botes, veres, babes, dimen etj. Apostrofi. Te abetarja e Zymit apostrofi prdoret kryesisht pr t shnuar rnien e zanores . Kshtu parafjala n prdoret me apostrof si prpara emrave q fillojn me zanore ashtu edhe prpara atyre q fillojn me bashktingllore, si: nudh, n shkoll, ndimen etj. Trajta e shkurtr e premrit vetor m apostrofohet, si: mputhi, mlagu,mka fal etj. Formanti t i lidhores, si dhe nyja para mbiemrave, qofshin edhe t emrzuar apostrofohet: tlahem, trri, tbahem, nkatund tvjetr, pajtori i trive C(=) apostrofohet kur sht premr pyets, por edhe si pjesz: dit asht? mot i keq!, pem e shishme!, zog i bukur! etj. S -ja apostrofohet kur prdoret si pjesz mohimi: srrej, sflas. srri. Sc(=sh) apostrofohet vetm kur prdoret n fjaln shn, si: ShPjetri, Sh Luigji etj. Leksiku. N abetar ndeshim edhe disa turqizma, si : heqim, bidat, qylah, kazan, nasihat, kasap, kaak, nasihat, dynja, kandar etj. Shtesa. Vrehet dukuria e shteses n fillim t foljeve ose t mbiemrave q fillojn me zanore t cilave u shtohet nj h: thikim, heci, e heger, hagrepi etj. Rnie. Kjo dukuri vihet re n emrat q dalin me fundoret -ur dhe n foljet e formuara prej tyre, si: Flutra flutron, lepri etj, ndrsa kur dalin me -ull u-ja nuk bie: tjegulla, sjetulla, vetulla etj. Nn ndikimin e ligjrimit t folur nuk prdoret -ja paratheksore n rrokjen e par: lkur, lmosha, msim, fmi, kmishen, ftyra etj. Prdor termin zanore dhe perzantore pr bashktingllore. *** Nga sa parashtruam m lart, vihet re se edhe n kt botim ka filluar t ndjehet prirja e disa dukurive fonetike, q m von do t prgjithsohen. Do t jet Komisia Letrare Shqipe n Shkodr (1916-1919) q kto evoluime t gjuhs do ti diskutoj dhe do ti prfshij n Rregullat mbi ortografin e gjuhs shqipe t shkrueme (1917). Ndonse abetarja e Zymit sht nj librth i vogl, ruan edhe sot vlerat e tij pr historin e abetareve, pasi n at koh, kur gjuha shqipe prdorej vetm n ndonj shkoll t vendit ton, ajo duhet t ket luajtur nj rol t rndsishm pr prhapjen e gjuhs shqipe dhe t shkrimit t saj, n nj fshat, si ishte Zymi i krahins s Hasit dhe m tej.

otimi i trashgimis kulturore ka vler t veant pr historin e kulturs dhe t arsimit ton kombtar. Kto vepra q lidhen me nj t kaluare t largt, pak ose aspak t njohur, paraqesin interes pr at fush dijeje q i prkasin. Vite m par prof.dr. Shefik Osmani na bri t njohur prmes nj artikulli t botuar, m 31 mars 1982 n gazetn Msuesi, me titull Abetarja e Zymit, se n Arkivin e Shtetit ruhet nj abetare e vjetr e shaptilografuar. Autori jep pr her t par t dhna pr kt abetare, e cila kishte 80 faqe t prmasave t zakonshme, pa autorsi, por vetm me shnimin me dor, Zym, 20 maj 1900. Gjithashtu ndalet n prshkrimin dhe vlerat e ksaj vepre. Kjo abetare, me kalimin e viteve, trhoqi vmendjen edhe t studiuesve t tjer dhe t msuesve, duke botuar shkrime ose duke referuar n konferenca shkencore si n Zagreb (2008), Prishtin (2010), Zym (2010) etj. Kjo vepr zgjoi edhe interesin e Famullis s t Ngriturit t Shn Mris n Qiell Zym- Has, e cila pak dit m par, bri nj botim luksi anastatik t ksaj vepre me titull Abetarja e Zymit (20 maj 1900), Zym Has, 2013, libr q fatmirsisht ma dhuroi d.N.Ukgjini. Fundi i shekullit XIX dhe shekulli XX do t karakterizohen nga prpjekjet e patriotve shqiptar pr lvrimin e gjuhs shqipe. N rrethanat e sundimit osman kjo abetare ka vler, si nj ndr abetaret e para t shqipes n Kosov. N kt periudh ishte e domosdoshme hartimi i ndonj teksti msimor, e n radh t par i abetareve, kur popujt e tjer t Ballkanit kt problem e kishin zgjidhur koh m par, si grekt, rumunt, bullgart dhe serbt. E eli kt udh pr shqipen Naum Veqilharxhi, duke botuar, m 1844 dhe 1845 vetarin, q luajti nj rol t rndsishm pr msimin e gjuhs shqipe dhe u vazhdua me abetare t tjera t hartuara nga Konstandin Kristoforidhi, Daut Borii, Shoqris e Stambollit ( 1879) etj., si dhe u botuan disa gramatika pr gjuhn dhe n gjuhn shqipe. Gjithashtu, m 1879 ishte miratuar alfabeti i Stambollit, ai i shoqris Bashkimi, m 1899 dhe n Veri vazhdonte t prdorej alfabeti i autorve t vjetr. N kto rrethana kulturore u botua edhe abetarja e Zymit. Ky ribotim i ksaj vepre hapet me nj shkrim t Don Ndue Ballabanit Abetarja, mrekullia e shtat e Zymit, ku shnohen shtat mrekullit kulturore t ksaj zone, duke prmendur autort m me emr q kan dal ose kan shrbyer n Zym. Abetarja e Zymit prej 80 faqesh, fillon me shkronjn i dhe u t vogl, por n krye t faqes me alfabetin q sht zbatuar n vepr sht shnuar me dor, Zym, 20 Mj 1900, Prizren. Kjo faqe dhe disa faqe t tjera kan edhe vuln e Biblioteks Kombtare, Tiran. Nga faqja 22, q autori e konsideron si pjes t dyt, ka prsritur edhe njher alfabetin, por tashme duke paraqitur, prve shkronjave t dors t vogla dhe t mdha, edhe shkronjat e shtypit. N vazhdim jepen fjali t ndryshme me vler njohse ose edukative. N faqen 75 shnon prdorimin e apostrofit pr shkronjat N, M, C, S, Sc, ndrsa n f.

78 ka dhn numrat nga 1-10 edhe me fjal. N vazhdim n f.79-80 sht paraqitur pasqyra e alfabetit e prdorur n abetare, praktik pr do botim kur nuk ishte i miratuar alfabeti i prbashkt i shqipes. Duke qen se ky ishte nj abetar, ishte e detyruar t ndiqej tradita e botimeve t ksaj natyre, pasi qllimi ishte t msonte shkrim-leximin e shkronjave t gjuhs son. N faqen 81, shkruar me shkrim dore dhe me alfabetin e sotm ka kt shnim: Alfabeti i litografuem i Jak Specit ia fali Lumos prof. Luigj Shala q e gjet n Prizrend me 20 maj 1900. Nj faqe me pas ka prsri nj shnim tjetr: Ma fali Z.Luvixh Shala (alias Bogdani) profesor i didaktiks n Institutin Femnor. E ka prdorur vet n Prizren. Alfabeti i vjetr i than ay i Jak Specit. 5.Janvier 1935. N fund botuesi ka prfshir nj shkrim t Frrok Kristaj Abetarja e Zymit dhe abeceja shqipe, si dhe jepet nj list bibliografike prej 20 titujsh. Abetarja ka nj struktur t till: Prve shkronjave, si e theksuam m sipr, jepen fjal t ndara n rrokje, ushtrime duke prdorur fjal t plota, n disa raste edhe fjali me ose pa lidhje kuptimore njra me tjetrn, por m shum me vler edukative ose fjal t urta, si: Djali i mir e nderon prinden; kush do shum, jet pa kurgja; zoti vonon, por nuk harron; mos rri kot, por puno; bora asht e bardh; shkollari mson fmit; Zefi asht nji fmi i paster.Kmishen edhe petkat e tjera i ma dlir. Ftyren e lan per dit. Gjith shtati i ban drit prej paqllekut, Tmendoj shum-pak tflas; Tbaj mir, tbahem i urt; Uku e ndrron qymen por vesin jo; Fol pak e mir; I lumi aj qi punon. Autori i abetares n shum pak raste jep edhe shembuj fjalish t prbra: Perpara se me e fillue nji pun a mir me menduem pak. Si e kan vrejtur edhe ata studiues q kan shkruar pr kt abetar, disa nga kta shembuj kan jo vetm karakter njohs, praktik dhe edukativ,por edhe patriotik, si: Niri e do vendin ku ka le; Un jam shqyptar e flas shqyp. Shqypnija asht e dashtuna, atdheja e jon. N kt botim jan paraqitur edhe pak tekste t shkurtra q

dossier

www.facebook.com/thealbanian.co.uk

faqe 18

dossier english

www.facebook.com/thealbanian.co.uk

faqe faqe 23 19

faqet e lehta

www.facebook.com/thealbanian.co.uk

faqe 20

a t h e l e t e q fa
MARR+DHNIE
Mundohuni tu prmbani ktyre kshillave dhe do t keni m shum harmoni n lidhje Ja se si t keni nj lidhje t shndosh me partnerin tuaj. Mundohuni tu prmbani ktyre kshillave dhe do t keni m shum harmoni n lidhje. 1. GJYSM ORE VETMI Pa kalim t prbashkt t kohs kualitative lidhja juaj nuk do t mbijetoj. do mbrmje ndani s paku gjysm ore pr bised, prqafim ose rrini t shtrir n qetsi. Nse obligimet e dits nuk ua lejojn nj gj t till, nj her n muaj shkoni diku vetm ju t dy. 2. MOS IA ZInI FRYMn Mbani nj ekuilibr mes nevojs pr t dhe dshirs q bjeni e pavarur. I tregoni partnerit se sa keni nevoj pr t, por mos i hipni n qaf, sepse do ta ket prshtypjen se sht i zn n kurth. 3. SHTYJEnI Q T JU ADMIROJ Mos pritni komplimente, por thoni dika t bukur pr veten tuaj dhe n mnyr diskrete krkoni nga ai q t pajtohet me t. N fund do t filloj t vrej se sa e bukur jeni ose si jeni rregulluar dhe n mnyr spontane do t ju jap komplimente. 4.I TREGOnI SE FAR JU PLQEn Kur jeni n shtrat, mos hezitoni ti tregoni se far ju plqen. Vshtir se do t ju knaq nse nuk i ndihmoni. Mos keni turp sepse me t nuk do t arrini asgj. Do t bheni e frustruar, ndrsa nj gj e till nuk sht e mir pr lidhjen. 5. LAVDROJEnI Edhe meshkujve u plqejn komplimentet, shikimet plor admirim dhe ndonj buzqeshje e mbl. Ia ofroni kto dhe do ta shihni se si kjo n mnyr pozitive do t reflektohet n lidhjen tuaj. Do t jet n humor m t mir, ndrsa kjo do t jet e dobishme edhe pr ju. 6. InJOROnI MAnGSIT Femrave shpesh pas nj kohe t caktuar fillojn tu pengojn gjra t imta te partnert e tyre t cilat n fillim as q i kishin vrejtur ose madje edhe i kishin trhequr. Kur t ket kaluar entuziazmi, msoni ta doni me t gjitha mangsit dhe virtytet e tij. 7. MOS E FSHIHnI PAKnAQSIn Paknaqsia e fshehur e prish seciln lidhje. Pr kt arsye, nse dika ju pengon, duhet ta thoni menjher. Mos e shtyni bisedn pr nesr, sepse n fund do t shprthej trbimi. Pasi q do t jeni nxehur do t thoni dika t ciln edhe nuk e mendoni, pr t ciln m von do t pendoheni. 8. MOS E KRITIKOnI Dnimi dhe kritika nuk jan t nevojshme. sht shum m mir q ta lavdroni kur t ket br dika mir. N vend se ta kritikoni seciln her kur harron ta vendos gotn n lavaman ose kur harron q t vendos rrobat e palara n banj, lavdrojeni seciln her q bn dika t dobishme. 9. ZGJOJEnI PASIOnIn Mos lejoni q t shuhet jeta juaj seksuale. Sapo ta vreni se nuk sht m si ka qen dikur, informohuni pse ka ndodhur kjo dhe menjher merrni masa q ta gjallroni srish pasionin. Duhet ta mundni stresin, lodhjen dhe humorin e keq dhe krijojeni nj mjedis romantik i cili do t ju ndihmoj q gjrat t jen srish si dikur. 10. LREnI VETM Duhet ta dini se edhe meshkujt nganjher mund t prfshihen nga emocionet e forta. Pr fat t mir, ata shum m shpejt i kthehen normales. Nse sht i hidhruar, i piklluar ose i brengosur, do ti mjaftoj gjysm ore qndrimi n vetmi pr tu kthyer dhe t jet srish ai vjetri. 11. nJ ZnK, PES PUTHJE Sipas studimeve m t reja t psikologve, pr fshirjen e nj prvoje negative nevojiten pes pozitive. Pr kt arsye, pas secils fjal t vrazhd i thoni pes komplimente dhe pas secils znk prqafohuni pes her. Kurr mos shkoni n shtrat pa puthje edhe nse paraprakisht jeni grindur. 12. MOS U InATOSnI Msohuni q t negocioni dhe t bni lshime. Ndoshta n fmijri jeni msuar q t gjith tua lshojn rrugn dhe q do gj t bhet sipas dshirs suaj, por n lidhje gjrat nuk funksionojn ashtu. Negocioni pr gjithka q me t vrtet e keni pr zemr dhe lshoni pe nganjher edhe kur keni t drejt.

faqet e lehta

www.facebook.com/thealbanian.co.uk

faqe 21

?
Meshkujt bjn 1 milion gjra q femrat thjesht nuk i kuptojn Shprehja e tyre pr t qen n kompjuter gjat gjith kohs apo shprehja e mbajtjes s telekomands t TV-s gjat gjith kohs n dor mund ti mend femrat.
Pse sht kshtu? Pse meshkujt u tregojn femrave far t bjn dhe si ta bjn?
Detyra kryesore e mashkullit primitiv ishte t shkonte n gjah pr ushqim. Mbijetesa e njeriut varej nga aftsia e qllimit t gjahut nga mashkulli. Kjo sht koha kur ai msoi t vlersoj suksesin e tij n baz t efikasitetit t tij dhe aftsis pr t gjetur zgjidhje. Gjat ksaj kohe femra zhvilloi trurin pr komunikim dhe pr t krijuar lidhje emocionale me fmijt e tyre dhe antart e tjer t familjes. Gjat procesit t vlersimit, mashkulli msoi t zgjedh problemet pa patur ndjenjn q duhet t diskutoj me dik tjetr. Femra, n ann tjetr, ka dshir q t diskutoj gjrat ato kan dshir t nxjerrin n shesh brengat dhe ndjenjat e tyre dhe t diskutojn ato me njerz t tjer. Kshtu q kur femra flet m nj mashkull, ai mendon q ajo po i krkon ndihm atij pr t zgjidhur problemin, ndrsa ajo vetm se dshiron ti shpreh ndjenjat e saj me dik tjetr. Dhe kjo sht arsyeja pse nj mashkull mendon se ai po e shpreh dashurin e tij ndaj nj femre, kurse ajo e kupton reagimin e tij si dshmi se ai sht i paaft ta dgjoj at. n dor telekomandn, nuk sht qllim i tyre ta kuptojn se far sht duke ndodhur n bot, por ata dshirojn t harrojn problemet q jan duke e brengosur.

Pse femrat nuk i kuptojn meshkujt?

prgjegjsit?
Nj mashkull sht n gjendje t shfaq pasion t shumt ndaj klubit t futbollit q ai prkrah, ndrsa nuk sht n gjendje t shfaq as gjysmn e ktyre emocioneve femrs q ai e do. Emocionalisht sht m leht pr t t lidhet me nj ekip sporti se sa me nj femr. Prgjat historis, mashkulli ishte polygamoz pr shkak t mnyrs s jetess s specieve. Ishte logjike q mashkulli t ket marrdhnie me m shum femra. Nse ai e prdor kt si arsye pr mos besnikrin e tij, shpjegoj atij se njeriu dallon nga krijesat tjera bazuar n faktin se truri i tij sht i zhvilluar dhe i mundson t marr vendime t vetdijshme se cfar sht mir dhe se far sht keq. Shkathtsia e orientimit n hapsir tek truri i mashkullit sht zhvilluar m shum se tek truri i femrave. Shkathtsia e tyre ose kalkulimi i shpejtsis, kndvshtrimit dhe distancs sht m i mir. Meshkujt trhiqen nga detyrat q ata duhet ti kryejn vet, atyre ju plqen t ndrtojn aeroplan, anije, dhe do gj q bhet me instruksione. Ndryshimi n mes t djemve dhe burrave sht tek mimi i lodrs s tyre. far sht tortur pr femrn sht hobi pr mashkullin. Djemt shkojn n dyqane t lodrave; djemt shkojn n dyqane ku modelohen hardwert. Ka shance q 99% t patentave jan regjistruar nga meshkujt

Pse ata nuk pyesin pr mnyrn e duhur?

Nj barcalet e vjetr e ilustron situatn me meshkujt q nuk e pranojn se ju ka humbur rruga n oborr dhe nuk krkojn ndihm: Pse duhen 4 milion spermatozoide q t fekondojn nj vezore? Sepse askush nuk dshiron t pyes pr rrugn. Kjo e fundit sht e lidhur edhe me gjuetart e lasht: nse ata e pranonin se nuk e dinin ku jan, do t pranonin se nuk kan kapacitet ti prkasin gjinis s tyre: sensi i orientimit n nj vend.

Pse nuk e kuptojm far ka dashur t thot ai?

Meshkujt mendojn q femrat nuk fokusohen n esenc t problemit por vetm flasin rreth e rrotull dhe nuk e thon at q duan t t thon. Pr kt shkak gjithmon meshkujt duhet ta prkthejn kuptimin e mesazhit q femrat japin. Truri i femrs sht i trajnuar q t prodhoj komunikim dhe sht i msuar pr komunikim indirekt q t shmang prballjen sy-m-sy. Pr kt arsye nuk ka asnj problem kur 2 femra jan duke biseduar sepse ato flasin gjuhn e njjt dhe kan gjestikulatur t njjt. Por nse nj femr dhe nj mashkull bisedojn, biseda e tyre mund t jet konfuze, pr shkak se shpesh ata as nuk e din se cili sht objektivi i biseds.

Pse nuk ju plqen shopping-u?

Nj mashkull mund t blej 2 kostume, shum bluza me mng t shkurta, kpuc dhe xhaket pr nj moment, ndrsa femrs i duhen disa dit q ti shikoj t gjitha gjrat para se t blej 1 gj t vetme. Evolucioni ka kontribuar q mashkulli t shndrrohet nga nj gjuetar i shpejt dhe efikas n nj person q del n shopping. Dhe femrat veprojn si paraardhset e tyre ato shikonin dhe zgjedhnin gjra q jan m t ushqyeshme, dhe femrat e sotme knaqen duke krkuar dika t mrekullueshme.

Prej nga ju vjen nevoja pr t patur t drejt gjithmon?

Deri von meshkujt jan rritur me ndjenjn se ata duhn t jen t fort dhe nuk duhet t tregojn q jan t lig duke qar. Heronjt e tyre gati gjithnj jan prshkruar si njerz t vetm q jan n gjendje t zgjedhin problemet e tyre. Djemt rriten duke besuar se ata do t jen dshtak nse nuk i zgjedhin problemet e tyre vet. Pohimi se ai ka br ndonj gabim do t ishte tradhti pr vetveten; pr kt shkak ata e kan t vshtir t pranojn se kan br gabim.

Pse mashkulli nuk e lshon nga dora telekomandn?

Nse gjuetari do kthehej tek shkmbi i tij, ai do t ulej dhe do t shikonte zjarrin. E njjta gj sht far bn mashkulli i dits s sotme ai nuk dshiron t diskutoj gjrat dhe i harron ato duke shikuar t tjert. Nuk sht i rastsishm fakti q meshkujt shikojn lajmet 6 her m shum se femrat. Kur meshkujt kan

Pse ata ikin nga

Pse i trheqin lodrat?

faqet e lehta

www.facebook.com/thealbanian.co.uk page 22

Dshiron q t t shklqejn flokt, fillo t kujdesesh pr to q tani! . Sa m shum q t'i lash flokt, ato do t jen m t shndetshme. Ajri i ndotur, yndyra dhe djersitja ndikojn n flokt tuaja m shum se mendon. Flokt laji s paku dy her n jav. . N qoft se flokt i lan pothuajse do dit, prmbaju kshills s ekspertve t cilt thon se shamponin duhet qitur n zverk, n tmth dhe n ball: tri pikat m t rndsishme t cilat ndr t parat krijojn yndyr. Pastaj ngadal formo shkumn me uj t vakt n qoft se ke flok normale apo t yndyrshme, prkatsisht me uj t ftoht n qoft se flokt i ke t thata. Shamponin lre t veproj disa minuta dhe pastaj flokt krihi me krehr me dhmb sa m t gjer. Vetm pasi t'i kesh br kto veprime laji flokt. . Harroje shprehin e vjetr t frkimit t teprt t flokve me peshqir pas larjes. Do t ndjehesh m komode, por edhe pr flokt do t jet m mir n qoft se i mbshtjell vetm me nj peshqir t thar. Peshqiri i mbledh pjesn m t madhe t lagshtis nga flokt. Pas nj kohe merr edhe nj peshqir t thar dhe frkoji me t but flokt. . Intervali kohor pr tharjen e flokve me fen sht midis 25 dhe 30 minutash. N kt mnyr majat e flokve nuk do t psojn. 5. Flokt me minival thaji me fen vetm pjesrisht. Pjesn tjetr t tharjes lrja ajrit. Vetm pas tharjes mund t'i krehsh dhe t bsh frizurn. . Kundr plcitjes s majave t flokve ilai m i thjesht sht regjeneratori shtpiak nga t kuqt e vezs dhe vaji i ricins. Q t bsh regjeneratorin t nevojitet vetm nj vez dhe vaji i ricins. Vajin ngrohe pak dhe przieje pik pr pike me vezn, deri sa t krijohet si majonez e vrtet. Flokt mos i laj, por me regjenerator frkoji majat e flokve dhe mbshtilli n nj foli alumini, n kok vr nj kapel plastike dhe mbaji sa m gjat t jet e mundshme. Pastaj flokt laji mir! . N qoft se flokt i ke t ndara n mes, kij kujdes q koh pas kohe vijn ta lvizsh pr nj centimetr majtas apo djathtas, n mnyr q t mos bhet nj vij e theksueshme pa flok. . N qoft se flokt t "shprishen", mos provo t'i rregullosh duke i krehur nga rrnja por nga majat, sepse n at mnyr m pak dmtohen. . N qoft se shfrytzon llakun pr flok, para se t shkosh n gjum prher duhet ta eliminosh nga flokt, duke i krehur mir. 10. N qoft se dshiron q frizura t jet e shklqyeshme dhe natyrore, mos qit llak drejtprdrejt n flok, por n krehr apo n duar dhe me to sprkati flokt. . N qoft se nuk mundesh apo nuk arrin q t'i lash flokt, ndrkaq nuk dshiron q t duken t yndyrshme, qitu flokve beby pudr dhe pastaj krihi mir. Gjithsesi kjo kshill vlen vetm pr ato q kan flok t shklqyeshme.

1 2

3 4 6

20 kshilla pr flok t bukura dhe t shndosha!

Kjo vlen edhe pr bukurin flokve, sepse at q e ham (apo nuk e ham) ndikon n pamjen e flokve. Flokt patjetr duhet t furnizohem me sasi t mjaftueshme t materieve ushqyese dhe ndrtuese q jan tepr t domosdoshme pr rritjen dhe cilsin e tyre. Burimet m t mdha t elementeve t tilla t rndsishme gjenden n vitaminat dhe mineralet. Andaj, kujdes t plot kushtoji ushqimit tnd! Cilat vitamina dhe minerale ndikojn n shndetin dhe bukurin e flokve: Vitamina B5: vezt, mishi, mish peshku, drithrat, tharmi Vitamina H: t kuqt e vezs, krpudhat Vitamina A: mlia, gjalpi, vezt, karota, spinaqi, kajsia Vitamina C: magdanazi, lule lakra, patatja, molla, spinaqi, domatja, limoni, portokalli Sulfuri: peshqit e detit dhe guacat, bizelja, spinaqi Zinku: guacat, peshqit, mishi Bakri: bananet, dardht, kumbullat, tharma e birrs, kakaoja Hekuri: pemt e thara, spinaqi, vezt.

7 8 9

11

. N qoft se dshiron q flokt tuaja ngjyr gshtenje t duken m t shklqyeshme dhe m t bujshme, laji n uj n t cilin m par ke zier lvore arre (jo lvozhga). Lvoret ziej gjysm ore dhe pastaj kulloji. Nga sasia e lvoreve t cilat i ke prdorur varet nuanca e ngjyrs s flokve. . N qoft se dshiron ta ndrrosh ngjyrn e flokve vet n shtpi, prher me prpikri prmbaju udhzimeve. Sasin e pashfrytzuar t ngjyrs hidhe, sepse at nuk do t mund ta shfrytzosh hern tjetr. . N qoft se tashm ke prdorur kn, flokve mundesh vetm t'u japsh nj ngjyr m t errt, por jo edhe t'i shklqesh. Derisa t mos rriten flokt, mos mendo pr zbardhjen e zylyfeve. . Kurr mos e tepro me prodhimet t cilat i qet n flok - qoft fjala pr shampont, regjeneratort, shkumn apo xhelin. Nj her qit nj sasi m t

12 13 14 15

vogl, dhe n qoft se t duket se ke qitur pak, mund ta shtosh pjesn tjetr. . Ngjyrn e flokve mos e qit n dhom tepr t ngroht. Preparati mund t shkrihet dhe t rrjedh n lkur. . N qoft se ke flok bionde q anojn nga ngjyra e zez, shmangiu shamponve t cilt mund t'i shklqejn flokt. Ata, flokve ngjyr t errt, u japin ngjyr t kuqrremt. . Ushtrimi i rregullt, fitnesi, vozitja e biiklets apo shtia ndikojn mir n rritjen dhe shndetin e flokve. . N qoft se frizurn e formson me brush, shfrytzoje at q i prshtatet m mir flokve tuaja: pr karfica t buta jan t prshtatshme brushat e holla, t rrumbullakta, ndrkaq pr flok t gjat brushat m t mira jan ato t gjera. . Provo q sa m pak t'i ngarkosh flokt me karfica dhe me llastik, sepse kur

16 17 18 19 20

jan t lira, m leht marrin frym dhe jan m t shndosha. Miqt e flokve Krehrit me dhmb t mdhenj Brushat e buta pr flok Balsamet dhe regjeneratort Mbrojtsit nga nxehtsia Nnqethja e rregullt. Armiqt e flokve Ekspozimi ndaj rrezeve t diellit Ajri i ndotur Ngjyrosja Feni i paprshtatshm Llastikt elastik pr flok Dietat e paprshtatshme, posarisht ato n t cilat shmanget ushqimi i pasur me vitaminn B, q sht m se e domosdoshme pr flok.

A E DInI SE?
- Flokt tona prmbajn mesatarisht 120 mij qime, ndrkaq sht e natyrshme q n dit t bien deri n 100 sosh. - Brenda nj muaji flokt rriten mesatarisht gjysm centimetri - m shpejt rriten vers sesa dimrit. - Flokt ngjyr t errt prher duken m t shklqyeshme, nga ato ngjyr t elt, sepse ngjyra e errt sht m e dendur dhe thith m shum drit. - Frizeri nga distanca prej nj kilometri mund t zbuloj femrn q pi shum duhan, jo vetm nga aroma e flokve por edhe nga pamja e tyre. Pirja e duhanit i than flokt dhe i bn m pak t shklqyeshme.

KSHILL USHQIMI PR FLOKT

Menyja pr flokt t shndosh Sa her ke pasur rast t dgjosh fjaln e urt: "Bukuria buron nga brenda!?

english
They say a week is a long time in politics especially in the Balkans, quips Kosovos new Ambassador Lirim Greievci with a wry grin, after a rollercoaster week, in which EU-brokered talks with Serbia broke down, restarted and ended with a satisfactory deal. The deal is short of what we wanted, which was formal recognition from Serbia, but it was also perhaps better than expected, says the Ambassador. For the past two years he has been a member of the delegation negotiating with Serbia and has been a political adviser to Kosovos resistance fighter-turned-statesman Prime Minister Hashim Thaci since 2003, when he was still in opposition. Serbia also fell short of expressing regret for its actions in Kosovo, adds the Ambassador. Nevertheless, the agreement goes much further than previous attempts towards normalising ties, says Greievci. Prime Minister Thaci who led our people to freedom and independence and Prime Minister Dacic and the new Serb government must be given credit for taking these courageous steps. The deal explicitly recognises Kosovos authority over the entire territory and ends the parallel Serb security and judicial structures in the North, he explains. In exchange, we offered substantial selfgovernment for the Serbian community in the North. This includes sensitive areas like police and the judiciary, but with a unified chain of command. The key will be in the implementation, cautions Greievci, who has been through seven similar rounds of talks that ultimately did not fully deliver. But there are reasons for optimism this time, he adds: The current Serb government is in a better position to deliver as they face very little opposition in Serbia. They also have more leverage over the local leaders in the North so they have been able to implement deals such as on border management that the previous government never could. Local elections can be held in the North, the first since 1999. This means the majority of law-abiding Serbian communities in the north can elect their own legitimate leaders and can take charge of their own local services and will no longer be held hostage to criminal elements who treated the area as their turf. The improved security will benefit

www.facebook.com/thealbanian.co.uk

page 23

A Balkan breakthrough
European allies, especially Britain. It was British soldiers who liberated Pristina in 1999, and Britain has been a strong supporter in the UN mission, in the OSCE, in NATO, in other international organisations, in the EU. Also bilaterally, DfID invested lots of money into Kosovos public administration, civil society, education. The FCO also offered support and the Ambassador himself is one of the many Chevening Scholars who studied in Britain and are now in senior positions applying their training in Kosovos young civil service. An important part of his mission will be to promote more educational ties with Britain so many more young Kosovars can study in the UK. Britain has also been very helpful in Kosovos ongoing campaign to secure recognition from countries (the number stands at 96). This is particularly true of the Commonwealth countries, he says. On the bilateral front, there is plenty on the agenda. He is pleased that he will be getting a full-time trade attach whose job it will be to drum up British interest in investing in Kosovos untapped potential, from mining, to food processing and tourism. In particular he wants to use cultural diplomacy as part of a major rebranding campaign. We still are remembered as a country at war in 1999 and images of refugees and NATO soldiers, bombing campaigns and inter-ethnic conflict. Its time to go beyond that now, says the Ambassador, who worked in an English language news agency during the Kosovo War. Back then he wanted the world to know about Kosovos plight, but the time is right to change the narrative, he says. There will probably be a few more twists and turns in Kosovos political rollercoaster before it becomes what Vaclav Havel once jokingly called a boring European country and Ambassador Greievci will definitely be along for the ride. embassy magazine

HE Lirim Greievci
everybody in the region, he adds. We were losing hundreds of millions of Euros to criminal gangs. Serbia was also losing money because of the trafficking and smuggling in the North. The agreement also unblocks the route to EU membership, and stipulates that neither country can block the entry of the other. Serbia is due to get a date to start formal membership negotiations while Stabilisation and Association Agreement talks can begin with Kosovo, after it met the initial targets set by the EU to improve its governance. No longer distracted by internal divisions in the North, the Ambassador feels the government can accelerate its domestic reform programme. Kosovo recently marked its fifth anniversary of independence. Its been a challenging five years, reflects the Ambassador, who was Transition Coordinator for the transfer of powers from the international administration to the newly-established independent state. It was a messy handover because the independence of Kosovo was not approved by the UN Security Council, admits Greievci. We had to build a country and run a country at the same time. But Kosovo wasnt alone, he adds. We were fortunate to get international support from the US and our

KOMPANIA AVOKATORE SHQIPTARE

TEL: 0207 998 0035 F. 0207 998 48 10 M. 07792 097132 (EMERGENCIES ONLY) E: INFO@OLIVERANDHASANI.CO.UK W: WWW.OLIVERANDHASANI.CO.UK

AVOKATI SHQIPTAR NAIM HASANI N SHRBIM T SHQIPTARVE N BRITANI

Immigration and Asylum
We specialize in immigration and Asylum Law and Judicial Review Applications in the High Court. Aspects of the immigration and asylum work we undertake are shown below: Applications for Judicial Review in the Administrative on immigration, asylum and human rights applications refused, Asylum and human rights applications and appeals, Marriage applications/unmarried partner applications Extension of Leave and variation of leave applications Settlement applications/indefinite leave to remain in the UK, Entry clearance for family members, Visit visas / Student visas/ Family reunion European Economic Area (EEA) applications by Non EEA nationals for EEA residence permits / residence documents including appeals, if the application is refused, Points based System Applications Business investors British nationality and citizenship applications Applications based on UK ancestry Applications which fall outside the immigration rules In country appeals Entry clearance applications and appeals British nationality deprivation matters, including appeals, Appeals against Deportation Order, following criminal conviction of foreign nationals methods of funding such as Before the Event Legal xpenses Insurance, other insurance, union funding. We aim to settle many cases, without court proceedings and we if necessary, we would argue your case at court. Contact us for a free initial consultation. Where appropriate, we offer home and hospital visits. We can help you with: Work place accidents / Accidents in public places. Slips, trips and falls / Road traffic accidents. Work place illnesses / Criminal Injuries Compensation

Divorce
We will help you throughout the process, so it causes as little distress as possible. We are committed to give you pragmatic advice and a fast and efficient service, delivered in a friendly and sensitive manner. We only undertake divorce work for privately funded clients. We can help you with:Divorce, judicial separation and nullity applications

Litigation
Examples of our areas of expertise include: Breach of contract Negligence - including professionals such as solicitors, accountants, surveyors, architects, and dentists. Debt recovery for individuals and businesses. Fraud related litigation including confiscations and Proceeds of Crime issues. Property related claims. Claims against Local Authorities and public bodies. Intellectual property disputes. Trust claims. Inheritance claims. Insurance claim/Fraud

Personal Injury
If you have had an accident in last three years, or have been the victim of an assault, you may be entitled to compensation. If we win your case, you receive 100% of your compensation and the other party pays your legal costs. If you do not win, there are no hidden charges. We would be happy to enter into Conditional Fee Agreements (no win no fee), provided that we believe that there are merits to pursue your claim for compensation. You may also be eligible for other