Professional Documents
Culture Documents
Vlxkb0Trsefyjhwifoh? &SPFQ, Fh&Spftoh: 88 RSDK Qufausmif Om RSM Rs Xkwfa0Onf
Vlxkb0Trsefyjhwifoh? &SPFQ, Fh&Spftoh: 88 RSDK Qufausmif Om RSM Rs Xkwfa0Onf
k 0trSeyf w
hJ ifo?H &Spq
f ,f&h pS t
f oH 1
88 rsdK;qufausmif;om;rsm;rS xkwfa0onf/
2 vlxb
k 0trSeyf w
hJ ifo?H &Spq
f ,f&h pS t
f oH
88 rsdK;qufausmif;om;rsm;rS xkwfa0onf/
pmrsuEf mS vrf;ñTef vlxb
k 0trSeyf w
hJ ifo?H &Spq
f ,f&h pS t
f oH 3
pmrsuEf mS vrf;nTef
tzGifhpum; 4
ar;cGef;rsm;okdYjyefMum;csuf 6
umwGef;cHpm;rI 10
pum;w&m;pD&ifcef; 12
uAsmtufaq; 13
ppftpkd;&vufxuf vGJcsufu --- 16
2008 ckESpftajccHOya'ukd bmaMumifh --- 20
EkdifiHa&;ygwDrsm;rSwfykHwifjcif;Oya'ESifh --- 24
tmPm&SifawGaMumufwJh*vkdb,f --- 30
a&G;aumufyGJaumfr&SifnTefMum;csuftrSwf(2 /2010)ukd --- 32
pmzwft&yfa0u@ 35
tajctwifaqG;aEG;cef; 39
88 rsdK;qufausmif;om;rsm;rS xkwfa0onf/
4 vlxb
k 0trSeyf w
hJ ifo?H &Spq
f ,f&h pS t
f oH tzGifhpum;
tzGifhpum;
vGwfvyfpGm ajymqdka&;om;cGifhESifh
ajyma&;qdck iG &hf o
dS l
xGef;jrifhatmif (88-rsdK;qufausmif;om;rsm;)
vG w f v yf p G m ajymqd k a &;om;cG i f h Freedom of Expression ud k r½d k ; rom;
yHkzsufcsifolrsm;&Sdonf/ y&rf;ywm igwaum aum ajymcsifovdkajym a&;csifovdka&; qdkwmrsdK;ESifh
xifa,mifa&maxG; jzpfapNyD; vGwfvyfpGmajymqdkcGifhudk usrf;wHk;rsdK;pHkjzifh ydwfyifwm;qD;
uefo Y wfcsKycf s,x f m;vdMk uonf/ wu,fawmh vGwv f yfpmG ajymqdak &;om;cGihf qdo k nfrmS pum;t&m
t&a&m teuft"dyÜg,ft&yg &Sif;vif;jynfhpHkaeNyD jzpfonf/ emr0daooersm; xyfxnfhum
rdrdtwåe,fy,fodkY twif;qGJ,l bmomjyefaeMujcif;onf r½dk;rom; BuHpnfrIom jzpfonf/
'Drdkua&pD qdkaom tjzLxnfay:wGif pnf;urf;jynfh0aom … bmnmponf [dkjcpf
'Djznfu h m 'Drukd a&pDukd yHzk suo f nfh vky&f yfEiS hf tvm;o@mefwo l nf/ vGwv f yfpmG azmfjycGihf qdv
k ukd f
onfESifh wm0efcHrI wm0ef,lrI qdkonfrsm;u uyfygvmNyD; jzpfonf/ rSefwma&; [kwfwmajym/
r[kwfrrSefvSsif w&m;Oya''PfcHMu&rnfom jzpfonf/ usifh0wfodu©mESifhnDaom w&m;Oya'
pdk;rdk;rIawmh &dSzdkYvdkonf/ w&m;Oya'qdkonfudk trdefYtmPmrsm;ESifh yHkrSm;½dkufum w&m;Oya'
txufwGif cg;axmufwuf&yfaeaom tmPm&Sifrsm;u w&m;Oya'ESifh vGwfvyfpGmazmfjycGifh
tquftpyfukd oD;jcm;pDcyJG pfum vGwv f yfpmG azmfjycGiu hf kd csKd ;ESrd x
f m;zd&Yk m w&m;Oya'rsm;udk vufeuf
ozG,f rw&m;ojzifh toHk;csavh&Sdonf/
þodkYqdkvSsif tmPm&Sifrsm;\ ppfzdeyfatmuf uREfkyfwdkY 'l;axmufí EIwfydwfae&
rnfavm/ vlo Y rdik ;f aemufoYkd jyefpikd ;f Ny;D ? qGUH t usKd ;uef;aeaom yHyk suv f t
Yl zGUJ tpnf;udk uREykf w f \ Ykd
aemufrsdK;qufrsm;odkY uREkfyfwdkY tMuifemw&m;uif;rJhpGmjzifh tarGqdk; rxm;cJhEdkif/ þodkY
wm0ef r J h j cif ; onf vG w f v yf a &;ES i f h w&m;rS s wa&;wd k Y t wG u f ck c H w d k u f y G J 0 if c J h M uaom
88 rsdK;qufausmif;om;rsm;rS xkwfa0onf/
tzGifhpum; vlxb
k 0trSeyf w
hJ ifo?H &Spq
f ,f&h pS t
f oH 5
xGef;jrifhatmif
88-rsdK;qufausmif;om;rsm;
88gstudent@gmail.com eJ Y voiceof88@gmail.com uk d 8 8
rsKd ;qufausmif;om;rsm; xkwaf 0wJh ]]&Spq f ,f&h pS t
f oH r*¾Zif;}} twGuf
pmrlrsm;? &ifziG v
hf mT rsm;? a0zefpm? tBujH yKpmrsm; vGwv f yfpmG a&;om; ay;ykYd
Ekid Mf uygw,f/
owif;ESifhjyefMum;a&;aumfrwD
88-rsdK;qufausmif;om;rsm;
88 rsdK;qufausmif;om;rsm;rS xkwfa0onf/
6 vlxb
k 0trSeyf w
hJ ifo?H &Spq
f ,f&h pS t
f oH ar;cGef;rsm;okdY
ar;cGef;rsm;odkU
jyefMum;csuf
owif;ESifhjyefMum;a&;aumfrwD
88-rsdK;qufausmif;om;rsm;
2/ ]jynfov
l x
l [
k m oleYJ xdu
k w
f efwhJ tpd;k &w&yfuykd J &wwfw,f}qdw
k hJ ud;k um;csuef UJ
ywfoufNyD; b,fvdkjrifygovJ/
b,foal wGu b,ftajctae tcsed t f cgrSm 'Dpum;udk ajymwmvJ qdw k mudk xnfph Of;pm;
zdkY vdkygvdrfhr,f/ vlxkMum;rSmae? vlxkeJYtwl rQa0cHpm;? vlxkudk trSefwu,fudk,fpm;jyKwJh? vlxk
bufu aveJw Y ifr[kwf vufawGyY g &yfwnfumuG,af y;aewJh pnf;½H;k a&;rSL;awG? aqmfMoa&;tzGo YJ m;
awGtaeeJY vlxq k u
D avhvmoif,&l if; vlxu k kd ynmjzefaY 0ay;&mrSm 'Du;kd um;csuu f kd xnfo h ;kH &if
rSm;w,fvYkd rajymomygbl;/ vGwv f yfa&;wckwnf;udk pdwaf &mud, k yf g ESpx
f m;wJh Adv k cf sKyaf tmifqef;
vdyk *k Kd¾ vrf sKd ;eJY 'Dru
kd a&pDa&;twGuf tEdiI ;f rJah y;qyfaewJh a':atmifqef;pkMunfvkd vlxak cgif;aqmifrsKd ;
u tJ't D csuu f kd ud;k um;Ny;D vlxu k kd Mo0g'ay;w,fq&kd if 'g[m w&m;enf;vrf;usygw,f/ tJ'v D kd
acgif;aqmifrsdK;awGrSmom jynfoludk tJ'DvdkajymEdkifwJh tcGifhtmPm &Sdygw,f/ tJ'DvdkrS r[kwfbJ
pGefYpm;ay;qyfrIav;u enf;enf;? EdkifiHa&;b0jzwfoef;rIu a&csdefudkuf tom;rusao;bJeJY EdkifiH
a&;yvufazmif;wckcak y:uae tJ'v D kd ud;k um;csuef YJ jynfou l kd nmoHay;wm[m jynfou l kd txif
ao; apmfum;&m a&mufygw,f/ vlxu k kd pum;emxd;k odr;f oGi;f wJeh nf;[m ratmifjrifEikd w f hJ atmuf
vrf;enf;yg/ vlxpk nf;½H;k a&;enf; r[kwyf gbl;/ jynfov l xl [ k m olweYkd YJ rxdu k w
f efwhJ tpd;k &w&yfukd
vnf; &aewwfygw,f/ jrefrmjynfolawGudkyJ Munfhyg/ e,fcsJUqefYusifa&;rSmyJ MunfhMunfh?
tmPm&SifqefYusifa&;rSmyJ MunfhMunfh jrefrmjynfom;awG rnHhygbl;/ Adkvfae0if;acwfrSm 7 July?
OD;oefY? rdIif;&mjynfh? tvkyform;vIyf&Sm;rIawG? &Spfav;vHk; vlxktHk<urIBuD;? e0w^etz acwfrSm
90-a&G;aumufyGJ? oydwfarSmufuHaqmifyGJ? a&T0ga&mifawmfvSefa&;/ jynfolu wm0efausygw,f/
tqifoif&h adS eygw,f/ OD;aqmifraI y;wJt h ydik ;f uom &ifrh n S zhf Ykd vdak ewmyg/ tJ'v D o kd m ajymaMu;qdk
jrefrmjynfrmS ppftmPm&Sit f pd;k & tESpf 50 eD;yg; tkypf ;kd rif;rlaewm[m jynfov l x l u k cyfnn hH ahH wGrYkd
vdv Yk m;/ zdEydS w f t hJ pd;k &eJo
Y m xdu
k w f efvYkd jrefrmjynfom;awG tzdEydS cf aH e&wmvm;/ vlxb k ufuae
jyefNyD; ar;cGef;xkwfcsifygw,f/
avmufuawmh ppftpd;k &u jrifNy;D om;/ 'ghaMumifv h nf; ajymif;&jyif& cufatmifqw kd mxuf ajymif;
vdkYjyifvdkY r&atmifudk vkyfxm;wm/ iSufBuD;0efydkudk yk*Hjym;tjyefYxJua& aomufcGifhay;xm;wmudk
tcGit hf a&;vdYk jrifaeolawGukd ppftyk pf u k usw d Nf yKH ;aerSmyg/ a&G;aumufyq JG ikd &f mOya' qdwk mawGukd
MunfjY yefawmhvnf; BuzYH tYHG Edik &f a&;? 'Dru
kd a&pDtiftm;pkawGukd ajccsKyv f yk ?f rvd&k if rvdo k vdk rw&m;
trdefYtmPmawGeJY jzKwfxkwf&Sif;zdkY tuGufcsxm;/ vufawGYrSm tJ'DxkwfjyefcsufawGxufudk ydkNyD;
wif;usyfaewm a&G;aumufyGJ0ifzdkYvkyfaeolawG todqHk;yJ/ Adkvfae0if; rqvacwfwkef;uvnf;
a&G;aumufyGJqdkwmawG &SdcJhwmygyJ/ 1974 zGJYpnf;yHkqdkwmvnf; &Sdom;yJ/ aemufqHk;awmh wdkif;jynf
a'0gvDcHvdkuf&wmyJ tzwfwifw,f r[kwfvm;/ 'ghaMumifh zGJYpnf;yHkqdkwdkif; a&G;aumufyGJqdkwdkif;
bmwckrS rcsifhcsdefawmhbJ oHa,mifvdkuf aemufuae waumufaumufvdkufaevdkYuawmh rqv
acsmufxuf ydek ufwhJ acsmufxu J kd uszyYkd J &Sad wmhw,fqw kd m rMumao;wJh ordik ;f pmrsuEf mS awGuae
a[mude;f xkwaf eygw,f/ ordik ;f qDu oifcef;pm r,lwwfoal wG[m ordik ;f qDu tdyrf ufq;kd awGukd
jyefNyD; ruf&wwfygw,f/ jynfolawGudkawmh acsmufxJ qGJrac:MuygeJY/
owif;ESifhjyefMum;a&;aumfrwD
88-rsdK;qufausmif;om;rsm;
88 rsdK;qufausmif;om;rsm;rS xkwfa0onf/
10 vlxb
k 0trSeyf w
hJ ifo?H &Spq
f ,f&h pS t
f oH umwGef;cHpm;rI
pum;w&m;pD&ifcef;
ckwavm jynfwGif;jynfy pme,fZif;rsm;? owif;rD'D,mrsm;wGif jrefrmhEdkifiHa&;ESifh ywf
oufNyD; vlyk*¾dKvfBuD;i,fwdkU\ a&mifpHk qdk'fpHk toHrsm;udk Mum;ae&onf/ rdrd,HkMunf&mudk ½dk;½dk;
om;om; jrGwf[olrsm; &Sdovdk? ig;yGuf&m ig;pmcs? tpm;acsmif taeacsmif? jrefrmhEdkifiHa&;c&D;u
tauGUtaumufawG rsm;vGef;ordkY [dkauGU [dkpum; ? 'DauGU 'Dw&m; bufajymif;&zefrsm;ojzifh
tdik 'f ,D mtqHacsmifaeolrsm;u ppfwrf;tapmifapmif pmwrf;tzHzk jkH zifh zdEydS t f yk pf ;kd olbuf ajy;uyf?
etz\ "g;cif;aomvrf;udk tvsm;arSmufum w&m;axmuf a&SUaevdu k af y;aeMuonfrmS ,do k rl &Suf
jrifol&Sufp&m aumif;vSonf/ xdkolrsm;u cyfwnfwnfjzifh atmfvdkufao;onf/ CHANGE µµµ
wcsdef;csdef; nHaeonf/ b,folawGtwGuf b,fudkcsdef;aewmvJ qef;ppfzdkUvdkonf/
tajymif;tvJqdkonfrSm vlYordkif; a&SUwufvSrf;EdkifrSom tajymif;tvJjrnfonf/
vlo Y rdik ;f udk tuJjzwf&mü jynfow l Ukd \ordik ;f rnfa&GUrnfrsS ? rnfoUkd rnfykH wd;k wufovJ qkw, f w
k f
ovJqo kd nfukd csed q f Munf&h monf/ zdEydS cf s,v f , S f tkypf ;kd ol todik ;f t0dik ;f usO;f usO;f av;\ bke;f awmf
bGUJ rsm;ESihf yGaJ wmftyk rf sm;udk rsuEf mS rlNy;D vlUordik ;f ajryHu
k kd a&;qGí J r&/ acsmufukd xGuaf yguf[x k ifNy;D
ckefcsvdku oabmrSsom/ wdkif;jynfESifh vlxkudkawmh acsmufxJ trIwGJ qGJrac:oifh/ tNrD;usuf
tNrD;pm; acgif;usufacgif;pm;? wrwfpm; ig;rl;pm;? vlzsif;vlnHhw&m;rsm;jzifhawmh 'Drdkua&pD
vlaY bmifukd wnfaxmifEikd v f rd rhf nfr[kw/f txl;ojzifh urÇmBu;D ESihf jzwfawmufyw d q f cYkd x
H m;&aom
jrefrmvli,frsm; t&m&mudk owdBuD;BuD;xm;um a0;a0;Munfh eufeuf jrifwwfMuzdkUvdkonf/
pum;yOövufjzifh jyKpm;xm;aom *vdkb,fa,mifa,mif vdku,fa,mifa,mif pkef;rpmrsm;
atmufwGif wdkUaq;rdraeap&ef 88-\ ]]pum;w&m;pD&ifcef;}} odkU yg0ifoHk;oyf tqHk;tjzwf
jyKMuyg&ef av;pm;pGm EdI;aqmftyfygonf/
xdo k Ukd pD&if&mwGif yk*Kd¾ vaf &;xdyg;rIrsm;udk a&SmifEikd o f rSs a&Smif&mS ;Ny;D ? w&m;ojzifh "r®"|d mef
usus tjyKoabmaqmifum cspMf unfaom trl tusirhf sm; &SMd uapvdo k nf/ xdx k akd ompum;rsm;udk
xGuq f ckd o
hJ nfU um,uH&iS rf sm;udv k nf; av;pm;pGm zdwaf c:tyfygonf/ w&m;cGio f Ukd wufvmaom
pum;rsm;rSm trsm;jynfolMum;wGif rMum;0Hhremomjzpfp&m? ESmacgif;&SHKUp&m jzpfaeygrl wdkif;jynf
rsufESmaxmufum pdwf&Snfonf;cH aqG;aEG;ay;Muyg&ef BudKwif arwåm&yfcHxm;vdkygonf/
,ckwywf w&m;pD&ifcef;odkU wufvmaom pum;rsm;rSm ---
(1) ppfwyfu pepfwus aemufqkwfaewm/ 2008-zGJUpnf;yHkudkcHNyD; aemufudk
wjznf;jznf; qkwfoGm;rSmyg/
(2) zGJUpnf;yHkudkjyifcsif&if vTwfawmfxJu 0ifzsufrS &rSm/ vrf;ay:u atmfqJaevdkU
r&bl;/
,ckwywfwGifwifjyvdkufonfU pum; 2 &yftwGuf w&m;pD&ifcef;odkU yg0ifaqG;aEG;
tqHk;tjzwf ay;vdkolrsm;taejzifh oifwdkU\ tawG;tjrifrsm;udk (88gstudent@gmail.com?
voiceof88 @gmail.com) odkU qufoG,fay;ydkUyg&ef yefMum;tyfygonf/ vmrnfUtywfwGif
y&dowfxHrS ay;ydkU vmrnfh oabmxm;tjrifrsm;udk oifhavsmfovdk azmfjyoGm;rnf jzpfygrnf/
pmrsufESm tcuftcJ&Sdí uspfuspfvpfvpf a&;om; ay;ydkUapvdkygonf/
(þu@udk 88-owif;ESifhjyefMum;a&;aumfrwDrS pDpOfwifqufonf/)
88 rsdK;qufausmif;om;rsm;rS xkwfa0onf/
uAsmtufaq; vlxb
k 0trSeyf w
hJ ifo?H &Spq
f ,f&h pS t
f oH 13
uAsmtufaq;
Mu,fra<uaom aumif;uif
Munfapvif;
aeYwaeYudk igwdkYtm;vHk; ,HkMunfpGm apmifhaeMuw,f/ aocsmw,f/ trSefw&m;[m
waeYawmh atmifyGJcH&rSm/ 'Dpum;u a[mif;aeayr,fh igwdkYtwGufawmh aumif;ae opfaewkef;/
waeYqdkwm b,faeYvJ/ reufjzefvm;/ aemufvxJrSmvm;/ wESpftwGif;vm;/ 10 ESpf 15 ESpf
tESpf 20 vnf; jzpfEdkifw,f/ tESpf 100 vnf; jzpfoGm;EdkifwmyJ/ 'g EdkifiHa&;/ vlom;wdkY&JUordkif;/
wd&pämefawGvdk BudrfwdkY trdefYay;orQ emcHraebJ vlom;pifppf {uefjzpfwJh? rw&m;rIudk tmcH
vGwfvyfrIudk toufxuf jrwfEdk;wwfMuwJh awmfvSefolwdkY&JU aw;/ waMumif; w*gxmwnf;
&GwfqdkNyD;½HkeJY wm0efaus ab;xGufxdkifaevdkY r&/ aps;xGufa&mif;aewm r[kwf/ b,favmuf&if;
b,favmuf&r,f wGufr&/ wGufaep&m rvdk/ wcsdKUuawmh EdkifiHa&;udk aps;wGuf wGufonf/
[dkc&D; [dkxD;? 'Dvrf; 'Dterf;? rsufESmrsm;wwfMuonf/ rdrdwdkY\ tacsmiform;nmOfudk pum;vHk;
qm*s&D Surgery vkyf? ykwfoifndKvdkvdk vdyfvdkvdk ½SdK;xkwfNyD;? tdk;ykwf csdK;½kyftdkif'D,mrsm;
wnfaqmufum ppftpdk;&udk w&m;axmuf? vli,fawGudk awmarSmufatmif vkyfaeonfh
olrsm;twGufawmh ,cktcsdefu ]*Gif} jzpfaeonf/ igwdkYtm;vHk; owd&Sd&Sd pdwf&Snf&Snfxm;NyD;
vnfyif;&SnfwwfcJhNyD/ aeYwaeYudk arQmfvifhaeonf/ apmifhpm;aeonf/ aysmufqHk;oGm;aom?
vk,cl ;kd 0Sujf cif;cHvu kd &f aom igwd\ Yk t&m&mudk igwdYk ,H,
k MkH unfMunf apmifah eMuonf/ Opöm&if;rSef
jyefa&muf&rnf/ vGwfvyfrI? wef;wl nDrQrI? udk,fhMur®m udk,fjy|mef;cGifhrsm;onf vlom;wdkif;\
tajccH rlv&ydkifcGifhrsm;yif jzpfonf/ apmifhaeonf qdk&m0,f oufaomifhoufomawmh r&SdvS/
tdyNf y;D apmifah evdrYk jzpf/ aeylr;kd &Gm ra&Smif? noef;acgifvnf; va&mifrygbJ vrf;xGuaf vQmuf&onf/
xm;vdu k w f meJY arS;rSed rf oGm;bl;/ bmaMumifv h q J akd wmh ordik ;f rSm vH;k csi;f qdw
k m r&Sb
d ;l / tcef;qufawG
Zmwfvrf;wGJawGeJY ordkif;[m us,fus,fajymajym oabm&Sdw,f/ txD;wnf; raebl;/ ordkif;rSm
ed*Hk;r&Sdbl;/ bmaMumifh ed*Hk; r&SdwmvJqdkawmh ed'gef;r&SdvdkYyJ/ ta&;tBuD;qHk;u ordkif;&JU 0dnmOf/
ordik ;f opöm? ordik ;f a<u;? ordik ;f used pf m? ordik ;f ay; qdwk mawG[m ordik ;f 0dnmOf&UJ 0rf;wGi;f uvDpmawG
jzpfw,f/ OD;acgif;rygolawGu ordkif;0if taqmuftODawG? ordkif;pmtkyfawGudk NzdKcszsufqD; rD;½SdKU
vdkufwmeJY ordkif;udk ajrBuD;xJ a&mufoGm;r,f xifwwfMuw,f/ wu,fwrf;rSm ordkif;u raoyJ?
ordik ;f udk owfcsio f al wG&UJ ordik ;f uom aooGm;Muwmcsn;f yJ/ ausmif;om;or*¾ taqmuftODBu;D udk
"m;"m;csif; vSHvSHcsif;qdkNyD; pdefac:azmufcGJcJhwJh Adkvfae0if;? yv’ifay:u ckeftqif;rSm ordkif;wapä
tajcmufcHvdkuf&wJhtjzpf 1988 rSm &SdcJhw,f/
ppf0g'DawGu olw&Ykd UJ ycH;k ay:rSm odrYk [kwf &ifbwfrmS Mu,fawGukd a&T&nfprd Nf y;D csw
d w f ifxm;
avh&w dS ,f/ Mu,fa&mifeYJ csKd axmifNy;D &efapmifwwfw,f/ wu,fawmh olwu Ykd ,
kd af y:u Mu,fawG
[m Mu,fawGr[kwfbJ acgif;wvm;awGxJu Mu,fa,mifaqmifxm;wJh vlYt½dk;acgif;awGom jzpf
w,fqw kd mudk olwu Ykd ,
kd f olwo
Ykd Md uw,f/ 'ghaMumifv h J olw[
Ykd m vlom;awG&UJ vdyjf ymudk vGio hf mG ;apzdYk
teufa&mifuefYvefYumBuD;udk cscsNyD; jyKpm;w,f/ vdyfjymi,folawGu [xm;wJh olwdkYyg;pyfxJ
'l;axmuf0ifNyD; tpm;cHw,f/ vdyfjymoefYaeolawGuawmh teufa&mif tkwf½dk;&JUaemufuG,frSm
,HkMunf&mc&D; rnnf;pwrf;/ axmifxJxnfhvdkufwmeJY toHawG aysmufroGm;bl;/ rJZme,fa0;
rda0; za0; ydkYypf½HkeJY ta&mifawG rSdefroGm;bl;/ owfypfvdkufvdkYawmif aoroGm;bl;/ [dkrSmMunfh
pdr;f ykyyf yk f teuftarSmifaumif;uif&UJ csKy½f ;kd jyKwf tzmtax; tayguftNyaJ wGMum;rSm vif;vuf
aewmawG/ tJ'g b,fawmhrS raowJh xm0&Mu,fawGaygh/ ckavmavmq,f igwdkY a&SUwnfhwnfh
rSmwif jrifae& wmu &Spfav;vHk; Mu,fwm&mrsdK;EG,fpkawGxJu Mu,fyGifhawGyJ/ wyGifh ESpfyGifh
oHk;yGifh av;yGifh ig;yGifh ...... pkpkaygif; ESpfaxmifhESpf&mausmf/ Mu,fawGudk a&wGuf*kPfjyK&if;
udk,fudk,fwdkif Mu,fyGifhjzpfoGm;cJh&ifaum taMumif;vm;/ Mu,foDcsif;awG qdkNyD; tem*wfudk
yguifvSvSav; xkyfydk;xm;vdkufr,f/ ta&;BuD;wm Mu,fawG a<uroGm;zdkYyJ/ igwdkYaumif;uifrSm
Mu,fawG raMuGap&bl;/ /
( tusOf;uscH &Jabmfrsm;odkY )
Munfapvif;
88 rsdK;qufausmif;om;rsm;rS xkwfa0onf/
aqmif;yg; vlxb
k 0trSeyf w
hJ ifo?H &Spq
f ,f&h pS t
f oH 17
usaemfu, kd w
f ikd f oli,fcsi;f wa,mufeYJ vrf;BuKH vYkd NrKd Ue,fwck&UJ wd;k csUJ &yfuu G u f zJcsed ;f 0dik ;f
wckukd a&mufomG ;cJzh ;l ygw,f/ usaemhoil ,fcsi;f u aemufausmrvHv k qYkd Nkd y;D tdr&f iS uf kd tzrf;tqD;&S&d if
b,fvv kd yk rf vJvaYkd r;awmh rif;a&SUwnfw h nfrh mS xdik ½f u
kd af ewJv
h u
l 'DNrKd Ue,f&UJ pcef;rSL;yJw/hJ jrefrmjynf
&JU avmif;upm;Oya'u pcef;rSL;qdkwJhvleJY rqdkifbl;aygh/
aemufwcg oli,fcsi;f wa,mufu ESpv f ;kH xD vufc'JG ikd vf yk cf siv f Ykd &Jukd vdik ;f aMu;oGm;ay;
w,f/ &Ju bmrSmvdkufvJqdkawmh xdk;om;udk abmufcsmray;eJY rif;qDrSmvnf; vufcHabmufcsm
rxm;eJwY /hJ Oya'udk vufwvH;k jcm;vkyw f wfzYkd aumif;aumif; oifay;wwfwm jrefrmjynfu jynfo&Yl J
qdkolawGyg/
wcguvnf; NrdKUxJ 0g;wef;vrf;xdyfu um;rSwfwdkifrSm vdkif;um;apmifhaewkef; &Jtkyf
wa,mufu uGr;f ,monfukd vSr;f ar;yHu k aeYvnfwek ;f u bm*Pef;xGuo f mG ;ovJw/hJ um;apmifah e
MuwJh vlawGtm;vHk; yg;pyfta[mif;om;eJYayghAsm/
une rS tvGJrsm;
usaemh ,mOfarmif;vdik pf if oufwrf;wd;k awmh vdt k yfwhJ tcsut
f vufawG aocsmjznfah y;
vdkufw,f/ vJNyD;om;vdkifpif vufxJa&mufvmvdkY aocsmppfMunfhvdkufawmh rSwfyHkwifeHygwfrSm
*Pef;wvHk; vGJaew,f/ 'geJY oufqdkif&m wm0ef&Sdyk*¾dKvfudk ajymjyawmh 'Dudpöudk jyifcsifwdkif;jyifvdkY
r&bl;/ OD;pD;t&m&Sx d rH mS avQmufvmT wif&r,fw/hJ rSm;a&;wmu olw?Ykd jyefjyifzt Ykd wGuf aemufyikd ;f udpö
awGukd tcsed u
f ek f tvky½f yI cf NH y;D vdu
k v
f yk &f wmu usaemfjzpfaew,f/ tJ'rD mS tqifq h ifh aqmif&u G &f
wmawGtwGuf pdwfr&Snfawmh xHk;pHtwdkif; aiGay;NyD; ajz&Sif;cJh&awmhwmayghAsm/
wcg oBuFefrwdkifrD vdkifpifoufwrf;wdk;wkef;u jzpfyHkav;usawmh wrsdK;As/ 2010 {NyDv
yxrywfxrJ mS wke;f u vdik pf ifoufwrf;wd;k zdYk vdt k yfwhJ tcsutf vufawGjznfNh y;D aiGoiG ;f csed u
f sawmhrS
aiGpm&if;ydwfcsdef a&mufaeNyD? reufjzefusrS vmcJhygwJh/ tJ'geJY aemufaeY aeYvnf 12 em&D 10
88 rsdK;qufausmif;om;rsm;rS xkwfa0onf/
aqmif;yg; vlxb
k 0trSeyf w
hJ ifo?H &Spq
f ,f&h pS t
f oH 19
1/ 1948 ckEpS ?f Zefe0g&Dv 4-&ufaeY wdik ;f jyKjynfjyKvw T af wmfwiG f aMunmonfh vGwv f yfaom
jrefrmEkid if \ H yef;wdik rf sm;wGif qd&k , S v
f pfEikd if H wnfaqmuf&ef jzpfonf[k yg&So d nf/ awmifov l ,fo
rm;wd\ Yk tcGit hf a&;rsm;ukv d nf; wd;k wufapvsuf ajrykid &f iS pf epfudk NzKd zsuyf pf&ef uREyfk \ f tpd;k &u
&nfoefonf/ tvkyo f rm;wd\ Yk tcGit hf a&;rsm;udv k nf; wd;k wufapvsuf t&if;&Sipf epfu f kd NzKd zsuf
ypf&ef uREyfk \ f tpd;k &u &nfoefonf/ ,aeYrpS í a&S;trif;rif;wd\ Yk tmPmpufudk uREyfk f y,fzsuí f
xdkolwdkY\ oabmtwdkif; vkyfvdkaom tvkyfrsdK;pkHukd vGwfvyfpGm vkyfukdifEkdifMuap[k uREkfyf trdefY
csrw S o
f nf/ þjynfaxmifpjk refrmEdik if w H iG f &S&d o
dS rSsaom Ekid if o
H m;rsm;onf zGpYJ nf;ykt H ajccH Oya'wGif
yg&Sdonfhtwdkif; wOD;ESifhwOD; tcGifhta&;csif; wlnDMuap[k EdkifiHawmf\yef;wdkifukd twdtvif;
azmfjyxm;onf/ Edik if w H Edik if \H oGm;rnfv h rf;aMumif;ukd jywfjywfom;om; csrw S cf o
hJ nf/ Edik if w H idk ;f \
zGJYpnf;ykHwdkif;wGif azmfjy&onf/
2008 etz zGJYpnf;ykHwGif jrefrmEkdifiHoGm;rnfh vrf;aMumif;ESifhyef;wdkif aysmufaeonf/
tajccHrlrsm; ]yk'fr-6(C) - ppfrSefí pnf;urf;jynfh0aom ygwDpkH'Drdkua&pDpepfxGef;um;a&;}ESifh
]yk'rf -6(p) - Ekid if aH wmf\ trsKd ;om;Ekid if aH &; OD;aqmifrI tcef;u@wGif wyfrawmfu yg0ifxrf;aqmif
Ekid af &;wduYk kd tpOfwpku d f OD;wnfonf}[kom awG&Y onf/ ygwDp'Hk rD u kd a&pDpepfxeG ;f um;a&;ESihf trsKd ;
om;EkdifiHa&; OD;aqmifrIwGif ppfwyfyg0ifa&;ukdom vrf;aMumif;zGifhxm;onfukd awGY&onf/ wjcm;
bm&nf&, G cf suyf ef;wdik rf S ryg/ Edik if aH &;ukd wyfuOD;aqmifrnf[o k mygonf/ zGpYJ nf;ykw H tkyv f ;Hk ppf
wyfO;D aqmifru I adk zmfjyxm;onft h wGuf trSepf ifppf ppftyk cf sKyaf &;Oya'trsKd ;tpm;omjzpfygonf/
ygwDp'Hk rD u kd a&pDpepf xGe;f um;a&; [kom azmfjyxm;aomfvnf; Ekid if aH &;t& 'Dru kd a&pDudk
tmrcHay;xm;onfh yk'frukd rawGY&yg/ MuHUzGHUESifh pGrf;tm;&SifvdktzGJYrsm;udk ygwDzGJYckdif;NyD; wjcm;ygwD
toD;oD;udk EdyS u f yG &f ef jy|mef;csurf sm;uko d m awG&Y onf/ twdu k tf cHukd rxm;bJ uk, d cfh sn;f ygwDpcHk sif
onfukd ppfwyfyg0ifrf I trwf 166 OD;u (25%) ae&m,lxm;onfudk Munfjh cif;tm;jzifh awGjY rifEidk f
onf/ ygwDpkHpepfudk ½kyfysufqif;ysufjzpfatmif zsufqD;jcif;jzpfonf/
88 rsdK;qufausmif;om;rsm;rS xkwfa0onf/
aqmif;yg; vlxb
k 0trSeyf w
hJ ifo?H &Spq
f ,f&h pS t
f oH 21
4/ ud,
k pf m;vS,af vmif;rsm;ukd jynfov
l xl rk q
J E´jzifo
h m a&G;cs,&f ygrnf/ umuG,af &;OD;pD;csKyf
wOD;wnf;u a&G;cs,o f wfrwS íf r&yg/ jynfovl xl k wifajrm§ ufonfh tpd;k &om jzpf&ygrnf/ Ekid if aH &;
ygwDrsm; wnf&SdcGifhukd tmrcHcsuf ay;&ygrnf/ yk'fr- 408 wGif ]EkdifiHa&;ygwD wpf&yf&yfonf yk'fr
88 rsdK;qufausmif;om;rsm;rS xkwfa0onf/
22 vlxb
k 0trSeyf w
hJ ifo?H &Spq
f ,f&h pS t
f oH aqmif;yg;
5/ Ekid if o
H m;rsm;\ vltY cGit hf a&;ESihf vkNH cKH pw d cf spmG touf&iS &f yfwnfyikd cf iG uhf dk umuG,af &;
OD;pD;csKyfu ta&;ay:umvwGif pdwfBudKuf pDrHEkdif&ef cGifhjyKxm;csufudk yk'fr-420 wGif awGY&onf/
Edik if w
H um vlt Y cGit
hf a&; aMunmpmwrf;yg tcGit hf a&;udk csKd ;azmufjy|mef;xm;onf/ ]jynfaxmifpk
or®w jrefrmEdik if aH wmfonf e0w ESihf etz udk qufco H nf/ wm0eft& aqmif&u G cf surf sm;tay:
taMumif;jyKvsuf ,if;wdkYtm; w&m;pGJqdkjcif;? ta&;,ljcif; r&Sdap&}[k yk'fr-445 wGif awGY&onf/
jypfrIqkdif&m Oya'wGif jynfolY0efxrf;wkdY usL;vGefaom odkYwnf;r[kwf jynfolY0efxrf;wdkYESifhom
oufqdkifaomjypfrIrsm;ESifh a&G;aumufyGJqkdif&m jypfrIrsm;t& w&m;pGJqdk ta&;,lykdifcGifh &Sd&ygrnf/
Ekid if oH m;wkid ;f Oya'\ a&SUarSmufwiG f wlno D nfh tcGit hf a&;&So
d nf/ Oya' txufwiG f umuG,af &;
OD;pD;csKyf r&Syd g/ usL;vGecf o
hJ nfh ppf&mZ0wfrrI sm;rS uif;vGwcf iG &hf &ef jy|mef;vmjcif;rSm w&m;Oya'pk;d rd;k
a&;? w&m;rSswrIwdkYukd wzufowf jiif;y,fvdkufjcif; jzpfonf/
88 rsdK;qufausmif;om;rsm;rS xkwfa0onf/
aqmif;yg; vlxb
k 0trSeyf w
hJ ifo?H &Spq
f ,f&h pS t
f oH 23
9/ Ekid if w
H Ekid if \H tajccHOya'onf pmay? ,Ofaus;rIt& azmfjy&mwGif tjrifq h ;Hk pHaepHxm;
jzpfygonf/ w&m;rQwrIukd azmfjy&mwGif vk&d if;wd&k iS ;f yGiyhf iG v hf if;vif; ajzmifph if;&onf/ ½Iy½f yI af xG;axG;
vdrfnmvSnfhywfvdkonfh oabmuif;pif &ygonf/ ta&;tom; wnfhrwfrSefuefrIukd tav;xm;
&onf/
]tcGit hf a&;r&So d w l OD;u jynfaxmifpv k w
T af wmf tpnf;ta0;okYd wufa&mufjcif;? qE´rJ
ay;jcif; odrYk [kwf vTwaf wmfvyk if ef;w&yf&yfwiG f yg0ifaqmif&u G cf jhJ cif;ukd aemiftcgwGirf S ppfaq;awGY
&Sad pumrl jynfaf xmifpv k wT af wmf\ qk;H jzwfaqmif&u G cf surf sm;onf ysujf y,fjcif; r&Sad p&}[k yk'rf -
88 wGif azmfjyxm;onf/ xdkYtwl jynfolYvTwfawmftwGufvnf; yk'fr-131 wGif xyfrHjyXmef;xm;
ao;onf/ vTwaf wmfw&yf&yfoYkd wufa&mufaeonfw h idk af tmif rnforl qdk tcGit hf a&;r&So d l wOD;
jzpfaMumif; etz ppftyk pf \ k taMumif;jycsujf zifh xkwyf pfEidk &f ef jy|mef;xm;jcif; jzpfonf[k oabm
t"dygÜ ,fxu G yf gonf/ tjcm;wzufu olwpYkd pftyk pf k pdwBf uKd uv f ul dk tcGit hf a&; r&Sb d J wufa&mufap
um vdck sio f nfh qk;H jzwfcsu?f Oya' wpkw H &mukd &,lNy;D ppftyk pf k oabmtBuKd uf rvku d o f nft h csed f
wGif jzKwyf pfEidk &f ef BuKd wiftuGuq f if jy|mef;xm;onfh yk'rf rsm;jzpfaMumif; awG&Y &dS onf/ vTwaf wmf
toD;oD;twGuf tEå&m,fBu;D rm;vSygonf/ w&m;rQwrIudk tvsO;f rawGUMu&bJ Oya'ESihf rwl½rHk u
bmompmayt&vnf; t"dyÜg,frayguf? auGUaumufNyD;? 0gusuvnf; rrSef? tvGefnHhzsif;onfh
ta&;tom;jzifh rSww f rf;wifxm;onfukd awG&Y ygonf/ rdrEd idk if \ H pmay,Ofaus;rI a&csed u f kd edruhf s
apygonf/
odjYk zpfygí etzppftpd;k &\ 2008-t"r®zUJG pnf;yHu k kd raES;tjref zsuo f rd ;f ypf&efrmS Edik if oH m;
wdkif;\ trsdK;om;a&;wm0efw&yfjzpfaMumif; wifjytyfygonf/ /
OD;bcif
(25-6-2010)
88 rsdK;qufausmif;om;rsm;rS xkwfa0onf/
24 vlxb
k 0trSeyf w
hJ ifo?H &Spq
f ,f&h pS t
f oH aqmif;yg;
88 rsdK;qufausmif;om;rsm;rS xkwfa0onf/
aqmif;yg; vlxb
k 0trSeyf w
hJ ifo?H &Spq
f ,f&h pS t
f oH 25
88 rsdK;qufausmif;om;rsm;rS xkwfa0onf/
26 vlxb
k 0trSeyf w
hJ ifo?H &Spq
f ,f&h pS t
f oH aqmif;yg;
88 rsdK;qufausmif;om;rsm;rS xkwfa0onf/
aqmif;yg; vlxb
k 0trSeyf w
hJ ifo?H &Spq
f ,f&h pS t
f oH 27
tmPm&SifawGaMumufwJh
*vkdb,fvkdufaZ;&Sif;vIdif;
armifurÇm
]]*vdb k ,fvu kd af Z;&Si;f }}(Globalization) qdw k phJ um;vH;k udt k aemufurÇmua&m ta&SUurÇm
uygwGiw f iG uf s,u f s,t f oH;k jyKvmBuwmBumygjy/D 'gayr,fu h saemfwUkd jrefrmedik if rH mS awmh tmPm&Sif
ppftpdk;&u olwdkU&JUtmPmudk oG,f0kdufvdkUawmiftxdyg;rcHedifwJhtwGuf tJ'Dpum;vHk;tygt0if
tJ'pD um;vH;k &JUt"dygÜ ,fowfrw S cf surf mS tusKH ;0ifwehJ nf;ynmawG? ud&, d mypön;f awGtoH t&kyef YJ
tEkynm ,Ofaus;rSK ul;vl;qufqrH KS awGuykd goabmrawGUvSygbl;/ txl;ojzifh owif; enf;ynm
zGHNzdK;wdk;wufvmrSKeJUtwljzpfay:vmwJh owif;acwfqdkwmudkrBudKufygbl;/ urÇmw0ef;rSm jzpfysuf
aewJh 'Drdkua&pDa&; vlUtcGifhta&;vSKyf&Sm;rSKawG udkjrefrmedkifiHjynfolvlxk od&SdrSm tm;ustwk,l
rSmudk ppftmPm&SifawGuodyfpdk;&drfygw,f/
'gaBumifyh u J rÇmjyefUjzpfpOf twGi;f rSmyg0ifvmwJh 'Dru kd a&pDqw kd phJ um;vH;k udak wmif taemuf
edkifiHawGu 'Drdkua&pDpepfuyJ azmufjyefysufpD; pnf;rJhurf;rJhjzpfaeoa,mif jynfolvlxk xifvm
&atmif pnf;urf;jynfU0aom 'Drdkua&pDpepf xlaxmif&r,f? xlaxmifay;zdkY vkyfaew,fqdkNyD;
tpOfwpdkuf0g'jzefUaecJhwmudktm;vHk;odBuygw,f/jynfolvlxkudk tjrifusOf;ajrmif;vmatmif
taemuf'Drdkua&pDedkifiHawGu vlawGudkrBudKuf rESpfoufjzpfvm&atmif trsdK;om;a&;pdwf"mwf
trsKd ;om;a&;0g'udak &SUwef;wifjy;D usew f uhJ rmÇUedik if aH wGu usio hf ;kH aewJeh ikd if aH &;pepfawG? ,Ofaus;rSK
"avhx;kH pHawG?tekynm&yfawGukd azmufjyefysupf ;D aeoa,miftwkr,loifw h rhJ mS ;,Gi;f wJh t&mawG
vdkYawG;xifvmatmif olwdkUxdrf;csKyfxm;wJhowif;rD'D,mawG pme,fZif;awGuae aeUpOfeJUtrSs
xdk;ESufwdkufcdkufaecJhwm BumvSygjyD/wcsdKUynmtajccHenf;&SmwJh omrefjynfol vlxkawG? EkdifiHa&;
ynma&;tm;enf;MuolawGq&kd if ppftpd;k &&JU0g'jzefUcsuaf wGukd rSew f ,fvYkd xifjy;D ,dr;f ,dik af wGa0
oGm;cJMh uolawGuakd wmifawGUvmae&ygjy/D tJ'v D rkd sKd ;jzpfatmif ppftpd;k &u r[mAsL[mwckcsjy;D pepf
wus vkyaf qmifvmcJw h m ckq&kd mpkEpS f xuf0ufe;D yg;&Sv d mjyD jzpfwt hJ wGuf trSm;udt k rSex f if trSeuf kd
trSm;rSwfvmBuolawG awGa0 aoGvGJoGm;olawG&SdvmaejyDvdkU,lq&ygw,f/
ekid if aH &;vkyw f mudn k pfywfw,f raumif;bl;vdUk xifvmatmif edik if aH &;qdw k phJ um;vH;k udyk kH
ysufyef;ysufjzpfatmif &nf&G,fcsuf&Sd&Sd BoZmtmPmoHk;jyD;vkyfaqmifcJhwJhtwGuf edkifiHa&;vdkU
Mum;&ifawmif&SJoGm;?usD;uef;awmif;arSmufjzpfoGm;BuwmawG Mum;aejrifae&wmawmif tawmf
umv&SnfBumcJhygjyD/
88 rsdK;qufausmif;om;rsm;rS xkwfa0onf/
aqmif;yg; vlxb
k 0trSeyf w
hJ ifo?H &Spq
f ,f&h pS t
f oH 31
ae&onf/
cav;ppfom;tjzpf pkaqmif;cH&onfh armifwifrif;Ekdif owfjzwfcH&onfh owif;ygaom
pmapmifpmwrf;tm; wyfrawmfukd xdcu kd í f rjzefcY s&d qkyd gvQif Ekid if aH &;ygwDrsm;\ vkyyf ikd cf iG hf owif;
vGwfvyfcGifh bmrsm;&SdtkH;rnfenf;/ atmufajc wyfrSL;? wyfom;? t&m&Sd? t&mcHrsm;\ wyfwGif;
'Dru kd a&pDukd azmfaqmifay;&rnfh wm0efrmS Ekid if aH &;ygwDrsm;\ wm0efxw J iG f rygaybl;vm;/ Adv k cf sKyf
wyfcsKyBf u;D wOD;wa,muf\ qk;H jzwfcsuo f nf tNy;D tjywf jzpfap&rnf owfrw S ½f rHk Qjzifh wyfrawmf
om;rsm;\ vGwv f yfaom w&m;pD&ifa&;pepf\ tESpo f m&udk cHpm;cGirhf &Sd ydwyf ifc&H awmhrnfavm/
EkdifiH\ tjrifhqkH; w&m;½kH;wGif t,lcHcGifhukd wyfrawmfom;rsm;w&yfvkH; r&&SdEdkifawmhonfh 2008
zGpYJ nf;ykH raumif;aMumif;udk odciG rhf &awmhNyaD vm/ vlwikd ;f tm½kiH g;yg;? ½kyef mrfEpS yf g; &SMd uonfuadk wmh
wm;jrpfydwfyifí r&yg/
pmyk'd f 11(Z)wGif ]Nird ;f csr;f pGm ynmoifMum;a&;udk xdcu kd yf sujf ym;ap&ef aoG;xd;k vIaYH qmf
a[majymjcif;? a&;om;ykHEdSyf xkwfa0jcif;?} rjyK&[k azmfjyygonf/ iz,fu ajymif;jyef azmfjycsuf[k
ajym&ygawmhrnf/ ppftkyfpku Nidrf;csrf;pGm ynmoifMum;a&;udk rnfírnfrQ rvdkvm;onfukd 7-
&uf Zlvdkifu oufaojyaeygonf/ jynfolawG? ausmif;om;awGu Nidrf;csrf;a&;ukd wpkdufrwfrwf
awmif;qkq d E´jyvmcJMh uonf/ ,ck Nird ;f csr;f a&;,lxm;aom wdik ;f &if;om; vufeufuikd t f zGUJ tpnf;
wkid ;f udk awmxJarmif;ydo Yk nfv h yk &f yfrsm; tqufrjywf usL;vGev f maeonf/ jynfwiG ;f ppfjzifh vkypf m;
vmcJo h nfrmS MumNyu D ;kd / etz ppftpd;k & Oya'? vkyx f ;Hk vkyef nf; qdo k nfrsm;wGif rvky&f [k jy|mef;vQif
olwt Ykd wGuf vky&f zd?Yk olwYkd vkyEf ikd af tmif jy|mef;jcif;om jzpfaMumif; pOfqufrjywf awG&Y v dS m&onf/
ajymif;jyefveS v f u kd v
f Qif olwOYkd ya'awGEiS hf wnfw h nfu h sygawmhrnf/ ]r} xnfw h wfonfh tavhuu kd
ajymif;jyef*EÇD& jzpfaeygonf/ wyfrawmf ]r} jydKuGJa&;wJh cifAsm/
pmyd'k -f 11(ps)wGif ]Edik if 0hH efxrf;rsm;tm; ,if;wd\ Yk 0efxrf;wm0efukd ausyeG pf mG rxrf;aqmif
Ekdifap&ef odkYr[kwf tpdk;&tm; qefYusifqE´jyap&ef aoG;xkd;vIHYaqmf a[majymjcif;? a&;om;ykHESdyf
xkwaf 0jcif;?} rjyK&[kvnf; azmfjyonf/ þodq Yk vdk Qif vIidk o f m,mpufrZI ek f tvkyo f rm;rsm;\ vkycf
vpmtjynft h 0 &&Sad &;wku d yf u JG dk Ekid if aH &;ygwDw&yf&yfu axmufcyH gonf[k azmfjy½krH Qjzifh ta&;,l
jcif; cH&awmhrnfavm/ ygwD&yfwnfcGifh ½kyfodrf;cH&awmhrnfavm/ EkdifiHa&;ygwDwkdif;\ wm0efrSm
wkid ;f jynfwiG f tpd;k &aumif;w&yf ay:aygufa&;twGuf pku d vf u
dk rf wfwyf BuKd ;yrf;Mu&efyif jzpfonf/
xdkYaMumifh 0efxrf;rsm;tm;vkH;udk pnf;½kH;&ayrnf/ 1946 ckESpfu ykvdyfoydwf[k emrnfausmfaom
pufwifbm taxGaxG0efxrf;aygif;pkHoydwfordkif;udk twk,loifhygonf/
ed*;Hk pmyk'd -f (14)wGif ]..vGwv f yfí w&m;rQwaom a&G;aumufyjJG zpfapa&;twGu.f .}[k
pmom;yg&Sad omfvnf; rvGwv f yfaom? rw&m;aom? rrQwaom tajctaersm; vufawGY awG&Y adS e
&ygonf/ xdaYk Mumifh ygwDwidk ;f taejzifh ygwD0iftiftm; pkaqmif;&müf þnGeMf um;csuf (2^2010)
udk (2008 zGUJ pnf;yk)H trIu d yf ;Hk xJ qkwNf zv J iT yhf pf&efom vkt d yfygaMumif; ok;H oyfxw k jf yeftyfygonf/
ckid af prif;
88 rsdK;qufausmif;om;rsm;rS xkwfa0onf/
pmzwf t&yf a 0u@ vlxb
k 0trSeyf w
hJ ifo?H &Spq
f ,f&h pS t
f oH 35
pmzwf t&yfa0u@
Me rSonf We?
We pGrf;tm;jzifh
wdk;wufaomvlYabmifqDodkY
ropöm
88 rsdK;qufausmif;om;rsm;rS xkwfa0onf/
pmzwf t&yf a 0u@ vlxb
k 0trSeyf w
hJ ifo?H &Spq
f ,f&h pS t
f oH 37
88 rsdK;qufausmif;om;rsm;rS xkwfa0onf/
aqG;aEG;cef; vlxb
k 0trSeyf w
hJ ifo?H &Spq
f ,f&h pS t
f oH 39
a'gif;opfeD
88 rsdK;qufausmif;om;rsm;rS xkwfa0onf/
40 vlxb
k 0trSeyf w
hJ ifo?H &Spq
f ,f&h pS t
f oH aqG;aEG;cef;
88 rsdK;qufausmif;om;rsm;rS xkwfa0onf/
aqG;aEG;cef; vlxb
k 0trSeyf w
hJ ifo?H &Spq
f ,f&h pS t
f oH 41
88 rsdK;qufausmif;om;rsm;rS xkwfa0onf/
42 vlxb
k 0trSeyf w
hJ ifo?H &Spq
f ,f&h pS t
f oH aqG;aEG;cef;
olwu Ykd trsK;d om;nDvmcHqw kd mudk pvkyw f ,f/ 1990 a&G;aumufyrJG mS a&G;cs,cf x H m;&wJh
udk,fpm;vS,fawGxJu olwdkYzdwfcsifwJh olwcsKdYudkyJ zdwfcJhw,f/ usefwmawGuawmh jynfolawG
ra&G;cs,x f m;wJh olwpYkd w d Mf uKd uvf al wGyJ jzpfw,f/ tJah wmh wavQmufv;kH olwpYkd w d Mf uKd uv f yk cf w
hJ ,f/
cke 1990 a&G;aumufyGJrSm ta&G;cHxm;&wJh udk,fpm;vS,fenf;enf;eJY tJhwkef;u typf&yftzGJYu
ud,k pf m;vS,ef nf;enf;u jynfoq Yl E´awGukd wifzYkd BuKd ;pm;cJah yr,fh tm;vH;k udk y,fcsNy;D wzufowf
ppftpdk;&oabmtwdkif; a&;qGJcJhwmyg/ aemuf tJh'DtajccHOya'udk twnfjyKzdkY&ufrwdkifcif wv
tvdu k srS tJ'h D Oya'udk pmtkyx f w k af 0cJw h myg/ aemufyq kd ;kd wmu tvum;ay;wm r[kwb f ;l aemf/
a&mif;wm/ wtkyf waxmif/ tJhtcsdefu ta&mif;pma&;wa,muf&JU waeY0ifaiGavmuf&Sdw,f/
wu,fu tpdk;&taeeJY jynfolawG axmufcHtwnfjyKay;&r,fh tajccHOya'rSm bmawGygw,f?
b,fv&kd w dS ,fqw kd mudk aoaocsmcsm vdu k Nf y;D &Si;f vif;yGaJ wG vkyaf y;&rSm/ tcku 0,fawmifzwfcikd ;f
vdkufao;w,f/ tJhawmh pa&;qGJpOfuvnf; jynfolYqE´ryg? a&;qGJNyD;awmhvnf; bmygrSef;rod&wJh
tajccHOya'udk b,fvdk vufcH&rSmvJ/ 92 &mcdkifEIef;ausmf axmufcHw,fqdkwm jzpfEkdifrvm; pOf;
pm;Munhv f Ydk &ygw,f/ b,forl S txJrmS bma&;xm;rSe;f rodwhJ pm&Gurf mS vufrw S x f ;kd ay;&avmuf
atmif rrdu k rf MJ uygbl;/ tJah wmh tpd;k &u vdrn f mwm&,f? twif;tMuyf Ncrd ;f ajcmufjy;D axmufccH idk ;f
wm&,f ESpfckyJ qdkwmudk xifxif&Sm;&Sm; awGY&rSmyg/ udkwwfy a& cifAsm;rsufESmrSm usaemfhudk
trsm;Bu;D jyefajymcsiaf ewJh t&dyt f a&mifawG awGaY e&w,f/ 'gayr,fh usaemfomG ;p&mav;&Sv d yYkd gAsm/
aemufwywfxyfawGYawmhrS xyfaqG;aEG;Muwmaygh/ tck usaemf trsm;BuD;ajymovdk jzpfoGm;&if
cGifhvTwfAsm/ usaemfwdkYu wu,fcHae&wJh olawGrdkY yGifhxGufvm&wmygAsm/ /
a'gif;opfeD
88 rsdK;qufausmif;om;rsm;rS xkwfa0onf/
vlxb
k 0trSeyf w
hJ ifo?H &Spq
f ,f&h pS t
f oH 43
88 rsdK;qufausmif;om;rsm;rS xkwfa0onf/
44 vlxb
k 0trSeyf w
hJ ifo?H &Spq
f ,f&h pS t
f oH
88 rsdK;qufausmif;om;rsm;rS xkwfa0onf/