Professional Documents
Culture Documents
rmav;
jrefrmhaqGrsKd;pyf a0g[m&rsm;
rmav;
pmayAdrmefxw
k f jynfov
Yl ufppJG mpOf
jrefrmhaqGrsKd;pyf a0g[m&
rmwdum
tcef; taMumif;&yf pmrsufEmS
ed'gef; 1
aus;Zl;pum; 2
1/ aqGrsKd;[lonf 3
rsKd;? trsKd;? taqGtrsKd;? trsKd;taqG? aqGrsKd;om;csif;?
E-book is created by shanyoma
ed'gef;
jrefrmwko Yd nf vlrsKd;wrsKd;taejzifh &yfwnfvmonft h cgupí wOD;ESiw hf OD; rnf
odkY aqGrsKd;awmfpyfonfukd owfrSwfac:a0:chJMurnfomjzpfonf/ okdYaomf xkdtac:t
a0:rsm;udk pmayjzifh rSww f rf;wifEidk o f nft h cgusrSom avhvmEkid cf iG hf &cJMh uayonf/
okjYd zpfí jrefrmhaqGrsKd;pyfa0g[m&rsm;udk avhvmonft h cg jrefrmpmaytajcpdu k f
&m yk*aH cwfuydk if OD;pm;ay; avhvm&ayonf/ yk*jH refrmausmufpmrsm;wGif ,aeYtxd
&SmrawGaY o;aom aqGrsKd;pyfa0g[m&tcsKdUrSm c,fr? cJt?dk ZeD;? a,mufr ponfwjYdk zpf
onf/ &SmrawGaY o;umrQESiyhf *k aH cwfjrefrmwkYd wDxiG o f ;Hk pGjJ cif;r&Sad o;[k qkEd idk rf nf r[kwf
ay/ yk*aH usmufpmrsm;onf aqGrsKd;pyfa0g[m&csnf; az:jya&;xk;d cJo h nf r[kw&f um;
aus;Zl;pum;
1954-ck? Oypm(u)wef;rS r[m0dZmÆ aemufq;Hk ESp(f 'kw, d ydik ;f )odw
Yk idk af tmif jref
E-book is created by shanyoma
rmav;
jrefrmpmXme
armfvNrdKifaumvdyf
armfvNrdKifNrdKU/
3 jrefrmhaqGrsKd;pyf a0g[m&rsm;
tcef;(1)
aqGrsKd;[lonf
wOD;ESifhwOD; aoG;om;awmfpyfonf[kajymvkdvQif trsKd;? trsKd;awmfonf[k
ajymwwfMuonf/ taqG[k ajymvQifru l m; t"dygÜ ,frjynfph aHk wmh/ cifrifuRrf;0ifaom
tqifrh Qom[k ,lqwwfMuonf/ aoG;om;awmfpyfonf[k rxifMu/ aqGrsKd;pyfa0g[m
&rsm;udk a&S;OD;wDxGifokH;pGJcJhMuaom yk*Hacwftcgurl trsKd;ESifhtaqGudk vufckyfvuf
0g;okH;xm;aMumif; þokdYawGYEkdifygonf/
1/ iaemiftmiomvnfa*gif/ ir’, d v
f nfa*gif/ itqk,v f nfa*gif/ olwpfxv l nfa*gif/
(474? ykH 364 u? 36-37)
rsKd;? trsKd;
rsKd;&kd;tEG,fpOf0ifol? aoG;om;awmfpyfol? om;csif;? aygufaz:? taqGt0g;
[lonfhteufaqmifonf/
rmav; 4
taqGtrsKd;
aqGrsKd;udyk if a0g[m& t-wvk;H a&SUupyfum rMwm0uf rMwmjynfjh zifh ac:qkd
tok;H jyKjcif;jzpfonf/ t"dygÜ ,frmS aqGrsKd;ESit
hf vm;wlyif jzpfonf/
trsKd;taqG
aqGrsKd;? taqGtrsKd;onf tNydKifpum;aygif;jzpfonft
h jyif tjcm;oHwal Mumif;
uGJ a0g[m&r&So
d nft h avsmuf ,if;udk a&SUaemuf ae&ma&TUNyD; trsKd;taqG[k ok;H jcif;
jzpfonf/
E-book is created by shanyoma
aqGrsKd;om;csif;
om;[lonf taoG;tom;? i,f&, G o
f ?l trdtzwku Yd arG;zGm;vmaomom;a,m
usfm;ponfhteufwkdY&onf/ om;ESifhcsif;[laom ypönf;pum;wGJvkdufonfhtcg aqGrsKd;
aygufaz:[lonfhoufa&muft"dyÜg,fudk aqmifonf/
þodv Yk Qif aqGrsKd;ESit hf eufwl om;csif;udk aygif;pyfí ok;H wwfonfomru om;
ESichf sif;udk cGx
J w k Nf yD; aqGrsKd;ESiwhf vk;H csif; tpOfvu dk pf yfum aqGrsKd;om;csif;[k ok;H wwf
Muao;onf/
taqGt0g;
yk*Hacwfuyif taqGtrsKd;ESifhrjcm;xyfwl taqGt0g;udkvnf; okH;cJhaMumif;
txufwiG f jyqkcd ahJ yNyD/ t0g;onf vlt Y 0g;? t0g;0wkrYd mS uJo
h Ykd taMumif;tjcif;[lonfh
teufudk aqmifonf/ þt0g;onfvnf; ta&mifa[m t0gESifhrdwfwla0g[m&jzpfí
,if;rS t"dygÜ ,fa&GU&Sm;vmjcif;ayvm;[k awG;xifro d nf/ taqGt0g;[kq&dk mwGif om;
csif;aygufaz:wnf;[laom taMumif;tjcif; (0g) aqGrsKd;om;csif;? aqGrsKd;[kyif t"d
yÜg,f&ayonf/ wenf;vnf; tykdpmvkH;jyKwfum qkd;&Gm;rS qkd;0g;? &Grf;jyif;rS 0rf;jyif;?
rk;d &GmrS rk;d 0gjzpfvmouJo
h Ykd aqGzmG ;rS aqG0g;jzpfvmjcif;rsm;vm;[kvnf; awG;qrdayonf/
aygufaz:? aqGrsKd;aygufaz:
aygufaz:onf wrd0rf;rS twlaygufonfh(0g)twlarG;zGm;onfhtaz:tzuf?
om;csif; aqGrsKd;[lonft h eufwu
Ydk kd aqmifonf/ yk*aH cwfu aygufaz:udk toHav;av;
jzifh aygufayg[k &Gwq
f adk eavovm;rod/ aygufayg[k a&;onfukd awG&Y onf/ az:[l
aomtoHajyudk ayg[laom tjrifhwufoHjzifh qkdjcif;jzpfonf/ w&kwftrsKd;om;wkdYudk
5 jrefrmhaqGrsKd;pyf a0g[m&rsm;
tcef;(2)
aqGcek pfquf rsKd;ckepfquf
trd
trd[laom a0g[m&onf jrefrmhaqGrsKd;pyfa0g[m&rsm;wGif ta&;ygvSaom
rmav; 8
trdukd yk*aH cwf tapmqk;H ausmufpm[k ynm&Sirf sm; trSwjf yKxm;aom ay:
awmfrb l &k m;ausmufpmü pwifawG&Y onf/ ,if;ausmufpmwGif tvSL&Siu f qkawmif;jyK
&mü-
]]trdtf tztfu ptfaom omrDEmS rtf tr’sKd0w f pfuav zle&f {}}
(aMumif;a& 13-14)
[kaz:jyxm;onf/ þwGif trdtf udk t towf tykx d nfí h ok;H jcif;rSm 0 oH
aygufapcsifonfudk ykdíaocsmatmif xnfhjcif;aomf¤if;? pmtm;jzifh tapmqkH;awGY&
onft h ok;H jzpfaomaMumifh aygif;ykH rwnfNidraf o;í xnfjh cif;aomf¤if; jzpfwef&mayonf/
aESmif;ausmufpmrsm;wGifrl-
'Dua&uwkd;w,fESifh? ,kd;',m;ajy/
onfr;dk onfavawGEiS ?hf aoyap arG;arxJw h ,f/
vGrf;aygifuGJYav;/
xkud AsmwGif tarav;udk arG;arESit hf vm;wl tok;H jyKxm;onf/ ,if;pum;ukd
tmar#dwt f jzpf wrsKd;wenf; tok;H jyKvmonft h cg tarav;? tr,fav; ponfjzifh
trdukd wonfph um;rsm;jzpfvmonf/ þenf;jzifh trdEiS phf yfaom tok;H rsm;onf rsuf
arSmufacwfow Ykd idk af tmif yGm;jyefv
Y mcJoh nf/
trdtzwkdY\a0g[m&teuf MuHqNyD;aemuf bkd;? ab;? bD? bif? om;? orD;?
ajr;? jrpf? wD? uRwfw\ Ydk teufukd qufvufMuHqaomf atmufygtwkid ;f awG&Y onf/
E-book is created by shanyoma
tz
tz[laom a0g[m&onf EIwcf rf;Xmefjzpf&ek ;f yGihf1 Asnf;]]y}}ukd avwif;oHjzifh
&Gwaf omf z jzpfvmonf/ z wGif t udk t"avh? tuav; ponfwrYdk mS uJo h Ykd "avho;Hk t
jzpf a&SUrSqufNyD; tz[k ajyjypfatmif ok;H cJMh uyk&H onf/
uav;oli,f vlrr,fwkdYonf pum;oifMu&mü EIwfcrf;Asnf;rsm;jzpfaom y?
z? A (b)? r? 0 wku Yd kd OD;pGm &Gwaf vh&o dS nf/ trdtz&ifciG üf aeNyD; EIwcf rf;csif;xdNyD; xGuf
vmaom toHwjYdk zifh ud, k rhf u
d ,dk zhf wku
Yd kd trSwjf yK&mrs r qkv
d Qif trd? z qkv d Qif tz udk
nTe;f onfph um;rsm; jzpfvm&onf/
tazESihf BuD; udk wGu J m BuD;jrwfonft h az? cspfciftm;ud;k jyKavmufonft h az
[laomoabmjzifh tazBuD;[kvnf; ok;H wwfMuonf/ zcifukd nTe;f aom xkd z rS yGm;vm
onfh z? zd? az? zk;d wko Yd nf aemifaomtcg zcifuo kd mru a,musfm;(vdizf )dk udk nTe;f onfh
pum;yg jzpfvm&ayonf/
1. Bilabial Plosive.
11 jrefrmhaqGrsKd;pyf a0g[m&rsm;
zk;d ? tzk;d
þwGif zk;d ? tzk;d (tbk;d )\teufukd wifjy&ef vkv d mygonf/ q&mBuD;OD;zk;d vwf
url ol\jrefrmpum;tzGiu fh srf; 'kw,d wGüJ ydyk g? Akv
d yf g[lonfrmS uJo h yYkd if yd?k zk?d zk;d wko Yd nf
acgif? tBuD;trSL;udk a[monf/ trdtzwkdYxufyif BuD;ao;í trd? tzwkdYtay:ü
BuD;rSL;oljzpfojzifh BuD;rm;? BuD;rSL;[k rlvteuf&o dS nf[k qko d nf/
pifppf aqGrsKd;pyfa0g[m&rsm;\rlvteufukd pOf;pm;&mwGif t&if;tjrpfupí
tquftpyfEiS phf Of;pm;&efvadk yonf/ txufaqGrsKd;ckepfqufwiG f yxrtqufjzpfaom
z? rdwu Ydk kd rlvu wpkw H &maomteufjzifh MuHqí uav;wku Yd ac:cJMh uonfr[kw/f u
av;oli,f vlrr,fwYdk obm0t& a&S;OD;a&S;zsm; &Gwq f v
dk maomEIwcf rf;Asnf;ESio hf &oH
rsm;aygif;pyf&mrS tac:ynwfrsm; jzpfay:vmjcif;om jzpfonf/
'kw, d tqufjzpfaom zk;d ? zGm;wkrYd mS rl z? rd NyD;vQif eD;eD;uyfuyf &Sad eao;onf/
xkdrSa&SUwufoGm;rSom tvSrf;a0;uGmoGm;jyefjcif;jzpfonf/ odkYjzpfí eD;eD;uyfuyf&Sdae
ao;aom zk;d ? zGm;rsm;? om;tcspf? ajr;tESp[ f k cH,w l wfMuaom zk;d ? zGm;rsm;udk rnfoYdk
aomteuft"dygÜ ,fjzifh MuHqíac:rnfenf;/ tzk;d xku d f tzd;k wefrsm;jzpfí cspfEpS v f t dk yf
oltjzpfEiS o hf m ac:qkMd uayonf/
þwGif yk*aH cwfo;Hk a0g[m&wkt Yd euf wefz;dk udk zk;d ? tzk;d uJo h yYkd if ]]iykwwfa&mif
&k,0f ,faom tzk0d f ik,f 100}} (617? ykH 186? 6)ponfjzifh ok;H cJo h nfu¤dk if;? zk;d ESizhf mG ;udk
txl;cspfcifEpS o f uftyfonft h "dygÜ ,fjzifh usm;? r trnfrsm;rSnahf c:&mwGif tpOftquf
tok;H jyKcJMh uonfu¤kd if; qifjcif&ef vkad yonf/
13 jrefrmhaqGrsKd;pyf a0g[m&rsm;
zk;d av;? bk;d av;um; tzk;d i,fEiS t hf vm;wlyif jzpfonf/ tzk;d tBuD;? ti,fukd
cGjJ cm;ac:jcif;yifjzpfonf/ xkaYd Mumifh yk*aH cwfwiG f tzk;d i,fuakd &m tzk;d BuD;udyk g awGMY u
&ayonf/
zkd;at(bkd;at)? zGm;at(bGm;at)[k zkd;? zGm;udk aemufrS at wGJokH;jcif;rSmrl
rat? zatwkrYd S atudk ,lo;Hk jcif;om jzpfygonf/ (taz? tarvnf;&I)
ab;? tab;
ab;? tab;[k qk&d mwGiv f nf; tjrpft&if;onf az;? taz;yifjzpfonf/
ab;onf txufaqGcek pfqufwiG f wwd,ajrmuf tqufjzpfonf/ tzk;d tzGm;
wkdY\zcifudk ac:aom a0g[m&jzpfonf/ zD(bD)? tzD(tbD)ESifhaz;(ab;)onf tokH;
ynwfom u f mG aomfvnf; teuftm;jzifh twlwyl ifjzpfonf/ rsufarSmuftajctaeESihf
pmygu aqGrsKd;quftvSr;f uGmoGm;NyD; ab;bDoaYkd &mufomG ;NyD[q k v
dk o
dk nf/ yk*aH usmuf
pmrsm;wGifrl-
1/ tzd,t f w
dk 0dk f (550? ykH 13? 9)
2/ qm&m tz0ftzd,f trdtmz (563? ykH 23? 8-9) ponfjzifh a&;onf/ yk*H
acwfo;Hk zd,o f nf az;ESit hf vm;wljzpfonf/ oHni§ ;f az; rSwzef oHjyif; ab; odaYk jymif;
&Gwv f mMujcif;jzpfonf/ tif;0acwfta&mufwiG -f
ewfrmCrl? xif;pjyifauG;? vlaY b; ewfb?
rk;d rSjA[®m? xD;0ef;umvsuf? (yg&rDawmfcef;ysKdU? 11)
urÇm&Snaf 0;? jA[®marG;om;? wkaYd b; wkb Yd ?
wkaYd qGrsKd;u? (i&Jcef;ysKdU? 2)
ponfjzifh oHjyif; buke;f rsm;jzifh ajymif;í ok;H aeMuayNyD/
yg&rDawmfcef;ysKdUwGif ]]vlaY b; ewfb}}[k &Sirf [moDv0Hoa&;pyfco hJ nfEiS phf yf
vsOf;ívnf; tcsKdUu vlb Y ;dk [k qkcd sifvsuf a&SUu auG;udv
k u
dk í
f ab;pyfonf[q k odk nf/
tcsKdUuvnf; b? bk;d ? ab; aqGrsKd;tpDtpOf ae&musatmif rok;H wwf? ewfudk vl\b
[kpyfvQif ewftxufu jA[®mudk vl\bk;d om pyf&rnf[k tjypfwifMuonf/
pifppf pmqk&d iS rf [moDv0Hoonf tz? tzk;d ? tab;[lí 0g'uGJ vk;H 0r&Sad om
aqGpOfo;Hk qufudk rnfonfeh nf;ESirhf Q rodEidk pf &mr&Sad y/ uAsmvuFmpyfqrdk jI zpfí tpDt
15 jrefrmhaqGrsKd;pyf a0g[m&rsm;
pOftwkid ;f jzpf&rnf[k qkEd ikd &f ef cufayonf/ ewf&aI xmifrh S tz taersKd;qk&d avmuf
atmifjzpfaomfvnf; vl\&Iaxmifrh MS unfyh gu jA[®monf vlaY b;avmuf tqifjh rifae
onf/ vlEiS yhf u dk mG vSr;f aeonf[
f al om oabmudk txl;jyKaz:jyvkad omaMumifh a&;pyfchJ
jcif; jzpf[efwal yonf/
xkaYd Mumifv h nf; ab; bD wko Yd nf tvSr;f uGmoGm;onfah qGqufukd az:jyvko
d nfh
oabmjzifh ok;H jcif;jzpf&ef&adS Mumif; wifjycJjh cif;jzpfayonf/
bD? tbD
txufaqGrsKd;ckepfqufwiG f pwkwa¬ jrmuftqufukd bD? tbD[ak c:onf/ t
bif
txufaqGrsKd;ckepfqufwGif yOörajrmufaqGrsKd;qufudk zif? bif[kac:onf/
xkad qGrsKd;qufwiG f abG;? tabG;? tbJ;? bif? tzD [ktac:uGrJ sm; &Sad eayNyD/ zcifa[m
z Asnf;oH&if;rS at;? tJ;? tif? atm? atmf[lonfho&oH&if;rsm; yGm;xGufvmojzifh
zk;d ? az;? zD? zif(bif)jzpfvmjcif; jzpfonf/
om;
atmufaqGcek pfqufwiG f om;ESio hf rD;onf yxrqufjzpfonf/ om;[laom t
a&;tom;ukd orD;uJo
h yYdk if yk*aH usmufpmrsm;ü trsm;tjym;awGEY idk o
f nf/ ta&;rSmvnf;
o[f? om [líomawG&Y wwfay&m [ owfxnfjh cif;rSm a&SUqD; rok;H ao;aomacwfjzpf
rmav; 16
[k a&;xk;d cJo h nfu¤kd if;? axmufxm;aomtm;jzifh om;ukd vdirf cGjJ cm;bJ i,f&, G o
f t
l jzpf
ESifhvnf; qufvufftokH;jyKaeao;aMumif; od&onf/ xkdYjyif atmufygom"ufwkdYukd
axmufí uke;f abmifacwfow Ydk idk af tmif om;ukd i,f&, G o
f &l ifaoG;? &ifaoG;i,fteuf
jzifh &Hzef&cH g ok;H wwfao;aMumif; odjrifomayonf/
1/ om;rGeEf pS af ,muf? jzpfajrmufwNHk yD;/1 (bl&'d wfvuFmBuD;? 51)
2/ usL;um&ifah c:? om;udk azsmfonf? em;awmfwnfNh idrahf v;? tdyaf ysmfaq;/
(&ckdifrif;orD;{csif;? 5)
3/ om; ESpaf ,mufr,f? Eke,fysKdrspf? acR;rcspfudk (a0óEÅ&mysKdU? 56)
odkYtm;jzifh umvMumjrifhvmonfhtavsmuf om;\rlvteufoabmudk apm
aMumrdoel nf;vmum ausmif;om;qkv d Qif a,musfm;uav;ESio hf mqkid af v[ef? ppfom;
qkdjyefuvnf; trsKd;orD;ppfonf ryg0ifav[ef xifrSwfvmMuonf/ ausmif;om;qkd
vQif vdizf ?kd ausmif;olrS vdirf ? ppfom;qkv d Qif vdizf ?dk ppforD;qkrd S vdirf [k owfrw S o
f ;Hk
pGv
J mMuonf/
orD;
orD;onf rdcif zcifEpS yf g;rS arG;zGm;vmaom &ifaoG;rde;f uav;ukd ac:onf/
yk*aH usmufpmrsm;wGif orD;[laoma0g[m&udk omrd? omrD? ord? orD? o®?D ord,?f o®[ D f
[lí trsKd;rsKd;a&;onf/ odaYk omfvnf; ajymyavmufaomjcm;em;rI r[kwaf y/ ausmuf
pmwcskyw f nf;üyif wcgw&H tDo&ESit hf o
d & oifo
h vkd ok;H aeonfo h abm? tjrifw h uf
oHjzifh &Gwaf pvkod nft h avsmuf [owfxnfah &;onfo h abmrQavmufom jzpfonf/
orD;udk yk*aH cwfu om[frd (odrYk [kw)f omrd [ka&;ykrH sKd;tawG&Y enf;aomfvnf;
1/ om*&ESio
hf rk'Z´ mwkYd armifErS ESpaf ,mufudk qkjd cif;jzpfonf/
17 jrefrmhaqGrsKd;pyf a0g[m&rsm;
ajr;
ajr;\teufukd qkad omf ajrmufEiS ahf jr§muf? jrifEh iS jhf r§i?hf jrKyfEiS jhf r§KyfrmS uJo
h yYkd if ajr;
rmav; 18
onf ajr§;ae &Suw f ,G af eonft h &mukd qkad yonf/ om;orD;u arG;zGm;vmolukd ajr;[k
ac:a0:ynwfcMhJ ujcif;rSmvnf; tcspfarwåm"mwfrsm; &Suw f ,G v f m&ol? aqGrsKd;tEG,f
tqufukd xyfr&H u S wf ,G v f m&oljzpfjcif;aMumifh ajr;[k ac:cJMh uyk&H ayonf/
ajr;udk vdifzdk? vdifr twdtus ajymqkdvkdonfhtcgwGifrl a,musfm; rdef;rwkdY
aemufuwGJum ajr;a,musfm;? ajr;rdef;r[k cGJjcm;ajymqkdwwfonf/ ajr;xD;? ajr;r[k
vnf; tcsKdUu qkMd uonf/
atmufyg yk*aH cwfta&;wku Yd kd Munfv h Qif ajr;udk r’,d [f k wnDwnf;a&;aMumif;
awG&Y onf/ r ukd v qGaJ om ta&;tom;onf ta&;yko H P²meftm;jzifh & &pfoYkd ajymif;
vmonft h avsmuf r’, d u f dk ajr;[k ajymif;a&;cJMh ujcif;jzpfonf/
E-book is created by shanyoma
jrpf
tzk0d Bf uD oifMuHrol{tf r[mwefv,fudk oifMur®ol twnf
r,foz’c&um ia&mufoifrnfaom r’, d rf p’ o
f nf pm&pf
{tf/ (606? ykH 162? 3-4)
ponfjzifh yk*aH usmufpmwGif a&;xk;d xm;onfukd awG&Y onf/ jrpf[k oD;oD;oefo Y efrY ok;H
bJ ajr;jrpfokH;vkdufjcif;rSm ajr;atmuftzkdY tjrpfwG,f&Sufvmol[k qkdvkd&dyf&Sdayonf/
atmufaqGckepfqufwGif wwd,qufjzpfonf/
om;u ajr§;&Suw f ,
G u
f yfvmaomaMumifh ajr;? ajr;uwzef aqGpOfrsKd;quft
jrpfw,
G &f u
S v
f mjyefonft h avsmuf jrpf[ak c:cJMh uyk&H ayonf/
tcef;(3)
rdcifESifhawmfpyfolrsm;
rdBuD;? rdaxG;
rdBuD;? rdaxG;wku Yd kd trdEiS ahf oG;om;awmfpyfyHk uGjJ ym;odomaptHah omiSm yk*aH cwf
uyif cGjJ cm;ac:cJMh uonf/ xkad 0g[m&ESpcf pk vk;H ukyd if ouú&mZf 604 ckEpS x f ;dk anmif&rf;
BuD;orD;ausmufpmü atmufygtwkid ;f tawmfrsm;rsm; ok;H pGx J m;onfudk awG&Y onf/
1/ rifrBd uDtx dk uf y’no f if£&H mau’mif 1yg/ (ykH 143u? 7)
2/ rdx, k t f t dk yf Hk 1 (ykH 144? 9)
E-book is created by shanyoma
BuD;awmf
BuD;awmfonf tar\tpfr rdBuD;udk ac:onf/ *syfqiftbd"mefwiG rf l tar\
onf/ þonfrmS oHni§ ;f ESpcf u k kd pyfí emrftjzpf &Gw&f aomaMumif?h a&SUoHa&m aemufoH
yg oHjyif;odYk ajymif;jcif;jzpfayonf/
yGe;f yGe;f wD;wD; xdro d nf[al om t"dygÜ ,fukd aqmifonf/ odjYk zpfí OD;&D;udk yGe;f yGe;f wD;wD;
BuD;xdrduRrf;0iftyfaom BuD;jrwfol[k aumuf,lEkdifayrnf/ þwGif tawmf(ta':)?
BuD;awmf(BuD;a':)[lí rSnahf c:cJyh EHk iS t hf eufomG ;csif; wlnaD eaomaMumifh a&S;u jrefrm
wkdY\pdwful;aumif;ykHudk rSef;qod&SdEkdifayonf/
*syfqifjrefrmt*Fvyd t f bd"mef(pm-157)wGirf l OD;&D;udk trdzufrS awmfpyfaom
OD;av;? trd\\tpfuBkd uD; odrYk [kwf tzbufrS ta':\cifyeG ;f [k jyonf/ xkaYd Mumifh
vnf; jrefrmpmaywGi-f
1/ rdrif;armifBuD;? OD;&D;ewf&iS f (rif;&Je&m{csif;? 17)
2/ arG;r,farmifBuD;? OD;&D;&ifaoG; (bv’mwd,ysKdU? 66)
E-book is created by shanyoma
paomtzGifhpum;uav;rsm;udk awGY&jcif;jzpfayonf/
xkjYd yif *syfqiftbd"mefüyif OD;BuD;udk OD;&D;ESit hf vm;wljzpfonf[k jyonf/ OD;
udk rao;ri,f? rodrfrzsif;? renf;ryg;? ydkíuJjrwf? wkd;wufyGm;rsm;a[mBuD;ESifhwGJpyf
NyD; OD;BuD;(BuD;jrwfo)l [k xyfqift h ok;H jyKvmMujcif;jzpfonf/ rsufarSmufacwfwiG f tqkd
&ykv d ,
G af om OD;BuD;udk ydrk u dk s,fjyefpY mG tok;H jyKvm&m OD;BuD;onf awmifov l ,form;rsm;
ukad c:onfyh &d,m,fpum;tjzpfoyYkd g a&muf&v dS monf/
OD;&D;ukd 0&D;[kvnf; ok;H ao;onf/ OD;&D;[k rMwmjynfh rMwmjynfjh zifh &Gwq f &dk &m
ykrd o
dk ufomap&ef a&SUoHukd rMwm0ufjzifh &Gw&f mrS t&D;[k a&S;OD;ajymif;[efwo l nf/ xkd
urS ]]tl}}ESi]hf ]t}}udk tjref&w G &f mrS jzpfvmaom ]]0}}odaYk jymif;NyD; 0&D;[kac:vmjcif;jzpf
ykH&onf/
þwGif ay:aygufvmaomjyóemrSm trd\tukdBuD;udk t&D;[kac: rac:[l
aomjyóemjzpfygonf/ OD;aqmif;\]]vma[h 'Gg;}}tpcsDaom vGr;f csif;wGi]f ]t&D;om
vk;H ? aMu;udik w f ek ;f u}}ponfjzifyh g&S&d m t&D;[lonf tazhErS ? tarharmifjzpfaom OD;av;
\ZeD;udk ac:jcif;jzpfí t&D;omvk;H onf rde;f rjzpfonf[¤k if;? tcsKdUuvnf; t&D;onf
tarhtpfuBkd uD;udv k nf; ac:Ekid íf t&D;omvk;H rSm a,musfm;jzpfonf[¤k if; aqG;aEG;cJb h ;l
Muayonf/
[Hom0wDO;D b&ifurl uAsmhyef;uk;H tajzpküH atmufygtwkid ;f &Si;f jybl;\/
t&D;omvk;H =OD;&D;omvk;H ? t&D;[lonf OD;&D;udv k nf; ac:\/ (yk*aH nmifO;D wküYd
,ckwidk af c:a0:vsuf&adS o;\/ odaYk omf tjcm;t&yfrsm;üum; tarhtpfr? tarhnrD wkYd
ukd t&D;[kac:Muay\/)
OD;&D;udk t&D;[kvnf; ac:aMumif;od&aomfvnf; tjcm;aumuf,cl sufw&yfrmS
rdBuD;? rdaxG;wkEYd iS ahf &maxG;oGm;ayonf/
25 jrefrmhaqGrsKd;pyf a0g[m&rsm;
tcef;(4)
zcifESifhawmfpyfolrsm;
bBuD;? baxG;
yk*aH cwfu zBuD;? zxk,[ f ak &;cJMh uonf/ om"utcsKdUrSm atmufygtwkid ;f jzpf
ygonf/
bBuD;
1/ twk0d uf Ref (z)Budum twk0d f z udk yd,\
f (590? ykH 174? 1-2)
2/ zBuD od,af omomiy’nif D 1/ (604? ykH 144? 25)
E-book is created by shanyoma
baxG;
1/ rifzxk,f &mZok 1 a,muf/ uuFol (573? ykH 90? 20-21)
2/ u’pmG rif;-H(ed)rfEu dI xf yf wfu&D &S umudP zwå&m
arSmufrifro d &Szxk,f tzk0d &f ap[k rdew f rf \
l (594? ykH 94 c? 17-19)
3/ zxk,o f , d af omom imzke[ f ,
d f 1 (604? ykH 144 u? 11)
þwGif zBuD? zxk,[ f al om pmvk;H aygif;udk worwfwnf; tok;H jyKxm;aMumif;
awG&Y onf/ ,if;wkw Yd iG f wGpJ yfyg0ifaeonfh z onf a,musfm;udk nTe;f aom z? zd? az? zk;d
[lonfhpum;rdom;pkwGif wcktygt0ifjzpfonf/
BuD;onf rao;ri,f? rodrfrzsif;? renf;ryg;? ydkvGefuJjrwf? wkd;wufyGm;rsm;
[lonft h "dygÜ ,fukd aqmifonf/ xk,rf mS rl jcK,f > a>c;? rk,f > arG;wku Yd o
hJ Ydk axG(;)odaYk jymif;
vJvmonf/ i,f&, G af o;i,f? ti,ftaESmif; paomt"dygÜ ,fw&Ydk onf/
odjYk zpfí zBuD;onf tzxufBuD;ol? jrwfo(l tz\tpfuBkd uD;)uk¤d if;? zxk,(f z
axG;)onf tzxufi,fol(tz\nD)udk¤if; qkdjcif;jzpfayonf/
&Gwq f o
dk nft h cg zBuD;? zaxG;udk oHjyif;odaYk jymif;í b*sD;? ba'G;[kqo dk nf/ xkYd
aMumifh ta&;ykHpHwGif bBuD;? baxG;[k ajymif;jcif;rSm bukef;BudKufaomaMumifhcsnf;
vkud af &;aejcif; r[kwaf y/ tajymhoaH jymif;onfah emufoYkd ta&;u vku d af ejcif;omjzpf
onf/
rdBuD;? rdaxG;wGif rdaxG;\tok;H onf trd\nDr[lonfrmS trdEiS rhf jcm;f cspftyf
ol(0g)tz\aemufZeD;jzpfvmouJo h Ykd zaxG;(baxG;)onfvnf; tz\nD[o l nfrS tz
ESirhf jcm; cspftyfo(l 0g)trd\aemufvif[o l nft
h eufoyYkd g tok;H a&GU&Sm;us,fjyefv Y may
onf/
ajymqk&d mwGirf l a&SUoHukd rMwm0ufoH y jzifh ayghaygh&w G af omaMumifh aemufoyH g
27 jrefrmhaqGrsKd;pyf a0g[m&rsm;
aESmif;acwfrsm;wGifvnf;
]]arG;r,farmifBuD;? OD;&D;&ifaoG;? ,Ofaus;vSwif?h bcifEh rS ? aqGprsKd;eD;? t&D;
rsuf&}I } (bv’mwd,ysKdU? 66)[lí¤if;?
]]rdvaS rmifBuD;? OD;&D;rsufyiG ?hf bcifEh rS ? tvSZmwd? t&D; aMu;jrif}}(Z,'doysKdU?
83)? [lí¤if;
OD;&D;ESithf &D;udk pmayxJwiG f cGjJ cm;jyqkcd rhJ rI sKd; &Sad yonf/
*syfqifjrefrmt*Fvyd pf mtbd"mef (pm 99) wGirf l t&D;ukd taz? ESr? tarharmif
jzpfaom OD;av;\ZeD;[k jyayonf/
xkjYd yif taz\tpfr tazhxuf tBuD;udk t&D;BuD;? tazhxuf ti,fErS ukd t
&D;av;? tazhESr ta&twGuf ESpfa,mufxufydkvmaom ESrtvwfudk t&D;vwf[lí
ac:wwfayonf/ a,me,fbufwiG v f nf; ,aeYwidk af tmif xko d abmrsKd;yif ac:a0:ok;H
pGaJ eaMumif; od&ayonf/
tazwl taruG?J zatwl ratuGJ
trsKd;om;wOD;\yxrtdraf xmifrf &S aom om;orD;ESiahf emuftrd af xmifr&S aom
rmav; 28
om;orD;wko
Yd nf wzcifw
f nf;u arG;zGm;í trdwOD;pDjzpfojzifh tzwl trdu(JG 0g)taz
wl taruGJ (0g) zatwl ratuGJ awmfpyfonf[k qkEd idk af yonf/
twdtus az:jyvkdygrl tazwl taruGJnDtukd? tazwl taruGJ armifESr?
tazwl taruGn J t
D r[k qk&d ayrnf/ (tarwl tazuGu J v
dk nf; &I)
E-book is created by shanyoma
29 jrefrmhaqGrsKd;pyf a0g[m&rsm;
tcef; (5)
wrdom;csif; armifErS &if;csmrsm;
rdom;pk
rdonf trd? rdcifukd nTe;f qkad om a0g[m&jzpfonf/ om;onf taoG;tom;?
i,f&, G of ?l trdtzwku Yd arG;zGm;vmaom om; a,musfm;ponft h eufwu Ydk dk aqmifonf/
rdom;pk[o l nfwiG rf l rdonf trdwOD;wnf;uko d m qkjd cif;r[kw?f rdzESpyf g;pvk;H ukyd if qkd
vk&d if;jzpfonf/ om;onfvnf; vdizf ?kd vdirf ra&G; &ifaoG;&ifom; orD;om;tm;vk;H ukd
qkad yonf/ odjYk zpfí rdom;pk[o l nf trdtzESpyf g;ESiw hf uG ,if;wkrYd S arG;zGm;vmaomorD;
om;tpkta0;udk aygif;&k;H az:jyonfh a0g[m&jzpfonf/
vifr,m; om;pkH
yk*Hacwfu vifESifhr,m;ESpfyg;tpkHqkdvQif rsmESifhvifpkH [kokH;wwfí Muifzuf
ZeD;armifEo HS mru om;orD;rsm;yg yg0ifvmonft h cg vifr,d mopkr(f vifr,m;om;pk)H
[k ok;H wwfayonf/
þwGif om;ukd vdizf odk ufouf tok;H jyKjcif;r[kwyf J i,f&,G o
f l &ifaoG;rsm;[k
aygif;jcKHajymvkod nfo
h abmjzifh ok;H xm;jcif;jzpfonf/ vif r,m;om;pko H nf rdom;pk[l
aomtok;H ESirhf jcm;xyfwl qkEd idk af yonf/
nD? nDr
nDonf wrdom;csif;xJrS a,musfm;csif; awmfpyfyu Hk dk jyaom a0g[m&jzpfonf/
nDudk yk*aH cwfu wGiw f iG Bf uD; ok;H cJo
h nf/
pmvk;H aygif; owfyt Hk aejzifu h m; id? iD [lí¤if;? nd? nD[í l ¤if;? iESin
hf ESprf sKd;
pvk;H tok;H jyKonfudk awG&Y onf/ &mZukrm&fausmufpmESiahf cwfNydKifa&;xk;d onf[k cefY
rSe;f &aom avmuxdyyf efrifpmwGif nDtok;H udk þodaYk wG&Y onf/
1/ nDum£rf&, dS f rifr{l tf (r[mZeuZmwf? ykH 41)
2/ tpfu0dk u f mtrMoif nD,u f mMoif{tf (r[mZeuZmwf? ykH 44)
3/ e*g&GmrS &SmvSaom tpfudk0ftpfnD,fzlvSvSa,stf (bl&d'wfZmwf? twef;
11-c)
rmav; 30
ESr
ESr[lonf rdzESpyf g;rS aygufzmG ;vmaom om;csif;rsm;teuf a,musfm;uav;
1. Voiced Velar Nasal 2. Voiced Palatal Nasal
31 jrefrmhaqGrsKd;pyf a0g[m&rsm;
ESpH onfww Ydk iG f tok;H jyKaom ]]ESp}f }yk'o f ufaomfvnf; jzpfEidk í f ESrEd aS jrm(ESrJ ?d ESaJ jym)rS
ESEiS thf vm;wlaomfvnf; jzpfEidk o f nf/ okjYd zpfí ESronf tESpu f dk aqmifaeonfEh pS o f uf
wG,fwmtyffaomtr [laomteufudk aqmifEkdifouJhodkY ap;ESJwG,fuyftyfaom(0g)pGJ
Nidw, G w f mtyfaomtr [lonft h eufuv kd nf; aqmifEidk af yonf/
xkdodkYaom teufudk aqmifonfhESrudk rlvu a,musfm;uav;rsm;u rdrdwkdY
atmufi,f&, G af om wrdaygufred ;f uav;rsm;udk ac:a0:tok;H jyKcJo h nf/ aemifwiG f rdrd
ESr&if;csmuJo h Ykd cspfcifEpS o
f uftyfou l v dk nf; ESr[k wifpm;ok;H aMumif; awGv Y m&onf/
anmif&rf;acwfwiG u f m; ESrudk uk, d xhf uftBuD;tr(tpfr)ESit hf vm;wl tok;H
jyKonfudk awG&Y jyefo f nf/ ud, k ahf tmufti,fjzpfou l kd (t)axG; [laompum;ESiw hf zJG uf
E-book is created by shanyoma
vsuff ESraxG;[k ok;H wwfonf/ þonfukd ouú&mZf 1010 cefaY vmuf ay:aygufxeG ;f
um;cJah om ykcef;BuD;NrdKUoQifurk m&uóyqkd "r®&moDysKdUwGi-f
oaE¨pzJG uf? w0rf;xGujf zif?h ud, k x hf ufBuD;vpf? ESrjzpfvnf;? cg;qpfcsDy;dk ? ,k,
ysKd;vsuf? jrwfE;dk txl;? arG;aybl;\? rOD;ud, k af &S;? ESraxG;ESi?hf jrwfav;Muifcspf? orD;
jzpfvnf;? wESpzf ;dk [ef? 0,faomuRefo?Ykd aumif;rGev f pS mG ? arG;bl;&m\/
[kpyfqcdk o hJ nf/ þodv Yk Qif a0g[m&wk\ Yd teufEiS t hf ok;H wko Yd nf wcsdex f ufwcsdef a&GU&Sm;
ajymif;vJwwfayonf/
abmxm;cJhMuonf/
yk*aH cwf armiftok;H wku Yd kd qifjcifaomf wrdom;csif; rde;f uav;u rdrw d aYdk tmuf
a,musfm;uav;udk ac:onft h aejzifo h m a&S;OD;pGm pwifawG&Y &dS onf/
1/ o®[ d t
f t d jf y sif 1/ tdto f mG 1/ armifimztdif 1/ (527? ykH 4? 10-11)
2/ omrdtt0dk u f /l iDrtdt0k rf t,
k /f armifim z’pf /f (522? ykH 10 c? 10-11)
3/ omrdtrd ?Hk armifimzkeaf &mufiiD mzkeq f uf/ (567? ykH 28 u? 7)
paomtaxmuftxm;rsm;pGmwkrYd mS txift&Sm;jzpfonf/ ouú&mZf 589 ckEpS x f ;dk rif;
teEÅol(av;rsufESmbk&m;)ausmufpmwGif armifESifhESrudk aygif;pnf;NyD; ]]armifESrf}}?
]]armifESH}}[laom oufa&mufpum;1ukd tokH;jyKvkdufonfhtcgwGifum; armifESHonf
E-book is created by shanyoma
3/ twkd t0f uRmeftpfr iDr 2 a,mufaom pd,zf t0dk f uRmef av zkeo f nf rd,rf wpfou dk 0f ,f
vQif pd,cf s’ mif[k &um (589? ykH 77? 2-3)
4/ zda,mifomimi,fEiS o hf yH w k o f nf tpfr iDrcyifumMw sm ,SKH Muaom [kwmå /
(590? ykH 174? 17-18)
xkjYd yif tpfu?kd tpfrudk twfu?kd twfr[ka&;onfuv dk nf; awG&Y ao;\/
1/ arsifcif? arsifwadk !J,if t D wfu0kd if &D , k taf w’mify&k mS y’K&um (597? ykH 88? 2-4)
2/ zDa,mifomimi,fEiS o f ifyw k o f nf twfr iDrcyifum Mw sm,SKcH {
(590? ykH 174? 15-16)
þwGif twfEiS t hf pfukd vufcyk v f uf0g; tok;H jyKxm;aMumif; awGv Y m&onf/ pif
ukd-
7
...uk0d rf , d mom ESpaf ,muftmaygif 4 a,muf yk[mvSL&k, taf u’mufpm&d,{f tf/
[krw S w
f rf;wifco hJ nf/ xkjYd yif ouú&mZf 593 ckEpS u f rif;trwfwOD;u bk&m;ukd vSLwef;
&mwGif rdru d , kd uf kd vSLMuaomolrsm;tm;
riftrwsm yk&mS uk0d v f LS aom rdru d 0dk v
f LS ygaomolum/ iy’npf Hk 1/ omir’if 1/
ponfjzifh az:jycJo h nf/
odjYk zpfí tpfEiS u hf 0dk uf kd aygif;zGv
YJ u
dk o f nft h cg ]]jynfjh ynf0h 0(tm;jyKavmufonf)h
ol}}[laomteufukd aqmifonfo h ufa&mufpum;aygif; tpfu0dk jf zpfvmonf/ tpfrrSm
rl jynfhjynfh00(tm;jyKavmufonfhf)trsKd;orD;[laom t"dyÜg,fudk aqmifonf[k MuHu
E-book is created by shanyoma
oifhtHhxif\/
tpfu?dk tpfrtjyif {pfn?D tpfn[ D v k nf; awG&Y ao;\/ rsm;rsm;pm;pm; awGY
&jcif;um; r[kwaf y/ ]]jynfjh ynf0h 0 wrQwnf; wG,w f mtyfo}l }[k qkEd idk rf nf{h tfn?D tpf
nDonf wGiw f iG uf s,fus,f trSwjf yKcH&onfah 0g[m&[k qkEd idk &f ef cufacsonf/
tpfu?dk tpfrwku Yd kd toHusKd;aygufot H puwnfum tm;pku d &f w
G &f onf/ tuk?d
trwkdYudkum; avtm;odyfrpkduf&bJ rMwm0ufrMwmjynfhjzifh &Gwf&aomaMumifh tpfukd?
tpfrrS tuk?d trodYk (oHtayghtav;oauFwjzifjh y&aomf _^? _^) ajymif;í&Gwv f m
Mu&m? ta&;wGiv f nf; tuk?d tr-[k tawmfrsm;rsm;u powf(pf)rygbJ pmvk;H aygif;
Muonft h ajcodyYk if a&mufaeayNyD/
0rf;uGJ
aqGrsKd;awmfpyfyu Hk kd az:jy&mwGif wtlxq YHk if; armifErS &if;rsm;jzpfygu armif
ESrt&if;[kac:í wrd0rf;ayguf? wzom;csif;r[kwMf ubJ wyg;aomtrd0rf; wyg;aom
wzom;rS arG;zGm;vmonft h cg 0rf;uG[J k ajymqkwd wfMuonf/ armifErS &if;rS arG;zGm;ol
rsm;jzpfvQif w0rf;omuGaJ o;aomaMumifh w0rf;uG?J w0rf;uGrJ S arG;zGm;vmMuonft h cg
aemufxyf w0rf;uGo J mG ;jyefaomaMumifh ESp0f rf;uGpJ onfjzifh ac:a0:ok;H pGw J wfMuonf/
tcsKdUt&yfa'owGif wEkjYd cm;? ESpEf jYdk cm;[kyif ok;H wwfayonf/
þtoH;k onf txufvu l atmuf wl? wlr? ajr;? jrpfponfwu Ykd jkd zpfap? atmuf
vlu txuf OD;&D;? baxG;? rdBuD;? rdaxG;? tzk;d ? tzGm;ponfwu Ydk jdk zpfap tpket f qef
&nfnTef;ajymqkdEkdifayonf/
37 jrefrmhaqGrsKd;pyf a0g[m&rsm;
tcef;(6)
vufxyfxrd ;f jrm;í awmfpyforl sm;
crD;(crnf;) cruf
vufxyfxrd ;f jrm;í awmfpyfvmaom jrefrmhaqGrsKd;pyfa0g[m&rsm;teuf ]]crD;
(crnf;)ESichf ruf}}onf pum;aygif;wckjzpfonf/ crD;(crnf;)ESichf rufudk pkaygif;zGpYJ nf;
xm;onfo h abm&So d nf/ odaYk omf crD;(crnf;)ESichf rufukd wuGw J jym;pD Munfv h Qif t"dygÜ ,f
rwlay/ crD;(crnf;)ESifhcrufa0g[m&ESpfckaygif;vkdufrS vifr,m;ESpfa,muf\trdtz
tcsif;csif; awmfpyfonfafh qGrsKd;pyf taetxm;ukd az:jyxm;onfph um;aygif;jzpfvm
c,fr
]]c,fr}}onf r,m;\nDrukd¤if;? nD\r,m;udk¤if; ac:ayonf/ yk*Hacwfu
pwiftok;H jyKcJah om aqGrsKd;pyfa0g[m&rsm;wGif c,frudk &SmrawGaY o;yJ &Sad yonf/
yk*Hom;wkdYonf aqGrsKd;pyfa0g[m&rsm;ukd tHhMocsD;usL;bG,fjzpfavmufatmif
axmifhpkHpkH wDxGifzefwD;cJhay&m ausmufpmrsm;wGif &SmazGrawGYao;aom a0g[m&jzpf&kH
rQjzifh yk*aH cwfu c,fr[laom a0g[m&tok;H ray:cJ[ h k qk&d ef cufcaJ yonf/
tif;0acwfwGifum; yg&rDawmfcef;ysKdUü
armifErS &if;? om;csif;nDu?dk cJtcdk ,fr? tpfrawmfquf...
ponfjzifh c,frukd tok;H jyKaeMuayNyD/ zG&YJ u S qf ufpyfonfo h abmudk aqmifaom cuf?
E-book is created by shanyoma
cJtkd
]]cJt}dk }ukd wuúov dk f jrefrmtbd"meftydik ;f 2 (c-tu©&m)wGif 1/ wOD;aomrde;f
r\tr\vif? 2/ vif\tpfudk[k teufay;xm;onf/ cJtkdonfvnf; c,fruJhodkYyif
yk*Hausmufpmrsm;ü &SmrawGYao;aom a0g[m&jzpfonf/ tif;0acwfodkY ta&mufwGif
um; cJtadk &m c,frudyk g ysKdUuAsm vuFmrsm;wGif tok;H jyKaz:jyaeayNyD/
r&D;ESifhrwfuJhodkYyif cJtkdESifhc,fronfvnf; tjyeftvSef aqGrsKd;pyfykH oabm
csif;wlayonf/ nD\r,m;onf c,frjzpfí nDrh ,m;bufu jyefMunfv h Qif vif\tpfudk
ukd cJtadk wmfayonf/ xko d ydYk if r,m;\nDrudk c,frawmfonfjzpf&m? r,m;\nDruvnf;
rdrtd r\vifukd cJtjdk yefawmfayonf/ a&S;jrefrmBuD;wko Yd nf þodpYk w
d u f ;l aumif;aumif;
jzifh aqGrsKd;pyfa0g[m&rsm;udk wDxiG cf MhJ uyk&H ayonf/
cJtkd\&if;jrpfrSmrl ]]cJukd}}jzpf[efwlonf/ cJudk onf toHjzpf&mwlonfhAsnf;
ESpv f ;Hk wGo
J ;Hk xm;jcif;jzpfonf/ þwGif a&SUoHukd avwif;oHjzifh &Gw&f &m? aemuftoHjzpf
aom ]]uk}d }ukd &Gw&f mü tm;pku d af e&onf/ xkaYd Mumifh t&Gw&f ajyjypfap&ef aemufow H iG f
]]u}}Asnf;rxnfah wmhbJ o&oufouf ]]tk}d }udk ajymif;&Gw&f mrS cJtjdk zpfvm[ef&adS yonf?
cJEiS chf ,fonff c Asnf;oH&if;twlwjl zpfNyD;? tJEiS t hf ,f[al om o&oH&if;om uGjJ ym;jcm;
em;ayonf/ xkaYd Mumifh cJurkd S ajymif;vmaom cJtu dk kd tpfu&kd if;uJo
h Ykd cifrifw,G wf mtyf
ol[k zGiq hf Edk idk af yonf/
41 jrefrmhaqGrsKd;pyf a0g[m&rsm;
a>c;r
a>c;ronf om;jzpfo\ l ZeD;ukd ac:aom a0g[m&jzpfonf/ a>c;rudk yk*aH cwf
uwnf;u tok;H jyKaeNyDjzpfaomfvnf; yk*aH usmufpmrsm;wGif tawG&Y tvGeef nf;onf/
xko
d rYkd awG&Y jcif;rSm taMumif;t&mtm;jzifh a>c;rESiphf yfí az:jy&eftwGuf rqku
d v
f aS om
aMumifv h nf; jzpfEikd yf gonf/
43 jrefrmhaqGrsKd;pyf a0g[m&rsm;
wl? wlr
wl? wlrwku Yd m; rdr\ d tuk?d tr? nD? nDrwkrYd S arG;zGm;vmaom om;? orD;udak c:
onfha0g[m&jzpfonf/ xkdrSaomf a,musfm;ESifhrdef;rwkdY tdrfaxmifjyKvkdufjcif;jzifh vif
(odrYk [kw)f r,m;zufu pyfvmaom nDtudak rmifErS wk\ Yd om;? orD;wkuYd v
kd nf; wl? wlr
[kyifac:Ekdifonf/
wlEiS whf rl wGif wl\teufukd OD;pGmxkwaf z:vkad yonf/ wln?D wlrQ? xyfw?l wl
&Snpf onfwrYdk mS uJo h yYdk if wlonf? rQonf? nDonf? wqifw h ef; wwef;wnf;jzpfonf[, k l
Ekdifonf/
okdYjzpfí rdrd\&ifaoG;&ifESpfESifhrjcm;xyfwl wajy;nDcspftyfaomoludk wl[k
orkwjf cif;jzpfonf/ xkw d iG w f zef usm;ESirhf cGjJ cm;vkad omaMumifh tf r\tnTe;f jzpfaom
]]r}}wGuJ m wlr[k cGo J ;Hk jcif;jzpfonf/
yk*aH usmufpmrsm;wGif yg&Scd suftcsKdUudk jyqk&d ygrl atmufygtwkid ;f jzpfygonf/
1/ o©iif mwkww f rk 0w¬Krd,m (567? ykH 182 u? 23)
2/ wlimOavsmifa&mifaom (576? ykH 75 u? 3)
3/ wkrH 1 r’, d f 1/ (586? ykH 190 u? 11)
þwGif wkr? wlr? wkrH [laomta&;ok;H rsKd;udk awGv Y m&onf/ tkEiS thf u
l m; toH
tenf;i,f jcm;em;&krH Qom&S\ d / wkrH [k wvk;H wav awG&Y jcif;um; aemufü&Sad eonfEh mS
45 jrefrmhaqGrsKd;pyf a0g[m&rsm;
oHjzifh &Gw&f aom oHjyif; Asnf; r \vTr;f rk;d rIaMumifh wkrH [k toHxu
G rf &d mrS vku
d af &;
jcif;jzpfykH&ayonf/
r,m;
yk*aH cwf r,m;a&;xk;H toD;oD;udk avhvmvQif atmufygtwkid ;f awGEY idk o f nf/
1/ rd,m (ay:awmfrb l &k m;ausmufpm? ykH 303? 15)
2/ rsm (443? yHk 110? 17)
3/ r,m (744? ykH 364 u? 7)
4/ rd,[f (527? ykH 4? 8)
&dyf&Sdonf/
r,m;nDtpfudk
r,m;? nDEiS t hf pfu[ kd al om a0g[m&ok;H &yfukd aygif;pyfxm;jcif;jzpfonf/ r,m;
jzpfol rdef;rom;csif; nDtpfrawmfaomaMumifh rnfokdYrQ aoG;rawmfpyfaomvifa,m
usfm;ESpOf ;D wko
Yd nf r,m;ESiphf yfNyD; nDtpfukd awmfvmMu[ef az:jytok;H jyKonfah 0g[m&
jzpfonf/
r,m;nDtpfu[ kd al omtok;H ukd uke;f abmifacwfoYkd a&mufonftxd rawG&Y bJ
&Sdonf/ tavmif;rif;w&m;BuD;\r,m;nDtpfukdawmfrsm;udk ta&;awmfykHusrf;wGif
r,m;ygorD;? r,m;ygom;
aemuftrd af xmifjyK&mwGif r,m;vkyo
f ül yxrtdraf xmifu ygvmonfo
h rD;ESihf
om;udk ac:onf/
r&D;
r&D;[lonf tpfu\ dk ZeD;udk nDvyk o f ul ¤if;? vifu rdrrd ,m;\trud¤k if;? awmf
pyfaom aqGrsKd;pyfa0g[m&jzpfonf/ þa0g[m&tokH;udk yk*Hacwfuyif pwifawGY&
onf/
rkw*f b l &k m;ausmufpmwGif zDa,mifi,fo h m; ii,f(taemf&xm)u rdrb d BuD;u
tqufqufay;cJah om v,f? uRefwu dYk dk rdrw d &m;0ifyidk q
f idk v
f adk Mumif; todtrSwjf yK t
rdefYawmfvkdcsifygonf[k em;awmif;rsm;rif;BuD;tm; avQmufxm;onf/ þtrIppfaq;
&ef trdeaYf wmftwkid ;f oifzrHk ok;H a,mufu ppfar;&m xGucf sufrsm;ü ]]oifzad ,mif rd&D
qk0d \f }} ]]igrd&d imwl}} ]]imwlu0dk f imrd&yD , d of umimMum\}} ]]zda,mif rd&[ D ,
d \f }}ponf
jzifh rd&?D rd&[d al om tok;H udk awGv Y m&onf/ tpfu\ dk ZeD;udk nDvyk o f ul aqGrsKd;awmfpyf
ykH rd&;D (r&D;)[k ok;H aMumif; odvm&onf/
r&D;onf rlv rd&t D a&;rS rd&(D ;)? r&D;[k ajymif;vmjcif;jzpfonf/ rd&w d iG f rdonf
ar? r,f? rwku Yd ohJ Ykd tr(0g)trsKd;orD;udk nTe;f aoma0g[m&jzpfonf/
rmav; 48
rwf
yk*HacwfwGif tokH;&Sm;onfhaqGrsKd;pyfa0g[m&rsm;teuf rwfvnf; wcktyg
t0ifjzpfonf/ odaYk omf ausmufpmyg taMumif;t&mESit hf vsOf;oifh tuGurf qku d í
f t
okH;rawGYjcif;[k ,lEkdifygonf/
rwfurkd l ouú&mZf 604 ckEpS x f ;dk anmif&rf;BuD;orD; 1(tdr&f mausmif;)ausmuf
pmawmifbuftcsyfwiG f ]]rd,m tkt d af ESmif 1/ rwfim0H 1/}}[k awG&Y onf/
rwf\teufrmS ajzmifrh wf? wnfrh wf? rm;rwf? rwfrwfaxmifponfwrYdk mS uJo h Ykd
rwdr;f rapmif;? r,dr;f r,kid ?f ckid cf idk af jzmifah jzmif[ h k ,l&onf/ vif\nD? nDr\vifudk rwf
[kac:cJjh cif;rSm r,dr;f r,dik f ckid cf idk af jzmifah jzmifh apmifx
h ed ;f wwfonfo h [l k qkv
d &dk if;jzpfonfh
tavsmuf txl;avsmfuefonf[k xifrad yonf/
rdef;r
yk*aH cwfu t f wGiu f s,fq;Hk tok;H jyKcJo
h nfah qGrsKd;pyfa0g[m&rsm;wGif rde;f rvnf;
wcktygt0ifjzpfonf/ okaYd omf xkt d cgu ,cko;Hk aeMuaom rde;f rpmvk;H aygif;jzif¤h if;?
,ckem;vnfaeMuaom ZeD;? r,m;[lonft h "dygÜ ,fjzif¤h if; tok;H jyKcJo
h nfukd rawG&Y ay/
usm;ESirhf vdicf jJG cm;ac:a0:onft h aejzifo h m worwfwnf; tok;H jyKcJah yonf/
yk*aH cwfo;Hk rde;f rpmvk;H aygif;ukd qifjcifMunfv h Qif atmufygtwkid ;f awGEY idk af y
onf/
1/ (imtf)ausmef a,muf,mausmef rdr wpf*gav zke&f (pd) {
(ay:awmfr?l ykH 303? 15-16)
2/ ol<u,f rd,rf Bud (559? ykH 17? 18)
49 jrefrmhaqGrsKd;pyf a0g[m&rsm;
arsmufom;
]]arsmufom;}}[lonf r,m;ESiv hf if tjyeftvSef ac:a0:tok;H jyKaoma0g[m
&jzpfonf[k tpOftquf trSwjf yKcJMh uonf/
arsmufom;[k ac:wGiv f mykEH iS yhf wfoufírl a&Teef;ok;H a0g[m&tbd"mefacgif;
pOftrSwf 387 wGif 0efaxmufrif;OD;armifarmifwifu-
]]ouú&mZff 911 ckESpfwGif a&Teef;wufawmfrlaom qifjzL&Sifrif;w&m;BuD;\
om;awmfudk¤if;? orD;awmfukd¤if; vufxyfay;NyD;aemuf a&Teef;awmf\ajrmufzufwGif
0if;tdraf qmufvyk af e&mcsxm;awmfro l nf/ onfukd &nfí om;awmf? acR;rawmf? orD;
awmf? orufawmfrsm;udk ajrmufom;awmfcsnf; wGijf cif;jzpfonf}}
[k zGifhqkdxm;onf/ OD;armifarmifwif\tvkdtwkdif; qkdygrl arsmufom;[laomta&;
onf rrSeyf J ajrmufo
f m;[k a&;rSreS o
f nfjh yif qifjzL&Sib f &k ifah emifausmfxifaemf&xm vuf
xufusrS xkad 0g[m&pwifay:ayguftok;H jyKonf[k ,l&ayrnf/
rmav; 50
tyifEh iS ahf ygif;aom arsmufom; a0g[m&udk zGiq hf &dk mwGif t,ltqrsm;uGjJ ym;
vsuf&Sdonf/ a&S;OD;pGm q&mBuD;OD;zkd;vwf\,lqcsuftcsKyfukd wifjyvdkygonf/ OD;zkd;
vwfu arsmuf[o l nf arsmufE?JS arsmufEyJS if[o l nfrmS uJo h Ykd wG,u f yf? uyfNid[al om t
eufuadk qmifonf/ r&k? ucsif? wdAufbmomvm wG,u f yfa[m-rsuf? azsm? azsm*fo?f
tfaAsm&fwEYdk iS v hf nf; yk'cf sif;ajymif;Ekid o f nf/ arQmhy'k Ef iS v hf nf; rdww f jl zpfonf/ odjYk zpfí
arsmufom;[lonf rdrEd iS t hf NrJwap yl;wGaJ exkid af ygif;oif;v f mol[k qkad yonf/
jrefpm*kPfNrdKifoefYurl rd,fr+a,mufom;+om;[lonfukd tjref&Gwf&mrSf rd,f
arsmuf,m;om; jzpfrnf/ xkdwGif a&SUpum;vkH; rd,fESifhaemufqkH;pum;vkH;,m;udk jzKwff
vkud af omf arsmufom;[k jzpfvmonf[q k u kd m a&SUpum; aemufpum;jyKwfonfo h m"u
rsm;ukd wifjyonf/ armifErS om;orD;(arsmufom;)wku Yd kd vufqufay;aeusjzpfí armif
ESr om;orD; [laomteufrS vif? r,m;[laom teufoYkd wqifah jymif;oGm;onf[q k dk
onf/ &ckid b f ufüvnf; ,cktxd armifErS om;orD;wkYd wOD;ESiw hf OD; arsmufom;awmfpyf
aMumif; ajymqkad eMuonf ponfjzifh &ckid o f ;Hk rsm;ukyd g tus,fw0ifh &Si;f jyxm;ayonf/
pifppf arsmufom;[lonf r+a,muf+om;yifjzpf\/f r onf vlBuD;olr? ukov dk f
r? vrf;r? xl;rjcm;em; ponfwrYdk mS uJo h kYd BuD;? rm;? BuD;rm;[lonht f eufudk aqmifonf/
a,mufrmS rl a,mufom;? a,mufcr? a,mufz? a,mufrwkw Yd iG f tok;H jyKaoma,mufEiS hf
teufwl[k ,lvkdygonf/ xkda,mufonf &ufazmufa,mufonf? csnfa,mufonf?
a,mufv;Hk ? qmygvnfrmS a,muf ponfwrfYdk mS uJo h Ydk &pf? ywf? &pfywfa[mjzpfonf/
odjYk zpfí r+a,muf=arsmufEiS t hf aoG;tom;[lonfrmS i,f&, G of l xku
d rS vl?
ol? om;(a,musfm;)[lonft h eufwo Ydk Ykd ajymif;vJtok;H jyKvmonfo h m;wkdY aygif;pyfvu dk f
&mrS jzpfxGef;vmaomarsmufom;onf (oHa,mZOfarwåmBudK;)BuD;BuD;rm;rm; &pfywf
aESmifzxYJG m;ol? vif? r,m; [lonft h eufukd aqmifonf/
51 jrefrmhaqGrsKd;pyf a0g[m&rsm;
a,musfm;
a,mu©r
a,mu©ronf a,mufEiS chf r aygif;pyfac:a0:xm;onfah 0g[m&jzpfí r,m; okYd
r[kwf vif\trdtzukd qkad yonf/
xkda0g[m&ukd yk*Hacwfuyif pwiftokH;jyKcJh&m om"utcsKdUrSm atmufygt
wkdif;jzpfygonf/
rmav; 54
a,mufz
a,mufzonf r,m;\armif(odrYk [kw)f ESr\a,musfm;udk ac:jcif;jzpfonf/
yk*üH awG&Y aom rif;teEÅo(l av;rsufEmS bk&m;)ausmufpm? tv,fausmif;wkid f
i,f? ta&SUESifhtaemufrsufESm(589? ykH 79 u c)wGif rif;teEÅolvSLaomuRefrsm;udk
55 jrefrmhaqGrsKd;pyf a0g[m&rsm;
az:jy&mü uRefiarG\ Y taMumif; yg\/ uRefiarG&Y vkrd t I wGuf rif;teEÅou l wzuf? irm
oifhom;ESifha,mufz rEÅvfbd&pfwkdYuwzuf w&m;jzpfMuykHudk xkdausmufpmwGif az:jy
xm;&m a,mufz[laom pum;ukd ig;Budrw f idk w
f idk f tok;H jyKxm;onf/ xkrd t S yjzpfaom
a,mufztokH;rsm;vnf; &Sdayonf/
a,mufzonf a,mufEiS zhf udk aygif;pyfxm;jcif;jzpfonf/ a,mufonf &pf? ywf?
&pfywf[al omteuf&onf/ z rSmrl a,musfm;udk nTe;f qkad om z? zd? az? zk;d [laom pum;
rdom;pkwiG f wvk;H t0iftygjzpfonf/ odjYk zpfí a,mufzonf r,m;(odrYk [kw)f ESrESiphf yf
NyD; aqGrsKd;pk0iftjzpf &pfywfaESmifzv YJG mol(a,musfm;)udk qkad yonf/
xkjYd yif a,mufzukyd if orD;a,mufz[kvnf; ac:a0:tok;H jyKao;onf/ orD;
a,mufr
a,mufronf vif\ESr(odrYk [kw)f armif\ZeD;ukd ac:onf/ yk*aH usmufpmrsm;
wGif aqGrsKd;pyfa0g[m&rsm; tawmfpaHk tmif awG&Y aomfvnf; a,mufr[laom tok;H ukd
owdrrlrday/
urf;ajcESpu f ?JG vlcyJw?Ydk ewfnpJ o H ;D ?
orD;a,mufr? ig;oJMh uí csDcsac:xl;/ (&cdik rf if;orD; {csif;? 28)
paom a,mufrtok;H ukd tif;0acwfta&muf pmxJayxJwiG f awGjY rifaeMu&ayNyD/
a,mufEiS rhf aygif;pyfxm;aom a,mufronf a,musfm;? a,mu©r? a,mufz
wkw
Yd iG yf g0ifaom a,mufuo hJ yYkd if &pf? ywf? &pfywfa[mjzpfonf/ r rSmrl tr(0g)rde;f rukd
qkad yonf/ xkaYd Mumifh a,mufronf vif odrYk [kwf armifEiS phf yfNyD; aqGrsKd;pk0iftjzpf &pf
ywfaESmifzv YJG mol (tr)[k t"dygÜ ,f&onf/
a,mufzukd orD;a,mufz[k ac:ouJo h yYkd if a,mufrudv k nf; orD;a,mufr[k
ok;H Muonf/ orD;rde;f uav;csif; &pfywfaygif;pnf;um aqGrsKd;awmfvmaomaMumifh orD;
a,mufr[k ac:[efwal yonf/
a,mufrukd ajymoHjzifh &Gwq f o
dk nft h cg a,mif;r[k toHxu G of nf/ a,mufz
[laom ajymoHrmS rl tajymif;tvJr&Sad y/ odt Yk m;jzifh a,mufzESiahf ,mufrwko Yd nf a&SUpm
rmav; 56
vif
vif\teufukd MuHqvQif vif;ESiw hf pyfwnf; Munfvif? vif;usif;? vif;ypaom
t"dygÜ ,f&Ekid o f nf/ xkrd aS omf 00vifvif? jynfv h if? jynfvh if;ponfwrYdk mS uJo
h Ykd jynfv
h Qrf;?
jynfjh ynf0h 0&S[ d ol nft h eufu f kd aqmifayonf/ aerdr*¢p;dk cef;ysKdUü-
usKH;yifv,fvnf;? jrpfE, S v
f [m? vif;jynfph mG í
[lí¤if;? ZeuysKdUü
jynfv h if;awGp?k a&txkwuf? epfvak qmaqm
[lí¤if;? ponfjzifh pyfqcdk MhJ uonf/
xkdYaMumifh vif[lonfrSm r,m;ESifhtwl b0opfudk aygif;pnf;xlaxmifvkdufrI
aMumifh jynfjh ynf0h 0 jzpfvm&ol teufziG ahf omf avsmfuefrnf[, k q
l ayonf/
tok;H jyKykEH iS yhf wfoufírl yk*aH cwfwiG f vifukd vlwef;pm;ra&G; tok;H jyKaMumif;
66/ 2 ; 1 ; 12 arsmufom;wGiv
f nf;&I
57 jrefrmhaqGrsKd;pyf a0g[m&rsm;
vifnDtpfr
wrdaygufcsif;awmfpyfonfhwu,fhnDtr r[kwfyJ? vifcsif;nDtudkawmfaeí
vifEiS phf yfNyD; nDtrawmfav[ef owfrw S t
f ok;H jyKjcif;yif jzpfonf/
wzufarmifErS ESit hf jcm;wzufarmifErS wkYd tjyeftvSef tvJtz,f tdraf xmif
jyKvQifrl armifv, S f ESrvS,f awmfonf[k qkod nf/
E-book is created by shanyoma
vifygorD;? vifygom;
aemuftdrfaxmifjyK&mwGif 0g tdrfaxmifopfxl&mwGif vifvkyfolü yxrtdrf
axmifuygvmaomorD;ESiohf m;udk ac:onf/
vifr,m;
tdrfaxmifjyKNyD;om; a,musfm;ESifhrdef;r wpkHwGJudk todtrSwfjyKac:a0:onfh
pum;jzpfonf/
oruf
orufonf orD;\vifukd ac:aom aqGrsKd;pyfa0g[m& jzpfonf/
1/ riforuf taemrmr’, d f 20 (554? ykH 12? 12)
2/ ykv d o
f Bk uD owåsmord or(uf)om a,mufom id&, k v
f aI om
(606? ykH 153 u? 10)
txufwiG f az:jyxm;onft h wkid ;f yk*aH usmufpmrsm;wGif oruf[k a&;cJo h nf
rSm ,aeYwidk af tmif jzpfonf/ odaYk omfvnf; om;rufonf rlv&if;jzpfí om;rufudk rMwm
0uf rMwmjynfh&Gwf&mrS pmayrwifrDuyif a&SUo&oHonf tm; o&oHrs t o&oHodkY
avsmhajymif;cJ[ h ef wlonf/ xkaYd Mumifh oruf[í l yk*aH usmufpmrsm;wGif awGaY e&jcif;jzpf
onf/
oruf(om;ruf)[l&mwGif rufonf jrefrmpum;pyfjzpfí &r®u?f rufarm? tdyf
rufwrYdk mS uJo
h Ykd wyfEpS of uf? pGEJ pS o
f uf? wyfp[ JG al om t"dygÜ ,fuakd qmifonf/ odjYk zpfí orD;
ESiphf yfum om;ozG,w f yfEpS o
f uf pGEJ pS o
f ufp&mom;tjzpf awmfpyfvm&jcif;udk az:usL;
vsuf oruf[k ok;H cJyh &Hk onf/
59 jrefrmhaqGrsKd;pyf a0g[m&rsm;
tcef;(7)
okH;oyfcsuf
a':rsm;udk rdBuD;? rdaxG;[k ac:onf/ ,if;wku Yd ykd if BuD;awmf? axG;awmf[o k ;Hk onf/ t
azhbufrS aoG;pyfvmolrsm;udkvnf; xkdodkYwajy;nD wwef;wnf;xm;í ac:jyefonf/
umvMumanmif;vmonft h cg tac:ta0: tok;H tEIe;f rsm; axG;&Suv f mayonf/
okaYd omfvnf; aqGrsKd;tac:ta0:rsm;udk tm;vk;H wOD;csif; uGu J jJG ym;jym;ajym
Ekid af tmif wDxiG x f m;onfb h mompum;[líum; &Sad o;rnfrxifay/ woD;yk*v ¾ bmom
jzpfaom w&kwb f momüyif aqGrsKd;ac: rrSm;&avatmif tazhbuf tarhbuf eHygwf
xk;d í ac:a0:ok;H pGrJ I &Sad omfvnf; crnf;crufcsif; wdwu d susac:onfah 0g[m&rsKd; owf
owfrw S rf wS f r&Sb d J tcsif;csif; awGMY uonft h cg touft&G,u f kd vkud í
f ¤if;? tajct
aeudv k u dk í f ¤if; oifah wmfovkd EIwq f ufajymqkMd u&ayonf/
E-book is created by shanyoma
xdjYk yif r&Iyaf xG;Ekid af tmif eHygwfEiS ahf c:rIrsKd; (ykpH ?H tarhbufrS ta': 1? ta':
2 ponf)udk OD;pm;ay;vku d o f nft h cg pdwu f ;l aumif;aumif; t"dygÜ ,f&&dS EdS iS Ehf pS o f ufp&m
a0g[m&uav;rsm; vufvw G of mG ;wwfayonf/ odjYk zpfí pdwu f ;l ESit
hf eufaumif;vnf;
ygum &Iyfvnf; r&IyfaxG;&atmif jyKjyifrSnfhac:oifhonfwkdYudk rSnfhac:bkdYvkdrnfxifyg
onf/ vkad eao;onfwu Ydk v kd nf; jznfph u G rf n S ahf c:&ef oifyh gonf/
ykpH tH m;jzifh a,mufz[k ac:vku d af omfvnf; rnfou l ESray;&onfukd rodEidk f
aom tac:rsKd;&Sad eonf/ r,m;nDtuk?d vifnt D rpaomtok;H rsKd;&Sad omfvnf; armif
\ZeD;ESiEhf rS \vifwYdk rnfoYdk awmfpyfonfukd ac:rIrsKd; r&Sad o;yJ jzpfaeonf/ rl;jrpfw
0Sr;f wGif xko d aYdk wmfpyfocl sif; arsmufom;[kac:aMumif; odvm&aomfvnf; &ckid o f ;Hk arsmuf
om;ESifha&maxG;oGm;Ekdifayonf/
trnfopf rSnfhac:rIESifhpyfoG,fí uG,fvGefoltrsKd;om;acgif;aqmifBuD;Akdvf
csKyfatmifqef;onfyif i,fpOfu tawmfpdwf0ifpm;cJhygonf/ nDtr w0rf;uGJ? armif
ESrw0rf;uGJ &Sad omfvnf; bmaMumifh vifr,m;w0rf;uGJ r&So d enf;[k vlBuD;rsm;tm; ar;
bl;onf/ vlBuD;rsm;rSm jyefrajzEkdifbJ &,faeMuonf[kqkdonf/ AkdvfcsKyf\tpfudk OD;
atmifoef;u þtaMumif;udk ]]atmifqef;rdom;pk}}pmtkyf (pm 140-141)wGif jyefvnf
ajymjy&if; uGo J mG ;aomvifr,m;rsm;udk w0rf;uGv J ifr,m;[k ac:qkyd gu qk;d vSrnf r
xifaMumif; tMuHay;wifjyxm;ayonf/
odjYk zpfí jrefrmhp&ku d Ef iS u
hf ukd n f rD nfh jrefrmhaqGrsKd;pyfa0g[m&rsm;udk jznfph u G jf yK
jyifwx D iG f zefw;D oifNh yD[k xifjrif,q l rdayownf;/ /
61 jrefrmhaqGrsKd;pyf a0g[m&rsm;
usrf;udk;rsm;
1951
17/ wGi;f oif;rif;BuD;? a0óEÅ&mysKdU? aZ,syl&ed yf EHk ydS w f u dk ?f &efuek ?f 1938/
18/ xGe;f wif?h armif? jrefrmpum;teufziG ?hf 1970 jynf?h Mo*kw/f
19/ xGe;f jrif?h OD;? ygVdoufa0g[m&tbd"mef? &efuek ?f wuúov kd rf sm;pm
tkyx f w k af 0a&;aumfrwDpmpOf (31)? (y) 1968? Zl
vkdif/
20/ 'kw, d rJx;D q&mawmf rmvmvuFm&0w¬KawmfBuD;? &efuek ?f [Hom0wDyEHk ydS f
wku d ?f 1961/
21/ EkEak qG? toHajymif;vJrI avhvmjcif;? vkyo f m;jynfoaYl eYpOf
E-book is created by shanyoma
owif;pm? 26-6-70/
22/ eef;nTefYaq(wnf;jzwf) rk'v k u©PysKdU? &efuek ?f [Hom0wDyEHk ydS w f u dk ?f 1959/
23/ yGm;? q&m? usnf;uef&iS Bf uD;arwåmpmESichf ufqpftajz? &efuek ?f
jynfBuD;r@Kdiyf #d uwfyEHk ydS w f u dk ?f 1954/
24/ azarmifwif? OD;? uif;0efrif;BuD;jyifopfEidk if o H mG ;aeYpOfrw S w f rf;? &ef
uke?f tpd;k &ykEH ydS w f u dk ?f 1939/
25/ azarmifwifEiS *hf sD? tdy?f vkpf yk*aH usmufpmnTeaYf ygif;? &efuek ?f NAdwo d Qbm;rm;ykH
ESyd wf u dk ?f 1928/
26/ azarmifwifEiS *hf sD? tdy?f vkpf jrefrmwkid ;f &if;ausmufpmrsm;? y? 'k? w? p? vef'ef?
atmufpzk'Yd w f uúov dk yf EHk ydS w
f u dk ?f 1933? 39? 56/
27/ azarmifwif? OD;? bmomavmu? yxrESyd ?f &efuek ?f pmayAdrmefyEHk ydS f
wku d ?f 1958/
28/ zk;d pde?f OD;(wnf;jzwfo)l ayg&mPuxm'DyuedosESio hf wfx;l uAsmESihf twkd
aumuf? &efuek ?f wk;d pmykEH ydS w f u dk /f
29/ zk;d pde?f OD;? jrefrmpum;eufusrf;? &efuek ?f wk;d pmykEH ydS w f u dk /f
30/ zk;d vwf? OD;? jrefrmpum;tzGiu hf srf;? 'kw, d wG?J &efuek ?f ynmeE´
ykEH ydS wf u dk ?f 1963/
31/ zk;d vwf? OD;? oDcsif;ya'om? &efuek ?f ynmeE´yEHk ydS w f u dk ?f 1954?
azaz:0g&D/
32/ Anm;'v? &mZm"d&mZfta&;awmfy?Hk &efuek ?f ZGpJ may&dyjf rKH? (y)
tBudr?f 1967/
33/ b&if? OD;? [Hom0wD? uAsmhyef;ukH;tajzpkH? atmifrdwfqufpmykHESdyfwkdfuf/
63 jrefrmhaqGrsKd;pyf a0g[m&rsm;