Balzac Va Co Be Tho May Trung Hoa

Balzac vaâ cö beá thúå may Trung Hoa 1
MUÅC LUÅC
CHÛÚNG 1..................................................................................................................................... 2
CHÛÚNG 2................................................................................................................................... 16
CHÛÚNG 3................................................................................................................................... 30
CHÛÚNG 4:.................................................................................................................................. 45
CHÛÚNG 5................................................................................................................................... 63
CHÛÚNG 6................................................................................................................................... 75
CHÛÚNG 7................................................................................................................................... 91
CHÛÚNG 8................................................................................................................................. 108
http://ebooks.vdcmedia.com
Àúñ Tûá Kiïåt 2
CHÛÚNG 1
Trûúãng laâng khoaãng nùm mûúi, ngöìi khoanh chên giûäa

phoâng, caånh àöëng than chaáy trong loâ sûúãi loäm xuöëng nïìn nhaâ, öng
àang xem xeát cêy vô cêìm cuãa töi. Trong söë nhûäng vêåt súã hûäu hai
"thiïëu niïn thaânh phöë" mang àïën ngöi laâng miïìn nuái naây - hoå nhòn
Laåc vaâ töi nhû thïë - cêy vô cêìm laâ moán duy nhêët toaát veã ngoaåi lai,
veã vùn minh, vaâ do àoá àaáng ngúâ.
Möåt nöng dên cêìm àeân dêìu tiïën túái àïí nhêån daång vêåt laå.
Trûúãng laâng giú thùèng cêy vô cêìm, nhòn sùm soi trong thuâng àaân
töëi, nhû nhên viïn quan thuïë nhiïîu sûå tòm ma tuáy. Töi thêëy mùæt
traái öng coá ba àöëm maáu, möåt àöëm lúán vaâ hai àöëm nhoã, cuâng möåt
sùæc àoã tûúi.
Nêng cêy vô cêìm lïn ngang têìm mùæt, öng lùæc noá, nhû tin chùæc
seä coá vêåt gò trong löî êm thanh rúi ra. Öng xeát hùng túái nöîi töi súå
àûát dêy àaân.
Hêìu nhû caã laâng àïën ngöi nhaâ saân trïn nuái àïí chûáng kiïën
thiïëu niïn thaânh phöë túái. Àaân öng, àaân baâ vaâ treã con nhung nhuác
trong cùn phoâng chêåt cûáng, baám vaâo cûãa söí, chen lêën núi cûãa ra
vaâo. Khöng coá gò trong cêy vô cêìm cuãa töi rúi ra, trûúãng laâng dñ muäi
vaâo löî êm thanh hñt maånh möåt húi daâi. Vaâi súåi löng cûáng bïn muäi
traái thoâi ra rung nheå.
Vêîn chùèng coá manh möëi gò.
Öng vuöët àêìu ngoán tay chai sêìn trïn möåt dêy àaân, röìi dêy
khaác... Tiïëng vang kyâ laå khiïën àaám àöng sûäng laåi nhû thïí êm
thanh àaä gêy àûúåc sûå kñnh nïí naâo àoá.
Trûúãng laâng long troång noái:
"Àöì chúi."
Phaán quyïët naây khiïën chuáng töi cûáng hoång. Laåc vaâ töi liïëc
tröåm nhau böìn chöìn. Sûå thïí khöng khaá.
Möåt nöng dên nhêån "àöì chúi" tûâ tay trûúãng laâng, àêëm nùæm
tay vaâo lûng àaân, röìi àûa cho ngûúâi kïë cêån. Cêy vô cêìm cuãa töi
chuyïìn qua àaám àöng möåt luác, vaâ chùèng ai àïí yá àïën chuáng töi - hai
thiïëu niïn thaânh phöë yïëu àuöëi, gêìy goâ, mïåt laã vaâ tûác cûúâi. Caã ngaây
chuáng töi lùån löåi qua rùång nuái, aáo quêìn, mùåt muäi, toác tai bïët buân
àêët. Tröng chuáng töi nhû boån lñnh phaãn àöång thaãm haåi trong phim
tuyïn truyïìn sau khi bõ àaám cöng nhên nöng nghiïåp cöång saãn bùæt
giûä.
Möåt baâ khaân khaân bònh phêím:
"Àöì chúi vúá vêín."
Trûúãng laâng chónh baâ:
"Khöng phaãi, àöì chúi tû saãn."
Töi laånh túái xûúng mùåc duâ lûãa saáng rûåc giûäa phoâng. Trûúãng
laâng noái tiïëp:
"Àöì chúi thaânh phöë, thöi, àöët noá ài!"
Lïånh öng kñch àöång àaám àöng. Moåi ngûúâi àöìng loaåt lïn tiïëng,
la heát vaâ vúái lêëy moán àöì chúi àïí àûúåc vinh haånh neám noá vaâo àöëng
than.
Laåc noái, cöë lêëy veã hûäng húâ:
"Thûa àöìng chñ, àoá laâ nhaåc cuå, vaâ baån chaáu àêy laâ möåt nhaåc
cöng khaá. Thêåt àêëy."
Trûúãng laâng baão mang cêy vô cêìm àïën soaát möåt lêìn nûäa, röìi
àûa töi. Töi luáng tuáng noái:
"Xin löîi àöìng chñ, chaáu khöng khaá lùæm."
Töi thêëy Laåc leán nhaáy mùæt. Böëi röëi, töi nhêån cêy àaân vaâ bùæt
àêìu lïn dêy. Laåc tuyïn böë, vêîn ung dung nhû trûúác:
"Àöìng chñ sùæp nghe laâ baãn sonata cuãa Mozart."
Töi chïët lùång ngûúâi. Noá àiïn hay sao? Têët caã nhaåc cuãa
Mozart, hay thêåt ra cuãa bêët cûá nhaåc sô phûúng têy naâo khaác àïìu bõ
cêëm tûâ lêu. Chên töi biïën thaânh nûúác àaá trong àöi giêìy ûúát suäng.
Töi run rêíy, caái laånh bêëu chùåt lêëy töi.
Trûúãng laâng ngúâ vûåc hoãi:
"Sonata laâ caái gò?"
Töi ngêåp ngûâng:
"Chaáu khöng biïët. Tiïëng têy phûúng."
"Baâi haát aâ?"
Töi noái laãng:
"Gêìn nhû vêåy."
Ngay lêåp tûác con ngûúâi cöång saãn caãnh giaác laåi xuêët hiïån
trong cùåp mùæt trûúãng laâng, gioång öng àöíi sang thuâ nghõch:
"Tïn baâi haát naây cuãa maây laâ gò?"
"AÂ, giöëng nhû baâi haát, nhûng thêåt ra laâ baãn sonata. "
Öng ngùæt lúâi, trûâng mùæt nhòn töi:
"Tao hoãi tïn laâ gò!"
Möåt lêìn nûäa töi laåi súå ba àöëm maáu trong mùæt traái öng. Töi
lêìm bêìm:
"Mozart..."
"Mozart caái gò?"
Laåc chen vaâo:
"Mozart Tûúãng Nhúá Mao Chuã Tõch."
Àöì caã gan! Nhûng àûúåc viïåc: trûúãng laâng nhû nghe àûúåc
pheáp laå, veã nhòn àe doaå cuãa öng dõu laåi. Öng sung sûúáng cûúâi tñt
mùæt. Öng noái:
"Mozart luác naâo cuäng tûúãng nhúá àïën Mao chuã tõch."
Laåc taán àöìng:
"Àuáng vêåy, luác naâo cuäng nhúá."
Tiïëng hoan hö bêåt lïn khi töi siïët dêy cung, nhûng töi vêîn lo.
Tuy nhiïn, khi caác ngoán tay sûng vuâ chaåy trïn dêy àaân, doâng nhaåc
Mozart traân vïì nhû bao nhiïu ngûúâi baån trung thaânh. Khuön mùåt
nöng dên mêëy phuát trûúác coân dûä túån àaä dõu laåi dûúái tiïëng nhaåc
trong saáng cuãa Mozart, nhû mùåt àêët khö neã dûúái cún mûa, vaâ
trong aánh bêåp buâng cuãa ngoån àeân dêìu, hoå nhoaâ ài thaânh möåt.
Töi àaân möåt laát. Laåc àöët thuöëc, lùång leä huát nhû ngûúâi lúán.
Chuáng töi nïëm muâi caãi taåo àêìu tiïn nhû thïë. Laåc mûúâi taám
tuöíi, töi mûúâi baãy.
*
* *
Vaâi lúâi vïì hoåc têåp caãi taåo: cuöëi nùm 1968, Ngûúâi Thuyïìn
Trûúãng Vô Àaåi cuãa Caách maång Trung Hoa, Mao chuã tõch, phaát
àöång möåt chiïën dõch laâm biïën àöíi àêët nûúác têån göëc rïî. Àaåi hoåc àoáng
cûãa, têët caã "trñ thûác treã", nghôa laâ boån con trai con gaái töët nghiïåp
trung hoåc, bõ àûa vïì thön quï àïí àûúåc "caãi taåo búãi bêìn nöng". (Vaâi
nùm sau tû tûúãng khöng tiïìn khoaáng hêåu naây gêy caãm hûáng cho
möåt nhaâ caách maång khaác úã AÁ chêu, lêìn naây laâ Cam Böët, àïí thûåc
hiïån möåt kïë hoaåch thêåm chñ tham voång vaâ triïåt àïí hún: öng ta àaây
toaân böå dên thuã àö, giaâ cuäng nhû treã, "vïì nöng thön").
Khöng ai roä lyá do thêåt àùçng sau quyïët àõnh cuãa Mao Traåch
Àöng. Coá phaãi laâ thuã àoaån gaåt boã Vïå binh Àoã àang tuöåt khoãi voâng
kiïím soaát cuãa öng? Hay laâ aão tûúãng cuãa möåt nhaâ caách maång hoang
tûúãng vô àaåi muöën taåo möåt thïë hïå múái? Khöng ai biïët àöång cú thûåc
cuãa öng. Höìi àoá Laåc vaâ töi thûúâng bñ mêåt baân baåc nhû hai keã êm
mûu. Chuáng töi kïët luêån rùçng têët caã chó vò Mao gheát giúái trñ thûác.
Chuáng töi khöng phaãi laâ keã àêìu tiïn bõ duâng laâm vêåt thñ
nghiïåm trong cuöåc thñ nghiïåm vô àaåi bùçng ngûúâi naây, cuäng chùèng
phaãi laâ keã cuöëi cuâng. Àêìu nùm 1971, chuáng töi àïën ngöi laâng úã xoá
nuái, vaâ töi chúi vô cêìm cho trûúãng laâng. So vúái baån àöìng lûáa, chuáng
töi khöng àïën nöîi tïå lùæm. Haâng triïåu thanh niïn àaä ài trûúác, vaâ
haâng triïåu seä theo sau. Nhûng hoaân caãnh chuáng töi thêåt móa mai,
vò caã Laåc vaâ töi chûa àûáa naâo xong trung hoåc. Chuáng töi chûa àûúåc
may mùæn theo hoåc úã möåt trûúâng cêëp cao. Khi bõ gûãi lïn miïìn nuái
nhû tiïíu trñ thûác, chuáng töi múái coá ba nùm cêëp hai theo luêåt àõnh.
Khoá maâ thêëy laâm sao hai àûáa töi coá thïí àuã tû caách laâ trñ
thûác, trong hoaân caãnh kiïën thûác chuáng töi hoåc àûúåc úã trûúâng cêëp
hai laâ söë khöng. Giûäa tuöíi mûúâi hai vaâ mûúâi böën, chuáng töi phaãi
àúåi Caách maång Vùn hoaá lùæng xuöëng trûúác khi trûúâng múã cûãa laåi.
Vaâ röët cuöåc khi àûúåc nhêåp hoåc, chuáng töi cay àùæng thêët voång: mön
toaán bõ loaåi khoãi giaáo trònh, cuäng nhû vêåt lyá vaâ hoaá hoåc. Tûâ àoá, caác
baâi hoåc giúái haån vaâo nhûäng khaái niïåm cú baãn vïì kyä nghïå vaâ nöng
nghiïåp. Bòa saách giaáo khoa veä hònh cöng nhên, caánh tay to nhû
Sylvester Stallone, àöåi muä kïët vaâ vung cêy buáa khöíng löì. Bïn caånh
laâ chõ nöng dên, hay àuáng hún, möåt àaãng viïn Cöång saãn trong lúáp
voã chõ nöng dên, àöåi khùn àoã (theo cêu noái àuâa tuåc tôu trong boån
hoåc troâ chuáng töi, chõ thùæt khùn vïå sinh quanh àêìu). Trong nhiïìu
nùm, caác cuöën saách giaáo khoa àoá vaâ Saách Àoã cuãa Mao laâ nguöìn
kiïën thûác duy nhêët cuãa chuáng töi. Moåi saách khaác àïìu bõ cêëm.
Thoaåt tiïn, chuáng töi khöng àûúåc nhêån vaâo trung hoåc, röìi vai
troâ trñ thûác treã khoaác lïn chuáng töi, vò lyá do cha meå bõ daán nhaän
hiïåu "keã thuâ trong nhên dên".
Cha meå töi laâ baác sô. Cha töi chuyïn vïì phöíi, meå töi laâ cöë vêën
vïì bïånh kyá sinh truâng. Caã hai laâm viïåc taåi bïånh viïån úã Thaânh Àö,
möåt thaânh phöë coá böën triïåu dên. Töåi cuãa hoå laâ "chuyïn gia khoa
hoåc thöëi tha", tiïëng tùm khiïm nhûúâng úã cêëp tónh. Thaânh Àö laâ
thuã phuã cuãa Tûá Xuyïn, möåt tónh coá dên söë möåt trùm triïåu. Xa Bùæc
Kinh, nhûng rêët gêìn Têy Taång.
So vúái cha meå töi, cha Laåc laâ möåt nha sô nöíi tiïëng khùæp
Trung quöëc, möåt danh nhên thûåc sûå. Möåt höm, trûúác khi Caách
maång Vùn hoaá, öng kïí cho sinh viïn rùçng öng àaä chûäa rùng Mao
Traåch Àöng cuäng nhû baâ Mao vaâ Tûúãng Giúái Thaåch, töíng thöëng
nïìn Cöång hoaâ trûúác khi Cöång saãn tiïëp quaãn. Coá keã bao nhiïu nùm
ngùæm chên dung Mao möîi ngaây, àïí yá rùng öng rêët öë, nïëu khöng noái
laâ vaâng, nhûng chùèng ai noái ra. Nhûng àêy laâ möåt nha sô xuêët sùæc,
cöng khai noái Ngûúâi Thuyïìn Trûúãng Vô Àaåi cuãa Caách maång tröìng
rùng giaã, khúi khúi nhû thïë. Khöng thïí tin nöíi, möåt töåi aác àiïn röì
khöng thïí tha thûá, tïå hún tiïët löå bñ mêåt quöëc gia. Nùång töåi hún nûäa
laâ àaä daám nhùæc tïn Mao vaâ vúå öng cuâng möåt húi vúái thûá cùån baä tïå
haåi nhêët trïn traái àêët: Tûúãng Giúái Thaåch.
Gia àònh Laåc söëng nhiïìu nùm trong cùn chung cû caånh
chuáng töi, trïn tûâng ba vaâ sên thûúång möåt toaâ nhaâ gaåch. Laåc laâ
con thûá nùm cuãa ba noá, vaâ laâ con duy nhêët cuãa meå noá.
Töi khöng noái quaá khi baão rùçng Laåc laâ baån thên nhêët cuãa
mònh. Chuáng töi cuâng lúán lïn, cuâng chia seã moåi kinh nghiïåm,
thûúâng laâ khoá khùn. Chuáng töi ñt khi caäi nhau.
Töi khöng bao giúâ quïn möåt lêìn chuáng töi êíu àaã, hay àuáng
hún lêìn noá àaánh töi heâ nùm 1968. Noá mûúâi lùm, töi vûâa lïn mûúâi
böën. Chiïìu höm àoá coá mñt tinh lúán úã sên thïí thao cuãa bïånh viïån núi
cha meå chuáng töi laâm viïåc. Caã hai àûáa àïìu biïët cha Laåc laâ àöëi
tûúång cuãa cuöåc biïíu tònh, möåt buöíi àêëu töë cöng khai nûäa àang àúåi
öng. Gêìn nùm giúâ chûa ai vïì, Laåc ruã töi cuâng ài vúái noá túái bïånh
viïån.
Noá noái:
"Mònh seä ghi xuöëng moåi àûáa töë giaác hay àaánh ba tao, àïí khi
lúán lïn mònh seä traã thuâ."
Sên vêån àöång nhêëp nhö àêìu àen. Höm àoá rêët noáng. Loa
phoáng thanh oang oang. Cha Laåc àang boâ trûúác khaán àaâi. Möåt
phiïën xi mùng lúán àeo quanh cöí bùçng súåi dêy theáp cùæt sêu vaâo da,
ghi tïn vaâ töåi cuãa öng: PHAÃN ÀÖÅNG.
Thêåm chñ tûâ chöî àûáng caách ba mûúi thûúác, töi coá thïí thêëy möì
höi traán öng nhoã xuöëng thaânh àöëm àen trïn mùåt àêët.
Möåt gioång nam gêìm lïn trong loa:
"Haäy thuá nhêån laâ maây àaä nguã vúái y taá!"
Cha Laåc guåc àêìu, thêëp túái nöîi mùåt öng nhû chön trong phiïën
xi mùng. Micro dñ vaâo miïång öng, möåt tiïëng "coá" yïëu úát run rêíy
phaát ra.
Gioång keã tra khaão quaát lïn trong loa:
"Kïí cho roä! Ai khúãi sûå?"

"Töi."
"Röìi gò nûäa?"
Vaâi giêy im lùång. Röìi caã àaám àöng àöìng thanh heát lïn:
"Röìi gò nûäa?"
Tiïëng theát cuãa hai ngaân ngûúâi, nhû tiïëng sêëm nöí trïn àêìu
chuáng töi. Cha Laåc thuá nhêån:
"Töi khúãi sûå..."
"Röìi sao! Kïí chi tiïët!"
"Nhûng vûâa súâ túái cö êëy, töi... múâ mõt."
Chuáng töi vïì khi àaám àöng cuöìng tñn tiïëp tuåc maân tra khaão
têåp thïí. Trïn àûúâng vïì, bêët chúåt töi thêëy nûúác mùæt traân xuöëng maá,
vaâ hiïíu rùçng mònh mïën öng nha sô biïët bao.
Ngay luác àoá, khöng noái möåt lúâi, Laåc àêëm töi. Töi sûãng söët túái
nöîi gêìn mêët thùng bùçng.
*
* *
Nùm 1971, hai chuáng töi - möåt àûáa laâ con cuãa chuyïn gia vïì
phöíi, àûáa kia laâ con cuãa keã thuâ giai cêëp lûâng danh vò àaä àûúåc àùåc
ên àuång túái rùng Mao chuã tõch - khöng khaác lùæm vúái hún trùm àûáa
"trñ thûác treã" bõ àaây túái vuâng nuái coá tïn Phuång Hoaâng. Caái tïn laâ
möåt caách nïn thú cho biïët àöå cao kinh khuãng cuãa noá. Luä se seã töìi
taân vaâ loaâi chim têìm thûúâng cuãa àöìng bùçng chùèng bao giúâ bay nöíi
lïn àónh nuái, vò àoá laâ núi giaânh riïng cho loaâi coá caánh trúâi: huâng
duäng, thêìn thoaåi vaâ vö cuâng àún àöåc.
Khöng coá àûúâng lïn nuái, chó möåt löëi ài heåp len loãi döëc qua
nhûäng vaách àaá lúán hiïím trúã. Muöën thêëy xe húi, tiïëng coâi xe, húi
thûác ùn nhaâ haâng, thêåt ra bêët kyâ dêëu hiïåu vùn minh naâo, phaãi lùån
löåi hai ngaây qua vuâng nuái lúãm chúãm. Sau möåt trùm cêy söë seä túái búâ
söng Nhaä vaâ thõ trêën nhoã tïn Vônh Kñnh. Ngûúâi phûúng têy duy
nhêët tûâng àùåt chên àïën àoá laâ nhaâ truyïìn giaáo Phaáp, cha Michel,
khi thûã tòm àûúâng khaác àïën Têy Taång höìi thêåp niïn 1940.
Tu sô doâng Tïn cheáp trong söí tay cuãa öng: "Huyïån Vônh Kñnh
khöng thiïëu hêëp dêîn. Möåt ngoån nuái, tïn àõa phûúng laâ Phuång
Hoaâng, rêët àaáng chuá yá. Nöíi tiïëng nhúâ àöìng, tûâ cöí xûa àaä àûúåc khai
thaác àïí àuác tiïìn, thiïn haå noái möåt hoaâng àïë nhaâ Haán tùång ngoån
nuái cho suãng thêìn cuãa öng, vöën laâ möåt trong caác trûúãng thaái giaám
trong cung. Nhòn lïn sûúân döëc choáng mùåt quanh mònh, töi chó
nhêån ra möåt löëi moân tûâ khe vûåc múâ lïn tñt têån trúâi, röìi dûúâng nhû
tan vaâo sûúng muâ. Töi thêëy möåt toaán cu li àang xuöëng löëi àoá, göìng
gaánh nhû bêìy thuá vúái nhûäng soåt àöìng lúán buöåc lïn lûng. Nghe noái
saãn xuêët àöìng àaä giaãm tûâ nhiïìu nùm nay, chuã yïëu vò vêån chuyïín
khoá khùn. Hiïån nay, àiïìu kiïån àõa lyá nuái non khaác thûúâng àaä
khiïën dên àõa phûúng tröìng thuöëc phiïån. Ngûúâi ta khuyïn àûâng
lïn, vò dên tröìng aá phiïån àïìu coá vuä khñ. Sau khi thu hoaåch, hoå àïí
thò giúâ têën cöng bêët cûá ai taåt ngang. Vò thïë töi àaânh tûâ xa quan saát
vuâng àêët hoang daä vaâ vùæng veã, coá àaåi thuå rêåm raåp che phuã, dêy leo
chùçng chõt vaâ thaão möåc xum xuï khiïën ta nghô seä gùåp cûúáp trong
boáng rêm nhaãy ra bêët cûá luác naâo".
Phuång Hoaâng göìm khoaãng hai mûúi laâng raãi raác doåc löëi moân
àöåc àaåo quanh co, hoùåc êín sêu trong caác thung luäng êm u. Bònh
thûúâng, möîi laâng nhêån nùm hay saáu thiïëu niïn thaânh thõ. Nhûng
laâng töi tñt trïn àónh vaâ ngheâo nhêët, chó coá thïí nhêån hai: Laåc vaâ
töi. Boån töi àûúåc xïëp chöî úã ngay trong cùn nhaâ saân, núi trûúãng laâng
àaä kiïím tra cêy vô cêìm cuãa töi. Ngöi nhaâ naây laâ taâi saãn cuãa laâng,
vaâ khöng xêy àïí úã. Bïn dûúái, giûäa cöåt göî chöëng saân, laâ chuöìng heo
nhöët möåt con heo naái lúán mêåp maåp - cuäng laâ taâi saãn chung. Khung
nhaâ laâm bùçng vaán thö, tûúâng khöng sún vaâ löå rêìm, giöëng kho chûáa
bùæp, gaåo vaâ duång cuå cêìn sûãa chûäa hún. Noá cuäng laâ chöî heån hoâ lyá
tûúãng cho caác cùåp ngoaåi tònh.
Suöët nhûäng nùm caãi taåo cuãa chuáng töi, ngöi nhaâ saân vêîn hêìu
nhû hoaân toaân khöng coá àöì àaåc. Thêåm chñ khöng baân ghïë, chó coá
hai caái giûúâng taåm àêíy saát tûúâng, trong möåt gian nhoã khöng cûãa
söí.
Tuy nhiïn, nhaâ chuáng töi chùèng bao lêu trúã thaânh têm àiïím
cuãa laâng, nhúâ möåt con phuång hoaâng khaác, möåt tiïíu baãn gêìn nhû tñ
hon vaâ rêët trêìn tuåc, chuã noá laâ Laåc baån töi.
*
* *
Thêåt ra, noá khöng hùèn phuång hoaâng maâ laâ con gaâ tröëng tûå
àùæc, löng nhû löng cöng, loáng laánh maâu luåc àiïím mêëy vïët xanh
thêîm. Dûúái lúáp kñnh buåi múâ cuãa caái àöìng höì baáo thûác cuãa Laåc, caái
moã nhoån àen nhû mun cuãa noá möí nïìn nhaâ vö hònh, trong khi kim
giêy chêìm chêåm boâ quanh mùåt àöìng höì. Röìi noá ngûãng àêìu, ngoaác
moã, ruä löng, haâi loâng thêëy roä, thoaã maän vúái nhûäng haåt gaåo tûúãng
tûúång.
Caái àöìng höì tñ hon, hiïín nhiïn nhúâ nhoã àaä thoaát sûå chuá yá cuãa
trûúãng laâng höm chuáng töi àïën. Noá vûâa vúái loâng baân tay, vaâ phaát
tiïëng leng keng duyïn daáng khi chuöng baáo thûác.
Trûúác khi chuáng töi àïën, trong laâng chûa bao giúâ coá àöìng höì
baáo thûác, thêåt ra chùèng coá caái àöìng höì naâo. Ngûúâi ta xem giúâ bùçng
mùåt trúâi lïn xuöëng.
Chuáng töi ngaåc nhiïn thêëy caái àöìng höì baáo thûác àaä gúåi trñ
tûúãng tûúång cuãa nöng dên nhû thïë. Noá hêìu nhû trúã thaânh möåt vêåt
àaáng kñnh. Moåi ngûúâi àïën thónh giaáo àöìng höì, nhû thïí cùn nhaâ saân
cuãa chuáng töi laâ ngöi àïìn. Möîi saáng àïìu cuâng möåt nghi lïî: trûúãng
laâng ài túái lui, huát àiïëu caây daâi nhû khêíu suáng trûúâng kiïíu cöí, mùæt
khöng rúâi caái àöìng höì. Àuáng chñn giúâ, öng seä rñt möåt höìi coâi àiïëc tai
goåi dên laâng ra ruöång.
Öng heát, nhùæm vaâo caác cùn nhaâ chung quanh:
"Túái giúâ! Nghe khöng? Túái giúâ nhêëc lûng lïn, quên lûúâi biïëng,
àöì boâ thiïën àeã! Tuåi bay àúåi gò nûäa?"
Laåc vaâ töi chùèng àûáa naâo hùng haái vúái lao àöång cûúäng baách
trïn ngoån nuái coá nhûäng löëi ài khuác khuyãu lïn cao maäi àïën khi
khuêët trong mêy, nhûäng löëi ài thêåm chñ khöng àuã röång cho xe cuát
kñt, vò thïë thên ngûúâi laâ phûúng tiïån vêån chuyïín duy nhêët.
Chuáng töi súå nhêët phaãi mang thuâng phên trïn lûng. Thuâng
göî hònh baán truå, laâm àïí chuyïn mang moåi loaåi phïë thaãi cuãa ngûúâi
vaâ thuá. Möîi ngaây chuáng töi phaãi àöí àêìy phên vaâ nûúác vaâo "thuâng
lûng", vaác lïn vai vaâ leo lïn sûúân nuái túái caánh àöìng, nhiïìu chöî trïn
àöå cao choáng mùåt. Möîi bûúác chuáng töi àïìu nghe tiïëng nûúác thaãi
loäm boäm trong thuâng ngay sau tai mònh. Chêët sïìn sïåt thêëm qua
nùæp, nhoã xuöëng thên chuáng töi àïën khi ûúát àêîm. Baån àoåc thên
mïën, töi seä khöng kïí chi tiïët möîi bûúác chên loaång choaång, chó noái
rùçng möîi sêíy chên laâ möåt tai hoaå chïët ngûúâi.
Möåt höm chuáng töi thûác dêåy, nghô àïën nhûäng thuâng lûng àúåi
mònh cuäng àuã naãn túái mûác khöng ngöìi lïn nöíi. Khi nghe bûúác chên
trûúãng laâng túái gêìn, chuáng töi vêîn nùçm trong giûúâng. Gêìn chñn giúâ,
nhòn con gaâ tröëng àêìy traách nhiïåm möí thoác, Laåc àöång naäo: ngoán uát
noá xoay kim àöìng höì ngûúåc laåi möåt giúâ. Chuáng töi quay vïì giûúâng
àïí hûúãng thuá nùçm nûúáng, caâng thuá hún khi biïët trûúãng laâng àang
ài túái lui, huát àiïëu caây bïn ngoaâi. Troâ taáo baåo àaä giuáp dùçn nöîi uêët
ûác cuãa chuáng töi àöëi vúái nhûäng keã ngaây xûa tröìng thuöëc phiïån, nay
àûúåc chïë àöå cöång saãn caãi sang "bêìn nöng" àang chõu traách nhiïåm
caãi taåo chuáng töi.
Sau buöíi saáng lõch sûã àoá, chuáng töi coá thoái quen àiïìu chónh
giúâ trïn àöìng höì baáo thûác. Hoaân toaân tuây theo chuáng töi caãm thêëy
thïë naâo, caã thïí xaác lêîn tinh thêìn. Àöi khi, thay vò xoay ngûúåc àöìng
höì, chuáng töi vùån lïn möåt hay hai giúâ àïí súám xong ngaây laâm viïåc.
Cuöëi cuâng chuáng töi vùån kim àöìng höì nhiïìu lêìn túái nöîi khöng coân
biïët giúâ thûåc nûäa.
*
* *
Nuái Phuång Hoaâng hay mûa. Hêìu nhû cûá ba ngaây coá hai ngaây
mûa. Hiïëm khi baäo hay mûa têìm taä, thay vaâo àoá mûa phuân àïìu
àïìu, êm ó dûúâng nhû khöng dûát. Caác àónh nuái vaâ vûåc thùèm quanh
cùn nhaâ saân cuãa chuáng töi liïn miïn che phuã trong chûúáng khñ dêìy
àùåc. Bûác toaân caãnh hû aão khiïën chuáng töi naãn. Khñ êím triïìn miïn
trong cùn choâi vaâ êím thêëp ngöåt ngaåt giûäa caác bûác tûúâng tïå hún
söëng trong hêìm.
Àöi khi Laåc mêët nguã. Noá ngöìi dêåy, thùæp àeân dêìu, vaâ boâ dûúái
gêìm giûúâng tòm àêìu thuöëc laá coân quïn àêu àoá. Tûâ boáng töëi ngoi lïn
laåi, noá ngöìi khoanh chên trïn giûúâng vaâ chêët àöëng àêìu thuöëc êím
ûúát trïn mêíu giêëy (thûúâng laâ laá thû quñ giaá cuãa gia àònh noá) vaâ
hong khö trïn ngoån àeân dêìu. Röìi noá gom nhûäng súåi thuöëc, chñnh
xaác nhû thúå àöìng höì, khöng mêët möåt súåi naâo. Sau khi quêën xong
thuöëc, noá tùæt àeân vaâ ngöìi huát trong boáng töëi, nghe tiïëng àïm yïn
lùæng chó coá tiïëng uãn ón ngheân ngheån cuãa con heo naái àang àûáng
chön chên trong vuäng buân bïn dûúái.
Thónh thoaãng mûa keáo daâi nhiïìu ngaây khöng dûát, vaâ thiïëu
thuöëc caâng luác caâng trúã nïn khoá chõu. Möåt lêìn Laåc thûác töi dêåy nûãa
àïm.
"Tao tòm khöng ra àêìu thuöëc naâo."
"Thò sao?"
"Tao xuöëng tinh thêìn. Sao maây khöng chúi vô cêìm ài?"
Töi laâm theo lúâi noá. Vûâa buöìn nguã vûâa nêng cêy vô lïn, böîng
nhiïn töi nghô vïì böë meå noá vaâ töi: phaãi chi böë meå thêëy aánh àeân dêìu
heo hùæt trong cùn nhaâ saân, phaãi chi böë meå nghe nhaåc àiïåu tiïëng vô
cêìm cuãa töi giûäa tiïëng heo naái uãn ón... Nhûng chùèng coá ai nghe.
Ngay caã möåt dên laâng. Laáng giïìng gêìn nhêët cuãa chuáng töi úã xa ñt
nhêët möåt trùm thûúác.
Bïn ngoaâi trúâi mûa. Khöng phaãi cún mûa phuân thûúâng lïå,
maâ laâ trêån mûa nhû truát goä lïn maái ngoái. Chaã traách khiïën Laåc
buöìn thïm: chuáng töi tûúãng nhû mònh phaãi chõu àoåa àêìy caãi taåo caã
àúâi. Bònh thûúâng con caái gia àònh trung bònh, cöng nhên hay trñ
thûác caách maång, miïîn laâ traánh xa rùæc röëi, coá thïí baão àaãm seä àûúåc
àoaân tuå vúái gia àònh sau chó hai nùm caãi taåo. Àoá laâ àûúâng löëi chñnh
thûác cuãa Àaãng. Nhûng vúái con caái caác gia àònh bõ liïåt vaâo loaåi keã
thuâ nhên dên, cú höåi vïì cûåc nhoã: ba phêìn ngaân. Theo thöëng kï, Laåc
vaâ töi thuöåc loaåi vö voång. Chuáng töi thêëy möåt viïîn aãnh buöìn naãn,
giaâ hoái trong cùn nhaâ saân, vaâ chïët úã àoá nûäa, sau àoá chuáng töi seä
àûúåc boåc trong vaãi liïåm trùæng theo phong tuåc cuãa vuâng. Coá rêët
nhiïìu lyá do àïí chaán ngaán vaâ mêët nguã.
Töëi höm àoá, töi chúi möåt àoaån cuãa Mozart, vaâi khuác cuãa
Brahms, vaâ cuöëi cuâng baãn sonata cuãa Beethoven, nhûng duâ vêåy
vêîn khöng laâm baån töi phêën chêën.
Noá noái:
"Thûã baâi gò khaác ài."
"Coá yá kiïën gò khöng?"
"Caái gò vui hún."
Töi ngêîm nghô, luåc hïët vöën nhaåc phêím ñt oãi trong àêìu cuãa
mònh, nhûng khöng tòm àûúåc gò. Laåc bùæt àêìu ngên nga möåt àiïåu
caách maång. Noá hoãi:
"Maây thêëy sao?"
"Mï mêín."
Töi lêåp tûác àïåm vô cêìm theo. Baâi haát Têy Taång àùåt laåi lúâi Hoa
àïí biïën thaânh baâi ca ngúåi Mao chuã tõch. Nhûng caãi biïn lúâi ca
khöng laâm hoãng khuác haát lùæm: vêîn nêng cao tinh thêìn. Haâo hûáng,
Laåc boâ lïn vaâ bùæt àêìu nhaãy tûng tûng trïn giûúâng, theo tiïëng mûa
tñ taách àïìu àïìu nhoã qua maái ngoái vúä.
"Ba phêìn ngaân", oác töi thoaáng nghô mònh coá ba phêìn ngaân cú
höåi, vaâ tïn nghiïån thuöëc u sêìu cuãa chuáng töi àang àöåi löët diïîn viïn
muáa coân ñt cú höåi hún. Coá leä möåt ngaây naâo àoá töi seä laâ möåt tay vô
cêìm taâi nùng. Möåt uãy ban tuyïn truyïìn khiïm töën cuãa àõa phûúng
hay vuâng - trong huyïån Vônh Kñnh chùèng haån - múã cûãa nhêån töi,
vaâ thêåm chñ coá thïí thuï töi keáo baãn hoaâ têëu Àoã cho vô cêìm. Nhûng
töi nhúá Laåc khöng biïët chúi vô cêìm, vaâ noá cuäng chùèng gioãi mön
boáng röí hay boáng àaá. Thêåt ra noá khöng coá möåt taâi moån naâo coá thïí
giuáp noá trúã thaânh möåt trong ba phêìn ngaân. Thêåm chñ noá khöng thïí
mú túái.
Àiïìu duy nhêët Laåc thêåt sûå gioãi laâ kïí chuyïån. Möåt taâi nùng
àaáng mïën, nhûng ngoaâi lïì, khöng mêëy tûúng lai. Con ngûúâi hiïån
àaåi àaä vûúåt qua thúâi Ngaân Leã Möåt Àïm, vaâ xaä höåi tên tiïën khùæp
núi, bêët kïí xaä höåi hay tû baãn, àaä boã rúi ngûúâi kïí chuyïån xûa - chûa
noái laâ thûúng haåi. Keã duy nhêët trïn thïë gian thûåc sûå thûúãng thûác
taâi nùng cuãa noá, túái mûác troång thûúãng noá, laâ trûúãng laâng cuãa
chuáng töi, keã hêm möå trõch thûúång cuöëi cuâng cuãa taâi kïí chuyïån.
Phuång Hoaâng sún xa caách vùn minh túái nöîi hêìu hïët dên cû
chûa bao giúâ coá dõp xem phim, àûâng noái túái chuyïån àïën raåp chiïëu
boáng. Laåc vaâ töi coá vaâi dõp tiïu khiïín trûúãng laâng bùçng nhûäng
truyïån phim chuáng töi àaä xem, vaâ öng caâng haáo hûác muöën nghe
thïm. Möåt höm, biïët thaáng sau coá phim chiïëu úã Vônh Kñnh, öng
quyïët àõnh gûãi Laåc vaâ töi túái xem. Chuáng töi àûúåc hai ngaây nghó
cho chuyïën ài xuöëng thõ trêën, vaâ hai ngaây àïí trúã vïì, vaâ chuáng töi
seä phaãi xem buöíi chiïëu vaâo töëi höm àïën núi. Vïì laâng, chuáng töi
phaãi kïí laåi phim tûâ àêìu àïën cuöëi cho trûúãng laâng vaâ moåi ngûúâi, vaâ
kïí cêu chuyïån keáo daâi àuáng nhû phim baãn.
Chuáng töi hên hoan nhêån lúâi, vaâ àïí yïn chñ chuáng töi ngöìi
xem hai lêìn liïn tiïëp. Sên boáng röí trûúâng trung hoåc thõ trêën taåm
biïën thaânh raåp chiïëu boáng ngoaâi trúâi. Con gaái àõa phûúng tuyïåt
àeåp, nhûng chuáng töi buöåc loâng phaãi têåp trung vaâo maân aãnh, chuá yá
kyä àöëi thoaåi, trang phuåc vaâ àöång taác cuãa diïîn viïn, böë cuåc tûâng
caãnh, ngay caã êm nhaåc.
Vïì àïën laâng, chuáng töi laâm möåt "buöíi diïîn xi nï noái" chûa
tûâng thêëy. Toaân thïí dên laâng chen chuác vaâo khoaãng tröëng trûúác
nhaâ saân cuãa chuáng töi. Trûúãng laâng ngöìi giûäa úã haâng trûúác, möåt
tay cêìm àiïëu caây, tay kia cêìm con "phuång hoaâng àêët" cuãa chuáng
töi àïí tñnh khoaãng thúâi giúâ trònh diïîn.
Töi hoaãng sên khêëu, vaâ chó nhêån vai thuêåt laåi phên caãnh möåt
caách maáy moác. Nhûng núi àêy, thiïn taâi kïí chuyïån cuãa Laåc phaát
hiïån. Noá lûúåc sú phêìn miïu taã, nhûng lêìn lûúåt àoáng vai tûâng nhên
vêåt, àiïìu chónh gioång noái vaâ cûã chó àuáng caách. Noá kiïím soaát hoaân
toaân buöíi kïí, giûä cho höìi höåp, chêët vêën khaán giaã, bùæt hoå àaáp vaâ sûãa
cêu traã lúâi cuãa hoå cho àuáng. Luác chuáng töi, àuáng hún laâ noá, túái maân
kïët, àuáng trong giúâ quy àõnh, khaán giaã cuãa chuáng töi mï ly.
Trûúãng laâng tuyïn böë vúái nuå cûúâi höëng haách: "Thaáng sau tao
seä gûãi bay coi möåt phim nûäa. Bay seä àûúåc tñnh cöng nhû laâm viïåc
ngoaâi àöìng."
Thoaåt àêìu, chuáng töi nghô chó laâ troâ thay àöíi khöng khñ,
chùèng bao giúâ chuáng töi tûúãng tûúång àúâi mònh, nhêët laâ Laåc, seä
hoaân toaân thay àöíi.
CHÛÚNG 2
Cöng chuáa nuái Phuång Hoaâng ài giêìy vaãi böë maâu höìng nhaåt,
vûâa bïìn chùæc vûâa mïìm, coá thïí thêëy ngoán chên uöën eáo khi cö àaåp
baân maáy may. Àöi giêìy may lêëy, reã tiïìn, khöng coá gò àùåc biïåt,
nhûng úã möåt núi hêìu nhû moåi ngûúâi ài chên lêëm, noá gêy chuá yá, coá
veã thanh tao vaâ saânh àiïåu. Baân chên xinh xùæn vaâ mùæt caá chên cö
caâng àeåp nhúâ àöi vúá ny löng trùæng. Bñm toác röång ba böën phên tûâ
gaáy daâi xuöëng eo, àuöi toác buöåc daãi luåa àoã múái tinh. Khi cö cuái
xuöëng maáy may, baân kim loaåi saáng loaáng phaãn chiïëu cöí aáo trùæng,
khuön mùåt traái xoan vaâ aánh mùæt lêëp laánh, roä laâ cùåp mùæt àaáng yïu
nhêët huyïån Vônh Kñnh, nïëu khöng noái laâ caã vuâng.
Thung luäng döëc ngùn caách laâng cö vaâ chuáng töi. Cha cö laâ thúå
may àöåc nhêët trïn nuái, thûúâng vùæng nhaâ, ngöi nhaâ cuä vaâ röång vûâa
laâ cûãa tiïåm vûâa laâ chöî úã. Nghïì may cuãa öng rêët àùæt haâng. Möîi khi
gia àònh cêìn aáo quêìn múái, trûúác tiïn ngûúâi ta xuöëng têån Vônh Kñnh
mua vaãi, sau àoá hoå àïën thùm thúå may hoãi kiïíu, giaá vaâ ngaây thuêån
tiïån àïí öng àïën may. Túái ngaây heån, möåt àoaân höå töëng àïën àoán öng
vaâo saáng tinh mú, cuâng vaâi ngûúâi khoeã maånh thay nhau vaác maáy
may trïn lûng.
Öng thúå coá hai caái maáy may. Caái cuä öng mang theo tûâ laâng
naây sang laâng khaác, hiïåu vaâ tïn nhaâ saãn xuêët àaä múâ. Caái thûá hai
coân múái, Made in Shanghai, öng àïí úã nhaâ cho con gaái, "cö beá thúå
may". Öng khöng bao giúâ dêîn con theo, vaâ quyïët àõnh naây khön
ngoan nhûng àöåc àõa, gêy bao àau khöí cho têët caã boån thanh niïn
muöën cö àïí mùæt xanh túái.
Baác phoá may söëng nhû vua. Núi naâo öng àïën cuäng coá caãnh
naáo nhiïåt nhû höåi laâng. Nhaâ cuãa khaách haâng chan hoaâ tiïëng maáy
may, trúã thaânh trung têm cuãa àúâi söëng thön laâng, laâ dõp cho gia
àònh chuã nhaâ khoe giêìu. Öng seä àûúåc múâi thûác ùn ngon nhêët, vaâ
àöi khi, nïëu nùm hïët Tïët àïën, hoå thêåm chñ coá thïí möí thõt möåt con
heo. Öng thûúâng úã möåt hay hai tuêìn möîi laâng, troå lêìn lûúåt vúái tûâng
khaách haâng àuã loaåi cuãa mònh.
Laåc vaâ töi lêìn àêìu gùåp öng thúå may luác chuáng töi ài thùm
Böën Mùæt, möåt baån cuä bõ gûãi túái möåt laâng khaác. Trúâi mûa, chuáng töi
phaãi bûúác cêín thêån theo löëi ài döëc trún trúåt khuêët trong sûúng muâ
trùæng àuåc. Duâ thêån troång chuáng töi cuäng ngaä lùn xuöëng buân mêëy
bêån. Bêët chúåt túái khuác queåo, boån töi thêëy àaám rûúác ài haâng möåt vïì
hûúáng mònh, thaáp tuâng caái kiïåu khiïng möåt öng trung niïn ngöìi
chïîm chïå. Sau àoaân rûúác vûúng giaã naây laâ anh phu buöåc maáy may
trïn lûng. Öng cuái xuöëng noái vúái phu khiïng kiïåu, vaâ hònh nhû hoãi
vïì chuáng töi.
Öng coá khöí ngûúâi maãnh khaãnh, nhùn nheo, nhûng traân àêìy
nùng lûåc. Caái kiïåu buöåc vaâo hai thanh tre chùæc, àùåt trïn vai hai
ngûúâi khiïng, möåt phña trûúác vaâ möåt phña sau. Chuáng töi nghe
tiïëng kiïåu vaâ àoân keäo keåt nhõp theo bûúác ài nùång nïì, chêåm chaåp
cuãa phu khiïng.
Khi boån töi sùæp ài ngang kiïåu, öng thúå may chöìm trïn töi,
gêìn túái nöîi töi caãm thêëy húi thúã cuãa öng. Öng öìm öìm, bùæt chûúác
tiïëng Anh: "Oai-ö-lin!"
Gioång öng nhû sêëm nöí khiïën töi giêåt mònh, vaâ öng cûúâi röå.
Öng àuáng laâ hònh aãnh cuãa möåt laänh chuáa thêët thûúâng.
Möåt ngûúâi khiïng kiïåu hoãi:
"Chuá maây coá biïët trïn nuái naây öng thúå may cuãa mònh laâ
ngûúâi ài nhiïìu nhêët khöng?"
Nhaâ àaåi lûä khaách tuyïn böë trûúác khi chuáng töi kõp traã lúâi:
"Höìi nhoã, thêåm chñ töi túái têån Nhaä An caách Vônh Kñnh hai
trùm cêy söë. Luác töi coân treã, thêìy töi coá cêy àaân nhû cuãa chuá treo
trïn tûúâng nhaâ thêìy àïí gêy êën tûúång vúái khaách haâng."
Röìi öng im lùång, vaâ àoaân rûúác laåi lïn àûúâng.
Trûúác khi khuêët boáng, öng quay laåi hö möåt lêìn nûäa:
"Oai-ö-lin!"
Phu khiïng vaâ mûúâi nöng dên höå töëng chêåm raäi ngûãng àêìu
kïu möåt tiïëng daâi "Oai-ö-lin!", êm thanh meáo moá túái nöîi nghe nhû
tiïëng than àau khöí hún laâ tiïëng Anh.
Hoå cûúâi nhû möåt àaám treã tinh nghõch, röìi cuái àêìu tiïëp tuåc ài.
Chùèng bao lêu àaám rûúác chòm vaâo sûúng muâ.
Vaâi tuêìn sau, chuáng töi maåo hiïím vaâo sên nhaâ öng, núi coá
con choá mûåc lúán nhòn chuáng töi àùm àùm nhûng khöng suãa. Chuáng
töi vaâo cûãa haâng. Öng cuå vùæng nhaâ ài may, con gaái öng, cö beá thúå
may, chaâo chuáng töi. Chuáng töi nhúâ cö núái quêìn cuãa Laåc thïm nùm
phên. Thiïëu ùn, mêët nguã, vaâ khùæc khoaãi lo êu vïì tûúng lai vêîn
khöng ngùn noá lúán.
Laåc tûå giúái thiïåu mònh vúái cö beá thúå may, kïí chuyïån gùåp cha
cö trong mûa vaâ sûúng muâ. Noá khöng cûúäng àûúåc phaãi bùæt chûúác
vaâ cûúâng àiïåu caách phaát êm tiïëng Anh tûác cûúâi cuãa öng cuå. Cö phaá
lïn cûúâi. Laåc laâ àûáa nhaåi vai bêím sinh.
Luác cö cûúâi, töi àïí yá veã hoang daåi trong mùæt cö, giöëng caác cö
gaái hoang daä bïn triïìn nuái cuãa chuáng töi. Mùæt cö coá aánh cuãa viïn
ngoåc chûa goåt, cuãa kim loaåi chûa àaánh boáng, caâng tön lïn nhúâ
haâng mi daâi vaâ mi mùæt xïëch thanh tuá. Cö noái:
"Caác anh àûâng àïí yá túái öíng. Öng cuå haâi àöìng êëy maâ."
Mùåt cö böîng sêìm laåi, mùæt haå thêëp. Cö duâng moáng tay caåo
mùåt baân maáy may.
"Meå töi mêët súám. Tûâ àoá, öng thñch gò thò cûá laâm thöi."
Nûúác da cö rûåc rúä, vaâ neát xinh xùæn gêìn nhû quñ phaái. Khuön
mùåt coá neát àeåp gúåi caãm, hêëp dêîn, laâm chuáng töi muöën úã laåi xem cö
àaåp caái maáy Made in Shanghai.
Cùn phoâng duâng laâm cûãa hiïåu, vûâa laâ núi laâm viïåc vûâa laâ
phoâng ùn. Saân göî àêìy buåi vaâ àúâm daäi vaâng vaâ àen vò khaách haâng
khaåc nhöí. Coá thïí noái saân nhaâ khöng àûúåc chuâi möîi ngaây. AÁo quêìn
may xong treo lïn mùæc aáo moác trïn súåi dêy cùng giûäa phoâng. Xoá
nhaâ chêët àöëng caác boá vaãi vaâ aáo quêìn àaä gêëp, kiïën vêy haâng àaân.
Gian nhaâ khöng chuát goån gaâng hay thêím myä, vaâ toaát möåt khöng
khñ hoaân toaân thên mêåt.
Töi ngaåc nhiïn thêëy möåt quyïín saách trïn baân, vò dên sún
cûúác phêìn lúán muâ chûä. Àaä lêu lùæm töi chûa súâ àïën trang saách. Lêåp
tûác töi ài àïën xem, nhûng thêët voång: àoá laâ cuöën danh muåc thuöëc
nhuöåm. Töi hoãi:
"Cö àoåc àûúåc khöng?"
Cö àaáp khöng böëi röëi:
"Chaã mêëy. Nhûng àûâng nghô töi döët, vò töi thñch troâ chuyïån
vúái ngûúâi biïët àoåc biïët viïët - thanh niïn thaânh phöë chùèng haån. Anh
khöng thêëy con choá khöng suãa khi caác anh àïën aâ? Noá biïët tñnh töi."
Hònh nhû cö chûa muöën chuáng töi vïì. Cö rúâi ghïë àûáng lïn,
nhoám bïëp gang úã giûäa phoâng, àùåt chaão lïn vaâ àöí àêìy nûúác. Laåc
theo doäi moåi àöång taác cuãa cö vaâ hoãi:
"Cö àõnh múâi chuáng töi uöëng traâ hay nûúác söi?"
"Nûúác söi."
Àoá laâ dêëu hiïåu cö thñch chuáng töi. Trïn nuái naây, múâi uöëng
nûúác nghôa laâ chuã nhaâ seä àêåp vaâi quaã trûáng vaâo nûúác söi vaâ thïm
àûúâng àïí laâm suáp. Laåc noái:
"Cö beá thúå may naây, cö coá biïët cö vaâ töi coá àiïím chung
khöng?"
"Hai àûáa mònh aâ?"
"ÛÂ, àaánh cuöåc khöng?"
"Cuöåc caái gò?"
"Bêët cûá caái gò cö thñch. Chùæc chùæn töi coá thïí chûáng minh
chuáng ta coá àiïím chung."
Cö húi nghô ngúåi.
"Nïëu töi thua, töi seä núái quêìn cho anh khoãi lêëy tiïìn."
Laåc noái:
"Àûúåc. Bêy giúâ cúãi giêìy vaâ vúá traái cuãa cö ra."
Sau möåt thoaáng lûúäng lûå, tñnh toâ moâ cuãa cö beá thúå may thùæng
thïë. Baân chên beän leän hún cö, nhûng khöng keám gúåi caãm, dêìn dêìn
löå ra. Baân chên nhoã, saåm nùæng, trong múâ, gên xanh, vúái nhûäng
moáng chên loáng laánh.
Laåc àùåt baân chên xûúng xêíu lêëm buân cuãa noá doåc theo chên
cö, vaâ àuáng, coá àiïím giöëng: ngoán thûá hai daâi hún caác ngoán kia.
*
* *
Àûúâng vïì xa, vò thïë chuáng töi lïn àûúâng khoaãng ba giúâ chiïìu
àïí túái laâng trûúác khi àïm xuöëng.
Trïn àûúâng töi hoãi Laåc:
"Maây mï cö beá thúå may haã?"
Noá cuái àêìu lï bûúác, suy nghô trûúác khi traã lúâi. Töi gùång:
"Maây yïu cö naâng chûa?"
"Cö ta khöng vùn minh, ñt nhêët laâ khöng àuã vùn minh àöëi vúái
tao!"
*
* *
Chêëm saáng leo leát trong boáng töëi úã cuöëi àûúâng hêìm daâi. Àöëm
saáng nhoã chêåp chúân, rúi xuöëng röìi laåi ngoi lïn, vaâ tiïëp tuåc àûúâng
tiïën gian nan cuãa noá. Thónh thoaãng, nïìn coá chöî truäng, àöëm saáng
biïën mêët vaâi giêy. Im lùång chó mêët khi coá tiïëng gioã nùång keáo keân
keåt trïn mùåt àêët, vaâ tiïëng cùçn nhùçn cuãa möåt keã àang cöë hïët sûác.
Tiïëng àöång trong àûúâng hêìm töëi nhû mûåc vang möåt khoaãng rêët xa.
Khi aánh saáng chúåt xuêët hiïån laåi, noá lú lûãng trïn khöng nhû
mùæt loaâi thuá trong cún aác möång bõ nuöët chûãng thên hònh trong
boáng töëi.
Laåc àeo àeân dêìu trïn traán, laâm viïåc trong caái goåi laâ "moã than
nhoã". Núi naâo löëi ài quaá thêëp noá phaãi boâ xuöëng. Noá trêìn truöìng,
ngoaåi trûâ súåi àai da cùæt sêu vaâo thõt. Böå àai kinh khuãng naây giuáp
noá keáo tûâng gioã lúán, trôu nhûäng khuác than.
Khi noá túái, töi àöíi phiïn cho noá. Töi cuäng trêìn truöìng, thên
phuã möåt lúáp buåi than hoäm vaâo tûâng vïët ngêën trïn da. Töi ûa àêíy
gioã hún keáo phña sau nhû noá. Gêìn miïång höë coá àoaån döëc àaáng kïí,
nhûng trêìn úã àoá cao hún. Laåc hay giuáp töi mang gioã túái àónh vaâ ra
khoãi àûúâng hêìm. Boån töi kiïåt sûác guåc trong àaám buåi böëc lïn vò
nghiïng gioã truát vaâo àöëng than.
Ngaây xûa, nhû chuáng ta àaä thêëy, nuái Phuång Hoaâng nöíi danh
nhúâ caác moã àöìng (vaâ ài vaâo lõch sûã nhû moán quaâ hêåu hônh cuãa võ
hoaâng àïë àöìng tñnh luyïën aái àêìu tiïn cuãa Trung Hoa). Tuy moã
àöìng àaä boã phïë vaâ àöí naát, khai thaác than vêîn tiïëp tuåc trong têìm
voác nhoã vaâ thuã cöng. Moã than laâ súã hûäu têåp thïí cuãa dên sún cûúác,
vaâ àûúåc khai thaác àïí àaáp ûáng nhu cêìu chêët àöët àõa phûúng. Vò thïë
khöng coá gò ngaåc nhiïn Laåc vaâ töi, cuäng nhû bao thiïëu niïn thaânh
phöë, phaãi laâm dûúái hêìm trong hai thaáng nhû möåt phêìn cuãa viïåc
hoåc têåp caãi taåo. Ngay caã troâ diïîn xi nï miïång thaânh cöng cuäng
khöng giuáp chuáng töi thoaát khoãi mïånh trúâi.
Noái thêåt, chuáng töi chêëp nhêån thûã thaách àoaå àaây naây, vò
quyïët têm úã trong cuöåc àua bùçng moåi giaá, duâ cú höåi trúã vïì thaânh
phöë khöng hún ba phêìn ngaân nhoã nhoi. Chuáng töi khöng biïët phêìn
viïåc trong moã than seä àïí laåi dêëu êën suöët cuöåc àúâi coân laåi cuãa mònh,
vïì thïí xaác vaâ nhêët laâ tinh thêìn. Thêåm chñ àïën nay cêu noái àaáng súå
"moã than nhoã" vêîn laånh söëng lûng töi.
Trûâ löëi vaâo coá möåt àoaån daâi khoaãng hai mûúi thûúác, trêìn
thêëp chöëng àaâ cöåt raáp nöëi taåm búå laâm bùçng thên cêy àeäo sú saâi,
suöët àûúâng hêìm baãy trùm meát khöng coá bêët cûá phoâng höå naâo.
Nguy hiïím thûúâng trûåc vò àaá rúi, vaâ ba nöng dên thúå moã giaâ cuöëc
vóa than cûá kïí maäi cho chuáng töi nhûäng tai naån chïët ngûúâi höìi
trûúác.
Möîi gioã àêìy chuáng töi xoay xúã löi suöët tûâ cuöëi àûúâng hêìm trúã
thaânh möåt troâ may ruãi chñ maång.
Möåt höm, luác boån töi àang cöë keáo gioã than àêìy lïn àoaån döëc
cuöëi, töi nghe Laåc noái:
"Tao khöng biïët taåi sao, nhûng tûâ khi mònh túái àêy, tao coá yá
nghô cûá dñnh trong àêìu laâ tao seä chïët trong caái moã naây."
Nghe thïë, töi huåt húi. Boån töi tiïëp tuåc leo, nhûng töi böîng
toaát möì höi laånh. Töi bõ lêy yá nghô nhû Laåc: tûâ àoá töi coá cuâng nöîi
kinh hoaâng, súå khöng coân söëng àïí rúâi khoãi núi naây.
Suöët thúâi gian úã moã, Laåc vaâ töi nguã trong laán cuãa nöng dên,
tuáp lïìu khiïm töën cheo leo trïn sûúân nuái, dûúái gúâ àaá. Buöíi saáng
thûác dêåy töi nghe tiïëng mûa nhoã gioåt tûâ àaá xuöëng maái laán phuã voã
cêy, vaâ tûå an uãi vúái yá nghô ñt nhêët mònh coân söëng. Nhûng möîi saáng
khi rúâi laán, töi súå àïën töëi mònh seä khöng trúã vïì àoá. Sûå kiïån têìm
thûúâng nhêët, chùèng haån möåt cêu noái bêng quú cuãa ai àoá hoùåc möåt
cêu àuâa ruâng rúån, hay chó thay àöíi thúâi tiïët, trong mùæt töi trúã
thaânh möåt àiïìm xêëu, möåt tiïn àoaán tûã thêìn.
Àöi khi töi thêëy aão aãnh luác àang laâm viïåc trong moã. Mùåt àêët
trúã nïn mïìm, töi khoá thúã vaâ caãm thêëy àang bïn búâ sûå chïët, sau àoá
töi thêëy thúâi thú êëu cuãa mònh vuát nhanh qua trûúác mùæt, nhû caách
ngûúâi sùæp chïët thêëy cuöåc àúâi hoå tröi qua trong aánh chúáp. Nïìn àêët
deão traãi daâi, àaân höìi theo möîi bûúác chên töi, röìi coá tiïëng gêìm àiïëc
tai trïn àêìu, nhû thïí maái hêìm sùæp sêåp. Àiïn vò súå, töi khuyåu
xuöëng boâ trong boáng töëi, khuön mùåt cha meå lúâ múâ trûúác mùæt. AÃo
aãnh keáo daâi vaâi giêy röìi chúåt biïën mêët nhû luác àïën, àïí laåi töi trong
hêìm moã tiïu àiïìu, trêìn nhû nhöång, phêën àêëu àêíy gaánh nùång cuãa
mònh túái löëi ra. Töi daán chùåt mùæt vaâo nïìn àêët dûúái chên: trong aánh
ngoån àeân moã bêåp buâng, töi bùæt gùåp möåt con kiïën laåc àaân. Noá tiïën
túái tûâ tûâ vaâ àïìu àùån, thuác àêíy bùçng yá chñ söëng coân.
Möåt höm, trong tuêìn lïî thûá ba úã àoá, töi nghe tiïëng khoác trong
àûúâng hêìm, nhûng khöng thêëy aánh àeân.
Khöng nhû tiïëng sêìu khöí, hay tiïëng rïn cuãa ngûúâi bõ thûúng,
maâ giöëng tiïëng khoác oaâ àaáng thûúng. Tiïëng döåi lïn vaách, vang túái
cuöëi àûúâng hêìm trûúác khi lùæng vaâo boáng àen. Töi chùæc chùæn Laåc
àang khoác trong boáng töëi.
Laåc ngaä bïånh vaâo cuöëi tuêìn thûá saáu. Söët reát. Buöíi chiïìu, khi
caã boån chuáng töi ngöìi ùn cúm dûúái göëc cêy àöëi diïån löëi vaâo hêìm, noá
than laånh. Vaâi phuát sau tay noá run túái nöîi khöng cêìm àûúåc àuäa.
Noá laão àaão àûáng lïn vïì laán nùçm, nhûng khöng bûúác nöíi. Mùæt noá àúâ
àêîn. Àûáng trûúác cûãa laán múã, noá kïu lïn, chùèng noái roä vúái ai:
"Cho töi vaâo!"
Thúå moã àang ùn dûúái göëc cêy cûúâi öì. Hoå muöën biïët:
"Maây noái vúái ai àoá? Khöng coá ai trong laán àêu."
Töëi höm àoá trong laán noá vêîn than laånh, duâ àùæp mêëy lúáp chùn
vaâ than chaáy trong loâ lúán. Caác öng rò rêìm thaão luêån höìi lêu. Hoå
baân coá nïn àem Laåc xuöëng söng nhuáng noá vaâo nûúác àaá maâ khöng
baão noá trûúác. Hoå nghô cuá söëc seä chûäa cho noá. Tuy nhiïn, àïì nghõ àoá
bõ baác, vò súå thêëy noá chïët chòm giûäa àïm khuya.
Möåt ngûúâi trong boån ra ngoaâi mang vaâo hai caânh cêy. Öng
baão töi:
"Möåt caânh àaâo, möåt caânh liïîu."
Chó coá hai cêy naây chûäa àûúåc. Öng löi Laåc dêåy, tuöåt hïët aáo
quêìn trong ngoaâi, vaâ bùæt àêìu lêëy hai nhaánh cêy quêët têëm lûng
trêìn cuãa noá.
Nhûäng ngûúâi kia vûâa àûáng ngoaâi xem vûâa quaát:
"Maånh nûäa! Nïëu khöng quêët maånh, maây khöng àuöíi àûúåc
bïånh ra àêu."
Nhaánh cêy quêåt vun vuát trïn khöng, nhaánh noå túái nhaánh
kia. Trêån roi àïí laåi vïët bêìm tñm trïn da thõt Laåc, nhûng baån töi
dûãng dûng chõu àûång. Duâ coân tónh, nhûng noá nhû trong mú thêëy
chuyïån xaãy ra cho keã khaác. Töi khöng roä noá nghô gò, nhûng rêët nön
noáng, vaâ nhúá lúâi noá noái trong moã vaâi tuêìn trûúác, vang döåi trong
tiïëng roi quêåt taân nhêîn: "Tao coá yá nghô cûá dñnh trong àêìu laâ tao seä
chïët trong caái moã naây".
Ngûúâi quêët roi àaä mïåt vaâ baão keã khaác tiïëp tay. Nhûng khöng
ai nhêån. Mïåt moãi, hoå àaä vaâo giûúâng vaâ muöën nguã. Töi thêëy mònh
cêìm nhaánh àaâo vaâ liïîu. Laåc ngûãng àêìu. Mùåt noá taái, traán lêëm têëm
möì höi. AÁnh mùæt noá xa xùm nhòn mùæt töi.
Noá thò thaâo gêìn nhû khöng nghe thêëy:
"Tiïëp tuåc ài."
Töi hoãi:
"Maây coá nïn nghó chuát khöng? Tay maây run lïn kòa. Coá tï
khöng?"
Noá giú möåt tay lïn xem vaâ noái:
"Tï. Maây noái àuáng, tao laånh run, nhû laäo giaâ trûúác cûãa tûã
thêìn."
Töi tòm möåt àuöi thuöëc laá trong àaáy tuái mònh, chêm lûãa vaâ
àûa noá. Nhûng àuöi thuöëc trûúåt khoãi tay noá vaâ rúi ngay xuöëng àêët.
Noá noái:
"Nùång khiïëp."
"Maây coá muöën tao tiïëp tuåc quêët maây thêåt khöng?"
"ÛÂ, nhû thïë giuáp tao êëm ngûúâi."
Trûúác khi theo yá noá, töi nghô mònh haäy nhùåt àiïëu thuöëc rúi
cho noá huát möåt húi trûúác. Töi cuái nhùåt mêíu thuöëc coân chaáy. Bêët
chúåt töi bùæt gùåp möåt vêåt trùng trùæng nùçm trïn saân caånh chên
giûúâng: bao thû.
Töi nhùåt lïn. Phong bò gûãi cho Laåc, chûa múã. Töi hoãi caác öng
thû tûâ àêu àïën. Möåt ngûúâi nùçm trong giûúâng àaáp coá ngûúâi túái mua
than súám nay àïí laåi.
Töi múã ra. Laá thû bïn trong viïët bùçng buát chò. Chûä viïët
khöng àïìu trïn trang giêëy, vaâi chûä viïët xêëu, nhûng cêu viïët vuång
vïì toaát veã dõu daâng nûä tñnh, thaânh thêåt nhû con treã. Töi chêåm raäi
àoåc cho Laåc:
Gûãi Laåc ngûúâi kïí chuyïån phim.
Àûâng cûúâi chûä viïët cuãa töi. Khöng nhû anh, töi chûa hoåc cêëp
hai. Anh cuäng biïët trûúâng gêìn nhêët nùçm trong thõ trêën Vônh Kñnh,
ài tûâ nuái túái phaãi mêët hai ngaây. Ba töi daåy töi àoåc vaâ viïët. Anh coá
thïí xïëp töi vaâo loaåi "àaä xong tiïíu hoåc".
Caách àêy khöng lêu, töi nghe noái anh vaâ baån anh kïí phim
rêët hay. Töi àaä gùåp trûúãng laâng töi, vaâ öng àöìng yá gûãi hai cöng
nhên nöng nghiïåp túái moã than nhoã àïí thay caác anh hai ngaây. Bêy
giúâ caác anh coá thïí túái laâng töi kïí möåt phim.
Töi muöën lïn moã àïí tûå mang tin túái cho anh, nhûng nghe noái
àaân öng núi àoá àïìu úã trêìn, vaâ chöî àoá cêëm con gaái.
Nghô túái moã than, töi khêm phuåc loâng can àaãm cuãa anh. Töi
cêìu xin noá àûâng suåp. Caác anh seä coá hai ngaây nghó: ñt nhêët luác àoá
caác anh seä khöng gùåp ruãi ro.
Heån gùåp caác anh súám. Gûãi lúâi chaâo baån anh, anh keáo àaân.
Cö beá thúå may
Taái buát: Töi vûâa nhúá chuyïån tûác cûúâi muöën kïí cho anh: tûâ
bûäa anh túái thùm, töi tònh cúâ gùåp mêëy ngûúâi coá ngoán chên thûá hai
daâi hún ngoán caái nhû mònh. Töi thêët voång, nhûng àúâi laâ vêåy.
Chuáng töi choån chuyïån Cö Beá Haâng Hoa.
Cho túái nay chuáng töi àaä xem ba phim úã sên boáng röí Vônh
Kñnh. Daåo naây, phim tònh caãm sûúát mûúát cuãa Bùæc Haân coá vai
chñnh laâ "Cö haâng hoa" àûúåc ûa chuöång nhêët. Chuáng töi àaä kïí
trong laâng mònh, vaâ khi túái àoaån diïîn cuöëi, töi nhaái tiïëng thuyïët
minh khaân khaân àa caãm nghe àûúåc úã thõ trêën: "Tuåc ngûä noái: möåt
têëm loâng chên thaânh coá thïí laâm àaá núã hoa. Noái xem, têëm loâng cö
haâng hoa khöng àuã chên thaânh sao?" Kïët quaã huâng traáng hïåt nhû
coá maân aãnh. Toaân thïí khaán giaã nhoã lïå, ngay caã trûúãng laâng cuåc cùçn
cuäng khöng cêìm àûúåc nûúác mùæt noáng höíi chaãy xuöëng tûâ mùæt traái
luác naâo cuäng coá ba àöëm maáu.
Tuy cún söët taái phaát, Laåc tuyïn böë àuã khoeã àïí ài túái laâng cö
beá thúå may. Noá ra ài vúái loâng tûå tin cuãa keã ài chinh phuåc. Tuy
nhiïn, doåc àûúâng noá guåc vò möåt cún söët reát nûäa.
Duâ mùåt trúâi choái chang, noá caãm thêëy cún laånh len loãi vaâo
thên. Töi xoay xúã nhoám lûãa vúái mêëy coång cêy vaâ laá khö, vaâ bùæt noá
àïën ngöìi caånh, nhûng thay vò êëm noá caâng caãm thêëy laånh hún. Noá
gùæng gûúång àûáng lïn, rùng àaánh lêåp cêåp:
"Thöi dêën lïn."
Suöët doåc àûúâng chuáng töi nghe tiïëng sún khï chaãy siïët, vaâ
tiïëng vûúån cuâng caác loaâi thuá hoang kïu huá. Laåc khöí súã vò luác noáng
luác laånh khön kham. Thónh thoaãng noá laão àaão saát vûåc nuái túái nöîi
laâm lúã àêët àaá. Tiïëng àaá rúi túái àaáy heäm nuái, maäi lêu múái àïën tai
chuáng töi. Nhûäng luác nhû thïë töi khuyïn noá nghó möåt laát àïën khi
cún söët thuyïn giaãm.
Khi àïën nhaâ cö beá thúå may, chuáng töi haâi loâng àûúåc biïët cha
cö ài vùæng. Nhû lêìn àêìu, con mûåc àïën khõt khõt chên chuáng töi
nhûng khöng suãa.
Mùåt Laåc àoã bûâng: noá mï saãng. Cö beá thúå may sûãng söët thêëy
noá lïn cún söët thaãm haåi. Cö lêåp tûác cho huãy boã buöíi diïîn xi nï noái,
vaâ àûa Laåc vaâo phoâng cö, lïn giûúâng quêy maân muöîi trùæng. Cö
cuöån bñm toác daâi thaânh buái cao trïn àónh àêìu. Röìi cö cúãi àöi giêìy
höìng, chaåy chên lêëm ra ngoaâi. Cö goåi töi:
"Ài vúái töi chûá? Töi biïët liïìu thuöëc rêët hay cho anh êëy."
Liïìu thuöëc laâ möåt loaåi cêy thûúâng, moåc úã búâ laåch khöng xa
laâng. Rêåm raåp, cao chûa túái ba têëc, hoa maâu höìng tûúi, caánh hoa
giöëng hoa àaâo quaá khöí, soi dûúái doâng nûúác caån trong cuãa con laåch.
Chêët thuöëc têåp trung trong laá coá khña giöëng chên võt. Cö beá
thúå may haái möåt àöëng laá lúán. Töi hoãi:
"Cêy naây tïn gò?"
"Cêy maãnh-baát."
Cö giaä laá trong cöëi àaá trùæng àïën khi thaânh chêët sïåt maâu luåc,
röìi böi lïn cöí tay traái cuãa Laåc. Duâ vêîn söët, noá àaä tónh vaâ chõu àïí cö
àùæp thuöëc. Cö buöåc thuöëc bùçng möåt daãi vaãi trùæng.
Àïm xuöëng, húi thúã Laåc coá phêìn dõu laåi, vaâ noá thiïëp nguã.
Cö beá thúå may ngêìn ngûâ hoãi töi:
"Anh coá tin thûá àoá khöng?"

"Thûá gò?"
"Mêëy thûá khöng giaãi thñch tûå nhiïn àûúåc."
"Coá luác töi tin, coá luác khöng."
"Anh noái nhû thïí anh nghô töi sùæp töë caáo anh."
"Khöng àêu."
"Vêåy thò sao?"
"Theo yá töi, mònh khöng thïí tin chuáng hoaân toaân, nhûng
cuäng khöng thïí chöëi boã hoaân toaân."
Cö dûúâng nhû chêëp thuêån cêu traã lúâi cuãa töi. Liïëc mùæt nhòn
Laåc àang nguã trïn giûúâng mònh, cö hoãi:
"Cha cuãa Laåc laâ gò? Phêåt tûã aâ? "
"Töi khöng biïët. Nhûng öng êëy laâ nha sô lûâng danh. "
"Nha sô laâ gò?"
"Cö khöng biïët nha sô laâ gò aâ? Nha sô chûäa rùng cho cö."
"Thêåt sao? Anh noái hoå coá thïí giïët mêëy con sêu chui vaâo rùng
laâm mònh àau haã?"
Töi àaáp, khöng cûúâi:
"ÛÂ. Töi seä kïí cho cö möåt bñ mêåt, nhûng phaãi thïì laâ khöng bao
giúâ noái cho ai."
"Töi thïì... "
Töi thêëp gioång:
"Ba noá bùæt hïët sêu trong rùng Mao chuã tõch."
Sau möåt luác im lùång kñnh nïí, cö hoãi:
"Nïëu töi múâi baâ boáng túái canh giûúâng bïånh cuãa con öíng töëi
nay thò öíng coá phiïìn khöng?"
Túái nûãa àïm, böën baâ giaâ tûâ ba laâng khaác nhau àïën. Hoå mùåc
aáo daâi lam vaâ àen, caâi hoa trïn toác vaâ àeo voâng ngoåc úã cöí tay. Caác
baâ boáng tuåm bïn Laåc àang co ruám trong giêëc nguã. Röìi hoå ngöìi
xuöëng böën goác giûúâng, nhòn noá qua maân muöîi. Khoá maâ noái ai laâ
ngûúâi ghï rúån nhêët coá thïí laâm ma quó súå.
Möåt trong caác baâ boáng, baâ nhùn nhuám nhêët, cêìm cung tïn
trïn tay. Baâ baão töi:
"Ta cam àoan höìn ma moã than nhoã, con ma àang gêy bïånh
cho baån chaáu àêy, töëi nay khöng daám túái àêu. Cêy cung cuãa ta tûâ
Têy Taång, muäi tïn boåc baåc. Khi ta bùæn, muäi tïn huyát trïn khöng
trung nhû saáo diïìu, vaâ chûa tûâng bùæn huåt ngûåc con ma duâ cho noá
maånh cúä naâo."
Khöng nhûäng caác baâ boáng rêët giaâ, maâ trúâi àaä rêët khuya, vaâ
laát sau hoå bùæt àêìu ngaáp. Vaâ duâ traâ àùåc cö chuã nhaâ cuãa chuáng töi
tiïëp maäi, hoå nguã gaâ nguã gêåt, baâ noå àïën baâ kia. Chuã nhên cêy cung
cuäng chõu thua cún buöìn nguã, àïí vuä khñ lïn giûúâng, mi mùæt sún uïí
oaãi ruä xuöëng vaâ nhùæm laåi.
Cö beá thúå may baão töi:
"Thûác hoå dêåy. Kïí cho hoå möåt phim."
"Phim loaåi naâo?"
"Phim gò cuäng àûúåc. Chó cöët giûä hoå thûác..."
Thïë laâ töi lao vaâo buöíi diïîn laå luâng nhêët àúâi mònh. Trong
ngöi laâng heão laánh àoá, chen giûäa heãm nuái núi baån töi àang mï
saãng, töi ngöìi trong aánh àeân dêìu leo leát, vaâ kïí phim Bùæc Haân cho
möåt cö gaái xinh xùæn vaâ böën baâ phuâ thuãy giaâ.
Töi hïët sûác tûå xoay xúã. Sau vaâi phuát, khaán giaã say mï cêu
chuyïån cö haâng hoa àaáng thûúng. Thêåm chñ hoå coân hoãi, vaâ töi kïí
caâng daâi, hoå caâng ñt chúáp mùæt àïí khoãi buöìn nguã.
Tuy vêåy, ma thuêåt cuäng khöng nhû luác Laåc chuã àöång. Töi
khöng coá khiïëu kïí chuyïån. Chuáng töi khaác nhau. Nûãa giúâ sau cö
haâng hoa àaä laâm àuã moåi caách kiïëm tiïìn, röìi chaåy àïën bïånh viïån àïí
thêëy rùçng quaá trïî: meå cö àaä chïët, tuyïåt voång goåi con gaái trong húi
thúã cuöëi cuâng. Möåt phim tuyïn truyïìn nhû bêët cûá phim naâo khaác.
Bònh thûúâng maâ noái, caãnh giûúâng bïånh laâ cao àiïím àêìu tiïn trong
cêu chuyïån. Khaán giaã bao giúâ cuäng khoác luác êëy, bêët kïí hoå xem
phim hay nghe chuáng töi kïí. Coá leä caác baâ phuâ thuãy thuöåc taång
khaác. Hoå chùm chuá nghe, nhêåp chuyïån coá chûâng mûåc - thêåm chñ töi
coá thïí caãm thêëy hoå húi ruâng mònh caãm àöång - nhûng khöng nhoã
möåt gioåt nûúác mùæt.
Thêët voång vò biïíu diïîn cuãa mònh, töi nêën naá miïu taã baân tay
run rêíy khöng ngûâng cuãa cö gaái haâng hoa vaâ túâ baåc rúi khoãi caác
ngoán tay cö... Nhûng caác baâ boáng khöng xuác àöång.
Thònh lònh, tûâ trong maân muöîi trùæng, möåt gioång noái nhû tûâ
àaáy giïëng phaát ra. Laåc ngêm:
"Tuåc ngûä noái rùçng têëm loâng chên thûåc coá thïí laâm àaá núã hoa.
Noái xem, têëm loâng cö haâng hoa khöng àuã chên thûåc sao?"
Töi sûãng söët, vò Laåc àaä thöët cêu kïët vang döåi trûúác khi
chuyïån kïët thuác, hún laâ vò noá tónh dêåy thònh lònh. Nhûng thêåt ngaåc
nhiïn, töi liïëc quanh phoâng: böën baâ phuâ thuãy àang khoác! Nûúác mùæt
hoå àöí ra traân trïì, chaãy xuöëng goâ maá vïnh vaáo nûát neã cuãa hoå.
Taâi nghïå cuãa Laåc thêåt tuyïåt! Noá coá thïí kñch àöång khaán giaã
bùçng lúâi thuyïët minh àuáng luác, ngay caã khi noá àang vêåt nhau vúái
cún söët reát.
Khi töi kïí tiïëp, töi caãm thêëy cö beá thúå may coá veã gò khang
khaác, vaâ nhêån ra rùçng cö thaã lûãng nhûäng loån toác dêìy, möåt búâm toác
tuyïåt vúâi chaãy xuöëng vai. Töi àoaán Laåc àaä thoâ tay khoãi maân, gúä
bñm toác bùçng nhûäng ngoán tay söët reát cuãa noá. Möåt ngoån gioá luâa bêët
chúåt laâm ngoån àeân chêåp chúân röìi tùæt, luác àoá töi ngúä mònh thêëy cö beá
thúå may veán möåt goác maân, vaâ cuái trïn Laåc trao möåt nuå hön tröåm
trong boáng àïm.
Möåt baâ boáng thùæp laåi ngoån àeân dêìu, vaâ töi tiïëp tuåc kïí nöët cêu
chuyïån buöìn cuãa cö gaái Triïìu Tiïn. Caác baâ boáng khoác nûác núã, nûúác
mùæt hoaâ lêîn nûúác muäi, vaâ tiïëng suåt sõt cuãa hoå tiïëp tuåc àïën àïm
khuya.
CHÛÚNG 3
Böën Mùæt coá caái va li bñ mêåt noá giêëu rêët kyä.

Noá laâ baån chuáng töi. (Nhúá khöng? Chuáng töi trïn àûúâng túái
gùåp noá luác tònh cúâ gùåp öng thúå may trïn sún àaåo). Laâng Böën Mùæt ài
caãi taåo trïn nuái Phuång Hoaâng úã döëc thêëp hún laâng chuáng töi. Laåc
vaâ töi thûúâng qua nhaâ noá vaâo chiïìu töëi àïí nêëu ùn, nïëu chuáng töi
xoay àûúåc miïëng thõt, chai rûúåu àõa phûúng, hay rau tûúi tûâ vûúân
cuãa nöng dên. Chuáng töi chia seã chiïën lúåi phêím, nhû thïí mònh laâ
tam nhên bang. Noá khöng thúã möåt lúâi vúái boån töi vïì caái va li bñ êín
cuãa noá khiïën chuáng töi hoaân toaân ngaåc nhiïn.
Gia àònh noá söëng cuâng thaânh phöë vúái cha meå chuáng töi. Cha
noá laâ vùn sô, meå noá laâ thi sô. Gêìn àêy, bõ nhaâ chûác traách ruöìng boã,
hoå àïí laåi cho àûáa con trai yïu quñ cuäng möåt gaánh nùång àaáng súå
nhû Laåc vaâ töi: ba phêìn ngaân khuãng khiïëp. Vò thïë chuáng töi àöìng
höåi àöìng thuyïìn, nhûng Böën Mùæt luác àoá mûúâi taám tuöíi söëng trong
lo súå triïìn miïn.
Vúái noá, moåi thûá nhuöëm maâu nguy hiïím. ÚÃ nhaâ noá, chuáng töi
caãm thêëy nhû ba phaåm nhên àang höåi yá êm mûu quanh ngoån àeân
dêìu. Bûäa ùn chùèng haån: möåt tiïëng goä cûãa cuäng àuã laâm noá súå mêët
khön giûäa muâi thúm ngon ngaåt ngaâo cuãa àôa thõt boån töi àaä nêëu
xong (muâi nêëu nûúáng laâm caã ba àûáa chïët àoái chuáng töi àiïn
cuöìng). Noá seä nhaãy dûång, giêëu vöåi caái chaão vaâo goác nhû àöì lêåu, vaâ
thay vaâo àoá laâ àôa rau xaâo sïìn sïåt gúám ghiïëc: ùn thõt àöëi vúái noá laâ
töåi aác àiïín hònh cuãa giai cêëp tû saãn nhaâ noá.
Sau höm trònh diïîn cuãa töi cho böën baâ phuâ thuãy, Laåc thêëy àúä
hún. Noá noái noá àuã khoeã àïí ài vïì, vaâ cö beá thúå may khöng naâi nó giûä
chuáng töi. Töi tûúãng tûúång cö kiïåt lûåc.
Sau bûäa àiïím têm, chuáng töi lïn àûúâng doåc sún àaåo vùæng veã.
Khöng khñ ban mai êím dïî chõu laâm tónh taáo böå mùåt noáng bûâng cuãa
chuáng töi. Laåc vûâa ài vûâa huát thuöëc. Luác àêìu con àûúâng dêîn xuöëng
möåt löëi nhoã, röìi laåi lïn döëc. Khi döëc ngûúåc, töi nùæm caánh tay cuãa
àûáa baån bïånh hoaån. Mùåt àêët mïìm vaâ ûúát, cêy cöëi giao caânh trïn
àêìu. Bùng qua laâng Böën Mùæt úã, chuáng töi bùæt gùåp noá àang laâm viïåc
trong caánh àöìng luáa. Noá àang caây vúái con trêu.
Chuáng töi khöng thêëy caác luöëng caây cuãa noá, vò lúáp àêët maâu
dêìy ngêåp trong nûúác tuâ. Trêìn túái lûng, baån chuáng töi tiïën chêåm
chaåp, vò möîi bûúác ngêåp buân àùåc túái àêìu göëi, trong luác con trêu àen
gùæng sûác keáo caây. Tia nùæng súám chiïëu nghiïng lêëp laánh trïn àöi
kñnh cuãa noá.
Con trêu cúä trung bònh, nhûng caái àuöi daâi ngoaåi khöí, vêîy
maånh nhû cûúng quyïët vêëy buân lïn öng chuã nhuát nhaát thiïëu kinh
nghiïåm cuãa noá, caâng bêín caâng töët. Duâ cöë traánh nhûäng cuá quêët
khöng ngûâng, chó möåt khoaãnh khùæc vö yá laâ àuã cho Böën Mùæt nhêån
möåt cuá àuöi trêu ngay mùåt laâm vùng cùåp kñnh lïn khöng. Noá chûãi
ruãa, thaã cûúng khoãi tay phaãi vaâ buöng caây khoãi tay traái. Giú tay
che mùåt, noá tuön möåt traâng chûãi búái, nhû thïí bõ muâ.
Noá giêån túái mûác khöng nghe tiïëng goåi vui mûâng cuãa chuáng
töi. Noá cêån thõ nùång, khöng phên biïåt nöíi chuáng töi vúái caác nöng
dên àang chïë nhaåo úã ruöång luáa gêìn àoá.
Noá cuái xuöëng, thoåc tay vaâo nûúác, moâ trong buân. Veã thêët thêìn
trong cùåp mùæt löìi cuãa noá luöëng cuöëng.
Böën Mùæt roä raâng àaä àaánh thûác baãn nùng taân aác cuãa con trêu.
Con vêåt ngûâng laåi, röìi keáo sang hai bïn, hïët sûác giêîm ruöång buân,
nhû àõnh xeáo naát cùåp kñnh chòm trong àoá bùçng moáng hay lûúäi caây
lùæc lû.
Töi cúãi giêìy, veán quêìn bûúác xuöëng ruöång luáa, àïí Laåc ngöìi bïn
vïå àûúâng. Böën Mùæt khöng muöën töi giuáp tòm kñnh, vò súå töi gêy caãn
trúã, nhûng cuöëi cuâng chñnh töi vö yá àaåp lïn cùåp kñnh luác moâ trong
buân. May mùæn laâ noá coân nguyïn veån.
Khi nhòn laåi roä nhû cuä, Böën Mùæt sûãng söët vò tònh traång cuãa
Laåc. Noá noái:
"Maây öëm nhû con choá!"
Vò Böën Mùæt khöng thïí boã viïåc, noá àïì nghõ chuáng töi àïën chöî
noá nghó túái khi noá vïì.
Noá truá úã giûäa laâng, vúái vaâi vêåt duång caá nhên, vaâ noáng loâng
muöën chûáng toã loâng tin cêåy hoaân toaân vaâo nöng dên caách maång
nïn noá chaã bao giúâ khoaá cûãa. Cùn nhaâ saân nhû nhaâ chuáng töi, laâ
kho lûúng thûåc cuä, nhûng coá hiïn nhö ra chöëng bùçng cöåt tre vûäng
chùæc àïí phúi nguä cöëc, rau hay gia võ. Laåc vaâ töi ngöìi trïn hiïn
hûúãng nùæng. Laát sau, mùåt trúâi khuêët sau àónh nuái vaâ khöng khñ
laånh buöët. Khi àaä raáo möì höi, Laåc laånh nhû nûúác àaá. Töi tòm möåt
caái aáo len chui àêìu cuä cuãa Böën Mùæt àùæp lïn lûng noá, buöåc öëng tay
qua cöí nhû khùn quaâng.
Duâ trúâi nùæng laåi, noá tiïëp tuåc than laånh. Töi laåi vaâo trong lêëy
chùn trïn giûúâng, vaâ chúåt nghô coá thïí coân caái aáo len nûäa nùçm àêu
àoá. Töi nhòn dûúái gêìm giûúâng, thêëy möåt rûúng göî lúán. Chêët àöëng
bïn trïn laâ múá giêìy cuä vaâ deáp àûát lêëm buân.
Keáo rûúng túái vïåt nùæng löëm àöëm buåi, töi múã ra vaâ thêëy chûáa
nhiïìu aáo quêìn. Töi luåc loåi hy voång tòm caái aáo len nhoã vûâa vúái thên
thïí khùèng khiu cuãa Laåc. Ngoán tay töi böîng chaåm möåt vêåt mïìm,
deão vaâ laáng, khiïën töi nghô ngay àïën chiïëc giêìy da nai cuãa phuå nûä.
Nhûng khöng phaãi laâ chiïëc giêìy maâ laâ möåt caái va li. Tia saáng
phaãn chiïëu trïn nùæp boáng loaáng. Caái va li tao nhaä, húi súân nhûng
laâm bùçng da töët, vaâ toaát ra möåt muâi vùn minh.
Noá coá veã khaá nùång so vúái kñch thûúác, nhûng töi khöng àoaán
àûúåc bïn trong coá gò. Va li coá khoaá úã ba chöî.
Töi nön noáng àúåi àïën töëi, luác Böën Mùæt seä àûúåc giaãi thoaát khoãi
viïåc vêåt nhau haâng ngaây vúái con trêu, àïí hoãi thûá kho baáu gò noá cêët
kyä trong chöî giêëu bñ mêåt cuãa noá.
Noá khöng traã lúâi cêu hoãi cuãa töi laâm töi ngaåc nhiïn. Suöët luác
boån töi nêëu ùn noá im lùång khaác thûúâng, vaâ khi noái noá thêån troång
khöng nhùæc túái caái va li.
Luác ùn töëi, töi khúi laåi àïì taâi. Nhûng noá vêîn khöng noái.
Laåc phaá tan im lùång:
"Tao chùæc laâ saách. Caách maây khoaá va li cêët ài àuã tiïët löå bñ
mêåt cuãa maây: maây giêëu saách cêëm."
Möåt tia höët hoaãng trong àöi mùæt thùçng baån cêån thõ, röìi biïën
mêët sau cùåp kñnh luác noá trêën tônh dûúái mùåt naå tûúi cûúâi. Noá noái:
"Maây nùçm mú."
Noá àûa tay súâ traán Laåc.
"Trúâi úi, söët quaá! Vò vêåy maây múái coá yá àiïn khuâng, noá laâm
maây saãng. Nghe neâ, mònh laâ baån, coá nhûäng luác vui chung, cuäng töët,
nhûng nïëu tuåi maây tiïëp tuåc chuyïån taâo lao nhû saách cêëm, thò tiïn
sû noá..."
Sau àoá khöng lêu, Böën Mùæt mua öí khoaá àöìng cuãa haâng xoám,
vaâ tûâ àoá noá luön luön khoaá kyä cûãa nhaâ bùçng súåi xñch.
Hai tuêìn sau, moán "Maãnh-baát" cuãa cö beá thúå may chûáng toã coá
hiïåu quaã, chûáng söët reát cuãa Laåc thuyïn giaãm. Luác gúä bùng khoãi
cûúâm tay, noá thêëy möåt vïët giöåp cúä trûáng chim, boáng loaáng vaâ trong
suöët. Röët cuöåc noá xeåp àïën khi chó coân vïët seåo àen nhoã, vaâ cún söët
reát ngûng hùèn. Chuáng töi nêëu möåt bûäa úã nhaâ Böën Mùæt àïí mûâng
Laåc höìi phuåc. Töëi höm àoá, caã ba chuáng töi nguã chen chuác trïn
giûúâng. Luác súâ dûúái gêìm giûúâng, töi thêëy rûúng vêîn coân àoá, nhûng
caái va li da àaä mêët.
*
* *
Böën Mùæt àïí löå ngúâ vûåc vaâ caãnh giaác cao àöå, bêët kïí tònh baån
giûäa chuáng töi, dûúâng nhû chûáng minh cho giaã thuyïët cuãa Laåc, vaâ
chuáng töi caâng tin caái va li quaã thûåc àêìy saách cêëm. Laåc vaâ töi
thûúâng thaão luêån riïng chuyïån naây, àoaán moâ loaåi saách gò trong àoá.
(Daåo êëy, moåi saách vúã àïìu bõ cêëm, ngoaåi lïå duy nhêët laâ nhûäng cuöën
do Mao hay thên cêån cuãa öng viïët, vaâ caác taác phêím thuêìn khoa
hoåc). Chuáng töi lêåp möåt danh saách daâi nhûäng àïì tûåa coá thïí coá: toaân
böå truyïån cöí tûâ Tam Quöëc Chñ túái Höìng Lêu Möång vaâ Kim Bònh
Mai, vöën nöíi tiïëng laâ dêm thû. Trong danh muåc chuáng töi cuäng coá
thú àúâi Àûúâng, Töëng, Minh, Thanh, vaâ taác phêím cuãa caác nghïå sô cöí
àiïín nhû Chu Àaåt, Sûã Àaâo, Àöíng Kyâ Thûúâng... Thêåm chñ chuáng töi
nghô túái Thaánh Kinh cuäng nhû Nguä Thaánh Thû, taác phêím bõ cêëm
haâng thïë kyã, trong àoá nguä àaåi tiïn tri àúâi Haán trïn thiïn sún àónh
tiïët löå chuyïån seä xaãy ra trong hai ngaân nùm túái.
Thöng thûúâng, sau khi tùæt ngoån àeân dêìu trong nhaâ saân, boån
töi nùçm trïn giûúâng huát thuöëc trong boáng töëi. Tûåa saách tuön ra
trïn möi, nhûäng caái tïn thêìn bñ vaâ laå kyâ gúåi lïn thïë giúái vö danh.
Nhû trêìm hûúng Têy Taång, chó cêìn noái tïn Taâng Hûúng laâ ngûãi
muâi phaãng phêët, tinh khiïët, vaâ thêëy neán hûúng nhó caác haåt thúm
dûúái aánh àeân, nhû gioåt vaâng loãng.
Möåt höm Laåc hoãi töi:
"Maây coá biïët gò vïì vùn chûúng têy phûúng khöng?"
"Chaã mêëy. Maây biïët ba maá tao chó chuá yá túái cöng viïåc. Ngoaâi
y khoa ra öíng baã khöng biïët gò nhiïìu."
"Ba maá tao cuäng vêåy. Nhûng möåt baâ dò cuãa tao coá mêëy cuöën
saách nûúác ngoaâi dõch sang Hoa vùn. Höìi àoá trûúác Caách maång Vùn
hoaá. Tao nhúá baã àoåc cho tao nghe cuöën saách tïn Don Quixote, vïì
möåt hiïåp sô giaâ lang thang, truyïån rêët hay."
"Saách cuãa baã giúâ ra sao?"
"Thaânh khoái. Vïå binh Àoã tõch thu, röìi lêåp tûác àöët trûúác cöng
chuáng, ngay trûúác toaâ chung cû cuãa baã."
Kïë àoá, chuáng töi bêåp thuöëc laá trong boáng àïm, nhuåt chñ vaâ
cêm nñn. Noái chuyïån vùn chûúng thïë naây laâm töi naãn. Chuáng töi
thêåt bêët haånh. Luác biïët àoåc thò khöng coân gò àïí àoåc. Trong nhiïìu
nùm, khu "Vùn hoåc Têy phûúng" trong caác hiïåu saách daânh hïët cho
toaân têåp cuãa nhaâ laänh àaåo cöång saãn Albany, Enver Hoxha: hïët böå
naây túái böå khaác bòa maå vaâng mang chên dung öng giaâ àeo caâ vaåt
loeâ loeåt, toác baåc chónh tïì, cùåp mùæt nghiïm khùæc moâng moång - mùæt
traái maâu nêu, mùæt phaãi húi nhoã vaâ boáng nêu nhaåt hún àöíi sang
höìng úã viïìn mùæt.
Töi hoãi Laåc:
"Caái gò laâm maây nghô túái vùn chûúng têy phûúng?"
"Öi daâo, tao chó muöën biïët. Rêët coá thïí Böën Mùæt coá mêëy thûá àoá
trong va li."
"Coá thïí maây àuáng. Ba noá laâ vùn sô, maá noá laâ thi sô, nhaâ hoå
phaãi coá nhiïìu saách, cuäng nhû nhaâ maây vúái nhaâ tao coá nhiïìu saách
têy y. Nhûng laâm sao maâ caã möåt va li àêìy thoaát khoãi sûå chuá yá cuãa
Vïå binh Àoã?"
"Coá leä ba maá noá biïët giêëu àuáng luác."
"Hoå giao cho Böën Mùæt giûä cuäng liïìu thêåt."
"Nhû ba maá maây vaâ tao luön mú ûúác tuåi mònh laâ baác sô nhû
öíng baã. Ba maá thùçng Böën Mùæt coá thïí muöën con hoå laâ nhaâ vùn. Hoå
nghô noá nïn àoåc saách, duâ phaãi àoåc trong bñ mêåt."
*
* *
Möåt bûäa saáng reát mûúát àêìu xuên, böng tuyïët rúi dêìy vaâ
nhanh suöët hai giúâ, mùåt àêët chùèng mêëy chöëc phuã möåt têëc tuyïët
xöëp. Trûúãng laâng cho chuáng töi nghó höm àoá. Laåc vaâ töi lêåp tûác lïn
àûúâng ài thùm Böën Mùæt. Chuáng töi nghe noái noá gùåp xui: chuyïån
phaãi xaãy ra, troâng kñnh cuãa noá bõ bïí.
Tuy nhiïn, töi tin chùæc noá khöng àïí ruãi ro naây aãnh hûúãng túái
cöng viïåc. Nïëu nöng dên caách maång coi têåt cêån thõ cuãa noá laâ dêëu
hiïåu keám coãi vïì thïí xaác, hoå seä nghô noá laâ àûáa lûúâi biïëng. Noá söëng
trong kinh hoaâng triïìn miïn vò yá kiïën cuãa nöng dên, tuây hoå quyïët
àõnh noá coá caãi taåo töët hay chûa, vaâ do àoá, vïì mùåt lyá thuyïët, tûúng
lai noá nùçm trong tay hoå. Trong trûúâng húåp naây, ngay caã khiïëm
khuyïët nhoã nhêët vïì chñnh trõ hay thïí chêët cuäng laâ tai hoaå.
Khöng nhû laâng töi, dên trong laâng baån chuáng töi phaãi laâm
viïåc duâ trúâi tuyïët, hoå phaãi vaác caác soåt gaåo àêìy túái kho cuãa huyïån
caách àoá hai mûúi cêy söë, trïn búâ söng bùæt nguöìn tûâ Têy Taång.
Àang luác goáp thuïë laâng haâng nùm, trûúãng laâng chia töíng söë gaåo
theo söë dên, phêìn möîi ngûúâi vaác khoaãng saáu mûúi kyá.
Chuáng töi àïën thêëy Böën Mùæt àang àöí àêìy soåt, sùén saâng cho
chuyïën ài túái kho gaåo. Chuáng töi neám tuyïët vaâo noá, nhûng noá nhòn
quanh quêët maâ khöng thêëy chuáng töi. Khöng coá kñnh, cùåp mùæt löìi
cuãa noá khiïën töi nhúá caái nhòn àúâ àêîn, mï muå cuãa con choá Bùæc
Kinh. Dûúâng nhû noá laåc loäng vaâ nhuåt chñ, ngay caã trûúác khi nhêëc
soåt gaåo lïn lûng.
Laåc baão noá:
"Maây àiïn. Khöng coá kñnh maây khöng xoay xúã nöíi trïn àûúâng
nuái àoá àêu."
"Tao àaä viïët thû cho maá tao. Baã seä gûãi cùåp kñnh múái ngay,
nhûng tao khöng thïí ngöìi àúåi kñnh. Tao úã àêy laâ àïí lao àöång. Ñt ra
laâ öng trûúãng laâng noái vêåy."
Noá noái rêët nhanh, nhû khöng muöën phñ thò giúâ vúái chuáng töi.
Laåc noái:
"Khoan. Tao coá yá naây: tuåi tao seä giuáp maây mang soåt túái kho
gaåo, khi vïì maây cho tuåi tao mûúån mêëy cuöën saách maây giêëu trong
va li. Chõu khöng?"
Böën Mùæt gêìm lïn:
"Àöì quyã. Tao khöng biïët maây noái gò. Tao khöng coá saách cêët
giêëu."
Lùæp bùæp giêån dûä, noá vaác soåt gaåo nùång lïn lûng vaâ bûúác ài.
Laåc goåi theo:
"Möåt cuöën thöi. Àûúåc khöng?"
Khöng traã lúâi, Böën Mùæt dêën bûúác.
Bêët lúåi thïí xaác ngùn trúã noá. Chaã mêëy chöëc, noá vûúáng vaâo thïë
khoá xûã thö baåo: tuyïët khiïën löëi ài trún trúåt hún thûúâng lïå, úã vaâi chöî
noá luán chên túái mùæt caá. Noá daán chùåt cùåp mùæt löìi xuöëng mùåt àêët
phña trûúác, nhûng khöng thêëy caác hoân àaá nhö lïn àïí àùåt chên vaâo.
Noá muâ múâ tiïën túái, laão àaão vaâ lùæc lû nhû gaä say. Túái chöî löëi ài huåt
mêët, noá thoâ chên tòm chöî, nhûng chên kia oùçn xuöëng khöng àúä nöíi
sûác nùång soåt gaåo trïn lûng, noá ngaä khuyåu. Noá cöë chöëng àúä úã võ trñ
àoá àïí khöng àöí soåt gaåo trïn lûng, duâng tay gaåt tuyïët àïí thêëy
àûúâng, tûâng meát tûâng meát, túái khi noá xoay xúã löìm cöìm àûáng lïn
laåi.
Tûâ xa chuáng töi nhòn noá ài quanh co xuöëng con àûúâng, chó
mêëy phuát sau laåi trûúåt chên. Lêìn naây soåt va vaâo àaá luác noá ngaä laâm
gaåo vaäi ra.
Chuáng töi ài xuöëng giuáp noá hoát gaåo vaäi. Khöng àûáa naâo múã
lúâi. Töi khöng daám nhòn vaâo mùæt noá. Noá ngöìi xuöëng cúãi giêìy, àöí
tuyïët ra, röìi xoa maånh àöi chên sûng vuâ cho êëm
Àêìu noá cûá lùæc lû nhû thïí quaá nùång. Töi hoãi noá:
"Nhûác àêìu haã?"
"Khöng, tai tao uâ. Khöng sao."
Khi chuáng töi hoát xong hïët gaåo vaâo soåt, caánh tay aáo töi baám
àêìy tinh thïí tuyïët. Töi hoãi Laåc:
"Mònh nïn tiïëp cho noá chûá?"
Noá noái:
"ÛÂ, phuå tao möåt tay vúái caái soåt àûúåc khöng? Tao thêëy laånh, coá
sûác nùång trïn lûng laâm tao êëm.
Laåc vaâ töi cûá möîi nùm mûúi meát laåi thay nhau guâi saáu mûúi
kyá gaåo. Khi túái kho chuáng töi hoaân toaân kiïåt sûác."
Vïì laåi àïën nhaâ, Böën Mùæt àûa chuáng töi möåt cuöën saách - möåt
cuöën moãng, súân cuä. Tïn taác giaã laâ Balzac.
*
* *
"Ba-nhõ-traát-khùæc". Dõch sang Hoa vùn, tïn taác giaã Phaáp göìm
böën kyá hiïåu. Dõch thuêåt thêìn sêìu! Hai êm tiïët nùång cuäng nhû êm
rung hung haän kiïíu phaát êm xûa cuãa caái tïn biïën mêët. Giúâ àêy
böën chûä - rêët thanh tao, möîi chûä chó vaâi neát - húåp laåi taåo thaânh
möåt veã àeåp khaác thûúâng, nûác muâi ngoaåi lai, gúåi caãm nhû muâi rûúåu
vang nöìng cêët haâng thïë kyã trong hêìm. (Nhiïìu nùm sau töi biïët
dõch giaã cuäng laâ möåt nhaâ vùn lúán. Bõ cêëm xuêët baãn taác phêím cuãa
mònh vò lyá do chñnh trõ, öng duâng caã cuöåc àúâi coân laåi dõch tiïíu
thuyïët Phaáp).
Böën Mùæt coá àùæn ào nghô ngúåi seä cho chuáng töi mûúån cuöën
saách naâo khöng? Hay chó laâ ngêîu nhiïn? Coá leä noá nhùåt cuöën àoá chó
vò so vúái caã kho taâng trong va li quyá giaá cuãa noá, cuöën àoá moãng
nhêët, vaâ naát nhêët. Liïåu noá coá àöång cú kñn àaáo naâo chuáng töi khöng
doâ àûúåc? Bêët kïí nguyïn do gò, lûåa choån cuãa noá coá aãnh hûúãng sêu
sùæc trïn cuöåc àúâi chuáng töi.
Cuöën saách moãng tûåa àïì Ursule Miroust.
Laåc àoåc cuöën saách ngay töëi höm Böën Mùæt cho chuáng töi
mûúån, vaâ túái àoaån kïët luác trúâi hûâng àöng. Noá tùæt ngoån àeân dêìu vaâ
àûa saách cho töi. Töi nùçm trïn giûúâng àïën khi àïm xuöëng, khöng
ùn, hoaân toaân cuöën vaâo cêu chuyïån Phaáp vïì tònh yïu vaâ pheáp laå.
Haäy hònh dung möåt àûáa mûúâi chñn, coân mú maâng trong tuöíi
niïn thiïëu, caã àúâi chûa tûâng nghe gò ngoaâi nhûäng cêu caách maång
röîng tuïëch vïì chuã nghôa yïu nûúác, chuã nghôa cöång saãn, yá thûác hïå
vaâ tuyïn truyïìn, nay lao àêìu vaâo möåt cêu chuyïån àaánh thûác loâng
khao khaát, caãm xuác, haânh àöång thöi thuác, tònh yïu, têët caã nhûäng
àïì taâi cho túái luác àoá noá bõ giêëu.
Duâ hoaân toaân khöng biïët gò vïì vuâng àêët xa xöi goåi laâ Phaáp àoá
(töi coá nghe cha töi nhùæc túái Napoleáon vaâi lêìn thïë thöi), chuyïån cuãa
Ursule cuäng thêåt nhû chuyïån haâng xoám. Nhûäng röëi rùæm vïì thûâa
kïë vaâ tiïìn baåc xaãy àïën cho cö khiïën cêu chuyïån caâng àaáng tin hún,
vò thïë caâng tùng sûác maånh cuãa lúâi vùn. Àïën cuöëi ngaây, töi àaä khaá
quen thuöåc vúái Nemours, hònh dung mònh àûáng caånh loâ sûúãi trong
phoâng khaách nhaâ naâng cuâng vúái caác baác sô vaâ cha xûá... Ngay caã
àoaån vïì nam chêm vaâ möång du àöëi vúái töi cuäng àaáng tin vaâ mï
hoùåc.
Töi khöng ra khoãi giûúâng trûúác khi lêåt xong trang cuöëi. Laåc
chûa trúã vïì. Luác noá lïn àûúâng khi trúâi vûâa saáng, töi chùæc chùæn noá
ài thùm cö beá thúå may àïí kïí cho cö cêu chuyïån tuyïåt vúâi naây cuãa
Balzac. Töi àûáng úã ngûúäng cûãa nhaâ saân möåt laát, vûâa gùåm mêíu
baánh bùæp vûâa ngùæm boáng àónh nuái töëi tùm lúâ múâ phña trûúác. Laâng
cö beá thúå may úã quaá xa khöng thïí thêëy àeân trong nhaâ, nhûng trong
têm trñ mònh, töi coá thïí hònh dung Laåc àang kïí chuyïån cho cö. Bêët
chúåt töi thêëy nhoái lïn ghen tõ, möåt caãm xuác cay àùæng trûúác kia töi
chûa tûâng coá.
Trúâi laånh buöët, töi run rêíy trong chiïëc aáo khoaác ngùæn da cûâu.
Dên laâng ùn, nguã hay laâm viïåc riïng trong hoaâng hön. Nhûng phña
trûúác cùn nhaâ saân cuãa chuáng töi lùång leä. Töi thûúâng lúåi duång sûå
yïn bònh ngûå trõ trïn nuái vaâo giúâ naây àïí têåp vô cêìm, nhûng luác naây
dûúâng nhû viïåc àoá gêy naãn loâng. Töi bûúác vaâo nhùåt cêy àaân, nhûng
khi chúi, êm thanh choái tai vaâ bêët àöìng, nhû thïí töi àaä quïn caách
àaân. Röìi töi chúåt nghô: mònh seä cheáp laåi nhûäng àoaån ûa thñch trong
Ursule Miroust, tûâng chûä tûâng chûä.
Lêìn àêìu tiïn trong àúâi töi thêëy khaát khao cheáp laåi nhûäng cêu
trong saách. Töi luåc khùæp phoâng tòm giêëy, nhûng chó thêëy vaâi túâ
àõnh duâng viïët thû cho cha meå.
Töi quyïët àõnh viïët thùèng lïn mùåt trong aáo khoaác da cûâu cuãa
mònh. Caái aáo khoaác ngùæn, tùång vêåt cuãa dên laâng luác töi àïën, laâm
bùçng da, súåi len daâi ngùæn àuã cúä àuã loaåi bïn ngoaâi, bïn trong laâ lúáp
da trêìn. Khoá tòm nhûäng àoaån thñch húåp trong saách vò chöî tröëng
trïn aáo coá giúái haån, caâng ñt chöî hún vò da àaä nûát quaá nhiïìu. Töi
cheáp laåi chûúng Ursule möång du. Töi ao ûúác nhû naâng: luác nùçm
nguã trïn giûúâng coá thïí nhòn thêëy meå töi àang laâm gò trong cùn
chung cû caách nùm trùm cêy söë, nhòn cha meå ùn töëi, quan saát cûã
chó cuãa hoå, caác moán ùn trïn baân, maâu baát àôa, hñt muâi thûác ùn,
nghe hoå troâ chuyïån... Hún thïë nûäa, nhû Ursule, trong giêëc möång
töi seä thùm nhûäng núi mònh chûa tûâng àïí mùæt túái...
Viïët trïn têëm da con cûâu giaâ vuâng sún cûúác khöng dïî: mùåt da
raáp vaâ gêëp nïëp, vaâ àïí viïët caâng nhiïìu cêu caâng töët vaâo chöî coá thïí
viïët, töi phaãi duâng chûä nhoã, àoâi hoãi hïët sûác têåp trung. Luác phuã kñn
hïët bïn trong aáo, kïí caã tay aáo, ngoán tay töi nhûác nhû gêîy xûúng.
Cuöëi cuâng töi thiïëp nguã.
Tiïëng chên cuãa Laåc àaánh thûác töi. Ba giúâ saáng. Töi nguã chûa
lêu, vò ngoån àeân dêìu vêîn coân saáng. Töi thêëy boáng noá leãn vaâo
phoâng.
"Maây nguã haã?"
"Khöng hùèn."
"Tao cho maây xem caái naây."
Noá àöí àêìy dêìu vaâo àeân, khi ngoån bêëc chaáy saáng, noá cêìm àeân
trong tay traái, túái ngöìi xuöëng meáp giûúâng töi. Mùæt noá saáng rûåc vaâ
toác noá röëi buâ. Noá ruát trong tuái aáo khoaác ra möåt vuöng vaãi trùæng gêëp
goån gheä.
"AÂ, cö beá thúå may cho maây caái khùn tay."
Noá khöng àaáp. Luác noá tûâ tûâ múã ra, töi thêëy miïëng vaãi xeá tûâ
caái aáo, chùæc laâ cuãa cö beá thúå may - trïn àoá coá möåt maãnh vaá tay. Bïn
trong coá vaâi caái laá khö. Têët caã cuâng möåt daång àeåp, nhû caánh bûúám,
tûâ maâu cam thêîm túái nêu soåc vaâng nhaåt, nhûng têët caã àïìu öë maáu
àen.
Laåc höín hïín noái:
"Laá baåch quaã. Möåt cêy cao choát voát löång lêîy, moåc trong thung
luäng kñn àaáo phña àöng laâng cö beá thúå may. Tuåi tao laâm tònh úã àoá,
dûåa vaâo göëc cêy. Cö naâng laâ trinh nûä, maáu nhoã xuöëng laá laác àaác
bïn dûúái."
Töi khöng noái nïn lúâi. Töi cöë hònh dung: caái cêy, thên cêy quñ
phaái, caânh cêy huâng vô, thaãm laá caánh bûúám, röìi töi hoãi:
"Àûáng?"
"ÛÂ, nhû ngûåa. Coá leä vò vêåy sau àoá cö naâng cûúâi, tiïëng cûúâi
choái tai, hoang daåi, vaâ vang xa ngay caã chim choác cuäng cêët caánh vò
hoaãng súå."
*
* *
Khi àaä múã mùæt, chuáng töi giûä lúâi traã laåi Ursule Miroust cho
öng chuã chñnh àaáng cuãa naâng: Böën Mùæt, hay àuáng hún bêy giúâ laâ
Hai Mùæt vò àaä mêët kñnh. Chuáng töi aão tûúãng rùçng noá seä cho mûúån
thïm saách trong caái va li bñ mêåt, àïí àöíi lêëy nhûäng viïåc chuáng töi
laâm höå noá vò mùæt keám khöng laâm àûúåc.
Nhûng noá khöng nghe. Chuáng töi thûúâng túái nhaâ noá mang
theo thûác ùn, giuáp vui cho noá, chúi vô cêìm cho noá... Cuöëi cuâng cùåp
kñnh múái meå noá gûãi túái, noá khöng coân laâ àûáa muâ dúã, vaâ hy voång cuãa
chuáng töi luác naây chêëm dûát.
Boån töi cay àùæng höëi tiïëc àaä traã saách. Laåc cûá lêåp ài lêåp laåi:
"Àaáng leä mònh àûâng traã. Àaáng leä tao àaä coá thïí àoåc tûâng trang
cho cö beá thúå may àïí cö naâng tinh tïë hún, vùn hoaá hún, tao tin chùæc
nhû vêåy."
Noá baão àoaån cheáp laåi lïn mùåt trong aáo khoaác cuãa töi àaä cho
noá yá àoá. Laåc vaâ töi coá thoái quen duâng chung aáo quêìn, vaâ möåt höm
nhùçm ngaây nghó, noá mûúån aáo da cûâu cuãa töi àïí mùåc luác ài gùåp cö
beá thúå may úã göëc cêy baåch quaã trong thung luäng tònh yïu. Noá giaãi
thñch:
"Sau khi nghe tao àoåc tûâng chûä àoaån vùn Balzac, cö naâng
cêìm aáo maây lùång leä àoåc laåi hïët. Êm thanh duy nhêët laâ tiïëng laá rò
raâo trïn cao, vaâ tiïëng nûúác chaãy nghe thoaãng tûâ con thaác xa. Trúâi
àeåp, bêìu trúâi thiïn thanh, tûúi vaâ trong. Àoåc xong cö naâng ngöìi àoá
rêët yïn, miïång múã. AÁo maây nùçm trïn loâng tay, nhû linh vêåt trong
baân tay tñn àöì."
Laåc noái tiïëp:
"Anh chaâng Balzac naây laâ phuâ thuãy. Hùæn chaåm àêìu cö sún nûä
naây bùçng ngoán tay vö hònh, vaâ cö naâng biïën àöíi, cuöën ài trong mú.
Mêët möåt luác cö naâng múái tónh. Cuöëi cuâng cö naâng mùåc caái aáo taä cuãa
maây vaâo (phaãi noái laâ rêët àeåp). Cö naâng noái coá chûä cuãa Balzac saát
da thõt laâm cö naâng caãm thêëy thñch, vaâ cuäng thöng minh hún."
Hûúãng ûáng söi nöíi cuãa cö beá thúå may khiïën chuáng töi caâng
bûåc hún vò àaä traã saách. Thêåt vêåy, chuáng töi phaãi àúåi túái àêìu heâ múái
coá cú höåi khaác.
Höm àoá Chuã nhêåt. Böën Mùæt àöët lûãa trong sên nhaâ àïí nêëu vaåc
nûúác àùåt trïn hai hoân àaá. Laåc vaâ töi ngaåc nhiïn thêëy noá loay hoay
quanh nhaâ.
Thoaåt tiïn noá khöng noái tiïëng naâo vúái chuáng töi. Dûúâng nhû
noá mïåt vaâ chaán ngaán. Khi nûúác söi, noá cúãi aáo khoaác vúái veã chaán
gheát, boã vaâo vaåc vaâ lêëy khuác cêy daâi dòm xuöëng. Húi nûúác cuöìn
cuöån, noá cûá khuêëy caái aáo khöën khöí trong luác boåt tùm àen, súåi thuöëc
laá vaâ muâi höi haám nöíi lïn mùåt nûúác.
Töi hoãi:
"Giïët rêån haã?"
"ÛÂ, tao bõ úã Vûåc Ngaân Thûúác."
Chuáng töi àaä nghe vïì vaách nuái naây, nhûng chûa tûâng àùåt
chên àïën. Noá khaá xa laâng chuáng töi, ñt nhêët nûãa ngaây ài böå.
"Maây laâm gò úã àoá?"
Noá khöng àaáp. Rêët coá phûúng phaáp, noá cúãi sú mi, aáo loát, quêìn
vaâ vúá, vaâ neám vaâo nûúác söi. Khùæp thên hònh xûúng xêíu cuãa noá
àiïím nhûäng vïët sûng àoã, da raách chaãy maáu vaâ àêìy dêëu gaäi.
Böën Mùæt kïí:
"Rêån úã caái vûåc àaá trúâi àaánh àoá, khöíng löì. Thêåm chñ tuåi noá
xoay xúã àeã trûáng úã àûúâng may trïn aáo quêìn tao."
Noá vaâo nhaâ tòm quêìn àuâi, giú ra cho chuáng töi xem trûúác khi
boã vaâo vaåc. Trúâi húäi! Doåc theo àûúâng khêu laâ haâng daäy trûáng àen,
loáng laánh nhû nhûäng haåt thuãy tinh beá tñ. Chó liïëc nhòn cuäng àuã
laâm töi nöíi da gaâ tûâ àêìu túái chên.
Laåc vaâ töi ngöìi bïn nhau àöët àöëng lûãa, trong khi Böën Mùæt
àûáng chöìm trïn vaåc, khuêëy aáo quêìn bùçng khuác cêy daâi. Tûâng chuát
tûâng chuát, noá tiïët löå cho chuáng töi bñ mêåt àùçng sau chuyïën ài túái
Vûåc Ngaân Thûúác.
Hai tuêìn trûúác noá nhêån thû meå, nhaâ thú möåt thúâi lûâng danh
trong tónh chuáng töi vò nhûäng baâi ngúåi ca sûúng muâ, mûa vaâ hoaâi
niïåm theån thuâng cuãa möëi tònh àêìu. Baâ baáo rùçng möåt ngûúâi baån cuä
cuãa baâ àûúåc chó àõnh laâm töíng biïn têåp taåp chñ chuyïn vïì vùn
chûúng caách maång, tuy tònh thïë öng cuäng bêëp bïnh, öng hûáa seä cöë
tòm chöî trong taåp chñ cho con baâ. Thêåt ra maâ noái, àïí traánh veã thiïn
võ, öng àïì nghõ seä àùng trong taåp chñ cuãa öng lúâi möåt söë ca khuác
phöí thöng, nhûäng baâi dên ca chñnh göëc, àêìy tñnh hiïån thûåc laäng
maån maâ Böën Mùæt seä gom goáp tûâ caác nöng dên vuâng sún cûúác.
Sau khi nhêån tin naây, Böën Mùæt sûúáng nhû tiïn. Noá caãm thêëy
thay àöíi hoaân toaân. Lêìn àêìu tiïn trong àúâi, noá traân ngêåp haånh
phuác. Noá khöng chõu ra lao àöång ngoaâi àöìng. Thay vaâo àoá, noá àïí
hïët trñ oác vaâ têm höìn vaâo viïåc möåt mònh tòm kiïëm caác baâi dên ca
miïìn nuái. Noá tin chùæc seä gom goáp thaânh cöng möåt sûu têåp lúán,
khiïën ngûúâi thûúã xûa ngûúäng möå meå noá giûä lúâi hûáa. Nhûng caã
tuêìn tröi qua, noá vêîn chûa coá möåt cêu haát naâo àaáng àïí àùng trong
möåt taåp chñ nhaâ nûúác.
Lau nûúác mùæt vúä möång, noá viïët thû kïí cho meå vïì nöîi khoá
khùn cuãa mònh. Àuáng luác noá àûa bao thû daán kñn cho öng bûu taá,
öng nhùæc túái möåt cuå giaâ söëng úã Vûåc Ngaân Thûúác. Öng cuå naây laâ thúå
xay ngheâo, biïët têët caã caác baâi haát trong vuâng, vaâ tuy muâ chûä, öng
nöíi danh laâ ca sô vö àõch. Böën Mùæt xeá thú cho meå ngay taåi chöî, vaâ
lêåp tûác lïn àûúâng laâm möåt chuyïën thaám hiïím múái.
Noá kïí:
"Laäo giaâ naát rûúåu vaâ rêët ngheâo. Trong àúâi tao chûa bao giúâ
thêëy ai ngheâo nhû vêåy. Maây biïët laäo nhùæm rûúåu vúái caái gò khöng?
Soãi! Tao thïì trïn àêìu meå tao laâ thêåt. Laäo nhuáng soãi vaâo nûúác muöëi,
boã vö miïång muát röìi nhöí ra laåi. Laäo noái moán naây laâ "baánh bao ngoåc
chêëm söët maáy xay". Laäo múâi, nhûng tao tûâ chöëi. Tao àêu biïët mònh
àaä chaåm tûå aái laäo, nhûng sau àoá laäo rêët khoá chõu. Tao cöë hïët sûác gaå
laäo haát, thêåm chñ àûa tiïìn, nhûng laäo ngêåm miïång nhû hïën. Tao úã
vúái laäo hai ngaây taåi nhaâ maáy xay cuä, hy voång moi àûúåc laäo. Tao
nguã trong giûúâng laäo, quêën trong caái chùn mûúâi nùm chûa giùåt..."
Hònh dung caãnh tûúång chùèng khoá: Böën Mùæt nùçm trïn caái
giûúâng luác nhuác rêån, cöë thûác, phoâng khi trong giêëc nguã öng cuå
böîng haát nhûäng àoaån dên ca chên thûåc, trong khi chêëy rêån nhung
nhuác tûâ hang höëc boâ ra têën cöng trong boáng töëi, huát maáu noá, trûúåt
trïn troâng kñnh trún maâ noá khöng thaáo ra àïí ài nguã. Möîi caái trúã
mònh nheå nhêët, möîi tiïëng êåm ûâ nhoã nhêët cuãa öng cuå, thùçng baån
Böën Mùæt cuãa chuáng töi nñn thúã, sùén saâng bêåt àeân pin boã tuái vaâ ghi
cheáp nhû giaán àiïåp. Nhûng sau möåt thoaáng höìi höåp ngùæn nguãi, moåi
thûá trúã laåi bònh thûúâng, öng cuå ngaáy àïìu theo nhõp guöìng nûúác
quay vö têån.
Laåc húâ hûäng noái:

"Tao coá yá naây. Nïëu tuåi tao gaå àûúåc öng thúå xay cuãa maây haát
mêëy baâi dên ca cho tuåi tao, maây coá cho tuåi tao mûúån thïm saách cuãa
Balzac khöng?"
Böën Mùæt khöng traã lúâi ngay. Noá chùm chuá cùåp kñnh múâ húi
nûúác vaâo vaåc nûúác àen àang suãi boåt, nhû bõ thöi miïn vò luä rêån
chïët löån nhaâo giûäa boåt tùm vaâ vuån thuöëc laá.
Cuöëi cuâng noá ngûãng àêìu hoãi Laåc:
"Maây àõnh bùæt tay vaâo viïåc thïë naâo?"
CHÛÚNG 4:
Nïëu thêëy töi trïn àûúâng túái Vûåc Ngaân Thûúác vaâo ngaây heâ
nùm 1973, baån seä ngúä rùçng töi bûúác ra tûâ têëm aãnh chñnh thûác cuãa
àaåi höåi Àaãng Cöång saãn, hay tûâ chên dung àaám cûúái cuãa möåt caán böå
caách maång. Töi mùåc aáo khoaác xanh lñnh thuãy, cöí aáo xaám sêåm, do cö
beá thúå may may cho. Noá àuáng y caái aáo khoaác Mao chuã tõch mùåc, tûâ
cöí xuöëng túái daáng tuái vaâ àûúâng viïìn trïn tay aáo: ba caái cuác àöìng
lêëp laánh möîi khi töi cûã àöång caánh tay. Àïí nguåy trang veã treã trung
cuãa maái toác mêët trêåt tûå dûång àûáng trïn àêìu töi, cö thiïët kïë y phuåc
cuãa boån töi: che àêìu töi bùçng caái noán kïët cuä maâu luåc nhû noán sô
quan cuãa cha cö. Khöng may laâ àöëi vúái töi caái noán nhoã ñt nhêët möåt
söë.
Coân Laåc, àïí àuáng vúái vai thû kyá, noá mùåc quên phuåc baåc maâu
chuáng töi mûúån ngaây höm trûúác cuãa möåt nöng dên treã vûâa xong
nghôa vuå quên sûå trúã vïì. Ngûåc noá loáng laánh möåt huy hiïåu àoã choái,
hònh nöíi àêìu Mao maå vaâng, toác chaãi lêåt ra sau àêu vaâo àêëy.
Vò trûúác àoá chûa bao giúâ phiïu lûu vaâo vuâng nuái hoang daä vaâ
heo huát naây, chuáng töi suyát laåc trong rûâng tre rêåm raåp. Tre choát
voát khùæp núi, loáng laánh haåt mûa, chuâm laá giao nhau trïn àêìu vaâ
vêy lêëy chuáng töi. Muâi hùng cuãa thuá vêåt vö hònh, thónh thoaãng
nghe tiïëng taách nheå cuãa mêìm mùng múái lúán vaâ àang àêm chöìi.
Nhûäng loaåi tre maånh hún dûúâng nhû coá thïí moåc thïm ba têëc möîi
ngaây.
Maáy xay chaåy bùçng nûúác cuãa ngûúâi ca sô giaâ giaång chên trïn
doâng nûúác luä tûâ vaách àaá cao àöí xuöëng. Tröng noá nhû möåt di vêåt
thúâi quaá khûá, vúái nhûäng guöìng àaá trùæng vên àen, khöíng löì, quay
theo nhõp àïìu àïìu thön daä.
Bïn trong, phiïën göî saân nhaâ têìng trïåt rung lïn. Nhòn qua
khe vaán cong cuä kyä coá thïí thêëy nûúác chaãy xiïët giûäa caác taãng àaá.
Tiïëng àaá nghiïën vang döåi trong tai. Öng cuå mònh trêìn àûáng giûäa
phoâng, àöí nguä cöëc vaâo löî xay. Öng ngûâng viïåc luác chuáng töi vaâo, vaâ
nghi ngaåi lùång leä nhòn chuáng töi. Töi chaâo öng, khöng bùçng tiïëng
Tûá Xuyïn cuãa mònh, maâ bùçng tiïëng quan thoaåi nhû thïí mònh laâ taâi
tûã xi nï.
Öng cuå ngaåc nhiïn hoãi Laåc:
"Noá noái tiïëng gò vêåy?"
Laåc àaáp:
"Tiïëng chñnh thûác. Tiïëng Bùæc Kinh. Cuå khöng noái tiïëng quan
thoaåi aâ?"
"Bùæc Kinh úã àêu?"
Chuáng töi sûãng söët vò cêu öng hoãi, nhûng khi nhêån ra öng noái
thêåt, boån töi khöng khoãi cûúâi öì. Trong thoaáng chöëc, töi hêìu nhû
ganh vúái sûå muâ tõt vïì thïë giúái bïn ngoaâi cuãa öng.
Laåc hoãi:
"Bùæc Bònh, cuå coá thêëy quen quen khöng?"
Öng cuå noái:
"Baách Bònh aâ? Quen, thaânh phöë lúán úã phña bùæc! "
Laåc giaãi thñch:
"Tïn àöíi hai mûúi nùm trûúác röìi, böë aå. Vaâ öng naây àêy, öíng
noái tiïëng chñnh thûác úã Baách Bònh nhû cuå goåi."
Öng cuå nhòn töi kñnh nïí. Öng nhòn àùm àùm caái aáo Mao cuãa
töi, röìi daán mùæt lïn ba caái khuy trïn caánh tay aáo. Öng thoâ àêìu
ngoán tay súâ chuáng. Öng hoãi:
"Mêëy caái thûá xinh xùæn naây àïí laâm gò?"
Laåc dõch cêu hoãi cho töi. Töi traã lúâi bùçng tiïëng quan thoaåi
ngêåp ngûâng cuãa mònh. Nhûng thöng dõch viïn cuãa töi baão cuå giaâ
xay cöëi rùçng töi noái chuáng laâ dêëu hiïåu cuãa caán böå caách maång thûá
thiïåt.
Laåc noái tiïëp bùçng gioång kheáo leáo cuãa tïn àaåi búåm:
"Öng naây têån Bùæc Kinh túái àïí sûu têåp caác baâi dên ca cuãa
vuâng naây, vaâ cöng dên naâo biïët àïìu coá nhiïåm vuå truyïìn laåi cho öng
ta."
Öng cuå nghi ngúâ liïëc vïì phña töi vaâ hoãi:
"Baâi ca miïìn nuái cuãa chuáng töi aâ? Anh cuäng biïët, khöng thñch
húåp àêu, toaân mêëy baâi ngùæn, cöí löî sô êëy maâ."
"Öng naây tòm àuáng mêëy baâi àoá: mêëy lúâi haát chñnh göëc,
nguyïn thuãy, thö thiïín trong caác àoaãn khuác xûa."
Cuå thúå xay ngêîm nghô yïu cêìu rêët cuå thïí naây. Röìi öng cûúâi
toe toeát nhòn töi vúái aánh mùæt tinh quaái laå luâng.
"Anh coá thêåt...?"
Töi cûúng quyïët àaáp:
"Thêåt."
"Öng êëy thêåt muöën töi haát mêëy baâi thö löî nhaãm nhñ cho öng
êëy aâ? Vò, öng thêëy, mêëy khuác haát cuãa chuáng töi, nhû moåi ngûúâi
biïët laâ... "
Öng ngûâng laåi vò möåt toaán nöng dên vaác nhûäng soåt nùång trïn
lûng ài vaâo.
Töi rêët lo, gaä "thöng dõch viïn" cuäng lo khöng keám. Töi thò
thêìm vaâo tai noá: "Chuöìn haã?" Nhûng öng cuå quay sang chuáng töi
vaâ hoãi Laåc:
"Öng êëy noái gò?"
Töi thêëy àoã mùåt, vaâ àïí giêëu veã böëi röëi, töi vöåi ra phuå caác nöng
dên haå soåt xuöëng.
Hoå coá saáu ngûúâi. Hònh nhû chûa ai túái laâng chuáng töi, vaâ khi
biïët chùæc hoå khöng roä chuáng töi laâ ai, töi caãm thêëy yïn têm hún.
Hoå àïí trïn saân nhûäng soåt bùæp nùång mang túái xay.
Cuå thúå xay baão caác nöng dên:
"Túái àêy naâo, àïí töi giúái thiïåu anh thanh niïn tûâ Baách Bònh
àïën cho caác öng. Thêëy ba caái cuác trïn öëng tay aáo chûa?"
Húán húã, öng giaâ úã êín nùæm cöí tay töi giú lïn vêíy trûúác mùåt
nöng dên, cho hoå say ngùæm nhûäng caái cuác vaâng vúá vêín.
Öng reo lïn, rûúåu phò khoãi miïång:
"Caác öng biïët laâ gò khöng? Dêëu hiïåu cuãa caán böå caách maång
àêëy."
Töi sûãng söët vò baân tay chai saån maånh meä cuãa öng cuå khùèng
khiu naây. Caái nùæm chùåt trïn cöí tay töi muöën dêåp xûúng. Thùçng bõp
Laåc àûáng caånh dõch lúâi öng thúå xay ra tiïëng quan thoaåi vúái têët caã
veã trang troång cuãa möåt thöng dõch viïn chñnh thûác. Töi thêëy mònh
gêåt chaâo, vaâ bùæt tay moåi ngûúâi nhû nhaâ laänh tuå trong phim thúâi
sûå, cuâng luác lùæp bùæp nhûäng cêu lõch sûå bùçng tiïëng quan thoaåi rêët
ngheâo naân.
Àúâi töi chûa bao giúâ cû xûã nhû thïë. Töi ên hêån chuyïën viïëng
thùm giaã danh naây, àaãm nhêån sûá vuå bêët khaã möåt caách thiïëu suy
nghô vò Böën Mùæt, chuã nhên àöåc àõa cuãa caái va li da.
Töi gêåt àêìu hùng haái túái nöîi caái muä xanh cuãa mònh, hay àuáng
hún laâ muä öng thúå may, rúi xuöëng àêët.
Röët cuöåc caác nöng dên ra vïì, àïí laåi möåt nuái bùæp àúåi xay.
Töi caãm thêëy kiïåt quïå, àêìu nhûác vò caái noán chêåt caâng luác
caâng nhû voâng sùæt siïët lïn xûúng soå. Öng cuå thúå xay dêîn chuáng töi
túái thang göî oåp eåp, thiïëu hai ba thanh ngang lïn têìng trïn. Öng
luåc gioã mêy löi ra bêìu rûúåu àêìy vaâ ba caái cheán nhoã.
Öng nhe miïång cûúâi:
"ÚÃ àêy ñt buåi. Naâo mònh uöëng."
Saân nhaâ röång, töëi tùm vaâ raãi raác nhûäng hoân soãi, chuáng töi
ngúâ laâ "baánh bao ngoåc" maâ Böën Mùæt àaä kïí. Nhû nhaâ dûúái, khöng
möåt maãnh àöì àaåc gò ngoaåi trûâ caái giûúâng lúán. Trïn tûúâng treo têëm
da beo hay baáo àen löëm àöëm, vaâ cêy àaân, möåt thûá àaân coâ bùçng tre
coá ba dêy.
Cuå thúå xay múâi chuáng töi ngöìi xuöëng giûúâng. Àuáng caái
giûúâng àaä cho Böën Mùæt möåt kyã niïåm àau àúán.
Töi liïëc gaä thöng dõch cuãa mònh, roä raâng noá cuäng e súå nhû töi.
Laåc lùæp bùæp, noá bùæt àêìu súân loâng:
"Ngöìi bïn ngoaâi khöng thñch hún sao? Trong naây töëi quaá."
"Àûâng lo, cûá àïí töi."
Öng cuå thùæp àeân dêìu àùåt xuöëng giûäa giûúâng. Bònh gêìn caån,
vò thïë öng boã ài tòm dêìu. Phuát sau öng quay laåi vúái bêìu dêìu àêìy.
Öng àöí thïm vaâo cêy àeân, vaâ àùåt nûãa bêìu dêìu caånh bêìu rûúåu.
Chuáng töi ngöìi xöím trïn giûúâng uöëng rûúåu quanh ngoån àeân
dêìu. Caånh töi, möåt boá aáo quêìn bêín cuöån trong caái chùn thö. Vûâa
nhêëp rûúåu töi vûâa caãm thêëy luä rêån tñ ti àang boâ lïn möåt chên
mònh. Töi quyïët àõnh tûâ boã lïî nghi caán böå vaâ kñn àaáo thoâ tay vaâo
quêìn, nhûng lêåp tûác thêëy chên kia cuäng bõ têën cöng. Töi tûúãng
tûúång thên mònh laâ baäi têåp hoåp cuãa àoaân quên chêëy rêån àang say
maáu múái, cöìn caâo vò moán hêíu trïn gên maáu khöën khöí cuãa töi. Töi
hònh dung Böën Mùæt khuêëy möåt vaåc lúán aáo quêìn cuöìn cuöån, chòm
àùæm, quay cuöìng - chó khaác àoá laâ caái aáo khoaác múái kiïíu Mao cuãa
töi söi suåc giûäa àaám boåt tùm àen.
Laát sau öng cuå thúå xay boã ài, phoá mùåc chuáng töi cho chêëy
rêån. Öng quay laåi mang theo àôa, caái cheán nhoã vaâ ba àöi àuäa, àïí
hïët trïn chùn caånh cêy àeân. Röìi öng laåi leo lïn giûúâng.
Caã Laåc lêîn töi àïìu khöng giêy phuát naâo nghô öng cuå laåi trú
traáo múâi chuáng töi cuâng möåt moán nhû àaä múâi Böën Mùæt. Nhûng
muöën laãng öng ta ài thò àaä quaá muöån. Caái àôa àêìy nhûäng hoân soãi
nom bònh thûúâng, àuã maâu xaám vaâ luåc, caái cheán àûång nûúác trong
loáng laánh dûúái aánh àeân dêìu. Nhûäng haåt muöëi dûúái àaáy cho chuáng
töi biïët àêy phaãi laâ söët maáy xay. Trong khi àoá, boån têën cöng àang
tiïën túái giúái haån baânh trûúáng laänh thöí cuãa chuáng: chuáng chui vaâo
noán, vaâ töi thêëy toác mònh dûång àûáng luác chuáng xêm lùng da àêìu
töi.
Öng cuå baão:
"Xin múâi. Àêy laâ moán nhùæm thöng duång cuãa töi: baánh bao
ngoåc vúái söët mùån."
Öng cêìm àuäa gùæp möåt hoân soãi trong àôa vaâ tûâ tûâ chêëm vaâo
nûúát söët nhû àang laâm lïî. Röìi öng àûa viïn soãi lïn möi muát ngon
laânh. Öng ngêåm trong miïång möåt luác lêu. Töi thêëy noá lùn giûäa
haâm rùng sêu cuãa öng, nhûng àuáng luác nhû sùæp nuöët, noá laåi tröìi
lïn tûâ sêu trong cuöëng hoång. Öng cuå mñm möi, tûâ khoeá miïång
phun hoân soãi ra trûúåt trïn saân nhaâ.
Sau möåt thoaáng lûúäng lûå, Laåc cêìm àuäa vaâ nïëm moán baánh bao
ngoåc àêìu tiïn trong àúâi, veã mùåt lõch sûå taán thaânh pha lêîn thûúng
haåi. Öng khaách tûâ Baách Bònh laâ töi theo sau. Nûúác söët khöng mùån
lùæm, vaâ viïn soãi coá võ chua ngoåt.
Öng cuå cûá roát àêìy cheán rûúåu vaâ eáp chuáng töi cuâng öng nêng
cheán. Ba caái miïång phun soãi bay cêìu voâng khùæp khöng gian. Coá
viïn àêåp nhûäng viïn àaä rúi vaäi trïn saân thaânh tiïëng laách caách vui
tai.
Öng cuå àang hûáng. Öng cuäng biïët duyïn cúá höm nay. Trûúác
khi haát nhûäng sún khuác ngùæn, öng xuöëng nhaâ ngûng cöëi xay àang
quaá öìn. Röìi öng ra àoáng cûãa söí àïí êm thanh töët hún. Öng vêîn cúãi
trêìn, vaâ cêín thêån sûãa laåi súåi dêy lûng bïån rúm trûúác khi gúä cêy
àaân ba dêy trïn tûúâng xuöëng.
Öng àïì nghõ:
"Caác chuá muöën nghe mêëy baâi haát xûa haã?"
Laåc noái bùçng gioång tin cêín:
"Thûa phaãi, cho möåt taåp chñ quan troång cuãa nhaâ nûúác. Chuáng
töi tin núi cuå. Chuáng töi cêìn nhûäng baâi chñnh göëc, chên thûåc, àiïím
neát hiïån thûåc laäng maån."
"Anh baão laäng maån nghôa laâ gò?"
Laåc ngêîm nghô cêu hoãi, röìi àùåt tay lïn ngûåc nhû àang laâm
chûáng trûúác quyïìn nùng siïu nhiïn:
"Caãm xuác vaâ tònh yïu."
Öng cuå khaãy nheå dêy àaân nhû cêìm cêy ghi ta. Sau vaâi nöët,
öng bêåt haát hêìu nhû khöng nghe roä.
Chuáng töi chuá yá ngay túái caái buång meáo moá cuãa öng, kyâ laå túái
nöîi khoaã lêëp gioång haát, giai àiïåu vaâ moåi thûá. Gêìy goâ, öng gêìn nhû
khöng coá bao tûã, chó möåt lúáp da nhùn vö söë nïëp trïn buång. Luác öng
khúãi sûå haát, lúáp nhùn cuöìn cuöån lïn, taåo thaânh nhûäng àúåt soáng
nhoã lùn tùn trïn thên thïí saåm nùæng boáng loaáng. Súåi dêy lûng bïån
rúm cuäng bùæt àêìu nhêëp nhö. Thónh thoaãng noá biïën mêët vaâo trong
cuöån da, nhûng ngay luác tûúãng nhû chòm hùèn trong doâng thuãy
triïìu noá laåi tröìi lïn, nghïîu nghïån vaâ tinh khöi. Möåt caái thùæt lûng
thêìn kyâ.
Gioång cuå thúå xay lêåp tûác àöíi sang khaân vaâ trêìm, möîi luác möîi
lúán. Khi haát, mùæt öng àaão khöng ngûâng tûâ mùåt Laåc sang töi, veã
nhòn tûâ thên thiïån àöìng loaä sang àùm àùm hoang daåi.
Àêy laâ baâi haát cuãa öng:
Haäy kïí cho töi:
Con rêån giaâ,
Noá súå gò?
Noá súå nûúác söi,
Nûúác söi laâ nûúác söi.
Coân cö tiïíu nhoã,
Haäy kïí cho töi,
Cö súå gò?
Cö súå sû cuå,
Sû cuå laâ sû cuå,
Boån töi öm buång cûúâi. Têët nhiïn, chuáng töi cöë kòm mònh,
nhûng tiïëng khuác khñch ngêìm caâng luác caâng tùng túái khi nöí buâng.
Cuå thúå xay cuäng móm cûúâi vaâ haát tiïëp, trong luác laân da cûá cuöån
trïn bao tûã. Laåc vaâ töi lùn ra saân, bêåt cûúâi ruä rûúåi.
Laåc lau mùæt àûáng dêåy. Noá cêìm bêìu roát àêìy ba cheán trong khi
chuáng töi àúåi ngûúâi ca sô giaâ haát hïët baâi ca sún cûúác chên chêët,
chñnh göëc, laäng maån naây.
Laåc àïì nghõ:
"Nêng cheán chuác mûâng caái bao tûã khoá tin cuãa cuå."
Vung vêíy cheán rûúåu, ngûúâi ca sô cuãa boån töi múâi boån töi àùåt
tay lïn buång öng. Öng hñt húi thêåt sêu, khöng haát, maâ chó laâm troâ
dúån soáng trïn bao tûã. Röìi chuáng töi cuång cheán uöëng möåt húi caån.
Trong vaâi giêy, caã ba chuáng töi ngöìi chïët sûäng. Röìi thònh lònh cöí
töi ûá lïn möåt võ kinh khuãng túái nöîi töi quïn vai cuãa mònh, vaâ buöåt
miïång bùçng tiïëng Tûá Xuyïn löå liïîu:
"Caái moán rûúåu lêåu cuãa cuå nêëu bùçng gò?"
Töi hoãi vûâa xong, caã ba lêåp tûác phun hïët nhûäng gò trong
miïång ra hêìu nhû àöìng loaåt: Laåc àaä cêìm löån bêìu. Noá khöng roát
rûúåu maâ roát dêìu àeân.
*
* *
Töi nghô tûâ khi túái nuái Phuång Hoaâng chùæc àêy laâ lêìn àêìu tiïn
Böën Mùæt múái thêåt sûå nhòn möåt ngûúâi naâo vúái veã maän nguyïån sêu
xa nhû thïë. Trúâi noáng. Mùåt noá àöí möì höi, cùåp kñnh cûá trûúåt trïn
caái muäi nhoã. Trong luác noá cùæm àêìu trïn nhûäng mêíu giêëy vêëy muöëi,
rûúåu vaâ dêìu àeân, trïn àoá chuáng töi ghi mûúâi taám baâi haát cuãa cuå
thúå xay, Laåc vaâ töi àïí nguyïn giêìy aáo boâ lïn giûúâng noá. Boån töi mïåt
àûát húi: lùån löåi gêìn suöët àïm bùng qua nuái, vaâ sau khi xuyïn rûâng
tre, tiïëng thuá hoang vö hònh theo chuáng töi maäi túái bònh minh. Bêët
chúåt neát móm cûúâi tan biïën trïn mùåt Böën Mùæt, nhûúâng chöî cho veã
caáu kónh.
Noá quaát thaáo:
"Àöì chïët tiïåt! Tuåi maây ghi àûúåc toaân mêëy cêu tuåc tôu!"
Gioång noá sùæc caånh nhû sô quan quên àöåi. Töi giêåt luâi vò cún
thõnh nöå cuãa noá, nhûng khöng noái. Chuáng töi chó muöën noá cho
mûúån hai cuöën saách àïí àöíi lêëy cöë gùæng cuãa mònh.
Laåc böìn chöìn nhùæc cho noá nhúá:
"Maây noái maây muöën baâi haát miïìn nuái chñnh göëc."
"Trúâi úi! Tao muöën, maâ tao cuäng noái tuåi maây laâ tao muöën
nhûäng cêu haát tñch cûåc àûúåm chêët hiïån thûåc laäng maån."
Vûâa noái Böën Mùæt vûâa nhoán ngoán tay giú möåt trang lïn vêîy
vaâo mùåt chuáng töi. Tiïëng giêëy söåt soaåt lêîn vúái gioång thêìy giaáo
mùæng nhiïëc cuãa noá.
"Hai àûáa maây sao vêåy, chó toaân kiïëm thûá bõ cêëm haã?"
Laåc noái:
"Àûâng cûúâng àiïåu."
"Maây nghô tao cûúâng àiïåu? Maây muöën tao trònh caái naây cho
uãy ban xaä khöng? Laäo thúå xay cuãa tuåi maây seä bõ kïët töåi phöí biïën
thûá dêm ö, thêåm chñ coá thïí ài tuâ. Tao noái thiïåt."
Böîng nhiïn töi gheát noá. Nhûng töi khöng toã ra. Töët hún nïn
àúåi túái khi noá giûä lúâi hûáa cho boån töi mûúån thïm saách.
Laåc noái:
"Thò cûá ài baáo caáo öng cuå ài! Tao nghô öíng hay - baâi haát,
gioång ca, caái buång dúån soáng quaái àaãn, vaâ nhûäng thûá öíng kïí. Tao seä
trúã laåi àoá biïëu öíng ñt tiïìn vò loâng ên cêìn cuãa öíng."
Ngöìi úã meáp giûúâng, Böën Mùæt gaác caái cùèng khùèng khiu cuãa noá
lïn baân vaâ àoåc tiïëp nhûäng túâ ghi cheáp cuãa chuáng töi.
"Laâm sao tuåi maây phñ bùçng êëy thúâi giúâ cheáp thûá ngúá ngêín
naây? Tao khöng tin nöíi. Tuåi maây nghô taåp chñ nhaâ nûúác seä tñnh
chuyïån àùng àöì cûát naây haã? Hoå seä cho tao viïåc nhúâ caái naây haã? Tuåi
maây mêët trñ röìi."
Tûâ khi nhêån àûúåc thû meå, noá thay àöíi thêåt khaác thûúâng. Vaâi
ngaây trûúác khoá maâ nghô noá quaåt chuáng töi nhû thïë naây. Töi khöng
ngúâ möåt tia hy voång nhoã xñu cho tûúng lai coá thïí hoaân toaân biïën
àöíi möåt con ngûúâi. Noá kiïu cùng möåt caách àiïn röì, gioång noá söi lïn
khao khaát vaâ cùm húân. Noá khöng nhùæc gò àïën cuöën saách àaáng leä
cho boån töi mûúån. Noá àûáng bêåt dêåy, neám nhûäng túâ ghi cheáp cuãa
chuáng töi lïn giûúâng röìi ài vaâo bïëp. Chuáng töi nghe noá vûâa thaái
rau vûâa lêìu bêìu.
"Tao àïì nghõ tuåi maây gom hïët mêëy túâ giêëy cuãa tuåi maây cêët
vaâo tuái, hay töët hún nïn àöët ngay ài. Tao khöng muöën àöì bõ cêëm àoá
nùçm vaå vêåt, nhêët laâ trïn giûúâng tao!"
Laåc vaâo bïëp gùåp noá:
"Cho tao mûúån hai cuöën saách röìi tuåi tao seä vïì."
"Saách gò?"
Töi nghe Böën Mùæt vûâa laãi nhaãi, vûâa tiïëp tuåc thaái bùæp caãi vaâ
cuã caãi.
"Saách maây hûáa vúái tuåi tao."
"Maây nghô tao àiïn hay sao? Maây àem vïì cho tao thûá raác rûúãi
vö duång, chó töí laâm tao bõ rùæc röëi! Röìi maây coân trú mùåt giaã böå ..."
Noá ngûng gioång vaâ lao laåi vaâo phoâng, tay vêîn cêìm con dao
bïëp. Noá chöåp múá giêëy trïn giûúâng, röìi chaåy ra cûãa söí àoåc laåi lêìn
nûäa dûúái aánh mùåt trúâi ban mai. Noá thöët:
"Trúâi àêët! Tao thoaát röìi. Tao chó cêìn àöíi chuát xñu. Tao coá thïí
thïm àuáng lúâi chöî naây chöî kia, vaâ cùæt boã mêëy chöî tuåc tôu... Àöì ngu,
tuåi maây àuáng laâ ngu. Ñt nhêët tao coân nghô àuáng àûúåc, hún caã hai
àûáa maây."
Khöng chuát khoá khùn, noá àoåc lúán baâi haát àêìu tiïn vúái caác cêu
caãi biïn, hay noái àuáng hún laâ boáp meáo cuãa noá:
Haäy kïí cho töi:
Luä chñ rêån tû saãn,
Chuáng súå gò?
Chuáng súå laân soáng vö saãn suåc söi.
Töi chöìm lïn lao vaâo noá. Trong cún phêîn nöå, töi chó muöën
giêåt nhûäng túâ giêëy khoãi tay noá, nhûng khi vung tay, töi vö tònh
àêëm vaâo haâm noá khiïën noá laão àaão. OÁt noá àêåp vaâo tûúâng, con dao
rúi khoãi tay, vaâ muäi noá chaãy maáu. Töi cöë giêåt giêëy ghi cheáp cuãa
mònh àïí xeá thaânh tûâng maãnh vuån vaâ nheát vaâo miïång noá, nhûng noá
giûä chùåt.
Tûâ lêu töi khöng dûå vaâo bêët cûá vuå àaánh nhau naâo, vò thïë töi
quaá àaâ, vaâ trong mêëy phuát töi chùèng biïët chuyïån gò xaãy ra. Töi
thêëy miïång noá múã lúán, nhûng khöng nghe tiïëng noá heát.
Ra àïën ngoaâi töi bònh tônh laåi. Laåc vaâ töi ngöìi ven àûúâng, úã chên
möåt taãng àaá. Laåc xóa ngoán tay lïn chiïëc aáo khoaác kiïíu Mao cuãa töi,
coá vïët maáu Böën Mùæt.
Noá noái:
"Maây giöëng ngûúâi huâng trong phim chiïën tranh. Öi daâo, tûâ
nay khoãi coá Balzac."
*
* *
Möîi khi coá ai hoãi töi thõ trêën Vônh Kñnh nhû thïë naâo, töi seä
lêåp laåi àiïìu baån Laåc noái: nhoã túái nöîi khi cùng tin àõa phûúng nêëu
thõt boâ xaâo haânh, muâi bay túái muäi tûâng cû dên.
Thêåt vêåy, thõ trêën khöng hún möåt con löå àöåc àaåo khoaãng hai
trùm thûúác, vúái bûu àiïån, thõ saãnh, cûãa haâng taåp hoaá, thû viïån vaâ
trûúâng hoåc. Cuäng coá möåt quaán ùn dñnh vúái khaách saån mûúâi hai
phoâng. ÚÃ cuöëi thõ trêën, trïn giûäa sûúân àöìi, laâ bïånh viïån huyïån.
Heâ nùm àoá trûúãng laâng gûãi chuáng töi túái thõ trêën vaâi lêìn xem
phim. Töi tin rùçng lyá do chñnh àùçng sau thaái àöå cúãi múã cuãa öng laâ
caái àöìng höì baáo thûác hïët sûác hêëp dêîn, vúái con gaâ tröëng löng cöng
kiïu cùng cuãa chuáng töi: nhaâ cûåu canh taác thuöëc phiïån caãi hoaá
thaânh cöång saãn muå ngûúâi vò noá. Caách duy nhêët àïí chiïëm troån noá
cho mònh, duâ chó möåt thúâi gian ngùæn, laâ phaái chuáng töi ài Vônh
Kñnh. Suöët böën ngaây chuáng töi ra àoá xem phim röìi quay vïì laâng,
öng seä laâ chuáa tïí vaâ laâ chuã caái àöìng höì.
Túái cuöëi thaáng Taám, möåt thaáng sau khi chuáng töi caäi nhau
vúái Böën Mùæt, tûâ àoá cùæt àûát liïn hïå, chuáng töi laåi lïn àûúâng ra Vônh
Kñnh, nhûng lêìn naây boån töi coá cö beá thúå may thaáp tuâng.
Sên boáng röí kiïm raåp chiïëu boáng ngoaâi trúâi chêåt cûáng khaán giaã.
Hoå vêîn chiïëu phim cuä cuãa Bùæc Haân, Cö beá haâng hoa, phim àaä laâm
böën baâ phuâ thuãy úã nhaâ cö beá thúå may chaãy nûúác mùæt. Böå phim dúã,
vaâ xem laåi lêìn thûá hai khöng laâm chuáng töi àöíi yá. Nhûng khöng vò
thïë chuáng töi cuåt hûáng. Vò chuáng töi mûâng àûúåc ra thõ trêën möåt
lêìn nûäa, ngay caã möåt thõ trêën khöng lúán hún chiïëc khùn tay. Hoaâi
niïåm vïì cuöåc söëng thõ thaânh döìn dêåp trúã vïì, vaâ xin cam àoan, ngay
caã muâi thõt boâ xaâo haânh cuäng mang hûúng võ tinh tïë. Hún nûäa,
Vônh Kñnh coá àiïån thay vò àeân dêìu nhû chöî chuáng töi. Töi khöng
noái quaá rùçng chuyïën thùm thõ trêën cuãa chuáng töi trúã thaânh nöîi aám
aãnh, nhûng phaãi lï bûúác qua nuái àïí xem phim nghôa laâ ñt nhêët coá
böën ngaây khoãi lao àöång ngoaâi àöìng, tûâ viïåc vaác phên ngûúâi vaâ
phên thuá trïn lûng, hay caây bûâa trïn ruöång luáa vúái con trêu àuöi
daâi quêët ngang mùåt.
Lyá do lïn tinh thêìn khaác cuãa chuáng töi laâ cö beá thúå may ài
cuâng. Luác chuáng töi àïën núi, phim àaä bùæt àêìu, vaâ chó coân chöî àûáng
sau maân aãnh, núi hònh aãnh lêåt ngûúåc vaâ moåi ngûúâi thuêån tay traái.
Nhûng cö beá thúå may khöng muöën boã lúä cuöåc vui hiïëm coá naây. Coân
chuáng töi, chuáng töi haâi loâng ngùæm khuön mùåt yïu kiïìu cuãa cö
àêîm trong maâu sùæc raång ngúâi tûâ maân aãnh döåi laåi. Àöi luác, maân aãnh
töëi ài vaâ cùåp mùæt cö lêëp laánh nhû àöëm lên tinh trong boáng àen. Röìi
bêët chúåt, khi àöíi caãnh, mùåt cö saáng lïn, traân ngêåp sùæc maâu, vaâ núã
hoa diïåu kyâ. Trong söë caác cö gaái giûäa ñt nhêët hai ngaân khaán giaã,
hiïín nhiïn cö naâng xinh nhêët. Niïìm haänh diïån nam tñnh khuêëy
lïn sêu trong loâng chuáng töi, giûäa nhûäng caái nhòn ganh tõ cuãa boån
àaân öng trong àaám àöng. Khoaãng giûäa phim, cö quay sang thò
thêìm vaâo tai töi. Lúâi cö nhoái tim töi.
"Anh kïí hay hún nhiïìu."
Khaách saån chuáng töi túái sau àoá rêët reã tiïìn - nùm xu möåt
phoâng, chûa túái giaá möåt phêìn thõt boâ xaâo haânh. Trong sên, chuáng
töi gùåp öng gaác àïm àêìu hoái quen thuöåc, àang nguã gaâ gêåt trïn ghïë.
Öng chó lïn möåt cûãa söí àeân saáng, vaâ thêëp gioång baão chuáng töi rùçng
cùn phoâng àaä coá möåt baâ ài möåt mònh thuï qua àïm. Öng noái baâ ta
khoaãng böën mûúi vaâ tûâ thuã phuã cuãa tónh àïën. Baâ seä ài Phuång
Hoaâng sún saáng mai.
Öng noái thïm:
"Baã àoán con trai. Baã kiïëm àûúåc viïåc cho noá úã thaânh phöë."
Laåc hoãi:
"Con trai baã àang hoåc caãi taåo aâ?"
"ÛÂ, nhû mêëy chuá."
Thùçng coá diïîm phuác naây laâ ai - àûáa àêìu tiïn trong hún trùm
thanh niïn trïn nuái àûúåc thaã tûâ hoåc têåp caãi taåo vïì? Cêu hoãi laâm
chuáng töi thao thûác ñt nhêët nûãa àïm, nön noáng vò ganh tõ. Giûúâng
chuáng töi nhû lûãa àöët khöng thïí nguã àûúåc. Chuáng töi khöng biïët
àûáa may mùæn laâ ai, duâ chuáng töi lûúåc qua tïn moåi àûáa khaã dô, loaåi
trûâ nhûäng àûáa nhû chuáng töi thuöåc loaåi ba phêìn trùm, vò laâ con tû
saãn nhû Böën Mùæt, hay con keã thuâ giai cêëp nhû Laåc vaâ töi.
Höm sau chuáng töi trïn àûúâng vïì, tònh cúâ töi gùåp ngûúâi àaân
baâ àïën àïí cûáu àûáa con. Ngay trûúác khi löëi moân döëc lïn giûäa vaách
àaá röìi mêët huát trong mêy trùæng che phuã àónh nuái, chuáng töi thêëy
möåt triïìn nuái lúán àiïím nhûäng ngöi möå Têy Taång vaâ Trung Hoa. Cö
beá thúå may muöën chó cho chuáng töi núi chön cêët öng ngoaåi. Baãn
thên khöng thñch nghôa àõa, töi úã laåi trong khi cö vaâ Laåc thaám
hiïím rûâng bia möå, möåt söë bia chòm phên nûãa dûúái àêët, söë khaác phuã
dêy leo dêìy àùåc.
Töi ngöìi dûúái möåt moãm àaá nhö ra, vaâ nhû thûúâng lïå, nhoám
lûãa vúái laá khö vaâ caânh cêy. Töi lêëy hai cuã khoai lang trong tuái vaâ
luâi dûúái than höìng, khi nhòn lïn töi thêëy ngûúâi àaân baâ ngöìi trïn
ghïë göî buöåc vaâo vai möåt thanh niïn. Thêåt ngaåc nhiïn laâ trong chöî
ngöìi khöng chuát gò vûäng chùæc, baâ toã veã hêìu nhû thanh thaãn siïu
nhên vaâ àang àan aáo, nhû thïí àang ngöìi trïn ban cöng nhaâ.
Daáng ngûúâi gêìy, baâ mùåc aáo khoaác bùçng nhung keã, maâu laá cêy
àêåm, quêìn nêu vaâ àöi giêìy phùèng goát bùçng da mïìm maâu laá maå.
Khi hoå ài ngang, ngûúâi phu quyïët àõnh nghó vaâ haå thêëp ghïë xuöëng
mùåt àaá phùèng. Ngûúâi àaân baâ cûá tiïëp tuåc àan, khöng toã veã bûúác
xuöëng ghïë. Baâ chùèng buöìn liïëc xem töi laâm gò, cuäng chùèng noái möåt
lúâi vúái ngûúâi phu. Duâng gioång àõa phûúng, töi hoãi baâ coá phaãi àaä troå
qua àïm úã khaách saån Vônh Kñnh. Baâ gêåt àêìu xaác nhêån vaâ tiïëp tuåc
àan. Möåt baâ thanh lõch, hùèn laâ giêìu coá, khöng ngaåc nhiïn trûúác bêët
cûá àiïìu gò.
Töi nhùåt que àêm möåt cuã khoai giûäa than höìng, àêåp lïn àaá
vaâi lêìn àïí ruä tro. Töi quyïët àõnh àöíi caách phaát êm.
"Múâi baâ hûúng võ nuái non."
Baâ reo lïn, gioång nheå vaâ du dûúng:
"Cêåu noái gioång Thaânh Àö!"
Töi giaãi thñch gia àònh töi úã Thaânh Àö, àoá laâ quï töi. Nghe
thïë baâ xuöëng ghïë, tay vêîn cêìm que àan, vaâ àïën ngöìi bïn àöëng lûãa
cuãa töi. Hiïín nhiïn baâ khöng quen ngöìi xöím trong tònh huöëng tuây
tiïån nhû thïë.
Baâ móm cûúâi nhêån cuã khoai töi múâi vaâ thöíi, nhûng traánh
khöng ùn bùçng caách hoãi vò sao töi túái chöën xa xöi naây. Töi bõ hoåc
têåp caãi taåo aâ?
Töi vûâa àaáp vûâa lêëy que cúâi tro tòm cuã khoai kia:
"Vêng, trïn Phuång Hoaâng Sún."
Baâ kïu lïn:
"Thêåt sao? Con trai baác cuäng bõ caãi taåo úã àoá. Chaáu coá thïí àaä
gùåp noá. Hònh nhû trïn àoá noá laâ àûáa duy nhêët àeo kñnh."
Àêìu que cuãa töi trûúåt khoãi cuã khoai àêm vaâo tro. Àêìu töi
choaáng vaáng nhû bõ taát vaâo mùåt.
"Con trai baác laâ Böën Mùæt? "
"ÛÂ noá."
"Thïë ra noá laâ àûáa àêìu tiïn àûúåc thaã!"
"ÖÌ, chaáu àaä nghe röìi aâ? ÛÂ, àuáng vêåy, noá seä laâm cho taåp chñ
vùn chûúng."
"Con baác laâ möåt chuyïn gia khöng ngúâ vïì dên ca."
"Baác biïët. Thoaåt àêìu hai baác súå noá phñ phaåm thúâi giúâ trïn
nuái. Nhûng hai baác lêìm. Noá sûu têåp àûúåc nhiïìu baâi ca thön daä
tuyïåt vúâi maâ noá àaä phoãng theo vaâ caãi biïn. Öng töíng biïn têåp rêët
thñch lúâi baâi haát."
"Nhúâ baác maâ noá coá thïí khaão cûáu. Baác àaä cho noá nhiïìu saách àïí
àoåc."
"Têët nhiïn."
Baâ böîng im bùåt, röìi liïëc töi nghi ngúâ. Baâ laånh luâng noái:
"Saách aâ? Chùæc chùæn laâ khöng. Caám ún chaáu vïì cuã khoai."
Baâ quaã thêåt nao nuáng. Nhòn baâ thêån troång àùåt cuã khoai giûäa
than höìng, àûáng lïn sùén saâng tiïëp tuåc lïn àûúâng, töi tiïëc laâ àaä
nhùæc túái chuyïån saách.
Thònh lònh baâ quay laåi àùåt cêu hoãi maâ töi e ngaåi:
"Chaáu tïn gò? Baác muöën kïí cho con baác ngûúâi baác gùåp trïn
àûúâng."
Töi ngêìn ngaåi àaáp:
"Tïn chaáu aâ? Tïn chaáu laâ Laåc."
Lúâi noái döëi vûâa buöåt khoãi miïång khiïën töi höëi hêån. Töi vêîn
coân nghe veã caãm àöång trong gioång noái du dûúng ïm dõu àoá khi meå
Böën Mùæt thöët lïn:
"Vêåy chaáu phaãi laâ con cuãa öng nha sô lûâng danh! Quaã laâ ngaåc
nhiïn! Coá thêåt nhû moåi ngûúâi noái ba chaáu chûäa rùng cho Mao chuã
tõch khöng?"
"Ai baão baác thïë?"
"Con trai baác kïí trong möåt laá thû."
"Chaáu khöng biïët."
"Ba chaáu khöng kïí cho chaáu aâ? Öng thêåt khiïm töën! Öng êëy
nöíi danh laâ möåt nha sô gioãi, rêët gioãi."
"Thêåt ra, ba chaáu luác naây àang bõ giam. Öng bõ liïåt vaâo
thaânh phêìn keã thuâ cuãa nhên dên."
Gioång baâ thêëp xuöëng thaânh tiïëng thò thêìm:

"Baác cuäng nghe thïë. Ba cuãa Böën Mùæt cuäng àang gùåp rùæc röëi
tûúng tûå. Nhûng chaáu khöng nïn quaá lo. Luác naây, döët naát laâ thúâi
trang, nhûng möåt ngaây naâo àoá seä laåi cêìn coá baác sô gioãi. Vaã laåi, Mao
chuã tõch seä cêìn ba chaáu nûäa."
"Lêìn túái gùåp ba chaáu, chùæc chùæn chaáu seä chuyïín lúâi thöng
caãm cuãa baác."
"Chaáu cuäng khöng nïn mêët hy voång. Nhû baác àêy, duâ coá veã
bêån àan caái aáo len xanh naây, thêåt ra baác àang laâm thú trong àêìu,
maâ tay vêîn cûá àan."
"Hay thêåt! Loaåi thú gò, thûa baác?"
"Bñ mêåt, cêåu aâ."
Duâng muäi que àan baâ àêm cuã khoai, löåt voã vaâ cho cuã khoai
coân noáng höíi vaâo miïång.
"Con baác thñch chaáu lùæm, chaáu biïët khöng? Noá nhùæc túái chaáu
nhiïìu lêìn trong thû."
"Thïë aå?"
"ÛÂ. Nhûng noá khöng thñch baån chaáu, hònh nhû laâ anh chaâng
söëng cuâng laâng vúái chaáu."
Thêåt laâ möåt phaát hiïån. Töi tûå khen mònh vò àaä giaã danh Laåc.
Töi hoãi, cöë giûä gioång hûäng húâ:
"Sao noá khöng thñch baån chaáu?"
"Baác nghô noá húi ranh. Noá nghi con baác giêëu möåt caái va li,
möîi lêìn túái chúi noá cûá tòm."
"Möåt va li saách aâ?"
Baâ laåi ngúâ vûåc:
"Baác khöng biïët. Möåt höm con baác tûác cêåu àoá túái nöîi con baác
àêëm noá vaâo haâm vaâ cho möåt trêån. Baác nghe kïí noá chaãy maáu nhiïìu
lùæm."
Töi lêìm bêìm bûåc tûác, vaâ phaãi dùçn cún thöi thuác noái cho baâ
biïët trñ tûúãng tûúång söëng àöång cuãa con baâ duâng àïí viïët tiïíu thuyïët
thñch húåp hún laâ giaã maåo lúâi baâi haát dên gian.
Baâ noái tiïëp:
"Baác khöng ngúâ con baác khoeã thïë. Ngay thû sau, baác khuyïn
noá traánh xa rùæc röëi, vaâ àûâng bao giúâ dñnh lñu trong tònh thïë nguy
hiïím nhû vêåy nûäa."
"Baån chaáu seä rêët thêët voång khi nghe con baác tûâ giaä chuáng
chaáu luön."
"Sao thïë? Noá muöën traã àuäa aâ?"
"Khöng, chaáu khöng nghô thïë. Nhûng noá seä phaãi boã hy voång
coá ngaây àùåt tay lïn caái va li bñ mêåt."
"Öi daâo. Chùæc laâ thïë."
Khi ngûúâi phu bùæt àêìu toã veã söët ruöåt, baâ tûâ giaä töi. Chuác töi
may mùæn, baâ lïn ghïë, cêìm lêëy moán àan, vaâ ài mêët.
*
* *
Möå töí cuãa cö beá thúå may úã caách xa àûúâng moân chñnh, nùçm
trïn triïìn döëc hûúáng vïì phña nam giûäa nhûäng ngöi möå ngheâo. Möåt
söë khöng hún àöëng àêët àuã cúä. Söë khaác úã trong tònh traång húi khaá
hún, bia möå chòm trong coã cao, taân uáa. Ngöi möå töí rêët khiïm töën,
thêåm chñ têìm thûúâng. Bia laâ taãng àaá xaám àêåm, coá vên xanh, xoái
moân vò khñ hêåu khùæc nghiïåt nhiïìu thêåp kyã, khùæc chó möåt tïn vaâ hai
ngaây toám lûúåc möåt cuöåc àúâi khöng gò àaáng nhúá. Laåc vaâ cö beá thúå
may àùåt nhûäng boá hoa daåi haái gêìn àoá, nhûäng nuå hoa àoã hònh traái
tim, laá àuã maâu, hoa anh thaão trïn cuöëng cong duyïn daáng, hoa
boáng nûúác àûúåc dên àõa phûúng goåi laâ "Phuång Hoaâng tiïn", vaâ caã
möåt söë lan daåi hiïëm, caánh hoa tinh khiïët trùæng nhû sûäa vêy quanh
àaâi hoa vaâng nhaåt.
Cö beá thúå may goåi lúán:
"Sao daâi mùåt ra thïë kia?"

Töi heát traã:
"Töi àang buöìn cho Balzac."
Töi xuöëng triïìn döëc gùåp hai àûáa vaâ kïí cuöåc gùåp gúä meå Böën
Mùæt, nhaâ thú àan aáo. Tuåi noá hònh nhû khöng chia seã nöîi cùm phêîn
cuãa töi vïì chuyïån ùn cùæp àaáng túãm caác baâi haát cuãa öng cuå thúå xay,
khöng bõ aãnh hûúãng gò vúái tin Böën Mùæt seä àûúåc rúâi vuâng sún cûúác,
cuäng nhû viïîn aãnh mêët Balzac. Nhûng tuåi noá rêët thuá võ khi töi kïí
àaä giaã vúâ laâm Laåc, con öng nha sô, vaâ tiïëng cûúâi cuãa chuáng vang
àêìy nghôa trang lùång leä.
Möåt lêìn nûäa, töi thêëy veã quyïën ruä trïn khuön mùåt cö beá thúå
may. Cö hêëp dêîn nhû àïm trûúác úã buöíi xi nï ngoaâi trúâi. Nhûng luác
naây cö cûúâi laâm töi say àùæm cuâng cûåc muöën cûúái cö ngay lêåp tûác,
bêët kïí cö laâ baån gaái cuãa Laåc. Trong traâng cûúâi cuãa cö, töi thêëy
hûúng xaå cuãa lan rûâng, ngaát hún caã muâi hoa dûúái chên cö.
Laåc vaâ töi vêîn àûáng trong luác cö quyâ bïn möå öng ngoaåi. Cö
cuái laåy mêëy lêìn, lêím bêím möåt mònh nhûäng lúâi dõu daâng khêën öng.
Bêët chúåt cö quay àêìu nhòn chuáng töi.
"Mêëy cuöën saách àoá - hay laâ mònh ùn tröåm chuáng?"
CHÛÚNG 5
Nhúâ cö beá thúå may, chuáng töi coá thïí theo doäi hêìu nhû tûâng
giúâ moåi viïåc xaãy ra trong laâng cuãa Böën Mùæt suöët tuêìn lïî trûúác khi
noá ra ài, dûå kiïën ngaây 4 thaáng Chñn. Moåi tin àöìn úã àõa phûúng àïìu
túái tai cö. Cö chó cêìn nghe tiïëng liïën thoùæng cuãa khaách haâng, àaân
öng vaâ àaân baâ, trûúãng laâng vaâ treã con tûâ khùæp caác laâng trong vuâng.
Khöng thiïëu möåt chuyïån gò.
Böën Mùæt vaâ nhaâ thú meå noá dûå tñnh möåt buöíi liïn hoan lúán
àaánh dêëu ngaây chêëm dûát caãi taåo cuãa noá. Tin àöìn nûä thi sô àaä höëi löå
trûúãng laâng àïí àûúåc pheáp laâm tiïåc tiïîn àûa ngoaâi trúâi. Têët caã dên
laâng tham dûå, vò thïë phaãi giïët möåt con trêu. Vêîn chûa roä seä giïët
con trêu naâo vaâ giïët caách naâo, vò giïët thuá coân lao àöång trïn àöìng
ruöång laâ traái luêåt.
Tuy boån töi tûâng laâ hai àûáa baån duy nhêët cuãa Böën Mùæt trïn
nuái, boån töi khöng coá trong danh saách khaách múâi - boån töi chùèng
maâng. Thêåt ra, bûäa tiïåc cho chuáng töi möåt cú höåi tuyïåt vúâi àïí tiïën
haânh kïë hoaåch ùn cùæp caái va li bñ mêåt.
Cö beá thúå may coá caái tuã laâ cuãa höìi mön cuãa meå cö, dûúái àaáy
möåt ngùn keáo Laåc tòm thêëy vaâi cêy àinh ró lúán. Nhû möåt cùåp beã
khoaá nhaâ nghïì, chuáng töi tiïën haânh laâm giaã chiïëc chòa khoaá vaån
nùng bùçng möåt cêy àinh cuä. Boån töi thêåt phêën khúãi! Töi chaâ cêy
àinh trïn àaá túái luác noáng boãng tay, sau àoá chuâi vaâo chiïëc quêìn lêëm
buân dêìy cöåp cuãa mònh, vaâ hùng haái àaánh boáng túái khi mêíu sùæt
saáng nhû múái. Khi giú lïn xem, noá lêëp laánh saáng túái nöîi töi ngúä
thêëy mùæt mònh vaâ bêìu trúâi cuöëi heâ phaãn chiïëu trong àoá. Laåc chõu
traách nhiïåm giai àoaån tinh tïë nhêët: möåt tay giûä cêy àinh trïn hoân
àaá, tay kia noá giú buáa nïån. Àêìu buáa vung möåt nhaát àeåp trïn
khöng, àêåp xuöëng miïëng sùæt, döåi laåi àïí sùén saâng cho möåt nhaát nûäa,
vaâ cûá thïë, túái khi röët cuöåc cêy àinh phùèng nhû yá muöën.
Möåt hay hai ngaây trûúác khi ùn tröåm, töi mú thêëy Laåc giao
chòa khoaá vaån nùng cho mònh. Trúâi muâ sûúng, töi leán luát túái nhaâ
Böën Mùæt, gêìn nhû roán reán. Laåc ngöìi gaác dûúái göëc cêy. Boån töi nghe
dên laâng la heát vaâ ca caác baâi caách maång luác tiïåc tuâng gêìn àoá. Löëi
vaâo nhaâ Böën Mùæt coá cûãa àöi. Möîi bïn lùæp vaâo hai löî, möåt trïn bêåc
thïìm, möåt trïn rêìm cûãa, chñnh giûäa buöåc xñch vúái khoaá àöìng. ÖÍ
khoaá laånh, lêëm têëm ûúát, cûúäng laåi cöë gùæng caåy khoaá cuãa töi möåt luác
lêu. Töi vùån veåo chiïëc chòa vaån nùng, duâng sûác uöën cong túái nöîi töi
súå gêîy taách trong löî khoaá. Cuöëi cuâng, töi nùæm caánh cûãa bïn traái,
duâng hïët sûác giêåt noá ra khoãi chöët bïn dûúái, nhûng khöng thaânh
cöng. Nûúác cuöëi phaãi laâm laâ thûã chiïëc chòa vaån nùng lêìn nûäa,
thònh lònh, möåt tiïëng taách khö khan, öí khoaá múã ra. Töi àêíy caánh
cûãa àöi, nhûng chûa bûúác vaâo töi àaä laånh mònh vò súå: chïîm chïå
trïn ghïë sau caái baân laâ meå cuãa Böën Mùæt àang bònh thaãn àan aáo.
Baâ móm cûúâi khöng noái. Töi ngûúång nguâng, tai noáng àoã, nhû àûáa
treã heån ngûúâi yïu lêìn àêìu. Hònh nhû baâ khöng chuát hoaãng höët. Töi
lùæp bùæp möåt cêu àûa tin cho con baâ, muöën biïët noá úã àêu. Baâ cûá
móm cûúâi, nhûng khöng àaáp. Kim àan thoùn thoùæt trïn ngoán tay
daâi xûúng xêíu, vaâ töi thêëy vïët naám trïn lûng baân tay baâ. Töi bõ
tiïëng kim àan laách caách thêåt nhanh húáp höìn - vaâo, voâng, qua, ra -
àan hïët muäi naây túái muäi khaác. Töi bûúác luâi, leãn ra, lùång leä àoáng hai
caánh cûãa, vaâ khoaá laåi. Duâ trong nhaâ khöng möåt tiïëng àöång, töi
quay àêìu boã chaåy thuåc maång. Luác êëy töi giêåt mònh thûác dêåy.
Duâ quaã quyïët keã tröåm lêìn àêìu trong àúâi seä gùåp may, Laåc
cuäng böìn chöìn nhû töi. Noá ngêîm nghô vïì giêëc mú cuãa töi möåt luác
lêu, vaâ röët cuöåc húi thay àöíi kïë hoaåch.
Túái trûa ngaây 3 thaáng Chñn, trûúác höm Böën Mùæt vaâ meå noá ra
ài, chuáng töi nghe tiïëng röëng àiïn cuöìng cuãa con trêu àau khöí cêët
lïn tûâ àaáy khe nuái. Tiïëng kïu vang döåi vaách nuái, vaâ voång túái nhaâ
cö beá thúå may. Vaâi phuát sau, möåt bêìy treã con chaåy àïën àûa tin
trûúãng laâng cuãa Böën Mùæt àaä cöë tònh àêíy möåt con trêu qua vaách
nuái.
Cuöåc saát sinh giaã laâ tai naån. Thuã phaåm noái con thuá sêíy chên
úã khuác ngoùåt gùæt vaâ lao àêìu xuöëng vûåc. Noá rúi vûúáng taãng àaá lúán
nhö ra, tûâ àoá thên xaác túi taã cuãa noá trûúåt túái khi nghe möåt tiïëng
huyåch khö khan trïn möåt taãng àaá khaác thêëp hún chuåc meát.
Con trêu coân söëng. Töi khöng bao giúâ quïn tiïëng röëng daâi ai
oaán cuãa noá. Trong tònh huöëng bònh thûúâng, tiïëng trêu röëng khaân
khaân gùæt goãng, nhûng trong ngaây cuöëi heâ yïn bònh naây, tiïëng kïu
döåi suöët daäy nuái àaá vûâa oai nghiïm vûâa vang voång, nhû tiïëng gêìm
cuãa sû tûã trong chuöìng.
Vaâi giúâ sau, Laåc vaâ töi túái chöî xaãy ra tai naån. Tiïëng trêu röëng
àaä ngúát. Chuáng töi len qua àaám àöng tuå têåp úã meáp vûåc. Hiïín nhiïn
chuã tõch xaä àaä ra lïånh chêëm dûát caãnh khöën khöí cuãa con thuá. Yïn
têm vò àûúåc cêëp trïn thoaã thuêån, trûúãng laâng cuâng vúái Böën Mùæt vaâ
saáu dên laâng leo xuöëng àaáy vûåc àïí cùæt cöí con thuá.
Luác chuáng töi túái, cöng viïåc àaä laâm xong. Dûúái khe nuái, núi
thi haânh baãn aán, chuáng töi nhêån ra Böën Mùæt neáp bïn caånh hònh
khöëi bêët àöång cuãa con trêu chïët: noá àang hûáng maáu chaãy tûâ möåt
vïët àêm vaâo caái noán laá lúán lêåt ngûúåc.
Saáu dên laâng cêët tiïëng haát vaâ khúãi sûå leo lïn vaách àaá döëc,
gaánh theo xaác trêu. Böën Mùæt vaâ trûúãng laâng úã laåi bïn dûúái. Hoå
ngöìi bïn nhau, cuái ngûúâi trïn caái noán laá àêìy huyïët trêu.
Töi hoãi ngûúâi àûáng caånh:
"Hoå laâm gò dûúái àoá?"
Öng àaáp:
"Hoå àúåi cho huyïët àöng. Àoá laâ thuöëc chûäa bïånh nhaát gan.
Muöën coá can àaãm, phaãi nuöët noá khi coân êëm vaâ suãi boåt."
Laåc baãn tñnh toâ moâ, àïì nghõ xuöëng möåt àoaån àïí nhòn cho roä.
Böën Mùæt thónh thoaãng liïëc lïn àaám àöng, nhûng chùèng roä noá coá
nhêån ra chuáng töi giûäa àaám ngûúâi xem hay khöng. Cuöëi cuâng,
trûúãng laâng lêëy con dao muäi nhoån daâi laå luâng cuãa öng ra. Öng
duâng àêìu ngoán tay vuöët lûúäi dao, röìi laång miïëng huyïët àöng laâm
hai: möåt nûãa cho Böën Mùæt, möåt nûãa cho öng.
Nûä thi sô khöng thêëy àêu. Baâ seä nghô gò nïëu úã àoá vúái chuáng
töi, àïí nhòn con trai baâ ngêåp mùåt vaâo loâng baân tay ùn soaâm soaåp
taãng huyïët trêu, nhû con lúån ngêåp trong vuäng buân? Ùn xong noá
muát tûâng ngoán tay, àïí àoan chùæc khöng phñ möåt gioåt naâo. Luác noá
leo lïn triïìn döëc, töi thêëy noá vêîn coân cheáp möi àïí keáo daâi hûúng võ.
Laåc noái:
"Cuäng may cö beá thúå may khöng theo mònh túái."
Àïm xuöëng. Nhûäng cöåt khoái böëc lïn tûâ laâng cuãa Böën Mùæt;
trïn baäi àêët tröëng möåt vaåc lúán àang söi. Caái vaåc thêåt khöíng löì, vaâ
phaãi laâ vêåt truyïìn tûã lûu tön cuãa laâng.
Tûâ võ trñ thuêån lúåi cuãa chuáng töi, quang caãnh gêy êën tûúång
àöìng quï àön hêåu. Chuáng töi úã quaá xa àïí thêëy nhûäng taãng thõt
trêu söi trong vaåc, nhûng muâi nöìng gia võ vaâ húi thö khiïën chuáng
töi nhoã daäi. Dên laâng tuå têåp quanh lûãa, àaân baâ vaâ treã con phña
trûúác. Vaâi ngûúâi mang khoai têy boã vaâo vaåc; keã khaác àem khuác göî
vaâ caânh cêy àïí àöët. Dêìn dêìn nhiïìu thûá àûúåc thïm vaâo moán hêìm:
trûáng, loäi bùæp, traái cêy khö. Meå cuãa Böën Mùæt laâ ngöi sao khöng thïí
chöëi caäi cuãa buöíi töëi. Baâ àeåp caách riïng. Baâ caâi möåt àoaá hoa trïn
ngûåc, coá leä laâ hoa àinh hûúng. Nûúác da baâ rûåc rúä, tön thïm nhúâ
chiïëc aáo khoaác bùçng nhung keã maâu luåc, tûúng phaãn vúái böå mùåt àen
saåm cuãa dên sún cûúác. Baâ khoe aáo àan vúái caác baâ, vaâ tuy chûa
xong, vêîn khúi dêåy nhûäng tiïëng reo khêm phuåc khùæp chung
quanh.
Muâi khoaái khêíu phaãng phêët trong trúâi chiïìu caâng luác caâng
thêëm thña. Con trêu chùæc giaâ lùæm, vò thõt dai nêëu lêu hún thõt chim
ûng giaâ khuá àïë. Vúái keã tröåm àaåo chuáng töi, àúåi àaä gay go, nhûng
Böën Mùæt, möåt keã vûâa caãi àaåo uöëng maáu, cuäng bûåc chaã keám: boån töi
thêëy noá nhêëp nhöím kñch àöång, múã nùæp vaåc, thoâ àuäa vaâo moán hêìm,
gùæp möåt taãng thõt àang böëc húi, hñt ngûãi, xem xeát kyä lûúäng, vaâ
nhuán vai thêët voång thaã laåi.
Chuáng töi nêëp sau boáng taãng àaá. Laåc vûâa thò thêìm vaâo tai töi
vûâa chó:
"Kòa! Khaách danh dûå túái!"
Khaách múái túái laâ nùm baâ giaâ heáo hùæt. Hoå mùåc aáo daâi àen lêët
phêët trong gioá thu. Tuy úã xa, töi vêîn nhòn roä khuön mùåt hoå nhû chõ
em. Neát mùåt nhû taåc vaâo göî, vaâ töi nhêån ra trong söë hoå coá böën baâ
boáng àaä túái thûác àïm úã nhaâ cö beá thúå may.
Hiïín nhiïn baâ thi sô chuã mûu múâi hoå túái buöíi tiïåc chia tay.
Hoå baân tñnh möåt luác ngùæn, cuöëi cuâng nûä thi sô moác vñ àûa hoå möîi
ngûúâi möåt túâ giêëy baåc dûúái caái nhòn theâm thuöìng cuãa dên laâng.
Lêìn naây khöng chó möåt baâ boáng mang cung tïn - caã nùm àïìu
trang bõ vuä khñ. Biïët àêu, coá leä cêìn daân binh böë trêån lúán hún àïí baão
àaãm chuyïën ài an toaân cuãa möåt nhên vêåt coá àùåc quyïìn, hún laâ baão
vïå linh höìn möåt àûáa mùæc bïånh söët reát. Vaã laåi, cö beá thúå may khöng
àuã khaã nùng chi nhû nûä thi sô möåt thúâi lûâng danh khùæp caái tónh
möåt trùm triïåu dên naây.
Trong khi caã boån àúåi moán thõt trêu hêìm àuã nhûâ, möåt baâ cêìm
tay traái Böën Mùæt xem chó tay dûúái aánh lûãa saáng rûåc.
Chuáng töi úã ngoaâi têìm nghe vaâ khöng biïët baâ boáng noái gò,
nhûng nhòn roä mi mùæt haå thêëp, cùåp möi moãng mñm laåi vaâ caái
miïång moám cuãa baâ lêím bêím. Böën Mùæt vaâ meå noá nghe say mï. Khi
baâ boáng ngûâng noái, moåi ngûúâi nhòn baâ chùm chùm. Im lùång bûát
rûát, túái khi caã laâng bùæt àêìu thi nhau noái.
Laåc baão:
"Tao chùæc baã àoaán gúã."
"Thñ duå nhû caái va li quñ giaá cuãa noá sùæp bõ mêët cùæp."
"Khöng, tao caá laâ chuyïån gò nhû ma quyã caãn àûúâng noá."
Laåc coá thïí àuáng, vò sau àoá chuáng töi thêëy caã nùm baâ boáng
àûáng lïn, vûâa hung haän giûúng cung vaâ lùæp tïn, vûâa theát nhûäng
tiïëng choái tai.
Röìi hoå nhaãy trûâ taâ quanh àöëng lûãa. Thoaåt àêìu hoå muáa chêåm,
hiïín nhiïn vò tuöíi taác, xoay voâng voâng möåt chöî, mùæt daán xuöëng
àêët. Thónh thoaãng hoå ngûãng àêìu, böìn chöìn liïëc quanh trûúác khi laåi
cuái xuöëng tuång, nhû caác öng sû, caác cêu thêìn chuá bñ hiïím àûúåc
àaám àöng lêåp laåi. Böîng nhiïn, hai baâ boáng neám vuä khñ xuöëng vaâ
bùæt àêìu run rêíy toaân thên nhû dêëu hiïåu coá ma. Roä raâng thên thïí
hoå tröng nhû bõ ma nhêåp, co quùæp gúám ghiïëc. Ba baâ boáng kia
giûúng cung vúâ bùæn àöìng nghiïåp àang run rêíy, nhaái tiïëng muäi tïn
vuát trong khöng khñ. Hoå nhû ba con quaå. Luác nhaãy muáa, aáo daâi
àen cuöìn cuöån trong khoái, röìi ruä xuöëng laâm tung tûâng àaám buåi
nhoã.
Cûã chó cuãa hai con quó àang muáa möîi luác möîi nùång, nhû thïí
truáng nhûäng muäi tïn vö hònh têím thuöëc àöåc, sau möåt laát hoå chêåm
dêìn röìi ngûâng hùèn. Laåc vaâ töi boã ài trûúác khi hoå chùæc chùæn seä guåc
xuöëng àêët möåt caách ngoaån muåc.
Bûäa àaåi yïën sùæp bùæt àêìu. Tiïëng tuång kinh lïn túái cao àiïím
luác chuáng töi leãn qua laâng.
Vò khöng möåt dên laâng naâo, treã hay giaâ, muöën boã lúä cú höåi
àaánh cheán thõt trêu hêìm àinh hûúng vaâ úát bùm thúm phûác, ngöi
laâng vùæng tanh àuáng nhû baån Laåc àaä tiïn àoaán (möåt thiïn taâi vïì
chiïën lûúåc cuäng nhû kïí chuyïån). Bêët chúåt giêëc mú laåi àïën vúái töi.
Töi hoãi noá:
"Tao coá nïn canh chûâng khöng?"
"Khöng, mònh àêu coá úã trong mú cuãa maây."
Laåc lêëy cêy àinh ró luác naây àaä biïën thaânh chòa khoaá vaån nùng
àûa lïn möi thêëm nûúác. Chòa xoã ïm vaâo öí khoaá, xoay sang traái, röìi
sang phaãi, laåi sang traái vaâ möåt chuát sang phaãi... möåt tiïëng taách
gioân, öí khoaá àöìng cuöëi cuâng nhûúång böå.
Chuáng töi len vaâo nhaâ Böën Mùæt, vaâ lêåp tûác àoáng hai caánh cûãa
laåi. Cùn nhaâ töëi, boån töi khöng nhêån roä mùåt nhau. Nhûng khöng
gian phaãng phêët chuyïën ra ài sùæp túái khiïën chuáng töi ganh tõ.
Töi nhòn qua khe cûãa: khöng thêëy möåt boáng ngûúâi. Àïí yïn chñ khoãi
keã naâo vöåi vaä tònh cúâ ài ngang thêëy mêët öí khoaá, chuáng töi àêíy
caánh cûãa ra àuã röång àïí Laåc thoâ möåt tay qua moác laåi dêy xñch vaâ
bêëm khoaá theo dûå tñnh.
Luác Laåc bêåt àeân pin, chuáng töi böîng quïn moåi kïë hoaåch àaä
sùæp sùén chu àaáo cuãa mònh, vaâ nhòn àùm àùm sûãng söët, vò ngay
trûúác mùæt, trïn àöëng haânh lyá laâ caái va li da mïìm, rûåc saáng trong
boáng àen nhû àang kïu gaâo tiïët löå nöåi dung.
Töi thöët:
"Kia kòa!"
Khi hoaåch àõnh chiïën lûúåc vaâi ngaây trûúác, chuáng töi kïët luêån
rùçng viïåc àöåt nhêåp bêët húåp phaáp cuãa mònh thaânh cöng dûåa trïn
möåt àiïìu: biïët núi Böën Mùæt giêëu va li. Laâm sao tòm? Laåc ngêîm
nghô moåi giaãi phaáp, cuöëi cuâng, nhúâ Trúâi, noá coá möåt kïë: phaãi thi
haânh luác bûäa tiïåc tûâ giaä. Möåt cú höåi àöåc nhêët, dô nhiïn baâ thi sô
khöng daåi, nhûng baâ àaä túái tuöíi cêìn phaãi thu xïëp kyä lûúäng moåi
thûá. Khöng coá gò tïå hún phuát cuöëi cuâng saáng höm lïn àûúâng vöåi
vaâng ài lêëy caái va li tûâ chöî giêëu: moåi thûá phaãi sùén saâng trûúác, vaâ
àuáng thûá tûå hoaân haão.
Chuáng töi roán reán túái caái va li buöåc bùçng súåi thûâng rúm cöåt
cheáo. Chuáng töi thaáo dêy vaâ im lùång múã nùæp. Bïn trong, àöëng saách
rûåc saáng dûúái aánh àeân pin: möåt àoaân vùn sô têy phûúng múã voâng
tay chaâo àoán chuáng töi. Trïn cuâng laâ nùm saáu böå tiïíu thuyïët cuãa
öng baån cuä Balzac, röìi túái Victor Hugo, Stendhal, Dumas,
Flaubert, Baudelaire, Romain Rolland, Rousseau, Tolstoy, Gogol,
Dostoyevsky, vaâ caã vaâi nhaâ vùn Anh: Dickens, Kipling, Emily
Bronst...
Boån töi mûâng quyánh. Àêìu töi quay cuöìng nhû say rûúåu. Töi
cêìm tûâng cuöën lïn, múã ra, ngùæm chên dung taác giaã, vaâ chuyïìn cho
Laåc. Ngoán tay töi vuöët ve saách nhû caãm thêëy baân tay nhúåt nhaåt
cuãa mònh chaåm vaâo nhûäng àúâi ngûúâi.
Laåc noái:
"Laâm tao nhúá möåt caãnh trong phim, luác caái va li ùn tröåm hoaá
ra àêìy tiïìn..."
Töi noái:
"Thïë maây coá sung sûúáng chaãy nûúác mùæt khöng?"
"Khöng. Tao chó thêëy ghï túãm."
"Tao cuäng vêåy. Ghï túãm boån khöng cho mònh biïët nhûäng
cuöën saách naây."
Nghe chñnh mònh thöët lïn cêu cuöëi àoá laâm töi súå, nhû coá keã
nghe leán nuáp àêu àoá trong phoâng. Möåt cêu bêng quú nhû thïë coá
thïí vaâi nùm tuâ. Laåc vûâa noái vûâa àoáng va li laåi:
"Ài thöi!"
"Khoan!"
"Chuyïån gò nûäa?"
"Tao khöng chùæc... Thûã nghô laåi: Böën Mùæt chùæc chùæn nghi ngúâ
mònh khi noá thêëy va li cuãa noá biïën mêët. Nïëu noá töë caáo thò mònh röìi
àúâi. Nïn nhúá cha meå mònh khöng nhû ngûúâi khaác."
"Tao àaä noái röìi, meå noá seä khöng bao giúâ cho noá töë caáo, nïëu
khöng caã thïë giúái biïët con baã taâng trûä saách cêëm. Nhû thïë seä tiïu
tan cú höåi cho noá rúâi Phuång Hoaâng."
Sau möåt thoaáng im lùång, töi laåi múã va li:
"Hay lêëy mêëy cuöën thöi? Noá seä khöng biïët."
Laåc cûúng quyïët:
"Nhûng tao muöën àoåc hïët."
Noá laåi àoáng va li, vaâ àùåt tay trïn nùæp nhû möåt ngûúâi àaåo Ky
Tö àang long troång thïì, noá tuyïn böë:
"Vúái nhûäng cuöën saách naây tao seä biïën àöíi cö beá thúå may. Cö
naâng seä khöng bao giúâ laâ cö sún nûä möåc maåc nûäa."
Chuáng töi roán reán vaâo phoâng bïn caånh. Töi cêìm àeân ài trûúác,
Laåc xaách va li theo sau. Hònh nhû va li rêët nùång, vò khi ài, töi nghe
noá àêåp vaâo chên Laåc, va vaâo giûúâng Böën Mùæt vaâ caái choäng taåm
bùçng vaán cuãa meå noá, duâ nhoã cuäng khiïën phoâng caâng thïm tuâ tuáng.
Chuáng töi kinh ngaåc thêëy cûãa söí, theo kïë hoaåch laâ núi têíu
thoaát cuãa chuáng töi, bõ àoáng àinh chùåt. Trong luác hûáng chñ nhòn caái
va li, chuáng töi àaä quïn kiïím soaát cûãa söí khi àïën. Chuáng töi cöë
àêíy, nhûng chó nghe keäo keåt nhû tiïëng thúã daâi. Noá khöng suy
suyïín.
Tònh huöëng khöng laâm chuáng töi thêëy laâ tai hoaå. Chuáng töi
lùång leä quay laåi phoâng chñnh àõnh laâm troâ cuä: àêíy khe cûãa àöi àuã
röång àïí baân tay thoâ qua duâng chòa vaån nùng múã öí khoaá àöìng.
Bêët chúåt Laåc thò thaâo:
"Xuyåt!"
Hoaãng höët, töi tùæt àeân pin ngay. Tiïëng chên bûúác nheå bïn
ngoaâi laâm chuáng töi chïët àûáng. Mêët möåt phuát quñ giaá chuáng töi
múái nhêån ra bûúác chên quaã thêåt àang ài vïì hûúáng mònh.
Ngay luác àoá, chuáng töi nghe tiïëng thò thêìm cuãa möåt nam vaâ
möåt nûä, nhûng khöng roä laâ Böën Mùæt vaâ meå noá hay khöng. Chuêín
bõ cho tònh huöëng xêëu nhêët, chuáng töi roán reán vaâo bïëp. Luác ài
ngang àöëng haânh lyá töi bêåt nhanh àeân pin trong khi Laåc cêët va li
trúã laåi.
Àuáng nhû chuáng töi súå: Böën Mùæt vaâ meå noá gheát chuáng töi vaâ
seä bùæt quaã tang boån töi. Hoå àang noái gêìn cûãa.
Thùçng con noái:
"Con chùæc huyïët trêu laâm con àau buång. Con cûá úå caái muâi quó
quaái."
Meå noá àaáp laåi:
"May laâ meå coá àem thuöëc tiïu theo."
Hoaãng vña, chuáng töi khöng biïët nuáp vaâo àêu trong bïëp.
Boáng töëi nhû mûåc. Töi àuång Laåc luác noá àang giúã nùæp chum gaåo. Noá
cuöëng röìi.
Noá thò thaâo:
"Nhoã quaá."
Tiïëng xñch loaãng xoaãng, chuáng töi chó àuã thò giúâ lao vaâo
phoâng bïn vaâ ruác dûúái giûúâng trûúác khi caánh cûãa bêåt múã.
Hoå bûúác vaâo nhaâ vaâ thùæp cêy àeân dêìu.
Moåi chuyïån khöng öín. Thay vò tröën dûúái giûúâng Böën Mùæt, vò
töi cao vaâ vaåm vúä hún Laåc, töi keåt trong chöî rêët chêåt dûúái giûúâng
meå noá, chung vúái thuâng vïå sinh coá caái muâi khöng thïí lêìm. Ruöìi
bay tûâng àaân quanh àêìu töi. Cöë khöng gêy tiïëng àöång, töi duöîi
lûng nhûng va phaãi caái thuâng buöìn nön suyát àöí. Töi nghe tiïëng
soáng saánh, khiïën muâi höi caâng kinh khuãng hún. Töi giêåt àêìu vò
phaãn ûáng, do àoá vö tònh gêy tiïëng àöång lúán àuã gêy chuá yá vaâ töë caáo
chuáng töi.
Chuáng töi nghe Böën Mùæt hoãi:
"Maá nghe tiïëng gò khöng?"
"Khöng."
Sau àoá im lùång hoaân toaân, dûúâng nhû keáo daâi vö têån. Töi
hònh dung hoå bêët àöång trong tû thïë àêìy kõch tñnh, àïí gioáng tai bùæt
tiïëng àöång kheä nhêët.
Nûä thi sô tuyïn böë:
"Meå chó nghe bao tûã con uâng uåc."
"Huyïët trêu. Con thêëy bïët lùæm. Khöng biïët con coá trúã laåi buöíi
tiïåc nöíi khöng."
Baâ meå khùng khùng bùçng gioång àöåc àoaán:
"Meå khöng muöën nghe chuyïån àoá! Mònh phaãi quay laåi. Àêy,
meå tòm thêëy thuöëc àêy. Con nïn uöëng hai viïn, àuã àïí chûäa àau
buång."
Töi nghe Böën Mùæt ngoan ngoaän ài vaâo bïëp, chùæc àïí lêëy nûúác.
AÁnh àeân dêìu xa dêìn theo noá. Duâ khöng thêëy Laåc trong boáng töëi,
töi biïët noá cuäng thúã phaâo nhû töi vò àaä khöng tröën trong bïëp.
Sau khi uöëng thuöëc, Böën Mùæt quay laåi phoâng chñnh. Meå noá
hoãi noá coá chùæc àaä cöåt thûâng quanh va li saách chûa.
"Chùæc maâ. Luác naäy con buöåc röìi."
"Coi kòa! Con khöng thêëy dêy thûâng nùçm trïn saân nhaâ aâ?"
Thêåt ngu xuêín, chuáng töi àaä múã va li! Möåt cún laånh chaåy doåc
söëng lûng luác töi neáp dûúái giûúâng. Töi chûãi mònh vò àaä liïìu lônh.
Trong boáng àen töi cöë tòm aánh mùæt cuãa tïn àöìng loaä nhûng vö ñch.
Böën Mùæt bònh tônh noái, nhûng gioång noá cho thêëy lo lùæng:
"Con àaâo va li sau nhaâ luác vûâa töëi. Luác vaâo nhaâ con lau saåch
àêët caát bêín thóu vaâ soaát cêín thêån xem húi êím coá vaâo saách khöng.
Trûúác khi rúâi nhaâ nhêåp tiïåc, con àaä cöåt noá bùçng súåi chaäo naây."
"Vêåy chuyïån gò xaãy ra? Coá ai vaâo nhaâ luác mònh ài vùæng
khöng?"
Cêìm àeân trïn tay, Böën Mùæt bùng qua phoâng bïn. Töi thêëy
dûúái gêìm giûúâng kia, mùæt Laåc lêëp laánh trong aánh àeân àang túái
gêìn. Nhúâ trúâi, Böën Mùæt dûâng úã ngûúäng cûãa. Noá quay laåi noái vúái meå:
"Khöng thïí àûúåc. Cûãa söí vêîn àoáng àinh chùåt, cûãa caái vêîn
khoaá luác mònh vïì."
"Meå vêîn nghô con nïn xem laåi va li coi coá mêët cuöën saách naâo
khöng. Hai thùçng baån con laâm meå lo. Meå àaä viïët cho con trong thû
khöng biïët bao nhiïu lêìn laâ àûâng dñnh lñu vúái mêëy loaåi àoá, tuåi noá
quyã quyïåt lùæm, nhûng con khöng nghe."
Töi nghe tiïëng nêng nùæp va li, vaâ Böën Mùæt àaáp lúâi caâu nhaâu
cuãa meå noá:
"Con laâm baån vúái tuåi noá vò con nghô maá vaâ ba àau rùng, möåt
ngaây naâo àoá ba thùçng Laåc coá thïí giuáp."
"Thêåt aâ?"
"Thêåt maâ, maá."
Gioång baâ meå trúã nïn tònh caãm:
"Con cûng cuãa meå, ngay caã trong tònh huöëng khoá khùn nhû
thïë con vêîn nhúá chùm soác cha meå."
"Maá, con kiïím röìi: khöng mêët cuöën naâo."
"Thöi, chùæc baáo àöång hoaãng. Naâo, mònh ài."
"Khoan, àûa con caái àuöi trêu, con muöën boã vö va li."
Vaâi phuát sau, trong khi noá buöåc dêy chaäo, töi nghe Böën Mùæt
thöët:
"Cûát!"
"Àûâng noái bêåy, con."
Böën Mùæt rïn:

"Con thaáo daå."
"Lêëy caái thuâng trong phoâng nguã!"
Chuáng töi thúã phaâo nghe Böën Mùæt chaåy ra khoãi nhaâ.
Meå noá kïu:
"Con ài àêu?"
"Ra ruöång bùæp."
"Con coá mang theo giêëy chûa?"
Àûáa con trai àaáp tûâ xa:
"Chûa."
Baâ meå goåi:
"Àïí meå mang ra cho!"
Thêåt may, nhaâ thi sô tûúng lai naây chõu giaãi phoáng àûúâng
ruöåt úã ngoaâi trúâi! Töi coá thïí hònh dung caãnh kinh hoaâng, löån mûãa
giaáng lïn chuáng töi, nïëu noá keáo thuâng dûúái gêìm giûúâng ra vaâ thaáo
huyïët trêu thaânh doâng kinh khuãng, hay àuáng hún laâ xöëi xaã ngay
dûúái muäi mònh.
Ngay khi baâ meå chaåy ra khoãi nhaâ, töi nghe Laåc thò thêìm
trong boáng töëi:
"Nhanh, ra khoãi àêy ngay!"
Laåc quú lêëy va li trïn àöëng haânh lyá luác noá chaåy ra cûãa. Sau
möåt giúâ cùæm àêìu chaåy doåc àûúâng nuái, cuöëi cuâng chuáng töi múái daám
dûâng laåi. Laåc múã va li. Trïn àöëng saách chêët goån, caái àuöi trêu: àen
àuáa, coá chuâm löng úã cuöëi, vaâ öë maáu bêìm.
Caái àuöi daâi dõ thûúâng, vaâ hùèn nhiïn noá àaä tûâng thuöåc vïì con
trêu bêët haånh laâm vúä kñnh cuãa Böën Mùæt.
CHÛÚNG 6
Têët caã àaä lêu lùæm röìi, nhûng riïng möåt hònh aãnh tûâ thúâi caãi
taåo vêîn hùçn lïn kyá ûác töi roä laå thûúâng: möåt con quaå moã àoã cûá nhòn
Laåc boâ doåc löëi ài heåp, hai bïn laâ vûåc thùèm haá höëc. Lûng noá guâi caái
soåt tre vö haåi dñnh àêët, trong àoá noá giêëu cuöën Giaâ Gö, tûåa tiïëng
Haán cuöën Peâre Goriot - quyïín saách noá seä àoåc cho cö beá thúå may, cö
sún nûä duyïn daáng cêìn vùn hoaá.
Suöët thaáng Chñn, sau khi vuå tröåm thaânh cöng, chuáng töi bõ
caám döî, choaáng ngúåp, mï mêín vò bñ êín cuãa thïë giúái bïn ngoaâi, nhêët
laâ thïë giúái cuãa phuå nûä, tònh yïu vaâ nhuåc duåc, qua tiïët löå cuãa caác
nhaâ vùn têy phûúng tûâng ngaây, tûâng trang, tûâng quyïín saách.
Khöng nhûäng Böën Mùæt rúâi nuái khöng daám töë caáo chuáng töi, maâ coân
may mùæn hún, trûúãng laâng àaä ài Vônh Kñnh hoåp höåi nghõ àaãng
Cöång saãn. Trong khoaãng tröëng chñnh trõ sau àoá, laâng chuáng töi êm
thêìm rúi vaâo tònh traång vö chñnh phuã, Laåc vaâ töi ngûng ra àöìng
laâm viïåc maâ dên laâng vêîn khöng möåt lúâi phaãn àöëi, hoå vöën khöng
muöën caãi hoaá tûâ dên tröìng aá phiïån sang keã giaám höå linh höìn
chuáng töi. Töi khoaá cûãa kyä hún bao giúâ, vaâ söëng vúái tiïíu thuyïët
nûúác ngoaâi. Vò Laåc ûa chuöång Balzac, töi àïí öng sang möåt bïn, vaâ
vúái nhiïåt tònh tha thiïët cuãa möåt àûáa mûúâi taám, töi àùæm say hïët taác
giaã naây sang taác giaã khaác: Flaubert, Gogol, Melville, vaâ ngay caã
Romain Rolland.
Töi haäy kïí vïì Romain Rolland. Giûäa caác böå saách trong va li
cuãa Böën Mùæt chó coá möåt cuöën cuãa öng: cuöën àêìu cuãa tuyïåt taác böën
cuöën, Jean-Christophe. Baãn tiïëng Haán cuãa Phuâ Löi, öng cuäng dõch
Balzac. Chuyïån vïì möåt nhaåc sô, vaâ baãn thên töi àaä tûâng chúi
nhûäng baãn vô cêìm nhû Mozart Tûúãng Nhúá Mao Chuã Tõch, vò thïë
têët nhiïn töi chuá yá túái taác phêím. Töi àaä àõnh chó phêët phú qua loa,
àoåc lûúát, nhûng khi àaä múã saách töi khöng thïí àùåt xuöëng nûäa.
Trûúác àoá töi thñch àoåc truyïån ngùæn: böë cuåc kheáo vaâ yá tûúãng sùæc saão,
truyïån khiïën ta cûúâi hay ngheån, seä úã laåi trong ta caã àúâi. Töi hoaâi
nghi truyïån daâi. Nhûng Jean-Christophe, vúái caá tñnh söi suåc hoaân
toaân khöng hoen öë vò aác têm, laâ möåt tiïët löå böí ñch. Khöng coá öng,
töi seä chaã bao giúâ hiïíu sûå huy hoaâng cuãa möåt caá nhên haânh àöång
tûå do vaâ àöåc lêåp. Trûúác khi coá cuöåc gùåp gúä nhúâ tröåm àaåo vúái ngûúâi
huâng cuãa Romain Rolland, trñ oác ngheâo naân vaâ caãi taåo cuãa töi
khöng thïí hiïíu khaái niïåm möåt ngûúâi àûáng lïn chöëng laåi toaân thïë
giúái. YÁ àõnh phêët phú qua loa trúã thaânh möëi tònh lúán. Ngay caã
phong caách khoa trûúng thaái quaá, àöi khi xaã laáng, cuãa taác giaã cuäng
khöng giaãm veã àeåp cuãa taác phêím nghïå thuêåt àaáng ngaåc nhiïn naây.
Töi chòm àùæm, tröi theo doâng chûä maånh meä roát ra tûâ haâng trùm
trang giêëy. Àöëi vúái töi, àoá laâ cuöën saách töëi thûúång: möåt khi àaä àoåc
noá, àúâi baån cuäng nhû thïë giúái baån söëng seä khöng bao giúâ nhû cuä
nûäa.
Tònh caãm cuãa töi vúái Jean-Christophe lúán túái nöîi, lêìn àêìu
tiïn trong àúâi, töi muöën súã hûäu riïng mònh hún laâ chia seã vúái Laåc.
Vò thïë töi viïët cêu àïì tùång trïn trang àêìu saách nhû moán quaâ cho
sinh nhêåt sau cuãa mònh, vaâ yïu cêìu Laåc kyá vaâo àoá. Noá noái noá hên
haånh, nhû thïí sûå kiïån troång yïëu àïën nöîi àaáng ài vaâo lõch sûã. Noá
viïët tïn bùçng chó möåt neát buát, phoáng khoaáng, haâo hiïåp, khñ thïë, nöëi
caã ba chûä bùçng möåt veã bay bûúám tao nhaä chiïëm gêìn nûãa trang
giêëy. Vïì phêìn mònh, töi àïì tùång noá ba cuöën cuãa Balzac nhû moán
quaâ cho nùm múái sùæp àïën: Peâre Goriot, Eugeánie Grandet vaâ Ursule
Miroust. Dûúái lúâi àïì tùång, töi veä ba hònh tûúång trûng cho ba chûä
tïn mònh. Hònh àêìu laâ con ngûåa àang phi nûúác àaåi búâm bay trong
gioá; thûá hai laâ thanh gûúm daâi, nhoån, caán bùçng xûúng, khùæc tinh
xaão, naåm kim cûúng; vaâ thûá ba laâ caái chuöng, chung quanh veä möåt
söë neát ngùæn nhû tia, aám chó àang kïu baáo hiïåu. Töi haâi loâng vúái lúâi
àïì tùång cuãa mònh àïën nöîi àõnh nhoã thïm möåt hai gioåt maáu àïí dêng
hiïën.
Túái giûäa thaáng, möåt cún baäo cuöìng nöå thöíi trïn nuái. Baäo keáo
daâi caã àïm; mûa nhû truát nûúác. Saáng höm sau, Laåc lïn àûúâng khi
trúâi vûâa raång, vúái cuöën Peâre Goriot trong soåt tre, àuáng vúái tham
voång àaâo taåo vùn hoaá cho cö beá thúå may àaáng yïu. Nhû hiïåp sô
giang höì, tuy khöng coá chiïën maä, noá khuêët vaâo sûúng súám che phuã
àûúâng túái laâng cö beá thúå may.
Khöng muöën vi phaåm lïånh giúái nghiïm cuãa chñnh quyïìn, àïën
töëi noá quay lui, vaâ ngoan ngoaän trúã vïì cùn nhaâ saân cuãa chuáng töi.
Noá noái trêån mûa gêy àöí naát trïn nuái, buöåc noá phaãi leo möåt choãm
heåp choáng mùåt do àêët lúã gêy ra. Noá than vaän:
"Cö beá thúå may vúái maây thò chaåy bùng qua, nhûng tao phaãi
boâ maâ vêîn súå."
"Xa khöng?"
"Ñt nhêët böën chuåc thûúác."
Àöëi vúái töi vêîn laâ àiïìu bñ êín taåi sao Laåc, möåt àûáa dûúâng nhû
daám laâm moåi thûá, laåi súå chiïìu cao nhû thïë. Noá thuöåc loaåi trñ thûác,
caã àúâi chûa bao giúâ leo cêy. Töi vêîn nhúá buöíi chiïìu thúâi thú êëu, khi
chuáng töi böîng muöën leo caái thang sùæt ró cuãa thaáp nûúác. Ngay tûâ
àêìu, baân tay noá xêy xaát ró sùæt, vaâ khi lïn cao mûúâi lùm thûúác noá
noái:
"Tao cûá nghô thanh ngang gêîy dûúái sûác nùång cuãa mònh."
Tay noá chaãy maáu àau àúán caâng laâm noá súå hún. Cuöëi cuâng noá
boã cuöåc, àïí töi leo lïn möåt mònh. Tûâ àónh thaáp töi nghiïng ngûúâi
nhöí nûúác boåt xuöëng noá àïí àuâa chúi, nhûng nûúác boåt bõ gioá cuöën ài.
Nùm saáu nùm àaä qua, nhûng têåt súå chiïìu cao cuãa noá khöng giaãm.
Vaâ noá àuáng khi noái cö beá thúå may vaâ töi chaåy trïn choãm nuái heåp
khöng khoá khùn gò. Thêåt vêåy, khi àaä qua bïn kia chuáng töi thûúâng
phaãi àúåi Laåc bùæt kõp, vaâ coá thïí rêët lêu vò noá phaãi boâ.
Möåt höm, àïí àöíi khöng khñ, töi quyïët àõnh thaáp tuâng Laåc
trong chuyïën haânh hûúng cuãa noá túái laâng cö beá thúå may.
Luác àïën chöî hiïím ngheâo Laåc kïí, laân gioá nheå ban mai àöíi
thaânh cún löëc nuái. Töi kinh ngaåc khi thêëy nöîi liïìu lônh Laåc àûúng
àêìu möîi ngaây. Ngay caã töi cuäng run rêíy khi àùåt chên lïn choãm
nuái.
UÃng bïn traái cuãa töi laâm lúã möåt viïn àaá, vaâ hêìu nhû cuâng luác
àoá uãng bïn phaãi àaåp vaâi taãng àêët xuöëng vûåc. Tiïëng rúi vaâo vûåc sêu,
maäi möåt luác sau múái nghe nhiïìu lêìn chaåm àaáy. Tiïëng vang xa,
thoaåt tiïn bïn phaãi, röìi bïn traái.
Àaáng leä töi khöng nïn nhòn xuöëng: bïn phaãi laâ khe àaá nûát haá
höëc, sêu choáng mùåt, cêy cöëi dûúái àaáy lêîn trong sûúng muâ. Tai töi
bùæt àêìu uâ luác töi nhòn sang bïn traái, àêët lúã taåo nïn vûåc döëc thùèng
àûáng, sêu nùm mûúi thûúác.
May laâ choãm heåp khöng quaá xa nhû Laåc noái. Trïn taãng àaá
bïn kia, möåt con quaå moã àoã àang àêåu, àêìu noá ruác vaâo caánh möåt
caách àaáng súå. Töi hoãi bêng quú:
"Maây muöën tao mang soåt cho maây khöng?"
Laåc àang lûúäng lûå úã àêìu con àûúâng.
"ÛÂ, maây giûä lêëy."
Khi vaác soåt lïn lûng töi bõ luöìng gioá xö àêíy. Tiïëng uâ trong tai
lúán hún, töi lùæc àêìu àïí xua ài, vaâ caãm thêëy hoa mùæt. Luác àoá coân
chõu àûúåc, thêåm chñ húi thñch thuá. Töi ài vaâi bûúác. Khi ngoaái nhòn
laåi, töi thêëy Laåc vêîn úã chöî cuä, boáng noá kheä lùæc lû nhû cêy trûúác gioá.
Daán chùåt mùæt xuöëng àêët, töi chêåm chaåp tiïën bûúác, ngêåp
ngûâng nhû ngûúâi ài dêy. Nhûng àûúåc nûãa àûúâng, töi thêëy àaá phña
trûúác lùæc lû sang phaãi, röìi sang traái nhû àöång àêët. Töi gêåp ngûúâi
theo baãn nùng, cún choáng mùåt khöng giaãm àïën khi töi cuái xuöëng
àuã thêëp àïí giûä vûäng bùçng caã hai tay. Möì höi chaãy thaânh doâng
xuöëng lûng, ngûåc vaâ traán. Töi duâng lûng baân tay lau traán, vaâ ngaåc
nhiïn thêëy möì höi laånh thïë.
Töi laåi ngoaái nhòn Laåc; hònh nhû noá goåi, nhûng gioång noá bõ
nuöët chûãng vò tiïëng uâ trong àêìu töi. Nhûúáng mùæt àïí khoãi nhòn vûåc
sêu hai bïn, töi thêëy boáng àen cuãa con quaå lûúån trïn cao, chêåm raäi
vöî caánh trong aánh nùæng choái chang.
Töi tûå hoãi:
"Thïë naây nghôa laâ gò?"
Töi khöng thïí di chuyïín, vaâ úã àoá, keåt giûäa choãm nuái, töi tûå
hoãi öng baån quñ Jean-Christophe seä noái gò nïëu töi quay laåi. Vúái möåt
caái vêîy höëng haách cuãa cêy gêåy nhaåc trûúãng, öng seä chó löëi cho töi
ài. Töi nghô öng chùæc hùèn seä khöng phaãn àöëi khi töi ruát lui trûúác tûã
thêìn. Xeát cho cuâng, laâm sao töi coá thïí chïët luác naây, khi chûa biïët
yïu hay nhuåc caãm, chûa coá haânh àöång tûå do caá nhên chöëng laåi caã
thïë giúái nhû öng?
Töi coân muöën söëng. Töi quay möåt voâng, vêîn trïn àêìu göëi, vaâ
boâ ngûúåc laåi àiïím khúãi àêìu. Mêët thùng bùçng nghôa laâ nhaâo vaâo
khoaãng khöng, vaâ töi baám chùåt lêëy àêët àïí söëng. Bêët chúåt, töi nghô
àïën Laåc. Noá phaãi traãi qua cuäng thûã thaách naây, vaâ noá àaä tûâng qua
àûúåc bïn kia.
Gioång noá trúã nïn roä hún khi khoaãng caách giûäa chuáng töi ngùæn
laåi. Töi nhêån thêëy mùåt noá xanh nhû chïët, nhû thïí noá súå hún caã töi.
Noá goåi, baão töi nïn giaång chên trïn àónh vaâ lï mònh túái trûúác. Töi
theo lúâi khuyïn cuãa noá, vaâ trong tû thïë múái naây, duâ beä mùåt hún,
cho pheáp töi àïën vúái noá an toaân. Khi trúã laåi àiïím khúãi haânh, töi laão
àaão àûáng lïn vaâ àùåt soåt xuöëng.
Töi hoãi noá:
"Ngaây naâo maây cuäng keåt thïë naây aâ?"
"Khöng, chó lêìn àêìu thöi."
"Luác naâo noá cuäng coá àoá haã?"
"Caái gò?"
"Con quaå."
Töi chó vïì hûúáng con quaå moã àoã, luác naây àaä àêåu xuöëng choáp
nuái, àuáng núi töi quyïët àõnh quay laåi àïí trúã vïì.
Laåc noái:
"ÛÂ, möîi saáng, laâm nhû noá coá heån vúái tao. Nhûng àïën chiïìu töëi
tao trúã vïì khöng bao giúâ thêëy noá."
Töi khöng muöën laâm troâ cûúâi lêìn nûäa, vò thïë töi àïí Laåc ài
möåt mònh. Noá quaãy soåt lïn lûng, vaâ tûâ tûâ cuái xuöëng àïën khi ngoán
tay chaåm àêët. Röìi noá baám chùæc tay lïn àónh, tay noå àùåt trûúác tay
kia, tiïën túái àïìu àùån, chên noá gêìn chaåm baân tay úã möîi bûúác. Möåt
laát sau, noá ngûâng laåi ngoå nguêåy möng vïì phña töi nhû con khó giûä
thùng bùçng trïn caânh cêy. Con quaå moã àoã cêët caánh lûúån lïn cao,
àöi caánh lúán chêåm chaåp vöî.
Àêìy thaán phuåc, töi nhòn Laåc àïën khi noá lïn túái cuöëi choãm nuái,
töi nghô nhû núi luyïån nguåc, vaâ khuêët sau mêëy taãng àaá. Böîng
nhiïn, töi caãm thêëy súå cho cuöåc phiïu lûu cuãa noá vúái Balzac vaâ cö
beá thúå may seä ài àïën àêu. Con quaå àen àaä biïën mêët, àïí laåi nöîi im
lùång laå kyâ trïn nuái.
*
* *
Àïm höm sau töi giêåt mònh thûác giêëc.

Mêët möåt luác töi múái biïët mònh úã àêu. Trong boáng àïm töi
nghe tiïëng thúã àïìu: Laåc àang nguã úã giûúâng àöëi diïån. Töi moâ mêîm
tòm thuöëc laá vaâ chêm lûãa. Sûå hiïån diïån roä raâng cuãa con lúån naái
dûúái nhaâ saân xoa dõu töi, noá duái moäm vaâo vaách chuöìng, röìi nhû
cuöën phim chiïëu nhanh, giêëc mú töi vûâa coá laåi quay vïì vúái têët caã
nöîi kinh hoaâng cuãa noá.
Laåc vúái möåt cö gaái, vaâ töi àang tûâ xa nhòn hoå laão àaão doåc löëi
ài, hai bïn laâ vûåc thùèm. Luác àêìu cö gaái ài trûúác laâ con öng lao cöng
úã bïånh viïån cha meå chuáng töi laâm viïåc. Möåt cö gaái cuâng lúáp, nhu
mò, bònh thûúâng, loaåi con gaái töi àaä quïn trïn àúâi. Àuáng luác töi tûå
hoãi cö laâm gò úã àoá vúái Laåc trïn nuái, cö biïën thaânh cö beá thúå may,
lanh lúåi, vui tûúi, goån gaâng trong chiïëc aáo phöng trùæng vaâ quêìn
àen. Cö khöng raão bûúác qua choãm nuái, maâ nghïnh ngang, trong
khi Laåc, gaä tònh nhên treã cuãa cö, boâ theo sau. Caã hai khöng mang
soåt. Toác cö beá thúå may khöng cöåt thaânh àuöi ngûåa dêìy vaâ daâi phña
sau nhû thûúâng lïå, vaâ khi cö chaåy maái toác böìng bïình trïn vai nhû
àöi caánh. Töi lûúát xem sûúân nuái tòm con quaå moã àoã, vaâ khi quay
nhòn laåi caác baån mònh, cö beá thúå may àaä biïën mêët. Giúâ àêy chó coân
Laåc àang boâ giûäa choãm nuái, ngoá àùm àùm xuöëng vûåc bïn phaãi.
Hònh nhû noá goåi, nhûng töi khöng nghe gò. Chùèng hiïíu sao, töi tòm
thêëy can àaãm chaåy túái noá trïn choãm nuái. Àïën gêìn, töi hiïíu ra cö beá
thúå may àaä rúi xuöëng vûåc. Duâ vûåc döëc àûáng, chuáng töi trûúåt theo
sûúân döëc túái àaáy, tòm thêëy thi thïí cö trïn nïìn àaá. Cö ngaä gêåp àöi
ngûúâi, àêìu toaác lúán. Maáu àöng úã hai vïët nûát lúán sau gaáy. Möåt vïët
cùæt daâi túái têån vêìng traán xinh. Miïång cö meáo, möi co laåi àïí löå nûúáu
höìng vaâ haâm rùng nghiïën chùåt, nhû thïí àang kïu theát, nhûng nñn
lùång, chó coá muâi maáu. Khi Laåc öm cö vaâo voâng tay, töi thêëy noá cuäng
chaãy maáu. Maáu chaãy tûâ miïång, tûâ löî muäi traái, vaâ möåt bïn tai noá;
maáu chaãy xuöëng caánh tay noá vaâ nhoã xuöëng àêët.
Töi kïí cún aác möång, nhûng Laåc khöng maâng. Noá baão:
"Quïn ài, tao cuäng mú nhû vêåy nhiïìu lêìn."
Noá gom aáo khoaác vaâ soåt tre. Töi hoãi:
"Maây coá dùån cö beá thúå may traánh xa choãm nuái khöng?"
"Têët nhiïn khöng. Àöi khi cö naâng cuäng muöën àïën àêy."
"Baão cö êëy khoan - ñt nhêët àïën khi caái löëi ài khöën naån êëy
quang àaäng àaä."
"ÛÂ, tao seä baão."
Noá àang vöåi, vaâ töi gêìn nhû ganh tyå vúái cuöåc heån hoâ cuãa noá
vúái con quaå moã àoã hùæc aám.
"Àûâng kïí giêëc mú cuãa tao vúái cö êëy nheá?"
"Chaã súå."
*
* *
Trûúãng laâng trúã vïì taåm thúâi chêëm dûát chuyïën haânh hûúng
möîi ngaây cuãa Laåc.
Àùåc ên tham dûå àaåi höåi Àaãng cuäng nhû möåt thaáng söëng cao
sang trong thõ trêën dûúâng nhû khöng laâm trûúãng laâng cuãa chuáng
töi haâi loâng lùæm. Öng coá veã buöìn phiïìn, maá sûng. Mùåt öng meáo
xïåch giêån dûä luác nöå khñ xung thiïn vò möåt tïn baác sô caách maång úã
nhaâ thûúng huyïån.
"Àöì choá àeã, àöì lang vûúân ngu ngöëc, rùng sêu khöng nhöí laåi
nhöí rùng laânh ngay kïë bïn."
Öng caâng àiïn tiïët vò chaãy maáu sau khi nhöí caái rùng haâm vö
töåi khiïën öng khöng thïí toã nöîi cuöìng nöå cuãa mònh, maâ chó uá úá àûúåc
vaâi lúâi khoá hiïíu. Öng trûng bùçng cúá vuå nhöí rùng cho bêët cûá ai chó
húi toã veã thöng caãm vúái bêët haånh cuãa mònh: möåt caái rùng àen xón,
chên nhoån hoùæt maâu vaâng, cêín thêån goái trong vuöng luåa àoã mua úã
höåi chúå Vônh Kñnh.
Daåo naây möåt chïính maãng nhoã nhêët cuäng laâm öng söi maáu, vò
thïë Laåc vaâ töi möîi saáng nghiïm tuác ra àöìng laâm viïåc. Thêåm chñ
chuáng töi khöng daám liïìu àöíi giúâ chiïëc àöìng höì baáo thûác nhoã mêìu
nhiïåm cuãa mònh.
Möåt töëi trûúãng laâng àang khöën khöí vò àau rùng xuêët hiïån úã
nhaâ chuáng töi, luác chuáng töi àang laâm cúm. Öng múã vuöng luåa àoã
goái caái rùng, vaâ giú ra möåt miïëng kim loaåi nhoã.
Öng baão chuáng töi:
"Àêy laâ thiïëc nguyïn chêët, tao mua cuãa thùçng baán rong. Hú
trïn lûãa mûúâi lùm phuát noá seä chaãy ra."
Caã hai chuáng töi khöng noái gò. Chuáng töi cöë nñn cûúâi vò àöi
maá sûng tûúáng cuãa öng. Tröng öng nhû tûâ trong phim giïîu dúã bûúác
ra.
Trûúãng laâng noái bùçng gioång döî ngoåt laå luâng:
"Chaáu Laåc naây, baác chùæc chaáu thêëy ba chaáu laâm chuyïån naây
caã ngaân lêìn röìi: khi thiïëc chaãy ra, chaáu chó cêìn nheát möåt ñt vaâo caái
rùng muåc àïí giïët sêu, àuáng khöng? Laâ con cuãa nha sô lûâng danh,
chaáu chùæc biïët mêëy chuyïån naây. Baác nhúâ chaáu chûäa rùng cho baác."
"Baác khöng àuâa chûá? Baác muöën chaáu traám rùng baác bùçng
thiïëc aâ?"
"ÛÂ. Nïëu hïët àau baác cho chaáu nghó möåt thaáng."
Viïîn aãnh rêët hêëp dêîn, nhûng Laåc buöåc phaãi can öng:
"Chó coá thiïëc thöi chùèng àuã àêu. Vaã laåi, ba chaáu duâng duång
cuå hiïån àaåi. Ba chaáu thoaåt tiïn lêëy caái khoan àiïån àaâo rùng trûúác
khi traám."
Trûúãng laâng ngêîm nghô. Öng àûáng lïn bûúác ra, lêím bêím möåt
mònh:
"Noá noái àuáng. Mònh thêëy ngûúâi ta laâm vêåy úã nhaâ thûúng
huyïån. Thùçng caã àêîn nhöí rùng laânh cuãa mònh cuäng coá caái kim bûå
quay voâng voâng vaâ kïu nhû maáy."
Vaâi ngaây sau, cún àau cuãa trûúãng laâng lu múâ vò cha cuãa cö beá
thúå may àïën. AÁnh ban mai lêëp laánh trïn chiïëc maáy may saáng choái,
vaác ngêët ngûúãng trïn vai trêìn cuãa möåt ngûúâi phu.
Chuyïën viïëng thùm haâng nùm cuãa öng túái laâng chuáng töi àaä
hoaän laåi vaâi lêìn, khöng roä vò quaá nhiïìu viïåc hay vò thúâi khoaá biïíu
lung tung cuãa öng. Duâ sao chùng nûäa, öng àïën baáo hiïåu ngaây giúâ
haånh phuác, dên laâng vui mûâng thêëy ngûúâi àaân öng nhoã beá gên
guöëc xuêët hiïån vúái chiïëc maáy may saáng loaáng chó vaâi tuêìn trûúác
Tïët Nguyïn àaán.
Theo thoái quen khi tuêìn du caác laâng, öng àïí con gaái úã nhaâ.
Lêìn àêìu chuáng töi gùåp öng trïn àûúâng moân heåp trún trúåt, öng ngöìi
trïn kiïåu vò mûa vaâ buân lêìy. Tuy nhiïn, lêìn naây trúâi nùæng, öng ài
böå, veã trai treã gêy êën tûúång sai vïì tuöíi taác cuãa öng. Öng àöåi muä kïët
maâu luåc àaä baåc - roä laâ caái muä con gaái öng cho töi mûúån trong
chuyïën ài thùm cuå thúå xay - aáo khoaác xanh luâng thuâng bïn ngoaâi
chiïëc sú mi vaãi nêu nhaåt, àúm khuy kiïíu cöí, vaâ thùæt lûng àen boáng
bùçng da thêåt.
Caã laâng chaåy ra àoán öng. Tiïëng treã con hoâ reo, tiïëng phuå nûä
vui mûâng giuä tung khuác vaãi cêët ài bao thaáng ngaây, phaáo nöí laác
àaác, vaâ tiïëng uãn ón nhaáo nhaác cuãa bêìy lúån trong laâng hoaâ thaânh
bêìu khöng khñ lïî höåi. Caác gia àònh keáo aâo àïën cöë múâi öng vïì, ai
cuäng mong laâ khaách haâng àêìu tiïn. Nhûng laâm moåi ngûúâi sûãng
söët, öng thúå may giaâ tuyïn böë:
"Töi seä troå vúái hai anh baån treã cuãa con gaái töi."
Chuáng töi tûå hoãi lûåa choån naây coá lyá do thêìm kñn gò. Lúâi giaãi
thñch khaã dô nhêët chuáng töi coá thïí nghô ra laâ öng muöën tòm hiïíu
thïm vïì chaâng trai coá khaã nùng laâ con rïí öng. Nhûng duâ vúái àöång
cú naâo, ngöi nhaâ saân cuãa chuáng töi biïën thaânh hiïåu may, nghôa laâ
chuáng töi seä chûáng kiïën nhûäng caãnh phuå nûä riïng tû maâ trûúác àoá
chuáng töi chûa tûâng thêëy. Àoá laâ kyâ höåi daâi, hêìu nhû naáo loaån, àaân
baâ con gaái moåi lûáa tuöíi, àún sú vaâ xinh xùæn, giaâu vaâ ngheâo, thi àua
nhau bùçng vaãi voác, reão viïìn, ruy bùng, khuy nuát, thêåm chñ chó may
trong tuã aáo mú ûúác cuãa hoå. Nhòn hoå nhûäng luác thûã y phuåc, Laåc vaâ
töi kinh ngaåc thêëy hoå khñch àöång laâm sao, loâng khaát khao aáo múái
khiïën hoå noáng naãy, vaâ tûå nhiïn àïën thïë. Roä raâng khöng möåt chïë àöå
chñnh trõ naâo, möåt sûå ngheâo khöën naâo coá thïí ngùn khöng cho phuå
nûä muöën mùåc àeåp: möåt ûúác muöën xûa nhû traái àêët, xûa nhû ûúác
muöën coá con.
Àïën töëi têët caã trûáng, thõt, rau, traái cêy dên laâng mang túái
biïëu baác phoá may giaâ cuäng nhû bao tùång phêím, chêët àöëng úã goác
phoâng. Àaân öng àïën nhêåp boån vúái caác baâ. Nhûäng keã ruåt reâ hún ngöìi
caånh lûãa, àêìu trêìn cuái xuöëng, duâng dao quùæm cùæt moáng tay. Hoå ñt
daám nhòn àaân con gaái. Keã khaác tûâng traãi vaâ huyïn naáo hún, àuâa
búän vúái phuå nûä vaâ cúåt nhaã thö bó. Uy quyïìn cuãa baác phoá may bõ
thaách thûác nghiïm troång, àïën khi öng mïåt moãi vaâ khoá chõu, ra
lïånh cho hoå ra khoãi nhaâ.
Ba chuáng töi vûâa ùn töëi chung trong yïn tônh, vûâa cûúâi nhúá
laåi lêìn gùåp gúä àêìu tiïn trïn sún àaåo. Sau bûäa cúm töëi thên mêåt, töi
àïì nghõ àaäi khaách bùçng vaâi baãn vô cêìm trûúác khi ài nguã. Mùæt öng
trôu nùång vaâ öng tûâ chöëi lúâi múâi.
Öng ngoaác miïång ngaáp daâi:
"Hay laâ kïí cho baác möåt cêu chuyïån. Hai chaáu kïí chuyïån taâi
tònh, con gaái baác noái thïë. Vò vêåy baác múái nhêët àõnh úã nhaâ caác
chaáu."
Coá thïí vò öng thúå may miïìn nuái àaä mïåt, hay vò Laåc khöng
muöën böë vúå tûúng lai tûúãng noá quaá tûå phuå, nhûng hònh nhû noá
nghô nïn àïí töi nhêån danh dûå àoá. Noá khñch lïå:
"Kïí ài. Kïí chuyïån naâo tao chûa nghe êëy."
Húi lûúäng lûå, töi àöìng yá nhêån vai troâ kïí chuyïån giúâ ài nguã, vaâ
trûúác khi vaâo chuyïån, töi cêín thêån múâi thñnh giaã rûãa chên bùçng
nûúác êëm vaâ chui vaâo chùn, nhúä hoå caãm thêëy buöìn nguã trûúác khi töi
kïí xong. Chuáng töi lêëy ra hai caái chùn saåch, vaâ múâi khaách vaâo
giûúâng Laåc. Röìi hai àûáa cuâng chen vaâo giûúâng töi. Túái luác bùæt àêìu.
Töi thöíi tùæt ngoån àeân àïí tiïët kiïåm dêìu, nghe tiïëng öng thúå may
ngaáp lúán vaâ daâi hún, töi nùçm ngûãa lûng, göëi àêìu lïn göëi, mùæt nhùæm
vaâ àúåi nhûäng lúâi múã àêìu tuön khoãi miïång mònh.
Chùæc hùèn töi seä choån möåt chuyïån phim Trung Hoa hay Bùæc
Haân, hay ngay caã möåt phim Albany, nïëu töi chûa nïëm traái cêëm
trong chiïëc va li bñ mêåt cuãa Böën Mùæt. Chuã nghôa hiïån thûåc vö saãn
aãm àaåm cuãa caác phim àoá laâ toaân böå giaáo duåc vùn hoaá cuãa töi cho
túái gêìn àêy, àaä taách töi xa khoãi nhûäng àam mï cuãa con ngûúâi vaâ
nhûäng caãm xuác thêåt, xa àúâi thûúâng túái nöîi töi thêëy hònh nhû khöng
coân gò bùn khoùn vïì chuáng nûäa vaâo luác àïm khuya naây. Böîng
nhiïn, cuöën tiïíu thuyïët töi vûâa àoåc xong thoaáng qua trñ. Töi tin
chùæc Laåc chûa àoåc, noá vêîn coân mï maãi vaâo Balzac.
Töi luöìn ra khoãi têëm chùn vaâ ngöìi dûúái chên giûúâng, suy
ngêîm vïì viïåc tinh tïë, khoá khùn nhêët: laâm caách naâo kïí cêu múã àêìu.
Töi muöën bùæt àêìu trûåc khúãi vaâ löi cuöën.
"Àoá laâ nùm 1815, chuáng ta àang úã Marseilles. "
Gioång töi vang lïn trong boáng töëi nhû mûåc cuãa gian phoâng.
Baác thúå may ngaái nguã cùæt ngang:
"Marseilles úã àêu?"
"ÚÃ bïn kia àõa cêìu, möåt haãi caãng lúán cuãa Phaáp."
"Taåi sao chaáu muöën àûa chuáng töi ài xa nhû thïë?"
"Chaáu seä kïí cêu chuyïån vïì möåt thuãy thuã Phaáp. Nïëu baác
khöng thñch, coá leä mònh nïn ài nguã. Chuác baác nguã ngon!"
Trong boáng àïm Laåc cuái túái kheä thò thêìm:
"Khaá lùæm!"
Möåt hai phuát sau töi laåi nghe tiïëng öng thúå may:
"Tïn anh thuãy thuã Phaáp cuãa chaáu laâ gò nhó?"
"Luác àêìu anh ta laâ Edmond Danteâs, nhûng vïì sau anh ta trúã
thaânh Baá tûúác Monte Cristo."
"Cristo aâ?"
"Àoá laâ möåt caái tïn khaác cuãa Jesus, coá nghôa laâ võ cûáu tinh,
hay chuáa cûáu thïë."
Vaâ thïë laâ töi bùæt àêìu kïí chuyïån tiïíu thuyïët cuãa Alexandre
Dumas. Thónh thoaãng Laåc thêëp gioång cùæt ngang vúái nhûäng cêu
bònh phêím ngùæn vaâ thöng minh. Niïìm vui cuãa noá khuyïën khñch
töi, chùèng bao lêu sau, töi khöng coân e deâ trûúác ngûúâi khaách. Coân
baác thúå may, khöng nhûäng mïåt moãi sau möåt ngaây laâm viïåc vêët vaã,
maâ hiïín nhiïn bõ aáp àaão vò nhûäng caái tïn ngoaåi quöëc vaâ nhûäng
chöën xa xöi töi kïí. Öng khöng noái thïm lúâi naâo; töi chùæc öng nguã
ngay.
Nghïå thuêåt cuãa bêåc thêìy Dumas hêëp dêîn túái nöîi töi quïn hïët
vïì ngûúâi khaách, vaâ chûä nghôa trong töi cûá tuön ra. Nhûäng cêu cuãa
töi caâng luác caâng chñnh xaác hún, cuå thïí hún, cö àoång hún. Töi
thaânh cöng vúái möåt söë cöë gùæng trong viïåc giûä gioång àún sú cuãa cêu
múã àêìu. Viïåc àoá khöng dïî, nhûng trong luác kïí töi vui mûâng baâng
hoaâng thêëy kyä thuêåt kïí chuyïån múã ra trûúác mùæt mònh: laâm sao
Dumas taåo lêåp chuã àïì baáo thuâ, àûa ra nhiïìu maåch chuyïån, röìi cuöëi
cuâng gom vaâo vúái baân tay vûäng chùæc, kheáo leáo vaâ taáo baåo. Nhû ta
thêëy möåt cêy àaåi thuå bêåt göëc: thên cêy cao quyá, caânh cêy huâng vô,
rïî cêy trêìn truåi cûúâng traáng.
Töi mêët khaái niïåm thúâi gian. Töi àaä noái bao lêu? Möåt giúâ?
Hai giúâ? Chuáng töi àaä àïën chöî võ anh huâng, ngûúâi thuãy thuã Phaáp,
bõ nhöët trong xaâ lim hai mûúi nùm. Töi caãm thêëy uïí oaãi vaâ phaãi
ngûng. Laåc thò thêìm:
"Bêy giúâ maây khaá hún tao. Leä ra maây nïn laâm vùn sô."
Say sûa nhû thïí nhêån lúâi khen cuãa tay kïí chuyïån bêåc thêìy,
töi thiïëp nguã ngon laânh. Böîng nhiïn, töi nghe tiïëng öng thúå may
giaâ öìm öìm trong boáng töëi.
"Taåi sao chaáu ngûâng?"
Töi thöët lïn:
"Xin löîi baác! Chaáu nghô baác nguã röìi."

"Àêu coá. Baác vêîn nghe àêëy. Baác thñch chuyïån cuãa chaáu."
"Chaáu mïåt quaá röìi."
Öng thúå may giaâ naâi nó:
"AÂ thò cöë thïm tñ nûäa."
Töi noái:
"Vêng, tñ nûäa thöi. Baác nhúá chaáu ngûng úã àêu khöng?"
"Öng êëy bõ neám vaâo nguåc töëi trong phaáo àaâi trïn àaão."
Töi caãm kñch vò sûå chuá yá cuãa võ thñnh giaã giaâ, vaâ kïí tiïëp cêu
chuyïån cuãa mònh. Cûá möîi nûãa tiïëng töi laåi ngûâng, luác naâo cuäng úã
chöî höìi höåp, khöng vò mïåt nhûng vò khöng thïí khöng khoe maánh
lúái cuãa tay kïí chuyïån nhaâ nghïì. Töi buöåc öng nùn nó töi kïí tiïëp.
Trúâi àaä gêìn saáng luác chuáng töi àïën àoaån tu viïån trûúãng tiïët löå bñ
mêåt vïì kho taâng thêìn thoaåi giêëu trïn àaão Monte Cristo, vaâ giuáp
Edmond tröën khoãi xaâ lim cuâng khöí. AÁnh ban mai múâ xaám roåi vaâo
phoâng qua nhûäng khe nûát trïn tûúâng, cuâng tiïëng chim eán, cu gaáy,
se seã lñu rñu, lñu lo.
Àïm khöng nguã naây khiïën chuáng töi kiïåt sûác. Öng thúå may
phaãi hiïën möåt söë tiïìn nhoã cho laâng, àïí thuyïët phuåc trûúãng laâng cho
chuáng töi nghó.
Öng cuå nhaáy mùæt vúái töi vaâ noái:
"Nguã ngon nheá, vaâ chuêín bõ sùén saâng cho cuöåc heån kïë cuãa töi
vúái anh thuãy thuã Phaáp àêëy."
Àoá laâ cêu chuyïån daâi nhêët töi àaä tûâng kïí, vò mêët caã chñn àïm
múái àïën àoaån cuöëi. Töi khöng hiïíu öng thúå may giaâ tòm àêu ra
nùng lûåc àïí laâm viïåc trong ngaây. Hiïín nhiïn möåt söë chi tiïët öng
bùæt àûúåc trong cêu truyïån Phaáp bùæt àêìu coá aãnh hûúãng kñn àaáo trïn
y phuåc öng may cho dên laâng. Dumas seä rêët ngaåc nhiïn thêëy àaân
öng miïìn nuái diïån böå aáo thuãy thuã cöí vuöng lêët phêët trong gioá. Hêìu
nhû baån coá thïí ngûãi thêëy muâi mùçn mùån cuãa Àõa Trung Haãi. Quêìn
xanh thuãy thuã Dumas àaä nhùæc àïën, vaâ àöì àïå cuãa öng laâ baác phoá
may giaâ nhaái laåi, àaä chinh phuåc traái tim caác cö gaái bùçng quêìn öëng
loe phêët phúái, thoaãng muâi Cöte d’Azur. Öng thúå may nhúâ boån töi veä
chiïëc moã neo nùm caánh, vaâ trong nhiïìu nùm noá trúã thaânh mêîu
trang trñ phöí biïën nhêët trong thúâi trang phuå nûä úã nuái Phuång
Hoaâng. Möåt söë baâ coân thïu chó vaâng nhûäng chiïëc neo nhoã tñ trïn
cuác aáo. Nhûng coá möåt söë chi tiïët trong tiïíu thuyïët cuãa Dumas boån
töi giûä riïng, chùèng haån kiïíu hoa huïå thïu trang àiïím nõt ngûåc vaâ
aáo àêìm cuãa Mercedes. Bñ mêåt àoá chuáng töi giaânh riïng cho cö con
gaái baác thúå may.
Àïm kïí chuyïån thûá ba suyát chêëm dûát trong tai hoaå. Luác àoá
khoaãng nùm giúâ saáng. Chuáng töi àang úã giûäa cöët truyïån - àoaån hay
nhêët theo yá töi. Baá tûúác Monte Cristo trúã laåi Paris, vaâ nhúâ nhûäng
mûu tñnh khön ngoan, öng àaä coá thïí laåi gêìn ba keã thuâ khöng àöåi
trúâi chung maâ öng muöën rûãa hêån. Öng ài tûâng con chöët trong vaán
cúâ taâi tònh hiïím aác. Chùèng bao lêu, viïn cöng töë vûúáng bêîy giùng
thêån troång cuãa Baá tûúác. Àöåt nhiïn, àuáng luác Baá tûúác sùæp ngaã loâng
yïu con gaái viïn cöng töë, möåt boáng àen cêìm àeân pin luâ luâ núi
ngûúäng cûãa. Tia saáng àuöíi Baá tûúác Phaáp, vaâ àem chuáng töi ngay
trúã laåi thûåc tïë.
Öng trûúãng laâng chuáng töi, àêìu àöåi muä kïët. Böå mùåt sûng vuâ
cuãa öng biïën thaânh bûác chaåm nöíi kyâ quaái vò nhûäng boáng àen trïn
mùåt öng trong aánh àeân pin. Chuáng töi chòm àùæm trong Dumas túái
nöîi khöng nghe tiïëng chên öng.
Öng thúå may goåi to:
"A, ngoån gioá laânh naâo mang baác túái àêy thïë? Töi àang tûå hoãi
chùèng hiïíu nùm nay coá may mùæn àûúåc gùåp baác khöng? Nghe noái
baác khöí súã vò baân tay cuãa möåt tïn lang bùm."
Trûúãng laâng khöng haå cöë nhòn khaách cuãa chuáng töi, nhû thïí
öng khöng biïët sûå hiïån diïån cuãa baác. Öng chôa àeân pin vaâo mùåt töi.
Töi hoãi:
"Coá chuyïån gò truåc trùåc aå?"
"Theo tao. Coá chuyïån noái úã Ban An ninh taåi uãy ban xaä."
Tuy àau rùng khiïën öng khöng quaát àûúåc töi, tiïëng lêìm bêìm
cuãa öng laâm töi súå àûáng tim, vò chó caái tïn Ban An ninh cuäng àuã
mang hònh aãnh tra têën vaâ àõa nguåc túái cho keã thuâ giai cêëp.
Töi vûâa run rêíy thùæp ngoån àeân dêìu vûâa hoãi:
"Vò chuyïån gò?"
"Maây gieo rùæc raác rûúãi phaãn àöång. May cho laâng ta, vò tao
khöng bao giúâ nguã, tao luön caãnh giaác. Tao úã àêy tûâ nûãa àïm, nghe
hïët mêëy thûá maây noái, caã nguyïn cêu chuyïån phaãn àöång cuãa Baá
tûúác Gò-Gò àoá."
Laåc xen vaâo:
"Àuáng, öng Baá tûúác naây khöng phaãi ngûúâi Trung Hoa."
"Tao coác cêìn. Coá ngaây caách maång cuãa ta seä chiïën thùæng trïn
toaân thïë giúái! Àûáa naâo mang tûúác hiïåu Baá tûúác, bêët kïí quöëc tõch gò,
theo àõnh nghôa àïìu laâ phaãn àöång."
Laåc noái:
"Khoan àaä, àöìng chñ. Öng khöng biïët cêu chuyïån naây bùæt àêìu
ra sao. Trûúác khi maåo nhêån laâ quñ töåc, öng naây laâ thuãy thuã ngheâo,
vaâ dên ài biïín thuöåc têìng lúáp cöng nhên caách maång - trong Saách
Àoã noái nhû vêåy."
Trûúãng laâng vùån laåi:
"Àûâng laãi nhaãi mêët thò giúâ cuãa tao. Coá bao giúâ maây nghe möåt
ngûúâi töët àõnh qua mùåt uãy viïn cöng töë chûa?"
Noái xong öng nhöí nûúác boåt xuöëng saân, dêëu hiïåu öng seä duâng
vuä lûåc nïëu töi khöng ài theo öng.
Töi boâ khoãi giûúâng, cam chõu söë maång, mùåc quêìn vaâ aáo khoaác
dêìy nhêët cuãa mònh, nhû keã chuêín bõ úã lêu trong tuâ. Döëc tuái aáo sú
mi, töi thêëy vaâi àöìng xu àûa cho Laåc àïí khoãi mêët vaâo tay boån An
ninh cön àöì. Laåc neám chuáng lïn giûúâng.
Noá noái:
"Tao ài vúái maây."
"Àûâng, maây cûá úã àêy coi soác moåi thûá cho töët."
Töi phaãi ngùn nûúác mùæt khi noái. Caái nhòn cuãa Laåc baão töi
rùçng noá hiïíu töi muöën noái gò: giêëu kyä saách trong trûúâng húåp töi bõ
tra têën khai ra. Töi khöng chùæc mònh chõu nöíi àaánh àêåp, thiïn haå
noái àoá laâ thuã tuåc tiïu chuêín luác hoãi cung úã Ban An ninh. Chên töi
run rêíy bûúác túái trûúãng laâng. Töi thêëy mònh run nhû lêìn àêìu tiïn
êëu àaã höìi nhoã: töi lao túái àöëi thuã àïí toã ra can àaãm, nhûng chên töi
run rêíy chõu thua.
Húi thúã trûúãng laâng höi thöëi. Cùåp mùæt nhoã, möåt con vêîn coá ba
àöëm maáu, nhòn töi àùm àùm dûä túån. Trong thoaáng chöëc, töi nghô
öng seä tuám cöí aáo töi vaâ neám töi xuöëng thang. Nhûng öng cûá àûáng
àoá, daán chùåt chên taåi chöî. Cuöëi cuâng öng quay mùæt ài, nhòn sú vaåt
giûúâng, röìi hûúáng vïì phña Laåc vaâ hoãi:
"Maây nhúá miïëng thiïëc tao àûa maây coi khöng?"
Laåc hoang mang àaáp:
"Khöng nhúá lùæm."
"Caái moán tao nhúâ maây nheát vaâo rùng sêu cuãa tao àoá."
"Vêng, töi nhúá röìi."
Trûúãng laâng lêëy goái luåa àoã trong tuái aáo khoaác ra:
"Tao coân àêy."
Laåc vêîn böëi röëi:
"Töi khöng hiïíu öng noái gò."
"Nïëu maây, con möåt öng nha sô cûâ khöi, coá thïí chûäa rùng cho
tao, tao seä àïí thùçng baån maây yïn. Nïëu khöng, tao seä dêîn noá thùèng
túái Ban An ninh, baáo caáo noá gieo rùæc raác rûúãi phaãn àöång."
CHÛÚNG 7
Haâm rùng trûúãng laâng giöëng rùång nuái lúãm chúãm. Ba caái rùng
cûãa tuåt nûúáu têëy àen nhû nhûäng maãnh bazan thúâi tiïìn sûã, trong
khi rùng nanh búån khoái thuöëc nhû àaá vöi trêìm tñch khïính ra.
Rùng haâm möåt söë caái coá raänh sêu trïn mùåt - thùçng con öng nha sô
tuyïn böë bùçng gioång khoa hoåc nhaâ nghïì - öng chuã haâm rùng chùæc
phaãi bõ giang mai. Trûúãng laâng ngoaãnh mùåt ài, khöng chöëi lúâi chêín
àoaán.
Caái rùng phiïìn haâ úã têån cuöëi haâm, kïë löî àen mïìm cuãa caái
rùng bõ nhöí bïn caånh. Caái rùng khön thöëi rûäa cö àún, löî chöî töí ong
nhû àaá san hö. Caái lûúäi vaâng cuãa trûúãng laâng cûá xoa dõu noá, röìi
thaám hiïím túái caái löî kïë bïn, vaâ chêëm dûát bùçng tiïëng tùåc lûúäi an uãi.
Chuyïën ài daåo cuãa caái lûúäi nhêìy nhuåa naây bõ giaán àoaån vò
cêy kim maáy may bùçng theáp to tûúáng thoâ vaâo miïång trûúãng laâng
vaâ lúãn vúãn trïn chiïëc rùng sêu. Caái lûúäi lêåp tûác nhaâo túái keã xêm
nhêåp, àêìu lûúäi khaám tûâ àêìu túái cuöëi vêåt laå laånh ngùæt. Noá run rêíy
ruát lui, röìi laåi chöìm lïn têën cöng, haâo hûáng vò caãm giaác laå, liïëm
àêìu kim lêìn nûäa gêìn nhû khoaái laåc.
Baác thúå may giaâ àaåp baân maáy may, chuyïín àöång lïn xuöëng
gùæn qua möåt súåi dêy baánh laái laâm cêy kim quay troân. Lûúäi cuãa
trûúãng laâng naãy lïn baáo àöång. Laåc nùæm chùåt caái khoan daä chiïën
giûäa caác ngoán tay, àiïìu chónh võ trñ baân tay. Noá àúåi vaâi giêy àïí baân
àaåp tùng töëc àöå, röìi àem cêy kim têën cöng caái rùng khiïën bïånh
nhên theát lïn möåt tiïëng choái tai. Ngay khi Laåc ruát cêy kim khoãi
miïång, trûúãng laâng lùn khoãi chiïëc giûúâng chuáng töi àùåt caånh maáy
may.
Öng nöíi àoáa:
"Maây suyát giïët tao chïët! Maây àõnh laâm gò haã?"
Öng thúå may noái:

"Töi àaä baão öng röìi, töi thêëy hoå laâm chuyïån naây úã chúå phiïn.
Vaã laåi, öng laâ ngûúâi khùng khùng bùæt chuáng töi laâm."
Trûúãng laâng noái:
"AÂ thò, àau muöën chïët. "
Laåc noái:
"Têët nhiïn laâ àau. Öng coá àïí yá töëc àöå maáy khoan àiïån úã bïånh
viïån khöng? Noá quay caã trùm voâng möåt giêy. Quay caâng chêåm thò
caâng àau. "
Trûúãng laâng àöåi laåi muä, noái möåt caách cûúng quyïët:
"Thûã laåi xem sao. Tao khöng ùn khöng nguã caã tuêìn röìi. Chûäa
möåt lêìn cho xong."
Öng nhùæm mùæt àïí khoãi nhòn cêy kim àûa vaâo miïång, nhûng
kïët quaã vêîn nhû trûúác. Caái àau taân nhêîn hêët öng khoãi giûúâng vúái
cêy kim vêîn cùæm vaâo rùng.
Phaãn ûáng hung baåo cuãa öng suyát laâm àöí ngoån àeân dêìu töi
àang hú maãnh thiïëc cho chaãy trong caái thòa.
Möåt tònh huöëng löë bõch, nhûng khöng ai daám cûúâi vò súå nhùæc
túái chuyïån bùæt giam cuãa töi.
Laåc lêëy laåi cêy kim, lau vaâ xem xeát kyä lûúäng, röìi àûa bïånh
nhên ly nûúác xuác miïång. Trûúãng laâng nghe theo, vaâ nhöí ra saân
caånh caái muä cuãa öng àaä rúi khoãi àêìu. Nûúác maâu höìng.
Baác thúå may giaâ coá veã sûãng söët:
"Öng chaãy maáu."
Laåc nhùåt caái muä àöåi lïn múá toác buâ xuâ cuãa trûúãng laâng vaâ noái:
"Nïëu öng muöën töi chûäa rùng cho, töi thêëy khöng coá caách gò
khaác laâ buöåc öng vaâo giûúâng."
Trûúãng laâng phêîn nöå thöët lïn:
"Troái tao? Maây quïn tao àûúåc laänh àaåo xaä böí nhiïåm haã?"
"Nhûng cú thïí öng khöng chõu húåp taác, töi súå chuáng töi phaãi
duâng biïån phaáp maånh."
Töi lùång ngûúâi kinh ngaåc. Laâm sao keã taân ngûúåc naây, tïn baåo
chuáa chñnh trõ vaâ kinh tïë naây, gaä xïëp cúám naây, laåi thuác thuã chõu
troái, khöng nhûäng nhuåc nhaä maâ khiïën hùæn tröng cûåc kyâ löë bõch
nhû thïë? Ma quyã naâo aám hùæn? Luác àoá töi khöng coá thò giúâ suy
ngêîm, vaâ ngay caã bêy giúâ töi vêîn ngaåc nhiïn. Thïë laâ Laåc troái
nhanh öng ta xuöëng giûúâng, vaâ baác thúå may mang troång traách
duâng hai tay giûä chùåt àêìu bïånh nhên khöng àïí nhuác nhñch, ra dêëu
cho töi àaåp maáy höå öng.
Traách nhiïåm múái naây laâm töi böëi röëi. Töi cúãi giêìy, àùåt goát
chên lïn baân àaåp vaâ lïn gên.
Khi Laåc ra dêëu, töi àaåp baánh laái, vaâ chùèng mêëy chöëc chên töi
àaåp nhanh theo nhõp maáy khöng ngûâng. Töi tùng töëc àöå, caãm thêëy
nhû möåt cua rú nûúác ruát; cêy kim lùæc lû, rung lïn, möåt lêìn nûäa
chaåm vaâo caái rùng phuå baåc, trong khi tiïëng uâng uåc dïî súå phaát ra tûâ
cöí hoång öng trûúãng laâng bõ giûä chùåt. Öng chùèng nhûäng bõ buöåc vaâo
giûúâng bùçng súåi thûâng chùæc, nhû keã gian trong phim bõ trûâng phaåt,
àêìu öng coân bõ baân tay goång kòm cuãa baác thúå may giaâ siïët cûáng.
Mùåt öng xanh nhû chïët, miïång xuâi boåt.
Böîng nhiïn, töi caãm thêëy möåt thöi thuác taân baåo khön cûúäng,
nhû nuái lûãa sùæp nöí tung. Töi nghô túái nhûäng khöën khöí cuãa hoåc têåp
caãi taåo, vaâ àaåp chêåm dêìn.
Laåc liïëc nhòn töi àöìng loaä.
Töi àaåp caâng chêåm hún, lêìn naây àïí phaåt öng àaä doåa bùæt giûä
töi. Nhû thïí caái khoan sùæp hoãng. Luác naây noá gêìn nhû ngûâng laåi,
chó quay möåt voâng möîi giêy, coá thïí hai voâng - ai biïët àêu àêëy? Cuöëi
cuâng, sau khi xuyïn thuãng chöî muåc naát, muäi theáp rung lïn lêìn
choát, vaâ ngûâng hùèn luác töi nhêëc chên khoãi baân àaåp, nhû cua rú thaã
döëc. Trong möåt thoaáng, tònh traång chúâ àúåi gêy àau àúán. Töi giaã vúâ
khoan thai vö töåi àïí giêëu veã cùm gheát êm ó trong mùæt, vaâ cuái xuöëng
ra böå soaát dêy àai coá coân nùçm nguyïn trong baánh laái khöng. Röìi töi
laåi àùåt chên lïn baân àaåp, cêy kim laåi quay, tûâ tûâ vaâ run rêíy, nhû
thïí cua rú àang cöë lïn con döëc àûáng. Cêy kim biïën thaânh lûúäi àuåc,
cùæt vaâo mùåt àaá tiïìn sûã ruâng rúån, laâm tung nhûäng àöëm buåi vaâng
nhêìy nhuåa. Töi àaä hoaá thaânh tïn baåo haânh - möåt tïn baåo haânh cûå
phaách.
Lúâi kïí cuãa öng cuå thúå xay:

Vêng àuáng thïë, töi gùåp hai àûáa chuáng noá, caã hai trêìn nhû
nhöång. Töi ài àöën cuãi dûúái thung luäng nhû thöng lïå. Töi túái àoá möîi
tuêìn möåt lêìn, vaâ lêìn naâo cuäng ài ngang thaác nûúác. Chñnh xaác chöî
naâo aâ? Caách nhaâ maáy xay cuãa töi möåt hai cêy söë, hay xêëp xó cúä àoá.
Thaác àöí xiïët xuöëng mêëy taãng àaá hai mûúi meát bïn dûúái, taåo thaânh
möåt vuäng nûúác xanh thùèm. Thaác khaá xa àûúâng ài, vò thïë ñt ngûúâi
tòm thêëy.
Töi khöng gùåp chuáng ngay, nhûng luä chim àêåu trïn doi àaá
hònh nhû giêåt mònh; chuáng vuát lïn êìm ô trïn àêìu töi.
Vêng, luä quaå moã àoã - sao anh biïët? Chùæc phaãi àïën hún chuåc
con. Möåt con - coá leä laâ con hung hùng nhêët, hay àiïn tiïët nhêët vò bõ
quêëy rêìy - nhaâo xuöëng duâng àêìu caánh queát vaâo mùåt töi. Töi coân
nhúá muâi höi cuãa noá.
Vò luä chim, töi ài voâng xuöëng vuäng nûúác àïí xem caái gò laâm
chuáng súå. Töi gùåp hai àûáa úã àoá, àêìu chuáng nhö khoãi mùåt nûúác.
Chùæc chuáng phoáng tûâ möåt taãng àaá cao xuöëng laâm tung toeá nûúác
xua bêìy quaå ài.
Tay thöng dõch cuãa anh aâ? Khöng, töi khöng nhêån ra noá
ngay. Töi doäi mùæt theo hai thên hònh quêën lêëy nhau, quay voâng
dûúái nûúác. Caãnh tûúång laå luâng túái nöîi möåt luác lêu töi múái nhêån ra
rùçng chuáng khöng cuâng nhau búi löåi. Àuáng vêåy! Chuáng giao lêëy
nhau dûúái nûúác.
Anh noái gò? Giao húåp aâ? Chûä àoá thöng thaái quaá àöëi vúái nhûäng
ngûúâi nhû töi. Trïn nuái naây chuáng töi noái giao nhau. Töi khöng
àõnh nhòn tröåm chuáng. Böå mùåt giaâ nua cuãa töi àoã ûãng. Àúâi töi chûa
tûâng thêëy àiïìu gò nhû thïë - ên aái trong khi búi. Töi àûáng chön chên
möåt chöî. Anh biïët úã tuöíi töi ngûúâi ta khöng thïí tûå vïå. Chuáng búi
khoãi vuäng sêu túái chöî caån vaâ nùçm lïn nïìn àaá, nûúác trong suöët lêëp
laánh dûúái nùæng caâng phoáng àaåi vaâ biïën daång caác cûã àöång tuåc tôu
cuãa chuáng.
Töi thêëy xêëu höí, àuáng vêåy, chùèng phaãi vò töi nhòn chuáng
khöng rúâi mùæt, nhûng vò biïët roä mònh laâ möåt öng giaâ thên thïí chöî
naâo khöng xûúng cuäng nheäo nheâo. Töi biïët rêët roä mònh seä khöng
bao giúâ nïëm niïìm khoaái caãm suäng nûúác nhû chuáng.
Sau àoá, àûáa con gaái gom laá laâm khöë buöåc quanh höng. Hònh
nhû noá khöng mïåt nhû àûáa baån - hoaân toaân ngûúåc laåi. Noá traân trïì
nhûåa söëng, vaâ leo treâo trïn caác khöëi àaá chung quanh. Thónh
thoaãng noá biïën mêët sau möåt taãng àaá phuã rïu xanh, röìi laåi xuêët
hiïån trïn möåt taãng àaá khaác, nhû thïí bûúác ra tûâ khe àaá nûát. Noá
thùæt laåi khöë àïí che böå phêån sinh duåc, vaâ bùæt àêìu leo lïn gúâ àaá
khoaãng mûúâi meát trïn mùåt vuäng nûúác.
Dô nhiïn noá khöng thêëy töi. Töi rêët thêån troång, nêëp mònh sau
buåi cêy rêåm laá. Töi khöng biïët àûáa con gaái laâ ai; hiïín nhiïn noá
chûa tûâng àïën thùm nhaâ maáy xay cuãa töi. Luác noá àûáng trïn gúâ àaá
cao, töi úã àuã gêìn àïí chiïm ngûúäng têëm thên trêìn àêîm nûúác cuãa noá.
Noá àûáng àoá nghõch caái khöë, keáo lïn trïn buång trêìn dûúái böå ngûåc
sùn, àêìu vuá nhoån höìng.
Luä quaå moã àoã trúã laåi, àêåu khùæp chung quanh àûáa con gaái núi
gúâ heåp trïn cao.
Thònh lònh noá duâng chên gaåt chuáng, vaâ luâi laåi vaâi bûúác. Röìi
noá chaåy túái phoáng vaâo khoaãng khöng, caánh tay noá dang ra nhû
caánh eán lûúån trong gioá.
Luä quaå bay theo. Nhûng trûúác khi vuát lïn khöng, chuáng laång
xuöëng cuâng thên hònh àang bay cuãa àûáa con gaái. Noá biïën thaânh
eán. Caánh noá duöîi ra, àïën khi chaåm mùåt nûúác múái chêåp laåi vaâ lao
thùèng vaâo vuäng sêu.
Töi tòm àûáa baån, thêëy noá ngöìi trêìn truöìng trïn búâ, mùæt
nhùæm, tûåa ngûúâi vaâo taãng àaá. Chöî kñn cuãa noá teo laåi nguã.
Trñ töi thoaáng nhúá trûúác kia àaä gùåp àûáa con trai, nhûng töi
khöng nhúá luác naâo. Chó àïën khi töi vaâo rûâng àöën cêy múái chúåt nhúá:
àûáa thanh niïn laâ thöng dõch viïn thaáp tuâng anh luác anh túái thùm
töi mêëy thaáng trûúác. May laâ chñnh töi thêëy noá, tay thöng dõch viïn
giaã maåo cuãa anh, vò töi chaã dïî khñch àöång vaâ khöng bao giúâ töë caáo
ai vúái Ban An ninh. Nïëu laâ keã khaác thò noá gùåp rùæc röëi to, tin töi ài.
Lúâi kïí cuãa Laåc:
Tao noái gò? Noái cö êëy búi gioãi aâ? ÛÂ, bêy giúâ cö êëy búi nhû caá
heo. Trûúác kia cö êëy búi nhû dên ruöång, chó duâng tay, khöng duâng
chên. Trûúác khi tao chó cho búi nhaái, cö naâng chó biïët búi choá.
Nhûng cö êëy coá khiïëu búi löåi. Tao chó phaãi daåy cö êëy hai ba thûá.
Thêåm chñ cö êëy búi bûúám rêët cûâ: tay vung ra, thên dûúái gúån soáng,
thên trïn nhoaâi lïn khoãi mùåt nûúác thaânh voâng cung hoaân haão,
chên àêåp nûúác nhû àuöi caá heo.
Cö êëy tûå khaám phaá caách nhaãy tûâ àöå cao nguy hiïím. Tao chûa
bao giúâ daám - tao súå chiïìu cao. Khi tuåi tao úã thuãy cung - möåt vuäng
nûúác sêu vùæng veã - cö êëy leo lïn gúâ cao nhaãy xuöëng, tao luön luön úã
dûúái. Nhòn lïn thêëy cö êëy phoáng hêìu nhû thùèng goác xuöëng laâm tao
choáng mùåt, túái nöîi gúâ àaá vaâ cêy baåch quaã chêët ngêët phña sau nhoeâ
thaânh möåt. Thên hònh beá tñ cuãa cö êëy nhû traái trïn ngoån cêy. Cö
êëy goåi tao, nhûng tiïëng kïu bõ khoaã lêëp vò doâng nûúác luä àöí xuöëng
àaá. Thònh lònh traái rúi, vaåch khöng trung túái tao, lûúát mùåt nûúác
nhû muäi tïn chùèng laâm toeá nûúác.
Nhûäng ngaây trûúác khi bõ giam, ba tao thûúâng noái khiïu vuä
khöng phaãi laâ mön coá thïí daåy àûúåc, öng noái àuáng. Nhaâo löån vaâ laâm
thú cuäng thïë, vò nhûäng ngûúâi nhaâo löån vaâ thi sô gioãi nhêët àïìu tûå
hoåc. Möåt söë ngûúâi coá thïí hoåc caã àúâi vêîn giöëng nhû cuåc àaá luác hoå lao
vaâo khöng trung. Hoå chùèng bao giúâ nheå nhû traái cêy rúi.
Tao coá chiïëc voâng àeo chòa khoaá, quaâ sinh nhêåt meå cho khi
tao coân beá. Voâng maå vaâng, chaåm nhûäng laá ngoåc bñch beá tñ. Tao luön
mang noá theo mònh, noá laâ buâa phuâ höå traánh xui xeão. Voâng gùæn möåt
chuâm chòa khoaá, duâ tao khöng coá cuãa caãi gò cêìn khoaá laåi. Coá nhûäng
caái chòa khoaá nhaâ tao úã Thaânh Àö, khoaá ngùn keáo àöì duâng caá nhên
cuãa tao trong tuã cuãa meå, khoaá cûãa sau, cuäng nhû con dao nhñp vaâ
caái cùæt moáng tay. Trûúác àêy khöng lêu, tao gùæn thïm chiïëc chòa
vaån nùng àaä duâng àïí vaâo nhaâ Böën Mùæt tröåm saách. Tao quyá noá nhû
moán quaâ kyã niïåm cuãa vuå tröåm thaânh cöng.
Möåt buöíi chiïìu thaáng Chñn, hai àûáa tao leo xuöëng vuäng nûúác
cuãa mònh. Nhû thûúâng lïå, núi àoá hoang vùæng. Nûúác húi laånh, vò thïë
tao àoåc cho cö êëy möåt chûúng trong Tónh Ngöå. Tao khöng thñch
cuöën naây cuãa Balzac bùçng cuöën Peâre Goriot, nhûng khi cö êëy bùæt
con ruâa giûäa àaám àaá cuöåi chöî nûúác caån, cuöën tiïíu thuyïët naây gúåi
caãm hûáng cho tao lêëy dao nhñp khùæc chên dung cuãa hai nhên vêåt
chñnh muäi daâi àêìy tham voång lïn mai con vêåt trûúác khi thaã noá.
Con ruâa höëi haã biïën ài. Bêët chúåt, tao tûå hoãi: "Ai seä thaã mònh ra
khoãi ngoån nuái naây?"
Cêu hoãi duâ vu vú àaä khiïën tao chòm sêu trong tuyïåt voång.
Tao gêëp con dao nhñp vaâ gùæn noá vaâo chuâm chòa khoaá leng keng
trong xêu, nhûäng chiïëc chòa úã Thaânh Àö coá thïí tao chùèng bao giúâ
duâng nûäa, cöí tao ngheån laåi. Tao ghen vúái con ruâa, vúái tûå do cuãa noá.
Tim chôu nùång, tao neám voâng chòa khoaá xuöëng vuäng nûúác.
Cö êëy phaãn ûáng lêåp tûác. Cö êëy nhaâo túái, neát búi bûúám thaânh
thaåo, lùån xuöëng tòm voâng chòa khoaá cuãa tao. Cö êëy lùån rêët lêu
khiïën tao hoang mang. Mùåt nûúác àen yïn tônh laå kyâ, hêìu nhû
àiïìm gúã, khöng thêëy bong boáng nöíi lïn. Tao heát:
"Trúâi úi, em úã àêu?"
Tao goåi caã tïn lêîn tuåc danh cuãa cö êëy, "cö beá thúå may", röìi tao
phoáng xuöëng àaáy höì. Ngay trûúác mùæt tao, cö êëy vûâa nöíi lïn vûâa
uöën eáo nhû caá heo. Tao sûãng söët vò veã àeåp cuãa thên hònh uöën lûúån
vaâ maái toác daâi gúån soáng nûúác. Möåt hònh aãnh thêåt àeåp.
Khi boån tao lïn túái mùåt höì, tao thêëy voâng chòa khoaá cuãa mònh
giûäa àöi möi cö êëy lêëp laánh nhûäng haåt nûúác.
Cö êëy phaãi laâ ngûúâi duy nhêët trïn thïë gian vêîn tin röët cuöåc
tao seä àûúåc thaã khoãi caãi taåo, vaâ tin rùçng tao seä coá ngaây laåi cêìn
nhûäng chiïëc chòa khoaá cuãa mònh.
Tûâ àoá, boån tao chúi troâ voâng chòa khoaá möîi lêìn túái vuäng nuái
hoang vùæng. Tao thñch, khöng vò coá aão tûúãng gò vïì tûúng lai, nhûng
chó vò noá cho tao cú höåi chiïm ngûúäng thên hònh nhuåc caãm cuãa cö
êëy lûúát dûúái nûúác trêìn truöìng, ngoaåi trûâ caái khöë laá moãng manh.
Tuy nhiïn, höm nay boån tao mêët voâng chòa khoaá trong vuäng
sêu. Àaáng leä tao nïn ngùn cö êëy àûâng xuöëng tòm sêu nûäa khi biïët
nguy hiïím. May mùæn laâ khöng gêy tai hoaå, nhûng tao khöng bao
giúâ muöën àùåt chên túái núi àoá nûäa.
Töëi höm àoá vïì laåi laâng, tao thêëy coá àiïån tñn baáo meå tao àaä vaâo
bïånh viïån vaâ tao phaãi àïën ngay. Trûúãng laâng chùæc mïìm loâng vò
khoãi àau rùng, àaä cho pheáp tao nghó möåt thaáng bïn giûúâng bïånh
cuãa meå. Àïën saáng tao seä ài. Thêåt trúá trïu, tao vïì nhaâ cha meå maâ
khöng coá chòa khoaá.
Lúâi kïí cuãa cö beá thúå may:
Nhûäng cuöën saách Laåc àoåc cho töi luön luön khiïën töi lùån
xuöëng laân nûúác maát laånh cuãa doâng nûúác xiïët trïn nuái. Vò sao û? Vò
phaãn ûáng tûå nhiïn. Giöëng nhû khi buöåt noái ra àiïìu mònh àang
nghô.
ÚÃ àaáy vuäng coá möåt maâu xanh xanh, möåt quêìng êm u khöng
roä chi tiïët quang caãnh dûúái nûúác. Nhû thïí coá maång che trûúác mùæt.
May laâ voâng chòa khoaá cuãa Laåc luác naâo cuäng rúi gêìn nhû möåt chöî úã
giûäa, trong voâng vaâi meát. Dûúái àaáy coá àaá, khi chaåm àïën múái biïët,
möåt söë nhoã vaâ laáng nhû quaã trûáng nhúåt nhaåt, chuáng nùçm àoá haâng
bao nùm, thêåm chñ haâng thïë kyã cuäng nïn. Söë khaác to nhû àêìu
ngûúâi, àöi khi cong ra möåt caách laå luâng nhû sûâng trêu. Thónh
thoaãng, tuy hiïëm khi, coá nhûäng viïn àaá xuâ xò sùæc caånh chó àúåi cùæt
àûát da chaãy maáu. Cuäng coá nhûäng voã soâ nùçm sêu dûúái nïìn àêët seát.
Coá trúâi maâ biïët chuáng tûâ àêu túái. Chuáng tuå vúái nhau thaânh àaá phuã
rïu mûúåt maâ, nhûng vêîn coá thïí nhêån ra laâ voã soâ.
Gò cú? Vò sao töi thñch lùån xuöëng tòm voâng chòa khoaá aâ? Töi
biïët anh nghô gò - anh nghô töi nhû con choá ngúá ngêín cûá chaåy tòm
caái que maâ chuã noá neám êëy maâ. Töi khöng giöëng caác cö gaái Phaáp maâ
Balzac kïí àêu. Töi laâ sún nûä. Töi chó thñch laâm Laåc vui loâng thïë
thöi.
Anh muöën töi kïí chuyïån lêìn cuöëi chuáng töi úã àoá aâ? Ñt nhêët
möåt tuêìn trûúác khi Laåc nhêån àiïån tñn meå öëm. Gêìn trûa boån töi àïën
vuäng nûúác. Chuáng töi àêìm mònh, nhûng khöng úã dûúái nûúác lêu, chó
vûâa àuã vui chuát thöi. Töi mang theo baánh ngö, trûáng vaâ traái cêy.
Trong khi ùn, Laåc kïí cho töi thïm vïì chaâng thuãy thuã Phaáp vïì sau
thaânh Baá tûúác - ngûúâi maâ cha töi hêm möå lùæm. Laåc chó kïí laåi möåt
àoaån ngùæn - aâ, àoaån Baá tûúác cuöëi cuâng gùåp ngûúâi phuå nûä öng yïu
höìi coân treã, vaâ cuäng vò cö gaái àoá khiïën öng laänh aán hai mûúi nùm
tuâ. Baâ ta giaã vúâ khöng nhêån ra öng möåt caách àaáng tin túái nöîi ta
ngúä baâ quaã thêåt àaä quïn quaá khûá. ÖÌ, thêåt àau loâng!
Chuáng töi muöën nguã möåt giêëc ngùæn, nhûng töi cûá tónh thao
laáo, nghô túái cuöåc gùåp gúä bi thaãm àoá. Anh coá biïët boån töi laâm gò
khöng? Hai àûáa chuáng töi diïîn toaân böå maân taái ngöå, Laåc laâ Monte
Cristo, vaâ töi laâ vúå chûa cûúái trûúác kia. Thêåt dõ thûúâng. Töi ûáng
khêíu àuã thûá hiïån ra trong trñ. Coân Laåc, anh êëy thuã vai xuêët sùæc.
Baá tûúác coân yïu töi. Lúâi töi noái xuác phaåm chaâng ghï gúám, töåi
nghiïåp, xem veã mùåt thò biïët. Anh êëy nhòn töi àùm àùm, àöi mùæt
rûåc lûãa cùm húân vaâ cuöìng nöå, nhû thïí töi laâ cö gaái àaä cûúái keã phaãn
böåi anh êëy.
Thêåt laâ möåt kinh nghiïåm hoaân toaân múái vúái töi. Trûúác kia, töi
àêu biïët mònh coá thïí àoáng vai ngûúâi khaác, thêåt ra laâ trúã thaânh möåt
ngûúâi - möåt mïånh phuå giaâu coá chùèng haån - maâ vêîn laâ mònh. Laåc
noái töi seä laâ diïîn viïn gioãi.
Sau maân àoáng kõch laâ luác chúi troâ thûúâng lïå. Laåc neám voâng
chòa khoaá xuöëng nûúác, noá chòm nhû hoân soãi. Töi bûúác ra vuäng vaâ
chuái xuöëng. Töi súâ soaång nïìn àaá, moâ mêîm caác höëc ngaách lúâ múâ chöî
nûúác àen nhû mûåc, böîng dûng töi chaåm phaãi con rùæn. Àaä bao nùm
töi khöng àuång túái con rùæn, duâ trïn búâ hay dûúái nûúác, nhûng töi
nhêån ngay ra laân da laånh trún cuãa noá. Töi ruåt laåi theo baãn nùng vaâ
vöåi ngoi lïn búâ.
Noá úã àêu ra aâ? Khoá maâ noái. Coá thïí noá tröi xuöëng theo doâng
nûúác, hay noá laâ rùæn coã tòm chöî múái.
Vaâi phuát sau töi laåi lùån xuöëng, duâ Laåc phaãn àöëi. Nghô túái àïí
chòa khoaá cuãa anh êëy cho con rùæn laâm töi khöng chõu àûúåc.
Nhûng lêìn naây töi lo. Biïët úã àoá coá rùæn, súå lùæm: ngay caã úã dûúái
nûúác töi vêîn thêëy möì höi laånh chaãy trïn lûng. Nhûäng hoân àaá bêët
àöång dûúái àaáy böîng nhû söëng dêåy, biïën thaânh nhûäng sinh vêåt gúám
ghiïëc chûåc chöåp lêëy töi. Töi laåi ngoi lïn mùåt nûúác àïí hñt möåt húi
sêu.
Lêìn thûá ba, töi suyát thaânh cöng. Röët cuöåc, töi thêëy voâng chòa
khoaá lêëp laánh dûúái àaáy, nhûng khi àûa tay nhùåt, töi caãm thêëy bõ
àöët núi tay phaãi: möåt cuá möí maånh rêët àau. Sau àoá töi boã cuöåc,
khöng cöë tòm laåi voâng chòa khoaá cuãa Laåc nûäa. Nùm mûúi nùm nûäa,
vïët seåo xêëu xñ vêîn coân àoá, núi ngoán giûäa cuãa töi. Àêy, súâ xem.
*
* *
Laåc nghó pheáp möåt thaáng.

Töi hûúãng thuá úã möåt mònh, thónh thoaãng thñch gò laâm nêëy,
thñch gò ùn nêëy, luác naâo muöën ùn thò ùn. Thêåt thïë, leä ra töi àaä coá
quaäng thúâi gian tuyïåt vúâi möåt mònh laâm chuáa tïí vaâ chuã nhên ngöi
nhaâ saân, nïëu buöíi töëi trûúác höm ài Laåc khöng giao cho möåt sûá
maång tïë nhõ.
Noá noái möåt caách bñ êín:
"Tao muöën nhúâ maây möåt viïåc. Khi tao ài vùæng, maây coi chûâng
cö beá thúå may cho tao nheá?"
Noá noái cö naâng coá lùæm keã àeo àuöíi trïn nuái, kïí caã möåt söë trai
traáng thaânh phöë, vaâ trong möåt thaáng vùæng mùåt cuãa noá, boån hoå seä
xïëp haâng túái hiïåu thúå may àïí tranh nhau giaânh ên huïå cuãa cö. Noá
nhùæc nhúã:
"Maây khöng àûúåc quïn cö naâng laâ myä nhên söë möåt trïn nuái
Phuång Hoaâng."
Viïåc cuãa töi laâ úã caånh cö caâng nhiïìu caâng töët, nhû thïí laâm keã
canh gaác tònh caãm cö ta. Töi phaãi ngùn chùån bêët cûá àõch thuã naâo
muöën laách vaâo àúâi tû cuãa cö, leãn vaâo laänh thöí chó coá võ chó huy Laåc
thên mïën cuãa töi laâ xûáng àaáng.
Töi ngaåc nhiïn vaâ phöíng muäi vò lúâi nhúâ vaã cuãa noá, vaâ hûáa seä
laâm nhû noá dùån. Laåc muâ quaáng tin töi laâm sao! Yïu cêìu töi àiïìu
naây vaâo phuát choát, nhû àûa töi giûä möåt kho taâng vö giaá, maâ khöng
nghô töi coá thïí cuöîm röìi chuöìn mêët.
Höìi àoá bêån têm duy nhêët cuãa töi laâ thûåc hiïån àuáng niïìm tin
noá giao phoá. Töi hònh dung mònh ài àêìu àoaân quên höå töëng cö vúå
treã cuãa ngûúâi baån chñ thiïët, cuäng laâ võ töíng tû lïånh, bùng qua sa
maåc hoang vùæng mïnh möng. Trang bõ suáng ngùæn vaâ suáng liïn
thanh, töi àûáng gaác haâng àïm trûúác cùn lïìu coá cö tiïíu thû xinh àeåp
nguã, vaâ seä ngùn boån man rúå xêëu xa theâm khaát da thõt naâng, mùæt
chuáng bûâng chaáy khaát khao, lêëp laánh trong àïm. Sau möåt thaáng
gian khöí - baäo caát, thiïëu lûúng thûåc vaâ nûúác, lñnh bùæt àêìu nöíi loaån
- chuáng töi túái ròa sa maåc, vaâ àuáng luác cö tiïíu thû chaåy túái ngûúâi
yïu, àuáng luác naâng vaâ baån töi röët cuöåc ngaä vaâo voâng tay cuãa nhau,
töi ngêët xóu vò kiïåt sûác vaâ khaát trïn àónh àöìi caát cuöëi cuâng.
Thïë àêëy, tûâ ngaây Laåc rúâi laâng ài thùm meå úã thaânh phöë, töi
khoaác vai cúám chòm. Möîi saáng, töi trûåc chó xuöëng sûúân nuái túái laâng
cö beá thúå may. Mùåt sùæt àaá, chên bûúác nhanh, àuáng nhû cúám chòm
thi haânh sûá vuå. Muâa thu àaä àïën, cúám chòm bon chên trïn sún àaåo
nhû chiïëc thuyïìn cùng gioá. Con àûúâng men ngöi laâng khi xûa Böën
Mùæt úã, röìi reä lïn hûúáng bùæc, vaâ cúám chòm phaãi phêën àêëu chöëng gioá
taáp, khom lûng, cuái àêìu, nhû ngûúâi leo nuái deão dai. Túái choãm nuái
hiïím ngheâo haá höëc miïång vûåc hai bïn, hùæn seä chêåm bûúác nhûng
khöng phaãi boâ hai tay hai chên xuöëng nûäa. Ngaây qua ngaây, hùæn
chïë ngûå cún choáng mùåt. Hùæn chó húi nao nuáng khi tiïën bûúác, vaâ
nhòn àùm àùm cùåp mùæt troân vaâ saáng laånh cuãa con quaå moã àoã vêîn
àêåu trïn hoân àaá bïn kia choãm heåp nhû thöng lïå.
Xêíy chên möåt bûúác laâ mêët thùng bùçng hoaân toaân, khiïën gaä ài
dêy tan xaác dûúái àaáy vûåc, hoùåc bïn phaãi hoùåc bïn traái.
Gaä mêåt vuå cuãa chuáng ta coá ngoã lúâi vúái con quaå, hùæn coá múâi noá
möåt mêíu baánh khöng? Töi nghô rùçng khöng. Roä raâng hùæn súå caái
nhòn laånh luâng, dûãng dûng cuãa con quaå, hònh aãnh àoá nhiïìu nùm
sau vêîn coân trong kyá ûác hùæn. Hùæn caãm thêëy thaái àöå xa caách êëy laâ
biïíu hiïån cuãa siïu nhiïn. Nhûng hùæn khöng thoaái chñ: àaä quyïët
têm vaâ hùæn seä hoaân thaânh sûá vuå.
Cêìn lûu yá rùçng caái soåt tre, trûúác kia Laåc vaác, giúâ àêy an võ
trïn lûng gaä mêåt vuå cuãa chuáng ta. Nhû thûúâng lïå, möåt cuöën tiïíu
thuyïët cuãa Balzac do Phuâ Löi dõch, giêëu dûúái laá cêy, rau, nhaánh
luáa hay loäi ngö. Nhûäng buöíi saáng mêy giùng thêëp, baån tûúãng àoá laâ
caái soåt tre, chûá khöng phaãi möåt ngûúâi àang leo trïn con àûúâng moân
vaâ biïën mêët vaâo maân sûúng xaám.
Cö beá thúå may khöng biïët mònh bõ giaám saát - àöëi vúái cö töi chó
laâ keã thïë chên àoåc saách.
Töi nhêån thêëy cö thñch nghe töi. Thêåm chñ hònh nhû cö àaánh
giaá cao caách àoåc chuyïån cuãa töi hún keã tiïìn nhiïåm. Àoåc lúán tûâng
chûä caã trang khiïën töi khaá chaán, vò thïë töi quyïët àõnh àöíi kiïíu. Töi
bùæt àêìu bùçng caách àoåc hai trang hay möåt chûúng ngùæn, trong khi
cö laâm viïåc bïn maáy may. Röìi sau khi àïí àoaån vùn lùæng xuöëng, töi
hoãi cö nghô chuyïån gò seä xaãy ra. Sau khi cö traã lúâi, töi seä kïí saách
viïët gò, hêìu nhû tûâng àoaån. Töi khöng thïí khöng tûå yá thïm mùæm
muöëi theo yá mònh, àïí cêu chuyïån hêëp dêîn cö hún. Khi caãm thêëy
öng baån giaâ Balzac hïët húi, töi seä bõa thïm, hay thêåm chñ gaâi
nhûäng caãnh tûâ cuöën tiïíu thuyïët khaác vaâo.
Bêy giúâ laâ luác nïn noái vïì cuöåc àúâi cuãa nhaâ saáng lêåp triïìu àaåi
may mùåc naây, öng chuã tiïåm may. Giûäa caác chuyïën ài gùåp khaách
haâng trong caác laâng lên cêån, öng thúå may giaâ úã nhaâ hai ba ngaây
trûúác khi laåi lïn àûúâng. Chùèng bao lêu öng quen vúái sûå coá mùåt möîi
ngaây cuãa töi úã nhaâ öng. Hún nûäa, luác öng coá mùåt, àaám ngêëm ngheá
giaã laâm khaách haâng khöng daám leáng pheáng, vaâ öng trúã thaânh àöìng
loaä tñn cêín trong sûá vuå bñ mêåt cuãa töi. Öng khöng quïn chñn àïm
nghe Baá tûúác Monte Cristo úã cùn nhaâ saân cuãa chuáng töi. Sûå viïåc
lêåp laåi trong nhaâ cuãa chñnh öng. Coá leä khöng xuêët thêìn nhû trûúác,
nhûng vêîn thiïët tha, öng nghe thïm Balzac: lêìn naây laâ Cousin
Pons, möåt cêu chuyïån khaá töëi. Tònh cúâ öng úã nhaâ ba àïm liïn tiïëp,
vaâo luác anh thúå may Cibot, möåt nhên vêåt phuå trong truyïån, úã
trong tònh thïë höìi höåp vò gaä buön sùæt vuån Remonencq.
Chûa bao giúâ coá möåt gaä mêåt vuå thi haânh sûá maång hïët loâng
nhû thïë. Giûäa caác chûúng cuãa cuöën Cousin Pons, töi tònh nguyïån
laâm viïåc vùåt quanh nhaâ. Chùèng haån chñnh töi laâ keã xaách hai thuâng
göî lúán ra giïëng laâng àïí àöí àêìy bïí nûúác trong nhaâ. Vaâ töi cuäng
thûúâng nêëu ùn. Töi rêët vui vúái nhûäng viïåc khiïm töën naây, rûãa rau
vaâ thaái thõt nhû anh àêìu bïëp keán caá choån canh. Töi cheã cuãi vúái caái
ròu cuân, sùæp xïëp cuãi cêín thêån àïí chaáy töët. Vaâ khi lûãa coá veã sùæp taân,
chuyïån naây rêët thûúâng, töi khöng ngaåi boâ xuöëng trong àaám khoái
ngheåt thúã àïí thöíi than höìng vúái tñnh söët ruöåt cuãa àûáa múái lúán.
Ngaây qua nhanh. Chùèng bao lêu sau, vò pheáp lõch sûå vaâ tön troång
nûä giúái àaä hoåc tûâ Balzac, töi tûå àaãm nhêån viïåc laâm nheå traách
nhiïåm giùåt giuä cuãa cö beá thúå may, vaâ möîi khi viïåc cuãa cö ngêåp mùæt,
töi seä àûúng àêìu vúái caái reát mûúát cuãa muâa àöng àang chúám vaâ
xuöëng suöëi giùåt aáo quêìn.
Viïåc tûå nguyïån ru ruá xoá nhaâ naây khöng nhûäng laâm dõu tñnh
khñ cuãa töi, maâ coân cho töi cú höåi tiïëp cêån thên mêåt hún vúái thïë giúái
nûä. Cêy nhûåa hûúng, nghe quen thuöåc chùng? Noá laâ möåt thûá cêy
hay gùåp úã hiïåu baán hoa hay àöi khi tröìng úã luöëng cêy bïn cûãa söí.
Hoa àöi khi maâu vaâng nhûng thûúâng àoã thêîm, vaâ traái chñn to
moång, chó húi chaåm àïën laâ nöí tung haåt. Hoa nhûåa hûúng laâ biïíu
tûúång vûúng giaã cuãa nuái Phuång Hoaâng, vò qua caánh vaâ àaâi hoa sùåc
súä, ta coá thïí thêëy àêìu, caánh, chên vaâ thêåm chñ àuöi cuãa loaâi chim
huyïìn thoaåi àoá.
Möåt buöíi chiïìu muöån - trúâi àaä múâ töëi - chuáng töi nhêån ra chó
coá mònh trong bïëp. Khuêët xa caác àöi mùæt toâ moâ, gaä mêåt vuå khoaác
möåt vai khaác nûäa. Laâ ngûúâi kïí chuyïån, àêìu bïëp vaâ giùåt giuä, tïn taåp
dõch giúâ àêy cuäng laâ thúå moáng tay: sau khi nheå nhaâng rûãa ngoán
tay cuãa cö beá thúå may trong chêåu göî, hùæn êu yïëm böi möåt lúáp dung
dõch hoa nhûåa hûúng lïn tûâng moáng tay cuãa cö.
Baân tay cö khöng giöëng tay nhaâ nöng, khöng xûúng xêíu vò
viïåc àöìng aáng. Ngoán giûäa tay phaãi coá vïët seåo höìng - hiïín nhiïn laâ
dêëu rùæn cùæn úã vuäng nuái.
Cö beá thúå may hoãi:
"Anh hoåc mêëy troâ con gaái naây tûâ àêu ra?"
"Tûâ meå töi. Theo baâ, nïëu cö àïí gieã quêën quanh àêìu ngoán tay
qua àïm, cö seä thêëy moáng nhuöåm àoã thùæm nhû sún."
"Àoã coá lêu khöng?"

"Cúä mûúâi ngaây."
Höm sau laåi àïën, töi ao ûúác muöën xin hön nhûäng moáng àoã
cuãa cö, nhû phêìn thûúãng cho nöî lûåc nghïå thuêåt cuãa mònh, nhûng
vïët seåo höìng trïn ngoán tay laâm töi baâng hoaâng trúã vïì thûåc taåi. Töi
tûå nhuã khöng àûúåc vûúåt quaá nhiïåm vuå haâo hiïåp àöëi vúái baån vaâ võ
chó huy cuãa mònh.
Töëi höm àoá, khi rúâi nhaâ cö vúái cuöën Cousin Pons giêëu kñn
trong soåt tre, töi thêëy roä têm traång day dûát ganh tõ cuãa boån trai
àõa phûúng. Vûâa múái lïn àûúâng, töi àaä thêëy àaám àöng khoaãng
mûúâi lùm tïn quï muâa tuå têåp sau lûng vaâ lùång leä theo töi.
Liïëc nhòn laåi phña sau, töi sûãng söët vò veã thuâ nghõch trïn
khuön mùåt trai traáng cuãa chuáng. Töi raão bûúác.
Im lùång vúä tung thaânh tiïëng nhaåo baáng sau lûng, cûúâng àiïåu
gioång thaânh phöë:
"Cö beá thúå may, àïí töi giùåt aáo quêìn cho."
Töi àoã mùåt vaâ quay àêìu nhòn keã àang nhaåi mònh: gaä queâ
trong laâng, gaä lúán tuöíi nhêët boån. Hùæn àang vung cêy naá.
Töi quyïët àõnh nuöët nhuåc, vaâ tiïëp tuåc ài trong khi boån chuáng
túái gêìn hún, xö àêíy töi vaâ hoâ cêu chïë giïîu cuãa thùçng queâ giûäa tiïëng
cûúâi röå gêy hêën, nhaåo baáng.
Lúâi chïë nhaåo caâng luác caâng àöåc àõa, àïën khi möåt àûáa xóa ngoán
tay vaâo töi, heát cêu só nhuåc töåt bûåc:
"Àöì bêín thóu - maây thñch giùåt quêìn loát cuãa noá haã?"
Töi sûãng söët. Laâm sao chuáng biïët? Töi khöng thöët nïn lúâi, vaâ
cuäng chùèng giêëu àûúåc nöîi ngûúång nghõu, vò quaã thêåt coá möåt lêìn töi
giùåt àöì loát cuãa cö.
Thùçng queâ bûúác túái trûúác ngùn löëi. Hùæn tuåt quêìn ngoaâi röìi
quêìn trong, àïí löå böå sinh duåc löng laá mïìm eão.
Hùæn giïîu cúåt:
"Neâ, cêìm lêëy! Maây giùåt cuãa tao luön!"
Caái cûúâi gùçn thö bó cùng ra trïn böå mùåt meáo moá vò khoaái traá
cuãa hùæn. Hùæn giú cao caái quêìn loát bêín thóu, hoen öë, vaâ àùæc thùæng
ve vêíy trïn àêìu.
Töi nùån oác tòm lúâi noái, nhûng vò quaá thõnh nöå nïn baâng hoaâng
khöng thöët nïn cêu chûãi thñch àaáng naâo. Töi run rêíy toaân thên vaâ
sùæp chaãy nûúác mùæt.
Töi chó nhúá mú höì nhûäng gò xaãy ra sau àoá. Nhûng töi biïët
mònh gùæng sûác vung caái soåt vaâo thùçng queâ. Töi muöën àêåp vaâo mùåt
hùæn, nhûng hùæn neá cuá àaánh trûúåt xuöëng vai phaãi. Trong cuöåc höîn
chiïën sau àoá, töi bõ khuyåu ngay xuöëng, hai tïn cön àöì giûä chùåt. Caái
soåt tuöåt khoãi tay töi, lùn trïn àêët, nhûäng thûá bïn trong àöí ra: hai
quaã trûáng töi goái trong laá bùæp caãi bõ vúä vaâ chaãy lïn bòa cuöën Cousin
Pons. Cuöën saách nùçm trong àaám buåi trûúác mùåt moåi ngûúâi.
Im lùång bao truâm. Duâ thêët hoåc, boån haânh haå töi, hay àuáng
hún boån theo àuöíi thêët baåi cuãa cö beá thúå may, lùång ngûúâi vò hònh
aãnh cuãa vêåt bñ hiïím naây: cuöën saách. Boån chuáng quêy laåi gêìn àïí
xem cho roä - trûâ hai àûáa giûä chùåt töi.
Thùçng queâ cúãi truöìng ngöìi bïåt xuöëng múã trang àêìu saách. Noá
nhòn àùm àùm têëm chên dung àen trùæng cuãa Balzac rêu daâi vaâ ria
baåc. Coá àûáa hoãi thùçng queâ:
"Karl Marx haã? Maây phaãi biïët, maây ài nhiïìu hún tuåi tao."
Gaä queâ khöng traã lúâi ngay. Möåt tïn nhaâ quï khaác hoãi:
"Hay laâ Lenin?"
"Hay laâ Stalin khöng mùåc quên phuåc?"
Lúåi duång luác böëi röëi chung, töi giùçng khoãi hai àûáa giûä mònh,
vaâ vúái cuá xö maånh, töi taách àaám àöng vaâ nhaâo túái cuöën saách cuãa
mònh, heát: "Àûâng rúá túái!" nhû thïí noá laâ bom sùæp nöí.
Trûúác khi thùçng queâ coá thò giúâ nhêån ra sûå viïåc, töi àaä giêåt
cuöën saách khoãi tay noá vaâ boã chaåy. Möåt loaåt àaá vaâ lúâi chïë nhaåo àuöíi
theo töi. "Àöì giùåt quêìn! Àöì heân! Tuåi tao seä cho maây hoåc têåp caãi taåo
túái núi túái chöën, maây cûá àúåi àoá!" Möåt viïn naá bùæn truáng tai traái töi.
Töi thêëy àau nhoái, vaâ thònh lònh bïn tai àoá khöng coân nghe gò nûäa.
Töi àûa tay lïn súâ tai, ngoán tay töi àêîm maáu.
Phña sau töi, lúâi lùng nhuåc caâng luác caâng lúán vaâ bêín thóu hún.
Tiïëng suãa döåi vaách àaá vang voång trong thung luäng, gioång caâng luác
caâng àe doaå, nhû chuêín bõ cho möåt cuöåc têën cöng múái hay thêåm chñ
möåt cuöåc haânh hònh. Cuöëi cuâng tiïëng öìn lùæng xuöëng, vaâ im lùång laåi
ngûå trõ.
Trïn àûúâng vïì töëi höm àoá gaä cúám chòm thûúng tñch buöìn baä
quyïët àõnh rùçng sûá vuå cuãa hùæn khöng thïí hoaân thaânh.
Töëi höm àoá hònh nhû daâi vö têån. Ngöi nhaâ saân dûúâng nhû hiu
quaånh hún, tröëng traãi hún, êím ûúát hún bao giúâ. Muâi tan hoang
phaãng phêët trong khöng khñ. Möåt muâi khöng thïí lêìm: laånh leäo, öi
möëc, êím ûúát. Cùn nhaâ nhû boã hoang tûâ lêu. Àïí cöë quïn caái àau
bïn tai traái, töi àoåc laåi cuöën tiïíu thuyïët ûa thñch cuãa mònh, Jean-
Christophe. Töi thùæp vaâi ngoån àeân dêìu àïí búát cö àún, nhûng ngoån
lûãa nöìng nùåc vêîn khöng aát àûúåc muâi ngöåt ngaåt, vaâ nöîi u sêìu cuãa
töi sêu thïm.
Tai töi ngûng chaãy maáu, nhûng bêìm tñm, sûng têëy, vaâ àau
túái nöîi töi khöng têåp trung àoåc saách àûúåc. Khi roán reán àûa tay súâ
vïët bêìm, töi laåi traân ngêåp giêån dûä.
Thêåt laâ möåt àïm laå kyâ! Töi coân nhúá roä, nhûng ngay caã sau
bao nùm töi vêîn khöng hoaân toaân hiïíu phaãn ûáng cuãa mònh. Caái
àau úã tai laâm töi thûác suöët àïm, vaâ trùn trúã nhû trïn giûúâng raãi
àinh. Thay vò nghô caách traã thuâ - chùèng haån nhû xeão tai gaä queâ -
töi cûá tûúãng tûúång mònh laåi bõ luä nhaâ quï àoá têën cöng. Töi hònh
dung bõ troái vaâo cêy, chuáng bu quanh, àêëm vaâ tra têën töi. Tia nùæng
cuöëi ngaây lêëp laánh trïn lûúäi dao gaä queâ vung lïn. Noá khöng giöëng
con dao àöì tïí thûúâng thêëy, vò lûúäi dao daâi vaâ nhoån laå luâng. Gaä queâ
vuöët ngoán tay trïn lûúäi dao, mên mï noá, röìi giú con dao xeão àûát tai
traái töi bùçng möåt cuá chúáp nhoaáng khöng tiïëng àöång. Tai töi rúi
xuöëng àêët vaâ naãy tûng lïn, trong khi gaä àao phuã lau maáu trïn lûúäi
dao daâi. Töi thoaát khoãi bõ khöí hònh thïm, nhúâ cö beá thúå may àïën
khoác àêìm àòa nûúác mùæt. Boån cön àöì boã tröën.
Röìi töi tûúãng tûúång mònh àûúåc cö sún nûä coá moáng tay sún
nhûåa hûúng àoã thêîm cúãi troái. Naâng cho pheáp töi nùæm ngoán tay àûa
vaâo miïång vaâ êu yïëm liïëm. Ngon ngoåt laâm sao! Nhûåa hûúng sún
caác ngoán tay boáng bêíy ngaát muâi xaå thúm, gúåi baãn nùng nhuåc duåc
cuãa töi. Maâu nhuöåm àoã thêîm, thêëm nûúác boåt cuãa töi caâng rûåc saáng
hún, röìi nhû nuái lûãa nöí buâng, noá mïìm ài vaâ chaãy thaânh doâng dung
nham söi suåc noáng àoã trïn lûúäi töi, traân khoãi möi töi.
Khi àaä traâo ra, dung nham chaãy xuöëng cùçm, thaânh doâng trïn
àöi vai bêìm tñm cuãa töi, nêën naá trïn têëm ngûåc leáp, voâng quanh àêìu
vuá, ngoùçn ngoeâo xuöëng höng, ngûâng núi röën trûúác khi thêm nhêåp
vaâ uöën khuác qua huyïët quaãn vaâ nöåi taång töi, la liïëm vaâ tòm àûúâng
túái cöåi nguöìn nam tñnh cuãa töi, núi àoá maáu söi höîn loaån vaâ tûå yá,
hoaân toaân bêët chêëp giúái haån chùåt cheä maâ gaä mêåt vuå àaä lêìm lêîn tûå
àùåt cho hùæn.
Ngoån àeân dêìu cuöëi cuâng bêåp buâng vaâ tùæt ngoám, àïí laåi gaä mêåt
vuå nùçm sêëp mùåt trïn giûúâng, buöng thaã mònh trong boáng àïm cho
loâng phaãn böåi laâm quêìn hùæn nhúáp nhuáa.
Kim daå quang cuãa àöìng höì baáo thûác chó nûãa àïm.
CHÛÚNG 8
Cö beá thúå may noái:

"Töi gùåp rùæc röëi."
Bûäa àoá laâ saáng höm sau ngaây töi àuång àöå boån dêm àaäng theo
àuöíi cö. Chuáng töi àang úã trong bïëp nhaâ cö, húi nûúác xanh lú cuöìn
cuöån vaâ muâi cúm trong chaão. Cö thaái rau, töi tröng chûâng lûãa.
Chuáng töi nghe tiïëng maáy may quen thuöåc àïìu àùån úã cûãa bïn, núi
cha cö àang laâm viïåc. Öng vaâ con gaái hònh nhû khöng biïët chuyïån
xaãy ra cho töi. Töi ngaåc nhiïn, hoå khöng chuá yá túái vïët bêìm bïn tai
traái töi. Töi maãi tòm möåt cúá naâo àoá àïí khöng tiïëp tuåc viïëng thùm
haâng ngaây nûäa, vò thïë töi khöng chuá yá lúâi cö noái.
Cö lêåp laåi:
"Töi coá vêën àïì."
"Gò thïë, vúái thùçng queâ vaâ àöìng boån cuãa noá aâ?"
"Khöng."
Töi hoãi, vúái möåt tia hy voång thêìm kñn:
"Vúái Laåc aâ?"
Cö uã ruä noái:
"Cuäng khöng phaãi. Töi caãm thêëy coá töåi, nhûng muöån röìi."
"Cö noái linh tinh gò thïë?"
"Töi nön. Ngay caã saáng nay. Chùæc laâ öëm ngheán."
Loâng töi chuâng xuöëng khi thêëy lïå long lanh trong mùæt cö,
lùång leä chaãy xuöëng goâ maá vaâ nhoã lïn caác laá rau vaâ àöi tay vúái
nhûäng ngoán àoã thêîm.
Cö khoác, cöë giûä tiïëng khe kheä:
"Ba töi seä giïët anh êëy nïëu öng biïët chuyïån."
Cö àaä tùæt kinh hai lêìn. Cö khöng kïí chuyïån naây vúái Laåc, duâ
noá laâ àûáa chõu traách nhiïåm - hay chõu baáng. Luác noá xuöëng nuái
thaáng trûúác, cö chûa coá gò lo lùæng.
Töi kinh ngaåc trûúác nöîi xuác àöång bêët ngúâ baây toã, hún laâ
nguöìn tin cö vûâa têm sûå, vò cö khöng phaãi laâ keã yïëu àuöëi vaâ sûúát
mûúát. Nhòn cö khöí naäo khiïën töi khöng chõu nöíi, vaâ muöën öm cö
vaâo voâng tay àïí an uãi, nïëu tiïëng maáy may rò raâo úã cûãa bïn khöng
thûác tónh töi ngay.
Vaã laåi, khoá maâ biïët caách an uãi cö. Duâ höìi àoá hêìu nhû chùèng
biïët gò vïì tònh duåc, töi biïët mêët kinh hai thaáng liïìn nghôa laâ gò.
Nöîi àau khöí cuãa cö lêy sang töi, vaâ chùèng mêëy chöëc töi cuäng
chaãy nûúác mùæt, duâ töi giêëu. Töi caãm thêëy nhû cö àang mang àûáa
con cuãa töi, nhû thïí töi chûá khöng phaãi Laåc àaä ên aái vúái cö dûúái
cêy baåch quaã huâng vô, vaâ dûúái vuäng nûúác bñ mêåt trong veo. Töi rêët
caãm àöång; cö laâ baån têm giao vaâ töi sùén saâng sùn soác cö suöët àúâi
mònh, ngay caã nïëu cêìn phaãi chïët nhû möåt keã àöåc thên. Hay chñnh
töi seä cûúái cö, nïëu luêåt cho pheáp - ngay caã àoá laâ cuöåc hön nhên
trong trùæng - àïí cö coá thïí sinh àûáa con cuãa baån töi möåt caách húåp
phaáp.
Töi liïëc nhòn buång cö giêëu dûúái chiïëc aáo len àoã àan tay, vaâ chó
thêëy thên cö run lïn nûác núã. Ngûúâi ta noái möåt khi phuå nûä khoác vò
tùæt kinh thò khöng coá gò caãn àûúåc. Nöîi súå haäi day dûát trong töi, vaâ
töi caãm thêëy run àêìu göëi.
Töi quïn hoãi cêu hoãi cêëp thiïët nhêët, liïåu cö muöën laâm baâ meå
treã khöng. Lyá do chïính maãng cuãa töi àún giaãn: duâ thïë naâo chùng
nûäa, khöng caách naâo cho cö àûúåc pheáp giûä àûáa beá. Khöng coá bïånh
viïån, baác sô hay baâ muå naâo úã vuâng naây daám phaåm luêåt bùçng caách
giuáp möåt phuå nûä khöng chöìng sinh núã. Vaâ coân nhiïìu nùm nûäa Laåc
múái coá thïí cûúái cö beá thúå may, vò luêåt cêëm kïët hön dûúái tuöíi hai
mûúi lùm. Tònh huöëng vö voång. Khöng coá núi naâo cho hoå àïën,
khöng hònh dung àûúåc chöî naâo cho Romeo vaâ Juliet buång mang daå
chûãa traánh khoãi baân tay phaáp luêåt, cuäng nhû khöng núi naâo hoå coá
thïí söëng cuöåc àúâi cuãa Robinson Crusoe vúái sûå chùm soác cuãa gaä cúám
chòm. Khùæp ngoä ngaách àïìu dûúái mùæt doâ xeát cuãa chuyïn chñnh vö
saãn, buãa maång lûúái khöíng löì trïn caã Trung Hoa.
Khi cö bònh tônh laåi, chuáng töi duyïåt qua moåi caách àïí phaá
thai. Chuáng töi baân ài tñnh laåi sau lûng cha cö, nùån oác tòm giaãi
phaáp kñn àaáo àïí traánh cho àöi baån khoãi cùåp mùæt khinh bó cuãa quêìn
chuáng, cuäng nhû khoãi bõ trûâng phaåt haânh chaánh vaâ chñnh trõ. Luêåt
dûúâng nhû thaão ra àïí ngùn trúã hoå: hoå khöng thïí cûá coá con trûúác
khi kïët hön, vaâ luêåt phaáp cêëm phaá thai.
Vaâo luác têm thêìn röëi loaån naây, töi khöng thïí khöng thaán
phuåc sûå lo xa cuãa Laåc khi chó àõnh töi laâ keã giaám höå cö. Vò sûá vuå
cuãa töi göìm caã viïåc baão vïå cö khoãi bõ töín haåi, töi tòm àuã caách thuyïët
phuåc àïí ngùn cö chaåy àïën xin thuöëc nam cuãa caác baâ phuâ thuãy, vò
chùèng nhûäng coá nguy cú truáng àöåc maâ coân bõ töë caáo nûäa. Töi cuäng
khuyïn cö àûâng nhaãy tûâ trïn maái nhaâ xuöëng àïí hy voång sêíy thai,
vò coá thïí dêîn àïën queâ vaâ nhû thïë bõ buöåc phaãi cûúái thùçng queâ trong
laâng.
Cuöëi cuâng, chuáng töi àõnh rùçng töi seä laâm möåt chuyïën thaám
thñnh túái huyïån Vônh Kñnh àïí thùm doâ bïånh viïån, tòm sûå giuáp àúä
cuãa phoâng phuå khoa.
Tuy laâ thuã phuã cuãa huyïån, Vônh Kñnh nhoã túái nöîi, nhû baån
chùæc vêîn nhúá, möîi khi cûãa haâng ùn doån moán thõt boâ xaâo haânh thò
caã thõ trêën àïìu ngûãi muâi. Bïånh viïån khiïm töën àûáng trïn triïìn àöìi,
sau khi ài qua sên boáng röí trûúâng trung hoåc duâng laâm baäi chiïëu xi
nï löå thiïn. Noá göìm hai toaâ nhaâ. Möåt úã chên àöìi, giaânh cho bïånh
nhên ngoaåi truá, trïn löëi vaâo coá bûác chên dung khöíng löì Mao chuã
tõch mùåc quên phuåc vêîy tay túái haâng haâng lúáp lúáp bïånh nhên àang
àúåi vúái boån treã con khoác thuát thñt. Tñt trïn àöìi laâ toaâ nhaâ ba têìng
gaåch queát vöi trùæng, khöng ban cöng, giaânh cho bïånh nhên nöåi truá.
Vaâ sau hai ngaây lùån löåi bùng nuái, vaâ möåt àïm khöng nguã
trong quaán troå àêìy chñ rêån, töi leãn vaâo núi ban chuyïn khoa àùåt
phoâng khaám. Àïí hoaâ lêîn vúái nöng dên, töi mùåc chiïëc aáo da cûâu cuä.
Tuy nhiïn, ngay khi àùåt chên vaâo bêìu khöng khñ bïånh viïån àaä quaá
quen thuöåc vúái mònh tûâ höìi coân beá, töi súå toaát möì höi. ÚÃ têìng trïåt,
phña cuöëi haânh lang heåp, töëi tùm, khöng khñ höi muâi êím thêëp dûúái
hêìm, töi chúåt thêëy khu àúåi vúái nhûäng bùng ghïë daâi dûåa theo tûúâng,
möîi bùng coá möåt haâng phuå nûä ngöìi chiïëm. Hoå hêìu hïët buång bûå,
möåt söë rïn ró bûåc doåc. Mùæt töi thêëy têëm baãng göî vúái chûä "phuå khoa"
sún àoã, trïn caánh cûãa àoáng chùåt. Vaâi phuát sau, cûãa múã heá cho möåt
baâ rêët gêìy nùæm chùåt toa thuöëc ài ra. Khi bïånh nhên kïë bûúác vaâo
phoâng khaám, töi chó àuã thò giúâ thoaáng thêëy möåt boáng aáo trùæng ngöìi
sau baân trûúác khi caánh cûãa kheáp laåi.
Töi rêët muöën nhòn viïn baác sô phuå khoa lêìn nûäa, àïí biïët öng
thuöåc loaåi ngûúâi gò, nhûng khöng coá caách naâo khaác ngoaâi viïåc ngöìi
àúåi caánh cûãa múã laåi. Àûa mùæt nhòn caác baâ àang àúåi trïn bùng ghïë,
töi chöåt daå vò veã phaãn àöëi trong mùæt hoå. Hiïín nhiïn hoå rêët bûåc
mònh.
Töi nhêån ra ngay hoå bûåc vò töi quaá treã, vaâ laâ nam giúái. Töi
nghô leä ra nïn caãi trang thaânh àaân baâ, àöån göëi dûúái y phuåc àïí vúâ
mang thai. Caác baâ trong haânh lang khöng muöën coá möåt àûáa thiïëu
niïn mùåc aáo da cûâu úã giûäa hoå. Hoå ngöìi àoá hêìm hêìm ngoá töi, nhû
thïí töi laâ àûáa àöìi baåi hay thùçng nhòn tröåm.
Àúåi sao maâ lêu thïë! Caánh cûãa vêîn àoáng chùåt nhû vö têån. Trúâi
rêët noáng, aáo töi àêîm möì höi. Töi súå húi êím seä laâm nhoeâ chûä viïët
bïn trong aáo da cûâu, vò thïë töi quyïët àõnh cúãi aáo. Lêåp tûác caác baâ
trao àöíi nhûäng lúâi xò xêìm khoá chõu. Trong haânh lang múâ töëi vaâ êím
ûúát naây, hoå tröng nhû möåt nhoám beâ àaãng to beáo àang tòm caách dûát
boã töi. Möåt baâ vöî vai töi, cùçn nhùçn:
"Chuá laâm gò úã àêy?"
Töi quay nhòn baâ. Toác baâ ngùæn, mùåc quêìn vaâ aáo khoaác àaân
öng, tay cêìm noán lñnh xanh gùæn huy hiïåu àoã hònh àêìu Mao maâu
vaâng, möåt dêëu hiïåu àaåo àûác nöíi bêåt. Duâ mang thai nùång nïì, mùåt
baâ àêìy muån nhoåt sùæp vúä hay àang laânh. Töi thûúng haåi àûáa beá
àang lúán trong buång baâ.
Töi quyïët àõnh cêu giúâ bùçng caách giaã vúâ khöng hiïíu. Töi nhòn
baâ àùm àùm möåt caách ngu xuêín túái khi baâ buöåc phaãi lêåp laåi cêu
hoãi, röìi bùçng cûã àöång chêåm raäi, töi khum baân tay sau tai trong
daáng àiïåu cuãa keã cêm àiïëc.
Möåt trong caác baâ úã phoâng àúåi noái:

"Coi kòa, tai noá sûng bêìm hïët."
Baâ cêìm noán noái lúán, nhû thïí tin töi àiïëc:
"Àêy khöng phaãi khu khaám tai. Khoa mùæt úã trïn lêìu!"
Sau àoá laâ möåt cuöåc baân thaão söi nöíi. Vaâ trong khi caác baâ caäi
nhau liïåu töi cêìn baác sô mùæt hay baác sô tai, caánh cûãa bêåt múã. Àêy
laâ cú höåi chúâ àúåi tûâ lêu àïí ghi nhêån veã ngoaâi cuãa viïn baác sô phuå
khoa: traåc böën mûúi, toác hoa rêm dûång àûáng, tröng mïåt moãi, thuöëc
laá gùæn möi.
Sau cuöåc doâ thaám sú böå naây, töi thaã böå möåt quaäng daâi, àuáng
ra töi daåo quanh con löå duy nhêët cuãa thõ trêën. Töi chaã nhúá àaä ài
bao nhiïu bêån tûâ bïånh viïån qua sên boáng röí, túái cuöëi phöë röìi quay
laåi. Töi cûá nghô vïì viïn baác sô. Öng coá veã treã hún cha töi. Töi hy
voång hoå coá gùåp nhau. Töi àûúåc biïët öng trûåc phoâng phuå khoa vaâo
thûá Hai vaâ thûá Nùm, coân laåi trong tuêìn úã khoa möí, tiïët niïåu vaâ
bïånh tiïu hoaá. Coá thïí öng biïët cha töi, hay coá nghe noái, vò cha töi
khaá nöíi tiïëng úã tónh höìi chûa bõ daán nhaän keã thuâ giai cêëp. Töi thûã
hònh dung cha hay meå töi trong böå aáo phuå khoa, gùåp cö beá thúå may
vaâ àûáa con trai yïu quñ trong phoâng khaám úã nhaâ thûúng huyïån.
Öng baâ chùæc seä kinh hoaâng, möåt àiïìu tïå nhêët, tïå hún caã Caách maång
Vùn hoaá! Hoå seä àuöíi chuáng töi ra ngay, maâ khöng cho cú höåi giaãi
thñch töi chùèng phaãi laâ cha àûáa beá. Hoå seä khöng bao giúâ nhòn mùåt
töi nûäa. Thêåt àiïn röì, nhûng giúái trñ thûác tû saãn maâ ngûúâi cöång saãn
àaä giaáng cho bao nhiïu gian khöí, vïì mùåt àaåo àûác cuäng khöng keám
khùæt khe nhû keã ngûúåc àaäi hoå.
Chiïìu höm àoá töi ài ùn hiïåu. Chaã phaãi töi ham gò, vò moán
tiïu laâm vúi tuái tiïìn eo heåp cuãa töi, nhûng àoá laâ núi duy nhêët coá
thïí taán gêîu vúái ngûúâi laå. Töi nghô, biïët àêu coá thïí gùåp möåt tay
maánh mung naâo àoá biïët chuyïån phaá thai trong nöåi böå.
Töi goåi moán gaâ nûúáng tiïu vaâ baát cúm. Töi nêën naá vúái bûäa ùn
- coân lêu hún möåt öng moám, vò khi moán ùn trïn àôa caâng vúi, töi
caâng mêët tûå tin. Boån bêët haão túái nhaâ haâng laâm gò àïí bõ chuá yá?
Suöët hai ngaây, viïåc nghiïn cûáu saãn khoa cuãa töi khöng tiïën
àûúåc chuát naâo. Keã duy nhêët töi coá thïí àïì cêåp vêën àïì laâ öng gaác àïm
úã bïånh viïån, möåt cûåu caãnh saát ba mûúi tuöíi, bõ caách chûác nùm
ngoaái vò nguã vúái hai àûáa con gaái. Töi ngöìi trong traåm gaác cuãa öng
túái nûãa àïm, àaánh cúâ vaâ taán doác. Öng nhúâ töi giúái thiïåu vúái gaái àeåp
àang caãi taåo trïn nuái maâ töi khoaác laác laâ mònh thaânh thaåo, nhûng
thùèng thûâng tûâ chöëi nghe chuyïån töi kïí vïì baån gaái cuãa mònh bõ tùæt
kinh.
Öng noái, hoaãng súå thêëy roä:
"Tao chaã muöën dêy. Ban quaãn trõ bïånh viïån biïët tao liïn can
túái vuå àoá, hoå seä kïët töåi taái phaåm vaâ töëng ngay tao vö tuâ."
Trûa höm sau, hïët hy voång túái gêìn viïn baác sô phuå khoa, töi
chuêín bõ chuyïën quay vïì nuái. Böîng nhiïn, töi nhúá túái öng giaâ giaãng
àaåo.
Töi khöng biïët tïn öng, nhûng nhúá gùåp öng vúái maái toác baåc
daâi phêët phú trong gioá giûäa àaám khaán giaã xem phim. Laåc vaâ töi
thñch böå daång öng. Öng coá veã quñ phaái, ngay caã trong böå àöìng phuåc
xanh cöng nhên queát àûúâng vúái cêy chöíi caán thêåt daâi, ngay caã khi
öng bõ dên phöë chïë giïîu vaâ phó nhöí, kïí caã thùçng nhaäi ranh nùm
tuöíi. Hai mûúi nùm qua öng bõ cêëm haânh àaåo.
Möîi khi nghô àïën öng giaãng àaåo, töi nhúá cêu chuyïån nhaâ öng
bõ boån Vïå binh àoã luåc soaát. Chuáng tòm thêëy dûúái göëi cuöën saách
ngoaåi ngûä khöng ai biïët laâ gò. Phaãn ûáng cuãa chuáng khöng khaác vúái
thùçng queâ vaâ àöìng boån khi àöëi diïån cuöën Cousin Pons cuãa töi.
Chuáng phaãi gûãi chiïën lúåi phêím túái têån Àaåi hoåc Bùæc Kinh àïí nhêån
daång, vaâ hoaá ra laâ cuöën Thaánh kinh tiïëng La Tinh. Sau khi bõ phaát
giaác laâ ngûúâi àaåo Ky Tö, keã bêët haånh bõ buöåc phaãi queát con löå úã
Vônh Kñnh suöët àúâi tûâ saáng túái töëi, bêët kïí mûa nùæng. Luác Laåc vaâ
töi gùåp öng, öng àaä trúã thaânh hònh aãnh thûúâng nhêåt trong thõ trêën.
Hoãi yá möåt ngûúâi giaãng àaåo vïì vêën àïì phaá thai tïë nhõ dûúâng
nhû húi thaái quaá. Töi tûå hoãi phaãi chùng viïåc cuãa cö beá thúå may laâm
töi mêët khön. Röìi töi chúåt nhêån ra khöng thêëy öng queát àûúâng toác
hoa rêm, àïìu àùån maáy moác quú cêy chöíi caán daâi tûâ khi töi àïën thõ
trêën ba höm trûúác.
Töi hoãi ngûúâi baán thuöëc laá liïåu öng cuå àaä hïët haån lao àöång
cûúäng baách. Öng noái:
"Khöng. Öng êëy sùæp chïët, töåi nghiïåp."
"Chuyïån gò xaãy ra cho öng êëy thïë?"
"Ung thû. Hai ngûúâi con tûâ thaânh phöë vïì thùm. Hoå àaä àûa
öng êëy vaâo bïånh viïån."
Nghe thïë, töi quay lûng boã chaåy duâ khöng biïët taåi sao. Töi
chaåy thêåt nhanh trïn con löå túái cuöëi phöë. Khi àïën khu bïånh nöåi
truá, töi huåt húi, nhûng biïët mònh phaãi laâm gò: töi seä àïën gùåp öng
queát àûúâng giaãng àaåo àang hêëp höëi àïí xin lúâi khuyïn cuöëi cuâng.
Vaâo àïën bïn trong bïånh viïån, töi ngúåp vò muâi têíy uïë lêîn vúái
muâi nhaâ xñ vaâ muâi nêëu nûúáng dêìu múä. Núi àoá giöëng nhû traåi tõ naån
thúâi chiïën, phoâng bïånh vûâa laâ nhaâ bïëp. Xoong chaão, thúát, êëm nûúác,
rau, trûáng, loå muöëi, chai xò dêìu vaâ giêëm raãi raác khùæp núi: giûäa
giûúâng bïånh, chêåu nûúác vaâ giaá sùæt treo chai truyïìn maáu. Vaâo giúâ
trûa naây, phêìn lúán bïånh nhên hònh nhû àang luái huái trïn chaão
nghi nguát khoái, thoâ àuäa vaâo nûúác duâng vaâ khuêëy mò súåi, hay àang
bêån laâm trûáng traáng xò xeâo vaâ xaâo nêëu trïn chaão múä.
Caãnh höîn loaån vaâ tiïëng öìn laâm töi choaáng vaáng. Töi khöng
biïët caác bïånh viïån huyïån khöng trang bõ nhaâ bïëp thñch nghi, vaâ
bïånh nhên phaãi tûå nêëu ùn bêët kïí öëm àau thïë naâo, quaã thêåt, bêët kïí
hoå taân têåt hay ngay caã cuåt tay chên. Quêën trong thaåch cao àoã, àen
hay xanh, daãi bùng tuöåt ra vaâ lêët phêët trong húi nûúác tûâ nöìi nêëu
böëc lïn, nhûäng ngûúâi bïëp taân têåt gêy möåt êën tûúång trúá trïu.
Töi tòm thêëy öng giaãng àaåo hêëp höëi trong phoâng bïånh saáu
giûúâng. Öng àang àûúåc truyïìn nûúác muöëi. Quanh öng laâ hai con
trai vaâ ngûúâi con dêu, hoå àïìu traåc böën mûúi. Möåt baâ laäo vûâa khoác
vûâa nêëu nûúáng trïn bïëp dêìu úã chên giûúâng. Töi neáp xuöëng caånh
baâ. Töi hoãi:
"Cuå laâ vúå öng êëy?"
Baâ gêåt àêìu. Hai tay baâ run rêíy, vò thïë töi àêåp trûáng vaâo nöìi
höå baâ.
Caã hai ngûúâi con trai mùåc böå aáo Mao, cuác caâi lïn túái cöí. Hoå coá
taác phong ngûúâi phuå taá lïî tang hay viïn chûác chñnh quyïìn, nhûng
hoå laâm töi nhúá àïën möåt cùåp kyá giaã àang cöë sûác chûäa caái maáy haát
bùng tûâ oåp eåp. Caái maáy àaä ró seát, laách caách, keäo keåt, lúáp sún men
vaâng àaä troác.
Tiïëng reá choái tai, bêët ngúâ phaát ra tûâ maáy haát laâm giêåt mònh
caác bïånh nhên khaác trong phoâng, hoå buöng baát xuöëng, rúi vaäi thûác
ùn lïn khùæp khùn traãi giûúâng.
Ngûúâi con thûá ra hiïåu cho ngûúâi trong phoâng im lùång, trong
khi ngûúâi anh gheá micrö lïn möi öng giaãng àaåo.
Ngûúâi con lúán naâi nó:
"Noái gò ài böë."
Maái toác baåc cuãa öng cuå ruång gêìn hïët, mùåt öng àöíi khöng coân
nhêån ra. Öng laâ caái boáng cuãa mònh ngaây trûúác, nhö xûúng, da
moãng nhû túâ giêëy, vaâng uáa vaâ múâ àuåc. Thên hònh öng möåt thúâi
traáng kiïån teo laåi coân phên nûãa. Quaá yïëu khöng cûã àöång nöíi dûúái
khùn giûúâng leân chùåt, vaâ hiïín nhiïn àau àúán, öng giûúng mñ mùæt
nùång nïì. Dêëu hiïåu sinh khñ naây laâm ngûúâi nhaâ öng ngaåc nhiïn vaâ
mûâng rúä. Micro laåi àûa lïn möi öng, maáy ghi êm bùæt àêìu quay laåo
xaåo nhû giêìy öëng giêîm trïn maãnh thuãy tinh.
Ngûúâi con trai öng giaãng àaåo van naâi:
"Cöë lïn böë aå. Chuáng con muöën ghi laåi tiïëng böë lêìn cuöëi cho
caác chaáu coá caái àïí nhúá öng."
"Böë chó cêìn lêåp laåi möåt cêu cuãa Mao chuã tõch thöi cuäng töët.
Chó vaâi tiïëng, hay möåt cêu khêíu hiïåu, naâo, cöë lïn! Chuáng seä biïët
öng nöåi khöng phaãi phaãn àöång, öng nöåi boã qua hïët!"
Möi öng giaãng àaåo run kheä khi öng cöë noái vaâi lúâi, nhûng hêìu
nhû khöng thaânh tiïëng. Phuát sau, öng laåi cöë, nhûng khöng ai hiïíu
nhûäng lúâi thò thaâo cuãa öng. Ngay caã baâ cuå cuäng phaãi nhêån rùçng
khöng hiïíu öng noái àêìu cua tai nheo gò.
Röìi öng hön mï.
Ngûúâi con trai quay bùng tûâ laåi, sau àoá caã gia àònh lùæng nghe
lêìn nûäa cêu noái bñ êín.
Ngûúâi con trûúãng tuyïn böë:
"La Tinh. Böë noái lúâi cêìu nguyïån cuöëi bùçng tiïëng La Tinh."
Baâ cuå ruát khùn tay lau möì höi trïn traán öng vaâ noái:
"Öng êëy nhû thïë."
Ngay luác àoá, töi vuåt àûáng lïn ài ra cûãa, khöng möåt lúâi giaãi
thñch. Tònh cúâ, töi thoaáng thêëy viïn baác sô phuå khoa aáo trùæng àûáng
nhû ma trong khung cûãa; nhû phim chiïëu chêåm, töi thêëy öng huát
húi thuöëc cuöëi cuâng, thúã khoái ra, buáng àuöi thuöëc vùng xa, vaâ biïën
mêët.
Vöåi vaâng bùng ngang phoâng, töi àaánh àöí chai xò dêìu vaâ giêîm
phaãi caái chaão khöng boã trïn saân khiïën töi chêåm laåi. Luác töi àïën
cûãa khöng coân thêëy boáng daáng öng baác sô úã àêu.
Töi ài vöåi xuöëng haânh lang hy voång bùæt kõp öng, liïëc vaâo tûâng
khung cûãa vaâ hoãi moåi ngûúâi ài ngang liïåu coá biïët öng úã àêu. Cuöëi
cuâng, möåt bïånh nhên chó caánh cûãa têån cuöëi.
"Töi thêëy öíng vö àoá, vö phoâng cêëp cûáu. Hònh nhû coá tai naån úã
Xûúãng Höìng Kyâ: coá ngûúâi keåt tay vö maáy bõ nghiïën àûát nùm ngoán."
Luác àûáng trûúác caánh cûãa àoáng, töi nghe ngûúâi bõ thûúng rïn
ró. Töi kheä àêíy, cûãa múã ra khöng möåt tiïëng àöång.
Bïånh nhên àang àûúåc bùng boá ngöìi trïn giûúâng, trêìn lûng, cöí
cûáng àú, àêìu ngûãa dûåa tûúâng. Öng traåc ba mûúi, thên hònh lûåc
lûúäng saåm nùæng vaâ àöi vai vaåm vúä. Töi leãn vaâo phoâng àoáng cûãa laåi.
Baân tay dêåp cuãa öng quêën sú lúáp gaåc. Maáu nhó qua lúáp vaãi trùæng
hoen öë, nhiïíu xuöëng chêåu sùæt dûúái saân nhaâ caånh giûúâng, tñch tùæc
nhû chiïëc àöìng höì hoãng, giûäa tiïëng kïu àau cuãa ngûúâi bïånh.
Viïn baác sô coá veã mïåt moãi cuãa möåt ngûúâi mêët nguã nhû lêìn
àêìu tiïn töi gùåp öng úã phoâng khaám, nhûng luác naây öng hònh nhû ñt
laänh àaåm hún, ñt xa caách hún. Öng khúãi sûå múã cuöån gaåc lúán vaâ
bùng nhiïìu voâng baân tay bïånh nhên maâ khöng chuá yá túái töi. Hiïín
nhiïn öng maãi mï vaâo cöng viïåc khöng àïí yá túái caái aáo khoaác da cûâu
cuãa töi.
Töi tòm thuöëc laá trong tuái, möìi lûãa. Röìi bûúác túái giûúâng, vaâ
vúái cûã chó hêìu nhû lú àaäng, töi àùåt àiïëu thuöëc lïn miïång baác sô, hay
àuáng hún, vaâo giûäa möi öng, nhû tùång vêåt nhên danh cö beá thúå
may. Öng liïëc nhanh nhòn töi khöng noái, vaâ vûâa huát àiïëu thuöëc
vûâa chùm chuá bùng boá. Töi àöët möåt àiïëu khaác múâi bïånh nhên. Öng
keåp lêëy giûäa caác ngoán tay phaãi.
Viïn baác sô àûa töi möåt àêìu cuöån bùng vaâ noái:
"Giuáp töi möåt tay. Siïët cho chùåt."
Tûâ hai bïn giûúâng chuáng töi keáo chùåt bùng, nhû hai ngûúâi
duâng dêy buöåc goái haâng.
Maáu ngûng chaãy, vaâ khi tiïëng rïn cuãa bïånh nhên àaä ngúát,
àiïëu thuöëc tuöåt khoãi caác ngoán tay öng; öng nguã ngay, baác sô giaãi
thñch laâ nhúâ thuöëc mï.
Öng vûâa buöåc nuát bùng cuöëi cuâng vûâa hoãi:
"Chuá laâ ai?"
Töi noái vúái öng:
"Chaáu laâ con möåt baác sô úã bïånh viïån tónh. Thêåt ra, ba chaáu
khöng coân laâm úã àoá nûäa."
"Öng êëy tïn gò?"
Töi àõnh noái tïn cha cuãa Laåc, nhûng tïn cha töi buöåt ra khoãi
miïång. Sau àoá laâ nöîi im lùång bûát rûát. Töi coá êën tûúång khöng nhûäng
öng nghe danh cha töi maâ cuäng biïët vïì nhûäng rùæc röëi chñnh trõ cuãa
öng.
Öng hoãi:
"Chuá muöën gò?"
"Em gaái chaáu. Noá bõ rùæc röëi vïì kinh nguyïåt... àaä ba thaáng nay
röìi."
Öng laånh luâng noái:
"Khöng thïí naâo coá chuyïån àoá."

"Xin löîi baác sô?"
"Ba cuãa chuá khöng coá con gaái. Chuá maây noái laáo - cuát ài cho
khuêët mùæt!"
Öng khöng to tiïëng, cuäng khöng xua tay àuöíi töi ài, nhûng
töi biïët öng rêët giêån. Öng gêìn nhû neám àuöi àiïëu thuöëc vaâo mùåt
töi.
Xêëu höí àoã mùåt, töi cùæm àêìu ra cûãa, nhûng sau vaâi bûúác, töi
quay laåi àöëi diïån öng vaâ nghe tiïëng mònh noái:
"Chaáu coá möåt àïì nghõ: nïëu baác giuáp baån chaáu, cö êëy seä biïët
ún baác suöët àúâi, vaâ chaáu seä cho baác möåt cuöën cuãa Balzac."
Thêåt sûãng söët khi nghe tïn taác giaã Phaáp thöët lúán trong bêìu
khöng khñ phoâng khaám bïånh naây, trong möåt nhaâ thûúng huyïån
giûäa chöën àöìng khöng möng quaånh naây. Viïn baác sô húi lûúäng lûå,
röìi múã miïång noái:
"Tao àaä baão chuá maây laâ thùçng noái laáo. Laâm sao maâ chuá coá
möåt cuöën saách cuãa Balzac àûúåc?"
Töi khöng àaáp, cúãi aáo khoaác da cûâu, löån ngûúåc ra cho öng xem
chûä trïn mùåt da; mûåc àaä húi múâ, nhûng chûä viïët coân àoåc àûúåc.
Öng chùm chuá nhòn chûä viïët, röìi ruát goái thuöëc ra múâi töi möåt
àiïëu, vaâ lêëy möåt àiïëu huát trong khi tha thiïët àoåc.
Öng lêím bêím:
"Baãn dõch àuáng laâ cuãa Phuâ Löi, xem phong caách thò biïët. Öng
ta cuäng chõu söë phêån nhû cha cuãa chuá, töåi nghiïåp: öng êëy bõ mang
nhaän hiïåu keã thuâ giai cêëp."
Lúâi bònh phêím cuãa öng laâm töi khoác. Töi cöë kòm nhûng khöng
àûúåc, vaâ suåt suâi nhû àûáa beá. Töi nghô mònh khöng khoác vò tònh thïë
khoá khùn cuãa cö beá thúå may, cuäng khöng vò nheå nhoäm sau bao cöë
gùæng cûáu cö, maâ vò nghe tïn Phuâ Löi, ngûúâi dõch Balzac - möåt
ngûúâi töi chûa tûâng gùåp. Khoá maâ hònh dung möåt caách toã loâng tön
kñnh caãm àöång hún vïì moán quaâ ngûúâi trñ thûác ban cho nhên loaåi.
Höìi àoá caãm xuác traân ngêåp naây khiïën töi rêët ngaåc nhiïn, vaâ
ngay caã ngaây nay töi nhúá hêìu nhû caâng roä hún nhûäng biïën cöë xaãy
ra sau cuöåc gùåp gúä vúái viïn baác sô. Thûá Nùm sau - ngaây do viïn baác
sô thaáo vaát vaâ yïu vùn chûúng êën àõnh - cö beá thúå may caãi trang
laâm möåt baâ ba mûúi tuöíi quêën khùn trùæng trïn traán, trònh diïån úã
phoâng phêîu thuêåt. Vò thuã phaåm cuãa caái baâo thai chûa tûâ thaânh
phöë vïì, töi ngöìi àúåi ba tiïëng àöìng höì trong haânh lang, doãng tai
nghe nhûäng gò xaãy ra sau caánh cûãa kheáp: nhûäng tiïëng àöång xa xöi,
ngheån tiïëng, voâi nûúác chaãy, tiïëng kïu xeá tai cuãa möåt phuå nûä, lúâi
trao àöíi dõu daâng khöng roä cuãa y taá, tiïëng bûúác chên ài vöåi...
Viïåc thaânh cöng. Röët cuöåc khi àûúåc goåi, töi vaâo phoâng sûåc
muâi thuöëc khûã truâng àïí gùåp viïn baác sô phuå khoa àang àúåi. Trong
khi àoá cö beá thúå may ngöìi trïn giûúâng bïånh úã cuöëi phoâng, àûúåc y taá
giuáp mùåc aáo.
Viïn baác sô thò thêìm:
"Con gaái, nïëu chuá muöën biïët."
Öng àaánh diïm chêm thuöëc.
Chuáng töi àaä thoaã thuêån trûúác laâ töi seä cho öng baãn Ursule
Miroust, nhûng sau khi suy nghô töi quyïët àõnh tùång thïm öng
cuöën saách töi quñ nhêët - Jean-Christophe - cuäng do Phuâ Löi dõch.
Duâ vêîn coân laão àaão sau nöîi khoá khùn, cö beá thúå may nheå
nhoäm thêëy roä. Thêåt vêåy, khöng coá gò lúán hún baãn aán chung thên
vûâa àûúåc cêët boã.
Cö khû khû noái khöng cêìn nghó úã quaán troå trûúác khi lïn
àûúâng vïì nhaâ. Thay vaâo àoá, cö muöën viïëng nghôa trang, núi chön
öng cuå giaãng àaåo hai höm trûúác. Cö noái khöng nhûäng nhúâ öng maâ
töi àaä quay laåi bïånh viïån, maâ cuäng vò möåt caách bñ êín naâo àoá öng àaä
thu xïëp cuöåc gùåp gúä cuãa töi vúái viïn baác sô phuå khoa. Chuáng töi
tiïu söë tiïìn ñt oãi coân laåi mua möåt kyá quñt àïí cuáng trïn möå öng àaánh
dêëu bùçng phiïën xi mùng kñn àaáo. Chuáng töi tiïëc rùçng mònh khöng
biïët tiïëng La Tinh, vaâ khöng thïí noái lúâi àiïëu vùn bùçng thûá ngön
ngûä öng àaä duâng trong phuát cuöëi àúâi (chùèng roä laâ àoåc möåt cêu
khêën chuáa cuãa öng, hay nguyïìn ruãa cuöåc àúâi phu queát àûúâng cuãa
öng). Chuáng töi thaão luêån möåt luác vïì viïåc coá nïn long troång thïì seä
hoåc tiïëng La Tinh àïí coá ngaây trúã laåi noái vúái öng bùçng ngön ngûä àoá.
Röët cuöåc chuáng töi quyïët àõnh thöi, vò biïët tòm àêu cuöën saách vúä
loâng tiïëng La Tinh? (Núi duy nhêët chuáng töi coá thïí nghô ra laâ nhaâ
cha meå Böën Mùæt). Vaã laåi, chuáng töi seä chùèng bao giúâ tòm àûúåc ai
daåy, vò chuáng töi chûa tûâng nghe coá ngûúâi Hoa naâo úã vuâng naây biïët
tiïëng La Tinh.
Chûä khùæc trïn bia möå öng rêët giaãn dõ: tïn vaâ hai ngaây, thïë
thöi. Dêëu hiïåu duy nhêët vïì tön giaáo öng àaä coá thúâi giûä laâ chûä thêåp
sún àoã thöng tuåc, nhû thïí öng tûâng laâ dûúåc sô hay baác sô.
Tuy nhiïn, chuáng töi àaä thïì rùçng seä coá möåt ngaây trong tûúng
lai xa vúâi, khi tön giaáo khöng coân bõ cêëm àoaán nûäa, vaâ chuáng töi coá
thêåt nhiïìu tiïìn, chuáng töi seä quay laåi dûång möåt tûúång àaâi àeåp sùåc
súä àïí kyã niïåm öng, khùæc chên dung möåt ngûúâi àaân öng toác baåc àöåi
voâng gai nhû Jesus àaä àöåi. Nhûng öng seä khöng bõ àoáng àinh vaâo
loâng baân tay - öng seä cêìm cêy chöíi caán daâi.
Sau àoá cö beá thúå may noái cö muöën viïëng ngöi àïìn cuä thúâ
Phêåt, àïí neám vaâi àöìng qua haâng raâo, àïí toã loâng biïët ún trúâi. Nhûng
ngöi chuâa àaä bõ bñt kñn vaâ khoaá, vaâ chuáng töi àaä tiïu hïët söë tiïìn
cuãa mònh.
*
* *
Cêu chuyïån nhû thïë. Giúâ àaä àïën luác kïët thuác. Àaä àïën luác baån
nghe tiïëng àaánh saáu que diïm vaâo möåt àïm àöng.
Höm àoá àaä ba thaáng sau khi cö beá thúå may phaá thai. Trúâi töëi
àen, tiïëng gioá nheå thò thêìm lêîn vúái tiïëng uãn ón tûâ chuöìng heo. Àaä
ba thaáng tûâ khi Laåc vïì laåi vuâng sún cûúác.
Khöng gian sûúng giaá. Tiïëng àaánh diïm xoeåt xoeåt khö khan
phaá tan sûå yïn tônh. Boáng àen cuãa cùn nhaâ saân chuáng töi luâ luâ
caách àoá vaâi bûúác, múâ trong aánh vaâng vaâ run rêíy trong maân àïm.
Que diïm chaáy xeâo, suyát tùæt trong laân khoái àen cuãa chñnh noá,
röìi laåi bûâng chaáy khi àïën gêìn Peâre Goriot. Cuöën saách nùçm trïn
mùåt àêët cuâng caác cuöën khaác trûúác nhaâ chuáng töi. Ngoån lûãa liïëm caác
trang giêëy, quùçn quaåi vaâ quêën lêëy nhau luác haâng chûä biïën mêët
trong gioá. Cö gaái Phaáp möång du àaáng thûúng tónh giêëc vò àaám
chaáy, naâng cöë thoaát thên, nhûng àaä quaá trïî: trûúác khi coá thïí àoaân
tuå vúái ngûúâi anh hoå yïu quñ, naâng cuäng bõ chòm ngêåp trong ngoån
lûãa cuâng vúái boån tham tiïìn, boån theo àuöíi naâng, vaâ gia saãn haâng
triïåu baåc - têët caã tan biïën thaânh khoái.
Ba que diïm kïë lêìn lûúåt laâm giaân thiïu Cousin Pons, Colonel
Chabert vaâ Eugeánie Grandet. Röìi àïën Thùçng Guâ Nhaâ Thúâ Àûác Baâ,
vúái Quasimodo têåp tïînh qua caác phiïën àaá laát àûúâng vaác Esmeralda
trïn lûng. Que diïm thûá saáu tñnh túái Madame Bovary. Nhûng
ngoån lûãa khöng chõu àöët trang Emma cuâng ngûúâi yïu nùçm trïn
giûúâng trong khaách saån úã Rouen, huát thuöëc vaâ thò thêìm "anh seä xa
em...". Que diïm cuöëi cuâng naây keán choån hún trong cún cuöìng nöå
cuãa noá, têën cöng àoaån cuöëi saách, luác Emma trong cún àau àúán vò
caái chïët, mú tûúãng naâng nghe ngûúâi àaân öng muâ haát:
Húi noáng cuãa trúâi heâ
Àùæm say loâng thiïëu nûä
Cêy vô cêìm têëu lïn khuác nhaåc tang, cuâng luác àoá ngoån gioá giêåt
têën cöng cuöåc phêìn thû, gieo rùæc tro múái cuãa Emma, hoaâ lêîn vúái
nhûäng ngûúâi cuâng xûá súã àaä thaânh than cuãa naâng bay böíng lïn
khöng trung.
Möåt buåi tro baám lêëy cêy vô àang keáo trïn nhûäng súåi dêy sùæt
lêëp laánh phaãn chiïëu aánh lûãa. Nhaåc cuå cuãa töi, vaâ töi laâ ngûúâi chúi
àaân.
Laåc laâ keã phoáng hoaã, con möåt nha sô lûâng danh, ngûúâi tònh
laäng maån tûâng boâ àïën tònh nhên, keã hêm möå Balzac - Laåc àang
say. Noá ngöìi khom trïn ngoån lûãa, thöi miïn vò lûãa àang thiïu huãy
têët caã caác cêu chuyïån vaâ nhên vêåt chuáng töi àaä tûâng yïu mïën thiïët
tha. Noá hïët khoác röìi laåi cûúâi.
Khöng coá ai chûáng kiïën caãnh naây. Dên laâng àaä quen tiïëng vô
cêìm cuãa töi, hiïín nhiïn hoå thñch nùçm trong giûúâng êëm. Chuáng töi
ûúác gò coá ngûúâi baån giaâ cuãa mònh, öng thúå maáy xay, chúi cêy àaân ba
dêy vûâa haát nhûäng baâi ca tuåc tôu xûa cuä cuãa öng vûâa laâm caác nïëp
nhùn trïn buång öng dúån soáng. Nhûng öng öëm: hai höm trûúác
chuáng töi àïën thùm, öng bõ cuám.
Cuöåc phêìn thû tiïëp diïîn. Viïn Baá tûúác lûâng danh Monte
Cristo tûâng tröën thoaát khoãi nguåc töëi úã lêu àaâi trïn àaão giûäa biïín,
cuäng bõ laâm möìi cho ngoån lûãa àiïn cuöìng cuãa Laåc. Khöng möåt
nhên vêåt naâo àûúåc ên xaá, nam cuäng nhû nûä, nhûäng keã àaä coá lêìn
söëng trong va li cuãa Böën Mùæt. Ngay caã nïëu trûúãng laâng xuêët hiïån
bêët ngúâ cuäng khöng laâm chuáng töi ngûng cún cuöìng loaån cuãa mònh.
Thêåt ra, chuáng töi àaä quaá say àïën nöîi coá thïí seä xem öng nhû möåt
nhên vêåt trong tiïíu thuyïët vaâ thiïu söëng öng.
Thïë àêëy, chung quanh vùæng tanh. Cö beá thúå may àaä ra ài,
khöng bao giúâ trúã laåi. Sûå ra ài cuãa cö, vûâa kõch tñnh vûâa àöåt ngöåt,
àaä laâm chuáng töi hoaân toaân ngaåc nhiïn.
Chuáng töi phaãi mêët rêët lêu tòm trong kyá ûác thûúng töín cuãa
mònh dêëu hiïåu naâo cö êëy toã ra rùçng tai hoaå seä xaãy àïën vúái chuáng
töi. Cuöëi cuâng, chuáng töi nhêån ra vaâi àiïìm baáo, phêìn lúán liïn quan
àïën tuã aáo cuãa cö.
Àöå hai thaáng trûúác, Laåc kïí cho töi rùçng cö àaä tûå may cho
mònh möåt caái nõt ngûåc. Noá noái cö lêëy caãm hûáng tûâ Madame
Bovary. Töi bònh phêím àoá seä laâ moán àöì loát phuå nûä àêìu tiïn trïn
nuái Phuång Hoaâng àaáng ghi vaâo biïn niïn sûã àõa phûúng.
Laåc noái tiïëp:
"Nöîi aám aãnh gêìn àêy nhêët cuãa cö naâng laâ giöëng con gaái thõ
thaânh. Lêìn sau nghe cö naâng noái, maây seä thêëy cö naâng bùæt chûúác
gioång tuåi mònh."
Chuáng töi xem niïìm hùng haái vúái chiïëc nõt ngûåc cuãa cö nhû
chuyïån phuâ phiïëm con gaái vö töåi vaå, nhûng coá hai moán tên kyâ khaác
khöng giaãi thñch àûúåc laåi khöng khiïën chuáng töi ngaåc nhiïn, duâ
cho caã hai moán chùèng thñch húåp vúái y phuåc miïìn nuái. Thoaåt tiïn, cö
lêëy laåi caái aáo Mao maâu xanh àaä may cho töi vúái ba khuy aáo maå
vaâng trïn caánh tay; töi chó mùåc möåt lêìn duy nhêët khi Laåc vaâ töi
trang troång àïën thùm öng thúå xay. Cö löån möëi nöëi vaâo, vaâ cùæt ngùæn
ài cho giöëng y phuåc phuå nûä, nhûng vêîn àïí böën tuái vaâ cöí aáo àûáng.
Kïët quaã rêët kheáo, nhûng höìi àoá möåt caái aáo khoaác nhû thïë chó coá
phuå nûä thaânh phöë mùåc. Kïë tiïëp, cö xin cha mua cho möåt àöi giêìy
quêìn vúåt trùæng trong cûãa haâng úã Vônh Kñnh. Àöi giêìy trùæng nhû
phêën, möåt maâu khöng thoå nöíi ba ngaây trïn caác con àûúâng buân lêìy
vö têån cuãa vuâng sún cûúác.
Töi cuäng nhúá cö höm àêìu nùm dûúng lõch. Höm àoá khöng
phaãi laâ ngaây lïî, maâ chó laâ ngaây nghó caã nûúác. Laåc vaâ töi àïën gùåp cö
nhû thöng lïå. Töi suyát khöng nhêån ra cö luác bûúác vaâo nhaâ: töi ngúä
cö laâ hoåc sinh trung hoåc úã thaânh phöë. Bñm toác daâi buöåc ruy bùng àoã
nhûúâng chöî cho maái toác ngùæn, rêët húåp vaâ tên thúâi. Cö àang bêån
may cho xong caái aáo Mao. Laåc vui mûâng thêëy cö biïën àöíi, duâ noá
cuäng ngaåc nhiïn nhû töi. Thêåm chñ noá coân khoaái chñ hún, khi cö xoã
tay vaâo böå aáo múái baãnh bao vûâa may xong. Cuâng vúái kiïíu toác múái
vaâ àöi giêìy quêìn vúåt khöng möåt vïët nhú, chiïëc aáo khoaác àuáng möët,
vúái caác chi tiïët nam nhi, khiïën cö tröng thúâi trang vaâ gúåi caãm laå
luâng. Cö sún nûä yïu kiïìu, giaãn dõ, biïën mêët khöng möåt dêëu vïët.
Nhòn daáng veã múái cuãa cö, Laåc traân ngêåp niïìm haånh phuác cuãa möåt
nghïå sô ngùæm taác phêím àaä hoaân têët cuãa mònh.
Noá thò thêìm vaâo tai töi:
"Têët caã nhûäng luác mònh àoåc cho cö êëy roä raâng coá kïët quaã."
Kïët quaã töëi hêåu cuãa biïën àöíi naây, kyâ cöng caãi taåo kiïíu Balzac
naây, chuáng töi khöng hiïíu rùçng chûa xaãy ra. Phaãi chùng chuáng töi
àaä quaá tûå maän àïí thêëy nhûäng dêëu hiïåu caãnh baáo? Phaãi chùng
chuáng töi àaánh giaá quaá cao sûác maånh cuãa tònh yïu? Hay àún giaãn
chó vò tûå chuáng töi khöng nùæm bùæt àûúåc tinh tuáy cuãa caác cuöën tiïíu
thuyïët chuáng töi àoåc cho cö?
Möåt buöíi saáng thaáng Hai - möåt ngaây trûúác giaân hoaã àiïn röì
cuãa chuáng töi - Laåc vaâ töi laâm viïåc trïn àöìng luáa, möîi àûáa möåt con
trêu, chuáng töi nghe tiïëng la heát trong laâng. Chuáng töi vöåi trúã vïì
àïí xem chuyïån gò naáo loaån, vaâ thêëy baác thúå may giaâ àang àúåi
chuáng töi úã ngöi nhaâ saân.
Chuáng töi àoaán coá chuyïån rùæc röëi, vò öng àïën khöng baáo trûúác
vaâ khöng mang theo maáy may, nhûng khi chuáng töi bûúác túái,
khuön mùåt höëc haác dûä túån vaâ maái toác röëi cuãa öng khiïën chuáng töi
súå.
Öng thöng baáo:
"Con gaái baác boã nhaâ ài, luác saáng súám."
Laåc haá höëc miïång:
"Boã nhaâ? Chaáu khöng hiïíu."
"Baác cuäng khöng hiïíu, nhûng noá laâm thïë àêëy."
Öng kïí con gaái öng àaä giêëu öng ài nöåp àún vúái xaä trûúãng àïí
xin giêëy túâ cêìn thiïët laâm möåt chuyïën ài xa. Chó múái töëi höm qua cö
múái noái cho öng biïët vïì dûå tñnh àöíi àúâi cuãa mònh vaâ muöën thûã thúâi
vêån úã thaânh phöë.
Öng noái tiïëp:
"Baác hoãi noá rùçng hai chaáu coá biïët khöng. Noá baão noá khöng noái
vúái caác chaáu, vaâ noá seä viïët thû cho caác chaáu ngay sau khi öín àõnh úã
àêu àoá."
Laåc than van khöng thaânh lúâi:
"Sao baác khöng ngùn cö êëy?"
Öng cuå àêìn àöån traã lúâi:
"Quaá muöån röìi, quaá muöån röìi. Thêåm chñ baác baão noá: nïëu bêy
giúâ maây ài thò àûâng bao giúâ vïì nûäa."
Nghe thïë Laåc boã chaåy, caâng luác caâng nhanh, tuyïåt voång cùæm
àêìu xuöëng àûúâng nuái döëc àïí àuöíi theo cö beá thúå may. Töi theo sau
noá, tùæt ngang qua caác taãng àaá. Nhû möåt trong nhûäng cún möång dûä
aám aãnh töi sau naây, cö beá thúå may trûúåt chên vaâ rúi vaâo khoaãng
khöng, Laåc vaâ töi àuöíi theo sau cö, tuöåt xuöëng vûåc döëc àûáng maâ
khöng nghô túái nguy hiïím cho chñnh mònh. Trong möåt luác, töi
khöng biïët mònh àang chaåy trong mú hay trong thûåc taåi, hay töi
vûâa mú vûâa chaåy. Caác taãng àaá hêìu nhû cuâng maâu xaám, vúái nhûäng
vïåt rïu êím ûúát trún trúåt.
Dêìn dêìn Laåc boã xa töi. Khi chaåy, töi nhaãy tûâ taãng àaá naây
sang taãng àaá khaác, vaâ trûúân trïn caác mö àaá, àoaån cuöëi giêëc mú cuãa
töi trúã laåi vúái chi tiïët sùæc nhoån. Tiïëng kïu baáo gúã cuãa con quaå moã
àoã lûúån vö hònh trïn àêìu vang lïn trong tai töi; bêët cûá luác naâo töi
cuäng coá thïí thêëy thi thïí cö beá thúå may nùçm úã àaáy vûåc, gêåp àöi
ngûúâi trïn nïìn àaá, hai vïët cùæt chaãy maáu tûâ oát suöët túái vêìng traán
xinh cuãa cö. Bùæp thõt àau nhûác vaâ trñ töi quay cuöìng. Töi tûå hoãi vò
sao mònh àuöíi theo Laåc bùng qua döëc nuái nguy hiïím naây? Tònh
baån chùng? Tònh mïën thûúng cuãa töi vúái baån gaái cuãa noá chùng?
Hay töi chó laâ keã baâng quan khöng muöën lúä maân cuöëi vúã kõch? Töi
khöng roä, nhûng hoaâi niïåm vïì giêëc mú xûa vêîn quay cuöìng trong
àêìu töi.
Sau hai ba giúâ chaåy, nhaãy, trûúân, ngaä, vaâ thêåm chñ nhaâo löån,
möåt chiïëc giêìy cuãa töi raách toang, cuöëi cuâng töi thêëy boáng cö beá thúå
may trïn taãng àaá nhòn xuöëng nghôa trang. Thêëy cö coân söëng vaâ
khoeã maånh khiïën töi nheå nhoäm vaâ coá thïí xua ài cún aác möång trong
trñ.
Töi bûúác chêåm laåi túái khi guåc ngaä bïn vïå àûúâng, choáng mùåt,
kiïåt sûác, buång töi phêåp phöìng.
Khung caãnh quen thuöåc. Chñnh núi àoá vaâi thaáng trûúác töi gùåp
nûä thi sô meå cuãa Böën Mùæt. Töi tûå nhuã thêåt may mùæn, cö beá thúå may
àaä ngûâng laåi núi àêy àïí tûâ biïåt töí tiïn bïn ngoaåi cuãa cö, vò töi
khöng thïí tiïëp tuåc chaåy thïm nûäa maâ khöng lïn cún àau tim hay
mêët trñ.
Tûâ chöî mònh trïn àûúâng moân, töi thêëy roä caãnh gùåp nhau cuãa
hoå, khúãi sûå khi cö quay àêìu vïì hûúáng Laåc àang tiïën laåi gêìn. Nhû
töi, Laåc guåc xuöëng àêët vò kiïåt sûác.
Töi duåi mùæt hoaâi nghi, caãnh tûúång biïën thaânh hònh aãnh bêët
àöång: cö gaái trong aáo khoaác àaân öng, toác ngùæn vaâ giêìy trùæng, ngöìi
im hoaân toaân trïn taãng àaá, trong khi àûáa con trai nùçm soáng soaâi
trïn mùåt àêët, nhòn àùm àùm nhûäng àaám mêy trïn cao. Hoå dûúâng
nhû khöng noái; ñt ra töi chùèng nghe gò. Töi hêìu nhû muöën coá möåt
cuöåc chaåm traán söi nöíi, vúái nhûäng lúâi caáo buöåc, giaãi thñch lúán tiïëng,
nhûäng doâng nûúác mùæt àêìm àòa, nhûäng lúâi lùng maå, nhûng chó coá
im lùång. Ngoaåi trûâ khoái thuöëc cuöån bay lïn tûâ miïång Laåc, hoå ngúä
nhû tûúång àaá.
Trong nhiïìu tònh huöëng, cún cuöìng giêån dêng traâo àöìng
nghôa vúái im lùång laånh luâng, vaâ duâ sao ài nûäa cuäng khoá so saánh
hai caách traách cûá khaác nhau àïën thïë, nhûng àöëi vúái töi hònh nhû
Laåc àaä sai lêìm trong chiïën lûúåc cuãa mònh, hay cam chõu quaá
nhanh túái mûác khöng tranh caäi.
Töi gom cuãi vaâ laá àïí àöët dûúái gúâ àaá. Töi thoâ tay vaâo caái tuái
nhoã mang theo, löi ra vaâi cuã khoai vuâi dûúái than höìng.
Möåt caách thêìm kñn, lêìn àêìu tiïn töi giêån cö beá thúå may. Duâ
biïët roä vai troâ khaán giaã cuãa mònh, töi caãm thêëy bõ phaãn böåi nhû
Laåc, khöng vò quyïët àõnh rúâi miïìn sún cûúác cuãa cö, maâ vò sûå kiïån cö
àaä khöng nghô túái viïåc kïí cho töi nghe. Töi caãm thêëy têët caã nhûäng
a toâng chuáng töi cuâng chia seã àïí thûåc hiïån phaá thai àaä bõ xoaá boã
trong têm thûác cö, nhû thïí töi chó laâ vaâ maäi maäi seä laâ baån cuãa baån
cö.
Töi lêëy möåt que nhoån xiïn cuã khoai lang trong àaám than
höìng, àêåp noá lïn möåt viïn àaá, thöíi tro buåi. Röìi bêët chúåt töi nghe
tiïëng noái: hai bûác tûúång àang noái chuyïån. Duâ hoå noái nhoã, roä raâng
hoå khñch àöång. Töi thoaáng nghe tïn Balzac, vaâ tûå hoãi chuyïån naây
liïn can gò àïën öng.
Töi mûâng vò im lùång àaä tan, nhûng trûúác khi töi kõp doáng tai
nghe cuöåc àöëi thoaåi cuãa hoå, hai hònh àaá böîng cûã àöång: Laåc laão àaão
àûáng dêåy vaâ cö nhaãy xuöëng khoãi taãng àaá. Nhûng thay vò lao vaâo
caánh tay cuãa ngûúâi yïu tuyïåt voång, cö tuám lêëy caái tuái vaâ saãi chên
xuöëng löëi ài.
Töi vûâa heát vûâa vêîy cuã khoai lang:
"Khoan. Túái àêy ùn àaä! Töi coá moán ngon àêy naây!"
Tiïëng heát àêìu tiïn cuãa töi khiïën cö nhanh bûúác chên, tiïëng
thûá hai cö boã chaåy, vaâ tiïëng thûá ba cö phoáng nhû bay, caâng luác
caâng nhoã àïën khi mêët huát.
Laåc túái ngöìi vúái töi bïn àöëng lûãa. Noá xanh mûúát. Khöng möåt
lúâi than traách hay buöìn baä thoaáng qua möi noá. Luác àoá chó vaâi giúâ
trûúác cuöåc hoaã thiïu.
Töi noái:
"Cö êëy ài röìi."
"Cö êëy muöën ra thaânh phöë. Cö êëy nhùæc túái Balzac."
"Öng ta laâm sao?"
"Cö êëy noái àaä hoåc àûúåc möåt àiïìu tûâ Balzac: rùçng veã àeåp cuãa
phuå nûä laâ kho taâng vö giaá."
HÏËT

Balzac Va Co Be Tho May Trung Hoa

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Balzac Va Co Be Tho May Trung Hoa

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Balzac vaâ cö beá thúå may Trung Hoa 1

CHÛÚNG 8................................................................................................................................. 108

Trûúãng laâng khoaãng nùm mûúi, ngöìi khoanh chên giûäa

"Kïí cho roä! Ai khúãi sûå?"

"Anh coá tin thûá àoá khöng?"

Böën Mùæt coá caái va li bñ mêåt noá giêëu rêët kyä.

Laåc húâ hûäng noái:

Gioång baâ thêëp xuöëng thaânh tiïëng thò thêìm:

"Sao daâi mùåt ra thïë kia?"

Böën Mùæt rïn:

Àïm höm sau töi giêåt mònh thûác giêëc.

"Xin löîi baác! Chaáu nghô baác nguã röìi."

Öng thúå may noái:

Lúâi kïí cuãa öng cuå thúå xay:

Laåc nghó pheáp möåt thaáng.

"Àoã coá lêu khöng?"

Cö beá thúå may noái:

Möåt trong caác baâ úã phoâng àúåi noái:

"Khöng thïí naâo coá chuyïån àoá."

You might also like