Professional Documents
Culture Documents
Editorial
Revist e pjavshme Nacionali Themelues dhe botues: Kshilli Kombtar i Shqiptarve Kryeredaktor: Baki Rexhepi Zv/kryeredaktor: Jeton Ismaili Redaktor teknik: Kastriot Sinani Lektore: Kadushe Nuhiu Bashkpuntor: Faruk Daliu, Ardita Saqipi, Bilall Maliqi, Esat Shahini, Feride Salihu, Avni Selimi, Dinela Vehbiu, Rijad Demiri, Llukman Rrustemi E regjistruar n ARE-Beograd ISSN: 2217-4990 - Biblioteka Kombtare Beograd Tirazhi: 1000 cop Shtypet n shtypshkronjn VELSON-DEVA 15 Nntori 113, Preshev Dorshkrimet dhe fotografit nuk kthehen Adresa: Nacionali - sheshi Karagjorgje, p.n. ndrtesa e shtpis s kulturs - Bujanoc Tel/fax:017/652-661 E-mail: nacionali2011@hotmail.com NACIONALI sht organ i Kshillit Kombtar t Shqiptarve q jetojn N Serbi
19 nntor 2012
Aktuale
Humanitare Lugina e Preshevs Fazli Musliu, prindi i dshmorit Ibrahim Fejzullahu dhe dy fmijt e dshmorve Bardhyl Osmani dhe Mitat Musliut. Me intonimin e himnit kombtar dhe me nj minut heshtje u nderua gjaku i dshmorve,e pr gjith prindrit e dshmorve ishte moment preks njherit dhe u ndjen krenar pr bijt e tyre t cilt dhan m t shtrenjtn jet. Jemi fatlum q jemi shqiptar dhe jetojm n tokat e strgjyshrve tan dhe
krenar q i kemi dshmort e kombit,andaj do ti kujtojm cdo her, kshtu u shpreh kryetari i Komuns Ragmi Mustafa n fjalimin e tij para t pranishmve. Pr kryetarin e OVL-s n Bujanoc kjo dit do t jet m e veanta e nntorit pasi kjo pllak prkujtimore do ti kujtoj gjithmon ata t cilt dhan jetn q ne t jetojm t lir. E pr prfaqsuesin e kshillit politik t UPMB-s,n kt vend do t kujtohen ushtart e trojeve
19 nntor 2012
Aktuale
arbrore,ktu fillon Kosova dhe Shqipria e ne kemi fat q jetojm n Kosov Lindore. Edhe kryetari i shoqats humanitare Lugina e Preshevs n emr t mrgimtarve u ndi krenar pr kta 27 dshmor,andaj do t kujtohen me krenari gjithmon. Me poezin e Nurije Osmanit dhe me nj koktej u mbyll ky manifestim i inaugurimit t pllaks prkujtimore t Dshmorve t Kombit. sht Nntori i par q qytetart do t festojn s bashku festn e 28 nntorit me dshirn e t rnve pr lirin e ktij vendi. Vendosja e pllaks prkujtimore me emrat e 27 Dshmorve t Kombit pas m se 11 viteve t prfundimit t lufts s armatosur n rajonin e Preshevs, Medvegjs dhe Bujanocit, n prag t fests s madhe t 100 vjetorit t Shtetit Shqiptar u iniciua nga prfaqsuesit e OVL-s, ata t Komuns s Preshevs dhe prfaqsuesit e mrgimtarve shqiptar t Lugins s Preshevs n Zvicr. Vendosja e Murit t Dshmorve erdhi disa dit pasi xhandarmria dhe ushtria serbe ka nisur n nj zon t Komuns s Bujanocit ndrtimin e nj kompleksi memorial pr lufttart serb q kan humbur jetn n luft me Ushtrin lirimtare pr Preshev, Medvegj dhe Bujanoc.
Aktuale
mira, ndahet i knaqur nga ky organizim si dhe me vizatimet dhe pikturat q kan paraqitur kta nxns t shkollave fillore dhe t mesme n Preshev. N kt ekspozit jan ndar shprblime pr fituesit. Nxnsit fitues nga shkollat e mesme jan: Puhiza Hyseni Gjimnazi Sknderbeu n Preshev, vendi i pare dhe Vanesa Ramadani nga shkolla e mesme Sezai Surroi n Bujanoc, vendi i dyte. Nxnsit fitues t shkollave fillore jan: Lisina Dulaj nga sh.f.Naim Frashri, vendi i par, Fatime Shabani nga sh.f. Abdulla Krashnica, Miratoc- vendi i dyte,
Edon Fazliu nga sh.f. Prof.Ibrahim Kelmendi - Preshev, vendi i tret. Ndrkaq u ndan edhe dy shprblime pr nxnsen Shkurte Mehmedaliu nga sh.f. Muharrem Kadriu, n Ternoc dhe pr Arta Veselin nga shkolla fillore Desanka Maksimoviq ne Bila. Punimet m t mira t shkollave fillore dhe t shkollave t mesme do t drgohen n Ministrin e Kulturs , n Tiran. Ishte ky aktiviteti i radhs i Kshillit Kombtar Shqiptar pr nder t 100 vjetorit t Pavarsis s Shqipris.
Aktuale
Shqiptart e Bujanocit i shkruajn Kryeministrit t Shqipris Sali Berisha me rastin e 100 vjetorit t Pavarsis
Shkruan: Valon BEGZADI N shnj nderimi pr 100 vjetorin e Pavarsis s Shqipris aktivistt e Kshillit pr t Drejtat e Njeriut n Bujanoc dhe Preshev kan filluar sot aktivitetin me llogon 100 vjet shtet 100 vjet harres (100 vjet Copa Copa) ku sht hapur dhe Libri i Qytetarit n t cilin qyetart e Bujanocit kan shkruar urimet, prshendetjet e mbi t gjitha krkesat e tyre n kt Libr i cili do t i drgohet kryeministrit t Shqipris Sali Berisha. N fletushkat e aktivitetit t KDNJ-s, shkruhet se Kushtetuta Kombtare e Shqipris garanton sipas nnit 8 t saj se Republika e Shqipris mbron t drejtat kombtare t popullit shqiptar q jetojn jasht kufijve t saj. Republika e Shqipris mbron t drejtat e shtetasve shqiptar me banim t prkoshm ose t prhershm jasht kufijve t vet. Republika e Shqipris, u siguron ndihm shtetasve shqiptar q jetojn e punojn jasht shtetit pr t ruajtur e pr t zhvilluar lidhjet me trashigimin kulturore kombtare. Rreth 100 krkesa e urime vetm gjat dits s sotme jan grumbulluar n Librin e Qytetarve nga kalimtart e rastit q ishin dhe intelektual, gazetar, student, politikan, e shum t tjer. Ky aktivitet do t vazhdoj edhe tri dit t tjera. Nsr n Preshv, pasnsr prap n Bujanoc dhe pr t prfunduar t premtn n Preshev.
Krkesat e qytetarve t Bujanocit ishin t ndryshme duke filluar me Kryeministr a e din ku sht Bujanoci?, Mbroje Kushtetun e Republiks s Shqipris, Kryeministr kur do ta vizitosh Bujanocin? e deri tek ato q shprehin
indinjatn e thell Urime 100 vjetori, urime 100 vjet shtet veq nj vit m ja pas kushtu Lugins s Preshevs ishte bo mal dhe prgzimet Urime 100 vjet e u rritsh e madhe bashkarisht me Luginn e Preshevs.
19 nntor 2012
Aktuale
Foto: Pamje nga aktiviteti i KDNJ s 100 Vjet Shtet -100 Vjet Harres.
19 nntor 2012
Aktuale
Foto: Aktivistt e PLD s duke lavruar arat pronari i autoshkolls Toni Afrim Rashiti Huazimin e toks pa pages pr mbjelljen e grurit e bri familja e Kamber Xhegadurit e cila jeton n Zvicr.
Pr dik sht shum e let t vsh kravatn dhe t deklarohesh se punon pr popull, por pr ata sht shum e vshtir t' i rreken puns dhe ti prgjigjen popullit., ndrsa ne i prballojm t gjitha. Kt projekt e ka ndihmuar piceria Loni me pronar Valon Musahun dhe
19 nntor 2012
Aktuale
Aktuale
Serbia, Kanadaja, Maqedonia, Shqipria, Malajzia, Mali i Zi, SHBA, Holanda, Kroacia dhe India. Ndryshe nga edicioni i par ky Konkurs pati mbshtetje institucionale t Kshillit Kombtare t Shqiptarve q administrohen nga Serbia. Jo vetm Pre Foto pr Galip Beqirin, kryetar i KNSH-s, por edhe t gjitha organizimet q kan karakter kulturor e edukativ do t ken mbshtetjen institucionale t kshillit Kombtar. Foto: Edon Agushi - Drejtor Artistik i KNFA Pre Foto Juria profesionale ndau tre vendet e para t Konkursit Ndrkombtar t Fotografis Artistike Pre-Foto, i cili mton t jet tradicional. N vendin e par u kualifikua Faredin Spahia nga Kosova, n t dytin Gledias Bicajt t quajtur Picaso nga Shqipri, ndrsa n vendin e tret Frida Muaj po nga Shqipria. Ndrkaq, mimi special, i cili iu dedikua vetm pjesmarrsve nga Lugina e Preshevs, iu nda Flutura Aliut nga Bujanoci.
11
Politik
Foto: Prfaqsuesit e Opozits n Bujanoc Jonuz Musliu e Shaip Kamberi krkuar nga ministri i policis t njoftoj popullatn e brengosur lokale pr aktet q po zhvillohen n terren.
Reagim
t veprojn n t njjtn mnyr. PVD bn me dije se edhe ksaj here do t'u dal n mbrojtje njerzve t vet. S shpejti do t'i njoftoj Amabasadat Perndimore (miqt e Lugins s Preshevs) pr kt fushat hakmarrse dhe revanshiste, por edhe, pran organeve kompetente, do t paraqes padi pr diskriminim e antarve t saj dhe gjith t tjerve pr t'i vn n mbrojtje ata nga veprimet e shfrenuara dhe revanshiste t kryetarit t komuns. Kjo fushat revanshiste na kthen n kohn e Milosheviqit, kur shqiptart prjashtoheshin nga puna, ndrsa kryetari aktual
ngritej n detyr. I bjm me dije kryetarit t komuns se brthamn kombtare t shqiptarve n Bujanoc e prbn edhe PVD me njerzit e saj, t ciln as ai e as padront e tij nuk do t arrijn ta shkatrrojn. Duke u fshehur pas gjuhs revanshishte, shpifjeve dhe t pavrtetave, kryetari i komuns harron premtimin e dhn gjat fushats parazgjedhore pr punsimin e 2000 personave.
19 nntor 2012
13
Reagim
zhveshtoreve ku kosto e tyre ishte mbi 160 mij dinar. N vitin 2012-t, kemi instaluar sistemin solar pr ngrohjen e ujit, e cila ishte tejet e domosdoshme pr sportistt t cilt bjn trajnimet n qendrn sportive dhe kushtoi mbi 260 mij dinar, ku vet qenrda sportive kursen nj shum t majme t hollash me ket instalim. T gjitha kto jan kryer pa ndihmn e askujt, pos menaxhimit t mir t qendrs sportive. Me kt rast rikujtoj kryetarin t komuns s Bujanocit Nagip Arifi, se prgjat kohs n t ciln ishte ai vet kryetar (2002-2008), qendra sportive po fundosej n borxhet ekstreme t larta dhe kjo fundosje bhej edhe me dijen e vet atij.
Borxhi i prmendur nga ana e kryetarit Nagip Arifi, nuk daton dhe nuk buron nga periudha gjer sa un isha drejtor i ksaj Qendre. N mandatin tim, Qendra Sportive Rinia n Bujanoc, ka qen m bilans pozitiv t hyrjeve financiare si dhe dshmia m e mira jan ekstraktet t cilat vet tanim i posedon edhe Nagip Arifi. Jam transparent dhe i gatshm q pr kto fakte t ballafaqohem m gjith ata q konsiderojn ndryshe qoft edhe me vet Nagip Arifin.
14
19 nntor 2012
Kombtare
Foto: Shaip Kamberi- Nnkryetar i PVD-s Demoratik Jonuz Musliu. Paralajmrimet pr zbatimin e marrveshjeve pr kontrollim t menaxhuar t vendkalimeve kufitare Kosov Serbi , ndonse shpresdhnse pr qarkullim m t lir t njerzve dhe mallrave, megjithat po priten me skepticizm duke pas prball veprimet e fundit t dislokimit t mtejm t forcave speciale t xhandarmris serbe n zonat prgjat vijs kufitare. Demilitarizimi i Lugins s Preshevs nga forcat e tejshtuara serbe sht krkes e kahmotshme e faktorit politik shqiptar, ndrkoh q nj gj e till nuk po ndodh as 11 vjet pas prfundimit t lufts n mes t forcave serbe t siguris dhe Ushtris lirimtare pr Preshev, Medvegj dhe Bujanoc.
19 nntor 2012
15
Kombtare
nj jete normale dhe t sigurt, e herher shkoi gjer n arrestimin e torturimin e tyre, siq sht rasti i Shemsi Nuhiut, Grupit t Gjilanit apo s fundi grupi i Bujanocit. Kjo dshmon se regjimi serb kta lirimtar i ka n shnjestr t prhershme, dhe pr ta n Kosovn Lindore nuk ka siguri, madje iu sht pamundsuar jeta normale. Duke pas parasysh t gjitha kto t dhna q u cekn m lart, ne krkojm nga institucionet prgjegjse t Kosovs, e sidomos nga Komisioni pr prpunimin e ligjit t veteranve t lufts, t merren parasysh krkesat e t prfshihen n ligj edhe kto kategori q ishin pjes e
UCPMB-s siq jan: ish pjestart e luftes s UPMB-s, t njihet statusi i dshmorve, i familjeve t dshmorve dhe invalidve t ksaj lufte, pasi q kto kategori kan mbetur jetime dhe nuk prkujdeset askush pr to. Ne shpresojm se duke i barazuar me ligj t gjitha kategorit e luftrave pr lirim Kombtar, drejtsia do t bie n vend, fundja dshmort nuk i pranojn kufijt artificial q i kan vendosur t huajt!
Kombtare
19 nntor 2012
17
Vshtrim
politiko-territoriale t shqiptarve t Maqedonis, apo t njohur si Referendumi pr Iliridn q u mbajt n vitin 1991. Referendumi pr Iliridn u mbajt si kundrprgjigje ndaj Referendumit pr Maqedonin e pavarur q u bojkotua m 1991 nga shqiptart pr shkak t kushtetuts q ishte diskriminuese pr ta, transmeton Zhurnal. Megjithat, ky skenar sipas ekspertve nuk ka mbshtetje meq faktori ndrkombtar i ka br me dije Beogradit se nuk ka ndryshim t kufijve dhe se serbt n Kosov duhet ta respektojn shtetsin e Kosovs. Eksperti pr shtje t siguris, Stevo Pendarovski, thot se Plani i Ahtisaarit pr komunat serbe n veri parasheh nj decentralizim asimetrik q do t thot se qllimisht u jan dhn m shum t drejta serbve n Kosov q t mos krkojn shkputjen nga
Kosova. Ky plan parasheh q Mitrovica e Veriut dhe tre komunat tjera me shumic serbe n veri t Kosovs duhet t ken m shum t drejta se sa komunat me shumic shqiptare. N planin e Ahtisaarit parashihet q kto komuna mund t zhvillojn lidhje speciale me Beogradin, dhe kjo sht br pr t mos krkuar zgjidhje jasht Kosovs. Nse shkohet m dhnien e t drejtave politike t serbve n veri ajo do t prfundoj maksimalisht me at q parasheh plani i Ahtisaarit, lidhje speciale me Beogradin, por pa e rrnuar integritetin e Kosovs si shtet, thot eksperti pr shtje t siguris Stevo Pendarovski. (Nacionali Press)
Komunikat
q edhe nga ky pozicion t kontribuojn pr t mirn e qytetarve shqiptar, n realizimin e krkesave t tyre legjitime. Por, nse i pengojn kritikat e opozits, pushtetit lokal, ai, duhet t msohet me rregullat e lojs pr ndryshime pushtetare, kur paraqiten ngret politike dhe kolapset ekonomike.
Nj pushtet nuk mund t ket jet t gjat, nse mbshtetet n diferencimet ideo-politike, dhunn dhe hakmarrjet ndaj kundrshtarve, po posarisht ndaj nj klase politike me t ciln e ka ndar t mirat dhe t kqijat e jets.
19 nntor 2012
19
Komunikat
jan ndar mirnjohje pr puntort m t mir t kolektivit kan qen t ftuar mysafir t shumt , perfaqesues t institucioneve,
pr ti br kto aktivitete . Derisa prfaqsuesit e komuns interesohen pr drejtort e shkollave dhe derdhin lot krokodilli pr ta (edhe pse
Popullata shqiptare intelektualet, lexuesit, dashamirt e fjals se shkruar le t vlersojn vet kt gjest t pushtetit lokal me marjen e vendimit q n kt institucion kulturor t'a emrojn nj drejtoresh serbe e cila nuk ka as aftsi organizative por njhrit edhe nuk ka dshirn dhe moralin
shumica e drejtorve q jan sot npr detyra jan emruar n kohn e kryetarit aktual), ndrkoh q pr drejtort t cilt jan emruar prej Kuvendit, askush nuk an kokn se sa ata i realizojn punt n kto institucione kulturore dhe arsimore .
Kultur
t knaqshm Or letrare n shkolln e mesme Sezai Surroi N kt maraton letrare Karvani Poetik i Lugins vizitoi edhe shkolln e mesme Sezai Surroi t Bujanocit. Edhe n kt shkoll e cila sht e vetme e mesme n komunn e Bujanocit, poett e ktij Karvani u mirpritn nga drejtoria e shkolls, nga personeli arsimor dhe nga nxnsit e ksaj shkolle t cilt shfaqn interesim t madh pr t'i prcjellur poett e pranishm me punimet e tyre poetike t cilt m hert nuk kishin pasur mundsi t'i dgjojn sepse kto risi poetike poett i lexojn nga dorshkrimet e tyre t cilat mandej i botojn edhe n vepra letrare. Ora letrare u mbajt n lokalin e bibiloteks s shkolls. Z. Begzad Abdullahu i prshndeti poett e pranishm duke iu dshiruar mirseardhje n kt
shkoll. Edhe n kt shkoll kryetari Maliqi elaboroi pr rndsin e ktij Karvani Poetik i cili kt vit pat fatin t rrugtoj pr nder edhe t 100 vjetorit t shtetit ton shqiptar. Poett me knaqsi i lexuan punimet e tyre t cilat ngjalln kureshtje pr t pranishmit. N kt shkoll lexuan poett: Bilall Maliqi, Nehat Ramizi, Hajrullah Kasumi, Demush Berisha, Amir Rexhepi, Halim Hasani dhe Herolinda Salihu. Pati edhe lexime dhe recitime nga nxnsit e ksaj shkolle para poetve t pranishm. Dionesa Hebibi, Shkurte Aliu, Florenda Ademi, Shermine Selmani, Besarta Adili, Xheneta Jusufi, Flutura Krasniqi, Zade Xhymshiti dhe Fjolla Mehmeti Pra edhe m tutje Karvani Poetik i Lugins vazhdon npr shkolla t tjera
19 nntor 2012
21
Kultur
Vshtrim kritik
Bilall MALIQI T shkruash poezi pr fmij do t thot t hysh thell n botn e tyre imagjinative, krkohet nj prkushtim sidomos n zgjedhjen e motiveve t cilat duhet paksa t jen edukative, relaksuese dhe me porosi nga m t ndryshmet, pra t trokassh n port dhe t hysh ngadal n shpirtin njomak t tyre. sht poashtu me rndsi gjetjet e tjera t cilat lidhen drejtprdrejt me jetn e fmijve, t bmat e tyre n mnyr prgjithsuese me qllim t arritjes s kushtit q libri t ngelet nj koh t gjet n mbamendjet e tyre si libr i afrt dhe i dashur pr ta. N nj mnyr poeti Nehat Ramizi ia ka arritur qllimit q t jet m afr lexuesve t vegjl e t rinj me prmbledhjen poetike Kujtime t zgjuara, i cili libr kto dit pa dritn e botimit dhe n t cilin lexuesit mund t gjejn nj gam t ndryshme motivuese, sepse brendia e librit shoqrohet me poezi t cilat pr nga karakteri i tyre jan t ndryshme, aty e gjejn vetem dy grupmosha lexuesish, ajo pr fmij dhe pr t rinj gjithnj t shoqruara me poezi interesante,
duke e dhn maksimumin krijues n kt libr, i cili shnon ngritje artistike n krahasim me librat e tjer paraprak me poezi. Prpos ksaj poeti kt libr prve vargjeve pr fmij i cili na del me poezi t drejtprdrejta, dhe pr nj grupmosh m t rritur me poezi m t ndjeshme si nga aspekti motivues ashtu edhe prmbajtsor, t cilat poezi kan m tepr fuqi shprehse duke e br q ky libr prgjithsisht t marr formn e duhur t nj libri me vler t knaqshme poetike. Librin q tani e kemi n venerim autori e ndajti n katr cikle poetike:/ Me zemr lum/, / Pr ty kngn s'e ndal/, / E kush s'ma di hallin/ dhe / Shprish vitet si flokt e mia/, n t cilat do t kemi rastin t lexojm tufza me poezi t afrta me lexuesit, me gjuh t
22
19 nntor 2012
Kultur
patriotik n t ciln prmes vargjeve poetike jep nj pasqyr reale t ndodhive duke dhn nj prkushtim t denj sa i prket ktij motivi q ende sht aktual pr krijuesit dhe pr lexuesit gjithnj duke u ngjitur tani edhe n shkalln tjetr t ligjerimit poetik, vjersha pr t rinj ku autori na prezantohet me poezi t cilat kan m tepr forc shprehse dhe figuracion m t pasur poetik, duke marr parasysh edhe moshn e lexuesve, andaj gjetja motivuese, mbarshtrimi poetik sht m i efektshm. Pr luftn shkruan poeti, luft kjo ende e paprfunduar, sidomos tek ne n Lugin dhe n shum troje t tjera t shkputura shqiptare. Athua kur do t bjm at q duam Apo nuk e harruam at q e psuam Pr ne koha ecn e fare nuk prton Poeti bn pyetje t logjikshme,/ kur do ta bjm at q duam/ dhe koha ecn, ecn nuk ka t ndalur deri sa ta bjm at q duam, e poeti dhe ne t gjith duam bashkim kombtar. T tilla poezi me prmbajtje patriotiko motivuese lexuesit mund t'i gjejn edhe n vazhdim t leximit t poezive si:/ Histori e shkruar me flak baroti/, /Tingujt e liris/Kosovs bujare/ etj., etj., gj q tregojn edhe seriozitetin e poetit q sa m mir t'i shkruaj ktij motivi (patriotik) i cili la gjurm t pashlyeshme n historin ton
kombtare. N poezin / Pak biografi/ poeti me dy vargje aq fuqishm tregon se n ecjen time s'ka pasur ngecje... Prej lindjes gjer n vdekje N ecjen time s'ka pasur ngecje Dhe nuk do t ket asnjher n shpirtin krijues t poetit ngecje, por gjetje t reja motivuese dhe vargje t cilat do t fitojn pavdeksin. Vargje edhe pr ata!... Prve ksaj autori n vazhdim n mnyr thumbuese e satirike shkroi pr nj shtres t popullsis t cilt pr interesa t tyre lpijn n shum pjata e ata quhen sahanlpirs, dhe pr fat t keq ka mjaft t atill, e poeti n mnyr thumbuese iu prgjigjet t gjith ksaj shtrese t shoqris, e sidomos te disa politikaj, t cilt nuk zgjedhin metodat e tyre vetm e vetm ta arrijn qllimin e tyre. Ja si shprehet poeti pr kta njerz: T tjer s'din 'sht disfata Jan br lpirs npr shum pjata Ose : Kushdo q vjen n pari Ata nuk prtojn t lidhin kumari T tillve ka filluar t'u bjer ngjyra As pasqyra s'i duron kto fytyra
Jo vetm kaq n vazhdim poeti i shkroi edhe vllavrasjes vargje vetdijsimi dhe n fund t poezis porosit se: Kur fal Shmang nj hata Bje hapin pra Poeti i shkroi vargje prkushtimore edhe msuesit t tij (Bajram Musliut), kujtim t vargzuar me shum ndjenja dhe dashuri. I shkroi edhe shtress sociale n poezin / Sikur t kisha fuqi/ dhe shprehet kshtu nga dhembja e shtresuar e poetit pr kt shtres t prbuzuar t shoqris: Nuk do t lejoja m popuj t robruar Njerz q vdesin urie dhe t piklluar Edhe n poezit e ciklit t fundit, poeti para lexuesve del i prgatitur si me gjetjet motivuese ashtu edhe me ndrtimin e vargut gjithnj sipas forcs s autorit, por megjithat mund t themi se me kt botim Nehat Ramizi ngriti vlern e poetiks s tij, por duhet ende t punoj, t gjurmoj vlera dhe t ec drejt individualitetit t tij krijues.
19 nntor 2012
23
Prezantim
n Gjirokastr, Pegasi Kosova me seli n Prishtin dhe tani Pegasi Lugina me seli n Preshev e cila sht deg e Pegasi Kosova dhe nxnsve t pranishm u solli prshndetje t przemrta nga Presidenti i Pegasi Albania z. Kristaq Shabani dhe nga Presidentja e 24
19 nntor 2012
Shoqri
Si duhet t pijm uj
Mr. Sci. Agim Hasani Jan t njohura llojet e ujrave nntoksor, siprfaqsor, uji i detit, i liqejve, i lumenjve, uji i njelmt, i mbl, i fort, i but, i lehtq, i rnd, i gazuar, i pa gaz, me shum minerale, uji i shiut, uji i destiluar etj. Pastaj sht i njohur nocioni uji i pastrt, uji i ndotur, mnyrat e pastrimit t ujrave q njihen nj mori teknologjish q prdoren sot n bot. Cili uj sht m i mir pr pije? Cili uj sht i shndetshm? Ujrat minerale nntoksore me temperatura t larta q prdoren pr shrimin e shum smundjeve tek njeriu etj. T gjitha kto e kan shtyer njeriun q shum m hert t merret me studimin e ujit duke e konsideruar si nj substanc t domosdoshme pr zhvillimin e jets n tok bots bimore dhe shtazore e deri tek thnia e shenjt e bazuar edhe n shkenc se njeriu pa ushqim mund t jetoj gjat por pa uj vetm disa dit. Prve vetive, rndsis q ka uji pr jetn n prgjithsi, sht studiuar edhe mnyra se si duhet t pihej uji. A duhet q kur ta prdorim ujin pr shuarjen e etjes ta pijm
n kmb? Apo duhet ulur t pihet uji? Apo ndoshta duhet duke qen i shtrir? A duhet uji q e prdorim pr pije t jet i ftoht, i nxeht apo mesatar? N far en duhet t ruhet, nga cilat en duhet t pihet uji etj? Cila sht koha m e mir pr t pir ujin, para se t fillojm ngrnien e buks, gjat ngrnies ose pasi t kemi mbaruar me njrin prej racioneve ditore etj? Kur shkojm pr t fjetur apo kur
zgjohemi prej gjumi? A u lejohet sportistve gjat ushtrimeve apo garave t pijn uj? Pse ende kjo praktik nuk sht studiuar por ende veprohet sipas prvojave t sportistve t marr nga trajnert e tyre t cilt mendojne se efekti maksimumi n gara mund t arrihet nse gjat asaj kohe sportisti nuk konsumon uj edhe nse ndien etje, sepse n t kundrtn marrja e sasive t ujit do t ndikoj negativisht n
19 nntor 2012
25
Shoqri
rezultatin e garave. Sot mbretron nj mendim se vazhdimishte para se t filloni me racionin ditor t pini nj got me uj. Arsyetimi sht se marrja e nj sasie t konsiderueshme t ujit n stomakun e zbrazur zvoglon nevojat pr ushqim dhe me kt n mjeksi konsiderohet si preventiv, si diet. Pastaj pirja e ujit gjat ngrnies dhe pasi t kemi ngrn merret si sasi e ujit e domosdoshme pr t ndihmuar tretjen e ushqimit. Por kurrsesi pasi t keni ngrn mir t pini uj t ftohur prej frigoriferit sepse do t shkaktoj ngrin n lukth dhe si pasoj shkaktohet kanceri. Mendim i prgjithshm sht se pr shndetin ton m mir sht q pas ngrnies t merrni nj got uj, por jo t ftoht, por pak n t nxeht (temperatura e ujit t pijshm sipas direktivave t Bashksis Evropiane duhet t jet 10-12 o C). N shum vende t bots sht br rregull q n fund t racionit kryesor t pihet sup pak e nxehur, ndrsa tek ne sht shprehi q supa e nxehur t hahet pihet para se t fillojm me ushqimin kyesor. Metoda japoneze q ata gjat e promovojn sht t pihet uj n sasi t konsiderueshme hert n mngjes, pra menjher kur jeni zgjuar nga gjumi. N ann tjetr ekzistojn shnime t vjetra q t
26
19 nntor 2012
gjitha kto metoda i hudhin, duke kundrshtuar prdorimin e ujit para se t fillohet me ngrn, e besa edhe gjat ngrnies nuk preferohet t prdoret uji, por ajo t bhet pasi t keni ngrn ushqim. Gjat pirjes s ujit at duhet ta bjm me disa ndrprerje, psh gjat pirjes s nj gote uj duhet t pushojm dy deri tre here e jo ajo sasi e ujit t pihet pandrprer. Dobit nga pushimet n frymmarrje kur pim uj jan: ndalet frymmarrja n momentin e glltitjes, por edhe mtej ekziston nevoja pr t marr frym dhe uj. Nse njeriu merr frym dhe n t njejtin moment e fut ujin n laring, kjo do t shkaktoj kollitje. Por nse njeriu ndalet dhe merr frym, ather kjo nuk do t ndodh. Dhe n fund, pirja me ndrprerje e shuan etjen m mire ose m mire deprton n organizm, dhe kshtu e prmirson tretjen dhe stimulon oreksin. Transmetohet se profeti Muhamed kur pinte uj pushonte tre her pr t marre frym, fillonte dhe mbaronte duke e prmend dhe falnderuar Allahun. Nuk bn q njkohsisht t pihet uj nga pusi dhe lumi, nj thnie e vjetr q krkon t studiohet. Asnjher mos pini uj prnjher (pandrprer), sepse
kjo mund t shkaktoj smundje, t ciln Bejhekiu e karakterizon si dhembje n mli t zez. Pastaj ujin duhet ta merrni prmes enve t tejdukshme, e jo nga shishet e ndryshme pr t par edhe sasin edhe pastrtin e ujit q e prdorni. Kjo sh praktikuar te Indust. Mbretrit e tyre kishin shprehi t pijn uj prej gotave t argjendit t stolisura me margaritar, sepse kto materiale m pak ndoten, e kur t pastrohen duken sikur plotsisht t jan t reja. Uji ose ndonj pije tjetr q ka qen e ndotur, leht sht vrejtur n kto gota, dhe ka qen shum rnd t futet helm n to, e t mos vrehet. Kto jan karakteristikat m t mira t tyre pr shkak t cilave kan qen t prdorur nga mbretrit e Indis. Te shqiptart zakonisht prdoreshin en prej balte, prej druri dhe prej bakri, pr gatimin e ushqimit, pjekjen e buks e ruajtjen e bylmetit dhe ujit. Deri von sht ruajtuar mendimi se n ibrigun (ena pr ruajtjen e ujit nga balta) nse sht ln gryka e pambuluar nuk sht lejuar t pihet ai uj.
Ekonomi
19 nntor 2012
27
Spor t
Trnoci n kt sezon nuk sht n nivelin e sezoneve t kaluar, por klubi mund t krenohet me futbollistt e tij q tani jan pjes e klubeve t njohura t rajonit
Spor t
Lugins s Preshevs n mnyrn m t mir, deri n kombtaren e Shqipris. Si dihet futbollistt e Trnocit tani jan duke luajtur n kategorit superiore t Zvicrs, Shqipris, Kosovs e Maqedonis. Merit t madhe pr kt kan stafi i trajnerve t klubit, n krye me kryetrajnerin Sadat Pajaziti. Nga futbollistt q jan larguar nga Trnoci, Samir Ramizi mbron ngjyrat e klubit Servet nga Gjeneva, q garon n Supr Lign e Zvicrs, ndrsa Mensur Limani nga klubi Azal Baku i Azerbejxhanit sht transferuar n klubin m t trofeshm t Shqipris SK Tirana. Futbollisti i kombtares s Shqipris U-21, Arbnor Fejzullahu sht n sezonin e tij t dyt n Bes t Kavajs, q n kt sezon sht ngjitur n Katgorin Superiore t Shqipris. Futbollisti tjetr i kombtares kuqezi U-21, Gjelbrim Taipi sht gjithashtu n sezonin e dyt n klubin Shkndija nga Tetova, pjes e Ligs s Par n Maqedoni. Leotrim Pajaziti e Almedin Murati, luajn n Teut t Durrsit, gjithashtu klub nga rangu m i lart i futbollit shqiptar, ndrkaq n fillim t ktij sezoni n klubin Drenica nga Sknderaj, q garon n Supr Lign e Kosovs jan transferuar ish futbollistt e Trnocit Alban Tusuni, Hasip Hajdari dhe Senad Mehmeti. Edhe me gjith kto largime, klubi dhe shkolla e futbollit n Trnoc sht duke funksionuar shum mir dhe grumbullon rreth 100 t rinj nga komuna e Bujanocit e m gjer. N ekipin e par jan duke luajtur talent t rinj, si jan Rinor Taipi e Shqiprim Taipi, i cili sht paraqitur pr kombtaren e Shqipris U-16. N pjesn e mbetur t sezonit vjeshtor e ndoshta edhe m gjat, klubit do t'i mungoj sulmuesi Bunjamin Xhemaili, i cili ka thyer kmbn. Por megjithat me futbollistt e dalluar n
mbrojtje, si jan Besim Ramizi e Fatlum Xheladini dhe forcat tjera q ka, si dhe me lojtart q pritet t'i kthehen nga diskualifikimi nga incidenti n ndeshjen me Pinjn, Trnoci deri n fund t sezonit shpresojm t dal n krye t tabels, aty ku edhe e ka vendin, pasi q n
kt lig Trnoci dallohet edhe pr nga organizimi i klubit edhe pr nga tradita, q do t mund t'i ken lakmi edhe klube m t mdha e m t njohura t rajonit.
Pr nder t 100 vjetorit t qytetit t Durrsit e cila do te mbahet me 26.11.2012 ftohen futbollistt e trajneri Sherif Junuzit grupmosha U 12 e Preshevs si kampion i dyfisht i turneut Durrsi 2011/2012, q t marin pjes n manifestimin rastit m Durrs. N ftes merret vesh se m 26 nntor 2012 n Durrs bhet ngritja e
Flamurit pr nder t 100 vjetorit t shtetit shqiptar, ndrsa me 27 nntor 2012 do t organizohen ndeshje futbolli ne mes t katr ekipeve t cilat do ta nderojn kt manifestim. Ekipet q do t jen n Durrs m 27 nntor jan Ekipi i Shkndis nga Tetova, Presheva, Durrsi si dhe shkolla e futbollit Dorgut Ozall.
19 nntor 2012
29
Fjalkr yqi
EMR MASHKULLI MUSLIMAN SOLISTJA E NJOHUR ANGLEZE
ENIS SHABANI
DETAR
FOTO 1
. D.
METRI REGJISORI ANMERIKAN, XHEJMS (Titanik) ELENA KADARE GRAMI BN PRPUTHJEN E VARGJEVE T NJ POEZIE
LND PR NGJYROSJEN E ORENDIVE XH. PIK (sport:) Q I PRKET BUJKUT AJRI I PASTR MBI RET
SHKRIMTARI YN, GJATA (shq.) EMR I HUAJ MASHKULLI IMITUESE KIMISTI DHE FIZIKANI, BOR EMITIMET SIPRFAQE
KURORA E PAPS
EMR I YN MASHKULLI FOTO 2 EMR MASHKULLI ISHPRESIDENTI AMERIKAN, RIARD KOMBET E BASHKUARA (ang.) OKSIGJENI RAC KUAJSH SHKENCA MBI PAQN PATINAZHISTJA RUSE RODNJINA SHTETAS I SHBA- ve
30
19 nntor 2012