Viti II. Nr.

64, 12 nntor 2012

Seminari i 1-r n Gjuhn shqipe - Preshev

Editorial

Revist e pjavshme Nacionali Themelues dhe botues: Kshilli Kombtar i Shqiptarve Kryeredaktor: Baki Rexhepi Zv/kryeredaktor: Jeton Ismaili Redaktor teknik: Kastriot Sinani Lektore: Kadushe Nuhiu Bashkpuntor: Faruk Daliu, Ardita Saqipi, Bilall Maliqi, Esat Shahini, Feride Salihu, Avni Selimi, Dinela Vehbiu, Rijad Demiri, Llukman Rrustemi E regjistruar n ARE-Beograd ISSN: 2217-4990 - Biblioteka Kombtare Beograd Tirazhi: 1000 cop Shtypet n shtypshkronjn VELSON-DEVA 15 Nntori 113, Preshev Dorshkrimet dhe fotografit nuk kthehen Adresa: Nacionali - sheshi Karagjorgje, p.n. ndrtesa e shtpis s kulturs - Bujanoc Tel/fax:017/652-661 E-mail: nacionali2011@hotmail.com NACIONALI sht organ i Kshillit Kombtar t Shqiptarve q jetojn N Serbi

Lugina e (pa) sigurt

Shpallja e rezultateve t zgjedhjeve presidenciale n SHBA, disa minuta pasi prfundoi procesi zgjedhor, urimi i kundr kandidatit t Barak Obams pak minuta pasi u shpall se ai kishte humbur zgjedhjet, dshmuan se Shtete e Bashkuara t Ameriks jan niveli m i lart i demokracis aktuale n bot. Nuk thot populli yn kot aty ku ka bashkim ka edhe mbarim, ka bereqet e ka edhe lezet, e kjo m s paku sht prezent tek ne n Luginn e (pa) sigurt. Zgjedhjet e fundit tek ne ka koh q mbaruan rezultatet e tyre dshmuan at far dshmuan, nuk ishte pa urime, por nuk vonuan hakmarrjet dhe revanshimet, aq m keq distancimet dhe krcnimet, madje edhe proceset e largimet, N rrethana t tilla demokracis si nocion tek ne nuk i duket as shkronja e par, e mos t flasim pr jetsimin e saj si ideologji. Divergjencat, ndasit, prarjet jan br dukuri e zakonshme dhe vshtir sht t gjendet dikush q mund t jet i prshtatshm pr t gjith, ky trend n rritje, sikur ka sponsor t cilt nuk lejojn t zvoglohet assesi, por me stimulime e improvizime ia vazhdojn jetgjatsin dukurive t tilla q nuk ka dyshim se i takojn asaj q njihet si energji negative. N kto rrethana kur veprohet ndaras, pa platform, pa unitet dhe ashtu si gjendja jon sht vrtet, nuk duhet fajsuar asknd, pos vetes ton. Prandaj pr ne nuk interesohet as Prishtina e as Tirana, kot ngritt zri pr dukuri t pazakonta t cilat gjykohen prmes komunikatave t atyre q nuk jan n pozit, ndrkoh q pozita hesht dhe bhet qorre e shurdhmemece karshi veprimeve t xhandarmeris q kategorizohen si jo kontribuese pr paqen dhe stabilitetin. Emrimet n krye t Trupit Koordinues qeveritar, prderisa pr nj pjes t spektrit politik shqiptar ishin t papritura dhe jo qllimmir, pjess tjetr e cila nuk pati reagim publik si duket i shfaq ndjenjat e dashuris pr nj nuans m shum vetm e vetm pr shkak t kundrshtarve tashm publik... hapi i par i emrimeve n TK i pritur jo mir, nuk do mend se l prshtypjen se rajoni yn sht vendi m i (pa)sigurt.

12 nntor 2012

Prmbajtja

Editorial.............................................................................................................................................................3 Prmbajtja.........................................................................................................................................................4 Aktualitet Kryetari i KKSH-s priti prfaqsuesit e Ambasads s SHBA-ve...................................................................5 Zoran Stankoviq kryetar i ri i Trupit Koordinues...............................................................................................6 Riza Halimi: Emrimi i Stankoviqit, i papritur dhe jo adekuat..........................................................................6 N Preshev, u mbajt Seminari i I-r n Gjuhn Shqipe....................................................................................7 Presidenti Barack Obama rizgjidhet pr nj mandat t dyt, duke mundur republikanin Mitt Romney............8 Kandidatt e mundshm pr polic nga Lugina qndruan n Kamenic t Sremit............................................9 Komunikata Pajtohen pr zbatimin e marrveshjeve............................................................................................................10 VATRA: Edhe shqiptart e Lugins t prfshihen n delegacionin e Kosovs................................................11 Po militarizohet komuna e bujanocit?!.............................................................................................................12 KDNJ: Veprimet e xhandarmeris serbe nuk jan n funksion t stabilitetit...................................................13 Kombtare SHOQATA E TRASHGIMIS PASQYR E SUKSESEVE...............................................................14-15 Gjilan-Vlor n kmb pr 100 Vjetorin..........................................................................................................16 Berisha: Bashkimi kombtar, ideali m i shtrenjt...........................................................................................17 Daci kritikon mosunitetin politik n Lugin.....................................................................................................17 Politik Ndodh edhe kjo n kt pushtet........................................................................................................................18 Kush qeveris vrtet me Bujanocin?...............................................................................................................19 Forum Demokracia n gjykim: Mes Modeleve t Vjetra dhe Realiteteve t Reja..............................................20-21 Histori Histori e mbetur n kujtes..........................................................................................................................22-23 Opinion S'ka BE pr Serbin, pa njohjen e Kosovs......................................................................................................24 Ekonomi Me cilat probleme po prballen bizneset e vogla n Bujanoc?...................................................................25-26 Kultur Profesioni i msuesit sht i dashur dhe fisnik.............................................................................................27 Vargje dashurie me pika lotsh.........................................................................................................................28 Sport Klubi i shahut Presheva n Preshev me suksese t vargzuara...............................................................29 Fjalkryqi........................................................................................................................................................30

12 nntor 2012

Aktuale

Kryetari i KKSH-s priti prfaqsuesit e Ambasads s SHBA-ve

N zyret e Kshillit Kombtar Shqiptar, kryetari Galip Beqiri priti sot Patrick Harvey nga Birou pr Demokraci dhe Drejtat e Njeriut nga departamenti i shtetit amerikan dhe Judith K. Lepuschitz, kshilltaren politike t ambasadorit amerikan n Beograd. Beqiri i njoftoi me punn e KKSH-s pr kto dy vitet e fundit, me kompetencat t cilat i ka siguruar Ligji si dhe me vshtirsit dhe sfidat me t cilat po prballet n teren. Ne kemi nevoj pr fuqizimin e institucioneve

Foto nga takimi me prfaqsuesit e ambasads s SHBA-s n Beograd

rajonale me inpakt n ruajtjen dhe avancimin e identitetit kombtar t shqiptarve n Bujanoc, Preshev dhe Medvegj. Realizimin dhe ushtrimin e kompetencave q garanton ligji dhe konventat ndrkombtare. Sa i prket fushs s t drejtave t njeriut si ato kolektive ashtu edhe individuale ka pasur disa prparime, por ende shum mbetet pr tu br qoft n raport me shtetin ashtu edhe me institucionet tjera publike nnvizoi Beqiri.

Ashtu si Patrick Harvey edhe Judith K. Lepuschitz theksuan se do ta keni mbshtetjen ton edhe n t ardhmen, duke pasur parasysh nevojat imediate pr fushat e caktuara q jan me rndsi pr komunitetin shqiptar n Preshev, Bujanoc dhe Medvegj.

Foto: Amblema e KKSH-s

12 nntor 2012

Aktuale

Zoran Stankoviq kryetar i ri i Trupit Koordinues

Ish Minitri i Shndetsis Zoran Stankoviq sht emrua kryetar i Trupit Koordinues pr komunat Bujanoc, Preshev dhe Medvegj. Przgjedhja e tij u b nga Qeveria e Serbis, ndrsa zgjedhjen e Stankoviqit n kt e pozit e konfirmoi dje n Bujanoc edhe Ministrja pr Zhvillim Regjional dhe Ve t q e v e r i s j e L o k a l e , Ve r i c a Kallanoviq, raporton Titulli. Zoran Stankoviq n qeverisjen e kaluar drejtoi Ministrin e Shndetsis, ndrsa para ksaj detyre gjat vitit 2005 2007 mbajti postin e Ministrit t Mbrojtjes s Serbis.

Foto: Zoran Stankoviq i sapoemruar n krye t TK

Riza Halimi: Emrimi i Stankoviqit, i papritur dhe jo adekuat

Pas emrimit t Zoran Stankoviqit pr kryetar t Trupit Koordinuae pr Komunat Preshev, Medvegj dhe Bujanoc, Riza Halimi deputet popullor, konsideron se Qeveria e re e Serbis me ket emrim ka margjinalizuar edhe njher problemet e shqiptarve t Lugins s Preshevs. I pyetur se si e komenton emrimin e Zorat Stankoviqit pr kryetar t TKs nga Qeveria Serbe, Halimi deklaroi: Emrimi i Zoran Stankoviq pr kryetar t Trupit Koordinues sht i papritur dhe nuk sht n frymn e bisedave q i kam zhvilluar me kryetarin dhe nnkryetarin e par t qeveris. Fakti se kryetari i ri i Trupit Koordinues nuk sht nga rradha e 6
12 nntor 2012

ministrave aktual, tregon qart se as qeveria e re nuk do t jet e interesuar pr t siguruar qasje serioze n zgjidhjen e problemeve t rnda dhe shum t ndieshme n Lugin t Preshevs, ashtu si fillimisht kishin paralajmruar udhheqsit e saj. Ky vendim i qeveris serbe me siguri e ka ngushtuar hapsirn pr riorganizim t mirfillt t Trupit Koordinues, ndrsa qndrimin definitiv lidhur me zhvillimet e fundit rreth ktij organi qeveritar PVD do ta merr n mbledhjen vijuese t kryesis s saj. Kryetari i PVD-s Riza Halimi, nuk precizoi se a do t jet partia e tij pjes e grupeve punuese t Trupit Koordinues. (Nacionali Press) Foto: Deputeti Popullor Riza Halimi

Aktuale

N Preshev, u mbajt Seminari i I-r n Gjuhn Shqipe

N kuadr t 100 vjetorit t pavarsis s Shqipris, Kshilli Kombtar Shqiptar, n bashkpunim me Shtpin Botuese "Albas" nga Tirana dhe qendra e saj n Preshev, organizoi Seminarin e I pr tekstet e Gjuhs shqipe. Seminari ishte mjaft i begatshm dhe i rndsishm pr msuesit e Gjuhs shqipe, q punojn n Luginn e Preshevs, pasi q kt vit t ri shkollor kan filluar t punojn me tekstet nga Shqipria , q dikur ishte nje ndrr e t gjith shqiptarve nga Lugina t msojn me kto tekste, por fal Kshillit Kombtar dhe sigurisht fal shtpis botuese "ALBAS", q treguan nj prkushtim t jashtzakonshm n avancimin e arsimit n Luginn e Preshevs, kjo ndrr u b realitet, pikerisht po kt vit t shenjt pr gjith shqiptart kudo q jan, ngase prkon me 100 vjetorin e pavarsis s Shqipris. Seminari filloi ne ora 9:00, ku t pranishm ishin mbi njqind msues nga mbar Lugina, gjithashtu hapjen e Seminarit e bri nnkryetari i Kshillit Kombtar, Mentor Nuhiu, ku prshendeti t gjith t pranishmit, dhe sigurisht nj fjalim prshndets e mbajti drejtori i prgjithshm i Sh.B. "Albas", Latif Ajrullai, ku u shpreh mjaft i knaqur dhe falnderues me pritjen q ia kishin rezervuar organizatort e Seminarit.

Foto: Organizatort e seminarit

Tema e Seminarit t I n Gjuhn shqipe ishte: Letrsia dhe Gjuha shqipe n tekstet shkollore, gjegjsisht interpretimi i prmbajtjeve msimore n tekstet e Gjuhs shqipe. Kjo tem u ligjrua nga autort e teksteve: Rita Petro, Natasha Pepivani, Adelina erpja, Idriz Metani, ku shpjeguan m gjrsisht prdorimin e teksteve t ardhura nga Shqipria, dhe pranuan sugjerime nga msuesit e Lugins, Seminari ishte mjaft efektiv, duke diskutuar pr tekstet dhe shpalosur programin se si duhet kuptuar synimet e teksteve, gjithashtu nga autort u rekomanduan disa metoda t ndryshme q duhen zbatuar msimdhnsit pr nj msimdhnie

sa m cilsore dhe efektive.Qllimi i Seminarit sht rritja e cilsis dhe efektivitetit t msimdhnies t Planit dhe programit t msimit shqip n shkollat e Lugins Ndrsa krejt n fund t Seminarit u diskutua n mes autorve dhe msimdhnsve rreth teksteve. strukturs s tekstit, e q nuk munguan vrejtjet nga msimdhnsit dhe sugjerime pr atuort, se ka duhet ndryshuar n tekste, ku edhe n kt rast mirkuptimi nga autort ishte n nivelin m t lart. Shrbimi pr informim pran Kshillit Kombtar Shqiptar.

12 nntor 2012

Aktuale

Presidenti Barack Obama rizgjidhet pr nj mandat t dyt, duke mundur republikanin Mitt Romney
Me rezultate n shumicn e shteteve, presidenti i i rizgjedhur i Ameriks ka siguruar 270 vota n Kolegjin Zgjedhor t nevojshme pr t fituar garn. Z. Obama fitoi prkundr paknaqsis s vazhdueshme n ekonomi kundrejt nj sfide t mir financuar nga zoti Romney. Ai fitoi me nj diferenc t rehatshme, edhe kur shteti i Florids mbetet shum afr pr t telefonuar. N Florida zoti Obama fitoi 303 vota elektorale dhe zoti Romney 206. N ikago, Obama prshndet mbshtetsit q brohorisnin dhe e prgzoi zotin Romney dhe kandidatin republikan zvends presidencial Paul Ryan n fushatn e tyre t ashpr. Ne kemi zgjedhur veten lart, ne kemi luftuar n rrugn ton dhe ne e dim q n zemrat amerikane dit akoma m t mira do t vijn. tha ai. Ai u zotua t punoj me udhheqsit republikan n Kongres pr t reduktuar deficitin e buxhetit t qeveris, t fiksoj kodin e taksave dhe reformimin e sistemit t emigracionit. Ne jemi nj familje amerikane, rritemi s bashku si nj komb. tha ai. N Boston, zoti Romney uroi presidentin dhe tha: Kto zgjedhje ishin t gjata, por parimet tona durojn, tha ai. Un uroj q un kam qen n gjendje pr t prmbushur shpresat tuaja pr t udhhequr vendin n nj drejtim tjetr. Sipas kushtetuts amerikane, do shtet ka dhn nj numr t votave elektorale n proporcion t prafrt t

Foto: Familja OBAMA popullsis s saj. Kandidati i cili fiton 270 vota elektorale mbizotrues n shum shtete fituese bhet president. Votimi popullor, i cili sht simbolikisht dhe politikisht i rndsishm, por jo vendimtar n gar, mbetet shum afr pr t telefonuar. T martn, presidenti mbajti n bised telefonike n Shtpin e Bardh duke i mbajtur shtetet demokratike solide dhe nj numr t shteteve ritm t rndsishme t tilla si Kolorado, Pensilvani, Iowa, Michigan, Minnesota,Virxhinia dhe Wisconsin. Fitorja e tij e ngusht n Ohajo, vulosi fitoren. Senati fitohet nga demokratt ndrsa Dhoma e Prfaqsuesve nga republikant. Ndrkoh, Presidenti i ardhshm i Shteteve t Bashkuara do t duhet t punojn me nj Dhom t Prfaqsuesve t kontrolluar nga republikant. Kjo do t thot q ligjvnsi republikan John Boehner nga shteti i Ohajos ka t ngjar t mbaj postin e tij si kryetar i Dhoms s Prfaqsuesve, ndrsa ligjvnsi Eric Cantor nga shteti i Virxhinias pritet t mbetet udhheqsi i shumics. Nga 435 vendet e Dhoms s Prfaqsuesve demokratve do t'u duhej t fitonin 25 vende pr t marr kontrollin. Disa gara kye pr n Senatin e SHBA ende jan pa rezultat, edhe pse demokratt korrn disa fitore kye n Massachusetts, Ohajo dhe Indiana. Zgjedhsit votuan pr 33 vende n Senatin prej 100 vendesh t kontrolluar aktualisht nga Partia Demokratike. Republikanve do t'u duhej t fitonin 4 vende pr t marr kontrollin e Senatit.

12 nntor 2012

Aktuale

Kandidatt e mundshm pr polic nga Lugina qndruan n Kamenic t Sremit

Kandidatt potencial pr polic n stacionet policore n Bujanoc, Preshev dhe Medvegj, prfunduan qndrimin tre ditor n qendrn studimore pr trajnime policore n Kamenic t Sremit afr Novi Sadit. Gjat qndrimit t tyre kandidatt e ktyre komunave shqiptare n Serbi pr her t par iu nnshtruan testit n gjuhn shqipe fal realizimit t projektit Mbshtetja e inkuadrimit t pakicave nacionale n shrbimin policor. Ky projekt mundsoi q n kompjutert e ksaj qendre t instalohen softuer t cilt prve gjuhve tjera t pakicave tani prmban edhe gjuhn shqipe. Shefja e Misionit t OSBE n Serbi Pola Tidi, ndihms ministri i punve t brendshme Zhelko Kojiq dhe ndihms ambasadori Gjermanis Mihael Hasenau kan nnshkruar n Sremska Kamenica kt donacion t cilin e ka ndar OSBE dhe ambasada Gjermane. Kandidatt e rinj shqiptar nga Bujanoci dhe Presheva kan thn se me hyrjen n test n gjuhn amtare, shanset pr tu pranuar jan shum t mdha. Gjat qndrimit n Kamenic t Sremit, prve testit kandidatt jan njohur edhe me kushtet si dhe mnyrn e funksionimit t ksaj qendre. Pas testit polict e ardhshm do ti nnshtrohen edhe nj provimi pranues, para se t vazhdohet me ndjekjen e shkolls s policis.

Foto: Kandidatt e mundshm pr pjestar t policis

Numri i policve shqiptar n kuadr t stacionit policor n Bujanoc viteve t fundit sht zvogluar n raport me ata t nacionalitet serb. Disa jan larguar nga puna me pretekst t keqprdorimit t pozits

zyrtare, ndrsa nj numr i vogl kan ln punn e policit pr tu marr me ndonj profesion tjetr, apo pr t migruar n shtetet e BE-s.

Foto: Vend trajnimi i policis serbe

12 nntor 2012

Komunikata

Pajtohen pr zbatimin e marrveshjeve

N takimin e mbrmshm n Bruksel ndrmjet Kryeministrit t Kosovs, Hashim Thai, dhe atij t Serbis, Ivica Dacic, jan br hapat e par konkret n normalizimin e marrdhnieve. Zyra e shefes s lart t BE-s, Catherine Ashton, ka lshuar nj komunikat pr media ku thuhet se dy palt jan pajtuar q t zbatojn marrveshjet e arritura gjat raundit paraprak t negociatave. Sot jam takuar me kryeministrin Hashim Thai dhe kryeministrin, Ivica Dacic n kuadr t kornizs s dialogut, ka deklaruar Prfaqsuesja e Lart pr Politika t Jashtme dhe t Siguris e bashkimit Evropian, Catherine Ashton pak pas darks s prbashkt me kryeministrin e Kosovs, Hashim Thain dhe me at serb Ivica Dacic n Bruksel. Ashton ka thn se ky takim ishte vazhdim i diskutimeve q i kishte ajo n Bruksel m 19 tetor. Sipas saj bisedimet miqsore jan sjellur rreth aspekteve t ndryshme pr normalizimin e marrdhnieve mes Kosovs e Serbis. T dy kryeministrat jan pajtuar q t vazhdojn bisedimet. Jemi pajtuar q t punojm n implementimin e plot t marrveshjeve dhe kemi mirpritur rezultatet e grupit t prbashkt punues pr Menaxhimin e Integruar t kufijve t dats 5 e 6 nntor, ka theksuarAshton. Kemi diskutuar pr transparencn e fondeve q Serbia ia dedikon komunitetit serb n Kosov, ndrkoh q jemi ndalur edhe n shtjen se si t prmirsojm mbrojtjen e trashgimis kulturore e religjioze serbe n Kosov, ka theksuar ajo.

Foto: Catherine Ashton dhe Hashim Thai

Sipas saj, t dy palt jan marr vesh pr nj grup t prbashkt punues t prgatis nj Studim t fizibilitetit pr autostradn Nish -Prishtin. Jemi marr vesh t takohemi srish s shpejti, ka prfunduarAshton. N takim sht diskutuar pr zbatimin e marrveshjeve t arritura deri m tash ndrmjet Prishtins dhe Beogradit dhe se theks i veant i sht kushtuar Marrveshjes pr Menaxhimin e Integruar t Kufirit (IBM), ka thn kryeministri Thai pr Rtk. Pr kt, Thai ka thn se sht arritur pajtim q t flitet srish n muajin dhjetor, kur edhe ka shfaqur shpresn se do t nis t zbatohet. Kryeministri ka thn se sht ngritur edhe domosdoshmria e zgjidhjes s fatit t personave t pagjetur t lufts. Thai ka theksuar se sht biseduar edhe pr strukturat e Serbis n Kosov. Ai ka thn se ka krkuar q t bhen transparente t gjitha mjetet

materiale q Serbia jep pr strukturat n veri, ashtu si edhe shuarjen e tyre. Ka struktura kriminale q mbajn peng dhe t friksuar qytetart. I gjith angazhimi yn pr veriun do t jet n prputhje me Deklaratn e Pavarsis, Kushtetutn dhe ligjet e Kosovs, ka thn Thai. Kryeministri e ka vlersuar takimin si tejet konstruktiv dhe ka thn se ka qen m substancial se takimi i par. Edhe Kryeministri i Serbis, Ivica Dacic ka pranuar se n dhjetor do t flitet pr IBM-n, por ka shtuar se pr kt shtje Serbia do t parashtroj disa pyetje. Takimi i par n mes t Thait dhe Dacicit sht zhvilluar m 19 tetor, po ashtu nn pranin e baroneshs Ashton.

10

12 nntor 2012

Komunikata

VATRA: Edhe shqiptart e Lugins t prfshihen n delegacionin e Kosovs

Derisa serbt prfaqsohen n dy shtete n ekipin negociues ne krkojm t prfaqsohemi me doemos n shtetin e Kosovs. Web faqja www.telegrafi.com duke u bazuar n burimet e Kohs Ditore bn t ditur se: Serbt e Kosovs do t jen pjes e dy delegacioneve prballse n procesin e dialogut politik t nisur muajin e shkuar n Bruksel. Ata t veriut do t jen n ekipet e Serbis, kurse serbt e pjesve t tjera do t jen n prbrje t ekipeve t Kosovs Nenad Rasic dhe Oliver Ivanovic kan treguar se kta serb do t jen t ndar - ata t veriut do t shkojn n ekipet e Beogradit zyrtar, kurse serbt e jugut n ekipet e Kosovs., Ky lajm u prit me shqetsim t madh nga qytetart e Kosvs Lindore kudo q jan duke jetuar, ngase sipas ksaj n kto bisedime nuk jan ftuar prfaqsues legjitim apo s paku prfaqsues nga shoqria civile t shqiptarve nga Kosova Lindore. Prkundr kerkesave t vazhdueshme t institucioneve t Preshevs, Bujanocit, t prfaqsuesve shqiptar t Medvegjs, krkesave t shumta t shoqats Vatra e shoqatave e individve tjer nga Kosova Lindore e Kosova, edhe ksaj radhe shqiptart e ktij rajoni si duket prsri do t anashkalohen dhe injorohen nga Bashksia Ndrkombtare e ndoshta edhe nga institucionet e Kosovs. Vatra mendon se m par se prfaqsuesit e serbve t Veriut t Kosovs, do t duhej t jshin pjes e ekipit negociator t Kosvs,

Foto: Logo e SHSHLP VATRA

prfaqsuesit e shqiptarve t Kosovs Lindore. pasi ata jan treguar shum m modern dhe demokratik, ngase asnjher, q nga pas lufta n mes t UPMB-s dhe forcave ushtarake serbe, nuk kan krijuar probleme sikur serbt e veriut. Shqiptat e e komunave: Preshev, Bujanoc e Medvegj kan zgjedhur rrugn e demokracis, rrugn e institucioneve demokratike pr t zgjidhur problemet e shqiptarve t ksaj ane, dhe shih pr kt duhet patjetr q prfaqsuesit e shqiptarv t Kosvs Lindore t jen pjes e

ekipeve negociatore n ms t Serbis dhe Kosovs. Ashtu si i kemi pranuar gjithmon kshillat e miqve tan amerikan e evropian, krkojm nga ata, gjithsesi q n kto momente , n kto bisedime me rndsi t madhe, t jen pjes e bisedimev Kosv Serbi, prfaqsuesit e shqiptarve t Kosvs Lindore, sepse duke zgjidhur shtjen e pazgjidhur t shqiptarve t Kosvs Lindore ndihmojn stabilitetin e rajonit.

12 nntor 2012

11

Komunikata

Po militarizohet komuna e Bujanocit?!

Bujanoc, Lvizja e Progresit Demokratik, me shqetsim sht duke e prcjell gjendjen politike dhe t siguris n Komunn e Bujanocit, e cila sa vjen e bhet m e brisht, me prmasa t keqsimit t mtejm. Kjo gjendje bhet m shqetsuese kur forcat serbe t siguris, prkatsisht ato t xhandarmris dhe ushtris, kto dit, po punojn duke u grumbulluar, mbi fshatin Nesalc e Lluan t Komuns s Bujanocit, prskaj rrugs e cila t shpie n drejtim t Dobrosinit, zons kufitare SerbiKosov. Koncetrimi i forcave serbe te siguris mbi vendbanimet shqiptare, prgjat vijs kufitare me Kosov, karshi bazs ushtarake te Cepotinin e cila nga Bujanoci, vzhgon Korridorin 10, paraqet nj nga provokimet m t rnda, q nga periudha e proceseve luftarake ne kt rajon. Ky veprim i forcave serbe shton pasigurin te shqiptart e ksaj komune e cila sht shndrruar n nj karantin e poligon forcash t armatosura serbe. LPD kto veprime t militarizimit t vazhdueshm t Komuns s Bujanocit, i konsideron t dmshme, imituese dhe provokuese, t cilat pikrisht vijn n momentet e bisedimeve ThaiDaiq, pr normalizimin e
12
12 nntor 2012

Foto: Jonuz Musliu Kryetar i LPD-s

marrdhnieve Kosov-Serbi dhe manifestimeve mbarkombtare me rastin e 100 vjetorit t pavarsis s Shqipris. Lvizja e Progresit Demokratik, reagon ndaj ktyre dukurive, t cilat bien n kundrshtim me mar r ve shjet e arritura pr militarizimin e rajonit, ashtu si ka kundrshtuar iniciativn e pushtetit multietnik n Bujanoc, pr ndrtimin e nj kompleksi banesor pr refugjatt serb nga Kosova, e cila ka pr qllim ndryshimin e harts demografike, n dm t shqiptarve etnik.

Lvizja e Progresit Demokratik, apelon te faktort relevant shqiptar dhe ndrkombtar t ngrejn nj shqetsim t till t shqiptarve t Lugins s Preshevs, n shkall rajoni, pikrisht n kohn e fillimit t bisedimeve politike dhe teknike mes Prishtins dhe Beogradit, n t cilat bisedime serbt e Kosovs do t prfaqsohen me dy delegacione, kurse nj gj e till u mohohet shqiptarve t ktij rajoni, deri dje t prfshir n flakt e lufts.

Komunikata
SIGURIA

KDNJ: Veprimet e xhandarmeris serbe nuk jan n funksion t stabilitetit

Kshilli pr t Drejtat e Njeriut dnon veprimet e fundit t xhandarmeris serbe n dy vendbanimet shqiptare Trnoc i Madh dhe Llucan t Bujanocit. Kontrollimi i automjeteve i para pak ditve nga ana e forcave t xhandarmeris serbe n hyrje t fshatit Trnoc dhe punimet e sotme n afrsi t Lluanit, punime kto q po vazhdojn edhe gjat orve t nats nga ana e tyre, kane krijuar pasiguri tek qytetart shqiptar t atyre trevave. Veprimet e xhandarmris cenojn jo vetm lirin e qarkullimit, por edhe jan n kundrshtim me normat dhe rregulloret vendore pr kontrollimin e trafikut, si dhe me angazhimet e autoriteteve shtetrore, pr garantimin e liris s qarkullimit dhe kontrollimin e trafikut nga ana e policis lokale dhe republikane. Kshilli pr t Drejtat e Njeriut konsideron se veprimet e xhandarmeris serbe nuk jan n funksion t krijimit t nj mjedisi t qet dhe t sigurt n komunat e Preshevs, Bujanocit dhe Medvegjs, t proklamuara si synim, nga ana e qeveris republikane.
Foto arkiv: Patrullimet e xhandarmeris

Foto Arkiv: Xhandarmeria serbe

12 nntor 2012

13

Kombtare
Reportazh

Shoqata e Trashgimis pasqyr e sukseseve

Bilall MALIQI Shoqata e Trashgimis dhe Krijimtaris Kulturore n Preshev gjat ktij viti ka pasur mjaft aktivitete t cilat jan prcjellur edhe me suksese t shumta e q kan qen evid ente jo vetm n terren, por edhe n evidentimin e lists s trashgimis n Preshev dhe n t gjitha fshatrat q gravitojn n komunn ton. N kt njqind vjetor t Pavarsis s shtetit shqiptar kjo Shoqat ka n plan ti organizoj edhe disa aktivitete me t cilat do t prcillet kjo fest e madhe gjithkombtare. Koh m par kjo Shoqat n bashkpunim me OVLUPMB-n organizoi nj Akademi prkujtimore kushtuar heroit t kombit Bardhyl Osmanit- Komandant Delta, me rastin e 40 vjetorit t lindjes s tij dhe pr nder t 100 vjetorit t Pavarsis s Shqipris. Akademia u mbajt t mrkurn , n salln e kuvendit komunal t Preshevs
14
12 nntor 2012

n prani t nj numri t madh t qytetarve t cilt kishin ardhur ta nderojn veprn e Bardhylit. Po n kt dit u bn edhe homazh te varri i Bardhyl Osmanit dhe n vednin ku ra heroikisht bashk me dshmort e tjer t kombit te penda n Rahovic. Kt akademi e prshndeti kryetari i Shoqats z. Xhameledin Salihu dhe kryetari i OVL-UPMB-s z. Ramadan

Ismaili, Xhemail Fazliu, kryetari i OVL UPMB-s dega n Bujasnoc z. Edmond Isufi, ndrsa pr jetn dhe veprimtarin patriotike t Bardhyl Osmanit foli krijuesi Halim Hasani. Lista e trashgimis n Preshev dhe n fshatra t ciln kjo shoqat e ka br me grupin punues gjat ktij viti sht si vijon n shifra :

Kombtare

N Preshev 150/ n Rahovic 41/, /Shoshaj e Poshtme 2/, / Corrotic 7/, /Rainc 14/, /Zhunic 12/, /Bukuroc 13/, /Bushtran 15/, /Leran 6/, /Golemidoll 5/, /Gerajt 6/, /Strezoc 5/, /Lanik 3/ ,/ Svinjishta 6/ , /Cakanoci 1/ , /ukarka 9/ , /Miratoc 47/ , /Trrnav 32/ , /Nor 21/ , /Karadaku 98/Gjithsej : 446. Prve ksaj n vazhdn e aktiviteteve t ksaj Shoqate edhe sivjet sikurse edhe dy vitet e mparshme do t organizohet Simpozium me temn: LUGINA E PRESHEVS N LVIZJEN SHQIPTARE GJAT HISTORIS N simpozium do t trajtohen aspekte dhe shtje politike, historike, kulturore, ekonomike, gjuhsore, letrare, etnike, humanitare, trashegimie, antropologjike, fetare, arti, muzik, socialehumanitare, e tjer. Kontributi i Lugins s Preshevs n Lvizjen shqiptare gjat kohrave: -Koha e Vjetr -Koha e Mesjets -Koha e Turqis -Koha e Jugosllavis s Vjetr -Koha e Jugosllavis socialiste dhe -Koha e pluralizmit demokratik N Simpozium do t trajtohen aspekte dhe shtje t kontributit t Preshevs, Bujanocit, Medvegjs me rrethin n Lvizjen Gjithkombtare gjat historis. Ky Simpozium organizohet n shnim t 100 vjet shtet shqiptar. Punimi /prmbledhja, rezymea e punimit/ duhet t jet deri n 3 faqe /pr lexim 810 minuta/, ndrsa pr pjesmarrje n Simpozium dhe pr botim 5-12 faqe, n rradhorin 12. Simpoziumi do t mbahet m 23 nntor t vitit 2012. Afati paraqitjes s punimeve sht deri m 16 nntor 2012. Pas do Simpoziumi t gjitha punimet e lexuara n kt Tribun do t botohen n botim t veant dhe special. S shpejti do t del nga shtypi libri me kumtesa t mbajtura n vitin e kaluar. Pra edhe kt vit s bashku me festn e madhe 100 vjetorin e shtetit shqiptar kjo shoqat po e prmbyll me shum suksese dhe me pun t palodhshme ekipore n lidhje me evidentimin e trashgimis s komuns son dhe me fshatrat prreth

12 nntor 2012

15

Kombtare

Gjilan-Vlor n kmb pr 100 Vjetorin

A s h t u s i i s h t e paralajmruar edhe m par, nj grup prej katr qytetarve, do t udhtojn n kmb nga Gjilani deri n Vlor Pr t shnuar kshtu nj nga format e festimit t 100 vjetorit t Pavarsis s Shqipris q do ta bj ky regjion i lindjes. Grupi i prbr nga Ekrem Avdiu Gjilan, Dilaver Musliu Preshev, Gani Shaqiri Bujanoc, Nazim Ajdini Medvegj, do t'ia msyjn n kmb Vlors, t shtunn m 10 nntor duke u nisur n ora 08:45h, nga selia e kryetarit t Komuns s Gjilanit. T pranishm n kt akt jan t ftuar t marrin pjes edhe kshilltart e Kuvendit Komunal, Drejtort e drejtorive Komunale, Deputett e Kuvendit t Kosovs nga Komuna e Gjilanit, kryetart e Komunave t lartshnuara, shum qytetar t Komuns s Gjilanit dhe t tjer. Prndryshe, Kushtrim Kadriu nga Shoqata e t Shprngulurve
16

Foto: Rruga Gjilan - Vlor

nga Kosova Lindore SHSHKL Vatra, ka vlersuar se me kt udhtim kta katr qytetar dshirojn t shprehin dashurin pr Shqiprin, t paraqesin krkes Kosovs e Shqipris q t kujdesen m shum pr Preshevn, Medvegjen e Bujanocin. Gjithashtu ky udhtim paraqet homazh pr t gjith dshmort e rn pr krijimin e shtetit shqiptar dhe gjith dshmort tjer dhe falnderim Shqipris pr ndihmn e madhe qe i ka

dhn Kosovs n do periudh historike, posarisht n luftn e fundit pr liri. Sipas tij, vete fakti se ata vijn edhe nga tri qytete t ndryshme: Presheva, Bujanoci e Medvegja, ka simbolikn e vet, simbolikn e bashkimit, simbolikn se Kosovs Lindore i mungon liria, simbolikn se Kosova Lindore i takon Shqipris.

12 nntor 2012

Kombtare

Berisha: Bashkimi kombtar, ideali m i shtrenjt

Gjat nj takimi n Kamz, ku u inaugurua disa ambiente dhe laborator t Fakultetit t Bioteknologjis dhe Ushqimit t Universitetit Bujqsor, kryeministri Sali Berisha ka folur pr Shqiprin etnike. Kryeministri i vetdijshm pr ndikimin e partive nacionaliste n zgjedhjet e ardhshme sht prpjekur t tregohet i kujdesshm. Ju rikujtoj se 100 vjet m par, ata t cilt luftuan pr Shqiprin etnike, pr Shqiprin n trojet ku shqiptart ishin shumic etnike dhe vazhdimsi gjeografike, ata t cilt u flijuan pr idealin e ksaj Shqiprie, nuk kishin shtet, nuk kishin institucione. E kundrta ishte e vrtet. Ata u prballn me armiqsit m t egra t fqinjve q mendonin se shqiptart nuk duhet t ekzistonin m n trojet e tyre. Por ata ia doln, me nj prpjekje mbinjerzore, t udhhequr nga Ismail Qemali t shpallnin n Vlor pavarsin, u shpreh Berisha. Kryeministri gjat fjals s tij, trojet etnike t shqiptarve duhet t jen dhe jan territore t ndrgjegjes, s do shqiptari dhe ideali i bashkimit kombtar duhet ruajtur si ideali m i shenjt i shqiptarve por ai ka nnvizuar se bashkimi duhet t ndodh n BE. Ky sht nj kusht vendimtar, q energjit e kombit t shkojn pr ndrtimin e t ardhmes s tij n liri. Ndaj dhe n kt 100 vjetor nderimi m i madh q u bjm ne qindra e mijra t rnve tan, nga fillimi i shekullit t shkuar deri n vitet '99 dhe 2001, n Kosov e Maqedoni, sht t bjm do gj pr tu bashkuar me njri - tjetrin, sht t bjm do gj pr t'u bashkuar me Evropn, tha Berisha.

Daci kritikon mosunitetin politik n Lugin

Nexhat Daci, kryetari i LDD-s, ka krkuar ekuivalenc t plot t t drejtave t shqiptarve t Preshevs, Bujanocit dhe Medvegjs, me t drejtat q do tu jipen serbve n veri t Kosovs. Shoqata Vatrafilloj takimet me figurat e shquara t Kosovs Lindore, ku me kt rast kryetari i LDD-s, akademik Nexhat Daci, ka pritur n nj takim prfaqsues t ksaj shoqate, me seli n Gjilan, t kryesuar nga nnkryetari Gani Shaqiri. Mysafirt e kan njoftuar kryetarin Daci, me qllimet e shoqats VATRA, me angazhimet e tyre n drejtim t realizimit t tyre, si dhe me vshtirsit n t cilat kan hasur. Ata kan krkuar q edhe shtja e Lugins t jet pjes e bisedimeve t cilat do t zhvillohen mes Prishtins dhe Beogradit. Po ashtu sht krkuar edhe nj mirkuptim m i madh i Institucioneve t Kosovs, qofshin ato

Foto: Takimi mes prfaqsuesve t Vatrs dhe atyre t LDD-s qndrore apo lokale pr realizimin e t drejtave themelore t shqiptarve t Lugins q tashm jetojn n Republikn e Kosovs. Kryetari i LDD-s, Nexhat Daci ka krkuar ekuivalenc t plot t t drejtave t shqiptarve t Preshevs, Bujanocit dhe Medvegjs, me t drejtat q do tu jipen serbve n veri t Kosovs. Kryetari Daci ka kritikuar edhe mosunitetin e subjekteve politike shqiptare t Lugins dhe se LDD-ja po ashtu mbshtet krkesat e drejta pr Universitet, n shrbimet civile q i jipen popullats dhe t gjitha t drejtat q garantohen nga e drejta ndrkombtare.
12 nntor 2012

17

Politik

Ndodh edhe kjo n kt pushtet

Prkundr bllokads financiare 22 milionshe, drejtori i Komunalis rinovon zyrn e vet dhe blen mobile t reja. Dit m par sht br e ditur se NP Komunalia, sht futur n bllokad financiare pr borxhin e rryms elektrike n vler prej 22 milion dinarsh. Bllokada sht realizuar me krkesn e Elektrodistribucionit t Vranjs. Dit m pas, drejtori i NP Komunalia, n nj deklarim pr web faqen titulli.com ka konfirmuar kt lajm, duke tentuar shfajsimin e vetvetes pr gjendjen n t ciln ndodhet NP Komunalia dhe duke tentuar q gjendjen aktuale ta prezantoj si gjendje t trashguar. N kt intervist, drejtori i Komunalis, Ragmi Ramizi, deklaron Nse harxhohen kto rezerva do t jemi t detyruar q t shkyim pompat e sistemit t ujsjellsit dhe ti parkojm t gjitha automjetet dhe pas ksaj do t ket nj rregullim total n tr qytetin, u shpreh Ramizi.

Foto: Komuna e Bujanocit

N rregull edhe po t jet kshtu, ather shtrohet pyetja se pr far arsye dhe me cilin buxhet i njjti drejtor pranon n marrdhnie pune njerz t ri, militant q kan qen m t zshmit n brohoritjet e fushats zgjedhore, n nj ndrmarrje edhe ashtu t strmbushur. Njkohsisht, shih ironin, drejtori Ragmi Ramizi, n mbledhjen e t Kshillit Drejtues t NP Komunalia t t premtes m 9 nntor krkon ndarjen e mjeteve pr rinovimin e zyrs s tij, blerjes s mobileve pr zyrn e vet, edhe at nga Qosja

Kompani, q sht kompania e t afrmve t kryetarit t komuns. Formulimi i rendit t dits pr Kshillin Drejtues sht mashtrues, pr shkak se njoftimi i tyre me bllokadn milionshe parashihet si pik e pest, q do t thot dy pika pas blerjes s mobileve. Kjo sjellje e drejtorit t Komunalis, ta vrteton at populloren Fjalt si Demushi, punt si kurrkushi. (Nacionali Press)

18

12 nntor 2012

Politik

Kush qeveris vrtet me Bujanocin?

Jan t shumta indikacionet q flasin se Stojana Arsiqi sht njeriu m i fuqishm politikisht n strukturat e pushtetit komunal t Bujanocit. Ndoshta shumkush nj pyetje t ktill do ta konsideroj naive, por, n esenc, pavarsisht piramids s krijuar duke u bazuar n ligjin pr vetadministrimin lokal dhe bartsve nominal t funksioneve komunale, kjo sht shtja themelore e qeverisjes me komunn ton. Statistikisht, koalicionin qeveriss e prbjn 12 kshilltar t partis s kryetarit t komuns dhe 9 t tjer q vijn nga tabori multietnik i nj konglomerati t tr t partive serbe (DS, URS, SPS, GQ Stojana Arsiq dhe GQ Sveti Apostujt Petar dhe Pavle). Por shtrohet pyetja se cili nga kta faktor prbrs t koalicionit aktual jan ata q trheqin penjt prapa perdes? Ligjrisht, n krye t piramids sht kryetari i komuns ai qe menaxhon me shtjen m t rndsishme t komuns-buxhetin. Por duke pasur parasysh rrjedhat e aprovimit t vendimeve strategjike t komuns duket se dikush tjetr ia imponon atij miratimin e vendimeve t ktilla q shpesh bien ndesh me interesat jetsore t shqiptarve t ksaj komune. Nj vrojtim i thjesht i skems piramidale t nivelit lokal t bn t kuptosh se sht Stojana Arsiqi, zv/kryetari i komuns, njeriu q po ia imponon disa vendime prfaqsuesve shqiptar n pushtet. Ai homogjenizoi gati n mnyr absolute taborin politik serb, pr t nxjerr maksimumin nga pazari politik paszgjedhor. Ai arriti q, fal pazareve politike, t rikthej spektrin politik serb n skenn politike t Bujanocit si faktor

Foto: Kuvendi Komunal n Bujanoc

vendimtar. Ai arriti q, nga ky pazar, t siguroj menaxhimin me Shtpin e shndetit (duke qen drejtori nn hije), institucion ky ndr m t rndsishmit n Bujanoc, me qllimin e vetm pr t penguar prfshirjen e mtejshme t shqiptarve n kt institucion. Ai arriti q nn ombrelln e BE-s t rinis iniciativn pr ndrtesat kolektive n Bujanoc. Ai ishte promotori i pengimit t realizimit t Vendimit t Kuvendit pr ndryshimin e emrtimit t rrugve dhe Sheshit t qytetit. Ai arriti q pr vete, nga buxheti i komuns, t siguroj rrog prej 50 mij din (bruto) n muaj, pr vetm disa minuta pun n komun. Pasi q ai zyrtarisht prej ors 07,00 14,30 punon n Shtpin e shndetit. Dhe prfundimisht, Ai sht nxitsi i parimit t barazis n procesin e punsimit n Bujanoc, me pasoj t largimit nga puna t shqiptarve q po i konsideron tepric. Kjo e fundit pr faktin se as nuk dshirojm t besojm n faktin se kryetari i komuns dhe Programi i

partis s tij kan prioritet largimin e shqiptarve nga puna, pavarsisht urrejtjes patologjike q ai shpeshher e ka shprehur haptas ndaj aktivistve t PVD-s, apo partive tjera rivale. Por, besojm se gjith kjo sht pasoj e brjes s politiks me djallin. T prkujtojm se Programi i partis s kryetarit t komuns parasheh edhe kt dispozit: Partia Demokratike, sipas bindjes dhe veprimit sht parti politike nacionale, e cila i shrben barazis s plot dhe t vrtet t shqiptarve t komuns s Bujanocit, Preshevs dhe Medvegjs. Kujt duhet ti besojm, deklarimeve programore apo veprave!? T gjith e dim se bashkpunimi i kryetarit t komuns me Stojana Arsiqin daton q nga viti 1998. Atbot, ata t dy me forca t prbashkta patn shpallur Mira Markoviqin qytetare nderi t Bujanocit. Por, ama t gjith e dim q nga ky bashkpunim i krijuar me vite, fitues gjithmon del Stojana Arsiqi. (Nacionali Press)

12 nntor 2012

19

For um

Demokracia n gjykim: mes modeleve t vjetra dhe realiteteve t reja

ArbnoraAhmedi N tetor t ktij viti qyteti i Strasburgut n Franc kishte mundsin t shklqente n qendr t diskutimit intelektual pr demokracin. Forumi i pare Botror pr Demokraci i organizuar nga Kshilli i Evrops dhe Komuniteti Urban i Strasburgut u quajt Demokracia n gjykim: Mes Modeleve t Vjetra dhe Realiteteve t Reja. Ai u prurua n prani t Sekretarit t Prgjithshm t Kombeve t Bashkuara Ban Ki Moon, i cili tha se sht knaqsi t jet pjes e Forumit Botror pr Demokraci dhe se do t jet gjithmon prezent aty ku promovohet demokracia.N kt dit urojm t ket progress pr t gjith botn dhe Kshilli I Evrops t jet kampion pr demokraci. Laureatja e mimit Nobel pr Paqe n vitin 2011 Tawakkol Karman, n fjalimin e saj bri thirrje pr paqe,t mos ket diskriminim, por toleranc mes njerzve,barazi n mes t meshkujve dhe femrave. Sot jemi ktu t gjith bashk , nga Strasburgu vend i paqes , liris krkojm reforma politike, ekonomike pr t gjitha vendet, q e ardhmja t jet ndryshe. Kryeministri i Shqipris, Sali Berisha, vendi i t cilit ka kryesimin e radhs s Kshillit t Ministrave t Kshillit t Evrops mbajti fjalim para pjesmarrsve t ktij Forumi.
20
12 nntor 2012

Foto: Arbnora Ahmedi dhe Kryeministri i Shqipris Sali Berisha

Kreu i Ekzekutivit u ndal te kriza ekonomike n Evrop dhe solli n vmendje t pranishmve at q prjetoi Shqipria n vitin 1997. Sipas tij, shoqrit huamarrse n vend u krijuan pr shkak t mungess s kuadrit ligjor. N kt udhtim, vendi im u prball me nj nga krizat m t vshtira, q ishte kriza e skemave piramidale. Nga mesi i viteve '90 shqiptart humbn kursimet e tyre n skemat Ponzi dhe fonde investimi. N at koh Shqipria kishte nj vakum t plot t ligjeve q i ndalonin ato, t bordeve q duhej t kontrollonin tregjet financiare jobankare. Q tregjet t zhvillohen shndetshm, shteti ligjor

sht jetsor dhe vendimtar. Ky forum mblodhi s bashku reformator dhe lider evropian pr t debatuar mbi sfidat e reja t ekonomis, politiks, demokracis n kohn e globalizmit. Jozefina Topalli, si prfaqsuese e Shqipris, e cila mban presidencn e radhs s KE-s, ishte n panelin drejtues n sesionin me tem Demokracia dhe Globalizmi, sesion q u kryesua nga Presidenti i Komisionit t Venecias, Gianni Buquicchio. N kt sesion u ngritn pyetje e u diskutua mbi modelin e demokracis, bazuar n zgjedhjen e lir t prfaqsimit t popullit, model i cili po prballet

For um

gjithnj e m shum me realitete t reja. Gjithashtu u diskutua mbi nj pjesmarrje sa m t gjer n jetn publike si nj faktor pozitiv pr t'u inkurajuar dhe mbshtetur, si dhe mbi prshtatjen e institucioneve t prfaqsimit t demokracis n nj koh sfidash t reja t globalizmit. Pjesmarrse e ktij Forumi ishte edhe sekretarja e Kshillit Kombtar Shqiptar Arbnora Ahmedi e cila tha se ishte knaqsi t jesh pjes e Forumit t par Botror pr Demokraci, n mesin e 16 shkollave politike si nga Kosova, Shqipria, Maqedonia, Turqia, Rusia, Armenia etj. mundsi shum e mir pr shkmbimin e prvojave dhe praktikave t mira. Kishim mundsi t msonim gjra interesante nga nj numr i madh i ligjruesve nga vende t ndryshme t bots si: Suedia, Maroko, Gjermania, Arabia Saudite, Franca,Ukraina, Tunisia etj. Gjithashtu, gjat qndrimit ton atje ishim pr vizit edhe n Gjykatn Evropiane n Strasburg. Kishim mundsi t msonim nga afr se si funksionon kjo Gjykat, a respektohen gjithmon t drejtat dhe garancit e prcaktuara n Konventn pr Mbrojtjen e t Drejtave dhe Lirive Themelore t Njeriut. Pr tri dit e gjysm Pallati i Evrops mirpriti mijra pjesmarrs nga gjith bota, pr nj bollk diskutimesh n t gjitha format, pr temat e demokracis.

Foto: Kshilli i Evrops

Foto: Arbnora Ahmedi dhe Kryeparlamentarja e Shqipris Jozefina Topalli 21

12 nntor 2012

Histori

Histori e mbetur n kujtes

Pr ngjarjet q nuk jan shkruar, por q kan mbetur n kujtes t atyre t cilt i perjetuan ato. Shkruan: Mr.Agim Hasani para qytetit t Nishit. N at koh ende luante n mnyr aktive edhe RexhepAdili, tani i ndjer me t cilin ishim cimer, banonim bashk n Prishtin, edhe pse ai studionte Edukatn Fizike e un Shkencat Natryrore. Ai jetonte me sportin, ishte i mishruar n lojn e futbollit, zatn edhe kur nuk luante Rexha ishte me Trnocin dhe me futbollin. Ai m von ishte themelues i shkolls s futbollit, dhe prve lojtar i shklqyeshm m vone ishte treguar edhe si trajner i mir. Por mjerisht, ai jetoi shkurt, vdiq n mosh t re, vdiq mu ather kur iu prkushtua me tr qenien, me kapacitetin intelektual e profesional pr t ndihmuar fshatin, sportin, futbollin, KF Trnocin. Ndeshja q zhvillohej n terren t huaj ishte shum e vshtir. Edhe m e vshtir bhej kur n terren ishte nje ekip shqiptar dhe nj serb, ajo athere merrte ngjyr tjetr prcillej me sharje, me nnmime e poshtrime, duke mos i prmendur edhe animet e referve dhe delegatit t ndeshjes. Rexhepit kjo loj n Brestovc i kishte ln disa mbresa tjera pr ta mbajtur n mend prgjithmon. Ai m shpjegonte se gjat lojs pr udi nj futbollisti t ekipit kundrshtar edhe publiku, por edhe bashklojtart e thrrisnin shiptar. Pastaj tregonte se si ai nga kurreshtja sht ndalur pr t biseduar me disa pleq t cilt nuk e kishin fshehur t vrtetn se dikur ky fshat ka qene i tri i banuar me shqiptar. Dbimi i shqiptarve me dhun nga trojet e tyre, edhe nga Brestovci ishte br m 1877-1878, por shenjat tregonin se t gjith n at koh nuk jan shprngulur, por q pastaj jan asimiluar. Pasi mbaroi loja Rexha vendosi t ndrroj rrugn e kthimit, ai udhtoi pr n Prishtin, por i ra m shkurt prmes Merdares, sepse at dit kishte provim n fakultetin e Edukats Fizike. Ai duke udhtuar m ndrprerje, me autobus e me taksi, arriti von n Prishtin, dhe m pas shkoi drejt n fakultet, ku pr fat e gjeti ende profesorin duke pyetur studentt tjer. Me t hyr n salle ku mbahej provimi profesori i lnds Behlul Brestovci... e pyeti se prse ishte vonuar. Rexhepi i rrfen se sot ai vjen nga nj vend afr Nishit, ku me ekipin e Trnocit kishin zhvilluar nj ndeshje kampionati me ekipin e fshatit Brestovc. Profesori kur e dgjoi Nishin, Brestovcin, ndryshoi pamjen e fytyrs dhe pr nj ast u shtang, dhe e ndrpreu provimin. Ai iu drejtua studentve se provimin do ta vazhdojn nesr, ndrka Rexhs iu drejtua Ti Rexhep do t vish n kabinet. T nesrmen n kabinetin e tij profesori me vmendje e dgjoi rrfimin pr ndeshjen, pr pleqt q i kishin rrfyer Rexhs se Brestovci ishte i shqiptarve, pr lojtarin q e therrisnin shiptar, etj etj. Profesori i emocionuar pastaj tregoi pr historin e familjes s tij, q ishin dbuar nga Sanxhaku i Nishit, respektivisht nga fshati Brestovc, pr peripecit, vuajtjet q i kishte degjuar nga t part e tij, dhe si shenj e kishin marr mbiemrin prej nga ishin shprngulur, pra Brestovci.

Brestovc 1988 Nj loj e futbollit

Disa fmij shqiptar iknin, dhe trhiqeshin n luginn e lumit t Moravs Jugore, npr t ftoftit t madh, pran rrugs npr grykn e Grdelics deri te Vranja edhe Kumanova, shiheshin fmij t hedhur dhe t vdekur e pleq t ngrir, trheqja ka qen tragjike, kuajt dhe qent trhiqeshin ngadal npr bor, sepse qerre kishim pak. Disa fmij t hedhur, t humbur apo gjysm t vdekur nga lodhja dhe uria kan qen t enjtur dhe t fryr, disa i linte shpirti ather kur tant i ushqenin ose pas ngrnies. (t dhnat nga Stefan L. Popovi Putovanje po novoj Srbiji) (Udhtimi npr Srbin e re) Beograd, 1950 fq. 345.

Trrnoci apo m mir Klubi Futbollistik Trnoci n at vit bnte gara n nivel rajonal. Loja e rradhs zhvillohej n terren t huaj pikrisht me nj ekip nga fshati Brestovc, i cili shtrihej n ann e djatht t autostrads, disa kilometra
22
12 nntor 2012

Histori

Minhen 2011 Takimi n Gjermani

shtja e shprnguljes s shqiptarve nuk sht zbardhur deri sot, ndrsa regjimi serb i ka detyruar t shprngulen edhe ata shqiptar t cilt nuk kan mundur t ikin gjate lufts s vitit 1877/78, por edhe ata t cilt jane kthyer n tokat e tyre pas mbarimit t lufts. (Jovan Haxhivasileviq)

Viti 2010 n Minhen t Gjermanis mbahet simpozium shkencor pr mjeksi, respektivisht pr stomatologji. N kt simpozium marrin pjes stomatolog gati nga gjith Evropa dhe disa vende t bots jasht kontinentit evropian. Nga Maqedonia merr pjes nj stamatologe shqiptare nga Shkupi, e quajtur Ferihaje Salihu, e bija e Salihut, mbes e Trnocit. Gjat kohs s ligjratave i ra t njoftohet me nj stomatologe nga Turqia, e cila ishte pak m n mosh. Me stomatologen turke Ferihaja e pati leht t komunikoj, sepse ajo e dinte mir turqishten. N bisedn pak ma t gjat q e zhvilluan n dark erdhi radha edhe t njihen m detajisht, se kush ka ishte me origjin, ku jetonte, si jetonte etj. Mikesha nga Turqia i rrfen Ferihajes se edhe ajo kishte prejardhje nga nj vend i ish Jugosllavis, se pr kt i kishte treguar i ati. Ajo thot se babai i kishte vdekur me nostalgjin e

vendlindjes, q sipas tregimit ai kishte lindur n nj fshat i quajtur Trnoc, tani komuna e Bujanocit. Kjo ishte nj befasi q shtoi habi te Ferihaja sepse edhe ajo e kishte nnn nga i njti fshat, gj q i tregoi mikeshs s re se nna e saj ishte po nga i njjti fshat. Stomatologia nga Turqia vazhdon rrfimin se para se t vdiste babai e la amanet q n gurin n form epitafi t shkruanim emrin, mbiemrin, fshatin e lindjes dhe lagjen Shtekaj. Kjo ishte habia e radhs pr Ferihajen, sepse edhe nna e saj ishte nga e njjta lagje, vajza e nj ish t burgosuri politik, Hajrulla Limanit, antar i Lvizjes Nacional Demokrate Shqiptare. Shikoni i tha far koinidenc takohemi teze e mbes njra nga Shkupi e tjetra nga periferia e Stambollit n Gjermani, por nga vendlindja e njejt nga rrnjt e njjta. Babai, vazhdon stomatologja nga Turqia, vazhdimisht na ka treguar pr vendlindjen, ai n detaje e prshkruante fmijrin para se t iknin pr Turqi, duke na treguar se shtpia jon ka qen rrz malit, n dalje t fshati pr n malsin e Bujanocit, ana e majt e rrugs. Ata ishin shprngulur nga represaljet, shtypja e padurueshme q ishte ushtruar sikur tek shumica e shqiptarve tjer, bile n Trnoc pr Lagjen e Shtekajve m t vjetrit ka treguar se shqiptart u detyruan tr her t lshojn vatrat e tyre. Ata thon se gjate ktyre shprnguljeve m tepr shkuan se q mbetn. Te dbuarit gjat viteve: 1878; 1912; 1937; 1948; 1954; e deri m s voni deri n vitin 1974 m tepr shkuan pr n Turqi. Tani jan t njohur

qytetet e vendbanimet m t vogla ku jetojn shum shqiptar nga Trnoci. N kujtim t babait q kurr nuk mundi t harroj Trnocin, Shteket, ku u lind, ku i la prgjithmon rrnjt por i ruajti kujtimet, vajza e tij me lot n sy e pati nj krkes. Nse mundesh i tha Ferihajes, shko e vizitoje at lagje, po t jap nj kamer t m inizosh at vend q un e kam ruajtur n mendje sipas prshkrimit t babait, i cili gjithmon me lot e me dhembje na ka prshkruar pejsazhin, malin, lumin, njerzit, baltn, pluhurin e vendlindjes s tij, t vendlindjes son t prbashkt. Pasi kthehet nga Gjermania n Shkup pas disa ditve Ferihaja i tregon s ms dhe me t vijn n Trnoc te shtekt, dhe n bised me m t vjetrit i gjejn ato dy shtpi t cilat pas shprnguljes s shqiptarve ishin t banuara me serb deri n vitin 1967, e pastaj ato u blen nga shqiptart, tani shtpia e Bals dhe djalit t tij Nehatit, dhe e Ruzhdis, tani shtpia e birit t tij Selajdinit.. Ferihaja... i bri inizimet dhe n takimin e radhs s stomotologve n simpozioumin shkencor n Prishtin u takuan dhe ia dorzoi inizimin q e kishte br sipas porosis. Prkundr krkess son q t dy stomatologet bashk t vijn n Trnoc tek shtekajt nuk u realizua, por shpresojm se nj dit ato do t vizitojn lagjen, rrugt, oborret ku prindrit e tyre e kaluan fmijrin.

12 nntor 2012

23

Opinion

S'ka BE pr Serbin, pa njohjen e Kosovs

Nga dialogu mes Kosovs dhe Serbis pritet normalizimi i raporteve, ndrsa Serbia nuk do t mund t antarsohet n BE, pa njohjen e Kosovs. Kshtu ka thn Ulrike Lunacek, raportuese pr Kosovn n Parlamentin Evropian. Duke komentuar takimin e fundit t kryeministrit t Kosovs Hashim Thai me kryeministrin serb Ivica Dacic, eurodeputetja Lunacek, ka thn se bashkbiseduesit nuk duhet t ndalen vetm tek realizimi i marrveshjeve t arritura m par. Ata duhet t arrijn edhe marrveshje t tjera. Nj prej temave q duhet t trajtohet sht edhe heqja e strukturave paralele n veri t Kosovs, q sht nj tem shum e rndsishme. Dacici do ta ket shum t vshtir, por kto masa jan t domosdoshme pr t arritur deri tek zgjidhjet e duhura. Kjo sht edhe n interesin e serbve n Kosov, ka thn Lunacek pr radio DeutscheWelle. Ajo ka thn se sht e lumtur q dialogu po ndodh nn drejtimin e baroneshs Catherine Ashton, kurse e ka vlersuar t rndsishme q n kto takime po marrin pjes t dy kryeministrat, gj t ciln ajo nuk e kishte pritur. N veanti kontestuese ka qen pjesmarrja e kryeministri t Serbis, Dacic. Ai, personalisht angazhohet pr ndarjen e Kosovs, ndonse n takimin e fundit nuk e ka prmendur kt mundsi. Pjesmarrja e tij nuk ka qen e sigurt edhe pr faktin se n Serbi ende flitet pr przierjen e mundshme t kryeministrit t Kosovs n tregti me organe njerzish. Ndaj sht shum me rndsi q Dacici ka pranuar t ulet n nj tavolin me Thain. Kam prshtypjen se qeveria e re serbe, e cila vjen nga 24
12 nntor 2012

Foto: Ulrike Lunacek - raportuese pr Kosovn n Parlamentin Evropian krahu nacionalist, do ta ket m leht t vendos sesa ish-presidenti Tadic i cili nuk ka mundur apo edhe nuk ka dashur t marr vendime. Nga ai kemi pritur shum m shum, por pr fat t keq ai nuk i ka realizuar kto pritje. Pavarsisht angazhimit t Dacicit pr ndarjen e Kosovs, Lunacek thot se Bashkimi Evropian nuk do ta pranoj ndarjen. Nuk mund ta besoj se Thai dhe Dacici mund t bien dakord pr ndarjen e Kosovs. Asnj njeri n Parlament apo n Bashkimin Evropian, q e njeh pak m mir rajonin, nuk sht pr ndarjen e Kosovs, apo pr kufij t rinj n Ballkan. Ndrsa, lidhur me veriun e Kosovs, ajo thot se atje duhet t zbatohet ajo q parashikon Plani i Ahtisaarit dhe Kushtetuta e Kosovs. Duke iu referuar mundsis s antarsimit t Serbis n BE, Lunacek thot se n BE nuk do t antarsohet asnj vend pa definimin e sakt t kufirit. Un e kam thn disa her shum qart edhe pr mediat serbe se nuk do t lejohet nj Qipro e re n Bashkimin Evropian. Pra n BE nuk do t antarsohet asnj vend pa definimin e sakt t kufirit. Ndaj Serbia nuk do t antarsohet n BE pa njohjen e Kosovs. Un do t doja q Serbia dhe pes vendet e tjera t BE-s t njohin Kosovn menjher, por pr momentin sht me rndsi normalizimi i raporteve mes Kosovs dhe Serbis. Un krkoj q edhe pes vendet e tjera t BE-s t njohin Kosovn. Kjo me siguri q do t lehtsonte edhe pozitn e Serbis, tha ajo.

Ekonomi

Me cilat probleme po prballen bizneset e vogla n Bujanoc?

Agon Islami - ekonomist Ndrmarrsit e nj biznesi t vogl, apo mikrobiznesi n Bujanoc, pa dyshim se prballen me nj luft t egr q nuk din si ta emrtojn. Mungesa e ndihms financiare, shtrirja n tregje tejet t ngushta, konkurrenca jolojale si dhe problemet e natyrs politike n rrethin, jan nj grup problemesh q pronart e bizneseve t vogla, sot prballen n rutin npr ndrmarrjet e veta n Bujanoc. Problemet baz me t cilat sot prballen bizneset e vogla q veprojn n Bujanoc, jan: Mungesa e kapitali, Pjesmarrja n nj treg t ngusht veprimi Munges e personelit adekuat pr pun, Konkurrenca jolojale, Munges e lnds s par inputit Mosprkrahja institucionale Problemet politike n rrethin T jesh pronar i biznesit, nuk do t thot se keni ambicie t arrini ndonj t ardhur t majme, por tentoni t punsoni vetn dhe antart e familjes, n kt gjendje t rnd ekonomike. Nga i gjith ai
Foto: Tregu

risk q bartin ndrmarrsit mbi supet veta, pa asnj garancion n fajl, atyre ju mbetet q t knaqen me autoritetin n biznesin, ku jan pronar vetm t vetvets. Nga problemet e lartshnuara, shohim se biznesit t vogl n komunn ton, vetm sa iu ngushtohet veprimi, duke patur problemet, si: Mungesa e kapitalit sht problemi ky i nj biznesi t vogl q ballafaqohet n prditshmri. Dihet se, pr biznesin e vogl n Bujanoc, nuk ka ndonj ndihm financiare, prve disa grandeve

t vogla t cilat ndahen nga nj organizat e huaj n partneritet me komunn. Pronart e ndryshm pr nga natyra shprehin vullnetin pr t marr ndihm, nga institucionet e tjera. Bankat komerciale n Bujanoc n nj numr t madh shprehin gatishmrin t jen n ndihmn e pronarve t biznesit t vogl, por gjithnj duke prcjellur politikn e vet fiskale, me kredit e interesit t lart, respektivisht kredit bankare me interes mbi interes. Pjesmarrja n nj treg t ngusht veprimi bizneset e vogla
25

12 nntor 2012

Ekonomi

n Bujanoc, kan vetm ty tregje t sigurta ku ofrojn produktet dhe shrbimet e veta; n Preshev d h e B u j a n o c , d u k e mosprjashtuar edhe disa ndrmarrje q gradualisht po shtrihen npr qytete t tjera. Nse nj biznes mbijeton duke u shtrir vetm n ket spektr t ngusht t tregut (Preshev dhe Bujanoc), mesiguri se, ai biznes nuk mund t ekzagjrohet m shum, por ekzagjrimi vjen duke u shtrir edhe n tregjet jasht ktyre dy komunave, si po bjn disa nga bizneset e vogla si p.sh. bizneset e zdruktharis vite me rradh po eksportojn prodhimit e tyre edhe npr qytete t ndryshme t Serbis, gjithashtu edhe bizneset e dyerve dhe dritarve nga alumini dhe PVC materiali, po mbulojn nj pjes t konsiderueshm t tregut rajonal. Por, bizneset e tipit shrbyes pr nga natyra e vet, nuk mund t shtrihen jasht vendit ku veproj; p.sh. Si do t kish vepruar nj restoran jasht Bujanocit?, apo Si do t kish mund vepruar nj biznes i vogl zanati jasht lokalit t vet?, duke konsideruar se sht tepr vshtit t funksionojn jasht objektit. Ktij lloj biznesi duhet ndihmuar ngase tregu sht i vogl vetm n Bujanoc. Munges e personelit adekuat pr pun n bizneset e vogla ka nevoj pr nj personel sado pak t kualifikuar. Bizneseve t vogla n Bujanoc, iu mungon stafi i
26
12 nntor 2012

profesionalizuar pr pun edhe pse n t shumtn e rasteve bizneseve t vogla nuk iu nevojitet personel i profesionalizuar. Nse nj restorant i cilsis s lart ushqimi, nuk ka n staf nj kuzhinier t specializuar, ajo prbn nj problem, duke humbur klientt dhe t ardhurat financiare n at biznes. Konkurrenca jolojale prballja me situatn e brisht socialopolitike, bn q ndrmarrsit e bizneseve t vogla t prballen me tregun e zi, t krijuar posacrsiht nga pasluftat n Kosov dhe rajon. Nse nj shitore tregtare n Bujanoc, ofron nj produkt t rregullt me cmim t tregut, ather po i njjti produkt ofrohet me nj cmim tepr t ult nga rrugt e errta duke iu shmangur taksave shtetrore. Nga kjo, pronarrt e bizneseve t llojeve t ndryshme prballen me nj konkurrenc jo t ndershme dhe t egr. Munges e inputit Pronart e bizneseve t vogla n Bujanoc, kan mungesn e njsis hyrse inputit n ndrmarrjet e veta prodhuese dhe shrbyese. Nse nj biznes i tipit prodhues dyer dhe dritare nga druri, alumini dhe PVC materiali, inputi i tyre vie nga vendet jasht Bujanocit. T njjtin fat e kan edhe bizneset e tipit auto-mekanik; elektro-teknik; teknik e bardh e me rend, duke u ballafaqur me mungesn e njsis hyrse inputit, bizneset e

tipit t lartprmendur. Mosprkrahja institucionale bizneset e vogla n Bujanoc, nuk gjejn prkrahjen nga institucionet e thirrura pr kt veprimtari. Nse institucionet q jan gjegjse nuk ndihmojn biznesin pr lehtsim n procedura dhe taksa, ather bizneseve i vshtirsohen proceset. Mosshtrirja e bizneseve n tregje t tjera, si n Kosov dhe rajon, sht problem kyc i institucioneve q duhet t zgjidhin urgjentisht n lehtsimin e puns s tyr. Po ashtu, institucionet duhet t'iu sigurojn subvencione t ndryshme ndrmarrsve, q ndrmarrsit t jen n trend me bizneset rajonale. Problemet politike kufizimi i lvizjes s lir me Kosov, mosekzistimi i nj tregu rajonal, vshtrsit e ndryshme t eksportimit, prbjn problemet politike q vshtrsojn funksionimin e biznesit t vogl n Bujanoc. Relievante sht pr bizneset e vogla t komun s Bujanocit t shtrihen npr tregjet e Kosovs, por taksta e rnda, tashm politike ua pamundsojn bizneseve nga Bujanoci, t shtrihen n ato tregje. Po ashtu, nga praktikat e kaluara, bizneset e vogla pr arsye politike nuk mund t shtrihen as n qytetin m t afrt serb, Vranj.

Kultur
PORTRET: DEMUSH AHMETI VETERAN I ARSIMIT

Profesioni i msuesit sht i dashur dhe fisnik

Bilall MALIQI Karadaku i Preshevs ka dhn shum emra intelektualsh t profileve t ndryshme t cilt zanafilln e kishin pikrisht nga msuesit e tyre q morn bazat e para dhe t shndosha sa i prket procesit edukativo-arsimor dhe kombtar. N mesin e shum veteranve t arsimit t cilt e dhan maksimumin e tyre n procesin msimor sht msuesi dhe veterani i arsimit z. Demush Ahmeti, i cili dha nj prkushtim serioz sa ishte msues npr shum fshatra t komuns s Preshevs. Pak biografi Demush Ahmeti lindi m 11.01.1938 n fshatin Peen, komuna e Preshevs. Shkolln fillore e vijoi n fshatin Caravajk m 1946-1947, n lokalet e xhamis, ku dhe e kreu aty shkolln fillore. Tet vjearen e vazhdoi n Preshev me kushte t vshtira dhe e mbaroi me sukses. Normalen dhe Akademin Pedagogjike , grupin klasor pa shkputje nga puna e mbaroi n Gjilan .Demush Ahmeti rrjedh nga nj familje me tradita t shndosha kombtare. E gjith familja e tij e deshtn dhe e duan arsimin, kulturn, kjo u dshmua edhe me Demushin dhe familjen e tij t ngusht dhe t gjer pr potencialin edukativ dhe intelektual. Procesi arsimor Procesin edukativo arsimor msues Demushi e filloi pikrisht nga fshati Sefer dhe ate gjat vitit shkollor 1955. Atbot kjo shkoll i kishte 66 nxns.Fillimin e puns si msues tek ai e karakterizoi elani dhe vendosmria e tij pr t dhn kualitet gjat puns s tij me nxns. Nga viti 1963 u transferua n fshatin e tij t lindjes n Peen . Ndrsa si arsimtar lndor punoi pas kthimit t tij nga shrbimi ushtarak dhe ate n fshatin Caravajk n shkolln fillore Migjeni n vitin shkollor 1964-1965, punoi deri n vitin 1972. Po n kt vit msues Demushi me familjen e tij u shprngul nga fshati Peen n Preshev dhe q at vit u pranua msues n shkolln fillore Abdullah Krashnica n Miratoc ku punoi deri n vitin shkollor 1976/77. Gjat ksaj periudhe e kreu Akademin Pedagogjike duke filluar n Vraj n gjuhn serbe dhe e prfundoi n gjuhn shqipe n Gjilan. Si puntor i arsimit gjat ktyre njzet e dy viteve ka pasur suksese n arsimimin e brazave t rinj me dashuri dhe vullnet t madh. Prve ksaj emrohet drejtor i shkolls fillore Migjeni n Caravajk n vitin shkollor 1976-1977. Sa ishte drejtor shkolle sukseset e tij n drejtimin e shkolls ishin evidente : -Bri regjistrimin e t gjith atyre q kishin mundsi dhe vullnet pr ta kryer shkollimin e sidomos gjinis femrore, organizoi provime private pr kryerjen e tet vjeares. -Organizoi kursin e rrobaqepsis ku u prfshin tridhjet e pes vajza nga Malsia t cilat me sukses e mbaruan kursin dhe u pajism edhe me diploma t rrobaqepsis; -E hapi internatin e shkolls dhe kuzhinn pr t gjith nxnsit e shkolls e veanrisht pr ata q udhtonin nga 4 kilometra n dit. Pra t gjitha kto suksese i kishte gjat dy mandateve sa ishte drejtor i ksaj shkolle. Drejtor i koperativs N saje t sukseseve si drejtor shkolle shokt e propozuan n nivel komunal q t'a merr prsipr dhe ta formoj nj kooperative bujqsore pr kt trev. Pr nj koh relativisht t shkurtr i punsoi disa puntor, bashkoi 200 bujq me pun dhe me mjetet me koperativn bujqsore, i rregulloi disa rrug, e m von numri i t punsuarve arrin deri n 30 puntor. Siguroi edhe kredi pr bujqit, meremetoi ndrtesn e shkolls s vjetr t ciln e shndrroi n stacion t grumbullimit t prodhimeve bujqsore , prpunimin e qumshtit e sidomos t djathit. Edhe n koperativn Ostrovica Demush Ahmeti ishte drejtor dy mandate. U pensionua n vitin 1994 me tridhjet e tet vjet prvoj pune. Krijues i nj gjenealogjie Duke e pasur parasysh q trungu familjar po zgjerohet, msues Demushit i lindi ideja q ta shkruaj nj gjenealogji t familjes Deliu (1700-2000), pra t familjes s tij. Kjo gejnealogji do t'u shrbej n mas t madhe ksaj familje sidomos kur sht fjala pr t'u njohur n mes veti brezat e ksaj familje e q me kt edhe pas shum vjetve, decenieve e shekujve do t din kjo familje pr t part e tyre sepse do t zgjerohet e rritet kjo familje,andaj kjo pun e msues Demushit sht pr t'u lavdruar. Demush Ahmeti edhe prkundr moshs s shtyer sht aktiv dhe lexues i rregullt i shtypit, lexon edhe libra t karaktereve t ndryshme si shkencore dhe ato letrare...

12 nntor 2012

27

Kultur

Vargje dashurie me pika lotsh

Halil Haxhosaj Bilall Maliqi: N thellsi t ndrrs, poezi, botoi Shtpia botuese Beqir Musliu, Gjilan, 2012, faqe 72. Vargzimet poetik, por edhe shkrimet e tjera letrare t krijuesit, shkrimtarit e poetit, Bilall Maliqi, prkojn me tisin e mir t mbshtjell me aromn e modernes n krijimtarin e tij. Kjo m s miri shihet n tematikn, figuracionin, por edhe n motivin dhe imazhin e poezive t prfshira n vllimin poetik N thellsi t ndrrs, q sapo u botua. Madje jo vetm vargzimi, por edhe piktakimet e tjera, shtruarja si dhe ndrtimi i vargzimeve, ln pr t hetuar avancimet, por edhe trajtimet q n nj mnyr ose tjetr mtojn t deprtojn npr portn e dashuris e t zemrs, q e veshin tr vllimin me petkun e nj poetike t dashuris, pra t poezis erotike, t poetit Bilall Maliqi. Poezia e dashuris n letrsin ton ka nj shtrirje kohore t thell dhe buron q n shkrimet poetike t shkrimtarve tan rilinds, por madje edhe me hert. Edhe n periudhat e mvonshme, madje edhe n ato kur poezia mori kmbt e veta, si i thon fjals, kjo form e poezis u kultivua me sukses dhe u b lirika m ndjeshme, m e zjarrt dhe m intime. Dashuria pr femrn, por edhe pr nnn, motrn, gruan e t tjera, prkon me dashurin pr t dashurn. Dhe kjo simbioz, disi, shfleton pamjet, imazhet dhe ndrtimet e ndjeshme dhe t bukura t krijuesit. Ksaj rruge ecn edhe poeti Bilall Maliqi me poezit e veta n strukturuara n kt vllim me titull q prkon me tematikn, lirikn dhe ndjeshmrin, duke u kurorzuar me dashurin. Dhe kjo dashuri n vargjet poetike nuk sht e njtrajtshme, por ajo shtrihet npr disa nivele t kuptueshmris dhe domethnies s vet. Dashuria intim, ndjenj dhe simbioz N strukturimin e poezis me motiv dashurie n vllimin poetik N thellsi t ndrrs t Bilall Maliqit shprfaqet idili i thell. Ky idil sendrtohet npr qelizat e zemrs me qllim q t deprtoj sa m ndjeshm tek shijuesi, por edhe tek shtresimet e tjera. Duke deprtuar deri n thellsi t zemrs, deri n embrionin e ndjenjs, dashuria bn trokitjet e saja, t cilat dgjohen deri n pambarim, q shtratin e prjetimit e kan n thellsi t ndrrs. Trokitjet kan tiktaket e tyre q lshojn z, por shpesh edhe klithma, t cilat jan akorde t gjmimeve t lehta, porse jo edhe t thella t ofshamave, t epsheve, prjetimeve, bukurive dhe mahnitseve jetsore. Por kjo nuk teprohet, madje as nuk banalizohet me qllim t dhnies se aspektit t bashkkohsis. Kshtu dashuria mbetet e skalitur n kto vargje me t gjitha virtytet e saj. Dhe si e till del e shenjt, e ngroht e madje edhe krenare dhe tepr e kndshme, sepse: Dashuris s par aq fort iu betove Ajo perndoi mbeti si n mot t ikur Mandej u fut n legjend prrallore ( Faqe 7) Dashuria ktu bhet betim sepse si e till nuk do t perndoj npr motin e ikur. Kshtu pr t mbijetuar, pr t ruajtur besn dhe betimin futet n prrall dhe bhet legjend. Ajo shpesh mungon npr stin, sepse emri i saj fshihet dhe vshtir sht t gjendet. Digjet n etje, por laget n buzt e djegura, sepse sht lindur e till, n koh t tilla dhe patjetr duhet e till t shijohet dhe t ruhet si e till. T gjitha kto dhe tipare t tjera deprtojn npr poret, qelizat dhe ndjenjat e poetiks idilike t vargzimit erotik t poetit Bilall Maliqi. Kto shtresimi nuk jan tipare pa qllim dhe pa karakterizime. Ato mtojn t lshojn sa m shum ndjesi dhe t ndikojn sa m tepr n prjetime. T gjitha rregullohen, por edhe deprtojn npr normat e caktuara t etiks dhe t moralit t individit, n kt rast t subjektit lirik, q sht i dashuruari, e pse jo edhe e dashuruara. Ky binom q sht shtylla e dashuris pa t cilin nuk mund t rritet, zhvillohet e as t prjetsohet ajo, mton t jet sa m fisnike, sa m e prjetsuar dhe sa m e ndjeshme. Pr t'u realizuar kto, poeti Bilall Maliqi, kt e bn duke prdorur sa m shum forma dhe figura poetike. Vetm kshtu tashm prjetimi, shijimi dhe ndijimi i saj arrin n stadin e caktuar, por edhe t duhur, ngase: Kujtesa fort m mbshteti Pr murin e Kalas s Preshevs Aty peizazhi puthitet me dashurin E tonat prqafime zbrazin lotmall (Faqe 11) Ambientimi i dashuris, gjegjsisht lokalizimi i saj, ka pr qllimi q ajo t jet sa m dinjitoze, sa m e prjetuar dhe sa m e ngroht. T gjitha kto arrihen vetm kur pr t derdhn lot, shkrihet malli dhe harress i hiqen prangat: Nuk je m ajo q njihja dikur U pan ditt n pasqyr fytyre Ma kthe dashurin e vjedhur Ta fus n brendi t shpirtit tim. (Faqe 26) Do t shprehet poeti Bilall Maliqi n kto vargje poetike, t cilat e kan strumbullarin e tyre n ndrrn, q gjithmon rri zgjuar pr ta shprfaqur at ashtu far sht dhe far ka qen. Dashuria me pika lotsh N nntekstin poetik t vargjeve t prmbledhjes N thellsi t ndrrs t Bilall Maliqit, frymon dashuria e mbarsur dhe e prjetsuar me pika lotsh. Dashuria me pika lotsh si sintagm poetike sht n qendr t ktij vllimi poetik dhe shpesh qndron e shtrir n vertikalen dhe horizontalen e veprs. Kshtu, synimi i autorit sht q dashuria me pika lotsh t merr konotacion tjetr, i cili ambientohet n dashurin ndaj vendlindjes s poetit, Kosovs Lindore, gjegjsisht Preshevs, Medvegjs dhe Bujanocit. Kjo dashuri tash lahet me pika loti q jan prmallime, prjetime, por edhe ofe t nj realiteti t ksaj kohe dhe hapsire, e cila nuk sht e re. Dhe dashuria e ktill, duke u ambientuar dhe duke u shtrir n lokacionin, vendin, hapsirn dhe kohn e caktuar, prve petkut artistik merr kuptim real. Npr poret e ksaj gjendjeje pasqyrohet subjekti q mton t duket sa m sublim, sa m i prmallshm dhe sa m i prjetuar. Dashuria pr kt subjekt, apo pse jo, dashuria e ktij subjekti, duke u ambientuar merr prmasat e veta dhe sistemohet npr gamn e figuracionit t atdhedashuris. Atdhedashuria nuk sht element i ri n poezin ton, por i ka rrnjt e thella n kohra dhe hapsira t historis son. Andaj poeti di t'i skalit vargjet pr kt dashuria dhe ato do t'i shkruaj me fjal prrallore, sepse vargu i tij do t'i godet mu n palc, sepse: Npr shum faqe skalis kujtesn E hapat m kthejn n gjeografin time Nga lartsit e Kodrs s Luleve N Kala t Preshevs lexoje emrin tim. (Faqe 39) shkruan poeti n kto vargje. N kto 21 poezi t ktij vllimi poeti bhet pasqyrimi i dashuris n simbioz t binomit: dashuri dhe atdhedashuri. Grshetimi i ktill ua shton vlern ktyre vargjeve, artistiken si edhe figuracionin. T gjitha kto t bashkdyzuara shpalosin kt idil t ksaj poezie dhe t ktij vargzimi, i cili shtrihet nga fillimi e deri n fundin e vet. Por duhet dalluar se form e poezive sht paksa karakteristike sepse pothuajse secila sht e ndrtuat me strofa me nga katr vargje (katrena) dhe me dy vargje (distik), por q nuk kan prputhshmri n rim, por jan t strukturuara me vargje t lira. Kjo form e shkrimit apo e vargzimit poetik ia shton vlern poezis s veprs N thellsi t ndrrs t poetit Bilall Maliqi. Poashtu vrehet se disa nga poezit prbhen prej disa pjessh q autori i shnon me numra, q ka pr synim paraqitjen e poezis n formn m t shtrir e pse jo edhe t poems n kuptimin me bashkkohor t saj. Pr kt arsye mund t konstatohet se kjo prmbledhje poetike, edhe pse ka m se 21 tituj t poezive, ka edhe formn e nj poeme bashkkohore poetike. Gjuha poetike qndron n nivel dhe prkon me figuracionin, ndrtimin dhe domethnien artistike t vargjeve. Poeti, Bilall Maliqi, me kt vepr e ngriti nivelin e shprehjes s tij poetike n struktur, form, tematik e prmbajtje, duke shprehur kshtu nj arritje tjetr t krijimtaris s tij. Prve ktyre q u than ka edhe elemente t tjera q hasen n kt vllim poetik, i cili e pasuroi poezin bashkkohore shqiptare me shprfaqjet e veta.

28

12 nntor 2012

Spor t

Klubi i shahut Presheva n Preshev me suksese t vargzuara

Bilall MALIQI N komunn e Presehvs n nivel t sportit ekziston edhe Klubi i Shahut Presheva n Preshev e cila veprimtarit e saj i zhvillon n kuadr t OKF-s s Preshevs. Ky Klub sht themeluar nga nj grup sportdashsish t shahut dhe ate n vitin 1985, veproi nj koh dhe u ndrpre aktiviteti i Klubit pr shkaqe m t njohura si mungesa e mjeteve materiale dhe prkrahja n do aspekt e cila ishte e mangt, kshtuq n vitin 2007 n saje t dashuris s madhe pr kt lloj t sportit prsri u riaktivizua dhe deri m tani ka pasur aktivitete t shumta t cilat jan prcjellur edhe me suksese t vargzuara. Sipas kryetarit t Klubit t shahut Presheva n Preshev z. Gazmend Mehmeti ky klub numron diku tridhjet e tet antar t cilt jan profesionista sa i prket lojs s shahut dhe ka grupmosha t ndryshme t cilt me lojn e tyre efikase n shah premtojn shum. Deri m tani kemi organizuar m shum se dhjet turnire t shahut n nivel komunal t cilat kan qen t mbyllura pr shkak t mungess s mjeteve financiare t cilat na kan munguar, andaj jemi detyruar q kto t jan t mbyllura edhe pse kemi pasur mundsi t ftojm edhe shahista t njohur nga Kosova, Shqipria e Maqedonia, por pr shkak t mungess s mjeteve materiale jemi detyruar t'i mbajm ashtu n nivel t komuns. do turnir i mbyllur kushton minimum 200 euro,andaj ne kto aktivitete i shenojm n mnyr modeste. Sipas kryetarit Klubi i shahut Presheva n vitin 2008 n Regjionin e Pinjs morm vendin e dyt. Pra

kushtet e diktojn veten q ne nuk po mundemi t marrim pjes n rang m t lart, edhe pse kemi lojtar cilsor. Shoqata jon vepron n kuadr t OKF-s dhe un si kryetar i saj punoj n baza vullnetare pa asnj kompenzim material. N fillim kushtet kan qen t vshtira pr pun, nuk kemi pasur lokal, ndrsa n saje t puns vullnetare t antarve e bm t mundur q t jet funksionale ky lokal n t cilin tani i zhvillojm aktivitetet e tona. T gjitha Klubet e tjera nuk kan lokal ndrsa ne fal puns son e kemi vendin ku do t mblidhemi e t'i kryejm aktivitetet tona sportive t shahut. Ktu sipas kryetarit mund t marrin pjes kush t doj, kush e do shahun, pra sht e hapur pr bashkpunim me t gjith sportdashsit. Ndrsa sa i prket ndihmave

materiale, kryetari shprehet se nuk kemi pasur ndihm nga Ministria e Sportit t Republiks s Serbis edhe pse kami konkuruar me projekte, ndrsa nga komuna kemi nj ndihm shum simbolike e cila bartet prmes OKF-s. Pr ardhmrin e klubit, kryetari sht shum optimist se do t krijohen kushte t favorshme q edhe shahistt tan q jan cilsor t marin pjes n turnire kombtare dhe ndrkombtare, por pr kt duhet investuar n kt sport. Prve ksaj ne kemi krkuar q n kuadr t planprogramit shkollor n edukatn fizike t hyj nj or pr sportin e shahut, por deri m tani nuk na kan prkrahur, shprehet me bindje kryetari i klubit t Shahut Presheva n Preshev z. Gazmend Mehmeti. Shpresojm se n t ardhmen edhe shahistat tan do t'i tregojn t gjitha mjeshtrit e tyre n lojn e shahut n turnire t ndryshme
12 nntor 2012

29

Fjalkr yqi
SOLISTI I NJOHUR FRANCEZ SHTPI PR JETIMT

FILM I NJOHUR ME AKTORIN AMERIKAN NGA FOTO (shq.) LEGJENDA E FILMAVE UESTERN, AMERIKAN NGA FOTO BOKSIERI AMERIKAN, HOLIFILD AKTORI AMERIKAN, ALEN

VEZ, EMBRION I VEZS

SHEG

BASHKIM, LIDHJE E NGUSHT

ENXHI DIKINSON

PREMR VETOR ROBERT REDFORD LLOJ MASHTRIMI NGJYR FYTYRE

NXEHTSI (greq.) SEKT I VEANT MUSLIMAN

GJILANI INTERESI NJOHS I ESTETIKS

ODI MARFI GAZETARE E NJOHUR ITALIANE QYTET FESTIVALESH N FRANC MAL ENIS SHABANI N AZI XHANDAR ITALIAN (shq.) Q I TAKON ANATOMIS ARM LANSUESE FRUT TROPIKAL ELMENT KIMIK (Ti) HOTEL BUZ RRUGE SHTET I PAPS PA DOBI ROMAN GAZETOR (sh.) NDEZJE (lat.) YLL ME BISHT(shq) LUM N ITALI EPOKA OKSIGJEN, INTERES, BOR ZVENDS I DIKUJT AZOTI QYTET N BABILONI NJSIA IMAGJINARE SARAJEVA PARAFJAL E GJERMANISHTES MINDER MAL N SHQIPRI SPIUNJA, HARI AKTORI AMERIKAN, ROBERT DE TRAJNERI I POETI I FUDBOLLIT, NJOHUR UDO FRANCEZ, SMUNDJE FRANS ESHTRASH T HEDHURIT FALL ME BIM
ARGON ORGAN I P.K. T FRANCS

SAHATI PAJISJA ME ARM HYJNI E LUFTS TE GREKT E VJETR SPANJA ITALIA KRYEQYTETI I MADAGASKARIT

TETOVA SHKENCTARI YN, GJOTA RRALL (lat)

O. L.

RUMANIA

SHKRIMTARI RUS, ERENBURG SHPEND (lat.) LUM N ZVICR PJATA

HOV, VRULL

STOLI GISHTI

METILALKOOL DOLLAPI, SERGJENI KALIUMI FIS INDIANSH NGA AMERIKA JUGORE

30

12 nntor 2012