Professional Documents
Culture Documents
bkHaygufomausmf
yxrtBudrf? tkyfa&-5000
1973? Zlvkdif-15
rsufESmzkH;yef;csD
GefYa0
rsufESmzkH;kduf
a&Tpif
bavmuf
bopftifqef;
ykHESdyfxkwfxkwfa0ol
taxmufawmfvSatmifu oEmatmifpmay (01256)twGuf owif;*sme,f ykHESdyfwkduf (01805)? 89?
39-vrf;? &efukefwGif ykHESdyfxkwfa0onf/
jzefYcsda&;
owif;*sme,f? 89? 39-vrf;? &efukef/ zkH; -18887
awmfvSefa&;c&D;0,f
bkHaygufomausmf
owif;*sme,fpmpOf-4
awmfvSefa&;c&D;0,f
bkHaygufomausmf
owif;*sme,f
(1973? Zlvkdif-15)
awmfvSefa&;c&D;0,f
rmwdum
trSmpm
aoa&;&Sifa&;aqG;aEG;yGJ
ra0;uGmaomtwdwf
wkwfvif;csKdif;wGif;ppfynm
*smuvkdbwfoabFmBuD;ukd
aemufqkH;awGU&jcif;
aoewf-aoewf
ykodrfokdY'vMurf;csD&NyD
axmifvGwf axmifusrsm;ESihf a&maxG;&jcif;
bkHaygufomausmfvlrkdufavm
armifapmxGD;
armifpdefxGef;
jrom
usaemf\yDwd
usaemfacG;ajy;0ufajy;ajy;&NyD
vlrsKd;a&;t"dukPf;ukd
toufay;umuG,fjcif;
Akdvf&efatmifESihftwl ppfawGNrdKUokdY csDwufjcif;
ppfawGckdiftkyfcsKyfa&;zGJUMuNyD
ukdkdxGef; a*smufusvkqJjzpf&jcif;
odef;aygif;rsm;pGm &wemokduf&NyD
t0Dpdi&JusoGm;jcif;
aMumifausmfaZm
bkHaygufomausmf
awmfvSefa&;c&D;0,f
bkHaygufomausmf
zufqpf*syefawmfvSefa&;xJ ajcpkHypf0ifjcif;
0rf;enf;bG,f&m&efyGJ
AkdvfvusfmESihf qkHcJhjcif;
bBuD;oem;ygw,f
*syefppfwuodkvfrSajy;NyD
tdEd,&Sd OD;odef;azjrihfukd qufoG,fjcif;
aevkdvvkd bkef;awmufcJhaom OD;ynmoD[
tdEd,&Sd OD;odef;azjrihfukd 'kwd,tBudrf qufoG,fjcif;
usaemf\bcifcGifhjyKcsuf
&ckdifusefppfom;rsm; &ckdifjynfvmMujcif;
OD;odef;azjrifhxH wwd,vlvTwfjcif;
0g,mvufpufjzifhwkdufonf
toJxdwfp&mrsm;
ta&;xJqvm;ay:NyD
odkYr[kwf ta&;xJrjzpfoifhwmjzpfNyD
zufqpf*syefukdawmfvSefNyD
aygufawmNrdKUukd odrf;jcif;
yxrqkH; &mxl;ESihfBuHKonf
rkdufl;&JvSxGef;ausmf
vdyfausmufpcef;odkYcsDavNyD
r[mrdwfuvdrfusrIrsm; cH&jcif;
igwkdYbmvkyfMurvJ
NAdwdoQe,fcsJUukd ,SOfNydKif&NyD
awmfvSefa&;c&D;0,f
bkHaygufomausmf
awmfvSefa&;c&D;0,f
bkHaygufomausmf
6
ESpOf ;D Mum;a0zefa&;xd a0zefjcif;? jznhpf u
G jf cif;? jyifqifjcif;rsm;ukd jyKvyk Mf uyg&ef usaemftEl;tGwf arwm
&yfcyH gonf/
usefaemfum; rukefcrf;Edkifaom EkdifiHa&;ynmukd tNrJwrf;qnf;yl;avhvmoifMum;aeaom
&moufyef oifwef;om;wpfO;D om jzpf&m qJqadk 0zefa&;rS ESpu
f ,
dk Mf um;a0zefa&;xd? a0zefrnfh a0zefa&;
[lorQukd tNyHK;rysufbJ ay;orQynmukd oifMum;,loGm;rnfjzpfygaMumif;/
xm0pOf Nidrf;csrf;om,m0ajyma&;odkY.......
bkHaygufomausmf
1972-ck? arv (17)&uf
awmfvSefa&;c&D;0,f
bkHaygufomausmf
aoa&;&Sifa&; aqG;aEG;yGJ
a&eHqDrD;cGuf\tvif;a&mifum; rSdwfwkwf rSdwfwkwf/ pdwftm; xufoefpGm aqG;aEG;vsuf &SdMuolrsm;\
rsufvkH;rsm;um; ta&mifwzdwfzdwfawmufvsuf/ aqG;aEG;yGJwGif yg0ifvsuf&Sdolrsm;rSm q&mawmfOD;ynmoD[
(&ckdifwkdif; zqyv\ em,uq&mawmf) ajratmufawmfvSefa&;XmecsKyfrS ukd,fpm;vS,frsm; jzpfMuaom
ukdodef;atmif? ocifwifjr(tvHeDuGefjrLepfygwD? ArmjynfuGefjrLepfygwDwkdYwGif A[kdaumfrwD tvkyftrIaqmif
acgif;aqmifjzpfcNhJ y;D ,ckjrefrmhq&dk ,
S v
f pfvrf;pOfygwDXmecsKyf ul;oef;a&mif;0,fa&;? aqmufvyk af &;ESifh qufo,
G f
a&;&maumfrwD twGif;a&;rSL;) ukdjr (ppfawGNrdKUrS bDtufpD aemufqkH;ESpfaumvdyfausmif;omwpfOD;jzpfNyD;
ArmEkdifiHvkH; qkdif&m ausmif;om;rsm; or*|mecsKyf tvkyftrIaqmiftzGJU0if) ESihf &ckdifjynfausmif;om;rsm; or*
acgif;aqmifwpfOD;jzpfaom bkHaygufomausmfwkdY yg0ifMuonf/ ppfawGNrdKU&Sd pkHaxmufrsm;? ykvdyfrsm; r&dyfrdapa&;
twGuf wpfOD;p ESpfOD;p vlpkcGJNyD; ,ck OD;Owrvrf;&Sd wefckd;bkef;awmfBuD;ausmif; rdef;rZ&yfodkY vma&mufMujcif;
jzpfonf/
NAw
d o
d Qe,fcsUJ orm;ukd vufeufpu
JG idk f wku
d x
f w
k af &;twGuf ,ck *syefrsm;ESiq
fh ufo,
G Nf y;D ocifatmifqef;
wkv
Yd pl k azmfrq
dk mwGif ppfynmoifMum;vsu&f &dS m &ckid jf ynfrS azmfrq
dk mokYd ppfynmoifMum;a&;ktwGuf ykaYd qmifay;
&efwm0ef,ljcif;? *syefjynfrS vufeufcJ,rf;rD;ausmufrsm; tultnD&&Sd&m ,if;cJ,rf;rD;ausmufrsm;ESihf ppfynm
oifMum;Ny;D jyefvmolrsm;ukd *syefppfa&ikwf oabFmjzihf ykaYd qmifay;Ny;D NAw
d o
d Qe,fcsUJ orm;ukd vufeufpu
JG idk w
f u
dk f
xkwcf g rdrw
d EYdk idk if H vGwv
f yfap&ef jzpfonf/ vGwv
f yfa&;&rSomvQif rdrw
d u
Ydk MH urmukd rdrw
d zYdk efw;D Edik Nf y;D at;csr;f
om,mpnfyif0ajymaom EkdifiHukd xlaxmifEkdifrnfjzpfonfqkdaom t"dyg,foufa&mufonfhpum;rsm;?
tcsuftvufaygif;rsm;pGmjzihf ukdode;fatmifu a&SUaqmifwifjyaqG;aEG;vsuf&Sdonf/
ukdodef;atmifESihf ocifwifjrwkdY a&SUaqmifwifjyaqG;aEG;vsuf&Sdaom tcsuftvufrsm;rSm ,cktBudrf
qkv
d Qif ESpBf urd f ok;H Burd f cef&Y afdS eNyjD zpf bkaH ygufomausmt
f wGuf EIwif &Hk aeNyjD zpfaom tcsut
f vufrsm; jzpf&um;
xkad qG;aEG;yGt
J wGi;f usaemfuek q
f ;Hk cJah om ra0;uGmaomtwdwu
f dk wa&;a&;awG;vsu&f cdS &hJ onf/ usaemf\tawG;
onf vGefcJhaomESpf&ufu ukdodef;atmif ocifwifjrwkdY ESifh awGUqkHcsufrsm;rSpNyD; 1300-jynhfta&;awmfykHBuD;xd
wa&;a&;awG;vsuf &Sdaeonf/
ra0;uGmaomtwdwf
vGecf ahJ omESp&f ufcefY n
k OfOh ;D ykid ;f u bkaH ygufomausmo
f nf ppfawGycsu
D &mcsw
d &f yfuu
G &f dS wuov
dk af usmif;
om; ukdjrtdrfokdY wddwfwqdwfa&mufcJhNyD/ ukdodef;atmif? ocifwifjr? ukdjrESihf bkHaygufomausmfwkdY tBudwfte,f
aqG;aEG;NyD;cJhjyD/ xkdaqG;aEG;yGJwGifvnf; ukdodef;atmif? ocifwifjrwkdYu NAdwdoQe,fcsJUorm;rsm;ukd vufeufpGJukdif
wku
d zf suaf &;vrf;pOfudk xyf tao;pdyf &Si;f jycJMh uonf/ tvGe0f rf;enf;p&maumif;aompum;ukv
d nf; olwx
Ydk rH S
wdwu
d suso&d cdS o
hJ nf/ ArmEkid if v
H ;Hk qkid &f m ausmif;om;rsm; or*tzGUJ csKy\
f acgif;aqmifBu;D wpfO;D jzpfaom ukb
d pH
ESifh &ckid w
f idk ;f vk;H qkid &f m wkid ;f &if;om;tpnf;tk;H Bu;D \acgif;aqmifrsm;jzpfMuaom q&mBu;D OD;atmifxeG ;f OD;wku
Yd
NAdwdfoQe,fcsJUorm;rsm;ukd wkdufzsufa&;twGuf cg;cg;oD;oD; jiif;y,fvkdufjcif;yifjzpfonf/
vGecf ahJ om 5-&ufcefu
Y wuov
kd af usmif;om;ukjd ru ppfawGycsu
D &mcsw
d &f dS uko
d ed ;f atmif? ocifwifjrwkYd
ukd 0Sux
f m;aomaetdro
f Ydk csed ;f ojzihf nOfOh ;D ykid ;f u? usaemfomG ;a&mufcb
hJ ;l avNy/D odYk nOfOh ;D ykid ;f a&mufrS oGm;vm
&onfrSm NAdwdoQe,fcsJU\pkHaxmufESihf ykvdyfrsm;u usaemftm; rsufjcnfrjywf axmufvSrf;vsuf&SdaomaMumifh
jzpfonf/ xkad eYuyif uko
d ed ;f atmif? ocifwifjrwk\
Yd NAw
d o
d Qe,fcsUJ orm;rsm;ukd vufeufpu
JG idk w
f u
dk x
f w
k af &;vrf;
pOfukd usaemft<uif;rJhvufcHcJhNyDjzpfonf/ NAdwdoQe,fcsJUorm;ukd vufeufpGJukdifwkdufxkwfa&;ESihf vGwfvyfa&;
vrf;pOfwGif usaemftaejzihf axmiftp? BudK;piftv,f? ppfwvif;ajrjyifwGif toufay;a&;txd? oufpGefYBudK;
yrf; ukd,fpGrf;&SdorQ OmPfpGrf;&SdorQ? aqmif&GufoGm;rnfqkdonfukdvnf; uwday;NyD;jzpfonf/
odkYaomf usaemfrSm ausmif;om;rsm;? vli,frsm;rQukdom MoZmanmif;oljzpf&m? vuf&Sdvkyf&rnfh NAdwdoQ
e,fcsUJ wku
d x
f w
k af &;ESifh vGwv
f yfa&;vkyif ef;onf NAw
d o
d Qe,fcsUJ MoZmwku
d f u
dk o
f ufa&mufaom NrKd Ujyt&yfrsm;xuf?
aus;vufawm&Gmrsm;ukd tajccHrS atmifyGJykd &Ekdifp&m&Sdojzifh &ckdifwpfjynfvkH;wGif EkdifiHa&;MoZmvTrf;rkd;vsuf
awmfvSefa&;c&D;0,f
bkHaygufomausmf
&Sad om &ckid w
f idk ;f vk;H qkid &f m wkid ;f &if;om;tpnf;tk;H acgif;aqmifrsm;? txl;ojzif ukb
d ZH? OD;atmifxeG ;f OD;? OD;omZHvS
wkdYESihf aqG;aEG;&ef udkodef;atmif? ocifwifjrwkdY &ckdifwkdif;vkH;qkdif&mwkdif;&if;om; tpnf;tkH;acgif;aqmifrsm;ESihf
txyfxyfvQKdU0SufaqG;aEG;cJhMuonf/
usaemfukd,fwkdifvnf; usaemfwkdY\ausmif;om;rsm; or*ukd pwifxlaxmifay;cJhaom ukdbpHESihf &ckdif
wkdif;vkH;qkdif&m wkdif;&if;om;tpnf;tkH;acgif;aqmifwpfcsKdUwkdYtm; NAdwdoQe,fcsJU wkdufxkwfa&;ESifh vGwfvyfa&;
udpukd wbufwvrf;rS wifjycJhonf/ ,if;acgif;aqmifBuD;rsm;onf NAdwdoQe,fcsJUwkdufxkwfa&;ESihf vGwfvyfa&;
udpukd vufrcHMukHru ]]trSnfha&m? tpdrf;yg rD;avmifrcHEkdif}}[laompum;vkH;jzihf usaemfwkdYtm;vnf; vkyfcGifh
ray;bJ wm;jrpfxm;Muonf/ ,if;aMumifh ppfawGNrdKU ycsDu&mcsdwf&yfuGuf&Sd tdrfwGif udkodef;atmif? ocifwifjr?
ukjd rwkEYd iS fh usaemfww
d w
f qdwv
f mawGU&if; &ckid w
f idk ;f vk;H qkid &f m wkid ;f &if;om; tpnf;tk;H acgif;aqmifrsm;u cg;cg;
oD;oD;jiif;y,fvkdufonfqkdcsufukd twdtusod&onfrSm rtHhMoawmhay/ 0rf;enf;jcif;um; jzpfcJhrd\/
xkdaqG;aEG;yGJwGif usaemfu &ckdifwkdif;vkH;qkdif&m wkdif;&if;om;tpnf;tkH; acgif;aqmifrsm; cg;cg;oD;oD;
y,fcsonfw
h idk ?f ,if;tpnf;tk;H \toJEv
S ;Hk ESifh wlNy;D ? us,jf yefaY om jynfov
l x
l \
k Munfadk v;pm;rIucdk aH e&aom
OD;ynmoD[ESifh OD;pdEm wdrYk mS ajrykeH ,fbufwiG f &Sad e avmavmq,frawGUEkid o
f nfw
h idk f OD;ynmoD[ESifh vufiif;
oGm;awGUrnf/ OD;ynmoD[ukd NAdwdoQe,fcsJUwkdufxkwfa&;ESihf vGwfvyfa&;vrf;pOfukd vufcHEkdifatmif uRefawmf
wifjyoGm;rnf/ OD;ynmoD[vufcHvQif usaemfESihf OD;ynmoD[wkdY qGJaqmifu q&mawmfOD;pdEmyg0ifvmEdkifp&m
&So
d nf/ OD;yOi;f rsm;rSm EIwv
f
Hk vQKUd 0Sucf suaf ygufMum;Ekid pf &m r&Sad Mumif;wku
Yd dk usaemfwifjy&m? tm;vk;H u oabm
wlojzifh OD;ynmoD[xHodkY ,if;aeYnOfhcsif;yif usaemfoGm;awGUawmh\/
wefckd;ausmif; q&mawmfBuD;ESihfwuG vufaxmufbkef;awmfBuD;rsm;rSm? usaemfESihf cifrif&if;ESD;ae&um;
aeYra&G;? nra&G;? wefckd;ausmif;odkY usaemf0ifxGufEdkifcJhonf/ a&eHqDrD;cGuf rdSwfwkwf rSdwfwkwfvif;vsuf&Sdaom
wefckd;bkef;awmfBuD;ausmif; rdef;rZ&yfukda&mufvQifyif usaemfu OD;ynmoD[tm; &efukefajratmuf|mecsKyfrS
acgif;aqmifrsm;a&muf&adS e&m? usaemf,if;acgif;aqmifrsm;ESifh awGUqkaH qG;aEG;cJ
h ,ckvmjcif;jzpfaMumif;ukd ed'gef;
ysK;d Ny;D uko
d ed ;f atmif? ocifwifjrwdw
Yk ifjyvku
d af om NAw
d o
d Qe,fcsUJ wku
d x
f w
k af &;ESihf vGwv
f yfa&;vrf;pOfudk uGuu
f u
G f
uGi;f uGi;f &Si;f jyvku
d af wmh\/ qefpufrsm;u OMorIwcf NhJ y;D nOf1h 2em&Dausmcf NhJ y;D jzpf&m xkrd ed ;f rZ&yfwiG f wOD;wnf;j
&Sdaom tr,ftkdBuD;ukd tm;emojzihf usaemftdrfodkY jyefcJh&avonf/
usaemfaemufwpfaeY eHeufapmapmxNy;D OD;ynmoD[xHomG ;cJjh yefonf/ OD;ynmoD[\ tBuw
d t
f e,far;
jref;csurf sm;ukd ajzMum;cJ&h onf/ ,if;aeYnaeykid ;f wGif usaemfwaYdk usmif;om;rsm; or*acgif;aqmifrsm; vQK0d u
S af qG;
aEG;NyD; NAdwdoQe,fcsJUwkdufxkwfa&;ESihf vGwfvyfa&;vrf;pOfukd vufcHvkdufMuNyDjzpfonf/ ,if;aeYnOfhbufykdif;wGif
OD;ynmoD[xHodkY usaemfwdwfwqdwfxyfoGm;&jyefao;onf/ OD;ynmoD[tm; NAdwdoQe,fcsJUwkdufxkwfa&;ESihf
vGwfvyfa&;vrf;ay:okdY a&mufvmatmif usaemftBudrfBudrftvDvD BudK;pm;avawmh\/ usaemf\BudK;yrf;csuf
tcsn;f tES;D rjzpf/ rsK;d csppf w
d "f gwfjyif;xefaom OD;ynmoD[ vufco
H mG ;cJNh y/D okaYd omf OD;ynmoD[u vGwv
f yfa&;
&vQif &ckdifjynfoD;jcm;orwEkdifiHtjzpfxd ay;Ekdifrnf ray;Ekdifrnfukd usaemftm;ar;&m ,if;ar;cGef;rsm;onf
usaemfajzqkEd idk af omar;cGe;f r[kw&f um; ajratmufawmfveS af &; XmecsKyf acgif;aqmifrsm;tm; usaemfwifjy&awmh
onf/ ajratmuf|mecsKyaf cgif;aqmif uko
d ed ;f atmifu qufvufajymMum;vsu&f o
dS nf/ ol\rsuv
f ;Hk tpkrH mS vnf;
&Tef;&TGef;awmufvsuf? usaemfu twdwfukd qufvufawG;vsuf/
1936-ckEpS ?f aumvdyaf usmif;om;rsm;oydwu
f dk taxmuftuljyKjcif;tm;jzifh ppfawGNrKd U ausmif;om;rsm;
or*rS vIaYH qmfpnf;k;H csut
f & ppfawGNrKd Uay:&Sd txufwef;ausmif;rsm; oydww
f u
dk yf JG qifEcJT MhJ uonf/ xkad usmif;
om;rsm; oydwfwkdufyGJwGif ppfawGNrdKU trsKd;om; txufwef;ausmif; ? oydwfacgif;aqmifrsm;xJ usaemfvnf;
wpfO;D tygt0ifjzpfonf/ 1936-ckEpS rf wkid rf u
D yif? ppfawGNrKd UodYk rMumcPa&mufwwfNy;D ? rMumcPEkid if aH &;w&m;
a[majymyGJ jyKvkyfavh&Sdaom q&mawmfOD;Owr\ urmhEkdifiHwuma&;&mrsm;? tdEd,r[wr*EDBuD;\ EkdifiHa&;
vkyf&yfrsm;? NAdwdoQe,fcsJU qefYusifa&;rsm;ukd Mum;em&&m? usaemf\pdwf"gwfwGif rsKd;cspfpdwf"gwfrsm; udef;atmif;
jcif;? uRefb0rSvGwfajrmufvkdjcif;wkdY wzGm;zGm;ay:vmcJhNyDjzpfonf/
1936-ckESpf? ausmif;om;rsm; oydwfwdkfufyGJrSpNyD; ArmEkdifiHvkH;qkdif&m ausmif;om;rsm; or*|mecsKyfESihf
'kdYArmtpnf;tkH;rSxkwfa0aom pm&Gufpmwrf;rsm;ESifh e*g;eDrSukdEk(0efBuD;csKyfa[mif; OD;Ek)? ukdA[def;(XmecsKyf
awmfvSefa&;c&D;0,f
bkHaygufomausmf
awmfvSefa&;c&D;0,f
10
bkHaygufomausmf
awmfvSefa&;c&D;0,f
11
bkHaygufomausmf
awmfvSefa&;c&D;0,f
12
bkHaygufomausmf
awmfvSefa&;c&D;0,f
13
bkHaygufomausmf
awmfvSefa&;c&D;0,f
14
bkHaygufomausmf
awmfvSefa&;c&D;0,f
15
bkHaygufomausmf
awmfvSefa&;c&D;0,f
16
bkHaygufomausmf
awmfvSefa&;c&D;0,f
17
bkHaygufomausmf
awmfvSefa&;c&D;0,f
18
bkHaygufomausmf
axmifoYkd ykx
Yd m;cJNh y/D usaemft
h m;vnf; zrf;qD;&efjzpfaMumif; odc&hJ onf/ tbrf;cHrnfavm? awmfveS af &;vkyrf nf
avm[laom vrf;cGqkHokdY usaemfa&mufaecJh\/
1300-jynht
f a&;awmfyBHk u;D wGif ausmif;om;oydwt
f awGUtBuKH EiS hf wqufwnf; awGUBuKH c&hJ aom usaemf
\ tawGUtBuKH t& vlvrd m ? vlewfcsr;f om\ uvdru
f srrI sm;ukd usaemftxyfxyf cHvm&NyjD zpfonf/ ,if;aMumifh
uwdwnfaom ow&d adS om vlwpfcsKUd v
k adk Mumif; usaemfocd o
hJ nf/ usaemftxyfxyf t"dXmefjyKxm;aom NAw
d o
d Q
e,fcsJUwkdufxkwfa&;? vGwfvyfa&;ESihf ZmrD'g ajr&Sifpepfqkd; tjrpfjyKwfwkdufxkwfa&;wdkYtwGuf uwdwnfaom
owd&Sdaom vlwpfcsKdUukd 1300jynhfcefYuyif usaemfpnf;kH;cJhNyD;jzpfonf/
'kwd,urmppfrD;avmifuRrf;NyD; ppfawGNrdKUolNrdKUom;rsm; awmvufaus;&Gmrsm;odkY zkdz&Jajymif;a&TU&rnfh
tcsed x
f d &efuek w
f iG f vrf;rawmf bk;d wkwaf cwfuo
hJ Ykd ppfawGNrKd UwGif ]]vlru
dk af cwf}} wpfacwfx<ucJah Mumif; aumif;pGm
rSwfrdMuvdrhfrnf/ xkdvlrkdufrsm;teuf emrnfBuD;vlrdkufrsm;rSm ]]vSazmfol}}ESihf ]]'kHum}}qkdolESpfOD; jzpfcJhonf/
]]vSazmfo?l 'ku
H m}}qkv
d Qif ppfawGNrKd U wpf0rS ;f vk;H txl;ojzifh ppfawGNrKd UwGif tpnfum;qH;k &yfuu
G jf zpfaom vrf;rBu;D
wpf0Srf;vkH;wGif zdefYzdefYwkefatmif aMumuf&GHUcJhMuonf/ xkdvlrdkufrsm;ESifhwpfNydKifwnf; &yfuGufrsm;wGifvnf;
]]vlrkduf}}[k orkwfcH&olrsm; &SdcJhonf/ vlrkduf[k orkcfcH&olrsm;xJwGif acG;NrD;aumufusnfawmufpGyfjzpfaeaom
vlrkduf&Sdovkd rdrd\owdukd t&ufavmif;NyD; rl;rl;&rf;&rf; jyKaeolrsm;vnf; &SdcJhonf/
]]vlru
dk 'f u
Hk m}}qko
d o
l nf ZmrD'gajr&SiBf u;D ? bPfwu
dk yf idk &f iS Bf u;D wpfO;D jzpfaom ppfawGNrKd U emrnfBu;D olaX;
OD;xGe;f ay:\vufuidk w
f w
k jf zpfojzihf aiGaMu;jzihf tiSm;cH vlowfaeaom vlowform;wpfO;D jzpfco
hJ nf/ ppfawG
NrKd U &yfuu
G w
f pfcsKUd wGi&f adS om vlru
dk [
f k orkwcf &H olwpfcsKUd um; olaX;xH vlowftXm;cHaeMuolrsm;r[kw?f r[kwf
rcH pdwf"mwft&if;cHNyD; rdrd\owdukd t&ufaopmaomufpm;rl;,pfum &rf;&rf;um;um; jyKaeolrsm; &SdcJhonf/
vlru
kd [
f &k yfuu
G u
f orkccf &H aomfvnf; r[kwrf cHpw
d f t&if;cH&NdS y;D uwdwnfaom? opm&Sad om vlo;Hk OD;ukd usaemf
w&if;wES;D aygif;oif;qufqu
H m olwOYdk ;D aESmufxo
J Ydk NAw
d o
d Qe,fcsUJ wku
d cf u
kd zf suq
f ;D a&;? vGwv
f yfa&;oabmw&m;
rsm;ukd pdw&f n
S &f n
S Ef iS fh oGwo
f iG ;f jcif;? pnf;k;H jcif;rsm;jyKco
hJ nf/ ,if;ok;H OD;rSm armifapmxG;D ? armifped x
f eG ;f ESifh jrom
wkYd jzpfMuonf/ ,if;ok;H OD;om usaemft
h m; toufay; rulncD v
hJ Qif usaemf\ NAw
d o
d Qwu
dk zf suaf &;ESihf vGwv
f yf
a&;wku
d yf o
JG nf wpfrsK;d wpfrnf jzpfomG ;Ekid o
f nf? NAw
d o
d Qe,fcsUJ ]]&m*smykw}f }vufxw
J iG f usaemf aoaumif;aoEkid f
onf/
armifapmxGD;
usaemf\tbk;d ? tbwk\
Yd &yfuu
G jf zpfaom ppfawGNrKd U &Gmya*gif;&Gmom;wpfO;D jzpfonf/ usaemf\ i,fol
i,fcsi;f wpfO;D jzpfonf/ ol\zcifrmS wpfcsed u
f ppfawGNrKd UwGif xdyo
f ;D vlru
dk w
f pfO;D [k orkccf &H olwpfO;D jzpfaMumif;
od&onf/ usaemft&G,af &muf olt
Y rd o
f Ydk usaemftNro
J mG ;vmaexkid cf sed w
f iG f olzY cifonf touft&G,Bf u;D aeNy;D
tvGefw&m pdwfat;csrf;ompGm aexkdifaom om;orD;rsm;ukd tvkdvkdufaom tbkd;tkdwpfa,muf jzpfaeNyD/
armifapmxGD;onf usef;rma&;ESifh um,Avukd ESpfaygif;rsm;pGm avhusihfvmolwpfOD;jzpfNyD; t&yftarmif;aumif;
ol \ nmvuf a rmif ; <uuf o m;rS m 14-vuf r cG J & S d a om vl o ef w pf O D ; jzpf o nf / usaemf E S i f h um,Av
avhusihfbufvnf; jzpfonf/ ol\yifukd,fpdwf&if;rSm r[kwfrcH pdwf"mwf&SdNyD; tiSm;owfjcif;? ckd;jcif; paom
rzG,rf &m vkyaf qmifjcif;vnf; r&So
d jl zpfonf/ rdwaf qGudk cspcf ifwwfNy;D uwdwnfaom ow&d o
dS w
l pfO;D jzpfonf/
olrY mS t&ufaomufpm;Ny;D rl;rl;,pf,pf &rf;&rf;um;um; rMumcPjzpfavh jzpfx&So
d w
l pfO;D jzpfonf/ usaemf &Si;f vif;
pGm aqG;aEG;jyaom NAdwdoQe,fcsJUwkdufxkwfa&;? vGwfvyfa&;wkdYudk oabmaygufvufcHvsuf&Sdoljzpfonf/ olYukd
emrnfBuD;vSazmfolSEihf 'kHumwkdYuyif rapmfum;&Jacs/
armifpdefxGef;
usaemf\rdcifwYdk &yfuu
G jf zpfaom ppfawGNrKd U a&Tjym;awmifyidk ;f &Gmom;wpfO;D jzpfonf/ usaemfx
h uftouf
4-ESpfcefY BuD;onf/ a&Tyef;xdrfvkyfief;jzifh toufarG;jrLaeaom a&TGyef;xdrftvkyform;wpfOD;jzpfonf/ t&uf
aopm rl;,pfvmvQif qJqw
dk wfaom raumif;aomtusi&hf
Sd &yfuu
G rf S vlru
dk v
f v
dk dk orkcx
f m;jcif; cH&olwpfO;D
awmfvSefa&;c&D;0,f
19
bkHaygufomausmf
awmfvSefa&;c&D;0,f
20
bkHaygufomausmf
awmfvSefa&;c&D;0,f
21
bkHaygufomausmf
awmfvSefa&;c&D;0,f
22
bkHaygufomausmf
awmfvSefa&;c&D;0,f
23
bkHaygufomausmf
ar*smwkv
Yd pl k *gwfxo
J 0Ykd ifvmNy;D usaemfwv
Ydk pl k toJwxdwx
f w
d jf zihf tdyaf ,mifaqmifaeMu\/ ar*smu
rif;jym;NrdKUykdif OD;armifomyGihf(,ck tNidrf;pm;,loGm;aom yJcl;wkdif;rif;BuD;) ukd ]]tcsKyfcef;xJ b,folawG&SdovJ}}
[k ar;onf/ apwemaumif;&SdNyD; vdrmyg;eyfaom NrdKUykdif OD;armifomyGifhu ]]vli,fwpfpk t&ufrl; wpfnOfhcsKyf
xm;&w,f? eHeufwGif vTwfvkdufygr,f}}jyefajymonf/ OD;armifomyGifhajymqkdcsufukd ar*sm,kHMunfojzifh rif;jym;
tcsKyaf y:koYdk rwufcb
hJ J tcsKycf ef;atmufqifrh S jyefomG ;onf/ aowGi;f aoaygufxw
J iG f xyfqifah oaygufw;dk aom
usaemfwv
Ydk pl k aorif;cHwiG ;f ESifh vGo
J mG ;&jyefawmhonf/ tNrw
J rf;t𝔲l Ny;D ]]rm&S,af vm}}jzihf &ufpufMurf;MuKwf
pGm tkyfcsKyfcJhaomar*sm(&ckdiftrsKd;om; tkdifpDtufpfwpfOD;jzpfonf)wkdYonf ,if;aeYnOfhcsif;yif trf? *sD? bD
ppfoabFmjzihf rif;jym;rSxGufcGmoGm;Muavonf/
aeYa&mnOfyh g xkid rf aeEdik af tmif Murf;yk;d (*sy;dk )ESyd pf ufr/I rdepfpueyYf idk ;f wGif aoqk;H Ekid o
f nfx
h ufjrufaom
tmPm&Sirf sm;\"g;atmufwiG f &ufowEpS yf wfcefY rif;jym;tcsKycf ef;wGif aexkid v
f su&f pdS Of ajrmif;abGausmif;tkyf
Bu;D OD;aomMumatmif (ajrmif;abGpmoifausmif;ukd uk,
d yf idk x
f al xmifNy;D uk,
d w
f idk af usmif;tkyBf u;D tjzpf aqmif&u
G f
cJo
h nf/ usaemf\toJcsi;f zvS,x
f m;aom vkyaf bmfvyk b
f uf ukad rmifped v
f \
S bcifjzpfonf/ Ekid if aH &;MoZmwdur
ESifh vlx,
k MHk unfru
I dk vIu
d v
f pJS mG cH,cl &hJ ol jzpfonf/) rif;jym;tcsKycf ef;&Sd usaemfwx
Ydk o
H Ydk rarQmv
f ifb
h J qku
d q
f u
dk Nf rKd uf
NrdKuf a&mufvmonf/ yg;pyfrSvnf; wwGwfwGwfajymonf/ q&mBuD;u ]'DaumifawG awmfawmfrkdufuef;w,f?
rif;wkdYudk brf;xm;'g odvQifodcsif; igvkdufvmw,f? rif;wkdYigESihfvdkufNyD; ightdrfwGif aumif;pGmpm;aomufaeMu}
[k a'grmefESihfajymonf/
rif;jym;tcsKycf ef;rSvw
G v
f maom usaemfwv
Ydk pl o
k nfe rif;jym;NrKd UxJ&dS usaemfwYdk ausmif;om;acgif;aqmifrsm;
ESifh rdwfaqGrsm;ukd vIdufvSJpGm EIwfqufNyD; q&mBuD;aomMumatmifESifhtwl ajrmif;abGNrdKUodkY vkdufoGm;Muonf/
q&mBu;D pDpOfay;onft
h wkid ;f q&mBu;D tdrEf iS u
fh yfvsu&f adS om ajrmif;abGpmoifausmif;wGif wnf;ck&d onf/
ttdyfaumif;? tpm;aumif;rsm;jzihf q&mBuD;u usaemfwkdYtm; jyKpkysKd;axmifay;\/ q&mBuD;xHrS tmPm&Sifrsm;
jzpfaom OD;odef;ausmfatmif? OD;armifausmf,wyfzGJUrsm;wGif usaemfwkdY\ausmif;om;acgif;aqmif wpfOD;jzpfol
armifuHBuD; (xkdpOfu ajrmif;abGausmif;wGif txufwef;jyq&mvkyfcJhonf/ usaemfwkdY aESmifzGJUcJhaom tvHeD
uGejf rLepfygwDEiS fh 'Dru
dk a&pDopfygwDww
Ydk iG v
f nf; ta&;ygaom acgif;aqmifwpfO;D tjzpf vkyu
f idk af qmif&u
G cf o
hJ nf/
,ckausmif;q&mjzpfaeonf) twGi;f a&;rSL;jzpfaejcif;? OD;ode;f ausmaf tmifwu
Ykd dk todray;yJ usaemfwt
Ydk m; okwo
f if
vkd ,ckuJhodkYbrf;&jcif; ponfwkdYukd od&awmh\/
q&mBu;D tm; usaemfu NAw
d o
d Qe,fcsUJ wku
d x
f w
k af &;ESifh vGwv
f yfa&;wku
d yf cJG ef;rsm;ukd tao;pdyw
f ifjyonf/
vGwv
f yfa&;wku
d yf w
JG iG f bk&H efol NAw
d o
d Qe,fcsUJ pepfudk wku
d &f rnfjzpf&m crG;D ? csi;f ? rlqvifEiS fh &ckid w
f v
Ydk ufwn
JG n
D D
yl;aygif;wku
d cf u
dk &f efv
dk ,aeYjzpfaeaom ukvm;-&ckid v
f rl sK;d a&; t"dukP;f ukd toufay;wm;jrpf&rnfjzpfaMumif;
wku
Yd dk tajccHxm;Ny;D txyfxyfaqG;aEG;a0befjyonf/ ESp&f uf ok;H &uf usaemfaqG;aEG;a0befjyaomtcg q&mBu;D
oHo,uif;pGmjzihf vufco
H mG ;\/ ,if;aMumifh q&mBu;D u ukvm;-&ckid t
f "dukP;f xJ rD;w[ke;f [ke;f awmufavmif
rIatmufwiG f epfreG ;f vsu&f adS om ausmufawmfNrKd Ue,fwiG f &Sad eonfh OD;ode;f ausmaf tmifwx
Ydk H usaemfEiS ahf wGUqkaH qG;
aEG;a&;twGuf taMumif;Mum;ay;rnf[k wm0ef,o
l mG ;o\/ q&mBu;D wm0ef,al qmif&u
G af y;csut
f wkid ;f tmPm
&Sif OD;odef;atmifausmf? OD;armifausmf,wkdYESihf rMumrDusaemf aqG;aEG;yGJ usif;y&\/
rif;jym;AkdvfwJwGif OD;odef;ausmfatmif? OD;armifausmf, tygt0if olwkdYacgif;aqmifrsm;ESihf usaemfwkdY
NAdwdoQe,fcsJUwkdufzsufa&;ESihf vGwfvyfa&;vrf;pOfukd tajccHNyD; aqG;aEG;Muonf/ 2-&uf 3-&ufponfhjzihf
txyfxyftvDvD aqG;aEG;Muonf/ ukvm; 200 ukd wpfOD;wnf; owfcJhNyD/ ukvm; 300-ukd wpfOD;wnf;owfcJh
Nyq
D Ndk y;D *kPw
f *k P
k Nf yKd if tom;,laecJah om OD;ode;f ausmaf tmifwEYdk iS yhf gvmaom wyfAv
dk w
f yfom;wku
Yd v
kd nf; usaemf
u NAw
d o
d Qe,fcsUJ wku
d zf suaf &;ESifh vGwv
f yfa&;Ekid if aH &; w&m;rsm;ukd a[majymjyonf/ OD;ode;f ausmaf tmif tygt0if
acgif;aqmiftrsm;pku vufcHouJhokdY if;wkdY\ wyfAkdvfwyfom;trsm;pkuvnf; vufcHMuonf/ NAdwdoQe,fcsJU
wku
d zf suaf &;ESifh vGwv
f yfa&;vrf;pOfudk vufrcHbJ xGuo
f mG ;olrsm; &Scd o
hJ vdk ,if;vrf;pOfudk vufcNH y;D topf0ifvm
olrsm;vnf; &S\
d / ,if;aMumifh wyfwiG ;f oabmw&m;ukd jyKjyifNy;D tajccHppfynmukd usaemfwYdk acgif;aqmifoifMum;
&avawmh\/
awmfvSefa&;c&D;0,f
24
bkHaygufomausmf
awmfvSefa&;c&D;0,f
25
bkHaygufomausmf
awmfvSefa&;c&D;0,f
26
bkHaygufomausmf
awmfvSefa&;c&D;0,f
27
bkHaygufomausmf
u,fwif&ef vufeufusnq
f rH sm;vko
d nf[k ajymcg rdrv
d adk om vufeufusnq
f rH sm;ukv
d nf; wifjyonf/ usaemfrmS
NAw
d o
d Qe,fcsUJ wku
d zf suaf &;ESifh vGwv
f yfa&;ukt
d wm;tqD;jzpfaeaom ukvm;-&ckid v
f rl sK;d a&;t"dukP;f udk rvkv
d m;
aomfvnf; vlom;tEG,x
f &J adS om &ckid t
f rsK;d om;aovkqJ 'kuw
d rsm;ukd toufab;rS umuG,&f efupd u
dk vufrcH
bJ aeEkdifrnfavm/
Akv
fd &f efatmifEiS hf olv
Y ufaxmufta&;ygolrsm; &ckid w
f idk ;f vk;H qkid &f m wkid ;f &if;om;tpnf;tk;H rS ta&;ygol
rsm;? OD;ynmoD[? ukdjrESihfusaemfyg0ifaom vQKdU0SufaqG;aEG;yGJ usif;yMu&onf/ OD;ynmoD[awmif;qkdaom
vufeufusnq
f rH sm; OD;ynmoD[ajymaom pcef;xdyaYdk &;ukd uk
d x
dk eG ;f (zqyv 0efBu;D a[mif;? oD[ukrP
yD idk &f iS f
ESihf ,ckoHtrwfBuD;) wm0ef,l&efqkH;jzwfvkdufMuonf/ tm&uHzvkdwD;,m; qdyfurf; (,ckppfawGNrdKU
jynfwGif;a&aMumif; o,f,lykdYaqmifa&;qdyfurf;)&Sd odrf;xm;aomrD;oabFmokdY nOfhtcsdefwGif vufeufcJ,rf;rD;
ausmufrsm;ukd wdww
f qdww
f ifay;Muonf/ eHeuftkPw
f iG f uk
d x
dk eG ;f ,if;oabFmodYk qif;oGm;onf/ b,fvo
dk
d ?
b,ftcsdefua&mufaerSef; rodaom*syefrsm;onf *syefpufaoewfrsm;ESihf 0kdif;xm;NyD; OD;ynmoD[xHykdY&ef
oabFmay:a&mufaeaom vufeufrsm; usnfqHrsm;tm;vkH;ukd odrf;,loGm;awmh\/ Akdfvf&efatmif tBudrfBudrf
*syefppfAkdvfrsm;ESihf ajz&Sif;,lojzihf ukdkdxGef;ab;rccJh/
odef;aygif;rsm;pGm &wemokdufukd&NyD
ppfawGNrKd Uuko
d rd ;f Ny;D wduspmG axmufvrS ;f Mu&m jrpf0uRe;f ay: wpfcsKUd NrKd Ursm;ESifh oHw?JG ausmufjzL? ppfawG?
aiGwu
dfk w
f rdYk S odrf ;f ,lcahJ om ode;f aygif;rsm;pGmaomaiGrsm;onf ar*smOD;ausmcf idk \
f pDpOfrjI zihf bl;oDawmifaiGwu
dk w
f iG f
pkykHvsuf&SdaMumif; odcJh&onf/ armiffawmNrdKUokdYvnf; NAdwdoQppfwyfrsm; rMumcP tvkH;t&if;ESifha&mufwwf
aMumif;ukdvnf; odcJh&onf/
bll;oD;awmifukd odrf;,lEkdif&ef Akdfvf&efatmifESihfusaemfwkdY EkdifiHa&;enf;ESihf pnf;kH;a&;enf;rsm;ukdokH;NyD;
trsK;d rsK;d BuKd ;pm;Muonf/ Akv
d &f efatmif\uk,
d pf m;vS,t
f jzpf apvTwcf &H aom ArmppfAv
dk w
f pfO;D ESifh &ckid w
f yfMuyfBu;D
wpfO;D wku
Yd kd rlqviftrsK;d om;wku
Yd owfjzwfjcif;jzifo
h m tzwfwifawmh\/ tqk;H owf&awmh\/ ar*smOD;ausmcf idk f
vkyBf uH owfjzwfc&H onfah emufwiG f bl;oD;awmife,f&dS &maygif;rsm;pGmaom &ckid t
f rsK;d om;rsm;onf ppfajy;ukvm;
rsm;ESifh rlqviftrsK;d om;rsm;\ owfjzwfraI Mumifh aoG;acsmif;pD;vsuf &Scd &hJ Ny/D armifawme,f&dS &ckid t
f rsK;d om;rsm;
um; armifawmNrKd U&Sd t&m&Sd t&mcHrsm;\tultnDaMumifh tdE,
d odaYk &TUajymif;Ekid o
f jzifh a&TUajymifomG ;jcif;aMumifh
tawmftoift
h oufab;rS vGwu
f if;oGm;cJ&h Ny/D ppfajy;ukvm;rsm;ESifh vufeufuidk f rlqvif trsK;d om;wkaYd ygif;Ny;D
bl;oDawmifNrKd Uukd vma&mufwu
dk cf u
dk jf cif;ukd bl;oDawmif&ydS v
k yd rf sm;ESihf vufeufuidk f bl;oD;awmif NrKd UolNrKd Uom;rsm;
ckcHumuG,fvsuf &SdcJh&NyD/
Akv
fd &f efatmifu,
dk w
f idk Bf u;D Muyfaom Armhvw
G v
f yfa&;wyfrawmf\ wyfzUJG 0ifrsm;ESit
hf wl ukjd r? uko
d mxGe;f OD;
(,ck Auy &ckid jf ynfaumfrwD) ESiu
fh saemfwYdk rD;oabFmjzihf bl;oD;awmifoYkd csw
D ufomG ;Mu\/ usaemfwx
Ydk ifco
hJ vkd
ppfawGrS bl;oD;awmifa&aMumif;c&D;wGif ckcrH rI sm; wpfpw
Hk pf&mrawGUbJ bl;oDawmifNrKd Uukd acsmarmpGm a&muf&o
dS mG ;
Mu\/ bl;oDawmifNrKd Uukd a&mufvQiyf if xk;H wrf;pOfvmtwkid ;f ykvyd v
f ufxrJ S cJ,rf;rD;ausmufrsm;ukd Armhvw
G v
f yf
a&;wyfrawmfrS odrf;vkdufawmhonf/ ukdjr? ukdomxGef;OD;ESihf usaemfwkdYvnf; rddrdwdkYwm0eftwkdif; bll;oDawmif
aiGwu
dk rf S ode;f aygif;rsm;pGmaomaiGrsm;ukd odrf ;f ,lvu
dk &f awmhonf/ bl;oDawmifaiGwu
dk w
f iG f jzefBY uaJ eaom ig;rl;aph
rsm;? rwfaphrsm;? ponfwkdYukd bl;oD;awmifNrdKUokdYa&mufaeMuaom ppfajy;'kuonf 'kdif;euftrsKd;om;rsm;tm;
usaemfwkdYay;urf;Mu\/ odef;aygif;rsm;pGmaom &wemokdufukd usaemfwkdY wl;azmf,liif vuf0,f&cJhNyD/
b,fol0rf;rajrmufbJ aernfenf;/
t0Dpdi&J usoGm;jcif;
Akv
d &f efatmifwyfa&mufNy;D ESp&f ufcefw
Y iG f bl;oD;awmifNrKd Uukd rjywfrvyf tm;prf;aeaom ukvm;ppfajy;
rsm;ESifh vufeufuidk rf q
l viftrsK;d om;wko
Yd nf bl;oD;awmifNrKd Uukd awmifayguf0rSae vma&mufypfcwfMuonf/
awmifayguf0wGif awmifuek ;f rsm;rS usepGm ae&m,lxm;&m &eforl sm;onf tenf;i,frQom ypfcwfEidk Nf y;D usq;Hk ol
awmfvSefa&;c&D;0,f
28
bkHaygufomausmf
awmfvSefa&;c&D;0,f
29
bkHaygufomausmf
awmfvSefa&;c&D;0,f
30
bkHaygufomausmf
0rf;enf;bG,f&m&efyGJ
usaemf odkY toJtoef 0rf;ukdufaeqJ zufqpf*syefawmfvSefa&; pdwftm;xufoefaeaom Akdvf&ef
atmifEiS fh usaemfwo
Ydk nf &ckid jf ynfwiG f Akv
d &f efatmifwyfrsm;ukd ajratmufawmfveS af &;vkycf g aysmufMum;ppfqif
a&; aqmif&u
G Ef idk f raqmif&u
G Ef ifkd w
f u
Ydk dk avhvmcJMh uonf/ *syefppfwyfrsm;tm; yef;oajyjzifh aysm&f iT af omESv;Hk om;
jzihf BuKd qadk eMuaom &ckid jf ynfov
l x
l o
k nfvnf;aumif;? &ckid w
f idk ;f vk;H qkid &f m wkid ;f &if;om; tpnf;tk;H \ta&;yg
aom acgif;aqmifwkdY\vufrcH&Jjcif;wkdYaMumifhvnf;aumif;? Akdvf&efatmifESifhwyfzGJUrsm; &efukefXmecsKyfokdYjyef&ef
pDpOfMuavNyD/ Akdvf&efatmiftm; vufeuf 200 ESihf aiG 9odef;ay;cJh&ef usaemfwifjyxm;onf/ ajymp&m&SdvQif
ajymwwfaom usaemf\yg;pyfonf Akv
d &f efatmif\ ppfAv
dk rf sm;ukv
d nf; vufeuf 200ESifh aiG 9ode;f ay;xm;cJMh u
&ef ajymonf/ Akdvf&efatmifwyfrS wpfcsKdUppfAkdvfrsm; EIwfikHaeMuonf/ Akdvf&efatmif\vufaxmufwyfrSL;
Akv
d af tmifaZ,stm;vnf; vufeufrsm; aiGrsm;ay;cJah &;ukd usaemfajymqkrd o
d nf/ bl;oD;awmif t0Dpid &Jjyem
wGif;uvnf; usaemfESihf pum;ppfxkd;bl;cJhaom AkdvfatmifaZ,sonf usaemfwifjycsufukd EkdifiHa&;ppfa&;wkdYjzifh
a0zefoifyh gvsuEf iS hf odrYk a0zef/ cg;oD;aom Burd ;f 0g;aom pum;vk;H rsm;jzifh &ckid t
f rsK;d om;a&;&mxd apmfum;vm&m
usaemfpw
d u
f dk rcsKyw
f ;D Ekikd b
f ?J vufo;D jzihx
f ;dk rdonf/ toJtoefjzpfcahJ om 0rf;uku
fd af &m*gaMumifh evHrxlEidk af o;
aom usaemftm; AkdfvfatmifaZ,s vufoD;jzifh jyefxkd;vQif usaemfvSvSBuD; cH&rnfjzpfonf/ odkYaomf Akdvfatmif
aZ,s usaemft
h m; vufo;D jzifh jyefrxk;d ? csucf si;f okwaf jcwif xGuaf jy;oGm;onf/ rdepfo;Hk q,fcefyY ifrMum? usaemf
aexkifaom ukda0ausmf\tdrfukd pufaoewfrsm;? kdifz,faoewfrsm;jzihf 0kdif;0ef;ypfcwfMuawmh\/ pufaoewf
oHrsm;ESifh ukad 0ausm\
f rdcifEiS n
fh rD \ ik,
d [
dk pfatmforH sm;jzihf qlno
H mG ;awmh\/ Akv
d &f efatmifu,
dk w
f idk af jy;vmNy;D
[efYqD;rS typftcwf &yfpJoGm;awmhonf/ xkdtcsdefwGif wm0efrsm;rS EIwfxGufoGm;NyDjzpfaom usaemhfxHwGif
bmvufeufrQyifr&Sday/
AkdvfvusfmESihf qkHcJhjcif;
AkdvfatmifaZ,sESihf 0rf;enf;bG,f&m &efjzpfMuNyD; rMumrSD&efukefokdYjyef&ef Akdvf&efatmifwyf rif;jym;rS
xGufcGgoGm;awmh\/ Akdvf&efatmifwyfESihftwl ukdjr(&ckdifwkdif; bDtkdifat tkyfcsKyfa&;rSL;jzpfcJhaom bDtufat
aemufqkH;ESpfausmif;om;ESifh ArmEdkifiHvkH;qkdif&m ausmif;om;rsm;or* tvkyftrIaqmif)wkdY vkdufoGm;Muonf/
0rf;ukdufa&m*gaMumifh evHrxlEkdifao;aom usaemf rif;jym;wGifyif aexkdifcJhonf/ evHxlvQifxlcsif; usaemf
uRr;f usiaf om oHwEJG iS fh *GNrKd Ursm;rSwqihf usaemfEiS fh udak &Tabmf(Armhvw
G v
f yfa&;wyfrawmf acwftwGi;f u rif;jym;
NrdKUe,f) umuG,fa&;wm0efcHjzpfcJhonf/ ,ck uefxkdufvkyfief;vkyfaeoljzpfonf) ykodrfodkYvkdufoGm;Muonf/
ykodrfrS rD;oabFmpD;NyD; &efukefNrdKUodkY vkdufvmonf/ &efukefodkYa&mufvQif todtuRrf;rsm;xH pkHprf;&m &ckdifjynfrS
jyefvmcJhaom Akdvf&efatmif iSufzsm;a&m*gpGJuyfNyD; l;aygaygjzpf aq;kHa&mufaeaMumif;? Akdvfvusfm ysOf;rem;
wGi&f adS eaMumif; od&onf/ ukad &TabmfEiS u
fh saemf ysO;f rem;odYk qufNy;D vku
d o
f mG ;Muonf/ ysO;f rem;&Sd Akv
d v
f usmf aetdrf
wGif Akdvfvusfmukd 0rf;ajrmufpGm usaemfwkdYoGm;awGUonf/ OD;odef;azjrifhxHrS ay;vkdufaompmukd ay;vkdufonf/
usaemf\pdwu
f ;l wGif Adv
k v
f ufsmESifh OD;ode;f azjrifw
h u
dYk dk b,fyb
Hk ,fenf;qufo,
G af y;rnf[k BupH nfawG;awmvsuf
&Sdonf/ wyfom;&Jabmfrsm;aeaom jrif;aZmif;wGif ukda&TabmfESifhusaemfwnf;ckdaeMuonf/ wyfom;rsm;ESihftwl
xrif;pm;Muonf/ wnOfhtdyfonf/ AkdvfvusfmxHrS bmrQrajym? ESpfnOfhtdyfonf/ AkdvfvusfmxHrS bmrSrod&/
usaemfwYdk rdrt
d odOmPfjzifh em;vnfomG ;cg ysO;f rem;rS &efuek o
f jYkd yefvmMuonf/ ,aeYxd Akv
fd v
f usmf ukd aemufxyf
rawGU&ao;/ odkYaomf xkdpOfu NAdwdoQe,fcsJUwkdufyGJrsm;wGif &cJhaomatmifyGJESihf *syefedyGefrsm;ukd txifBuD;jcif;?
AkdvfvusfmwGif &SdcJhovm;[k usaemf,lqcJhonf/
bBuD;oem;ygw,f
Akv
fd v
f usmf xHrS jzLonfro
J nfudk rodc&hJ aom usaemfwYdk rD;&xm;jzihf &efuek o
f jYdk yefvmMuonf/ rD;&xm;ay:
wGifu,fygrsm; oDqkdvnf;aumif;? wD;rIwfvnf;aumif; ykdufqHawmif;Muonf/ acsmarmvSyaom
toufEpS q
f ,fcefY u,fygwpfO;D usaemfwYdk rD;&xm;wGo
J Ykd 0ifvmonf/ oDcsi;f qkNd y;D yku
d q
f aH wmif;onf/ usaemfEiS fh
ab;csi;f ,SOx
f idk af eaomckrH S cefjY im;pGm 0wfqifxm;aom touf(50)t&G,w
f pfO;D em;odYk u,fygolav; a&mufvm
awmfvSefa&;c&D;0,f
31
bkHaygufomausmf
awmfvSefa&;c&D;0,f
32
bkHaygufomausmf
olv
Y ufxw
J iG &f dS &ckid w
f yfom;rsm;ukd zufqpf*syefawmfveS af &;wGif ok;H rnfqo
dk nfuv
dk nf; uwday;onf/ OD;ode;f az
jrifx
h H armifvaS usmu
f dk vTw&f ef oabmwlMuonf/ ,if;aMumifh armifvaS usmt
f m; OD;ode;f azjrihx
f H oGm;a&;twGuf
usaemfpDpOfay;onf/ OD;odef;azjrifhxH pma&;ay;onf/ usaemfwkdY OD;odef;azjrihfpmjzihf ysOf;rem; Akdvfvusfmxd
oGm;cJjh cif;rSpNy;D usaemfocd ahJ omtaMumif;t&mrsm;ukv
d nf;aumif;? OD;ynmoD[? &ckid w
f yfom;rsm;tm; zufqpf*syef
awmfvSefa&;twGuf wm0ef,ljcif;wkdYudkvnf;aumif;? EIwfikH&atmifxd armifvSausmfukd usaemfajymjyonf/
tbufbufrS pdwfcs&aomtcg armifvSausmfukd OD;odef;azjrihf&Sd&m tdEd,okdY usaemfapvTwfvkdufonf/
armifvSausmfonf OD;odef;azjrifhxH tjcm;wpfOD;wpfa,mufrQ ra&mufrSD OD;OD;zsm;zsm; a&mufoGm;oljzpfrnf[k
usaemf,q
l onf/ armifvaS usmf tdE,
d okYd acsmarmpGm a&mufomG ;jcif; OD;ode;f azjrihEf iS t
fh wl vkyu
f idk af qmif&u
G v
f suf
&Sdjcif; wpfcgwpfcg r[mrdwfa&SUwef;ppfajrjyifxd qif;cg vIyf&Sm;aejcif;ukd 0rf;ajrmufbG,fod&onf/
aevkdvvkd bkef;awmufcJhaom OD;ynmoD[
zufqpf*syefawmfveS af &;vkyif ef;ukd wpf&mG 0ifwpf&mG xGuf vlwpfO;D bJ&& tcuftcJMum;rS oufpeG BYf uKd ;yrf;
ae&pOf ArmhumuG,af &;wyfrawmfrS ppfAv
dk w
f pfa,muf &ckid jf ynf ppfawGc&kid o
f Ydk ay:aygufco
hJ nf/ olt
Y m; &efuek f
ppfXmecsKyrf S wm0efay;onft
h wkid ;f ppfawGckid &f dS q&m0ef[o
l rQudk twif;ac:,lawmhonf/ ppfawGckid &f dS tkycf sKyf
a&;rSL;ESiw
hf uG OD;ynmoD[ESihf usaemfwu
Ydk ppfawGckid &f dS q&m0efrsm;ukd rac:&efajymaomfvnf; vk;H 0vufrcHacs/
ppfawGckdifonf tdEd,ESihf eD;uyfojzihf tdEd,q&m0efrsm;\ pm;usufjzpfonf/ tdEd,q&m0efrsm;\
aiGtw
d v
f nf;jzpfonf/ 'kw,
d urmppfr;D avmifuRr;f aomtcg tdE,
d rSq&m0efrsm;tm;vk;H tdE,
d okYd jyefajy;oGm;&m
ppfawGckdifwGif q&m0efrvkHavmufawmhay/ q&m0efrvkHavmufaom ppfawGckdifrS &SdorQq&m0efrsm;ukd Armh
umuG,fa&;wyfrawmfwGif; wm0efxrf;&ef ac:oGm;vQif vlOD;a&wpfoef;rQ&Sdaom ppfawGckdifol? ckdifom;rsm;
rkcs'u
k B u;D BuKH &awmhrnf/ ,if;aMumifh q&m0efrsm;ukd ac:,laeaom Akv
d Ef iS t
fh wl q&m0efrsm;ESifh OD;ynmoD[a&m?
usaemfyg? &efuek o
f v
Ykd u
dk o
f mG ;&onf/ &ckid q
f &m0efrsm;a&m? OD;ynmoD[ESiu
fh saemfyg &efuek Af [ef;&Sd "n0wDausmif;
wkdufwGif wnf;ckdMuonf/ &efukefodkYa&mufvQif OD;ynmoD[ESihf AkdvfcsKyfatmifqef;wkdufkdufawGUqkHa&;twGuf
ArmhumuG,fa&;wyfrawmf ppfXmecsKyfkH;odkY usaemfoGm;NyD;avhvmawmhonf/ oabmxm;jynfh0aom q&mBuD;
OD;bk;d uGe;f (xkpd Ofu Akv
d rf LS ;wm0efxrf;aqmifco
hJ nf/ aemifjynfo&Yl aJ bmftcsKy\
f Ou|ESio
fh t
H rwfBu;D ponfjzihf
wm0efxrf;aqmifcahJ om uG,v
f eG o
f l OD;bk;d uGe;f jzpfonf)ESifh usaemfqufo,
G rf ad wmhonf/ okAYd v
dk cf sKyaf tmifqef;
ESihf OD;ynmoD[ wku
d f u
dk af wGUqkEH idk &f ef pDpOf&if;? ocifjr? ocifoef;xGe;f ESifh Akv
d &f efatmifwx
Ydk v
H nf; usaemfomG ;
onf/ zufqpf*syefawmfvSefa&; ajratmufacgif;aqmifocifpkd;ukdvnff; awGUvdkawGUjim; usaemfvkduf&Smonf/
tcgcyfodrf; jynfolYbufwGif &J&Jawmuf&yfwnfaomopm? orm"d? ynmvnf;&Sdaom ocifukd,fawmfrIdif;onf
zufqpf*syefawmfveS af &;vky&f yfrsm;ukd ajymjyavawmhonf/ ocifjr(vkyBf uo
H wfjzwfccH &hJ aom jynfxaJ &;0efBu;D
ESifh qk&d ,
S v
f pfygwDXmecsKyOf u|) ESifh ocifjrtdrw
f iG f tNraJ wGU&aom ocifcifatmif (ocifjr\wlt&if;jzpfonf/
jynfow
l ;dk wufa&;ygwDXmecsKyOf u|) ocifoef;xGe;f (AuyXmecsKyOf u|)ESifh Akv
d &f efatmifwx
Ydk rH v
S nf; Ekid if aH &;&m
rsm;? ppfrufa&;&mrsm;ukd od&onf/ usaemfvnf; olwkdYtm; &ckdifjynftajctaeukd wifjyavonf/ tdEd,&Sd
OD;odef;azjrihfESihf qufoG,fa&; &&Sdjcif;wkdYukdvnf; olwkdYtm; usaemfwifjyonf/
AkdvfcsKyfatmifqef;ESihf OD;ynmoD[awGUqkHaqG;aEG;Edkfifaom&ufcsdef;&cJhNyD? &ckdifq&m0efrsm;jyef&a&;ESihf
aq;ypnf;rsm;&a&;twGuf rnfokdYaom tcsuftvufrsm; wifjytyfonfukd OD;ynmoD[ESihfusaemf aqG;aEG;Mu
awmhonf/ &ckid q
f &m0efrsm;ESifh aqG;aEG;Muonf/ Akv
d cf sKyaf tmifqef;ESifh aqG;aEG;rnfah eYwiG f OD;ynmoD[ESit
fh wl
usaemfvu
dk yf goGm;\/ Akv
d rf LS ;bk;d uGe;f tcef;okYd usaemf0ifomG ;onf/ Akv
d cf sKyEf iS afh wGU&ef OD;ynmoD[ Akv
d cf sKyt
f cef;okYd
wufomG ;onf/ Akv
d rf LS ;kb;dk uGe;f ESifh usaemfpum;ajym&if; OD;ynmoD[ukd ckeaf eaomESv;Hk jzihf apmihq
f idk ;f ae&onf/
ESpfem&DcefYMumNyD;rS OD;ynmoD[onf AkdvfrSL;bkd;uGef;tcef;&Sd usaemftm; [pfac:onf/ OD;ynmoD[\rsufESm
NyHK;&Tifvsuf&Sdonf/ atmifjrifcJhNyD[k usaemfem;vnfoGm;\/ "n0wDausmif;wkdufxd oGm; qGrf;pm;&eftcsdefr&Sd
awmfvSefa&;c&D;0,f
33
bkHaygufomausmf
awmfvSefa&;c&D;0,f
34
bkHaygufomausmf
awmfvSefa&;c&D;0,f
35
bkHaygufomausmf
awmfvSefa&;c&D;0,f
36
bkHaygufomausmf
&ckdifusef&pfom;rsm; &ckdifjynfvmMujcif;
q&mawmf OD;em&'? q&mawmf OD;ynmoD[wkdYESihftwl usaemfwkdY &efukefodkYvmcJhMuonf/ r[mrdwf
]]avmif;q&m}} av,mOfrsm;\ab;&efudk a&SmifuiG ;f Ny;D avSjzihw
f pfo,
G ?f ajcvsiw
f pfvn
S fh usaemfwv
Ydk mcJMh uonf/
wpfcgwpfcg av;vHaom t*Fvyd af iGpuLaowmukd usaemftygt0if usaemfwx
Ydk rf;Ny;D awmifuek ;f rsm;toG,o
f ,
G f
ukd jzwfausm&f onf/ taMumif;wku
d q
f idk o
f mG ;ojzihf *syefarmfawmfum;jzihf awmifuw
k rf S nOfx
h u
G
f ya'gif;NrKd Uxd
a&mufEkdifcJhonf/ ya'gif;rSjynfukdjzwfum aygif;wnfNrdKU OD;atmifvSoH(,pfrsKd;0efaxmuf) tdrfwGif usaemfwkdY
ESp&f ufcefY tem;,l wnf;ckad exkid Mf uonf/ odw
Yk nf;ckad epOftwGi;f OD;atmifvo
S \
H om; apmxGe;f OD;ukd zufqpf
*syefawmfveS af &;xJ yg0ifvmatmif usaemfpnf;k;H avawmh\/ okw
Yd nf;ckad epOf aygif;wnfNrKd UrSm r[mrdwAf ;Hk 'Pf
cH&aomfvnf; usaemfwkdY txdtckduf vkH;0r&Sd/
r[mrdwfav,mOfysHrsm;\ AkH;'Pfpufaoewf'PfrS uif;vGwfNyD; &efukefNrdKU Munhfjrifwkdif urf;em;vrf;&Sd
q&mBuD; OD;a&TjzLtdrfwGif usaemfwkdY wnf;ckdMuonf/ usaemfrSm vkyfkd;vkyfpOftwkdif; ocifjr? ocifcifatmif?
ocifoef;xGe;f ESiw
hf uG awGUqko
H ifah omyk*Kd vrf sm;xH txyfxyftBurd Bf urd o
f mG ;a&mufawGUqko
H nf/ &ckid jf ynftajc
taersm;ukd usaemfwifjyonf/ ocifpdk;xHykdYrnfqkd OD;odef;azjrifhxHrSpum;rsm;? pm&Gufpmwrf;rsm;ukd ocif
oef;xGe;f xHusaemfay;tyfvu
dk o
f nf/ yk*Kd vt
f oD;oD;xHrv
S nf; Ekid if aH &;? ppfa&;tajctaersm;ukd usaemf avhvm
onf/
tmvHNrKd UteD;wGif taemufwidk ;f ppfXmecsKyt
f jzpf csxm;aomwkid ;f rSL; Akv
d &f efatmifxo
H v
Ykd nf; oGm;awGU
onf/ Akdvf&effatmiftm; OD;odef;azjrifhxHrS ukdxGef;atmifausmfESifhygvmonfh pum;rsm;ukd usaemfajymjyonf/
OD;ode;f azjrifx
h rH aS y;ykcYd ahJ om pm&Gupf mwrf;rsm;ukv
d nf; cGaJ 0ay;onf/ &ckid jf ynfwiG f usaemfw\
Ydk zufqpfawmfveS f
a&;vkyif ef;aqmifwmrsm;ukv
d nf; wifjyonf/ Akv
d &f efatmifu ol\zufqpfawmfveS af &;vkyif ef;vky&f yfrsm;onf
olukdifxm;aom wyfzGJUwGifomru tm&Svli,ftpnf;tkH;xJwGifvnf; &SdaeaMumif; tm;yg;w& Nrdefa&Nrdef&Suf
ajymjyonf/ tmvHNrdKU&Sd olpnf;kH;xm;aom tm&Svli,facgif;aqmifrsm;ESihfyif tmvHNrdKUwGif usaemfhtm; awGUqkH
rdwfqufay;awmhonf/
ocifjr? ocifcifatmif? ocifoef;xGe;f ? Akv
d &f efatmif? ukAd aqG (zqyv 0efBu;D csKyjf zpfco
hJ nf? umuG,f
a&;0efBu;D tjzpf ESpaf ygif;rsm;pGmvkycf o
hJ nf/)ESiw
hf uG usaemfawGUcJah om yk*Kd vrf sm;xHrS ArmhumuG,af &;wyfrawmf?
uGefjrLepfygwD? jynfolYta&;awmfykH (aemifqkd&S,fvpfygwD) ygwD? tm&Svli,fwkdYyg0ifaom zpfqpfawmfvSefa&;
twGuf wyfaygif;pkBu;D wpfct
k jzpf jzpfay:vmatmif vk;H yrf;BuKd ;pm;vsu&f adS Mumif;ukd 0rf;ajrmufb,
G &f m od&jcif;
jzpfonf/ ,if;tjyif Ekid if w
H uma&;&mESifh Oa&myppfajrjyifwiG f qkAd ,
D uf,el ,
D u
H dk acwfrv
D ufeufrsK;d pkjH zihf wku
d cf u
dk f
aeaom*smrPD emZDzufqpfppfwyfrsm;onf xifovkd atmifyrJG &bJ pwmvif*&uf wku
d yf rJG sm;wGif ppf;HI vsu&f dS
jcif;wkdYudkvnf; od&jcif;jzpfonf/
armfvNrdKif&Sd ukdjr(,if;tcsdefwGif ,pfrsKd;0efaxmuftjzpf armfvNrdKifwGif wm0efxrf;aqmifaecJhonf/
zufqpfawmfvSefa&;vIyf&Sm;rIwGif zufqpf*syefrsm;\owfjzwfrIukd cHoGm;cJh&onf)xd usaemfwkdYoGm;cJhMuonf/
ukdjrtm; &ckdifjynf zufqpfawmfvSefa&;vkyfief;aqmifwmrsm;ukd usaemfwifjyonf/ tdEd,OD;odef;azjrifhESihf
qufo,
G Nf y;D vkyx
f m;aom vkyif ef;rsm;ukv
d nf; usaemf&iS ;f jyonf/ ukjd ruolwv
Ydk nf; tm;xm;&olwpfpEk iS fh zufqpf
awmfveS af &;twGuf vkyaf qmifvsu&f adS Mumif;ukd ajymjyonf/ ukjd rxHwiG f &ufowwpfywfcefY usaemfwYdk pm;aomuf
aexkdifonf/ usKdurDodkYyif aysmfaysmf&Tif&TifoGm;vmaexkdifcJhonf/
armfvNrdKifrS &efukefodkY usaemfjyefvmcg ajratmufuGefjrLepfygwDxkwf zufqpf*syefawmfvSefa&;ESifh
qkid af ompm&Gupf mwrf;rsm;,lNy;D Akv
d &f efatmif( tmvHNrKd UteD;&Sd taemufwidk ;f ppfXmecsKy)f xHoYkd oGm;Muawmhonf/
&ckid jf ynfonf tdE,
d jynfEiS hf e,fpyfcsi;f qufpyfaeojzifh &ckid jf ynfwiG f zufqpf*syefrsm;tm; vufeufpu
JG ifdk w
f u
dk cf u
dk f
a&;ukd OD;OD;zsm;zsm; usaemfww
Ydk u
dk o
f ifu
h wku
d o
f mG ;rnfjzpfaMumif;ukd Akv
d &f efatmiftm; usaemfwifjyonf/ olw
Y yf
xJwiG f &ckid t
f rsK;d om;rsm;pGm&Sad omfvnf; r,lrjzpfaom uko
d mausmf ,ckArmwyfrawmf Akv
d rf LS ;)ESifh ukv
d x
S eG ;f ausmf
awmfvSefa&;c&D;0,f
37
bkHaygufomausmf
awmfvSefa&;c&D;0,f
38
bkHaygufomausmf
usaemfEiS w
hf pfygwnf; ac:,lvmonf/ ,if;&GmrSwqihf rif;jym;odv
Yk mcJ&h m rif;jym;wGif tqifoifah wGUaom usaemf
wkdY ausmif;om;oHrPdwyfacgif;aqmif ukdomxGef;OD; (,ckawmckdAuy &ckdifjynfaumfrwD)udk usaemfac:,lvmcJh
onf/
rif;jym;rSwpfqifh usaemfwYdk tajccHpcef;jzpfaom NrKd Ua[mif;NrKd Ue,f jyaw;&GmodYk usaemfwo
Ydk mG ;Ny;D jyaw;wGif
zufqpf*syefawmfveS af &; tajccHpcef;ukd usaemfwYdk tckid t
f rm xlaxmifMuawmhonf/ usaemfjyefra&mufru
SD yif
&efukefrSa&mufaeNyDjzpfaom OD;ynmoD[tm; ausmif;wkduf&GmwGif usaemfoGm;awGUonf/ usaemfavhvmqnf;yl;
cJhaom aemufqkH;tajctaersm;udk usaemfOD;ynmoD[tm; ESpfa,mufcsif;wifjyonf/ OD;ynmoD[uvnf;
olvkyfukdifvsuf&Sdaom tajctaet&yf&yfukd usaemftm; ajymjyonf/ zufqpf*syefawmfvSefa&;twGuf tajc
taersm; &ifrh maeNy/D wk;d wufaomjynfov
l x
l rk sm; zufqpf*syeftm; awmfveS &f ef tqifoifjh zpfaeavNy/D usaemf
pnf;k;H xm;aomolrsm;xJrS pdwcf s&aom oHrPdpw
d "f mwf&o
dS rl sm;ukd jyaw;odaYk c:,lNy;D ckid rf muspv
f pfaom au'g
aumif;rsm; jzpfvmatmif usaemfu EkdifiHa&;&mukdvnf;aumif;? ukdomausmf (Armhwyfrawmf AkdvfrSL;) u ppfa&;
ppf&mrsm;ukdvnf;aumif; aeYqufrjywf oifMum;ay;&awmh\/
OD;odef;azjrifhxH wwd,vlvTwfjcif;
jyaw;pcef;wGif ckdifrmuspfvpfaom au'gaumif;rsm; arG;xkwfa&;twGuf usaemfwkdY EkdifiHa&;&mrsm;?
ppfrufa&;&mrsm; oifMum;jyoaepOf usaemfEiS t
fh wl ysO;f rem; Akv
d v
f usmf xH oGm;cJo
h l ukad tmifa&Tabmf\ xdr;f jrm;
r*Fvmaqmifudk vlBu;D rdbrsm;\ pDrcH sujf zihf ,k;d acsmif;&Sd ,k;d wkw&f mG wGif usi;f yawmh\/ OD;ynmoD[a&m usaemf
yg OD;ynmoD[\uk,
d &f aH wmfwyfEiS t
fh wl av;yifwufavSjzihf jyaw;rSwu
dk f u
dk f ,k;d wky&f mG odYk oGm;Mu&awmhonf/
ukda&Tabmfr*FvmaqmifodkYa&mufaeaom ukdomausmf (,ck 'k-0efBuD;) ukd awGU&onf/ ukdomausmfrSm q&mawmf
OD;ynmoD[wkYd em,utjzpf aqmif&u
G cf ahJ om ppfawGckid af jratmuf awmfveS af &;tzGUJ \ aumfrwD0ifwpfO;D vnf;
jzpfcJhonf/ &ckdifjynfausmif;om;rsm; or*\ Ou|vnf;jzpfcJhonf/ usaemf\toJcsif;qufaeaom a&mif;&if;
&Jabmf wpfO;D vnf; jzpfonf/ ,if;aMumifh uko
d mausmEf iS afh wGUvQif aomufpm;Mu&if; zufqpf*syefawmfveS af &;vkyf
&yfrsm;ukd usaemfajymjyavawmhonf/ uko
d mausmf zufqpf*syefawmfveS af &;vkyif ef;ukd tvG,w
f ul vufco
H nf/
,if;aMumifh &ckdifjynfwGif usaemfwkdY\ zufqpf*syefwkdufzsufa&;vkyfief;&yfrsm;ESihf &efukefNrdKU&Sd 0efBuD;rsm;ESihf
Adkfvf&efatmifxHrS odcJh&aom tcsuftvufrsm;ukd OD;odef;azjrifhxH wifjyEkdif&ef olYukd usaemfajymjyonf/
txl;ojzihf ArmhumuG,fa&;wyfrawmf (bD'Dat) uGefjrLepfygwD jynfolYta&;awmfykHygwDESihf tm&Svli,fwkdY
zufqpfawmfveS af &;twGuf wyfaygif;pkzUJG pnf;&ef tvm;tvm&Sad eNyjD zpfjcif;ukd olt
Y m; usaemftao;pdwf &Si;f jy
onf/ zufqpf*syefawmfveS af &;twGuf usaemfwx
Ydk H vufeufrsm; ykaYd &;ukv
d nf; OD;ode;f azjrifx
h w
H ifjy&ef usaemf
ajymvku
d o
f nf/ OD;ode;f azjrift
h m; usaemfajymvku
d o
f nft
h wkid ;f tao;pdww
f ifjy&ef txyfxyfrmS Mum;Ny;D OD;ode;f az
jrifx
h H pma&;ay;cg uko
d mausmt
f m; OD;ode;f azjrifx
h H apvTwv
f u
dk o
f nf/ uko
d mausmf tdE,
d odYk acsmarmatmifjrif
pGm a&mufaMumif;ukd vrf;jyrSwqihfod&m usaemf\ aysmf&TifrIrSm rkd;xdatmif a&mufoGm;cJhonf/
udak &Tabmfr*FvmaqmifNy;D vQiNf y;D csi;f tdE,
d &Sd OD;ode;f azjrihEf iS hf qufo,
G rf yI rdk v
dk ,
G u
f al p&efEiS hf avxD;jzihf
qif;vmrnfholrsm;twGuf vkHNcHKa&;ESihf aeom;wusjzpfa&;twGuf OD;ynmoD[ESifh usaemfwkdY ,kd;acsmif;&Sd nDacs
&Gm (crG;D trsK;d om;aus;&Gm) odo
Yk mG ;Muonf/ ,if;&GmvlBu;D rsm;ESifh tBuw
d t
f e,f aqG;aEG;cg tpDtpOfrsm;jyKvyk Nf y;D
jyefMuonf/ aomif;usef;csifwkdif; aomif;usef;aeaom ]]avmif;q&m}} av,mOfysHonf ukevm;wefjrpfukd
nOfo
h ef;aumifjzwfu;l vmaom usaemfw\
Ydk av;yifwufavSudk oHo,Bu;D pGmjzihf acgufwek aYf cgufjyefMunho
f nf>
av,mOfyso
H MH um;pOfuyif wufrcwfbJ arQmxm;&m opfw;Hk avm? avSavm[k rcGEJ ikd jf zpfomG ;ojzihf ]]avmif;q&m}}
av,mOfysH\ ypfcwfrIrS vGwfcJh&onf/
]]avmif;q&m}}av,mOfysaH b;rSvw
G cf ahJ om OD;ynmoD[ESihf usaemfwYdk jyaw;&GmokYd acsmarmpGm a&mufMu
onf/ jyaw;&Sd usaemfwkdY ppfwef;vsm;odkY usaemf0ifoGm;onf/ usaemfjyefvmvQif cgwkdif;NyHK;&TifpGm BudKqdkMuaom
awmfvSefa&;c&D;0,f
39
bkHaygufomausmf
usaemfwv
Ydk pl k usaemftm; ylaEG;aomrsu&f nfjzihf BuKd qMkd uonf/ usaemf,;dk wky?f ukad rmifa&Tabmf r*FvmaqmifoYkd
oGm;&Spd Of OD;av;omatmif\om; ausmOf ;D vmNy;D aomufpm;rl;,pf &rf;um;&m ausmOf ;D tm; udak rmifat; tenf;i,f
ku
d yf w
k q
f ;Hk rcJo
h nf/ qk;H rcH&aomausmOf ;D onf nOft
h csed w
f iG yf ek ;f Ny;D "m;jzihcf w
k o
f jzihf ukad rmifat; yGcJ si;f Ny;D aoqk;H
cJ&h jcif;aMumifh usaemftm;ylaEG;aom rsu&f nfjzifh BuKd qMdk ujcif;jzpfayonf/ ukad rmifat; rw&m;aoqk;H & pdwx
f d
cku
d o
f rl sm;xJwiG f udak rmifapmjzL (,ck Armhwyfrawmf OD;pD;Akv
d rf LS ;Bu;D )rSm pdwt
f xdcu
dk q
f ;Hk jzpfonf/ vGwv
f yfa&;
twGuf touftaocH&ef toifh&Sdaom ukdarmifat;tm; vlowform;vufxJ paw;cHoGm;&NyD/
0g,mvufpufjzihfwkdufonf
1944-ckEpS t
f v,favmufwiG f OD;ode;f azjrifx
h H &ckikd jf ynfrS oGm;Muolrsm;rSm wpfO;D p ESpOf ;D p r[kwMf uNy/D
tkyfpkvkdufoGm;vkdufjyefvkduf jyKaeMuNyD/ trJom;pnfrsm;? pD;u&ufbl;rsm;? axmywfbl;rsm;ukdvnf; usaemfwkdY
tdEd,jyefrsm;xHrS tcgcgpm;aomufaecJh&NyD/ usaemfxHodkY usaemfvufcH,laom wkwftrsKd;om; 0g,mvuf
pufypn;f rsm;ESihf ajcmufv;Hk jyL;wku
Yd kd ukx
d eG ;f vIid f (zqyvtpd;k & txl;ckid &f 0J ef vkycf o
hJ nf/ zqyvESihf ywpacwf
wkdYwGif ppfawGckdkifajr,maumfrwD Ou|tjzpfvnf; aqmif&GufcJonf)ukdausmfaZmwkdYtm; vTJtyfNyD; &JabmfwkdY
raobJ atmfya&wmrsm;ESihf 0g,mvufpuf rxdckdufap&[laom wm0efukd ay;tyfvkdufonf/ usaemfwkdY
tajccHxm;aom avmif;&Snaf csmif;( crT;D trsK;d om;aus;&Gm) aus;&Gmwpfbufurf;&Sd jym;awm (yifv,furf;em;wkYd
wGif awG&aomuepkdawmuJhodkY tyifrsm;ESifh csKHrsm; xlxyfpGmayguf&SdNyD; &THUrsm; vlwpf&yftxd eufojzihf vloGm;
vlvmr&SdbJ rdausmif;rrsm; Orsm;Oavh&Sdaom xlxyfonfhawmwpfrsKd;jzpfonf/)wGif if;wkdYtm; wJi,fjzifh aeap
onf/ pm;eyf&u
d m [lorQudk ,if;avmif;&Snaf csmif;&GmrSyif ,liifpm;aomufa&;ukv
d nf; pDpOfay;onf/ 0g,mvuf
pufESihf atmfya&wmwkdYukd wm0ef,lvkdufjcif;onf vlrqefpGm &ufpufMurf;MuKwfaom zufqpf*syefacwfwGif
aowGifepfEkdfifaomwm0efukd usaemfwkdYykckH;odkY wm0efajymif;,lvkdufjcif;yifjzpf\/
1944-ckEpS f ESpv
f ,favmufuyif 0g,mvufatmfya&wmESifh 0g,mvufpufypn;f rsm;? usaemfwv
Ydk uf
odkYa&mufcJhNyD/ 0g,mvufatmfya&wmESifh 0g,mvufpufrsm; a&mufpOfuyif zufqpf*syefppfom;rsm;\ xdyf
rD;avmifawmh\/ ,if;0g,mvufpufjzihf umvuwm;&Sd r[mrdwpf pfXmecsKyf (*st
D uftidk )f odYk wpfaeYEpS Bf urd rf eS rf eS f
aMu;eef;owif;ykdYEkdifjcif;aMumifh xkd;ppfqif&ef &mcsDaxmifcsDoGm;Muaom zufqpf*syef 'D0DZHwyfrBuD;rsm; AkH;rkd;&Gm
cH&\/ *syefppftajccHpcef;rsm; AkH;'Pf ppfaoewf'Pfrsm;aMumifh rD;[kef;[kef;awmuf&onf/ *syeff&dumpcef;rsm;
rD;avmifA;Hk 'PfaMumifh rIrvSysupf ;D oGm;&\/ zufqpf*syefrsm;\ ppfqifa&;ESihf ppfraI &;&mrsm;onf rBub
H ;l atmif
tcuftcJBuD;ESihf &ifqkdifoGm;&awmh\/
toJxdwfp&mrsm;
0g,mvufatmfya&wmwkdYESihftwl ygvmaompwif;*ef;aoewfrsm;rSm ,if;pwif;*ef;ukd tokH;jyKaom
tTef;vnf; wpfcgwnf;ygvmcJhonf/ xkdtcsdefu pwif;*ef;onf {&mracwfrDSvufeufqef;jzpfaeonf/
,if;aMumifh usaemfwdkY oifMum;aeaom ppfynm&yfrsm;wGif pwif;*ef;\tpdyftykdif;ESihf pwif;*ef;tokH;jyKenf;
oifwef;ukdvnf; wkd;csJUppfynmtjzpf owfrSwfcg oifay;&onf/
odkY usaemfwkdY jyaw;ESihf avmif;&Snfacsmif;&Gm ESpf&Gmukd tajccH,lNyD; zufqpf*syefawmfvSefa&;twGuf
tbufbufrSaqmif&GufaepOf *syefowif;rsm;ukd twdtusaxmufvSrf;a&;ESifh nDacs&Gm tajcpdkfufpcef;ukd
uspv
f pfcidk rf mpGm jyKa&;wkt
Yd wGuf xGe;f vIid Ef iS u
fh saemf jyaw;rSnaD cs&mG odYk vmMuonf/ vrf;c&D;wGif tke;f ywD&mG ukd
jzwfomG ;&&m tke;f ywD&mG rStxGuw
f iG f tke;f ywD&mG od0Yk ifvmaom zufqpf*syefwyfEiS hf yufyif;yg &ifqidk w
f ;dk &awmh
\/ *syefwyfMuyfBuD;u usaemfwkdYtm; &yfwefYckdif;onf/ ukdxGef;vIdif vG,fxm;aom vG,ftdwfukdEIdufcg t*Fvdyf
pmtkyfa[mif;ukd xkwf,lonf/ *syefpum;jzihf t*FvdyfolvQKdfavm? t*Fvdyfpmtkyfukd bmaMumifh oGm;vmwkdif;
,loGm;&ovJ[kar;onf/ usaemfwkdY toJwpfxdwfxdwf jzpfaeMuonf/ ukdxGef;vIdifonf ,if;pmtkyfrS pm&Gufukd
awmfvSefa&;c&D;0,f
40
bkHaygufomausmf
awmfvSefa&;c&D;0,f
41
bkHaygufomausmf
ta&;xJ qvm;ay:NyD
(okdYr[kwf)
ta&;xJrjzpfoifhwmjzpfNyD
jyaw;&GmwGif wk;d wk;d Buw
d Bf uw
d jf zihf yGpyd pG jd zpfcg jyemBu;D wpfck ay:aeonf/ jynfov
l x
l Ek iS fh uGi;f quf
vnf;&SNd y;D ? jynfov
l x
l x
k J jrK yEf x
HS m;aom usaemf\em;xJoYdk xkjd yemBu;D a&mufvmawmhonf/ rJrkw
d nf; [laom
vif&Sdrdr\tdrfwufvrf;wGif nOfhtcsdefrawmf ppfbdeyfajc&mrsm;ukd awGU&aom jyemjzpfonf/ qkdvkdonfrSm
ppfbdeyfpD;cg &ifaumhNyD; um;,m;um;,m; oGm;vmaeavh&Sdaom usaemfwkdYau'gwpfOD;OD;ESihf vif&SdrdrrJrkdwkdY
azmufjyefaeMuNyD[k wkd;wkd;BudwfBudwf jyaw;&Gmol&Gmom;rsm; ajymaeMujcif;jzpfonf/
usaemfwkdYvlpkrSm vufa&G;pifau'grsm;jzpfMuaom ukdomxGef;OD;(,ckawmckd Auy &ckdifjynfaumfrwD)
uko
d mausmf (,ck ArmhwyfrawmfAv
fdk rf LS ;) uko
d ef;pdef (,ckArmhwyfrawmfAv
dk rf LS ;Bu;D ) ukb
d at; (,ckausmif;q&m)
ukd,ufao; (ppfawGckdifjynfolY&Jabmfacgif;aqmifa[mif;) udkausmfaZm (uG,fvGef jynfaxmifpkppf&JAkdvf )
udx
k eG ;f vIid f (zqyvtpk;d & txl;ckid &f 0J efjzpfco
hJ nf/ zqyvESihf yxpwkaYd cwfwiG f ppfawGckid f ajr,maumfrwD
Ou|jzpfcJhonf/) ukdvSjzLoH( ,ckArmhwyfrawmfAkdvfBuD;) ukdapmxGef;OD; (aygif;wnf ,pfrsKd;0efaxmufom;jzpfNyD;
ausmif;om;wpfO;D jzpfonf/) ukb
d NrKd i(f ausmif;om;)ukd a&TausmOf ;D (q&mawmfO;D pdEm ESifh usaemfwaYdk cgif;aqmifcahJ om
&ckdifjynf jynfolYvGwfvyfa&; tzGJUcsKyfwGif wyf&if;rSL;vkyfcJhonf/ AuyAkdvfrSL;tjzpf tvif;0ifcJhonf/ ,ck
armfueG ;f yxrtqifh &xm;oljzpfonf) udak rmifO;D ausmf (xkpd Ofu aumvdyaf usmif;om;jzpfonf/ ,ck ukeo
f ,
G af &;
1 ZkHrefae*sm) ukdbxGef; (,ck tNidrf;pm;kH;0efaxmuf) polwkdYom&Sd&m au'grsm;onf rdrdwkdYtodOmPfjzihf
rdrdwkdYqEtavsmuf pnf;urf;ukd vkdufemaeolrsm;jzpfMuonf/
usaemfwkdYfvlpkrSm xkdtcsdefu t*Fvdyf? jrefrmpm 9wef;? 10wef;&Sdolrsm;jzpfMuNyD; jynfolvlxkESifh qufqH
&mwGif aqmifh<um;<um;jyKjcif;r&SdMuay/ txl;ojzifh xkdpOfu crTD;trsKd;om;rsm;ukd &ckdifvlrsKd;rsm;u ya'o&mZf
vlrsK;d a&;0g't& ]]csi;f }}[kac:um vlrsK;d a&;t& ESrd ef if;rI&cdS o
hJ nf/ usaemfwv
Ydk pl o
k nf crT;D trsK;d om;rsm;ESifh nD&if;
tukdwrQ wef;wl&nfwlaygif;oif;Muonf/ if;wkdYESifh pm;twl? oGm;twl? tdyftwl aexkdifMuonf/ aiGaMu;a&;
wGiv
f nf; usaemfwYdk rdrw
d u
Ydk ,
dk u
f sK;d twGuf aiGr&Sm? rded ;f rrsm;udpE iS &fh iS ;f &Si;f vif;vif;&SMd uonf/ ,if;t&nftcsi;f
rsm;aMumifh avmif;&Snaf csmif; crT;D &GmrSpNy;D ,if;ywf0ef;usi&f dS crT;D &Gmrsm;rSm usaemfwt
Ydk m; qefEiS [
fh if;oD;[if;&Guf
rsm;ukd tbk;d tc wpfjym;rSr,lbJ ulnMD uonf/ ,if;&Gmrsm; &Gmvk;H uRwf zufqpf*syefawmfveS af &;wGif yg0ifaeMu
onf/ jyaw;ESiahf vmif;&Snaf csmif;&GmrSmESpzf mvkcH efrY Qom a0;rnfjzpf&m jyaw;wGif ta&;xJqvm;ay:vQif (ta&;
xJ rjzpfoifhwmjzpfvQif) vSvSBuD;usaemfwkdY a*smufusoGm;Ekdfifonf/
vif&dSrdef;rESihfazmufjyefvQif atmhESvkH;empGmjzihf 0kdif;y,favh&Sdaom xkH;wrf;pOfvmukd tkd;pGJaeonfh
&ckid w
f idk ;f &if;om;rsm; txl;ojzifh crT;D trsK;d om;rsm;\ "avhtwdik ;f rJrkjd yemonf usaemhtm; OD;aESmufajcmuf
jcm;apaom jyemjzpfomG ;onf/ ,if;aMumifh toJcsi;f qufaeaom usaemf\ au'grsm;ukd usaemfavhvmonf/
tdyfcsifa,mifaqmifaeaomfvnf; okH;nOfhxd usaemfrtdyfbJ au'grsm;ukd usaemfaxmufvSrf;&onf/ usaemf\
au'grsm; bmwpfckrQ jypfrIusL;vGefonfukd rawGU&/ okdYESihfjyaw;&GmwGif ppfbdeyfpD;olrsm;&Sdonf r&Sdonfukd
usaemfavhvmonf/ jyaw;&GmwGif ppfbdeyfpD;ol wpfOD;rQr&Sd/
odkYavhvmaeqJ OD;ynmomrdukd ppfbdeyfpD; oGm;vmaeonfudk usaemfawGU&onf/ OD;yOif;OD;ynm
omrdonf omrnOD;yOif;r[kwf? q&mawmfOD;ynmoD[\vufaxmufjzpfonf/ q&mawmfOD;ynmoD[jyaw;
XmecsKyfwGifr&SdvQif OD;ynmoD[ukd,fpm; tppt&m&mukd aqmif&GufykdifcGihf&Sdaom OD;ynmoD[u tmPmukef
vTt
J yfjcif;cHxm;&onfh OD;yOi;f jzpfonf/ usaemfwEYdk iS hf wuRr;f w0if cspcf ifaeaom OD;yOi;f vnf; jzpfonf/ odEYk iS fh
OD;ynmomrdxH usaemfomG ;a&mufNy;D rJrkjd yemwGif yg0ifonfw
h idk f aemifudk rjyKvyk af &;ukd usaemfaf jymjyonf/
,ck jyaw;&GmrS usaemfwkdYtm; wvGJxifaeaMumif;wkdYukdvnf; usaemf&Sif;jyonf/ oluJhodkY yk*dKvfukd okdYrpGyfpGJ
oifhaMumif; tpcsDum OD;ynmomrd usaemhftm; bkrIwfavawmhonf/
awmfvSefa&;c&D;0,f
42
bkHaygufomausmf
awmfvSefa&;c&D;0,f
43
bkHaygufomausmf
ajr&SiBf u;D rsm;vnf; ajrqDc(oD;pm;c) r&onhf tajcqk;d odYk a&mufaeNy/D Ekid if aH &;&mESifh ppfynm&yfrsm;ukd oifMum;
xm;aom usaemfwkdY au'grsm;vnf; EkdifiHa&;a&m ppfa&;yg wyfpkwyfcGJponfrsm;ukd OD;aqmifEkdfifaomtajctae
rsm; &Scd NhJ y/D zufqpfawmfveS af &;wyfx0J if&ef &Jabmfrsm;vnf; tpkvu
dk f tpkvu
dk f wazG;azG;a&muf&MdS uNy/D Oa&my
ppfajrjyifwGif zufqpf*smrPDrsm; ppfIH;rIESifh &ifqdkifvsufae&NyD/
1944-ckESpf 'DZifbm 25-&ufaeYeHeufykdif;wGif usaemfwkdY\au'grsm; aeYpOfaqmif&Gufaeaom 0w&m;
twkid ;f jyaw;&GmrS wzgvkcH eYaf 0;aom apwDysut
f eD;wGif ppfynmoifMum;jyovQu&f adS eMuonf/ usaemf Ekid if aH &;
pmwrf;wpfcu
k dk bwfvsu&f adS ecJo
h nf/ OD;ynmoD[wynhw
f pfO;D usaemfx
h v
H ma&mufNy;D OD;ynmoD[u ta&;Bu;D
aom udpw&yfukd ESpfOD;wnf; aqG;aEG;&efvkd csufcsif;vkdufvm&efajymojzifh usaemfrqkdif;riHhbJ OD;ynmoD[
xHvu
dk o
f mG ;onf/ OD;ynmoD[u pm&Guu
f dk urf;ay;onf/ q&mawmfO;D pdEm \pmjzpfonf/ pm\t"dyg ,ftwkcd sK;H
rSm OD;pdEmukd ajrykHNrdKUe,f ausmufEGm;&GmrS zufqpf*syefrsm; zrf;,lcJhonf/ ,ck rif;jym;NrdKUe,f ukvm;rawmif
aus;&GmteD;&Sd awmxJwGif wynhfwcsKdUESifhtwl *syefrsm;ESifha&maESmNyD; tus,fcsKyfoabmxm;&Sdonf/ rnfodkY
aqmif&u
G &f rnfudk taMumif;jyef&efjzpfonf/ ,if;OD;pdEm \pmukzd wfNy;D pm,lvmolrsm; jyefomG ;Nyv
D m;[k usaemfu
OD;ynmoD[udkd ar;onf/ OD;ynmoD[u pmay;vmaom OD;ynmoD[\wynfrh sm;ukd olqidk ;f iHx
h m;onf/awGUvku
d
awGUEkid o
f nf[ak jymNy;D OD;pdEm \wynhjf zpfol ukad usmZf &H ;DT (,ck &ckid jf ynf uGejf rLepfygwDXmecsKyf OuX)wku
Yd kd ac:ay;
onf/ udkausmfZH&TD;xHrS OD;pdEmtm; *syefppfom;rsm; rESdyfpufaMumif;? ukvmrawmif&Gm ta&SUbufawmxJwGif
*syefppfpcef;rsm;csxm;aom 0g;wJi,frsm;wGif a&maESmxm;aMumif; if;wJpktwGif;rStjyifty tjcm;ae&mokdY
oGm;vmjcif;rjyK&aMumif;wkdYukd od&onf/ OD;pdEmvGwfajrmufa&;udpESifhywfoufNyD; OD;ynmoD[ESifh usaemf
qufvufaqGaEG;Muonf/
jyaw;rSajrmufbuf ESpzf mvkcH efaY 0;aom ausmif;wku
d &f mG (crT;D trsK;d om;aus;&Gm)wGif ume,f (Akv
d rf LS ;Bu;D )
rm,k,mr (ppfa&;ppf&mudp&SdvQif ppf,leDazmif;0wfonf/ kd;kd;aecsdefwGif trsm;tm;jzihf ouFef;0wfaeonf)
ar*sm (AkdvfrSL;) wm*sDrmwkdY acgif;aqmifaom zufqpf*syef\ ppfXmecsKyfcGJwpfck&Sdonf/ ,if;ppfXmecsKyfcGJrSae
OD;ynmoD[ukd tBuHay;jcif;? &ckdifwyfrsm;ukd tBuHay;jcif;rsm; jyKvkyfMuonf/ ausmif;wkduf *syefppfXmecsKyfcGJ
wGif ume,frm,k,mrESifh ar*smwm*sDrmwkdY ,ck r&SdMu/ uywdef(AkdvfBuD;) e*g;rDSom&Sdonf/ OD;pdEmvGwfa&;ukd
uywdefe*g;rSDxHwifjyaomfvnf; taMumif;xl;rnfr[kwf? ,if;aMumifh ume,f rm,k,mrwkdYukd apmifh&if;
ukad usmZf &H ;DT wku
Yd v
dk nf; qkid ;f iHx
h m;oifah Mumif;wku
Yd dk OD;ynmoD[ESiu
fh saemf oabmwlnMD uonf/ uaemf rdr\
d ppf
wef;vsm;odkY jyefvmcJhonf/
1944ck 'DZifbmv 25&ufrGef;vGJykdif;wGif uywdef e*g;rSD usaemfwkdYxHvmNyD; reufjzefeHeufapmapm
olwEYdk iS w
fh ygwnf;vku
d Ef idk af tmif tqifoifjh yifxm;&ef vmajymonf/ rqkid ;f riHb
h J OD;ynmoD[xH usaemfow
k af jc
wifawmhonf/ OD;ynmoD[tm; rom,maomrsuEf mS jzifh ikid w
f idk w
f idk x
f idk
f awGUonf/ olu
Y v
dk nf; uywed ef *g;rSu
D
reufjzefeeH ufapmapm *syefwyfrsm;ESit
hf wl vku
d v
f ma&;ukd ajymoGm;Ny[
D k OD;ynmoD[rajymrDuyif usaemfoad e
Ny/D OD;ynmoD[ESihf usaemf acgif;csi;f ku
d Nf y;D aqG;aEG;Muonf/ zufqpf*syefrsm; OD;pdEm ukd tus,cf sKyb
f rf;xm;Ny/D
OD;ynmoD[ESihf usaemfwkdYtm; reufjzefeHeufapmapm *syefwyfrsm;ESifhtwl vkdufvm&ef ac:jcif;rSm *syefwyfrsm;
qkw&f mwGif "m;pmcHac:xm;jcif;jzpfrnf/ "m;pm;cHjzpfaom OD;ynmoD[ESihf OD;pdEm wku
Yd dk zufqpf*syefrsm;u ukid x
f m;
NyD; olwkdYwyfrsm;tm; &ckdiftrsKd;om;rsm; ppfqifrIrjyKEkdfifatmif jyKvkyfxm;rnfqkdcsufukd OD;ynmoD[ESihfusaemf
t<uif;rJh oabmwlMuonf/ okdYaomf reufjzefapmapm *syefwyfrsm;ESihfvkdufoGm;rnfavm? a&Smifwdrf;aeMurnf
avm zufqpf*syefrsm;tm; wku
d rf nfavm[laomjyemukd tbufbufuaeNy;D a'gifah phatmif OD;ynmoD[ESifh
usaemf tBudrfBudrfaqG;aEG;Muonf/ OD;ynmoD[ESihf usaemfwkdY reufjzefreufapmapm *syefwyfrsm;ESihftwl
vku
d rf oGm;[laom qk;H jzwfcsuu
f v
dk nf; xyfNy;D qk;H jzwfMuonf/ a&Smifwrd ;f rnfavm? wku
d rf nfavm [laomjyem
ukd em&Daygif;tawmfMumatmif OD;ynmoD[ESihfusaemf rem;rae aqG;aEG;Muonf/ naeapmif;oGm;NyD;rS zufqpf
*syefrsm;ukd wkdufxkwfawmhrnfqkdaom qkH;jzwfcsufukd csrSwfEdkfifcJhMuonf/
awmfvSefa&;c&D;0,f
44
bkHaygufomausmf
awmfvSefa&;c&D;0,f
45
bkHaygufomausmf
awmfvSefa&;c&D;0,f
46
bkHaygufomausmf
aygufawmNrdKUukd odrf;jcif;
apwemaumif;&SNd y;D k;d om;aom vGwv
f yfa&;twGuf toufpeG &Yf ef 0efrav;aom OD;pH*;dk atmifEiS fh rdom;pk
onf usaemfwkdYtm; tppt&m&mwGif tm;wufoa&m vIdufvSJpGm ulnDMuonf/ usaemfwkdYtm; ig;[if;rsm;?
tom;[if;rsm; aumif;rGefpGm auR;arG;jyKpkonf/ OD;pH*kd;atmif\om;rsm;onf teD;tem;aus;&Gmrsm;odkYoGm;NyD;?
zufqpf*syefwyfrsm;\ owif;ukdaxmufvSrf;ay;Muonf/ OD;pH*kd;atmifrdom;pk\ EIwfvkHrIaMumifh zufqpf*syef
owif;[lorQudk usaemf&onf/ zufqpf*syefwyfrsm;ukd aysmufMum;pepfjzifh usaemfwv
Ydk yI &f mS ;Ekid o
f nf/ usaemfwYdk
owif;ukd *syefv;Hk 0r&ay/ armfwmtajrmufrsm;? pufaoewfBu;D pufaoewfuav; ponfh acwfrv
DS ufeufrsm;ukd
pGu
J idk x
f m;onfh zufqpf*syefwyfrsm;onf usaemfwYdk vQKUd 0Supf cef;rS tvSr;f ruGmaom jrpfrsm; acsmif;rsm;rS avSBu;D
avSi,ftoG,o
f ,
G jf zifv
h nf;aumif;? pufavSrsm;jzihv
f nf;aumif;? jzwfoef;oGm;Muonf/ zufqpf*syefrsm; usaemf
wkdY\ teHYukdyif rIrday/
wpfaeYEpS Bf urd u
f s? umvuwm;&Sd r[mrdwpf pfXmecsKy?f (*st
D uftidk )f odYk usaemfw\
Ydk 0g,mvufowif;ykrYd I
aMumifh ykef;atmif;p&mr&Sdatmif AkH;rkd;&Gmjcif;cH&vnf;aumif;? &ckdifjynftESHYtjym;wGif zufqpfawmfvSefa&;
'DvIdif;wuf<uaejcif;aMumifhvnf;aumif;? aygufawmNrdKUESihfwuG? aygufawme,f ae&mtESHYtjym;rS *syefwyfrsm;
qkwcf mG oGm;cJ&h onf/ 1945-ck? ZE0g&Dvqef;avmufwiG f aygufawmNrKd Uukd aoG;wpfpufrQrusbJ usaemfwYkd odr;f ydu
k f
vkdufMuonf/
yxrqkH;&mxl;ESifhBuHKonf
umvuwm;&Sd r[mrdwpf pfXmecsKyf (*st
D uftidk )f odYk aygufawmNrKd Uukd usaemfwo
Ydk rd ;f vku
d af Mumif;ukd aeYpJG
&ufpEJG iS w
fh uG 0g,mvufaMu;eef;owif;ykcYd o
hJ nf/ umvuwm;r[mrdwpf pfXmecsKyu
f aygufawmNrKd Uukd usaemfwYdk
odrf;Edkifonfukd 0rf;ajrmufaMumif; ppfawGNrdKUukdvnf; usaemfwdkY aygufawmNrdKUudk odrf;onfhaeYwGifyif r[mrdwf
wyfzUJG rsm; odr;f yku
d cf NhJ yjD zpfaMumif;/ ppfawGNrKd U r[mrdwpf pfXmecsKyf a&SUwef;rSL;jzpfaom Akv
d cf sKyEf iS o
fh mG ;a&mufawGUqkH
&ef arwm&yftaMumif;Mum;aMumif;/ ppfawGNrdKUrS trf*sDbD ppfoabFmjzihf vmac:rnfhaeY&ufygaom arwm&yfcH
aMu;eef;pmwpfapmif a&mufvmonf/
usaemfwdkYtm; ppfawGNrdKU&Sd r[mrdwfa&SUwef;ppfXmecsKyfokdYoGm;&ef csdef;qkdxm;pOf udkvSxGef;ausmftm;
t*Fvdyfppfom;rsm;? brf;qD;xm;onfhowif;ukd usaemfod&Sdvm\/
csed ;f qkx
d m;onfh aeY&uf? em&Dtwkid ;f ? ppfawGNrKd UrS trf*st
FD rf ppfoabFmwpfpif;? aygfuawmNrKd UokYd a&mufvm
awmhonf/ aygufawmqdyu
f rf;rSqif;Ny;D ? ,if;trf*st
D rf ppfoabFmjzihf ppfawGNrKd UokYd vku
d v
f mMuonf/ ppfawGNrKd U
wnf&m ukvm;wefjrpf;dk onf usaemhwoufwiG f wcgomjrifb;l aom {&mrppfoabFmBu;D rsm;ESiw
fh uG &maygif;rsm;
pGmaom ppfoabFmBuD;rsm;jzihf jynhfMuyfvQuf&Sdaeonf/ q,faygif;rsm;pGmaom oabFmrsm;uvnf; vIyfvIyf&G&G?
oGm;vmaeovk?d q,faygif;rsm;pGmaom oabFmrsm;ukv
d nf; ausmufcscg a`E& &Nird af eMu\/ ppfawGqyd u
f rf;odYk
usaemfwaYdk &mufMuonf/ tqifoifah pmifah eaom rsuEf mS jzLt&m&Su
d NyKH ;&Tipf mG BuKd qNdk y;D usaemfwt
Ydk m; puf&iS w
f &m;
olBu;D OD;omZHtrd (f ,ck ygupwef 'kaumifp0D ef;Hk ) a&SU&Sd txufwef;a&SUaeBu;D OD;vSazmfZt
H rd w
f iG f aumif;pGmae&m
csay;onf/ woufwGif wpfcgBuHKcJhNyD; ,aeYxd wpfcgrQ rBuHKbl;ao;aom rsufESmjzLpm;yGJxkd;jzifh usaemfwkdYtm;
Oa&mywkdufom;wkdY\ pm;bG,fabmZOf t[m&wkdYukd auR;arG;jyKpkonf/ aemufaeYwGif OD;omZHOD;wkdufwGif AGDzkdYpf
(Victory Force) ac: a&SUwef;wyfzGJUrsm;\ AkdvfcsKyfESihf awGUqkHcGifhay;onf/
NyHK;NyHK;&Tif&TifusaemfwkdYtm; vufqGJEIwfqufaom AGDzkdYpf ppfAkdvfcsKyfonfe ol\vufatmufcH rsufESmjzL
t&m&SdBuD;ESpfOD;ESifhvnf; rdwfqufay;cg vufqGJEIwfqufMuNyD; zufqpf*syefrsm;\tajctaeukd tenf;i,frQ
ar;jref;ajymqkdonf/ AGDYzkdpfAkdvfcsKyfu cifAsm;wkdYqDu bkef;BuD;jzpfygap usaemfwkdY r,kH? *syefbufawmfom;awG[k
,lqxm;w,f? cifAsm;wkq
Yd u
D dk usaemfwYdk 0g,mvufcsay;cJw
h ,f/ cifAsm;wkYd *syefppfowif;awGudk wdwu
d susay;Ekid f
wJt
h wGuf atmifyaJG wGtrsm;Bu;D &Scd w
hJ ,f/ cifAsmwku
Yd dk vIu
d v
f pJS mG ,kw
H ,f/ cifAsm;wko
Yd abmwlr,fq&dk if cifAsm;wku
Yd kd
awmfvSefa&;c&D;0,f
47
bkHaygufomausmf
awmfvSefa&;c&D;0,f
48
bkHaygufomausmf
awmfvSefa&;c&D;0,f
49
bkHaygufomausmf
awmfvSefa&;c&D;0,f
50
bkHaygufomausmf
awmfvSefa&;c&D;0,f
51
bkHaygufomausmf
Akv
d Bf u;D \ tppfccH sut
f &? Akv
d Bf u;D \vufrsm;ukd BuKd ;ESiw
hf w
k Nf y;D ol0u
S x
f m;aom aoewfrsm;ukd azmfxw
k f
,l&ef udka&TausmfOD;ukd acgif;aqmifapNyD; wyfom;rsm;ESihf iSufBuD;uRef;&GmokdY oGm;aponf/ eHeufpmpm;NyD;
ukda&TausmfOD; ESifhwyfom;rsm; AkdvfBuD;udk BudK;jzihfwkwfcg ac:,loGm;Muonf/ tvpfacsmif;aeaom tBuHorm;
AkdvfBuD;onf iSufBuD;uRef;&GmteD; ta&mufwGif ukda&TausmfOD;wkdY tikdufukd csufaumif;,lcg? xGufajy;onf/
ukda&TausmfOD; pwif;*ef;aoewfjzihf xGufajy;aeaom AkdvfBuD;ukd olukd,fwkdifvnf; aemufrSajy;vkduf&if;
ypfcwfonf/ usnfqHwpfawmihfrQ AkdvfBuD;udk rxd? AkdvfBuD;acsmarmpGm atmifjrifpGm vGwfajrmufoGm;avNyD/
usaemfwkdY wyfom;rsm; AkdfvfBuD;ukd iSufBuD;uRef;&GmwGif tdrfwkdif;aph arTaESmuf&SmazGMuonf/ AkdvfBuD;\ teHYukdyif
rcHrdMu/ AkdvfBuD;\ Zmwdcsufa<u t&yfwGif AkdvfBuD;tm; tb,frSm &SmazGawGYtHhenf;/
usaemfac:xm;aom ukad usmv
f
S adk &mufvmonf/ vdyaf usmuf&aus;&Gm vlBu;D rsm;a&SUwGif rcifausmt
h m;
ukad usmv
f
S v
dk ufoYkd vGt
J yfonf/ a&Txnfypn;f tm;vk;H rSeo
f nf rrSeo
f nfudk rcifausmu
h adk r;jref;onf/ rcifausmh
u a&Txnfypnf; trSeftwkdif;&Sdonf[kajymonf/ ,if;aMumifh a&Txnfypnf;tm;vkH;ukd rcifausmhxJ vTJtyfay;
vkdufonf/ a&Txnfypnf;rsm;wpfcsKdUonf acwfysufola|;AkdvfBuD; atmifvSckdifykdifypnf;rsm;jzpfaumif;jzpfEkdif
aomfvnf; 0g0gvkv
d dk eDev
D v
dk dk ta&miftqif;&Sad om a&Txuf 0g0gvkv
d dk eDev
D v
dk dk ta&miftqif;&Sad om usnq
f u
H dk
om tmomief;ief; wyfrufaom usaemfwkdYtbkdY a&Twa&G;om;rQyif ,liifxm;vkdufjcif;rjyKacs/ ukdausmfvSkdESihf
rcifausmhwkdYarmifESrtm;? vdyfausmuf&&GmrS olwkdYoGm;vkd&m ae&mxd? usaemfwkdY acsmarmpGm ykdYay;vkdufonf/
AkdvfBuD;acsmarmpGm? atmifjrifpGmvGwfoGm;jcif;onf usaemf\xdyf rD;avmifoGm;jcif;yifjzpfonf/ usaemf
rsm;pGm ab;MuyfeHMuyfjzpfoGm;onf/ AkdvfBuD;onf usaemfwkdY\vdyfausmuf&pcef;ukd odoGm;onf/ &maygif;rsm;pGm
aom zufqpf*syefwyfom;rsm;ukd ac:,lvmNyD; usaemfwkdYtm; rIefYrIefYnufnufaMuatmif AkdvfBuD;jyKvkyfEkdifpGrf;&Sd
onf/ tjcm;wpfbufuvnf; umvuwm; r[mrdwpf pfXmecsKyu
f vdyaf usmuf&&GmteD;wGif avxD;jzihv
f ufeuf
rsm;csay;&ef oabmwltwnfjyKxm;onf/ AkdvfBuD;atmifvSckdifESihf zufqpf*syefrsm; ab;&efaMumufNyD;
vdyfausmuf&pcef;rS usaemfwdkY a&SmifuGif;oGm;cg tjcm;wpfae&mwGif avxD;jzihf vufeufrsm;csa&;ukd pDpOfvQif
r[mrdwpf pfXmecsKyu
f vkNH cKH a&;r&S
Sd qkid ;f iHx
h m;&ef jyKomG ;rnfudk zufqpf*syefab;&efxuf usaemfwYkd aMumufMu
onf/
usaemfwkdYjcaoFhatmifwyfrS usaemfaqG;aEG;aeMujzpfaom acgif;aqmifpkukd usaemfac:,laqG;aEG;onf/
usaemfuJhokdYyif avxD;jzihfcsay;rnfh vufeufrsm;&a&;ukd rxdckdufcsifMu/ ,if;aMumifh vdyfausmuf&pcrf;wGif
qufvufaernf/ Akv
d Bf u;D atmifvcS idk Ef iS fh *syefppfom;rsm;\ oGm;vmvIy&f mS ;rI rSeo
f rQudk BuKd wifowif;&Ekid af tmif
pDpOfrnfpaom qkH;jzwfcsufrsm;csum? tpDtpOfrsm;ukd 'va[m taumiftxnfazmfavawmh\/ vdyfausmuf&
&GmteD; ywf0ef;usif&Gmrsm;odkYvnf;aumif;? jrpfwpfbufurf;&Sd &Gmrsm;okdYvnf;aumif;? usaemfESihf usaemfwkdY
acgif;aqmifykdif;rsm; vSnhfvnfoGm;vmcga[majymjcif;? pnf;kH;jcif;rsm;ukd? tifwkduftm;wkduf jyK&avawmhonf/
tu,f vdyfausmuf&pcrf;okdY zufqpf*syefrsm; csDwufvmvQif rarQmfvifhaomae&mrsm;rS zufqpf*syefrsm;ukd
ckcHwGef;vSef&efvnf; pDpOfMu\/ vQKdU0SufpGm wyfaysmufoGm;aom aysmufMum;ppfy&d,m,fukdvnf; tokH;jyK&ef
pDpOfMu\/ vIHYaqmfa&; pnf;kH;a&;udpaMumihf 1945-ck? ZE0g&Dvukefavmuf? eHeuf 8-em&DcefYwGif usaemfESifh
wyfom;wpfpk avSi,frsm;jzihf 4zmvkHcefYus,frnfhjrpfukd vdyfausmuf&wpfzufurf;okdY ul;Mu&onf/ jrpftv,f
avmufa&mufvQif xlxyfaomqD;ESi;f rsm; usvmonf/ ESpu
f u
dk o
f ;Hk uku
d rf Qom a0;uGmaomta0;ukyd if rjrif&jzpf
oGm;onf/ wbufurf;okdY avSuyf urf;ay:odkY wufvkqJqJwGif ajrmufrsm;pGmaom *syefppfom;rsm; atmfBuD;
[pfus,pf um;rsm;ukd oGm;&if;ajymqko
d MH um;&onf/ usaemfwYdk avSi,frsm;ESit
fh wl vdyaf usmuf&&GmokYd jyefqw
k cf &hJ
\/ vdyaf usmuf&pcrf;wGif carmif;&GmbufrS aus;&Gmqufom;ESpaf ,mufcefaY &muf awGUonf/ carmif;awm&GmrS
zufqpf*syefppfom; 500-cefjY zwfomG ;onfudk owif;ykv
Yd mjcif;jzpfo
f nf/ zufqpf*syefrsm; odr;f qnf;roGm;&atmif
0Sux
f m;aomavSudk qGx
J w
k ,
f il ifaecJ&h tcsed t
f awmfMumjcif;ukv
d nf; od&onf/ vdyaf usmuf&wpfbufurf;wGif
usaemfwkdY yufyif;ygwkd;rdvkqJqJjzpfcJhaom *syefppfwyfonf 500rQ&Sdaom *syefppfwyfjzpf tu,fjrpfv,f
awmfvSefa&;c&D;0,f
52
bkHaygufomausmf
wGix
f x
l yfaom ESi;f omruscv
hJ Qif usaemfEiS fh 15-OD;cefx
Y ufrykad om &Jabmfrsm;\toufonf zufqpf*syefrsm;\
atmufwGif aysmufuG,fqkH;IH;Ekdifp&m&Sdonf/
umvuwm;&Sd r[mrdwpf pfXmecsKyrf S avxD;jzihcf say;rnfv
h ufeufrsm;&vQif igwkadY &SUodYk rnfoYdk qufvyk &f
rnfenf;[laom jyemukd usaemfwaYdk cgif;aqmifrsm; tav;teufxm;cg txyfxyfaqG;aEG;Muonf/ awmfveS f
a&;wyfO;D \aMujimpmwrf;onf usaemfwYdk cH,x
l m;aom Ekid if aH &;cH,cl suEf iS w
fh pfxyfwnf; tH0if*iG u
f sjzpfaeonf/
zufqpf*syefawmfvSefa&;tNyD; r[mrdwfta&NcHKcg 0ifvmrnfh NAdwdoQe,fcsJUpepfukdvnf; vGwfvyfa&;twGuf
vufeufpGJukdifwkdufckdufjcif; tygt0if enf;rsKd;pkHjzihf usaemfwkdY qufvufwkdufckdufa&;udk usaemfwkdY t<uif;rJh
cRif;csufr&Sd vufcHxm;cJhNyDjzpfonf/ ,if;aMumifh avxD;jzihfcsrnfh vufeufrsm;&vQif MuyfpifuRef;ukd jzwfNyD;
awmifpidk u
f rf;&Sd urf;eD&mG ? Mumtif;awmif&mG rsm;bufoYkd oGm;rnf/ q&mawmfO;D pdEm tultnDjzihf awmifpidk u
f rf;wGif
tajccHpcrf;jyKNy;D aomif;aygif;rsm;pGm xlxyfpmG &Sad eonfh zufqpf*syefrsm;ukd r[mrdwEf iS fh yl;wGw
J u
dk &f if; &ckid f ;dk r
awmifukd ausmfjzwfrnf/ &ckdifkd;rawmifbufodkYa&mufvQif zufqpfawmfvSefa&;orm;rsm;ESihf qufoG,frnf/
,if;zufqpfawmfvSefa&;orm;rsm;xHrSwqifh acgif;aqmifrsm;ukd awGUatmif&SmNyD; vGwfvyfa&;twGuf NAdwdoQ
e,fcsJUppfwyfrsm;ukd r&yfrem; qufvufwkdufckduf&ef vkduvnf; qufvufwkdufckdufoGm;&efjzpfonf/ usaemf\
oabmw&m;onf wyfzUJG acgif;aqmifrsm;rSwqifh wyfwiG ;f xJoYdk eufidI ;f pGm0ifvsu&f o
dS nf/ wyfzUJG 0if&aJ bmfrsm;
vnf; Bu;D rm;pGm pdw"f gwfwuf<uvQu&f MdS uonf/ zufqpf*syefawmfveS af &;ESifh vGwv
f yfa&;wkt
Yd wGuf toufpeG Yf
vTwMu&ef tqifoifhjzpfvsuf&SdMuonf/
usaemfwYdk 0g,mvufaMu;eef;jzifh aocspmG owif;ay;Ekid rf aI Mumifh ajrykNH rKd UodYk r[mrdww
f yfrsm;? a&aMumif;
jzifh (ajrykHNrdKUudk a&aMumif;vrf;rSty tjcm;vrf;jzifh xkdtcsdefwGif r[mrdwfwyfrsm; odrf;ykduf&eftaMumif;r&Sd)
odr;f yku
d v
f mvQif acsreI ;f okwo
f if&ef apmifq
h idk ;f aeaom yJaumufawmifwef;wpfavQmuf&dS zufqpf*syefrsm;onf
Ake;f rk;d &GmoGe;f rIaMumifh Bu;D rm;pGm txdemvsu&f o
dS nf/ zufqpf*syefrsm;onf yJaumufawmif;dk wpfavsmuf awmBu;D
rsurf w
J iG f Bu;D rm;ckid cf efaY om uwkwrf sm;ukd wnfaqmufxm;onf/ ajrjyifypf tajrmufrsm;? av,mOfypftajrmuf
rsm;jzihf axmifaygif;rsm;pGmaom *syefrsm;onf aeom;wus ae&m,lxm;onf/
usaemfwkdYtm; avxD;jzihf vufeufcsay;a&; rwkdifrD 3-&uf? 4-&ufcefYu {&mr qkd;0g;aom ? {&mr
0rf;enf; aMuuGJbG,faumif;aom owif;qkd;usaemfhxH a&mufvmonf/ aemufwef;ppfrsufESmodkY a&mufoGm;NyD
jzpfonf[k taMumif;jyum MuLaysmufusm;wyfzGJUrsm;ukd vufeufodrf;vkdufNyD/ OD;ynmoD[ l;rwwfikda<u;vsuf
&Sdonf[laom owif;qdk;yifjzpfonf/ owif;qkd; [kwfr[kwf rSefrrSefukdaxmufvSrf;&ef &Jabmf 3-OD;? 4OD;cefYukd OD;ynmoD[xH usaemfcsufcsif; apvTwfonf/ umvuwm;&Sd r[mrdwfppfXmecsKyfukd usaemf oHo,0if
vmonf/ ,if;aMumifh usaemfwkdY\0g,mvuf aMu;eef;jzihf usaemfwkdYtm; csdef;qkdxm;onfhtwkdif; avxD;jzihf
vufeufrsm; csay;a&;ukd usaemfxyfrHwifjyawmif;qkdonf/
avxD;jzihf vufeufcsay;rnf&h uf wpfaeYxufwpfaeY eD;uyfvmNy?D pEmvyif qef;ay:p ok;H &ufoaYkd &mufchJ
Ny/D usaemfEiS w
hf uG &Jabmfrsm;tm;vk;H aysmw
f NyKH ;NyKH ;ESihf avxD;jzihcf say;rnfv
h ufeufrsm;ukd apmifq
h idk ;f vsu&f MdS uonf/
okdYaomf umvuwm;r[mrdwf ppfXmecsKyfrS vmaom0g,mvufaMu;eef;onf usaemfwkdY\toJESvkH;ukd tpdyfpdyf
trTGmrTmjzpfoGm;apavonf/ usaemfwkdYtm; avxD;jzihfvufeufcsay;a&;ukd zsufodrf;xm;vkdufonf[laom
0g,mvufaMu;eef;onf tb,frv
S Qif usaemfw\
Ykd toJEv
S ;Hk ukd tpdypf yd t
f rTmrTm rjzpfbJ aeEkid t
f ehH nf;/ tpDtpOf
tm;vkH; aqmif&GufNyD;aeNyDjzpf owfrSwfxm;aom&uf? owfrSwfxm;aomtcsdefwGif avxD;jzihf vufeufrsm;
csay;a&;ukd aqmif&u
G af y;&ef usaemfwYkd 0g,mvufpufjzihf usaemfwv
Ydk nf; wpfaeY ESpBf urd rf eS rf eS f arwm&yfco
H nf/
twGif; r[mrdwfwyfrsm; ajrykHukd vmodrf;vQif acsrIef;okwfoif&ef tckdiftcHh jyKxm;aomyJaumufawmifkd;
wpfavQmuf&dS *syefppfom;rsm;onf ppfav,mOftyk v
f u
dk cf s
D Ake;f rk;d &Gmaom 'PfrcHEidk o
f jzihf &mvku
d af xmifvu
dk f
csD qkwfcGmaeMu&avNyD/
OD;ynmoD[xH usaemfapvTwcf ahJ om &Jabmf 3-4-OD; vdyaf usmuf&pJ crf;odYk jyefa&mufMu\/ MuLaysmufusm;
awmfvSefa&;c&D;0,f
53
bkHaygufomausmf
awmfvSefa&;c&D;0,f
54
bkHaygufomausmf
awmfvSefa&;c&D;0,f
55
bkHaygufomausmf
awmfvSefa&;c&D;0,f
56
bkHaygufomausmf
awmfvSefa&;c&D;0,f
57
bkHaygufomausmf
awmfvSefa&;c&D;0,f
58
bkHaygufomausmf
pcrf;? av;NrKd Uacsmif;wGif armf&mG ? &GmeDpcrf;? NrKd Ua[mif;ajrmufyidk ;f wGif bk&m;Bu;D &GmeDpcrf; ponfjzifh &GmeDpcrf;rsm;ukd
vnf; OD;pdEm ESifh usaemfwYkd us,jf yefpY mG tkwjf rpfcsay;Muonf/ &ckid f ;dk rawmifp,
G f awmifzsm;rsm;wGiv
f nf; vufeuf
pGJukdifxm;aom &Jabmfrsm; tNrJ&Sdaeonfh vufeufrsm;? usnfqHrsm;okdYavSmifxm;aom r[mNrdKifawmpcrf;rsm;ukd
ae&mtESHYtjym; rIdvkdaygufvmatmif q&mawmfOD;pdEmESihf usaemfwkdY tkwfjrpfcsay;Muonf/ q&mawmfOD;pdEmESihf
usaemfwkdYum; NAdwdoQe,fcsJUpepfqkd;ukd vufeufjzihfwkduf&ef tqifoifh vGwfvyfa&; tvum;r&onfukd urmh
vlo
Y rkid ;f u azmfxw
k cf o
hJ nft
h wkid ;f vGwv
f yfa&;ukd tmomief;ief; rufaeaom q&mawmfO;D pdEm ESifh usaemfwu
Ykd m;?
NAdwdoQe,fcsJU&if0ukd aoewfjzifhawhcg armif;jzKwf&rnfhtcsdefukd apmihfqkdif;vsuf/ / tESpfom&tm;jzihf raMujim
aom ppfNydKiftpkd;&zGJUvsuf? OD;ynmoD[um; tddEd,rS jyefra&mufao;/ /
rnfonfNh crd ;f acsmufrjI zihf rnfonft
h Muyfuidk rf I rnfoaYdk om&mxl;jzihf ajzmifzh srrI &Sb
d ?J rdrw
d q
Ykd Etavsmuf?
pdww
f o
l abmwl? OD;ynmoD[ESiu
fh saemf oabmwlNy;D ? 0Sux
f m;cJah om vufeufrsm;onf rMumrSw
D pfaeYaomtcg
wpfO;D \&if0ukd wpfO;D awhNy;D armif;jzKw&f rnfah oewfrsm; jzpfvmvdrrfh nf[k usaemfwpfcgrQ tdyrf ufyif rrufb;l cJ/h
&ckid w
f idk ;f zqyv[lNy;D OD;ynmoD[ESifh ukad usmjf r( ,ckawmckd A[kad umfrwD) wku
Yd wpfbuf? &ckid jf ynf jynfov
Yl w
G f
vyfa&; tzGUJ csKyq
f Ndk y;D ? OD;pdEm ESihf usaemfwu
Ydk wbufjzpfcg? tzGUJ Bu;D ESpzf UJG uGjJ ym;oGm;&rnfuv
dk nf; usaemfwpfBurd f
rQ rarQmfrSef;cJhay/ okdYaomf emrnfqkd;jzihf ausmfMum;cJhaom ]]ba&muf'g0g'}}\arTaESmufrIaMumifh wu,fhwu,f
jzwfoef;cJh&aom &ckdifjynfacwforkdif;wGif &ckdifwkdif; zqyv OD;ynmoD[ESifh OD;ausmfjrwdkY w*kdPf;? &ckdifjynf
jynfolYvGwfvyfa&;tzGJUcsKyf OD;pdEmESifhusaemfwkdY w*kdPf;jzpfapcJhonf/ OD;ynmoD[ESifh usaemf wpfOD;\&if0ukd
wpfOD;awhNyD; aoewfarmif;jzKwfcJh&ayNyD/ jynfwGif;aomif;usef;rI ppfrD;vQHum; ,aeYxd avmifuRrf;aeqJ/
awmfvSefa&;c&D;0,f
59
bkHaygufomausmf
awmfvSefa&;c&D;0,f
60
bkHaygufomausmf