Ahmet Kasm Fidan

www.darulkitap.com

MESNEV

nsz

Toplumlarn varln korumas ve gzel bir gelecek kurmas, gemileriyle olan balarnn salamlyla yakndan alkaldr. Bugn, kltrel gemiimizi tesis edenleri tanmaya her zamankinden daha ok ihtiyacmz olduu gereiyle kar karyayz. Gemiimize ait nemli ahslarn bir model olarak, yeni nesillerin nne koyulmas gerekmektedir. zerinde yaadmz corafya, yetitirdii fikir, bilim ve devlet adamlar asndan ok deerli ve zengindir. Bu ahslar asrlardr, sanat eserleri, iirleri ve yaam tarzlaryla toplumumuzun nnde yrmekte ve onlarn geleceine k tutmaktadr. Bu topraklar bize ait klan ulular kervannn banda Mevln hazretleri gelmektedir. Onun eserleriyle yakt era, sadece bu topraklar deil, btn dnyay aydnlatmaya devam ediyor. Yolda kalmlar, yolunu armlar, kafas karklar varln hakikatine aryor. Yedi yzyl nce syledii szlerin yanks artarak sryor. nsanla, inancn gerek g olduunu retiyor. Mevln'y ve eserlerini tanmak bizim ihtiyatr. En byk eseri olan Mesnev olgunlat dnemin eseridir. iin onun hayat bir her ynyle

''Mesnev, hakikate ulama ve yakn srlarn ama hususunda din asllarnn asllardr'' der Mevln ve devam eder: ''phe yoktur ki Mesnev gnllere ifadr, hznleri giderir, Kur'an' apak bir hale koyar, rzklarn bolluuna sebep olur, huylar gzelletirir. Mesnev'nin en zengin malzemesi hikyelerdir. nsan bu eseri okurken herhangi bir kitab okur gibi deil, kendisini bir sohbet halkasna girmi gibi hisseder. Mesnev'deki hikyeleri hikmetleriyle birlikte ele aldk. Mmkn olduunca Mevln'nn o hikyeyi anlatmasndaki gayeye bal kalmaya alarak aklamalarda bulunduk. Mesnev'den derlediimiz bu hikyelerin, Mevln'nn eserlerine bir kap bir gei olmasn mit ediyoruz.

Ahmet Kasm Fidan

BRNC CLT

Padiah ve Criye

ok eski zamanlarda bir padiah vard. Dnyada padiah olduu gibi, mnev ynden de ok stn bir kiilie sahipti. Padiah bir gn, atna binerek baz yaknlaryla ava kt. Yolda giderken bir criye grd. Grr grmez k oldu. Bir ku kafeste nasl rpnrsa padiahn ruhu da beden kafesinde yle rpnmaya balad. Parasn vererek cariyeyi satn ald. Padiah arzusuna kavutuu iin mutluydu, fakat kader bu ya, criye hastaland. Padiah batdan, doudan, ksacas her taraftan hekimleri bir araya getirdi. Onlara, ''Her ikimizin can hibir nemi yok. yaralym, hastaym, bulur, iyiletirirse Hekimler, da sizlerin ellerinde. Onsuz hayatmn nk hayatmn can odur. Dertliyim, ama dermanm o. Kim benim canma derman inci ve mercan hazinemi ona vereceim.''

''Bu uurda canmz feda edercesine alalm. Aklmz, tecrbemizi ve btn hnerlerimizi bir araya getirelim. Beraber dnelim, tedaviyi beraber yapalm. Her birimiz hastalklarn tedavisinde, bu zamann s'syz. Elimizde her derdin merhemi vardr'' dediler. Gurura kaplarak, her eyin kendi ellerinde olduunu sandlar. ''nllah iyi ederiz'' demediler. Bu nedenle Hak Tel onlara insanlarn ciz olduunu gsterdi. Hekimler ne il verdiyseler, tedavi iin ne yaptysalar da hasta iyilemedi. Aksine hastal artt. Bu arada zavall criye gnden gne eridi, kl gibi inceldi. Padiahn ise gzlerinden de rmaklar gibi yalar akyordu. Padiah hekimlerin bu hastalk karsnda grnce yalnayak doru mescide kotu. ciz kaldklarn

Mihrabda secdeye kapand. Secde ettii yer gz yalaryla srlsklam sland. Padiah Hakk'n huzurunda kendini kaybetti. Bir mddet sonra, batt yokluk denizinden kt. Kendine geldi. Gzel bir dille Allah'a hamdetmeye ve dua etmeye balad. ''Ey en az ba dnya mlk, dnya padiahl olan Allahm! Ben ne syleyeyim? Sen zaten gizlediklerimizi de bilirsin. Ey Allahm! Btn arzu ve isteklerimizde sana snmamz gerekirken, biz yine yolumuzu ardk. Bir criyeye gnl verdik. Hastalannca da, sen varken hekimlere bavurduk. Geri sen, Ey kulum, ben senin gizlediin btn srlar bilirim ama sen yine onlar dile getir, meydana dk' buyurdun.'' Padiah can gnlden yalvararak cokuyla dua edince; Allah'n lutuf ve balama denizi de cotu, kprd. Padiah gz yalar ierisinde alayarak yalvarrken bir ara kendinden geti. Uykuya dald. Ryasnda bir pr grd. O pr padiaha, ''Ey padiah! Sana mjdeler olsun, dilein kabul olundu. Yarn sana garip klkl, ok deerli bir hekim gelecek. Hekimlikte ok bilgilidir. Doru, emniyetli ve gvenilir bir kiidir. Onun verecei il, hibir sihrin tesir etmeyecei bir sihir gibidir'' dedi. Padiah, ryasnda kendisine sylenen zat, pencere nnde beklemeye balad. Glge iinde gne gibi parlayan bir zat grd. Faziletli, hnerli, bilgili birine benziyordu. Bir

grnr, yoktu.

bir grnmez gibiydi. Sanki bir hayal, hem vard hem

Kapy amak iin grevlilerden nce kendisi kotu. telerden gelen misafirini karlad. Padiah da misafir de ayr ayr vcutlarda tek bir ruh ve birbirini tanyan birer mna denizi gibiydiler. ki can birbirini kavumu, birlemi, bir olmutu sanki. Padiah, ''Benim asl sevgilim criye deil senmisin. te Allah'n hikmeti; dnyada iten i kar, sebeplerden sebep doar'' dedi. Padiah kollarn ap, o ilh hekimi kucaklad. Ak gibi onu gnlne, ta cannn iine soktu. Buluma, arlama, hatr sorma ve yemek gibi iler bitti. Sonra padiah hastann ve hastaln durumunu anlatarak onu hasta criyenin yanna gtrd. Hekim hastann yzne bakt, nabzn dinledi. Hastalnn belirtilerini sordu, sebeplerini dinledi. ''Dier hekimlerin yapt tedaviler faydal olmam, iyi edeceklerine hastaln artrmlar'' dedi. Hekim hastaln ne olduunu anlamt, fakat padiaha sylemedi. Hznnn ve zntsnn okluundan criyenin gnl hastas olduunu tesbit etti. Hastann bedeni salam, yaral olan gnlyd. Sonra yle dedi: ''Saray boalt, ieride kimseler kalmasn. Kede bucakta bizi kimse dinlemesin. Hastaya soracam baz sorular olacak. Alacam cevaplara gre tedavimi belirleyeceim.'' Hekim istedii gibi hastayla ba baa kald. Yavaa yanna yaklaarak tatl ve yumuak bir sesle, ''Nerelisin? Memleketini bilmem gerek. nk her memleketin ilc baka bakadr. Memleketinde akrabalarndan kimler var? Kime yaknsn? zlediin arkadalarn var m?'' diye sordu. Hekim elini kzn nabzna koymutu. Soru sorarken bir yandan da nabzn kontrol ediyordu. Criye; evine, efendilerine, hemehrilerine ait olaylar bir bir anlatyor, bandan geenleri hikye ediyordu. Hekim bir taraftan criyenin anlattklarn taraftan nabznn atna dikkat ediyordu. dinliyor, dier

Hastann nabzn tutmaktan maksad; konuma srasnda hangi isim getiinde criyenin nabznn hzlanacan tesbit etmekti. nk criyenin nabzn hzlandracak olan isim, onu sevgi uruna yataklara dren kiinin de kim olduunu ortaya karacakt. Hekim, ''Kendi memleketinden nasl ktn? Daha nce hangi ehirde idin?'' diye sordu. Criye bir ehir ad syledi, fakat ne yznn renginde ne de nabznda bir deiiklik oldu. Daha sonra srasyla gittii ehirleri, orada bulunanlar, oturup tuz ekmek yedii yerleri birer birer sayp dkt, ancak durumunda bir deiiklik olmad. Hekim ok ho bir ehir olan Semerkant'tan soruncaya kadar criyenin nabz salkl bir insann nabz gibi att. Semerkant'n ad geince, kzn nabznn at hzland ve yanaklar al al oldu. nk o, Semerkantl bir kuyumcuya kt. Ondan ayr dmenin strabn ekiyordu.

Hekim criyeyi yataa dren derdin sebep olann bulunca; o kuyumcunun ehrin hangi semtinde ve hangi mahallesinde oturduunu sordu, rendi. Criyeye, ''Senin hastalnn ne olduunu imdi anladm. Allah'n yardmyla seni bu hastalktan kurtaracam. Yalnz sakn bana anlattklarn kimseye syleme. Padiaha hi syleme. Gnln srlarnn mezar olsun'' diye tembihledi. Hastann yanndan ayrlan hekim, doruca vard. Meseleyi biraz ona anlatarak, padiahn yanna

''Tedavi iin yaplacak olan i, bir an nce o kuyumcunun buraya getirilmesidir. Hediye olarak altnlar ve ssl elbiseler gndererek kuyumcuyu kandr. Semerkant'tan buraya davet et'' dedi. Bunun zerine padiah becerikli iki adamn Semerkant'a gnderdi. Eliler kuyumcunun yanna varp padiahn hediyelerini takdim ettiler. Ona sanatnn ehirler aarak herkes tarafndan bilindiini, bu nedenle padiahlarnn kendisini kuyumcuba olarak saraynda grmek istediini bildirdiler. Padiahlarnn cmertliini ve bol ihsanda bulunduunu sylediler. Kuyumcu gz kamatran hediyelere, gururunu okayan iltifatlara ve vaad edilen makamlarn ekiciliine kapld. Bulunduu ehirden ve oluk ocuundan ayrlarak padiahn sarayna geldi. Saraya gelen kuyumcuyu hekim karlad. Alp padiahn huzuran kard. Padiah kuyumcuya pek ok iltifat ve ihsanda bulundu. Altn hazinesinin sorumluluunu ona verdi. Hekim bunun zerine; ''Ey byk sultan! O criyeyi de bu kuyumcuya ver ki, criye de iyilesin'' deyince; padiah, o ay yzl gzel criyeyi kuyumcuya balad. Alt ay kadar muratlarna erdiler. Criye de tamamen iyileti. Daha sonra hekim kuyumcu iin bir erbet hazrlad. erbeti iince, gnden gne erimeye balad. Kuyumcu

Kuyumcu zayflaynca, iyice irkinleti. Yz sararp soldu. Kzn gnl de ondan tamamen soudu. Bir sre sonra da kuyumcu lnce, kzn ak tamamen sona erdi. O dnyalar gzeli tertemiz oldu. *** Bu hikyede geen padiah ruhumuz, criye nefsimiz, hekim mrid-i kmildir. Kuyumcu ise, dnya sevgisinin ve dnyalk arzularn semboldr. Padiah olan ruh her bakmdan stn zelliklerle yaratld halde, criye olan nefse gnl vermitir. Ruh aslnn ne olduunu hesaba katmadan, nefsinin esiri olmutur. Nefis, yaratl icab gz aalardadr. Criyenin kuyumcuya olan ak, nefsin dnyaya olan meylini sembolize eder. Ruh, nefsin kendisine yar olmamasndan ve hastalndan dolay zgndr. Bunun iin are arar. Nefsi, birok hekime gsterir. Nefsi tedavi edemeyen hekimler, sahte eyhlerdir. Ruh becerikli ve aktan ve hastalktan kurtuldu. Arnp

mahir bir hekim arar. O da ilh bir yardm olarak gnderilen mrid-i kmildir. Ruh, mrid-i kmille karlanca gerek sevgilisinin o olduunu anlar. Gnl verdii nefsin de mnev hastalklardan kurtulmasn ister. Ruh, mridinin tavsiyesine uyarak nefsi, dnyev arzularyla buluturur. Bu kavuma, nefsin madd arzulardan bkmasn salar. Mridin verdii illarla dnyev arzular tamamen yok olur. Sonuta dnyev arzularn ve zenginliin sembol olan kuyumcu yok olunca, nefis dt hatay anlar. ehvetten ve ihtirastan kurtulur. Ruha lyk, tertemiz bir sevgili olur. Ruhlar leminde mutlu bir yaants olan ruhun, dnya lemine geldikten sonra, madd arzulara kaplmaktan dolay ektii straplar, urad bel ve musibetlerle birlikte, bunlardan kurtulu areleri hikye edilmitir.

Bakkal ve Papaan Bir bakkaln yeil renkli, gzel sesli, sz sylemesini bilen bir papan vard. Bu papaan dkknn bekisi gibiydi. Alverie gelenlere, nkteli szler syleyerek akalar yapard. nsanlar bir ey sorduunda insan gibi cevap verir ve onlarla gzel gzel konuurdu. Papaanlara has t de ok tatlyd. Efendi bir gn evine gitmi, papaan ise bakkalda bekilik yapyordu. Bir kedi, kovalad fareyle birlikte dkknn iine dald. Can korkusuyla ne yapacan aran zavall papaan, bir o yana, bir bu yana kamaya alt. Dkknn bir kesine sraynca orada bulunan gl ya ielerini devirdi. ieler krld, yalar dkld. Ortalk iyice kart. Hibir eyden haberi olmayan dkkn sahibi iine dnd. Etrafna bakp durumu anlaynca ok kzd. Papaann stne dklen yalardan, bu ii onun yaptn dnd. O fkeyle papaann bana vurdu. Vurmasyla da olan oldu. Papaann bandaki tyleri dkld. Kel oldu, dili tutuldu, konuamaz oldu. Bakkal yaptna piman olup ah vah etmeye balad ama ne are. San, sakaln yolarak, ''Keke elim krlsayd da o tatl dilli papaanma vurmasaydm'' diye yaknmas bounayd. Papaan kel bayla, sessiz sedasz sinmi bir vaziyette oturuyordu. Bakkal, papaann eski neeli haline dnmesi iin, etrafa sadakalar ve hediyeler datt. Aradan gnler gemesine ramen, ku hi konumad. Bakkal, papaann bir daha hi konumayaca dncesiyle akn ve alamakl bir haldeydi. Kunuturmak iin trl trl acayip ve garip sesler kararak onu neelendirmeye altysa da bir fayda salayamad. Dkkn sahibi uran srdrrken, bir ara dkknn nnden kel bal bir dervi geti. Papaan onu grnce dile geldi. ''Hey arkada'' diye, dervie seslenerek, ''Sen nasl byle kel oldun? Yoksa sen de gl ya ielerini mi krdn?'' dedi. Papaann bu szn duyanlar glmeye balad. nk papaan,

kel bal derviin de kendisi gibi gl ya ielerini devirdii iin, sahibi tarafndan bana vurularak salarnn dkldn zannediyordu. *** Papaann, kendisini dervile kyas etmesi kendi bilgi ve tecrbesiyle snrldr. Dervi, bal olduu tarikat ve merep gerei o halde gezmekteydi. Bunu bilmeyen papaann yapt deerlendirme, insanlarn kendisine glmesine sebep olmaktadr. nsanlarn, Allah dostlar hakknda yanlgya dmeleri de ayn sebepledir. nsanlar velleri kendi nefisleriyle kyas ederler. Ac suyla tatl suyun berrakl ayndr. kisini ayrt edebilmek tatmakla mmkndr. Allah'n dostlarn deerlendirebilmek iin, o makam ve hali yaamak ve tatmak gerekir. Bilgi sahibi olmadan yaptmz kyaslamalar, papaan misali gln durumlara dmemize sebep olur.

Usta ve a rak Bir ustann, a bir ra vard. Usta bir gn randan, ierideki depoya gidip raftaki ieyi getirmesini istedi. a rak depoya gitti. Rafa baktnda iki ie olduunu grd. Dnp ustasna gelerek, ''Usta rafta iki ie var. Hangisini getireyim?'' diye sordu. Usta da, ''Olum, o rafta bir ie var. al brak. O bir ieyi al gel'' dedi. rak itiraz etti. ''Ustacm beni azarlama. Ben o rafta iki ie grdm. Hangisini istiyorsan syle getireyim.'' ocua laf anlatamayacan anlayan usta, ''O zaman o iki ieden birini kr, dierini getir'' dedi. rak gitti, ienin birini yere vurup ienin de gzden kaybolduunu farketti. *** nsanlarn arzu ve fkeleri, a grmelerine neden olacandan gerei gremezler. Hatann kendilerinde olabileceine ihtimal vermezler. paralaynca iki

Edep Musa aleyhisselm zamannda, sriloullar'nn rzk gkten gelirdi. Bir zahmete ve skntya girmeden, Allah Tel'nn lutfu kereminden beslenirlerdi. Musa aleyhisselmn kavmi arasnda bu ilh yardmn ve deerini bilmeyen cahiller oktu. Bunlar, verilen nankrlk ederek, '' Biz toprakta yetien soan, mercimek gibi yeilliklerden ve sebzelerden isteriz'' kymetini nimetlere sarmsak, dediler.

Yaptklar bu edepsizlik, gkyznden gelen sofrann kesilmesine sebep oldu. Ekmekleri gelmedi. Bldrcn kuunun etiyle kudret helvasn bulamaz oldular. Yemek ihtiyalarn karlamak iin topra ilemek zorunda kaldlar. Bahe

bellediler, tarla srdler, ekin ekip bitiler. Yorgunluklar yanlarna kr kald. Musa aleyhisselm bunlar iin tekrar efaati oldu. Rabbine niyazda bulundu. Keremi bol olan Allah, iinde eitli nimetlerin bulunduu tabaklarla dolu sofray gkten indirdi. Bu sefer Hz. Musa onlara yalvararak uyard: '' Bu sofra devamldr. Yeryznden kalkmayacak ve eksilmeyecektir. lemlerin rabbi olan Allah'n sofrasnda a gzllk etmek, hrsa kaplmak nankrlktr.'' Musa aleyhisselm sanki onlar hi uyarmam gibi, bu edep yoksulu kstahlar, kendileri iin gelen sofradan yemek ardlar. Dilenci karakterli grgszlerin hrs yznden bu ilh rahmet kaps kapand. *** Hrs yokluk sebebi ve Allah'a kar edepsizliktir. Kendimizi kontrol edelim. Cenb- Hak'tan edepli bir insan olmay dileyelim ve edebi elde etmek iin rabbimize yalvaralm. Edebi olmayann Allah'n lutfundan mahrum kalacan bilelim. Edepsizliin unutmayalm. ve zararlarnn btn topluma, yaylacan

Zalim Padiahla Fitneci Vezir Eski zamanlarda yahudilerin zalim bir padiah vard. Hz. s dmanyd. Hristiyanlar eitli eziyetlerle yakar, yandrr ve ldrrd. akn padiah, Musa ile s'nn yolunda yryen peygamberler kabullenemiyordu. (a.s) ikisinin de olduunu bir Allah trl

Bu padiahn kendisinden de kt, dzenbaz, hilekr ve fitneci bir veziri vard. Hile yaparak akan suyu bile durdururdu. Bir gn padiaha, ''Padiahm, hristayanlar canlarn kurtarmak iin dinlerini gizliyorlar. Hem ldrmekle de bunlarla baa klmaz'' dedi. Padiah, ''Syle bakalm, bu Hristiyanln yaylmasn ve hristiyanlarn oalmasn nasl engelleyeceiz? Gizli ve ak dnyada hristiyan kalmamas iin gerekli tedbiri alalm'' dedi. Vezir bunun zerine hile dolu plann anlatt. ''Padiahm! Gya bana kzarak, kulamn ve elimin kesilmesini, burnumun ve dudamn yarlmasn emredin. Sonra da beni idam etmek iin drtyol aznda bir idam sehpas kurdurun. Tellllar kartarak halk toplayn. Son anda sizin kramayacanz biri benim affm sizden istesin. Bunun zerine siz de beni uzak bir yere srgne gnderin. Byle yaparsan hristiyanlar benden phelenmez. Ben de rahatlkla aralarnda fitne ve fesadm yayarm. Gittiim yerde onlara derim ki: Ben gizlice hristiyan olmutum. Padiah bu srrm rendi. Bana bu zulm yapt. Eer s aleyhisselmn mnev yardm yetimeseydi Yahudiliinden dolay beni ldrecekti. Ben Hz. s'nn uruna canm, bam

vermeyi canma minnet sayarm. Onun dininin btn bilgilerine sahibim. Hristiyanln cahillerin elinde kalm olmas, bana byk strap veriyor. zlyorum. Belimize Hristiyanln kemerini baladmzdan beri, Yahudilik'ten kurtuldum. Allah'a ve s'ya krler olsun. Bu hak dinin yol gstericisiyim. Ey insanlar, devir s'nn devridir. Onun dininin emirlerini candan ve gnlden dinleyiniz diyerek vaazlarma balarm.'' Padiah vezirin bu dzenini akllca buldu. ok houna gitti. Derhal istediklerini yerine getirdi. Veziri hristiyanlarn ok olduu bir blgeye srd. Halk vezirin bana gelenlerden dolay ok ard. Vezir srld yerde halk dine davete balad. Hristiyanlar azar azar onun evresine toplandlar. Vezir onlara gizlice ncil'in, namazn srlarn anlatyordu. Grnte Hristiyanln emirlerini anlatsa da anlattklar hristiyanlar tuzaa ekmek iin bir yemdi. mansz vezir badem ezmesinin iinde sarmsak saklar gibi, din nasihatilii yapyordu. Szleri, iine zehir katlm eker erbeti gibiydi. Gerek hristiyanlar, o szlerin ardndaki acl hissediyorlar ama tam zemiyorlard. Cahil ve anlay az olan hristiyanlar, gnllerini hilekr vezire tamamyla kaptrmlard. Vezir Hz. s'nn yeryzndeki vekili, szleri de boyunlarnda birer halkayd artk. Vezir, ksa zamanda bir emriyle lme gidecek kadar kendisine bal, yz binlerce hristiyan etrafna toplad. Aradan tam alt sene geti. Yaplan plan adm adm uygulanrken, padiahla vezir arasnda gizlice haberlemeler yaplyordu. Padiah bu ii bir an nce bitirmesini isterken, vezir padiahtan biraz daha sabretmesini diliyordu. O dnemde, Hz. s'nn kavminin banda yneticilik yapan on iki emr vard. Bu emrlerin hepsi de vezirin tuzana dt. Ona inanyor ve gveniyorlard. Onun iin lmeye bile hazrdlar. Samimiyetinden hi phe etmiyorlard. Vezir bu arada her emr iin Hristiyanln ilkelerini anlatan on iki kitapk hazrlad. Her kitapk birbirinden ayr hkmlerle doluydu. Dinin emir ve yasaklar birbirini tutmuyordu. Kitapn birinde riyzet ve aln tvbenin esas, Allah'a dnn art olarak bildirilirken, dierinde aln insana bir fayda getirmeyecei yazlyd. O kitaba gre cmertlik Allah' bulmak iin yeterliydi. Bir dier kitapta a kalmann da cmertliin de Allah'a irk komak olduu ifade ediliyordu. O kitaba gre de her eyin ba Allah'a tevekkl ve teslimiyetti. Bir baka kitapkta da dier kitapktaki belirtilen dncenin tamamen zddna, kulun yapmas gereken eyin hizmet ve ibadet olduu, ibadetsiz ve hizmetsiz bir tevekkln su olduu belirtiliyordu. Hilekr vezirin hazrlad, bu kitapklarn hibiri birbirine uymuyordu. Birinde yaplmas tavsiye edilen eyler dierinde yasaklanyor, su kabul ediliyordu.

Vezir bir mddet sonra hilesinin gerei olarak vaaz ve nasihati brakarak yalnzla ekildi. Krk-elli gn halvette kald. Kendine inananlar ayrlk ateiyle yakt. Halk, onun insana huzur veren halinden, gzel konumalarndan, sohbetinin zevkinden uzak dmekten, deli divane oldu. Yanna vardlar ve yalvarp yakardlar, szlayp dvndler. Gzleri grmeyen bir m gibi yolun ortasnda rehbersiz kaldklarn bildirdiler. Vezir onlara, ''Ruhum dostlarmla beraber fakat halvetten kmama izin yoktur'' dedi. Kendisine inananlar, ''Ey kerem sahibi! Senden ayr dnce, biz her eyimizi kaybettik, gnlden de dinden de yetim kaldk. Bir kusurumuz varsa affedin. Bize cefa ektirmeyin'' dediler. Vezir, ''Bana inanyor ve gveniyorsanz, kemltm kabul ediyorsanz neden srarc oluyorsunuz? Ben gnlmn halleriyle megul olmak istiyorum'' dedi. nananlar, ''Ey vezir! Senin kemltn inkr etmiyoruz. Senden ayr dmenin strabyla, gzlerimizden yalar aktarak yalvaryoruz'' dediler. Vezir onlara halvete girdii yerden yle seslendi: Hz. s'dan bana emir geldi ve, ''Btn yaknlarndan ayrl ve yalnz kal'' dendi. dostlarndan,

Vezir sevenlerinin yalvarp yakarmalarna, ah edip inlemelerine aldrmad. Halvetine devam etti. Bir mddet sonra da emrleri yanna artt. Her biriyle ayr ayr grt ve her birine, ''Benden sonra yerime sen geeceksin. Hristiyanl insanlara sen anlatacaksn. Hak dinin senden baka temsilcisi yoktur. Yalnz ben hayatta olduum srece bu srr kimseye aklamayacaksn'' diyerek ellerine yazm olduu kitapklardan birer tane verdi. Kitapklar hususunda da u tembihte bulundu: ''s aleyhisselmn insanla getirdii gerek hristiyanlk bu kitapkta yazldr. Sana verdiim bu kitabn dndakiler yanltr.'' Daha sonra vezir krk kendisini ldrd. gn kapsn kapad. Krknc gn de

Halk onun lmn duyunca, mezarnn ba kyamet yeri gibi oldu. Kabrinin banda bir ay oturdular, alayp inlediler, matemini tuttular. Matem acs hafifleyince halk dedi ki: ''Ey emrler! Vezirin yerine sizlerden kim geecek? Bize bildirin ki, ona uyalm. Elimizi, eteimizi ona teslim edelim. Batan gneimizin yerine bir mum olsun.'' On iki grubun liderlerinden bir emr ileri atld ve, ''O byk insan, yerine vekil ve halife olarak beni brakt. te elimdeki bu kitapck szlerimin delilidir'' dedi. Bir baka emr, ''Hayr, gerek halife benim'' diye ortaya kt. On iki emr de gerek halife ve vekilin kendisi olduunu iddia ediyordu. Her emrin bir elinde kl, dierinde kitapk vard. Sarho filler gibi birbirlerine saldrdlar. Her emr peindekilerle birlikte halifelik mcadelesine giriti. Savatlar, vurutular yz binlerce hristiyan ld. Kesik balardan kuleler olutu. Bylece vezirin ektii fitne tohumlar yeerdi. Hz. s'nn dinine inananlar arasnda ayrlklar meydana geldi. Vezir de can pahasna muradna ermi oldu.

*** Bu hikyede u yet-i kerimelere iaret vardr: ''Onlar dinlerini paraladlar, blk blk oldular. Her grup kendi inanc ile sevinmekte ve ferahlamaktadr'' (Rm 30/32). ''De ki! Ey kitap ehli! Geliniz, aranzda eit olan tek sze, ancak Allah'a kulluk edelim. Ona hibir eyi e ve ortak komayalm. Allah' brakp birbirimizi rab edinmeyelim'' (l-i mrn 3/64).

Atee Atlan ocuk Dnyadaki gcn s aleyhisselma inananlara zulm etmek iin kullanan yahudi bir padiah vard. Veziri ile birlikte, hristiyanlar birbirine dren padiah ile ayn soydan geliyordu. Bu padiah, s aleyhisselma inananlardan kurtulmak iin, zalimliine uygun den bir yol bulmutu. ehrin orta yerine azgn bir ate yaktrarak yanna da bir put diktirmiti. O puta secde etmeyen hristiyanlar atee attryordu. Kucanda ocuuyla bir kadn getirdiler ve puta secde etmesini istediler. Kadnn secde etmekte isteksiz davrandn gren padiahn adamlar, ocuu kadnn elinden alarak kzgn atein iine attlar. ''Eer secde etmezsen sen de atee atlacaksn'' derler. ocuun strabyla yklm olan zavall anne, aknlk iinde puta secde edecei srada ocuk atelerin iinden yle seslenir: ''Anne, puta secde etme, yanma gel. Ben burada ok rahatm. Daha nce grmediim gzellikler ierisindeyim.'' Bunun zerine anne iine dt aknlktan kurtulur, koarak alevlerin arasna dalar. Onun ardndan oraya toplanan halk da kendini atee atmaya balar. Grevliler insanlarn kendilerini atee atmalarna engel olamazlar. Grd bu manzara karsnda dahi insafa gelmeyen padiah, ''Ne oldu senin yakcln'' diyerek atee kzar. Ate dile gelerek padiaha cevap verir: ''Ben bir emir kuluyum. Allah'n emri olmadan kimseyi yakamam.'' nananlara selmet olan dnya atei, alevlerini artrarak etrafa yaylr. O zalim padiah ve ona hizmet edenleri iine alr; yakar ve kl eder. *** Allah'a inananlara bir ar var burada. Ey inananlar! Nefse muhalefet etmek ve eytana uymamak iin zorluklara katlann ve sabr ateine girin. Bylece, Allah'n brahim aleyhisselma yapt gibi ikramlara ulaacaksnz. Atein ierisindeki nimet sofrasna oturacaksnz.

Ambar ve Fare Bizler u dnya denilen ambarda buday toplayan kiiler gibiyiz. Ambarmza budaylar dolduruyoruz, ama topladmz budayn bir yandan eksildiinin farknda deiliz. Budaymzn byle azalmasnn sebebinin, olduunu hi dnmyoruz. Bu farenin ambara giren fare eitli hile ve

tuzaklarla ambarmzdaki buday boalttn gremiyoruz. Fare bizim ambarn altna delikler am. Koyduumuz buday srekli yiyor. Emeimiz boa uup gidiyor. Ey Hakk' talep eden kii! nce fareden kurtulmann eresini bulmak gerekir. Fareyi uzaklatrdktan sonra, ancak ambarn istediin gibi doldurursun. *** Yaptmz btn gzel ameller, iler, ibadetler, insan davranlar, yardmlar bizim iin hiret ambarna attmz birer sevap budaydr. Bu mnev ambarn hrsz olan fare nefsimiz ve onun arzulardr. Yaptmz amellerin boa gitmemesi iin, nefis faresini gnl ambarndan kovmalyz.

Padiah ile Leyl Mecnn'u akndan deli divane eden kz, devrin padiah merak etti. Adamlarna, onu grmek istediini, bulup huzuruna getirmelerini emretti. Adamlar Leyl'y bulup huzuruna getirdiler. Padiah, Leyl'y dnyann en gzel ve ekici kzlarndan biridir diye tahayyl ediyordu. Karsnda esmer tenli ve zayf l kzn gren padiah ard, hayretler iinde, ''Mecnn'u deli eden, perian olup llere dmesine sebep olan Leyl sen misin? ok gzel de deilsin. Halbuki senden ok daha gzel olan, nice kzlar var'' dedi. Leyl hemen padiaha cevap verdi: ''Padiahm, susunuz! nk Mecnn deilsin. Gzelliimi grebilmen iin Mecnn'un gzyle bakmalsn. Ben Mecnn'un baklarnda gzelim.'' *** Mecnn'un kendini Leyl ile snrlad gibi, btn gayesini dnyaya ve dnyalk arzulara ynlendirenler, mnev ve ruhan lemin gzelliklerinden habersiz yaarlar.

Allah'n Resl'ne Saygszlk Bir gn biri srf alay etmek iin, Muhammed aleyhisselmn adn azn eerek syledi. Annda aznn payn ald. Az arpld ve ylece kald. Sonra yaptndan ok utand. Pimanlk duyarak Allah Resl'nn yanna geldi ve, ''Ey ilh bilgilere ve ledn ilminin srlarna vkf olan Muhammed! Beni affet. Cahilliimden dolay senin isminle alay ettim. Halbuki asl alay edilecek kii benmiim'' dedi. *** Bir kimseyi tanmak, gizledii dncelerini ortaya karmak istiyorsanz onun iyi ve temiz kiiler hakkndaki kanaatini reniniz.

Hz. Hud'un ve eybn- R'nin izgisi Hz. Hud (a.s) kavmine Allah'n azab gelecei zaman, kendisine inananlar bir araya toplad. Onlarn etrafna bir izgi ekti. syan edenleri helk etmek iin Allah'n gnderdii iddetli frtna, izginin iindekilere sabah yeli gibi tatl esti ve inananlar incitmedi. izginin dnda kalanlar ise havalarda uarak yerlere arpt. mmet-i Muhammed'in evliyalarndan olan eybn- R de cuma namazna gidecei zaman, obanlk yapt koyunlarn etrafna bir izgi ekerdi. Kurtlar srye saldramad gibi, o izgiyi ap koyunlarn yanna ulaamazd. Hibir koyun da izgiden dar kmazd. *** izdii izgiyle kurtlarn ve koyunlarn arzularna engel olan eybn- R gibi, peygamberlerin yolundan giden Allah dostlar da sevenlerini dinin llerinin izgisinde tutar.

Tavann Hilesi Bir zamanlar balta girmemi bir ormanda, peneleri gl, sesi gr, grnts dehetli bir aslan vard. Ormandaki btn hayvanlar, bu aslann karnn doyurmak iin avlanmasndan ylmlard. Her gn aralarndan biri eksildiinden dolay, bugn acaba sra bende mi korkusundan titrer olmulard. Gnn birinde hayvanlar, bu korkuya yeter demek iin, ormann gzel bir vadisinde toplandlar. Aralarnda aslanla baa kabilecek hibir hayvan olmad iin, en doru zmn, her gn aslana ilerinden birini yemek olarak sunmak olduuna karar verdiler. Her gn kura ekilecek, kurada kan hayvan kendi istei ile gidip aslana yem olacakt. Bylece dier hayvanlar, ormanda korkusuzca dolaabilecekti. Aslann huzuruna gidip tekliflerini akladlar. Aslan, ''Hile yapmayacanza, sznzde duracanza inansam, gzel bir teklif. Fakat ben undan bundan ok hile grdmden, azm yand. Onun iin size gvenmiyorum. Avlanmaya devam edip rzkm kendim arayacam'' dedi. Orman sakinleri, aslana tevekkl etmesini, tevekklle rzknn almadan geleceini, av peinde komasna gerek olmadn sylediler. Aslan, ''Yaamak iin almal ve rzkmzn peinde komalyz. Bizleri ve bu dnyay yaratann nmze koyduu merdivenden kmak gerekir. Kural budur. Hayatta kalmak iin almak esastr'' diyerek teklife scak bakmad. Orman sakinleri, bin bir rnekler vererek tevekkl etmenin yeterli olduunu, Allah'n yaratt canly a brakmayacan anlatp aslan ikna ettiler. Aslanla aralarnda bir anlama yaparak daldlar. Ormandaki hayvanlar anlamaya uydular. Her gn aslann yemeini ayana kadar gtrdler. Bu ekilde gnler geti. Bir gn kura tavana kt. Tavan yan izip bakaldrd ve, ''Bu zulm ne zamana kadar srecek? Birinin kp buna engel olmas gerekir'' dedi. Dier hayvanlar, ''Byle yapma. Bugne

kadar herkes uyum ierisinde davrand. Hepimiz ormanda rahat dolar olduk. Verdiimiz szn, ettiimiz yeminin gereini yapmak zorundasn'' dediler. Bunun zerine tavan arkadalarndan sre istedi. Bu beldan tamamen kurtulmann bir aresine bakacan bildirdi. Dncesinin ne olduunu soranlara srrn aklamayacan belirtti. Aslan geciken yemeini beklerken, bir yandan da fkesinden penesiyle yeri kazyordu. Tavann yava yava geldiini grnce, kkreyerek bard: ''Ey aptal hayvan! Beni bekletmekten korkmuyor musun? Neredesin? Niye salnarak gelirsin?'' Tavan, ''Aman efendim, lutfedip balarsanz gecikmemin sebebini aklayaym'' dedi. Aslan, ''Ahman zr kabahatinden byk olur. yilii de lyk olunca yaparm'' dedi. Tavan, ''Her ne kadar lutfunuza lyk deilsem de syleyeceklerim sizin iin ok nemlidir'' diyerek anlatmaya balad: ''Efendim, sabahn kuluk vaktinde, daha semiz bir tavan arkadamla birlikte size gelmek zere yola ktk. Yolda nmze bir baka aslan kt. Bizi ldrp yemek istedi. Kendisine, Biz bu ormann padiahnn yiyeceiyiz, ona gidiyoruz, bizi geciktirme' dediysek de laf anlatamadk. Sizin padiahnz da kim oluyor? Benim yanmda onun adn nasl aznza alrsnz? Sizi de padiahnz da para para ederim' dedi. Bunun zerine ben kendisinden size haber vermek iin izin istedim. Karmza kan aslan da, Arkadan bana rehin brakrsan olur' dedi. Ona ok yalvardm, ancak fayda etmedi. Arkadam rehin olarak brakt. Beni de size gnderdi. Ya bu korkusuz aslan yolumuzdan ekiniz ya da bundan sonra size gnderilecek yemekten midinizi kesiniz.'' Aslan, ''abuk d nme. Beni o kendini bilmezin yanna gtr. Onun gibi yzlercesinin cezasn verdim, onun da cezasn vereyim'' deyince tavan nde, aslan arkada yrmeye baladlar. Tavan daha nceden iaret koyduu bir kuyuya doru aslan gtrd. O derin kuyuya yaklatklarnda tavan geride kalmaya, ok korktuunu belirten davranlarda bulunmaya balad. Bu durumu gren aslan iyice sinirlendi ve, ''Neden geride kalyorsun? Benim yanmda korkmana gerek yok'' dedi. Tavan, ''Padiahm o aslan u ilerideki kuyuda oturuyor. Onun iin korkumdan yryemiyorum'' dedi. Aslan, ''Korkma gel. Ben onun iini bir penede bitiririm. Sen yr bak bakalm kuyuda m?'' dedi. Tavan, ''Ben korkumdan yaklaamyorum. Efendim, siz beni kucanza alrsanz, cesaret edip bakabilirim'' dedi. Aslan tavan kollarnn arasna ald. Beraber kuyunun yanna yaklatlar. Kuyuya baktklarnda suyun zerinde aslan ve tavann aksi grnd. Aslan kuyuda heybetli bir aslanla, iman tavan grnce kollarnn arasndaki tavan bir kenara frlatp, kkreyerek kuyuya dald. Derin kuyunun iinde boulup gitti. Tavan sevinle mjde vermek iin dier hayvanlarn yanna koarken bir yandan da dans ediyordu.

Nice zamandr canlarna kyan aslandan kurtulduklarn renmek btn orman sevince bodu. Bayram gibi kutlamalar yaptlar. Herkes kk tavan tebrik etti, vg dolu szler sylediler. Kk tavan tevazuyla, ''Ben kk bir tavanm. G veren Allah'tr. O yardm etti. Zihnime kuvvet, gnlme nur ihsan etti. Onun yardmyla aslan alt ettim'' dedi.

Azril'den Kaan Adam Hz. Sleyman'n hkm srd devirlerde, bir adam koa koa saraya gelerek, Hz. Sleyman'n huzuruna kar. Benzi sapsar, korkudan tir tir titrer bir halde, Sleyman aleyhisselmdan kendisine yardm etmesini ister. Hz. Sleyman bu adama sorar: ''Ne oldu sana byle? Seni bu kadar korkutan ey nedir?'' Adamcaz nefes nefese: ''Azril bana yle fkeli bakt ki, canm alacandan korktum. Koup sana geldim.'' Hz. Sleyman, ''Peki, benden istein nedir?'' der. Adamcaz, ''Ey canlar koruyan adaletli padiah! Senin hkmn rzgra geer, emret de beni Hindistan'a gtrsn. Bel ki o zaman canm kurtarrm'' der. Syelman aleyhisselm rzgra, adam istedii yere brakmasn emreder. Rzgr adam Hindistan'n i taraflarnda bir yere uurarak brakr. Ertesi gn divan kurulur ve herkes Hz. Sleyman aleyhisselmn huzurunda toplanr. Hz. Sleyman Azril'e, ''Dn bana bir adam geldi. Kendisine fkeyle baktn syledi. O mslman evinden barkndan, oluundan ocuundan uzaklatrmak iin mi yle baktn? Sebebi nedir?'' der. Azril, ''Ey Sleyman! Ben ona fkeyle deil, aknlkla baktm. nk Cenb- Hak bana, O kulumun cann bugn Hindistan'da al' diye emir buyurmutu. Ben de o adam burada grnce ararak kendi kendime, Bu adamn burada ne ii var? Yzlerce kanad olsa Hindistan'a varmas ok zor' dedim. Onun iin adama tuhaf ve aknlkla baktm. Fakat Hindistan'a gittiim zaman vazifemi yerine getirdim'' diyerek cevaplar. *** nsanlar ihtiraslarna kaplarak yoksulluktan ve lmden korkarlar. Halbuki btn dnya ilerimizi lm gereini kabullenip, gz nnde bulundurarak yapmalyz. Kimden, neyi karyoruz? Allah'tan kaabileceini dnmek byk bir cahillik deilmidir? adam orada buldum, ve Hz. Sleyman'n sorusunu

Hz. mer ve Romal Eli Halifeler dneminde, dnyann byk bir blmn hkimiyeti altnda bulunduran Roma mparatorluu'ndan Medine ehrine bir eli gnderildi. Gnler sren yolculuktan sonra Medine'ye ulaan eli, halifenin sarayn sordu. Eyasn zaferler yorgun bir ekilde

indirip atn dinlendirmek istiyordu. Zafer stne kazanan, adaleti ile dillere destan olan bu byk

yneticinin, grkemli bir saray eli halka sarayn yerini sordu.

olmas

gerektiini

dnen

Medine halk eliye, ''Halifenin dnyalk saray yoktur ama ok aydnlk bir gnl saray vardr. Her ne kadar ad halife ve emr olarak dnyaya yaylmsa da o garip bir dervi gibi kk bir evde oturur'' dediler. Daha nce hi iitmedii szleri duyan Romal elinin, Hz. mer'i grme merak iyice artt. Atn ve eyasn bir kenara brakp, byk insan bir an nce grme sevdasna kapld. Onun yabanc olduunu ve Hz. mer'i aradn anlayan bir bedev kadn eliyle bir hurma aacn gstererek, ''te u hurma aacnn altnda yatan Hz. mer'dir'' dedi. Eli, gsterilen aaca yaklatnda heyecandan titremeye balad. Orada uyuyan kiinin heybetinden etkilenmi ve gnl bir ho olmutu. Sevgi ve korku gibi birbirine zt iki duygunun gnlnde belirdiini hissetti. akn bir durumdayd. Kendi kendine, ''Ben imdiye kadar nice padiahlar grdm, sultanlarn huzuruna ktm, ama hibiri beni, bu aacn altnda yatan sradan grnml adam kadar heyecanlandrmad'' dedi. Saygyla yanna yaklaarak elini balayp beklemeye balad. Bir mddet sonra Hz. mer uykudan uyand ve ayaa kalkt. Eli Hz. mer'e sayg gsterip, selm verdi. Hz. mer (r.a) elinin selmn ald. Korkudan yrei arpan eliyi yanna ararak sakinletirdi. Gnln alp neelendirdi. Karlkl konumaya baladlar. Hz. mer'in iten davranmas sohbetlerini koyulatrd. Hz. mer, d yabanc gibi grnen o elinin iini uyank ve dost buldu. Onun ruhunun ilh srlar arzuladn sezdi. Eliye Allah'n sfatlarndan bahsetti. Sohbet srasnda eli: ''Ey mminlerin emri! Ruh, ycelikler leminden yeryzne nasl indi? Sonsuzluklar leminde zgr iken, ten kafesine neden girdi?'' Hz. mer: ''Hak ruha efsunlar okudu, kssalar syledi, ruh da ilh emirle bylendi. Baz eyler maddleince anlam kazanr. rnein, yamur damlalar sedeflerin iinde inci olur. Kan damlalar ceylann karnnda misk kokusuna dnr. Ekmek sofrada canszken, insan vcudunda neeli bir ruh kesilir.'' Eli bu cevap karsnda zihnindeki btn skntlardan kurtulduunu, ruhunun hafiflediini hissetti. Asl olann ne olduunu kefetti. Fakat byle byk bir kayna bulmuken brakmak istemedi. Faydalanmak iin sormaya devam etti. ''Duru ve berrak bir su gibi olan ruhun, bulank bir yer gibi olan cesette hapsedilmesinin hikmeti nedir?'' Hz. mer: ''Ses ve szle ilgisi olmayan mnay neden kelimelerle ifade ediyorsak, neden yazya dkyorsak, ruh da bu yzden beden denilen kalba sokulmutur.'' Sorduu sorulara ald cevaplar, eliyi mna kadehinden iki imi gibi mest etti. Kendinden geirdi. Getirdii haberi de ne iin geldiini de unuttu.

Allah'n byklne, gcne kuvvetine arp kald. Bu makama ulanca da elii brakt ve mna leminin padiah oldu. *** Mevln hazretleri, bu kssada, yaratl, varlklarn yaratlndaki hikmet ve kudreti, yaratltaki gelimeyi, insann nefsinden gememesinin demir zincirlerle balanmaktan farksz olduunu, kendisine has slbuyla anlatyor.

Tcir ile Papaan Ticaretle uraan bir adamn gzel bir papaan vard. Bir gn bu tcir ii gerei Hindistan'a gitmek iin yol hazrlna balad. Cmertlii ile tannan bu tccar, kle ve criyelerine tek tek sordu: ''Sana Hindistan'dan ne getireyim? Ne istersin?'' Her biri ayr ayr istekte bulundu. Bu cmert ve iyi kalpli tccar onlarn isteklerini not ald. Getireceine dair sz verdi. Sra papaana geldi. Ona da sordu: ''Ey gzel kuum, sen ne istersin?'' Papaan, ''Oradaki papaanlar grnce, halimi onlara anlat. Papaanmn size selam var. Sizi zlediini ve kurtuluu iin are bulmanz konusunda yardmc olmanz istiyor dersin'' dedi. Szlerine devam ederek. ''Ben gurbet ellerde zlemle ve ayr dmenin strabyla rpnrken, sizlerin yeil ormanlarn gzel aalarnn dallarnda dolaarak keyfetmeniz reva mdr? Dostlarn vefas byle mi olur? Sizler boylu poslu gzel elerinizle zevk sefa ierisindesiniz. Ben ise burada mahpusum. Yreim kan alar. Hi olmazsa, sabahn seherinde u garibi de hatrlayn. Dostlarn dostu hatrlamas mutluluktur. Baka bir ey istemiyorum'' dedi. Tccar, papaann selmn ve mesajn oradaki dostlarna gtrmeyi de kabul ederek kervann hazrlayarak, yola koyuldu. Gnlerce yol aldktan sonra, Hindistan'n br ucuna vard. Aalarn zerinde papaanlar grnce, atn durdurarak onlara seslendi. Evde kafeste besledii papaann selmn bildirdi. Sylemesini istedii szleri, bir bir aktard. Tccar szlerini bitirir bitirmez, oradaki papaanlardan biri birka kere titredi. Nefesi kesilerek dp ld. Bu durumu grnce sylediine de syleyeceine de piman oldu. Kendi kendine, ''Bir canlnn lmne sebep olarak gnaha girdim. Galiba bu papaan, benim papaann ya bir yakn ya da ok candan seveniydi'' diye dnd. Hindistan'daki alveriini bitirerek memleketine Herkesin istediklerini birer birer teslim etti. dnd.

Papaan, tccarn hediyeleri datmasn kafesinden izliyordu. Kle ve criyelerle ii bittiinde sahibine seslendi. ''Benim armaanm nerede? Papaan dostlarma selmm ulatrdn m? Onlarn haberlerini bana anlat ki, ben de dierleri gibi mutlu olaym.'' Tccar, ''Sevgili kuum! Bana yle bir i yaptrdn ki, sana uyup da nasl byle bir

cahillik yaptma hl pimanlk neye yarar?''

yanmaktaym.

Bin

piman

oldum

ama

Papaan bu szleri duyunca olanlar daha Sevgili kuunun srarlarna dayanamayan bandan sonuna bir bir anlatt.

ok merak etti. tcir, olanlar

''Sylediin yere gittim. Dostlarna selmn ve sylediklerini aktarnca ilerinden biri, senin gnderdiin haberin zntsne dayanamam olacak ki dp ld. Bu durumu grnce ok piman oldum. Ne gelir ki elden? Bir kez sylemi bulundum'' dedi. Tccarn bu anlattklarn dinleyen kafesteki papaan da, nce titredi, sonra kaskat kesildi. Tcir kendi gzel papaannn da ayn ekilde dp ldn grnce, akl bandan gitti. Alayp szlanmaya, ah vah edip dvnmeye balad. Bandaki klahn yere atarak, ''Ey gzeller gzeli papaanm. Ho sesli kuum, yoldam, srdam. Ne oldu sana? Neden bu hale geldin?'' diye feryat etti, atlar yakt. l papaan zntyle kafesin iinden knca, papaan birden canlanp utu. Yksek bir dala kondu. Tcir kuun bu durumuna ard kald. Ban kaldrp, ''Ey gzel papaanm! Ben bu iten bir ey anlamadm. Sen bu hileyi nereden rendin? Byle canmz yaktn'' dedi. Papaan konduu yerden cevap verdi: ''Sevgili efendim! Hindistan'daki o ku, yapt hareketle bana yol gsterdi. Selmm alnca dp lm gibi yapmas, bana tt. Sz sylemeyi, neelenmeyi brak. nk sen, gzel szler sylediin iin o kafesin ierisine hapsedildin. Kurtulmak iin kendini l gibi gster. Esirlikten kurtul demek istedi.'' Tcirin hayata bakn deitirecek ok ho bir de t verdi. ''Efendim! Sen de benim gibi yap. lmeden nce l. Cann, ten kafesinin esaretinden kurtar. Ruhun gerek vatann gzelliklerine usun.'' Papaan efendisine, ''Allaha smarladk'' diyerek vatanna ve dostlarna doru kanat rpt.

Gayb Yamuru Reslullah Efendimiz (s.a.v), bir gn dostlarndan birinin defni iin mezarla gitmiti. Oradan dndnde, Hz. ie'nin yanna geldi. Hz. ie, Peygamber Efendimiz'in mbarek sarn, yzn, salarn, yakasn, gsn, kollarn, elleriyle kontrol etti. Peygamber Efendimiz, ''Byle ne aryorsun?'' diye sordu. Hz. ie, ''Bugn hava bulutluydu ve sen mezarlkta iken yamur yamt. Sen hi slanmamsn'' dedi. Peygamber Efendimiz, ''O srada bana ne rtmtn?'' diye sorunca, Hz. ie, ''Senin aln rtmtm'' diye cevap verdi. Reslullah Efendimiz, ''Ey gnl tertemiz olan ie! O aldan dolay, Allah sana gayb yamurlarn gstermi. O senin grdn yamur, bildiin gkyznden yaan yamur deildir. O baka buluttan, baka gkten yaar'' buyurdu.

*** Vellerin szleri gayb leminden gelen yamurlar gibidir. nsanlarn gnln bahara evirir. Filizleri canlandrr. Yapraklar ve dallar yeillendirir.

htiyar algc Hz. mer zamannda bir algc ok gzel eng alard. Blbller onu dinlerken kendinden geerdi. algsndan kan nameler, dinleyenleri bazan neelendirir, bazan da insann akln bandan alr, ruhunu kanatlandrr, hayal lemlerinde gezdirirdi. Zaman geti, ya ilerledi, algc ihtiyarlad. Gzelim sesi irkinletii iin itibardan dt. Artk bir ey kazanamaz duruma gelmi, bir dilim ekmee muhta olmutu. Bir gn, ii yanarak Cenb- Hakk'a niyazda bulundu. Rabbine, ''Allahm, sen bana uzun bir mr, birok frsat verdin. Benim gibi deersiz kulundan ihsann eksik etmedin. Yetmi yl, eitli gnahlar ileyerek sana isyan ettim. Bir gn olsun rzkm kesmedin. Artk kazancm yok. Bugn senin misafirinim. Sana konuk oluyorum. algm da senin iin alacam'' dedi. engini alarak mezarla gitti. Medine mezarlnda bir hayli alayarak eng ald. Sonra da engini yastk yapp uyudu. O srada, Halife mer'e de bir uyku hali geldi. Kendini uykudan alamad. deti olmad halde, o saatte uykuya dald. Ryasnda bir ses ona, ''Ey mer, kulumuzu ihtiyatan kurtar. Mezarlkta has bir kulumuz var. Beytlmlden 700 dinar al, gtr o kulumuza ver. Ona de ki: imdilik ihtiyalarn bununla karla. Paran bittiinde tekrar gel.'' Hz. mer ryasnda duyduu sesin heybetiyle uyand. Hemen hazrln yapp mezarln yolunu tuttu. Mezarln evresinde dnd dolat. Birka tur att. algc ihtiyardan baka kimseyi gremedi. Ryasnda bildirilen has kulun, ihtiyar algc olabileceine ihtimal vermiyordu. Mezarl yeniden dolat. Arad, tarad, baka bir kimseye rastlayamad. Kendi kendine, ''htiyar algc nasl olur da bana bildirilen tertemiz, hizmete lyk bir kul olur?'' diye dnd. lde avn arayan aslan gibi mezarln iini, dn etrafn bir daha dolat. htiyar algcdan baka etrafta kimse bulunmadna kanaat getirdi. Karanlk iinde nice nurlu gnller vardr diyerek, ihtiyar algcnn yanna gitti. Saygyla oturdu. Aksrarak geldiini haber verdi. htiyar algc srayarak uyand. Karsnda emr'l-mminn Hz. mer'i grnce ard ve korkudan titremeye balad. Beti benzi att. Oradan uzaklamak istedi ama yapamad. inden, ''Y rabbi! Sen yardm et'' dedi. Hz. mer, ''Benden korkma. Sana, Hak Tel'dan mjde getirdim. Selm edip, hatrn soruyor. htiyalarn iin bu paray gnderdi. Bunlar harca, bittiinde bana gel'' dedi. algc ihtiyar bunlar duyunca utancndan titreyip alamaya

balad. Bir hayli aladktan sonra, ''Rabbimle arama perde oldun'' diyerek engisini paralad. Alayp, szlayarak rabbine yle yalvard: ''Ey Allahm! syanla geen mrme ac. Bir gnmn bile kymetini bilemedim. mrm bo yere harcadm. Nefesimi arklar syleyerek tkettim. Dnyadan ayrlacam unuttum. Yazklar olsun bana. Gn bitti akam oldu. Allahm! Verdiklerine raz olmayan nefsimi, sana ikyet ve btn yaptklarma da tvbe ediyorum.''

Hannne Direinin nlemesi Medine'de yaplan ilk mescidde, minber yoktu. Cuma gnleri Peygamber Efendimiz ayakta hutbesini okurken, mihrabn yanndaki hurma direine dayanrd. Bu, sekiz sene byle devam etti. Bu zaman zarfnda mslmanlar oalmt. Cemaat kalabalk olduu iin mslmanlardan bir ksm, Peygamberimiz'in mbarek yzn gremiyordu. Bunun iin basamakl mtevazi bir minber yapld. Peygamber Efendimiz bu minber zerine kp hutbesini okumaya balaynca; daha nce hutbe okurken dayand hurma direinden inleme sesleri gelmeye balad. Kundaktaki bebein alamasna benzer sesler iitildi. yle ki mescidde bulunanlar bu inleme ve feryad duydu. Cansz bir direin byle inleyip feryat etmesine sahbeler ardlar. Peygamber Efendimiz yeni yaplan minberden inerek, inleyen hurma direinin yanna gitti. ''Ey direk! Ne istiyorsun?'' diye sordu. Direk, ''Senin ayrln yznden alarm. Daha nce hutbe verirken bana dayanrdn. imdi ise beni brakp, minberin stne ktn.'' Bunun zerine Peygamber Efendimiz ona, ''Ey srr ahdine yolda olan aa! Syle ne istiyorsun? Dilersen seni yemilerle dolu bir hurma fidan yapaym ya da cennette devaml yemyeil kalan, lmsz selvi fidan m olmak istersin?'' Direk, ''Y Reslallah! isterim'' dedi. O direi, gmdler. *** Ey gafil! Bunu duy da bir aatan aa kalma. Sen de Hannne direi gibi ayrlktan inle ve Allah'n davetine uy. Dnya ilerinden. Hakk'a ynelmeyi unutma. Hakk'a ynelen, Hakk'a yaklar. Hakk'a yaklaan, lutfuna mazhar olur. kyamet gn Ben lmszl gibi ve bki iin olan yere

insanlar

dirilmesi

Eb Cehil'in Elindeki Talar Bir gn Eb Cehil, Avucunun iine ta yanna gitti. Peygamber paralar Efendimiz'i saklayarak denemek istedi. Peygamberimiz'in

''Gklerin srrndan haberin varsa ve gerekten peygamber isen, bil bakalm avucumda gizlediklerim nedir?'' diye sordu.

Peygamber Efendimiz (s.a.v) buyurdu: ''Elindekilerin ne olduunu ben mi syleyeyim? Yoksa hak peygamber olduumu avucunda sakladklarn m sylesin?'' Eb Cehil, ''kinci teklifin mmkn deil, olamaz'' dedi. Peygamber Efedimiz, ''Allah'n kudreti, daha da tesine kadirdir'' buyurduunda Eb Cehil'in elindeki talar kelime-i ehadet getirmeye baladlar. Her bir ta ''l ilhe illallah, Muhammeden Reslullah'' dedi. Eb Cehil att. talardan bu szleri duyunca fkeyle onlar yere

Bak As Bir gn Eb Cehil, Peygamber Efendimiz'e, ''Himoullar'nda, senden daha irkini yoktur'' dedi. Peygamber Efendimiz, ''Her ne kadar haddini atnsa da yine de doru syledin'' buyurdu. Biraz sonra, Hz. Eb Bekir Reslullah Efendimiz'in yanna geldiinde, ''Ey gne! Sen ne doudansn ne batdan, latif nurunla parla'' dedi. Peygamber Efendimiz, ''Deersiz dnya sevgisinden kurtulan aziz dostum! Sen de doru syledin'' buyurdu. Orada bulunan sahbeler bu durum karsnda ardlar ve, ''Ey insanlarn en ereflisi! Birbirine tamamyla zt eyler sylendi. kisine de doru syledin, buyurdunuz. Sebebi nedir?'' diye sordular. Peygamber Efendimiz buyurdu: ''Ben, Hakk'n kudret eliyle cillad bir aynaym. Bana bakan, olduu gibi kendini grr.''

Dil Bilginiyle Gemici Kendini beenmi bir dil bilgini gemi ile seyahat ediyordu. Yolda gemiciye sordu: ''Hi dil bilgisi okudun mu?'' Gemici, ''Hayr, okumadm'' dedi. Dil bilgini, ''mrnn yars boa gemi'' cevabn verdi. Gemici, dil bilgininin bu davranndan sesini karmad. Kzdn belli etmedi. rahatsz oldu ama

Bir zaman sonra, denizde frtna kt. Rzgr gemiyi dalgalarn zerinde bir girdaba doru srklyordu. Dalgalarla bouan gemicinin, gz dil bilginine takld. Gemici yksek sesle sordu: ''Hocam yzme bilir misiniz?'' Dil bilgini korku ierisinde bzld yerden cevap verdi: ''Ho szl, gzel gemici bilmiyorum.'' Gemici; ''Yazk, mrnn tamam gitti. nk, gemi bu girdaptan kurtulamaz, batar'' diyerek dil bilginine iyi bir ders verdi. *** Dil bilgininden maksat; dedikodudan ibaret ilmine marur olan, kimseyi adam yerine koymayan gafillerdir. Byle lzumsuz bilgilere sahip olanlar, o bilgiyle dnyada biraz ie yarasalar da, hayat gemileri lm girdabna girince o bilgilerinin bir ie yaramadn anlarlar. lm girdabnda

hiret bilgisine vkf olanlar yzebilir.

Bedevnin Hediyesi ok eski zamanlarda iyilik sever ve cmert bir halife vard. Halife olmas gereken btn gzelliklere sahipti. Yaad Badat ehri onunla drt mevsim bahar yaard. Bu halifenin zamannda, bir bedev ile kars lde son derece fakir bir durumda yayordu. Bir gece bedevnin kars, kocasna sylenmeye balad: ''Herkes rahat iinde yayor, biz yoksulluk ekiyoruz. Ekmeimiz yok, dert katmz, suyumuz gz ya. Gndzleri gne elbisemiz, geceleri yorganmz ay . Ay gkte grnnce, pide zannedip elimizi uzatrz. Fakirliimizden fakirler bile utanmakta.'' Bedev hanmna cevap verdi: ''Gelir iin szlanarak, mrn boa harcama. Zaten mrmzden geriye ne kald? ou gitti, az kald. Allah btn yarattklarnn rzkn verir. Akll olan, rzkn azna ouna bakmaz. Hrsnn esiri olmaz. ektiimiz btn skntlar ve dertler lmn habercisidir. Bize lm kolaylatrr. Bolluk iinde tatl bir mr srenin lm ac olur. Benim gzel karcm, bak sabah oldu. Sen, kadar bu yoksulluk masaln anlatacaksn? Ben, bana verileni yeterli buluyorum. sonsuzdur.Yolum kanaat yoludur.'' daha ne zamana gvenim

Rabbime

olan

Kanaat sahibi bedev, trl iltifatlarla hanmn sakinletirmeye alt. hlsla yrei yana yana, sabaha kadar hanmna nasihat etti. Fakat kr etmedi. Hanm, ''Ey adam! Bu kanaatten sen ne elde ettin? Ne kazandn? Kanaat bizim iin bitmez tkenmez skntdan baka ne getirdi?'' Kadn kocasna daha nice sert ve ac szler syledi. Bedev karsna, ''Hanm, sen kadn msn? Dert ve znt kayna msn? Ben anlamadm. Sana yoksulluumla vndm sylyorum, sen tutup yoksulluumu bama kakyorsun. Kimseden bir isteim ve midim yok. Gnlmde kanaatten bir dnya var. Ne olurdu? Sen de yoksullukla kucaklap dost olsan. Mnev deerler kazansan. Allah'n izzeti, ikram ve lutuflar sana yetmez mi? Hanm yoksulluumla urama, kavgay brak. yakam brak ya da ben evi terkedeyim.'' Yolumu kesme. Ya

Kadn kocasnn fkelenip sinirlendiini grnce, alamaya balad. Taktik deitirdi. Gnl alc yumuak bir konuma tarzn seerek kocasn ikna etmeye alt: ''Biliyorsun ki ben senin ayann topraym. Bedenim, canm, varm, youm hepsi senin. Senin emrindeyim. Bu ekil konumalarm yoksulluk yznden ve sabrmn kalmamasndandr. Senin rahatn dnyor, yoksul kalman istemiyorum. Sen benim canmsn. Her eyimi senin yoluna feda edecek kadar, seni ok seviyorum. Senin iyiliini istediimden dolay, benden ayrlp uzaklamay dnmen ne kadar yanl. Yine de bir hata yaptysam zr dilerim.'' Kadn bu eit gzel ve tatl szler sylerken bir yandan da

alyordu. Gzel kadnn gz yalar kocann gnlne tesir etti. Bedev, ''Hanm, seni zp krdmsa, zr diliyorum. Bilmeni isterim ki ben de Allah iin seni ok seviyorum. imdi bana yoksulluktan kurtulmamz iin ne are dndn aka syle.'' Kadn, ''Badat'taki halifeye git. Onun kaps, atee tapana da mslmana da ak. htiya sahiplerine ihsanlar dillere destan. Bereketli nisan yamurlar gibi herkes ondan faydalanr.'' Bedev, ''Halifenin yanna varmak iin bir bahane bulmamz lzm. Eli bo gidilir mi?'' Hanm, ''Halifeye bir testi tatl yamur suyu gtr. Padiahn hazinesinde ok deerli mallar vardr. Fakat byle tatl suyu yoktur.'' Hanmnn teklifi adamn da aklna yatt. Hanmna, ''Sen testinin azn iyice kapat. Dn gzel bir keeye sarp dik. Padiahm orucunu bu su ile asn.Dorusu dnyann baka bir yerinde de byle gzel su bulamaz'' dedi. Bedev ertesi gn yola dt. Gece gndz yol ald. Testinin bana bir i gelmesin diye de ok dikkat ediyordu. Sa salim Badat'a ulat. Halifenin sarayn sorup, rendi. Sarayn kapsndaki grevliler kendisini gler yzle karladlar. Ona, ''Yoksullar cmertlere, cmertler de yoksullara muhtatr'' gibi tatl szler syleyip ieri aldlar. Grevliler bedevye sordu: ''Ey Araplar'n ereflisi, nereden geliyorsun? Yolculuun nasl geti? Yorgun musun?'' Bedev, ''Beni iltifatnzla sizler ereflendirirsiniz. Yz evirirseniz mahrum kalrm. Sultann lutfunu mit ederek, lden gelmi bir garibim.'' Bedev, dinlenmi yamur suyu dolu testiyi grevlilere uzatarak, ''Bu yeil ve yeni testiyle birlikte, iinde dinlenmi tatl yamur suyu padiahma hediyemdir. Bu armaan padiaha gtrn. Padiahmn ihsanyla bir fakir yoksulluktan kurtulsun.'' Bedevnin bu safiyeti karsnda grevlilerin glesi geldi. Glmediler. nk, padiahn gzel huylar btn memurlarna da tesir etmiti. Halife bedevnin hediyesini kabul edip teekkr etti. Testiyi altnla doldurarak geri vermelerini emretti. Adamlarna, ''l yolu uzun ve meakkatlidir. Bu zavally, Dicle nehri zerinden gemiyle memleketine gnderin. Kestirme olur'' diye tembihledi. Grevliler gemiye bindirmek iin, bedevyi Dicle nehrinin kenarna gtrdler. Bedev taptatl suyuyla grl grl akan Dicle'yi grnce ok utand. Padiahn kendisine bir testi altn ihsan etmesinden ok, testiyle gtrd yamur suyunu kabul ederek alicenaplk gsterdii, incelik ve nezket dolu davranna hayran oldu. *** Mevln hazretleri, bu hikyede geen kiilerin neyi sembolize ettiini kendisi aklamtr. Bedev akln, hanm da nefsin semboldr. Nefis ve akl iyiyi ktden ayrt edebilmek iin gereklidir. Bu ikisi topraktan yaratlm olan beden evinde otururlar. Birbirleriyle gece gndz mcadele ederler. Kadn, yani nefis devaml beden evinin ihtiyalarn

dile getirir. eref ister, makam ister, giyecek ister, ekmek ister, sofra ister. Hikyedeki kadnn yapt gibi nefis de arzularna ulaabilmek iin deiik taktikler uygular. Bazan byklenir, bazan yzn topraa srer, bazan da tevazu gsterir. Akl cisman arzu ve itiyaklardan uzaktr. O Allah sevgisiyle ve Allah sevgisini kaybetmenin korkusuyla yaar. Bedevnin destisinden maksat slikin vcududur. indeki sudan murat slikin pek az olan amel ve ilmidir. Halife mrid-i kamili temsil eder. Dicle nehri mrid-i kmilin sahip olduu mrifetullahtr. Mrid-i kmilin sahip olduu mrifetullah ilminden istifade etmek iin, kapsna testisi bo olarak gitmek gerekir.

Avlanmaya kan Aslan, Kurt ve Tilki Bir gn, arslan kurt ve Avlanrken birbirlerine szleirler. tilki avlanmak iin daa karlar. yardm etmek iin, aralarnda

Geni arazide, yardmlama sayesinde daha ok av yakalayacaklardr. Aslann kurt ve tilkiyle arkadalk yapmak zoruna gitse de, yoldaln ikram ve lutuf olarak grr. leri rast gider. Bir yaban kz, bir da keisi, bir de tavan avlarlar. Avlarn kanlar ierisinde srkleyerek aalk bir su bana getirirler. yice yorulmular hem de iyice ackmlar. zellikle kurtla tilkinin, aznn suyu akmaya balar, paylarn bir an nce almann hrs ierisindedirler. Ormanlar padiahnn, bu avlar adaletle paylatrmasn beklerler. Aslan, kurtla tilkinin agzllklerini farkeder. Fakat sesini karmaz. Yzlerine glerken, kendi kendine, ''Datacam paya, adaletime gvenmeyene ben ne yapacam bilirim'' diye dnr. Aslan, ''Ey tecrbeli ve ihtiyar kurt, avladmz hayvanlar aramzda adaletli bir ekilde paylatr. Yeni bir adalet ortaya koy. Vekilim sensin.'' Kurt, ''Padiahm! Sizin byklnze, iri ve byk olan bu yaban kz yakr. evikliinize ve semizliinize uygun der. Kei, orta boyda ve irilikte, o da bana uygun der. En kmz tilki olduuna gre, avmzn en kk paras olan tavan da onun hakkdr'' der. Aslan bu paylatrma karsnda kzp kkrer, ''Ey kurt! Nasl paylatrdn pek anlayamadm. Ey kendini bilmez eek! Yakla ve karma ge de bir daha syle'' der. Yanna yaklanca bir pene vurarak kurdu paralar. Aslan tilkiye: ''Ey tilki! imdi bu avlar adaletli bir ekilde sen paylatr bakalm.'' Tilki nce aslann nnde saygyla eilir, yer per sonra, ''Bu semiz yaban kz, efendimizin kuluk yemeidir. Gne bunu yiyerek balarsnz. u kei de aziz padiahmza, le yemei iin gzel bir yahni olur. Lutuf ve kerem sahibi sultanmzn akam yemeindeki erezi de tavan olsun'' deyince. Aslan, ''Ey tilki, adaletin n sen yaktn. Tam haka paylatrdn. Syle bakalm, bu taksimi kimden rendin?'' Tilki kuyruunu bacaklarnn arasna sktrp kurnazca glerek, ''Kurdun bana gelenlerden efendim, kurdun

bana gelenlerden'' der. Aslan, ''Alak kurdun bana gelenlerden ibret alp hikmetle davrandn iin, btn avlar sana balyorum'' diyerek tilkiyi dllendirir. Paylatrma ii nce kendisine verilmi olsayd, kurdun kbetine urayacak olan tilki, avlarn taksimini kurttan sonra yapm olmaktan dolay yzlerce kere kreder. *** Bizler de, dnyaya sonradan geldiimiz iin kredelim. Gemi kavimlerin helk olma sebeplerinden ibret alalm. Tilki gibi kendimizi koruyalm. yet-i kerimede yle buyruluyor: ''Yeryznde gezin, dolan, peygamberlerini yalanlayanlarn sonunun ne olduunu grn'' (l-i mrn 3/37).

Sevgilinin Kaps Bir gn, bir k sevgilisinin kapsna giderek, kapsn ald. erideki sevgilisi: ''Kim o? '' k: ''Kapy alan benim.'' Bunun zerine sevgili, ''Git kapmdan, senin ieriye girme zamann daha gelmemi. Benim ak soframda hamlara yer yok'' diyerek kapy amad. Kiiyi olgunlatran, nifaktan kurtaran, ayrln verdii straptr. Sevgilinin kapsndan geri evrilen k, yollara dt. Tam bir yl ayrlk acsyla yand, sevgili hasreti ekti. Ayrlk acsyla pitikten sonra, sevgilinin evi etrafnda dolamaya balad. Cesaretini toplad. Sevgiliyi incitecek bir sz sylememe zenini gstererek, edeple kapnn halkasn vurdu. Sevgili ieriden, ''Kapy alan kim?'' diye sordu. k, ''Ey gnlm alm olan gzel! Kapdaki sensin'' dedi. Sevgili, ''Mademki sen ben olmusun, gir ieri. Gnl evi dardr. kilie ise, yer yoktur'' diyerek a evine ald.

Sflerin Yeri Padiahlarn meclislerinde, sol tarafa, yiitler, pehlivanlar, kahramanlar oturur. nk yiitlik ve cesaret duygusunun yeri olan yrek, insan bedenin sol tarafndadr. Hesap, kitap ve yazma iiyle uraanlar ile idareciler padiahn sa tarafnda otururlar. Kayt tutmak, yaz yazmak, defter tamak sa elin iidir. Sflere ise padiahn karsnda yer verirler. Zira sfler, cann aynasdr. Aynaya bakmak, karsnda olmakla mmkndr. Ayna ruhu parlatr, kalbi kuvvetlendirir.

Hz. Yusuf'un Dostu ok uzaklardan, efkatli bir dostu Hz. Yusuf'a ziyaret iin geldi. Misafiri oldu. Hz. Yusuf, ocukluk arkadayla oturup sohbete balad. Hz. Yusuf'un kardelerinin kskanlndan, kuyuya atmalarndan, zindanda geen yllardan, ekilen skntlarn sonunda ilh yardmn yetimesinden, uzun uzadya konutular. Sonunda Yusuf aleyhisselm misafirine

sordu: ''Dostun kapsna eli bo gitmek, deirmene budaysz gitmek gibidir. Bize ne hediye getirdin?'' Misafir utana skla, ''Sana armaan getirmek iin birka eye baktm, fakat hibirini sana lyk grmedim. Altn madenine, altn krnts gtrlemez. Denize bir damla su hediye verilmez. Sana gnlm ve canm getirdim desem, Kirman'a baharat satmaya gitmi gibi olurum. Senin gzelliinden baka, Msr lkesinin ambarnda olmayan bir ey yok. Ey gzmn nuru Yusuf'um! Sana armaan olarak ayna getirdim. Gne gibi parlayan gzelliine baktka, sevinir beni hatrlarsn. Zaten gzeller, hep aynaya bakar'' dedi. Koltuunun altndan kard aynay Yusuf'a sundu. *** Cenb- Hak maher gnnde insanlara, ''Kyamet gn iin, ne armaan getirdiniz?'' diye soracak. Eer o gne inanyorsan, inkr etmiyorsan, neden hazrlk ierisinde deilsin? Azck olsun yemeyi imeyi brak da Hak'la buluacan gn iin bir armaan hazrla. Geceleri az uyuyanlara katl. Seher vakti gnahlarnn balanmasn dileyenlerden ol.

Sarn Hasta Komusunu Ziyaret Etmesi Komuluk ilikilerine ve insanla nem veren bir zat, tand bir sara, komusunun hasta olduunu haber verdi. Bunun zerine o sar, komusunun hatrn sormas gerektiini, fakat bu sar kulakla nasl yapacan dnd. Kendi kendine, ''nsan hasta olunca sesi de zayflar. Komudur gitmek lzm. Fakat, sylediklerini bu kulakla duymam mmkn deil. En iyisi dudaklar kprdaynca sylediklerini tahmin eder, ona gre konuurum'' dedi. Ziyarete gittiinde komusuyla arasnda geebileceini dnerek, hazrlk yapt. yle bir konuma

''Ey benim dertli komum! Naslsn?'' derim. O da bana, ''yiyim, houm'' der. Ben, ''Allah'a krler olsun'' derim. Sonra ne tr yemekler yediini sorarm. O da herhalde bana, ''erbet itim veya mercimek orbas yedim'' der. Ben de, ''Afiyet olsun'' dedikten sonra, tedavi iin hangi doktorun geldiini sorarm. O, ''Filan hekim'' deyince, ''O doktorun aya ok uurludur. ini bilen biridir. yi ki onu armsnz. O doktorla hastaln iyileti saylr'' derim. Sar kafasnda kurgulad bu senaryoya gre komusunun ziyaretine gitti. Selm verip bir keye oturduktan sonra, ''Naslsn komum?'' diye sordu. Hasta, ''ok fenaym, lyorum.'' Sar, ''Allah'a krler olsun'' deyince, hastann can sklr. Komusunun bu sz onu krar. krn sras m diye dnrken, sar sorar: ''Ne yiyorsun?'' Hasta o kzgnlkla, ''Zehir zkkm'' diye cevap verir. Sar yine nceden tasarlad gibi tebessm ederek: ''Afiyet olsun'' der. Bunun zerine hasta iyice sinirlenir, fakat belli etmez. Sar sormaya devam eder: ''Tedavi iin hangi hekim geliyor?'' Artk dayanamayan hasta btn fkesiyle, ''Kim gelecek? Azril

geliyor. Sen nasl komusun? Defol git bamdan'' diye barr. Bunun zerine sar olanca sakinliiyle, ''O mu geliyor? Onun aya ok uurludur. Sevin neelen. Hastaln iyileti saylr'' diye cevap verir. Hasta, byle bir komusu olduu iin ok zlr. ''Meer biz bu komuyu tanyamamz. Can dmanmzm'' diye dnr. Sar, bir mddet sonra msaade isteyerek kalkar ve komuluk hakkn dediini dnerek sevinle komusunun evinden ayrlr. Sar vazifesini yapmann mutluluuyla evine giderken hasta komusu, onun hakknda, ''Hasta ziyareti hatr sormak, gnl almak iin yaplr. Adam hatrmz krd gibi, hastalmz artrd'' diye dnmektedir. *** Sar, komusunu Allah rzs iin deil, det yerini bulsun diye ziyaret ediyor. Sevap ilediini zannederek ayrlyor. Halbuki, komusunu teselli edemedii gibi, dostluklarnn bozulduunun farknda deil. Bunun gibi kulun ihlsla yapmad ameller de Allah katnda ayn neticeyi verir. Gsteri olsun diye yaplan iler, kulu gizli irke drebilir. Sevap yerine gnah kazandrr.

Rumlar'la inliler'in Resim Yarmas inliler, ''En iyi resmi ve nak biz yaparz'' iddiasnda bulundular. Rumlar da, ''Hayr, bu konularda bizim stmzde kimse yoktur. Ustalmz daha stndr'' dediler. Her iki tarafn iddialar, adaleti ile bilinen bir padiahn kulana gitti. Padiah, ''Bu konuda sizleri imtihan edeceim. Bakalm hangi taraf iddiasnda hakl kacak? Greceiz'' dedi. Rum ve in lkesinin ressamlar, yarma iin hazrlklarn yaptlar. inli ressamlar, ''Bize bir oda verin, siz de bir oda aln. Her grup kendi alma odasnda sanatn ve hnerini gstersin. Sonunda padiah gelip, ortaya kan eseri deerlendirsin'' dediler. Kaplar kar karya olan iki odadan biri inli sanatkrlara, dieri Rum diyarnn sanatkrlarna verildi. inliler padiahtan yz eit boya istediler. Padiah hazinesini sanatkrlarn emrine verdi. inliler'in istedii boya malzemeleri her sabah kendilerine verildi. Sanatkrlar da btn titizlikleriyle bu boyalarla eitli resimler ve ssler yaptlar. Naklar ilediler. Rum lkesinin ressamlar ise, ''Pas giderilmeden boya bir ie yaramaz. Resim yaplmaz diyerek'' her taraf gzelce cilladlar, parlattlar. Btn duvarlar gkyz gibi sade ve temiz oldu. inliler resimlerini yapp bitirdiler. Kendilerine ok gveniyorlard. Sevin ve neelerinden elenceler dzenlediler. Bu durum padiaha haber verildi. Padiah nce, inli ressamlarn alma yapt odaya girdi. Resim ve naklarna bakt.Btn yaplanlar hrikulde, ok gzeldi. Resimlerdeki

incelik ve gzellie hayran oldu. inli ressamlarn yanndan takdir hisleriyle ayrlan padiah, Rum diyarnn ressamlarnn alt odaya geti. Rum ressamlar, iki oda arasndaki grnty engelleyen perdeyi kaldrdlar. inli ressamlarn binlerce boyayla, gnlerce emek vererek yapm olduu resimler, bu odann cillanm duvarlarna yansd. inli ressamlarn odasndaki ss ve resimler, daha parlak bir biimde bu odann duvarlarndayd. Rum diyar ressamlarnn alma yaptklar oda, inli ressamlarn odasndan ok daha gzeldi. Bu odann, seyredenlerin gzlerini yuvalarndan darya kartacak, muhteem bir gzellii vard. Bylece Rum diyarnn ressamlar, iddialarnda hakl ktlar. mtihan kazandlar. *** Bu hikyede inli ressamlar zhir ilim ehlini temsil eder. Rum diyarnn ressamlar ise sflerdir. Hak sfler, Allah'n zikriyle, ibadetlerle, iyiliklerle gnl aynasn parlatrlar. Aynann kiri ve pasnn cilalanarak temizlenmesi; cimrilikten, hrstan ve kinden arnmaktr. Dnce ve duygularn arlndan kurtulup, irfan denizinin aydnlna ulamaktr.

Lokman ve Kleler Lokman Hekim'in Kur'an'da ismi geer. Peygamber olup olmad bilinmeyen kiiden biridir (zeyir, Zlkarneyn ve Lokman). Habeli veya zenci olduu, memleketinden getirilip kle olarak sriloullar'na satld rivayet edilmitir. Lokman Hekim efendisinin tarafndan ok kskanlrd. hizmetindeyken, dier kleler

Bir gn, efendisi Lokman' dier klelerle birlikte baheye gnderdi. Vazifeleri, baheden topladklar meyveleri efendilerine getirmekti. Kleler topladklar meyveleri yama eder gibi byk bir itahla yediler. Efendilerinin yanna varnca da, ''Meyvelerin hepsini Lokman yedi'' dediler. Bunun zerine, efendi Lokman'a kzd, sylendi. Lokman efendisinin kzgnlnn sebebini aratrp anlaynca dedi ki: ''Ey kerem sahibi olan efendim! Klelerin hakknda bir karar vermeden nce, onlar bir imtihan et. Hepimize bol bol scak su iir. Sen atl, biz yaya olarak krda koalm. O zaman, meyveleri kimin yedii anlalr ve hakkmzda doru karar verirsin.'' Efendisi Lokman'n dedii gibi yapt. Sonra onlar krda aa yukar koturdu. Kleler yorgunluktan kusmaya baladlar. Yiyip itiklerini kartnca, kimin yalanc olduu ortaya kt. *** Aynaya beni irkin gsterme demen fayda vermez. Teraziye ne koyarsan onu tartar. Kyamet gn de, Allah btn gizlediklerimizi gzel irkin demeden ortaya dkerek, hesap grr.

Hz. mer Zamannda kan Yangn Hz. mer'in halifelii dneminde Medine'de byk bir yangn kt. Ate talar dahi, kuru odun gibi yakyordu. Binalar ve evleri saran ate havada uan kularn kanatlarn tututuruyordu. ehrin yars alevlere teslim olmutu. Atee kova kova su verilmesine ramen bir faydas olmuyor, ate inadna artarak devam ediyordu. Halk yangn sndremedi. aresiz kalnca koarak Halife Hz. mer'in yanna gitti. ''Y mer! Bu yangn su ile snmyor'' dediler. Hz. mer, ''O ate Allah'n iaretlerindendir. Alevleri byle coturan sizin cimriliinizdir. Suyu brakn da yoksullara yardmda bulunun. Cimrilikten tvbe edip, cmert olun'' dedi. Halk, ''Y mer! Bizim kapmz herkese aktr. Yardm etmekten holanan cmert kiileriz'' deyince; Hz. mer, ''Siz verdiinizi, Allah iin vermiyorsunuz. Gayeniz gsteri yapmaktr. Yerlemi bir geleneiniz var. det yerini bulsun diye yardm ediyorsunuz. Allah'n kabul edip etmeyeceinden ekinerek, korkarak balanmay dileyerek verin ki, Allah size merhamet etsin'' dedi. *** Yardm ve sadaka, Allah rzs iin gerek ihtiya sahiplerine verilmelidir. Haram ilerde harcayacak olana, yardm verilmemelidir. hlsla erbabna yaplmayan yardmlar, bely defetmez.

Hz. Ali'nin hls Hz. Ali sava srasnda, altna ald bir dman ldrmek zereydi. Tam o srada, dman yzne tkrd. Bunun zerine Hz. Ali dmann brakt, ldrmekten vazgeti. Ayaa kalkt. Dmanna, ''Seni balyorum, serbestsin'' dedi. Dman olan sava bu duruma ararak, ''Beni ldrmekten seni vazgeiren sebep nedir?'' dedi. Hz. Ali yle cevap verdi: ''Klcm Allah yolunda ve O'nun rzs iin kullanrm. Nefsim iin deil. Sen savarken yzme tkrnce, nefsime ar geldi. Sana kzdm. O kzgnlkla seni ldrseydim, nefsimin intikamn alm olacaktm. Allah iin ldrm olmayacaktm.'' Hz. Ali'nin dman bu szleri duyunca gnlnde Hakk'n nuru parlad ve imana geldi. Bu olay zerine, o yiidin kabilesinden elli kadar kii de mslman oldu. Bu asil ve ince davran, insanlar slm'la ereflendirdi. *** hls ve sevgi klc, elik kltan daha keskindir. Ordular dize getirir. Peygamber Efendimiz buyuruyor: ''Kim Allah iin sever, Allah iin fkelenir, Allah iin verir, Allah iin vermezse, phe yok ki, o mminin iman kemal bulmutur'' (Feyz'l-Kadr, 4/29).

KNC CLT

Kandaki Beyaz Kl Ay Sanan Adam Hz. mer'in halife olduu zamanlarda, ramazan geldi. Birka kii hilli gzetlemek iin Aralarnda Hz. mer de vard. aynn vakti daa kt.

Oru aynn baladn iln edecek olan yeni ay, grmenin heyecan iindeydiler. lerinden biri, ''Y mer! te hill, urada'' dedi. Hz. mer bunun zerine gkyzne dikkatlice bakt. Fakat hilli gremedi. Hilli grdn syleyen adama, ''Gkyzn senden daha iyi gryorum. Ben hilli gremedim. Sen ellerini slayp yzn bir svazla da, ondan sonra bak bakalm. Hilli grebilecek misin?'' Adam sylenileni yapnca, ''Demin grdm hill, imdi yok oldu'' dedi. Hz. mer, ''Kandan kvrlan bir kl gznn nne geldi. O kl seni yanltt'' dedi. *** Vcudundaki btn erilikleri dzeltip doru ol. Doru bildiin yolda, hakszla boyun eme. Drst olmayan kiilerle yaplan dostluk, akl kartrr, insan yanla sevkeder. Ylan alan Hrsz Hrszn biri, ylan oynatcsnn sandn ald. Ahmak hrsz, ok deerli bir ey aldn dnerek seviniyordu. Sandn kapan anca, ylan hrsz soktu. Ylan kendini alan inlete inlete ldrd. Ylanc, kaybolan ylann bulmak iin hrszn peine dt. Bir yandan da, ylanna kavumak iin rabbine dua ediyor, yardm diliyordu. Ylanc byle gezerken, hrszn lsyle karlat. Hrsz, ald ylann zehirleyip ldrdn grnce, ''Bizim ylan hrsz temizlemi. Hrsz bulaym, ylanm geri alaym diye dua ediyordum. Allah'a krler olsun ki, o duam kabul edilmedi. Ylanmn alnmas zarar deil krm'' diye dnd. *** Nice dualar vardr ki dua edenin aleyhinedir. Kiinin zararna ve helkine sebep olacak bu dualar, rabb'l-lemn kereminden ve merhametinden kabul etmez. Kul ise, dualarnn kabul ommadn sanr.

Ahmak Kii ve s Ruhullah Her naslsa ahman biri, s aleyhisselma yol arkada oldu. Beraber yrrlerken, bir hendein iinde baz kemikleri gren bu adam Hz. s'ya, ''Ey yol arkadam! lleri nasl dirilttiini bana da ret. Yararl bir insan olaym. llerin kemiklerini dirilteyim.'' Hz. s, ''Sus, o senin yapacan i deildir'' dedi. O adam, ''Y nebiyallah! Madem ism-i azama, ben lyk deilim. Sen oku da u kemikler dirilsin.'' s

aleyhisselm adamn bu talebinden rahatsz Israrclndan can ok sklr. Yine de isteini getirir. Kemiklere ism-i azam okur.

olur. yerine

Dirilen kemiklerin arasndan siyah bir aslan kar. Adama bir pene vurup ldrr. Aslan, adamn ban kopartp paraladnda, beyninin ceviz byklnde olduu grlr. Hz. s aslana sorar: ''Neden bu adam ldrdn?'' Aslan, ''Sen ondan rahatsz olduun iin'' der. Hz. s, ''Peki, kann niye imedin?'' Aslan, ''Birincisi, onun kan benim rzkm deildi. kincisi, onu ldrmem, avlanp yemek iin deil, ibret iindi'' der. *** O aptal kii s Ruhullah gibi bir peygamberi buldu. Fakat kendini diriltmeyi dnmeyerek frsat kard. Cannn derdine derman aramad. Nefsinin arzusuna uyarak, kendisine bir faydas olmayan ie merak sard. Belsn da buldu.

Sf ile Hizmeti Bir sf seyahate kt. Dnp dolarken, bir gece yolu bir tekkeye urad. Orada misafir oldu. Hayvann ahra balad. Kendisi de bakeye geip oturdu. Tekkedeki dier dervilerle birlikte tasavvuf edeplere gre, ilh feyzi talep ettiler. Zikir ve sohbet bittikten sonra sfye sofra kurdular. Yemei grnce, sfnin aklna hayvan geldi. Hizmetiye, ''Ahra git, hayvana saman ve arpa ver'' dedi. Hizmeti, ''Eskiden beri bu iler benim iim. Sylemenize bile gerek yok'' dedi. Sf, ''Arpay slatp ver. Hayvancaz yaldr, dileri kesmez'' dedi. Hizmeti, ''L havle... Gereksiz konuuyorsun. Tarif ettiin eyleri herkes benden renir'' dedi. Sf, ''nce srtndan semeri al, yaralarna da merhem sr'' dedi. Hizmeti, ''L havle... imi bana tarif etme. Ben senin gibi yz binlerce misafir arladm'' dedi. Sf, ''Eeime su vermeyi de unutma. Yalnz verdiin su lk olsun'' dedi. Hizmeti, ''L havle... Artk senden utanyorum'' dedi. Sf, ''Arpasna da azck saman kartr'' dedi. Hizmeti, ''L havle... Efendi, sz ksa kes'' dedi. Sf, ''Eeimin yatt yerleri de gzelce bir spr. Ta ve gbrenin zerine yatmasn. Yatt yer slaksa biraz kuru toprak dk'' dedi. Hizmeti, ''L havle... Baba, yetti artk. i bilen kimseye tavsiyeye gerek yoktur'' dedi. Sf, ''Kaa ile srtn gzelce tmar etmeyi de unutma'' dedi. Hizmeti, ''Baba, artk utan. Biz iimizi biliyoruz. Hemen arpa ve saman getirmeye gidiyorum. Sen keyfine bak, eeini bana brak'' dedi. Hizmeti sfyi yatrd. Uykusu ile ba baa brakt. Ne eee bakt ne de ahra urad. Ortalkta klhanbeyi gibi dolaan arkadalarnn yanna gitti. Sfnin eei iin istediklerini anlatp gltler. Sfiyle alay ettiler. Sf ise, yol yorgunu olduundan hemen uykuya dald. Gece boyunca eeiyle ilgili kt ryalar grd. Bazan eeini kurtlar paralyor, bazan da eei bir kuyuya ya da ukura dyordu. Bir ara hafakanlar iersinde uyandnda ahra gidip eeini

kontrol etmek istedi, fakat derviler evlerine ekildiinden tekkenin btn kaplar kapalyd. Yapacak bir ey yoktu. yle dnerek kendini sakinletirdi.''Bu hizmeti bizimle ayn sofraya oturup yemek yedi. Ayn sofraya oturanlar birbirini aldatmaz.'' Sf bu vesveseler iinde uyurken eein durumu ok ktyd. Yol yorgunluunun yannda btn geceyi a olarak geirdi. Srtndaki palan ters dnm, ta toprak ierisinde strap ekiyordu. Sabah olunca, insafsz hizmeti ahra geldi. Eein palann dzeltti, ucu sivri bir sopayla birka kere drtt eek, can acsyla yerinden doruldu. Sf eeine binip kervana katld. Yola koyuldu. Biraz sonra btn gcn yitiren eek, adm ba yzst yere kapaklanmaya balad. Herkes eein hasta olduunu sand. Biri eein kulan burdu, biri damanda yara var m diye bakt. Dieri nallarnn arasna ta girip girmediini kontrol etti. Bir bakas da gznde leke var m diye aratrd. Hibir ey bulamaynca sfye sordular: ''Ey sf! Hani sen eeinin salamlyla vnyordun? Ne oldu buna?'' Sf, ''Eek btn gece l havle' yedii iin bu duruma dt. Eein geceleyin yemi yiyecei l havle' olursa, gece yapt tesbihin secdesini gndz yapar.'' *** Bu kssada sf Allah yolunu talep eden kiidir. Eek onun nefsidir. Hizmeti, nefsi terbiye edecek olan eyhtir, mriddir. Gerekli olgunlua ulaamam, dnyalk baz menfaatler iin insanlar aldatan sahte eyhlere kar dikkatli olmak gerekir. Sahte eyhlerin peinden gidenler, hikyedeki eek gibi ilh feyizden yana a kalrlar. Hem de tasavvuf yolunda ilerlemek yle dursun, her admda yere tkezleyip derler.

Padiahtan Kaan Doan Kuu Padiahlardan birinin, ok gzel bir doan vard. Bu ku bir gn, saraydan kat. ocuklarna orba yapmak iin un eleyen, yal bir kocakarnn kulubesine girdi. Kocakar, iyi bir cins olan bu gzel doan yakalad. Kocakar, ''Zavall ku! Sana iyi bakmamlar. Kanatlarn fazla bym, trnaklarn da uzam'' dedi. Doan balayarak kanatlarn ksaltt, trnaklarn kesti. Yemesi iin de nne saman koydu. Bir yandan da, ''i bilmeyenler seni hasta eder, anneciin sana ok gzel bakp bytecek'' diyordu. Padiah doann aramaya kt. Akama doru kocakarnn bulunduu kulubeyi buldu. Birdenbire doann o halde grnce, ok zld, hznlendi. Padiah doanna, ''Bu, senin bize olan vefaszlnn cezasdr. Her trl ihtiyacn karland halde, tutulduun saraydan kap, bu kt kulbeye neden girdin? Bana gelenleri de hak ettin'' dedi.

Padiah bunlar sylerken, doan krk kanadn padiahn eline srerek hal dili ile, ''Ben yanl yaptm, su iledim'' demek istiyordu. *** Cahil, sevgisi ile de zarar verir. yilik yaptn zannederek, byk ktlklere sebep olur. nsan yaratl gerei, hata yapabilir. Hatada srar etmeyerek, tvbe etmelidir. Candan tvbe edenleri, Cenb- Hak affeder. Yeter ki kul samimi olsun. Gz yalaryla birlikte dua ve iltica etsin.

Cmert eyh eyh Ahmed b. Hadraveyh hazretleri, cmertlii ile bilinirdi. Bu yzden de hep borlu yaad. Zenginlerden bor ald paralar, fakirlere ve kimsesizlere datrd. Bor ile bir tekke yaptrd. Tekkesini, cann, maln, her eyini Allah yolunda harcard. Zenginlerden alp, yoksullara datma iinde bir grevli gibi alrd. Borlarn da kendisine ummad yerden gelen hediyelerle derdi. Hayatn bu ekilde ihtiya sahiplerine hizmetle devam ettiren eyh Ahmed hazretleri, bir gn hastaland. O srada, 400 dinara yakn borcu vard. lm derecesinde hasta olduunu duyan alacakllar, hemen bana topland. eyhin durumunu grnce, paralarndan mit kesen alacakllar suratlarn astlar. eyh kendi kendine, ''unlarn haline bak. Allah'n hazinesinde benim 400 dinarm deyecek altn yokmu gibi davranyorlar'' diyordu. O srada, darda helva satan bir ocuun sesi duyuldu. eyh hizmetindeki mridine, dar kp helvac ocuun tepsisindeki helvann hepsini satn almasn gizlice emretti. Hizmeti sf dar kp, helvac ocukla pazarlk yapt. Yarm dinara helvann hepsini satn ald. Helva kabn getirip eyhin yanna koydu. eyh alacakllara, ''Buyrun helva yiyin, afiyet olsun'' dedi. Alacakllar helvay yiyip bitirdiler. Helvac ocuk bo tepsiyi eline alp eyhten helvann cretini istedi. Hasta yatandan eyh, ''Ben nasl para vereyim? lmek zere olan borlu biriyim'' dedi. ocuk, bu cevap zerine elindeki tepsiyi yere vurarak alayp barmaya balad. Aldatldn dnerek, ''Ayam krlsayd da bu tekkenin kapsndan gemeseydim'' dedi. ocuun feryatlar, evredeki hayrl hayrsz dier insanlar da oraya toplad. Alacakllarn da bu duruma canlar skld. leri geri sylenmeye baladlar. eyhe, ''Bizim canmz yaktn, malmz yedin, yetmiyormu gibi ocua da hakszlk yapyorsun'' dediler. ocuk ikindi vaktine kadar tekkede alayp durdu. eyh onun alamasyla hi ilgilenmiyor, gzlerini kapatm, yorgannn altna bzlm yatyordu. kindi namaz vakti ieri girdi. Taba taba alacakllara geldiinde, hizmeti elinde bir tabakla eyhin yanna brakt. eyh, hizmetiye vermesini syledi. Hizmeti getirdii

taba alacakllarn nne koydu. Taban rtsn kaldrdklarnda, herkes hayretler iinde kald. Taban iinde, eyhin borcu olan 400 dinar bulunuyordu. Dierleriyle birlikte helvac ocuun paras da zel olarak gelmiti. Bu durumu gren alacakllar, eyh hakknda yaptklar kt zandan utandlar, piman oldular. eyhin ellerine sarlp helllik istediler. ''Ey byk eyh, bu ne hikmettir? Bu iin srr nedir? Bize anlat'' dediler. Bunun zerine eyh, ''Borcumun denmesini Allah'tan istedim. O da bana, doru yolu gsterdi. O parann gelmesi, ocuun alamasna balyd. Helvac ocuun masumane alamas, rahmet denizini coturdu. Alacanzn denmesine vesile oldu.'' *** Btn insanlar Allah'n af ve merhametine muhtatr. Bizi balamas iin, rabbimize snmalyz. O'na can gnlden snmann yolu da pimanlk gz yalardr. Kulun btn itenliiyle alamas, rabb'l-lemnin rahmetine vesile olur.

Zhidin Gzleri Devaml ibadetle megul olan, alayp gz ya dken bir zhide, arkada, ''Vcudunun hakkn da korumak lzm. Alamaktan gzlerini kaybedeceksin'' dedi. Zhid cevap verdi: ''Gzn iki hali vardr. Ya ilh gzellikleri grr ya da grmez.'' Gz hakkn nurunu gryorsa, maksat Bozulmas, az veya ok grmesi nemli Allah'a ulamas, rzsn kazanmas kaybetmesinin bir deeri yoktur. Yok nurunu gremeyecekse, byle isyankr kr olmas daha iyidir. ele gemi demektir. deildir. nk insann sonucunda, iki gzn eer bu gz, Allah'n bir gzn grmesinden,

kzn Yerine Geen Aslan Kylnn biri, ok sevdii kzn ahrna balad. Gece olunca, aslan gelip kz yedi. Karnn doyurmann getirdii rehavetle, kzn yerine yatt. Kyl gece vakti ahra geldi. Her taraf karanlk olduu iin eliyle yoklayarak kzn aramaya balad. Aslan bulunca kzn bulduunu zannetti. Sevinle san solunu okamaya balad. Bunun zerine aslan, ''Eer ortalk aydnlk olsayd, beni korkusuzca okayan bu adamn d patlar, yrei kan kesilirdi. Beni kz zannettii iin byle rahat rahat okayp, seviyor'' diye dnd. *** Nefsini tanmayan, hilelerini bilmeyen kii gece karanlnda kzn sevdiini zanneden kii gibidir. Aslann bir vuruta insan paralad gibi, nefsn arzular da insan cehenneme

gtrr. Mrid-i kmil aydnl temsil eder. nsann nefsini tanyp, terbiye etmesine vesile olur.

Misafirin Eei Sfnin biri, seyahati srasnda bir tekkeye Kendi eliyle eeini ahra balad. Gzelce verdi. ini bakasna brakmad. misafir oldu. yemini suyunu

Bu tekkenin sfleri ok yoksuldu. Toplanp aralarnda misafire ne ikram edeceiz diye konutular. Misafirin eeini satmaktan baka arelerinin olmadna karar verdiler. Eei pazar yerine gtrp sattlar. Parasyla yicek bir eyler aldlar. Tekkenin mumlarn yaktlar. iln ettiler. Akama ziyafet ve sem olduunu

Misafir uzak yoldan gelmiti, yorgundu. Tekkedekiler onu gzelce dinlendirdiler. Akam olunca yemee davet ettiler. Birbirinden gzel szlerle kendisine iltifat edip, sayg gsterdiler. Yemekten sonra sem balad. Misafir sf, kendine gsterilen sevgi ve ilgiye karlk vermek iin tekkedekilerin cokusuna katld. Mutfaktan tten duman, yerden kalkan toza kart. Sflerin ak ve muhabbetle dnmeleri ortal birbirine katt. Sem sonuna doru, algc ar aksak bir makamla algsn n alarak, ''Eek gitti, eek gitti'' demeye balad. Sfler hararetle bu tempoya uydular. Bir yandan ayaklarn vururken, dier yandan ellerini rparak, hep bir azdan seher vaktine kadar, ''Ey oul eek gitti, eek gitti'' diye tempo tuttular. Misafir sf de onlarn heyecanna ayak uydurmaya alyordu. Sem bitti, boald. meclis dald. Herkes evine ekildi. Tekke

Sabahleyin sf, eeine yklemek iin eyasn odasndan dar kard. Yola kmak iin hazrlklarn yapt. Eeini almak iin ahra gittiinde bulamad. Kendi kendine, ''Akam pek az su imiti. Herhalde tekkenin hizmetisi suya gtrmtr'' dedi. Hizmeti geldiinde sordu: ''Eek nerede?'' Hizmeti, ''Bu ne biim soru? Akamdan beri eek gitti diye barmyor musun?'' Sf, ''Ben, eeimi sana emanet etmitim. Koruman gerekirdi'' dedi. Hizmeti, ''Sflerin hepsi zerime ulland. Onlarla ba edemezdim. Zorlayp aldlar'' dedi. Sf, ''Peki, bana niye haber vermedin?'' dedi. Hizmeti, ''Vallahi defalarca geldim, ama sen eek gitti lafn hepsinden daha cokulu sylyordun. Haberin vardr diye dndm. Hatta ne kadar tevekkl ehli, rif bir sf diye takdir ettim'' dedi. Sf, ''Sfler gerekten akla sylyorlard. Onlar taklit etmek, bana da byk zevk verdi. Fakat sonuta eeim elden kt. Bilinsizce yaptm taklit, bana pahalya mal oldu'' dedi. *** Yemek hrs, zevke dknlk, insann akln krletirir.

Doruyu bulmasna engel olur. Tasavvufun ekli ve zevkleriyle oyalanmak sfnin ilerlemesini durdurur.

Mflis Adam Malsz, mlksz, evsiz, barksz bir adam vard. A gzl ve arszd. Ayn zamanda insanlar aldatrd. Kad buna ceza verdi. Hapishaneye koydu. Ksa zamanda oradakileri de kendinden bktrd. nsanlk erefini ayaklar altna alan bu adam, arlmad halde, sinek gibi her sofraya dalard. Altm kiinin yiyeceini tek bana yerdi. Selmsz, sabahsz, yzszlkle oturduu sofrada, hi kimsenin bir lokma yemesine frsat vermezdi. Zindandakiler bu durumu kadya ikyet ettiler: ''Ya bu rezil adam olarak gnder.'' buradan al ya da bunun yemeini hakl ayr

Kad durumu inceleyince, hapishanedekilerin anlad. O adam huzuruna artarak,

olduunu

''Bu zindandan k git. Evinde otur.'' Adam, ''Hapishane benim iin cennet gibi. Eer beni oradan kartrsan, yokluktan, yolsuzluktan lrm'' dedi. Kad bu adamn ktln ve hibir eyinin olmadn, btn ehirde bilinmesine karar verdi. Tellllar ard: ''Kimse ona bir ey satmasn. Bir kuru bile olsa, bor vermesin. Bu adam dava etmek iin gelenlerin, davasna baklmayacaktr. Btn ehri gezdirin, herkese duyurun'' dedi. Odun satan birinin kadar dolatrdlar. devesine bu sahtekr bindirip, akama

Akam olunca oduncu, ''Sabahtan beri deveme bindin. Deve iin, bir avuluk saman paras ver'' dedi. Adi herif, ''ehirdeki btn canl cansz ne varsa, hepsi benim ne mal olduumu rendi. Sen renemedin mi? Bu vakte kadar devenle, benim mflis biri olduumu duyurmak iin dolatk. Haydi yr git evine'' dedi. *** Bu hikyedeki tellallar, enbiya ve evliyalardr. Mflis adam dnyadr. Deveci de gaflet ehli insanlar temsil etmektedir. Enbiya ve evliya, insanlarn geici dnya zevklerine dalmamalarn tler. Gaflet ierisindeki insanlar, onlarn nasihatlerine kulak asmaz, dnyadan fayda umarlar.

Hintli Kle Hintli bir kle vard. Efendisi ile aralarnda anlamazlk kt. Kle efendisine ok fkelendi. Efendisine zarar vermek istedi. Hemen evin damna kp, ba aa atlad. Kendini ldrd. *** Enbiya ve evliyay kabul etmemek; hastann doktora, ocuun

retmenine itiraz etmesine benzer. Byle bulunan kimse, sonuta kendine zarar verir. Padiahn Kleleri mtihan

bir

davranta

Bir padiah ucuza iki kle satn ald. Grn dzgn olan kleyi yanna ararak sohbete balad. Padiah, insann, dilinin altnda sakl olduunu biliyordu. Padiah konutuu kleyi zeki ve tatl dilli buldu. Dier kleyi yanna arnca, dilerinin kapkara, aznn da koktuunu farketti. Konumas da pek dzgn deildi. Padiah gzel yzl kleyi, hamama gnderdi. Dileri rk, az kokan klenin, anlay ve ahlkn renmek iin, ''Ben seni beendim ama, dier arkadan senin iin iyi eyler sylemedi. Kt arkadalarla dp kalktn, hrsz olduunu syledi'' dedi. irkin kle, ''Arkadam ne sylediyse dorudur. Szlerinden dolay onu ayplamam. Kusuru kendimde ararm'' dedi. Padiah ne yaptysa o kleye, arkada hakknda kt bir sz syletemedi. irkin kle arkadann btn iyiliklerini sayp dkt. Ona toz kondurmad. Padiah irkin kleyi ikaz etti ve, ''Arkadan vmede fazla ileri gitme. Onu imtihan ederim. Neticesinden sen utanrsn'' dedi. O srada gzel kle hamamdan geldi. Padiah huzuruna ararak; ''Shhatler olsun. Hi eksilmeyecek nimetlere eriesin. ok zarif ve gzel grnyorsun. Keke dier klenin syledii kt huylar, sende olmasayd. O zaman, seninle daha iyi dost olurduk'' diyerek onu da dier kle gibi denemek istedi. Gzel klenin bir anda tavr deiti: ''Padiahm! O dinsizin, benim hakkmda sylediklerini ltfen bana da syler misiniz?'' Padiah, ''Senin iki yzl olduunu, gzel grnne aldanmamak gerektiini ve iinin fesatln'' anlatt. Kle, arkadann kendisi hakkndaki szleri duyunca iyice fkelendi. Az kprd, yz kzard. Hiddet ierisinde onunla eskiden arkada olduunu, kt huylar yznden arkadal braktn syledi. Arkada hakknda kt eyler sayp dkmeye balaynca, padiah onu susturdu: ''Yeter artk. Bu denemeyle, her ikinizin asln renmi oldum. Onun az kokuyor, senin ise iin rm, ruhun kokuyor. Bundan sonra sen, o gzel huylu, doru szl arkadann emrindesin.'' *** Yz gzellii, zdeki irkinlii gizleyemez. teki ktlk er veya ge ortaya kar. Hem madd gzellikler yok olup gider. gzellii dediimiz mna gzellii ise lmszdr.

Baykularn Arasndaki Doan Padiahlar, av iin doan kuu beslerler. O ku av iin salverildiinde iini bitirip tekrar padiahn yanna dner. Bir padiahn av iin gnderdii doan kuu, yolunu ard. Baykularn yaad bir viraneye girdi. Baykular tela kapld. Bu doan bizi, u harap yerden kartr, yerimizi alr diye korktular. Doan kuunun bana tler.

Kanatlarnn tylerini yolmak iin ekitirmeye baladlar. Doan, ''Ey baykular! Tela kaplmanza gerek yok. u ykk viraneniz sizin olsun. Ben, vatanma gidip, padiahn bileinde nazlanacam'' dedi. Baykulardan biri, ''Bu doan sizi, yerinizden ve yurdunuzdan etmek iin hile yapyor'' dedi. Doan kuu, ''Padiah adamlaryla beni aryordur. Klma zarar gelirse, btn bayku yuvalarn kknden kazr. Padiahn sevgilisi olan hi kimse garip kalmaz. Ey baykular! Siz de, bana uyun. Hepiniz birer doan olun'' dedi. *** Allah yolunu talep eden kii, dnyada padiahlar padiah olan rabb'l-lemni unutmadan yaamaldr. Asl vatan olan hiret yurdunu zlemeli, viran olas dnyaya aldanmamaldr.

Susam Adam Bir derenin kysnda, ykseke bir duvar vard. Duvarn stnde de susam, dertli bir adam duruyordu. Suya ulap susuzluunu gidermesini duvar engelliyordu. Zavall adam gznn nndeki suya ulamak in balk gibi rpnyordu. Birden aklna duvardan suya kerpi atmak geldi. Kerpicin dmesiyle suyun kartt ses, sevgilisinin sesini duyan k gibi adam sarho etti. Bunun zerine duvardan kopard kerpileri birbiri pei sra suya atmaya balad. Dere dile geldi: ''Ey insanolu! Byle kerpi atarak beni niye rahatsz ediyorsun? Bunun sana ne faydas var?'' Susam adam, ''Kerpi atmamn bana iki faydas var. Birincisi, kerpi dtnde kan su sesi susuzluumu hafifletiyor. kincisi, kopardm her kerpi ta duvar biraz daha alaltp beni suya yaklatryor.'' *** nsann suya, yani Allah'a ulamasn engelleyen, nefsn arzularndan oluan varlk duvardr. Susayan kimsenin suya ulamak iin aba gsterdii gibi, insan da varlk duvarn ykmak iin gayret gstermelidir.

Diken Eken Adam Tatl szl, fakat sert huylu adamn biri, yolun stne dikenler ekti. Oradan geenler onu aypladlar, dikenleri skp atmasn istediler. Adam sylenenlere aldr etmedi. Dikenler her geen gn byyor, gelip geenleri rahatsz ediyordu. nsanlarn elbiseleri dikenlerden yrtlyor, yoksullarn ayaklar paralanyordu. O beldenin valisi, ''Bu dikenleri sk'' diye emir verdi. Adam da, ''Efendim, bir gn skeceim'' dedi. Yarn skerim, br gn skerim derken zaman geti. Dikenler iyice kkleti. Vali adam yanna arp yine ikaz etti: ''u dikenleri bir an nce sk. Sznde dur. ini erteleme.'' Adam yine, ''Merak etmeyin, skeceim'' deyince vali, ''Sen hep yarn diyerek, yapacan ii erteliyorsun. Fakat una

dikkat etmiyorsun. Her geen gn o dikenler byyp gleniyor. Derinlere kk salyor. Dikenleri skecek olan sen ise her gn ihtiyarlyorsun. Gcn kuvvetin azalyor.'' *** Sen her kt huyunu, bir diken bil. O dikenleri, Hz. Ali'nin Hayber Kalesi'nin kapsn kopard gibi, nefsinle mcadele ederek sk, at. yle yapamyorsan, o dikenleri alayp, gl fidan haline getirecek bir mrid-i kmili bul. Kt huylarnn iyiye evrilmesinde, mrid-i kmil rehberin olsun.

Aclar Sevgiyle Tatllar Lokman, iinde becerikli, sadk ve sevilen bir kleydi. Efendisi ona oullarndan daha ok gvenirdi. nk o, grnte kleydi ama nefsinin efendisiydi. Efendisi, ondaki bu olgunluun farkndayd. Lokman' zat etmek iin uygun bir frsat kolluyordu. Efendinin nne yemek geldiinde, Lokman' arr, nce onun yemesini isterdi. Onup yiyip itiklerini zevkle yer, yemediklerine elini srmezdi. Bir gn, efendiye bir kavun hediye getirdiler. Her zaman olduu gibi Lokman' artt. Kavundan bir dilim kesip Lokman'a uzatt. Lokman, ikram edilen kavunu itahla yedi. Efendi bir dilim daha verdi. Lokman, ayn ekilde onu da yiyip bitirdi. Efendi Lokman'n kavunu itahla yediini grnce, ok sevdiini dnerek, bir dilim kalasya kadar hepsini ikram etti. Son kalan dilimi azna gtrp bir lokma alnca, kavunun tadnn zehir gibi olduunu farketti. Kavunun aclndan gznden ate kt. Boaz yand. Dili kabard. Azndaki aclk gittikten sonra, Lokman'a, ''Byle ac kavunu nasl itahla yedin?'' diye sordu. Lokman, ''Efendim! Bugne kadar sizin birok gzel ikramnza nil oldum. Ac olduunu bilmeyerek verdiiniz bu ikram, geri evirmekten utandm. Ayrca size olan sevgim, kavunun acln bana hissettirmedi.'' *** Aclar, sevgiyle tatllar Bakr, yourulunca sevgiyle altn olur Bulanmlar, sevgiyle durulur Dertler, sevgiyle devasn bulur Sevgi, ly diriltir ah ise sana kle yapar.

Tvbe in Pimanlk Gerekir Bir mmin, sesli olarak Mlk sresini okuyurdu. Oradan gemekte olan inkrc filozofun biri, ''Eer suyunuz derine gider de akmaz olursa, size tatl suyu kim getirebilir?'' yet-i kerimesini duyunca itiraz etti. ''Kazma ile kazar, derine kaan suyu kartrz. Ne var

bunda?'' dedi. Filozof, o gece yatp uyuduunda, ryasnda aslan gibi bir yiit grd. O yiit, filozofa bir tokat patlatt. Filozofun iki gz birden grmez oldu. O yiit, filozofa, ''Ey aklsz adam! Eer yapabiliyorsan, gznn kaynandan kazma ile bir k kar'' dedi. Filozof korkuyla olduunu anlad. uykusundan uyandnda, iki gznn de kr

Kalbi kfrle bezenmi olduundan alayp, szlayp tvbe de etmedi. Tvbe edebilseydi Allah'n lutfuyla gzleri tekrar grebilirdi. *** Tvbe iin pimanlk gerekir. nsann ii yana yana, ah ederek, gz yalar dkerek acziyetini dile getirmesi rabb'l-lemnin rahmetini eker. Peygamber Efendimiz de, ''Tvbe pimanlktan ibarettir'' buyurmulardr. Gnl imei pimanlkla akmazsa, gz bulutu yamur yadrmaz. Yamur gibi yamazsa, gnah atei nasl sner?

obann Duas Musa aleyhisselm, yolda giderken bir obana rastlad. oban yle diyordu: ''Ey Allahm! Ey Allahm! Sen neredesin? Sana kul kurban olaym. arn dikeyim. Salarn tarayaym, Elbiseni ykayaym. Bitlerini kraym. Sana st getireyim. Elini peyim. Ayan ovaym. Uykun geldiinde yatacan yeri spreyim. Ey byk Allahm! Btn keilerim yoluna kurban olsun. Hey hey diye arp, feryat ettiim rabbim benim.'' Musa aleyhisselm sordu: ''Sen bunlar kimin iin sylyorsun?'' oban, ''Yeri g yaratan, Allahma sylyorum'' dedi. Hz. Musa, ''Sen akln m kaybettin? Byle sama sapan eyleri nasl sylersin? Ayakkab, orap gibi eyler sana ait ihtiyalardr. lemlerin rabbinin bir eye ihtiyac olmak gibi bir sfat yoktur. Byle konuacana, azna pamuk tkayp susman hayrldr'' diyerek oban azarlad. oban, ''Ey Musa! Bu azarlamanla, sen benim azm diktin. Pimanlk ateiyle canm yaktn'' diyerek, bir ah ekti. Elbisesini yrtp, ln yolunu tuttu. Biraz sonra Hz. Musa'ya vahiy geldi: ''Kulumuzu bizden ayrdn. Senin grevin, kullarm bana yaklatrmak m? Yoksa ayrmak m?'' Bu ikaz zerine Hz. Musa, obann peine dt. oban bulup mjde verdi. ''Senin iin Allah izin verdi. Bildiin gibi ibadetini yapacaksn. Gnlne nasl gelirse yle syle.'' oban, ''Ey Musa! Daha nce iinde bulunduum cezbe halinden ktm. imdi szle anlatlamayacak bir hal ierisindeyim'' dedi. *** Yaptmz taat ve ibadetlerin Hakk'a lyk olmadn bilmeli ve itiraf etmeliyiz. Yaptmz hamd ve seny, obann szleri gibi uygunsuz kabul etmeliyiz. Gerekten de bizim krmz ne kadar mkemmel olursa olsun, Hak Tel'ya nisbetle

eksiktir, kusurludur.

Ylan Yutan Adam Atna binmi gitmekte olan bir bey, uyumakta olan adamn azndan ieri ylann girdiini grd. Yetiip mdahale etmek istediyse de baarl olamad. Ylan uyuyan adamn azndan ieri kat. Akll biri olan bey, uyuyan adama birka topuz darbesi vurdu. Adam yaknlarda bulunan elma aalarnn altna kadar kovalad. Aalarn altnda rk elmalar vard. Bey rk elmalar yemesi iin adama bask yapt. Zorla rk elmalar yiyen adam bir yandan da, ''Yahu, ben sana ne yaptm? Zulmnn sebebi nedir? Canma kastn varsa, vur ldr, ama ikence yapma'' diye syleniyordu. Bey, ''Bunlar yedikten sonra komaya balayacaksn'' dedi. Uykusuzluun ve yorgunluun zerine, karn tka basa dolan adam, yakc gnein altnda beye lnetler okuyarak kouyordu. Sonunda adamn midesi buland, safras kabard. Kusmaya balad. Btn yediklerini kard. kardklar arasnda kocaman siyah ylan grnce, beyin kendisine niin byle davrandn anlad. Yapt beddualardan piman oldu. Beyden zr diledi. Bilgisizliini balamasn istedi. ''Niin yaptn syleseydiniz size hakaret etmezdim'' dedi. Bey, ''Midene ylan girdiini syleseydim, ne elma yemeye ne komaya ne de kusmaya gcn kalrd. Korkudan lrdn'' dedi. Ylandan kurtulan adam, beye dualar ederek yanndan ayrld. *** Peygamber Efendimiz, ''ki kann arasnda bulunan nefsin, senin en byk dmanndr'' buyurmutur. nsann iine reklenmi olan nefis ylanndan kurtulmak, Allah dostlarnn terbiyesiyle mmkndr. Bu terbiye srasnda, baz skntlara ve zorluklara katlanlr. Nefsin hakikatini bilen evliyaullah, Allah' talep eden kiiye yardmc olur. Nefsin gerek boyutunu gstermeden, geici baz skntlarla nefis ylanndan kurtarr.

Aynn Dostluu Byk bir ylan, bir ayya sarlm bouyordu. O srada oradan gemekte olan yrekli biri, aynn feryatlarn duydu. Hemen yardma kotu. Ayy kurtard. Ay, kendini lmden kurtaran bu yiidin peine takld. Sadk bir kpek gibi onu takip etmeye balad. Bir zaman sonra, yiit hastalanp yataa dt, Ay da sevgisinden ve ballndan, banda beklemeye balad. Oradan geen bir tand, yiide sordu: ''Bu ay senin banda niin bekliyor?'' Yiit de ayy ylandan kurtarma hadisesini anlatt. Tandk, ''Ahman dostluu, dmanlktan ktdr. Bu ayya gvenme. Sana ne gibi zarar dokunacan bilemezsin'' dedi. Yiit, ''Sen kskanlndan byle konuuyorsun. undaki sadakat ve sevgiye bir baksana.''

Tandk, ''Ahmaklarn sevgisi aldatcdr. Benim kskanlm, onun sevgisinden daha iyidir. nsana, hayvan tercih etme. Ayy yanndan uzaklatr'' dediyse de dinletemedi. ''Senin iin Allah'a kald, yanndan ayrld. ne yaparsan yap'' deyip yiidin

Yiit, aydan vazgemedi. Bir mddet sonra da uykuya dald. Sinein biri gelip, yiidin yzne kondu. Ay sinei kovalad. Sinek tekrar geldi, tekrar kovalad. nat sinei birka defa kovalayan ay, fena halde kzd. Eline kocaman bir kaya paras ald. Yiidin yzne konan sinei ldrmek iin, elindeki kayay adamn yzne indirdi. Kaya adamn yzn paralayp, beynini datt. yilik yapaym derken, dostunu ldrd. *** nsan, ay mesabesindeki nefsiyle dost arzu ve isteklerinden uzaklamaldr. sonucu hsrandr. olmamaldr. Nefsin Nefsin dostluunun

Leylek ile Kargann Dostluu Hikmet sahibi biri anlatyor. Bir gn lde, leylek ile kargann arkadalk yaptn grdm. nce ok ardm. Sonra aralarndaki bu arkadaln sebebini renmek iin, onlar izlemeye baladm. Bir mddet sonra her ikisinin de topal olduunu grdm.

*** Ayn coraf blgeden olmak, ayn meslekle uramak, ayn merebi paylamak gibi ortak zellikler, insanlar arasndaki dostluk ve lfetin balang noktasdr.

Hak Tel'nn Hz. Musa'ya Hitab Cenb- Hak'tan Musa aleyhisselma u hitap geldi: ''Y Musa! Hastalandmda niin beni sormaya gelmedin?'' Bu hitap karsnda aran Musa aleyhisselm, ''Y rabbi! Sen kusurlardan, hastalktan, noksan sfatlardan uzaksn. Bu hitabn srrn bana lutfet'' dedi. Bunun zerine Allah Tel, ''Benim, has ve seilmi bir kulum hastaland. Onu hastalnda ziyaret etmi olsaydn, beni ziyaret etmi gibi olurdun'' dedi. *** Allah ile beraber olmak isteyen kii, Allah'n dostlar olan vellerin huzurunda otursun. Onlarla beraber olmak, bize insanlmz hatrlatr. Mnev kusurlarmz grerek, terbiye olmamz salar. Kyamete kadar, dnyada vellerin bulunacan bykler bildirmilerdir. Mevln gibi, Abdlkadir-i Geyln gibi, ah- Nakibend gibi byklerin, her trl kirliliin doruk noktasna kt dnyamzda yaadn kabul edelim. Bu

itikad bize, onlarn mnev yardm ve himmetlerine ulamamz salar. Rabbimizden, bu zamanda yaayan bykleri tanmay ve istifade etmeyi, dualarmzda isteyelim.

Yeni Ev Yaptran Mrid Yeni sf olmu bir mrid, kendine ev yaptrmt. Bereketlenmek maksadyla eyhini evine davet etti. eyhi evine geldiinde, sfye sordu: ''Evindeki bu pencereleri niye atrdn?''Mrid cevap verdi: ''Evin iinin aydnlk olmas iin efendim'' eyh, ''Pencereden niyetindir. Pencereleri olsayd daha ieri aydnlk zaten girecek. nemli olan senin Her yaptn ii, ibadet maksadyla yapmalsn. yaptrrken niyetin ezan sesini daha iyi iitmek gzel olurdu'' dedi.

Kpek ve Kr Dilenci Kyn birinde kr bir dilenciye kpek saldrd. Zavall kr dilenci, kpein havlamasndan kendisini paralayacan dnerek korkusundan ne yapacan ard. Yalvarmaya balad: ''Ey av kpei! Aslanlar aslan! Benim gibi zavall bir dilenciye saldrmakla eline ne geecek? Bana saldrmak senin byklne yakr m? Arkadalarn dada yaban eei avlyor, sen ise kr bir dilenciyle urayorsun. Avlanmay ren de kendine hell rzk bul.'' *** Burada kpekten maksat insann nefsidir. Nefis terbiye edilirse av kpei gibi insann faydasna alr. Nefis terbiye edilmezse sokak kpekleri gibi ona buna saldrp, hem kendine hem de bakalarna zarar verir.

Bahvan ve Kuru Aa Bahvan, bakt bahedeki kuru aac kesmek iin baltasyla yanna vard. Kuru aa yalvararak, ''Yiidim, hibir suum kesiyorsun?'' dedi. Bahvan, ''Grdn gibi dosdoruyum, bala'' dedi. Bahvan, olmad halde beni neden

''Senin u kurumu halin, su olarak sana yeter'' dedi. Aa, eri deilim, beni doruluuma

''Keke, eri br ama ya olsaydn. O zaman gl, kuvvetli olurdun. Kurumazdn. Yerden aldn suyla hayat bulurdun. Senin tohumun ktym, asln bozukmu ki gzel bir aa olamamsn. Kuru olduun iin gzel bir aacn dal ile alanarak gzellemen de mmkn deil. Kesilmeyi hak ediyorsun'' dedi.

*** Gzel meyve elde etmek iin, aalar alanr. nsanlar da gzel ahlk elde etmek iin, Allah dostlarnn yannda kemlt kazanmaldr. Allah dostlarnn grevi irkinlikleri ayklayarak, gzellikleri ortaya karmaktr.

Hrsz Yakalamak Bir gn adamn biri, evinde hrsz grd. Yakalamak isteyince hrsz kat. Adam, hrszn peine dp kovalamaya balad. ki sokak tede, kan ter ierisinde hrsz yakalamak zereyken, bir baka hrsz araya girerek seslendi: ''abuk buraya gel, yeti.'' Adam da mutlaka orada daha kt bir durum vardr endiesiyle, sesin geldii tarafa doru kotu. Kendisini arann yanna vararak, ''Ne var? Ne oldu? Neden byle tella beni ardn?'' dedi. teki hrsz heyacanl grnerek, ''te bak, hrszn ayak izleri burada. Bu taraftan gitmi. Zaman kaybetmeden yakala.'' Adam cevap verdi; ''Ey ahmak! Ben zereydim. Senin hrsz, onun izini ne yapaym? Kendisini yakalamak barp arman yznden braktm.'' teki

''Ben gerei sylyorum. Bunlar kaan hrszn ayak izleri'' dedi. Ev sahibi, ''Sen, ya ahmaksn ya dzenbaz. Ben hrsz yakalamak zereyken, senin barp arman yznden braktm. ime karp hrsz kurtardn.'' *** Hz. Mevln bu hikyeyle Allah'n zt ve sfatlar meselesini aklyor. Gaflet ierisinde bulunanlar, Allah'n ztndan perdeli olanlar, sadece Allah'n sanatn ve yarattklarn grrler. Yaratlmlara, yani sfatlara takl kaldklar iin de Allah'n ztndan mahrum kalrlar. Hikyede, ev sahibi Allah'n ztyla uraan, Hakk'a vsl olanlar; hrszn ayak izini gsteren de sfatlarla uraan gaflet ehlini temsil ediyor.

Mnafklarn Mescidi Mnafklar, Kub Mescidi'nin bulunduu kye ok gzel bir mescid yaptlar. Peygamber Efendimiz'e gelerek, oray ereflendirmesini istediler. Reslullah Efendimiz'e, ''Mescidi de mesciddekileri de sevindir. Sen bir aysn, biz ise geceyiz. Bizimle beraber olursan gecemiz gndze dner. Gnahlarmzdan arnrz'' dediler. Mnafklar keke imana gelseydiler de, bu szleri dilden deil

de gnlden sylemi olsalard. Candan ve gnlden gelmeyen, dilden dklen szler, plkten biten yeillie benzer. efkatli, merhametli Peygamberimiz, ramen onlara glmseyerek, hilelerini sezmesine Savaa

''Gelmesine gelirim ama imdi yol stndeyiz. gidiyoruz. Savatan dnnce, o mescide gelirim'' dedi.

Peygamber Efendimiz Tebk Sava'ndan dndkten sonra, o azgn ve hileci mnafklar, Reslullah Efendimiz'e gelerek szn hatrlattlar. Cenb- Hak peygamberine emir buyurdu: ''Ey peygamber, onlarn hainliklerini kacak olsa bile ekinme.'' Bunun zerine Peygamber Efendimiz, niyetlerini yzlerine vurarak, bu emrettiler. aka syle. Sava

mnafklarn gerek mescidin yklmasn

Drt Hintli Mslman Drt Hintli mslman ibadet etmek iin mescide girdi. Namaza baladlar. Bu srada mescidin mezzini geldi. Namaz klan Hintliler'den biri, namazda olduunu unutarak mezzine seslendi: ''Mezzin, ezan Yanndaki Hintli, ''Kardeim namaz Dier Hintli, okudun mu?Yoksa, vakit daha girmedi olmad'' mi?'' dedi.

klarken

konutun,

namazn

''Amca, sen onu ikaz ederken, senin de namazn bozuldu'' dedi. Drdnc Hintli, ''Allah'a krler olsun, sizin dtnz Konuarak namazm bozmadm'' dedi. *** Nefsn huylarn terketmeyen, kt ahlk sahipleri mnen hastadr. Hastaln tedavi etmek iin gayret gstermelidir. Kendi aybn ve kusurlarn grmek, mnev hastaln ilcdr. Bakasnn aybn grmek, o ayb satn almaktr. Kendi kusur ve ayplaryla megul olana ne mutlu! hataya dmedim.

Bu ekilde, drt Hintli mslmann da namaz bozulmu oldu.

htiyarlk Hastal htiyarn biri doktora, ''Aklm dank, bulundu. Doktor, dncelerim perian'' diye ikyette dedi.

''Aklnn dankl, Hasta ihtiyar,

perianln

ihtiyarlktandr''

''Srtm da iddetli aryor'' diye szland. Doktor, ''htiyarlk vcudunu zayflatm'' dedi. Hasta ihtiyar,

''Ne yersem yiyeyim dokunuyor, hazmetmekte zorlanyorum'' diye ikyete devam etti. Doktor, ''Midenin ihtiyar, grevini yapmamas da ihtiyarlktandr'' dedi. Hasta zorlanyorum, nefes darl ekiyorum''

''Nefes alrken deyince. Doktor,

''Dorudur. nsan ihtiyarlaynca her trl hastalk bana gelir. Nefesinin darlanmas da yallktandr'' dedi. htiyar hasta bunun zerine sinirlenerek sylenmeye balad: ''Ey ahmak! Btn syleyecein bu mu? Derdi veren Allah'n, derman da verdiini duymadn m? Senin akln gibi, doktorluk bilgin de az. htiyarlk deyip tutturdun gidiyorsun. Doktor olurken, sen sadece bu sz m rendin?'' Doktor glerek cevap verdi: ''Ey altm yan ihtiyarlktandr.'' *** Mevln bu hikyenin devamndaki beyitlerde ilh ak elde edenlerin, yallnn baka trl olduunu beyan ediyor. Allah akyla sarho olan kii, grnte ihtiyardr. dnyasnda ise bir ocuk gibi tertemiz mnev yaay vardr. Byle vellerin rzas cenneti, incinmesi cehennemi getirir. am dostum! Bu kzgnln, fken de

Baba ile Olu ocuun biri, babasnn tabutu nnde atlar yakyordu. ''Babacm, gmecekler. seni nereye gtryorlar? Seni topraa

Seni yle dar, yle gam ve kederle dolu bir eve gtryorlar ki, altna ne hal serilir ne de hasr. Orada geceleri ne bir n var ne de gndzleri bir dilim ekmein. Ne yemek kokusu duyarsn, ne de yemek verirler. Evinin kaps olmad gibi, atsna kacak bir yolun yok. Etrafnda dertleebilecein bir komun olmayacak. Gne grmeyen bu karanlk yerde, ne olur halin babacm?'' O srada cenazede bulunan bir baka ocuk, babasnn elinden ekitirerek, ''Baba, bu ly bizim eve mi gtrecekler? diye sordu. Babas kzarak, ''Aptal olma olum'' dedi. ocuk, ''Baba bu ocuun sayd zelliklerin hepsi bizim evde var. Anlatt gibi, ne hasr var ne k var ne de doru drst kaps, avlusu, ats var. Yiyecek, iecek bir eyimiz de yok'' dedi. *** Allah'n nurunun gneiyle aydnlanmayan gnller gibidir. Mrifet ve hakikate kapaldr. Byle bir mezar daha iyidir. de mezar gnlden, da

Gel, nursuz kalm beden kuyusunun gnl mezarndan kurtul. Gkyznn gnei ol. Vaktin Yusuf'u olduunu bil. Yunus Peygamberin Kurtuluu

Yunus aleyhisselm, kavminin iman etmemesine kzarak onlar terketti. Bir deniz kysna vard. Orada bir balk kendisini yuttu. Yunus peygamber, baln karnnda Allah' tesbih etmeye balad. Yunus aleyhisselm, krk gn krk gece baln karnnda kald. Orada Allah'a yalvarmaya, O'nu zikretmeye devam etti. Yapt tesbihin bereketiyle baln karnndan kurtulup, bir kyya kt. Allah Tel Kur'n- Kerm'de, Yunus aleyhisselmn baln karnnda tesbihi sayesinde kurtulduunu, yoksa kyamete kadar kalacan bildirmektedir. *** Bu dnya bir denizdir. Beden de o denizinin baldr. Ruh ise ilh nuru grememesinden dolay, baln karnndaki Yunus peygamber gibidir. Beden bal iinde hapsedilen ruh, Allah' tesbih ederek kurtulua erer.

Bedev ile Filozof Bir bedev, devesine ii dolu iki uval yklemiti. kisinin ortasna da kendisi oturmu bir vaziyette gidiyordu. Yolda st ba perian biriyle karlat. Biraz sohbetten sonra, adam uvallarda ne olduunu sordu. Bedev, ''uvaln Adam, birinde buday, dierinde kum var'' diye cevaplad.

''Neden uvala kum doldurdun?'' dedi. Bedev, ''Kum uvaln, deyince, adam, buday uvaln dengelemesi iin koydum'' bir iyi

''yle yapacana, kafan altrp budayn yarsn uvala, dier yarsn da teki uvala koysaydn daha olmaz myd?'' diyerek onu uyard. Bedev,

''Aferin sana, iyi bir fikir verdin. Akll ve bilgili birine benziyorsun. Fakat perian bir halin var. stn ban eskimi. Bir binein bile yok. Neden yaya yryorsun?'' dedi. Bedev filozofun bu haline acd. Devesine bindirmeyi dnd. ''Ey gzel szl hikmet sahibi kii! Bana doruyu syle. Sen tedbil-i kyafet yapm bir devlet by msn?'' Filozof, ''Ne vezirim ne de padiahm, sradan bir insanm. grdn gibidir'' dedi. Bedev tekrar sordu: ''Ka deven, ka srn var?'' Filozof, ''O konuya Bedev, hi girme. Ne Onlar tr bende mallar yok'' diye cevap diye verdi. sormaya Durumum

''Ka dkknn var? devam etti. Filozof, Bedev, ''yleyse

satarsn?''

''Ne dkknm var ne de satacak malm'' dedi. sende nakit para vardr. Bu kadar bilgili olduuna

gre, bakr altna eviren ilmi biliyorsundur. ilminin bir karl olmal'' dedi. Filozof,

Aklnn

ve

''Ey Arap kavminin efendisi! Para pul yle dursun, akam yemeini karlayacak bir bedel zerimden kmaz. Yaln ayak ba plak bir vaziyette, kim bir lokma verirse onun peine giderim. Bendeki bu bilgiden, bo hayal ve baarsndan baka bir ey elime gemedi'' dedi. Bunun zerine bedev kzd ve, ''Yanmdan ekil git, uzakla benden. Senin uursuzluun bana bulamasn. Yoksulluk bels bama yamasn. Sen o tarafa gidiyorsan, ben bu tarafa gideceim. Benim uvallarn birine kum doldurarak yaptm aptallk, senin aklllndan daha iyidir. nk ben, Allah'tan ekinir, emirlerine uymaya alrm. Gnlm de ilh lutuflar ve mnev azklarla doludur'' dedi. *** Hz. Mevln bu hikyenin felsefecilere hitap ediyor. devamnda dine kar kan

Tabiattan, hayalden doan hikmet ve felsef dnceler, cell sahibi Allah'n nurunun feyzinden uzaktr. Dnya hikmeti saylan felsefe; zann ve pheyi artrr. Dinin hikmeti ise insan, gklerin stne karr, telere yceltir.

amura Den Eek Eek hzl yryeyim derken amura derse, sapland amurdan kurtulmak iin urar durur. Dt o yeri sahiplenmez. Yerlemek iin dzeltmeye almaz. Orasnn yaayaca yer olmadn bilir ve oradan uzaklamaya alr. Ey vellere itiraz eden, gnah ilerde bulunan kii! Senin duygularn ve anlayn eeinkinden daha m aa ki, gnln itiraz ve inkr amurundan srayp kalkmyor? Gnah ilerken ciz olduunu, elinden gelenin bu olduunu sylyorsun. Bu tr yorumlarla kendini hakl kartmaya alyorsun. Halbuki Cenb- Hak, ilediin gnahlar bilmektedir. Ama sen kr bir srtlan gibi gururundan dolay yaklaan tehlikeyi kabul etmiyorsun. Gnahlarna gzlerini kapatyorsun.

Gnahlaryla vnen Adam uayb peygamber zamannda bir adam, ''Allah benim birok aybm ve gnahm gryor, sularm biliyor, fakat lutuf ve keremiyle beni hesaba ekmiyor'' dedi. Hak Tel emretti: uayb aleyhisselma, o adam yle uyarmasn

''Ey akl kt, doru yolu brakp llere den zavall! Bulunduun durumunu tam tersine sylyorsun. Sen ka kere ceza aldn, farknda deilsin. Nefsinin isteklerinin esiri olmusun, haberin yok. Ayandan bana kendini gnahlara zincirlemisin. Kalbin paslanm, ilh srlar gremiyorsun.

Bu neye benzer biliyor musun? Demirci zenci olursa, duman onun yznde iz brakmaz. nk yznn rengi dumanla, isle ayndr. Fakat beyaz tenli bir adam demircilik yaparsa, isin ve dumann etkisiyle yz kararr.'' Aynen zenci demirci gibi, ktl det haline getiren insan, iledii gnah grmez ve vicdan azab ekmez. Beyaz tenli demircinin yznde, annda duman lekesinin grld gibi iyilik zere yaayan gnl temiz biri gnahn tesirini anlar. ''Y rabbi, ben pimanm'' diyerek tvbe eder. *** ''Demirin pasland gibi kalpler Peygamber Efendimiz'e ashap sormu: ''Onun cilas (s.a.v), nedir y de paslanr'' Peygamber buyuran Efendimiz

Reslallah?''

''Zikrullahtr'' buyurmutur. Kalplerimizi tvbe ve zikir ile temizleyip silmeliyiz. Gnah ilediimizde vicdan azab ekmiyorsak, Allah'a iltica etmeliyiz.

Gemideki Dervi Bir dervi gemiyle seyahat ediyordu. Yk ve eyas olmad iin, bir keye kvrlp uyumutu. Gemide bir kese altn kayboldu. Her taraf aradlar, ancak bulamadlar. Biri kenarda uyuyan dervii gstererek, ''u fakiri de arayalm, kaybeden dervii uyandrd. belki ondadr'' dedi. Parasn

''Gemide bir kese altnm kayboldu. Herkesi aradk, seni de arayacaz. stndekileri abuk kar'' dedi. Hrszlkla ve, sulanmak, dervie dokundu. Rabbine iltica etti

''Y rabbi! Bu zavall kulunu Yardmn ulatr'' diye dua etti.

hrszlkla

suluyorlar. yz ok

Derviin duas biter bitmez, denizin her tarafndan binlerce balk ban kard. Her birinin aznda deerli, paha biilmez bir inci vard.

Dervi balklarn azndan birka inciyi alp, geminin iine frlatp att. Sonra da iskemlede oturur gibi havada oturdu. Gemidekilere, ''Haydi gidin. Yoksul bir hrsz aranzda bulunmasn. Geminiz sizin olsun. Hak benim olsun. Allah'a yakn olup sizden uzak olmak, benim houma gider. O, beni hrszlkla sulamayaca gibi ipimi de gammazn eline vermez'' dedi. Gemidekiler dervie, ''Ey byk zat! Bu yce makam sana neden verdiler?'' diye seslendi. Dervi nce kinaye yoluyla onlara yaptklarn hatrlatmak iin, ''Bir fakiri thmet altnda brakp, Hakk' incitmemem

yznden verdiler'' dedi. Sonra da, ''H! Fakiri sulayp thmet mnev sultanlara gsterdiim verdiler'' dedi. *** Gnl sahibi olanlar, gece ve gndzn birbirinden ekindii ve ayrld gibi dnyadan yle uzaktrlar. Gnl sahibi has sulamaya benzer. kullar ayplamak, padiah hrszlkla altnda brakmaktan sayg ve edepten deil, dolay

Keramet Aac lkenin birinde bir bilgin masal olarak, ''Hindistan'da bir aa var, ihtiyarlar ne de lr'' dedi. aacn meyvesinden yiyen, ne

lkenin padiah, bu sz sadk bir dostundan duydu. Sylenileni gerek zannederek, o aacn meyvesine k oldu. Bu aac bulmas ve meyvesini getirmesi iin deerli adamlarndan birini Hindistan'a gnderdi. Padiahn adam, Hindistan ve evresinde o aac bulmak iin, yllarca dolat durdu. Gezmedik ehir, kmadk da, inmedik ova brakmad. Herkese tek tek sordu. Sorduklarndan kimisi glerek, ''Byle bir aac arayan yollu ensesine vurarak, delidir'' dediler. Bazs da aka

''Sen u dnyada dertlerinden kurtulup, muradna eren saf kiilerdensin. Senin gibi temiz yrekli ve zeki birinin byle bir aratrmaya girmesi bouna deildir'' diyerek dalga getiler. Bazan da, ''Filan ormanda ettiler. ok ulu, yeil bir aa var'' diyerek alay

Padiahn adam herkesten duyduu haberi aac bulmak iin var gcyle alyordu. Padiah devaml destekledi. para ve mal

deerlendiriyor, aratrmasn

gndererek

Sonunda bu gurbet diyarnda dolamaktan usand. Aratrmaktan yorgun dt. aresiz kald. Aatan en ufak bir iz bulamad. Geri padiahn yanna dnmeye karar verdi. Verilen grevi yerine giterememenin zntsyle geri dn yoluna kt. Yolda konaklama yapt bir yerin yaknnda, bir Allah dostunun olduunu rendi. Allah rzs iin ziyaret etmeye karar verdi. Allah dostunun duasnn, yolculukta kendisine iyi bir yolda olacan dnd. Gz yal bir vaziyette eyhin huzuruna vard. ''eyhim! Merhamet ve ediniz'' dedi. eyh, Padiahn adam, acmanza muhtacm. mitsizim, lutuf

''Ak syle, derdini anlat'' dedi. meyvesini yiyenin lmeyecei aac

aratrrken, bandan geenleri olduu gibi anlatt. sonuna kadar sknetle dinleyen eyh, tebessm ederek,

Adam

''Ey gnl temiz saf kii! Senin hatan; bilgi aacn, gerek aa sanmandr. Bu aatan maksat, lim bir kimsenin sahip olduu ilimdir, bilgidir. Bilgi aac ok byk, yksek ve genitir. Allah'n her taraf kaplayan denizinden meydana gelmi, bir b- hayattr. *** Sevgili Peygamber Efendimiz, ''Cennet aalarndan bir aaca rastladnz zaman, onun glgesinde oturun. Yemiinden yiyin'' buyurmu. Sahbeden biri, ''Y Reslallah! Cennet aacna hayatta ve dnyada iken nasl rastlayabiliriz?'' diye sormu. Peygamber Efendimiz cevaben, ''Bir lime rastladnz zaman, cennet aalarndan bir aaca rastgelmi olursunuz'' buyurmutur.

Birbirinin Dilini Anlamayanlarn zm Kavgas Adamn biri, drt kiiye bir miktar para verdi ve, ''Bu para ile neye ihtiyacnz varsa aln, paylan'' dedi. Paray alan adamlardan biri Acem'di. ''Bu parayla engr alalm'' dedi. Dieri Arap't. ''Hayr, bu parayla ineb alacaz'' dedi. Trk olan nc adam, mdahale etti. ''Onu bunu bilmem, parayla zm alacaz'' dedi. Drdnc adam bir Rum'du. ''Brakn bu laflar. Bu para ile istafil alalm'' dedi. Derken, drt kii birbiriyle ekiip dvmeye baladlar. Kyasya vuruuyorlard. Halbuki hepsi de ayn eyi istiyordu. Bilgisizliklerinden birbirlerini dvyorlard. Orada dil bilen akll bir insan olsayd, onlara yle derdi: ''Bu para ile hepinizin istediini alrm. Paranzla drdnz de muradnza erersiniz. Sizin szleriniz ayrlk ve sava sebebi olur. Benim szm ise sizi uzlatrr birletirir.'' *** Btn dilleri bilen bir Sleyman gelmedike, ikilik ortadan kalkmaz. Her vaktin bir Sleyman' vardr. Gnlleri birletirir, berraklatrr. Kalplerde hibir toz ve pas brakmaz. Gnlleri anne gnl gibi efkatle doldurur. Peygamber Efendimiz'in,''Mslmanlar szn gerekletirir. Dini btn arar. mslmann gzleri, tek bir can gibidir''

devaml

vaktin

Sleyman'n

ldeki Zhid

ln ortasnda yaayan ve ibadetle megul olan bir zhid vard. Memleketlerinden hacca giden haclar, zhidi ziyarete geldiler. Susuz lde yaayan zhidi merak ediyorlard. Yanna vardklarnda kzgn kumlarn zerinde, hu ierisinde namaz kldn grdler. Zhid, sanki ayrda, imende, gller ierisindeymi gibi rahatlkla secde ediyor, ayaklarnn altnda ipek hallar varm gibi namazn klyordu. Tenceredeki suyu kaynatacak kzgnlktaki kumlar, etkilemiyordu onu. Haclar uzun bir sre, zhidin namazn ve duasn bitirmesini beklediler. Haclardan gnl gz ak biri, zhidin ellerinden ve yznden abdest suyunun damladn farketti. Hac zhide sordu: ''Buralarda kuyu yok, vaha yok, bu su nereden geliyor?'' Zhid ellerini gkyzne kaldrarak, ''Gkten geliyor'' demek istedi. Haclar, ''Ey din sultan! Bizim sorunumuzu hallet. Senin halin bize, yakn iman versin. Srlarndan bir sr gster. Gerek mslman olalm'' dediler. Zhid, ''Y rabbi! Haclarn duasn kabul et. Y rabbi! Rzknz gkyzndedir buyurmutun. Ben rzkm gkte aramaya altm. Sen bana gklerden bir kap a'' diye dua etti. Zhidin bu yakar srasnda, gkyznde fil eklinde bir bulut belirdi. Sonra bardaktan boanrcasna yamur yamaya balad. Haclarn hepsi tulumlarn aarak suyla doldurdular. Zhidin duasn ve bu duay Allah'n kabul buyurmasn gzleriyle gren haclar, veller hakkndaki yanl dncelerini terkettiler.

NC CLT

Fil Yavrular Hindistan'da yaayan, irfan sahibi bilge bir kii vard. Uzak diyarlardan gelen birka dostunu grd. Perianl, al ve yol yorgunluu her hallerinden belli oluyordu. Bu rif zat onlara acd. Bana gelebilecek tehlikeler konusunda uyarma ihtiyac hissetti. Gzelce selm verdikten sonra, tebessmle nasihatlerini sralad: ''Gryorum son derece a ve perian bir haldesiniz. Kerbel lnde kalm gibisiniz. Birok hastalkla, dertlerle uramsnz. Skntlar ekmisiniz. Sizler benim dostlarmsnz. Tavsiyelerime uymanz bundan sonraki yolculuunuz iin ok nemli. Karnza filler kacak. Onlarn ok krpe ve semiz yavrular var. Alnz gidermek iin, sakn fil yavrularn avlayp lezzetli etlerinden yemeyin. Onlar avlamak kolay ve ekici olabilir. Fakat, annelerinin pusuda olduunu unutmayn. Eer yavrusuna bir ey olursa, anne fil yavrusu iin kilometrelerce yol yrr. Alayp inleyerek yavrusunu arar. Bu srada kzgnlktan hortumundan ate ve duman karr.''

Seyahat eden dostlarna nasihat veren rif zat, fillerin bir baka zelliini de yle aklard. ''Yavrusuna ok dkn olan filler, koklayarak onu hangi azn yediini, hangi midede bulunduunu tesbit eder. Annda cezasn verir'' diyerek szlerine devam etti. ''Kesinlikle hrs ve a gzllkle hareket etmeyin. Yiyecek arzunuz, geleceinizi karartmasn. Bu tlerimi dinlerseniz, banz beldan uzak olur. Kalbiniz ve ruhunuz skntya dmez. Sonradan piman olmamanz iin ben grevimi yaparak sizi uyardm. imdi hepinize Allah, hayrl yolculuklar nasip etsin. Selmetle gidin'' diyerek vedalat. Bu yolcularn yolda yiyecekleri bitti. Ktla dp dayanlmaz derecede acktlar. Aln verdii strapla yol alrken, karlarna yeni domu, semiz ve itah aan bir fil yavrusu kt. lerinden Eb Abdullah hari, dierleri a kurtlar gibi fil yavrusunun bana tler. Eb Abdullah, ikaz etmeye alt. rif zatn sylediklerini hatrlatt. Fakat kimseye dinletemedi. Fil yavrusunu kestikten sonra, gzelce kebap yapp yediler. Ellerini ykayp uzandlar. Gnlerdir alktan sonra, karnlarn doyurmann rehavetiyle uykuya daldlar. Btn srarlara ramen, rif zatn dn dinleyerek fil yavrusunun etinden yemeyen Eb Abdullah' uyku tutmad. Alktan sry bekleyen oban gibi oturuyordu. Bir zaman sonra, kzgn filin geldiini gren Eb Abdullah korkudan yerinden kprdayamad. Yanna gelen fil, nce onun azn kere koklad. Ecel terleri dkp titremekte olan Eb Abdullah'n etrafnda birka tur att. Onu incitmeden, uyumakta olan dierlerinin yanna gitti. Azlarn tek tek koklad. Onlarn azndan yavrusunun kokusu geliyordu. Her birini hortumuyla yukar kaldrp iddetle yere vurdu. Adamlar parampara etti. *** Bu hikyede anne filden maksat, peygamberler ve evliyalardr. Fil yavrularndan maksat mmet-i Muhammed'dir. Slih mminlerdir. Mminlere zulmetmek, rvet vermeye zorlamak, gybetini yapmak enbiya ve evliyann intikamna sebep olur. Ey gafil insan! Fil yavrusunu kebap edip yiyen kiiler gibi sen de Allah'n kullarnn gybetini yaparak etini yiyorsun. Onlar yokken ktlklerini sylyor, gnaha giriyorsun. Aklnz banza alnz, aznz koklayan temiz olanlardan bakas cann kurtaramaz. Allah'tr. Az

Gnahsz Azla Dua Cenb- Hak, Hz. Musa'ya (a.s), ''Y Musa! Bana gnahsz Musa aleyhisselm, ''Y rabbi! Ben de byle bir bir azla az dua yok'' et'' diye buyurdu. Tel

dedi.

Allah

buyurdu: ''Bakasnn azyla Allah'a dua et. nk sen bakalarnn azyla gnah ileyemezsin. yle hareket et ki bakalar senin iin gece gndz dua etsin. Senin gnah ilemediin az, baka birinin senin iin zr dileyip, dua ettii azdr. Yahut kendi azn temizle. Allah'n adn zikreden az temizlenir. Allah'n ismi btn pislikleri temizler ve sknty giderir.'' *** Kiinin yannda bulunmayan mmin kardeine dua etmesi, Allah'n houna gider. Kii kardei iin dua edince, baucundaki melek ''min'' der. Sana da, ''Dua ettiin gibi olsun'' der. Peygamberimiz (s.a.v), ''Kardein kardee gyabnda duas reddedilmez'' buyurmutur.

Geceleri Allah Diyen Adam Adamn biri, geceleri devaml zikirle megul olurdu. Allah' zikretmekten az, dama bal yiyormu gibi zevk alyordu. Bir gn eytan kendisine vesvese verdi. ''Byle devaml Allah' zikretmen, ne zamana kadar srecek? Gece gndz Allah diyorsun, bir kerecik olsun Allah da, Lebbeyk kulum' dedi mi? Zikrinin cevabn alamadna gre, utanmaz ve sklmaz yznle daha ne kadar Allah diyeceksin?'' Bu vesvese adama tesir etti. Zikri brakt. Yatp uyudu. Ryasnda Hzr aleyhisselm grd. Hzr aleyhisselm, ''Allah' zikretmeyi niye terkettin? pimanlk duydun?'' diye sordu. Adam, ''Yaptm Rabbimin cevaplad. zikirlere karlk, bir kapsndan kovulmaktan Zikrullahtan niye

lebbeyk cevab korkuyorum''

gelmedi. diyerek

Bunun zerine Hzr aleyhisselm, ''Senin Allah demen, bizim buyur kulum dememizdir. Allah'a ulamak iin, uramalarn cezbemizdir. Korku ve akn, lutfumuzun kemendidir. Her y rabbi deyiinin altnda, bizim lebbeykimiz vardr. Gafil Allah diyemez, ona iznimiz yoktur. Zarara uradnda yalvarp kalbine kilit vururuz. yakarmamas iin, azna ve

Allah firavuna dnya mlkn verdi, fakat bir dert vermedi. Dert dnya mlknden kymetlidir'' dedi. *** Allah bir kulunu severse, onu belya uratr. O kul belya sabrederse, Cenb- Hak da onu seilmi kullarndan yapar (Hadis-i erif).

ehirlinin Efendilii, Kylnn Sahtekrl

Gemi zamanlarda bir ehirli ile bir kyl ahbap olmutu. Kyl ehire geldiinde, ehirli tannn evine giderek yerleir, iki ay kalr, dkknndan ve sofrasndan ayrlmazd. Kyne dnerken, btn ihtiyalarn karlksz olarak ehirli dostu karlard. Kyl, her ehire geliinde, ehirli dostunu kye davet eder ve, ''Sevgili efendim! Sen hi gezmeye kmaz msn? Kymze gelip, ne zaman misafirimiz olacaksn? Allah akna, btn ocuklarn da getir. Mevsim bahar, her tarafta gller amtr. ayr imen de yeillenmitir. Yeni alm ieklerle, gzlerini dinlendir. stersen yazn meyve zaman gel. Her eit meyveyi ve sebzeyi taze taze ikram edeyim. Sana hizmet edeyim. Beni mutlu etmi olursun'' derdi. ehirli kylnn bu srarl davetinden kurtulmak iin, her seferinde ''geleceim'' diyerek bandan savard. Bugn, yarn derken, aradan sekiz yl geti. Kyl her yl gelir, ayn ikramlarla arlanr, giderken de, ''Efendim, ne zaman geleceksiniz? diyerek davetini tekrar ederdi. Yine k geldi att''

ehirli dostu her seferinde bir bahane bularak, ''Bu yl, filan yerden misafirlerim geldi. Gelecek yl nemli ilerimden yakam kurtarabilirsem, kynze gelmek istiyorum'' derdi. Bunu duyan kyl, zlr, deta yalvararak, ''Ey kerem sahibi dostum! bekliyor. Ziyaretinizi daha beklentisini tekrar ederdi. Kyl, her yl leylek konmaya devam etti. gibi oluk fazla gelip ocuum sizi ertelemeyin'' ehirli hasretle diyerek, damna

dostunun

Ev sahibi de, her sene parasndan ve malndan cmerte harcayarak, sabah akam sofralar kurup, yedirip iirdi. Misafirine kol kanat gerdi. Kyl, son ziyaretinde misafirperverlikten utanarak, ay kald. Grd Beni ey

''Ne zaman sznde durup hanemizi aldatyorsun'' dedi. ehirli,

ereflendireceksin? Elimden bir

''Canm, ben de sana gelmek istiyorum. gelmiyor. lh takdir neyse, o oluyor.

nsan yelkenli gemiye benzer. Rzgr veren Allah'n, gemiyi ne tarafa srkleyecei belli olmuyor'' dedi. Kyl ehirlinin elini tutarak, ''Allah iin olsun'' diyerek, kere yemin ettikten sonra, ''Ey kerem gr'' dedi. Her sene, ocuklar, sahibi dostum! bu ocuklarn al, gel olan de ikramm ve

kylnn

srarlarna

ahit

hanm

''Baba! Ay, bulut glge de yolculuk yapar. Kyl dostumuza bu kadar hakkn geti. Onun iin birok zahmete katlandn.

Masrafa girdin. Sknt ektin. O da bizi misafir ederek, hakkn demek istiyor. Bize de, Babanz kandrn da kye getirin' diye, gizlice ricada bulundu'' dediler. ehirli, ocuklarna, ''Syledikleriniz doru. Fakat, iyilik ettiin kimsenin errinden sakn' diye bir atasz var. Ben dostluumuzun bozulmasndan korkarm. Dostluk, son nefesin tohumudur. hiret gn iindir. Allah rzs iindir'' dedi. ocuklar, ''Baba! Bizim de gezip oynamaya ihtiyacmz var. Haydi krma'' dediler. bizi

Bunun zerine ehirli kye gitmeye karar verdi. Hazrlklar tamamland. Gtrlmesi gereken eyalar arabaya yklenip yola kld. ocuklar sevinerek arabann nnde yiyeceiz diye seviniyorlard. kouyor, kyde meyveler

Gidecekleri kyn yolunu bilmediklerinden, bir ay boyunca kyden kye dolap durdular. Gndz gneten yzleri yand, gece ise ay ile yol bulmay rendiler. Karada yaayan kuun, suda eziyet ektii gibi sknt ektiler. Sonunda kendileri a ve yorgun, hayvanlar yemsiz ve otsuz, davet edildikleri kye ulatlar. Kyl dostlar, binbir ikramla onlara unutturacak, hizmetlerinde kusur gstermeyecekti. ektiklerini

Dostlarnn evini sorup buldular. Kapsn aldlar. Fakat kapy aan olmad. ehirli bu kabalktan ok zld. Onca yol gelmilerdi. Alktan ve yorgunluktan kprdayacak halleri kalmamt. Gecenin ayaznda, gndzn gneinde, be gece kapnn nnde kaldlar. ehirli evine girip kan kylye selm verdi, durduu ehirli dostu olduunu hatrlatt. Kyl, davet edip

''Olabilir. Belki doru sylyorsun! Sen nasl bir adamsn? yi misin? Kt msn? Eve almam doru mudur? Bilemiyorum'' diyerek umursamaz davrand. ehirli, ''Yllardr, aylarca gelip evimde kaldn. Ka kere soframda tka basa karnn doyurdun. Her sene, btn ihtiyalarn temin ettim. Saysz iyiliim oldu. Bana, nasl byle davranrsn? nsan biraz utanr'' dedi. Kyl, ''Ben seni tanmam, ne adn bilirim ne de yerini. Hem ben, dn ne yediimi hatrlamayacak kadar, gnlm hayret makamnda. Kalbimde Allah'tan baka bir ey yok'' dedi. Beinci gece bardaktan boanrcasna yamur balad. Yamurun tesiriyle ehirli, ''Ev sahibini arn'' diye kylnn kapsn yumruklamaya balad. Yzlerce srardan sonra kapy aan kyl, ''Ne var? Ne istiyorsun?'' diye sordu. ehirli, ''Bak, bugne kadar sana yaptm iyilikler hell olsun. Kanm dksen bile hell olsun. Yeter ki u yamurda bamz sokacak bir yer gster. Allah iin sevap kazan'' dedi. Kyl, ''urada, iinde bahvann kurt bekledii bir kulbem var. Bahvann grevini sen stlenirsen, ocuklarnla orada

kalabilirsin. Yoksa dilediin yere git'' dedi. aresiz kalan ehirli, bu teklifi kabul etti. Ailesiyle o darack kulbeye snd. Gecenin karanlnda, yaan yamurdan perian olmulard. Btn gece hepsi, ''Allahm, bu bize lyk. Bu durumu biz hak ettik. Alaklarla dost olanlara, insanlktan uzak olanlara, iyilik yapann sonu byle olur'' diye birbirlerine dert yandlar. ehirli eline ok ve yay alp kurt beklemeye balad. Eer kurt gelir de bir zarar verirse, kylnn, sakaln yolacandan korkuyordu. Gzlerini drt ap etraf kolluyordu. Gece yars, karanln iinde bir kprt duydu. Kurda benzeyen bir karalt grd. Yayn gerip okunu frlatarak karaltya att. Hayvan vurulup yere drken yellendi. Yellenme sesini duyan kyl, yatandan frlayp geldi. ''e yaramaz adam! Eeimin spasn vurdun'' dedi. ehirli; ''Hayr, o dev gibi bir kurt'' dedi. Kyl, ''Ben spam, yellenmesinden tanrm. Bu bilginin doruluu, suyu araptan ayrt etmem kadar kesindir'' dedi. ehirli, ''Gecenin karanl ve yamur seni aldatmasn'' dedi. ''Yok kardeim. Ben, spamn yellenmesini yirmi yellenme arasndan seerim'' deyince, ehirlinin kan beynine srad. Frlayp kylnn yakasn yakalad. ''Ey sahtekr ahmak! Bu karanlkta spann yellenmesini tanyorsun da on yllk dostun olan, beni nasl tanmazsn? Sersem herif.''

Sen, Kpekten de Aa msn? Bir kpee, bir kapdan bir lokma ekmek verilse, kpek o kapya balanr. Hizmetkr olur. Eziyet edilse bile, o kapnn bekisi olur. O kapya yerleir, bir baka kapya gitmeyi nankrlk bilir. Bir mahalleye baka bir yerden bir kpek gelse, orann kpekleri bir araya toplanr. Havlayarak o kpei edebe davet ederler. ''nce ekmek yediin kapya dn. Yediin nimetlerin hakk, gnln oraya balamandr. Vakit geirmeden eski yerine git. Orann hakkn ver'' derler. Havlayarak anlatamazlarsa, srarak anlatrlar. *** Ey sana verilen mnev yemekleri unutan sf! Gnl sahiplerinin kapsnda ka kere tvbe ettin? Gzlerin ald. Gnl ehlinin kapsndan aldn mnev feyizle, geer, cezbeye derdin. Mestane dolardn. Hatrlamyor musun? Brak nefsinin anan yalamay da ruhun iin tvbede sabit kadem ol. kendinden

s Aleyhisselm'n Duas Hz. s aleyhisselmn sofras gibiydi. ibadet ettii yer, gnl ehlinin

Btn dertliler, hastalar, sknts olanlar, sabah olunca s aleyhisselmn ibadet ettii yerin kapsna gelir, orada toplanrlard. Hz. s aleyhisselm sabah virdini eker, dersini bitirdikten sonra kuluk vaktine doru dar kard. Fakirler, garipler, hastalar, zulme urayanlar, eitli dertlerden mustarip olanlar, mitle kendisini beklerdi. Hz. s onlara, ''Ey dertliler! Allah hepinizin dileklerini kabul etti. Haydi imdi zahmetsizce, Allah'n lutfuna ve keremine doru yryn'' derdi. nsanlar bu duann evlerine dnerlerdi. *** Senin de bana birok bel ve musibet geldi. Koa koa din ve tarikat sultanna gittin. Himmetleriyle iyi oldun. Ruhun gamdan ve mihnetten kurtuldu. Bu iyilikleri unutmamak iin ayana bir ip bala. syana dtnde hatrlarsn. kretmeyiin, vaktiyle grdn kerem ve lutuflar sana unutturur. Unutuun, Allah dostunun gnln incitir. O incinirse, lutuf ve kerem kaps kapanr. Hemen onlar bulup af dile. Bulut gibi gz ya dk ala. Ala ki gl bahesi sana da alsn. bereketiyle, mit ierisinde neeyle

El Gnlden Gizli Bir Yapamaz Davran, Yemen'de Sana ehri yaknlarnda bir yerin addr. Byk bir ln ierisindeki bu vahada, slih bir kimsenin ba vard. Bu hayrsever insan ailesine yetecek kadar rn ayrr, fazlasn fakir fukaraya datr, hayr dualarn alrd. Bundan dolay Cenb- Hak, bu slih kulun mahsulne bolluk ve bereket ihsan ederdi. Bu slih kul vefat etti. Babalarnn cmertliinin aksine, ocuklar ok cimriydi. rn zaman geldiinde fakirlere bir eyi vermemek iin, ne hile yapacaklarn akamdan kararlatrdlar. Hilelerini Allah'tan gizleyebileceklerini zannettiler. Halbuki el, gnlden gizli bir i yapamaz. Onlar gece uyurken, tamamn harap etti. Allah, bir fet indirerek balarnn manzara

Sabahleyin uyanp baa gittiklerinde, karsnda hayrete dtler.

grdkleri

Hemen tvbe edip rabb'l-lemne sndlar.

akaln Tavusluk ddias Bir akal gezinirken boyac kpne dt. Kpten kmak iin urarken her taraf boyand. Gne vurduka tyleri parl parl parlyordu. zerinde yeil, krmz, pembe, sar her renk vard. akal kendi kendine, ''Ben gklerin tavus kuu gibi oldum'' dedi. Koa koa giderek, dier akallara kendini gsterdi. akallar onu byle grnce, ''Ey akalck! Bu ne hal? Rengrenk tylerin seni baya neelendirmi. Byle gururlanp, kibirlenmenin sebebi ne?'' dediler. lerinden biri ne karak sordu: ''Hile mi yapyorsun? Yoksa ermilerden biri mi oldun? Durumun; ok alp da bir ey elde edemeyenlerin, sonunda utanmazlk yoluyla hileye sapmalarna benziyor.'' Boya kpne den akal, kendisini eletiren akaln yanna geldi. Kulana eilip gizlice, ''u renklerime, gzelliime bak da bana kar kma. Secde et. nk ben, ilh lutfa ulam byk ve yce bir akalm'' dedikten sonra btn akallara dnd; ''Ey akal srs! Bundan sonra bana akal size benziyor muyum?'' akallar, ''Mteri verdi. demeyin. Ben hi

''Ey elmasmz! Peki, sana ne diyelim?'' diye sordular. O da, yldzna benzeyen erkek tavus kuu deyin'' cevabn

akallar bunu duyunca, ''Gerek tavus kular, gl salnarak, cilveler yaparak dolaabilir misin?'' dediler. ''Hayr bunu yapamam.'' ''Peki, tavus kuu gibi te bilir misin?'' ''Hayr temem'' deyince dier akallar, ''Tavus kuunun elbisesindeki gzellik, tylerinin kknden gelir. Tylerinin renkli olmasyla ve sadece kuru iddiayla ona nasl benzersin? Sen bizi kandrmaya alan sahtekarsn'' dediler. *** Bu hikyedeki akaldan murat, d yzn ssleyerek gzel grnmeye alan, i yzn yrtclktan kurtaramam sahtekrlardr. Mevln hazretleri burada, kyafetiyle tasavvuf byklerini taklit eden, onlarn szlerini ezberleyerek, kendini kemlt sahibi olarak insanlara takdim eden, sahte eyhlerden uzak durmamz tlyor. bahelerinde nazl dolarlar. Sen de nazl yle

Hrt ve Mrt Yeryznde ilenen ktlkleri, zulumleri, gnahlar ve dklen kanlar gren, mnev arholuk ierisindeki Hrut ve Mrut isimli iki melek yle szlandlar.

''Yazklar olsun insanoluna. Bizlere frsat verilseydi, dnyaya adaleti, sevgiyi, merhameti ve ibadeti retirdik.'' Allah onlara, ''nsanlardaki nefsn duygular ve ehvet sizde olsayd daha kt olurdunuz. Daha ok gnah ilerdiniz'' buyurdu. Hrt ve Mrt kendilerine ok gvendiklerinden temiz kalacaklarna sz verdiler. Bunun zerine rabb'l-lemn, onlara ehvet duygusunu vererek gkten yeryzne indirdi. Bbil ehrinde hkimlik yapmaya baladlar. Fakat, hak yolunda yle tuzaklar, yle imtihanlar vard ki dalar bile saman p gibi savurur. Bir gn, ok gzel bir kadn bir i iin yanlarna geldi. Melekler, bu mkemmel gzellie hayran oldular. Akllar balarndan gitti. Hakk'a verdikleri sz unuttular. Fakat, kadn onlarn arzularn yerine getirmek iin, baz artlar ileri srd. Ya kocasn ldrp katil olacaklard ya puta tapacaklard ya da arap ieceklerdi. ehvet arholuu ierisinde, arap imeyi uygun buldular. arap iip sarho olan meleklere kadn, ''Bir artm daha var. Siz her gece ism-i azam okuyarak ge kyorsunuz. Onu bana da retin'' dedi. Melekler arzularna ulamak iin bu son art da kabul ettiler. sm-i azam renen kadn, onu okuyarak yeryzne dnp kirlenmek istemedi. ge kt. Tekrar bu

Hatta, Hak Tel'nn o kadn bir yldza yldzn da Zhre yldz olduu sylenir.

kard,

Hak Tel meleklere, dnya veya hiret azabndan birini kabul etmeleri konusunda serbest brakt. Hrt ve Mrt dnya azabn tercih ettiler. Allah'n izniyle onlar, Bbil kapsnda ba aa Orada kyamete kadar azap ekecekler. asldlar.

Hz. Musa'nn Doumu Firavun; ryasnda Hz. Musa'nn doacan, tacn, tahtn yerle bir edeceini grd. Hemen rya yorumcularn, khinlerini, byclerini ard. Grd ryay anlatt. are bulmalarn istedi. Khinler Firavun'dan Hz. Musa'nn anne rahmine decei geceyi tesbit etmek iin sre istediler. eytanlarn, ifritlerin ve kfir cinlerin yardmyla bu geceyi tesbit ettiler. Firavuna gelerek, ''ocuun muharrem aynn filan gecesi anne rahmine deceini tesbit ettik. O gn gelmeden ehrin byk bir meydanna tahtn kurdur. Tellllar kartarak ehirdeki btn erkekleri orada topla. nsanlara yzn gstererek eitli ihsanlarda bulun. O geceyi orada geirmelerini sala'' dediler. O zamana kadar sriloullar'nn Firavun'a yaklamalar yle dursun yzne bile bakmalar yasakt. Firavun bir yerden geecei zaman askerler, insanlar uyarr. Herkes secde eder

gibi yz koyun yere kapaklanrd. Firavun'un yzne bakmann cezas lmd. Firavun'un yzn grme mjdesi sriloullar'n ok sevindirdi. nsann yaratlndaki yasaa kar olan eilim ve merak duygusu, sriloullar'n da etkisi altna almt. Temiz ve yeni elbiseler giyerek sslendiler. Erkenden meydana doru akn etmeye baladlar. Adamlar herkesin toplandn bildirince, Firavun meydana geldi. Yzn gsterdi. eitli hediyeler datt. Vaadlerde bulundu. Meydan dolduran sriloullar'na, ''Hatrm iin bu gece burada gitmesin'' dedi. sriloullar da, ''Sen istersen bir ay burada seve seve kabul ettiler. kaln. Hi kimse bu evine teklifi

otururuz''

diyerek

Firavun akam olduunda sevinerek sarayna dnd. Hi kimse hanmyla beraber olamayaca iin bu tehlikeden kurtulmu olacakt. Yannda hazinedar mran vard. Ona, ''Bu gece sen de sarayda kal. Evine hanmnn yanna gitme'' dedi. mran, ''Kapnzn eiinde uyurum. Tek dncem sizin gnlnzn isteini yerine getirmektir'' diyerek balln bildirdi. mran sriloullar'ndand. Firavun'un can ve gnl dostuydu. Emrinin aksine bir ey yapmazd. En gvenilir adamyd. Firavun odasna ekildikten sonra, mran da kendine gsterilen yerde yatp uyudu. mran'n kars kocasnn Firavun'la saraya dndn renmiti. Gece yarsna kadar bekledi. Gelmeyince saraya geldi. Kilitli kaplar sanki hi kilit yokmu gibi birer birer ald. Kocasn perek uyandrd. mran, ''Gecenin bu vaktinde senin burada ne iin var?'' dedi. Kadn, ''Hem merak ettim hem de seni ok zledim. Allah'n takdiri, yanna gelmekten kendimi alamadm'' dedi. mran sabahleyin erkenden eini gnderirken, ''Kimseye grnme. Yanma geldiini duymasnlar. Yoksa Firavun ikimizi de ldrr. Firavun'un korktuu ey oldu. Dikkatli ol. Sakn kimseye bir ey syleme. Sana da bana da zarar gelmesin'' diye sk skya tembih etti. Tam bu srada meydandan grltler gelmeye balad. Hz. Musa'nn anne rahmine dtn iaret eden yldz gkyznde parlamaya balamt. Bunu gren khinler ve bycler barp, armaya, atlar yakmaya baladlar. Grltlerden uyanan Firavun, mran'a, ''Bu seslerin, grltlerin sebebi nedir?'' diye sordu. mran, ''Padiahmzn mr uzun olsun. sriloullar, lutuflarnzdan dolay sevinip eleniyorlar'' dedi. Firavun'u gnderdi. bu cevap tatmin etmedi. Hemen mran' sizin meydana alayp

mran meydana gelince, dvndklerini grd.

khinlerin

znt

ierisinde

''Nedir bu haliniz? khinler,

Niye byle yapyorsunuz?'' diye sorunca,

''Biz elimizden gelen btn tedbirleri aldk. Buna ramen, peygamber olacak ocuk anne rahmine dt. Onun iin feryat ediyoruz'' dediler. mran bunun kendi olu olduunu anlad, Onlara kzarak bard: fakat belli etmedi.

''Padiahmz aldattnz. Halkn karsna kartp eref ve heybetini sarstnz. Verdiiniz sz tutamadnz.'' Firavun da olanlar duyunca fkeden deliye dnd. ''Hainler! Hibirinize aman vermeyeceim. Hepinizi astracam. Hazinemi boalttnz. erefimi yok ettiniz. Bu muydu sizin yldz bilginiz? Sizi atee odun yapp, yediinizi itiinizi burnunuzdan getireceim.'' Khinler, ''Bu defa bir ey yapamadk. zin verin, kendimizi affettirmek iin gereken nlemi alalm. Endielerinizi giderelim. Eer yapamazsak, o zaman bizi ldr'' dediler. Firavun sakinletiinde planlarn anlattlar. ''ocuun doaca gn hesaplar, o gn doan btn bebekleri ortadan kaldrp tehlikeyi nlemi oluruz.'' Dokuz ay sonra khinler Firavun'un yanna kotular ve, ''Efendim! O ocuk, bugn annesinden dodu. Tahtnz yeniden ehrin byk meydanna kuralm. Bu sefer, kadnlara ve ocuklara hediyeler vereceimizi iln edelim'' dediler. Kadnlar ocuklaryla birlikte sevinerek meydana topland. Erkek ocuklar, annelerinden alnarak balar kesildi. mran'n kars da, olu Musa'yla o meydana gelmiti. Akll ve kurnaz kadn, durumu grnce olunu eteiyle saklad. Meydandaki karklktan yararlanarak kat. Firavun bu sefer ii garantiye almak iin ebe kadnlar evlere casus olarak gnderdi. Casuslar, ''u mahallede gzel bir kadnn, yeni domu bebei var'' dediler. Firavun'un askerleri, mran'n evine baskn dzenlediler. Musa'nn annesi, Allah'tan gelen ilhamla onu yanmakta olan tandrn iine saklad. Askerler evin her tarafn aradktan sonra, elleri bo dndler. Annesi heyecanla oynuyordu. tandra baktnda, Musa eliyle atele

Baz gammazlar, birka kuru iin ocuu Firavun'un adamlarna yine haber verdiler. Musa'nn annesi de, ocuunun elinden alnp ldrlecei korkusu ierisindeydi. zntyle evinde bekliyordu. Cenb- Allah onun kalbine yle ilham etti: ''Olunun karnn doyurduktan sonra, bir sanda koy. Nil nehrine brak. Korkma ve endielenme. Biz seni onunla tekrar buluturacaz.'' Bu ilh ilhamdan sonra Musa'nn annesi, Firavun'un askerleri gelmeden bir sandk yaptrd. Olunu Nil nehrinin sularna brakt.

Khinler, Musa'nn yaadn doarken gkteki beliren yldza bakarak haber veriyorlard. Annesi, Hz. Musa'y suya braknca, gkteki yldz kayboldu. Khinler koup Firavun'a u mjdeyi verdiler: ''Gkteki yldz kayboldu. ocuk ld.'' Bunun zerine Firavun sevindi. Gnlndeki sknt gitti. Firavun'un bir kz evld vard. Vcudunda hekimlerin iyi edemedii bir yara kmt. Khinler, bu yarann suda bulunacak bir ocuun tkryle iyileeceini sylediler. Firavun'un ei Asiye, Musa'y Nil nehrinden kard. Bu gzel bebei Firavun da Asiye de ok sevdi. Tkrn kzlarnn yarasna srdler. Yaralarn hepsi iyileti. Khinler, ''Ryada grdnz bebek bu olabilir'' dedilerse de, Firavun onlar dinlemedi. Bebei, hanm Asiye'ye balad. Bylece, Cenb- Allah Musa'y yerletirdi. Orada besleyip bytt. *** Firavun'un ve khinlerin hilesi kendi ayaklarna dolat. Darda binlerce ocuu ldrrken asl aradklar sarayn ba kesine kurulmutu. Firavun'un hilesi, Musa'y alt etmeye yetmedi. El elden stndr. Nereye kadar?Allah'a kadar. nk son varlacak yer, O'nun makamdr. Her eyin dorusunu, en iyi bilen Allah'tr. Dnyalk kazanmaktan Firavun'dan hi farkn Kendini beeniyorsun. kibirleniyorsun. baka gayesi yok. Ayn kt Mal ve ehvet olmayan ey gafil! ahlk sende de var. peinde kouyor ve houna gitmez. bile elinde Firavun'un sarayna

Kt hallerinden bahsedilse, cann sklr, Bakalarnn durumu sana masal gibi gelir. Nefsinin, deilsin. seni Allah'tan uzaklatrdnn

farknda senin

Firavun'un elindeki frsatlar, zenginlik, olsa, sen de ok canlar yakardn.

Uyuyan Ylan Bir ylanc, karda kta ta gezdi, dolat. dalara ylan aramaya gitti. Da

l gibi duran, kocaman bir ylan buldu. Ejderhaya benzeyen, byle byk ylan kendisi bile grmemiti. Halkn ilgisini ekip, para kazanrm dncesiyle srkleyerek Badat'a getirdi. Grenlere, o ylan

''Baya boutum. Zahmetli oldu ama sonunda l olarak ele geirebildim'' diyerek gururland. Dicle nehrinin kenarnda, bir peykenin zerine ylan yerletirdi. nsanlar toplayarak byk gsteri yapmak istedi. Badat ehri, bu byk ylann yava halk toplanmaya balad. Ylanc her ihtimale kar haberiyle elden alkaland. brakmam, Yava kaln

tedbiri

iplerle ylan balam ve zerine bir ul rtmt. nsanlarn merakn kamlamak iin, ulun ucundan kenarndan kaldrp ylan gsteriyordu. Binlerce merakl ahmak toplanmt. Daha fazla insann gelmesi iin acele etmiyordu. Bu arada, Badat'n gnei ylann zerine vurdu. Scak gnein etkisiyle buzlar zlen ylan, yava yava kmldanmaya balad. Halkn aknl ve merak daha ok artt. yice snan ylan kendine geldi. Bal olduu iplerden kurtuldu. Bunu gren halk bararak kamaya balad. Bu srada birok insan ezilerek can verdi. Ylanc ise, korkusundan kprdayamad. Olduu yerde kaskat kesildi. Ejderha byklndeki ylan, ylancy bir lokmada yuttu. Sonra peykenin direine sarlarak yuttuu ylancnn kemiklerini skarak krd. *** Ey insanolu! Senin nefs-i emmren de, ejderha byklnde bir ylan gibidir. Onun lm, uyumu grntsne aldanma. Gnah ilemek iin, eline frsat getiinde aniden canlanr. Firavunlua balar. Yzlerce Musa'nn ve Harun'un yolunu keser. Nefsinle yiite savaa gir. Riyzet ve mcahede karlarn yadr zerine. Souktan donmu bir halde kalsn.ehvet gneiyle nefsini canlandrrsan, seni bir lokmada yutar.

Gerek Sulu Davud peygamber zamannda yaayan bir adam herkesin yannda, ''Y rabbi! Bana zahmetsiz bir zenginlik ver. Beni tembel yarattn gibi, rzkm da almadan ihsan et'' diye, sabahtan akama dua ederdi. nsanlar, glerek, onun isiz gsz haliyle zenginlik istemesine

''Sen deli misin? Yoksa esrar m iersin? Akl banda olan bir kimse byle bir talepte bulunmaz. Allah'n peygamber olarak setii, eitli mcizeler lutfettii Davud (a.s) bile rzkn alarak elde ediyor. O bu kadar ycelie sahipken, zrh rp satarak geimini salyor. Senin zahmetsiz rzk istemen hem tembellik hem de ahmaklktr'' derlerdi. Adamn bu durumunu gkyzne merdivensiz trmanmaya benzetirlerdi. Bazan da onunla alay ederek, ''Mjdeci geldi. stediin rzk gelmi. Git, al getir, bize de dat.'' O adam ise, insanlarn ayplamasna, alayna aldrmadan duasna devam etti. ehirdeki ad, bo ambarda peynir arayan adama kmt. Sonunda bir gn kuluk vakti yine byle dua edip dururken, bir kz gelip evinin kapsn boynuzuyla krp ieri girdi. Adam kz balayp ban gvdesinden ayrd. kzn boazn kestikten sonra, derisini yzmesi iin kasab ard. Meer o kz kasabn kzym. kzn tanyan kasap, feveran etmeye balad. ''Sen hangi

hakla benim kzm kestin? nsafa gel. Hemen borcunu de'' dedi. Adam, ''Ben uzun zamandr rabbimden zahmetsiz rzk isterdim. Rabbim duam kabul etti. Bana, bu kz gnderdi. Ben de onu kestim'' dedi. kzn sahibi, adamn kolundan tutup srklemeye balad ve, ''Gel ey zalim, edepsiz adam! Aptalca peygambere anlat. Aramzdaki meselenin versin'' dedi. bahanelerini zmne, o Davud karar

Davud'un (a.s) huzuruna giderken kzn sahibi bana toplayarak, adam ikayet etmeye balad.

insanlar

''Ey mslmanlar! u adamn syledii samala bakn. Allah rzs iin syleyin. Dua nasl benim malm, onun yapar? Dua ile mal, mlk sahibi olunsayd btn krler, dilenciler dnyann zengini olurlard.'' kzn sahibi kasabn sylediini duyan insanlar kz kesen adama, ''Ya kestiin dediler. Bunun zerine bulundu, kzn kz parasn kesen ver ya da cezasna ynelerek katlan'' niyazda

adam,

rabbine

''Y rabbi! O duay, gnlme veren sensin. Bu adam kr dilenci diyerek bana hakaret eder. Halbuki ben kullarndan deil, sadece senden istedim. Y rabbi, her ey senin lutfunla kolaylar. Y rabbi, sen beni rezil etme'' dedi. Byk bir kalabalkla birlikte, Hz. Davud'un (a.s) varld. Hz. Davud (a.s) evinden dar karak sordu: evine

''Ne var, mesele nedir?'' kzn sahibi, ''Ey Allah'n peygamberi! Benim kzm, bu adamn evine gitmi. Bu adam da tutmu onu kesmi. Hakkm istiyorum, vermiyor. Senden adalet istiyorum'' dedi. Davud peygamber o fakire, ''Sen bu adamn malna niye zarar verdin?'' Adam, ''Ey Davud! Yedi senedir gece gndz dua ederek rabbimden hell ve zahmetsiz rzk isterim. Herkes de bunu bilir. Yine byle dua yaparken, evime bir kz girdi. Rzk iin deil, rabbim duam kabul etti diye dnerek, kr maksadyla o kz kestim'' dedi. Davud peygamber, ''Bu seni hakl karmaz. Bu davada eriata uygun bir delilin varsa, onu syle'' dedi. Bunun zerine o secdeye kapand. fakir, tekrar rabbine yneldi. Alayarak

Hz. Davud bu ite, bir baka i olduunu hissetti ve, ''Bu dava hakknda hkm hemen istemeyin. Halvete girip rabbime yneleceim. Kararm ondan sonra bildireceim'' dedi. Davac ve halk dalp Rabbine ynelerek iin bulundu. Ertesi sonunu gitti. Hz. Davud halvete ekildi. gereini renmek iin, niyazda

gn kzn sahibi, ikyeti olduu fakir ve iin merak eden kalabalk bir halk topluluu, Hz. Davud'un

huzuruna geldi. Hz. Davud kz sahibine, ''Bu fakiri ktlemekten ve mslmana hell et'' dedi. davandan vazge. kzn de bu

''Eyvahlar olsun! Bu nasl hkm? Bu nasl adalet? Senin adaletinin hretine, bu karar hi uyar m?'' diyerek isyan etti. Bunun zerine Hz. Davud (a.s), ''Ey inat gafil! Btn maln mlkn de bu fakire balayacaksn. Yoksa sonun kt olacak. Yaptn ktlk ortaya kacak'' dedi. Bunu duyan adam bana toprak sat. Elbisesini yrtt. Halka kendini acndrmak iin, ''Bu zulmden dalar talar yarlr. Davud bile bile hakkm yiyor, sizler de ahit olun'' diyerek barp armaya balad. Hz. Davud kzn sahibini tekrar huzuruna ararak, ''kzn hell edeceksin. Maln mlkn balayacaksn. oluk ocuun da onun klesi ve criyesi olacak. Bu senin son ansn, dikkat et'' dedi. Adam bu szleri duyunca deliye dnd. balad. Halk adamn gerek durumunu Davud'u knamaya balad. Aa yukar komaya bilmedii iin, Hz. Apak yokken

''Ey seilmi peygamber! Bu hkm sana yakmyor. zulm ilemektesin. Bir gnahsz hibir suu kahrettin'' dediler. Bunun zerine Hz. Davud (a.s),

''Dostlar! Bu adam bir katildir. Yakalayp ellerini arkasna skca balayn. Bu adam, sulu diye getirdii bu fakirin babasnn klesiydi. Yllar nce efendisini, ovada bulunan dallar gr byk bir aacn altnda ldrd. ldrdkten sonra grd korkun bir hayal yznden, ban kestii efendisinin bayla birlikte gmd. Yryn oraya gidiyoruz'' dedi. Hz. Davud'un tarif ettii aacn altna geldiklerinde, Davud (a.s) kazlmas gereken yeri iaret etti. Gsterilen yeri kazdklarnda, bir adam ba ile birlikte, bir bak buldular. Ban sapnda kzn sahibinin ismi yazlyd. Adamn katil olduu aka ortaya knca, Hz. Davud (a.s), ''Allah'n hilmi bu cinayeti imdiye kadar rtmt. Fakat bu adam kendi eliyle gnahnn zerindeki rty kaldrd. ldrd efendisinin oluk ocuuna ufak bir yardmda bulunmad gibi, bir kz bile ok grd'' dedi ve katile dnerek, ''Sen adalet istiyordun deil mi? Hanmn, ldrdn adamn criyesi idi. O da, ondan doan ocuklar da, mirasnn hakkdr. Sen de kleydin. Senin de kazandn btn mal, mlk miras olan bu fakirin hakkdr. Senin hakkn da, efendini ldrdn bakla ldrlmendir. te sana eriat, ite sana adalet. Nasl begendin mi?'' dedi. *** nsann nefsi, kzn sahibi katile benzer. kz kesen akldr. Hz. Davud (a.s) Hakk'n emirlerini ve yasaklarn hatrlatan eyhin semboldr. Zalim nefsi ldrmek, eyhin

yardmyla olur. alp kazanmadan elde edilen hesapsz mnev zevk, eyhin himmeti ile elde edilebilir. nsan Allah dostlarnn sayesinde mnen zenginleir.

Yeminin Bedeli Derviin biri daa ekilmi, sadece ibadetle megul olurdu. Yalnzlk, onun en yakn dostuydu. Allah tarafndan ihsan edilen mnev nimetler ierisindeydi. Dada eitli meyve aalar vard. Meyvelerle Bir gn kendi kendine sz vererek, besleniyordu. veya

''Bu meyveleri dalndan koparmayacam. Rzgrdan kendiliinden den meyveleri yiyeceim'' dedi.

mtihan vakti gelinceye kadar, dervi szne sadk kald. Bir ara rzgr, tam be gn armut drmedi. Armutlar aaca aklmt sanki. Derviin alktan atei kt, sabr kalmad. Rzgr bir aacn dalndaki meyveleri deta azna sokarcasna eiyordu. Dervi sabretti. Elini uzatmad. Fakat gzn dalda nazl nazl sallanan armutlardan alamad. Rzgr bir daha dal ediinde dayanamad. Aln verdii strapla, armutlar koparp yedi. Kendi kendine vermi olduu szden dnd. Biraz sonra bulunduu yere, yirmi-otuz kadar hrsz geldi. aldklar mallar paylamaya baladlar. Eyalar paylarken sultann adamlar baskn yapp, su st hrszlar yakalad. Dervii de onlardan sanarak birlikte gtrdler. Orada yakalanan hrszlarn hepsinin sol ayaklar ile sa ellerini kestiler. Derviin de sa elini kestiler. Sol ayan kesecekleri srada dervi Allah'a iltica etti ve, ''Allahm, elim yeminime sadk olmad. Meyve kopard kesilmeyi hak etti. Ayamn ne suu var?'' dedi. Bunun zerine bir atl hzla gelerek cellta seslendi: ''Ey kpek! Yaptn ie bak. Bu zat Allah'n sekin kullarndan filan zattr'' dedi. Cellt bir anda ne yapacan ard. ok zld. Yaplan yanll gidip komutana haber verdi. Komutan, yalnayak koarak geldi. Derviin salam eline yaparak, ''Allah ahidimdir ki, kim olduunu bilmiyordum. Yaptm bu irkin iten dolay bizi affet. Hakkn hell et'' dedi. Dervi komutana, ''Ben gnahm da bama gelen bu iin sebebini de biliyorum. Szmden dndm iin, Allah'n adaleti elimi ald. Onun hkmne elim, ayam, iim, dm, her eyim feda olsun. Sen zlme. Bu benim kaderim. Senin bir suun yok. Hakkm sana hell ediyorum'' dedi. O gnden sonra derviin ad, eyh'' olarak anlmaya balad. halk arasnda ''eli kesilen iin

Kendisine otlardan, sazlardan bir kulbe yapt. Bana gelene sabrederek, orada rabbini zikretmeye devam etti. Sepet rerek geimini salad.

Bir gn bir seveni habersizce ziyaretine geldiinde, eyhi iki eliyle sepet rerken grd. eyh kalarn atarak, ''Neden yanma gelirken seslenip izin almadn? Srrma vkf oldun'' diyerek kt. Adam zr beyan ederek, ''Sizi ok sevdiim ve zlediim iin byle davrandm. bir niyetim yoktu'' dedi. eyh glmseyerek, Kt

''Peki, yleyse gel. Fakat bu srr kimseye syleme. Benim iki elimle sepet rdm kimse bilmesin'' dedi. Bir mddet sonra bakalar da kulbenin penceresinden bakp, eyhin iki elle sepet rdn grdler. Sada solda anlatmaya baladlar. eyh kerametinin halk arasnda yaylmasna ok zld. ''Y rabbi! Ben bunu gizlemeye altm. Sen aa kardn. Hikmetini sen bilirsin'' diye dua etti. Bunun zerine kendisine Cenb- Hak'tan yle ilham geldi: ''Elin kesildiinde ve riyakr olduu dediler. nsanlarn kaplarak gazabma onlara gstererek, istedim.'' sana inanmayanlar, Hak yolunda gsterii iin, Allah onu insanlara rezil etti' seni inkr ederek veya hakknda kt zanna uramalarn istemedim. Senin bu halini utanmalarn ve dedikoduyu brakmalarn

Uzak Grl Kuyumcu Adamn biri kuyumcuya gelerek, ''Bana terazini dn verebilir misin? Altn tartacam'' dedi. Kuyumcu, ''Bende kalbur yok'' dedi. ''Benimle alay etme, senden terazi istedim'' deyince; kuyumcu bu sefer de, ''Dkknmda sprge yok'' dedi. Adam, ''Neden benimle alay edersin? Terazi istiyorum, sprgem yok dersin'' diye sordu. Bunun zerine kuyumcu, ''Terazi istediini duydum. Fakat senin yal olduunu grdm. Bedenin zayf, elin ayan titriyor. Altn tozlarn tartarken dkeceksin. Dktn altn tozlarn toplamak iin de, benden gelip sprge isteyeceksin. Sprdn altnlarn tozdan ayrmak iin de kalbura ihtiyacn olacak. En son isteyecein eyi tahmin ederek, sana bende kalbur yok dedim'' dedi. *** Akll kiiler, iin alrlar. Bilgisizler dvnrler. sonunu dnerek nceden tedbirini ise, iin sonunda balarna vurup bu

nsan da, hirette bana gelecekleri tahmin ederek dnyadayken hazrln yapar. Kyamet gn piman olmaz.

Katrn Derdi Katrn biri deveye, ''Ey gzel yolda! Yoku olsun, ini olsun, dar olsun, geni olsun, her trl yolda gzelce yryorsun. Dp yere kapaklanmyorsun. Bense durmadan dyorum. Yolun kuru veya amur olmas farketmiyor. Her trl yolda, iki de bir yzkoyun yerdeyim. Sebebini syle de, renip tedbirini alaym'' diye ikyette bulundu. Deve,

''Birincisi, benim gzlerim, seninkinden iyi grr. kincisi, boyum uzun olduu iin, etrafa yksekten bakarm. Bylece yolun durumunu tesbit ederim. Nerenin ukur, neresinin dz olduunu grdm iin, ayam salam basarak yrrm. Sana gelince, adm teni gremediin iin, ikide bir dmen normaldir'' dedi. *** Bu hikyede katrdan maksat, ahlksz ve geimsiz kt kimsedir. Deveyle de gzel huylu, herkesle iyi geinen, gzel ahlk sahibi kimse anlatlmak istenmitir.

Kr Bir htiyarn Kur'an Okurken Gzlerinin Grmesi Yoksul bir eyh, kr bir ihtiyarn evine misafir oldu. Evde, duvarda asl duran bir Kur'an vard. eyh bu duruma hayret etti. nk evde kr bir ihtiyardan baka kimse yaamyordu. Kendi kendine, ''Burada kr bir ihtiyardan baka kimse yok. Bu Kur'an' kim okur?'' diye dnd. Bu durumu ev sahibine sormak istedi, fakat uygun olmayaca fikrine kapld. Bu iin sebebinin kendiliinden ortaya kncaya kadar, sabretmeye karar verdi. Bu dnceyle yatp uyudu. Gece yars Kur'an sesiyle yatandan srayp uyand. Grd manzara karsnda ard kald. Kr ihtiyar, Kur'an' nne alm okuyordu. Okuyuunda en ufak bir yanl da yoktu. Bir yandan da parmayla okuduu satr takip ediyordu. eyh daha fazla dayanamayarak sordu: ''Kr olduun halde, Kur'n- Kerm'i byle nasl okuyabiliyorsun? Parmanla takip ettiine gre, harfleri grmemen imknsz.'' Kr ihtiyar, misafir eyhe tatl bir tebessmle cevap verdi. ''Dostum, Allah'n kudretinin bykl yannda, benim halimin alacak nesi var? O diledi mi sebepli veya sebepsiz yaratr. Allahma yalvardm. Y rabbi! Ben Kur'an okumay, her eyden ok seviyorum. Kur'an okuduum zaman gzlerime nur ver. yetlerini duraklamadan, yanlsz okuyabileyim.' Rabbim duam kabul etti. Ne zaman Kur'an' elime alsam, rabbimin lutfuyla gzlerim alr. Harfleri grrm.''

Lokman'n Sabr Lokman Hekim, Hz. Davud'u ziyarete gitti. Davud (a.s), demiri hamur gibi yourarak halkalar haline getirdiini, halkalar da zincir gibi birbirine ekleyerek zrh yaptn grd. Daha nce byle bir eyle karlamad iin, hayretler iinde kald. Kendi kendine bu iin nasl yaptn sormay dnd. Fakat sormad, beklemeyi tercih etti. ''Sabretmek daha iyidir. Sabr insan hedefine ulatran klavuzdur'' diyerek kendine telkinde bulundu. Hz. Davud'u seyretmeye devam etti. ini bitiren Hz. Davud, yapt zrh giyindi. Lokman'a dnerek, ''Bu zrh savata giyilir. nsan kl darbeleriyle yaralanmaktan korur'' dedi. Merakn

gideren Lokman da, ''Sabr, gam ve keder karsnda insann en byk snadr'' dedi.

Tilkiyi Kurtaran Aya m Kuyruu mu? Tilkiler, avclarn elinden ayaklar sayesinde kurtulurlar. Fakat onlar inlerine ulatklarnda, kuyruklarn severler. Avcnn hmndan kuyruu sayesinde kurtulduklarn dnerek, kuyruklaryla oynarlar. Ayaklar olmasayd, bilmezler. *** Veller bizi yzlerce tehlikeden, ktlklerden koruyan ayak gibidirler. Fakat biz de tilki gibi, onlarn hakkn teslim etmeyiz. Kuyruk durumundaki ilerle oyalanrz. Allah dostlarnn zerimizdeki tasarrufunu grmeyiz. kuyruun hibir faydasnn olmayacan

Hz. Yusuf'un Ryas Hz. Yusuf ryasnda gnein, ayn ve on bir yldzn kendisine secde ettiklerini grmt. Grd ryaya gveniyordu. Kardeleri tarafndan kuyuya atldnda, zindana koyulduunda grd ryann bir gn gerekleeceine dair inancn, hi yitirmedi. Ryas, karanlkta yanan bir mum gibi nn aydnlatyordu. Kuyuya duydu, atldnda Hz. Yusuf, Allah tarafndan gelen bir ses

''Ey yiit! Sen birgn mnev padiah olacaksn. Kardelerinin sana yapt bu cefay, yzlerine vuracaksn'' denildi. Hz. Yusuf, sesleneni grmemiti. Fakat gnlyle syleyeni hissetmiti. Ruhuna, o sesten bir g ve huzur dolmutu. O sesin kendisine cefalara katland. *** Ayn ekilde ruhlarmzn yaratld gn rabbimizin sorduu, ''Ben sizin rabbiniz deil miyim?'' sesinin mnev zevki, btn mminlerin kalbinde kyamete kadar devam eder. Bu yzden btn mminler, ne bellara itiraz ederler, ne de Cenb- Hakk'n ''yap, yapma'' buyruundan sklrlar. vermi olduu kuvvetle, btn eza ve

Hz. s'nn Ahmaklardan Kamas Bir gn Hz. s, arkasndan vahi bir aslan kovalyormu gibi, daa doru btn gcyle koar. Adamn biri de peinde koarak kendisine yetiir. Neden byle katn sorar. Hz. s acelesinden, adamn sorusuna cevap veremez. Adam bir mddet daha arkasndan kotuktan sonra, ''Allah rzs iin biraz dur da neden byle katn syle. nk arkanda ne bir dman ne de vahi bir hayvan var'' dedi. Hz. s, ''Beni oyalama, yr

iine git. Ben bir ahmaktan kap kouyorum'' der. Adam hayretler iinde,

kurtulmak

iin

byle

''Y s! Krlerin gzlerini, sarlarn kulaklarn aan sen deil misin?'' diye sorar. Hz. s, ''Evet'' diye cevap verir. Adam, ''lye ism-i azam okuyup dirilten sen deil misin?'' diye sorar. Hz. s, ''Evet'' der. Adam, ''Topraktan kular yapp onlar canlandran sen deil misin?'' diye sorar. Hz. s, ''Evet, benim'' der. Adam btn merakyla, ''Peki, yleyse neden byle kayorsun? Bunca mcize sana gelmiken neden korkuyorsun?'' diye sorunca; Hz. s: ''O, en yce ism-i azam sara okudum, kula duydu. Kre okudum, gzleri ald. Kayalk daa okudum, da atlad, yarld. lm birine okudum, dirildi. Cansza okudum canland. Fakat ahman gnlne efkatle yz binlerce kere okudum, bir faydas olmad. O ahmak bir kaya paras, bir mermer kesildi. Ahmaklk huyundan vazgemedi. Onun iin kayorum'' der. Soruyu soran adam, ''sm-i azamn ahmaa tesir etmemesinin hikmeti nedir?'' deyince, Hz. s, ''Ahmaklk Allah'n bir kahrdr. Hastalk, krlk sarlk bir beldr. Kahr deildir. Hastala, belya uram kimseye acnr. Ahmak olan ise bakasna ac verir incitir'' der.

*** Hz. s'nn kat gibi, ahmaktan kamak gerekir. Ahman sohbeti zarardr. Havann suyu ekip buharlatrd gibi, ahmak da insann ruh zelliklerini alar. Mnen yoksullatrr. Gnln taa evirir.

Sebeli Kr, Sar ve plak Sebe ehri, ok byk bir ehirdi. ylesine bykt ki, bykl bir tepsi kadard. Bu ulu ve byk ehir, ok uzun olmasnn yannda, ok da salamd. Ama salaml bir soan kadard. Sebe ehrinde saysz insan ve dier canllar yaard. Fakat hepsi kiiden ibaretti. Onlardan biri kr, biri sar, dieri de plakt. Bir gn bir aradayken kr, ''Bakn u taraftan atl askerler geliyor. Hangi milletten, ka kii olduklarn gryorum'' dedi. Sar, ''Evet evet, ben de seslerini duyuyorum, gizli ak ne konuuyorlarsa iitiyorum'' dedi. plak, ''Eer buraya gelirlerse u uzun eteimden keserler diye korkuyorum'' diye syledi. Kr, ''te yaklatlar, haydi bizlere zararlar dokunmadan kaalm'' arkadalarn uyarnca, sar, ''Evet, grltleri iyice yaklat'' dedi. plak, ''Haydi onlar bizi soymadan uzaklaalm buralardan'' diyerek harekete getiler. Birlikte panik halinde ehri terkederek, bir kye sndlar. Karnlar iyice ackmt. O kyde, ok semiz bir ku buldular. Fakat kuun zerre kadar eti yoktu. O kuu, oturup yediler. Karn doymu filler gibi itiler. imanladlar.

deta birer fil duruma geldiler.

gibi

iriletiler. gvdeleriyle

Dnyaya bir

smayacak

bir

Daha sonra, o kocaman geerek kayboldular. ***

kap

atlandan

Bu hikyedeki sar; hayattan ok ey isteyen, gz doymayan, bakalarnn lmn duyup, kendi lmn dnmeyen insandr. Uza gren kr de, hrs sahibi insan temsil eder. Hrs sahibi insanlar kendi ayplarn grmez, bakalarndaki kl kadar hatay aratrp, ortaya dkerler. plak ise, gz dnyadan baka bir ey grmeyenlerin durumuna rnektir. Dnyaya plak gelip, plak gideceini bilen insan, nasl olur da dnyev kayglarla kendini helk eder? Dnya hayat bir ryadan ibaret olduu gibi, dnyada servet sahibi olmak, ryada define bulmaya benzer. Bu hikyedeki kap atlandan maksat, lmdr. lm yolu gizli, grnmez bir yoldur. nsanlar doarken lmle nianlanr, lrken de evlenmi olurlar. Gelinin sslenip koca evine gtrld gibi, insanlar da lnce techz ve tekfin edilip hirete yolcu edilir.

Kpeklerin Kn Verdii Sz K gelip souklar baladnda, sokak kpekleri perian olurlar. Kuyruklar bacaklarnn arasnda souktan titrerken, kendi kendilerine yle sz verirlermi: ''Bu durumdan kurtulmak iin, yaz geldiinde tatan bir ev yapacam. Diimle, trnamla alrsam, kk gvdemi sokacak bir kulbem elbette olur.'' Fakat yaz gelince havalarla birlikte kemikleri snr, derisi gever, vcudu canlanr. Kn ektiklerini unutarak kendisini koskocaman grr. ''Ben bu halimle ufak bir kulbeye nasl sarm?'' diyerek soukta verdii sz. Sada solda bulduklarn yer. Tembel tembel bir glgede yatarak, vaktini geirir. Gnlnden geen bir kulbe yapmak dncesine de, aldrmazm. *** nsanlar da bir belya ddklerinde, tvbe ederek kendilerine bir ev yapmak ister. Bel ve musibetten kurtulduklarnda ise, tvbe evini yapmay ihmal edip ertelerler.

Tandrdaki Havlu Mlik, olu Enes'in evine bir gurup misafir gelmiti. Hz. Enes (r.a) ona ikramda bulunup sofra kurdu. Enes hazretleri yemekten sonra misafire getirilen havlunun sararp kirlenmi olduunu grd. Hizmeti kza seslenerek, ''Bu havluyu al, tandra at, bir mddet kalsn'' dedi. Hizmeti tandrn kz, hi itiraz etmeden havluyu alp ate dolu iine att. Bu duruma misafirler arp kald.

Havlunun yanp kl olacan dnyorlard. Bir mddet sonra hizmeti kz pekiri tandrdan kardnda, en ufak bir yank izi olmad gibi, tertemiz olduunu da grdler. Misafirler, ''Ey aziz sahb! Pekiri ate yakmad temizledi. Bu i nasl olur?'' dediler. Hz. Enes (r.a), ''Allah'n Resl Efendimiz (s.a.v) elini ve azn silmiti'' dedi. birok defa bu havluya gibi, stelik

Bunun zerine hizmeti kza dndler ve, ''Efendin bu iin srrn biliyordu. Sen nasl oldu da hi tereddt gstermeden byle deerli bir havluyu gtrp atee attn?'' diye sordular. Hizmeti kz, ''Benim Allah dostlarna gvenim tamdr. Havlunun kymeti nedir ki? Bana atee atla dese, bir an olsun tereddt etmeden atlarm'' dedi. *** Ey ateten ve azaptan korkan kii! yle bir ele yz sr ki seni ateten koruyacak ruh yceliine ulatrsn. Allah dostuna teslimiyette hizmeti kz kendine rnek almalsn.

Bebein Konumas Peygamberimiz'in mcizesi ile, simsiyah yz beyaz olan klenin yaad kyden bir kadn, kucandaki iki aylk bebei ile birlikte Peygamber Efendimiz'in yanna geldi. ki aylk bebek, Peygamberimiz'in yanna gelir gelmez dile geldi. ''Ey Allah'n elisi! Allah sana selm syledi'' dedi. Kfir olan anne ocuunu azarlayarak, ''Sus, sana kim retti bunu?'' diye fkeyle bard. Bebek yeniden dile gelerek, ''nce Allah, sonra da Cebril'' dedi. Annesi ocua, ''Sen Cebril'i gryor musun?'' dedi. ocuk, ''Evet, u anda senin bann zerinde ayn on drd gibi parlyor'' dedi. Allah'n Resl bunun zerine ocua, ''Ey st emen krpe yavru! Senin adn nedir?'' dedi. Bebek, ''Hakk'n yannda adm Abdlaziz, fakat insanlar beni Abdluzza diye aryorlar'' dedi. ki aylk ocuun kemal sahibi bir annenin imana gelmesine vesile oldu. *** Konuma yana gelmemi ocuk gibi, kyamet gn btn zalarmz, elimiz, ayamz, gzmz dile gelerek yaptklarmz bize syleyecekler. nsan bunu bile bile nasl gnah iler? insan gibi konumas

Tavancl Kuunun Peygamber Efendimiz'in Ayakkabsn Kapp Karmas Bir gn, Allah'n Resl (s.a.v) abdest almak iin su istedi. Gzelce abdestini ald. Ayakkabsn ayana giymek zere

elini uzattnda, bir tavancl kuu kapp havaland. Ku ayakkaby havada ierisinden bir ylan dt. Daha sonra ku ayakkaby Efendimiz'in nne brakt. getirip,

gelerek ayakkaby ters evirdiinde, yavaa Peygamber

Kuun, Allah'n yardmyla Peygamber Efendimiz'i korumak iin ayakkaby ald anlaldnda, Reslullah Efendimiz yle buyurdular: ''Bu olay, ylan sokmasna kar beni korumak iin Allah'n bir ikramdr. Allahm, iki ayak zerinde yryenlerle, karn stnde srnenlerin errinden sana snrm.'' *** Ceza olarak grdmz bel ve musibetlerin sonucu, bizim iin hayr olabilir. Bykler tasavvufu, ''Skntl anlarda gnln huzur iinde olmasdr'' diye tarif etmilerdir. Dolaysyla sfler, znt ve skntlarn gizli bir altn hazinesi gibi saklarlar.

Hayvanlarn Dilini renen Adam Bir gn merakl bir gen Hz. Musa'dan hayvanlarn dilini renmek istedi. Hz. Musa bunun kendisine zarar verebileceini ne kadar anlatmaya altysa da, gen adam fikrinden vazgeiremedi. Gen adam, ''Y Musa! Beni geri evirmek, senin byklne uygun dmez. Hi olmazsa, kapmn nnde yatan kpekle, kmes hayvanlarmn dilini anlayaym'' dedi. Bunun zerine Musa (a.s) ona dua etti. Adam sevinerek evine gitti. Sabahleyin kapnn eiine durdu. Hizmeti kadn sofrann altndaki rty baheye silkelediinde, yere bir para ekmek dt. Evin horozu, bu para ekmei hemen kapt. Kpek, ''Niin benim hakkma gz dikiyorsun? Sen buday yiyebilirsin. Ekmek benim hakkm'' dedi. Horoz, ''Merak etme, yarn sahibimizin at sakatlanp kendine bol bol ziyafet ekersin'' dedi. ve arpa

kesilecek,

Horozla kpein konumalarn duyan adam, hemen atn pazara gtrerek satt. Adam, ertesi sabah da, ''Bakalm horozla kpek ne konuacaklar?'' diyerek kulak kabartt. Kpek, ''Sen yalan syledin. Hani sahibimizin at sakatlanp kesilecekti, ben de bol bol yiyecektim?'' dedi. Horoz, ''Sahibimiz kurnazlk yapp, atn satt. At orada sakatlanp kesildi. Sen yine de meraklanma, yarn katr lecek, yine size ziyafet var'' dedi. Adam bunu duyar duymaz ahrdaki katrn pazara karp satt. Zarardan ziyandan kurtulmann sevinciyle evine dnd. Kendi kendine hayvanlarn dilini renmenin krl bir i olduunu dnd. Sabah olur olmaz yine baheye konumalarna kulak kabartt. Kpek gibi, horoza kzmaktayd. kp horozla kpein bir nceki gnde olduu

''Hani katr? Hani bolca et? Nerede kald ziyafet? Sen byk bir yalancsn.'' Horoz, ''Hayr, ben yalan sylemedim. Katr lecekti ama sahibimiz onu da satt. Sen hi merak etme, yarn sahibimizin kymetli klesi lecek. Onun hayrna yemekler verilecek, helvalar datlacak, hepimiz gzelce doyacaz'' dedi. Bunu duyan adam, o gn klesini gtrp satt. hi beklemedi. e bee bakmadan

Adam bana gelebilecek felketten de kurtulduu iin ok neeliydi. Sevin ierisinde krler etti. Ertesi gn olduunda, yine horozla kpein yanna kotu. Ne konutuklarn dinlemeye balad. Kpek ok kzgnd. Bu sefer, ''Gnlerdir yalanlarnla beni avutuyorsun. Hani kle lecekti? Onun lm yemei sayesinde karnmz doyacakt. Sen yalandan baka bir sz bilmez misin?'' dedi. Horoz, ''Yalancl asla kabul etmem. Horozlar yalan sz nedir, bilmezler. Allah bizi insanlara namaz vakitlerini bildirmemiz iin yaratmtr. Onun iin vakitsiz ten horozun ba kesilir. Kle ld, fakat bu evde deil. nk sahibimiz onu satt. Akgz efendimiz, bu davranyla maln kurtard ama cann kurtaramayacak. Atn, katrn, klenin lm; bana gelebilecek bel ve musibetlerin koruyucusu olacakt. Onlar satarak malna gelecek zarardan kurtuldu, ancak bely kendi zerine ekti. Sra onda. Yarn sahibimiz lecek, miraslar kz kurban kesip, yemek datacaklar'' dedi. Bunu duyan adam, h vah ederek Hz. Musa'ya kotu, ''Feryadma yeti, beni lmden kurtar'' dedi. Musa (a.s), ''Ok yaydan frlam. Allah'n takdiri geri dnmez. Allah'tan senin iin dileim, huzuruna imanl gitmendir'' dedi. Musa (a.s) daha bunlar sylerken adamn hali deimeye balad. Ayaklar birbirine doland. -drt kii alp, evin gtrdler. *** Akll kii, iin sonunu gnl gz ile nceden grr. Bilgisi az olan kii ise, i olup bittikten sonra farkna varr.

ocuklar Yaamayan Kadn Bir kadn vard. Her yl dourur, ocuklar ise, alt aydan fazla yaamazd. Kadn yirmi ocuk dourmu yirmisi de lmt. Her ocuun ardnda feryat ederdi. Sonunda, ''Ey Allahm! Bu ocuklar bana dokuz ay yk olur, bense onlar alt aydan fazla sevemem. Alt ay gemeden elimden alrsn'' diyerek cann yakan straptan ikyet etti. O gece ryasnda cenneti grd. Cennetteki saysz nimetlerin arasnda kendi adnn yazl olduu bir kk vard. Kadna, ''Bu kk aclara katlanan, straplara tahamml eden, Allah sevgisiyle her eyini feda edenindir. badetlerinde geveklik gsteren kullarn, Allah musibetleriyle snar'' dediler. Cennet nimetlerini grmenin sarholuuyla kadn,

''Allah'tan gelen bam gzm stne'' cennet bahesinde ilerleyip kkne ocuklarnn orada olduunu grd. *** Bir hadis-i erifte yle buyrulmutur:

dedi. Yava girdiinde,

yava btn

Bir annenin ocuu lnce Allah (c.c) meleklerine, ''Kulumun ocuunun ruhunu aldnz m?'' der. Melekler, ''Evet'' derler. Cenb- Hak, ''Onun kalbinin yemiini, hayatnn meyvesini kopardnz m?'' der. Melekler, ''Evet'' derler. Allah Tel, ''Kulum ne dedi?'' diye sorar. Melekler, ''Sana hamdetti. Biz Allah'a teslim olmuuz, ancak ona dneriz' dedi'' derler. O zaman Allah Tel, ''Kulum iin cennette bir ev yapn, o evin adn da, hamd evi diye koyun'' buyurur.

Hz. Hamza'nn Zrhsz Savaa Girmesi Hz. Hamza, ilerlemi yana ramen savalara katlr, kendinden geercesine arprd. Dman saflarnn arasna yaln kl zrh giymeden dalard. Onun bu durumunu grenler, ''Ey Peygamber'in amcas! Sen Allah Tel'nn, Kendinizi tehlikeye atmayn' yetini bilmiyor musun? Genliinde gcn kuvvetin yerinde iken zrhsz savaa girmezdin. imdi ihtiyarladn, belin bkld. Ama dman saflarnn zerine korunmasz gidiyorsun. Sen de bizden iyi bilirsin ki, kl ve mzrakta duygu yoktur. htiyarsn diye sana ayrcalk tanmazlar'' diye tler verdiler. Hz. Hamza, onlara durumunu yle aklad: ''Ben genliimde lm yok olmak gibi gryordum. Fakat Muhammed nur sayesinde, fni dnyaya ballm kalmad. lm benim iin, hakikat kapsnn almas gibidir. lm, kimin gznn nne tehlike olarak geliyorsa, Kendinizi tehlikeye atmayn' yeti de onun iin geerlidir.''

En Gzel ehir Bir sevgili, na sordu: ''Yiidim, sen ok gurbet gezdin, birok ehir grdn. Onlarn iinde en gzeli hangisidir?'' k hi tereddt etmeden cevap verdi. ''inde, sevgilinin bulunduu ehir.'' *** Padiah nereye postunu serip oturmusa, oras ine delii kadar bile dar olsa, bizim iin geni bir ovadr. Ay gibi parlak yzl Yusuf, kuyunun dibinde bile otursa, oras bize cennet saylr.

k ldren Mescid Rey ehrinin yaknlarnda bir mescid vard. Bu mescidde kim gecelediyse sabahleyin ls bulunuyordu. Bu yzden o civarda yaayanlar geleni gideni uyararak, ''Sakn bu mescidde

konaklamayn. Kuvvetli bir by veya tlsm m var? Yoksa gl perileri mi var? Bilemiyoruz. Bildiimiz, burada yatann sabaha cann teslim etmi olarak kmas. Cann seven, bu mescidde yatmasn'' diyorlard. Hatta, tedbir olarak gece olunca mescidin kapsna kilit vurmay dndler. Gnler byle geerken, bu mescidin hretini duyan bir misafir geldi. Gelen misafir, ak ehli bir derviti. Mescidde kalmak istediini syledi. Bunu duyan halk bana topland. Herkes onu uyararak bu isteinden vazgeirmeye alt. ''Ey misafir! Bizim sana sylediklerimiz bir efsane veya uydurma deil. Buraya canl girip de l kanlara biz ahidiz. Gel, akl ve insaftan ayrlma.'' Misafir onlara, ''Ben, yaamak istemiyorum. Bu hayata doydum. Yaptmdan piman olmam. nk bir kua, kafesi brakp umak nasl ho ve tatl gelirse, bana da lm yle gzel ve tatl gelir'' dedi. Misafir bunlar syledikten sonra mescide girip yatt. Fakat ona uyku gelir mi? Hakk'n ak deryasna batm bir kii, bir rmakta nasl uyuyabilir? Gam ve keder suyuna batm klarn uykusu, kularn ve balklarn uykusu gibidir. Misafir gece yars korkun bir ses iitti. ''Ey fayda arayan kii! Geleyim mi?''Bu korkun ses be kere tekrarland. Misafir korkudan yrei kopuyor, d patlyordu. Kendi kendine, ''Ey gnl, akln bana al, titreme. Bu sesten ancak gerek iman olmayanlar korkar. Hz. Ali gibi ya lkeyi alrz ya canmz gider'' diyerek yatt yerden srayp ayaa kalkt. ''Ey yiit er!'' diye bard. ''Ben yiit isen gel. Seni bekliyorum.'' buradaym, gerekten

Misafir, bu meydan okumasndan dolay, o mesciddeki by bozuldu. Her taraftan altnlar akmaya balad. O kadar ok altn yad ki, yiit dervi kapnn almayacandan korktu. Yiit dervi cesaret ve kararll karsnda altnlar torbalara doldurup darya gmd. *** Bu hikyede bahsedilen altn, Hakk'n darphanesinde baslm mna altndr. Mna altn gnl zenginletirir. Aydan aydnlk yapar. Ey oul! Sen Allah adam velyi grdnde, kendinle kyaslayarak onu beer sfatlaryla deerlendiriyorsun. Onda beeriyet atei var sanyorsun. Sen onda parlayana ate deme, nur de. Veller, ilh nur sahibidir. Korkma, o nra atl. O nur, dostlara gl bahesi gibidir. Yaklaanlar gnln mna altn ile zenginletirir. elde ettii

Ksran Tayna Nasihati Bir ksrak ile tay su imekteydi. Seyisler, dier atlar da suya armak iin slk almaya balad. Islk sesini duyan tay, ban kaldrp etrafna korkak korkak bakt. Suyu iemedi. Annesi, ''Yavrucuum, ne diye rkyor, su

imiyorsun?'' diye sordu. Tay, ''u adamlar slk alyorlar. Bunlarn hep birden slk almalarndan rkyorum'' dedi. Ksrak yavrusunun bu halini grnce, ''Sen onlara aldrma, iine bak. Dnya kuruldu kurulal byle bo ilerle uraanlar olmutur. Benim akll yavrucuum, sen iine bak, suyunu i'' dedi. *** Burada geen taydan maksat, tarikata yeni girmi dervitir. Anne ksrak da mrid-i kmili temsil etmektedir. Vellerin szlerine itiraz eden aklsz kiiler her devirde bulunur. Onun iin Mevln hazretleri, bu hikyesinin devamnda, ''Allah dostlarnn szleri, iince insana hayat suyunu balayan saf ve duru bir rmak gibidir. Frsat elde iken, o sudan i de gnlnde mnev bitkiler, iekler, gller alsn'' buyuruyor.

DRDNC CLT

Gzel Kokulardan Baylan Adam Bir adam arda gezerken gzel kokular satlan sokaa girdi. Dkknlardan gl, meneke gibi trl trl gzel kokular dalga dalga ortala yaylyordu. Adam birka adm attktan sonra duyduu kokulardan ba dnd. Fazla dayanamad, dp bayld. Halk dp baylan adamn areler aramaya baladlar. bana topland. Ayltmak iin

Biri elini kalbine gtrerek atp atmadn kontrol etti. Bir dieri ise yzne, gzne gl suyu serpti. Gl suyu serpen bilmiyordu ki, adamn bana ne geldiyse gl suyundan gelmiti. Biri elleriyle ban ovalarken, dieri atei dsn diye slak saman getirip gsne sryordu. Bir tanesi de d aac ile ekeri kartrp zavallnn ba ucunda tts yapyordu. Bir bakas ise hafifleyip soydu. te yandan da biri ediyordu. ferahlamas iin elbiselerini elini tutmu nabzn kontrol

lerinden biri; ''Acaba arap imi, esrar ekmi veya afyon yutmu olmasn'' dedi. Hemen eilip azn kokladlar. yle bir almet yoktu. Adamn durumuna halk arp kald. Itr arsnda, ylp kalan adamn durumu azdan aza yayld. Tanyanlardan kim olduu renildi. Akrabalarna haber salnd. Adamcaz deri ustasyd. Grbz ve akll bir erkek kardei vard. Haberi alr almaz kotu geldi. Yannda bir para kpek pislii de getirmiti. Ben onun neden bayldn bulmak kolaylar dedi. Kendi kendine, ''Aabeyim biliyorum. rzkn elde Sebebi etmek bilinince iin are

yllardr

pis kokularn iinde deri tabaklayarak alr. Pisliin kokusu onun beynine, damarlarna kadar sinmitir. Hayatnda ilk kez byle bir tr arsndan getiinden gzel kokular onu kendinden geirmitir'' diye dnd. Dericinin kardei verei ilc kimseler grmesin diye halk uzaklatrd. Gizli bir ey sylyormu gibi ban aabeyinin kulana yaklatrd. Farkettirmeden elindeki ezilmi pislii de aabeyinin burnuna srd. Az sonra adam ayld ve kendine geldi. Seyredenler hayretler iinde kalarak, ''Bu adam hastaya bir efsun okudu, kulana fledi. deta lm adam kurtard dediler. *** t veren kimseler, pislie batm kiinin iyilemesi ve ona bir kap almas iin; amber ve gl suyu ile tedavi etmek isterler. Ancak, pislik iindeki insanlara temiz nimetler ho gelmez. Temiz nimetlerin, gzelliklerin tadna varmak iin nce pislikten uzakta yaamak gerekir. Oysa, onlar bok bcei gibi pislik tar dururlar. Bu yzden de gl suyundan baylrlar. Kime t miski, nasihatinin szlerinden yaylan gzel fayda vermezse, muhakkak o kt kokulara almtr. Burnunu pislikten alamazsn. karmyorsan sen de o nurdan koku

nasibini

Toprak Yiyen Adam Toprak yemeye alm bir adam eker almak iin bir dkkna girdi. Aktar hilebaz biriydi. Terazisinde kulland arlklar tatan deil topraktand. Adam, ''eker almak istiyorum'' dedi. Dkkn sahibi, ''yi ama, benim terazimin arlklar topraktandr, ona gre'' dedi. Adam, ''Benim acele eker alp gitmem gerek, gramlarn neden olursa olsun farketmez. Hem ben toprak yemeyi de ok severim. Aktar terazinin bir kefesine toprak arlklar koydu. Dier kefesine de onlarn arlnca eker koymak iin eker uvalnn yanna gitti. Ktle halindeki ekerleri krmaya balad. Bu srada dayanamayarak, terazinin kefesindeki toprak arlklardan gizlice bir para koparp yedi. ok houna gitti. Dkkncya farkettirmeden bir para daha kopard. Attarn grmemesi iin de zen gsteriyordu. Oysa, insafsz aktar onu grmt. Kendi kendine, ''Ye ye biraz daha ye, ahmak adam. Sen yedike krl olan benim. Biraz sonra ekeri tartp eline verdiimde kimin kimi kandrdn daha iyi anlayacaksn'' diyordu. *** Gz zinasndan holanrsn, ama gerekte kendinden kopardn eti kebap yapp yemi olursun. Haram bak insann sabrn azaltr. Hep daha fazlasna, daha tesine ynlendirir.

Derviin Ryas Derviin biri anlatt: ''Ryamda Hzr' grenleri grdm. Onlardan, hell olan hibir vebali olmayan rzk nasl elde edeceimi sordum. ve

Beni alp dalara gtrdler. Ormanlardaki yabani meyve aalarn silkelediler. Bunlar Allah Tel bizim himmetimizle senin iin tatllatrd. Tertemiz, hell rzk, hi yorulmadan kolaylkla da elde edebilirsin' dediler. O meyveleri yedikten sonra kalbimde himet kaynaklar Szlerimin tesirinden, feyzinden akllar hayrete dt. cotu.

Bunun zerine rabbime yle dua ettim. Ey rabbim! Bu hal benim iin bir imtihan. Sen bana halktan gizli bir ihsanda bulun.' Bunun zerine rifane sz syleme kabiliyetim gitti. Onun yerine ho bir gnl elde ettim. Byk mnev zevklere ulatm. Kendi kendime, Cennette bundan baka bir sevin hali olmasa dahi, buna razym' dedim. Bir gn ormandan odun yklenip gelen Daha nceki kazancmdan elde ettiim yeninde dikili duruyordu. Yine kendi ihsanda bulundun, rzk derdinden altnlar oduncu dervie vereyim de dedim. O dervi gibiydi. indirdi. titremeye fakir bir dervi grdm. birka altnm elbisemin kendime, Allahm, bana kurtuldum. u yanmdaki iki- gn rahat etsin'

sanki benim dncemi okumu baklar beni azarlar Aslan gibi heybetiyle yanma yaklat. Odunlar yere Oduncu derviin heybetinden benim yedi uzvum birden balad. yle dua etti:

Y rabbi, dualar kabul olan has kullarnn yz suyu hrmetine, bu odunlar altna evir.' Bir anda odunlar altna dnd. Ate gibi parl parl parlad. Bu durumu grnce kendimden getim. Bir hayli zaman baygn kalmm. Kendime gelip aknlm geince o zat dedi ki: Allah'n has kanrlar.' kullar ok kskantr. Tannmaktan hretten

Tekrar rabbine dua etti: Y rabbi, sen bu altnlar tekrar odun haline getir.' O saniyede altnlar tekrar odun oldu. Garip bir dervi klndaki o mbarek insan, onlar yklenip ehre doru gitti. O mna padiahnn arkasndan gidip anlayamadm baz konular sormak istedim, fakat heybeti beni olduum yere deta balad. Donup kaldm. yle dndm: Allah'n has kullarnn huzuruna varmak iin herkese yol yoktur. Eer biri can ve ba vererek yol bulursa bu onlarn merhametindendir.'' *** nsanlar gerek bir Allah dostunun sohbetine nail olurlarsa, bunu Allah'n bir lutfu olarak kabul etmelidirler. Zaman kaybetmeden feyiz tahsil etmek iin gayret gsterilmelidir. Yoluna kaybeden bilmelidir. ahmaklardan olmamak iin frsat ganimet

Bir airle ki Vezir airin biri padiahn ihsan ve bahilerine mazhar olmak iin bir iir yazd. Gtrp huzura takdim etti. Padiah aire 1000 altn verilmesini emir buyurdu. Padiahn ok cmert ve iyi kalpli veziri, ''Sultanm, bu verilen azdr. 10.000 altn vermemiz daha uygun olur. Byle byk bir sultan ven kymetli bir aire daha fazlas lyktr'' dedi. Padiah vezirine itimat ederek, aire elbiseler ve deerli hediyeler verdi. 10.000 altn, eitli

air bir yandan bu ihsana krederken, dier yandan bu iyiliin kimin sayesinde olduunu aratrd. Ona, ''Sultann Hasan isminde ad gibi gzel bir veziri var. Bu ikramlar ve hediyeler onun tavsiyesiyle oldu'' dediler. Bunun zerine air, vezir iin uzun bir kaside yazd. iiriyle onu da vd. Gtrp konanda vezire sundu. Aradan birka sene geti. air yine fakirleti. Bir iir daha yazarak, daha nce bol bol ihsann grd padiaha sundu. Yazd kasidede padiahn cmertliini anlatm, teekkr etmiti. Padiah deti olduu zere yine 1000 altn verilmesini emir buyurdu. Fakat bu sefer o nceki cmert vezir lm, yerine son derecede acmasz ve cimri bir vezir gelmiti. Cimri vezir padiaha, ''Bir aire bu kadar bata bulunulur mu? Ben bu 1000 altnn krkta biri olan 25 altna airi raz ederim'' dedi. Oradakiler vezire, ''nceki vezir zamannda bu aire 10.000 altn verilmiti'' dediler. Cimri vezir, ''Siz onu raz etme iini bana brakn. O benim iim. Onu yle srndrrm ki, yoldan kara toprak alp versem, baheden gl yapra vermiim gibi kapar gider'' diye syledi. Padiah, ''airi memnun et de nasl baarrsan baar'' diye buyurdu. Vezir bugn yarn diye airi bekletmeye balad. Bir k geti, yaz oldu. Yaz bitti, gz geldi. air bekledii ihsan alamad gibi, gidip gelmekten usand. Vezirin kapsna dayand, ''Ey yce efendim! Eer altn yoksa, sv veya kov da bu beklentiden kurtar. Aylardr canm senin kapnda rehin kald'' dedi. bu hale gelince vezir aire 25 altn verdi. Aylardr byk bir dnmeye balad. umut bekleyen air 25 altn grnce

Daha nceki ihsan hem oktu, hem de huzurdan karken hemen takdim edilmiti. ''Ne oldu ki imdi byle oldu?'' kendi kendine. Durumu aratrdnda, padiahn adamlarndan biri: ''O eski cmert vezir dnyadan gp gitti. Onun zamannda ihsanlar kat kat fazlayd. Yerine gelen bu cimri vezir, fakirlerin bile derisini yzyor. Sen o paray al da bir an nce uzakla. Eer seni yakalarsa onu da elinden alr. Senin az bulduun bu miktar sana verdirtmek iin az uramadk.'' air merak ederek sordu: soyann ad nedir?'' ''Ey dost! Syle bana, bu elbise

''Hasan'dr'' cevabn alnca, Hasan olduunu anmsayarak,

air

eski

vezirin

de

adnn

''Onun da ad Hasan'd ama kaleminin her yazsnda vard yz cmert vezir. Bunun da ad Hasan ama, sakalndan ipler rlr, eder padiah rezil.''

brahim Edhem'in Tahtn Terketmesi brahim Edhem Belh ehrinin padiahyd. Bir gece sedire yatm dinleniyordu. Saraynn damnda bir takm ses ve grltler duydu. Sanki birileri damda gezmekteydi. ''Kim byle bir eye yukarya seslendi: cesaret edebilir?'' diyerek pencereden

''Kim var orada? Sarayn damnda ne iiniz var?'' Daha nce hibir yerde eerek cevap verdiler: grlmemi insanlar damdan ban

''Yitiimizi aryoruz'' dediler. brahim Edhem, ''Neyinizi kaybettiniz?'' diye sordu. Onlar da, ''Develerimizi kaybettik'' dediler. Bu cevaba aran brahim Edhem hayretle sordu: ''Hi sarayn dam stnde deve aranr m?'' Damda gezenler, ''Bizim burada deve aramamz, senin saltanat tahtnn zerinde oturarak Allah' arayp bulmay ummandan daha fazla hayret edilecek bir davran deil'' dediler. Bu hadiseden sonra brahim Edhem saray ve saltanat terketti. Dervilii seti. Mna leminin sultanlarndan oldu.

Firavun ve Hmn Firavun Hz. Musa'nn gzel szlerini iitince kalbi yumuar, imana yaklar gibi olurdu. Birok defa Hz. Musa'nn szlerinin etkisiyle iman etmeye meyletti. Hz. Musa'n (a.s) szleri o kadar tesirliydi ki, taa sylense tatan st akard. Firavun Hz. Musa'nn teklifini veziri Hmn'a dantnda, kt dnceli kindar vezir ona, ''Sen imdiye kadar padiahtn, bundan sonra hrkas yamal bir adamn kulu mu olacaksn?'' derdi. te bu szler, mancnkla atlm bir ta gibi hzla gelir, Firavun'u camdan yaplm kalbini parampara ederdi. Hz. Musa kelmullahn gzel szleriyle yz gnde saray Hmn bir anda darmadan edip ykar atard. *** Ey gafil insan, senin akln da isteklerine malp olmu vezir gibidir. Senin bedenin de iman yolunu, Allah yolunu keser durur. Allah dostu sana t verdii halde, beden ehrinde bir ekya gibi gezen nefsin onun szlerini etkisiz brakr. yapt

Mescid-i Aks'da Yeeren Otlar Sleyman (a.s) her sabah Mescid-i Aks'ya gelir, tam bir ihls ile rabbine ibadet ederdi. Her gn mescidde yeni bir otun yeerdiini grr ve ona sorar. ''Adn nedir, neye fayda verirsin?'' Her ot ona cevap verir, adn, ne ie yaradn, hangi hastala il olduunu, hangi durumlarda zararl olabileceini sylerdi. Hz. Sleyman (a.s) ald bu bilgileri doktarlara aktarrd. Doktorlar da bu bilgilere gre il yapp, insanlarn dertlerine are, hastalklarna ifa datrlard. Bir gn Sleyman (a.s) deti olduu zere sabahn karanlnda mescide geldi. nsanlarn dertlerine derman olacak yeni bir ot var m diye etraf aratrdnda bir kede baaa benzer bir ot grd. Yemyeil, taze ve gzel bir grnts vard. Ot hemen Sleyman'a (a.s) selm verdi. Sleyman (a.s) gzellii karsnda ard bu otun selmn alp sordu: ''Syle bakalm, senin adn nedir?'' ''Padiahm, bana keiboynuzu derler, bittiim yerler yklr, viran olur'' dedi. Bunun zerine Sleyman (a.s) yle dnd: ''Ben sa olduum srece bu mescid yklmaz. bu mescidin yklmas benim lmmden sonra mmkn olabilir. Keiboynuzunun burada bitmesi ecelimin geldiine iarettir.'' *** Aslnda senin gnln bir mesciddir. Bedenin orada secdeye kapanmtr. Kt huylu arkada gnlde biten keiboynuzu gibidir. Eer senin gnlnde kt bir arkadaa kar sevgi belirmise, o gnl mescidinin yklacana iarettir. Kendine gel, kt huylu arkadatan ka. Onunla az konu, kt arkadan sevgisi gnlnde yeerip boy verirse gnl mescidinin yklacan bil.

Mecnn'un Devesi Mecnn, Leyl'snn kyne gitmek iin dii bir deveye bindi. Bir sre yol aldlar. Mecnn'un btn derdi, sevgilisinin kyne bir an nce ulamakt. Dii deve ise geride brakt yavrularn dnyordu. Onun da tek derdi, bir an nce geriye dnp yavrusuna kavumakt. Mecnn bir an dalp gittiinde deve yavrularna kavumak iin komaktayd. Mecnn kendine geldiinde, kyne doru evirirdi. devenin geriye dner, kye

ynn

tekrar

Leyl'nn

Bu yolculuk iki- gn byle, iki ileri bir geri devam etti. Mecnn yllardr yollardaym gibi arp kalmt. Bakt ki bu yol byle bitmeyecek, devesinden indi ve, ''Ey deve! kimiz de z, ama sevdiklerimiz farkl yerlerde. Biz birbirimizle yol arkadal yapamayz. Beraberliimiz ikimizi de hedefe

ulatrmayacak. En dorusu biz yollarmz ayralm'' dedi ve deveyi serbest brakt. *** Bu hikyede Mecnn insan ruhunu temsil eder. Ruh rabbine k olduundan ona doru gitmek ister. Fakat nefis devesi ona devaml engel olur. Deve madd arzularn peinden koan nefsin semboldr.

Bir Kpek ve Kr Dilenci Bir kpek, kye dilenmeye gelen kr dilenciye saldrd. stn ban paralad. Hrkasn yrtt. Kr, ''Ey kpek! u anda senin arkadalarn dalarda av peinde komaktalar. Yabani eek avlamaktalar. Sen ise kyde, kr bir adama saldrmaktasn. Yazklar olsun sana!'' dedi. *** Ey Hakk'n rzsndan uzak sahte eyh! Kre saldran kpek gibi, kr ve cahilleri avlamsn. Bunlar benim mridlerim dersin. Kalk Allah aslanlarn, yani velleri gr. Sen de onlar gibi yaban eei avla. Onlar gibi Allah'a yaknl elde et. Kre saldran aciz kpekler gibi cahillere saldrma.

Gl Bahesinde Sfnin biri gnln ferahlatmak ve manen bir nee yaamak maksadyla gl bahesi gitti. Bir keye ekilip dap zere oturdu. Gzlerini yumup murakabeye dald. Gnlnn derinliklerinde sfyi gren anlaysz drtkledi. lezzetlere doru seyir halindeki biri, onun uyuduunu zannederek

''Ne uyuyorsun? Gzn a da u gllerin gzelliine, iek am aalara, yeermi imenlie bak. Cenab- Hak Kur'an'da, Allah'n rahmet eserlerine baknz' buyuruyor'' dedi. Sf, ''Ey arzularnn esiri olan bedbaht! Allah'n en gzel eseri gnldr. Darda bulunan ba, bahe, iekler ve btn yeillikler gnldekinin aksi, hayalleri gibidir. Eer bu dnyada grdn balar, baheler gnl lemindeki sevin selvisinin aksi olmasayd; Cenb- Hak bu hayal lemine aldanma yurdu' demezdi'' dedi. *** Bir gn gaflet uykusu sana erince, yani lm gelip gzlerin alr. Hakikat grnr. Grnr ama, son grmek ne ie yarar? lmeden nce len kiiye, yani dnyadaki aslndan haberdar olan kiiye ne mutlu! bu atnca nefeste

gzelliklerin

Kocaman Kavuklu Hoca Hocann biri, bez paralarn toplayarak kavuunun iini

doldurmu, dna da sarn sarmt. Bylece kavuu byk ve ihtiaml grnecek, girdii meclislerde itibar artacakt. Kocaman kavua insanlarn daha fazla sayg gsterceini dnyordu. Kavuunun grn cennet elbiselerinden farkszd, fakat ii mnafklarn gnl gibi irkin ve rezil bir haldeydi. Hoca gsterili kyafetiyle sabah erkenden medresenin yoluna koyuldu. Alaca karanlkta adam soyan bir hrsz da hnerini gstermek iin yol zerinde pusu kurmu, birinin gemesini bekliyordu. Hocann bandaki ihtiaml kavuu gren hrsz, bunun ok para edeceini dnd. Kavuu hocann bandan kapp komaya balad. Hoca hrszn arkasndan bard: ''Olum, sar a da yle gtr. nce bir kontrol et. ine bak. Beenirsen al gtr, o zaman sana hakkm hell ederim.'' Hrsz kaarken bir yandan da kavuun sarn zd. zer zmez yolun her tarafna bez paralar dklp sald. O kocaman kavuktan hrszn elinde bir arnlk eski bir bez paras kald. Hrsz bu bez parasn hmla yere alp, ''Ey ayarsz kii, bu hile ile beni iimden, gcmden, kazancmdan alkoydun'' diye bard. Hoca, ''Hile yaptm, seni aldattm, ama ikaz da ettim. Sar z de yle gtr diyerek seni uyardm'' dedi. *** Dnya byledir ite... Bir hoa alr, salr iek gibi, ama vefaszln da bara bara syler. Ey baharlarn gzelliinden dudan srp sonbaharn o soukluuna ve sarlna bak. hayran kalan,

Gm bedenlilerin bedeni seni avladysa da, sonrasnda pamuk tarlas gibi bir bedeni de gr. Aslanlarn olur. safndan giden yiit, sonunda bir

yallk malp

fareye

Akllar alan, miskler kokan, simsiyah kvrck salar, nihayet boz eein irkin kuyruuna dner. Kim daha ziyade sonu grrse o daha kutludur. Dnyay daha iyi gren kii daha ok kovulan olur.

Kuun d Bir zavall ku tuzaa dm, kendisini yakalayan avcya, hile ile yakalanmt. Ku

''Ey efendi, sen hayatnda birok defa koyun ve sr yemisin, pek ok kere de develer kurban etmisindir. Sen onlarn etleriyle bile doymamken benimle hi doymazsn. Beni serbest brakrsan sana t veririm. tlerime gre kararn verirsin. Bu tten birincisini senin elinde iken kincisini u atnn zerinde, ncsn de vereceim. u aacn

zerine konduumda syleyeceim. Sen bu d iitmekten inan bana ok mutlu olacaksn.'' Avc merakndan kuun verceim t udur: inanma.'' Sonra avc kondu. Orada da ikinci Elinden kam ekme.'' bir teklifini kabul etti. ''Ku elindeyken ''Olmayacak sz kim sylerse sylesin onu brakt. O da uup evin atsna dn syledi. iin zlme. h vah edip hasret

frsat

Ku ikinci dn verdikten sonra uup aacn dalna kondu ve nc dn sylemeden nce, ''Karnmda 10 dirhem arlnda ok kymetli bir inci vard. O inci, seni de oluk ocuunu da zengin ederdi. Ne yazk ki ksmetin deilmi'' dedi. Avc, kuun bu sylediklerini duyunca hamile kadnn doururken barmas gibi feryat edip barmaya balad. Ku, ''Ben sana sakn elinden kaan bir eye zlme demedim mi? Mademki elinden inci gitti, ne diye dvnp duruyorsun? Sana verdiim tleri anlamadn m? Ben sana olmayacak bir eyi kim sylerse sylesin inanma demitim. Benim btn arlm dirhem gelmez. Karnmda nasl 10 dirhemlik inci olabilir?'' Bu szler zerine adam biraz kendine gelir gibi oldu. ''Peki imdi nc dn syle bakalm'' dedi. Ku, ''Sana verdiim iki d sanki tuttun da, benden nc d istiyorsun. Uykuya dalm bir kiiye t vermek, orak yere tohum ekmekten farkszdr. Aptallk ve cahillik yrt yama tutmaz diyerek'' uup gitti.

BENC CLT

Yol Kesen Drt Ku Yol kesen drt mnev ku, insanlarn gnln yurt edinmitir. Allah'a dost olmak isteyen kii onlarn ban kesmelidir. Bylelikle hak yolundaki engeller kalkm olur. Ruhun yolu alr. Bu kular kaz, tavus, karga bulunan drt huyu temsil eder. ve horozdur. Bunlar insanda

Kaz, insandaki hrstr. Horoz ehvettir. Tavus makam ve kendini beenmektir. Bitmek tkenmek bilmeyen uzun emelleriyle de insan kargaya benzer.

mansz, Obur Misafirin Hidayeti Birtakm mrikler, akam geldiler. Peygamberimiz'e, vakti Peygamberimiz'in mescidine sana

''Ey btn dnyay mnen misafir eden padiah! Bu gece misafir olarak geldik'' dediler. Peygamber Efendimiz arkadalarna,

''Misafirleri buyurdu.

paylan.

Evlerinize

gtrp

ikram

edin''

Ashaptan her biri misafiri alp gtrd. Aralarnda fil gibi csseli, iri yar bir adam vard. Kimse onu davet etmedi. Peygamberimiz de onu alp gtrd. Peygamberimiz'in yedi ba, st verir keisi vard. Yedi keiden salan st, sofrada bulunan btn ekmei, o iri misafir yedi, iti, bitirdi. On sekiz kiinin yiyeceini yiyen obur adam, davul gibi iti. Bu duruma ev halk fkelendi. Hepsi a kald. Hizmeti, kzgnlndan yatma zaman odasna giren misafirin kapsn dardan kilitledi. Gece yars skan misafir dar kmak istedi. Elini kapya attnda dardan zincirle kilitlenmi olduunu grd. Ne kadar uratysa kapy aamad. Oda kendisine dar gelmeye balad. Sonunda skntsn unutmak iin uyumaya karar verdi. Ryasnda kendisini ykk dkk bir viranede grd. Orackta abdestini bozdu. Sabah olup da uyandnda Utancndan deli gibi oldu. yatt yerin pisliini grd.

''Bu pislik toprakla bile rtlmez'' dedi, kendi kendine. Heyecanla kapnn almasn beklemeye balad. Kap alnca, ok gibi frlayp kamay dnyordu. Sabahleyin odann kapsn Peygamberimiz gizleyerek serbeste gitmesini salad. at. Kendini

Kendini bilmezin biri, pislie bulam yata Peygamberimiz'in huzuruna getirdi. ''Misafirin mrifetini gr'' demek istedi. lemlere rahmet olan Peygamber Efendimiz glmseyerek, ''Bana su kabn getirin, yata ben temizleyeceim'' Bunun zerine hizmetiler yerlerinden frlayarak, dedi.

''Bizim tenimiz, canmz sana feda olsun. Biz sana hizmet iin varz. Hizmeti de sen yaparsan biz ne ie yararz y Reslallah'' dediler. Hz. Peygamber, ''Bana olan sevginizi biliyorum, fakat benim ykamamda bir hikmet var'' buyurdu. Hizmetiler iin srr ortaya ksn diye geri ekilince, Peygamberimiz yata ykamaya balad. O imansz misafir, kendisine armaan edilmi bir putu muska gibi boynunda tayordu. Putunun kaybolduunu anlaynca, ''Odada drmmdr'' diyerek geri geldi. Kaybolan putunu odasnda grd. Tam o srada, Peygamber Efendimiz'in kendi pisledii yata elleriyle temizlediini grnce, putu aklndan kt. Cezbeye dt, pimanlk ierisinde kendini dvmeye balad. Kafasn, kaplara duvarlara arpmasndan kanlar akmaya balad. Peygamberimiz'in alak gnlllnden, akl bandan gidecekti. Peygamberimiz onun bu haline acd. Yanna arp yzne su serpti. Kendine gelen adam, hemen tvbe edip mslman olmak istediini syledi. Peygamberimiz'in telkiniyle ''l ilhe illallah Muhammeden Reslullah'' diyerek iman dairesine girdi. Peygamberimiz, o gece de misafir olarak kalmasn buyurdu. O,

yeni mslman olan adam, ''Vallahi nerede olursam olaym, nereye gidersem gideyim, sonsuza kadar senin misafirinim. lydm, beni dirilttin. Senin zatl klenim. Bundan sonra senin kapcnm'' dedi. O akam yemekte, misafir bir keiden salan stn ancak yarsn iebildi. Azn silerek sofradan ekildi. Peygamberimiz daha yemesi iin sofraya davet ettiinde, ''Utandmdan veya gsteri yapmak iin sofradan ekilmedim. Ben gerekten dn akamdan daha ok doydum.'' Btn ev halk adamn bu durumuna ardlar. *** Kfirlik hrs gidince, bir ejderha karncann gdasyla doyar. Bir damla zeytinya, koskoca kandili doldurur. Bir kua yetecek azk, filin karnn doyurur.

Mrid ve eyh Bir mrid, hizmet maksadyla bir eyhin tekkesine gitti. eyhin huzuruna ktnda, onun aladn grd. Mrid de dayanamad, alamaya balad. Bir hayli aladktan sonra, saygda kusur etmeden eyhten izin istedi. Tekkenin hizmetini grmek iin dar kt. O mecliste bulunan has bir sf de onu takip edip yanna geldi. Tekkeye yeni gelen mride nasihatte bulundu: ''imdi iinde bulunduun yansmasdr. Bu feyizin olduunu unutma. hal, eyhimizin mnev senden deil, eyhten feyzinin gelmekte

Ey vefal mrid! eyhin alamasna uyarak bulut gibi gz ya dkmenin, onu taklit etmenin sana faydas vardr, fakat aradaki fark bilmek artyla. Sakn ola, o mna padiah ve hidayet rehberi gibi ben de aladm, deme. Bu mnkirlik olur. Gerekten onun gibi alamak iin, nnde uzun bir yol olduunu bilmelisin. Ona gre hareket etmelisin. Onun gibi alayabilmek iin, belki otuz yl gsterisiz riyzet ekeceksin. Timsahlarla dolu denizleri, yrtc hayvanlarla dolu dalar getikten sonra, eyhin alad gibi alamann, ne demek olduunu anlayacaksn. Btn bu zahmetlere, zorluklara katlanp da o alay elde edememek de var. O makama eriirsen, Yeryz bana gsterildi' diye, Cenb- Hakk'a ok kretmen gerekir.''

Papaann Konumas Papaana konuma retmek iin, nne bir ayna koyarlar. Aynada kendi aksini gren ku, onun baka bir papaan olduunu zanneder. Aynann arkasna gizlenen biri de gzel bir diksiyonla retmek istedii kelimeleri tekrar eder. Papaan, duyduu bu kelimeleri aynada grd papaann sylediini sanr. Bylece

tekrarlanan kelimeleri ezberleyerek, sz sylemeyi renir. Papaan konumay haberi yoktur. renir ama syledii szn mnasndan

Peygamberler mmetlerine, Allah dostlar da mridlerine, ayna mesabesindedir. Peygamber mmetine Allah'n emirlerini retir. Allah dostu da peygamberin yolunu bildirir. Aynaya bakan papaan gibi, mrid eyhini taklit etmeye balar. Bykler de, ''Taklit geree ulamann balangcdr'' buyurmulardr. mann hakikatlerine, iyilie ve gzelliklere ayna olan eyh vastasyla, mrid kemale ular. Geree ulaamayanlar ise, syledii szn mnasn bilmeyen papaan gibi mukallit kalr.

Anne Karnnda Havlayan Kpek Yavrular ilehanede bulunan bir dervi, ryasnda hamile bir kpek grd. Kpein karnndaki yavrularn havlama seslerini duydu. Dervi bu tuhaf duruma ard kald. Anne karnndaki kpek yavrular nasl havlard? Uykudan uyannca, aknl daha da artt. ile ektii yerde, bu ryay tabir ettirebilecei kimse yoktu. Onun iin Cenb- Hakk'a snd. ''Bunun yorumunu ancak Allah bilir'' diyerek, rabbine yneldi. Niyazda bulundu. ''Y rabbi, grdm ryadan dolay zikrimden kaldm. Btn zorluklar kolaylatran sensin'' dedi. O srada gaybdan bir ses duyuldu: ''Gerekli olgunlua ulamadan tasavvufu anlatan cahillerin konumas, anne karnnda havlayan kpek yavrularna benzer. Anne karnndaki kpein havlamas gibi faydaszdr.'' *** Sf, nefsinin perdelerinden kurtulmadan, gnl gz almadan, mnev hallerle ilgili olarak gr bildirmemelidir. Kemlta ulamadan gr bildiren iddia sahiplerinin szleri, dinleyenleri doru yola gtrmez, geree ulatrmaz.

Cehenneme Gtrlrken Arkasna Bakan Gnahkr Maher meydannda bir gnahkrn hesab grld. Amel defteri, eline sol taraftan verildi. Dnyada kulun iyilii iin kollayan melekler, burada ite kaka cehenneme doru srklemeye baladlar. Bu gnahkr kul, her yol banda bir mide kaplarak dnp dnp arkasna bakyordu. Elinden bir ey gelmediinden, sonbahar yamuru gibi gz ya dkyordu. Bir yandan da geriye dnp, yzn Hak'tan tarafa eviriyordu. Cenb- Hak'tan emir geldi: ''Ey ktlklerin kayna gnahkr kul! Yaptklarnla beni incittin. Gnahlarla dolu defterini aldn, yaptklarnn karl cehennem olduuna gre, daha ne diye emekleyerek

gidiyorsun, dnp dnp arkana bakyorsun? Ne geceleri yalvarp namaz kldn, ne gndzleri haramdan saknp oru tuttun. Diline sahip olmadn. Yaptn zulmlere tvbe de etmedin. Sende ktlkten baka ne var? Daha neyi mit ediyorsun?'' Gnahkr kul der ki: ''Ey Allahm, hakkmda sylediklerinden yz kat daha ktym. Arkama dnp baktmda; kendi yaptm ilere, doruluuma, isyanma, gnahlarma, inatlma bakmyorum. Bana varlk elbisesini balayan rabbimin karlk beklemeden, sebepsiz affna, lutfuna ve keremine bakyorum. Btn midim, gvenim o lutuf sahibinedir.'' Cenb- Hak buyurdu: ''Ey melekler! Onu tekrar benim huzuruma getirin. Bu kulumun gnl gz, rec ve niyazdadr. Sularna bakmadan onu balayaym.'' *** mmiddeyiz yeis ile ah eylemeyiz biz Sermayeyi imani tebah eylemeyiz biz eyh Galib

Ayaz'n ar ile Postu Gazneli Sultan Mahmud'un Ayaz isminde sadakati ve gzelliiyle mehur bir klesi vard. Saraya geldiinde, zerinden kard ar ile postunu bo bir odaya am ve odann kapsna da bir kilit vurmutu. Kimseyi o odaya almazd. Her gn odasna urar, kynde giydii ark ve postuna bakarak kendi kendine, ''Geldiin yeri postun'' derdi. unutma. Gurura kaplma. te arn, ite

Padiahn ona olan yaknln ve gvenini kskanan dmanlar ikyette bulundular: ''Ayaz'n kilitli bir odas var. Altn dolu kplerini, gmlerini, btn biriktirdiklerini orada saklyor.'' Byle bir eye ihtimal vermemesine ramen, padiah da odada ne olduunu merak etti. Bunu syleyen beylerden birine, ''Bu gece yars git, kapy a, odaya gir. Ne bulursan yama et. Gizledii her neyse, herkese akla'' dedi. O bey, gece yars gvenilir otuz kii ile birlikte mealeler yakarak, odann kapsna vard. Kapy hrsla krarak ieri daldlar. eri girenler saa sola bakndlar. Yrtk prtk bir ark ile eski posttan baka bir ey gremediler. Hazineyi gizlemek iin bunlar buraya koymu, altnlar yere gmmtr dediler. Kazma, krekle odann her tarafn kazdlar. Tavan, demeyi kaldrdlar. Sonunda bir ey bulamadlar. Sylediklerinden ve yaptklarndan utanarak padiahn huzuruna ktlar. Padiah gerek dncesini gizleyerek,

''Hani? Sylediiniz altnlar nerede? Elleriniz bombo'' dedi. Arama vazifesi verilen bey ve adamlar utan ierisinde padiahn nnde yere kapanarak, ''Ey padiahmz! Kanmz dksen helldir, ihsanndr'' diyerek zr dilediler. Padiah, ''Bana yalvarp yakarmay brakn. Sizin verecek, gidin ona yalvarn'' dedi. Ayaz, ve pimanlk

balarsan Ayaz

hkmnz

''Padiahm, gne varken, yldzn hkm olmaz. Ferman sultanmzndr. Ben ark ve posttan vazgeebilseydim, bunlar hasetle davranmayacaklard. Kapy kilitlemeseydim, zanna dmeyeceklerdi'' diyerek kusuru kendi nefsinde grd. Sultan Mahmud, balad. *** Varlk duygusu, makam hrs insana sarholuk batan uurur. Utanmay gnlden karr. verir. Akl Ayaz'n efaatiyle, bey ve adamlarn

Varlk duygusunun ve makam hrsnn klavuzu eytandr. nk, ''dem benden stn olamaz'' diyerek, makam tuzanda ilk avlanan odur. Ayaz'n gurura dmemek iin, arndan ve postundan ibret ald gibi insan da topraktan yaratldn unutmamaldr.

Sultan Mahmud'un nciyle mtihan Gazneli Sultan Mahmud, btn devlet adamlarnn hazr olduu bir srada, divan toplantsnn yapld salona geldi. Cebinden bir inci kard. Vezirinin avucuna koydu ve, ''Bu nasl bir incidir? Deeri nedir?'' diye sordu. Vezir, ''Yz eek yk altn eder'' dedi. Sultan, ''nciyi kr, iyice dv'' deyince vezir, ''Sultanm! Bu inciyi ben nasl krarm? Ben sizin malnzn iyiliini isterim. Byle paha biilmez bir inciyi kaybetmeye gnlm raz olmaz'' dedi. Sultan Mahmud, vezirin bu tutumunu takdir eder grnd. Ona bir elbise hediye etti. Bir mddet devletin baka ilerinden konutuktan sonra, sultan vezirden ald inciyi sarayn perdecisine vererek ona sordu: ''Bunu biri satn almak istese deeri nedir?'' Perdeci, ''Bu inci, lkenin yars ile e deerde. tehlikelerden korusun'' deyince, sultan, Allah lkemizi

''Bu inciyi kr, parala'' diye emir verdi. Perdeci, ''Ey klc gne gibi parlayan sultanm! Krp paralarsak bu inciye ok yazk olur. Buna benim elim varmaz. nk byle bir ey, padiahmn hazinesine dmanlk demektir'' dedi. Sultan, elbise perdecinin bu cevabn da beenmi grnd. Ona da bir verdi. Maan artrd. Akln ve anlayn ven

szler syledi. Biraz sonra inciyi bir ayn eyleri syledi. emrin eline verdi. O da tekilerle

Padiah inciyi kime verdiyse, hepsi incinin paha biilmez deerinden bahsetti. nciyi tekrar padiaha geri verdi. Sultan hepsine ihsanlarda bulundu. Sultan birok adamn denedikten sonra sadk bendesi Ayaz'a, ''Parlakl ve gzellii esiz olan, bu incinin deerini bir de sen syle'' dedi. Ayaz, ''Sultanm, bu incinin deeri benim syleyeceklerimden fazladr'' dedi. Sultan, yleyse u inciyi kr, parala, toz et'' dedi. Ayaz hi tereddt gstermeden prl paralayp tuz buz haline getirdi. prl parlayan itiraz inciyi, ettiler.

Ayaz'n inciyi paralamasna dier beyler Davrann pervaszlk olarak nitelediler.

Halbuki, incinin deeri ile gzleri kamaan beyler, inciden daha deerli olan padiahn buyruunu krdklarnn farknda deillerdi. Ayaz, ''Ey benim byklerim! Padiahn buyruu mu daha deerli, inci mi? ncinin gzellii ve deeri gznz kamatrd. Sultan gremediniz. Ben gzm sultanmdan ayrmam. Ne kadar deerli olursa olsun, bir ta onun sevgisine ortak etmem'' dedi. Az sonra padiah, kubbeleri nlatan sesiyle ihtiyar emrini bildirdi: cellda

''Bu aalk kiileri huzurumdan uzaklatr. Bunlar bulunduklar makama lyk deiller. Bir ta paras uruna buyruumu ineyenler, bulunduklar makama lyk olamazlar.'' Sultann buyruu zerine, Ayaz perek beylerin affn diledi. *** Gl renkli oyunca ardna at. Onlara renk vereni aklna getir de, kendine gel. Dereye gir, testiyi taa al. Kokuya ve renge ate ver. Hak yolunda yol kesici deilsen, kadnlar gibi renge ve kokuya kaplma. tahtn nne kotu. El etek

Sultan, Ayaz'n hatr iin sulular balad.

Sevgiliyi ncitirsin Mecnn, ayrlk derdinden aniden rahatszland. Boaz tkand. Tedavi iin doktor ardlar. Mecnn'u muayene eden doktor, ''Pis kan almak iin hacamat olmas gerekir'' dedi. Hemen bir hacamat ardlar. Hacamat kann almak iin, Mecnn'un kolunu balad. Neterle tam kesecekken Mecnn bir nra atarak, ''Paran al git. Kan almay brak. lrsem bu dertten leyim'' dedi. Hacamat, ''Kkremi aslandan bile korkmazken, bundan niye korktun? Geceleri btn vahi hayvanlarn etrafnda toplandn

biliyorum'' dedi. Mecnn, ''Ben senin aacan yaradan korkmam. Sabrm, tahammlm dalardan fazladr. Fakat btn bedenim Leyl ile dolu olduu iin, ona bir zarar gelmesinden korkarm. Gnl uyank olan kiiler bilir ki, Leyl ile benim aramda fark yoktur'' diyerek kann aldrmad. *** Varlmda bir addan baka bir ey kalmad. Ey gzelim, vcudumda senden baka varlk yok. Bu sebeple sirke ve bal denizde nasl yok olursa, ben de sende yle yok oldum.

Nasuh Tvbesi Bir zamanlar, Nasuh adnda bir adam vard. Erkekliini gizleyerek, kadnlar hamamnda tellaklkla geinirdi. Yz kadn yzne benzerdi. Kse olduu iin tyleri de yoktu. Fakat ehveti ok glyd. Nasuh yllarca tellaklk yapt, kimse onun erkek farkna varmad. araf giyer, yzne pee takard. ehvetinin azgnlndan hamamdaki iinden Padiahlarn kzlarn bile keseler, ykard. olduunun

ayrlmazd.

Yapt iin yanl olduunun farkndayd. Zaman zaman tvbe eder, bu iten ayan ekmek isterdi. Fakat kfir nefsinin kadna olan dknlnden tvbesini tutamazd. Bir gn bir Allah dostunun huzuruna vard. Ona, ''Dualarnzda beni de hatrla'' diye yalvard. rif zat onun durumuna vkf oldu. Srrn aa vurmad. Tuhaf bir ekilde glerek iinden, ''Kt huylu ve kt yaratll kii, yaptn eyden Allah sana tvbe nasip etsin'' diye dua etti. Nasuh, bir gn hamamda tasla su dkerken, padiahn kzlarndan birinin kymetli bir mcevheri kayboldu. Kpesindeki halkalardan biri olan bu mcevher, ok kymetliydi. Hamamn kaplar sk skya kapatld. Hamamdaki kadnlar, bohalar, elbiseleri aranmaya baland. Btn eyalar aranmasna ramen mcevher bulunamad. Bunun zerine stn kr aramay braktlar, herkesin azn, kulan, bedeninin her yerini aramaya baladlar. Biri, ''Gen, ihtiyar kim varsa anadan doma soyunsun'' diye bard. Padiahn kznn hizmetileri, deerli mcevheri bulmak iin herkesi tek tek srayla aryorlard. Nasuh korkudan tenha bir yere ekildi. Yz sararmt. Dudaklar titriyordu. Srrnn ortaya kmas lm demekti. lm korkusu her yann sarmt. Kendi kendine, ''Ey Allahm! Birok defa tvbe ettim, sz verdim, hepsini bozdum. Tvbemi tutamadm. Eer beni bu beldan, rezil olmaktan kurtarrsan, sana sz veriyorum bir daha yapmayacam'' dedi. Hamamda herkes aranmt. Aranma sras Nasuh'a geld.

Hizmetinin, ''Ey Nasuh! Herkesi aradk. Sra sende. Buraya gel'' demesi zerine, Nasuh kendinden geti. deta ruhu bedeninden utu. Akl fikri gitti. Eli aya boald. Varl boalnca, Allah'n yardm yetiti. Mcevher bulundu diye bir ses geldi. Nasuh'u aramaktan vazgetiler. Mcevher bulunduu iin herkes bayram ederken, sevin nralar hamamn kubbesini nlatt. Nasuh tekrar kendine geldi. Bazlar yanna gelip, ''Padiahn kzlarna hepimizden ok yakn olduun iin, en ok senden phelendik, zanda bulunduk, hakkn hell et'' dediler. Nasuh, ''Benden helllik almanza, zr dilemenize gerek yok. nk ben dnyada yaayan insanlarn en gnahkrym'' dedi. Sonra Cenb- Hakk'a ynelerek, ''Y rabbi! Sana krler olsun. Anszn beni gamdan kurtardn. Vcudumdaki her kln bir dili olsa da kretse, yine krn yerine getiremez'' diyerek krn ifade etti. Az sonra bir hizmeti gelerek Nasuh'a, ''Padiahmzn kz iltifat buyuruyor, seni aryor. Biliyorsun senden baka bir tella, gnl kabul etmez'' dedi. Nasuh, ''Elimi kaldracak halim yok. Hasta olduumu syle. Ko bir bakasn bul'' dedi. Nasuh kendi kendine, ''Ben bir defa ldm, tekrar dirildim ve dnyaya yeniden geldim. Gnlmdeki o korku, o acy nasl unuturum? Artk canm tenimden ayrlmadka, tvbemi bozmam'' dedi. Hamamdan kp gitti. Bir daha tvbesinden dnmedi. *** Ey insanlar Cenb- Hakk'a Nasuh tvbesiyle tvbe edin (Tahrm 66/8).

Saray Ahrndaki Eek Yoksul bir sakann, zayf bir eei vard. Eein srtnda, ar yk tamaktan yzlerce yara olumutu. Arpayla beslenmek yle dursun kuru ot bile bulamyordu. Eek hem alktan hem ar yk altnda olmaktan hem de sahibinin demir ubukla drtklemesinden perian olmutu. Padiahn ahr ve atlarnn sorumlusu mrahor ile, eein sahibi sakann tankl vard. Bir gn karlatklarnda sakaya sordu: ''Bu eein Saka, hali ne byle? Neredeyse zayflktan lecek.'' hayvana

''Sevgili dostum, yoksulluumu biliyorsun. Zavall yedirecek saman bile bulamyorum'' dedi. mrahor, ''Eei birka gn bana ver. Padiahn ahrnda

beslensin.

Kendine gelip glensin'' dedi. Saka eeini merhametli dostuna seve seve verdi. Eei alp, padiahn ahrna baladlar. Eein etrafnda semiz, tavl, gzel ve gen Arap atlar vard. Ayak bastklar yerler bile, ihtimamla temizlenirdi. Arpa ve samanlar tam vaktinde nlerindeydi. Eek, atlarn kaalarla tmar edilip, silinip temizlendiini grnce dayanamayp, ''Ey byk Allahm! Ben bir eeim ama beni de sen yarattn. Neden byle perianm? Her tarafm yara bere ierisinde. Bakmszlktan leceim. Bir onlarn u haline bak, bir de bana bak. Bu azap, bu bel yalnz bana m mahsus?'' diyerek serzenite bulundu. Ksa bir zaman sonra sava borusunun sesi duyuldu. Arap atlarna eerler vuruldu, kemerleri skld. Hepsi sava alanna gtrld. Sava dn sa kalan o gzelim atlar, bitkin ve perian bir halde ahra girip yerlere ykldlar. Her taraflar yara ierisindeydi. Savata yedikleri oklarn ular, vcutlarnda duruyordu. Nalbantlar gelip atlarn ayaklarn skca baladlar. Sonra da sivri baklarla yaralar yarp, oklarn ularn karmaya baladlar. Eek bunlar grnce, ''Y rabbi! Ben fakirliime ve salma razym. Ne o gzel gdalar isterim ne de o irkin yaralar'' diyerek haline kretti. *** Bu hikyede eek, halinden memnun olmayan, gzn kendinden daha iyi durumda olan kimselere dikerek, haset ierisinde yaayan kimseleri temsil etmektedir. Kurtulu isteyen kii, dnyay terkederek kanaatle yaar.

Eek ve Tilki Bir iftinin, srt yaral, karn a, zayf bir eei vard. Gece gndz, otsuz kayalklarda, yemsiz yiyeceksiz dolard. Orada iecek sudan baka bir ey yoktu. Yaknlarda bir ormanda da ii gc avlanmak olan bir aslan vard. Erkek bir fille boumasndan dolay yaralanm, gsz dmt. Yerinden kalkp avlanamyordu. O avlanamaynca, artklaryla beslenen dier hayvanlar da a kalyordu. Bir gn aslan tilkiyi ard ve, ''Halimi gryorsun. Avlanamyorum. Sen git, ayrlara bir bak. Eek, kz ne var? ster efsun yap, istersen gzel szlerinle kandr. Bulduun hayvan al, buraya getir. Ben onunla glenirsem baka bir av bulurum, onunla da sizin karnnz doyururum'' dedi. Tilki, ''Emriniz bastne. Hile ve kurnazlk benim iim'' diyerek dadan dereye doru indi. Kayalklarda gezinen iftinin eeini grd. Dosta selm verip yanna yaklat:

''Bu kupkuru, talk orak yerlerde ne haldesin?'' Eek, ''Yaratan ksmetimi burada vermi. Rzkmz paylatran olduuna gre, bize sabr ve kretmek der'' dedi. Tilki, o

''Yaratcnn emrine uyup, hell rzk aramak farzdr. Rzk kilidinin anahtar almaktr. almadan vermek, Allah'n detinde yoktur'' dedi. Eek, ''Senin sylediin tevekkl zayf olanlarn halidir. Allah'a tam gvenen, can verenin ekmei de vereceini bilir.'' Tilki, ''Byle bir tevekkl elde etmek pek az yarata nasip olur. Az bulunan bir eyin etrafnda dolamak da bilgisizliktendir'' dedi. Eek, ''Rzkn peinden komasan da o seni bulur. Fakat sen peinde koarsan bana trl dertler aar'' dedi. Tilki, ''Ben Allah'a dedi. Tilki, tevekklden daha iyi bir kazan onun

''Bu hikyeleri brak da elini bir kazanca at'' dedi. Eek, bilmiyorum''

''Allah yeryzn geni yaratm. Byle orak ve talk yerlerde sabretmek akll ii deildir. Yukarda cennet gibi yemyeil, arasnda develerin kaybolduu ayrlar var. Her tarafta gzel iimli kaynak sular akar.'' Eek ayr duyunca, btn bildiklerini unuttu. Tilkinin peine taklp ormana girdi. Tilkinin eekle birlikte geldiini gren aslan, aln verdii sabrszlkla hastaln unutarak itahla kkredi. Eek korkusundan eski bulunduu kayalklara doru kat. Tilki aslana yaklaarak, ''Aman efendim, yannza gelmeden kkrediniz. Eei korkutup kardnz'' dedi. Aslan aceleci davranna piman oldu. ''Kusura bakma. Alktan sabrm kalmad, aklm bamdan gitti. Mmknse onu bir kere daha buraya getir. Senin hilelerin oktur. Sz, bu sefer dikkatli davranarak avlayabileceim yaknla gelmeden kmldamayacam. Uyur gibi duracam.'' Tilki vakit kaybetmeden tilkiyi grr grmez, eein tekrar yanna geldi. Eek

''Senin gibi dost, olmaz olsun. Sana ne yaptm ki beni aslana yem yapacaktn?'' Tilki, ''Senin aslan diye grdn, bir byyd. Oras yle byl olmasa, btn hayvanlar gelir, talan eder. Tlsmsz olsa, a filler bu ovay yemyeil brakr myd? Ben seni, Korkun bir ey grrsen sakn korkma' diye tam uyaracaktm, bu i bana geldi'' dedi. Eek, ''Sen ne kt yapacaksn.'' Tilki, ''Sana kar gnlmde en ufak bir ktlk dncesi yok. Sana neden hile yapaym? Dostlar birbirini affeder. Vehimlere kaplarak yanl hareket etme! Haydi bir an nce ayrlara ulap aln giderelim'' diyerek srar etti. arkadasn, beni yine kandrp aslana yem

Eek, ok ackmt. Taze ve yeil otlarn hayali bandan ald. Karnn doyurma hrs ile tilkinin dt.

akln peine alp

Aslan yanna kadar gelen eei, bir hamlede altna paralad. Karn doyunca, su imek iin kaynaa gitti.

Tilki aslann gitmesini frsat bilerek, eein cierlerini ve yreini yedi. Aslan dndnde eein yrei ile cierini arad. Bulamaynca tilkiye sordu: ''Nerede bunun yrei ve cieri?'' Tilki, ''Efendim! Onda yrek ile tattktan sonra ikinci defa diyerek aslan ikna etti. *** Mevln hazretleri bu uzun hikyede rzk, tevekkl, sabr, hrs gibi eitli konular hayvanlarn azndan anlatmaktadr. Hikyenin deiik bir yorumunu ise u beyitleriyle dile getirmektedir: ''Kutub, aslan artn yer. gibidir, ii de avlanmaktr. al ki, Halk ise onun cier gelir olsayd, nceki korkuyu bu tuzaa der miydi?''

Elinden geldike kutbu raz vahi hayvanlar avlasn.''

etmeye

kuvvetlensin,

O zahmete dp incindi mi, halk gdasz kalr. nk halkn rzklanmas akln yardmyla olur. nsanlarn mnev rzk, gnl gdas, cezbesi, onun artdr. Eer gnln avlanmak istiyorsa, bunu gz nnde tutarak dnmen gerekir. Kutub akla benzer, halk ise vcuddaki uzuvlar gibidir. Bedenin terbiyesi, idaresi, aklla olur. Ona yardm edersen, yardmn sana yarar, seni gelitirir. Onu deitirmez. Cenb- Hak, ''Siz Allah'a yardm ederseniz, O da size yardm eder'' buyurmutur.

Post Elden Gider Adamn biri olanca gcyle koarak bir eve girdi. Nefes nefese kalmt. Benzi sararm, korkudan tir tir titriyordu. Ev sahibi merakla sordu: ''Hayrola! Adam, Nedir bu halin? htiyarlar gibi titriyorsun.''

''Zalim padiah elendirmek iin, sokaklardaki btn eekleri topluyorlar'' dedi. Ev sahibi, ''Sana ne bundan? Sen eek kayglanyorsun?'' dedi. Adam, deilsin ki! Neden bu kadar

''Evet, eek deilim, bunu ben de biliyorum. Biliyorum ama sultann adamlar bu ie yle girimiler, kendilerini yle kaptrmlar ki, ben onlara eek olmadm anlatncaya kadar post elden gider'' diyerek o evde saklanarak kurtulacan sand. ***

Adam olabiliyorsak eek tutanlardan korkmaya ve endielenmeye gerek yoktur. Adam olmann deeri gkyznden, hatta yldzlardan daha ycedir. Bu yolda aba sarf etmiyorsak, halimiz ne acdr, bizi ne ac azaplar beklemektedir.

Zhidin Tevekkl Zhidin biri, Peygamber Efendimiz'in, ''Sen rzkn aradn gibi, rzkn da seni arar'' hadis-i erifini duydu. Mnasn anlamaya karar verdi. Rzknn kendisini bulmas iin ehirden ve halkn geecei yerlerden uzaklat. Sahrada kimsenin uramayaca bir dan eteinde yatt ve uyudu. Kendi kendine, ''Bakalm rzkm nasl gelecek?'' dedi. Bir mddet sonra, yolunu arm bir kervan Zhidi yatarken grdler. Kervandakiler, o daa geldi.

''Bu adam acaba neden byle kimsenin uramayaca bir yerde yatyor? Kurttan, ekiyadan korkmuyor mu? l m, diri mi? Bir bakalm'' dediler. Zhidin yanna gelip, orasn burasn yokladlar. Zhid oral olmad. Gzn bile amad. Denemesine devam etti. Kervandakiler, zhidin alktan bir para ekmekle yemek getirdiler. Zhid denemesini kuvvetlendirmek iin dilerini iyice skt. Rzk nasl onun olacakt? Kervandakiler, zhidin alktan dilerinin kenetlenmi olduunu dnerek bakla azn ap yemek dktler ve ekmek tktrdlar.

Bedevnin Kpei Bedevnin biri, yamur gibi gz ya dkerek bir yandan alyor, dier yandan da ''vay bama gelenler'' diyerek dvnyordu. Oradan gemekte olan bir dilenci sordu: ''Neden alyorsun? Feryadnn sebebi nedir?'' Bedev, ''yi huylu ve deerli kpeim hastaland, can ekiiyor. Onsuz ne yapacam bilemiyorum. Gndzleri avclk, geceleri bekilik ederdi. Keskin gzleri ile avn yakalar, keskin dileriyle hrsz kovalard'' dedi. Dilenci, ''Hastal verdi: Dilenci, ''Bu hastala sabr gerekir. Allah sabredenlere karln verir'' dedi. Bedevnin elindeki torba, dilencinin dikkatini ekti. ''Elindeki torbada ne var?'' diye sordu. Bedev, ''Dn akamdan kalan ekmeim ve azm var. Alktan hastalanmamak iin bugn de onu yiyeceim'' diyerek cevaplad sorusunu. Dilenci, nedir? Tedavisi yok mu?'' deyince, bedev cevap

''Zavall alktan iyice zayflad, hastaland.''

''Kpei niin a brakyorsun vermiyorsun?'' diye sorunca, bedev, ''Ekmek parayla alnr, dilenci sinirlendi. ama gz

da ya

bir

para

ekmek deyince

bedavadr''

''Ey aklsz adam! Toprak altnda kalasn. Gz deersiz olur mu?'' diyerek bedevden uzaklat. ***

ya

hi

Gz yann asl kandr. zntyle su olur. Topraktan yaratlm ekmek iin, hi yere kan dklr m? Fakat bedevnin kendisi deersiz olduu gibi, gz ya da deersizdir. Gz yann deeri; varln Allah'a adam, gerek kullar aladnda ortaya kar. nk, onlar aladnda gkyz de alar. Feryat ettiinde, gkyz de feryat eder.

Ahrdaki Ceylan Bir avc yakalad nazl ceylan, bahesindeki kzlerle, eeklerle dolu ahra kapatt. Ceylan rkek rkek oradan oraya kap durdu. Gece yars ahra gelen avc, yemlikleri samanla doldurup gitti. kzler, eekler nlerine dklen saman eker gibi yediler. Ceylan onlarn kard tozdan dumandan rahatsz oldu. Yzn saa sola evirdi. Karnlar doyan Eein biri, eekler, ceylanla dalga gemeye baladlar. ltfen,

''Ceylanlarda padiah ve beylerin huyu vardr. Susun ceylan rahatsz etmeyin.'' Bir baka eek, ceylann rkerek dolamasna taklarak, ''Baksanza eek de,

bir inci bulmu galiba, onu ucuza satar? Bir dier ahrda deil, gitsin

''Syleyin ona, bu naziklikle bizim padiahn tahtnda otursun'' dedi.

Eein biri de saman yemi yemi, ekimi midesiyle genire genire ceylan da saman yemeye ard. Ceylan ban evirdi. ''Ey eek! Eek, Benim itahm gryorum. yok, ok sen yemene devam ya et'' da dedi. utanp

''Evet, halini ekiniyorsun.'' Ceylan,

nazlanyorsun

''Sen saman yersin, ondan fayda grrsn. Ben ayrlarn, imenlerin dostuyum. Balarda, bahelerde beslenir, suyumu duru su kaynaklarndan ierim. Kaderim beni bir azaba uratt. Bama bir bel geldi diye hi gzel huyumu deiitirir miyim? Snbl, lleyi, reyhan bile binbir nazla yiyen birine, nasl olur da saman teklif edersin?'' dedi. Eek, bana masal anlatma dercesine, ''Anlat, anlat! Gurbet ellerde byle bo szler ok sylenir'' diyerek nazl ceylan iyice zd. Ceylan,

''Gbeimin misk kokusu benim ahidimdir. Sizde bu kokuyu alacak burun nerede? Birbirinin pisliini koklamaktan baka koku bilmeyen sizlere, misk kokusu zaten haramdr'' dedi. *** ''Dnyada nefsinin esiri, ehvetperest ve dnyalk toplamaktan baka gayesi olmayan insanlarn arasnda kalan hlis kulun durumu, ahrda kzlerle, eeklerle kalan ceylann durumu ile ayndr. Bir insan, onun zdd olan biri ile bir arada brakrsanz, onu lm azabna uratm olursunuz.

Yaral Eek Yaral bir eein yarasna bir bez balansa, o bez yaraya yapsa, sonra o bezi ekip almak isteseler eek acdan huysuzlanr ve ifte atmaya balar. Hele eein yaras, her birine yapan bez parasnn sklmesini bir dnn. Bu, eek iin ne byk bir ikencedir. nsann dnya hrs da yaraya benzer. Dnyada edindii mlk, ev ve eyalar, yaraya yapan bez paralardr. mal,

Kimin hrs fazlaysa, onun yaras fazladr. Yaras fazla olann, kurtulmas gereken bez paralar yara ile orantldr. nsanlar mala mlke sarlm olduklarndan, bu szleri iitmek ac gelir. Halbuki insan; ruhu balayan gzelden gnln esirgemese, yaz doru atn zerine binecektir. Allah dostu yce vellerden yz evirmese, gnl ve ayandaki balardan kurtulup, zgrlne kavuacaktr. *** Ey dnyada madd zevklere dalm olan insan! Vellerin ruh balayan szlerine kulan tkama. Anlattklar masal deil, gerektir. Szlerinde hayat vardr, ak vardr, kurtulu vardr. Onlar seni yaral merkep olmaktan kurtarp, ilh akn atna bindirirler. Gnahlarn kirliliinden kurtarp, ilh huzurun mutluluk lkesine gtrrler.

Sebzevr ehrinin Fethi Sultan Muhammed Harzemah, ahalisi bozuk itikadlara sahip olan Sebzevr ehrini ele geirmeye karar verdi. Sultann ordular Sebzevr' kuatt. Ksa bir sre direnenleri kltan geirip ehri zaptetti. ehir sultann huzuruna gelerek yerlere kapand. sonra, halk,

''Kulamza kpe tak, klen olalm. Yeter ki canmz bala. Nasl istersen yle vergimizi verelim'' diyerek aman dilediler. Sultan, ''Ey Hak'tan kopmu, btla sapm insanlar! Sizden para pul istemiyorum. Bana bu ehirden ismi Eb Bekir olan birini getirmedike, ne haracnz alrm ne de anlattnz

masallar dinlerim. steimi yerine getirmezseniz, ekin bier gibi bierim'' dedi. Halk feryat ederek,

hepinizi

''Ey yce sultan! Dere iinde kuru kerpi olmayaca gibi, bu ehirde de ismi Eb Bekir olan biri bulunmaz'' dediler. Sultan, pazarl artrmak dncesiyle byle davrandn dnerek, nne bir uval altn getirip dktler. Sultan hiddetle, ''Bre Rfizler! Beni altnla, gmle kandrlacak ocuk mu sandnz? Bana, ismi Eb Bekir olan birini armaan olarak getirmedike kurtulu ansnz yok'' dedi. Bunun zerine, ehire telll kardlar. Her tarafa adam saldlar. gn, gece arayp taradktan sonra, ykk bir viranede hasta, bakmsz bir vaziyette yatan Eb Bekir isminde birini buldular. Bu hasta ve zavall adam, o ehirden gemekte olan bir yolcuydu. Hastalandndan dolay mola vermek zorunda kalm, bitkin ve perian bir halde, bu viraneye snmt. Onu grr grmez, ''Aman abuk ol. Padiah seni istiyor. Btn ehir kltan geirilmekten, senin sayende kurtulacak. Haydi yr gidelim'' dediler. Zavall yolcu yatt yerden, ''Benim gcm olsayd, gitmem gereken yere Sevdiim dostlarn yanna ulardm'' dedi. doru giderdim.

Hemen bir sedye yaparak, hasta adam zerine yatrdlar. Hamallarla, padiahn huzuruna getirdiler. Sebzevr ahalisi de, kltan kurtuldu. *** Aslnda bu dnya, Sebzevr ehrine benzer. Allah dostunun burada kymeti bilinmez. Hatta, akl fikri olmayan deli gzyle baklr. Halbuki Allah dostu bulunduu yere rahmeti eker. Rabb'l-lemn hidayet diledii insanlara, dostunu vesile klar.

Yol Arkada nsann hayat boyunca nemli arkada olur. Bunlardan sadece bir tanesi vefaldr. Dierleri insafszdr ve ktlk yapmaktan ekinmezler. Bu arkadandan biri, ok nem verdiin mal ve mlkndr. Dieri dost ve arkadalarndr. nc arkadan ise yaptn hayrl ilerin ve ibadetlerindir. ldn gn maln mlkn seni yalnz brakr. Evinden dar karak seni mezarla kadar bile yolcu etmez. ok sevdiin dostlarn ise ancak mezarnn gelirler. Birazck durmaya bile zorlanrlar. gitmek iin acele ederler. bana kadar Bir an nce

Vefal olan, seni kabirde hatta daha tesinde bile yalnz brakmayan arkadan ise ibadetin ve yaptn iyiliklerdir.

Namazda Alamak rif bir zata soruldu: ''Bir mslman namaz klarken feryat edip bozulur mu?'' rif zat yle cevap verdi: alasa, namaz

''Adamn neden aladn renmek gerekir. Allah akyla alyor ve gnahlarndan dolay pimanlk duyup gz ya dkyorsa, namaz bozulmaz. Hatta o namaz daha da olgunlar, makbul namaz olur. nk namazn gnl huzuru ile klnmas gerekir. Eer namaz klan kii, bedenindeki bir rahatszlktan, skntdan veya olunun ayrlndan dolay alyorsa, namaz bozulur. O namaz bir ie yaramaz. nk namazn kemlt, dnyalk her eyi terketmeyi gerektirir.''

eyh Muhammed Serez Gaznn ehrinde derin bilgili bir zhid vard. Ad Muhammed, kendisi Serrezli'ydi. Her akam, zm kknn Yedi yl byle yaad. ucundaki yapraklarla iftar ederdi.

Bu zat bir gn bir dan bana kt: ''Y rabbi! Ya lutfunu bana gster atacam. Gaibden bir ses geldi: ''Daha o lmezsin.'' ihsann zaman gelmedi. ya da kendimi buradan da

Aaya

atlasan

Cezbe halinin verdii ak ve cokunlukla, kendini dadan aa brakan Muhammed Serez hazretleri derin bir suya dt. ok zledii lme kavuamad. nk lm, onun iin hayat demekti. Gaibden gelen ses, ''Sahray brak, ehre dn'' dedi. Muhammed Serez, ''ehirdeki hizmetim ne olacak?'' diye sordu. ''Nefsini alaltmak iin Abbas- Debs gibi dilen. Zenginlerden alp yoksullara dat.'' eyh ald emir zerine, lden Gaznn ehrine kimseye grnmeden girdi. Eline bir zenbil alp, kap kap, sokak sokak dilenmeye balad. Dier dilenciler gibi o da insanlara, ''Allah iin bir eyler verin'' diye yalvard.. eyh, bir gn bir kere ald. Bey, beyin evinin kapsn dilenmek iin drt

''Bu ne yzszlk kardeim? Bir gnde drt defa kapm aldn. Dilenciliin erefini iki paralk ettin. Abbas- Debs bile sana hizmeti olamaz'' dedi. Dilenci eyh, ''Beyim, ben emir kuluyum. Gerekten ekmek hrsm ekmek isteyen karnm deerdim. Bu beden, yedi ateiyle yand kavruldu. zm yaprandan baka yemedi'' dedikten sonra hkrarak alamaya balad. olsayd, yl ak bir ey

eyhin doruluu beyin gnlne alamaya baladlar. Uzun bir kendilerine geldiler. Bey, ''eyhim, ite kasam. kadar al'' dedi. eyh, Ne

aksedince, ikisi sre aladktan ne kadar

birden sonra o

istiyorsan,

istiyorsan

''Bana beendiini al diye izin vermediler. Dilenciler dilen buyruldu'' dedi. Beyle hellleerek ayrld. eyh iki yl dilencilik yaptktan sonra;

gibi

''Bundan sonra vermeye devam edeceksin, fakat kimseden istemeyeceksin. Bizim sana ihsan edeceimizi sen datacaksn. htiyac olanlara, borlulara vermek iin elini hasrn altna sokman yeterli olacak'' denildi. eyhin bir yl ii gc bu oldu. htiyacn syleyene de sylemeyene de ihtiyac ne kadarsa, gnlnden ne istiyorsa, ne fazla ne eksik verirdi. *** Peygamberler ve onlarn vrisleri olan Allah dostlar, insanlk rtsyle rtlm birer gnetir. Onlarn himayesine sn ki seninle binbir pazarlk yaparak, sana dmanlk eden nefsinin elinden kurtulasn.

Dervi ve Kleler Yoksul bir dervi, Horasan ehrinin meydannda gneleniyordu. Bu srada bir alay grnd. Cins Arap atlarna binmiler, ssl psl ipekli elbiseler giymilerdi. Bellerinde altn kemerler vard. Dervi birine sordu: ''Bunlar nerenin beyleri acaba?'' Ona, ''Bunlar bey deil, Horasan maliye bakannn kleleri'' dediler. Bunun zerine yoksul dervi ban ge kaldrd, ''Ey Allahm! Kuluna bakmay Horasan maliye bakanndan ren'' dedi. Nihayet gnn birinde padiah, Horasan'da bakan bu yetkiliyi, bir sebeple hapse att. maliye ilerine

O kleler, bir ay sreyle sorguya ekildiler. Efendilerinin hazinesinin yerini syletmek iin akla hayale gelmedik ikenceler uyguladlar. O klelerden hibiri, efendilerinin kenceler altnda ldler. ''Gel! Kul olmay bu klelerden ren.'' srrn sylemedi.

O yoksul dervi uykuda iken, telerden yle bir ses duydu:

Leyl'nn Gzellii Bir gn Mecnn'a yaknlar, ''Senin Leyl Leyl diye yanp tututuun kz, hi de yle senin dediin gibi gzel bir kz deil. ehrimizde ondan gzel, ay paras gibi binlerce kz var'' dediler.

Mecnn, ''Bedenlerimiz, grnmz, testi gibidir. Gzellik de, o testinin iindeki ilh araptr. Cenb- Hak bana, Leyl'nn sret testisinden ebed akn arabn iiriyor. Siz testiyi gryorsunuz, ama iindeki arab gremiyorsunuz. Doru ve namuslu bakmayan gz, o arab gremez. Gnl temiz ve uyank olmayan da ilh ak arabndan iemez'' dedi. *** Leyl'nn bakmaldr. gzelliine, Mecnn'un gnl penceresinden

Mecs'nin Cevab Byezid-i Bistm hazretlerinin zamannda, atee tapan bir Mecs vard. Softa bir mslman, onu imana davet etti. Mecs, ''Bu dnyada iman varsa, eyh Bayezid'de vardr. Ondaki iman tamaya benim gcm yetmez. Bayezid gibi mslman olmam gcm aar. Senin gibi mslman olmam istiyorsan, ben onda yokum. Riya ve gsteriten ibaret mslmanln senin olsun. Sendeki iman, imana kar meyli olan uzaklatrr'' dedi.

irkin Sesli Mezzin ok kt sesli bir mezzin vard. Halknn olmayan bir lkede ezan okumaya balad. Orada bulunan mslmanlar, ''Bu irkin sesinle ezan okuma. nsanlar arasnda kargaaya sebep olursun. slm dinine de zarar verirsin'' dediler. Mezzin aldr etmedi, irkin sesiyle ezan okumaya devam etti. Bir gn elinde bir kat elbise, mum ve helva gibi hediyelerle birlikte kfirin biri kageldi. ''Nerede o ezan okuyan ve sesiyle bana huzur veren mezzin? Hediyelerimi takdim edeyim'' dedi. Mslmanlar ard: ''Kendine gel. O irkin ses insana nasl huzur dediler. Bunun zerine kfir anlatmaya balad: Benim ok gzel ve akll bir kafasna koymutu. Ne kadar vazgeiremedim. Geenlerde bu iitince evresindekilere sormu: Kz kardei, ''Bu ses ezan sesidir. Mslmanlar bu sesle ibadet iin toplanrlar'' demi. Kzm kardeine inanmam. Birka kiiye daha sormu. Herkes ayn ekilde syleyince iindeki iman sarsld. Mslmanlk'tan soudu. Ben de, kzmn mslman olma endiesinden kurtuldum. Beni huzura kavuturan mezzine, bu hediyeleri getirdim. verir?'' ou mslman

kzm var. Mslman olmay t verdiysem kararndan mezzinin ezan okumasn

''Bu ne kadar kt bir ses. Bu nedir?''

*** Gerekten de ezan sesiyle gzelletiren mezzin, dinleyenleri baka bir leme gtrr. Bizi bizden alr. Gndelik hayatn kargaasndan uzaklatrr. Ruhumuza mnev lemin ateini drr. Sonradan mslman olan birok insan, ezan sesinden etkilenerek mslman olduklarn ifade etmilerdir. Bu husus bile, ezann gzel sesle okunmasnn nemini ortaya koyar.

Misafir Bir adamn evine, beklenmedik bir misafir geldi. Ev misafiri gler yzle karlad. Sofra kurup arlad. O akam, mahallede komularnn snnet dnne gidecekti. Evden kmadan kocas hanmna, ''Bizim yatamz kapnn yanna, tarafa ser'' dedi. Kadn, ''Emrin bastne ey benim iki yataklar hazrlayp komuya geti. konuumuzun yatan gzmn nuru'' br snnet dn vard. sahibi Hanm

diyerek

Ev sahibi, kuru ve ya erezleri hazrlad. Gece boyunca konuuyla bir yandan yiyip itiler, sohbet ederek, balarndan geenleri konutular. Misafirin uykusu geldiinde kapnn yanndaki yataa girip yatt. Ev sahibi bunca ho sohbetten sonra, ''Senin iin br tarafta yatak hazrladk'' diyemedi. Hanmna sylediinin tersine, kendisi de gidip misafir iin hazrlanan yataa girdi. Kadn dnden dndnde kocasyla konutuklar gibi kapnn yanndaki yataa girdi. Yatan iinde yatann kocas olduunu zannederek, ''Kocacm, darda yamur yamaya balad. Yamur, amur yznden misafir bamza kald demektir. Korktuumuz bamza geldi'' dedi. Bu szleri duyan misafir, yataktan srayp kalkt: ''Hanm sen merak etme. Ben amurdan korkmam. Yolcu yolunda gerek. Haydi bana Allah'a smarladk. Allah size hayrlar ihsan etsin.'' Bir an arp kalan kadn sylediklerine piman oldu. ''Ey efendi! O szleri aka maksadyla yalvarp diller dkt. Fayda etmedi. syledim'' diyerek

Misafir onlar zgn ve piman bir halde brakp, geldii yere doru yola kt. Ev sahipleri onun arkasndan baktklarnda, misafirin yrd yollarn cennet gibi aydnlandn grdler. Misafirin yayd nur, ovann zerindeki karanlk geceyi syrp atmt. Ev sahibi yaad bu tecrbeden hafifletmek iin evini misafir evi geene hizmet etti. Zaman zaman, her ikisinin sonra, haline vicdan azabn getirdi. Gelene bir yoldan o

gnllerine

gizli

misafirlerinin hayali gelip yle derdi: ''Ben Hzr'n dostuydum. Size Fakat sizin nasibiniz yokmu.'' *** Her gn gnle gelen dnceler, sabah vakti eve gelen misafire benzer. Gelen misafir huzursuz eder, yk olur ama ev sahibi olmann gerei, misafiri arlayp ikram etmektir. Konuk severlik misafirin nazn ekip, skntlarna katlanmaktr. yzlerce define getirmitim.

Sfnin Sava Sfnin biri orduya katld. Ksa bir sre sonra savaa gitti. Sava askerler meydana kp, hcuma getiler. Sf ise ordunun arlklaryla zayf hizmet ekibiyle birlikte geride kald. kimselerden oluan

Sava meydanna dalan erler, at srp, kl alp dman yendiler. Birok ganimet ve esir alarak geri dndler. Elde edilen ganimetten, ''Sf, gel sen de bir armaan al'' dediler. Sf takdim edilen hediyelerden Yiitler hayretle sordu: ''Neden bu kadar fkelisin?'' Sf, ''Savaa giremedim. Gazadan ve gazilik sevabndan kaldm'' dedi. Yiitler sfnin gnln almak iin, mahrum hibirini kabul etmedi.

''Dmandan birok esir aldk. Birinin ban gvdesinden ayr da gazi ol'' dediler. Sf bu teklife sevindi. Savaa katlmann sevabn elde etmek iin, elleri bal esiri alp adrn arkasna gtrd. Sf, adrn arkasndan uzun mddet gelmeyince yiitler merak etti. Birini kontrol iin gnderdiler. Grnen manzara hayret vericiydi. Elleri bal esir sfnin zerine kp boazn sryordu. Sfnin boazndan kan kanlar sakaln slatm, yar l haldeydi. Gaziler esiri ekip aldlar, kellesini yzne gl suyu serperek aylttlar. ''Ey Sf! Elleri bal esir seni nasl hele bu i nasl oldu?'' dediler. Sf, uurdular. altna Sfnin Anlat

alr?

''Tam ban keseceim srada kzgnlkla bana yle bir bak bakt ki, aklm bamdan gitti. Bir orduyla karlam gibi korkup kendimden getim. Gerisini hatrlamyorum'' dedi. Bunun zerine yiitler, ''Sende Yiitler dman yerlerde altnda giremez. bu yrek aslanlar balarn strapla kalr. Kan Kollarn varken, sakn savaa girmeye kalkma. gibi cenge girdiklerinde, kllaryla top gibi yuvarlarlar. Basz bedenler rpnr. Bedensiz balar atlarn ayaklar deryasna benzeyen sava meydanna, herkes svayp bulgur a yemeye benzemez sava.

Yrek ister. dediler. ***

Sava

Trkler'in

iidir,

kzlarn

deil''

Mevln, kendini yiit sanp savaa katlan dlek kiiyi anlatmak suretiyle, gerek sf olmayan sflik satan kiileri anlatyor. Halk arasnda itibar grmek iin, sf grnts veren bu kiiler; nefsi ile savamamtr. Ak derdi ekmemi, ak elinden dalanmamtr. Yreksiz ve gevek olmalarndan dolay, hileleri hemen ortaya kar.

Nefisle Sava Ayyazi (k.s) anlatyor: ''ehid olmak midiyle, zrhsz, gsm ak bir ekilde yetmi kere savaa girdim. Tenimde ok yaras almadk yer kalmad. Vcudum kl yaralaryla kalbura dnd, fakat ehidlik nasip olmad. Bunun zerine nefsimle savamaya karar verdim. Halvete girdim. ile ekmeye koyuldum. Devaml riyzet yapyordum. lmeyecek kadar yiyip iiyor, ok az uyuyordum. Nefsimle olan mcadeleme, ara vermeden devam ettim. Bir gn, bir topluluun savaa gitmekte olduunu grdm. Bende de savaa gitme arzusu uyand. Nefsim bana, Haydi, yr sava meydanna' diyordu. Nefsimin, savan faziletlerini sayp dkp beni tevik etmesine hayret ettim. ardm kaldm. nk nefis yaratl gerei ibadetten itaatten holanmaz. Nefsime seslendim: Ey nefis! Doruyu syle. Savaa gitmek istemenin nedir?' Nefsim cevap vermeyince tehdit ettim: Eer doruyu sylemezsen, seni daha perian ederim. Mahvolursun' dedim. fazla riyzet sebebi yaparak

O anda nefsim, sessiz sedasz bir ekilde, gzel bir ifadeyle, iimden yle syledi: Sen yaptn riyzetlerle, her gn beni ldryorsun. Devaml ikence gryorum. Yemeksiz ve uykusuz brakarak, yava yava canm alacaksn. stelik benim ektiim bu straplardan kimsenin haberi yok. Savata bir kez lp kurtulurum. nsanlar senin yiitliini verler. ehid olduun iin, adn sann yaylr.' Bunun zerine nefsime, Hem mnafk hem iki yzlsn. Bu dnyada mnafk olduun gibi lmnden sonra da mnafksn. Ne bu dnyada mslman oluyorsun ne de br dnyada. ki dnyada da ie yaramazsn' dedim. Bu beden verdim.'' *** sa olduka, halvetten bam kartmamaya sz

Sfler, nefisle yaplan mcadeleyi byk sava olarak kabul ederler. Dmanla yaplan sava ise kk savatr. Nefisle yaplan byk savata ehid olmann nemini, yle anlatr: Mevln

''Dnyada muhabbet klc ile Allah yolunda ehid olmu nice kiiler vardr ki, onlar dnyada deta lm gibi grnrler. Aslnda onlar yaayan llerdir. lmeden evvel lnz' hadis-i erifinin srrna mazhar olmulardr. Daha hayatta iken nefislerini ldrmlerdir. Onlarn yeryzndeki bedenlerinde, lmeden nce hayvan nefisleri lm, insan ruhlar diri kalmtr. Onlar hirete diri olarak giderler.''

Hak Nedir? Btl Nedir? Bir adam, konumasn bilen bilgili birine sordu: ''Hak nedir? Btl nedir?'' O bilgin, soruyu sorann kulan tuttu, ''Bu btldr, etti. gzn gre saf ise haktr'' diyerek anlatmaya nsan gren O devam

''Duymak, grmeye doruya ular. Yz binlerce muhtatr.

aslszdr, olup

btldr. yine

grerek bir gze

kulak

dizilse,

Kulak iitmekle bir hayal meydana gzellie kavumann balangcdr. Kulann duyduunu gzn de grr. O zaman btl olan hak olur.''

getirir.

hayal

cemle,

alp gayret edersen hayalin gerekleir.

ALTINCI CLT

Anlamsz Soru Cahil kylnn biri, bir vaizin yanna yaklaarak, ''Minberde senin kadar gzel sz syleyenine rastlamadm. ok gzel vaaz verdin. Benim sana bir sorum olacak. Cevap verirsen sevineceim. Bir kalenin burcuna bir ku konsa, o kuun ba m daha kymetlidir, kuyruu mu?'' dedi. Vaiz bu anlamsz soruya yle cevap verdi: ''Eer kuun yz ehre, kuyruu kye doruysa, kuyruundan stndr. Yok eer kuyruu ehre, ba doruysa, kuyruu bandan daha kymetlidir.'' ba kye

Hrszn Mdahalesi Hrszn biri, bir eve girmiti. Ev sahibi ayak sesi iiterek uyand. Mum yakp etraf aydnlatmak istedi. akma eline alp, akmaya balad.

Ev sahibinin ederek iyice sndryordu.

niyetini yaklat.

sezen hrsz, karanlktan istifade Adam akma aktka, hrsz onu

Adam defalarca akma akt. Her seferinde hrsz sndrd. Ev sahibi kendi kendine, ''Bu kav slak olmal. Yanar yanmaz hemen snyor'' dedi. Zifiri karanlkta hrsz grmeyen adam, etraf dinledi. Bir ses duymaynca, gnl rahatlyla uykusuna devam etti. Hrsz da rahat rahat iini grd. *** Hakk inkr edenin gnlnde, byle bir ate sndren vardr. Krlnden gremez. Ey zavall inkrc! Akll olduunu iddia ediyorsun. Gel de aklszln bir seyret. Herhangi bir evin bir ustas, bir mimar olmasn dnmek mi akla daha uygun? Yoksa, kendi kendine meydana geldiini dnmek mi?

almann Hakk Sultan Mahmud'un beyleri, Ayaz' ok kskanrd. Padiahn bir kleye bu kadar deer bir anlam veremezlerdi. Bir gn sultana, ''Klen Ayaz'a, otuz adama verdii kadar maa veriyorsun. Ayaz'n akl ve i becerisi otuz beye denk mi ki?'' diye sordular. Sultan Mahmud, bu soruya o anda cevap vermedi. Birka gn getikten sonra, beylerini alp ava kt. Sultan, uzaklarda grd bir kervan iaret ederek, beylerden birine, ''Git sor bakalm, sorup geldi. u kervan hangi ehirden geliyor?'' Bey

''Sultanm, Rey ehrinden geliyormu'' dedi. Sultan, ''Peki, nereye gidiyormu?'' deyince bey susup kald. Bunun zerine sultan, baka bir beyini bu renmekle grevlendirdi. O da gidip geldi. ''Efendim, Yemen'e gidiyormu'' dedi. Padiah, ''Yk neymi?'' deyince, o da cevap veremedi. Bu defa sultan, baka bir beye, ''Sen de git, ykn ren'' diye emir verdi. Bey gitti geldi. ''Her eit eya varm. Fakat kselerdenmi'' dedi. Sultan, ''Kervan Rey'den arp kald. ne zaman ounluu diye Rey'de o yaplan bey de sorunun cevabn

km?''

sorunca,

Padiah bylece, otuz beyden gnderdi. Beylerden hibiri de getiremedi.

fazlasn bilgi almak iin istenen bilgileri tam olarak

Bunun zerine Sultan Mahmud beylerine dnerek,

''Daha nce Ayaz'la beraber ava ktmzda bir kervan grdm. Ayaz' kervann nereden geldiini renmek iin yolladm. Dndnde herhangi bir talimat vermemi olmama ramen, kervan hakkndaki btn bilgileri doru olarak bana bildirdi. Sorduum sorularn hepsine cevap verdi. Otuz beyin otuz seferde yapt ii, o bir seferde renip geldi'' dedi. Beyler, sultann Ayaz'a neden otuz beyin maana denk cret vermi olduunu anladlar. ekememezliklerinden dolay piman oldular. Sultana, ''Bu Allah vergisi bir anlay. almakla elde edilemez'' dediler. Sultan Mahmud da onlarn bu szne karlk, ''Hayat mcadelesinde baarsz almam olanlardr. Baar karldr'' dedi. olanlar, gayret gerektii gibi ve almann

Avc ve Ku Bir ku ayrla utu. Orada bir avc tuzak kurmutu. Tuzan iine buday taneleri serpen avc, otlarn arasnda pusudayd. Kucaz avcy tanyamad. Etrafnda dolamaya balad. Ku, ''Sen kimsin? yapyorsun?'' Avc, ''Bu dnyadan elini eteini ekmi bir zhidim. Otlarla, yapraklarla besleniyorum. Komumun lm bana ders oldu. Ben de lm gelmeden, hiretim iin hazrlk yapmaya karar verdim.'' Ku, ''Muhammed aleyhisselmn dininde rahiplik yoktur. nsanlara faydal olmak esastr. Cuma namaz klmak, cemaatle namaza devam etmek, insanlarn eziyetlerine katlanmak zellikle tavsiye edilmitir. Sana den dinin emirlerine uymak, bidattan uzaklamaktr. Gel sen bu yanltan vazge. Allah'n rahmetine ermi mmetin arasna kar.'' Avc, ''Sadece ekmek derdiyle yaayan, eekten farkszdr. peinde komaktan baka gayesi olmayan insanlarla bir olmak rahipliin ta kendisidir.'' Ku, ''Allah yolunda nne byle yol kesiciler kt m mcadele etmek gerekir. Bizim dinimizde, s aleyhisselmn dininde olduu gibi maaraya gizlenme yoktur. Dinimiz bize, ileri atlp savamay emreder.'' Avc, ''Ktlklere kar koymak gerekir. Gcnn yetmedii kamak daha uygun olur.'' Ku, ''Sen candan dost olursan, saysz dost bulursun. Dost olmay iin g, kuvvet ve yardmc ve yardmcnn olmad yerde Ekmek arada Byle yeiller giyip vahi hayatn iinde ne

beceremezsen, yardm gremezsin. Kurt, srden ayrlan kuzuyu kapar. Yalnz kalan eytan aldatr. Peygamberler bile, hak yolunda kendine arkadalar aramtr.'' Avcyla ku arasndaki konumalar bu ekilde uzayp gitti. Bir ara kuun gz buday tanelerine iliti. Avcya sordu: ''Bu budaylar kimindir?'' Avc, ''Kimsesi olmayan bir yetimin emanetidir.'' Ku, ''ok am. zin verirsen bunlar yiyip karnm doyuraym. Zaruri hallerde, le bile yemeye izin verilmitir.'' Avc, ''Kendi fetvan kendin verdin. Zaruretin yoksa sulu saylrsn. Zaruretin olsa bile, yemeni tavsiye ederim. Budaylarn emanet olduunu syledim. Yemek istiyorsan parasn vermelisin.'' Kuun alktan takati kalmamt. Dnp doru karar verecek iradesini de kaybetmiti. Byk bir itahla budaylara saldrd. Budaylar yedi yemesine ama tuzaa da yakaland. Tuzaktan kurtulmak iin Ysn ve Enm srelerini okudu, ama fayda vermedi. Ku tuzan iinde, ''Zhidlerin dedi. byleyici szlerine kananlarn hali byle olur''

Bunu duyan avc yle seslendi: ''Hayr, yle deil. Haksz yere yetim maln yiyenlerin sonu bu olur.'' Tedbirini nceden Al Bir kervan, Kervandakiler uyudu. geceyi uyuyunca, bilen geirmek iin yolda konaklad. kervan korumakla grevli beki de pusudaki hrszlar, kervan soyup

Bu durumu frsat soana evirdiler.

Sabahleyin uyanan kervan halk, mallarnn yerinde yeller estiini grd. Hemen kervan korumakla grevlendirdikleri muhafz arayp buldular. ''Mallarmza, develerimize ne oldu? Hesap ver.'' Muhafz, ''Gece hrszlar geldi, ne var gtrdler'' dedi. Kervandakiler, ''Boynu Muhafz, kopasca sersem adam! Sen ne ne hem yok hepsini alp

yaptn?'' kalabalk

dediler. hem de bari

''Ben ne yapabilirdim ki? Onlar silhlydlar'' dedi. Kervandakiler,

''Madem onlar oktu, baa kamayacan anlaynca, barp arp bizi uyandrsaydn'' dediler. Muhafz,

''Barmak istedim ama bak gsterip acmadan seni ldrrz diye tehdit ettiler. Korkumdan nefes bile alamadm. Ama

istiyorsanz, imdi istediiniz kadar barabilirim'' dedi. *** lm gelmeden nce feryat et. lmden sonra alama, fayda getirmez. Felket bana gelmeden ala ki, geldikten sonra alamak ie yaramaz. Ysn'i, eytan yolunu kesmeden nce okursan, eytann gc sana yetimez.

n Uykusu Eski zamanlarda ay yzl sevgilisi olan bir k vard. Yllardr gnlne ondan bakasn almamt. Kavumak iin, sabr ve hasretle bekledi. Nihayet sonunda sevgilisinden bir haber geldi. ''Bu gece gel. Filan odada gece yarsna kadar bekle. Senin iin yaptm gzel yemek ve tatllarla geleceim'' dedi. Bunu duyan k, kurbanlar kesti. Ziyafetler verdi. Gece olunca da kararlatrdklar odaya gidip beklemeye balad. Gece yarsn geince, sevgilisi sz verdii gibi kp geldi. Fakat k uykusuna yenik dmt. Sevgili, nn elbisesinden bir para kesti. ''Henz sen daha ocuksun, unlar al da oyna'' dercesine cebine birka tane ceviz koydu. k seher vakti srayarak uyand. Elbisesinin kesildiini, cebine ceviz koyulduunu grd. Kendi kendine, ''Sevgilim gerekten ok vefalym. Ben ne yaptmsa, kendime yaptm'' dedi. *** Eski devirlerde Hak klar, bir beki gibi sabaha kadar uyumayp, geceyi ibadetle geirirlermi. a uykunun haram olduunu kabul ederlermi. Mevln da bu mnada yle buyurdu: ''Ey k! Sra, straptan kurtul. sesi, hem de uyku. Olur mu bu?'' Hem susuzluk, hem su

algcnn Tekerlemesi Cahil bir Trk beyi, akamdan kalmayd. Sabahleyin erken uyand. Sarholuun verdii mahmurlukla bir algc istedi. algcy getirdiler. Bey alp sylemesini istedi. bir yandan alyor, dier yandan u arky okuyordu: ''Bilmem sen ay msn, gne misin? Bilmem, benden ne istersin? Bilmem ki, sana nasl bir hizmetin olsun? Nasl bir kullukta bulunaym? Sussam m? Yoksa szlerimle vsem mi? alacak bir haldeyim. Benden ayr deilsen algc

Hem ben nerdeyim? Sen nerdesin? Bilmem ki, beni nasl ekersin? Karalarda yrtrsn Denizlerde boarsn Bilmem ki, bunu nasl yaparsn?'' arknn szlerinde sk sk tekrarlanan bilmem' sz, beyi fena halde kzdrd. Yerinden frlayp algcnn zerine atld. Topuzunu kaldrp, algcnn kafasna indirecei srada, avulardan biri topuzu tuttu. Beyini sakinletirdi ve, ''Zavall bir algcy ldrmek size yakmaz'' dedi. Bey, ''Bu saygsz herifin tekerlemesi kafam iirdi. Bilmem ki, bilmem ki deyip duruyor. Bilmiyorsa, bildiini sylesin dinleyelim. Sz geveleyip uzatmann ne anlam var?'' dedi. Bunun zerine algc, ''Maksadm gizli olduu iin, uzatp dururum. Varlktan, var olandan bir koku alman iin, bilmem ki' diyerek, Allah Tel'nn varln ikrar ederim. Benlik sahibi iindeki suda, gibisin. olduun iin, benden habersizsin. Kuyunun aksini grp dman sanarak saldran aslan

Bende grp de kzdn ktlkler, sana aittir. Vurmak istediin topuzla, aslnda kendine vurursun, ama farknda deilsin. Farkna vardnda ise, kendi nefsinin dman olursun'' dedi.

Az Tamah ok Zarar Getirir Saf bir adamn, gzel bir kou vard. Boynuna ip balam, ardndan ekip gtryordu. Hrszn biri sezdirmeden ipi kesip, kou ald. Adam bir sre ipi srkledikten sonra, arkasna dnp baktnda koun alndn anlad. Dvnerek, bararak saa sola komaya balad. Kou alan hrsz da bir kuyunun banda, ''Eyvahlar olsun, eyvahlar olsun'' diye alyordu. Kounu aldran saf adam, merak edip yaklat ve, ''Hayrola arkada! Senin de alyorsun?'' diye sordu. Hrsz, mi koun alnd? Neden

''inde 100 altn bulunan kesem, kuyuya dt. Ne yapacam bilemiyorum. Kuyudan altn dolu kesemi kartrsan, sana bete birini gnl rzasyla veririm'' dedi. Saf adam, bu teklif karsnda hi tereddt etmedi. ''Allah bir kapy kapar, on kapy aar. Ko gittiyse de deve geliyor'' diyerek soyunup kuyuya indi. Hrsz da elbiseleriyle birlikte nesi varsa, hepsini alp kat. Kounu aldran zavall saf adam, tamah yznden

elbiselerinden de oldu. *** nsan yolunu aydnla karacak tedbiri, elden brakmamaldr. Tamah huyu hrsza benzer. Hayal gibi her an, deiik bir sretle ve hileyle insan aldatr.

Nefsine Ala Aure gn btn Halepliler, ehrin Antakya kapsnda toplanrlar ve Ehl-i beyt'in yasn tutarlard. Yezid'in, imr'in yapt zulmleri bir bir sayarak, feryat edip alarlard. Sesleri btn ovay, l kaplard. Yine byle bir aure gn, ehire garip bir edip kalabaln bulunduu tarafa doru feryad figan iinde grnce kendi kendine, bir bey ld. Bu kalabalk sradan biri iin Toplulua yaklap birine sordu: air geldi. Merak gitti. nsanlar ''Herhalde byk toplanmaz'' dedi. kimsenin yazarm.

''Ben yabancym, onun iin bilmem. len zelliklerini bana sylerseniz, gzel bir mersiye airliim iin de bir azk paras verirsiniz'' dedi. Bu szleri duyanlardan biri,

''Sen deli misin, yoksa Ehl-i beyt dman msn? Aure gnnden haberin yok mu? Ehl-i beyt iin gn yas tutmann, 100 sene ibadetten daha deerli olduunu bilmiyor musun?'' dedi. air, ''Her mmin Hz. Muhammed'i ne kadar ok seviyorsa, onun cierparesi Hz. Hseyin efendimizi de o kadar ok sever. Doru ama Yezid'in devri nerede? Aradan ka yl gemi? Kerbel faciasnn haberi buraya ne kadar ge gelmi? Krlerin gzleri bile, o ktlkleri grd. Sarlar bile, onlarn ackl hikyesini iitti. Siz imdiye kadar uyuyor muydunuz? Kerbel'y yeni mi duydunuz? Yas tutup elbiselerinizi paralyorsunuz'' dedi. *** Ey uyuyakalanlar, gaflet uykusuna dalanlar! Hz. Hseyin'e deil, asl siz kendinize yas tutun. Kendi ykk, gnlnze ykk merebinize alayn, feryat edin. nk sizin gnlnz dnyadan baka bir eyi grmyor. Nerede imann yznze lutfettii mutluluk? Allah'n lutuf ve ihsan eliniz avucunuz bombo? drd denizine nur? Nerede dinin halde, size neden

daldnz

Bill'in Kurtuluu Bill-i Habe kleydi. slm dinini kabul ettii efendisi ona olmadk ikence ve eziyetler yapyordu. iin,

zellikle scan ok artt kuluk zamannda, dikenli dallarla dverdi. Bill vcudundaki yaralardan fkran kana

aldr etmeden, ilh derdi.

akla, ''Allah

birdir, Allah birdir''

Hz. Eb Bekir, bir gn oradan geiyordu. Bill'in halini grnce, Peygamber Efendimiz'in huzuruna kt. Bill'i kurtarmak iin msaade istedi. Reslullah Efendimiz, ''Bu hayrnda, ben de sana ortak olmak istiyorum. Benim yerime vekil ol. cretinin yar parasn vereceim'' buyurdu. Hz. Eb Bekir, ''Bastne'' diyerek merhametsiz yahudinin evine doru yolland. Kapy alp ieri girdi. Ona, Bill'e yaptklarndan dolay birok ac szler syledi. Bunun zerine yahudi, ''Sen iyilik yapmay seversin. satn al'' dedi. Hz. Eb Bekir, Eer ona bu kadar acyorsan

''Benim ok gzel yahudi klem var. Gel seninle klelerimizi deitirelim'' dedi. Yahudi, ''ste ne kadar para vereceksin?'' dedi. Hz. Eb Bekir yahudinin a gzn doyuracak kadar para verip Bill'i satn ald. Al veriten krl ktn balad. Hz. Eb Bekir, dnen zalim yahudi, glmeye

''Ne oldu, neden byle glyorsun?'' dedi. Yahudi, ''Siyah bir kleyi satn almak iin bu kadar hevesli grnmeseydin, verdiin parann onda birine alabilirdin. Deerini sen artrdn. Bence yarm pul etmez'' dedi. Hz. Eb Bekir, ''Ey ahmak! Sen ocuk gibi, bir cevize karlk, paha biilmez bir inci verdin. Bana gre o, iki dnyaya deer. Alverite biraz srarc olsaydn, onu satn almak iin btn malm verirdim. Hatta bakalarndan etek dolusu altn bor alrdm'' dedi. Hz. Eb Bekir grd ikencelerden dolay yara bere iinde olan Bill'i, elinden tutup Peygamber Efendimiz'e gtrd. Bill Peygamberimiz'i grnce sevincinden dp bayld. Kendine geldiinde ise alamaya balad. Peygamberimiz, onu kucaklayp iltifat etti. Peygamber Efendimiz Hz. Eb Bekir'e, ''Ey Sddk! Bu iyilikte ben ortak deil miyim? Payma den nedir?'' dedi. Hz. Eb Bekir, ''Y Reslallah! kimiz de senin kapnn klesiyiz. Benim hrriyetim sana kul kle olmaktr. Ben Bill'i senin aknla zat ettim'' dedi.

Dilencinin Duas Ekmei ok seven dilencinin biri, elindeki zenbille dileniyordu. Geylnl bir zengin, zenbiline ekmek koyunca dilenci ok sevindi. Dua etti, ''Y rabbi! Sen bu iyiliksever kulunu sa kavutur'' dedi. Geylnl zengin duaya kzarak, salim evine

''Ey sersem adam! Eer ev bark benim oraya Allah seni kavutursun'' dedi. ***

anladm

ev

barksa,

Sz, dinleyenin anlayna gre sylenir. Syleyenden dinleyen akil gerekir.

Dilencinin Bylesi Bir evin kapsn, bir yoksul ald. Taze veya bayat bir dilim ekmek istedi. Ev sahibi, ''Burada ekmek ne arar. Buray frn m zannettin?'' diyerek azarlad. Dilenci, ''yleyse, bari birazck ya ver.'' Ev sahibi, ''Buras Dilenci, Ev sahibi, ''Buras deirmen de deil'' dedi. Dilenci, ''Bari bir bardak su ver de ielim.'' Ev sahibi, ''Buras ne dere ne de eme'' diyerek, istediyse, ev sahibi alay edip yok dedi. yoksul dilenci ne kasap dkkn da deil, ya da bulunmaz'' dedi.

''Hi olmazsa birazck un ver.''

Bunun zerine yoksul dilenci, evin ierisine eteklerini kaldrp abdest bozmaya yeltendi. Ev sahibi, ''Ne yapyorsun?'' diye mdahale edince, dilenci, ''Vicdansz adam! Hibir eyin olmad ancak abdest bozulur'' diyerek cevaplad. *** Bu hikyede Mevln, byle bir

girerek

viraneye

Bir kimsenin beden evi faziletten, bilgiden, ibadetten, insanlktan, merhametten ve gzel ahlktan mahrum ise, o evde ilh nur parlamyorsa, o vcut, eitli gdalarla beslenen seyyar bir tuvalet gibidir, demek istemektedir.

Adaletin Sillesi Hastalktan doktora, perian olmu bir adam doktora gitti. Hasta

''Nabzma bak da derdimi anla'' dedi. Doktor hastann nabzna bakt, kalbini dinledi, iyice muayene etti. Hastann lmnn yakn olduuna karar verdi. Hi mit yoktu. Hastaya, ''Sana ne il gerekir ne de perhiz. Gnln ne istiyorsa onu

yaparsan, hastaln iyileir'' dedi. Hasta, doktorun tavsiyesine sevindi. kenarna gezinti yapmaya gitti. Ferahlamak iin rmak

Irmak kenarnda bir sf de oturmu, elini yzn ykyordu. ok gzel bir ensesi vard. ine, o gzel enseye bir sille vurmak istei dt. Doktor da gnlne geleni yapmazsan, derdin artar demiti. Silleyi indirmezse dertlenecekti. Sfnin yanna yaklap, ''y Allah'' diye bir nra atarak tokat patlattnda, rrak diye bir ses ortal inletti. Sf kzgnlkla yerinden frlad. ''Ahlksz adam! Ben sana ne yaptm?'' deyip, o da bir tokat akedecei zaman, bakt ki adam ayakta zor duruyor. Vursa elinde kalacak. ''Y sabr'' diyerek ksas yapmaktan vazgeti. Yakasndan tutup, doru hkimin huzuruna gtrd. Davasn anlatp, ikyeti olduunu syledi. Hkim, adamn hasta haline acd. Fazla ceza vermek istemedi. Hasta adama sordu: ''Yannda ne kadar paran var?'' Hasta, ''6 kurutan baka bir eyim yok'' dedi. Hkim, ''O parann 3 kuruunu kendine ayr, 3 kuruunu ikyeti olan sfye ver'' diyerek hkmn verdi. da senden

O srada hasta adamn gz, hkimin ensesine kayd. Hkimin ensesi, sfninkinden daha da gzeldi. ''Enseye sille vurmann cezas da azm'' diyerek, hkimin yanna yaklat. Kulana bir ey syleyecekmi gibi yaparak, okkal bir silleyi de hkimin ensesine yerletirdi. fkeyle yerinden kalan hkime, ''Al u Hkim, ''Buraya adam, 6 kuruu, aranzda daha bln. iimiz Ben gidiyorum'' deyince, dedi. hasta

gel,

seninle

bitmedi''

''Hakim bey! phe yok ki senin verdiin btn hkmler adalete gredir. Olaylara ve kiilere gre deimez. Hkmnde yanllk, hakszlk olmaz'' dedi. Hkim, ''Bu da bize kaderin sillesi'' diyerek adam serbest brakt. *** Kendine Bakas unutma. yaplmasn istemediin bir eyi, kardeine de yapma. iin kazdn kuyuya, kendinin de debileceini

Sultan Mahmud'la Hintli Kle Gazneli Sultan Mahmud, Hintliler'le savat. ganimetten, payna Hintli bir kle dt. Elde edilen

Sultan bu kleyi, olu gibi kabul etti. Makam verdi. Ordunun bana kumandan tayin ederek. Tahtnn da vrisi olduunu bilrirdi. Btn bu ihsanlara ramen, o kle hep hznlyd. Gzlerinden ya eksilmiyordu. Sultan dayanamayp bir gn sordu:

''Ey kutlu ocuk! Bunca devlete, erefe alyorsun?'' Hintli kle yle cevap verdi:

ramen

neden

''ocukluumda annem bana kzd zaman yle beddua ederdi: Allah seni Sultan Mahmud'un eline drsn.' Annemin bedduasn duyan babam da, Hanm, yazklar olsun sana, ocuuna edecek baka beddua m yok? En kt bedduay yapyorsun. Byle beddua edeceine, 100 kl darbesiyle lmesini istemen daha iyi' diyerek anneme kzard. Onlarn bu konumalarndan dolay sizi, cehennem huylu ve zalim biri olarak dndm hep. Bana lutfettiiniz bunca ihsan, sizin kereminizin bykln keke annemle babam da grebilseydi. Bundan dolay hznlenerek gz yalarm tutamyorum.'' *** Ey gafil insan! Yoksulluk sultanlktr. Senin iin hiret de byk bir mutluluktur. Nefsn arzu ve isteklerin seni yoksullukla, yani sultanlkla korkutmaktadr. lemlerin rabbinin merhametini korkmaz, iin sonuna bakardn. bilseydin, yoksulluktan

Fakirlii kabullenirsen, sultann yanndaki kle gibi, kyamet gn sevin gz yalar dkersin.

Kuma alan Terzi Hikyecinin biri, ballandra ballandra terzilerin hilelerini, kumalar nasl aldklarn anlatyordu. Dinleyenlerin arasnda bulunan biri, ''Ey hikyeci! Tandn sordu. Hikyeci, hilede en usta terzi kim?'' diye

''Bu ehrin en usta hrsz terzisi, Cierolu'dur. El abukluu ve hrszlkta herkesi geride brakr'' dedi. Adam, ''Yarn evdeki atlas kuma alp, Cierolu'na gideceim. Eer beni aldatr, kumamdan alabilirse, u grdnz Arap at sizin olsun. aldrmazsam, siz bana bir at alacaksnz'' diyerek iddial olduunu belirtti. Oradakiler iddiay kabul ettiler. Ertesi gn bir top atlas kuma koltuklad Cierolu'nun terzi dkknna girip selm verdi. Usta yerinden kalkarak gler yzle karlad. ''Buyurunuz, ho geldiniz, sefalar getirdiniz diyerek yer gsterip hal hatr sordu. Saygnn parayd. Cierolu, blbl gibi akyordu. Adam terzinin bu tatl dili kuma terzinin nne atarak, karsnda yumuad. gibi hemen

efendim'' bini bir Elindeki

''u stanbul atlasndan bana bir kaftan biiver. Belden aas bol, st taraf dar olsun. Dikii de gzel olsun'' dedi. Nabza gre erbet vermekte usta olan terzi, ''Efendim, sizin gibi sevimli ve kibar mterilerimizin

emirleri bamz stne, hizmetinizde duyarz'' diyerek iltifatlarda bulundu.

bulunmaktan

eref

Terzi nce kuma lt. Adamn lsn ald. Sra bimeye gelmiti. Bu arada hi durmadan konuuyor, tatl hikyeler anlatyordu. Yksek makam sahibi mterilerinin ihsanlarndan, cimriliklerinden bahsederek adamn dikkatini datyordu. Terzi kuma bimek iin makasn eline aldnda, komik fkralar anlatarak adam gldrmeye balad. Terzinin birbiri peine anlatt fkralarla, adam katla katla glyordu. Glmekten gzn aamaz oldu. O glerken, terzi kumatan bir para koydu. Adam kendine gelince, alarak dizinin altna

''Allah akna, bir fkra daha anlat'' dedi. Terzide fkra oktu. Bir tane daha anlatt. Adam glerken, bir para daha kesip koynuna soktu. Adamn akl bandan gitmiti. Girdii iddiay unuttu. Terziye ''bir daha, bir daha anlat'' diyordu. Terzi bir fkra daha anlatt. Adam kahkaha atarken srt st yere dt. Terzi rahata kumatan alacan ald. Adam yerden kalkp kendine geldiinde, ''Azn peyim, bir tane daha anlat'' diye terziye yalvard. Fakat terzinin gnlne merhamet geldi. aldn yeterli buldu. Adama yle dedi: ''Ey kahkahalarn esiri olan, aklsz adam! Bir fkra daha sylersem, kaftann srtna dar gelecek. Kendine ktlk etme. Gerei bilseydin, gleceine kan alardn.'' *** Bo gezenler, bir ile megul olmayanlar, masal ve hikye peinde koanlar, bu hikyedeki iddiac adama benzerler. Bizi aldatan, zen ve oyalayan fni dnya, terzi gibidir. Her trl ehvet ve kadnlar terzinin anlatt fkralardr. mrmz ise dikilmek iin terziye verilen kumatr. Ebed saadetin kaftann giymek isteyenler, kumandan takv elbisesi diktirirler. mrn atlas

Ey pheyle bocalayan, cehalet ukuruna ba aa den insan! Ne zamana kadar masal dinleyeceksin? Ne zamana kadar u dnyann ivesine kanacaksn? Ne banda akl, ne de ruhunda huzur var. Gaflet terzisi, mrnn para para etti. kymetli kuman aylarn makasyla

Sen hl hayat pahall, geim zorluuyla megulsn. Gel, dnyann bu ynn grme. Hayatn zorluklarn, Allah'n bir rahmeti ve ihsan kabul et.

Eziyete Sabr Ayrlktan Kolaydr Kadnn biri kocasna, durumundan ikyeti oldu:

''Ey insanlktan uzak adam! Neden bana hi bakmyorsun? Ne zamana kadar byle sknt ierisinde perian vaziyette yaayacam?'' Kocas, ''Gzel karcm, biliyorsun yoksul biriyim. Yine de seni a, akta brakmamaya alyorum. Elim ayam tuttuu mddete, ihtiyalarn karlayacam'' dedi. Kadn entarisinin kirlenmi ve lime lime olmu kollarn gstererek, ''Hanmn bu elbiseyle kim gezdirir?'' dedi. Kocas, ''Doru diyorsun. Elbisenin beenilecek bir taraf yok. Ne are, elimden ancak bu kadar geliyor. Benim tatl hanmm, istersen bir de yle dn. Eski elbiseyle dolaman m daha iyidir? Yoksa, seni boayp ayrlmamz m?'' dedi. *** Dinin emirlerini yerine getirmek konusunda, fakirlie sabredemeyen kadna benzer mslman. Namaz klmak, oru tutmak insana zor gelir. Hayatn zevklerinden uzaklamak, nefsin arzularn engellemek g itir. Fakat Allah'tan uzak kalmak, btn bunlardan daha zordur, daha acdr. Sen Allah' sevmeye bak. Sevilen kiinin, seveninden haberdar olmamas mmkn deildir.

Sf ile Papaz Allah dostu rif bir zat, ihtiyar papaza sordu: ''Sen mi daha yalsn? Sakaln m?'' Papaz, ''Ben ondan nce dodum. Sakalsz birok yl geirdim'' dedi. Bu cevap zerine rif, ''Sakaln aarm, karal gitmi. Sen ise hl doduun renktesin. Bir adm bile ileriye gidememisin. Sakaln senden sonra doduu halde, seni gemi'' dedi. Allah dostunun bu sz kararak mslman oldu. *** Hibir kfire hor gzle bakma, yz biteceini bilemezsin. lmeden nce dn. evirme, mrnn nasl mslman olabileceini zerine, papaz belindeki znnar

Fare ile Kurbaann Arkadal Bir dere kenarnda tanan fare ile kurbaa arkada oldular. Aralarndaki muhabbet gn getike artt. Her sabah buluup konuur ve dertleirlerdi. Akam gne battnda fare kayann kovuuna, kurbaa da suyun ierisindeki yuvasna ekilirdi. Birbirlerini tekrar grmek iin sabah zor ederlerdi. Bir gn fare, kurbaaya yle dedi: ''Sabahtan sabaha konuup dertlemek bana yeterli gelmiyor. Seni daha sk grmek istiyorum. Bir derdim, skntm olduunda sana rahata ulaabileyim. Her zaman suyun stnde olmadn

iin, sana sesimi duyuramyorum. Buna bir are bulalm.'' Beraberce yapt: bu ie bir zm aradlar. Sonunda fare u teklifi

''Uzunca bir ip buluruz. pin bir ucunu ben ayama balarm, dier ucunu sen ayana balarsn. Birbirimize ihtiya duyduumuzda ipi ekerek haberleir, buluuruz.'' Bu teklif kurbaann pek houna gitmedi. Fakat nazlanmadan dostunu krmayp kabul etti. Fare ip bal ayala dere kenarnda dolarken, anszn saldran bir alaca karga fareyi kapt gibi havaland. Farenin ayana bal olan ip, kurbaann da ayana bal olduu iin, kurbaa da havaland. Bu manzaray grenler, ''Karga suyun iinde yaayan avlad?'' diyerek merak ettiler. kurbaay hangi kurnazlkla

Havada asl kalan kurbaa ise yle szland: ''Kendi cinsinden olmayanlarla dostluk kurann sonu bu olur.'' *** Bu hikyede alaca karga lmn semboldr. Su kurbaas ruhu, fare de bedeni temsil eder. Su kurbaas temizdir. Fare ise hoa gitmeyen kirli bir hayvandr. Temiz bir varln, kirli bir varlkla dost olmas, onu felkete srkler. Nefsini terbiye edip ruhunu yceltmeyen, bedeninin rahatna dkn insanlar; farenin peine dm kurbaaya benzerler.

Sf Vaktin Olu evresindekilere gm paralar zengin, sfnin birine sordu: datan hayr sahibi bir

''Ey canm yoluna dediim, kalbimi ayaklarnn altna attm gzel sf! Bugn sana 1 kuru mu vereyim? Yoksa yarn vereceim 3 kuruu mu istersin?'' Sf, ''Dn yarm kuru verseydin, bugn verecein paradan da, yarnki 100 kurutan da benim iin daha iyiydi. Pein sille, veresiye batan daha iyidir. te bam nnde eiyorum. Vur, yeter ki pein olsun'' dedi. *** Kendine gel ey canmn bulunduun n ganimet ertelemek felkettir. can, bil. ey yzlerce cihanm. inde Yapacan ii geciktirmek,

Derviin Alaca Tebriz'de esnaf denetleyen, ticar hayatn dzenini salayan Bedreddin mer adnda zengin biri vard. Zenginliinin yannda, cmertliiyle de dillere destan olmutu. Bu kerem sahibi eli ak zatn hretini, yakn bir ilde yaayan garip bir dervi de duymutu. Bu dervi, Bedreddin mer'in cmertliine gvenerek 9000 altn bor ald. Borcunu deme vakti geldiinde, Tebriz'in yolunu tuttu. Kendi kendine, ''Bedreddin mer'in huzuruna kar,

durumumu anlatrm. diye dnd.

Yapaca ihsanlarla da borcumun derim''

ehre vardnda Muhtesib mer Bedreddin'in evini sordu. O yoldayken, Bedreddin mer fni dnyadan sonsuzluk lemine g etmiti. Bunu duyan dervi bir nra atarak bayld. Gece yarsna kadar kendine gelemedi. Gzlerini atnda, ''Ey Allahm! Suluyum. Senden isteyeceime, midimi senin yarattn birine baladm. Cmertlikte kim senin ein olabilir? Aslnda onun verdii de senindir. Cmertlii, merhameti ona sen lutfettin'' diyerek rabbine tvbe etti. Muhtesib mer Bedreddin'in yardmcs olan kethd, derviin durumunu rendi. Derdiyle dertlendi. Dervie yardm toplamak iin esnaf gezdi. Fakat 100 dinar kadar para toplayabildi. Dervi bu durum zerine Bedreddin mer'in mezarnn gitti. Hayattaym gibi onunla konumaya balad. bana

''Ey yoksullarn dayand, gvendii byk insan! Senin derya gibi geni balarn duyup gvendim. Saa sola 9000 altn bor yaptm. imdi beni kim bu yoksulluktan kurtaracak, yzm gldrecek, borcumu deyecek?'' Buna benzer szlerle akama kadar mezarn banda halini arzetti. Akam olunca mer Bedreddin'in yardmcs ve Tebriz'in kethds garip dervii evine buyur etti. Toplad 100 dinar verdi. Dervile gece yarsna kadar sohbet ettikten sonra yatp uyudular. Tebriz'in kethds, ryasnda Bedreddin mer'i grd. Bedreddin mer ona, ''Bir yoksulun bana gvenerek borlandn duymutum. O yoksul iin filan yerde birka mcevher sakladm. zerine de ismini yazdm. O mcevherler onun borcunu der. Arta kalan paray da istedii gibi harcasn. Beni de duada unutmasn'' dedi. Kethd sevinle uyand. Mcevherleri karp, dervie teslim etti. *** Nice kiiler var toprak gibi, mezarnda uyuduu zannedilir. Halbuki onlar fayda vermek, feyiz vermek bakmndan yzlerce canldan daha iyidir. Dnyadaki beden glgesini alp hirete giden Allah dostlarnn glgesinden, yz binlerce insan istifade eder. tarif edilen yerden

Zalimin Hayr Padiahn biri, cuma gn camiye gidiyordu. Muhafzlar yol kenarndaki halka bir taraftan, ''ekilin'' diye haykryor, dier taraftan da ellerindeki sopalarla vurarak yol amaya alyorlard. Sopay yiyenin ya ba yarlyor ya da gmlei yrtlyordu. Bu srada tesadfen orada bulunan zavall bir fakir de muhafzlardan birok sopa yedi. Kan revan iinde kald. Can acsyla padiahn arkasndan yle bard. ''Ey Allah'tan korkmaz! u yaptn zulme bak. Halkn gz nnde byle yaparsan, Allah senin gizli zulmlerinden herkesi

korusun. Gya camiye gidiyor, hayr ilediini sanyorsun. Senin hayrn buysa, errin ve ktln kim bilir nasldr?'' *** Zalimlerin et. hayrlar byledir; artk erlerini, var sen kyas

Hazinenin Yeri Adamn biri, iflas etti. Elinde avucunda hibir eyi kalmad. Dert ve skntdan deta can ekiir haldeydi. aresizlik ierisinde rabbine yalvarmaya balad. Namazlardan sonra niyazda bulundu. Yllarca alad, yalvard. ''Ey kurdu kuu besleyen rabbim! hsanlarn sonsuz, sayya smaz. Ben ise balarn anlatmaktan cizim. Ne olur, benim rzkm da kolay yoldan lutfet'' diyerek yalvard. Sonunda bir gece ryasnda, ''Senin komun olan filan ktya git. Onun satt ktlarn arasnda u renkte, u ekilde bir kt var. Onu alp, gizlice ondaki bilgileri oku. Gereini yap'' dediler. Ryadaki mjdeci yle tembihte de bulundu: ''Defineyi bulmakta zorlanrsan, sabrl ol, vazgeme. Bakalar renirse sakn zlme. Senin hakkn olan hazineden, kimse bir ey alamaz. mitsizlie kaplma. Allah'n rahmetinden mit kesilmez' yetini ska tekrarla.'' Adam ryadan sevinle uyand. Sabah olunca doru kt dkknna gitti. Kt ynlar arasnda dolamaya balad. Tarif edilen kd grr grmez, alp cebine koydu. Dkkn sahibine hayrl iler dileyerek ayrld. Tenha bir yere geldi, kd cebinden karp okudu. Ktta bir definenin yeri tarif ediliyordu. yle bir dkknda, ktlarn arasnda definenin yerini bildiren byle bir kdn olmasna hayret etti. Ktta yle yazyordu: ''Eline bir okla yay al. inde bir ehidin mezar olan, arkas ehre, kaps ovaya bakan trbeye git. Arkan ehidin mezarna yzn kbleye evir. Yaynla bir ok frlat, okun dt yeri kaz.'' Bunu okuyan adam hemen salam bir yay, gzel bir ok ald. Kazmasn kreini de yklenerek, denilen trbenin yolunu tuttu. Trbeye vardnda arkasn mezara ald. Ynn kbleye evirdi. Yayn skca gerip, okunu frlatt. Heyecanla gidip dt yeri kazd, ancak bir ey kmad. Azck sa, azck solu derken, kazmas krei krleene kadar kazd. yice yoruldu, fakat defineyi bulamad. Herhalde oku yanl tarafa attm diyerek tekrar oku frlatt. Dt yeri kazd, yine bir ey bulamad. Akam oldu, evine gitti. Ertesi gn tekrar denemeye devam etti. Adam artk her gn bir ok frlatyor, dt yeri kazyordu. enmeden gnlerce kazmasna ramen, defineyi bulamad. Bu arada adamn yapt bu i, halkn dikkatini ekti. eitli

dedikodular ald ban yrd. Sonunda sylentiler padiahn kulana kadar gitti. Adam durumunun padiah tarafndan renildiini duyunca, hi direnmeden elindeki kd padiaha takdim etti. Bandan geenleri aka anlatt. ''Padiahm, bir aydr bu ktta tarif edildii ekilde defineyi aryorum. Hibir ey bulamadm. ektiim eziyet ve skntlar yanma kr kald. Savalar kazanan, kaleler fetheden padiahmn baht, gc kuvveti, bu defineyi ortaya kartr'' dedi. Padiah, belki alt ay, belki de daha fazla, seme askerlerine kuvvetli yaylarla ok attrd. Yerleri kazdrd. Defineyi bulamad. Definenin deta ismi var, cismi yok. Zmrdanka kuu gibiydi. Ovada kazlmadk yer kalmamt. Padiah defineyi aramaktan usand. Adam yanna ararak fkeyle, ''Al haritan, bana al. Bizi iimizden, gcmzden ettin. Zamanmz aldn. Zahmet verdin. Senin iin gcn olmadna gre, istediin kadar defineyi arayabilirsin. Bulursan da senin olsun, hell ettim'' dedi. Adam haritay ald. Kendi kendine, nerede hata yaptn dnd. nk bu harita ona, yllardr yapt dualardan sonra rabbinden gelmiti. Tekrar rabbine yneldi. Niyazda bulundu. ''Y rabbi! Hrs ve tamah eytan beni azdrd. Bu uramadan, skntlardan tvbe ediyorum. Sana snyorum. Kapm sen kapadn, yine sen a Allahm'' dedi. Adamn bu yakarndan sonra yine Hak'tan ilham geldi. ''Biz sana, yaya bir ok koy, at dedik. Kuvvetli yaylarla ok atma denemesi yap demedik. Sen bo yere kuvvet harcayarak ok atmadaki hnerini gsteriyorsun. imdi git, rastgele bir yay al, oku koyup at, uzaklara gndermeye alma. Okun dt yeri kaznca, hazinenin sana ne kadar yakn olduunu anlayacaksn.'' Adam denileni yaparak sonunda defineyi buldu.

eyhin Hanmna Sabr Bir dervi, eyh Harakn hazretlerinin hretini duydu. Ziyaret edip duasn almak iin, Talkan ehrinden yola kt. O byk zat grmek iin ovalar, dalar at. Gnler geceler boyu yrd. eyhin bulunduu ehre vard. Evini sorup rendi. Edep ve saygyla gidip evin kapsn ald. eyhin kars kapdan ban kard. ''Ne istiyorsun?'' dedi. Dervi, ''Talkan ehrinden, eyhi ziyaret iin geldim'' dedi. Bunu duyan kadn kahkahalarla gld. ''Bir u sakalna bak, bir de bunca yolun zahmetine katlanmann sebebine bak. Memleketinde iin gcn yok mu senin? Bo yere yollara dmsn. Bir ahma ziyaret etmek iin, hi bu sknty ekmeye deer mi? Yoksa memleketinden

mi skldn? Sakn, eytan seni kandrp yolculua srklemi olmasn.'' Kadn buna benzer birok hakaret etti. Kt szler syledi. Dervi sabrla dinledi. Sonunda, ''Ne olursa olsun, ben o mna sultan eyhi grmek istiyorum. eyhin nerede olduunu syler misin?'' dedi. Kadn, ''eyhi grmeden memleketine dnersen, senin iin daha hayrl olur. Azgnla ve sapkla dmezsin. Az iyi laf yaptndan, senin gibi birok ahma tuzana drerek yolunu artt. Senin eyh dediin kimse, gndzleri tembel tembel oturur, hazr bulursa yer, akamlar le gibi yatar uyur. badet nedir bilmeyen gnahkrn tekidir. i gc hile ve riya ile halk kandrmaktr. Sana zarar dokunmamas iin, hi grmeden geri dn'' dedi. Gen dervi bu szler zerine dayanamad. ''Yeter artk, sus. Ben rzgrn srkledii bir bulut deilim ki, bir toz sebebiyle bu kapdan geri dneyim. Ey yal kadn! unu bil ki Hakk'n nurunu fleyerek sndremezsin. nk o gne gibidir'' dedi. Dervi bu kadndan eyhin yerini renemeyeceini anlad. eyhin nerede olduunu sorup aratrmaya koyuldu. Biri ona, ''Bu diyarn gitti'' dedi. kutbu olan eyhimiz, odun getirmek iin ormana

Dervi de muhabbetle ormann yolunu tuttu. Dervi hem yryor hem de, ''Byle byk bir Allah dostu, nasl olur da bu kadar kt huylu bir kadnla beraber yaar? Bir eyh bu kadn niye evinde tutar? Bununla nasl anlar, uzlar?'' diye kendi kendine sorup durdu. Dervi bu dncelerin eytann vesvesesi olduunu dnerek, gnlden bir l havle ekti. Yoluna devam ederken, eyh Harakn hazretlerini bir aslann zerinde karsnda buluverdi. eyh odunlarn aslana yklemi, zerinde kendi oturmutu. Bir erkek ylan da kam gibi eline almt. O byk vel, sylemeden, gen dervie tebessm etti. Dervi bir ey

''Ey beni grmek iin uzak yollardan gelen dervi! eytann vesvesesine itibar etme. Ben o huysuz, inkrc kadna tahamml edip cefasna sabr gsterdiim iin, bu aslan da benim ykm ekiyor. Allah dostlar Hak'tan gelene, szlanmadan, ikyet etmeden boyun eerler. Zorluklarla savamak, Allah'a olan teslimiyetlerinin gereidir'' dedi. *** Sabr geniliin anahtardr. Sabrn srrna glerek, holanarak ykn ekmek gerekir. ermek iin

Aalk kiilerin ktlklerine sabredersen, Hz. Peygamber'in snnetinin nuruna ularsn.

Mslman, Yahudi ve Hristiyann Arkadal Bir yahudi, bir mslman ve bir de hristiyan beraberce yola ktlar. Tpk akln nefisle arkada olduu gibi, o mslman da onlarla yol arkada oldu. Kervansaraylarda konaklayanlar arasnda deiik memleketlerden eitli mesleklerden insanlar bulunur. Mecburiyetden dolay ok iyi insanlarla, ok kt insanlar bir arada kalr. Sabah olduunda herkes kendi yoluna gider. Bu yol arkada, akama doru bir konaa vardlar. Oradaki bir hayr sahibi, scak ekmekle bir sahan bal helvas ikram etti. Mslman orulu olduu iin karn at. Dierleri ise toktu. Akam namaz vakti girdiinde dedi. Dierleri ise, ''Biz boazmza dediler. Mslman, kadar tokuz. mslman, Helvay ''Helvay yarna yiyelim''

brakalm''

''Benim sabredecek durumum yok. Akamdan yiyelim'' diye srar etti. Dierleri, ''Sen helvay yalnz bana yemek istediin iin byle sylyorsun'' dediler. Bunun zerine mslman helvay paylamay teklif etti. Onu da kabul etmediler. nk maksatlar mslmann geceyi a geirerek eziyet grmesiydi. Sonunda mslman, ''Madem dedi. sabahleyin yemekte srar ediyorsunuz, yle olsun''

Sabah olunca uyandlar. Her biri azn, yzn ykad. Herkes kendi dinine gre virdini ekti. Dersleri bittikten sonra, ilerinden biri, ''Herkes grd ryay anlatsn. Kimin ryas daha gzelse, helvay o yesin'' dedi. nce yahudi sz ald: ''Ryamda bir yola dm gidiyordum. Musa aleyhisselm karma kt. Benim elimden tutarak, Tur dana gtrd. Ben nurdan grnmez oldum. Musa da, Tur da da grnmez oldu. Sonra Allah'n heybet sfat daa tecelli etti. Da yarlp paraya ayrld. Bir paras denize dt. Denizin suyunu tatllatrd. Bir paras yere dt, yeryznden tatl sular fkrd. Bir paras uarak Kbe'nin yaknlarna dt, Arafat da oldu. Sonra ellerindeki as ve srtlarndaki hrkayla Musa aleyhisselma benzeyen insanlar grdm. Bunlarn hepsinin Allah peygamberler olduu bildirildi. Byk melekleri grdm. Hepsi kardan yaratlmt. Onlardan baka, bir grup melek daha grdm. Hak'tan yardm dileyen bu melekler, ateten yaratlmt.'' Yahudi daha birok hrikulde hallerden bahsetti. Sonra, hristiyan anlatmaya balad: ''Ryamda s aleyhisselm grdm. Onunla, gn drdnc katna ktm. Dnyay aydnlatan gne oradayd. Gkyznn acayip hallerini seyrettim. Grdklerimi yeryzndekilerle kyaslamam mmkn deil. O gzellii ve genilii ifade edemem'' dedi.

Bundan sonra anlatt:

mslman

grd

ryay

yol

arkadalarna

''Sultanm, efendim, peygamberim Hz. Muhammed Mustafa (s.a.v) yanma gelerek bana buyurdu ki: Arkadalarndan biri Musa aleyhisselm ile dana kt. Nurlara gark oldu. arkada olup Tur

Dierini de Hz. s aleyhisselm alp gn drdnc katna kard. Her ikisi de meleklere kart. Sen ikisinden de geride kaldn. Zarar grdn. Uyan hi olmazsa helvay ye' dedi diye syledi.'' Bu szleri duyan yahudi ile hristiyan, ''Yoksa helvay Mslman, yiyip temizledin mi?'' diye sordular.

''Ben paygamberimin emrine nasl kar gelebilirim? Sizin peygamberiniz, byle bir emir verseydi kar gelir miydiniz? Emre uyup helvay yedim. u anda da helvann verdii sarholukla aklm bamda deil'' dedi. Bunun zerine onlar, ''Vallahi senin grdn rya dosdoru rya. Bizim grdmz ryadan yz defa daha gzel. Senin ryan rya deil uyanklktr. Uyandktan sonra bile, eserini gryoruz'' dediler.

Hz. Yusuf'un Hatas Msr azizi, Hz. Yusuf ile hanm Zleyha arasnda kan sylentilerin, dedikodularn nn kesmek istedi. Hz. Yusuf'u zindana attrd. Yusuf aleyhisselm zindanda kendisini ibadete verdi. Bazan da yoksullarla ilgilendi, hastalarn tedavisiyle megul oldu. Hz. Yusuf'a Allah tarafndan ryalar yorumlama ilmi verilmiti. Zindanda kim bir rya grse, Yusuf aleyhisselma ettirirdi. Yusuf'un syledikleri aynen kard. tabir

Zindanda Msr sultannn araps ile frncs da vard. kisi de putperestti. Bunlar Hz. Yusuf'a gelerek rya grdklerini sylediler. arap, ''Ryamda zm Frnc da, skp padiah iin arap yapyordum'' dedi.

''Ben de bamn stndeki tepsiyle sultana ekmek gtryordum. Kular o tepsiye konup o ekmekleri yiyordu'' dedi. Hz. Yusuf arapya, ''Sen affedilip frncya da, tekrar sultann hizmetine Kular gireceksin'' kafana konup

''Sen ne yazk ki idam beynini yiyecekler'' dedi.

edileceksin.

Aradan biraz zaman geince, Hz. Yusuf'un syledikleri aynen kt. arap affedilerek tekrar sultann hizmetine girdi. Frnc idam edildi, beynini kular yedi. Hz. Yusuf, arap ya zindandan karken,

''Sultana benim durumumu arzet. Susuz yere zindanda olduumu syle'' diye tembihledi. eytan arapya, Yusuf'u ve sylediklerini unutturdu. Hz. Yusuf, Allah'tan deil, kuldan yardm istemiti. Bu da ilh cezann gelmesine sebep oldu. Yedi sene zindanda kald. Cenb- Hak, Yusuf'a, rk sopaya dayanmamak gerektiini ve takdire rza gstermeyi retti. Gnlnn zntsn gidermek iin de sevgisini lutfetti. Yusuf aleyhisselm, hrriyete kavutu. karanlk. *** Dnyada bulunan btn insanlar, lmn bekleyen birer mahkumdur. Sknt ierisinde kvranan bir mahkumun, dierine ne faydas olabilir? Allah Artk sevgisinin mnev zevkiyle gznde ne zindan vard gerek ne de

Padiahn Oullar Bir padiahn olu vard. Her biri grgl, anlayl ve zekiydi. Cmertlikte, cesarette, eref ve haysiyetlerine dknlkte hi birbirlerinden aa kalr yan yoktu. ehzadeler, mum gibi padiahn gznn idiler. Bir gn babalarnn huzuruna ktlar. lkenin idar ve ekonomik durumunu yakndan grmek iin izin istediler. Babalar izin verdi. Helllik alp vedalaacaklar zaman padiah onlara, ''Gnlnz nereye gitmek istiyorsa, oraya gidin. Hangi ehri veya kaleyi denetlemek istiyorsanz oray denetleyin. Yalnz Horba (akl kapan) kalesine gitmeyin. nk o kale, keder ve bel kalesidir. Tehlikelerle doludur. Her taraf gzel resimlerle ssl bu kale, sizi aldatmasn. Sakn ola, o kaleye girip de resimlerine bakmayn. Arzularnzn yolunuzu kesmesine izin vermeyin. Szm dinlemezseniz, ebed olarak kurtulamayacanz bir belaya dersiniz'' dedi. ehzadeler, ''Emrettiin gibi hareket ederiz babacm. Buyruundan dar kmak bize uygun dmez'' diyerek yola koyuldular. ehzadeler, babalarnn nasihatini yerine getirmek konusunda kendilerine ok gveniyorlard. Ondan dolay inllah demeyi unuttular. Allah'n yardmn dilemediler. Uzun bir zaman lkeyi dolaan ehzadelerin gnlne, yasaklanan kaleye gitmek arzusu dt. nk insann yaratlnda, yasaklanan eye kar bir meyil vardr. Hz. dem ile Havva da yasaklanan meyveyi yediklerinden dolay yeryzne gnderilmedi mi? ehzadeler lkenin cra bir kesinde unutulmu bu belki de hi uramayacaklard. Babalarnn oraya yasaklamas, gnllerini o tarafa ekti. kaleye, gitmeyi

O kalenin, denize ve karaya alan beer kaps vard. Binlerce gzel resim arasnda hayran hayran dolaan ehzadeler, ok gzel bir kzn resmini grdler. Grdkleri bu resim onlarn gnllerine ak ateini sald. Gzel kzn sevdas gnllerine mzrak gibi sapland. Seyrettike

itiyaklar artt. Babalarnn nasihatini dinlemediklerinden dolay bin piman oldular. Onlar ak belsndan korumak iin kaleye gitmeyi yasakladn anladlar, fakat i iten gemiti. Bu dnya gzeli kz resminin kime ait olduunu aratrmaya koyuldular. Uzunca bir uratan sonra gnl gz ak bir eyh, resmin srrn onlara aklad. eyh, ''lker yldznn bile kskand bu kz, in padiahnn kzdr. ok zel bir ekilde korunmaktadr. Bulunduu yerin zerinde kularn bile umasna izin verilmez'' dedi. k ve dertli ehzade, ba baa verip ne yapmalar gerektiini konutular. Hepsinin dncesi, sevdas, derdi aynyd. Ak belsna kar ikyet etmemeyi, az alamay, oka sabretmeyi kararlatrp in lkesine doru yola koyuldular. Annelerini ve babalarn brakp, ileride padiah olup tahta oturacaklar lkeyi terkettiler. Aklar uruna her eyi geride brakarak, gizli sevgiliye yneldiler. Sabr klavuz yaparak, ehzadelerin en by, bir mddet in lkesinde dolaan

''Kardelerim, sevgiliden ayr kalmak derdi, beni ldrecek. Artk sabrm kalmad, gcm tkendi. Canm boazma geldi. Sevgiliye kavumak arzusuyla yanp tutumaktaym'' dedi. Kardeleri abilerine masal syler gibi nasihat ettiler: ''Aabey, kendine gel. Bizim yaramza da tuz basma. Tehlikeleri hesap etmeden hareket etme. Kanatlar kmayan ku gibi, yuvadan umaya kalkma. Silhsz muharebeye girmekten vazge. Hi olmazsa tecrbe sahibi bir eyhle gr. Onun tedbirini kendine rehber yap. nsanda akl yoksa, bir bakasnn akln rehber edinmesi gerekir. nsan iin akl, kol ve kanat gibidir.'' Kardeleri, aabeylerini kararndan dndrmek iin daha birok sz sylediler. Tekrar tekrar t verdiler. Fakat o verilen tlere kulak asmad. Byk ehzade, ''Bu szleriniz benim size kar nefretimi artryor. Siz gsmn mangal gibi atele dolu olduunu bilmez misiniz? Sabrn yerine ak geldi. Gnlm yakt, tututurdu. Ya bam alrlar ya da gnl verdiim sevgilimin yzn grrm'' dedi. ki karde, ''Aabey! Biz, bize gre doru olan yapyoruz. Seni ikaz etmezsek, grevimizi yapmam oluruz. Seni uyarmak iin sylediklerimize niin krlrsn? Ne yapacamz bilemiyoruz'' dediler. Onlar byle konuurken, byk ehzade yerinden frlad ve, ''Allaha smarladk'' diyerek yanlarndan ayrld. Ak derdiyle kendinden gemi, mest bir halde in padiahnn sarayna vard. Vakit geirmeden padiahn huzuruna kt, yeri pt. ehzadenin durumunu, bandan sonuna biliyordu. Yine de grevli memurlar, kadar in padiah vazifeleri gerei

padiaha byk ehzade hakknda bilgi verdi: ''Padiahm! Huzurunuzdaki bu ehzade, sizi byk padiah olarak kabul etmi. Yaral gnlyle size snmaya gelmitir. Sizin ihsannza, lutfunuza lyktr.'' Padiah, ''Bu delikanl hangi makam, hangi mlk, hangi lkeyi isterse ona verin. Terkedip geldii mlkn yirmi mislini, hatta daha fazlasn kendisine balyorum'' diyerek huzuruna kabul etmedi. Grevli memur, ''Efendim! ehzade padiahl da, mal da, mlk de terkederek size gelmi. Gnlndeki tek arzusu, sizin kulunuz kleniz olmaktr. Padiahm! Bu ehzade, ak lkesinin valisidir. Onu azat ederek, iinden ayrmaynz. Akndan baka bir eyle onu megul etmeyiniz. Her ne kadar bedeni zayf, kabiliyeti az olsa da, padiahmzn lutfu ve keremi onun eksikliklerini giderir'' dedi. Padiah, ehzadeyi kabul etti. kramlarda bulundu. Padiahn ihsanlar, ehzadelerin gamn, kederini ortadan kaldrd. zntlerini giderdi. ehzade de, gnein karsnda eriyen bir ay gibi eridi, benliinden kurtuldu. Kt huylarndan arnd. Kemlt artt, geliti, tazelendi. Gnln sevgi ile tututurdu. Ak urundan kendini feda etmeye her an hazr bir durumda, padiahn huzurunda uzun zaman kald. Fakat ak hastaln gideremedi. Vuslata yol bulamad. Bir zaman dilerini skarak sabretti. Artk sabredecek gc kalmad. Muradna eremeden, mr sona erdi. Sevgilinin yzn hi grmedi. Fakat ruhu hakiki sevgiliye kavutu. Byk ehzadenin cenazesine, yalnzca gelebildi. O sra kk ehzade hastayd. grnce tanmam gibi, ''Bu vefat edenin kardeidir'' dedi. Padiah, ''Sen bize, aabeyinin hatrassn'' szlerle iltifatta bulundu. Padiahn ruhu, harekete geiren ehzadeyi deta yeniden diriltti. Ayrlk ateiyle feyiz patlamas elde edemeyecei oldu. Kitaplarda yaad. gibi, gnl alc ortanca ortanca ehzade in padiah onu

''Bu da kimdir?'' diye grevli memura sordu. Memur da,

okayc

szleri,

strap eken ehzadenin gnlnde mnev bir oldu. Bir sfnin yzlerce ile karmakla halleri elde etti. Yz binlerce srra vkf hiret ile ilgili okuduu birok hali, apak

Padiahla ehzade arasnda, grlemeyen mnev bir alveri vard. ehzadenin gnlne, padiahn gnlnden gelen feyizler yayordu. O feyizler sayesinde, ehzadenin kefi almt. ehzade padiahn himmetine teekkr edeceine, yaplan iltifata, gsterilen yaknla kar duygusuz kald. Zamanla bu aldrmazlk duygusu azgnla ve kstahla dnt. ehzade kendi kendine, ''Ben de bir ehzade deil miyim? Ben de padiah saylrm. Neden bu padiahn emrine girip boyun edim?'' diyordu.

Mnasz, yersiz dncelere kaplan ehzadenin bu nankrl, padiaha ilham yoluyla mlum oldu. ehzadenin mnev hayat bitti. Gnl gamla, kederle doldu. Hatasn anlayp tvbe etti. mann kaybetme korkusuyla Hakk'a iltica etti. Alayarak niyazlarda bulundu. Bir sene sonra da vefat etti. ehzadenin en kabiliyetlisi kk ehzadeydi. Bel ve musibetlere kar sabr elden brakmad. Nefsin hilelerine kar dikkatli davrand. stikametten ayrlmad. lmeden nce, lmenin srrna erdi, dosta ulat. Sonunda padiahn kzn da in lkesinin padiahln da elde etti.

Fakihin nad Buhara'da cmert bir emr vard. Yoksullara sahip kar, gndzn akama kadar saysz iyiliklerde bulunurdu. Bir gn hastalara, bir gn dul kadnlara, dier bir gn de ihtiya sahiplerine bata bulunurdu. bulamayanlar, bortan bunalanlar gelip onu bulurdu. Emrin ba yaparken bir deti vard. htiya sahibi kimselerin ondan dili ile bir ey istemesine izin vermezdi. Onun bu huyunu bilenler, geecei yol boyuna dizilirler, sessizce beklerlerdi. Emr de kendi takdir ettii kadar altn bir kda sarar, ylece takdim ederdi. Bir gn ihtiyar bir adam, bu emre, ''Alktan kurtulamyorum, bana zekt ver'' dedi. Emrin adamlar ihtiyar, ihtiya sahiplerinin arasndan karp uzaklatrmak istedi. Fakat ihtiyar direndi, barp arp sylenmeye balad. Ortal birbirine katt. Emr dayanamad, ''Baba, sen ne kadar utanmaz adamsn'' dedi. htiyar, ''Sen, benden daha utanmazsn. doymadn. O kadar a gzlsn geirmeye alyorsun.'' Bu dnyay yedin, ki, teki dnyay yuttun, da ele

htiyarn bu szleri, emrin ok houna gitti. htiyara pek ok bata bulundu. Bu ihtiyardan baka, azyla isteyip de emrden yardm alabilen olmad. Bu cmert emr, din limi ve fakihler iin de yardm gn dzenledi. Yardm iin gelen fakihlerden biri, feryat edip ne kt. Alayarak, yalvarp yakararak dil dkt. Mazeretlerini sralayarak ba istedi, fakat emr ona en ufak bir yardmda bulunmad. Ayn fakih, ertesi gn bacann sana soluna tahtalar balad, aput sard. Kendine sakat ss verdi. Sakatlarn arasna kararak yardm almak istedi. Emr onu tand. Yine hibir ey vermedi. Ertesi gn, yzn bir kilim parasyla rtt. Belki, tanmaz da yardm alrm diye dnd. Fakat emr onu tand. Bir ey vermedi. emr yine

Bir mddet sonra, araf giyerek kadn klna girdi. Dul ve yetimlerle birlikte emrin yolunu beklemeye balad. Emr onu yine tanyp yardmda bulunmad. Fakih yardm almak iin yz trl hile yaptysa da, baarl olamad. aresizlik ierisinde son bir deneme yapmaya karar

verdi. Bir kefenciye gitti. Ona, ''Beni bir kilime sar, emrin geecei yolun stne brak. Sakn ola, sesini karma. Emr acyp da zerime kefen paras atarsa, verdiini seninle paylarz'' dedi. Kefenci de ihtiya sahibi bir fakirdi. Teklifi kabul etti. Hocay bir kilime sararak, gtrp emrin geecei yol zerine brakt. Emr oradan geerken, kilimin zerine bir miktar altn att. Fakih, kefenciden nce paralar almak iin kilimin ierisinden kt. Paralar aldktan sonra emre, ''Ey bana kerem kaplarn kapayan nasl ba kopardm?'' dedi. Emr, emr! Grdn m? Senden

''Ey inat! Aldn, aldn ama lp de aldn. lmeden bir ey alamadn'' dedi. *** l taklidi yaparak, emrin ban alan fakih gibi, Hak yolcusu da lmeden nce lmenin srrna ererse, hem bu dnyada hem de hirette rabbinin lutuf ve ihsanlarna ular.