Karta e Kombeve te Bashkuara

[nnshkruar n datn 26 qershor 1945 n San Francisko; hyr n fuqi n datn 24 tetor 1945]

Preambula
NE, POPUJT E KOMBEVE TE BASHKUARA , t vendosur t mbrojm brezat e ardhshm nga kamxhiku i lufts, i cili n ditt tona ka sjell dy her vuajtje t pathna mbi njerzimin, t forcojm srish besimin ton n t drejtat themelore t njeriut, n dinjitetin dhe vlerat e personalitetit njerzor, n barazin mes burrit dhe gruas si dhe mes gjith kombeve, qofshin kto t mdha a t vogla, DHE PR KT QLLIM t ushtrojm durimin dhe t jetojm n paqe si fqinj t mir, t bashkojm forcat tona, n mnyr q t ruajm paqen n bot dhe sigurin ndrkombtare, t pranojm parimet dhe t fusim procedurat, q garantojn prdorimin e armve vetm pr interesin e prgjithshm, dhe t marrim n konsiderat institucione ndrkombtare me qllim, q t mbshtesim prparimin ekonomik dhe social t t gjith popujve VENDOSM T PRPIQEMI BASHKARISHT PR ARRITJEN E KTYRE QLLIMEVE. N kt mnyr qeverit tona, prmes prfaqsuesve t tyre, mbledhur n San Francisko, t cilt kan paraqitur plotfuqit e tyre n formn prkatse, kan pranuar Kartn e Kombeve t Bashkuara duke krijuar kshtu nj organizat ndrkombtare nn emrtimin "Kombet e Bashkuara". Kapitulli I: Kapitulli II: Kapitulli III: Kapitulli IV: Kapitulli V: Kapitulli VI: Kapitulli VII: Kapitulli VIII: Kapitulli IX: Kapitulli X: Kapitulli XI: Kapitulli XII: Kapitulli XIII: Qllimet dhe parimet Antarsia Organet Asambleja e Prgjithshme Kshilli i Sigurimit Zgjidhja paqsore e konflikteve Masat n rast krcnimi ose thyerjeje t paqes si dhe n rast sulmesh Marrveshje rajonale Bashkpunimi ndrkombtar n sektorin ekonomik dhe social Kshilli ekonomik dhe social Deklarat mbi territoret shtetrore pa vetqeverisje Sistemi ndrkombtar i mirbesimit Kshilli i Kujdestaris

Kapitulli XIV: Gjykata Ndrkombtare Kapitulli XV: Kapitel XVI: Kapitulli XVII: Kapitulli XVIII: Sekretariati T ndryshme Dispozita kalimtare mbi sigurin Ndryshime

Kapitulli XIX: Ratifikimi dhe nnshkrimi

Kapitulli I: Qllimet dhe parimet

Neni 1 Kombet e Bashkuara marrin prsipr: 1. t ruajn paqen botrore dhe sigurin ndrkombtare dhe, pr kt qllim, t marrin masa kolektive t efektshme pr t parandaluar dhe mnjanuar krcnimet e paqes, pr t mposhtur veprimet msymse dhe shkeljet e tjera t paqes, si dhe pr t zgjidhur me mjete paqsore sipas parimeve t drejtsis dhe t drejts ndrkombtare konflikte ndrkombtare apo situata, q do t mund t onin n shkelje t paqes; 2. t zhvillojn marrdhnie miqsore mes kombeve, t cilat bazohen n parimet e barazis dhe t vetvendosjes s popujve si dhe t marrin masa t tjera t prshtatshme pr konsolidimin e paqes; 3. t ngren n kmb nj bashkpunim ndrkombtar pr t zgjidhur probleme ndrkombtare t natyrs ekonomike, sociale, kulturore dhe humanitare si dhe pr t mbshtetur dhe forcuar respektimin e t drejtave dhe lirive themelore t njeriut pr t gjith, pa dallim race, seksi, gjuhe apo besimi fetar; 4. t jen qendra, n t ciln koordinohen me njra-tjetrn prpjekjet e kombeve pr t realizuar kto qllime t prbashkta. Neni 2 Organizata dhe antart e saj veprojn n zbatim t qllimeve t prcaktuara n nenin 1 sipas parimeve t mposhtme: 1. Organizata bazohet n parimin e barazis sovrane t t gjith antrve t saj. 2. T gjith antart pmbushin n mirbesim t gjitha detyrimet, q ata marrin prsipr me an t Karts, me qllim q t sigurojn t drejtat dhe privilegjet, q u takojn nga antarsia. 3. T gjith antart i zgjidhin konfliktet e tyre me mjete paqsore, n mnyr t tille q paqja botrore, siguria ndrkombtare dhe drejtsia t mos rrezikohen. 4.T gjith antart ndalojn n marrdhniet e tyre ndrkombtare do krcnim apo pdorim dhune, q drejtohet kundr paprekshmris territoriale apo pavarsis politike t nj shteti ose q bie ndesh me qllimet e Kombeve t Bashkuara.

5.T gjith antart u japin Kombeve t Bashkuara asistencn e nevojshme pr do mas, q Organizata merr n prputhje me Kartn; nj shteti, ndaj t cilit Organizata ka marr masa parandaluese apo detyruese, ato nuk i japin mbshtetjen e tyre. 6. Organizata kujdeset, q shtetet jo-antare t Kombeve t Bashkuara t veprojn sipas ktyre parimeve, pr sa koh q kjo sht e nevojshme pr ruajtjen e paqes botrore dhe siguris ndrkombtare. 7. Nga kjo Kart nuk rezulton e drejta e Kombeve t Bashkuarapr t ndrhyr n shtje t tilla, q pr nga natyra bjn pjes n kompetencat e brendshme t nj shteti, apo detyrimi i shteteve antare, q pr shtje t tilla t zbatojn nj rregullore me baz Kartn; zbatimi i masave detyruese sipas kapitullit t VII nuk preket nga ky parim.
[Prmbledhje kapitujsh] [Kreu i faqes]

Kapitulli II: Antarsia

Neni 3 Antar fillestar t Kombeve t Bashkuara jan ato shtete, t cilat kan marr pjes n Konferencn e Kombeve t Bashkuara mbi nj Organizat Ndrkombtare n San Francisko ose q kishin nnshkruar q m par Deklaratn e Kombeve t Bashkuara t dats 1 janar 1942 dhe q tashm nnshkruajn kt kart dhe e ratifikojn at sipas nenit 110. Neni 4 (1) Antart i Kombeve t Bashkuara mund t jen t gjith shtetet e tjera paqedashse, q marrin prsipr detyrimet e ksaj Karte dhe q, sipas vlersimit t organizats, jan t afta dhe t vullnetshme t prmbushin kto detyrime. (2) Pranimi i nj shteti t till si antar i Kombeve t Bashkuara bhet me rekomandim t Kshillit t Sigurimit dhe vendim t Asambles s Prgjithshme. Neni 5 Asambleja e Prgjithshme, me rekomandim t Kshillit t Siguris, mund t'i mohoj nj shteti antar, kundr t cilit Kshilli i Sigurimit ka marr masa parandaluese apo detyruese, n mnyr t prkohshme ushtrimin e t drejtave dhe privilegjeve, q rrjedhin nga antarsia. Neni 6 Nj antar i Kombeve t Bashkuara, i cili shkel n mnyr t vazhdueshme parimet e ksaj Karte, Asambleja e Prgjithshme mund ta prjashtoj nga organizata me rekomandim t Kshillit t Sigurimit.
[Permbledhje kapitujsh] [Kreu i faqes]

Kapitulli III: Organet

Neni 7

(1) Organet kryesore t Kombeve t Bashkuara jan Asambleja e Prgjithshme, Kshilli i Sigurimit, Kshilli Ekonomik dhe Social, Kshilli i Kujdestaris, Gjykata Ndrkombtare dhe Sekretariati. (2) Sipas nevojs mund t vihen n veprim n prputhje me kt Kart edhe organe dytsore. Neni 8 Kombet e Bashkuara nuk aplikojn kufizime n lidhje me barazin gjinore mes burrave dhe grave psa u prket te gjitha vendeve t puns n organet kryesore dhe dytsore.
[Permbledhje kapitujsh] [Kreu i faqes]

Kapitulli IV: Asambleja e Prgjithshme

Prbrja Neni 9 (1) Asambleja e Prgjithshme prbhet nga t gjith antart e Kombeve t Bashkuara. (2) Secili prej antarve ka jo m shum se pes prfaqsues n Asamblen e Prgjithshme. Detyrat dhe kompetencat Neni 10 Asambleja e Prgjithshme mund t marr n shqyrtim t gjitha shtjet, q bien brenda kuadrit t Karts ose q kan t bjn me t drejtat e njrit prej organeve t parashikuara n kt Kart; me kusht respektimin e nenit 12, ajo mund t jap rekomandimet e saj n lidhje me kto shtje, drejtuar antarve t Kombeve t Bashkuara ose Kshillit t Sigurimit ose t dyve bashk. Neni 11 (1) Asambleja e Prgjithshme mund t merret me t gjitha parimet e prgjithshme t bashkpunimit pr ruajtjen e paqes botrore dhe siguris ndrkombtare duke pfshir ktu parimet e armatosjes dhe rregullores s armatimit si dhe, duke iu referuar ktyre parimeve, t'u drejtoj rekomandime antarve ose Kshillit t Sigurimit, sse t dyve. (2) Asambleja e Prgjithshme mund t shqyrtoj t gjitha shtjet, q kan t bjn me ruajtjen e paqes botrore dhe siguris ndrkombtare, dhe q i parashtrohen asaj nga nj antar i Kombeve t Bashkuara ose nga Kshilli i Sigurimit ose nga nj shtet joantar i Kombeve t Bashkuara, sipas nenit 35 kreu 2; me kusht respektimin e nenit 12, ajo mund t'u drejtoj shteteve t prekura ose Kshillit t Sigurimit ose t dyve rekomandime n lidhje me kto shtje. Nse n kuadr t nj shtjeje t till lind nevoja e masave t ndryshme ather Asambleja e Prgjithshme ia kalon at para ose pas shqyrtimit Kshillit t Sigurimit. (3) Asambleja e Prgjithshme mund t trheq vmendjen e Kshillit t Sigurimit n lidhje me ato situata, t cilat prbjn rrezik pr paqen botrore dhe sigurin ndrkombtare.

(4) Kompetencat e Asambles s Prgjithshme sqaruar n kt nen nuk kufizojn efektin e prgjithshm t nenit 10. Neni 12 (1) Pr sa koh q Kshilli i Sigurimit realizon detyrat e tij parashikuar nga Karta n rast konflikti apo n nj situat t caktuar, Asambleja e Prgjithshme nuk duhet t jap asnj rekomandim, prve rastit kur kjo krkohet nga Kshilli i Sigurimit. (2) Sekretari i Prgjithshm, me miratimin e Kshillit t Sigurimit i raporton Asambles s Prgjithshme n do sesion t ksaj t fundit n lidhje me t gjitha shtjet e ruajtjes s paqes dhe siguris ndrkombtare, q trajtohen nga Kshilli i Sigurimit; gjithashtu, ai njofton menjher Asamblen e Prgjithshme, ose, n munges t sesionit t ksaj t fundit, Antart e Kombeve t Bashkuara, sapo Kshilli i Sigurimit pezullon trajtimin e nj shtjeje t till. Neni 13 (1) Asambleja e Prgjithshme inicion procese hetimore dhe jep rekomandime; a) pr t mbshtetur bashkpunimin ndrkombtar n fushn politike dhe pr t favorizuar zhvillimet progresive t s drejts ndrkombtare dhe kodifikimin e saj; b) pr t mbshtetur bashkpunimin ndrkombtar n fushat e ekonomis, sistemit social, kulturs, edukimit dhe shndetsis si dhe pr t kontribuar n realizimin e t drejtave t njeriut dhe lirive themelore t tij pa dallim race, gjinie, gjuhe apo besimi fetar. (2) Prgjegjsit e mtejshme, detyrat dhe kompetencat e Asambles s Prgjithshme n lidhje me shtjet e prmendura n kreun 1, grma b prshkruhen n kapitujt IX dhe X. Neni 14 Me kusht respektimin e nenit 12 Asambleja e Prgjithshme mund t jap rekomandime pr neutralizimin paqsor t do situate, pavarsisht se si ka lindur ajo, nse kjo situat duket se sht e prirur t bjer ndesh me t mirat e prgjithshme ose me marrdhniet miqsore mes kombeve; e njjta gj vlen edhe pr ato situata, q jan pasoj e shkeljeve t dispozitave t ksaj Karte mbi qllimet dhe parimet e Kombeve t Bashkuara. Neni 15 (1) Asambleja e Prgjithshme merr dhe analizon raportet vjetore dhe raportet speciale t Kshillit t Sigurimit; pjes e ktyre raporteve sht edhe pshkrimi i masave, q Kshilli i Sigurimit ka vendosur t marr ose ka marr tashm pr ruajtjen e paqes botrore dhe siguris ndrkombtare. (2) Asambleja e Prgjithshme merr dhe analizon raportet e organeve t tjera t Kombeve t Bashkuara. Neni 16 Asambleja e Prgjithshme realizon detyrat e saj prcaktuar n kapitujt XII dhe XIII mbi sistemin ndrkombtar t Kshillit t Kujdestaris; ktu bn pjes edhe miratimi i marrveshjeve t mirbesimit/kujdestaris pr ato zona, q nuk jan cilsuar si zona strategjike.

Neni 17 (1) Asambleja e Prgjithshme shqyrton dhe miraton projekt-buxhetin e organizats. (2) Shpenzimet e organizats merren prsipr nga antart e organizats sipas nj kodi shprndarjeje, i cili duhet t caktohet nga Asambleja e Prgjithshme. (3) Asambleja e Prgjithshme shqyrton dhe miraton t gjitha marrveshtjet financiare dhe buxhetore me organizatat e veanta cilsuar n nenin 57; ajo analizon buxhetin e tyre administrativ me qllim q t'u jap atyre rekomandime. Votimi Neni 18 (1) do antar i Asambles s Prgjithshme ka nj vot. (2) Vendime t Asambles s Prgjithshme n lidhje me shtje t rndsishme krkojn nj shumic prej dy t tretash t antarve t pranishm votues. N kto shtje bjn pjes: rekomandime n lidhje me ruajtjen e paqes botrore dhe siguris ndrkombtare, zgjedhje e antarve jo t prhershm t Kshillit t Sigurimit, zgjedhja e antarve t Keshillit Social-Ekonomik, zgjedhja e antarve t Kshillit t Kujdestaris sipas nenit 86 kreu 1, grma c, pranimi i antarve t rinj n Kombet e Bashkuara, heqja e prkohshme e t drejtave dhe privilegjeve, q rrjedhin nga antarsia, prjashtimi i antarve, shtje q kan t bjn me mnyrn e veprimit t sistemit t mirbesimit si dhe shtje t buxhetit. (3) Vendime n lidhje me shtje t tjera, duke prfshir ktu prcaktimin e grupeve t tjera shtjesh, pr t cilat vendoset me shumicn e dy t tretave, krkojn shumicn e antarve t pranishm votues. Neni 19 Nj antar i Kombeve t Bashkuara, i cili ka mbetur prapa me pagesn e kontributeve t veta financiare, nuk ka t drejt vote n Asamblen e Prgjithshme, nse shuma e papaguar arrin apo kalon vlern e kontributeve, q ky antar duhej t kishte paguar n dy vitet e plota paraardhse. Asambleja e Prgjithshme mund t'i lejoj atij srish ushtrimin e t drejts s vots, nse ajo ka bindjen se kjo vones n pages ka pr arsye rrethana, pr t cilat nuk mban prgjegjsi ky antar. Proedura Neni 20 Asambleja e Prgjithshme mblidhet rregullisht nj her n vit dhe, nse e krkojn rrethanat, n sesione t jashtzakonshme. Sesionet e jashtzakonshme thirren nga Sekretari i Prgjithshm me krkes t Kshillit t Sigurimit ose shumics s antarve t Kombeve t Bashkuara. Neni 21 Asambleja e Prgjithshme jep rendin e aktivitetit. Pr do sesion ajo zgjedh presidentin e vet.

Neni 22 Asambleja e Prgjithshme mund t ver n veprim organe dytsore, nse e konsideron kt t nevojshme pr realizimin e detyrave t saj.
[Permbledhje kapitujsh] [Kreu i faqes]

Kapitulli V: Kshilli i Sigurimit

Prbrja Neni 23 (1) Kshilli i Sigurimit prbhet nga pesmbdhjet antar t Kombeve t Bashkuara. Republika e Kins, Franca, Bashkimi Sovjetik, Mbretria e Bashkuar e Britanis dhe Irlanda e Veriut si dhe Shtetet e Bashkuara t Ameriks jan antar t prhershm t Kshillit t Sigurimit. Asambleja e Prgjithshme zgjedh dhjet antar t tjer t Kombeve t Bashkuara si antar jo t prhershm t Kshillit t Sigurimit; ktu duhen marr parasysh n mnyr t veant pikpamjet e mposhtme: n radh t par kontributi i antarve t Kombeve t Bashkuara n ruajtjen e paqes botrore dhe siguris ndrkombtare ai dhe n realizimin e e objektivave t tjera t organizats, e m tej edhe shprndarja e prshtatshme gjeografike e vendeve. (2) Antart jo t Prhershm t Kshillit t Sigurimit zgjidhen pr nj periudh dyvjeare. Gjat zgjedhjes s par t antarve jo t prhershm, q zhvillohet pas rritjes s numrit t antarve t Kshillit nga 11 n 15, zgjidhen dy nga katr antart shtes pr nj periudh njevjeare. Antart, q largohen nuk mund t zgjidhen srish drejtprdrejt. (3) Secili prej antarve t Kshillit t Sigurimit ka ktu nj pfaqsues t tijin. Neni 24 (1) Pr t garantuar nj veprim t shpejt dhe t efektshm t Kombeve t Bashkuara antart e tyre ia kalojn Kshillit t Sigurimit prgjegjsin kryesore pr ruajtjen e paqes botrore dhe t siguris ndrkombtare si dhe njohin faktin, q Kshilli i Sigurimit gjat realizimit t detyrimeve, q rrjedhin nga kjo prgjegjsi, vepron n emrin e Kombeve t Bashkuara. (2) Gjat prmushjes s ktyre detyrimeve Kshilli i Sigurimit vepron n prputhje me qllimet dhe parimet e Kombeve t Bashkuara. Kompetencat, q atij i njihen n kt kontekst, sqarohen n kapitujt VI, VII, VIII dhe XII. (3) Kshilli i Sigurimit i paraqet pr shqyrtim Asambles s Prgjithshme raportet vjetore dhe, n rast se duhet, edhe raporte te veanta. Neni 25 Antart e Kombeve t Bashkuara bien dakord t pranojn dhe zbatojn vendimet e Kshillit t Sigurimit n prputhje me kt Kart. Neni 26 Me qllim q vendosja dhe ruajtja e paqes botrore dhe siguris ndrkombtare t mbshteten n mnyr t till, q pr qllime armatimi t prdoren sa m pak nga

burimet njerzore dhe ekonomike n bot, Kshilli i Sigurimit ngarkohet, q ,me mbshtetjen e Komisionit t Shtabit t Prgjithshm parashikuar n nenin 47 t hartoj plane, t cilat u duhen parashtruar Kombeve t Bashkuara me qllim ngritjen e nj sistemi rregullash n lidhje me armatimin. Votimi Neni 27 (1) Secili prej antarve t Kshillit t Sigurimit ka nj vot. (2) Pr vendimet e Kshillit t Sigurimit n lidhje me shtje proceduriale nevojitet miratimi i nnt antarve. (3) Pr vendimet e Kshillit t Sigurimit n lidhje me t gjitha shtjet e tjera nevojitet miratimi i nnt antarve prfshir edhe t gjith antart e prhershm, gjithsesi duke iu prmbajtur kushtit, q n rast vendimesh n baz t kapitullit VI dhe nenit 52, kreu 3, palt n konflikt duhet t abstenojn. Procedura Neni 28 (1) Kshilli i Sigurimit organizohet n mnyr t tille q t mund t realizoj n mnyr t vazhdueshme detyrat e tij. Secili prej antarve t tij duhet, q pr kt qllim t jet i prfaqsuar n selin e organizats (2) Kshilli i Sigurimit mblidhet n seanca t rregullta mbledhjesh; ktu mund t prfaqsohet secili prej antarve t tij sipas dshirs nga nj antar qeverie ose nga nj i deleguar i tij pr kt qllim. (3) Kshilli i Sigurimit ,prve se n selin e organizats, mund t mblidhet edhe n vende t tjera, nse ai do t gjykonte se kjo do t'i shrbente m mir puns s tij. Neni 29 Kshilli i Sigurimit mund t vr n veprim organe dytsore, nse ai do ta konsideronte kt si t domosdoshme pr realizimin e detyrave t tij. Neni 30 Kshilli i Sigurimit vendos nj rend aktiviteti; n kt mnyr ai rregullon edhe procedurat pr zgjedhjen e presidentit t tij. Neni 31 Nj antar i Kombeve t Bashkuara, i cili nuk sht antar i Kshillit t Sigurimit, mund t marr pjes pa t drejt vote n diskutimin e do shtjeje paraqitur Kshillit t Sigurimit, nse ky i fundit mendon, se interesat e ktij antari jan prekur n mnyr t veant. Neni 32 Antart e Kombeve t Bashkuara, q nuk jan antar t Kshillit t Sigurimit, si dhe shtete jo-antare t Kombeve t Bashkuara ftohen t marrin pjes pa t drejt vote n diskutimet e Kshillit t Sigurimit n lidhje me nj konflikt, me t cilin merret ky i fundit,

nse kto shtete jan pal n konflikt. Pr pjesmarrjen e nj shteti jo-antar t Kombeve t Bashkuara Kshilli i Sigurimit prcakton kushte, q ai i konsideron t drejta.
[Permbledhje kapitujsh] [Kreu i faqes]

Kapitulli VI: Zgjidhja paqsore e konflikteve

Neni 33 (1) Palt e nj konflikti, vijimi i t cilit mund t rrezikoj ruajtjen e paqes dhe siguris ndrkombtare prpiqen fillimisht t arrijn n nj zgjidhje t konfliktit me an bisedimesh, analizash, ndrmjetsimesh, gjykimesh, vendimesh gjyqsore, prfshirjes s institucioneve rajonale ose marrveshjesh ose prmes mjetesh t tjera paqsore n zgjedhjen e palve. (2) Kshilli i Sigurimit, n rast se e konsideron t nevojshme, u bn apel palve, t zgjidhin konfliktet e tyre prmes mjetesh t tilla. Neni 34 Kshilli i Sigurimit mund t marr n shqyrtim do konflikt apo situat, q mund t bhet shkak frkimesh ndrkombtare ose konfliktesh t ndryshme, pr t prcaktuar, nse vijimi i konfliktit apo situats n fjal, do t mund t rrezikonte ruajtjen e paqes dhe siguris ndrkombtare. Neni 35 (1) Secili prej antarve t Kombeve t Bashkuara mund t sjell n vmendjen e Kshillit t Sigurimit ose Asambles s Prgjithshme do konflikt apo situat prcaktuar n nenin 34. (2) Nj shtet jo-antar i Kombeve t Bashkuara mund t sjell n vmendjen e Kshillit t Siguris ose t Asambles s Prgjithshme do konflikt apo situat, pal e t cilit /s cils ai shte, nse ai pranon detyrimet e prcaktuara n kt kart n lidhje me zgjidhjen paqsore t ktij konflikti. (3) Mnyra e t proceduarit t Asambles s Prgjithshme n shtje, n lidhje me t cilat trhiqet vmendja sikurse parashikohet n kt nen, prcaktohet sipas neneve 11 dhe 12. Neni 36 (1) Kshilli i Sigurimit mund t rekomandoj n do stad t nj konflikti n kuptimin e nenit 33 ose t nj situate t s njjts natyr, procedura apo metoda t prshtatshme pr zgjidhjen e tyre. (2) Kshilli i Sigurimit duhet t marr n konsiderat t gjitha procedurat, q palt kan kan pranuar tashm pr zgjidhjen e konfliktit. (3) Gjat rekomandimeve t tij sipas ktij neni, Kshilli i Sigurimit duhet t ket parasysh, q konfliktet ligjore, n prgjiths,i i duhen paraqitur Gjykats Ndrkombtare nga palt n prputhje me statutin e tij. Neni 37 (1) Nse palt e nj konflikti, n kuptimin e nenit 33, nuk arrijn n nj zgjidhje me

mjetet e prshkruara n kt nen, ato ia parashtrojn konfliktin Kshillit t Sigurimit. (2) Nse, sipas gjykimit t Kshillit t Siguris, vijimi i konfliktit do t prbnte nj rrezik faktik pr ruajtjen e paqes botrore dhe t siguris ndrkombtare, ather ai vendos, nse do t veproj sipas nenit 36 apo do t jap ato rekomandime, sipas tij t prshtatshme pr zgjidhjen e konfliktit. Neni 38 Pavarsisht neneve 33 deri 37, Kshilli i Sigurimit mund tu drejtoj rekomandimet e tij palve n konflikt pr nj zgjidhje paqsore t ktij t fundit, nse t gjitha palt e konfliktit e krkojn kt.
[Prmbledhje kapitujsh] [Kreu i faqes]

Kapitulli VII: Masa n rast krcnimi apo shkeljeje t paqes si dhe n rast veprimesh msymse.
Neni 39 Kshilli i Sigurimit sht ai, q prcakton, nse kemi t bjm me nj krcnim ose prishje t paqes ose sulm; ai jep rekomandimet e tij dhe vendos se cilat masa duhen marr sipas neneve 41 dhe 42, pr t ruajtur ose pr t rivendosur paqen botrore dhe sigurin ndrkombtare. Neni 40 Pr t parandaluar nj rndim t gjendjes, Kshilli i Sigurimit, prpara se t jap rekomandime sipas nenit 39 apo t vendos masa, mund tu krkoj palve t ndjekin masat e prkohshme vlersuar prej tij si t nevojshme ose t dshirueshme. Kto masa t prkohshme nuk i prekin t drejtat, pretendimet dhe pozicionin e palve pjesmarrse. Nse kto masa t prkohshme nuk ndiqen, ather Kshilli i Sigurimit do t mbaj prgjegjsin prkatse pr kt dshtim t tijin. Neni 41 Kshilli i Sigurimit mund t vendos, se cilat masa duhen marr duke prjashtuar ndrhyrjen me arm n mnyr, q vendimet e tij t bhen t efektshme; ai mund tu krkoj antarve t Kombeve t Bashkuara, t realizojn kto masa. Ktu prfshihen ndrprerjet e plota ose t pjesshme t marrdhnieve ekonomike, t transportit hekurudhor, ujor dhe ajror, t lidhjeve postare, telegrafike dhe me radiomarrse dhe t mundsive t tjera t qarkullimit si dhe ndrprerja e marrdhnieve diplomatike. Neni 42 Nse Kshilli i Sigurimit sht i mendimit, se masat e parashikuara n nenin 41 do t jen t pamjaftueshme ose nse ato kan rezultuar si t tilla, ather ai mund t realizoj masat e nevojshme pr ruajtjen apo rivendosjen e paqes botrore dhe t siguris ndrkombtare duke prdorur forcat e aramatosura toksore, ajrore dhe ujore. N kto masa prfshihen demonstrimet e forcs, bllokada dhe angazhime t tjera t forcave t armatosura toksore, ajrore dhe ujore. Neni 43 (1) T gjith antart e Kombeve t Bashkuara marrin prsipr t kontribuojn n

ruajtjen e paqes botrore duke vn n dispozicion, me krkesn e Kshillit t Siguris, sipas prcaktimeve t nj apo disa marrveshjeve lidhur me kt t fundit, trupat e tyre t armatosura, duke ofruar mbshtetjen e tyre dhe lehtsira t tjera deri edhe marshimin e trupave, pr sa koh q kjo sht e nevojshme pr ruajtjen e paqes botrore dhe t siguris ndrkombtare. (2) Kto marrveshje duhet t parashikojn numrin dhe llojin e trupave, nivelin e gatishmris s tyre, vendndodhjen e tyre t prgjithshme si dhe llojin e asistencs dhe t lehtsirave. (3) Me iniciativn e Kshillit t Sigurimit kto marrveshje prfundohen sa m shpejt t jet e mundur nprmjet bisedimesh. Ato lidhen mes Kshillit t Sigurimit nga njra an dhe antarve t veant apo grupesh antarsh nga ana tjetr dhe nnshkruhen nga shtetet nnshkruese sipas ligjit t tyre kushtetues. Neni 44 Nse Kshilli i Sigurimit ka vendosur prdorimin e dhuns, ai fton nj antar, q nuk ka prfaqsues n kt Kshill, q t marr pjes me dshirn e tij n vendimet mbi hedhjen n veprim t kontingjenteve t forcave t armatosura t ktij antari, prpara se tia krkoj kt bazuar n detyrimet e marra prsipr me an t nenit 43. Neni 45 Q Kombet e Bashkuara t jen t afta t realizojn ndrhyrje urgjente ushtarake, antart e ksaj Organizate i mbajn kontingjentet e tyre t Forcave t armatosura ajrore gati pr hedhje n veprim n kuadr t masave detyruese t prbashkta ndrkombtare. Potencialin dhe nivelin e gatishmris s ktyre kontingjenteve si dhe planet pr masat e tyre t prbashkta i prcakton Kshilli i Sigurimit me mbshtetjen e Komisionit t Shtabit t Prgjithshm n kuadr t marrveshjeve t veanta t prmendura n nenin 43. Neni 46 Planet pr prdorimin e armve prgatiten nga Kshilli i Sigurimit me mbshtetjen e Komisionit t Shtabit t Prgjithshm. Neni 47 (1) Komisioni i Shtabit t Prgjithshm funksionon pr t kshilluar dhe mbshtetur Kshillin e Sigurimit n t gjitha ato shtje, q kan t bjn me nevojat e tij ushtarake pr mbrojtjen e paqes botrore dhe siguris ndrkombtare, hedhjen n veprim dhe udhheqjen e forcave t armatosura, vn n dispozicion Kshillit t Sigurimit, si dhe me rregulloren e armatimit dhe armatimin eventual. (2) Komisioni i Shtabit t Prgjithshm prbhet nga shefat e shtabeve t prgjithshm t shteteve antare t Kshillit t Sigurimit ose nga prfaqsuesit e tyre. Nj antar i Kombeve t Bashkuara, i prfaqsuar jo n mnyr t prhershme n Komision, ftohet nga ky i fundit, q ti bashkangjitet atij, nse bashkpunimi i ktij antari sht i nevojshm pr realizimin e susksesshm t detyrave t komisionit. (3) Komisioni i Shtabit t Prgjithshm, nn autoritetin e Kshillit t Sigurimit, sht prgjegjs pr udhheqjen strategjike t t gjitha forcave t armatosura, q i jan vn n dispozicion Kshillit t Sigurimit. shtje rreth udhheqjes s ktyre forcave t armatosura rregullohen m von. (4) Komisioni i Shtabit t Prgjithshm, me autorizimin e Kshillit t Sigurimit dhe pas

konsultimesh me institucionet prkatse vendase, mund t vr n veprim nnkomisionet rajonale. Neni 48 (1) Masat e domosdoshme pr realizimin e vendimeve t Kshillit t Siguris pr mbrojtjen e paqes dhe t siguris ndrkombtare merren nga t gjith ose nga disa antar t Kombeve t Bashkuara pas dhnies s vlersimit nga Kshilli i Sigurimit. (2) Kto vendime realizohen drejtprdrejt nga antart e Kombeve t Bashkuara si dhe prmes masave t marra nga institucionet prkatse ndrkombtare, antar t t cilave ato jan. Neni 49 Gjat realizimit t masave t vendosura nga Kshilli i Sigurimit antart e Kombeve t Bashkuara asistojn bashkarisht njri-tjetrin n mnyr aktive. Neni 50 Nse Kshilli i Sigurimit merr masa parandaluese ose shtrnguese ndaj nj shteti, do shtet tjetr, antar ose jo i Kombeve t Bashkuara, t cilin realizimi i ktyre masave e vendos prpara problemesh t veanta ekonomike, konsultohet me Kshillin e Sigurimit pr zgjidhjen e ktyre problemeve. Neni 51 N rast t nj sulmi t armatosur kundr nj antari t Kombeve t Bashkuara, kjo Kart nuk bie absolutisht ndesh me t drejtn natyrore t vetmbrojtjes individuale apo kolektive, deri sa Kshilli i Sigurimit t ket marr masat e nevojshme pr mbrojtjen e paqes botrore dhe t siguris ndrkombtare. Masat, q nj antar merr gjat ushtrimit t s drejts s tij pr vetmbrojtje, i duhen br menjher t ditura Kshillit t Sigurimit; ato nuk prekin assesi plotfuqin dhe detyrimin e ktij Kshilli, q burojn nga kjo Kart, pr t marr n do moment masat, q ai i konsideron t domosdoshme pr ruajtjen ose rivendosjen e paqes dhe t siguris ndrkombtare.
[Prmbledhje kapitujsh] [Kreu i faqes]

Kapitulli VIII: Marrveshjet rajonale

Neni 52 (1) Kjo Kart nuk e prjashton ekzistencn e marrveshjeve rajonale pr trajtimin e atyre shtjeve, q kan t bjn me ruajtjen e paqes botrore dhe t siguris ndrkombtare, n kuadr t t cilave merren masa t natyrs rajonale; kusht paraprak pr kt sht, q kto marrveshje ose institucione dhe efekti i tyre t prputhen me qllimet dhe parimet e Kombeve t Bashkuara. (2) Antart e Kombeve t Bashkuara, q lidhin t tilla marrveshje apo ngren t tilla institucione, prpiqen me t gjitha mundsit e tyre, q duke iu referuar ktyre marrveshjeve ose institucioneve rajonale t zgjidhin n mnyr paqsore konfliktet e kufizuara nga pikpamja lokale, prpara se me to t merret Kshilli i Sigurimit. (3) Kshilli i Sigurimit mbshtet zhvillimin e procedurave pr zgjidhjen paqsore t konflikteve t kufizuara nga pikpamja lokale duke iu referuar ktyre marrveshjeve ose institucioneve rajonale, qoft kjo me iniciativn e shteteve pjesmarrse, qoft me

udhzimet e vet Kshillit t Sigurimit. (4) Zbatimi i neneve 34 dhe 35 nuk preket nga ky nen. Neni 53 (1) Kshilli i Sigurimit u referohet ktyre marrveshjeve ose institucioneve rajonale, nse duhet, pr realizimin e masave shtrnguese nn autoritetin e tij. Pa autorizimin e Kshillit t Sigurimit nuk mund t merren masa detyruese parashikuar n marrveshje rajonale apo nga ana e institucioneve rajonale; ktu prjashtohen masat kundr nj shteti armik n kuptimin e kreut 2, nse kto jan t parashikuara n nenin 107 apo n marrveshje rajonale, t lidhura pr tiu kundrvn ushtrimit t nj politike msymse nga nj shtet i till; ky prjashtim vlen derisa organizats, me krkes t qeverive pjesmarrse, ti caktohet detyra t pengoj sulmet e reja t nj shteti t till. (2) Me termin shtet armik n kreun 1 cilsohet secili prej shteteve, q gjat Lufts s Dyt Botrore ishte armik i nnshkruesve t ksaj Karte. Neni 54 Kshilli i Sigurimit duhet informuar vazhdimisht dhe n mnyr t plot n lidhje me masat , q jan marr apo mendohet t merren n baz marrveshjesh rajonale apo nga institutionet rajonale me qllim ruajtjen e paqes botrore dhe siguris ndrkombtare.
[Prmbledhje kapitujsh] [Kreu i faqes]

Kapitulli IX: Bashkpunimi ndrkombtar n fushn ekonomike dhe sociale

Neni 55 Pr t krijuar at gjendje stabiliteti dhe mirqnieje, q sht e nevojshme n mnyr q mes kombeve t mbizotrojn marrdhnie paqsore dhe miqsore, t cilat bazohen n respektimin e parimeve t barazis dhe t vetvendosjes, Kombet e Bashkuara mbshtesin: a) prmirsimin e standardeve t jetess, punsimin e plot dhe krijimin e kushteve pr progres dhe rritje ekonomike e sociale; b) zgjidhjen e problemeve ndrkombtare t natyrs ekonomike, sociale, shndetsore dhe t ngjashme me to si dhe bashkpunimin ndrkombtar n fushn e kulturs dhe edukimit; c) respektimin e prgjithshm dhe realizimin e t drejtave t njeriut dhe lirive themelore pr t gjith njerzit pa dallim race, gjinie, gjuhe dhe besimi fetar. Neni 56 T gjitha shtetet antare marrin prsipr, t bashkpunojn n grup dhe vemas me organizatn pr t arritur qllimet e prshkruara n nenin 55. Neni 57 (1) Organizatat e veanta, t cilat jan ngritur n baz marrveshjesh ndrshtetrore dhe q synojn prmbushjen e nj sr detyrash ndrkombtare n fushat ekonomike,

sociale, kulturore, edukative, shndetsore dhe t tjera t ngjashme me to, prshkruar kto n dokumenta detyruese, e krijojn raportin me Kombet e Bashkuara si parashikohet n nenin 63. (2) Kto organizata, q kan vendosur lidhjen e tyre me Kombet e Bashkuara, m posht do t quhen Organizata t posame. Neni 58 Ogranizata e Kombeve t Bashkuara jep rekomandime pr t koordinuar objektivat dhe veprimtarit e Organizatave t Posame. Neni 59 Organizata e Kombeve t Bashkuara inicion, n rast se duhet, bisedime mes shteteve prkatse me qllim ngritjen e nj Organizate t Posame t re, nse kjo do t ishte e nevojshme pr realizimin e objektivave prcaktuar n nenin 55 Neni 60 Pr realizimin e detyrave t Organizats s Kombeve t Bashkuara, prmendur n kt kapitull, sht prgjegjse Asambleja e Prgjithshme dhe, nnvendosur asaj, Kshilli Ekonomik dhe Social; ky i fundit zotron pr kt qllim kompetencat, q i njihen atij n Kapitullin X.
[Prmbledhje kapitujsh] [Kreu i faqes]

Kapitulli X: Kshilli Ekonomik dhe Social

Prbrja Neni 61 (1) Kshilli Ekonomik dhe Social prbhet nga pesdhjet e katr antar t Kombeve t Bashkuara, zgjedhur nga Asambleja e Prgjithshme. (2) Me kusht respektimin e paragrafit 3, do vit zgjidhen tetmbdhjet antar t Kshillit Ekonomik dhe Social me nj mandat 3-vjear. Nj antari, t cilit i ka mbaruar mandati, mund t zgjidhet menjher srish. (3) Gjat zgjedhjeve t para pas rritjes s numrit t antarve t Kshillit nga njzeteshtat n pesdhjetekatr, prve antarve, q do t zgjidhen n vend t nnt antarve, mandati i t cilve mbaron me vitin prkats, do t zgjidhen edhe njzet e shtat antar t tjer t Kshillit Ekonomik dhe Social. Mandati zyrtar i nnt prej ktyre njzeteshtat antarve shtes mbaron pas nj viti, ndrsa ai i nnt antarve t tjer pas dy vitesh; shtje t tjera rregullohen nga Asambleja e Prgjithshme. (4) do antar i Kshillit Ekonomik dhe Social ka n kt Kshill nj prfaqsues t tijin. Detyrat dhe kompetencat Neni 62 (1) Kshilli Ekonomik dhe Social mund t marr n analiz apo t inicioj analizn e shtjeve ndrkombtare n fushat e ekonomis, sistemit social, kulturs, edukimit dhe

shndetsis si dhe n fusha t tjera t ngjashme me to, ose t hartoj apo t inicioj hartimin e raporteve prkatse; n lidhje me do shtje t till ai mund ti jap rekomandime Asambles s Prgjithshme, antarve t Kombeve t Bashkuara dhe organizatave t posame prkatse. (2) Ai mund t jap rekomandime pr t mbshtetur respektimin dhe zbatimin e t drejtave t njeriut dhe lirive themelore pr t gjith. (3) N lidhje me shtje, q jan kompetenc e tij, ai mund t hartoj marrveshje dhe tia paraqes ato Asambles s Prgjithshme. (4) Ai mund edhe t thrras konferenca ndrkombtare n lidhje me shtje, q jan kompetenc e tij, gjithnj n prputhje me rregullat e prcaktuara nga Kombet e Bashkuara. Neni 63 (1) Kshilli Ekonomik dhe Social mund t lidh marrveshje m seciln prej organizatave t posame, prcaktuar n nenin 57, marrveshje kto ku rregullohen marrdhniet e organizatave prkatse me Kombet e Bashkuara. Pr kto marrveshje nevojitet miratimi i Asambles s Prgjithshme. (2) Ai mund t koordinoj veprimtarin e organizatave t posame duke realizuar me to konsultime si dhe duke iu drejtuar atyre, Asambles s Prgjithshme dhe antarve t Kombeve t Bashkuara rekomandimet e tij. Neni 64 (1) Kshilli Ekonomik dhe Social mund t ndrmarr hapa t prshtatshm, n mnyr q t marr nga organizatat e posame raporte periodike. Ai mund t lidh marrveshje me antart e Kombeve t Bashkuara dhe me organizatat e posame, n mnyr q t marr prej tyre raporte n lidhje me masat e marra pr realizimin e rekomandimeve t tij dhe t rekomandimeve t Asambles s Prgjithshme n lidhje me shtje, q jan kompetenc e tij. (2) Ai mund t informoj Asamblen e Prgjtihshme n lidhje me vrejtjet e tij mbi kto raporte. Nenil 65 Kshilli Ekonomik dhe Social mund ti jap informacione Kshillit t Sigurimit dhe ta mbshtes at, me krkes t ktij t fundit. Neni 66 (1) Kshilli Ekonomik dhe Social realizon t gjitha detyrat, t cilat jan kompetenc e tij lidhur edhe me zbatimin e rekomandimeve te Asambles s Prgjithshme. (2) Me miratimin e Asambles s Prgjithshme ai mund t kryej t gjitha shrbimet, q i krkohen nga antart e Kombeve t Bashkuara apo organizatat e posame. (3) Ai realizon edhe t gjitha detyrat e tjera, q i takojn atij sipas ksaj Karte apo q i caktohen nga Asambleja e Prgjithshme. Votimi Neni 67

(1) Secili prej antarve t Kshillit Ekonomik dhe Social ka nj vot. (2) Vendimet e Kshillit Ekonomik dhe Social merren me shumicn e antarve t pranishm votues. Procedura Neni 68 Kshilli Ekonomik dhe Social aktivizon komisionet pr shtje ekonomike dhe sociale dhe pr mbshtetjen t drejtave t njeriut si dhe t gjitha komisonet e tjera t nevojshme pr realizimin e detyrave t tij. Neni 69 Nse Kshilli Ekonomik dhe Social trajton nj shtje, q pr nj antar t Kombeve t Bashkuara sht me rndsi t veant, ather ai e fton at t marr pjes n seancat e konsultimeve pa t drejt vote. Neni 70 Kshilli Ekonomik dhe Social mund t lidh marrveshje t tilla, q prfaqsues t organizatave t posame t marrin pjes pa t drejt vote n seancat e tij t konsultimeve dhe n ato t komisioneve t aktivizuara prej tij, si dhe q prfaqsuesit e tij t marrin pjes n seancat e konsultimeve t organizatave t posame. Neni 71 Kshilli Ekonomik dhe Social mund t lidh marrveshje t prshtatshme me qllim konsultimin me organizata jo-qeveritare, q merren me shtje t kompetencs s tij. Marrveshje t tilla mund t lidhen me organizata ndrkombtare dhe, pr sa koh q sht e prshtatshme, edhe me organizata kombtare, pasi antari prkats i Kombeve t Bashkuara t jet konsultuar n lidhje me kt. Neni 72 (1) Kshilli Ekonomik dhe Social vendos rendin e aktivitetit t tij; ktu ai prcakton edhe procedurat pr zgjedhjen e presidentit t tij. (2) Kshilli Ekonomik dhe Social mblidhet sipas nevojs n prputhje me rendin e aktivitetit t tij; n kt t fundit parashikohet edhe thirrja e seancave me krkesn e shumics s antarve t tij.
[Prmbledhje kapitujsh] [Kreu i faqes]

Kapitulli XI: Deklarat mbi territoret shtetrore pa vetqeverisje

Neni 73 Antart e Kombeve t Bashkuara, q kan apo marrin prsipr prgjegjsin pr administrimin e territoreve shtetrore, popujt e t cilave nuk kan arritur ende vetqeverisjen e plot, njohin parimin, sipas t cilit interesat e banorve t ktyre territoreve shtetrore kan prparsi; ata marrin prsipr si nj detyr t shenjt detyrimin, q, n kuadr t sistemit t paqes botrore dhe siguris ndrkombtare,

ngritur prmes ksaj Karte, t mbshtesin maksimalisht t mirn e ktyre banorve. Pr kt qllim ata marrin prsipr, a) t garantojn progresin politik, ekonomik, social dhe arsimor, trajtimin e drejt dhe mbrojtjen e ktyre popujve nga abuzimet duke treguar respektin e duhur prkundrejt kulturs s tyre; b) t zhvillojn vetqeverisjen, t marrin n konsiderat, sikurse duhe,t synimet politike t ktyre popujve dhe ti mbshtesin ata gjat zhvillimit progresiv t institucioneve t tyre t lira politike, dhe kjo n prputhje me raportet e veanta t do territori shtetror, t popullsis s tij dhe t nivelit prkats t zhvillimit; c) t konsolidojn paqen botrore dhe sigurin ndrkombtare; d) t nxisin masat pr ndrtim dhe zhvillim, t mbshtesin veprimtarin krkimore si dhe t bashkpunojn me njri tjetrin, e n rast se duhet edhe me organizatat ndrkombtare t specialitetit, n mnyr q t realizojn kshtu qllimet sociale, ekonomike dhe shkencore prcaktuar me kt nen; e) ti prcjell rregullisht pr njoftim Sekretarit t Prgjithshm, duke respektuar kufizimet, q marrin n konsiderat sigurin dhe kushtetutn, informacione statistikore dhe informacione t tjera t natyrs teknike n lidhje me sistemin ekonomik, social dhe arsimor n territoret shtetrore, q nuk prcaktohen n kapitujt XII dhe XIII, territore kto pr t cilat ata mbajn prgjegjsi. Neni 74 Antart e Kombeve t Bashkuara bien dakord, q politika e ndjekur prej tyre pr territoret shtetrore, q prcaktohen n kt kapitull, t mbshtetet n parimin e prgjithshm t fqinjsis s mir n shtje sociale, ekonomike dhe tregtare jo m pak sesa politika q ata ndjekin n vendet e tyre; ktu duhen marr n konsiderat sikurse duhet interesat dhe mirqenia e pjess tjetr t bots.
[Prmbledhje kapitujsh] [Kreu i faqes]

Kapitulli XII: Sistemi nrkombtar i kujdestaris

Neni 75 Kombet e Bashkuara ngren me autoritetin e tyre nj sistem ndrkombtar mirbesimi/kujdestarie pr administrimin dhe mbikqyrjen e territoreve shtetrore, q do ti bashkohen ktij sistemi n kuadrin e marrveshjeve t mpasshme individuale. Kto territore shtetrore m posht do ti quajm territore nn kujdestari. Neni 76 N prputhje me objektivat e prcaktuara n nenin 1 t ksaj Karte Sistemi i Kujdestaris u shrben kryesisht ktyre qllimeve: a) konsolidon paqen botrore dhe sigurin ndrkombtare; b) nxit progresin politik, ekonomik, social dhe arsimor t banorve t territoreve nn kujdestari si dhe zhillimin progresiv deri n vetqeverisje apo pavarsi duke u korresponduar raporteve t veanta t seciles prej ktyre territoreve nn kujdestari dhe popullsis s tyre si dhe dshirave t tyre t shprehura lirshm, e, m pas, sikurse sht parashikuar n marrveshjen e kudestaris prkatse;

c) nxit respektimin e t drejtave t njeriut dhe lirive t tij themelore pr t gjith pa dallim race, gjinie, gjuhe apo besimi fetar si dhe prforcon vetdijen e varsis s ndrsjell t popujve t bots; d) garanton trajtimin e barabart t t gjith antarve t Kombeve t Bashkuara dhe shtetasve t tyre n shtje sociale, ekonomike dhe tregtare si dhe trajtimin e barabart t ktyre nnshtetasve prball ligjit, pa ln pas dore realizimin e qllimeve t prmendura m sipr; neni 80 mbetet i paprekur. Neni 77 (1) Sistemi i kujdestaris gjen zbatim n territoret shtetrore, q u prkasin grupeve t mposhtme, nse ato prfshihen n kt sistem me an marrveshjesh kujdestarie: a) territore t mandatuara aktualisht ekzistuese; b) territore shtetrore, t ndara nga shtetet armike si pasoj e Lufts s Dyt Botrore; c) territore shtetrore, t cilat bhen vullnetarisht pjes e sistemit nga shtetet q jan prgjegjse pr administrimin e tyre. (2) Prcaktimi, se cilat territore shtetrore nga grupet e prmendura bhen pjes e sistemit t kujdestaris dhe cilat jan dispozitat prkatse, mbetet pr tu vendosur n nj marrveshje tjetr. Neni 78 Sistemi i kujdestaris nuk gjen zbatim n ato territore shtetrore, q jan br antare t Kombeve t Bashkuara; marrdhniet mes antarve mbshteten n respektin e parimit t barazis sovrane. Neni 79 Pr do territor shtetror, q do t bhet pjes e sistemit t kujdestaris lidhet nj marrveshje mbi dispozitat e kujdestaris prfshir ktu t gjitha plotsimet dhe ndryshimet e shteteve direkt pjesmarrse, ku n rastin e nj territori t mandatuar t nj antari t Kombeve t Bashkuara - bn pjes edhe dhnsi i mandatit; pr kt nevojitet miratimi sipas neneve 83 dhe 85. Neni 80 (1) Pr sa koh q n marrveshjet e veanta t kujdestaris, lidhur sipas neneve 77, 79 dhe 81 mbi prfshirjen e nj territori nn kujdestari n Sistemin e Kujdestaris nuk sht rn dakod pr t tjera gjra dhe pr sa koh q marrveshje t tilla nuk jan lidhur ende, ky kapitull nuk duhet interpretuar n mnyr t till, sikur ai ndryshon drejtprdrejt ose trthorazi t drejtat e shteteve ose popujve ose marrveshjeve ndrkombtare n fuqi, palt kontraktuese t t cilave jan antart e Kombeve t Bashkuara. (2) Nga kreu 1 nuk rezulton ndonj justifikim pr vonesat apo shtyrjet e bisedimeve pr marrveshjet mbi prfshirjen e territoreve t mandatuara apo territoreve t tjera shtetrore, sikurse parashikohet n nenin 77, apo vonesat dhe shtyrjen e lidhjes s ktyre marrveshjeve. Neni 81

do marrveshje kujdestarie prmban dispozitat, sipas t cilave duhet administruar nj territor shtetror, dhe cilson edhe autoritetin administrativ. Ky i fundit, q m posht do t quhet Pushtet administrativ, mund t jet nj shtet, nj grup shtetesh ose vet organizata. Neni 82 do marrveshje kujdestarie mund t cilsoj nj ose disa zona strategjike, t cilat prmbledhin t gjith territorin nn kujdestari, pr t cilin sht e vlefshme marrveshja, ose edhe nj pjes t tij; marrveshjet e posame sipas nenit 43 mbeten t paprekura. Neni 83 (1) T gjitha detyrat e Kombeve t Bashkuara lidhur me zonat strategjike, prfshir ktu miratimin e marrveshjeve t kujdestaris si dhe ndryshimet dhe plotsimet e tyre, realizohen nga Kshilli i Sigurimit. (2) Objektivat kryesor prcaktuar n nenin 76 vlejn edhe pr popullsin e do zone strategjike. (3) Duke iu referuar marrveshjeve t kujdestaris si dhe me kusht respektimin e krkesave t siguris Kshilli i Sigurimit krkon mbshtetjen e Kshillit t Kujdestaris, n mnyr q, n kuadr t sistemit t kujdestaris, t mund t realizoj ato detyra t Kombeve t Bashkuara, q kan t bjn me shtje politike, ekonomike, sociale dhe arsimore n zonat strategjike. Neni 84 Pushteti administrativ duhet t kujdeset, q territoret nn kujdestari t japin kontributin e tyre pr ruajtjen e paqes botrore dhe t siguris ndrkombtare. Pr kt qllim ai mund t marr n konsiderat forcat vullnetare t armatosura, lehtsirat dhe asistencn e zons nn kujdestari, pr t prmbushur detyrimet, q ai ka marr prsipr kundrejt Kshillit t Sigurimit si dhe pr t garantuar mbrojtjen lokale dhe ruajtjen e ligjit dhe t s drejts dhe rendit brenda territorit nn kujdestari. Neni 85 (1) Detyrat e Kombeve t Bashkuara n kuadr t marrveshjeve t kujdestaris pr t gjitha ato territore, q nuk cilsohen si zona strategjike, prfshir ktu edhe miratimin e marrveshjeve t kujdestaris si dhe ndryshimet dhe plotsimet e tyre, realizohen nga Asambleja e Prgjithshme. (2) Gjat realizimit t ktyre detyrave Asambleja e Prgjithshme mbshtetet nga Kshilli i Kujdestaris, i cili vepron nn autoritetin e saj.
[Prmbledhje kapitujsh] [Kreu i faqes]

Kapitulli XIII: Kshilli i Kujdestaris

Prbrja Neni 86 (1) Kshilli i Kujdestaris prbhet nga antart e mposhtm t Kombeve t Bashkuara:

a) Antart, q administrojn territoret nn kujdestari; b) Antart e prmendur shprehimisht n nenin 23, pr sa koh q nuk administrojn territore nn kujdestari; c) aq antar t tjer t zgjedhur nga Asambleja e Prgjithshme, sa t jet e nevojshme, q Kshilli i Kujdestaris t prbhet n gjysmn e tij nga antar t Kombeve t Bashkuara, t cilt administrojn territore nn kujdestari, dhe n gjysmn tjetr nga antar t till, q nuk administrojn territore nn kujdestari. (2) do antar i Kshillit t Kujdestaris ngarkon nj person veanrisht t prshtatshm, pr ta prfaqsuar at n kt Kshill. Detyrat dhe kompetencat Neni 87 Asambleja e Prgjithshme dhe, nn autoritetin e saj, edhe Kshilli i Kujdestaris, gjat realizimit t detyrave t tyre mund t a) analizojn raportet e paraqitura nga pushteti administrativ; b) pranojn krkesa dhe ti shqyrtojn ato duke u konsultuar me pushtetin administrativ; c) iniciojn vizita periodike n territore t veanta nn kujdestari, pr momentin kohor t t cilave bihet dakord me pushtetin administrativ; d) marrin kto masa dhe t tjera n prputhje me marrveshjet e kujdestaris. Neni 88 Kshilli i Kujdestaris harton nj pyetsor n lidhje me progresin politik, ekonomik, social dhe arsimor t do territori nn kujdestari; pushteti administrativ i secilit prej territoreve nn kujdestari, pr t cilin sht kompetente Asambleja e Prgjithshme, paraqet nj raport t prvitshm n baz t ktij pyetsori. Votimi Neni 89 (1) Secili prej antarve t Kshillit t Kujdestaris ka nj vot. (2) Vendimet e Kshillit t Kujdestaris krkojn shumicn e antarve t pranishm votues. Procedura Neni 90 (1) Kshilli i Kujdestaris vendos rendin e aktivitetit t tij; ktu ai prcakton edhe procedurat pr zgjedhjen e presidentit t tij. (2) Kshilli i Kujdestaris mblidhet sipas nevojs n prputhje me rendin e aktivitetit t tij; n kt t fundit parashikohet edhe thirrja e seancave me krkesn e shumics s antarve t tij.

Neni 91 Kshilli i Kujdestaris krkon, n rast se duhe,t edhe mbshtetjen e Kshillit Ekonomik dhe Social pr shtje, q jan kompetenc e tij.
[Prmbledhje kapitujsh] [Kreu i faqes]

Kapitulli XIV: Gjykata Ndrkombtare

Neni 92 Gjykata Ndrkombtare sht organi m i rndsishm juridik i Kombeve t Bashkuara. Ai realizon detyrat e tij sikurse parashikohet n statutin bashkngjitur, i cili bazohet n statutin e Gjykats s Prhershme Ndrkombtare dhe sht pjes prbrse e ksaj Karte. Neni 93 (1) T gjith antart e Kombeve t Bashkuara jan pal kontraktore t Statutit t Gjykats Ndrkombtare. (2) Nj shtet, q nuk sht antar i Kombeve t Bashkuara, mund t bhet pal kontraktore e Statutit t Gjykats Ndrkombtare, n rast se plotson kushtet q vendos Asambleja e Kombeve t Bashkuara me rekomandim t Kshillit t Sigriumit. Neni 94 (1) Secili prej antarve t Kombeve t Bashkuara merr prsipr, q n do rast konflikti, pal e t cilit sht edhe ai, t respektoj vendimin e Gjykats Ndrkombtare. (2) Nse nj pal konflikti nuk i respekton detyrimet, q rrjedhin nga nj vendim Gjykate, pala tjetr mund tjetr mund ti drejtohet Kshillit t Sigurimit; ky, n rast se e konsideron t nevojshme, mund t jap rekomandime ose t marr masa pr t siguruar efektshmrin e vendimit. Neni 95 kjo Kart nuk e prjashton mundsin, q antart e Kombeve t Bashkuara n baz t marrveshjeve ekzistuese apo t ardhshme tu drejtohen Gjykatave t tjera pr zgjidhjen e konflikteve t tyre. Neni 96 (1) Asambleja e Prgjithshme ose Kshilli i Sigurimit mund t krkoj pr do shtje juridike vlersimin e Gjykats Ndrkombtare. (2) Organe t tjera t Kombeve t Bashkuara, pasi marrin autorizimin prkats t Asambles s Prgjithshme, mund ti krkojn Gjykats opinione n lidhje me shtje juridike, q kan t bjn me fushn e tyre t veprimtaris.
[Prmbledhje kapitujsh] [Kreu i faqes]

Kapitulli XV: Sekretaria

Neni 97 Sekretariati prbhet nga nj Sekretar i Prgjithshm dhe nga punonjsit e tjer, pr t cilt ka nevoj organizata. Sekre tarii Prgjithshm caktohet nga Asambleja e Prgjithshme me rekomandim t Kshillit t Sigurimit. Ai sht npunsi m i lart administrativ i organizats. Neni 98 Sekretari i Prgjithshm merr pjes n kt cilsi n t gjitha sesionet e Asambles s Prgjithshme, t Kshillit t Sigurimit, t Kshillit Ekonomik dhe Social dhe t Kshillit t Kujdestaris si dhe realizon t gjitha detyrat, q i caktohen atij nga kto organe. Ai i paraqet Asambles s Prgjithshme nj raport t prvitshm n lidhje me veprimtarin e organizats. Neni 99 Sekretari i Prgjithshm mund t trheq vmndjen e Kshillit t Siguris n lidhje me do shtje, q sipas gjykimit t tij mund t rrezikoj paqen botrore dhe sigurin ndrkombtare. Neni 100 (1) Sekretari i Prgjithshm, s bashku me punonjsit e tjer, nuk duhet as t krkojn dhe as t pranojn udhzime nga ndonj qeveri apo autoritet jasht organizats gjat prmbushjes s detyrimeve t tyre. Ata nuk duhet t ndrmarrin asnj veprim, q do t mund t dmtonte pozicionin e tyre si punonjs ndrkombtar, q mbajn prgjegjsi vetm ndaj organizats s tyre. (2) Secili prej antarve t Kombeve t Bashkuara sht i detyruar t respektoj karakterin ekskluzivisht ndrkombtar t prgjegjsis s Sekretarit t Prgjithshm dhe t punonjsve t tjer dhe t mos tentoj ti ndikoj ata gjat realizimit t detyrave t tyre. Neni 101 (1) Punonjsit caktohen nga Sekretari i Prgjithshm n prputhje me rregullat e prcaktuara nga Asambleja e Prgjithshme. (2) N dispozicion t Kshillit Ekonomik dhe Social, t Kshillit t Kujdestaris dhe, n rast se duhet, edhe organeve t tjera t Kombeve t Bashkuara vihen punonjs t prhershm t prshtatshm. Ata jan pjes e Sekretariatit. (3) Gjat marrjes n pun t punonjsve dhe rregullimit t marrdhnies s tyre t puns, me rndsi vendimtare sht pikpamj,a sipas s cils duhet t garantohet maksimumi i efektivitetit, i kompetencs dhe i ndershmris. Faktori i rndsis s nj shprndarjeje sa m t gjer gjeografike gjat przgjedhjes s punonjsve duhet marr n konsiderat n masn e duhur.
[Prmbledhje kapitujsh] [Kreu i faqes]

Kapitulli XVI: T ndryshme

Neni 102

(1) T gjitha kontratat dhe marrveshjet ndrkombtare t lidhura nga nj antar i Kombeve t Bashkuara pas hyrjes n fuqi t ksaj Karte, duhen rregjistruar sa m shpejt t jet e mundur pran Sekretariatit dhe t publikohen prej tij. (2) Nse kto kontrata apo marrveshje ndrkombtare nuk rregjistrohen sipas paragrafit 1, ather palt e tyre kontraktore n nj organ t Kombeve t Bashkuara nuk mund tu referohen atyre. Neni 103 Nse detyrimet e antarve t Kombeve t Bashkuara, q rezultojn nga kjo Kart bien ndesh me ato q ata marrin prsipr n kuadr t marrveshjeve t tjera ndrkombtare, ather detyrimet q rrjedhin nga Karta kan prparsi. Neni 104 Organizata gzon n territorin shtetror t secilit prej antarve ato t drejta juridike dhe adminstrative, q jan t nevojshme pr realizimin e detyrave dhe pr arritjen e qllimeve t saj. Neni 105 (1) Organizata gzon n territorin shtetror t secilit prej antarve t gjitha privilegjet dhe imunitetet, q jan t nevojshme pr arritjen e qllimeve t saj. (2) Prfaqsuesit e antarve t Kombeve t Bashkuara dhe punonjsit e organizatave gzojn gjithashtu t gjitha privilegjet dhe imunitetet, pr t cilat ata kan nevoj, q t mund t realizojn n pavarsi t plot t gjitha detyrat e tyre n kuadr t organizats. (3) Asambleja e Prgjithshme mund t jap rekomandime pr t rregulluar zbatimin e paragrafeve 1 dhe 2, ose pr kt qllim mund tu propozoj marrveshje antarve t Kombeve t Bashkuara.
[Prmbledhje kapitujsh] [Kreu i faqes]

Kapitulli XVII: Dispozita t prkohshme n lidhje me sigurin

Neni 106 Derisa hyrja n fuqi e marrveshjeve t posame t karakterit t prcaktuar n nenin 43 ti jap mundsi Kshillit t Sigurimit t filloj t ushtroj prgjegjsit e tij sipas nenit 42, palt e deklarats s katr fuqive, nnshkruar n Mosk n datn 30 tetor 1943, dhe Franca konsultohen me njra-tjetrn sipas paragrafit 5 t ksaj deklarate dhe, n rast se duhet edhe me antar t tjer t Kombeve t Bashkuara, n mnyr q t vendosin bashkarisht, n emr t organizats, t gjitha masat e nevojshme pr ruajtjen e paqes botrore dhe siguris ndrkombtare. Neni 107 Ato masa, q qeverit prgjegjse i marrin apo miratojn si pasoj e Lufts s Dyt Botrore kundr nj shteti, q gjat lufts ishte armik i nj shteti nnshkrues s ksaj Karte, as nuk shfuqizohen dhe as nuk ndalohen nga kjo Kart.
[Prmbledhje kapitujsh] [Kreu i faqes]

Kapitulli XVIII: Ndryshime

Neni 108 Ndryshimet e ksaj Karte hyjn n fuqi pr t gjith antart e Kombeve t Bashkuara, nse ato pranohen me shumicn e dy t tretave t antarve t Asambles s Prgjithshme dhe nse ratifikohen nga dy t tretat e antarve t Kombeve t Bashkuara prfshir ktu t gjith antart e prhershm t Kshillit t Sigurimit sipas s drejts s tyre kushtetuese. Neni 109 (1) Pr rishikimin e ksaj Karte mund t thirret nj Konferenc e Prgjithshme e t gjith antarve t Kombeve t Bashkuara; momenti dhe vendi prcaktohen me vendim t dy t tretave t antarve t Asambles s Prgjithshme dhe me vendim t nnt antarve fardo t Kshillit t Sigurimit. do antar i kombeve t Bashkuara ka t drejtn e nj vote n konferenc. (2) do ndryshim i ksaj Kart, i cili rekomandohet nga Konferenca me nje shumic prej dy t tretash, hyn n fuqi, sapo t ratifikohet nga dy t tretat e antarve t Kombeve t Bashkuara prfshir ktu t gjith antart e prhershm t Kshillit t Siguris sipas s drejts s tyre kushtetuese. (3) Nse nj konferenc e till nuk sht mbledhur ende para sesionit t dhjet t Asambles s Prgjithshme pas hyrjes n fuqi t ksaj Karte, ather n rendin e dits s ktij sesioni do t parashikohet edhe propozimi pr thirrjen e nj konference t till; konferenca zhvillohet, nse kjo prcaktohet me vendim t shumics s antarve t Asambles s Prgjithshme dhe me vendim t shtat antarve fardo t Kshillit t Sigurimit.
[Prmbledhje kapitujsh] [Kreu i faqes]

Kapitulli XIX: Ratifikimi dhe nnshkrimi

Neni 110 (1) Kjo Kart duhet ratifikuar nga shtetet nnshkruese sipas s drejts s tyre kushtetuese. (2) dokumentat e ratifikimit depozitohen pran qeveris s Shteteve t Bashkuara t Ameriks; kjo e fundit i notifikon do depozitim t gjitha shteteve nnshkruese dhe Sekretarit t Prgjithshm, nse ai sht i emruar. (3) Kjo Kart hyn n fuqi, sapo Republika e Kins, Franca, Bashkimi Sovjetik, Mbretria e Bashkuar e Britanis s Madhe dhe Irlands s Veriut, dhe Shtetet e Bashkuara t Ameriks si dhe shumica e shteteve nnshkruese t ken depozituar dokumentat e tyre t ratifikimit. Menjher pas ksaj qeveria e Shteteve t Bashkuara t Ameriks ngre nj zyr protokolli pr depozitimin e dokumentave t ratifikimit nprmjet s cils ajo u drgon kopje t gjitha shteteve nnshkruese. (4) Shtetet nnshkruese t ksaj Karte, q e kan ratifikuar at, pas hyrjes s saj n fuqi, ditn e depozitimit t dokumentit t ratifikimit t tyre bhen antar fillestar t Kombeve t Bashkuara.

Neni 111 Kjo Kart, tekstet e s cils n gjuhn kineze, franceze, ruse, angleze dhe spanjolle jan njsoj t detyrueshme, depozitohet n arkivin e Qeveris s Shteteve t Bashkuara t Ameriks. Kjo e fundit u prcjell m pas shteteve t tjera nnshkruese kopje t noterizuara. N DSHMI T KSAJ prfaqsuesit e qeverive t Kombeve t Bashkuara nnshkruan kt Kart. Br n San Francisko, dat 26. Qershor 1945. [Nnshkrimet]