Εκπαιδευτικό Υλικό

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΔΟΣΗΣ

Πάρις Μαυροκέφαλος
Φυσικός Ιατρικής-Ακτινοφυσικός
Τμήμα Ιατρικής Φυσικής
ΓΝΑ Ευαγγελισμός

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΔΟΣΗΣ

Αυτή η διαδικασία εκτελείται από τον εκτιμητή ακτινοβολιών για να εκτιμηθεί η δόση που
δέχεται το προσωπικό επειγόντων η το κοινό από τη στιγμή που η επείγουσα κατάσταση
σταθεροποιηθεί και οι δραστηριότητες ανάκτησης έχουν περατωθεί
Στο ενδεχόμενο της έκθεσης ατόμων σε ακτινοβολία ( εξωτερική η εσωτερική ) αυτή μπορεί να
γίνει κατά πολλούς τρόπους. Η εξωτερική έκθεση μπορεί να οφείλεται στη άμεση ακτινοβόληση της
πηγής, αερομεταφορά ραδιονουκλιδιων (πτώση σωματιδίων από το ραδιενεργό σύννεφο), κατακάθιση
ραδιονουκλιδιων στo έδαφος, πάνω στον ατομικό ρουχικό η στο δέρμα. Εσωτερική έκθεση είναι
αποτέλεσμα της εισπνοής ραδιενεργού υλικού είτε απευθείας από το ραδιενεργό σύννεφο είτε μέσω
των μολυσμένων επιφανειών του δέρματος όπως και από την κατάποση μολυσμένου νερού και
φαγητού η μέσα από μολυσμένα τραύματα.
Η συνολική effective dose μπορεί να υπολογισθεί όταν λάβουμε υπόψη μας τους κυριότερους
τρόπους έκθεσης των ατόμων σε ακτινοβολία.
ET = Eext +Einh + Eing

Όπου
ET = Total effective δόση
Eext = Effective δόση από εξωτερική ακτινοβόληση
Einh = Committed effective δόση από εισπνοή
Eing = Committed effective δόση από κατάποση

Όπου υπάρχουν διαθέσιμοι άμεσοι τρόποι αποτίμησης των δόσεων κυρίως με τη χρησιμοποίηση
δοσιμετρικών τεχνικών παρακολούθησης της εξωτερικής έκθεσης. Όμως σε πολλές περιπτώσεις τέτοια
μέσα μπορεί να μην είναι διαθέσιμα η μπορεί να υπάρχει χρονική καθυστέρηση στην απόκτηση τέτοιων
δεδομένων.
Εδώ παρουσιάζουμε διάφορες μεθοδολογίες υπολογισμού δόσεων και ρυθμού δόσεων
βασιζόμενοι στον τύπο της πηγής η στο τύπο των ραδιενεργών υλικών που αναμιγνύονται στο συμβάν.
Ενώ ο εκτιμητής ακτινοβολιών μπορεί να έχει πρόσβαση σε υπολογιστικά προγράμματα για την
πραγματοποίηση εκτιμήσεων οι διαδικασίες αυτές παρέχουν γραπτές φόρμουλες για υπολογισμούς με
το χέρι στη περίπτωση που αυτό χρειαστεί. Ο εκτιμητής ακτινοβολιών μπορεί να βρει τις φόρμουλες
και τους πίνακες που παρατίθενται στο τμήμα αυτό αρκετά χρήσιμες κατά την ανάπτυξη των
προτάσεων προστατευτικών ενεργειών στο πρώτα στάδιο για να χρησιμοποιήσει τα αποτελέσματα
στις προτάσεις που θα διατυπώσει προς τον υπεύθυνο της διαχείρισης της επείγουσας κατάστασης
αμέσως μόλις οι πληροφορίες που αφορούν την πηγή γίνουν διαθέσιμες.
Αφού ξέρουμε τον τύπο έκθεσης, τις πηγές ακτινοβολίας και το υλικό που αναμιγνύεται και αφού
έχουμε τα χέρια μας τα αποτελέσματα της δοσιμέτρισης και την χρονολογική εμφάνιση των γεγονότων
Τότε προχωρούμε στις εκτιμήσεις των δόσεων του συμβάντος.
Βήμα 1
Να συλλεχθούν και εκτιμηθούν οι δοσιμετρικές πληροφορίες. Αυτές θα περιλαμβάνουν τα εξής:
i. άμεσες αναγνώσεις από τα Quartz Fibre Electrometers (QFE) η τα ατομικά ηλεκτρονικά
δοσίμετρα (EPDs).

1
 ii. Εκτιμήσεις των δόσεων από τα ατομικά δοσίμετρα όπως film badges η (TLDs) — θα πρέπει να
στέλνονται για εκτίμηση της επείγουσας κατάστασης .Αυτές οι εκτιμήσεις μπορεί να χρειαστεί μέχρι 24
hours να περατωθούν, αλλά τα δεδομένα θα είναι σπουδαία βοήθεια αφενός μεν στις προσπάθειες για
έρευνα και ερμηνεία του συμβάντος αφετέρου δε στη επιτυχή διεκπεραίωση των ιατρικών
διαδικασιών.
iii. Στη περίπτωση που έχει εμφανιστεί φαινόμενο εισπνοής ραδιενεργών ουσιών θα πρέπει αφού
το άτομο φυσήξει τη μύτη του και σκουπιστεί να προχωρήσουμε σε εκτίμηση της ενεργοτητας που
παραμένει η απομακρύνθηκε.
iv. Στη περίπτωση που έχει εμφανιστεί φαινόμενο κατάποσης ραδιενεργών ουσιών θα πρέπει να
εξετάζεται η ανάγκη για συλλογή ούρων και περιττωμάτων
v. για τα (iii) και (iv) θα πρέπει να εξετάζεται η πραγματοποίηση της ολόσωμης εξέτασης και της
παρακολούθησης του θυρεοειδούς.
vi. Εάν πιστεύεται ότι έχει ξεπεραστεί το όριο της total effective dose θα πρέπει να
συμβουλευθούμε έναν υπεύθυνο ως προς το τρόπο λήψεως ενός δείγματος αίματος για κυτταρογενετική
ανάλυση.
Οι ενέργειες (i) και (ii) θα πρέπει να φέρονται σε πέρας εάν υπάρχουν διαθέσιμα δοσίμετρα. Οι
άλλες μετρήσεις θα εξαρτηθούν από τη χαρακτηριστικά του συμβάντος.
Η διάρκεια και η έκταση του συμβάντος μπορεί να αποδειχθεί ότι είναι πολύ πιο εκτεταμένο από
αυτό που φάνηκε στην αρχή της απόκρισης. Είναι λοιπόν βασικό να ελέγξουμε τα δοσίμετρα άμεσης
ανάγνωσης όπως και τα προσωπικά δοσίμετρα ολόκληρου του κόσμου που θα έχουν πιθανόν
ανακατευτεί. Ιδιαίτερα είναι βασικό τα δοσίμετρα από τα άτομα που αρχικά δεν νομίζαμε ότι
αναμιγνύονται άμεσα στο συμβάν να μην χρησιμοποιούνται για εθελοντικές εκθέσεις σαν μέρος της
άσκησης ανασχηματισμού τη δόσης. Αυτό θα καλύπτει τις πραγματικές εκθέσεις στο προσωπικό.
Βήμα 2
Αναλόγως των χαρακτηριστικών και του τύπου της έκθεσης που αναμιγνύεται να
χρησιμοποιηθεί η κατάλληλη διαδικασία:
Στην περίπτωση που έχουμε: Να χρησιμοποιηθεί η διαδικασία:
Σημειακή πηγή EΔ1
Γραμμική πηγή και κηλίδα (μικρή περιοχή) EΔ2
Μόλυνση του εδάφους EΔ3
Μόλυνση δέρματος EΔ4
Εισπνοή EΔ5
Κατάποση EΔ6
Πτώση από αέρα EΔ7
Βήμα 3
Εκτιμήσατε την ολική effective dose αθροίζοντας τις επιμέρους συνεισφορές από όλους τους
τρόπους έκθεσης στους οποίους το άτομο ετέθη.

2
ΥΠΟΓΙΣΜΟΣ ΔΟΣΗΣ ΓΙΑ ΣΗΜΕΙΑΚΗ ΠΗΓΗ-ΕΔ1
Την διαδικασία αυτή καταλληλότερος να την φέρει σε πέρας και υπεύθυνος να οριστεί είναι ο
εκτιμητής ακτινοβολιών σκοπός της δε είναι να εκτιμηθεί ο ρυθμός δόσης και η effective dose από μια
σημειακή πηγή (γνωστής ενεργοτητας) όπως και η ενεργοτητα και η απόσταση της σημειακής πηγής,
εκτιμήσεις που θα γίνονται μέσα από τις μετρήσεις του ρυθμού δόσεως.

Αυτή η διαδικασία χρησιμοποιεί τις effective doses και τους ρυθμούς δόσεως προϋπολογισμένες
στο 1 μέτρο απόσταση με την υπόθεση ότι δεν υπάρχει θωράκιση. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να
εκτιμηθούν οι effective doses στο κοινό και για τους εργαζόμενους στην επείγουσα κατάσταση η να
υπολογισθούν οι αναμενόμενες ενδείξεις του οργάνου (πχ κατά το σχεδιασμό της έρευνας μιας
χαμένης πηγής). Η θωράκιση πρέπει να ληφθεί υπόψη αλλά η αύξηση δεν εξετάζεται. Έτσι εάν η
θωράκιση περιληφθεί στους υπολογισμούς, σαν αποτέλεσμα θα πρέπει να θεωρηθεί το χαμηλότερο
όριο. Η υπολογιζόμενη τιμή μπορεί να υποτιμά την δόση.
Όταν είναι γνωστή η ενεργότητα της πηγής, η απόσταση από την πηγή και η διάρκεια έκθεσης.
Τότε μπορεί να υπολογισθεί ο ρυθμός δόσης και η effective dose από την σημειακή πηγή και
ενεργότητα κα απόσταση της σημειακής πηγής από τις μετρήσεις του ρυθμού δόσης.

Effective dose
Να εκτιμηθεί η effective dose σε μια απόσταση από την σημειακή πηγή με την χρησιμοποίηση
της εξίσωσης.
Να βάλετε το πάχος της θωράκισης d ίσο με μηδέν για να αγνοηθεί η θωράκιση.

Α ⋅ CF6 ⋅ Τe ( 0.5) d1 / 2

Εext ≡
X2
Όπου
Eext = Effective dose από τη σημειακή πηγή [mSv]
A = Ενεργότητα της πηγής [kBq]
Te = Διάρκεια έκθεσης [h]
CF6 =Παράγοντας μετατροπής από τον πίνακα E1 [(mSv/h)/(kBq)]
X = Απόσταση από την σημειακή πηγή [m]
d1/2 = Half value layer από τον πίνακα E2 [cm]
d = Πάχος θωρακίσεως [cm]

Το πάχος θωράκισης μετριέται σε [cm] και το X σε [m].

Ρυθμός δόσης
Να υπολογισθεί ο ρυθμός δόσης σε μια ορισμένη απόσταση από τη πηγή χρησιμοποιώντας την
παρακάτω εξίσωση
Να βάλετε το πάχος της θωράκισης d ίσο με μηδέν για να αγνοηθεί η θωράκιση.

Α ⋅ C7 ( 0.5)
d1 / 2

D̂ ≡
X2
Όπου
D = Ρυθμός δόσης [mGy/h]
CF7 = Παράγοντας μετατροπής από τον πίνακα E1 [(mGa/h)/(kBq)]
A = Ενεργότητα της πηγής [kBq]
X = Απόσταση από την σημειακή πηγή [m]

3
 d1/2 = Half value layer από τον πίνακα E2 [cm]
d = Πάχος θωρακίσεως [cm]
CAUTION
Το πάχος θωράκισης μετριέται σε [cm] και το X σε [m].

Εκτίμηση της απόστασης από την σημειακή πηγή

Ένας χονδρικός υπολογισμός της απόστασης από την πηγή μπορεί να παρθεί μέσα από τη
μέτρηση των ρυθμών δόσεως σε δυο αποστάσεις στην «οπτική γραμμή» με τη χρησιμοποίηση τους
αντίστροφου νόμου.

D̂ 1
a=
D̂ 2
x
X1 =
1− a

Όπου
X1 = Απόσταση από την σημειακή πηγή (από το σημείο μετρήσεως M1) [m]
x = Απόσταση μεταξύ των δυο σημείων μετρήσεως [m]
D1 = Μέτρηση του ρυθμού δόσης στο σημείο μετρήσεως M1 [mGy/h]
D2 = Μέτρηση του ρυθμού δόσης στο σημείο μετρήσεως M2 [mGy/h]

Εκτίμηση της ενεργότητας

Γνωρίζοντας την απόσταση από την πηγή μπορούμε να κάνουμε μια εκτίμηση της ενεργότητας
της με τη χρησιμοποίηση της παρακάτω εξίσωσης:

D̂ 1 ⋅ X12
A≡ d

CF7 ⋅ 0.5 d 1/ 2

Όπου
A = Ενεργότητα της πηγής [kBq]
X1 = Μέτρηση του ρυθμού δόσης (από το M1) [m]
D1 = Μέτρηση του ρυθμού δόσης στο σημείο μετρήσεως M1 [mGy/h]
CF7 = Παράγοντας μετατροπής από τον πίνακα E1 [(mGa/h)/(kBq)]
d1/2 = Half value layer από τον πίνακα E2 [cm]
d = Πάχος θωρακίσεως [cm]
CAUTION
Το πάχος θωράκισης μετριέται σε [cm] και το X σε [m].

4
Πίνακας 1 Συντελεστής πηγής για Σημειακή πηγή στο 1 μέτρο από τη πηγή

5
 Reference: Οι υπολογισμοί έγιναν στο Oak Ridge National Laboratory (ORNL) με τη
χρησιμοποίηση του προγράμματος CONDOS. Είναι υπολογισμένες στο ένα μέτρο χωρίς θωράκιση.
a Ρυθμός έκθεσης φαίνεται αντίστοιχα σε mGy/h. Για έκθεση γάμα 1mGy/h 0.1 R/h.
b Για το φυσικό και εξασθενημένο ουράνιο υποτίθεται ότι ολόκληρη η απελευθέρωση είναι U-
238 και για το εμπλουτισμένο ουράνιο υποτίθεται ότι ολόκληρη η απελευθέρωση είναι U-234. Η
ενεργοτητα του απεμπλουτισμενου ουρανίου κυριαρχείται από τη συγκέντρωση U-234 (λόγω της
υψηλής ειδικής ενεργοτητας). Ενώ οι απελευθερώσεις από το φυσικό και απεμπλουτισμενο ουράνιο θα
είναι μίγμα U-234, 235 και 238, ο συντελεστής δόσης όλων αυτών των ραδιονουκλιδιων είναι σε
ακρίβεια 10%, έτσι είναι λογικό να χρησιμοποιηθεί ένας συντελεστής.
CF6 Effective dose σε μια ώρα έκθεσης σε μια σημειακή 1kBq.
CF7 Dose rate at 1 m from 1 kBq point source.

Πινακας 2 .Πάχος υποδιπλασιασμού (HVL) d1/2

Η d1/2 είναι το πάχος ενός υλικού που όταν εισαχθεί σε μια δέσμη ακτινοβολίας μειώνει το ρυθμό
έκθεσης κατά το μισό. Οι τιμές δίνονται για καλή γεωμετρία στην οποία δημιουργία δευτερογενούς
ακτινοβολίας δεν είναι σπουδαίο

6
7
8
 Αναφορά: Οι υπολογισμοί που έγιναν από τη Oak Ridge National Laboratory (ORNL) με τη
χρησιμοποίηση του προγράμματος CONDOS.
Δημιουργία δεν ελήφθη υπόψη.
a 0 = <.01.
b 0 = <.99.
c Χρησιμοποιήθηκε το υψηλότερο από τα δυο.

ΥΠΟΓΙΣΜΟΣ ΔΟΣΗΣ ΓΙΑ ΓΡΑΜΜΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ ΚΑΙ ΚΗΛΙΔΕΣ-ΕΔ2

Την διαδικασία αυτή καταλληλότερος να την φέρει σε πέρας και υπεύθυνος να οριστεί είναι ο
εκτιμητής ακτινοβολιών σκοπός της είναι να εκτιμηθεί η effective dose η ο ρυθμός δόσεως σε μια

9
ορισμένη απόσταση από την πηγή η τη κηλίδα η να εκτιμηθεί η ενεργότητα της γραμμικής πηγής η της
κηλίδας από τις μετρήσεις του ρυθμού δόσης.

Αυτή η διαδικασία χρησιμοποιεί τη effective dose και το ρυθμό δοσης προυπολογισμενων για
αποσταση 1 m από την σημειακη πηγη με την υποθεση οτι δεν υπαρχει θωρακιση. Μπορεί να
χρησιμοποιεί για να εκτιμηθεί η effective dose στο κοινό η τους εργαζομενους στα επείγοντα η για να
εκτιμηθούν οι αναμενόμενες ενδείξεις οργάνων.
Όταν γνωρίζουμε την ενεργότητα της πηγής, την απόσταση από τη πηγή και το χρόνο εκθέσεως.
Τότε μπορούμε να υπολογίσουμε την εξωτερική effective dose, τους ρυθμούς δόσης και την
ενεργότητα της πηγής από τις μετρήσεις του ρυθμού δόσης.

Γραμμική πηγή

Effective dose
Να υπολογισθεί η effective dose (εξωτερική ακτινοβόληση) από μια γραμμική πηγή με τη
χρησιμοποίηση της παρακάτω μαθηματικής εξίσωσης:

π ⋅ CF6 ⋅ A l Τe
Εext ≡
X
Όπου
X = Απόσταση από το κέντρο της γραμμικής πηγής (pipe) [m]
Eext = Effective dose [mSv]
CF6 = Συντελεστής μετατροπής από τον πίνακα E1 [(mSv/h)/(kBq)]
Al = Ενεργότητα στο 1 m [Bq/m]
Te = Χρόνος έκθεσης [h]

Ρυθμός δόσης
Να υπολογισθεί ο ρυθμός δόσης σε απόσταση X από τη γραμμική πηγή (pipe) με τη
χρησιμοποίηση της παρακάτω εξίσωσης:
π ⋅ CF6 ⋅ Al
D̂ ≡
X
Οπού
D = Ρυθμός δόσης [mGy/h]
CF7 = Συντελεστής μετατροπής από τον πίνακα E1 [(mGa/h)/(kBq)]
X = Απόσταση από το κέντρο της γραμμικής πηγής (pipe) [m]
Al = Ενεργότητα στο m [Bq/m]

Εκτίμηση της ενεργοτητας

Να εκτιμηθεί η ενεργότητα μια γραμμικής πηγής (pipe) από τη μέτρηση του ρυθμού δόσης με τη
χρησιμοποίηση της παρακάτω μαθηματικής έκφρασης:
D̂ ⋅ X
Eext ≡
π ⋅ CF7
Όπου
D = Ρυθμός δόσης [mGy/h]
CF7 = Συντελεστής μετατροπής από τον πίνακα E1 [(mGa/h)/(kBq)]
X = Απόσταση από το κέντρο της γραμμικής πηγής (pipe) [m]
Al = Ενεργότητα στο 1 m [Bq/m]

10
Κηλίδα

Effective dose
Να υπολογισθεί η effective dose (εξωτερική ακτινοβόληση) από μια κηλίδα με τη χρησιμοποίηση
της παρακάτω μαθηματικής έκφρασης:
X +R
2 2

Ε ext ≡ 2π ⋅ CF6 ⋅ Te ⋅ ln
X2
Where
X = Απόσταση από το κέντρο της κηλίδας [m]
R = Ακτίνα της κηλίδας [m]
Eext = Effective dose [mSv]
CF6 = Συντελεστής μετατροπής από τον πίνακα E1 [(mSv/h)/(kBq)]
As = Ενεργότητα της κηλίδας [Bq/m2]
Te = Χρόνος έκθεσης [h]

Ρυθμός δόσης
Να υπολογισθεί ο ρυθμός δόσης σε μια απόσταση X από τη κηλίδα με τη χρησιμοποίηση της
παρακάτω μαθηματικής έκφρασης:
X +R
2 2

Ε ext ≡ 2π ⋅ CF7 ⋅ A s ⋅ ln
X2
Όπου
D = Ρυθμός δόσης [mGy/h]
CF7 = Συντελεστής μετατροπής από τον πίνακα E1 [(mGa/h)/(kBq)]
X = Απόσταση από τη γραμμική πηγή (pipe) [m]
R =Ακτίνα της κηλίδας [m]
As = Ενεργότητα της κηλίδας [Bq/m2]

Εκτίμηση της ενεργότητας

Να εκτιμηθεί η ενεργότητα μιας κηλίδας από τη μέτρηση του ρυθμού δόσης με τη χρησιμοποίηση
της παρακάτω έκφρασης:
ˆ
D
As =
X 2 + R2
2π ⋅ CF7 ⋅ ln
X2
Όπου
Dr = Ρυθμός δόσης [mGy/h]
CF7 = Συντελεστής μετατροπής από τον πίνακα E1 [(mGa/h)/(kBq)]
X = Απόσταση από το κέντρο της κηλίδας [m]
R = Ακτίνα της κηλίδας [m]
As = Ενεργότητα της κηλίδας [Bq/m2]

ΥΠΟΓΙΣΜΟΣ ΔΟΣΗΣ ΓΙΑ ΜΟΛΥΝΣΗ ΕΔΑΦΟΥΣ-ΕΔ3

Την διαδικασία αυτή καταλληλότερος να την φέρει σε πέρας και προτιμότερο να οριστεί είναι ο
εκτιμητής ακτινοβολιών σκοπός της δε είναι να εκτιμηθεί η effective dose της έκθεσης από μόλυνση
του εδάφους

Η Effective dose περιλαμβάνει την εξωτερική δόση και την comitted δόση από (resuspension) που
είναι αποτέλεσμα του παραμενουσας μόλυνσης στο έδαφος τη περίοδο που αναφερόμαστε— 1ος

11
μήνας, 2ος μήνας η εφόρου ζωής (50 χρόνια). Από τη στιγμή που ολοκληρωμένες και
αντιπροσωπευτικές συγκεντρώσεις των ραδιονουλιδιων είναι γνωστές η effective dose μπορεί να
εκτιμηθεί απο τις μετρήσεις της ambient dose rate η από τα επίπεδα συγκεντρώσεις των
ραδιονουκλιδίων. Θωράκιση και μερικές occupancies μπορεί να ληφθούν υπόψη.
Αφού Βρεθούν οι συγκεντρώσεις των ραδιονουκλιδιων στο έδαφος, ο ambient dose rate και ο
χρόνος τη έκθεσης
Τότε να υπολογισθεί η Effective dose λόγω εναπόθεσης.
Βήμα 1
Να υπολογισθούν οι συγκεντρώσεις των ραδιονουκλιδιων στο έδαφος και o ambient dose rate με
τη χρησιμοποίηση των διαδικασιών παρακολουθήσεως και ελέγχου.
Βήμα 2
Να εκτιμηθεί η effective dose λόγω εναπόθεσης κατά την περίοδο που εξετάζουμε.

Βασιζόμενοι στις συγκεντρώσεις

Βασιζόμενοι στην ολοκληρωμένες συγκεντρώσεις ραδιονουκλιδιων του εδάφους Χρησιμοποιήστε την
εξισωση:
n
E ext = ∑ C g, 1 ⋅ CF4, i
i =1
Όπου
Eext = Η effective dose από την εναπόθεση κατά την περίοδο που εξετάζουμε [mSv]
Cg,i = Μέση εναπόθεση (στο εδάφους) του ραδιονουκλιδιου i [kBq/m2]
CF4,i = Παράγοντας μετατροπής από τον πίνακα Pinka η effective dose ανα μονάδα εναπόθεσης
για το Ραδιονουκλίδιο i; περιλαμβάνει την εξωτερική δόση και την committed effective dose λόγω
εισπνοής λόγω της resuspension αποτέλεσμα της παραμενουσας μόλυνσης στο έδαφος για την περίοδο
που εξετάζουμε.
n = Αριθμός ραδιονουκλιδιων

Βασιζόμενοι στο ambient dose rate

Χρησιμοποιήστε τη μαθηματική εξίσωση:

∑C rep
g ,1 ⋅ CF4 ,i
ˆ
Eext = H * i =1
g n

∑C i =1
rep
g ,1 ⋅ CF3, i

H = Ο Ambient dose rate στο 1 m πάνω από το επίπεδο του μολυσμένου εδάφους [mSv/h]
CF3,i = Συντελεστής μετατροπής από τον πίνακα ???; Ο ambient dose rate στο 1 m πάνω από το
επίπεδο του μολυσμένου εδάφους ανα μονάδα εναπόθεσης ραδιονουκλιδιου.
rep
Cg,i = Αντιπροσωπευτική συγκέντρωση λόγω της εναπόθεσης στο έδαφος του ραδιονουκλιδιου i
[kBq/m2]

Βασιζόμενοι στα επίπεδα συγκεντρώσεως των ραδινουκλιδιων marker.

Χρησιμοποιήστε τη μαθηματική εξίσωση:

∑C
i =1
rep
g,j ⋅ CF4 , i
Eext = C gsam
,j
C grep, j
Όπου
sam
Cg,i = Concentration of marker radionuclide j in deposition samples [kBq/m2]

12
 rep
Cg,i = Αντιπροσωπευτική συγκέντρωση λόγω της εναπόθεσης στο έδαφος του marker
ραδιονουκλιδιου j [kBq/m2]

Βήμα 3
Να προσαρμόστε την τιμή της effective dose από την εναπόθεση παίρνοντας υπόψη τη θωράκιση
και τη μερική occupancy.
Να χρησιμοποιήσετε τη παρακάτω μαθηματική εξίσωση:

po
Eext = Eext ⋅ [OF + (1 − OF )]

Eext = H Effective dose λόγω εναπόθεσης για τη περίοδο που εξετάζουμε υποθέτοντας θωράκιση
και μερική occupancy [mSv]
SF = Συντελεστή θωράκισης από μετρήσεις κατά την διάρκεια της occupancy η από τον πίνακα
E4
OF = Occupancy fraction; τμήμα του χρόνου που ο παράγοντας θωράκισης SF εφαρμόζεται δηλ
το χρονικό διάστημα που έμενε μέσα; υποτίθεται ότι για τον υπόλοιπο του χρόνου δεν υπάρχει
θωράκιση; default — 0.6

Πίνακας 3 Συντελεστής μετατροπής για έκθεση λόγω μόλυνσης εδάφους

13
14
15
 Συντελεστής μετατροπής CF4
a Βασίζεται στους "Dose Conversion for Exposure to Contaminated Ground Surface" factors
from External Exposure to Radionuclides in Air, Water and Soil πινακα. Η effective dose
πολλαπλασιάστηκε με 1.4 για να υπολογισθεί η εκτίμηση του ambient dose rate όπως προτείνεται. Η
εξωτερική δόση από τα θυγατρικά ραδιονουκλιδια που αναμένονται να είναι σε ισορροπία
περιλαμβάνονται εκεί που σημειώνεται.
b Αρχικοί ρυθμοί resuspension για μη ξηρές περιοχές (1E-6) προέρχονται από το βιβλίο Derived
Intervention Levels in Controlling Radiation Doses to the Public in the Event of a Nuclear Accident or
Radiological Emergency.
c Κύρια ραδιονουκλιδια που συνεισφέρουν στη δόση από τη εξωτερική πηγή λόγω εναπόθεσης
από ατύχημα σε πυρηνικό αντιδραστήρα.
NC δεν υπολογίζεται.
Πινακας περιέχει τους συντελεστές μετατροπής για το πρώτο μήνα , δεύτερο μήνα και μια
περίοδο 50 ετών έκθεσης σε μόλυνση από το έδαφος. Οι διασπάσεις ingrowth and weathering έχουν
εξεταστεί. Οι συντελεστές μετατροπής βασίζονται στο International RASCAL (NRC95). Ο
συντελεστής μετατροπής ambient dose rate (CF3) είναι ο ρυθμός έκθεσης στο 1 μέτρο πάνω από το
επίπεδο του εδάφους λόγω απόθεσης 1 kBq/m2 του ισοτοπου i, διορθωμένου για τραχύτητα εδάφους. Η
CF4 περιλαμβάνει τη δόση από εξωτερική έκθεση και εισπνοή από resuspension. Ένας αρχικός

16
συντελεστήςl resuspension της τάξεως RS = 1E–6 m–1 χρησιμοποιήθηκε επειδή θεωρείται ότι είναι
το πάνω όριο (συντηρητικό) υποθέτοντας λόγω weathered (old) deposition.
Εντούτοις πολύ μικρότερες συντελεστές έχουν παρατηρηθεί σε πραγματικά ατυχήματα.

Πίνακας 4. Συντελεστές θωρακίσεως για επιφανειακή μόλυνση

Κατασκευή η θέση Αντιπροσωπευτικ Αντιπροσωπευτικ

ό SF (a) ή εμβέλεια
1 m πάνω από άπειρη ομαλή επιφάνεια 1.0 -
1 m πάνω από κανονικό έδαφος 0.7 0.47–0.85
Μονώροφο και διώροφο ξύλινο σπίτι χωρίς υπόγειο 0.4 0.2–0.5
Μονώροφο και διώροφο σπίτι από τσιμέντο και τούβλα 0.2 0.04–0.4
χωρίς υπόγειο
Υπόγειο σπιτιού με ένα η δυο τοίχους πλήρως εκτεθειμένους
- Μονώροφο, λιγότερο από 1 μέτρο υπόγειου εκτεθεν
- Διώροφο, λιγότερο από 1 μέτρο υπόγειου εκτεθεν 0.1 0.03–0.15

0.05, 0.03–0.07
Τριώροφες η τετραώροφες κατασκευές (500 to 1000 m2 ανα
όροφο)(b)
- Πρώτος και δεύτερος όροφος 0.05 0.01–0.08
- Υπόγειο 0.01 0.001–0.07
Πολυώροφες κατασκευές (> 1000 m2 ανα όροφο)(b)
-Πάνω πατώματα 0.01 0.001–0.02
-Υπόγειο 0.005 0.001–0.15

a Ο λόγος των εσωτερικών προς εξωτερικές δόσεις μακριά από πόρτες και παράθυρα.
b Οι τιμές SF είναι κατάλληλες εάν η εσωτερική εναπόθεση είναι αμελητέα δηλ. Υγρή εξωτερική
εναπόθεση; για ξηρά εναπόθεση αυτοί οι αριθμοί μπορεί να είναι υψηλότεροι αναλόγως του ρυθμού
αλλαγής του αέρα.

17
ΥΠΟΓΙΣΜΟΣ ΔΟΣΗΣ ΓΙΑ ΜΟΛΥΝΣΗ ΔΕΡΜΑΤΟΣ-ΕΔ4
Την διαδικασία αυτή καταλληλότερος να την φέρει σε πέρας και υπεύθυνος να οριστεί είναι ο
εκτιμητής ακτινοβολιών σκοπός της δε είναι να εκτιμηθεί η δόση από ακτινοβολία βήτα στο δέρμα
από υλικό που εναποτίθεται στο δέρμα η στα ρούχα

Η δόση στο δέρμα είναι πολύ δύσκολο να μετρηθεί άμεσα και συνήθως εκτιμάται. Η δόση στο
δέρμα εκφράζεται με όρους συγκέντρωσης στον αέρα ενός ραδιονουκλιδίου, εξαρτάται από το ρυθμό
εναπόθεσης του υλικού από την ατμόσφαιρα στο δέρμα και τα ρούχα και την συνεπακόλουθη
συγκράτηση. Υπάρχει μεγάλη αβεβαιότητα σχετικά με τις παραμέτρους αυτές λόγω έλλειψης
πειραματικών δεδομένων πάνω στην εναπόθεση των σχετικών υλικών στο δέρμα και στις συνήθειες
των προσώπων την επόμενη του συμβάντος. Ο ρυθμός δόσης από ακτινοβολία βήτα, εκφραζόμενη σε
όρους μέσης επιφανειακής συγκέντρωσης του ραδιονουκλιδίου στο δέρμα, δίνει συνήθως αξιόπιστες
εκτιμήσεις γι'αυτό το τρόπο έκθεσης. Εντούτοις τα δεδομένα στη βιβλιογραφία μπορεί να διαφέρουν
κατά μια τάξη μεγέθους. Συντελεστές μετατροπής για ρυθμό δόσης από ακτινοβολία βήτα που δίνονται
στον πίνακα .
Η δόση από ακτινοβολία βήτα στο δέρμα από αερομεταφερόμενο υλικό είναι σπουδαίο μόνο για
τα ραδιονουκλιδια των ευγενών αερίων. Για τα άλλα ραδιονουκλιδια είναι σημαντικό συγκριτικά με
τους άλλους τρόπους έκθεσης.
Αφού πληροφορηθούμε την μέση τιμής της επιφανειακής συγκέντρωση των ραδιονουκλιδιων στο
δέρμα η στα ρούχα
Τότε μπορούμε να υπολογίσουμε την equivalent dose από ακτινοβολία βήτα στο δέρμα
Βήμα 1
Να εκτιμηθεί η δόση από ακτινοβολία βήτα με τη χρησιμοποίηση της ακόλουθης μαθηματικής
έκφρασης:

H s , j = Cs ,i ⋅ CF8 , i ⋅ SFb ⋅ Te

Hs = ∑H s, j

Όπου
Hs =Η Equivalent dose στο δέρμα [mSv]
Hs,i = Η Equivalent dose στο δέρμα από ραδιονουκλίδια i [mSv]
Cs,i = Μέση επιφανειακή συγκέντρωση του ραδιονουκλιδιου i στο δέρμα η στα ρούχα [Bq/cm2]
CF8,i = Συντελεστής μετατροπής του ρυθμούς δόσης στο δέρμα λόγω ακτινοβολία ς βήτα από το
Ραδιονουκλίδιο i από τον πίνακα E5 [(mSv/h)/(Bq/cm2)]
SFβ = Συντελεστής θωράκισης που λαμβάνει υπόψη την θωράκιση λόγω του ρουχισμού.
Λαμβάνοντας υπόψη μόνο το ρουχισμό (καλοκαίρι, Άνοιξη / φθινόπωρο και χειμώνα) οι
αντιπροσωπευτικές τιμές του παράγοντα θωράκισης είναι 0.2–0.3 και 0.001, αντίστοιχα [21]
Te = Χρόνος έκθεσης [h]

Πίνακας 10α. Συντελεστης μεταροπηε βητα Ρυθμουβ δοσεως —

Ρυθμος δοσης του δερματος β ητα από το υλικο που εναποτιθεται στο δερμα η στα ρουχα

18
 CF8 Συντελεστής μετατροπής του ρυθμού δόσης βήτα. Ο ρυθμός δόσης της βήτα στο δέρμα ανα
μονάδα εναποτιθέμενου ραδιονουκλιδιου στο δέρμα.

Οι ρυθμοί δόσης είναι στο βασικό επίπεδο του δέρματος (70 µm σε βάθος) due λόγω
ακτινοβολίας βήτα και ηλεκτρόνιων. Η συνεισφορά από γάμα στο ρυθμό δόσης είναι μικρό ποσοστό.

19
 Η μόλυνση υποτίθεται ότι είναι ομοιόμορφη διεσπαρμένη στη επιφάνεια του δέρματος (άπειρος
λεπτή εναπόθεση).

YΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣΔΟΣΗΣ ΓΙΑ ΕΙΣΠΝΟΗ-ΕΔ5

Την διαδικασία αυτή καταλληλότερος να την φέρει σε πέρας και υπεύθυνος να οριστεί είναι ο
εκτιμητής ακτινοβολιών σκοπός της δε είναι να εκτιμηθεί η committed effective dose και η equivalent
dose στο θυρεοειδή λόγω ακτινοβολίας.

Τα ραδιονουκλίδια που απελευθερώνονται στην ατμόσφαιρα θα προκαλέσουν έκθεση των

ανθρώπων σε εξωτερική ακτινοβολία λόγω περάσματος του ραδιενεργού συνετού. Κατά τη διάρκεια
της διασποράς των ραδιονουκλιδίων. Αυτά μπορεί να εναποθετηθουν στο έδαφος αυτό εξαρτώμενο από
φυσικές τους ιδιότητες. Τα ραδιονουκλιδια μπορεί να επιστρέψουν πίσω στην ατμόσφαιρα λόγω
ανέμου η μηχανικής αναταραχής (επαναιώρησης). Αυτή η διαδικασία εξαρτάται μόνο από την αιώρηση.
Αφού πληροφορηθούμε τις συγκεντρώσεις των ραδιονουκλιδίων στον αέρα και η διάρκεια της
εισπνοής
Τότε μπορούμε να υπολογίσουμε την Committed effective dose λόγω εισπνοής και την
Committed equivalent dose στο θυρεοειδή
Βήμα 1
Να πάρετε τις συγκεντρώσεις στο αέρα αυτών που συνεισφέρουν περισσότερο στη δόση στο
θυρεοειδή και στην effective dose είτε μέσα από μέτρηση κατά την διάρκεια των κατάλληλων
διαδικασιών ] η με τη χονδρική εκτίμηση μέσα από την διαδικασία E5a.

Committed effective dose λόγω εισπνοής

Βήμα 2
Εκτιμήστε την committed effective dose λόγω εισπνοής με τη χρησιμοποίησης της παρακάτω
μαθηματικής εξίσωσης:
n
Einh = ∑ Ca ,1 ⋅ CF2 ,i ⋅ Te
i =1
Όπου
Ca,i = Μέση συγκέντρωση του ραδιονουκλιδίου i στο αέρα [kBq/m3]
CF2,i = Συντελεστής μετατροπής για το ραδιονουκλίδιο i από τον πίνακα E6; Προτείνεται ένας
ρυθμός αναπνοής περίπου 1.5 m3/h όπως προτείνεται από το ICRP για έναν ενήλικα με ελαφριές
ασχολίες [22]
Einh = Committed effective dose λόγω εισπνοής [mSv]
Te = Χρόνος έκθεσης στο ραδιενεργό σύννεφο [h]

Committed equivalent dose στο θυρεοειδή

Βήμα 3
Να εκτιμηθεί η committed equivalent dose στο θυρεοειδή με τη χρησιμοποίηση της παρακάτω
εξίσωσης
n
Ethy = ∑ C a , 1 ⋅ CF1 , i ⋅ Te
i =1
Όπου
Hthy = Committed equivalent dose στο θυρεοειδή [mSv]
CF1,i = Συντελεστής μετατροπής για το ραδιονουκλίδιο i (Τελλούριο η Ιώδιο) από τον πίνακα
E7. Υποτίθεται ένας ρυθμός αναπνοής της τάξης 1.5 m3/h and 1.12 m3/h πως προτείνεται από το ICRP
για έναν ενήλικα και ένα παιδί 10 ετών με ελαφριές ασχολίες [ [22]
Πινακας 5 COMMITTED EFFECTIVE DOSE FROM ONE HOUR’S INHALATION OF
CONTAMINATED AIR — FOR AN ADULT

20
21
 NOTE
Η committed effective dose ανα μονάδα πρόσληψης μέσω αναπνοής για τις άλλες ηλικιακές
ομάδες μπορεί να βρεθεί στο IAEA BSS [2]. Στο πινακα χρησιμοποιείται η μεγαλύτερη τιμή από
IAEA BSS (συντηρητική προσέγγιση) και υποτίθεται ρυθμός αναπνοής της τάξης 1.5 m3/h (όπως
προτείνεται από το ICRP για ένα ενήλικα με ελαφρές δραστηριότητες).

Πίνακας 6 Committed Equivalent Dose για το θυρεοειδή λόγω πρόσληψης διάρκειας μιας ώρας
μολυσμένου αέρα.
22
 NOTE
Για απλότητα ο συντελεστής μετατροπής δίνεται σε mSv που ελήφθησαν σε μια ώρα,
αναπνέοντας συγκέντρωση αέρα 1 kBq/m3. Στο πινακα η μεγαλύτερη τιμή για ενα ιδιαίτερο αεροζόλ
από τη μελέτη χρησιμοποιείται (συντηρητική προσέγγιση). Ένας ρυθμός αναπνοής της τάξης 1.5 m3/h
και 1.12 m3/h απετέθη για ένα ενήλικα και ένα παιδί 10 ετών ξεχωριστά αντίστοιχα (όπως
προτείνεται από το ICRP για να διεξάγει ελαφρές δραστηριότητες]).

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗΣ ΤΩΝ ΡΑΔΙΟΝΟΥΚΛΙΔΙΩΝ ΣΤΟΝ

ΑΕΡΑ-ΕΔ5
Την διαδικασία αυτή καταλληλότερος να την φέρει σε πέρας και υπεύθυνος να οριστεί είναι ο
εκτιμητής ακτινοβολιών σκοπός της δε είναι να εκτιμηθεί τις συγκεντρώσεις των ραδιονουκλιδιων στον
αέρα βασιζόμενες στο ρυθμό απελευθέρωσης των ραδιονουκλιδιων.

Τα ραδιονουκλιδια που απελευθερώνονται στην ατμόσφαιρα θα διασπαρθούν. Η συγκέντρωση

στο επίπεδο του εδάφους σε συγκεκριμένες αποστάσεις από το σημείο απελευθερώσεως θα εξαρτηθεί
από την ποσότητα που απελευθερώνεται, το ύψος απελευθερώσεως, τις τοπικές μετεωρολογικές
συνθήκες, τη θερμοκρασία που χαρακτηρίζει το απελευθερωνόμενο υλικό, τη καθίζηση του εδάφους το
χημικό τύπο και χημική μορφή του απελευθερωνόμενου υλικού και από άλλους παράγοντες.
Ο καλύτερος τρόπος να εκτιμήσουμε τις συγκεντρώσεις στο αέρα είναι μέσα από μετρήσεις.
Εντούτοις απουσία μετρήσεων η μέθοδος που παρουσιάζεται εδώ μας δίνει μια πρώτη εκτίμηση. Η
μέθοδος αυτή είναι έγκυρη ΜΟΝΟ όταν:
i. ο ρυθμός απελευθέρωσης, η διεύθυνση του ανέμου και η ταχύτητα του ανέμου είναι σταθερές.
ii. Οι μετεωρολογικές συνθήκες και η κατάσταση του εδάφους είναι απλές
iii. Το ύψος τη απελευθέρωσης είναι στο επίπεδο εδάφους
iv. Δεν βρέχει και
v. υπάρχει ένα σημείο απελευθέρωσης
Αφού γνωρίζουμε τους ρυθμούς απελευθέρωσης και τη μέση ταχύτητα του εδάφους
Τότε μπορούμε να υπολογίσουμε τις συγκεντρώσεις στον αέρα
Βήμα 1
Να εκτιμηθεί η συγκέντρωση του ραδιονουκλιδιου i στον αέρα με τη χρησιμοποίηση της
παρακάτω μαθηματικής εξίσωσης:

Q i ⋅ DFm
Ca , i =
u
όπου
Ca,i = Συγκέντρωση του ραδιονουκλιδιου i στον αέρα [kBq/m3]
Qi = Ρυθμός απελευθέρωσης του ραδιονουκλιδιου i [kBq/s]
u = Μέση ταχύτητα ανέμου [m/s]

23
 DFm = Παράγοντας αραιώσεως από τον πίνακα E8 για ορισμένες αποστάσεις από το σημείο
απελευθερώσεως [m-2]; για αποστάσεις μικρότερες από 0.5 km να χρησιμοποιηθεί το σχήμα Fig. E1,
εντούτοις αυτοί οι υπολογισμοί είναι πολύ αβέβαιοι (building wake)

Ο πίνακας μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να υπολογισθεί η τάξη σταθερότητας και ο πίνακας

για μια πρώτη εκτίμηση της ταχύτητας του ανέμου (απουσία δεδομένων μετρήσεων).
Να εκτιμηθούν οι συγκεντρώσεις στον αέρα

Πινακας 7 . Παράγοντες αραιώσεως[m-2]

Αναφορές: Τιμές για 0.5 km βασίζονται πάνω στη παρεμβολή της [23], Figs.5-7, pp. 25-27;
άλλοι, [24], Figs. 3-5a-3-5f
a Οι τύποι στροβιλισμού. Συντελεστές αραίωσης για τη κεντρική γραμμή της του επιπέδου στο
έδαφος της απελευθέρωσης σε κάθετη διασπορά στα 1000m.
b Απόσταση κάτω προς τη φορά της πηγής στη κεντρική γραμμή του ραδιενεργού σύννεφου.
c Αυτοί οι συντελεστές κυριαρχούνται από building wake; στο πίνακα αυτό υποτίθεται ότι είναι
σταθεροί και ανεξάρτητοι της τάξης σταθερότητας.

Πίνακας 8. Σχέση μεταξύ της τάξης σταθερότητας και των καιρικών συνθηκών

Ταχύτητα Καθημερινή ηλιοφάνεια Νυχτερινές συνθήκες Ημέρα η νύχτα

επιφανειακού (ηλιακή ακτινοβολία)
ανέμου [m/s] Ισχυρή Μέτρια Ελαφρή Ελαφρά ≤ 3/8 Βαρέως
νεφοσκεπής cσυννεφιά νεφοσκεπής
η > 4/8
συννεφιά
<2 A A-B B - - D
2 A-B B C E F D
4 B B-C C D E D
6 C C-D D D D D
>6 C D D D D D
Αναφορά: [24], p. 591.
a Ο βαθμός συννεφιάσματος ορίζεται σαν ένα τμήμα του ουρανού πάνω του προφανούς ορίζοντα
που καλύπτεται από σύννεφα.

Πίνακας 9. Σχέση μεταξύ καιρικών συνθηκών και ταχύτητας του ανέμου

Παρατηρήσεις Ταχύτητα ανέμου[m/s]

24
Ο καπνός υψώνεται κάθετα 0.3
Ο καπνός drift κινείται σε κάποια κατεύθυνση αλλά δε 1
αισθανόμαστε τον άνεμο στο πρόσωπο.
Αισθανόμαστε τον άνεμο στο πρόσωπο, θρόισμα φύλλων, κίνηση 2–3
ανεμοδείκτη από τον άνεμο
Φύλλα και κλαδάκια σε συνεχή κίνηση, ο άνεμος ανοίγει τη 4–5
σημαία
Μετακινούνται σκόνη, ελεύθερα χαρτιά, και μικρά κλαδιά 6–7
Μικρά δένδρα με φύλλα αρχίζουν να κινούνται 8–9
Μεγάλα κλαδιά σε κίνηση, τα μεγάλα καλώδια σφυρίζουν 10–12
Μεγάλα δένδρα κινούνται 13–15
Κλαδιά δένδρων σπάνε 16–18
Εμφανίζονται μικρές δομικές καταστροφές 19–21
Δένδρα ξεριζώνονται, μεγάλες δομικές ζημιές 22–25
Σπάνια, μεγάλη καταστροφή, > 25

112
Σχήμα 1. Συντελεστής αραίωσης σαν συνάρτηση της απόστασης downwind

Ρυθμοί απελευθέρωσης από μια φωτιά

Αυτό το βήμα χρησιμοποιεί την ολική ενεργότητα που αναμιγνύεται σε μια φωτιά για να
εκτιμήσει το ρυθμό με τον οποίο το ραδιενεργό υλικό απελευθερώνεται. Φιλτράρισμα, plate-out, η
άλλοι μηχανισμοί που θα μειώσουν την απελευθέρωση των μη ευγενών δεν εξετάζονται. Αυτή η
μέθοδος θα έπρεπε δίνει ένα εύλογο πάνω όριο για τα περισσότερα συμβάντα που περιλαμβάνουν
ραδιενεργό υλικό.
Βήμα 1
Να εκτιμηθεί ο ρυθμός απελευθέρωσης με τη χρησιμοποίηση της παρακάτω μαθηματικής
εξίσωσης:
A ⋅ FRFi
Q=
Tr
Όπου
Ai = Ενεργότητα του ραδιονουκλιδίου i που υπάρχει στη φωτιάe [kBq]
FRFi = Τμήμα απελευθέρωσης στη φωτιά για το ραδιονουκλίδιο από το πίνακα E11 εάν είναι
γνωστός ο τύπος της ένωσης η από το πίνακα E12 εάν ο τύπος της ένωσης if the compound form is
known

25
 Tr = Διάρκεια απελευθέρωσης [s]

Πίνακας 10. Τμήμα απελευθερωμένο σε φωτιά (FRF) ανα ραδιονουκλιδιο

Αυτος πινακας μας δίνει μια εκτίμηση του τμήματος του ραδιονουξκλιδιου που αναμιγνύεται στη
φωτιά
Απελευθερου µενη _ ενεργοτητα( kbq)
FRF =
Αναµιγνυοµε νη _ ενεργοτηταστηφψτια( kbq)
Λείπει η πρώτη σελίδα (113) από εγχειρίδιο

Reference: [27]; τα FRFs για ραδιονουκλιδια που δεν υπάρχουν στο κατάλογο n [27] ευρίσκονται
στο [28], Table 3.7 STCP Radionuclide
Πίνακας 11. Τμήμα απελευθερωμένο σε φωτιά (FRF) ανα μορφή ενώσεως

Compound Form FRFa

Ευγενές αέριο 1.0
Πολύ πτητική μορφή (πχ. Σωματίδιο 1.0
προσκολλημένο σε ένα εύφλεκτο σκουπίδι στη
φωτιά)
Πτητική και εύφλεκτη ένωση 0.5
Άνθρακας 0.01
Ημιπτητικη ένωση 0.01
Μη πτητική σκόνη 0.001
Μέταλλο ουρανίου και πλουτώνιο 0.001
Μη πτητικά σε εύφλεκτα υγρά 0.005
Μη πτητικά σε μη εύφλεκτα υγρά 0.001
Μη πτητικά στερεά 0.0001

26
ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕ ΓΙΑ ΚΑΤΑΠΟΣΗ-ΕΔ6
Την διαδικασία αυτή καταλληλότερος να την φέρει σε πέρας και υπεύθυνος να οριστεί είναι ο
εκτιμητής ακτινοβολιών σκοπός της δε είναι να εκτιμηθεί η committed effective dose λόγω κατάποσης
μολυσμένης τροφής η εδάφους.

Οι συγκεντρώσεις των ραδιονουκλιδιων στο έδαφος και το γάλα μπορεί να αλλαχθούν με τη

βοήθεια μερικών φυσικών και ανθρώπινων μηχανισμών.
Αφού υπολογίσουν οι συγκεντρώσεις στη τροφή στο νερό και στο γάλα και οι συγκεντρώσεις
στο έδαφος όπως και ο χρόνος πρόσληψης
Τότε μπορούμε να υπολογίσουμε την Committed effective dose λόγω κατάποσης
Βήμα 1
Να πάρετε τις συγκεντρώσεις των ραδιονουκλιδιων σε δείγματα τροφής η εδάφους με τη
χρησιμοποίηση των διαδικασιών παρακολουθήσεως Ref. [6].
Βήμα 2
Να υπολογισθεί η committed effective dose από την κατανάλωση τροφής η συστατικών του
χώματος με τη χρησιμοποίηση της παρακάτω εξισώσεως:

Eing = ∑C f ,i ⋅ Uf ⋅ DI f , i CF5 , i

Όπου
Eing = Committed effective dose λόγω κατάποσης [mSv]
Cf,i = Συγκέντρωση του ραδιονουκλιδιου i στην τροφή f μετά την επεξεργασία η στο έδαφος
[kBq/kg]
Uf = Η μάζα της τροφής f που καταναλώνεται από τον πληθυσμό που μας ενδιαφέρει ανά μέρα.
Για κατάποση συστατικών εδάφους η μέγιστη κατάποση ενός ενήλικα είναι περίπου μέση τιμή d; Η
μέγιστη κατανάλωση ενός παιδιού είναι 500 mg/d μέση τιμή 100 mg/d; [kg/d or L/d]
CF5,i = παράγοντας μετατροπής από τον πίνακα E13 [mSv/kBq]; η committed effective dose
λόγω κατάποσης ανά μονάδα πρόσληψης ραδιονουκλιδιου i
DIf,i =Ημέρες πρόσληψης[d]; η περίοδος που η τροφή υποτίθεται ότι καταναλώνεται if T1/2 > 21
ημέρες τότε να χρησιμοποιηθεί 30 ημέρες, if T1/2 < 21 ημέρες χρησιμοποίησε το μέσο χρόνο ζωής
(Tm) του ραδιονουκλιδιου
Tm = T1/2 *1.44
όπου T1/2 είναι ο φυσικός χρόνος ημιζωής
Οι συντελεστές μετατροπής της δόσης που συσχετίζονται με την ηλικία μπορεί να βρεθούν [2].
Βήμα 3
Να επαναληφθεί το βήμα 2 για οπουδήποτε τροφή παρουσιάζει ενδιαφέρον η οπουδήποτε
ηλικιακή ομάδα.
Βήμα 4
Να αθροισθούν τα αποτελέσματα που θα υπολογίσουν την ολική committed effective dose λόγω
κατάποσης.
Πίνακας 12. Η COMMITTED EFFECTIVE DOSE λόγω κατάποσης ανα μονάδα πρόσληψης
ραδιονουκλιδιου —

Συντελεστής μετατροπής δόσης κατάποσης για ενήλικα

27
28
 Συντελεστές μετατροπής της δόσης από κατάποση για άλλες ηλικιακές ομάδες μπορεί να βρεθούν
στο IAEA BSS [2].

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΓΙΑ ΠΤΩΣΗ ΑΠΟ ΑΕΡΑ-ΕΔ7

Την διαδικασία αυτή καταλληλότερος να την φέρει σε πέρας και υπεύθυνος να οριστεί είναι ο
εκτιμητής ακτινοβολιών σκοπός της δε είναι να εκτιμηθεί η effective dose από εξωτερική έκθεση σε
Ραδιονουκλίδιο εκπομπής ακτινοβολίας γάμα σε ένα ραδιενεργό σύννεφο.

Ο τρόπος άμεσης έκθεσης για ραδιονουκλιδιο εκπομπής ακτινοβολίας γάμα που απελευθερώθηκε
στην ατμόσφαιρα θα είναι εξωτερική ολόσωμη γ-δόση από το ραδιενεργό υλικό στο σύννεφο.
Εκτιμήσεις για εξωτερική έκθεση στη ακτινοβολία λόγω εισόδου immersion στο μολυσμένο
αέρα δίνουν συντηρητικές εκτιμήσεις για έκθεση σε ένα ραδιενεργό σύννεφο πάνω από το κεφάλι μας
Αφού γνωρίσουμε την συγκέντρωση των ραδιονουκλιδιων στον αέρα και τη διάρκεια της
έκθεσης
Τότε μπορούμε να υπολογίσουμε την Effective dose από έκθεση σε γάμα ακτινοβολία από το
ραδιενεργό σύννεφο

29
 Βήμα 1
Να εκτιμηθεί η δόση λόγω air immersion με τη χρησιμοποίηση της παρακάτω μαθηματικής
εξίσωσης:

Eext = Te ⋅ ∑ Ca ,iCF9 ,i
i
Οπού
Eext = Η Effective dose από την εξωτερική έκθεση λόγω immersion στον μολυσμένο αέρα [mSv]
Ca,i = Μέση συγκέντρωση του ραδιονουκλιδιου i στο αέρα [kBq/m3]
CF9,i =Παράγοντας μετατροπής για το ραδιονουκλιδιο i από τον πίνακα ???
Te = Διάρκεια έκθεσης [h]

Πίνακας 13.Συντελεστής μετατροπής για εξωτερική έκθεση σε γάμα λόγω εισόδου σε μολυσμένο
αέρα

30
31
 Reference: [16]
a Η συνεισφορά από βραχύβια θυγατρικά περιλαμβάνεται στους παράγοντες για το μητρικό
Ραδιονουκλίδιο.

Οι τιμές παράγονται με την υπόθεση ότι το ραδιενεργό σύννεφο έχει σωστά προσεγγισθεί από ένα
ημιδιάφανες σύννεφο.

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΕΝΕΡΓΟΤΗΤΑΣ

Την διαδικασία αυτή καταλληλότερος να την φέρει σε πέρας και υπεύθυνος να οριστεί είναι ο
εκτιμητής ακτινοβολιών σκοπός της δε είναι να υπολογισθεί η ενεργότητα του ραδιονουκλιδιου σε
ένα συγκεκριμένο χρόνο η ενός ραδιονουκλιδιου εάν το βάρος του υλικού είναι γνωστό.

Με τη χρησιμοποίηση των δεδομένων ημίσειας ζωής και ενεργότητας σε ένα συγκεκριμένο ο

χρόνο μπορεί να υπολογισθεί η ενεργότητα του ραδιονουκλιδιου. Με τη χρήση της ειδικής ενεργοτητας
ενός ραδιονουκλιδιου το βάρος ενός ραδιενεργού υλικού μπορεί να μετατραπεί σε ενεργοτητα.
Όταν γνωρίζουμε το χρόνο ημίσειας ζωής του ραδιονουκλιδιου, την ενεργότητα σε μια
συγκεκριμένη στιγμή, το βάρος του ραδιενεργού υλικού και τον ατομικό μαζικό αριθμό του
ραδιονουκλιδιου
Τότε μπορούμε να υπολογίσουμε την ενεργότητα του ραδιονουκλιδίου σε ένα συγκεκριμένο
μετέπειτα χρόνο και την ενεργότητα του ραδιενεργού υλικού

Ενεργότητα σε ένα συγκεκριμένο χρόνο

Να υπολογισθεί η ενεργότητα σε ένα συγκεκριμένο χρόνο με τη χρησιμοποίηση της παρακάτω
εξίσωσης:

∆τ
Τ1 / 2
At = A 0 ⋅ 0,5
Όπου
Ao = Η ενεργότητα σε ένα χρόνο t [kBq]
At =Η ενεργότητα στο χρόνο t [kBq]
∆t = t-to; η χρόνος που πέρασε [ίδιες μονάδες με χρόνο ημίσειας ζωής]
T½ = Χρόνος ημίσειας ζωής

Ενεργότητα ενός ραδιενεργού υλικού

Η ειδική ενεργότητα ορίζεται σαν η ενεργότητα ανά γραμμάριο του υλικού και μπορεί να
υπολογισθεί από μια από τις παρακάτω εξισώσεις αναλόγως του χρόνου ημίσειας ζωής (T½) που
χρησιμοποιείται:

1.16 ⋅ 1017
Ασπ =
Τ1 / 2 ( h) ⋅ AMN

4.83 ⋅ 1015
Ασπ =
Τ1 / 2 ( d) ⋅ AMN
1.32 ⋅ 1017
Ασπ =
Τ1 / 2 ( y ) ⋅ AMN

Όπου

32
Asp = Ειδική ενεργοτητα [kBq/g]
AMN = Atomic mass number; ο αριθμός ου πιστοποιεί το ραδιονουκλίδια
T = Χρόνος ημίσειας ζωής σε ώρες (h), μέρες (d) η χρόνια (a)

Υπολογίσατε την ενεργότητα ενός υλικού με τη χρησιμοποίηση της παρακάτω εξίσωσης:

A = W ⋅ A sp

Όπου
A = Ενεργοτητα [kBq]
W = Βάρος [g]

33