Universiteti I Prishtins, Fakulteti I Mjeksis

PUNIM SEMINARIK
TEMA : DIAGNOSTIFIKIMI IMAZHERIK I ESOFAGUT DHE LUKTHIT Lnda : RADIOLOGJI

Punoi :

Tomor Huskaj

DIAGNOSTIKA IMAZHERIKE E EZOFAGUT

EKZAMINIMI RNTGENOLOGJIK I EZOFAGUT
N ekzaminimin e ezofagut rol t rndesishm luan rntgenoskopia e cila ndihmon shum n prcjelljen e mass ushqimore dhe zgjerimin e mureve t ezofagut gjat glltitjes,rntgenografia behet ne pozicione t ndryshme q t zbulohen ndryshimet patologjike n muret e tij. Ekzaminimi mund t bhet shtrir,n kmb (ku shihet pjesa e siperme e esophagut). Meqense nuk ka contrast t mjaftushm pr pamjen e esophagut prdoret kontrasti artificial I sulfatit te bariumit I holluar 1:2. Ekzaminimi fillon me contrast t holluar n kmb dhe fillon prcjellja e aktit t glltitjes n tr gjatsin e tij.Pr prcjelljen e ndryshimeve mukozale prdorim sulfat bariumi me dy t verdh t ves q t ngjitet n muret mukozale t ezofagut. Anatomia e Ezofagut: Fillon nga C6 (vertebra Cervicalis 6) deri t T11 (Thoracalis 11) futet ne tri pjese t trupit t njeriut n at: qafore,torakale dhe abdomiale.Ka tri ngushtica nj n fillimin e tij,nj n nivelin e ndarjes s trakes dhe n hiatus esophageus. Prbehet nga tri shtresa : mukozale,muskulare dhe adventicia Ka lidhje t ngushta me organet fqinje dhe aortn,traken (siq shihet n figur) dhe cdo ndryshim patologjik n njern mund jap ndryshime indirekte n tjetrn, prandaj ka rndesi t madhe ekzaminimi I ezofagut me contrast. Metodat Ekzaminuese jan : Ekzaminimi nativ I abdomenit n pozit vertikale PA Shikimi I ezofagut me contrast Farmakoradiografia CT tomografia Endoskopia ultrasonogragike

SMUNDJET E EZOFAGUT
Ndryshimet n pozit Jan shum faktor t cilt ndikojn n ndryshimin e pozits s ezofagut si p.sh: ndryshimet n mediastinum, n pjesn cervikale,ndryshimet n shtylln kurrizore,nryshimet n pleur etj.

rregullimet e funksionit Prfshin crregullimet e aktit t glltitjes q vijn si pasoj e crregullimeve neuro muskulore siq jan : sindroma e Parkinsonit, paraliza pseudobulbare,miastenia gravis,tabes etj.
Ahalazioni crregullim funksional ku mungon relaksimi normal I pjess distale t ezofagut.Te kjo smundje ezofagu ka formn e hinks me ngushtim n pjesn distale ,muret jan t prdredhura ,me dillatim (si pasoj e vshtirsive n zbrazje). Ekzaminimi bhet me qumsht barium me contrast. Malformacionet Atrezionet jan format m t shpeshta t ksaj smundje dhe radiologjikisht paraqitet n form fistulle n tri forma: - Atrezion I ezofagut me fistull trakeoezofageale - Fistull trakeoezofageale pa atrezion - Fistull ne form t germs H Ekzaminimi radiologjik bhet me contrast hidrosolubil me osmolaritet t ult npr sonda t cilin mund ta kthejm prapa.

Strikturat e ezofagut
Strikturat paraqesin ngushtica t ndryshme q vijn si pasoj e djegieve me mjete kimike si pasoj aksidentale apo me qellim t vetvrasjes,kto djegie mund t ndodhin n pjes t ndryshme t esophagut por vendet m t shpeshta jan ngushticat e para dhe t dytat. Faza fillestare paraqet hyperemia pastaj edemat dhe vjen deri te nekrozat. Ekzaminimi rentgenologjik preferohet pas 10 ditve me qllim t zbulimit t shtrirjes s procesit,shkalles se djegies ,formn dhe strukturn si dhe komplikimet e mundshme. Pr ekzaminim prdoret kontrasti pozitiv I tretshm n uj,gjat ekzaminimit verehet ngushtic n vendin e prekur me lnd djegse rajoni paraqitet jo I kufizuar mir dhe I dhembezuar.Mbi ngushtic verehet nj zgjrim I leht.

DIVERTIKUJT E EZOFAGUT
Divertikujt e ezofagut jan t dyllojshm: Pulzativ dhe t traksionit.

Divertikujt Pulzativ formohen si rrjedhoj e proturzionit t mukozs n mes t shtress muskulore t

trthort dhe vertikale.Ka formn e krpurdhs me bisht pr ezofagun.Zakonisht lokalizohen n pjesn e pasme t ezofagut. Divertikujt e traksionit formohen si pasoj e inflamacioneve te pjeseve t ndryshme t ezofagut.Kan form trekndshi.

EZOFAGITI
Ezofagiti vjen si rrjedhoj e shum faktorve si : Inflamacioni,refluksit gastroezofagitis, djegieve nga veprimi I rrezeve jonizuese,krpurdhat etj.
Ekzaminimi I ezofagut n smundje t tilla bhet me contrast t trash duke e prcjellur proceduren n ekranin televiziv,ku duhet verejtur mir kalushmrin s pasts npr muret e ezofagut

HERNIT DIAFRAGMALE Hernia diafragmale sht kalushmria e organve abdominale n toraks npr vrimn normale,n vrimat atipike q jan si munges e ngecjes n zhvillim t diafragms si psh: vrima e Bochdalekut,Larreyev etj. - Hernia Hijatale sht kalimi I organeve abdominale n kafazin e krahrorit npr vrimn ezofageale,q mund t jet aksiale, paraezofageale ose e przier. - Hernia Aksiale shkaktohet me rreshqitjen e fundit t lukthit n toraks. - Hernia Paraezofaageale shkatohet me futjen e fundusit dhe nje pjese te lukthit ne toraks. Ekzaminimi rntgenologjik bhet me barium n pozitn e shtrir apo me kok posht. Hernia sht si rezultat I ngecjes s diafragms n zhvillim,mund t jet e lindur, Ndonjhere prezantohet n mosh t re e nganjeher n t shtyr.

TUMORET E EZOFAGUT ndahen ne Tumore Beninje dhe Malinje

TUMORET BENINJE Mund t jen epiteliale,si adenomat,polipet,papillomat dhe si mezenkimale lejomiomat,lipomat,fibromat etj.Mund t shkaktojn obduksion kalimtar dhe pengesa n gelltitje .Radiologjikisht vrehen n form ovale apo t rrumbullakt Nuk pngojn n peristaltik,nganjehere jan t mdhenj dhe zgjerojn ezofagun.

TUMORET MALINJE Mund t jen epiteliale,planocelulare dhe adenokarcinomate. M s shumti jan t vendosura n 1/3 distale .Mund t prfshihet edhe nga tumoret e bronkeve e mediastinumit etj. M s shumti prek moshat 50-70 vjecar Verehet n tri forma : polipoze,infiltrative,skiroze.

N rntgen verehen si ndryshim forme ku mungon nj pjes e ezofagut.

DIAGNOSTIKA IMAZHERIKE E LUKTHIT

EKZAMINIMI RNTGENOLOGJIK I LUKTHIT

Anatomia e Lukthit Kardia sht pjesa fillestare e cila e lidh ezofagun me lukthin.Pjesa e cila gjendet n
afrsi t kardis quhet pars-cardiac,fundusi shtrihet nn diafragmn e majt .Corpusi shtrihet nga fundusi deri t pjesa horizontale e lukthit angulusi. Pjesa pyllorike shtrihet nga incisura agullaris deri te pylori. Lukthi gjendet afer organeve tjera si veshkat,melqia pankreasi etj. Muret e lukthit jan t ndrtuara nga tri shtresa: Tunica seroza,Tunica muscularis,Tunica mucosa Radiologjikisht forma e lukthit ndryshon sipas tipit,konstrikcionit,gjinise,tonusit,pozicionit etj.

Metodat diagnostike jan ndr m t shpeshtat ato radiologjike me contrast t dyfisht,n pozita t ndryshme sipas nevojs prdoret farmakoradiologjia dhe sipas indikacionit edhe CT dhe ultrazri.

Pr ekzaminimin e lukthit,duhet t jet 8 or I zbrazt,nuk preferohet duhani.

SMUNDJET E LUKTHIT
LUKTHI HIPERTONIK sht I vendosur lart dhe gati horizontalisht.Valt
peeristaltike jan t shumta dhe me ampulla t zmadhuara. Lukthi hipotonik mund t duket disa centimetra nn krista illiaka. Prcjellja e valve peristaltike ka rndesi t madhe pr prcaktimin e elasticitetit t mureve t lukthit .

ATONIJA sht rast I rrall q karakterizohet me nj zgjrim shum t

madh t lukthit.Kjo mund t vij si rrjedhoj e ndryshimeve ekstragastrike si te ileusi paralitik.Ndryshimi I pozits s lukthit n rntgen duket mjaft qart dhe kjo vjen si pasoj e ndryshimeve patologjike n organet fqinje ,pr shkak t tumoreve t ndryshme .

Ekzaminimi me mbushje t plot I diferencon pozitat e lukthit.

NDRYSHIMET NE MUKOZ - ndryshimet n mukoz mund t prezantohen

si gastrit I cili radiologjikisht sht I injoruar nga klinikistat,endoskopistat. Ndryshimin e mukozs si atrofi apo hipertrofi e shkaktojn faktor t shumt.

GASTRITI EROZIV karakterizohet me ndryshime t shumta ulcerative n mukoz,n

form defekteve t ndryshme ,me edem perifokale.Radiologjikisht me contrast t dyfisht me teknik t fort vrejm depozitime t shumta kontrasti npr krater t ulceracioneve n mukoz.

ANOMALIT E LUKTHIT Mund t jen t lindura dhe t fituara q prfshijn divertikujt e

lukthit,atrezionet e pillorusit,si pilorosterozn hipertrofike t fmijt etj.

DIVERTIKUJT E LUKTHIT Rrall jan t medhenj,pr dallim nga divertikujt e

ezofagut.Kryesisht jan t vendosur n rajonin medial t fundusit.Diagnoza radiologjike sht e sigurt nse n diverkull prcillet edhe pala e mukozs. Pilorostenoza hipertrofike lajmrohet t posalindurit,vjen si rezultat I stenozs n pillorus.Diagnoza vndoset me ultrazrin transabdominal ku verehet trashja e murit.

Shenjat radiologjike jan karakteristike.N lukth gjendet kontrasti 6-24 orsh.Lukthi sht I dillatuar.Kanali pyllorik sht m I zgjatur ,n bulbus vrehet muskulatura hipertrofike
Anomalit n form jan t shumta si lukthi kaskad,volvulus dhe herni hijatale kur lukthi pjesrisht gjendet n toraks.

ULCERA PEPTIKE Ulcera peptike sht me e rrall se ulcera e duodenit.Fillon me defect n mukoz t tipit eroziv,pastaj kalon n shtresn muskulomukozale deri te seroza . Etiologjia e Ulcers vjen nga medikamentet e ndryshme,ndr faktor potencial duhet t prmendet edhe aciditeti I lukthit. Shnjat rntgenologjike prezantohn si depo-kontrasti npr kraterin e ulcers. Prthithja e rrezeve varet nga sasia e kontrastit t depozituar. Nse krateri I lukthit sht I mbushur me koagula gjaku apo ushqim athere sasia e kontrastit do t jet me e vogl dhe kshtu do t kemi nj nish t vogl ulceroze dhe e cila nuk do t jet e mjaftueshme pr diagnostifikim Rajoni m I preferuar pr ulcera n lukth sht pjesa angullare e lukthit kurvaturs s vogl.

T gjotha nishat ulceroze prcillen m zon edematoze n form t nj unaze. Madhsia e ulcerozs nuk dshmon pr malinjitetin ose beninjitetin prandaj pr t gjitha kto raste kur jan t dyshimta spazmat prdoret farmakiradiologjia pr ti dalluar spazmat nga ndryshimet organike.

TUMORET E LUKTHIT

TUMORET BENINJE- Jan relativisht t rralla,m s shumti lokalizohen n pjesn

e corpusit dhe n antrum; Histologjikisht jan si : adenoma,fibroma,mioma,hemangioma,neurinoma etj. Shenjat radiologjike jan defekte n mbushje t rrumbullakta n contrast.

TUMORET MALINJE Karcinoma e lukthit sht tumori m I shpesht malinj

dhe ndahet n vegjetativ,infiltrative,ulceroz etj. - Forma vegjetative jan adenocarcinoma me strom t vogl.Tumori rritet kah lumeni ku ekzaminimi radiologjik sht defect n mbushje t dhembezuar etj. - Forma infiltrative ky lloj nuk formon mas me rrithe intrakavitare,por infiltron murin e lukthit deri n submukoz apo edhe nn t.Muri I lukthit sht rigjid pa peristaltic.Nse ndodh n korpus I jep formn e ors s rers. - Forma ulceroze Kjo form mund t shfaqet n t gjitha format e karcinomave.

GASTRITISI - ky term prdoret pr inflamacionet akute dhe kronike jospecifike t mukozs s lukthit Edhepse hipersekrecioni dhe mukusi jan shenja t sigurta pr gastritisin prapseprap kjo diagnoz nuk sht e sigurt radiologjikisht Radiologjikisht diagnoza e gastritisit nuk sht e sigurt prshkak t autoplasticitetit t mukozs.

LUKTHI I OPERUAR Intervenimet e ndryshme kirurgjike ne lukth ndryshojn formn dhe ndrtimin normal t lukthit. Pr kt nga anamneza dhe dokumentacioni prkats duhet t jemi t njoftuar pr intervenimin kirurgjik dhe formn e tij

GASTRITISI