RADIOLOGJI

RADIOLOGJI
METODAT RADIOLOGJIKE-
TRAKTI RESPIRATOR
Radiologji
Rina Skeraj, 2022
Sllajdet e Prof. Serbeze Kabashi – Muçaj

Radiologji; Trakti respirator Rina Skeraj ,2022
• Radiografia duhet të jetë e një cilësie të mirë, e qartë dhe e pasur me kontraste natyrale.
Ajo duhet të perfshijë gjithë krahrorin.
Strukturat që duhet të dallohen qartë janë:

1. Vizatimi mushkëror
2. Skeleti
3. Diferencimi I hijes mediastinale
4. Hija e diafragmes
5. Transparenca e mushkerive
6. (hijet tjera nese eshte e mundur)
Vizatimi mushkëror
• Perbehet nga enët e gjakut kryesisht arteriet me pak venat e asnjëherë bronket, me
përjashtim në rastet patologjike
• Imazhi pulmonar në qendër është më i gjërë kurse në periferi ngushtohet në formë të
degëve.
1* Vizatimi mushkeror normal dhe ajrosja normale e mushkerive
Diferencimi i hijes mediastinale

• Pjesen e sipërme e përbëjnë→ enët e mëdha te gjakut
• Pjesen e poshtme e mbush → hija e zemres.
Skeleti
• brinjët dhe sternumi mund të jenë me patologji të ndryshme duke filluar nga anomalite
e lindura si:
o mungesa e brinjes së Xll,
o paraqitja e brinjes së Xlll,
o brinja e Vll cervikale e cila mund shkaktojë kompresionin e vazave të gjakut dhe
nervave.
• Të dy klavikulat duhet që në mënyrë simetrike të jenë të larguara nga linja mediane e

trupit, si edhe shpatullat.
Hija e diafragmes
• Normalisht duhet të diferencohet hija e diafragmes e cila ka formë konvekse, me
sinuset:
1. freniko-kostale dhe
2. frenikodiafragmale.
Nëse është e mundur të diferencohen ndryshimet në lëkurë, si p.sh. : te femrat hija e

mamave në formë të hijeve të rrumbullakta pastaj muskujt, të cilët gjithashtu mund të
jenë hipertrofike dhe ndonjëherë mund të interpretohen gabimisht.
Verejme qe nuk ka hije ose

transparence patologjike
Hapesirat pleurale jane te

lira
Mediastinumi ka pozite
qendrore
Zemra eshte me
konfiguracion normal
Te gjitha strukturat kockore

te perfshira ne ekzaminim
nuk kane ndonje ndryshim
patologjik
Transparenca e mushkerive
• Transparenca e mushkërive përbëhet nga:
1. ajri respirator
2. dhe ajri ai rezidual,
Studiohet vizatimi mushkëror nga hiluset e deri ne periferi.

Shenjat orientuse në radografinë e

toraksit
Ana e majte
• 4 shenjat karakteristike te anes se majte
jane:
1. Harku I aortes
2. Arteria pulmonare
3. Apeksi I zemres
4. Bulla gastrike (ajri ne lukth)
Ana e djathte
• 2 shenjat dalluese te anes se djathte
jane:
1. Hija masive e melçise

2. Kupola e ngritur e diafragmes
(hemidiafragma e anes se djathte eshte
me e larte sesa ne anen e majte)
Analizimi i radiografisë së mushkërive

• Imazhi mushkëror normal përbëhet nga:
1. Vizatimi mushkeror (vizatimi i fushave pulmonare) dhe
2. Transparenca normale e fushave respiratore (ajri respirator dhe ajri rezidual).
• Proceset e ndryshmepatologjike që zhvillohen në indin intersticial mushkërorë,sidomos kolagjenozat si dhe

disa sëmundje të zemrës, shpien në ndryshime të pamjes së vizatimit mushkëror.
1. VIZATIMI mushkeror
• Vizatimin mushkëror mund te jete:
o Normal
o I Dobesuar
o I Perforcuar
I PËRFORCUAR → karakterizohet me:

o rritjen e numrit të vazave të gjakut, ose
o kur në traktin respirator ka stazë në qarkullimin e vogël të gjakut
▪ vazat mbushën më tepër me gjak, zgjërohet lumeni i tyre (si stenoza mitrale, apo zemra
miopatike)
-Vizatimi mushkeror eshte I perforcuar
-staze mushkerore
I Dobësuar → karakterizohet me rritjen e sipërfaqes respiratore si te:

• emfizema pulmonare,
• te anomalitë e qarkullimit të gjakut (stenoza e a.pulmonare).
Parenkima mushkerore eshte me
transparence te shtuar si pasoje e
dobesimit te vizatimit muhskeror
Vizatimi mushkeror eshte I dobesuar per

shkak se ka sasi te vogel te gjakut ne ene te
gjakut dhe rritet sasia e e ajrit ne mushkeri
- Kur eshte e gjeneralizuar quhet
emfizeme e mushkerive
•
Deformimi i vizatimit mushkëror

• karakterizohet me ndryshime të pozicionit dhe formës së vazave mushkërore.
o Në varësi nga natyra e procesit patologjik vazat pulmonare largohen (te ekinokoku),
ose afrohen (në pneumosklerozë), ose deformohen te proceset kronike fibrotike.
2. Transparenca mushkërore
• Transparenca është shtimi I qartësisë (ajrit) në një zonë të vetme ose në gjithë
mushkëritë.
• Për nga lokalizimi ndahen në:
o transparenca brenda mushkërisë
o transparenca jashtë mushkërive, por që duket brenda zgavrës së kraharorit.
1. Transparenca brenda mushkërive –

• Në varesi të shtrirjes së saj kjo mund të jetë:
1. TRANSPARENCA E GJENERALIZUAR (e përhapur)
▪ vjen nga mbushja tej mase më ajr si pasojë e ndryshimeve funksionale
dhe organike që për shkaqe të ndryshme ndodhin në bronke dhe alveola.
• Takohen ne:
o astmën bronkiale,
o emfizemë pulmonare,
o emfizemën bulloze.
▪ Nga ana rentgenologjike (emfizema) karakterizohet me:
• shtim të transparencës së të dy fushave të mushkërisë.
• diafragma e ulur dhe e sheshuar.
• rrallim i vizatimit mushkëror në periferi
• brinjët janë horizontale,
• hapësirat ndërbrinjore te zgjëruara
2. TRANSPARENCA LOKALE E KUFIZUAR (LOKALE) –

▪ është një kapitull i vështirë në rentgen diagnostikën e sëmundjeve të
mushkërive.
▪ Takohet në shumë procese patologjike të mushkërive që për shkaqe të
ndryshme gjatë ecurisë se tyre krijojnë zgavra mushkërore. Ndërmjet
tyre vendin kryesor e zë
• TBC (kaverna tuberkulare)
• abscesi mushkëror (pas drenimit)
• kanceri i absceduar
• ekinokoku i zbrazur etj.
Futja e ajrit dhe e lengut ne

hapesiren pleurale
(HIDROPNEUMOTORAKS)
Mushkeria ka filluar te
kollabohet
Mediastinumi ka filluar te
shtyhet ne anen e
shendoshe
Për të përshkruar një transparencë brenda mushkërive nga ana rentgenologjike ndjekim
këtë metodikë:
• Përshkruhet vendlokalizimi
• Forma e transparences
• Madhësia e transparences
• Numri i transparencave
• Muri i transparences (ku përshkruhet trashsia, kufiri i brendshëm dhe I jashtëm)
PËRMBAJTJA KAVITARE
• (varesisht nga gjendja dhe pozicioni I bronkut drenues te zgavres) mund të jënë:
o të mbushura,
o pjeserisht të zbrazura dhe
o krejtësisht të zbrazura.
Përmbajtja kavitare shpesh është me nivel horizontal dhe rrallëherë në formën e masave
qelbëzuese apo me kuagulume gjaku që vendosen në fundin e kavitetit.
BRONKIT CISTIK-
BRONKIEKTAZI
Ndryshime heterogjene
Zemra anen e djathte

Lukthi anen e djathte
Në fund përshkruhet me radhë:

• gjendja e mushkërisë përreth ose larg nga kaviteti,
• gjendja e bronkut të drenues,
• prania ose mosprania e gjëndrave hilare të zmadhuara,
• ndryshimet e mundshme të mushkërisë të anës tjetër, në brinjë, në mediastinum, në
diafragmë, në kocka etj.
2. Transparencat jashtë mushkërive

• Mund të vjen nga:
1. emfizema mediastinale,
2. pneumotoraksi spontan,
3. pneumoperitoneumi,
4. hernitë diafragmale (futja e organeve kavitare abdominale në zgavrën e kraharorit si
stomaku, zorrët nëpërmjet anomalive të lindura e të fitura të diafragmës).
Hije homogjene me kontura
relativisht te rregullta –
kollabimi I mushkerise
E sposton pak mediastinumin
Mungese e vizatimit
mushkeror – pneumotoraks ne
anen e djathte
Hijezimi në mushkëri
• Çdo zëvendësim i ajrit me substrat patologjik quhet hije patologjike.
• Transparenca mund të përfundojë me humbje totale të ajrit në alveola ku formohet hijezimi, e

ky proces patologjik është atelektaza (kolabim I mushkërisë), ku indi pulmonar jep hije të
indeve të buta.
Në përshkrimin e procesit patologjik në formë të hijes duhet në mënyrë sistematike të

vlerësohen:
o lokalizimi i hijes
▪ (mushkëria e djathtë, e majtë, lobi i sipërm, I poshtëm dhe segmenti përkatës)
o forma e hijes
▪ (e rrumbullakët, vezake, lineare, e çrregullt)
o madhësia e hijes
▪ (duke i matur përmasat me mm)
o numri i hijeve
o kontura
▪ (e rregullt ose jo e rregullt)
o homogjeniteti
▪ (homogjene p.sh atelektaza ose jo homogjene p.sh TBC)
o intensiteti i hijes
▪ Intenzitet i dobët →ku në sfondin e hijes dallohen si vizatimi mushkëror, ashtu edhe brinjët
▪ Intenzitet mesatar → ku në sfondin e hijes dallohen vetëm brinjët.
▪ Intenzitet i lartë→ ku në sfondin e hijes nuk dallohet as vizatimi mushkëror dhe as brinjët
Raporti i hijes patologjike me indin e shëndosh përreth i cili mund të jetë:

• neutral,
• të tërheqë
• të spostojë
Hije homogjene ne 1/3 e

siperme te fushes mushkerore
te djathte me kontura te
rregullta ne forme trekeneshe
Tumor qe ka mbyllur bronkun

e lobit te siperm dhe ka
rezultuar ne atelektaze
Mund te jete edhe Infarkt

mushkeror sepse forma eshte
e njejte
Pacientitduhet me ja bo CT per
me pa mos ka naj proces
ekspanziv (tumor) apo diçka
tjeter
Hije heterogjene ne lobin e

mesem (1/3 e mesme te
mushkerise se djathte) me
ajrobronkobrame pozitive, me
konture te çrregullt ne forme
katerkendore
Ne raport me mediastinumin
eshte neutral
Shkon ne favor te pneumonise

(ndryshim inflamator)
Pas terapise me antibiotike e verejme

terheqjen graduale te ndryshimit
(perveq permisimit klinik evident qe
e peson pacienti)
Nese brenda kesaj hije do te ishte

ndonje hije e rregullt homogjene
ovale ose rrumbullaket atehere duhet
behen ekzaminime shtese per
karcinome
Hija e mediastinumit mund të tërhiqet apo të spostohet në anën e kundërt nga procesi patologjik, apo në
drejtim të procesit patologjik, apo të mos lëvizë:
• Atelektaza → terheq mediastinumin nga ana patologjike
o Te atelektaza nuk ka ajer andaj mediastenumi shkon kah ajo anë më shtypje më të ulët, pra
kah ana me proces patologjik.
• Hidrotoraks → shtyn mediastinumin nga ana e shendoshe (anen e kundert)
o Nëse kemi hidrotorax (në hapësirat pleurale mund të ketë gjak, eksudat, transudat)
mediastenumi spostohet kah ana e shëndoshë sepse shtypja është tani me e ulët ne atë anë.
• Pneumotoraksi → shtyn mediastinumin nga ana e shendoshe (anen e kundert)
• Pneumonia → mediastinumi eshte intakt
o Te shumë patologji p.sh pneumonia, mediastenumi do jetë intakt pasi eksudati e zëvendeson
ajrin në alveolea dhe nuk kemi ndryshime në presion.
Shihet vena azigos
Pacienti ka bere intervenim

(metalet-bypass)
Fushat mushkerore kane

transparence dhe vizatim
mushkeror normal
Sinuset frenikokostale nuk

jane te lira (se kane formen e
shkronjes V)
- shihet si anije
▪ pra sinuset jan te

mbyllura- hidrotoraks-
efuzion
Kur mediastinumi ne
pneumotoraks nuk eshte I
spostuar eshte me karakter
AKUT
Kur qendron per nje kohe

me te gjate, e shfaq efektin
kompresiv
Nga e gjithë kjo një radiografi mund të përshkruhet kështu: p.sh. në mushkërinë e majtë në lobin e
sipërm, në segmentin 2, shohim një hije në formë të rrumbullakët me përmasa 10 me 10 mm, me
srukturë homogjene, kufiri i hijes është i qartë (i rregulltë), nuk ka ndryshime në indin përreth dhe në
organet fqinje.
HIJE MAJTAS homogjene ne

1/3 e mesme te mushkerise se
majte
Zevendesim I ajrit me substrat

tjeter
Mund te jete: tumor, ciste
Duhet te behet CT per te

perjashtuar mundesin e enje
procesi ekspanziv
Hijet jashte mushkerive

Proceset e ndryshme patologjike që zhvillohen në indet e buta të gjoksit si lipomat,
zmadhimet e gjëndrrës së qumështit nga tumore të ndryshme, kalluset kockore pas
thyerjeve të brinjëve, anomalitë e brinjëve dhe të kafazit të kraharorit në përgjithësi japin
hije që projektohen brenda fushave të mushkërive.
Këto hije duhet të diferencohen nga ato që lokalizohen brenda mushkërive dhe për këtë
ndihmon radioskopia.
Proceset patologjike brenda mushkërive gjatë frymëmarrjes lëvizin në një drejtim me

lëvizjet e diafragmes, ndërsa ato jashtë mushkërive në drejtim të kundërt me lëvizjet e
diafragmes.
RADIOSKOPIA
• Kjo metodë bazohet në përfitimin e imazhit radiologjik në ekran.
• Në fillim të zhvillimit të radiologjisë kjo ishte metoda kryesore në diagnostikimin e

sëmundjeve të mushkërive, por sot kjo metodë është pothuajse e eliminuar në
radiologjinë e vendeve perendimore për arsye të dozës së lartë të rrezatimit për
pacientin dhe radiologun.
• Sot përdoret vetëm atëherë kur radiologut i duhet të bëjë sqarime për ndonjë
problem të veçantë, p.sh të sqarojë raportet anatomike të një densiteti në një
projeksion që ndryshon nga radiografia.
BIOPSIA ME RADIOSKOPI
• Lezionet pulmonare në periferi nuk kapen nga bronkoskopi
o Në keto raste është e nevojshme biopsia me disa gjilpëra speciale.
• Kjo bëhet nga radiologu nën kontrollin radioskopik.
• Kjo procedurë ka si komplikacion pneumotoraksin parcial ose hemoptizi të lehtë e

cila kalon shpejt pa ndonjë ndërhyrje të veçantë.
• Kjo procedurë është shumë e nevojshme, sidomos në rastet kur i sëmuri duhet t’i
nënshtrohet ndonjë operacioni.
• Si metode ka disa përparësi por edhe mangësi të shumta.

o Përparësitë:
▪ Përdoret kryesisht për të përcjellur dinamikën e organeve, si dhe marrjen e
materialit për biopsi nën kontrollin e radioskopisë.
o Mangësitë:
▪ Në ekran nuk mbetet dokument, nëse inçizimet nuk vendosen në film
(pamundësia e arkivimit të imazhit).
▪ Koha e ekspozimit është shumë e gjatë andaj kundërindikohet (KI) te fëmijet
me përjashtim nëse është indikacion vital.
▪ Nuk vërehen ndryshimet nën 0.5 ose 1 cm
▪ Imazhet nuk munden me i përcjellë shumë persona.
Përparësitë e radiografisë ndaj radioskopisë janë:

• radiografia (filmi) është arkivim I përhershëm deri sa radioskopia është vetem
fotografi e çastit
• Në radiografi mund të vërehen ndryshimet më të imta sesa në radioskopi.
• Mund të bëjmë radiografi kontrolluese dhe të bëjmë krahasime me ato të
mëhershmet.
TOMOGRAFIA KONVENCIONALE (SHTRESOGRAFIA E PULMONEVE)

• Shfrytëzohet për analizimin në shtresa të caktura te patologjise ne mushkeri (sidomos
hapësirave te zbrazta - kaviteteve, kalcifikimet
• Tomografia eshte nje metode e cila e lejon qe nje shtrese e caktuar e indit te filmohet,
duke eliminuar shtresat e tjera
• Kur gypi lëviz në nje drejtim-filmi lëviz ne drejtim tjeter dhe keto lëvizje lidhen vetem
ne nje pike, e cila eshte pika (A) qe nuk lëviz.
o Pra si përfundim kemi qe te gjitha pikat tjera nuk do te jene te dukshme ne
film, por do te duken vetem ato te pikes A.
• Sot TK jo vetem që zevëndeson tomokrafinë konvencionale por është metoda

kryesore diagnostikuse.
BRONKOGRAFIA
• Me anën e sondes futet kontrasti deri në
bronkun i cili ka indikacion për ekzaminim apo
nëse është nevoja të inçizohet një degë
bronkiale atëherë edhe quhet ekzaminim
selektiv, I cili përcillet me diaskopi.
• kontrasti lëshohet në degën bronkiale që
duhet të ekzaminohet, tërhiqet sonda dhe
bëhet eksponimi në tri drejtime P-A, L-L dhe
oblik.
• Si metodë ka komplikime si nga anestezioni

gjithashu edhe nga kontrasti (pacienti mund të
ketë ngritje të temperaturës, rrallëherë edhe
formim të granulomave nga mbetjet e
kontrastit në alveola).
Bronkiektazite
• Semundje qe shprehet me zgjerimin e bronkioleve, bronkeve te vogla, e me
rralle bronkeve te mesme
o Asnjehere te bronkeve te medha
Tipet
• Dallojme dy tipe te bronkiektazive:
o BRONKIEKTAZITE KONGJENITALE
▪ Prekin te posalindurit dhe femijet
▪ Jane rezultat I problemeve ne zhvillimin e mushkerive te fetusit
o BRONKIEKTAZITE E FITUARA
▪ Paraqiten te te rriturit dhe te femijet e moshes me te rritur
▪ Jane me te shpeshta
Shkaktaret
• Shkaku me I shpeshte
o Fibroza cistike
• Shkaqet tjera
o Infeksionet e mushkerive (TBC, infeks.me fungje, abscesi pulmonar, pnaumonia)
o Obstruksioni I rrugeve ajrore (trupat e huaj, tumori, aspirimi I pjeseve te ushqimit)
Lokalizimi
• Lokalizimet me te shpeshta
o Segmentet bazale te lobeve te poshtme unilateralisht ose bilateralisht
▪ Rralle mund te preket tere mushkeria
Klasifikimi radiologjik
• Ne aspektin radiologjik, bronkiektazite klasifikohen si:
o Cilindrike
o Ampulare
o Te perziera
• BRONKIEKTAZITE CISTIKE TE ABCEDUARA

o Jane te shumta me forma te ndryshme dhe madhesi prej 2-3 cm deri 6-7 cm
bronkiektazi cistike dex— RENTGENOGRAM –hijezim ne forme vijazh

bronkografi apo ne forme te kalaveshit te rrushit
Diagnostikimi
• Me heret eshte bere me bronkografi
• Sot bronkografia eshte e zevendesuar me CT me rezolucion te larte (HRCT)

o Informacioni qe merret lejon diagnostikim te sakte dhe te sigurte si dhe I semuri nuk e
ka bezdine e futjes se sondave ne hunde ose goje
▪ Pra bronografia eshte medote invazive e cila tani nuk perdoret
Pneumonite
• Pneumoni quhet procesi inflamator akut I mushkerive I shkaktuar nga bakteret,
viruset, mikozat
Pneumonite bakteriale
• Sipas shkaktarit mund te jene te shkaktuara nga:
o Pneumokoku (hyn ne indin pulmonar neper rruget e frymemarrjes)
o Stafilokoku
• Sipas lokalizimit mund te:

o Jene te lokalizuara ne nje vater te vetme te vogel
o Perfshijne tere lobin (pneumoni lobare)
• RADIOLOGJIKISHT dallojme 3 stade:

o Stadi I kongjestionit
o Stadi I hepatizimit
o Stadi I resorbimit
• Pamja radiologjike ndryshon nga stadi ne stad

o Ne stadin e kongjestionit
▪ Ne fillim verehet theksim I vizatimit muhskeror ne zonen e semure
o Ne stadin e hepatizimit
▪ Verehet nje hije, e cila duket qe ze gati tere lobin
• Hija eshte me intensitet mesatar- johomogjene dhe ne brendi te saj
dallohen bronke te mbushura me ajer
o Stadi I resorbimit
▪ Pneumonia teresisht resorbohet pa lene pasoje dhe gjurme rentgenologjike
▪ Procesi I resorbimit fillon si nga qendra ashtu edhe periferia
• Nese procesi I resorbimit fillon nga qendra—aty krijohet nje hije e cila
shpeshhere mund te ngaterrohet me fillimin e nje abscesi
Pneumonia ne lobin e siperm te djathte
Kufiri I poshtem I hijes eshte I qarte dhe

I rregullt, ndersa lart nuk eshte I
rregullt, sepse gradualisht kalon nga
pjesa e semure ne te shendoshen
Zonat prane trakese jane te pastra

Kur pneumonia lokalizohet ne lobin e

mesem ne grafi te drejtperdrejte shihet nje
hije ne forme katerkendeshi
Kufiri I siperm dhe I poshtem nuk jane te

qarte
Ne lokalizimin e pneumonise ne lobin e

poshtem, hija do te kete pak a shume nje
forme trekendeshi ne grafi PA
Kufiri I siperm I pneumonise eshte I qarte,

kurse kufiri I poshtem eshte I paqarte
Zona mbi diafragme mbetet e lire—sinusi

frenikokostal hapet dhe mbyllet lirisht
Pneumonite virale
• Ne kete grup hyjne, infeksionet mushkerore te shkaktuara nga llojet e ndryshme te
viruseve
o Ndryshe quhen edhe pneumoni atipike per shkak te dekursit te tyre klinik atipik
• RENTGENOLOGJIKISHT
o Pamja e ketyre pneumonive atipike ne rentgen eshte e shumellojshme
▪ Shenjat e para fillojn ene 2-3 ditet e para te semundjes
▪ Karakteristike primare eshte:
• Theksimi I hiluseve dhe perforcimi I imazhit te tyre
▪ Nga hillueset ne drejtim te mesem nisen ca hijezime ne forme shiritash –traka
• Keto hijezime te holla ndjekin indin intersticial dhe behen me te
dukshme rreth degezimeve bronkovaskulare
• Keto hije ndonjehere mund te kene edhe lokalizim segmentar
o Te lokalizimi segmetar zakonisht preket lobi I mesem I djathte
• Nese keto ndryshime lokalizohen ne apekse te mushkerive, duhet te
diferencohen nga tuberkulozi fokal
• Kur lokalizohen ne afersi te hiluseve duhet te diferencohen me
adenitet tuberkulare.
▪ Ne shumicen e rasteve, pneumonite virale shoqerohen me efuzion pleural, ku

si rezultat vjen deri te trashja e brazdave interlobare
▪ Te keto pneumoni shenjat radiologjike zhduken me vone sesa shenjat klinike

• Ne disa raste mbeten edhe disa gjurme si zona pseudokavitare
(transparence), te cilat deshmojne per nje resorbim te hijezimit
Pneumonite mykotike
o Kohet e fundit verehet nje trend ne rritje e pneumonive mykotike.
o Me gjase ne kete drejtim kane kontribuar perdorimi pa kriter I antibiotikeve me
spekter te gjene veprimi
o Prekja e mushkerise nga aspergillusi prezantohet ne forme te:

o Bronkitit aspergilloz
o Pneumonise aspergilloze
o Rritja kerpudhore ne zgavrat ekzistuese bronkopulmonale si ne:
▪ Bronkiektazi
▪ Kaverna tuberkulare
▪ Ne hapesirat e mbetura nga abscesi I drenuar dhe cistat ehinokoksike te
drenuara
o Rritja kerpudhore ne kaverne

o Ne fillim- ne faza te hershme
▪ Hijezimi ndryshon me nderrimin e pozicionit te trupit
▪ Ne rentgenogradi, rreth hijes se rrumbullaket apo vezake brenda zgavres
verehet nje transparence rrethore-ajer – pamja e henes se re
▪ Ne kete faze, per diagnostikim te shpejte dhe te sakte na ndihmon CT
▪ Diagnoza diferenciale eshte e veshtiresuar, ngase ne kete faze
ngaterrohet me:
• Ndryshimet kanceroze
• Cisten ehinokoksike te zbrazur
• Tuberkulomen
• shenja e henes (moon sign)
o RADIOLOGJIKISHT
o Semundjet aspergilloze prezantohen ne forme te hijezimeve nodulare te
shumta ne te dyja mushkerite.
o Rriten shume shpejte
o Kane prirje per abscedim (qelbezim)
Abscesi dhe gangrena mushkerore

• Këto dy sëmundje kanë karakteristika të përbashkëta, duke shkaktuar vatra të
lokalizuara me qelb me formë dhe madhësi të ndryshme në brendinë e të cilave bëhet
shkatërrimi indit pulmonal dhe përmbajtja e të cilave ështe qelb.
• Nëse këto lokalizime drenohen nëpër bronke, atëherë do të mbesin zgavra të lira.
Abscesi
• Abscesi mund te zhvillohet thjesht ne nje mushkeri ne te cilen me heret ishte nje proces
inflamator akut
• Shkaktare jane:
o Mikrobet aerobe me fermentet e tyre proteolitike
• Drenimi I qelbit neper bronk dhe nxjerrja jashte e tij krijo mundesi per futjen e nje sasie
te konsiderueshme te ajrit ne brendi te hapesires, e cila eshte ekrijuar si rezultat I
shkaterrimit te indit pulmonar nga veprimi patologjik I baktereve
• PREZANTIMI RADIOLOGJIK
o Transparence ne forme gjysemhene me nje hijezim te kufizuar mjaft mire
nga ana e poshtme qe formon nje nivel hidroajrik .
▪ Niveli hidroaerik eshte karakteristike specifike per abscesin ne
rentgenogram.
Abscesi me nivel hidroajrik ne mushkerine e majte
Abscesi ne CT
• Kur behet zbrazja ne teresi e abscesit, atehere verehet hapesire me mure mire te
kufizuara, e mbushur me ajer – transparence.
• DIAGNOZA DIFERENCIALE
o Ndryshimet malinje te abceduara
o Kavernat tuberkulare
o Ehinokoku I zbrazur
o Bronkiektazte e abceduara
o Semundje te vendosura ne kafazin e kraharorit por jashte mushkerive
▪ Pneumotoraks
▪ Hidropneumotoraks I kapsuluar
▪ Hernite diafragmale
KAVERNA TBC
Cista ehinokoksike
• Eshte nje formacion qe perbehet nga nje membrane e bardhe, e mbushur me nje leng te
kthjellet
• Ne vendin ku ajo vendoset, indi pulmonal reagon duke e izoluar me nje membrane
fibroze
• Ehinokoku lokalizohet me shpesh ne lobin e poshtem te mushkerise se djathte
• Cistat ehinokoksike mund te jene te vetme ose te shumta
• Mund te jene te lokalizuara ne nje mushkeri ose ne te dyja mushkerite.
• PAMJA RENTGENOLOGJIKE
o Varet nga gjendja e cistes (e mbyllur ose e hapur)
▪ CISTAT E MBYLLURA
• Karakterizohen me nje hije me forme te rrumbullaket me madhesi
te ndryshme
• Hijezimi eshte homogjen, mire I lokalizuar me mure te trashura
• Madhesia eshte e ndryshme- nga 2-3 cm deri ne >10 cm
• Nese gjate rritjes se cistes, ajo has ne rezistence te indeve te forta (murin torakal,
mediastinum), ajo e humb formen e vet te rrumbullaket
• Cistat ehinokoksike ne ekspirium dhe inspirium e nderrojne formen e vete.
• Nese vjen deri te ngordhja e parazitit te ehinokokut, atehere cista kalcifikohet (muret
e cistes trashen dhe kalcifikohen)
Tumoret e mushkerive
• Tumoret ne mushkeri mund te jene:
o Primarë
▪ Zhvillohen drejtperdrejte nga indi mushkeror
o Sekondarë
▪ Vijne si metastaza nga malinjitetet e ndryshme ne organet tjera te trupit
• Tumoret primare, sipas ecurise se tyre ndahen ne:

o Tumore beninje
o Tumore malinje
Tumoret beninje
• Jane te rralle
• Me I sheshti eshte ADENOMA BRONKIALE
o Ka origjine nga qelizat e epitelit te mukozes se gjendrrave bronkiale
o Lokalizimi me I shpeshte – bronket e medha perreth hiluseve

▪ Mund te lokalizohet dhe ne pjeset periferike
o Shenjat klinike dhe rentgenologjike varen shume nga shkalla e ngushtimit te

bronkut nga vete masa tumorale
o Dukja e tumorit ne rentgenogram standard varet shume nga madhesia

▪ Nese madhesia e tij eshte deri ne 1 cm (10 mm) nuk behet I dukshem ne
bronk
• Ne kete dimension edhe CT pak na ndihmon si metode direkte.
o Megjithate, indirekt tregon rritje te vlerave denzitometrike te
zones pas mases e cila rrjedh si rezultat I ajrosjes se pakte te
indit pulmoanl
▪ (ajrosja e mire apo e tepert e mushkerive ul vlerat
denzitometrike)
• CT spirale multislice jep te dhena te mjaftueshme per procesin
ADENOMA- TUMORET BENINJE

• Kur tumori rritet shumë dhe mbyll tërë bronkun, atëherë ne rentgenogram na paraqitet
një hije në formë të një atelektaze.
• Ky lloj tumori shpesh komplikohet me pneumoni dhe mund të abscedojë.
Tumoret malinje
• Tumoret primare mushkerore mund te jene me origjine:
o Epiteliale
▪ Karcinoma bronkiale qendrore
▪ Karcinoma bronkiale periferike
o Konjuktivale
▪ sarkoma
KARCINOMAT BRONKIALE QENDRORE

• Proceset tumorale me te shpeshta dhe verehet nje rritje e numrit real te tyre
• Mosha me e prekur → 40- 60 vjeç
• Gjinia me e prekur → mashkullore
• Rritja e tumorit mund te jete:

o Endobronkial (nga ana e brendshme)
o Ekstrabronkial (nga ana e jashtme)
o E perzier (nga brenda dhe jashte lumenit te bronkut)
• PAMJA RADIOLOGJIKE
o E ndryshme
▪ Varesisht nga stadi I rritjes dhe faza e kapjes ne grafi
o Rritja ne brendi mund te jete ne forme:

▪ Polipoze – e rregullt
▪ Infiltrative – jo e rregullt
o Ne fazat e para derisa procesi eshte I vogel, mundesia e kapjes ne radiografi

eshte e vogel
o Nese masa fillon te rritet, atehere ne radiografi mund te verehet:

▪ Ulje e transparences ne vendin pas procesit si rrjedhoje e futjes se
sasise se vogel te ajrit (sepse bronku eshte I obstruktuar)
o Zhvillimi I metutjeshem I procesit çon ne mbyllje te pjeserishme apo te teresishe

te bronkut
▪ Ne mbylljen e teresishme
• Prezantohet hije pas mbylljes ne forme trekendeshi qe
perfaqeson ATELEKTAZEN
o Maja e vendosur – brenda (medialisht)
o Hija e atelektazes variron
▪ Mund te jete hijezim johomogjen deri ne hijezim
mjaft homogjen
o Zhvillimi I procesit tumoral jashte lumenit bronkial

▪ Qe ne stadet fillestare verehet:
• zgjerim unilateral I hilusit
• rritja e densitetit (hija homogjene)
▪ Per procesin tumoral intrabronkial te dhena te sigurta jep edhe TK

spirale
CA—dritare mushkerore
BRONKOKARC. DEX
Një hilus anormal;Ca

bronkogjene qendrore
Lezione të murit torakal dhe

pleures. Tu i murit
torakal
• Per shkak te perhapjes se mases kanceroze neper enet limfatike, ne indin peribronkial
dhe perivazal nga hilusi I mushkerise drejt periferise nisen disa hije lineare qe japin
pamjen e DIELLIT DUKE LINDUR
• Si komplikim me i shpeshte i cili edhe veshtireson diagnostikimin e mases kanceroze,

eshte gjendja kur ne rajonin e prekur, si rezultat I ajrosjes se pakte dhe mundesise se
zvogeluar per sekretim bronkial, formohet nje terren I pershtatshem per infeksione
sekondare banale duke na dhene pneumoni apo absces mushkeror.
o Ne keto raste ndihmon CT
▪ Sipas disa autoreve, ne proceset e ndryshme te diagnostikuara si
pneumoni apo abscese, ne 12.5% te rasteve eshte gjetur nje proces malinj
KARCINOMAT BRONKIALE PERIFERIKE

• (Siç edhe nenkuptohet nga emri ), karcinomat bronkiale periferike fillojne nga epiteli I
bronkeve segmetare dhe i degezimeve te tyre
• Eshte tipi I dyte me I shpeshte pas karcinomave bronkiale qendrore
• Ekzistojne disa forma, e nder to mund te permendim:

o Nodulare
o Infiltrative
o Te tjera
• TE DHENAT RADIOLOGJIKE
o Jane te ndryshme
▪ Varesisht nga faza e zhvillimit dhe koha e zbulimit-ekzaminimit
o FORMAT NODULARE
▪ Te keto forma duket nje hijezim
• Dimensione 1-3 cm
• Forme vezake me shpesh sesa e rrumbullaket
• Intensitet johomogjen
• Kontura jo te rregullta
▪ Zbulimi I ketij procesi ne kete faze ka rendesi te madhe, sepse nderhyrja

kirurgjike eshte e suksesshme
KARCINOMA BRONKIALE
TUMOR NE MUSHKERINE E
MAJTE
• Me kalimin e kohes, masa rritet gradualisht ne te gjitha drejtimet e procesit patologjik,

por rritja nuk eshte e barabarte ne te gjitha drejtimet dhe si e tille masa nderron
formen.
• Ndodhi tjera shoqeruese qe shpesh na e veshtiresojne diagnostikimin e procesit jane:

o Ndryshimet pleurale
o Metastazat hilare
o Absceset e ndryshme
• TUMORI PANCOAST-TOBIAS
o Per here u pershkrua nga autoret e siperpermendur.
o Karakteristike e veçante e ketij tumori eshte lokalizimi ne apekse te

mushkerive, me shtrirje ne:
▪ Pleure
▪ Organet fqinje
▪ Mur torakal (prek ne perqindje te larte)
o KARAKTERISTIKAT RADIOLOGJIKE
▪ Hijezim qe lokalizohet ne maje te mushkerise
• Hija eshte ne raste te shumta mjaft homogjene
▪ Ndryshime ne strukturen kockore te brinjeve ne forme destruksioni
o Nje ndihmese te madhe ne drejtim te diagnostikimit e jep edhe CT
o MANIFESTIMI KLINIK
▪ Per shkak te lokalizimit karakteristik jep shenja klinike si:
• Dhembje te forta
• Atrofi muskulare e deri ne paralize te krahut
• Sindromen Horner (enoftalmi, mioze, ptoze palpebrale)—
(infiltrimi I plex. Simpatik)
Tumor apikal me lize te brinjes

SARKOMA PRIMARE E MUSHKERIVE
• Ka origjinen nga indi lidhor

• Eshte I rralle
• Prek moshat deri ne 40 vjeç
• RADIOLOGJIKISHT
o Hije homogjene me kufi te qarte
▪ Konturat jane te qarta dhe ruhen edhe atehere kur ajo merr permasa
te medha, qe eshte shenja kryesore e hijes te sarkoma
• Masa nuk peson shkaterrim dhe nuk infiltron indin mushkeror perreth
• Kur arrin permasa te medha:
o ben destruksion (gerryerjen) ne strukturen kockore
o jep efuzion pleural
o jep depozitime sekondare ne kocka
SARKOMA—TUMOR MALINJ ME ORIGJINE

KONJUKTIVALE
TUMORET MALINJE SEKONDARE—METASTAZAT

• Jane me te shpeshta pas moshes 40 vjeçare
• Mushkerite jane organet e dyta me rradhe me se shumti te sulmuara nga depozitimet

sekondare (pas melçise)
• Rruget e perhapjes:
o Gjaku
o Rruget limfatike
• Tumoret me te shpeshte qe japin metastaza (depozitime sekodare) ne mushkeri:

o Osteosarkoma
o tumoret e veshkave
o Tumoret e tiroides
o Tumoret e gjirit
o Tumoret e prostatet
o Melanoma
o Tumoret e tubit digjestiv
• PAMJA RADIOLOGJIKE
o Hijezime ne forme te rrumbullaket, solitare
ose multiple .
▪ Permasat → 2-3 cm e me shume
▪ Konturat e qarta, te lemuara dhe te
rregullta
▪ Strukture homogjene
Kanceromatoza miliare hematogjene

• Eshte gjetje shume me e rralle
• Termi metastaza miliare perdoret per te pershkruar nje model karakteristik te
semundjes, qe karakterizohet nga noduj metastatike, difuzë, te shumte ne numer
dhe te vegjel.
o Ky model I semundjes mendohet se vjen nga perhapja e diseminuar
hematogjene.
• RADIOLOGJIKISHT
o Hijezime miliare me forme te rrumbullaket
▪ Te shumta ne numer me forme dhe madhesi te njejte
• Metastazat mikronodulare zbulohen me CT
o Deri ne madhesi 2 mm nese jane subpleurale ose 4 mm nese jane qendrore
o Diagnoze diferenciale
▪ Karcinomatoza limfangitike
• Ketu kemi trashje te septeve interlobulare
TUBERKULOZI I MUSHKERIVE
• Tuberkulozi eshte semundje mikrobiale te cilen e shkakton bacili I tuberkulozit
(mycobacterium tuberculosis)
• Perhapja e tij favorizohet nga shume faktore, nder te cilet edhe :
o Faktoret ekonomiko-socialë
o Gjendja imunitare e organizmit
• Tuberkulozi mund te manifestohet si:

1. Kompleksi primar
2. Tuberkulozi i gjëndrave trakeobronkiale
3. Tuberkulozi hematogjen i diseminuar
4. Tuberkulozi infiltrativo-pneumonik
5. Tuberkuloma
6. Pneumoni kazeoze
7. Tuberkulozi fokal
8. Tuberkulozi kavernoz
9. Tuberkulozi fibrokavernoz kronik
10. Tuberkulozi cirrotik
11. Tuberkulozi i pleurës (pleuritet)
12. Tuberkulozi i bronkeve, trakesë, laringut.
• TBC ka 3 stade te zhvillimit

o TBC primare e mushkerive
o Forma hematogjene
o TBC sekondare (postprimare) e mushkerive
1. TBC PRIMARE
• Verehet me shpesh te femijet 6-15 vjet
• KOMPLEKSI PRIMAR
o Ka tri elemente perberese :
▪ Vatra primare
▪ Limfadeniti
▪ Limfangiti
o Ne vendin e arritjes se M.tuberculosis ne mushkeri formohet inflamacion

specifik I tipit eksudativ, I lokalizuar ne alveole dhe bronkiole
▪ Kjo eshte vatra primare
• Rreth vatres primare verehet inflamacion jospecifik
o Nga vatra primare M.tuberculosis, me ane te rrugeve limfatike (limfangit)

percillet ne gj.limfatike regjionale-hilare duke dhene limfadenit tuberkular
pas 3 jave.
o Rreth vatres primare dhe limfadenitit verehet inflamacion jospecifik
o Te tri elementet e kompleksit primar formojne nje hije te vetme parahilare.
o Lokalizimi I preferuar I vatres primare jane:
▪ Fushat e mesme te mushkerive, kryesisht pjesa e pasme
▪ Vatra ka lokalizim subpleural
• RADIOLOGJIKISHT
o Procesi primar ka nje dekurs prej 3 stadesh:
▪ Stadi I infiltrimit
▪ Stadi I bipolaritetit
▪ Stadi I induracionit dhe I sklerotizimit
o Stadi I infiltrimit
▪ Karakterizohet nga:
• Hijezim I kufizuar ne mushkeri, kryesisht afer hilusit
o Ne kete rast hilusi eshte pak I zmadhuar
▪ Ne mes te hilusit dhe ketij procesi na paraqitet nje hijezim
johomogjen, jo mire I perkufizuar
o Stadi I bipolaritetit
▪ Ketu verehet adenopatia dhe hijezimi primar te drejtuara kundrejt
njera tjetres.
• Ne mesin e ketyre dy proceseve verehet nje hijezim
johomogjen, I cili I lidh keto dy procese
o Ky hijezim ne mes eshte rruga e drenimit te procesit
primar
▪ Procesi primar ne periferi eshte me hije me te zbehte, kurse ne brendi

me intensive (per shkak te nekrozes kazeoze)
• Ndonjehere procesi primar mund te jete I vogel dhe te mos
prezantohet ne radiografi per shkak te fshehjes pas hijes se
zemres, brinjes apo klavikules
• Nese procesi shkon drejt destruksionit (kolikuimit-qelbezimit),
ne brendine e hijezimit verehet nje transparence si rezultat I
formimit te nje kaverne fillestare te mbushur me ajer.
▪ Adenopatia shpeshhere eshte me kufi policiklik

o Stadi I induracionit dhe sklerotizimit

▪ Kur vatra primare nuk ka ndryshim kazeoz, ajo mund te absorbohet
krejtesisht ose mund te fibrotizohet.
▪ Kur vatra primare ka pesuar ndryshim kazeoz, ajo nuk mund te

absorbohet, por vetem te inkapsulohet dhe te kalcifikohet
• Keto vatra primare te kalcifikuara quhen vatra te Gohn
2. Tuberkulozi I gj.tracheobronkiale
(adenopatia tracheobronkiale tuberkulare)
o Nje nga format e tuberkulozit mushkeror qe prek me shume moshat e rritura
o Pra preken gj.limfatike hilare (qe gjenden ne katin e mesem te mediastinumit)
o Adenopatite jane me shpesh unilaterale (me shpesh ne te djathte sesa ne te majte)
o Adenopatia bilaterale verehet ne afer 20% te rasteve
o Aspekti RADIOLOGJIK
o Dallojme 2 forma:
▪ Infiltrative
• Takohet me shpesh
• Hijezim johomogjen ne zonen hilare me perkufizim te qarte nga
indi pulmonal
▪ Tumoroze
• Zmadhim I gjendrrave limfatike hillare, me kufinj anesore te qarte,
policiklik
• Kufiri I brendshem (medial) shkrihet me hijezimin hillar
3. Tuberkulozi hematogjen I diseminuar (TBC

miliare)
• Kjo forme e TBC perhapet me rruget hematogjene ne tere organizmin e njeriut, nga nje vater e
cila gjendet kudo ne organizem, por me se shpeshti ne gjendrrat limfatike trakeobronkiale.
• Tuberkulozi miliar ndodh kur nje lezion tuberkular erodon nje ene te gjakut duke shperndare
miliona bacile te tuberkulozit ne rrjedhe te gjakut
• Ne baze intervalit kohor te perhapjes se infeksionit tuberkular, tuberkulozi hematogjen I

disemunuar ndahet ne :
o TB hematogjen I diseminuar akut
o TB hematogjen I diseminuar subakut dhe kronik
TB HEMATOGJEN I DISEMINUAR AKUT

• Eshte me I rralle
• I prek te gjitha moshat por me shume te rinjte
• Fillon ne menyre te shpejte me:
o Temperature te larte
• Me me vonese paraqiten
o Veshtiresite ne frymemarrje
o Mavijosja e buzeve
• Radiografia
o ne ditet e para mund te rezultoje normal, prandaj duhet bere rentgenografi me
shpesh (sa here qe I semuri ka temperature te larte, duhet dyshuar per TBC
miliare)
o kur semundja avancohet, atehere radiografia eshe mjaft e pasur me te dhena
per semundjen.
▪ Prezantohen hijezime miliare (te vogla), me kontura te qarta dhe
madhesi te barabarta.
TB HEMATOGJEN I DISEMINUAR SUBAKUT DHE KRONIK

• Perhapja e infektit behet ne intervale kohore te ndryshme me vale te kohepaskohshme
• Ne kete forme aspekti radiologjik ndryshon nga ai akut

o Hijezimet jane bilaterale
o Shtrirje jo e njellojte
o Madhesi te ndryshme
▪ Ne zonat mbi dhe nen klavikule jane me te medha
o Formim I hershem I kavernave
4. Tuberkulozi infiltrativo – pneumonik

• Ne kete forme tuberkulozi ben pjese:
o Tuberkulozi infiltrativ dhe
o Pneumonia kazeoze
• Paraqet formen me te rendesishme te tuberkulozit postprimar
• Prek te gjitha fushat mushkerore, por me se shpeshti pjeset e siperme dhe te pasme
• Lokalizimi mund te jete:

o Lobular
o Segmentar
o Lobar
5. Tuberkuloma
• Eshte forme postprimare
• Karakterizohet me→ mase kazeoze e cila eshte e mbeshtjelle me nje kapsule
fibroze.
• RENTGENOLOGJIKISHT
o Hijezim me forme te rrumbullaket apo ovale
o Kufinj te qarte
o Permasa 1-2 cm
o Me shpesh eshte solitare
o Paraqitet ne periferi te parenkimes pulmonare
o Ne brendi te ketij hijezimi mund te verehen vatra te kalcifikuara ose edhe zona
destruktive
6. Pneumonia kazeoze
• Nje nder format me te renda te tuberkulozit
• Mund te vije si:
o Rezultat I ecurise jo te favorshme te formes infiltrative pneumonike
o Komplikim I te gjitha formave tjera tuberkulare
• RADIOLOGJIKISHT
o Dallohen dy forma
▪ FORMA LOBULARE
• Hijezim jo I rregullt me dimensione jo shume te medha 1-2.5 cm
▪ FORMA LOBARE
• Hijezimi perfshin tere lobin
o Karakteristikat e hijezimit
▪ Ne fillim eshte homogjen
• Mirepo shume shpejt ne brendi te tij verehen transparenca si
rezultat I formimit te kavernave me dimensione te ndryshme, te cilat
ndonjehere kane edhe nivele hidroajrike
• Kjo forme perhapet me rruge bronkogjene ne te dy anet e mushkerive

7. Tuberkulozi fokal
• Ben pjese ne tuberkulozin postprimar
• Nje nder format me te perhapura te tuberkulozit
• RADIOLOGJIKISHT
o Hijezime te vogla me permasa <10mm
o Lokalizohen ne pjeset e siperme te mushkerive
▪ Kryesisht ne zona nenklavikulare
o Keto hijezime kane tendence te bashkohen dhe ne qender behen me intensive
o nese behet nje CT ne brendine eketyre hijezimeve shpesh mund te verehet
transparence.
8. Tuberkulozi kavernoz
• Kavernat tuberkulare mund te jene si rezultat I komplikimeve te te gjitha formave
tuberkulare
• Formohen si rezultat I drenimit te kazeumit neper bronkun drenues
• RADIOLOGJIKISHT dhe klinikisht dallohen 3 forme:

1. Kaverna fillestare
2. Kaverna e hershme (e fresket)
3. Kaverna e vjeter
KAVERNA • Brenda kazeumit verehet nje transparence me kufij te

FILLESTARE brendshem jo te qarte,
• kufiri I jashtem per shkak te infiltrimit te indeve perreth
nuk eshte I qarte (karakteristike e kavernave fillestare)
KAVERNA E • Forma e rrumbullaket

FRESKET • Mure te brendshme te mprehta dhe te qarta
KAVERNA E • Ndryshimi I formes se kavernes, si rrjedhoje e proceseve

VJETER fibrotike qe zhvillohen ne afersi te kavernes
o Karakteristikat rentgenologjike te kavernave varen nga :

▪ Madhesia
▪ Permbajtja intrakavitare
▪ Gjendja e bronkut drenues
o Per nga madhesia mund te jene:

▪ Aq te vogla sa te ngaterrohen me nje bulle te vogel emfizematoze
▪ Me madhesi gjigande
Pleuritet
• Me PLEURIT nenkuptojme ndezjen (infalamacionin) e cipave pleurale.
• Pleuriti ne te shumten e rasteve shoqerohet me nje grumbullim te shtuar te lengut ne

hapesiren pleurale
• Shkaqet e inflamacionit jane te shumta:

o Te semundjet qelbezuese te mushkerise me natyre specifike ose jospecifike
(pneumonite)
o Te semundjet sistemike
o Te semundjet e ndryshme kardiake (kardiomiopatite, MI)
▪ Pas zbulimit te streptomivines jane me te rralla pleuritet specifike(tuberkulare), por
jane ne rritje ato me origjine tumorale dhe kardiake
o Infeksionet me natyre bakteriale (perfshire TBC), virale, fungale, parazitare
o Inhalimi I substancave toksike
o Traumat (thyerja e brinjeve)
o Barnat e ndryshme
o Embolia pulmonare
o Natyre autoimune
• Pleuritet mund te jene:

o Te thata
o Eksudative
Pleuriti eksudativ
▪ Ne aspektin radiologjik paraqitet ne 2 forma:
o Leng I lire
o Leng I inkapsuluar
Pleuritet e inkapsuluara
o Emertohen sipas lokalizimit te tyre si:
▪ Brinjore
▪ Ne apeks te mushkerise
▪ Diafragmale
▪ Paramediastinale
▪ Nderlobare
Pleuritet ME LENG TE LIRE

o Ne fllim veshtire veret lengu sepse eshte ne sasi te vogel
o Me kalimin e kohes sasia e lengut fillon te behet e dukshme
▪ Ne fillim mbushet sinusi frenikokostal I pasme, pastaj anesor dhe ne
fund I perparme.
▪ Pleuriti I fresket verehet si hijezim homogjen, me nje nivel te rrafshet
▪ DIAGNOSTIKIMI
o Rrezet X (rtg, CT)
Pleurit I inkapsuluar 1/3 bazal djathtas
Efuzion pleural bilat.

Pleuriti I thate
▪ Ne rtg verejme levizje te kufizuar te diafragmes
▪ Sinusi freniko-kostal I pasme hapet me veshtiresi ose eshte eshte I mbyllur si rezultat I
grumbullimit te fibrines.
pleuritis kalkanei majtas

Pneumotoraksi
▪ Ndahet ne:
o Pneumotoraks spontan
o Pneumotoraks kompresiv
Pneumotoraks spontan
▪ Ndodh me shpesh te pacientet e rinje ne moshe
▪ Natyra e tij ne shumicen e rasteve nuk eshte e qarte
▪ Me pneumotoraks spontan nenkuptojme pranine e ajrit ne hapesiren interpleurale (pa

traume nga jashte)
▪ Pneumotoraksi spontan formohet nga demtimi I pleures viscerale, ku kemi

depertueshmeri te ajrit nga parenkima mushkerore ne kavitetin pleural
▪ Shkaktaret: Pneumotoraks bilateral

o TBC
o Ndryshimet inflamatore jo specifike
o Bullat emfizematoze
o Cistat pulmonare
o Pneumotoraksi idiopatik
▪ DIAGNOSTIKIMI
o Me radiografi native
o Kemi transparence te plote ose paciale pa
prezantimin e vizatimit mushkeror
o Nese pneumotoraksi eshte masiv, kemi
spostimin e mediastinumit ne anen e
kundert te patologjise
o Nese hasim ne veshtiresi ne grafi behet CT

▪ Ne CT kemi prezencen e
hipodensitetit ne hapesirat
pleurale, I cili ben spostimin e
strukturave perreth ne drejtim te
kundert te pneumotoraksit
Pneumotoraks dex.
Pneumotoraksi traumatik
▪ Shihet ne aksidentet e ndryshme
▪ Pneumotoraksi valvular
o Eshte nje situate e rrezikshme qe mund te çoje ne insuficience respiratore
akute,
o Komunikimi qe formohet me ambientin e jashtem eshte ne forme valvuleje,
ashtu qe ajri vazhdon te hyje brenda, mirepo nuk mund te dalë jashte
▪ Keshtu kemi zhvdendosje te madhe te mediastinumit dhe ulje te
diafragmes
• Kerkon nderhyrje urgjente
Opacitetet “”ground glass”—xham akull

▪ Kur ajri ne alveole zevendesohet pjeserisht me leng, bronkograma ajrike ruhet
▪ Infiltrimi ne forme hiperdensiteti quhet “ground glass” –shihet ne CT
▪ Ne HRCT prezantohet si:

o Hiperdensitet pa fshirje te arkitektures parenkimale
▪ Hiperdensiteti vjen nga:
• trashja e mureve alveolare—alveoliti
• mbushja e alveolave me likuid proteinik
→eshte tregues I nje edemeje akute intersticiale -alveolare
Opacitetet Ground glass jane gjetje gjate imazherise se mushkerive me radiografi ose CT
o Shkaktohen si pasoje e zhvendosjes se ajrit nga:
▪ Lengu
▪ Kollapsi I rrugeve ajrore
▪ Fibroza
▪ Procesi neoplazik
o Shkaktare te shpeshte patologjikë

▪ Infeksione t
▪ Semundjet intersticiale te mushkerive
▪ Edema pulmonare
Staza e mushkerive
▪ Vjen si pasoje e çrregullimit te raportit te gjakut qe vjen ne zemer krahas atij qe del prej
saj
o Ky ngadalesim I qarkullimit te gjakut, sjell deri te mbushja e theksuar e vazave
ne mushkeri (kthimi pas I gjakut)
▪ Haset te:
o Infarkti I miokardit
o Semundjet inflamatore te miokardit
o Veset e valvulave mitrale
▪ RENTGENOLOGJIKISHT
o Karakterizohet me:
▪ zmadhim te dyanshem dhe simetrik te hilluseve te mushkerive
▪ Vizatimi mushkeror behet I theksuar
• Per shkak te zgjerimit te vazave te mushkerive dhe grumbullimit te transudatit
ne indin intersticial, te cilet marrin pjese ne pamjen e rrjetes
Tromboembolia – infarkti I mushkerive

▪ TROMBOEMBOLIA→ mbyllje e menjehershme e nje apo me shume vazave te gjakut te
mushkerive, apo edhe trungut kryesor.
▪ Emboli mund te vie nga:

o Gjaku → shpesh nga gjym.te poshtme (tromboflebit)
o Kaviteti I zemes → endokarditet, veset e fituara te zemres
▪ INFARKT → quhet nekroza qe zhvillohet si pasoje e nderprerjes se furnizimit me gjak te

nje indi apo organi si pasoje e bllokimit te arteries nga nje tromb, emboli ose spazme e
gjate.
▪ Afer 25-30% e te semureve me emboli pulmonare kalojne ne infarkt pulmonar

Edema pulmonare
▪ EDEMA mund te jete me origjine:
o Kardiake
o Renale
o (Neroreflektore?)
▪ RADIOLOGJIKISHT→
o Hijezime ne forme njollash te shtrira afer hiluseve por edhe ne pjeset e mesme
o Rreth njollave, verehet parenkima mire e ajrosur
o Keto mund te bashkohen
o Hiluset jane te zmadhuara
o Vizatimi I mushkerive eshte I theksuar
o Pjeset tjera (ato te siperme dhe te poshtme torakale) jane te pastra
Foto tjera
SISTEMI OSTEO-ARTIKULAR
Radiologji
Rina Skeraj, 2022

Radiologji; Trakti osteomuskular Rina Skeraj ,2022
Metodat e ekzaminimit te s. osteo-artikular

1. METODAT DIREKTE
a. Radiografia
i. Radiografia krahasuese
ii. Radiografia kontrolluese
b. Makrografia
i. Tomografia konvencionale (shtresografia)
2. METODAT ME MJETE KONTRASTI

a. Fistulografia
b. Arteriografia
3. METODAT DIGJITALE
a. TK – tomografia e kompjuterizuar
b. RM – rezonanca magnetike
c. UZ – ultrazeri
d. Ekzaminimi me radioizotope
Radiografia konvencionale
• Radiografia konvencionale përdoret më se shumti në këtë sistem krahasuar me sistemet e tjera,
sepse kemi kontrast të mirë natyral.
• Gjatë kalimit të RrX nëpër trup i cili është johomogjen kemi edhe absorbim të ndryshëm të RrX.
o Absorbimin më të madh e bëjnë indet të cilat kanë densitet dhe peshë atomike më të
lartë.
o Ky absorbim jo homogjen është shkaku I paraqitjes së kontrasteve natyrale.
KONTRASTET NATYRALE
1 Densiteti I indit • Hije me intensitet me te larte
kockor • Kocka ka aftesine me te madhe te absorbimit te Rr.X
dhe ne grafi prezantohet si e bardhe
2 Densiteti I indeve te • Hije me densitet me te dobet sesa kocka

buta • 40% me pak e absorbojne Rr. X sesa kockat
3 Densiteti I indit • Hijet me densitet me te dobet sesa e indeve te buta

dhjamor
4 Transparenca (ajri) • Ne grafi prezantohet e zeze
• Rrezet X vetem kalojne ne ajer, pa u absorbuar fare
• Që radiografia konvencionale në kocka të bëhet në mënyre korrekte është qenësore që:

1. kocka të përfshihet në tërë gjatësinë dhe të përfshihen dy artikulacionet
2. Rrezja qëndrore duhet te bjerë në kënd prej 90% me aksin longitudinal ne
mënyrë që të projektohet kocka në tëresi.
• PROJEKSIONI DIMENSIONAL
• Meqenëse imazhi i një organi ne film është projeksion dydimensional A-P, në film ne
shohim vetëm gjatësinë dhe gjërësine e organit. Dimensionin e trete, trashesine e
fitojmë me projekson L-L.
• (Pra duhet të ekzaminohet në dy projeksione të caktura A-P dhe L-L, ndërsa

projeksioni I tretë - ai OBLIK i majtë ose I djathtë bëhët sipas nevojes).
PROJEKSIONI A-P PROJEKSIONI L-L

Ndertimi I kockave
• Indi kockor perbehet nga:
o Lenda bazale proteinike
o Lenda minerale
o Qelizat e gjalla (osteocitet, osteoblastet dhe osteklastet)
Ne mosha te reja, gjate periudhes se formimit te kockes, mbizoteron veprimtaria e

osteoblasteve, si rrjedhoje kocka rritet si ne gjatesi ashtu edhe ne gjeresi
Te moshat e rritura, veprimtaria e osteoblasteve dhe osteoklasteve eshte e barabarte- e
ekuilibruar
Ne periudhen e moshuar, veprimtaria e oteoklasteve eshte me e shprehur se e
osteoblasteve → rezulton ne osteoporoze te tipit senil
Klasifikimi I kockave
• Kockat e gjata → tibia, femuri
• Kockat e shkurtra → kolona vertebrale, falangjet, metakarpet, metatarset
• Kockat e sheshta → kalvaria, brinjet, pelviku
Kockat e gjata
Ne nje kocke te gjate dallojme keto pjese:
o Dy epifiza (prox. & dist.)
o Dy metafiza
o Diafiza
Kocka eshte e perbere nga:

o Periosti
o Indi kockor
o Palca kockore
DIAFIZA
(shtrihet ndermjet dy metafizave)
Perbehet nga:
PJESA KOMPAKTE KANALI MEDULLAR
• E mbeshtjell kocken • Ne pjesen qendrore te diafizes

• Ka intensitet me te larte (duket me e • Arrin deri ne metafize
bardhe) • Ne rentgen ka hije me densitet me te
• Ka gjeresi disa mm ulet (duket me e zeze)
• Ne drejtim te metafizes vjen duke u holluar
dhe kalon ne meta-epifize
META-EPIFIZAT
(Metafizat dhe sidomos epifizat jane te perbera nga:)
INDI SPONGIOZ INDI KOMPAKT (SHTRESA KORTIKALE)
• Indi spongioz ne pjesen e brendshme • Shtresa e holle e indit kompakt e

• Ka strukture trabekulare, ne forme rrethon indin spongioz
rrjeteje
o Drejtimi I trabekulave I
korrespodon vijave te forces se
gravitacionit dhe mundesojne
mbajtjen statike te trupit
Artikulacionet
• Perbehet nga:
o Epifiza e dy kockave qe marrin pjese ne artikulacion
o Kercit artikular
o Membranes sinoviale
o Hapesires artikulare (densitet te indeve te buta ne RTG)
• HAPESIRA ARTIKULARE NE RTG

o Ekstremitet qe marrin pjese ne artikulacion jane te veshura me kerc, trashesia e te cilit
eshte 0.2 – 0.3 mm (per artikulacionet e vogla), kurse per artikulacionet e emedha deri
ne 4 mm
o Meqenese kerci jep hijezim te indeve te buta, kockat duken te ndara nga njera tjetra, me
transparence—qe perfqeson hapesiren artikulare
• Rentgenologjikisht te artikulacioni duhet te shikohet

o Epifiza
o Hapesira artikulare → gjithmone duhet te vleresohet ne krahasim me
hapesiren artikulare te anes se kundert
o Pjeset e buta
• NDRYSHIMET EVENTUALE PATOLOGJIKE TE HAPESIRES ARTIKULARE:

o Ngushtimi I hapesires artikulare
o Zgjerimi I hapesires artikulare
o Mungesa e hapesires artikulare – ankilozat
Periosti
• Vesh kocken ne tere siperfaqen e saj (me perashtim te epifizave)
• Periosti lidh kocken me indet e buta perreth
• Ne imazhin rentgenologjik, periosti bashke me kercin dhe membranen sinoviale duken
me intensitet te indeve te buta
o Kjo ngase kane perberje te madhe nga materialet organike dhe nuk
absorbojne shume rrezet e rentgenit
Reaksioni periostal
• Ne kushte normale periosti nuk duket
• Ai behet I dukshem vetem pas ndryshimeve patologjike (infeksione, tumore, hemorrhagji)
• Ne pergjigje te nje patologjie periosti reagon duke grumbulluar kalcium (reaksion
periostal) ashtu qe vizualizohet ne RTG
Imazhi radiologjik si pasoje e patologjive te

kockave
• Qe ndryshimet patologjike te kockave te verehen ne radiografi konvensionale, ato duhet
te ndryshojne njeren ose kombinimin e te karakteristikave te meposhtme:
1. Formen
2. Strukturen
3. Perberjen (densitetin)
Ndryshimi I formes dhe gjatesise se kockes

1 AGJENEZA Mungesa e teresishme e kockes
2 APLAZIONI Moskrijimi I kockes ne teresi (moszhvillimi I kockes pertej stadit

te hershem)
3 HIPOPLAZIONI Zhvillimi jo I duhur I nje kocke (eshte me eshkurter ose me e

holle se normal)
4 HIPERPLAZIONI Kemi rritje te tepert te kockave dhe indeve te buta (gjigandizmi,

akromegalia)
5 HIPEROSTOZA Prodhimi I tepruar I lendes kockore dhe I kriperave minerale ne

nje segment te caktuar ku kocka prezantohet me e trashe
6 HIPOOSTOZA Prodhim I manget I lendes kockore si dhe I kriperave minerale

(kocka eshte e dobesuar dhe nuk mund ta mbaje peshen
trupore)
7 ANOSTOZA Shkrirja e kockes se formuar (p.sh nga tumori)
8 SKOLIOZA Nderrimi I formes se kockes, lakim lateral
9 EXOSTOZA Kocka paraqitet e fryre ne nje vend apo e tere kocka

Ndryshimet ne strukturen e kockes

Ndryshimet sasiore të strukturës Ndryshimet cilësore të strukturës
kockore kockore
Me ruajtje të strukturës kockore: • Osteodistrofia

• Osteoporoza
• Osteoskleroza
Me humbje të strukturës kockore:
• Osteoliza
• Osteonekroza
- Me strukturë kockore normale ose të dëmtuar
ndryshe por me proliferim të periostit –
• periostozë
Osteoporoza
• Osteoporoza paraqet zvogelimin e kriperave minerale dhe lendes kockore
o Nese kocka humb nga permbajtja e struktures se vet >30% te kriperave
minerale vjen deri te osteoporoza
• RADIOGRAFIA NATIVE
o Hije e kockes eshte e dobesuar
• Ne CT
o Paraqitet si vater hipodense
• Karakteristikat radiologjike
1. Hija e kockes eshte e zbehte (e dobesuar)
2. Hije jointensive (per shkak te rrallimit te
kriperave minerale)
3. Hollohet pjesa kortikale
4. Rallohen trabekulat e shtresave spongioze
5. Zgjerohet kanali medullar
Osteoskleroza
• E kunderta e osteoporozes
• Eshte prodhim I tepert I kriperave minerale dhe I lendes kockore
o Hije e kockes eshte e theksuar (hija rritet proporcionalisht me rritjen e sasise
se kriperave minerale)
• Ne CT
o Paraqitet si lezion hiperdens
• Karakteristikat radiologjike
1. Trashja e periostit
2. Shtimi I intensitetit kockor
3. Hijezzim me I shprehur
4. Shtimi I trabekulave te shtreses spongioze
5. Ngushtimi I kanalit medullar
Periostoza
• Periosti normalisht nuk verehet ne radiografi native, sepse eshte ind I bute
• Kur periosti ngacmohet nga proceset patologjike (tumor malinje, inflamacione,

hemorrhagji) ne te grumbullohen kriperat minerale dhe jep hije intensive ne forma te
ndryshme:
o Lamelare
o Spikulare
o Fletave te qepes
• Periostoza eshte e ndryshme te patologjite e ndryshme
• CT
o Ka shume prioritet ne keto patologji ne krahasim me te gjitha metodat tjera
o Prezantohet si hiperdensitet.
Osteoliza
• Me OSTEOLIZE nenkuptojme shtrirjen e kockave.
o Vendi I lezionuar ne kocke prezantohet si hije e dobesuar (pamje e hijes se
indeve te buta)
• Ne CT
o Lezion hipodens
Ostenekroza
• OSTEONEKROZA → eshte vdekja e kockes
o Ne fillim nuk ndryshon nga hija e
kockes normale
o Pas procesit te demarkacionit te

indit nekrotik, atehere behen te
dukshme ndryshimet nekrotike ne
forme te transparences (densitet I
indeve te buta)
• Ne CT
o Metode prioritare
o Vater hipodense
Ndryshimet traumatike – frakturat

• Qellimi I imazhit rentgenologjik te ndryshimet traumatike te kockave dhe te nyjeve ka
per qellim te zbulojë:
o Vendin e thyerjes (fraktures)
o Largimin e fragmenteve te thyera te kockave
o Ndryshimet e artikulacioneve
o Percjelljen e procesit te formimit te kallusit
Frakturat
• Frakturat jane nderprerje e kontinuitetit kockor
• Ndarja e frakturave sipas SHKAKTARIT :

o Fraktura TRAUMATIKE
▪ Si pasoje e traumave
▪ Jane me te shpeshta
o Fraktura PATOLOGJIKE
▪ Jane pasoje e nje patologjie te mehershme ne kocka
▪ Jane shume me te ralla
Frakturat traumatike
Fraktura subperiostale Nuk nderpren periostin
Kemi vetem prezencen e vijes se frakture
Fraktura e mbyllur (e Fraktura nuk komunikon me ambientin

thjeshte) Lekura mbetet e paprekur
Fraktura e hapur Fraktura komunikon me ambientin

Shanse te rritura te infeksionit
Fraktura komplete Kur eshte shkeputur kocka tubulare teresisht

Dy pjeset e ashtit jane te ndara krejtesisht nga njera tjetra
Fraktura jokomplete Kur nuk eshte e nderprere ne teresi struktura kockore
Fraktura multifragmentare Kara shume fragmente
Epifizioliza Rreshqitje e kockes ne vijen osifikuese (mu te pllaka e

rritjes)
Fraktura kompresive Thyerje e mbyllur. Dy ose me shume eshtra veprojne ndaj

njeri-tjetrit. Zakonisht te kockat e shtylles kurrizore. Eshte
rezultat I nje osteoporoze te avancuar
Frakture impakte (e E ngjajshme em frakturen kompresive, por kjo ndodh

sforcuar) brenda ashtit te njejte. Eshte thyerje e mbyllur qe ndodh
kur presioni I aplikuar ne te dy skajet e ashtit shkakton
ndarje te dy fragmenteve qe dryshin njera-tjetren. – te
aksidentet me makine
Frakture stresi Demtim nga venia e tepert ne funksion e muskujve – te

atletët
Shenjat radiologjike ne rtg te frakturat

1. Vija a fraktures
a. Duket ne forme te vijes (nderprerjes) transparente e cila mund te jete:
i. Oblikve
ii. Transversale
iii. Spirale
iv. Ne forme te germes T,Y,V
2. Prishja e kontinuitetit te kockes
3. Prezenca e trupave te huaj radioopakë
4. Prezenca e ajrit ne sinuset e fraktures (nese fraktura është e hapur)
Dislokimi I fragmenteve kockore

• Dislokimi I fragmenteve kockore mund te jete:
o Anesor
o Para
o Pas (etj)
• Te femijet eshte karakteristike qe vija e fraktures te ndodhet ne nivel te pllakes

epifiziale, ku epifiza rreshqet anash → EPIFIZIOLIZE
Frakture e patelles,
imobilizimi
FORMIMI I KALLUSIT
• Me radiografi native percillet formimi I kallusit
o Kallusi fibroz
o Kallusi kartilaginoz
o Kallusi oseal primar
o Kallusi definitiv
• Rentgenologjikisht formimi I kallusit behet I dukshem ne diten 20-22 nga dita e

fraktures, atehere kur ne kallusin kartilaginoz fillojne te depozitohen kriperat minerale
• Kallusi kockor I perkohshem perfundon kah muaji 5-6
• Ne formimin e kallusit perfundimtar ndikojne shume faktorë:

o gjendja e frakturës,
o Largësia e fragmenteve nga njëra-tjetra,
o Hyrja e indeve të buta mes fragmenteve,
o dëmtimi i vazave të gjakut, nervave,
o furnizimi i organizmit me vitaminat e nevojshme,
o Aktiviteti i sistemit endokrin.
o Çrregullimi i ushqyeshmërisë, komplikimet e frakturës me infeksion të cilat
ndikojne shumë në vonesën e formimit definitiv të kallusit dhe pasojnë
koplikimet
• KOMPLIKIMET E FRAKTURES
1. atrofia e tipit Sudek
▪ (ne rtg kemi prezencen e osteoporozes nen vendin e fraktures
2. Osteomieliti
3. artrozat (traumatike)
4. nekroza aseptike
▪ (si pasoje e nderprejes se furnizimit me gjak te asaj pjese te kockes e cila
eshte e frakturuar.
→per komplikimet e fraktures, prioritet ka TK (me ane te se ciles vleresohet saktesisht

se me cilin komplikacion kemi te bejme)
Luksacionet
• Eshte prishje e kontinuitetit te kapsules artikulare, ku kemi ndryshim te
hapesires artikulare (dislokim)
• Mund te jene:
1. Te lindura
▪ (me se shpeshti art. koksofemorale)
2. Te fituara
▪ Mund te jene ne çdo artikulacion, por
kryesisht ne ato artikulacione ku
veprimi fizik eshte me I madh. P.sh:
• Art.humeroscapular
• Art. Radiokarpal
▪ Nese jane traumatike, percillen edhe

me fraktura intraartikulare dhe
fragmente te lira ne te.
Subluksacionet
Ndarje e pjesshme e eshtrave (dislokim jo I
plote) ne te cilen siperfaqet artikulare
preken, mirepo nuk jane ne raport normal
ndaj njera tjetres.
Osteomieliti
• Eshte infeksion I kockes dhe kanalit medullar
• Paraqitet si rezultat I infeksionit bakterial (staph.,strep.)

o Mund te zhvillohet edh e nga veprimi I kerpudhave, paraziteve dhe viruseve
• Infeksioni mund te jete:

1. Hematogjen
▪ Percillet me rruge gjaku nga vatrat e ndryshme qelbezuese: tonsilitet,
semundjet infektive te organeve te ndryshme
2. Me rruge ekzogjene
▪ Si rrjedhoje e frakturave te ndryshme te hapura
3. Per continuam nga indet e buta perreth (flegmona)
Shenjat klinike
• Shenjat e para paraqiten ne inde te buta ne 3 ditet e para. Manifestohet me shenjat
kardinale te inflamacionit akut:
1. Edeme
2. Skuqje
3. Dhembja
Shenjat radiologjike
• Eshte shume me rendesi te vendoset sa me heret diagnoza e osteomielitit, fillimisht me
radiologji konvencionale, pastaj edhe me scintigrafi te kockave dhe me CT
• Jane te vonshme pas disa ditesh apo edhe disa javesh

1. Kryesisht pas 2 jave
Osteomieliti tipik ne radiografi pas 2 jave mund te shfaqet ne keto forma:

1. Osteoporoze
2. Osteolize
3. Periostoze (reaksion periostal lamelar)
• Shenjat e para shfaqen ne metafize pergjate kufirit metafizo-diafizal

1. Nese imuniteti eshte I dobet, semundja perhapet edhe ne diafize dhe nese ka
edhe rezistence ne antbiotikë, semundja mund te arrije ne metafizen tjeter
• CT eshte e nevojshme per diferencimin me diagnozen diferenciale te tumoreve te kockes

OSTEOMIELITI SKLEROTIZANT
• Vjen ne fazen subakute dhe kronike, me nje reaksion te shprehur periostal qe rrethon
korteksin, dke formuar nje kocke te trashe
• Kjo forme takohet ne:

o Mandibule
o Kockat tubulare
• Ketu mund te imitojne osteid osteomen, displazine fibrotike dhe Ewing sarkomen
CT
• Mund te verehet reaksioni periosteal,
• Destrksioni kortikal
MRI
• T1
o Hiposinjal ne komponenten qendrore (lengun)
o Sinjal me I dobet se normal ne indin ashteror rrethues, si pasoje e edemes
• T2
o Hipersinjal qendor
Komplikacionet
• Nese terapia nuk eshte adekuate ose vonohemi ne trajtim, ostemomieliti mund te
manifestohet me disa komplikime:
o Epifizioliza
o Fraktura patologjike
o Osteoliza e madhe e kockes (mund te perfshihet komplet diafiza dhe metafiza tjeter)
o Deformimi I kockes
o Pengesa ne rritje etj.
Diagnoza diferenciale ne RTG

1. Ewing sarkoma
2. Sarkoma osteogjene
3. Osteomieliti
Format atipike te osteomielitit

• Abscesi I Brodit
• Panaricium oseale
ABSCESI I BRODIT PANARICIUM OSEALE

• Nje apo me shume lezione subakute • Paraqitet kryesisht ne falangun
dhe kronike me madhesi deri ne 4 cm distal te gishtit te madh
• Eshte kryesisht pasoje e flegmones
• Muret e abscesit jane te mbuluara me se indeve te buta perreth
indin e granulacionit dhe te rrethuara • Shenjat radiologjike
me kocke sklerotike o Osteoporoza dhe osteoliza e
kockes
• Permbajtja e abscesit mund te jete: o Edema e indeve te buta
o mukoide apo perreth
o purulente o Diag. diff. spina ventroza,
(forma atipike e Tbc)
• lokalizohet kryesisht ne metafizen e
kockave te gjata
• Ne rtg prezantohet si:

o defekt kockor I rregullt, mire I
kufizuar, I lokalizuar ne
metafizen e kockave te gjata
o defekti kockor eshte I rrethuar
me skleroze
o diag. diff → cista
• Diagnostikimi me:
o radiografi
o fistulografi me kontrast
o CT
o MRI
Tbc e kockave
• Infeksion sekondar
• Lokalizohet kryesisht ne epifizen e kockave dhe ne hapesiren artikulare
• Lokalizimi me I shpeshte:
o Trupin e vertebrave
o Art.talokrural
o Art.humeroskapular
o Art. Koksofemoral
o Art. I gjurit
Tbc e kurrizit
• Me e shpeshte ne kolonen torakale (TH6-TH7)
• Fillimisht ndodh shkrirja e diskut intervertebral

o Pastaj atakohen dy vertebrat ne afersi
▪ Pason lakimi I kurrizit dhe formimi I gibusit ne stadin e vonshem
• Roli I radiografise konvencionale ne diagnostikimin e tbc se kockave

o Shenjat e para radiologjike shfaqen pas 6 muajsh
o Sinoviti TBC
▪ Ngushtimi I hapesires artikulare
▪ Uzura karies (kaverna dhe sekuestra ne forme te pluhurit te sharres)
▪ Shkaterrimi I shtreses kartilagjinoze – humbja e hapesiren artikulare
▪ Ankiloza – humbja e funksionit te levizjes e artikulacionit
• Per shkak se lokalizimi primar I TBC se kockave eshte epifiza dhe hapesira artikulare,
rol prioritar ne kete patologji ka rezonanca magnetike
o Hiposinjal ne T1 dhe hipersinjal ne T2
Tumoret e skeletit
Ndarja
1. Cistat
Tumore beninje 2. Osteoma
3. Osteid osteoma (osteofibroma)
4. Hemangioma
Tumore
1. Kondroma
semimalinje 2. Osteokondroma
3. Osteoklastoma
Tumore malinje
• Me origjine kockore
PRMARE
o Osteosarkoma
• Me origjine medullogjene
o Ewing sarkoma
o Myeloma multiple
o Leukemia
• Paraoseale (nga indet perreth)

o Fibrosarkoma
o Miosarkoma
• Artrogjene—me origjine nga artikulacioni

o Hondrosarkomat
TUMORET BENINJE
Osteoma
RADIOGRAFI NATIVE
• Prezantohet si hije homogjene me densitet te kockes me intensitet te larte (osteoma
kompakte), ose me intensitet me te dobet (osteoma spongioze)
• Lokalizimi me I shpeshte—metafiza e kockave te gjata dhe HPN
CT
• Prezantohet si lezion hiperdens me vlera denzitometrike te indit kockor
Cista
RADIOGRAFI NATIVE
• Prezantohet si defekt kockor I rregullt,
pa skleroze dhe pa reaksion periostal
• I vendosur ne metafizen e kockave te
gjata
• Diag. diff –
o Abscesi I Brodit
o Osteid osteoma
CT
• Lezion hipodens
Hemangioma
• Tumor I eneve te gjakut, me forme kapilare
ose kavernoze
• Lokalizohet kryesisht ne vertebra

o Vertebra ne radiografi behet me
transparente
• CT
o Vertebra prezantohet me lezione te
shumta hipodense ne forme te hojeve
te bletes
Osteid osteoma (osteofibroma)

• Paraqitet ne:
o metafizen e kockave te gjata ose edhe
o ne vertebra
• Karakteristikat
o Defekt kockor
o Gardh osteosklerotik perreth
o Pa reaksion periostal (tumoret beninje nuk kane reaksion periostal)
osteid osteoma me biopsi

TUMORET SEMIMALINJE
1. Chondroma
• Lokalizohet me shume ne gishtrinjte e duarve
• Ne pjesen ektraartikulare te eshtrave te gjata tubulare
(femur)
• Ne radiografi
o kocka prezantohet e fryre ne forme defekti kockor
(nga prezenca e indit kerkcor)
o prezence te hijeve te shumta qe I pergjitgjen
kalcifikimeve ne kartilago
2. Osteochondroma
• lokalizohet ne metafizen e kokcave te gjata
• ne RTG
o hije e dalur jashte ne forme te lulelakres
• CT
o Lezion hiperdens me densitet te perzier, por me dominim te indit kockor
3. Osteoklastoma (tumori gjigando-celular)

• Lokalizohet ne meta-epifizen e kockave te gjata
• RTG
o Struktura e brendshme I perngjan fluskave te bores/ ose si shkuma e sapunit
o Kocka mund te deformohet dhe te paraqiten fraktura patologjike
TUMORET MALINJE
• Mund te jene:
o Primare
o Metastaza
• Ne pergjithesi ne radiografi native te format malinje te tumoreve kemi:

o Vatra osteolitike
o Vatra osteosklerotike
o Reaksion periostal
• CT eshte metoda prioritare ne diagnostikimin e tumoreve malinjë
Osteosarkoma
• Eshte shume I shpeshte
• Atakon me shume moshat e reja (me rralle ato mesatare)
• Lokalizohet kryesisht ne metafizen e kockave te gjata (Shume rralle ne epifiza dhe

diafiza)
o Zgjerohet drejt neper kanalin medullar
o Zgjerimin ne drejtim te epifizes e pengon kerci I rritjes per nje kohe te gjate
• RADIOLOGJIKISHT
o Dallohen disa forma te ketij tumori
▪ Forma osteolitike
▪ Forma osteosklerotike
▪ Forma e perzier
o Forma e perzier dhe osteosklerotike eshte me e shpeshta
o Shtresa spongioze (metafiza) nga edhe rrjedh tumori, ka nje hije me te shprehur
me nje pamje te mjegulles, me kufij jo mire te qarte dhe vendosje jo-qendrore
▪ Kjo hije shoqerohet edhe me zona osteolitike
o Pjesa kortikale
▪ Preket shume heret dhe duket e shkaterruar
▪ Ne radiografi me rreze te buta ne afersi te lezionit duken kalcifikimet ne
indet e buta, te cilat duken te trashura dhe kane vendosje perpendikulare
mbi kocke duke dhene formen e furçes
o Periosti
▪ Kur procesi patologjik I afrohet kortikales, periosti reagon duke u trashur
dhe duke formuar shtresat e holla ne forme qepe – REAKSIONI PERIOSTAL
•
FORMA OSTEOLITIKE
• Radiologjikisht paraqitet ne forme te defekteve kockore te rrumbullaketa apo ovale,

jo mire e perkufizuar, e loklaizuar nen korteks ne metafize
• Kerci I rritjes pengon procesin per te kaluar ne epifize
• Kjo forme nuk e fryen kocken
• Shkaterron shpejte korteksin
• Reaksioni periosteal eshte me I shpeshte dhe I shumte
• Shoqerohet me fraktura patologjike

Chondrosarkoma
• Eshte tumor malinj me origjine kartilagjinoze
• Prek me shume gjinine mashkullore
• Takohet ne:
o Kocka te pelvikut dhe
o Brinje
• Mund te jete:
o Primar
o Sekondar (nga format semimalinje)
• Mund te zhvillohet:
o Ne brendi &
o Ne siperfaqe
• Ne baze se ku zhvillohet kemi formen:

o Periferike
o Qendrore
• Ne brendi te defektit shihen kalcifikime te sumta

me kufi jo te qarte dh eforma te ndryshme
• Korteksi nga ana e brendshme duket I gerryer,

vende vende edhe I trashur
• Reaksioni periosteal nuk eshte konstant dhe

shume I shprehur
• Ne stadin e vone tumori shkaterron korteksin dhe

perfshin indet e buta
Sarkoma Ewing
• Paraqitet ne moshat <25 vjeç
• Lokalizohet ne diafizen e kockave te gjata
• Ne kocke mbizoterojne proceset shkaterruse
• RADIOGRAFI
o Diafiza e kockes eshte e fryre
o Defekti kockor ne nivel te diafizes paraqitet me reaksion periostal si fletat e
qepes
▪ Nese vjen deri te rritja e shpejte e tumorit, reakisoni periostal eshte me
pak I shprehur
o Diag. diff
▪ Osteomieliti
▪ Forma diafizare e osteosarkomes
Mieloma multiple
• Paraqitet me shpesh te te rinjte dhe gjinia mashkullore
• Mund te prekë te gjitha kockat, me perjashtim te kokcave te vogla te gjymtyreve
• RADIOLOGJIKISHT
o Defekte te shumta kockore
▪ Forma e rrumbullaket/ ovale
▪ E kufizuar mire
▪ Nuk ka reaksion osteosklerotik perreth
▪ Ngjan me vrima te perforacioneve
• Madhesi prej disa mm – disa cm
• Diagnoza diff:
o Metastazat
Metastazat
• Jane tumore malinje sekondare kockore
• SKELETI eshte vendi me I shpeshte ku takohen depozitimet sekondar qe perhapen me

rruge limfatike apo hematogjene
• Radiologjikisht dallojme:
o Vatra osteolitike
o Vatra osteosklerotike
o Vatra te perziera
• Metastaza osteolitike japin:

o Karcinoma e tiroides
o Karcinoma e veshkave
o Karcinoma e uterusit
o Melanomat
o Karcinoma skuamoze e lekures
• Metastaza te perziera japin :

o Karcinoma e muhskerive
o Karcinoma e gjirit
o Karcinoma e ovareve
o Karcinoma e testiseve
• Metastaza osteosklerotike japin

o Karcinoma e prostates
o Kanceroidi bronkial
o Adenokarcinoma e lukthit
Ndryshimet degjenerative cervikale

• Lokalizimi → vertebrat e qafes
• Mund te shkaktojne çrregullime te qarkullimit te gjakut ne tru
• Si pasoje e efektit kompresiv ne ene te gjakut, pleksuse nervore shfaqen:
o Kokedhimbje
o Probleme te ne pamur dhe te degjuar
o Probleme ne ekuiliber
HD dhe shenjat e ndryshimeve

degjenerative me spondylos dhe MRI –HD ne L4-L5
spondyloarthros
TK-HD mediolaterale e majte gr.ll

TK –HD e kalcifikuar
Artriti reumatoid
• Eshte semundje inflamatore e kercit te artikulacioneve, bursave, tetivave, mbeshtjellesit
te tetivave, ligmaneteve, indeve te buta dhe kockave
• Karakterizohet me prekje bilaterale dhe simetrike
• Me e shpeshte te femrat – mosha 20 – 30 vjeç
• Ndryshimet I hasim ne artikulacionet e vogla (gishterinjte e duarve dhe te kembeve)
• SHENJAT RADIOLOGJIKE
o Edeme e indeve te buta
o Osteoporoze periartikuare e shprehur
o Ngushtim I njetrajtshem I hapesires artikulare
o Ndryshime erozive ne kende ne forme te uzurave
➔ Per pasoje keto sjellin deri ne deformim dhe subluksacion
Artrit reumatoid deformans

Disa metoda
Tomografia ne shtresa
• Eshte bere me heret, mirepo tani nuk perdoret
• Qellimi I metodes ka qene qe te zgjedhim shtresen qe duam te ekzaminojme varesisht nga
procesi patologjik ne kocke
Makrografia
• Punon ne princip te ndryshimit te distances film-objekt duke afruar objektin ne drejtim te
fokusit te rrezeve me çrast fitohet objekti I zmadhuar per disa here ne filmin e rentgenit
• Perdoret per radiografine e kockave te vogla (p.sh ato karpale)
Radiografia komperative
• Aplikohet shpesh pasi shumica e pjeseve te skeletit jane çifte
o Ne rast dyshimi mund te bejme krahasimin e dy kockave simetrike njera me tjetren
Radiografia kontrolluese
• Me ane te saj ndjekim ecurine e nje procesi patologjik si ne drejtim te keqesimit, ashtu edhe te
permisimit te semundjes
Scintigrafia me izotope radioaktive

• Izotopi I Tc ose ndonje radioizotop tjeter me afinitet te akumulimit ne eshtra
• Proceset e ndryshme patologjike akumulojne me pak ose me shume izotopin
o Nese kumulohet me shume, kemi emertim me te madh te rrezeve te cilat detektohen ne
detektor
• Me se shpeshti hulumtohen
o Metastazat ne kocka
▪ Keto paraqiten si zona te nxehta, perkatesisht tregojne akumulim te shtuar te
izotopit
Fistulografia
• Perdoret ne proceset patologjike ne kocka te percjellura me krijimin e fistulave
• Ne daljen e jashtme te fistulles, japim kontrastin artificial, ku me te qartesohet drejtimi I
fistulles dhe elementet tjera percjellese
Arteriografia
• Perdoret per ekzaminimin e vazave te gjakut, te zonave te caktuara te kokces
• Specifikisht perdoret per te caktuar nese nje mase eshte beninje apo malinje
CT
• Ka vend te veçante ne ekzaminimin e skeletit
Metodat radiologjike per ekzaminimin e

artikulacioneve
Radiografia konvencionale
• Punohet ne dy projeksione (AP dhe LL)
• Mund te analizohen mire:

o Luxatio (humbja e kongruences se nyjeve artikulare)
o Subluxatio (zhvendosja parciale)
o Luxacioni habituar
o Luxacioni kongjenital (art. coxofemoral)
o Inflamacioni I artikulacionit
Artrografia (me kontrast)

• Punohet te artikulacionet e medha ku percaktohet ruptura e meniskut – sot ketu ka
prioritet MRI
UT
• Perdoret me mjaft sukses perekzaminimin e artikulacionit
• E sigurte, e shpejte, e lire, pa fekte anesore
CT
• Ska ndonje rendesi shume te veçante
MRI
• Metoda kryesore per ekzaminimin e patologjive te artikulacioneve
Artritis
• Shenjat radiografike te stadit akut:
o Edema e indeve te buta
o Osteoporoza
o Trashja e kartilagos
o Artikulacioni duket sikur kur shikon ne dritare te mjegulluar
• Shenjat radiografike te stadit kronik

o Ngushtimi I hapesires artikulare
o Skleroze e shtreses subhondrale
o Zgjatja e osteofiteve ne skajet e artikulacionit
o Ne epifiza paraqiten formacione cistike
▪ Spondyloarthrosis
SISTEMI
GASTROINTESTINAL
Radiologji
Rina Skeraj, 2022

+
Sllajdet e ass.Pranvera Harshova Hoxhaj
Radiologji; Trakti gastrointestinal Rina Skeraj ,2022
Metodat e ekzaminimit dhe imazherise fizike te

tubit digjestiv
• METODAT DIREKTE
o Nativi I abdomenit → radiografia standarde
• METODAT ME MJETE KONTRASTI

o Pasazha e ezofagut (ezofagografia)
o Gastroduodenografia
o Pasazha e zorreve te holla
o Irigografia (ekzaminimi retrograd I zorres se trashe)
• METODAT DIGJITALE
o UT
o CT
o MRI
o Endoskopi
o Angiografi e vazave mesenterike
Ekzaminimi radiologjik
• Organet abdominale ne pergjithesi japin hije me densitet te indeve te buta, pra nuk
kemi prezencen e kontrastit natyral
o Per kete arsye, per ekzaminimin e gypit digjestiv perdoret SULFATI I
BARIUMIT I cili mund te pergatitet ne 3 menyra
▪ Llape e trashe (ne raport 1 : 1)
▪ Forme qumeshti (e zbutur ne raport 1: 3)
▪ Ne forme klizme (per irigografi)
• BARIUMI
o Si kontrast artificial ne radiografi prezantohet me ngjyre te bardhe shume
homogjen (me homogjen sesa kockat, ngase ka aftesi me te madhe te
absorbimit te rrezeve X)→ absorbon 100 %
o Çdo patologji e cila gjendet ne brendi te organit gypor prezantohet si

DEFEKT NE MBUSHJE (ngjyre e zeze)
Radiografia native
• Radiografia native e abdomenit eshte çasja e pare qe I behet pacientit ne ekzaminim
radiologjik
• Pacienti vendoset ne kembe ne nje ose dy projeksione sipas nevojes (A-P ; L-L)
Radiografia native e abdomenit sherben per diagnostikimin e ketyre patologjive:

1. Abdomeni akut
2. Percaktimi I trupave te huaj radioopak (metaleve)
3. Diagnostikimin e kalcifikimeve dhe I konkrementeve inorganike
Nativi I abdomenit ne kembe laterali I majte

Angiografia intestinale
o Shfrytëzohet për studimin e vazave të mezenteriumit, lukthit, zorrëve, pankreasit etj.,
me qëllim të zbulimit të anomalive të lindura ose të fituara të këtyre vazave që japin
çrregullime të aparatit tretës.
o Rëndësi më të madhe për studim ka arteriografia selektive e:

o truncus celiacus dhe degëzimeve te tij,
o e arteries mezenterike superiore dhe
o arteries mezenterike inferiore.
o Sa i përket studimit të venave rëndesi ka sidomos spleno-portografia.
o Indikacionet kryesore për angiografi janë:

o hemoragjitë abdominale,
o dhembjet e herëpashershme të abdomenit me origjinë të paqartë, duke
përcaktuar vendin e sëmundjes, natyrën e saj
o çrregullimin e qarkullimit te gjakut në të.
Absceset subdiafragmale
o Kur dyshohet në të radiologjia jep të dhëna të mira.
o Kemi një paralizë të diafragmes dhe nivele hidroaerike poshtë saj.
o Diafragma e anës së sëmurë është e ngitur sipër dhe mund të ketë likuid pleural.
Ajri subdiafragmal
Trashesia normale e diafragmes → 5 – 8 mm
• Nese ndahet diafragma nga melçia, pra ka ajer subdiafragmal (FENOMENI I HENES)
atehere kjo eshte shume sugjestive per perforim te ulceres gastrike ose duodenale
ABDOMENI AKUT
• Abdomeni akut eshte nje gjendje emergjente, me fillim te shpejte qe shoqerohet me
dhimbje abdominale, nauze dhe vjellje
• Mund te shkaktohet nga

• infeksioni
• Inflamacioni
• Okluzioni vaskular
• Obstruksioni
• DIAGNOSTIKIMI I ABDOMENIT AKUT

o “ajri subdiafragmal” → Radiografia native mund te tregoje ajrin poshte
diafragmes ne rastet e performimit te ndonje ulcere peptike, ose apendiksin
e perforuar
o Ne qofte se pacienti eshte shume I semure dhe nuk mund te qendroje ne

kembe, atehere radiografia mund te kryhet ne poziten e shtrire, ate anesore,
e cila tregon po ashtu ajrin nen muskujt e abdomenit ne anen e filmuar siper.
• OBSTRUKSIONI INTESTINAL
o Ne radiografine native ne kembe dallohen nivelet hidroajrike mbi vendin e pengeses ne
zorre
▪ Pra zorra eshte e zgjeruar mbi pengese dhe ne te dallohet ajri I cili ngritet larte
dhe lengjet te cilat bien poshte.
• KONTRASTET HIDROSOLUBILE
o Te obstruksionet akute ose subakute (specifikisht obstruksionet e plota) eshte e

nevojshme perdorimi I kontrastit artificial, perdoret vetem GASTROGRAFINA (kontrastet
hidrosolubile) te cilat mund te merren nga goja
o Mund te perdoret per paciente nese dyshohet per PERFORACION, dhe per te treguar
vendin e perforacionit
Diagnostikimi I trupave te huaj

• Radiografia native perdoret vetem per diagnostikimin e trupave te huaj radioopak
(metaleve – te cilat kane aftesi me te madhe sesa kockat per absorbimin e RrX dhe duken si
hije te bardha)
• Per diagnostikimin e trupave te huaj rentgen-transparent duhet te jepet kontrasti edhe ne

vendin ku gjendet trupi I huaj me çrast prezantohet defekti I mbushjes (fenomeni I varjes
se debores mbi dege) dhe pastaj behet radiografia
Mbetje kirurgjike postoperatore

Diagnostikimi I kalcifikimeve dhe I

konkrementeve inorganike
• 1) Kalcifikimet dhe konkrementet inorganike kane ne vete permbajtje te
kalciumit, te cilat ne radiografine native kane aftesi te madhe te absorbimit te rrezeve X
dhe japin hije me densitet te kockes, andaj prezantohen si hije me intensitet te larte,
p.sh:
1. Konkrementet inorganike ne traktin urinar
2. Konkrementet inorganike ne fshikezen biliare
3. Kalcifikimet e fshikezes biliare duke dhene pamjen e “kolecistes se porcelantë”.
4. Kalcifikimi I cistave te ehinokokut
5. Kalcifikimet e gjendrrave limfatike
KOLECISTA E PORCELANTE
o Kalcifikimi I kolecistes ne teresi
Me rregull nuk dallohet nga melçia
• Per 2) konkrementet oragnike me permbajtje te organit eshte e nevojshme te

shfrytezohen KONTRASTET ARTIFICIALE, ku konkrementet organike do te
prezantohen si defekte ne mbushje
Brenda choledokut ka HIPODENSITETE (konkrement organik)

(nese kishin qene inorganike me aplikimin e kontrasit nuk do te vereheshin)
Radioskopia dhe pedorimi I kontrasteve artificiale

• Te ekzaminimet me kontrast te tubit digjestiv eshte me rendesi parapergatitja e
pacientit per ekzaminim
• Organi qe ekzaminohet paraprakisht duhet te jete I zbrazte dhe kjo behet ashtu qe
pacienti te mos konsumoje ushqim disa ore me pare (perafesisht 6-8 apo 12 ore) per
gsatroduodenografi dhe pasazhen e zorreve te holla
• Te ekzaminimet e lukthit
o duhet te mos konsumohet as duhani ngase shton sekrecionet ne lukth dhe keshtu
mund te fitojme sekrecione te rrejshme.
• Te ekzaminimet e zorres se trashe

o Duhet nje dite me pare te pastrohen zorret sipas rregullit te paraparë dhe te
nesermen te behen ekzaminimi.
Esofagografia
• Eshte metode e ekzaminimit te ezofagut qe involvon edhe eksplorimin paraprak te
faringut. Metoda ne fjale kryhet permes kontrastit te sulfatit te bariumit perveq ne
dy raste (kur dyshojme per ekzistencen e fistules traheo-bronkoezofageale ose te
femijet), ne te cilat raste perdorim kontrastin hidrosolubil (gastrografinen).
• Ekzaminimi fillon kur I semuri qendron ne kembe dhe me pas e nderron poziten ne
pozite te shtrire apo gjysem te shtrire
• Pjesa e siperme e ezofagut shikohet ne pozitat : AP: sagjital

• Pjesa e poshtme e ezofagut shikohet ne pozitat: pjerreta (OM; OD); gjysemoblikve
• KONTRASTI
o Perdoret ne dy forma:
▪ FORME LLAPE → me e trashe (1:1)
▪ FORME QUMESHTI → I holluar (1:3)
o Ekzaminimi fillon fillimisht me kontrastin e holluar, ne poziten ne kembe ku

radiologu I kerkon pacientit I cili eshte duke e kryer ekzaminimin qe ti pije dy
gllënka te kontrastit dhe keshtu percillet kalueshmeria ne ekran e kontrastit
neper ezofag, pra percillet akti I gelltitjes , si dhe levizshmeria e kontrastit
neper tere gjatesine e ezofagut.
o Kalimi I kontrastit ne ezofag behet per kohe te shkurter 1-3 sec

o Percillet imazhi I mbushjes se mbushjes dhe zbrazjes
o Nese duam te percjellim me mire elasticitetin e mureve te ezofagut atehere

duhet te perdorim llapen e bariumit e cila kalon me ngadale (rreth 5 sec)
▪ Keshtu kemi mundesine te percjellim edhe ngushticat e tij
• Fiziologjike (ne hyrje, ne bifurkacion te trahese, ne hyrje ne kardia)
• Patologjike
o Nese duam te studjojme relievin e mukozes, atehere duhet te perdoret

kontrasti I sulfatit te bariumit ne forme te pastes ngase kjo forme ngjitet me
mire per muret e ezofagut
o Eshte e nevojshme qe te kryhet ezofagografia me kontrast te dyfishte gje qe

mund te behet ne 2 menyra:
▪ 1) pacientit pas llapes se bariumit I thuhet te gelltitet ne te thate, pra te
gelltise ajer, dhe keshtu ajri mundeson edhe shtyrjen e kontrastit mirepo
edhe I zgjeron muret e ezofagut
▪ 2) permes perdorimit te substancave te cilat lirojne gas , p.sh sulfati I
bariumit jepet me visogas, qe eshte nje substance shkumuese qe pas
perzierjes mundeson kalimin e nje sasie te madhe te ajrit dhe keshtu
shtyerjen e kontrastit si dhe dilatimin e mureve te tij
o Perdorimi I kontrastit ka rendesi shume te madhe ne ezofagografi per arsye se

permes tij ne mund te percaktojme
▪ Poziten
▪ Formen
▪ Diametrin
▪ Peristaltiken
▪ Konturat e ezofagut
▪ Hapjen e kardias
Gastroduodenografia
• Si edhe per çdo pjese tjeter te tubit digjestiv edhe ketu eshte I nevojshem kombinimi I
radiografise me radioskopi si dhe perdorimi I kontrastit.
• Nevojiten rreth 200 – 250 ml kontrast sulfat bariumi per te mbushur lukthin
• Kur bejme analizen e patologjive te gasterit duhet te bejme edhe analizen e perbashket
te duodenit per shkak te lidhjeve te tyre te ngushta anatomiko-funksionale dhe per
shkak te ndikimit reciprok qe kane patologjite e njerit ne tjetrin.
• Ekzaminimi fillon ne poziten vertikale (ne kembe), ku pacientit I kerkohet te pije

kontrast dhe veshtrohet kalimi I kontrastit prej gojes ne ezofag dhe deri ne mberrirjen e
tij ne gastroduoden
o Momentin kur kontrasti mberrin ne gaster, pacientit I kerkohet qe te shtrihet
barkas, ne shpine, djathtas dhe majtas, gje qe behet qe kontrasti te shperhapet
ne menyre sa me uniforme dhe na mundesohet keshtu qe te shohim relievin e
mukozes se gastroduodenit.
▪ Pasi te jemi te sigurte per shperndarjen uniforme te kontrastit ne shtrese
te holle ne tere mukozen e lukthit, I bejme dy radiografi kur I semuri
eshte ne pozite te shtrire dhe vleresojme relievin e mukozes se murit te
perparme dhe te pasem
• Pastaj I semuri ngritet ne kembe per te analizuar lukthin e mbushur ne teresi

• Perderisa pacienti eshte ne kembe ne mund te vleresojme shume te dhena per lukthin
p.sh
o Poziten,
o madhesine,
o formen,
o sasine e sekrecioneve,
o hapjen e bulbus duodeni,
o peristaltiken,
o zbrazjen e kontrastit nga lukthi,
o kurvaturen major dhe minor etj.
• Ekzaminimi rentgenologjik ne poziten ne kembe ka veshtiresi per shkak te dy arsyeve

o 1) ne kete pozite peristaltika e lukthit eshte me e ngadalshme gje qe
pamundeson mbushjen e plote te duodenit me kontrast, perkatesisht vetem nje
sasi e vogel e kontrastit kalon neper duoden
▪ Kjo na e ben te pamundur analizen ne teresi te struktures relievore te
mukozes se duodenit
o 2) ne kete pozite zbrazja e duodenit eshte shume e shpejte
▪ Pra nuk ka shume kohe per tu analizuar patologjia eventuale ne duoden
• Prandaj pacientit I kerkohet te shtrihet barkas ose ne krahun e djathte (decub.lat.dex) ,

pozite ne te cilen nxitet peristaltika e lukthit gje qe mundeson kalimin e nje sasie me te
madhe te kontrastit, perkatesisht nje vizualizim me te mire te relievit mukozal te
duodenit dhe ne anen tjeter, kjo pozite e ngadaleson zbrazjen e duodenit permes
stimulimit te antiperistaltikes te segmenteve pasuese te bulbus duodeni gje qe na jep
me shume kohe per te analizuar patologjite eventuale qe ndodhin ne kete segment
• Edhe ketu mund te behet ekzaminimi me KONTRAST TE DYFISHTE

o Mund te behet inflacioni I lukthit me ane te nje sondeje duodenale permes
injektimit te 150 – 300 ml ajer pasi eshte bere lyerja e mukozes me shtresen e
holle te bariumit
▪ Keshtu behet fryerja e lukthit gje qe na mundeson qe te analizojme ne
detaje mukozen e lukthit (tashme kjo nuk behet, ngase eshte zevendesuar
nga gastroskopi)
DUODENOGRAFIA HIPOTONIKE
• Arrihet hipotonia e duodenit permes injektimit te atropines ose lidokaines IM ose
permes sondes (ky rezultat arrihet pas 30 min)
• Pastaj japim kontrast permes sondes dhe bejme radiografine
• Pas kesaj nxjerrim bariumin dhe vendosim ajrin, gje qe mundeson analizen e relievit
• Kur dyshojme per herni diafragmale ose GER

o I semuri pasi te merr kontrastin vendoset ne pozite te shtrire ne pozicionin e
Trendelenburgut (koka eshte me poshte se trupi)
o Pastaj ben edhe 2-3 gelltitje te kontrastit qe te behet hapja e kardias
▪ Ne rast se nuk shfaqet refluksi, atehere behet kompresioni manual mbi
regjionin epigastrik ose provokohet prova e valsaves apo kollitja,
manovra te gjitha qe favorizojne venien ne dukje te hernise.
Pasazha e zorres se holle

• Pas mbarimit te ekzaminimit te duodenit vazhdon ekzaminimi I pjeses tjeter te zorres
se holle
• Ekzaminimi I zorres se holle si vazhdim I ekzaminimit te lukthit dhe duodenit eshte

metode e thjeshte, por ka te mete se jep mbushje jo te njetrajtshme te zorres se holle
dhe sjell pak rezultate ne studimin e ndryshimeve morfologjike
• Ekzaminimi zgjate shume (duhen normalisht 4-5 ore qe kontrasti te arrije ne pjesen e
fundit te zorres e holle duke kerkuar qe I semuri te kontrollohet çdo 30 min, derisa
kontrasti te arrije ne cekum)
• Në gjendje normale ZH duhet të zbrazen nga kontrasti në tërësi pas 6 - 7 orësh.
• Metodë tjetër për ekzaminimin e ZH është futja direkte e kontrastit në ZH me anën e

sondave speciale përmes gojës – por si metodë tani ështe shumë e rrallë.
• Për ekzaminimin e pjesës së fundit të zorrës së hollë kontrasti mund të vendoset aty
nëpërmjet klizmës rektale.
o Në këto raste veprohet në këtë mënyrë: 15 minuta më heret pacientit i japim
atropine më qellim të hapjes se valvules ileocekale, gje qe lejon kalimin e
kontrastit në pjesën e fundit të ZH.
Ekzaminimi I zorres se trashe – irigografia

• Ne ditet e sodit praktikohet te behet kryesisht me kontrast te dyfishte, ashtu qe
vendoset suspensioni I bariumit dhe ajrit neper rektum. Kjo metode ka vlere te madhe
per zbulimin e masave tumorale te vogla
• Së pari përgatitet kontrasti në formë te suspensionit të bariumit (300 - 400 ml barium

me 1 - 1.5 L ujë te vakt), kontrasti futet me irigator (pneumokolon), me anë të kanilës
në rektum.
IRIGATORI
• Mbahet larg 1 m nga shtrati I radiografise. I semuri qendron I shtrire ne shpine,
hapet kanila dhe percillet kontrasti me radioskopi.
• Kujdes I veçante I kushtohet studimit te rektumit dhe sigmes sepse jane vendet me
te shpeshta per tumore malinje, polipe dhe divertikuj.
• Kur kontrasti arrin ne kolonin descendent nderprehet dhenia e tij dhe behet nje
radiografi e rektumit dhe sigmes.
• Pastaj fillon injektimi i kontrastit deri sa të arrijë te flexura coli sinister (Flexura
lienale) prej këtu futet ajer derisa suspenzioni i bariumit të kalojë flexura koli dextra
(flexura hepatike ) dhe arrin në cekum në këtë çast ndërpritet dhënia e kontrastit.
• Pas kësaj bëhen radigrafitë derisa i sëmuri është i shtrirë në shpinë ose bark dhe,
sipas nevojes, plotësohet me radiografi të segmenteve të caktuara.
IRIGOGRAFIA ME KONTRAST TE DYFISHTE

• Pas irogografisë standarde, i sëmuri defekon pjesën më të madhe të kontrastit, kthehet
në tavolinë dhe, si edhe më parë, me pneomokolon injektohet nën kontrollin
radioskopik 800 – 1000 ml ajr në Z-T
o Kështu formohet kontrasti i dyfishte dhe shihet relievi i mukozës së Z-T gje
qe diagnostikimin e hershëm të tumorëve malinje, polipeve, divertikujve dhe
të kolitit ulceroz.
Kontura e kontrastit
• Kufiri I fundit I vendosjes se kontrastit ne mukoze quhet → KONTURA E KONTRASTIT
ne te cilen na prezantohen te gjitha patologjite e tubit digjestiv ne forme te:
o PLUS HIJES (plus organ)→

▪ dalja jashte e kontures se kontrastit
o MINUS HIJES (MINUS ORGAN)→

▪ hyrja brenda ne organ e kontures se kontrastit ne mbushje I shkatuar nga
patologjite te ialt zhvillohen brenda tubit duke shkaktuar obstruksion
nga brenda
PLUS HIJET MINUS HIJET

• Jane dalje jashte kontures se kontrastit • Zhvillimi I patologjise ne brendi te
organit gypor duke e infiltruar ate ose
• Japin kryesisht keto 4 patologji (te duke e ngushtuar deri ne stenoze te
tjerat jane minus hije) plote
a) Ulcera
b) Perforimet • Japin keto patologji
c) Divertikujt a) Tumoret beninje dhe malinje
d) Sulkuset e shprehura b) Trupat e huaj
c) Koagulumet
d) Edemat e mukozes
e) Plikat hipertrofike
HERNITE DIAFRAGMALE
• Kalueshmeria e organeve abdominale ne toraks neper:
o vrimat normale te diafragmes → hiatus herniae
o vrimat atipike qe kane pesuar ngecje ne zhvillim te diafragmes
• Preferohet qe te shqyrtohen edhe ne poziten e Trendelenburgut
• Hernia mund te jete:

o Sliding (rreshqitese)
o Paraezofageale
o Mikse
HERNIA RRESHQITESE • Kur junksioni GE zhvendoset 1 cm mbi hiatus

(SLIDING) • Fundusi zhvendoset mbi diafragme dhe paraqitet si mase
retrokardiake (zakonish percillet me nivel hidro-ajrik)
HERNIA PARA- • Junksioni mbetet ne pozicion normal, por hernion nje

EZOFAGEALE pjese e stomakut mbi diafragme.
HERNIA MIKSE • Zhvendoset mbi diafragme edhe junksioni GE dhe nje

pjese e stomakut, I cili eshte I rrotulluar ne menyre jo te
rregult.
Hiatus herniae
Patologjite
e
ezofagut
STRIKTURA E EZOFAGUT
• Ngushticat (stenozat) si rrjedhoje e djegieve me lende te ndryshme (sidomos baza,
acide)
o Tentimet per vetevrasje
• Ekzaminimi rentgenologjik preferohet te behet ne fazen e cikatrizimit (pas dites se 10)
• Ekzaminimi ka per qellim te zbuloje:

o Vendin e demtuar
o Shtrirjen e procesit
o Formen e striktures
o Komplikimet e mundshme (kryesisht FISTULAT)
• Shkaktare te tjere:
o Sclerodrma
o Intubimi nazogastrik I zgjatur
o Ezofagiti Barret
o Rrezatimi I mediastinumit etij
Kontrakturat mund te ndodhin ne prezence te ndryshimeve

cikatriksale
Achalazioni I ezofagut
• Achalazioni I ezofagut eshte çrregullim funksional, ashtu qe mungon relaksioni normal I
pj.perfundimtare te ezofagut
• Kjo mund te jete si pasoje e:

1. Crregullimeve nervore
2. Mungeses se pl.myentericus
3. Crregullimeve neuromuskulare
• Si rezultat I gjendjeve te mesiperme kemi:

o ↑ e tonusit te sfinkterit te poshtem ezofageal (SPE) ne qetesi
o SPE nuk mund te relaksohet gjate gelltitjes.
• Shenjat radiologjike
a) Dilatim uniform I ezofagut ne prani te nivelit hidro-ajrik
b) Mungese e peristaltikes → kontraksionet terciare
c) Shenjat e “bishtit te miut” ne SPE si pasoje e mungeses se relaksimit
d) Shenja te ezofagitit + ulceracione
e) ↑ e incidences per
▪ Divertikuj epifrenikë
▪ Ca. ezofageale
Tumoret e ezofagut
TUMORET BENINJE TUMORET MALINJE
• Adenomat • Karcinomat (moshat me te vjetra)

• Polipet • Sarkomat (moshat me te reja)
• Papillomat
• Leiomiomat
• Lipomat (vendosen me shume ne 1/3 e poshtme te
• Fibromat ezofagut, shume rralle ne pjeset tjera)
Karcinoma e ezofagut
• Morfologjikisht ndahet ne 3 forma:
o FORMA POLIPOZE (FORMA E LULELAKRES)

▪ Rritet brenda lumenit te ezofagut
o FORMA INFILTRATIVE
▪ Mungon defekti ne mbushje mirepo ezofagu merr formen e hinkes ne
pjesen e poshtme
o FORMA SKIRROZE (MEDULLARE)

▪ Infiltron ne menyre rrethore muret e ezofagut → stenoze
• SHENJAT RENTGENOLOGJIKE
o Varen nga:
▪ Stadi I zhvillimit
▪ Lokalizimi
▪ Forma
FAZA E HERSHME o Mungese e peristaltikes

o (per shkak te infiltrimit te mureve te ezofagut )
FAZA E VONE o Defekte ne mbushje
o (tregojne per nje faze te avancuar)
(defektet ne mbushje jane shenje e vone e karcinomes)
o Ndryshimet
o Mungon nje pjese e ezofagut (minus hije)
▪ Me kufij jo te mprehte
▪ Ku fufij te dhembezuar, te vrazhde (tregojne per proc. infiltrativ)
Karcinome ezofageale ulcerative Sllajdet e ass.Pranvera

(tabele nga sllajdet e ass.Pranvera)

Divertkujt e ezofagut
o Jane te dy llojshem:
DIVERTIKUJT PULSATIVË (nga pulsioni)
▪ ↑ e presionit intraluminal
▪ Protruzioni I mukozes ne mes te

shtreses muskulore te terthorte
dhe vertikale
▪ Forme e kerpudhes me bisht te

mbeshtetur per ezofag
▪ Zakonisht jane ne pjesen e pasme

te ezofagut
▪ Nganjehere mund te arrijne

madhesi te tilla sa te zhvendosin
trakene apo te bejne presion ne te
DIVERTIKUJT E TRAKSIONIT (nga terheqja)
▪ Divertikuj te vertete
▪ Ndodh dytesorisht nga forcat

terheqese (te traksionit) ne murin
e ezofagut
▪ Inflamacioni I pjeses se jashtme te

ezofagut
↓
• Adhezion me indet
perreth
▪ Kane forme trekendeshi

Patologjite
e
lukthit
Ulcera peptike
o Regjioni I preferuar →
o kurvatura minor (te ulcera e lukthit)
o muri I perparme dhe I pasme (te ulcera duodenale)
ULCERA BENINJE ULCERA MALINJE

o Skaje jo te rregullta
o Konturet e rregullta o Gjeresia > thellesia
o Palat gastrike konvergjojne drejt kraterit o Ulcera brenda lumenit te ezofagut
ulceroz
o Thellesia > gjeresia
o Ulcera projektohet pertej lumenit te pritur
o Komplikimet :
o Gjakderdhjet
o Perforimet (me I rrezikuar→ muri I perparme → abdomen akut)
o Kontrasti I sulfatit te bariumit eshte I kunderindikuar kur dyshohet per ulcere te

perforuar; ne keto raste perdoret kontrasti hidrosolubil.
RADIOLOGJIKISHT
o Nisha (plus hije)
o Krater I mbushur me barium
Gastriti
o Gastriti I referohet inflamacioneve akute dhe kronike jospecifike te mukozes se lukthit
o Edhe pse prezenca e sekretit – hipersekrecionit dhe mukusit janë shenja të sigurta për
gastritin akut, prapëseprapë kjo diagnozë në pikëpamje radiologjike nuk është tërsisht
e sigurt.
o Rëntgenologjikisht diagnoza e gastritit nuk është e mjaftueshme dhe shumë e

besueshme për shkak se shpeshherë mukoza e vrazhdë e lukthit, në përshkrimin
rentgenologjik, në shikimin me gastroskop është treguar plotësisht normale.
197
Gastritet
Gastriti nga H. Gastriti eroziv Crohn gastritis Gastriti atrofik
pylori
- Trashje e palava - Erozione apo - Përfshin - Zvogëlim i
gastrike > 5 mm ulcera aftoze antrumin dhe palave në
- Nodularitete - Trashje, duodenin fundus dhe trup
- Erozione nodularitete proksimal - Stomaku i
- Ngushtim antral mukozale - Ulcera aftoze ngushtuar si tub
- Polipe - Distentibilitet i - Ngushtim antral < 8 cm
intramurale moderuar antral - Trashje e - Mungojnë ose
- Areat gastrike të - Ngurtësim i mureve janë shumë të
zgjeruara mureve dhe - Fistula vogla areat
peristaltikë e gastrike.
limituar.
ABDOMEN -ASS. PRANVERA 10/2/2022

Tumoret e lukthit
Tumoret beninje te lukthit

o Jane relativisht te rralla
o Me se shumti lokalizohen ne:

o Corpus
o Antrum
o Histologjikisht me te shpeshte jane:

o Adenoma
o Fibroma
o Mioma
o Hemangioma
o Neurinoma
Tumoret malinje te lukthit

o Neoplazite malinje
o Adenokarcinoma gastrike (95%)
o Karcinoma anaplastike difuze
o Karcinoma me qeliza skuamoze
o Tumori malinj me I shpeshte I lukthit eshte adenokarcinoma e lukthit
o Per nga ndertimi patoanatomik ndahet ne:

o Vegjetativ-medullar
o Infiltrativ (skirrotike)
o Ulceroz (pllake me ulcere qendrore)
o Te perzier
o Linitis plastica
Patologjite
e
zorreve te
holla
Obstruksioni I zorreve te holla
Ileusi mekanik –
o Mbi vendin e mbyllur vërehet peristaltika e sforcuar, por zbrazja bëhet vetëm nga
masa nën mbyllje.
o Për shkak të sforcimit të peristaltikës, mbushjes së pjesëve mbi pengesë me ajr të

gëlltitur dhe si rrjedhojë e fermentimit të përmbajtjes vjen deri te zgjerimi i
shprehur I pjesës mbi pengesë.
o Harqet e zorrëve janë:
▪ të zgjeruara,
▪ të distenduara dhe
▪ të mbushura me sekret dhe ajr që japin nivel hidroaerik në ekzaminim
e të sëmurit në pozitë në këmbë.
Ileusi paralitik –
o Nuk ka pengesë mekanike, por mungon peristaltika e duhur e zorrëve.
o Zorra në tërësi është e distenduar me ajër deri edhe te rektumi.
o Si shkaktar është iritimi I peritoneumit.

Anomalite e lindura
Patologjite
e
zorres se
trashe
Morbus Crohn
o Semundje inflamatore e zorreve

o Mund te prekë komplet TGI (karakteristike ileiti terminal)
o Karakterizohet nga:
o Erozione, ulceracione
o Trashje e mureve
o Formim I granulomave jo-kazeoze
Koliti ulceroz
Divertikujt
o Divertikujt kongjenitalë të kolonit janë shumë të rrallë dhe mund të takohen kudoqoftë
në zorrën e trashë.
o Divertikujt e fituar janë të shumtë dhe takohen gjithashtu kudo nëpër zorrë të trashë,
por më së shpeshti në pjesën descendente të kolonit dhe në sigmë me hipertrofi te
shtresës muskulare të tërthortë.
o Divertikuloza-prezenca e shumë divertikujve.

Polipet e zorres se trashe

Megakoloni
Tumoret e kolonit
o Tumoret beninje te zorres se trashe

o Me te shpeshtat jane polipet (kryesisht adenomat)
o Tumoret malinje
o Adenokarcinoma eshte neoplazma me e shpeshte e kolonit, e cila paraqitet pas
moshes 40 vjeçare.
o Te familjet me polipoze dhe kolit ulceroz, duhet t’I kushtohet vemendje e
posaçme, sepse te keto raste malinjizimi perben afer 60% te ndryshimeve te
lartpermendura ne kolon
Karcinoma e kolonit
o Lokalizimi me I shpeshte:
o Sigme
o Rektum
o Lokalizimi me pak I shpeshte → cekum
o Me irigografi verehet
o Rritja endoluminale
▪ Prezantohet si defekt mbushjeje ne brendi te kolonit
o Lumeni eshte I ngushtuar
o Segmenti I prekur ka formen e molles se kafshuar (“fenomeni I molles se
kafshuar”)
(minus hije)
Invaginacioni
o Është hyrja e një pjese te zorrës në pjesën tjetër

o Është më i shpeshtë te fëmijët dhe në irigografi prezentohet qartë vendi i pengesës.
o Kjo mund të shihet edhe me EHO.
o Përdorimi i irigografisë ka jo vetëm diagnostik, por edhe terapeutik, sepse mund të
lehtësojë invaginacionin.
o Invaginacioni te të rriturit zakonisht shoqërohet me prezencën e polipeve në zorrën e
trashë.
Volvulusi (strangulacioni)
o Kjo eshtë shumë e theksuar në kolonin sigmoid dhe në mosha të vjetra.
o Pamja radiologjike është karakteristike, ku shihet një dilatim i theksuar i zorrës së

trashë me pamjen e germës “U”
SISTEMI HEPATOBILIAR
Radiologji
Rina Skeraj, 2022

+
Radiologji; Trakti hepatobiliar Rina Skeraj ,2022
Metodat imazherike
• Metodat imazherike per ekzaminimin e melçise, vezikes biliare, rrugeve biliare dhe
pankreasit :
o RADIOGRAFIA E THJESHTE
o METODAT ME KONTRAST
▪ Kolecistografia orale
▪ Kolangiografia intravenoze
▪ Kolangiografia postoperatore ose operatore
▪ Kolangiografia trans-hepatike perkutane
▪ Kolangiopankreatografia endoskopike retrograde (ERCP)
o METODAT DIGJITALE
▪ Echografia
▪ Skanimi me radioizotope
▪ CT
▪ MRI
• Në shumicën e rasteve pasqyra klinike jep të dhëna të mjaftueshme për disa

sëmundje (p.sh kolika biliare, ikteri obstruktiv), por ka edhe raste kur shenjat
klinike janë të pakta dhe paraqiten si ndryshime të papërcaktura në abdomen.
• Në praktikën e përditshme kur ka dyshime për këto sëmundje, ekzistojnë dy metoda

imazherike që përdoren më së shumti:
o radiografia native dhe
o UZ
Radiografia native e rrugeve biliare

1. KONKREMENTET BILIARE RADIOOPAKE
o Perbejne 30% te konkrementeve
o Ne radiografi paraqiten si HIJE (te bardha)
(UT per krahasim)

• KONKREMENTET ORGANIKE
o 70% e konkrementeve
o Kane permbajtje organike te kolesterines
o Jane radiotransparente, prandaj nuk diagnostikohen me radiografi native
▪ Per diagnostikimin e tyre:
• UT
• Kontrastet artificiale
2. ZALLI NE VEZIKE
3. VEZIKA E PORCELANTE (kalcifikimi I vezikes biliare)

Metodat me kontrast
Kolecistografia orale
• Kjo metodë në imazherinë e vezikës felle më parë ka qenë e rëndësishme, por sot është
vetëm metodë historike, sepse këtë e zëvëndeson në tërësi UZ , TK dhe RM.
• Kjo teknikë bazohet në marrjen e kontrastit nga goja një natë para se të kryhet
ekzaminimi.
• Në këtë fazë fshika është e mbushur mirë me kontrast, pastaj jepet ushqim me yndyrna
(gjalpë) për të shkaktuar kontraksionin e fshikës së tëmthit.
• Pas 10-30 min. merren filmat ku prezantohen të gjitha pjesët e vezica fellea me duktus
cysticus dhe ductus choledocus.
• Konkrementet transparente japin defekt në mbushje në lumenin e fshikës
• Nëse vezika nuk kontraktohet gjatë kolecistografisë kjo e dhënë tregon për
obstruksion të saj ose të duktus cysticus-it.
o Kjo nuk është definitive, sepse kemi raste kur:
▪ mëlçia mund të jetë e dëmtuar dhe nuk e sekreton kontrastin ose
▪ kemi pengesa në absorbimin e kontrastit nga zorrët (diarrhetë).
• Kjo metodë nuk është e sigurt për diagnostikimin e tumoreve në vezikë.

o Diagnostikimi I tumoreve mundësohet nga TK, RM më çrast mund të caktohet edhe
stadi I progredimit të sëmundjes.
Koleangiogafia intravenoze
• Edhe kjo metodë eshte pothuajse historike në krahasim me UZ, TK, RM, sepse të dhënat
janë më të mangëta dhe reaksionet alergjike nga lëndët e kontrastit kanë qënë më të
mëdha.
• Këto dy metoda nuk rekomandohen të bëhen kur i semuri ka të dhëna për ikter
mekanik, sepse jane teknikisht te parealizueshme, per shkak te mungesës se kapjes se
kontrastit nga qelizat e melçise qe jane demtuar nga obstruksioni.
Koleangiogafia operatore dhe postoperatore

• Pas ndërhyrjes operative për largim të fshikës (kolecistektomia), ndodhë të mbesin
konkremente pa u eksploruar, pavarësisht që kirurgu përpiqet t’i nxjerr të gjithë edhe
ata qe kanë rënë në rrugët biliare.
• Mirëpo ndodhë që këto rrugë të mos eksplorohen tërsisht, prandaj sot shumë kirurgë
përdorin kolangiografinë operatore ose postoperatore per të parë mundësinë dhe
vendin e mbetjes së këtyre konkrementeve dhe kështu evitohet një rioperim i dytë i të
sëmurit për largimin e konkrementit rezidual.
• Rëndësi të madhe ka bashkëpunimi I mirë mes radiologut dhe kirurgut për të marrë
disa filma, sepse shpeshëherë bulat gazore (të ajrit) mund të simulojnë gurët.
• Kjo metodë realizohet duke injektuar kontrastin direkt pas operacionit nëpërmjet një
tubi (kateteri ) në formë te shkronjës T . Më këtë mundësohet largimi i tyre përmes
kateterit pa pasur nevojë për rioperim.
Kolangiografia trans-hepatike perkutane PTC

• Indikacioni kryesor i saj është diagnostikimi i sakte i ikterit mekanik.
• Në rastet kur rrugët biliare janë të zgjeruara punktimi direkt nuk është i vështirë.
• Kjo metodë bëhet duke u futur në vijen e mesme aksillare në nivelin interkostal të
11, djathtas.
• Pasi bëhet anestezioni lokal me lidokainë, futemi në mëlçi nën kontrollin
radioskopik.
• Hyhet me një kateter special ngadal, dhe kur të hasim në rrugët biliare të dilatuara
atëherë nga kateteri do të dalë bilë. Në ate moment injektojmë kontrast përmes
kateterit.
• Pasi realizojmë vendosjen e kontrastit shohim nëse pengesa është ndonjë tumor,
konkrement ose ndonjë patologji me natyrë beninje që mund të ketë dhënë këtë
ikter.
Drenimi perkutan biliar

• Është si vazhdim i metodës së lartpërmendur, por duke përdorur disa kateterë dhe
dilatorë special me të cilët ne realizojmë futjen e një kateteri i cili bënë drenimin e
rrugëve biliare të zgjeruara, gjë që lehtson gjendjen e të sëmurit dhe mund ta përgatisë
më mirë për intervenim kirurgjik.
• Gjithashtu me anë të radiologjisë (radiologjisë intervente) mund arrihet që të bëhet

drenimi deri në duoden.
Kolangiopankreatografia retrograde
endoskopike – ERCP
• Më anë të endoskopit shkohet në papilla Vater, ku përmes një kateteri injektohet
kontrasti nën kontrollin radioskopik për të parë duktusin e pankreasit dhe rrugët
biliare në mënyrë retrograde.
• Me këtë metodë mund të vërehen mirë obstruksionet biliare nga konkrementet ose
kanceri.
• Nëse zbatohet nga personeli me eksperiencë, kjo është metodë më e mirë sesa ajo e
mëparmja – PTC për:
o diagnostikimin e hollësishëm te ikterit mekanik
o për sëmundjet e pankreasit
Metodat digjitale
Ultrazeri
Ultrazeri si metode diagnostikuese
• Përdoren valët e ultrazërit (valë të cilat nuk kapen nga veshi i njerut).
• Këto vale prodhohen nga një pjesë e aparatit që quhet SONDA dhe ato përhapen me shpejtësi
1500 m/sek në trupin e njeriut. Kur ato arrijnë në struktura me përmbajtje akustike të
ndryshme kthehen prapa (reflektohen).
• SONDAT
o janë ato pjesë të aparatit të ultrazërit që e konvertojnë një energji në tjetren.
o Ato janë të ndërtuara nga kristale të kuarcit që kur aplikohet një sasi e elektricitetit në
to pësojnë një shformim mekanik. Ky është efekti I kundert piezoelektrik.
• Diagnostikimi me UZ në raport me metodat tjera diagnostikuse (Metodat direkte, me kontrast,

metodat tjera digjitale) në mes tjerash është metode e parë e kontrollimit të abdomenit.
o Diagnostikimi me UZ i abdomenit prezenton strukturën e indeve të buta të trupit,
ndërtimin e tyre normal dhe ndryshimet patologjike.
• Për disa organe dhe sëmundje, ndonjëherë ajo është metodë e vetme që bënë diagnostikimin
përfundimtar si p.sh zbulimin e gurëve në traktin urinar dhe biliar, ndërsa për disa sëmundje
tjera duhen hulumtime tjera plotsuese.
• Fotografia në ekran është e gjallë ose në kohë të duhur, kështu vërehen lëvizjet respiratore të
organeve, pulsimet e enëve të gjakut dhe lëvizjet peristaltike të zorrëve.
• Organet parenkimatoze kanë st rukturë me ehogjenitet të ndryshëm. Mendohet që

ehogjenitetin më madh e ka pankreasi. Mëlçia është më pak ehogjene sesa pankreasi,
ndërsa parenkima e veshkeve është me pak ehogjene sesa melçia. Shpretka është e
njejtë me mëlçinë ose më pak ehogjene.
Kontrastet në imazhin e UZ që I vëren syri i njeriut janë (4):
1. KONTRASTI janë ato kontraste që krijohen nga reflektorë të fortë të valëve

HIPEREHOGJEN të UZ si:
• gurët (në fshikën e tëmthit, në veshkë),
• kalcifikimet,
• eshtrat,
• ajri,
• kapsulat fibroze normale dhe patologjike.
• Ne disa raste indi dhjamor
2. KONTRASTI japin:
IZOECHOGJEN • organet parenhimatoze
• struktura me densitet të ngjashëm sikurse indi i atij
organi që kontrollohet (tumorët, metastazat etj)
3. KONTRASTI Japin strukturat me densitet më të vogël sesa parenkima e

HIPOEHOGJEN organit që observohet :
• qelbi,
• hematoma,
• tumorët primar solid të organeve të abdomenit
• metastazat, etj.
4. KONTRASTI e japin strukturat më lëng si:

ANEHOGJEN • permbajtja e holecistes
• cistat,
• grumbullimi i lëngut në hapsirat natyrale të
abdomenit dhe ato patologjike,
në Dugllas etj.
Enët e gjakut janë me strukturë anehogjene (në UZ duken me

ngjyrë të zezë).
Fshika e tëmthit dhe e urinës janë organe kavitare me

pamje karakteristike të mbushura me lëng homogjen, me
përmbajtje anehogjene (në UZ duken vetëm zi).
• Fotografia e UZ prezenton:
o morfologjine e organit të caktuar,
o konturat e dukshme,
o formen,
o madhësinë dhe
o strukturën e indeve të vetë organit.
ULTRAZERI I ABDOMENIT
• Eshtë metodë jo invazive diagnostikuese.
• Deri me tani nuk njihen efekte të padëshirueshme të vërtetuara qe janë pasojë e
përdorimit të shpeshtë të UZ, pra nuk ka kundërindikacione për përdorimin e tij të
gjërë diagnostik.
• Me kete metode ne abdomen diagnostikohen:

1. Ndryshimet e shumta inflamatore
2. Formimi I gureve dhe kalcifikimeve
3. Ndryshimet neoplastike (primare & sekondare)
4. Ndryshimet degjenerative cistike
5. Cistat e ehinokokut
6. Grumbullimi I lengut ne strukturat normale kavitare (pleurale,

peritoneale, perikardiale)
7. Koleksionet e gjakut (traumat)
8. Koleksionet e qelbit (ileocekal→ perf.apedic.akut)
9. Anomalite e lindura te organeve
10. Rritjet e gj.limfatike siperfaqesore dhe te thella
11. METODA E DOPLERIT ne UZ→ matja e qarkullimit te gjakut ne vaza
Ultrazeri si metode terapeutike

1. Thyerja e gureve ne organet kavitare (permes aplikimit te valeve goditese)
2. Sklerotizimi I cistave te ndryshme
CT
• Normalisht rrugët biliare nuk dukën në CT, por kur janë të zgjëruara ato duken
mirë.
• CT ka rëndësi për të caktuar stadin e tumorit që e ka shkatuar ikterin.
• CT tregon për infiltrimin e organeve në afërsi si dhe depozitimet sekondare nëse

janë të shkatuara nga tumori i organit përkatës.
• CT mund te tregon vendin e obstruksionit, natyrën e tij (konkrement inorganik

apo tumor)
o por jo gjithmone (kjo eshte mangesi e CT).
MRI ose kolangiografia me MRI

• Sot ka prioritet në patologjinë e rrugëve biliare, sepse është metodë jo invazive për të
caktuar vendin e obstruksionit, si në rrugët biliare ashtu edhe në ato pankreatike dhe
pa dyshim se do jetë metoda e ardhshme që do të luajë rolin kryesor për këtë sistem.
• Ka përparësi ndaj TK sepse mundëson prerjen në tri rrafshe, ku në planin sagital

vërehet i tërë trungu biliar si një pemë.
Kolecistiti akut dhe kronik

Hepari
• Metodat për ekzaminimin e mëlçisë:
o Radiografia native
o UZ
o TK
o MRI
o Skanimi me izotope
o Arteriografia hepatike
o Portografia
• Indikacionet kryesore në imazherinë e heparit jane:

1. tumoret e natyrës beninje dhe malinje,
2. cistat,
3. abceset
4. hepatomegalitë,
5. cirroza,
6. steatoza, etj.
RADIOGRAFIA NATIVE →
• Na jepë të dhëna për:
o kalcifikimet ne hepar te cistat e ekinokokut,
o kalcifikimet me natyrë tjeter,
o prezencën e niveleve hidroaerike (ABCESI,CISTA) etj.
ULTRAZERI
• Është metoda e parë diagnostikuse e heparit dhe rrugëve biliare
• Si metodë për këtë sistem është e shpejtë, e sigurtë dhe e lirë.
• Mundëson dignostikimin e gati te gjitha patologjive të heparit si:
o cistat,
o absceset,
o hematomat,
o tumoret beninje, malinje etj.
• Tumoret duken si struktura te rrumbullakta me ulje të densitetit ekografik në brendi të

tyre ose me rritje të densitetit ekografik. (hiper-/ hipoehogjene)
• Cistat kanë pamje tjetër pa strukturë ekografike në brendi (anehogjene)

SKANIMI ME RADIOIZOTOPE
• Pas injektimit të tekneciumit radioaktiv- 99m, fitojmë një imazh të mirë të heparit.
• Kur ka lezione, si tumoret , cistat , absceset , nuk kemi marrje të substancës radioaktive
në atë pjesë të mëlçisë duke dhënë defekte të mbushjes në ato vende.
• Që këto imazhe të duken, duhet të jenë më të mëdha se 2 cm (>2cm)
• Kjo metodë nuk jep të dhëna nëse ky defekt është malinj ose beninj, cistë apo absces.
o Kjo duhet të bëhet duke u mbështetur në të dhënat klinike.
CT
• Hepari duket shumë mirë në prerje aksiale, ku dallohen mjaft mirë të gjitha patologjitë e
tij si dhe të organeve përreth.
• Përparsitë e TK:
o Diagnostikimi i shpejt dhe i sigurt.
o Ka rolin kryesor në diagnostikimin e tumoreve primare dhe ato sekondare.
o Vërehen mirë limfonodet abdominale duke e bërë këtë metodë shumë të
vlefshme për stadifikimin e sëmundjes.
o Diagnostikimi bazohet duke u matur v lerat denzitometrike.
o Mundësohet skanimi dinamik me CT spirale dhe injektor automatik për të bërë
diagnozën diferenciale të hemangiomave nga disa lloje të tumorëve që u ngjajnë
atyre.
o Mundësohet përdorimi i kontrastit artificial për tu bërë të dukshme edhe
lezionet e vogla dhe varësisht nga vaskularizimi patologjik vendoset edhe
diagnoza
MRI
• Të dhënat e saj janë të afërta me TK, por përparësitë e saj ndaj TK janë:
o Lezionet fokale duken më mirë sepse ka mundesi të prerjes në tri plane
(sagital, koronar, aksial)
• • Nuk ka rrezik nga rrezatimi
Arteriografia hepatike
• Konsiston në futjen trans-femorale të kateterit deri në trungun celiak dhe prej këtu
me një kateter subselektiv në aa.hepatike duke injektuar kontrastin në bollus.
• Kjo metodë dikur është përdorur për diagnostikimin e tumorëve por që është
zëvendësuar me metodat e lartpërmendura që janë më pak invazive.
• Sot përdoret vetëm nëse dëshirojmë të bëjmë:

o embolizimin e tumorëve vaskularë ose
o për të futur direkt në të substanca antikanceroze (kimioterapia).
Përzgjedhja e duhur e mjeteve strukturave imazherike në sëmundjet e rrugëve biliare dhe mëlçisë
Pasi sot kemi numër të madh të metodave, ne në varësi nga dinamika e sëmundjes duhet ta
zgjedhim metodën më adekuate për diagnostikim:
• Ate metodë e cila është e shpejt në diagnostikim dhe është më e lirë.
• Ate e cila është më pak invazive.
Shembull 1: nëse klinikisht dyshohet për lezion në hepar (tumor, cistë, absces):
• metoda që duhet filluar është UZ. (UZ jepë informata të majftushme për patologjitë e
lartpërmendura. Duke shkuar akoma më tutje me UZ mund të diferencohen mirë cistat,
absceset nga formacioni solid (tumori).
• Pas kësaj kalohet në TK dhe RM të cilat janë më të kushtueshme mirëpo duhet përdorur
kur kirurgut i nevojitet informacion më i madh per intervenim kirugjik.
Shembull 2: nëse kemi një ikter mekanik:

• UZ-i është si metodë e parë, pastaj
• ERCP ose PTC që janë metoda invazive, mirepo ofrojne me shume siguri diagnostike
Pankreasi
• Sëmundjet që diagnostikohen me imazheri janë:
o pankreatiti akut, kronik,
o cistat &
o tumoret.
Radiografia native
• ofron te dhena vetem per kalcifikime te pankreatiti kronik
Perdorimi I kontrastit te bariumit

• duke percjellur kontrastin ne duoden mund te fitojme te dhena per koken e pankreasit
o nese kemi ndonje mase ne te, duodeni spostohet ose edhe infiltrohet
Echo
• Pankreasi normal duket në EHO si një strukturë lehtësisht më ehogjene se hepari.
• Të pankreatiti akut i tërë organi duket i zmadhuar, edematoz dhe ka ehogjenitet me të

ultë se normal. (hipoehogjen + I zmadhuar)
• Absceset dhe cistat kane pamje të rrumbullakët.
CT
• CT është metoda me e përzgjedhur për të ekzaminuar morfologjinë e pankreasit
• Shihen marrëdhëniet e tij me organet e tjera
• Lezionet më të mëdha se 2 cm diagnostikohen lehtësisht.
• Pankreatiti akut dallohet mirë në TK duke dhënë edemë (zmadhim të tij)

o mundet që në 24 orët e para të mos verehen ndryshime, por me ndjekjen e
mëvonshme mund të kapen ndryshimet e një pseudociste të pankreasit
MRI
• Mund të përdoret në sëmundjet e pankreasit por është më e shtrejtë në krahasim me CT
e cila jep të dhëna mjaft të sakta dhe te mjaftueshme
• Sot përdoret pankreatografia me RM e cila jep vizuelizim të mirë të dukteve

intrapankreatike pa mjete invazive.
ERCP
• Përdoret për të:
o vlerësuar duktet intrapankreatike dhe obstruksionet e tyre nga tumoret ose
konkrementet.
• Po kështu me këtë metodë mund të bëhen edhe këto ndërhyrje terapeutike:

o Mënjanimi i konkrementeve nga duktet e pankreasit dhe të rrugve biliare.
o Sfinkterotomia e papila Vater
o Biopsia e ampulles
o Marrja e lëngut pankreatik për citologji.
o Dilatimi me balon i ngushticave beninje.
o Vendosja e stenteve
o Drenimi i cistave të pankreasit.
Përzgjedhja e ekzaminimit
• TK është metoda më e përshtatshme për të diagnostikuar shpejt dhe sakt

pankreasin duke ofruar të dhëna të mjaftueshme për ndryshimet inflamatore akute
dhe tumorët.
• UZ-i është po ashtu i sakt, por kur përdoret nga mjeku me eksperiencë dhe me
njohuri në këtë fushë.
• • Skanimi me izotope nuk bëhet.
• Kur kemi një masë inflamatore të pankreasit me ndihmën e metodave TK dhe UZ,
nuk mundemi të vendosim diagnozën, atëherë bëhet biopsia me age (kateter) të
hollë duke e percjellur me EHO ose TK.
• RM bëhet në rastet kur diagnoza nuk arrihet me anë të metodave që përmendëm më

siper.
(Konsultohu edhe me sllajdet e ass. Pranvera per patologji tjera)

TRAKTI URO-GJENITAL DHE
GJ.MBIVESHKORE
Radiologji
Rina Skeraj, 2022

+
Metodat imazherike
• Metodat imazherike per ekzaminimim:
o RADIOGRAFIA E THJESHTE
o METODAT ME KONTRAST
▪ Histero-salpingografia → HSG
▪ Urografia intravenoze
▪ Urografia retrograde
▪ Cistografia
▪ Aortografia dhe angiografia renale
o METODAT DIGJITALE
▪ Echografia
▪ Skanimi me radioizotope
▪ CT
▪ MRI
Radiografia native
• Ekzaminimi i traktit urinar fillimisht duhet fillon me një rtg. native të bërë në pozitën
shtrirë në shpinë.
• Kjo na vlen për t’i diferencuar ndryshimet si:

o konkrementet inorganike, organike si dhe të përziera
• Me këtë metode mund përcaktojmë edhe:

1. formën, pozitën dhe madhësinë e veshkave
2. konturat e m. psoas,
3. ndryshimet ekspanzive të mëdha, të cilat ne mënyrë indirekte bëjnë
spostimin e zorrëve
 Te gjitha keto verehen nese pacjenti është I përgaditur mirë e s’kemi pengesa nga
gazrat.
• Rendesi ka per dg.e konkrementeve inorganike.

Ultrazeri
• UZ është metoda e parë me të cilën fillojmë ekzaminimin e traktit urogjenital.
• Ekzaminimi bëhet me sondën abdominale (konvekse) për të analizuar morfologjinë e

veshkave, fshikës urinare, organeve të pelvikut, si dhe gjëndrave limfatike.
o Llojet tjera te sondave:

▪ Në këtë diagnostikim duhet përdorur edhe sondën transrektale për të
diferencuar prostatën.
▪ Te femrat ekzaminimi I uterusit, bëhet edhe me sonden transvaginale.
• UZ si METODË INTERVETE:
o Më përdorimin e UZ në traktin urogjenital bëhen edhe intervenime të
ndryshme, si:
▪ drenimi i abcseve, cistave &
▪ marrja e matrialit per biopsi.
CT
• TK është metodë e zgjedhjes për të verifikuar ndryshimet në gjëndrat mbiveshkore,
veshkë, fshikën urinare si dhe organet e pelvikut.
• Në këtë drejtim ndihmë të madhe jep edhe kontrasti, i cili mund të aplikohet gjatë
punës me TK
o Per veziken urinare kontrasti aplikohet I.V dhe pacienti riekzaminohet pas
15 min.
▪ Nese ka kateterin aplikohet kontrasti 1:10 permes kateterit me kusht
qe gjatë aplikimit te mbyllet kateteri.
MRI
• RM është më e mirë se TK në analizën anatomike, si dhe në vërtetimin e ndryshimeve
patologjike në organet gjenitale në pelvik.
Urografia intravenoze
• UIV është metodë me kontrast ku prezantojmë sistemin kanalikular të urotraktit.
• Si mjet kontrasti përdorim kontrastet hidrosolubile me sasi 20-60 ml.

o Këto kontraste eliminohen me filtrim glomerular të veshkave.
• Pas aplikimit të kontrastit bëhen grafi në minutin e 5, 15, 30, 45

• Më këtë metodë:
o përcaktojmë kohën e eliminimit të kontrastit ne te dy veshkat apo
ndryshimin në kohën e eliminimit të kontrastit mes veshkave ashtu qe
mundesohet percaktimi i funksionit te veshkave.
• Tre faza:
o Nefrograma: parenkimën renale
o Faza pielokaliceale
o Faza cistografike
Pielografia retrograde
• Eshtë ekzaminim morfologjik i sistemit kanalikular të veshkave, i cili bëhet te
hipofunksionet e rënda të veshkave apo edhe te afunksioni.
• Kjo metodë bëhet atëherë kur me ekzaminimet e mëparshme nuk kemi fituar gjendjen e
rrugëve urinare.
• Me pare urologu me cistoksop nëpër ureter vendos kateterin ureteral dhe pastaj
radiologu injekton kontrastin i cili shkon deri në veshkë dhe studiohet forma dhe
gjerësia e kaliceve, pelvistit, ureterit, si dhe ndryshimet eventuale ne to.
Cistografia
• Metodë me kontrast për të prezantuar
fshikëzën urinare.
• Kryhet me vendosjen e kateterit në fëshikëz

dhe mbushjes se saj me kontrast.
• Fshikëza e urinës mund të diagnostikohet edhe

gjatë urografisë si cistografi antegrade, mirpo
cistografia është e mirë për prezentimin e një
tumori në vezikë kur injektimi I vezikes me UIV
nuk arrihet të bëhet.
Cistouretrografia
• Eshtë metodë e cila prezanton fshikëzën urinare dhe uretrën
• Quhet edhe uretrografi miksionale, ku grafitë bëhen gjatë mikcionit të urinës.
• Në fillim të uretrës futet kontrasti i cili e mbush fshikëzën, pastaj i sëmuri urinon
(miksioni) dhe gjatë kalimit të kontrastit nëpër uretër bëhen grafitë.
• Kjo metodë bëhet te të sëmurit kur dyshohet në trauma, striktura(ngushtica),

divertikuj apo tumore uretrale.
Anomalite dhe
klasifikimi klinik
I tyre
Anomalite e veshkave
o ANOMALITE NE NUMER
a) Me shume se dy veshka
b) Agjeneza
c) Aplazia –(mungesa e teresishme e veshkes)
o ANOMALITE NE MADHESI
a) Hipoplazia
• Veshka e vogel mund te jete shkak I ngecjes ne zhvillim
• Kalikset renale jane me forme normale, por te vogla, kurse parenkima renale me e
holle
b) Atrofia
▪ Atrofia e fituar mund te jete si rrjedhoje e:
o pielonefritit te rende kronik ose
o infarktit per shkak te vazave renale
c) Hipertrofi kompensatore (veshka e anes se kundert e veshkes se demtuar)

▪ Vjen si rrjedhoje e daljes se njeres veshke jashte funksioni ne forme te: agjenezes,
atrofise ose nefrektomise
o ANOMALITE TE POZITE
a) Malrotacion
b) Ektopi (vendosja e veshkes ne poztiten jonormale)
• Veshka eshte e zhvilluar normalisht, por ne vend tjeter
• Ureteri eshte I shkurter, qe dallon nga veshka e leshuar (ptoza) e cila ka ureterin me
gjatesi normale
• Diagnostikimi me : urografi, UZ, CT, MRI
o ANOMALITE NE FORME
a) Veshkat ne forme patkoi
VESHKA POLICISTIKE
• Është një keqformim i trashëguar I karakterit familjar
• Veshkat kanë cista të shumta

o Cistat takohen kudo në parenhimin renal, por më së shumti në pjesën kortikale.
• Veshka polcisitke shpesh prek të dy veshkat.
• Ky formim i cistave shpjegohet me mosbashkimin e pjesës së sipërme të nefronit me

pjesën e poshtme të tij gjatë jetës embrionale.
• Në grafi native veshka duket më e rritur dhe me kontura valore.
• Në UIV kontrasti varësisht nga shkalla e dëmtimit mund të jetë i pakët, apo edhe
• mungon, por mund të jetë edhe i vonuar.
• Me urografi kalikset duken të zgjeruara, të shtyra në mes veti, ku duken forma harqesh
që shpeshherë mund t’i ngatërrojmë me tumor.
• CT eshte metode definitive per diagnostikim
PIELONEFRITI KRONIK
• Është një sëmundje e shpeshtë e traktit urinar
• Sipas disa autorëve si piellonefrit duhet të emërohen vetëm ato infeksione të cilat janë
si pasojë e infeksioneve bakteriale te ardhura, qoftë me rrugë hematogjene apo lokale.
o Por, disa autorë të tjerë përmendin edhe ndryshimet në drenimin e urinës, si:
▪ stazat e lindura, të fituara apo
▪ nga refluksi vezikoureteral.
• Sipas statistikave tona dhe përvojës sonë edhe njëra edhe tjetra ndikojnë në paraqitjen
e piellonefritit kronik.
• Për diagnostikim të piellonefritit kronik nevojitet të bëhet urografia eksretore si dhe UZ

dhe CT.
o Të gjitha këto metoda plotësojnë njëratjetrën.
• Ne diagnozë diferenciale me piellonefritin kronik vjen shumë shpesh edhe tuberkuloza

renale.
ABSCESET RENALE
• Janë rast shumë i rrallë.
• Shkaktohen nga infeksionet ascendente nga vezika urinare me bakteret gram negative.
o Shumë rrallë mund të ndodhë qe infeksioni te vijë me rrugë hematogjene
▪ Kjo ndodh te septikemia apo edhe te diabeti.
• Metodat për diagnostikimin e tyre janë:

o nativi i urotraktit,
o UT
o UIV dhe plotësojnë njëra-tjetrën
o CT
STAZA URINARE
• Ekzistojnë dy lloje të stazës urinare:
a) Obstruktive
b) Joobstruktive
• FORMA OBSTRUKTIVE
▪ është forma më e shpeshtë, te e cila pas urografise ekskretore zbulohet
shkaktari(konkrement, tumor etj)
• FORMA JOOSTRUKTIVE mund te shkaktohet nga:

▪ çrregullimet inflamatore
▪ çrregullimet ne inervim dhe
▪ anomalitë kongjenitale.
• SHENJAT RENTGENOLOGJIKE
▪ Së pari lajmërohen në kalikse të veshkës.
• Kalikset normale kanë formën e shkronjës “Y”.
o Gjatë stazës vjen deri të ndryshimi i kësaj forme.
▪ Me urografi ekskretore vërehet ngadalësim i sekrecionit, si dhe koncentrim i

vogël i kontrastit.
• Ne faza te avancuara vjen deri te afunksioni I veshkes
• Diagnostikimi behet me :
▪ Urografi retrograde
▪ UT
▪ CT
STAZE URINARE BILATERALE

Anomalite e pielonit dhe ureterit

• ANOMALITE NE NUMER
a. Pieloni bifid, trifid, multifid
▪ Kur ureteri nuk eshte ne teresi I ndare;
hyrja ne fshikez behet vetem neper nje
vrime (qe e dallon nga ureteri duplex
ku secili futet veç e veç ne fsh.e urines)
▪ (shume rralle mund te hasim ureter
trifid apo multifid)
b) Duplikature e pilonit dhe e ureterit

(URETER DUPLEX)
▪ Jane nder malformimet me te shpeshta
▪ Te dy ureteret futen ne vezike urinare veç e veç
▪ Veshka me ureter dupleks eshte gjithmone me e madhe
▪ Diagnostikimi behet me UIV
• ANOMALITE E POZITES DHE FORMES

a) Divertikuli ureteral
▪ Mbetje rudimentare te ureterit te cilet kane te gjitha shtresat e ureterit normal
b) Obstruksioni kongjenital I ureterit
c) Megaureteri (foto)
▪ Zgjerim kongjenital joobstruktiv
▪ (Ureteret e zgjeruar per shkak te obstruksionit,
infeksionit ose shtatzanise quhen HIDROURETER)
d) Refluksi vezikureteral (me poshte)

REFLUKSI VEZIKOURETERAL
▪ Orificiumi i ureterit normal pengon refluksin kthimin e urinës nga vezika në uretër.
▪ Viteve të fundit është zbuluar lidhje e afërt në mes të refluksit, uroinfeksioneve dhe
sëmundjeve të veshkave.
▪ Shkaktaret me te shpeshte te refluksit jane:

• Anomalitë kongjenitale si: divertikujt, ureteri dupleks dhe ektopia e ureterit.
• cistis akut apo kronik,
• sëmundjet neurogjene të lindura apo të fituara,
• kanceri i vezikës,
• intervenimet kirurgjike në pjesët distale të ureterit,
• obstruksioni i ureterit distal
▪ Sipas shkalles, refluksi ndahet ne 4 grupe

• stadi I pare
o refluksi ne pjesen distale (pelvike) te ureterit
o ureteri eshte me gjeresi normale
o studimet e ndryshme kane treguar se refluksi primar ka tendence te
permisimit te femijet
• stadi I dyte
o refluksi arrin deri ne veshke, por pa dilatim te ureterit
• stadi I trete
o refluksi arrin ne veshke, kalikset deformohen,por ureteri nuk eshte I
zgjeruar
• stadi I katert
o refluksi arrin ne veshke, zgjerimi perfshin kalikset, pielonin dhe
ureterin
▪ Korrigjimi kirurgjik I reflukseve eshte I indikuar vetem atehere kur nuk ka sukses
tretmani medikamentoz
▪ DIAGNOSTIKIMI është shumë efikas me urografinë mikcionale.

• Me këtë metodë shohim gjendjen e parenkimes renale, zgjerimin eventual te
uretrit si dhe pas mikcionit refluksin te cilin e bëjmë gjithmonë nën kontrollën
me skopi.
• Në raste të tilla edhe pas mikcionit do të vërejmë urinë rezidu në vezikë.
Anomalite e vezikes urinare
Divertikujt e vezikes urinare

• Mund te jene:
a) Solitare
b) Multiple
• Kane madhesi te ndryshme
• Diagnostikimi behet me:

a) Cistografi
b) UT
Anomalite e prostates
Hiperplazia e prostates
• Shumë shpesh është edhe si shkas kryesor i obstruksionit në qafën e vezikës urinare te
meshkujt e rritur.
• Në mbushjen me kontrast te vezikes urinare vërehet si defekt që sposton vezikën

kranialisht dhe I jep një formë konvekse(si mandarin)
Konkrementet ne traktin urinar

• Konkrementet paraqesin patologjine më e shpeshtë e traktit urinar.
• Mund të jenë:
o Inorganikë (95%)
o Organikë (5%)
• Konkrementet e pjesës distale të urotraktit janë me përbërje nga oksalatët e

kalciumit, fosfatit të kalciumit
• 4% janë të natyrës organike me permbajtje te acidit urik dhe 1% me permbajtje cistinike
• Numri më i madh i këtyre konkrementeve kanë përmbajtje nga kripa minerale dhe janë të
dukshëm në RTG native. (konkrementet inorganike)
• Konkrementet në vezikën urinare janë konkremente migruese, të cilat arrijnë nga pjesët e
sipërme të urotraktit.
o Shumë rrallë formohen në vetë vezikë.
• Forma e konkrementeve të vezikës është

o rrumbullakët dhe
o ovale
• Madhësia ndryshon.
• METODAT DIAGNOSTIKUESE
1. Nativi I urotraktit
▪ Në nativ të urotraktit vërehen hije minerale në pelvikun e vogël mbi simfizë, të cilat me
ndryshimin e pozitës ndryshojnë edhe vendosjen.
2. UIV
▪ Eshte metode efikase ne zbulimin e konkrementeve organike
▪ Roli I saj:
• të prezantojë konkrementet organike që nuk janë të dukshme në nativ;
• të përcaktojë ndryshimet funksionale dhe morfologjike të shkaktuara nga konkrementet.
▪ Nuk mund të interpretohet urografia pa grafi native.

• Të gjitha konkrementet që në vete përmbajnë materie inorganike bëhen të dukshme në
nativ të urotraktit.
• Kurse konkrementet me natyrë organike janë të tejdukshme dhe nuk absorbojnë rreze X.
o Për ta prezantuar lokalizimin e tyre është e indikuar urografia ekskretore
o Në UIV konkrementet organike duken si defekt mbushjeje, qoftë në ureter apo
vezikë.
3. UT
• MJEKIMI
• Ne shumicen e rasteve mjekohet me thyerjen e konkrementeve (thermimin e
tyre) me ESWL (extracorporal shock wave lithotripsy)
KONKREMENT KOLARIFORM NE VESHKE

dhe konkrement tjeter inorganik ne
veziken e urines
Tumoret e traktit urinar

• Tumoret e traktit urinar ndahen ne:
o Tumore te parenkimes renale – kortikale
o Tumoret e sistemit kanalikular dhe vezikes
Hipernefromat
• HIPERNEFROMAT → Jane tumore malinje te parenkimes renale (85% te te gjitha
tumoreve te veshkave)
o Kane vleren me te madhe
• Per diagnostikimin e tumoreve te veshkave perdoren:

o ECHO doppler
o CT (ka prioritet)
o MRI
CT
• Me CT tumoret janë me pamje johomogjene,
o koeficienti i absorbimit është I ngjashëm me atë të parenkimes renale, por
shpesh edhe hipodenzë.
• Kufijtë janë jo të qartë dhe dukja është e mirë pas aplikimit të kontrastit.
• Me CT dhe MRI më së miri mund të verifikohet zgjerimi i tumorit në periferi.

UIV
• Në UIV te hipernefromat veshka duket:
o e rritur,
o me kontura të deformuara.
• Me kalimin e tumorit në kalikse apo në piellon jep defekt mbushjeje.
Defekt mbushjeje në fshikëzën urinare

majtas - karcinoma
Tumori I Wilms
• Eshte tumori me I shpeshte I veshkave te femijet
o Perben rreth 90% te te gjitha tumoreve ne abdomen
Karcinomat e vezikes urinare

• diagnostifikohen me urografi eksretore ku në vezikë vërehen defekte mbushjeje
(minus hije).
• Konturat e defektit janë të vrazhda, të dhëmbëzuara.
• Ultratingulli ndihmon mjaft në diagnostifikim.
• Me TK duhet mbushur vezikën me kontrast nëpër kateter dhe pasi që të distendohet

vezika shohim ndryshimet milimetrike në muret e saj.
• RM nuk jep të dhëna më shumë se TK.

Cistat e thjeshta
• Janë të shpeshta.
• Etiologjia e tyre akoma është e panjohur.
• Mund të jenë edhe kongjenitale
• Përmbajtja e cistave mund të jetë:
o seroze
o hemorragjike.
• Mund te jene: solitare, multiple, bilaterale
• Diagnostikimi bëhet me UZ
o nuk ka nevojë për ekzaminim të mëtejmë ngase CT, dhe MRI japin të dhëna të
njëjta.
Cistat e sinusit renal

• jane cista te thjeshta renale te cilat gjenden ne sinusin renal
• jane beninje dhe mund te ndahen ne:

o CISTA PARAPELVIKE
▪ Kane origjinen nga parenkima fqinje dhe protruzojne ne sinus renal
o CISTA PERIPELVIKE
▪ Kane origjinen nga vete sinusi
▪ Kane origjine limfatike
Cistat parapelvike Cistat peripelvike

• Cista te thjeshta qe arrijne sinusin renal nga • Shpesh jane bilaterale
parenkima renale fqinje • Cistat duken me densitet te
• Zakonisht jane solitare ose te pakta ne lengjeve
numer • Jane ne kufi me pelvisin dhe
• Kane morfologji te cistave te thjeshta infundibulumin
kortikale • Rralle shkaktojne kompresion dhe
• Ndonjehere mund te shkaktoje kompresion demtim te funksionit renal
te sistemit pelvikaliceal → çon ne • Zakonisht nuk e ndryshojne
HIDRONEFROZE madhesine
• Keto cista munden gjithashtu te mimikojne • Ndonjehere mund te ngaterrohen
hidronefrozen → PSEUDOHIDRONEFROZE me hidronefroze
• Diagnostikimi behet me UT, CT dhe MRI
Ehinokoku I veshkes
• Infeksioni hidatid renal eshte nje manifestim shume I rralle (5% e rasteve) I semundjes
hidatide.
• Infeksioni shkaktohet nga nje zoonoze parazitare me Echinococcus.
• Megjithese veshkat jane pjesa me e prekur e traktit urinar, edhe pjeset tjera te tij mund
te preken.
• Diagnostikohet me:
o UT
o CT
o MRI
• Radiografia
o Mund te tregoje nje kalcifikim unazor ne regjionin renal
• Urografia ekskretore
o Mund te tregoje crregullim kaliceal ose crregulim te funksionit renal (me gjase e
shkaktuar nga efekti I mases qe ushtron lezioni ne parenkimen e veshkes)
• Ultratingulli
o Tregon lezion anehoik me margjina mire te definuara
• CT
o Eshte me e sakte dhe sensitive
o Tregon cista uni- ose multilokulare me ose pa kalcifikime periferike
Traumat e sistemit urinar

• Keto ndryshime ne sistemin urinar mund te jene te natyres se rende posttraumatike
• Pacientet zakonisht prezantohen me hematuri mikro- ose makroskopike dhe dhimbje

abdominale ose lumbale
• Spektri I demtimeve renale perfshin:

o Kontuzionin/hematomen
o Hemorrhagjine
o Laceracioni
• Traumat e vezikes mund te jene si pasoje e frakturave te kockave te pelvikut
• UT
o Diagnostikimi me UT eshte I veshtiresuar, shpesh per shkak te plageve, por kjo
metode mund te jete ndihmese.
o Mund te detektoje hemoperitoneumin
• CT dhe urografia ekskretore jane metoda mjaft bindese

o Protokoli shumefazor I zakonshem I CT per traume renale perfshin:
▪ Nje faze pa kontrast→
▪ Nje faze arteriale → per te vleresuar demtimin vaskular
▪ Nje faze nefrogjenike → per te vleresuar lezionet parenkimale
▪ Nje faze “delayed” → per te vleresuar demtimet e sis.kollektor
Gjendrrat
mbiveshkore
• Gjëndrat mbiveshkore janë të vendosura në indin dhjamor në polin e sipërm të
veshkave
• Forma e tyre është e ndryshme.

o Djathtas ka formën e trekëndëshit dhe vendoset mbi polin e sipërm të veshkës së
djathtë.
o Majtas ka formën e gjysmëhënës dhe bie ngadalë deri në hillusin renal.
• Ndërtimi :
o Korteksi dhe
o Medulla
• METODAT RADIOLOGJIKE TE EKZAMINIMIT

• UT
o Jep te dhena jo te plota ne drejtim te ekzaminimit te plote
• CT dhe MRI
o Jane metoda mjaft bindese ne ekzaminimin e gj.mbiveshkore
Trakti gjenital
Histero-salpingografia – HSG (sllajdet e profes)
• Kjo është një metodë e ekzaminimit të mitrës dhe tubave të Fallopit, e cila bëhet me
futjen e kontrastit nëpër rrugët vaginale.
• Për këtë ekzaminim përdorim kontrast hidrosolubil apo liposolubil.
• Në kohën e sotme kjo metodë përdoret vetëm te diagnoza e sterilitetit primar apo
sekondar, sepse për ndryshime të tjera patologjike të dhëna të mjaftueshme japin UT
dhe TK.
Skema e organeve gjenitale të femrës
• 1.cerviksi-qafa;
• 2.istmusi;
• 3.kaviteti i mitrës;
• 4.briri i mitrës;
• 5.fundusi i mitrës;
• 6.ostiumi tubar;
• 7.tubi i Fallop;
• 8.pjesa ampullarë e tubit Fallop;
• 9.kontrasti qe ka kaluar në hapësirën
përitonealë ;
• 10.instrummetët për futjen e kontrastit
HSG → Uterus me nje bri


RADIOLOGJI

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

RADIOLOGJI

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

RADIOLOGJI

Rina Skeraj, 2022

Sllajdet e Prof. Serbeze Kabashi – Muçaj

Strukturat që duhet të dallohen qartë janë:

1* Vizatimi mushkeror normal dhe ajrosja normale e mushkerive

Diferencimi i hijes mediastinale

• Të dy klavikulat duhet që në mënyrë simetrike të jenë të larguara nga linja mediane e

Nëse është e mundur të diferencohen ndryshimet në lëkurë, si p.sh. : te femrat hija e

Verejme qe nuk ka hije ose

Hapesirat pleurale jane te

Te gjitha strukturat kockore

Studiohet vizatimi mushkëror nga hiluset e deri ne periferi.

Shenjat orientuse në radografinë e

1. Hija masive e melçise

Analizimi i radiografisë së mushkërive

• Proceset e ndryshmepatologjike që zhvillohen në indin intersticial mushkërorë,sidomos kolagjenozat si dhe

I PËRFORCUAR → karakterizohet me:

-Vizatimi mushkeror eshte I perforcuar

I Dobësuar → karakterizohet me rritjen e sipërfaqes respiratore si te:

Vizatimi mushkeror eshte I dobesuar per

Deformimi i vizatimit mushkëror

1. Transparenca brenda mushkërive –

2. TRANSPARENCA LOKALE E KUFIZUAR (LOKALE) –

Futja e ajrit dhe e lengut ne

Zemra anen e djathte

Në fund përshkruhet me radhë:

2. Transparencat jashtë mushkërive

E sposton pak mediastinumin

• Transparenca mund të përfundojë me humbje totale të ajrit në alveola ku formohet hijezimi, e

Në përshkrimin e procesit patologjik në formë të hijes duhet në mënyrë sistematike të

Raporti i hijes patologjike me indin e shëndosh përreth i cili mund të jetë:

Hije homogjene ne 1/3 e

Tumor qe ka mbyllur bronkun

Mund te jete edhe Infarkt

Hije heterogjene ne lobin e

Shkon ne favor te pneumonise

Pas terapise me antibiotike e verejme

Nese brenda kesaj hije do te ishte

Shihet vena azigos

Pacienti ka bere intervenim

Fushat mushkerore kane

Sinuset frenikokostale nuk

▪ pra sinuset jan te

Kur qendron per nje kohe

HIJE MAJTAS homogjene ne

Zevendesim I ajrit me substrat

Mund te jete: tumor, ciste

Duhet te behet CT per te

Hijet jashte mushkerive

Proceset patologjike brenda mushkërive gjatë frymëmarrjes lëvizin në një drejtim me

• Në fillim të zhvillimit të radiologjisë kjo ishte metoda kryesore në diagnostikimin e

• Kjo bëhet nga radiologu nën kontrollin radioskopik.

• Kjo procedurë ka si komplikacion pneumotoraksin parcial ose hemoptizi të lehtë e

• Si metode ka disa përparësi por edhe mangësi të shumta.

Përparësitë e radiografisë ndaj radioskopisë janë:

TOMOGRAFIA KONVENCIONALE (SHTRESOGRAFIA E PULMONEVE)

• Sot TK jo vetem që zevëndeson tomokrafinë konvencionale por është metoda

• Si metodë ka komplikime si nga anestezioni

• BRONKIEKTAZITE CISTIKE TE ABCEDUARA

bronkiektazi cistike dex— RENTGENOGRAM –hijezim ne forme vijazh

• Sot bronkografia eshte e zevendesuar me CT me rezolucion te larte (HRCT)

• Sipas lokalizimit mund te:

• RADIOLOGJIKISHT dallojme 3 stade:

• Pamja radiologjike ndryshon nga stadi ne stad