T.C.

MLL ETM BAKANLII

MEGEP
(MESLEK ETM VE RETM SSTEMNN GLENDRLMES PROJES)

KUYUMCULUK TEKNOLOJS

STLZASYON VE DEFORMASYON

ANKARA 2007

Milli Eitim Bakanl tarafndan gelitirilen modller; Talim ve Terbiye Kurulu Bakanlnn 02.06.2006 tarih ve 269 sayl Karar ile onaylanan, Mesleki ve Teknik Eitim Okul ve Kurumlarnda kademeli olarak yaygnlatrlan 42 alan ve 192 dala ait ereve retim programlarnda amalanan mesleki yeterlikleri kazandrmaya ynelik gelitirilmi retim materyalleridir (Ders Notlardr). Modller, bireylere mesleki yeterlik kazandrmak ve bireysel renmeye rehberlik etmek amacyla renme materyali olarak hazrlanm, denenmek ve gelitirilmek zere Mesleki ve Teknik Eitim Okul ve Kurumlarnda uygulanmaya balanmtr. Modller teknolojik gelimelere paralel olarak, amalanan yeterlii kazandrmak koulu ile eitim retim srasnda gelitirilebilir ve yaplan deiiklikler Bakanlkta ilgili birime bildirilir. rgn ve yaygn eitim kurumlar, iletmeler ve kendi kendine mesleki yeterlik kazanmak isteyen bireyler modllere internet zerinden ulalabilirler. Baslm modller, eitim kurumlarnda rencilere cretsiz olarak datlr. Modller hibir ekilde ticari amala kullanlamaz ve cret karlnda satlamaz.

NDEKLER
AIKLAMALAR ............................................................................................................... ii GR ..................................................................................................................................1 RENME FAALYET- 1 ................................................................................................3 1. STLZASYONUN TANIMI ...........................................................................................3 1.1. Stilizasyon Teknikleri................................................................................................9 1.1.1. Dz Tekrar.........................................................................................................9 1.1.2. Bir Dz Bir Ters.................................................................................................9 1.1.3. Atlayarak .........................................................................................................10 1.1.4. Bykl- kkl.............................................................................................10 1.1.5. Simetrik ...........................................................................................................10 1.2. Stilizasyon Teknii ile Tak Formu izimi ..............................................................11 1.2.1. Canl Objelerden Tak Formlar ........................................................................11 1.2.2. Cansz Objelerden Tak Formlar ......................................................................19 LME VE DEERLENDRME .................................................................................26 Deerlendirme ...........................................................................................................26 RENME FAALYET- 2 ..............................................................................................28 2. DEFORMASYONUN TANIMI .....................................................................................28 2.1. Deformasyon Teknii ile Tak Formu izimi...........................................................29 2.1.1. Canl Objelerden Tak Formlar ........................................................................29 2.2. Deformasyon Teknii ile Tak Formu izimi...........................................................33 2.2.1. Cansz Objelerden Tak Formlar ......................................................................33 LME VE DEERLENDRME .................................................................................39 Deerlendirme ...........................................................................................................39 MODL DEERLENDRME...........................................................................................41 CEVAP ANAHTARLARI .................................................................................................48 KAYNAKA ....................................................................................................................49

AIKLAMALAR AIKLAMALAR
MODLN KODU ALAN DAL/MESLEK MODLN ADI MODLN TANIMI SRE NKOUL YETERLK 211GS0016 Kuyumculuk Teknolojisi Tak malatl Stilizasyon ve Deformasyon Bu modl tasarmn uygulanma srecini ieren bir renme materyalidir. 40/24 Takda Detay izimler modln baarm olmak. Stilizasyon ve deformasyon ile tak izmek Genel Ama Bu modl ile verilen bilgiler dorultusunda, uygun tak tasarm atlyesi salandnda, stilizasyon ve deformasyon teknii ile eitli objelerden tak formunu hatasz yapabileceksiniz. Amalar: 1. Ett edilen objelerden stilizasyon yntemini kullanarak tak formu oluturabileceksiniz. 2. Ett edilen objelerden deformasyon yntemini kullanarak tak formu oluturabileceksiniz. Ortam: Snf, atlye, ktphane, ev, bilgi teknolojileri ortam, kendi kendinize veya grupla alabileceiniz tm ortamlar. Donanm: izim masas, izim ara-gereleri, atlye nl ve krtasiye malzemeleri.

MODLN AMACI

ETM RETM ORTAMLARI VE DONANIMLARI

LME VE DEERLENDRME

Modln iinde yer alan her faaliyetten sonra, verilen lme aralaryla kazandnz bilgileri lerek, kendi kendinizi deerlendireceksiniz. retmen, modl sonunda size lme arac ( test, oktan semeli, doru yanl vb.) uygulayarak modl uygulamalar ile kazandnz bilgileri lecek ve deerlendirecektir.

ii

GR GR

Sevgili renci, Tasarmn temel elerinden biri olan stilizasyon, deformasyon teknii, tasarm yaratclnn gelimesini salar. Yaratclk bilinen eylerden yola karak yeni, zgn, sentezlere ulaabilmedir. Yaratclk isteyen konulara kar cesaretsiz olabilirsiniz ancak bu modl size yol gsterecek konu ve tekniklerin hepsini iermektedir. Stilizenin Trk ssleme sanatndaki yeri ve nemi ok byktr nsanlarda, zellikle kadnlarda ssleme gereksinmesi doaldr. Ssleme sanat, insanlarn kullandklar eyalar ssleme gereini duymalarndan domutur. Ssleme plastik sanatlarn ok nemli bir blmdr. Hazrlanan bu modlde stilizasyon, deformasyon tanmlar, stilizasyon deformasyon psikolojik etkileri ve stilizasyon deformasyon uygulamalar ile ilgili konular ele alacaz.Modl sonunda rendiiniz bilgi ve becerileri sanat ile ilgili tm alanlarda kullanabilirsiniz.Hatasz bir biimde stilizasyon deformasyon uygulamas yapabilirsiniz.

RENME FAALYET- 1 RENME FAALYET- 1

AMA

Uygun tak tasarm atlyesi salandnda, ett edilen objelerden stilizasyon yntemini kullanarak tak formu oluturabileceksiniz.

ARATIRMA
evrenizdeki kuyumcu vitrinlerini gezerek stilize edilmi yzk, bilezik, kpe, kolye modellerini inceleyiniz.Kuyumcu atlyelerine giderek tasarm blmnde yzk, bilezik, kpe, kolye modellerini inceleyip rapor hazrlaynz..

1. STLZASYONUN TANIMI
Objelerin doadaki biimlerinin ematikletirilip yalnlatrlarak betimlenenmesine stilizasyon denir.Belirli oranda deformasyonuda ierir. Stil, ile stilizasyonu kartrmamak gerekir. Bunlar ok ayr eylerdir. Stil, ressamn kiilii, duyu, izi zelliidir. Stilizasyon daha ok dekoratif karakterlidir. Doann ssleyici, geometrik kalplara sokularak ritmik ekillere brnmesidir. Stilizasyon (yalnlatrma, sluplatrma yntemi), ssleme resminde en ok kullanlan yntemdir. Tabiattan alnan nesne, karakterine ba l olarak, amaca uygun biimde yalnlatrlr. Bylece eyann karakteri daha yaln, daha anlaml ortaya konmu olur. Stilizasyona konu olan nesne, duyarl bir gzlem sonunda kazanlan izlenimlere dayanlarak, benzerlerinden ayrlan zelliklerini (karakterini) bozmadan girinti ve kntlar izgisel nitelie dntrlerek biimlenir. Desen, artk hazrlayan kiinin duygularna uygun yalnlatrlp biimlendirilerek yeni bir deer kazanmtr. rnein, Trk inilerindeki Lale, Yaprak, Karanfil gibi motifler stilizeedilmitir. Hallar, kilimlerdeki, desenlerde geometrik kalplara sokulmu birer stilizasyondur. Stilizasyonda, eyann girinti kntlar karakterini bozmamak artyla sadeletirilir. Bu suretle eyann karakteri de daha sade bir ekilde daha ksa bir yoldan ortaya konmu olur.

Resim: 1.1

zellikle dekorasyonda istenen etki ksa bir yoldan ortaya konmu olur. Dekoratrler dekorasyonda kullanlacaklar motifleri stilizasyon yoluyla hazrlar. Bu motifler aslnda ya doann ekillerinden ya da geometrik ekillerden alnmlardr ya da hayal mahsuldrler. Motifler nereden alnm olursa olsun dekoratr onlar istedii ve dnd ekilde hazrlamak bakmndan zgdr. Ancak dekoratr balayan ssleyecei yzeydir. Sslenecek yzey dz, konkav veya konveks olabilir. Stilize yaparken nem verilecek noktalar yle sralanabilir; Nesnenin karakterini korumak. Ayrntlardan kurtarp yalnlatrmak. Ssleyici eler eklemek. Amaca uygun hazrlamak (nerede, niin, nasl ) Kullanlacak ara-gere ve Teknik imkanlar gz nnde bulundurmak.

Resim:1.2

Resim:1.3

Resim:1.4

Resim:1.5

Resim:1.6

Resim:1.7

Resim:1.8

Resim:1.9

Resim:1.10

Herhangi bir motif tek bana ne kadar gzel olursa olsun, yerinde kullanlmad taktirde sonu iyi olmaz o halde bir motif hazrlanrken en ok nem verilmesi gereken nokta o motifin ne gibi bir ama iin, nasl bir yzeyde kullanlacadr. Ancak belirli bir ama ve belirli bir yzey iin hazrlanm olan motifler bir kymet tarlar. Ayrca motifler hazrlanrken kullanlaca iin salayaca teknik olanaklarda gz nnde alnmaldr. Derinlik etkisi ok daha sslenen eyann asl formuna zarar verebileceinden mmkn olduu kadar derinlik etkisinden kanmaldr. Bu suretle de daha gzel bir ey elde etmee uralrken, aksine aslnda gzel olan bir ey tahrip edilebilir. rnein; bir vazo sslenirken zerine konan motifler derinlik etkisi yaparlarsa bu motifler vazonun asl formunu grmemize engel olabilir, dolaysyla da vazonun gzellii kaybolabilir. Stilizasyon ise ssleme sanatnda ok nemli bir yer tutar. Gemi zamanlara bakacak olursak; Orta Asya Trkleri sitilize konusunda en gzel rnekleri vermilerdir. Doayla i ie yaayan genellikle avclkla geinen Orta Asya Trkleri ceylan, geyik, zrafa, antilop ve dier hayvanlarndan esinlenerek ok zarif ve gzel stilize yapmlardr. Trk ilemelerindeki ilk motifler, geometrik ve hayvansal ekillerden olumutur.

Resim:1.11

Bunlar devirler boyunca gelime gstermi stilize olmu ve eitli ekillere girmitir. lemeciliin en yksek devri olan 16. yzyldan itibaren geometrik ve hayvansal ekiller yerlerini daha eitli olan iek ve bitkisel motiflere brakmtr.

Resim:1.12

Trk sanatlarn stilize yapmaya iten nedenin basks olmutur. slamiyet insan resmi yapmay yasaklad iin sanat eserini gizlilik iinde ilk bakta desenin figrl olduu anlalmaz biimde yapmtr.Bylelikle ortaya Orijinal zarif stilize edilmi desenler kmtr.

Trk sanatnda stilizeye mimari eserler de ve el sanatlarnda rastlanr.Kervansaray, han hamam ve cami sslemelerinde stilize edilmi gl, smbl, lale, karanfil, nar iei, zm salkm gibi iei zm salkml gibi motifler grmekteyiz. lemeler, hal, kilim, heybe, orap, kese, ve dier el sanatlarmzdaki eserler stilize edilmi bitki ve hayvan motifleridir. Btn slam yaptlarndaki ta al, ini veya tahta zerindeki sslemeler e ayrlr. Geometrik ssleme Bitkisel ssleme Yaz ssleme

1.1. Stilizasyon Teknikleri

1.1.1. Dz Tekrar
Her kare bir tekrar alan olarak dnldn de, tekrar alannn dey ve yatay eksenler zerinde devam ettii grlr.Bu dzenleme, dz tekrar sistemindeki dizilmeyi gstermektedir.

Resim:1.13

1.1.2. Bir Dz Bir Ters

Her kare bir tekrar alan olarak dnldn de, tekrar alannn dey eksenlerde devam ettii ve yatay eksenler zerinde de bir dz bir ters devam ettii grlr.Bu dzenleme , bir dz bir ters tekrar sistemindeki dizilmeyi gstermektedir.

Resim:1.14

1.1.3. Atlayarak
Her kare bir tekrar alan olarak dnldn de, tekrar alannn dey eksenlerde devam ettii ve yatay eksenler zerinde de atlayarak devam ettii desenin grlr.Bu dzenleme , atlayarak tekrar sistemindeki dizilmeyi gstermektedir.

Resim:1.15

Resim:1.16

1.1.4. Bykl- kkl

Her kare bir tekrar alan olarak dnldn de, tekrar alannn dey eksenlerde devam ettii ve yatay eksenler zerinde de ayn desenin bir byk bir kk devam ettii grlr.Bu dzenleme , bykl kkl tekrar sistemindeki dizilmeyi gstermektedir.

Resim:1.17

1.1.5. Simetrik
Her bir tekrar alan aralk ve ynleri ayn ve eit olmak koulu ile seilen desenin tekrardr.Bu dzenleme , simetrik tekrar sistemindeki dizilmeyi gstermektedir.

10

Resim:1.18

1.2. Stilizasyon Teknii ile Tak Formu izimi

1.2.1. Canl Objelerden Tak Formlar
Kullanlacak Malzemeler: Resim ka d ( 25 X 35 ) Kurun kalem Silgi Cetvel Canl obje (deniz kabuu, vb..) Renkli kuru boya, sar ve gri folomaster ve guaj boya Fra, su kab ,palet vb.. Parmen kad, Kalemtra, falata, mukavva, efaf jelatin, uhu, bant vs.

Aadaki ilemleri tamamladnzda canl objeden tak formu yapabileceksiniz. 1. Kullanlacak ara ve gereleri temin ediniz. Atlye nlnz giymeyi unutmaynz.

2. 35 x 25 resim kdn alnz. Kenarlardan 1er cm boluk brakarak bir ereve iziniz. erevenin altna 1cm. sten bir izgi iziniz. Adnz, soyadnz, numaranz ve konu ismini yaznz.

11

Resim:1.19

3. Setiiniz canl objenizi farkl ynlerden karakalem tekniiyle ett ediniz. Ak-Koyu, Ik-glge modlne baknz.

Resim:1.20

12

4. Tabiattan ett ettiiniz (inceleyerek altnz) bir desenin stne ince bir parmen ka d koyarak desenin d izgilerinden, gereken yalnlatrmay yaparak kurun kalemle zenle iziniz ve parmen ka dn kaldrnz. Objenizi d hatlarndan balayarak iziniz.

Resim:1.21

6. Bu d izgiler iinde, ayrntda bulunan kvrmlardan, blnm paralardan veya dokudan yararlanarak nokta,izgi ve lekelerle bir ssleme denemesi yapnz. 7. Birden fazla deneme iinde en baarlsn seiniz. Nokta -izgi modlnde Nokta-izgi ile ilgili uygulamalara baknz.

13

Resim:1.22

8. Dairesel hareketlerle aadaki ekilde olduu gibi yzk formunu aratrnz.

Resim:1.23

14

 boyutlu tak formu modlnde dairenin perspektifi ve taky prizma iine yerletirme konularna baknz. 9. Aratrdnz yzk formu zerinde stilize ettiiniz deseni araynz. Hatrlaynz stilizasyon: Objenin karakteri kaybolmadan basitletirmektir.

Resim: 1.24

Stilizesini yaptnz objeyi tak formu olutururken kullanacaksnz.

10. Nokta ve izgi ile yaptnz ekil 15teki stilizasyonu yzk zerine nasl yerletirile bileceini tasarlaynz. 11. Aadaki rneklerde olduu gibi sizde yaratclnz kullanarak yzk formu zerinde farkl model denemeleri yapnz.

15

Resim:1.25

12. Yaptnz model denemelerden birini estetik bak anz kullanarak seiniz.

Resim:1.26

13. Setiiniz modelin zerinde kullanacanz malzemeleri dnerek modelinizi gelitiriniz. 14. Flomaster kalemler ve kuru kalemler ile modelinizi renklendiriniz.

16

Resim:1.27

Baknz: Obje-etd ve renklendirme renklendirme konusu.

modl, metal ve cam eya

15. Yukarda stilizasyon yntemi ile yzk formu zerinde bulduunuz modeli kpe formu zerinde uygulaynz.

Resim:1.28

16. Yukarda stilizasyon yntemi ile yzk formu zerinde bulduunuz modeli bilezik formu zerinde uygulaynz.

17

Resim:1.29

17. Yukarda stilizasyon yntemi ile yzk formu zerinde bulduunuz modeli kolye formu zerinde uygulaynz.

Resim:1.30

18

18. Tamamladnz tasarmlarn kad lsnde mukavva kesiniz. 19. almalarnz mukavvaya yaptrnz ve stn jeltinle kaplaynz. NOT : Deerlendirme lei ile bu almanz deerlendiriniz.

1.2.2. Cansz Objelerden Tak Formlar

Kullanlacak Malzemeler: Resim ka d ( 25 X 35 ) Kurun kalem Silgi Cetvel Cansz obje (deniz kabuu, vb..) Renkli kuru boya, sar ve gri folomaster ve guaj boya Fra, su kab ,palet vb.. Parmen kad, Kalemtra, falata, mukavva, efaf jelatin, uhu, bant vs.

Aadaki ilemleri tamamladnzda cansz objeden tak formu yapabileceksiniz. 1. Kullanlacak ara ve gereleri temin ediniz. Atlye nlnz giymeyi unutmaynz. 2. 35 x 25 resim kdn alnz. Kenarlardan 1er cm boluk brakarak bir ereve iziniz. erevenin altna 1cm. sten bir izgi iziniz. Adnz, soyadnz, numaranz ve konu ismini yaznz.

Resim:1.31

19

3. Setiiniz cansz objenizi karakalem tekniiyle ett ediniz. Ak-Koyu, Ik-glge modlne baknz .

Resim:1.32

4. Elinize siyah yada tek renkli bir kat alnz, iine bir kare iziniz. izdiiniz karenin d kenarlarn bozmadan iini kesip karnz. 5. Elinizdeki, hazrlanm olan kare delikli kdnz, altnz cansz obje etd stnde gezdiriniz. 6. Bu deneme ile, her kare iinde deiik grnmler izleyebileceksiniz. Beendiiniz l ve grnm size, hazrlayacanz motif iin bir balang olacaktr.

20

Resim:1.2.2.3

Stilizasyon yolu ile oluturacanz desen stnde de ayn denemeyi yapnz. 7. Beendiiniz l ve grnm zerine parmen ka dnz yerletiriniz. 8. Objenizin genel hatlarn geometrik formlar kullanarak detaylarndan arndrnz . 9. Geometrik formlar kullanrken objenizin genel yapsn bozmadan iziniz. Objenizi d hatlarndan balayarak iziniz.

21

Resim:1.33

Ett ettiiniz objeyi btn veya bir ksmn seerek stilize edebilirsiniz.

10. Detaylarndan arndrdnz resmin zerine parmen kadnz yerletiriniz. 11. Parmen zerine d hat izgilerini iziniz. 12. Nokta-izgi tekniini kullanarak stilizasyon uygulamas yapnz. Nokta -izgi modlnde Nokta-izgi ile ilgili uygulamalara baknz.

22

Resim:1.34

Stilizesini kullanacaksnz

yaptnz

objeyi

tak

RNEK 15

formu

olutururken

13. Aratrdnz yzk formu zerinde stilize ettiiniz deseni araynz. Hatrlaynz basitletirmektir. stilizasyon: Objenin karakteri kaybolmadan

Resim:1.35

23

14. Belirlediniz modelin zerinde kullanacanz malzemeleri dnerek modelinizi gelitiriniz. 15. Filomaster kalemler ve kuru boyalar ile modelinizi renklendiriniz.

Resim:1.36

Baknz: Obje-etd ve renklendirme modl, metal ve cam eya renklendirme konusu.

16. Canl objelerden tak formu uygulamasndaki aamalar kullanarak yaptnz cansz obje stilizenizi kpe, bilezik gibi eitli tak formlar zerinde uygulamalar yapnz..

Resim:1.37

24

Resim:1.38

Resim:1.39

17. Tamamladnz tasarmlarn kad lsnde mukavva kesiniz. 18. almalarnz mukavvaya yaptrnz ve stn jeltinle kaplaynz. NOT : Deerlendirme lei ile bu almanz deerlendiriniz.

25

LME VE DE ERLEND RME LME VE DE ERLEND RME

Bu faaliyet sonunda kazandklarnz aadaki sorular cevaplandrarak lnz. Bu faaliyet sonunda hangi bilgileri kazandnz belirlemeniz iin bir ksm doru bir ksm yanl cmleler verilmitir. Cmle doru ise parantezin iine D, cmle yanl ise parantezin iine Y harfi koyunuz. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. ( ) Karakteri kaybolmadan basitletirerek ssl hale sokulmu biim ya da motiflere stil denir. ( ) Trk inilerindeki Lale, Yaprak, Karanfil gibi motifler stilizeedilmitir. ( ) Nesnenin karakterini korumak, ayrntlardan kurtarmak,ssleyici eler eklemek nesneyi deforme etmek demektir. ( ) Stilizasyon ssleme sanatnda ok nemli bir yer tutar ( ) Orta Asya Trkleri ceylan, geyik, zrafa, antilop ve dier hayvanlarndan esinlenerek ok zarif ve gzel stilize yapmlardr. ( ) Trk sanatnda stilizeye mimari eserler de rastlanmaz. ( ) Tekrar stilizyonon konusu deildir. ( ) Stilizenin Trk ssleme sanatndaki yeri ve nemi ok byktr. ( ) slamiyetin basks, Trk sanatlarnn iek ve bitkisel motiflerini stilize etmeye ynlendirmitir. ( ) slam yaptlar, Geometrik, Bitkisel ve Yaz sslemeler eklinde gruba ayrlr.

Deerlendirme
Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz ve doru cevap saynz belirleyerek kendinizi deerlendiriniz. Yanl cevapladnz konularla ilgili renme faaliyetlerini tekrarlaynz. Tamam doru ise bir sonraki deerlendirme leine geiniz.

26

Deerlendirme lei
Modl Ad:Stilizasyon ve Deformasyon Uygulama Faaliyeti: Stilizasyon Teknii ile Tak Formu izimi Aklama: Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz becerileri Evet ve Hayr kutucuklarna (X) iareti koyarak kontrol ediniz. Gzlenecek Davranlar Evet Hayr izim aralarn kurallarla uygun kullandnz m? Kat dzenini yaptnz m? Hatasz obje etd yaptnz m? Objenizin genel hatlarn geometrik formlar kullanarak genel yapsn bozmadan detaylarndan arndrdnz m? Nokta-izgi tekniini kullanarak stilizasyon uygulamas yaptnz m? Aratrdnz tak formunun zerinde stilize ettiiniz deseni aradnz m? Stilize ettiiniz taknn deiik tak formlar zerinde de aratrdnz m? Belirlediniz modelin zerinde kullanacanz malzemeleri dnerek modelinizi gelitirdiniz mi? Tekniine uygun renklendirdiniz mi? izimleri istenilen kalitede yaptnz m? Temiz ve dzenli altnz m? Uygulamay istenilen zamanda bitirdiniz mi?

Deerlendirme Uygulama faaliyetinde kazandnz davranlarda iaretlediiniz Evet ler kazandnz becerileri ortaya koyuyor.Hayir larnz iin ilgili faaliyetleri tekrarlaynz.Tamam evet ise dier renme faaliyetine geiniz.

27

RENME FAALYET- 2
AMA

RENME FAALYET- 2

Uygun tak tasarm atlyesi salandnda, ett edilen objelerden deformasyon yntemini kullanarak tak formu oluturabileceksiniz.

ARATIRMA
evrenizdeki kuyumcu vitrinlerini gezerek deformasyon edilmi yzk, bilezik, kpe, kolye modellerini inceleyiniz. Kuyumcu atlyelerine giderek tasarm blmn inceleyip rapor hazrlaynz. nternetten eitli tasarmclarn rneklerini inceleyiniz.

2. DEFORMASYONUN TANIMI
Deformasyon, biim bozma,biimlerin doada rastlanmayacak ekilde deitirilmesi. nesnenin zelliklerini olduundan fazla abartma anlamndadr. Biim bozmann eitli dereceleri vardr.Ssleme resminde, bu szc hibir zaman biim bozukluu anlamnda kullanmamaldr. Sslemede deformasyon, nesnenin biimdeki girintili ve ktlar, karakterini bozmakszn artrmak, belli etmek demektir.Bu tanmdan da anlald gibi Sitilizasyon da yalnlatrlrken, deformasyonda daha belirginletirilir.Ama, biime daha kiisel bir anlatm kazandrmak, dnce evrenine ilikin, bir sembol getirmektir. Aada verilen uygulama rnekleri dorultusunda denemeler yaparken, Sitilizasyon ile deformasyon arasndaki ayrmlar ayrt edilmeli ve unutulmamaldr.

Resim:l 2.1

28

2.1. Deformasyon Teknii ile Tak Formu izimi

2.1.1. Canl Objelerden Tak Formlar
Kullanlacak Malzemeler: Resim ka d ( 25 X 35 ) Kurun kalem Silgi Cetvel Canl obje (deniz kabuu, vb..) Renkli kuru boya, sar ve gri folomaster ve guaj boya Fra, su kab ,palet vb.. Parmen kad, Kalemtra, falata, mukavva, efaf jelatin, uhu, bant vs.

Aadaki ilemleri tamamladnzda canl objeden deformasyon yntemi ile tak formu yapabileceksiniz. 1. Kullanlacak ara ve gereleri temin ediniz. Atlye nlnz giymeyi unutmaynz . 2. 35 x 25 resim kdn alnz. Kenarlardan 1er cm boluk brakarak bir ereve iziniz. erevenin altna 1cm. sten bir izgi iziniz. Adnz, soyadnz, numaranz ve konu ismini yaznz.

Resim:2.1

29

3. Setiiniz canl objenizi farkl ynlerden karakalem tekniiyle ett ediniz. Ak-Koyu, Ik-glge modlne baknz .

Resim:2.2

4. Ett ettiiniz resmin zerine parmen k dnz yerletiriniz. 5. Objenizin genel hatlarn geometrik formlar kullanarak detaylarndan arndrnz. 6. Geometrik formlar kullanrken objenizin zelliklerini olduundan fazla abartarak iziniz. Deformasyon: biim bozma, nesnenin zelliklerini olduundan fazla abartma anlamndadr.

30

Resim:2.3

Objenizi d hatlarndan balayarak iziniz. 7. Detaylarndan arndrdnz resmin zerine parmen ka dnz yerletiriniz. 8. Parmene d hat izgilerini iziniz. 9. Nokta-izgi tekniini kullanarak deformasyon uygulamas yapnz. Nokta -izgi modlnde Nokta-izgi ile ilgili uygulamalara baknz.

Resim:2.4

Deforme ettiiniz objeyi tak formu olutururken kullanacaksnz.

31

10. Farkl tak formlar zerinde ett ettiiniz objeyi deformasyon teknii kullanarak aratrnz. 11. Aadaki rneklerde olduu gibi sizde yaratclnz kullanarak tak formlar zerinde farkl model denemeleri yapnz.

Resim:2.5

Resim:2.6

12. Yaptnz model denemelerden birini estetik bak anz kullanarak seiniz. 13. Setiiniz eitli tak formlar zerine nasl yerletirilebileceini tasarlaynz. 14. Setiiniz modelin zerinde kullanacanz malzemeleri dnerek modelinizi gelitiriniz. 15. Flomaster kalemler ve kuru kalemlerle izdiiniz modelleriniz renklendiriniz.

32

Resim:2. 7

Resim:2.8

Baknz: Obje-etd ve renklendirme modl, metal ve cam eya renklendirme konusu. 16. Tamamladnz tasarmlarn kad lsnde mukavva kesiniz. 17. almalarnz mukavvaya yaptrnz ve stn jeltinle kaplaynz. NOT: Deerlendirme lei ile bu almanz deerlendiriniz.

2.2. Deformasyon Teknii ile Tak Formu izimi

2.2.1. Cansz Objelerden Tak Formlar
Kullanlacak Malzemeler : Resim ka d ( 25 X 35 ) Kurun kalem Silgi Cetvel Canl obje (deniz kabuu, vb..) Renkli kuru boya, sar ve gri folomaster ve guaj boya Fra, su kab ,palet vb..

Parmen kad, Kalemtra, falata, mukavva, efaf jelatin, uhu, bant vs. Aadaki ilemleri tamamladnzda cansz objeden deformasyon yntemi ile tak formu yapabileceksiniz. Atlye nlnz giymeyi unutmaynz.

33

1. Kullanlacak ara ve gereleri temin ediniz. 2. 35 x 25 resim kdn alnz. Kenarlardan 1er cm boluk brakarak bir ereve iziniz. erevenin altna 1cm. sten bir izgi iziniz. Adnz, soyadnz, numaranz ve konu ismini yaznz.

Resim:2.9

3. Setiiniz cansz objenizi karakalem tekniiyle ett ediniz. Ak-Koyu, Ik-glge modlne baknz.

Resim:2.10

4. Elinize siyah yada tek renkli bir kat alnz, iine bir kare iziniz. izdiiniz karenin d kenarlarn bozmadan iini kesip karnz. 5. Elinizdeki, hazrlanm olan kare delikli kadnz, altnz cansz obje etd stnde gezdiriniz.

34

6. Bu deneme ile, her kare iinde deiik grnmler izleyebileceksiniz. Beendiiniz l ve grnm size, hazrlayacanz motif iin bir balang olacaktr.

Resim:2.11

Deformasyon, biim bozma, nesnenin zelliklerini olduundan fazla abartma anlamndadr.

7. Beendiiniz l ve grnm zerine parmen ka dnz yerletiriniz. 8. Objenizin genel hatlarn geometrik formlar kullanarak detaylarndan arndrnz . 9. Geometrik formlar kullanrken objenizin zelliklerini olduundan fazla abartarak iziniz.

Resim:2.12

35

Deforme ettiiniz objeyi tak formu olutururken kullanacaksnz. 10. Farkl tak formlar zerinde ett ettiiniz objeyi, deformasyon teknii kullanarak aratrnz. 11. Aadaki rneklerde olduu gibi sizde yaratclnz kullanarak tak formlar zerinde farkl model denemeleri yapnz.

Resim:2.13

Resim:2.14

Fazla aratrma yapmak salkl sonular ortaya kmasn salar.

36

Resim:2.15

Resim:2.16

Baknz: Obje-etd ve renklendirme modl, metal ve cam eya renklendirme konusu. 12. Yaptnz model denemelerden birini estetik bak anz kullanarak seiniz. 13. Setiiniz eitli tak formlar zerine nasl yerletirilebileceini tasarlaynz. 14. Setiiniz modelin zerinde kullanacanz malzemeleri dnerek modelinizi gelitiriniz. 15. Flomaster kalemler ve kuru kalemlerle izdiiniz modelleriniz renklendiriniz.( ekil 2.17)

37

Resim:2.17

38

LME VE DEERLENDRME LME VE DEERLENDRME

Bu faaliyet sonunda kazandklarnz aadaki sorular cevaplandrarak lnz. Bu faaliyet sonunda hangi bilgileri kazandnz belirlemeniz iin bir ksm doru bir ksm yanl cmleler verilmitir. Cmle doru ise parantezin iine D, cmle yanl ise parantezin iine Y harfi koyunuz. 1. 2. 3. 4. 5. ( ) Sslemede deformasyon nesnenin karakterini bozmadan belli etmektir. ( ) Nesnenin deformasyonu fazla abart eklinde yaplr. ( ) Stilizasyon nesnenin karakterini bozarak yeniden tasarlamaktr. ( ) Stilizasyonda kiisel anlatm yoktur. ( ) Stilizasyon ve deformasyon bir nesneyi yeni bir kimlik kazandrmaktr.

Deerlendirme
Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz ve doru cevap saynz belirleyerek kendinizi deerlendiriniz. Yanl cevapladnz konularla ilgili renme faaliyetlerini tekrarlaynz. Tamam doru ise bir sonraki deerlendirme leine geiniz.

39

Deerlendirme lei
Modl Ad:Stilizasyon ve Deformasyon Uygulama Faaliyeti: Canldan Stilizasyon ve Deformasyon Yntemi le Bro Tasarlama Aklama: Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz becerileri Evet ve Hayr kutucuklarna (X) iareti koyarak kontrol ediniz. Gzlenecek Davranlar Evet Hayr izim aralarn kurallarla uygun kullandnz m? Kat dzenini yaptnz m? Hatasz obje etd yaptnz m? Elinizdeki, hazrlanm olan kare delikli kadnz, altnz cansz obje etd stnde gezdiriniz mi? Beendiiniz l ve grnm zerine parmen kadnz yerletiriniz mi? Objenizin genel hatlarn geometrik formlar kullanarak detaylarndan arndrdnz m? Farkl tak formlar zerinde ett ettiiniz objeyi, deformasyon teknii kullanarak aratrnz m? Belirlediiniz modelin zerinde kullanacanz malzemeleri dnerek modelinizi gelitirdiniz mi? Tekniine uygun renklendirdiniz mi? izimleri istenilen kalitede yaptnz m? Temiz ve dzenli altnz m? Uygulamay istenilen zamanda bitirdiniz mi?

Deerlendirme Uygulama faaliyetinde kazandnz davranlarda iaretlediiniz Evet ler kazandnz becerileri ortaya koyuyor.Hayrlarnz iin ilgili faaliyetleri tekrarlaynz.Tamam doru modl deerlendirmeye geiniz.

40

MODL DEERLENDRME MODL DEERLENDRME

Modl sonunda kazandnz yeterlii aadaki uygulamay yaparak deerlendiriniz.

Resim:1.1

Kullanlacak Malzemeler: Resim ka d ( 25 X 35 ) Kurun kalem Silgi Cetvel Canl obje (deniz kabuu, vb..) Renkli kuru boya, sar ve gri folomaster ve guaj boya Fra, su kab ,palet vb.. Parmen kad, Kalemtra, falata, mukavva, efaf jelatin, uhu, bant vs.

Aadaki ilemleri tamamladnzda canldan stilizasyon ve deformasyon yntemi ile tak formu izebileceksiniz. 1. Kullanlacak ara ve gereleri temin ediniz. 2. 35 x 25 resim kdn alnz. Kenarlardan 1er cm boluk brakarak bir ereve iziniz. erevenin altna 1cm. sten bir izgi iziniz. Adnz, soyadnz, numaranz ve konu ismini yaznz.

41

Resim:l 1.2

3. Setiiniz canly karakalem tekniiyle ett ediniz.

Resim:1.3

4. Tabiattan ett ettiiniz (inceleyerek altnz) canl desenin stne ince bir parmen kad koyarak desenin d izgilerinden, gereken yalnlatrmay ya da abartmay yaparak kurun kalemle zenle iziniz ve parmen kadn kaldrnz.

Temiz ve dzenli alnz.

42

Uygulama srasnda sorun ile karlarsanz retmeninizden yardm alnz.

Resim: 1.4

5. Bu d izgiler iinde, ayrntda bulunan kvrmlardan, blnm paralardan veya dokudan yararlanarak nokta, izgi ve lekelerle bir ssleme denemesi yapnz. 6. Birden fazla deneme iinde en baarlsn seiniz. Nokta -izgi modlnde Nokta-izgi ile ilgili uygulamalara baknz.

Resim:1. 5

43

7. Farkl tak formlar zerinde ett ettiiniz objeyi stilizasyon ve deformasyon teknii kullanarak aratrnz. 8. Aadaki rneklerde olduu gibi sizde yaratclnz kullanarak tak formlar zerinde farkl model denemeleri yapnz.

Resim:1. 6

9. Yaptnz model denemelerden birini estetik bak anz kullanarak seiniz. 10. Setiiniz eitli tak formlar zerine nasl yerletirilebileceini tasarlaynz.

44

11. Setiiniz modelin zerinde kullanacanz malzemeleri dnerek modelinizi gelitiriniz. 12. Flomaster kalemler ve kuru kalemlerle izdiiniz modelleriniz renklendiriniz. 13. Kompozisyonunuz tamamlandysa, kat lsnde mukavva kesiniz. 14. almanz mukavvaya yaptrnz ve stn jeltinle kaplaynz. NOT: Deerlendirme lei ile bu almanz deerlendiriniz.

45

Deerlendirme lei
Modl Ad:Sitilizasyon ve Deformasyon Uygulama Faaliyeti: Canldan Sitilizasyon Ve Deformasyon Yntemi le Bro Tasarlama

Aklama: Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz becerileri Evet ve Hayr kutucuklarna (X) iareti koyarak kontrol ediniz. Gzlenecek Davranlar izim aralarn kurallarla uygun kullandnz m? Kat dzenini yaptnz m? Hatasz obje etd yaptnz m? Elinizdeki, hazrlanm olan kare delikli kadnz, altnz cansz obje etd stnde gezdiriniz mi? Beendiiniz l ve grnm zerine parmen kadnz yerletiriniz mi? Objenizin genel hatlarn geometrik formlar kullanarak detaylarndan arndrdnz m? Farkl tak formlar zerinde ett ettiiniz objeyi, deformasyon teknii kullanarak aratrnz m? Aratrdnz tak formunun zerinde stilize ettiiniz deseni aradnz m? Belirlediiniz modeller zerinde kullanacanz malzemeleri dnerek modelinizi gelitirdiniz mi? Tekniine uygun renklendirdiniz mi? izimleri istenilen kalitede yaptnz m? Temiz ve dzenli altnz m? Uygulamay istenilen zamanda bitirdiniz mi? Evet Hayr

Deerlendirme Uygulama faaliyetinde kazandnz davranlarda iaretlediiniz Evet ler kazandnz becerileri ortaya koyuyor.Hayrlarnz iin ilgili faaliyetleri tekrarlaynz.Tamam Evet ise dier blme geiniz.

46

Modl tamamladnz,tebrik ederiz. Sitilizasyon-Deformasyon modl, faaliyetleri ve aratrma almalar sonunda kazandnz bilgilerin llmesi ve deerlendirilmesi iin retmeniniz size lme arac uygulayacaktr. Bu deerlendirme sonucuna gre bir sonraki faaliyeti uygulamaya geebilirsiniz. Sitilizasyon-Deformasyon modln bitirme deerlendirmesi iin retmeninizle iletiim kurunuz.

47

CEVAP ANAHTARLARI CEVAP ANAHTARLARI

renme Faaliyeti- 1 Cevap Anahtar
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Y D Y D D Y Y D D D

renme Faaliyeti- 2 Cevap Anahtar

1 2 3 4 5 D D Y Y D

48

KAYNAKA KAYNAKA
Balc, Yusuf Bay tekin, SAY, Nuray (1981) Temel Sanat Eitimi Kitab Ya-Pa Yaynlar www. Hayalperest. com Yeditepe niversitesi Gzel sanatlar Fakltesi rencisi Haydar Akda n almalar

49