DENEY 3-2 Kenetleme Devreleri

DENEYN AMACI
1. Diyot kenetleme devresinin alma prensibini anlamak. 2. ngerilim eklenmesi durumunda, diyot kenetleme devresinin dalga eklinde meydana gelen deiimi anlamak.

GENEL BLGLER
Kenetleme devresi, kenetleyici olarakta adlandrlr ve k sinyalinin genliini giri sinyali ile ayn tutarken, sadece dc seviyesini deitirir. Kenetleyici, k dalga eklinin pozitif ynde (yukarya doru) kaymasn salyorsa pozitif kenetleyici olarak adlandrlrken, tersi durumda ise (aaya doru) negatif kenetleyici olarak adlandrlr. Kenetleyici devrede, k sinyali ile giri sinyalinin genlii ve dalga ekli ayn olmakla birlikte, sadece k sinyaline bir dc seviye eklenmektedir. Bu yzden bu devre, dc yenileyici olarakta adlandrlmaktadr. Diyot Kenetleme Devresi ekil 3-2-1(a)da gsterilen devre iin, Ei giri gerilimi ekil 3-2-1(b)de gsterilmitir. Pozitif alternans sresince, diyot iletimdedir ve C kondansatr Em maksimum deeri ile arj olur. Kondansatrn polaritesi, ekil 3-2-1(c)deki edeer devrede gsterilmitir ve bu durumda EO=0dr. Negatif alternans sresince, diyot kesimdedir ve ekil 3-2-1(d)de gsterilen edeer devreye gre EO= - (Em+Ei) olur. EOn dalga ekli ekil 3-2-1(b)de gsterilmitir.

3-18

ekil 3-2-1 Diyot kenetleme devresinin almas (Ei>0) ekil 3-2-2(a)da gsterilen devre iin, Ei giri gerilimi ekil 3-2-2(b)de gsterilmitir. Negatif alternans sresince, diyot iletimdedir ve C kondansatr Em maksimum deeri ile arj olur. Kondansatrn polaritesi, ekil 3-2-2(c)deki edeer devrede gsterilmitir ve bu durumda EO=0dr. Pozitif alternans sresince, diyot kesimdedir ve ekil 3-2-2(d)de gsterilen edeer devreye gre EO=Em+Ei olur. EOn dalga ekli ekil 3-2-2(b)de gsterilmitir.

(a)

(b)

3-19

(c)

(d)

ekil 3-2-2 Diyot kenetleme devresinin almas (Ei<0) ngerilimli Diyot Kenetleme Devresi ekil 3-2-3(a)da gsterilen devre iin, Ei giri gerilimi ekil 3-2-3(b)de gsterilmitir. (Ei+EC)>E iken (ECnin ilk deeri 0dr), diyot iletimdedir ve C kondansatr Em-E deeri ile arj olur. Kondansatrn polaritesi, ekil 3-2-3(c)deki edeer devrede gsterilmitir ve bu durumda EO=Edir. (Ei+EC)<E iken (EC=Em-E), diyot kesimdedir ve ekil 3-2-3(d)de gsterilen edeer devreye gre EO= EC+Ei olur. EOn dalga ekli ekil 3-2-3(b)de gsterilmitir.

ekil 3-2-3 Ters ngerilim eklenmi diyot kenetleme devresinin almas

3-20

ekil 3-2-4(a)da gsterilen devre iin, Ei giri gerilimi ekil 3-2-4(b)de gsterilmitir. (Ei+EC)>E iken (ECnin ilk deeri 0dr), diyot iletimdedir ve C kondansatr Em+E deeri ile arj olur. Kondansatrn polaritesi, ekil 3-2-4(c)deki edeer devrede gsterilmitir ve bu durumda EO=Edir (E negatif gerilim). (Ei+EC)<E iken (Ei , EC ve E negatif), diyot kesimdedir ve ekil 3-2-4(d)de gsterilen edeer devreye gre EO= Ei+EC olur. EOn dalga ekli ekil 3-2-4(b)de gsterilmitir.

ekil 3-2-4 leri ngerilim eklenmi diyot kenetleme devresinin almas ekil 3-2-5(a)da gsterilen devre iin, Ei giri gerilimi ekil 3-2-5(b)de gsterilmitir. (Ei+EC)<E iken (ECnin ilk deeri 0dr), diyot iletimdedir ve C kondansatr Em+E deeri ile arj olur. Kondansatrn polaritesi, ekil 3-2-5(c)deki edeer devrede gsterilmitir ve bu durumda EO=Edir. (Ei+EC)>E iken, diyot kesimdedir ve ekil 3-25(d)de gsterilen edeer devreye gre EO= Ei+EC olur. EOn dalga ekli ekil 3-25(b)de gsterilmitir. ekil 3-2-6(a)da gsterilen devre iin, Ei giri gerilimi ekil 3-2-6(b)de gsterilmitir. (Ei+EC)<E iken (ECnin ilk deeri 0dr), diyot iletimdedir ve C kondansatr -Em+E deeri ile arj olur. Kondansatrn polaritesi, ekil 3-2-6(c)deki edeer devrede gsterilmitir ve bu durumda EO=Edir (E negatif gerilim). (Ei+EC)>E iken, diyot kesimdedir ve ekil 3-2-6(d)de gsterilen edeer devreye gre EO= Ei+EC olur. EOn dalga ekli ekil 3-2-6(b)de gsterilmitir.
3-21

ekil 3-2-5 leri ngerilim eklenmi diyot kenetleme devresinin almas

ekil 3-2-6 Ters ngerilim eklenmi diyot kenetleme devresinin almas

3-22

KULLANILACAK ELEMANLAR
1. KL-22001 Temel Elektrik Devreleri Deney Dzenei 2. KL-25001 Dorultucu, Trev & ntegral Modl 3. Osiloskop

DENEYN YAPILII
A. Diyot Kenetleme Devresi 1. KL-25001 modln, KL-22001 Temel Elektrik Devreleri Deney Dzeneinin zerine koyun ve d blounun konumunu belirleyin. 2. Tablo 3-2-1(a)daki devre ve ekil 3-2-7(a)daki balant diyagram yardmyla gerekli balantlar yapn. 3. KL-22001 Dzeneinin zerindeki Fonksiyon retecini kullanarak, IN giri ucuna 1KHz, 10 Vpplik bir sinzoidal iaret uygulayn. 4. Osiloskop kullanarak, INden Vi giri gerilimini ve OUTdan VO k gerilimini ln ve Tablo 3-2-1e kaydedin. 5. Tablo 3-2-1(b)deki devre ve ekil 3-2-7(b)deki balant diyagram yardmyla gerekli balantlar yapn. 6. 3. ve 4. admdaki ilemleri tekrarlayn.

3-23

(a)

(b)

ekil 3-2-7 Balant diyagram (KL-25001 blok d)

Tablo 3-2-1 B. ngerilimli Diyot Kenetleme Devresi 1. KL-25001 modln, KL-22001 Temel Elektrik Devreleri Deney Dzeneinin zerine koyun ve d blounun konumunu belirleyin. 2. Tablo 3-2-2(a)daki devre ve ekil 3-2-8(a)daki balant diyagram yardmyla gerekli balantlar yapn. KL-22001 Dzeneindeki Ayarl G kaynandan, KL-25001 modlndeki V+ ve V- girilerine, +3VDC ve -3VDC gerilimlerini balayn.
3-24

3. KL-22001 Dzeneinin zerindeki Fonksiyon retecini kullanarak, IN giri ucuna 1KHz, 10 Vpplik bir sinzoidal iaret uygulayn. 4. Osiloskop kullanarak, INden Vi giri gerilimini ve OUTdan VO k gerilimini ln ve Tablo 3-2-2ye kaydedin. 5. Tablo 3-2-2(b)deki devre ve ekil 3-2-8(b)deki balant diyagram yardmyla gerekli balantlar yapn. 6. 3. ve 4. admdaki ilemleri tekrarlayn. 7. Tablo 3-2-2(c)deki devre ve ekil 3-2-8(c)deki balant diyagram yardmyla gerekli balantlar yapn. 8. 3. ve 4. admdaki ilemleri tekrarlayn. 9. Tablo 3-2-2(d)deki devre ve ekil 3-2-8(d)deki balant diyagram yardmyla gerekli balantlar yapn. 10. 3. ve 4. admdaki ilemleri tekrarlayn.

(a)

(b)

3-25

(c)

(d)

ekil 3-2-8 Balant diyagram (KL-25001 blok d)

Tablo 3-2-2

SONULAR
Kenetleyici, bir giri sinyalinin DC seviyesini geri kazanmak iin kullanlabilir. Balangta DC bileen ieren bir AC sinyal, kaskat ykseltme sonucunda, muhtemelen sadece AC bileene sahip olacaktr. Balangtaki DC bileeni geri kazanmak iin, kenetleyici devre kullanlmaldr. phesiz, saf bir AC sinyale DC bileen eklenmesi gerekiyorsa, yine kenetleyici devre kullanlabilir.

3-26