Kabanata XI: Los Banos -Magkasamang nagpapasiya ang mga prayle at ang pamahalaan, karaniwang nananaig pa ang pasiya

ng mga prayle. -Magkaiba ang pamamalakad ng mga Dominiko at mga Heswita. -Ang panunuyo sa mga may kapangyarihan ay kaugalian nating mga Pilipino. Kabanata XII: Si Placido Penitente -Ang di pantay-pantay na pagtingin ng guro sa mag-aaral ay hindi nararapat sapagkat itoy nagiging dahilan ng pagkawala ng kawilihan ng mga magaaral at ng di-paggalang ng mga ito sa guro. Kabanata XII: Ang Klase ng Pisika -Ang mga mag-aaral noong panahong iyon ay hindi nasisiyahan sa pamamalakad at pamamaraan ng pagtuturo sa pamantasan. Silay naghain ng kahilingan upang magkaroon ng pagbabago. -Ang malaking laboratoryo sa Pisika ay laging inihahanda sa mga panauhing darating at hindi sa pag-aaral. Isa ito sa sakit ng ating lipunan-ang pakitang tao. Kabanata XIV: Sa Bahay ng mga Estudyante -Si Sando al ay larawan ng mga kastilang may malasakit sa ating bayan at pagpapahalaga sa mga Pilipino. -Ang pagitang inilalagay ng pulitika sa mga lahi ay nawawala sa mga paaralan, na wariy nalulusaw sa init ng kabataan at karunungan. Magandang halimbawa si Sando al, isang !astilang naging kasamat kamag-aral nina Isagani at Makaraig. Kabanata XV: Si Ginoong Pasta -"pang mailapit at makahingi ng tulong sa isang taong makapangyarihan, kailangang hanapin muna ang kaibigan o kinaaalang-alangan nito# isang sakit ng lipunan na ngayon ay palasak. -Maraming taong tumitigin sa pansariling kapakanan at winawalng bahala ang ikabubuti ng bayan. Kabanata XVI: Ang mga Kapighatian ng Isang Insik -Ang pagtanggap ng suhol ng mga nanunungkulan sa pamahalaan at ang pagsasamantala sa mga lumalapit sa kanila ay nakapagdaragdag ng paghihirap ng bayan. Ito ang pinakamalubhang sakit ng lipunan sa ngayon. Kabanata XVII: Ang Pe ya sa !uiapo -Masining ang mga Pilipino. At sa dahilang ang singing ay kinakikitaan ng damdamin at ng iniisip ng gumagawa nito, makikitang ang nalalarawan sa kanilang mga inukit ay ayon sa mga pangyayari noong panahong yaon. Kabanata XVIII: "ga Kadayaan -Ang mga bagay na nabanggit ng ulo ay tumutukoy sa pangyayaring nagaganap noong panahon ng !astila. -Ang pagkatakot at tuluyang pagkakahimatay ni Pari Sal i ay nagpapakilala ng pagtanggap ng mga prayle sa kanilang kasamaat pagkakasala. Kabanata XIX: Ang "itsa -Ang di-mabuting pagtingin ng !astila sa mga Pilipino ay siyang nagtataboy sa huli upang maghimagsik. -Ang layunin ng maraming magulang sa pagpapaaral sa kanilang anak upang maipagmalaki at masabing silay magulang ng isang nakapag-aral at nagkatitulo. Kabanata XX: Ang #agpapalagay -Mataas ang pagpapalagay ng mga Pilipino sa mga banyaga. Agad-agad tayong humahanga. Hindi na natin sinusuri ang kanilang mga tunay na pagkatao at kakayahan. -May paniniwala si $i%al na ang taoy pantay-pantay. &alang pagkakaiba ang puti at kayumanggi.

' Sagrado - banal Pitagan - paggalang (umangkilik - nag-aruga )* (inalunton - sinundan Mauulinigan - Maririnig Sinasaliwan +pd, - Sinasabayan )Marilag +pu, - maganda .akasaksi +pd, - nakakita Mataginting +pd, napakatunog )/ !agawad +png, - miyembro ng lipon Mangilak +pd, - manghingi Makasasalungat +pd, - makakalaban )0 !ararangyaan +png, - luho1 Supling +png, usbong ng halaman2murang sanga anak .aggigitgitan +pd, - nagsisiksikan )3 (ikas +png, - hugis anyo o kalagayan at tinig ng katawan ng isang tao1 !alo +png, - kasangkapang may gulong at kanal sa kabilugan na dinaraanan ng lubid o kawad ng panghila sa itinataas o ibinabaang karga. $elikya +png, - anumang natitirang alaalang lumipas natitirang bahagi o piraso )4 Silakbong +png, - pag-aalimpuyo at pagligid ng maraming alikabog Isuplong +pd, - ipagharap ng sakdal o sumbong malakas na buga ng apoy 5atikan +pd, - patakan, bahiran )6 !aimbihan +png, - kasamaan, masama na pag-uugali kahamakan (ungyayaw +png, - malaswang o masasamang salitang nabubukas sa bibig o nauusal kapag nagagalit ang sinuman. Hampas-lupa +pu, - walang hanapbuhay, +png, taong tamad at walang hanapbuhay, palaboy '7 Mag-aabuloy +pd, - tutulong, magbibigay ng kontribusyon Humihikbing +pd, - umiiyak Pang-uuyam 8 paglait

(anong !abanata ))-'7 )) ). 5akit nagagalit si Padre 9amorra sa pakikipagsugal sa dalawang kura at sa heneral:

Di niya batid na sadyang nagpapatalo ang dalawang pari upang ilagay sa pagiging masaya ang heneral sa pananalo nito para maging madali ang kanilang pagkuha sa kalooban ng heneral ukol sa usapin ng paaralan ng kabataan. '. 5akit sa lawa ipinamangka ni Simoun ang kanyang mga alahas na dala ng utusan samantalang siya, dala pa ang higit na mga mamahaling alahas ay sa pampang nagdaan: 5alak niyang talaga na makipagkita sa mga tulisan. 5uo ang kanyang pananalig na kung ang mga tulisan ay tulad ni kabesang (ales ay mga maginoo ito at kaya niyang kausapin ng marangalan. Di niya ikinatakot ang kanyang mga alahas sapagkat alin sa dalawa ; dinala niya iyon upang ang ilan ay ipagkaloob sa puno ng pangkat o upang gawing katunayan ng kanyang pagtitiwala sa mga tulisan tulad ng mag-isa niyang pagkakalakbay. *. Anong institusyon sa Pilipinas ang napag-ukulan ni $i%al na patawang pamumuna nguni<t dapat na matalim na pag-iwa sa damdamin ng mga Pilipino: (otoo pa ba ito ngayon: Ang sabong... Samantalang ang mga sabungan noon ay magagara<t malalaki, ang paaralan ay nasa kahabag-habag na kalagayan. !ahit sa kasalukuyan, maraming Pilipino ang nakapagsasabong at nakapupusta ng malaki nguni<t ang pagpapaaral at pagdadamit sa mga anak, ang pagkumpuni sa sariling tahanan, at iba pa ay di mahirap. !ung minsa<y maganda pa ang kulungan ng sasabungin kaysa bahay nila. Sa mga sabungero, una muna ang bisyo bago ang sandang pangangailangan. )' ). 5akit nais nang tumigil ni Pla=ido sa pag-aaral: Apat na taon nang siya<y nag-aaral ngunit di pa siya nakikilala at napapansin ng mga guro gayong lagi siyang nag-aaral ng leksyon. Hindi sana gaanong masakit sa kanya kung siya<y walang hangad kundiang pumasa. .gunit siya<y matalino, ibig niyang matuto. Siya ang idolo sa katalinuhan sa kanilang bayan. '. Ano ang kahulugan ng pangalang Pla=ido Penitente: Pla=ido; !almante o mapayapa at penitente ay nagdurusa. *. 5akit ayon kay Pelae% ay walang hindi nangyayari sa mga kagustuhan ni Padre 9amorra sa mga babae sa (iyani +liban kay Huli:, (inatakot ng prayle na ang mga kapatid o magulang ng babae ay maipabibilanggo o maipapatapon kung di masusunod ang kanyang kagustuhan. At iyon ay alam ng mga dalaga na totoong nangyayari. )* ). 5akit sa pagtingin na lamang sa silid aralan sa pisika ay masasabi kaagad na sadyang walang matutunguhan ang mga estudyante: Ang pisika ay di maituturo ng sa bibig lamang. !ailangan ang mga larawan, kasangkapan at mga halimbawa<t paliwanag sa pisara. .i isang larawan ay wala sa buong silid. .akasusi ang mga kasangkapan. At mga pisara ay di ginagamit. Doo<y may sumulat ng >I>A? +Mabuhay?, noong unang araw ng pasukan. @nero na<y di pa nabubura. Dapat, iyon ay magiging klase ng pilosopiya, di ng pisika. '. Ano ang masasabi natin sa mga tukoy ni $i%al ukol sa pagtuturo: Ang mga prin=iple ni $i%al sa pagtuturo ay hindi naluluma hanggang ngayon. a., di dapat maging malaki ang bilang ng mag-aaral sa isang klase b., di dapat inaaglahi at kinagaagalitan o hinihiya ang istudyante k., ang guro ay di lang dapat matalino at saklaw ang kanyang itinituro kundi dapat ay may malasakit o lugod siya sa pagtuturo at sa isignaturang itinituro d., ang maraming bakasyon ay nakakatabang ng pag-aaral at nakahihikayat sa pagliban. *. Ano ang masasabi natin kay Pla=ido, sa ugali niyang inilalarawan sa kabanata: Siya<y naglalarawan sa karaniwang Pillipino. Mapagtimpi tayo<t mapayapa. Hangga<t maaari<y nagtitiis tayo lamang sa gulo. .guni<t kung tayo<y napapasubo na, marunong din tayong sumbog na parang bulkan.)). Sino si Sando al: Isang empleyado at estudyanteng taga-@spanya na tinatapos ang pag-aaral sa Maynila. '. Anong uri ng tauhan ang inilarawan ni $i%al sa tauhang si Auanito Pelae%: Isang Pilipino na takot manindigan para sa bayan. *. Anong ugali mayroon ang mga intsik na naging dahilan ng kanilang tagumpay ayon sa inilarawan sa kwento: Sila ay mapagkumbaba. )/ ). Sino si Binoong Pasta: Isang bantog na mananaggol ng Maynila. '. Anong klaseng mamamayan ang inilarawan na $i%al sa pagkatao ni B. Pasta: Siya ang sumasagisag sa mga Pilipinong nagnanais na manatiling sakop ng mga !astila ang Pilipinas. *. Anong katauhan ang ipinahiwatig sa papel ni Isagani:

Siya ay simbulo ng mga kaisipan na naglalaman ngmga idealismo ng mga pangarap tungo sa pagkakaroon ng demokrasya at kalayaan. )0 ). 5akit naghanda ng isang malaking hapunan si Cuiroga: Siya ay naghahangad na magkaroon ng konsulado ang (sina sa Pilipinas. '. 5akit iginalang ni Cuiroga si Simoun: DDDDahil sa pagiging malapit nito sa kapitan-Heneral. *. 5akit nagkautang si Cuiroga kay Simoun ng siyam na libong piso: !umuha siya ng tatlong pulseras kay Simoun na ibinigay niya sa isang babaeng kaibigan ng isang makapangyarihang lalaki. )3 ). Anong kalinangan Pilipino ang binigyan diin ni $i%al sa !abanatang ito: Ang palilok ng mga anyo o larawan. Isa itong talakay sa sining ng paglilok ng mga Pilipino na pinuri ni $i%al. '. Ano ang inilalarawan sa kathang Ea Filipina: Ang pamamahayag sa Pilipanas +state oG Filipino press or Hournalism,; matanda +makaluma, pisak ang isang mata + di katotohanan ang pagbabalita at iyong lang ibig paksain ang pinapaksa ,; marumi, at lugami ang pamamahayag noon. Ang nakakatawa rito ay isa pa si 5en Iayb sa nagtatawa sa larawan at wala siyang kamalay-malay na sila ang inaatake sa larawang iyon lalo si 5en Iayb. + Animo ito ng pagkakapahintulot ng sensor sa pagpapalathala ng Florante at Eaura ni 5alagtas na atake ng kumatha laban sa pamahalaan., Mas malinaw rito ang panunuligsa sa ikalawang larawan, ang bayan ng Abaka. Inilalarawan dito na ang Pilipinas ay bayan ng abaka na ang karaniwang gamit ay panggapos sa mga dinarakip ng guwardiya sibil. .guni<t ito man ay di nasakyan ng matatalino<t magagaling na pangkat nina 5en Iayb. )4 ).5akit hinimatay si Padre Sal i: Dahil sa takot sa tinawag na ulo. '. !anino inahalintulad ang buhay ni Imuthis: !ay Ibbara. *. Ano ang ipinahihiwatig ng naging reaksyon ni Padre Sal i pagkatapos ng salaysay ni Imuthis: Ito ay nagpapakilala ng pagtanggap ng mga prayle sa kanilang kasamaan at pagpakasal. )6 ). Ano ang lintik na ibig nang sumabog ni Pla=ido upang maipakilala nga ngitngit ng kanyang paghihiganti: Ang himagsikang tulad ng naganap noong )43' na kinasangkutan nina P.5urgos. makikita ritong ang diwa ng )43' ay nananatiling buhay sa isip at damdamin ng mga Pilipino pagkatapos noon. "maasa sila sa muling pagsabog ng malaking himagsikan. '. 5akit umanib kay Simoun sa balak niyang paghihimagsik ang !astilang may rayuma: It<y nagkaasawa ng maganda. Pinagnasaan ng mga prayle ang babae. Para maiwasan ang ganti ng Intsik, ito ay ginawan ng lalang ng mga prayle upang mapabilanggo hanggang magkaramdam. Ibig ng !astila na makapaghiganti. *. Sa anong ibon inihalintulad ni Simoun si Maria 9lara: Sa FeniJ +PhoeniJ,. Iisa lang ang ibong ito. +(ulad ni Maria 9lara na iisang babae sa buhay ni Ibarra., nabubuhay ito mula sa /77 hangggang )',6/taon. Pagkatapos ay sinusunog nito ang sarili sa sariling pugad at ang abo nito<y nagiging bagong FeniJ. !ung makuha na ni Simoun si Maria 9lara sa mga kuko ng bulag na paniniwala, bibigyan niya ng bagong buhay ang mongha. Ani simoun patungkol kay Maria >lara; Isang paghihimagsik ang naglayo sa akin at sa iyo isa ring pagbangon ang magsasauli sa akin sa iyo. '7 ). Paano nabigyan ng bansag na K5uena (intaK si Don 9ustodio: Siya ay naging laman ng mga pamahayagan sa loob ng ilang lingo at sakanyang walanghabas na pakikipagtalo kung kani-kanino. '.Paano siya nagkaroon ng pagkakataong makahawak ng napakaraming tungkulin: Sa tulong ng salapi ng kanyang mayamang asawa, siya ay nangalakal at tumanggap ng mga paggawa ng pamahalaan. *. Ano angpalagay ni Don 9ustodio sa mga Pilipino: Ang mga Pilipino ay ipinanganak upang maging utusan.