Professional Documents
Culture Documents
Filipino
Filipino
Ikaapat na Markahan
Sariling Linangin Kit 6:
Buod ng El Filibusterismo
Filipino – Ikaapat na Baitang
Ikaapat na Markahan – Sariling Linangin Kit 6: Buod ng El Filibusterismo
Unang Edisyon, 2020
Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ng
karapatang-sipi sa anomang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayonpaman, kailangan
muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung ito
ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay
ang pagtakda ng kaukulang bayad.
Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand
name, tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito
ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito upang
makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at
mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang anomang gamit maliban sa modyul na ito ay
kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda ng mga ito.
Filipino
Ikaapat na Markahan
Sariling Linangin Kit 6:
Buod ng El Filibusterismo
Paunang Salita
Para sa tagapagdaloy:
Bilang tagapagdaloy, inaasahang bibigyan mo ng paunang
kaalaman ang mag-aaral kung paano gamitin ang SLK na ito.
Kinakailangan ding subaybayan at itala ang pag-unlad nila habang
hinahayaan silang pamahalaan ang kanilang sariling pagkatuto. Bukod
dito, inaasahan mula sa iyo na higit pang hikayatin at gabayan ang
mag-aaral habang isinasagawa ang mga gawaing nakapaloob sa
modyul.
Para sa mag-aaral:
Ang SLK na ito ay ginawa bilang tugon sa iyong pangangailangan.
Layunin nitong matulungan ka sa iyong pag-aaral habang wala ka sa
loob ng silid-aralan. Hangad din nitong madulutan ka ng mga
makabuluhang oportunidad sa pagkatuto.
Ang sumusunod ay paalala kung paano gagamitin ang SLK:
1. Gamitin ang SLK nang may pag-iingat. Huwag susulatan ang
bawat pahina nito. Gumamit ng ibang papel na maaaring sulatan
ng mga kasagutan mula sa iba’t ibang kasanayan.
2. Huwag kalimutang sagutan ang Subukin Natin bago dumako sa
susunod na gawain.
3. Basahin at unawaing mabuti ang mga panuto bago isagawa ang
mga gawain.
4. Inaasahan ang inyong katapatan at integridad sa pagsagawa,
pagsagot at pagwawasto ng mga gawain.
5. Tapusin muna ang kahingian ng bawat bahagi bago pa dumako
sa susunod na gawain.
6. Isauli/ Ipasa ang SLK sa inyong guro o tagapagdaloy pagkatapos
ng mga gawain.
Kung may mga bahagi ng SLK na ito na nahihirapan sa pagsagot,
huwag mag-atubiling komunsulta sa inyong guro o tagapagdaloy.
Tandaan na hindi ka nag-iisa sa gawaing ito. Inaasahan namin na sa
pamamagitan ng SLK na ito, ay mararanasan mo ang isang
makabuluhan, masining at malalim na pagkatuto at pag-unawa sa mga
kasanayang pampagkatuto. Kaya mo yan!
ii
Alamin Natin
Subukin Natin
Aralin Natin
1
Buod ng El Filbusterismo
2
Muli, minsan pang lumapit si Simoun kay Basilio upang pakiusapang
mamuno sa pagkuha kay Maria Clara sa kumbento. Isasabay ito sa unang
pagtatangka ni Simoun ng paghihimagsik. Naghinagpis si Simoun. Nalaman
niya kay Basilio na namatay na ang dalaga nang gabing iyon. Nawala si
Simoun sa sarili kaya hindi siya sumipot sa tipanan nila ng mga taong kausap
niya tungkol sa gagawing pag-aalsa.
Nagbago ng pasiya si Basilio tungkol sa paghihimagsik nang ibilanggo
siya kasama ng iba pang mga mag-aaral. Ito’y dahil sa kilusan sa pagtatatag
ng Akademya ng Wikang Español. Lumapit si Huli kay Padre Camorra upang
humingi ng tulong sa pagpapalaya kay Basilio. Pinagsamantalahan ni Padre
Camorra si Huli kaya nagpatiwakal ang dalaga sa pamamagitan ng pagtalon
mula sa mataas na bahagi ng kumbento.
Si Simoun ang tumubos kay Basilio sa piitan. Kusa nang ihandog ni
Basilio ang kaniyang tulong sa paghihimagsik na inihanda ni Simoun. Ang
mga kabig ni Simoun na mga tulisan ay mga taong biktima ng kalupitan ng
pamahalaan. Isa na rito si Kabesang Tales, ang ama ni Huli. Natalo ito sa
usapin laban sa mga prayleng umangkin sa kaniyang lupa na pinagbuwisan
ng buhay ng kaniyang maybahay at panganay na anak. Naging guardiya sibil
si Tano, nabihag ng mga tulisan si Kabesang Tales habang nagbabantay ng
kaniyang lupain. Si Huli ay nagpaalila upang may ipantubos sa ama. Napipi
si Tandang Selo sa matinding pagdaramdam sa sinapit nilang mag-anak.
Tuluyan nang namundok si Tales nang palayain ng mga tulisan. Naging
kilabot ng Luzon si Kabesang Tales bilang Matanglawin. Isa pang matinding
kasawian ang naganap nang sa pagsasagupa ng mga kawal at tulisan ay
ipinatudla kay Tano ang kaniyang ama na hindi niya napagsino. Pinatay din
si Tandang Selo ng mga guardia sibil sa nasabing pagsasagupa.
Kabilang si Isagani sa mga nabilanggong mag-aaral dahil kusa niyang
isinuko ang kaniyang sarili. Para kay Paulita, isa itong kahangalan ni Isagani
kaya nakipagkasira sa binata at magpapakasal na kay Juanito. Ang Kapitan
Heneral ang tatayong ninong, mga opisyal at mga prayle ang panauhin.
Magkakatipon sa pagkakataong iyon ang mga diyos-diyosan ng Olimpo.
Itataon naman ni Simoun ang pagpapasabog sa pagdarausan ng kasal – ang
bahay ni Kapitan Tiyago na pag-aari na ngayon Don Timoteo sa tulong ni
Simoun. Pinalagyan ni Simoun ng pulbura ang sahig sa ilalim ng kiyosko,
ang mga dingding, kisame, at bubong.
Isang natatanging lampara na may dinamita ang handog ni Simoun sa
mga ikakasal. Ito ang magsisilbing mitsa sa pagpapasabog sa buong bahay.
Ang pagsabog na ito ang hudyat ng malawakang himagsikan sa buong
Maynila.
Lahat ng ito ay batid ni Basilio sapagkat siya ang pinamuno ni Simoun
sa mga arabal nagmamasid ang binata sa tahanan ni Kapitan Tiyago.
Inaabangan niya ang pagpananaog ni Simoun sapagkat ito ang palatandaan
na malapit na ang pagsabog. Pagkaraan ng dalawampung minuto na
3
masindihan ang lampara, lalamlam ang liwanag nito. Pag itinaas ang mitsa,
ito ang magiging dahilan ng pagsabog ng lampara.
Paalis na si Basilio nang mamataan niya si Isagani. Malungkot na
nakatanaw kay Paulita. Napilitan si Basilio na ipagtapat kay Isagani ang
magaganap. Nanaig ang pag-ibig ni Isagani kay Paulita kaya nang lumalam
na ang lampara, sumugod siya sa bahay at simbilis ng kidlat na sinunggaban
ang ilawan at inihagis sa ilog.
Nabigo na naman ang balak ni Simoun sa paghihimagsik. Natuklasan
ang masama niyang tangka kaya pinag-uusig siya ng maykapangyarihan.
Gayundin ng mga manghihimagsik na makalawa na niyang isinubo sa
panganib.
Nagtago si Simoun sa tahanan ni Padre Florentino sa baybayin ng
Dagat Pasipiko. Uminom siya ng lason upang hindi mahuli ng buhay. Ngunit
bago siya namatay, ipinagtapat niya sa pari kung sino siya at kung ano ang
naging buhay niya sa loob ng mahabang panahon na wala siya sa Pilipinas.
Bago siya nalagutan ng hininga, nagkaroon sila ng palitang-kuro ni Padre
Florentino sa katumpakan o kamalian sa paraang kaniyang ginamit sa
paghihimagsik.
Pagkamatay ni Simoun, inihagis ni Padre Florentino sa dagat ang
sisidlan ng kayamanan ni Simoun upang hindi na ito makapag-udyok ng
kasamaan.
Pinagkunan: Alab ng Lahi pahina 222- 225
Pag-unawa sa Binasa
4
_____ 2. Kung ikaw ay isa sa naninirahan sa San Diego isang mayaman na
bayan bibili ka rin ba ng mga binibentang mamahaling alahas ni
Simoun? Bakit?
A. Oo dahil ito ay isang investment na maaari kong magamit sa
pagdating ng panahon.
B. Hindi, dahil hindi ito makatutulong sa aking katayuan ngayon
na isang mahirap lamang.
C. Marahil, upang magkaroon ako ng karagdagang palamuti sa
aking katawan.
D. Hindi, dahil hindi ito ang pangunahing pangangailangan ng tao.
_____ 3. Kung ikaw si Padre Florentino itatapon mo rin ba ang kayamanan
ni Simoun? Bakit?
A. Hindi ko itatapon dahil ito ay mahalaga sa akin.
B. Marahil, dahil baka mapapasama ang buhay ko.
C. Oo itatapon ko ito dahil ito ang naging puno’t dulo ng kasamaan
ni Simoun.
D. Hindi ko itatapon bagkus ay itatago ko ang kayamanang nag -
udyok kay Simoun upang maging matapang siya.
_____ 4. Sino ang prayleng nilapitan ni Huli upang hingian ng tulong para
sa pagpapalaya kay Basilio mula sa piitan?
A. Florentino B. Camorra C. Sibyla D. Irene
_____ 5. Ano ang dahilan kung bakit uminom si Simoun ng lason.
A. ayaw niyang magpahuli ng buhay C. matinding depresyon
B. pagkamatay ni Maria Clara D. pagkabigo sa pag-ibig
5
ka- nangangahulugan ng kaisa o katulad
6
⚫ Palamang - kung ang hinahambing ay mas nakalalamang sa
hinahambingan. Ginagamitan ito ng mga mas, higit na.
Pinagkunan: brainly.ph/question/598578
Gawin Natin
Sanayin Natin
7
_____ 2. Ang nobelang Noli Me Tangere ay hinango mula sa ebanghelyo ni
San Juan Bautista na ang ibig sabihin ay “Huwag Mo Akong
Salingin” samantalang ang El Filibusterismo ay isang nobelang
sinulat ni Dr. Jose Rizal para sa kaniyang kaibigang si Ferdinand
Blumentrit.
_____ 3. Sa nobelang El Filibusterismo ay higit na ipinakita ni Dr. Jose Rizal
ang kaniyang galit sa mga mapang aping dayuhang Kastila.
_____ 4. Di-hamak na mas matapang si Basilio kaysa kay Isagani.
_____ 5. Labis ang paghihinagpis ni Simoun kaysa kay Basilio nang
malaman nitong namatay na si Maria Clara.
Tandaan Natin
Mahalagang maunawaan natin ang kahalagahan ng mga salitang
ginagamit sa paghahambing. Ang paghahambing ay isang paraan ng
paglalahad na nakatutulong sa pagbibigay-linaw sa isang paksa sa
pamamagitan ng paglalahad ng pagkakatulad at pagkakaiba ng dalawang
bagay na pinaghahambingan. Ang paghahambing ay ginagamit kung
naghahambing ng dalawang antas o ilang katangian ng tao, bagay, ideya,
pangyayari, at iba pa. Ang paghahambing ay isa sa 3 antas ng pang-uri na
naghahambing sa dalawang bagay.
Suriin Natin
8
B. Panuto: Basahin at unawaing mabuti ang bawat pangungusap
tukuyin ang salitang naghahambing na ginamit sa
pangungusap. Isulat sa sagutang papel ang tamang sagot.
Payabungin Natin
9
B. Panuto Basahin at unawain ang sumusunod na pangungusap at punan
ang patlang ng angkop na salitang naghahambing. Piliin at isulat
ang titik ng tamang sagot sa iyong sagutang papel.
Pagnilayan Natin
10
Mga Pamantayan
1 2 3 4 5
Hindi Hindi gaanong
Nakabuo at
naipaliwanag naipaliwanag
naipaliwanag
nang buong linaw nang buong linaw Angkop na
nang buong linaw
ang ang angkop ang mga
ang
paghahambing paghahambing Angkop ang mga salitang ginamit
paghahambing ng
ng buod na ng buod na salitang ginamit sa paghahambing
buod na binasa
binasa at binasa at sa paghahambing at naipaliwanag
at nakagagamit
nakagagamit ng nakagagamit ng nang buong buo
ng mga angkop
mga angkop na mga angkop na ang paksa
na salita sa
salita sa salita sa
paghahambing
paghahambing paghahambing
Mabisang -
Hindi gaanong
Hindi mabisa ang Mabisa ang mabisa ang Kabisaan ng mga
mabisa ang
mga ginamit na ginawang ginawang ginagamit sa
ginawang
salita. pagpapaliwanag pagpapaliwanag pagpapaliwanag
pagpapaliwanag
Ang
Ang Ang
Ang pagpapaliwanag
pagpapaliwanag pagpapaliwanag
pagpapaliwanag ay hindi
ay walang nagbibigay ng Kabisaan ng
ay walang nagbibigay ng
gaanong kakintalan sa Kabuoang ng
kakintalang kakintalan sa
kakintalang isipan at pagpapaliwanag
ibinibigay sa isipan at
ibinibigay sa damdamin ng
mambabasa. damdamin ng
mambabasa. mambabasa.
mambabasa.
11
12
Payabungin Natin Suriin Natin Sanayin Natin
A. 1. x 6. / A. 1. C A. 1. x
2. / 7. x 2. D 2. x
3. / 8. x 3. E 3. /
4. / 9. / 4. B 4. /
5. x 10. / 5. A 5. /
B. 1. A B. 1. Labis
2. D 2. Di-gaanong
3. C 3. Magkasing
4. B 4. Labis
5. E 5. Kasimbilis
Gawin Natin Pag-unawa sa Binasa Subukin Natin
1. D
1. B 2. D 1. Kasimbilis
2. A 3. D 2. Magkasing
3. B 4. B 3. Di-gaanong
4. B 5. A 4. Labis
5. A 5. Di-masukat
Susi sa Pagwawasto
Sanggunian
Liwanag, Elvira R., Aranzaso, Rebecca E., Badua, Zenaida S. Alab ng Lahi, El
Filibusterismo ni Dr. Jose P. Rizal Pinagaang Edisyon Vibal Group
Inc.1253 Gregorio Araneta Ave., Quezon City, Philippines, 2014.
Bucu, Amelia V., Carreon Marga B., Cuaño Felicidad Q., Batayang Akdang
Pampanitikan Obra Maestra El Filibusterismo Ikaapat na Edisyon Rex
Book Store, 856Nicanor Reyes, Sr. St.1977 C.M. Recto Avenue, Manila,
Philippines, 2012.
Marasigan, Emily V., Dayag Alma M., Pinagyamang Pluma, Ang Bagong
Baitang 10 Phoenix Publishing House, Inc., 927 Quezon Ave., Quezon
City. 2015.
brainly.ph/question/598578
Para sa mga katanungan o puna, sumulat o tumawag sa:
Telefax: 224-3274