Professional Documents
Culture Documents
Araling Panlipunan
Ikaapat na Markahan – Modyul 1
Pagkamamamayan: Konsepto at Katuturan
1
Araling Panlipunan – Ikasampung Baitang
Alternative Delivery Mode
Ikaapat na Markahan – Modyul 1: Pagkamamamayan: Konsepto at Katuturan
Unang Edisyon, 2020
Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ng
karapatang-sipi sa anumang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayunpaman, kailangan
muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung
ito ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan
ay ang pagtakda ng kaukulang bayad.
Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand
name, tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito
ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito
upang makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga
tagapaglathala at mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang anomang gamit maliban
sa modyul na ito ay kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda ng mga
ito.
Walang anumang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa
anumang paraan nang walang pahintulot sa Kagawaran.
Panimula
Ang modyul na ito ay ginawa upang matututunan ang mga paksang dapat mong pag-
aaralan habang wala ka sa paaralan.
Sa katapusan ng modyul na ito, ikaw ay inaasahang:
MGA LAYUNIN
1
Subukin
Paunang Pagtataya
Panuto: Basahin at unawain ang mga sumusunod na katanungan. Isulat ang titik ng tamang
sagot sa inyong kwaderno.
8. Ano ang tawag sa pagiging miyembro ng isang indibiduwal sa isang estado kung
saan bilang isang citizen, siya ay ginawaran ng mga karapatan at tungkulin?
a. Pagkamamamayan b. Mamamayan
c. Makabansa d. Makabayan
2
9. Sa Pilipinas, saan nakasulat ang mga tungkulin at karapatan bilang isang
mamamayan ng bansa?
a. Bibliya b. Saligang Batas c. Saligang Aklat d. Batas
10. Ang mga sumusunod ay ang mga mamamayan ng Pilipinas ayon sa Saligang Batas,
maliban sa?
a. yaong ang mga ama o mga ina ay mamamayan ng Pilipinas
b. yaong mga naging mamamayan ayon sa batas
c. yaong mamamayan ng Pilipinas sa panahon ng pagpapatibay ng saligang-
batas na ito
d. yaong nakatira sa Pilipinas sa loob ng sampung taon
Balikan
Panuto: Batay sa iyong natutunan sa nakaraang paksa, gumawa ng sanaysay
tungkol sa pagkakapantay-pantay ng mga kalalakihan, kababaihan at LGBT. Isulat
ito sa iyong kwaderno.
_______________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
__________________________________________________
3
Pamantayan sa Pagmamarka:
Tuklasin
Awit-Suri: Pakinggan ang awiting “Ako’y Isang Mabuting Pilipino” ni Noel Cabangon.
Maaaring basahin ang titik ng awitin sa ibaba. Pagkatapos ay sagutin ang kasunod na mga
tanong. Isulat ang mga sagot sa kwaderno.
Ako'y isang mabuting Pilipino Lagi akong nakikinig sa aking mga magulang
Minamahal ko ang bayan ko Kaya't pag-aaral ay aking pinagbubutihan
Tinutupad ko ang aking mga tungkulin 'Di ako gumagamit ng bawal na gamot
Sinusunod ko ang kanyang mga alituntunin O kaya'y tumatambay at sa eskwela'y 'di
pumapasok
Tumatawid ako sa tamang tawiran
Sumasakay ako sa tamang sakayan Ipinagtatanggol ko ang aking karangalan
Pumipila at 'di nakikipag-unahan 'Pagkat ito lamang ang tangi kong kayamanan
At 'di ako pasiga-siga sa lansangan 'Di ko ibinebenta ang aking kinabukasan
Ang boto ko'y aking pinahahalagahan
Bumababa't nagsasakay ako sa tamang
sakayan Pagkat ako'y isang mabuting Pilipino
'Di nakahambalang parang walang pakiaalam Minamahal ko ang bayan ko
Pinagbibigyan kong mga tumatawid sa kalsada Tinutupad ko ang aking mga tungkulin
Humihinto ako 'pag ang ilaw ay pula Sinusunod ko ang kanyang mga alituntunin
'Pagkat ako'y isang mabuting Pilipino Ako'y isang tapat at totoong lingkod ng bayan
Minamahal ko ang bayan ko Pabor o lagay ay 'di ko pinapayagan
Tinutupad ko ang aking mga tungkulin Tapat ang serbisyo ko sa mamamayan
Sinusunod ko ang kanyang mga alituntunin 'Di ko ibinubulsa ang pera ng bayan
4
Ako'y nakatayo doon mismo sa kanto Iginagalang ko ang aking kapwa tao
At 'di nagtatago sa ilalim ng puno Ipinaglalaban ko ang dangal ng bayan ko.
'Di ako nagkakalat ng basura sa lansangan Pagkat ako'y isang mabuting Pilipino
'Di bumubuga ng usok ang aking sasakyan Minamahal ko ang bayan ko
Inaayos ko ang mga kalat sa basurahan Tinutupad ko ang aking mga tungkulin
Inaalagaan ko ang ating kapaligiran Sinusunod ko ang kanyang mga alituntunin
Pagkat ako'y isang mabuting Pilipino Pagkat ako'y isang mabuting Pilipino
Minamahal ko ang bayan ko Pagkat ako'y isang mabuting Pilipino
Tinutupad ko ang aking mga tungkulin Pagkat ako'y isang mabuting Pilipino
Sinusunod ko ang kanyang mga alituntunin
https://www.paroles-musique.com/eng/Noel_Cabangon-Akoy_Isang_Mabuting_Pilipino-lyrics,p039266482
Pamprosesong Tanong:
1. Ano-ano ang mga katangian ng isang mabuting Pilipino ayon sa awitin?
2. Bakit dapat maisakatuparan ng isang mamamayan ang kaniyang mga tungkulin at
pananagutan?
3. Paano makatutulong ang mamamayan sa pagsulong ng kabutihang panlahat at
pambansang kapakanan?
Suriin
5
Sa nagdaang panahon, nagbago ang konsepto ng citizenship at ng pagiging citizen.
Sa kasalukuyan, tinitingnan natin ang citizenship bilang isang ligal na kalagayan ng isang
indibiduwal sa isang nasyon-estado. Ayon kay Murray Clark Havens (1981), ang citizenship
ay ugnayan ng isang indibiduwal at ng estado. Ito ay tumutukoy sa pagiging miyembro ng
isang indibiduwal sa isang estado kung saan bilang isang citizen, siya ay ginawaran ng mga
karapatan at tungkulin.
ARTIKULO IV
PAGKAMAMAMAYAN
SEKSIYON 1. Ang sumusunod ay mamamayan ng Pilipinas:
(1) yaong mamamayan ng Pilipinas sa panahon ng pagpapatibay ng Konstitusyong ito;
(2) yaong ang mga ama o mga ina ay mamamayan ng Pilipinas;
(3) yaong mga isinilang bago sumapit ang Enero 17, 1973 na ang mga ina ay Pilipino, na
pumili ng pagkamamamayang Pilipino pagsapit sa karampatang gulang; at
(4) yaong mga naging mamamayan ayon sa batas.
https://www.officialgazette.gov.ph/constitutions/ang-konstitusyon-ng-republika-ng-pilipinas-1987/
6
Dalawang Prinsipyo ang Pagkamamamayan:
1. Jus sanguinis
- Ang pagkamamamayan ng isang tao ay nakabase sa
pagkamamamayan ng isa sa kaniyang magulang.
- Ito ang prinsipyong sinusunod sa Pilipinas.
2. Jus soli o jus loci
- Ang pagkamamayan ng isang indibidwal ay nakabatay sa lugar kung
saan siya ipinanganak.
- Ito ang prinsipyong sinusunod sa Amerika.
Karagdagang kaalaman:
Maaring magkaroon ng dalawang pagkamamamayan (Dual Citizenship) ang
isang indibidwal sa pamamagitan ng isang legal na proseso na tinatawag na
Naturalisayon. Ang indibidwal na ito ay dapat nang sumunod sa mga batas at
regulasyon ng dalawang bansa.
7
Pagyamanin
Gawain A
Panuto: Sagutin ang mga sumusunod. Isulat sa kwaderno ang iyong mga sagot.
a. b. a. b.
c. d. c. d.
Gawain B
Panuto: Punan ang nawawalang letra upang mabuo ang salita. Isulat ang iyong mga sagot
sa kuwaderno.
2. Ayon sa kaniya, hindi lamang sarili ang iniisip ng mga citizen kundi
maging ang kapakanan ng estado.
P _____ _____ I _____ L _____ S
8
3. Isang ligal na kalagayan ng isang indibiduwal sa isang nasyon-estado.
_____ I _____ I _____ E N _____ _____ I _____
Isaisip
Panuto: Bilang pagtatapos ng araling ito, kompletuhin ang mga kasunod na pahayag o
pangungusap upang mas maunawaan mo ang aralin. Isulat sa kuwaderno ang iyong sagot.
9
Bilang isang mabuting Pilipino/ mag-aaral, sisikapin kong isabuhay ang mga
natutunan ko sa araling ito sa pang-araw-araw sa pamamagitan ng
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
____________________
Isagawa
“PINOY AKO”
10
Pamantayan sa Pagmamarka:
Tayahin
Post Test
Panuto: Sagutan ang mga sumusunod. Isulat sa kwaderno ang iyong sagot.
2. Sa Pilipinas, saan nakasulat ang mga tungkulin at karapatan bilang isang mamamayan
ng bansa?
A. Bible B. Saligang Batas C. Saligang Aklat D. Batas
3. Ano ang tawag sa pagiging miyembro ng isang indibidwal sa isang estado kung saan
bilang isang citizen, siya ay ginawaran ng mga karapatan at tungkulin?
A. Pagkamamamayan B. Mamamayan
C. Makabansa D. Makabayan
11
5. Ang mga sumusunod ay ang mga mamamayan ng Pilipinas ayon sa Saligang Batas,
maliban sa?
A. yaong ang mga ama o mga ina ay mamamayan ng Pilipinas
B. yaong mga naging mamamayan ayon sa batas
C. yaong mamamayan ng Pilipinas sa panahon ng pagpapatibay ng saligang-batas
na ito
D. yaong nakatira sa bansang Pilipinas sa loob ng sampung taon
10. Sa anong artikulo ng Saligang Batas nakasulat ang mga maituturing na Pilipino sa
bansa?
A. Arikulo 1 B. Artikulo 2 C. Artikulo 3 D. Artikulo 4
12
Karagdagang Gawain
Pinoy O Dayuhan?
Panuto: Kilalanin ang mga sumusunod. Isulat ang salitang PINOY kung ang tao sa
sitwasyon ay Pilipino at DAYUHAN naman kung hindi. Isulat sa sagutang papel o sa
kwaderno ang inyong mga sagot.
Glossary
Citizenship (Pagkamamamayan)
13
14
Gawain A
1. ito ang ugnayan ng isang indibiduwal at ng estado
Pre- Test 2. a. yaong mamamayan ng Pilipinas sa panahon ng
pagpapatibay ng Konstitusyong ito;
b. yaong ang mga ama o mga ina ay mamamayan ng
1. B Pilipinas;
c. yaong mga isinilang bago sumapit ang Enero 17, 1973
2. A
na ang mga ina ay Pilipino, na pumili ng
3. C pagkamamamayang Pilipino pagsapit sa karampatang
4. D gulang;
5. B d. yaong mga naging mamamayan ayon sa batas.
6. A 3. a. kung siya ay sasailalim sa proseso ng naturalisasyon
7. C sa ibang bansa
8. A b. ang panunumpa ng katapatan sa Saligang- Batas
9. B ng ibang bansa
10. D c. tumakas sa hukbong sandatahan ng ating bansa
kapag may digmaan
d. nawala na ang bisa ng naturalisasyon.
4. Napakahalaga ng mga mamamayan sa kanilang estado
dahil sila ang gagawa ng mga bagay na ikauunlad nito.
Post Test
1. A
2. B
3. A
4. C
Gawain B 5. D
Karagdagang Gawain
6. A
1. POLIS 7. D 1. PINOY
2. PERICLES 8. C 2. PINOY
3. CITIZENSHIP 9. A 3. DAYUHAN
4. SALIGANG-BATAS 10. D 4. DAYUHAN
5. JUS SANGUINIS
5. PINOY
Susi sa Pagwawasto
ss
Sanggunian
Aklat
Internet
https://www.paroles-musique.com/eng/Noel_Cabangon-Akoy_Isang_Mabuting_Pilipino-
lyrics,p039266482
https://www.officialgazette.gov.ph/constitutions/ang-konstitusyon-ng-republika-ng-pilipinas-
1987/
15
Para sa mga katanungan o puna, sumulat o tumawag sa: