YEN SORULAR

* aretli sorular "Temel niversite Kimyas"nda kk punto ile yaz lan leri Dzeyde bilgi iin dzenlenmitir.

Lewis simgeleri ve iyon ba 6.1 Aadaki atomlarn ve iyonlarn Lewis simgelerini yaznz: Br, Br, Ca, Ca2+, Li, Li+, S, S2, B, Bi, As3, Kr 6.2 Aadaki atomlardan iyonik bileiklerin olumasn gsteriniz. (a) Mg ve F (d) K ve O 6.3 (b) Ca ve S (e) Na ve H (c) Li ve N (f) Sr ve Br. () Al ve Cl

Aadaki iyonik bileikleri oluturan elementlerin elektron dizili leri iyonlarken nasl deiir? Li2S, NaF, CaSe, AlCl3, Ca3N2, KH, Cs2O

6.4

Aadaki iyonlarn elektron dizililerini yaz nz. ns 2np6 (asal gaz) diziliine, ns2np6nd10 (psdoasal gaz) diziliine ve ns 2np6nd5 diziliine sahip olanlar ayrnz. Sr2+, P3, Cd2+, In3+, Ru3+, Cu+, Pd2+, Pd4+, Ti2+, Mo3+, Tc2+

6.5

Aadaki iyonlarn hangileri asal gaz elektron dizili ine sahiptir? (a) Fe2+, Fe3+, Sc3+, Co3+ (c) Ti+, Se2, V3+, V5+ 45 (b) Ce4+, Ti2+, Ti4+, Zn2+ () Ca2+, Mo2+, Cd2+, Pt2+

6.6

Aadaki iyon iftlerinden oluan bileiklerin formllerini yaz n z. (a) Na+ ve [PO4]3 () Al3+ ve [SO4]2 (f) Mg2+ ve [ClO4] (b) Fe3+ ve [NO3] (d) NH4+ ve [SO4]2 (g) K+ ve [HPO4]2 (c) Fe2+ ve Cl (e) Li+ ve [CrO4]2

6.7

Aadaki iyonik bileiklerin formllerini yaz nz. Atomlar ndan nas l olutuklarn gsteriniz. Demir(III) klorr, alminyumhidrr, bakr(II) slfr, potasyum oksit, sod yum nitrr, inko bromr, kadmiyum selenr, kalsiyum hidrr.

6.8

Aadaki iyonik bileiklerin formllerini yaznz. Kobalt(II) fosfat, bakr(I) slfat, kadmiyum nitrat, sodyum slfit, kalsiyum klorit, potasyum dihidrojen fosfat, magnezyum dikromat, lityum bikarbonat, rubidyum fosfat, baryum nitrat, alminyum slfat, demir(III) nitrit

Kovalent ba 6.9 Aadaki molekller iin oktet kuralna ve kovalens gereksinimine uygun Lewis formllerini yaznz. He 2Se, PI3, NCl3, HCN, SbH3, BCl3 (merkez atomlarn alt izilmitir) HSCN (atomlar yazld srada balanm t r). 6.10 Aadaki molekller iin oktat kuralna ve kovalens gereksinimine uygun Lewis formllerini yaznz. PH3, SiI4, H3CO-H, COS, BiCl3, GeH4 (merkez atomlarn alt izilmitir) FSSF, HIIH (atomlar yaz ld s rada balanmtr).

Lewis formlleri 6.11 Aadaki molekllerin Lewis formllerini yaznz ve atomlar n formal yklerini bulunuz. NOCl, SeOCl2, IO2(OH), POBr3, SOF2, ClO3(OH) (merkez atomlarn alt izilmitir). 6.12 Aadaki molekllerin Lewis formllerini yaznz ve atomlar n formal yklerini bulunuz, COBr2, CIO(OH), SeO(OH)2, SeO2(OH)2, PO(OH)3, CH2Cl2 (merkez atomlarn alt izilmitir). 46

6.13

Aadaki molekllerin Lewis formllerini yaznz. H 2Se, NCl3, CS2, PH3, OCl2 (merkez atomlarn alt izilmitir). HSSH, H 2PPH2, H3SiSiH3, H3CCCH (atomlar yazld srada balanmtr). Aadaki iyonlarn Lewis formllerini yaznz ve atomlarn formal yklerini bularak formal yklerin toplamnn iyonun ykne eitli ini kon trol ediniz. GaCl4, PO33, PO43, ClO3, SO32, S22, (merkez atomlarn alt izilmitir). Aadaki iyonlarn Lewis formllerini yaznz ve atomlarn formal yklerini bularak formal yklerin toplamnn iyonun ykne eitli ini kon trol ediniz. C22, PCl2, ClO2, ClO4, NO2+, SeO42 (merkez atomlarn alt izilmitir). Sodyum amit, NaNH2 ve lityum almin yumhidrr, LiALH 4 indirgen olarak kullanlrlar. nk, NH2 ve AlH4 iyonlar gl elektron vericidir ler. Bu anyonlarn Lewis formllerini yaznz. Hangisinde koordine kovalent ba vardr?

6.14

6.15

6.16

6.17

Fosfor pentaklorr, PCl 5, moleklnde P, oktet kuralna uymaz ve oktetini 10 elektron ile salar. Kat PCl 5'n iyonik yapsnn PCl 4+PCl6 olduu gsterilmitir. yonlarn Lewis formln yaznz. Hangisinde P, oktet ku ralna uyar?

Oktet kuralna uymayan formller 6.18 Aadaki molekllerin Lewis formllerini yaznz. Oktet kural na uymayan atomlarn ka elektron ile evrili oldu unu belirtiniz. IF5, TeCl4, SF6, BeF2, AsCl5, BCl3 (merkez atomlarn alt izilmitir). Aadaki ksenon bileiklerinin Lewis formllerini yaz n z. Hangilerinde oktet kuralna uyulmaz ve ksenon ka elektron ile evrilidir? XeF 2, XeO3, XeO4. Aadaki iyonlarn Lewis formllerini yaznz. Oktet kural na uymayan atomlarn ka elektron ile evrili oldu unu belirtiniz. BeF3, ClF4, TlCl4, ICl2, Cl3, SiF62 (merkez atomlarn alt izilmitir).

6.19

6.20

47

6.21*

Klor dioksit, ClO2, sar-krmz renkli kararl bir gazdr. Fakat, yaps iin bir Lewis forml yazlamayacan gsteriniz.

Rezonans 6.22 Aadaki molekllerin Lewis formllerini yaznz, rezonans gsteriniz. Hangi rezonans formllerinin daha doru olduunu bulunuz: N2O, (H3C)NO2 (merkez atomlarn alt izilmitir), ONNO 2 (atomlar yazld srada balanmtr) 6.23 Aadaki iyonlarn Lewis formllerini yaznz, rezonans gsteriniz. Hangi rezonans formllerinin daha doru olduunu bulunuz: CNO, OCN. Aadaki benzen bileiklerinin Lewis formllerini yazn z, rezonans gsteriniz (nce izomerleri yaznz): C6H4Br2 Borazin, B2N3H6, 'anorganik benzen" olarak da adlandrlr ve altl bir halkada B ve N atomlar srasyla yer alr. Lewis formln yaznz ve rezonans gsteriniz. 6.26* Aadaki baz organik iyonlarn iskelet yaps verilmi tir. Lewis formllerini yaznz ve rezonans gsteriniz. H

6.24 6.25

2 H C O H C C O O C C O O H H O O

Ban polarl ve dipol moment 6.27 Aadaki bileikleri azalan iyonik karakterlerine gre s ralay n z: Al4C3, K2O, SiO2, Li3N, CsN, CsF, BaS, ClF, PH 3 6.28 Aadaki bileiklerin hangilerinde balar daha ok iyon karakterlidir? Mg2Si, LiF, CaCl2, ScCl3, H2Se, SbF3, CO2, NF3 6.29 Aadaki balarn polarln gsteriniz ve azalan polarlklar na gre sralaynz: Si-O, C,Br, As-I, P-Cl, Be-O, Li-H 48

6.30

Aadaki bileiklerin hangilerinde balar daha ok kovalent karakterlidir? CsH, PbO, Fe2O3, AlCl3, KF, NBr3, Rb2S Aadaki balarda atomlarn ksm yklerini gsteriniz. Balarn hangileri daha ok iyon karakterlidir? V-Cl, Sc,F, Zr-O, Cd-Se, Al-H, Ca-Si, Mn-Br Aadaki balarn polarln gsteriniz ve ban ksm iyonik karakterini bulunuz. Sr-O, Ga-F, C-Br, N-Br, NaS, Ca-Cl, Al-F, Si-Br Aadaki bileiklerde balarn polarln gsteriniz ve ban k sm iyonik karakterini bulunuz. Bileikleri artan polarlklarna gre sralay n z. TiCl4, H2S, SbBr3, SnF2, MgS, SiO2

6.31 6.32

6.33

6.34

Aadaki balarn hangisi daha polardr? (a) O-F, Si-F, Ga-F (c) S-F, S-Cl, S-Br (d) C-H, Si-H, Sn-H (b) P-Cl, S-Cl, AsCl () Sn-Cl, Si-Cl, Ge-Cl (e) Al-Br, Ga-Br, Tl-Br

6.35

yon deformasyonunu gz nne alarak aadakilerde hangi bile i in daha kovalent olduuna karar veriniz. (a) FeCl2 ve FeCl3; () Li2O ve K2O; (b) KBr ve ScBr3, (d) BeH2 ve CaH2 (c) MgF2 ve MgI2;

6.36

yon deformasyonunu gznne alarak aadakilerde hangi bile i in daha iyonik olduuna karar veriniz. (a) BeI2 ve BeF2 () Mg3N2 ve Mg3P2 (b) TiCl4 ve VCl5 (d) LiH ve KH (c) CuO ve CuS

6.37*

H2O ve H2S molekllerinin dipol momentleri, srasyla 1,86 D ve 0,97 D dr. Nedenini aklaynz. NH3, PF3 ve AsF3 molekllerinin dipol momentleri, srasyla 0,24 D, 1,03 D ve 2,59 D dr. Nedenini aklaynz. Molekl ekillerine bakarak aadakilerin hangisinin dipol momentini s f r olmas beklenir? HgBr2, SO3, SF6, SnBr4, 49 SiF2

6.38*

6.39*

6.40*

Aadaki molekllerin hangilerinin dipol momenti s frdan farkl d r? (a) CH2Cl2, CHCl3, CCl4 (b) CO2, N2O (c) BF3, PF3

6.41*

Beyaz fosfor (P4)'un dipol momenti sfr olduuna gre molekl ekli aadakilerden hangisi olabilir? gen dzlemi, izgi, dzgn drtyzl. FBr moleklnn dipol momenti 1,29 D llmtr. Ba uzunlu u 1,76 x 108 cm olarak lldne gre atomlar zerindeki elektron yk ne kadardr? Dipol momentin ynn gsteriniz. (a) HF moleklnn ksm iyonik karakteri % 43 bulunmu tur. Dipol momenti 1,91 D lldne gre H-F ba uzunluu nedir? (b) LiH moleklnn ksmi iyonik karakteri % 76 bulunmu tur. Dipol momenti 5,88 D lldne gre Li-H ba uzunluu nedir?

6.42

6.43

6.44

(a) KI moleklnn dipol momenti 9,24 D llm tr. Ba uzunlu u 3,05 A lldne gre ban ksm iyonik karakteri nedir? (b) ICl moleklnn dipol momenti 0,65 D llmtr. Ba uzunlu u 2,32 A lldne gre ban ksm iyonik karakteri nedir?

6.45*

Dipol moment llmesi ile 1,2-dikloreten cis-ve trans isomerleri birbirinden nasl ayrdedilir?

6.46*

Aadaki pltin bileiklerinin hangisinin dipol momenti vard r?

Ba enerjisi, ba derecesi, ba uzunluu 6.47* Aadaki bileiklerde CO ba derecesi nedir? Hangisinde CO ba daha ksadr? Hangi CO bann enerjisi daha fazladr?

50

6.48*

N2H4, N2Cl2 ve N2 molekllerinin Lewis formllerini yaznz. Hepsinde N atomlar birbirine baldr. Herbirinde NN ba derecesi nedir? NN ba en ksa ve en uzun olan bileikler hangileridir?

6.49*

bileiklerinin

Lewis

formllerini yaznz. Molekllerde C atomlar, birbirine, yaz ld ekilde baldr, dier balardaki atomlar yazlmamtr. Herbirinde CC ba derecesi nedir? Bileikleri azalan CC ba uzunluk-larna gre s ralay n z. 6.50* 6.51* Aadaki bileiklerde CN ba uzunluklar 1,16 A ve 1,47 A llm tr. Hangi ba uzunluu hangi bileie aittir? Hangi ban enerjisi daha fazladr? H3C NH2 H3C C = N| Aadaki bileiklerin Lewis formllerini yazn z, hangisinde CS ba daha uzundur? H3CSH, H2CS H2O, H2S, H2Se ve H2Te bileiklerini azalan ba enerjilerine gre sralaynz. Nedenini aklaynz. 6.54" AlF3, AlCl3, AlBr3 ve AlI3 bileikleri arasnda en dk ve en yksek ba enerjisine sahip olanlar hangileridir? Neden?

6.52* 6.53*

Deerlik ba kuram. Hibrit yrngeler ve molekl ekilleri 6.55 Aadaki molekllerde merkez atomunun elektron dizili ini yazarak balanmada hangi tr hibrit yrngelerin kullanld n bulunuz. Hibrit yrngeler takmlarn gz nne alarak molekllerin ekillerini bulunuz. BeH2, TeF4, Cl4, HgCl2, PbI2. Hangileri polardr? Aadaki molekllerin ve iyonlarn yaplarn deerlik ba kuram na gre aklaynz. NF3, SiCl4, ClF4+, ClF2 (merkez atomlarn alt izilmitir) Aadaki molekllerde ve iyonlarda S atomunun hangi hibrit yrngeleri oluturduunu bulunuz. Molekllerin ve iyonlar n ekillerini belirtiniz. H2S, SO2, SO3, SO42, S2O32, SO32 51

6.56

6.57

6.58

Aadaki asal gaz bileiklerinin yaplarn de erlik ba kuram na gre aklaynz. XeO4, XeOF4, XeOF2, KrF2, KrF4. Hangileri polardr?

Deerlik tabakas elektron iftleri itmesi kuram ve molekl ekilleri 6.59 Aadaki molekllerin ekillerini deerlik tabakas elektron iftleri itmesi kuramndan yararlanarak bulunuz. Hangi tr hibrit yrngeler tak m kullanlmtr? Hangi molekller polardr? (a) IF5, AsF5, (b) PbCl2, HgI2, (c) (SiF4, SeF4 Aadaki iyonlarn ekillerini deerlik tabakas elektron iftleri itmesi kuramndan yararlanarak bulunuz. (a) SO42, PO43, ClO4 (c) SO32, PO32 6.61 (b) NO2, PCl2, AsCl2+ () OCN2 N3+, TlCl2+

6.60

Aadaki molekllerin ve iyonlarn ekillerini de erlik tabakas elektron iftleri itmesi kuramndan yararlanarak bulunuz. ClF3, IF4+, SF5+. Aadaki molekllerin ve iyonlarn ekillerini deerlik tabakas elektron iftleri itmesi kuramndan yararlanarak bulunuz. BrF5, KrF4, IF6+ Aadaki molekllerin Lewis formllerini yaznz. ekillerini bulunuz. Hangi tr hibrit yrngeler kullanmtr? Hangileri polardr? BeF2, GaF3, GeF4, PF5, TeF4, SeF6, XeF4 Aadaki molekllerin ve iyonlarn eklini bulunuz. Se atomu hangi tr hibrit yrngeleri kullanmtr? SeO32, H2Se, SeO42. Aadaki iyonlarn eklini bulunuz. Br 3, BH2, H3O+, NH2, NO2+, BeF3, SnCl5 Soru 6.17 de verilen PCl 4+ ve PCl6 iyonlarnn yapsn aklaynz. atomlar, hangi tr hibrit yrngeleri kullanr? P

6.62

6.63

6.64

6.65

6.66 6.67

Sper asitler, ok gl asitlerdir ve asitler, bu maddelere kar baz olarak davranrlar. rnein SbF ve HF den bir sper asit oluur ve HF, bu reaksiyonda baz olarak davranr. Reaksiyona girenlerin ve kanlar n yaplarn aklaynz. 52

SbF5 + 2HF SbF6 + H2F+ 6.68 Klor oksitfluorrler gl ykseltgen ve fluorlayc maddelerdir. FClO 3 en kararlsdr ve roket yaktlarnda kullanlr. Molekllerin eklini bulunuz. Cl atomu hangi tr hibrit yrngeleri kullanmtr? FCl, FClO2, FClO3, F3ClO, F3ClO2

Molekl yrngeleri kuram 6.69* Aadaki molekllerin ve iyonlarn molekl yrnge diyagramlar n iziniz. Hangileri kararldr? Ba derecelerini bulunuz. (a) H2+, H2, H2, H22 6.70* (b) He2, He2, He2+

Aadaki molekllerin ve iyonlarn molekl yrnge diyagramlar n i ziniz ve elektron dizililerini yaznz. Hangileri paramagnetiktir? Ba dere celerini bulunuz. En gl ba hangisinde bulunur? O2+, O2, O2, O22 Aadaki molekllerin ve iyonlarn en kararls hangisidir? Ba derecesi ve ba enerjisi en yksek olann bulunuz. Hangileri paramagnetiktir? NO NO+, NO

6.71*

6.72*

Aadaki molekller ve iyonlar kararl olabilir mi? B 2+, B2, B2. Molekl yrngeleri kuramna gre aklaynz. Hangileri paramagnetiktir?

6.73*

2. Periyot elementlerinden treyen iki atomlu N 2, O2, F2 moleklleri kararldr. 3. Periyot elementlerinden treyen P 2, S2, Cl2 molekllerinden hangileri kararldr? Hangileri diyamagnetiktir?

6.74*

Aadakileri azalan ba derecelerine ve uzunluklarna gre sralaynz. N2+, N2, N2

6.75*

yonosferin E blgesinde (yeryznden 80-150 km ykseklikte) pek ok pozitif iyon bulunmutur. Burada bulunabilecek ve a ada verilen pozitif iyonlarn en kararls hangisidir? N2+, NO+, Li2+, Be2+, O2+

53

6.76*

Aadakilerin hangileri kararl olabilir? BN, SiS, NO. Molekl yrngeleri kuramna gre aklaynz. Hangileri paramagnetiktir?

Molekller aras etkilemeler 6.77 6.78 Bir H2O molekl en fazla ka tane H-ba yapabilir? Metanol, CH3OH, buhar halinde drt molekl birarada H ba ile tutunmu halde (tetramer) bulunur. (CH3OH)4 yapsn iziniz. Molekl ii H-ba olan bileiklerin kaynama noktas, molekller aras H-ba olan bileiklerden daha dktr; nk molekller aras etkile me (assosiyasyon) daha azdr. Aadaki bileiklerin hangisinin kaynama nok tas en dktr? o-, m-veya p-Klorfenol. Molekl ii H-ba olan bileiklerin erime noktas molekller aras H-ba olan bileiklerden daha dktr. Metil 2-hidroksibenzoat ve metil 4-hidroksibenzoat erime noktalar, srasyla 8 C ve 127 C dir. Verilen bilgiden yararlanarak erime noktalar arasndaki fark aklaynz. Aadaki katlarda bulunan molekller aras etkile meleri belirtiniz. (a) H2S (d) BaSO4 (b) Xe (e) H2O (c) C2H6 (f) (NH4Cl () P4 (g) (HF)3 () CHCl3

6.79*

6.80*

6.81

() NO (h) Teflon, CF3(CF2CF2)nCF3 (i) BCl3 6.82 (j) Polietilen, CH3(CH2CH2)nCH3

Aadaki bileiklerin kaynama noktalar arasndaki fark aklaynz. (a) Dimetil eter, CH3OCH3, 35 C ve etanol, CH3CH2OH, 79 C (b) HF, 20 C ve HCl, 85 C (c) LiCl, 1360 C, TiCl4, 136 C

6.83*

Aseton, CH3COCH3, asetik asit, CH 3COOH ve benzoik ait CH 5COOH, kaynama noktalar, srasyla 56 C, 118 C ve 249 C dir. Kaynama noktalarndaki deimeyi aklaynz.

54

YEN SORULARA YANITLAR

6.1 6.2
2 + + 2 3

B r , B r , C a , C a , L i , L i , S , S , B , B i , A s , K r

2 + g + F M g 2 F M g F (a) M 2 + 3 i + N 3 L i N L i N (c) L 3 + (e) N a + H N a H N a H

6.3

NaF: Na: [He] 2s22p63s1, F: [He] 2s2 2p5,

Na+: [He] 2s22p6 F : [He] 2s22p6

6.4

ns2np6 dizilii: Sr2+, P3; ns2np6nd10 dizilii: Cd2+, In3+, Cu+; ns2np6nd5 dizilii: Ru3+, Tc2+

6.5 6.6 6.7 6.8

(a) Sc3+, (a) Na3PO4,

(b) Ti4+, () Al2(SO4)3,

(c) V5+, (e) Li2Cr2O4,

() Ca2+ (g) K2HPO4

FeCl3, AlH3, CuS, K2O, Na3N, ZnBr2, CdSe, CaH2 Ca3(PO4)2, CuSO4, Cd(NO3)2, Na2SO3, Ca(ClO2)2, KH2PO4,

Mg2Cr2O7, LiHCO3, Rb3PO4, Ba(NO3)2, Al2(SO4)3, Fe(NO2)3

6.9

55

6.10

6.11

6.12

56

6.13

6.14

6.15

57

6.16

6.17

6.18

58

6.19

6.20

6.21

Toplam deerlik elektronlar says: 19, OClO, ClOO, O=ClO, O = Cl = O, hi biri uygun deil. ClO 2 yaps iin molekl yrngeleri kuramna gre bir aklama yaplabilir, fakat kitabn dzeyi dnda kalr.

6.22

59

6.23

6.24

6.25

6.26

60

6.27 6.28 6.29 6.30 6.31 6.32

CsF > K2O > Li3N > SiO2 > BaS > A4C3 ClF > PH3 yonik: SbF3, CaCl2, ScCl3 Be+, O>Si+O > Li+H,> P+Cl>As+I>C+Br Kovalent: CsH, NBr3 ve polar kovalent: PbO, Fe2O3, AlCl3 yonik: Sc+F, Zr+,O Sr+O, |xAxB| = 2,5, % 79; Na+S, |xAXB| = 1,6, % 47 C+Br, |xAxB| = 0,5, %7

6.33 6.34 6.35 6.36 6.37 6.38 6.39 6.40 6.41

H2S < SbBr3 < MgS < TiCl4 < SiO2 < SnF2 (a) Ga F (b) AsCl (c) SF () Ayn polarlkta

(a) FeCl3 (b) ScBr3 (c) MgI2 () Li2O (d) BeH2 (b) BeI2 (b) VCl5 (c) CuS () MgP2 (d) LiH

H S dipol, H O dipolnden byktr. Dipollerin bykl N H < P F < As F srasnda artar. HgBr2, SF6, SnBr4 (a) CH2Cl2 ve CHCl3 Dzgn drtyzl 61 (b) N2O (c) BF3

6.42 6.43 6.44 6.45 6.46 6.47

F: 0,73 x 1010 esb, Br: + 0,73 x 1010 esb (a) % 63, K I (b) % 74, I Cl (a) % 63, K I (b) % 74, I Cl trans-izomer iin = 0 trans-izomer iin = 0 1 ve 2, H2CO, C = 0

6.48

6.49

6.50 6.51 6.52 6.53

C = 0 : 1,23 A ve CO: 1,36 A C = N: 1,16 A ve CN: 1,47 A, CN bann enerjisi daha fazladr. H3CSH'de CS ba daha uzundur. H2O > H2S > H2Se > H2Te. Bileiklerin iyonik karakteri de bu srada azalr. yon deformasyonundan dolay, AlF 3, iyonik, en yksek ba enerjisine sahip ve AlI3, kovalent, en dk ba enerjisine sahiptir. BeH2: sp, izgi, TeF 4: sp3d, bozulmu dzgn drtyzl; Cl 4: sp3, dzgn drtyzl; HgCl2: sp, izgi; PbI2: sp2, V-ekli. PbI2, polar. NF3: sp3, gen piramit; SiCl 4: sp3, dzgn drtyzy; ClF 4+: sp3d, bozulmu dzgn drtyzl; ClF2: sp3d, izgi.

6.54

6.55

6.56

62

6.57

H2S: sp3, V-ekli; SO2: sp3, V-ekli; SO3: sp2, gen dzlemi; SO 42: sp3, dzgn drtyzl; S2O32, sp3, dzgn drtyzl; SO32: sp3, gen piramit. XeO4: sp3, dzgn drtyzl; XeOF 4: sp3d2, kare piramit; XeOF2: sp3d, T-ekli, KrF2: sp3d, izgi; KrF4: sp3d2, kare dzlemi. Hepsi apolardr. (a) IF5: AX5E, kare piramit, sp 3d2; AsF5: AX5, gen bipiramit, sp 3d (b) PbCl2: AX2E2, V-ekli, sp3; HgCl2: AX2, izgi, sp. (c) SiF 4: AX4, dzgn drtyzl, sp3; SeF4: AX4E, bozulmu dzgn drtyzl, sp3d. PbCl2, polardr. (a) Hepsi dzgn drtyzl. (b) Hepsi V-ekli (c) Hepsi gen piramit. () Hepsi izgi. ClF3: T-ekli, bipiramit. IF4+: bozulmu dzgn drtyzl, SF 5+: gen

6.58

6.59

6.60 6.61 6.62 6.63

BrF5: Kare piramit, KrF4: kare dzlemi, IF6+: dzgn sekiz yzl. BeF2: izgi, GaF3: gen dzlemi, GeF4: dzgn drtyzl, PF5: gen bipiramit, TeF 4: bozulmu dzgn drtyzl, SeF 6: dzgn sekizyzl, XeF4: kare dzlemi TeF4 polardr. SeO32: gen piramit, H2Se: V-ekli, SeO42: dzgn drtyzl. Br3: izgi, BH2: V-ekli, H3O+: gen piramit, NH 2: V-ekli, NO2+: izgi, BeF3: gen dzlemi, SnCl5: gen bipiramit. PF4+ Dzgn drtyzl, sp3, PF6: dzgn sekizyzl, sp3d2. SbF5: gen piramit, sp3d, SbF6: dzgn sekizyzl, sp3d2, V-ekli, sp3. H2F+:

6.64 6.65

6.66 6.67

6.68

FClO: V-ekli, sp3: FClO2: gen piramit, sp3; FClO3: dzgn drtyzl, sp3; F3ClO: kare piramit, sp3d; F3ClO2: gen bipiramit, sp3d. (Ba derecesi yerine B.D. kullanlmtr.) (a) H2+ : (1)1, B.D. = 0,5, H2: (1)2, B.D. = 1 H2: (1)2 (1*)1, B.D. = 1/2, H22: -------------. Hepsi kararl (b) He2+: (1)2 (1*)1, B.D. = 1/2, He2: (1)2 (1*)2, B.D. = 0 63

6.69

He2+: (1)2, B.D. = 1, He2+ ve He2+ kararl 6.70 O+2: (2)2 (2*)2 (2x)2 (2y)2 (2z)2 (2x*)1, B.D. = 2 O2 : (2)2 (2*)2 (2x)2 (2y)2 (2z)2 (2x*) (2y*)1, B.D. = 2 O2: (2)2 (2*)2 (2x)2 (2y)2 (2z)2 (2x*)2 (2y*)1, B.D. = 1,5 O22: (2)2 (2*)2 (2x)2 (2y)2 (2z)2 (2x*)2 (2y*)2, B.D. = 1 O2+, O2 ve O2 paramagnetiktir. En gl ba: O2+ de bulunur. 6.71 NO: (2)2 (2*)2 (2x)2 (2y)2 (2az)2 (2*x)1, B.D. = 2,5 NO+: (2)2 (2*) (2x)2 (2y)2 (2z)2, B.D. = 3 NO: (2)2 (2*) (2x)2 (2y)2 (2z)2, (2*x)1 (2*y)1, B.D. = 2 NO ve NO paramagnetiktir. En gl ba: NO+ da bulunur. 6.72 6.73 6.74 6.75 B2+, B2 ve B2 paramagnetik ve kararldr. P2, S2 ve Cl2 diyamagnetik ve kararldr. N2, B.D. = 3, N2+ ve N2, B.D. = 2,5 NO+, B.D. = 3, en kararl, nk B.D. en yksektir. Beklendi i gibi. Li 2+ ve Be2+ bulunmamtr (B.D. = 2,5). N 2+ ve O2+ bulunur (B.D. = 2,5). NO+ olumas: O+ + N2 NO+ + N veya N2+ + O NO+ + N B.D.: BN: 2, SiS: 3, NO: 2,5. NO Paramagnetiktr. 4

6.76 6.77

6.78

6.79 6.80 6.81

o-Klorfenol'da molekl ii H-ba vardr. Metil 2-hidroksibenzoat'da molekl ii H-ba vardr. Dipol-dipol kuvvetleri ----------------a) 64 H-ba -----------London kuvvetleri ---------------

b) c) d) e) f) g) ) h) 6.82 6.83

(a) Etanol ve (b) HF, H-ba ierirler; (c) LiCl iyonik, TiCl 4 apolardr. Aseton, dipol-dipol kuvvetleri ve London kuvvetleri; asitler, H-ba ve London kuvvetleri (London kuvvetleri, bykl nedeniyle benzoik asitte daha fazla) ierirler.

YEN SORULAR
* aretli sorular "Temel niversite Kimyas"nda kk punto ile yaz lan leri Dzeyde bilgi iin dzenlenmitir. 65

Basit gaz yasalar 7.1 Belli miktardaki bir gazn 770 mm Hg basntaki hacmi 50 dm 3 olduuna gre, ayn scaklkta basn 745 mm Hg deerine drld nde hacim ne olur? Belli miktardaki bir gazn 18 C'daki hacmi 45 cm 3'dr. Ayn gazn scakl sabit basnta 100 C'a ykseltilirse hacmi ne olur? Bir depo iinde 0 C ve 0,5 atm'de gaz bulunmaktad r. S cakl k 250 C'a ykseltildiinde basn ne olur? Scakl 0 C ve basnc 760 mm Hg olan 1 dm 3 klor gaznn ktlesini bulunuz. Scaklk 35 C ve basn 778 mm Hg iken hacmi 220 cm 3 olan bir gazn normal koullardaki hacmini hesaplaynz. Scaklk 80 C ve basn 600 mm Hg iken hacmi 800 cm 3 olan oksijen gaznn normal koullardaki hicmini, ktlesini ve molekl say s n hesaplaynz. Belli miktardaki bir gazn 15 C ve 755 mm Hg'daki hacmi 13,5 dm 3 olduuna gre, 770 mm Hg'daki hacminin 15 dm 3 olmas iin scaklnn ne olmas gerekir? Bir gazn 18 C ve 748 mm Hg'daki younlu u 1,156 g dm 3 olduuna gre mol ktlesini ve molekl ktlesini bulunuz. Hidrojenin 4 gramnn 37 C ve 250 mm Hg'daki hacmini hesaplay n z. Ayn koullardaki 40 cm 3 hidrojen gaz iinde ka mol ve ka molekl vardr? Bir gaz deposu yazn en yksek scakl 42 C ve kn en d k s cakl 38 C olan bir yerde bulunmaktadr. Hacmi 2000 m 3 olan deponun basnc 780 mm Hg'da sabit tutulduuna gre, en dk scakl kta depoda bulunan hidrojen gaz en yksek scaklkta bulunan hidrojen gaz ndan ka kg daha fazladr? Hidrojene gre bal younluu 31 olan bir gazn mol ktlesi nedir?

7.2 7.3 7.4 7.5 7.6

7.7

7.8 7.9

7.10

7.11

66

7.12

Tm hacimler ayn scaklk ve ayn basnta llmek zere 20 dm 3 propan yakmak iin gerekli oksijenin hacmi ve oluan rnlerin toplam hacmini hesaplaynz (Suyun buhar balinde olduunu varsaynz).

deal gaz denklemi 7.13 7.14 7.15 7.16 7.17 7.18 7.19 7.20 Scakl 120 C ve basnc 1 mm Hg olan 0,5 dm 3 hacmindeki hidrojen gaznn mol saysn (madde miktarn) ve molekl saysn hesaplaynz? Scakl 6 C ve basnc 745 mm Hg olan 610 cm 3 hacmindeki oksijen gaznn ktlesini hesaplaynz. Mol ktlesi 28,96 g mol1 olan 0,5 g havann 756 mm Hg'daki hacminin 1 dm3 olabilmesi iin scakl ne olmaldr? Ktlesi 10 g olan oksijenin 20 C daki hacminin 7,2 dm 3 olabilmesi iin basn ne olmaldr? Scaklk 27 C ve basn 100 cm Hg iken 2,006 x 10 23 azot moleklnn kaplayaca hacmi hesaplaynz. Scaklk 22 C ve basn 768 mm Hg iken younlu u 1,255 g dm 3 olan bir gazn mol ktlesini ve molekl ktlesini hesaplaynz. Gaz halindeki bir hidrokarbonun 0,255 g'nn 100 C ve 1 atm'deki hacmi 100 cm3 olduuna gre mol ktlesini ve molekl saysn hesaplaynz. Scaklk 27 C iken 4 dm3 hacimde bulunan 1,05 x 1022 azot moleklnden oluan gazn basncn ve ayn koullarda ayn say da metan moleklnden oluan gazn basncn hesaplaynz. Bir gaz deposunda 27 C ve 798 mm Hg'da 2500 m3 hidrojen bulunmaktadr. Bu hidrojen 25 dm3'lk elik ielere 27 C scaklkta 140 atm basnca dek pompalanarak doldurulacaktr. Depodaki tm hidrojen iin ka elik ie gereklidir? Bir bomba kalorimetredeki yakma ilemlerinde kullan lmak zere 20 dm 3 hacmindeki elik bir tpte basnc 120 atm olan oksijen gaz vard r. Bu tpteki gaz kullanlarak 350 cm 3'lk hacmi her defasnda 25 atm basnl oksijen gaz ile doldurulan kalorimetrede ka kez yakma yap labilir?

7.21

7.22

67

7.23

Klcal bir cam boru ile birbirine bal eit hacimli iki cam balon iine azot gaz doldurulup 100 C'da kaynayan suya batrldnda basn 0,5 atm olarak llmtr. Daha sonra, balonlardan biri kaynayan suda tutulurken dieri 0 C scaklktaki su-buz banyosunda daldrlmt r. Son basnc hesaplaynz.

Gaz reaksiyonlarnda kimyasal hesaplamalar 7.24 Arsin gaz stldnda 2 AsH 3(g) As(k) + 3H2(g) denklemine gre tamamen paralanr. Scakl 40 C ve basnc 750 mm Hg olan 10 dm 3 hidrojen gaz elde etmek iin, scakl 18 C ve basnc 750 mm Hg olan arsin gazndan ka om3 alnmaldr? 7.25 Bir hidrojen peroksit zeltisinden 25 cm 3 alnp pltin zerinde ayrtrlrsa 15 C scaklk ve 770 mm Hg basn altnda 250 cm 3 oksijen gaz oluur. Buna gre 1 dm3 zeltide ka gram H2O2 bulunur? Ktlece % 35 HCl ieren bir sulu zelti, potasyum bikromat, K 2Cr2O7 ile kartrlrsa 20 C scaklk ve 750 mm Hg basn altnda 10 dm 3 klor gaz elde ediliyor. Reaksiyon denklemini yazarak verimin % 80 oldu u bir reaksiyon iin gerekli HCl zeltisinin ktlesini hesaplay n z. 7.27* Younluu 1,596 g cm 3 olan 1 dm3 sv trintrogliserin patlad zaman scaklk 2600 C oluyor. Patlama srasnda CO 2, H2O, N2 ve O2 olutuuna gre reaksiyon denklemini yazarak reaksiyon bas nc n hesap laynz. 7.28* Mol ktlesi 148 g mol olan bir olefin nicel olarak hidrojenlendiriliyor. Bu maddenin 0,345 gram, 20 C ve 1 atm'de 224 cm 3 hidrojenle birleebiliyorsa molekldeki ift balarn says nedir? Bir kilogram su ile reaksiyona girince normal ko ullarda 300 dm 3 asetilen, HCCH veren kalsiyum karbr, CaC2'n safl nedir? Scakl 20 C ve basnc 750 mm Hg olan 5 dm 3 karbon monoksit gaz elde etmek iin (COOH)2.2H2O CO + CO2 + 3H2O denklemine gre sl olarak paralanan kristal halindeki okzalik asitten ne kadar kullan lmaldr?

7.26*

7.29

7.30

68

7.31

Toluen zerine klor gaz gnderilirse C6H5CH3+2Cl2 C6H5+CHCl2 + 2 HCl reaksiyonuna gre benzal klorr elde edilir. Reaksiyon yrtlrken % 60 ar klor gaz kullanldna gre 15 kg benzal klorr retmek iin 20 C ve 1 atm'deki klor gazndan ka m3 alnmaldr?

7.32

Azotun % 6 ars ile alldna ve hava % 78 azot ierdi ine gre 150 ton amonyak retmek iin 20 C ve 1,2 atm'deki havadan ka m 3 gereklidir? Ktlesel olarak % 80 FeS 2 ieren 10 ton piritten 200 C ve 1,5 atm'de 3030 m3 SO2 gaz elde edebilmek iin 4FeS 2 (k) + 11 O2 (g) 2 Fe2O3 (k) + 8 SO2 (g) reaksiyonun verimi ne olmaldr? Trinitrotoluen, 2 C6H2CH3(NO2)2 3N2 (g) + 12 CO (g) + 6C (k) + 5 H2 (g) denklemine gre patlarken scaklk 2000 C'a ykseldi ine gre hacmi 0,5 dm3 olan ve 500 atm basnca dayankl bir elik tp paralamak iin en az ka gram trinitrotoluen kullanlmal d r?

7.33

7.34

Gazlarn ksmi basnlar ve ksmi hacimleri 7.35 Hacmi 10 dm3 olan bir kap iinde 200 C scaklkta 10 g H 2 ve 64 g O2 bulunmaktadr. Karmn toplam basncn hesaplaynz. Karm iinde bir elektrik ark oluturduktan sonra snan karm ilk s cakl na so utulduunda basn ne olur? 7.36 Hacmi 2 dm3 olan bir kap iinde 30 g N2, 15 g O2 ve 5 g Ar kartrldnda toplam basn 6 atm olduuna gre her bir gazn k smi bas nc n hesaplaynz? 273 K ve 1/4 atm'deki hacmi 224 cm 3 olan O2 gaz ile 546 K ve 3/4 atm' deki hacmi 224 cm3 olan H2 gazndan 273 C'deki hacmi 224 cm 3 olan bir karm hazrlanmtr. a) Karmdaki H2 ve O2'nin ksmi basnlarn bulunuz. (b) Elektrik ark ile patlatlan karmda olu an su uzakla t r ld zaman geriye kalan 224 cm 3 gazn 273 C daki basnc nedir? c) Eer oluan su uzaklatrlmam olsayd karmn 273 C ve 27 C'deki basnlarn izelge 7.12.1'den de yararlanarak hesaplaynz.

7.37*

69

7.38

Toplam basnc 760 mm Hg olan bir CO ve CO 2 karmnda CO'in ksmi basnc 304 mm Hg olduuna gre karmn bileimini ktle kesri olarak bulunuz? Su zerinde toplanan bir gazn 22 C ve 752 mm Hg'deki hacmi 25,5 cm 3 olduuna gre kuru gazn normal koullardaki hacmini bulunuz? (Suyun basncn izelge 7.12.1'den bulunuz.) Su buhar ile doygun bir azot gaznn 20 C ve 764 mm Hg'daki hacmi 570 cm3'dr. izelge 7.12.1'den yararlanarak kuru azot gaznn ayn koullardaki hacmini hesaplaynz? 18 C ve 760 mm Hg basntaki 1 dm 3 azot gaz su iinden geiriliyor. Su ile doygun gazn hacmini izelge 7.12.1'den yararlanarak hesaplaynz. Hacmi 2 dm3 olan bir balon iinde basnc 0,5 atm olan azot bulunmaktadr. Hacim sabit kalmak koulu ile balona 0,01 mol O 2 gaz gnderildiinde karmn scakl 10 C oluyor. Balonda bulunan ilk gazn mol saysn ve scakln hesaplaynz.

7.39

7.40

7.41

7.42

7.43*

2 atm basnl A gazndan 1 dm 3, 3 atm basnl B gazndan 2 dm 3 alnp 4 dm3 hacmindeki bir kapta kartrlyor. (a) Karmn son basnc nedir? (b) Karm 60 C da 24 g ise ortalama mol ktlesi ne olur? (c) Ayn karm 27 C'daki A gaz ile 127 C'daki B gaz nn kart r l p 327 C'a stl-masyla hazrlandnda son basn ne olur? 10 g O2 ve 0,6 g H2O karm 27 C'da 1 dm 3 hacim kaplamaktadr. (a) Sv suyun hacmini ihmal ederek toplam basnc hesaplay nz. (b) Sabit scaklkta suyun tm buharlaana dek hacim genle tirilirse son basn ne olur? (Her iki soru iin de izelge 7.12.1'den yararlanlacakt r). Hacmi 150 cm3 olan bir tpe 20 C scaklk ve 760 mm Hg bas nta hava dolarken belli miktarda da sv aseton konuyor. Az iyice kapat lan tp 350 C scakla stlyor. Basncn en ok 50 atm olmas iin boruya ka gram aseton konulmaldr? Hacmi 100 cm3 olan bir tpe 22 C ve 1 atm'de hava dolarken yo unlu u 1,5 g cm3 olan saf nitrik asitten bir miktar konulmu tur. Nitrik asit stldnda 4 HNO3 (g) 2HO2 (g) + 4 NO (g) + 30 (g) eklinde sl olarak ayrmaktadr. Az eritilerek kapatlan tpn iindeki bas nc n 50 70

7.44*

7.45*

7.46*

atm'in zerine kmamas iin iine en fazla ka cm 3 nitrik asit konulmaldr? 7.47 Toplam basnc 731 mm Hg olan 35 C'daki 2151 cm 3 hava, ayn scaklktaki kloropikrin, CCl 3NO2 iinden kabarcklar halinde yava yava geiriliyor. Kloropikrin svsnn ktlesi 0,92200 g azaldna gre verilen scaklkta kloropikrinin buhar basncn hesaplaynz. 7.48 Hacimsel olarak % 30 CO, % 60 N 2 ve % 10 H2 ieren bir gaz karmnn toplam basnc 5 atm olduuna gre herbir gazn ksmi bas nc n hesap laynz. 7.49 Hacmi 3,2 dm3 olan bir balonda basnc 230 mm Hg olan CO 2 gaz bulunmaktadr. Ayn balona 730 mm Hg basntaki hacmi 2,4 dm 3 olan N2 gaz ve 510 mm Hg basntaki hacmi 5,8 dm 3 olan H2 gaz gnderiliyor. Scaklk sabit olduuna gre herbir gazn ksmi basnc ile toplam bas nc hesaplaynz. 7.50 Hacmi 96 m3 olan bir odada gndzleri scaklk 24 C ve bal nem % 70, geceleri ise scaklk 10 C ve bal nem % 60 oldu una gre geceleri odadan ayrlan bu buharnn ktlesini izelge 12.7.1'den yararlanarak bulunuz. Hacmi 50 m3 olan bir gaz deposu iinde 27 C'da 140 kg CO ve 20 kg H 2 bulunmaktadr. Karmn bileimini (a) ktle kesri b) hacim kesri olarak hesaplaynz. 7.52 Hacmi 80 dm3 olan bir kap iinde 50 C'da 7 g N 2, 16 g O2 ve 3,03 g H2 vardr. Herbir gazn ksmi basncn ve toplam basnc hesaplaynz? 7.53 7 mol H2 ile 1 mol Ar hacmi 50 dm 3 olan bir kapta sabit scaklkta kartrldnda herbir gazn ksmi ne olur? 7.54* Fosfor pentaklorr, PCl 5 (g)

7.51

PCl3 (g) + Cl2g) reaksiyonuna gre sl

olarak ayrmaktadr. Oda scaklnda tartlan 2,69 g fosfor pentaklorrn 250 C ve 1 atm'deki hacmi 1 dm 3 olarak llmtr. (a) Ayrma derecesini, (b) Her bir bileenin mol kesrini (c) Her bir bile enin k smi

71

basncn () Her bir bileenin ksmi hacmini, (d) Ortalama mol ktlesini ve (f) Ortalama younluu hesaplaynz. 7.55* Basn 506625 Nm2 ve scaklk 2273 K iken karbon dioksidin karbon monoksit ve oksijenine 2 CO 2 (g) 2 CO (g) + O2 (g) denklemine gre ayrma derecesi 0,21'dir. (a) Byle bir karmn llebilen mol ktlesini (ortalama mol ktlesini) bulunuz. (b) Sistemde bulunan herbir gaz n k smi basncn hesaplaynz. (c) Ortalama younluu bulunuz. () Kar mn molar hacmini bulunuz. (d) Balangta 4,4 g CO 2 alnrsa toplam hacim ve ksmi hacimler ne olur? 7.56* Asetik asit buhar faznda 2 CH 3COOH (g)

(CH3COOH)2 (g) denkle-

mine gre dimerlemektedir. Scaklk 124,8 C iken ortalama mol ktlesi 90,35 g mol1 dir. (a) Birleme kesrini hesaplaynz. (b) 101325 Nm 2 toplam basnta herbir bileenin ksmi basnc n hesaplay nz. (c) Kar m n ortalama younluu nedir? () Karmn molar hacmi nedir? (d) Balangta 6 g asetik asit alndnda toplam hacim ve k smi hacimler ne olur? 7.57* Havas boaltlm kapal bir kaba konulan kkrt trioksit s t ld zaman 2S03 (g) SO2 (g) + O2 (g) denklemine gre sl olarak paralanmaktadr. Ayrma derecesi % 48 iken toplam basn 2,90 atm oldu una gre her bir bileenin ksmi basncn hesaplaynz. 7.58* Havas boaltlan 11,45 dm 3 hacmindeki bir balona 17,2 g N 2O4 konulup 100 C scakla stldnda basn 720 mm Hg olarak llm tr. Diazot tetraoksit, N2O4 (g) 2 NO2 (g) denklemine gre sl olarak ayrtna gre (a) ayrma kesrini, (b) karmn hacimsel bile imini bulunuz. 7.59* Bir kap iinde 35 C ve 1 atm'de 85 g N 2O4 bulunmaktadr. N2O4 (g) 2 NO2 (g) denklemine gre ayrma kesri % 27 olduuna gre kab n hacmini bulunuz. 7.60* Scaklk 1000 C iken brom buharnn oksijen gazna gre bal yo unlu u 4,8 olduuna gre Br2 2 Br reaksiyonuna gre bromun ayrma derece sini hesaplaynz. 72

Kinetik gaz kuram 7.61* Bir gaz, hzlar 2ms 1 olan 5 molekl, hzlar 3 ms 1 olan 10 molekl ve hzlar 6 ms1 olan 4 moleklden olutuuna gre; ortalama h z , h z kareleri ortalamasnn karekkn ve en olas hz hesaplaynz. Bir azot moleklnn ortalama kinetik enerjisi 6,17 x 10 21 J'dir. (a) Azot gaznn scakln hesaplaynz. (b) Ortalama hz, hz kareleri ortalamasnn karekkn ve en olas hz hesaplaynz. (c) S caklk ayn kalmak koulu ile basncn 2 atm olmas halinde gazn yo unlu unu hesaplaynz. Azot molekllerinin 0 C scaklktaki hz kareleri ortalamas karekk deerine oksijen moleklleri hangi scakl kta sahip olur? Herhangi bir gazn belli basn ve scaklktaki ortalama serbest yolu 104 cm ve berbir molekln dierlerine arpma says 9 x 10 9s1 olduuna gre ortalama hz ve yaynrlk katsaysn hesaplaynz.

7.62*

7.63* 7.64

YEN SORULARA YANITLAR

7.1 7.2 7.3 7.4 7.5 7.6 7.7 7.8 7.9 7.10 51.68 cm3 57,68 cm3 0,958 atm 3,164 g 199,6 cm3 488 cm3, 0,698 g, 1,31 x 1022 28,06 g mol1, 4,66 x 1023 g 28,06 g mol1, 4,66 x 1023 g 155 dm3, 5,17 x 104 mol, 3,11 x 1020 54 kg 73

7.11 7.12 7.13 7.14 7.15 7.16 7.17 7.18 7.19 7.20 7.21 7.22 7.23 7.24 7.25 7.26 7.27 7.28 7.29 7.30 7.31 7.32 7.33 7.34 7.35

62 g mol1 100 cm3 O2, 140 cm3 2,04 x 108 mol; 1,23 x 1016 0,874 g 651 C 79,28 mm Hg 6.24 cm3 30,08 g mol1, 5 x 1023 g 78,1 g mol1, 1,97 x 1021 0,107 atm, ayn 750 217 0,423 atm 6,281 dm3 14,6 g 249,9 g 14500 atm 4 % 85,8 25,88 g 7,163 m3 1,2 x 105 m3 % 87,9 30 g 27 atm, 19 atm

74

7.36 7.37

pN = 3,20 atm, pO = 1,40 atm, pAr = 0,40 atm 2 2 (a) pH = 0,75 atm, pO = 0,5 atm (b) 0,125 atm 2 2 (c) 0,866 atm, 0,125 atm

7.38 7.39 7.40 7.41 7.42 7.43 7.44 7.45 7.46 7.47 7.48 7.49

% 48,84 CO 22,74 cm3 556,9 cm3 1020,8 cm3 0,0332 mol, 367 K (a) 2 atm (b) 82 g mol1 (c) 3,25 atm (a) 7,73 atm 8,15 g 1,91 cm3 40,28 mmHg pCO = 1,5 atm, pN = 3,0 atm, pH2 = 0,5 atm 2 pCO = 230 mmHg, pN = 548 mmHg, pH2 = 924 mmHg,
2 2

(b) 0,363 atm

p = 170 mmHg 7.50 7.51 919,6 g (a) aCO = 875, aH2 = 0,125 (b) % 33,33 CO, % 66.67 H2 (c) p = 7.38 atm, PCO = 2,46 atm, pH2 = 4,92 atm 7.52 7.53 7.54 pN = 0,083 atm, pO = 0,166 atm, pH = 0,498 atm, p = 0,747 atm
2 2 2 2

vH = 43,75 dm3, vAr = 625 dm3 (a) = 0,812 (b) ypCl5 = 0,1039 ypCl3 = 0,4485 yCl2 = 0,4485 (c) ppCl5 = 0,19 bar, ppCl3 = 0,45 bar, pCl = 0,45 bar 2

75

() vCl5 = 103,9 cm3, vpCl3 = 448,5 cm3, vCl2 = 448,5 cm3 (d) Mort = 115,1 g mol1 7.55 (e) ort = 2,6821 kg m3

(a) Mort = 39,82 g mol1 (b) pCO = 3,62, pCO = 96 bar pCO = 0,48 bar 2 2 (c) ort = 1 kg m3 () V = 3,982 x 10 3 m3 mol1 VCO2 = 2947 cm3, VCO = 783 cm3, VO2 = 392 cm3 (d) V = 783 cm 3;

7.56

(a) = 0,671

(b) P monomer = 50167Nm2, Pdimer = 51158 Nm2 (c) V = 0,0452 m3 mol1 (d) V = 2170 cm3

(c) ort = 2 kgm3 7.57 7.58 7.59 7.60 7.61 7.62

Vmonomer = 1074 cm3, Vdimer = 1096 cm3 pSO = 1,12 atm, pSO = 1,22 atm, pO = 6,50 atm 3 2 2 (a) a = 0,9 (b) % 5,35 N2O4, % 94,65 NO2 29,7 dm3 0,04 vort = 34 ms1; (v2)ort1/2 = 5,15 ms1; ve = 3,0 ms1 (a) 298 K (b) vort = 4,75 ms1, (v2)ort1/2 = 5,15 ms1, ve = 4,21 ms1 (c) 2,288 kg m3 7.63 7.64 38 C vort = 2 x 105 cms1, D = 6,7 cm2s1

76