Termoregulacija, mikroklima radne sredine, osvetljenost, profesionalne tetnosti

Prof. dr Milan Pavlovi, Katedra medicine rada, Medicinski fakultet u Beogradu

TERMOREGULACIJA
Temperatura jezgra tela - 37.8-38 0C i spoljna (koa, sluzokoe) - 29.5-37.2 0C Hemijska regulacija - promena metabolizma Fizika regulacija - radijacija, kondukcija, konvekcija (zagrevanje sloja vazduha) i evaporacija vode (1 gr=0.6 kcal, 2.5kJ.) Receptori za toplotu i hladnou Aklimatizacija - 3-4 nedelje

MIKROKLIMA RADNE SREDINE

Faktori klime: t, vlanost, kretanje vazduha i toplotno zraenje t-apsolutne nule, merenje psihrometrom Vlanost - apsolutna i relativna 40-60% Kretanje vazduha- optimum do 1.5 m/s Toplotno zraenje: radijacija IC zrakadirektno srazmerno 4 stepenu temp. tela, prisutno<27oC / 2/3 radij. toplota iz spolja - kondukcija, konvekcija i evaporacija

OCENA MIKROKLIMATSKIH USLOVA

OPTIMALNI-ako u duem vremenu ne dovode do naprezanja termoregulacije DOPUSTIVI- angaovanje termoregulacionih mehanizama dok je temperatura tela u fiziolokim granicama EFEKTIVNA temperatura- kombinacija - lak rad -17.2-21.2 oC - srednje teak rad - 15-18 oC - teak rad - 12-14.9 oC, ene + 2 oC

MERE ZATITE KOD LOIH MIKROKLIMATSKIH USLOVA

Izbor tehnologije - oslobanje toplote Termika izolacija izvora toplote Zatitni ekrani za refleksiju ili apsorpciju Vodene zavese Vazduni tuevi, kondicioniranje vazduha Organizacija rada - krae pauze pri radu Adekvatan unos hrane i tenosti Lina zatitna sredstva

MERE ZATITE KOD LOIH MIKROKLIMATSKIH USLOVA Niske temperature

Hermetizacija i automatizacija procesa Pauze u toplim prostorijama Topli obroci i napitci Topla odela, kape, rukavice i obua Skraena dnevna ekspozicija Profesionalna orijentacija Medicinska selekcija radnika

POVIEN I SNIEN BAROMETARSKI PRITISAK

Normalno: 760 mm Hg, 1013 mbar, 101,3 Opadanje sa visnimom - 3000 m - granica 15 km. - vazduh ne ulazi u plua Promene parcijalnih pritisaka gasova sa visinom ili dubinom Porast za 1 at na svakih 10 m pri ronjenju Normalno 1 lit. rastvorenog azota u org. Pad pritiska uzrokuje oslobaanje N2 Kljuanje gasova na visini od 20 km

OSVETLJENOST NA RADNOM MESTU

Jedinice: Cd, jedan steradijan-fluks 1(lm) Luks (lx) - lumen/1 m2 Prirodno i vetako

Prirodno osvetljenje
Ravnomerna osvetljenost, bez bletanja, est zahteva za jainu osvetljenosti Faktor prirodne osvetljenosti - 10% Svetlosni koeficijent 1:3 do 1:5 Upadni ugao svetlosti - 27%

OSVETLJENOST I BOJE NA RADNOM MESTU Vetako osvetljenje

Sijalice sa uarenim vlaknom (volfram) Elektrino pranjenje u gasu (neon)

Boje na radnom mestu

Umirujue: zelena i plava Stimulativne: narandasta i crvena Opasne maine i delovi - crvena Jonizujue zraenje - narandasta Bojenje zidova