Udhzues

Si t shkruhet punimi seminarik, punimi i diploms, master dhe i doktoraturs

Prkthyer dhe prshtatur nga: Guideline: How to write a report, a term paper, diploma thesis and Ph.D. thesis ICT Institute of Computer Technology, Vienna University of Technology,September 2006

2011

Prmbajtja
1 Hyrje n udhzues .................................................................................................. 3 2 Procedurat e rekomanduara..................................................................................... 3 3 Struktura................................................................................................................. 4 3.1 Titulli............................................................................................................... 4 3.2 Parathnia ........................................................................................................ 5 3.3 Abstrakti.......................................................................................................... 5 3.4 Prmbajtja ....................................................................................................... 6 3.5 Hyrja ............................................................................................................... 6 3.6 T arriturat e mparshme n tem dhe puna e ngjashme (ang. State of the art).. 7 3.7 Pjesa kryesore.................................................................................................. 7 3.8 Diskutimi......................................................................................................... 8 3.9 Prfundimi....................................................................................................... 8 3.10 Shtesat ........................................................................................................... 8 3.11 Bibliografia.................................................................................................... 9 4 Hulumtimet pr literatur dhe citimet ....................................................................10 4.1 Citimi .............................................................................................................10 4.2 Hulumtimet pr literature................................................................................10 4.3 Bibliografia.....................................................................................................11 5 Aspekti zyrtar ........................................................................................................13 5.1 Pamja topografike...........................................................................................13 5.2 Tabelat dhe figurat ..........................................................................................13 5.3 Fusnotat ..........................................................................................................13 5.4 Shkurtesat .......................................................................................................13 5.5 Njsit ............................................................................................................13 5.6 Listat e numrimeve........................................................................................14 5.7 Stili i t shkruarit ............................................................................................14 6 Seminaret ..............................................................................................................14

Faqja 2 / 14 Udhzues

1 Hyrje n udhzues
Ky udhzues i adresohet studentve t cilt kan t shkruajn dokumente si: Tema t diploms Teza t magjistraturs Seminare Raporte laboratorik Raporte tjera t shkruara Ky udhzues nuk fokusohet n shkruarjen e artikujve pr publikime shkencore, edhe pse kshillat e prezantuara ktu mund t shfrytzohen edhe pr dokumente t tilla. Pr shumicn e publikimeve shkencore ekzistojn udhzimet dhe shabllone si t shkruhen artikujt nga editori. Ky dokument ka pr qllim udhzimin si t shkruhet dhe t strukturohet dokumenti i punuar nga studenti nn mbikqyrjen e msimdhnsit t institucionit. Studentt t cilt nuk jen t sigurt rreth prdorimit t ktij dokumenti, luten t diskutojn mentorin e tyre pr kshilla t mtejme.

2 Procedurat e rekomanduara
Rekomandohet q kur t shkruhen dokumentet t gjata, t adaptohen procedurat vijuese t shkrimit t prshkruara m posht. N prgjithsi fillohet puna me nj ide n mendje ose me nj problem. Hapi i ardhshm sht t fillohet me gjenerimin e shum ideve dhe leximin e shum librave, publikimeve, revistave dhe krkimeve n Internet. Gjat ktij hulumtimi sht absolutisht e rekomandueshme q t mbahen shnime rreth fakteve q jan mbledhur. Kto shnime mund t prdoren si pjes e dokumentit t shkruarj. sht e qart se shnimet gjat krkimit duhet t adaptohen brenda kontekstit t dokumentit final. Sugjerohet t prdoren figura n mnyre q t ilustrohen faktet. Vizatimi i figurave dhe zgjedhja e etiketimeve t duhura studentin e ndihmojn q t strukturon skemat e veta. Fillimisht problemi duhet t definohet dhe pastaj t gjinden zgjidhjet e mundshme. Duke diskutuar seciln ide t krijuar dhe duke gjeneruar idet ndihmon t gjendet cila nga idet mund t zgjidh problemin. Kto ide duhet t prdoren pr t zhvilluar nj definim t problemit pas studimit t literaturs. N fillim t shkrimit t nj punimi diplome ose t doktoraturs, nj definim i misionit duhet t vendoset n fjal, i cili definon problemin dhe prmban idet si do t zgjidhet problemi. Shkruhet nj dokument me rreth nj ose dy faqe, i cili bn t mundur organizimin e ideve dhe ndihmon mentorin e studentit q t dij se studenti i tij sht n rrugn e duhur. Edhe pse definimi i misionit krkohet vetm pr tema t diploms ose t magjistraturs, sugjerohet t shkruhet sidoqoft edhe pr dokumente tjera nse ka nevoj. Gjate shkrimit t nj dokumenti t gjat shumica e studentve hasin n kt vshtirsi. Ata pyesin veten si t strukturojn dokumentin e tyre dhe cils ide duhet ti kushtohet m tepr ose m pak vmendje. Kshtu q rekomandohet t krijohet nj strukturim i par preliminar dhe t bhet nj prllogaritje e vrazhd pr secilin seksion sa faqe do t ket. Duke vepruar kshtu studenti krijon nj korniz t dokumentit t vet dhe pastaj mendon se cilat ide duhet t prshkruhen detajisht (shiko kapitullin 3). Edhe pse kjo sht nj tentative e vrazhd, kjo faz do t prgjigjet pyetjeve rreth thellsis s shqyrtimit dhe pikave q to t prfshihen n punim. Punimi shkruhet n vetn e tret, duke mos prdorur fjalt p.sh, n kt punim kam trajtuar, por n kt punim sht trajtuar dhe punimi nuk shkruhet n form udhzuesi, pra nuk duhet prdorur fjalt p.sh. plotsoni formularin pr ., por t plotsohet formulari pr . N kt pik duhet t definohet q studenti duhet t kalon npr hapa t njjte disa her n mnyr q t caktohet struktura e dokumentit n mnyr t qart. Me an t ktyre

Faqja 3 / 14 Udhzues

instruksioneve studenti pritet t tregon sukses n shkrimin e dokumentit korrekt dhe gabimet mund t identifikohen hert. N mnyr ekstreme rekomandohet q studenti t rri n kontakt me mentorin e vet, n mnyre q t ka prgjigje n idet e studentit dhe zgjidhjet n problemin si dhe rreth skemave t dokumentit q punohet.

3 Struktura
Pr t nxitur interesimin e lexuesit duhet q t strukturoni kjart dokumentin. Struktura n vijimi mund t jete nj pike e mir filluese pr strukturim: Titulli (ballina) Falnderimi Abstrakti Prmbajtja <Tabelat 1> 1 Hyrje 2 < Puna e ngjashme ose State of the art > ... k < Pjesa kryesore> ... n 1 < Diskutimi > n < Prfundimi > < Aneksi 1> ... < Aneksi m> < Tabelat> Referencat 1 T gjitha seksionet nga hyrja deri t prfundimi duhet t jen t numruara n dokument. Fjalt e shkruara n kllapa < > jan pjes t cilat studenti duhet ti zvendsoj sipas pjesve q posedon n dokumentin e vet. Struktura e prezantuar me lart sht nj nga shum mnyra t strukturimit t dokumentit. Studenti mund t ndryshon strukturn e sugjeruar (p.sh. mund t jet ndihmues shkrimi pr arritje dhe punime t ngjashme pas seksionit kryesor) nse n prgjithsi nuk ndrhyn n dizajnin logjik t dokumentit shkencor. N prgjithsi, struktura detale e dokumenteve do t dalloj nga dokumenti n dokument, por gjithemon krkon nj qasje t strukturuar, mir t organizuar dhe logjike. Nnseksionet n vijim prshkruajn me gjersisht seciln njsi t strukturs s propozuar. Numri i faqeve t seksioneve kryesore q prezentojn problemin dhe zgjidhjen duhet t jen n proporcion me numrin e faqeve t seksioneve tjera. Pr shembull pr hyrje vetm jepet nj ide pr lexuesin se far niveli punimi sht n prmbajtje t dokumentit n prgjithsi dhe kshtu duhet t ket me pak faqe se sa seksioni n t cilin prshkruhet problemi. Rekomandohet q t llogaritet numri i faqeve t secilit seksion n fillim t puns dhe kjo do t ndihmon t definohet dhe t caktohet fokusi n dokumentin q punohet.

3.1 Titulli
Titulli i dokumentit duhet t prshkruaj punn e kandidatit. Ai jep informacionin e par lexuesit rreth prmbajtjes s puns s kandidatit. Titulli sht abstrakti i abstraktit dhe duhet t jet i shkurtr, informativ dhe i kuptueshm. Nuk duhet t ket shkurtesa pasiqe nuk mund t jen t shpjegueshme dhe rrall t arsyeshme. Nse ka nevoj mund t prdoret nj nntitull q bn nj tem komplekse t qart. Studenti duhet t prdor nj ballin t jepur nga Kolegji Dukagjini q i prgjigjet tipit t dokumentit t punimit. Nse nuk ka nj shabllon n dispozicion, mbuloja duhet t ket s paku kto informacione:
1

Disa tabela si tabela e shkurtesave, tabela e figurave, lista e tabelave mund gjitheashtu t vendosen pas prmbajtjes. Referencat duhet t vendosen n fund t dokumentit

Faqja 4 / 14 Udhzues

 Emri i autorit (autoreve), Numrin regjistrues, Adresa, Data e kompletimit, Numri i telefonit, email adresa Emri dhe semestri i lendes (vetm pr raporte seminarike ose laboratorike) Mentori

3.2 Parathnia
Parathnia mund t kompozohet nga tri pjes: motivimi personal, falnderimet dhe struktura e puns. Secila pjes mund t zgjedhet nga vet kandidati. Kjo do t thot se mund t ket nga nj pjes, ose q t trija t prfshira n parathnie. Parathnia prfshin motivimin personal, p.sh. pse un bj hulumtim n kt fush. N t kundrtn, hyrja merret me motivimin e se pse sht interesant pr t diskutuar me problemin e jepur n prgjithsi. Falnderimi nuk krkohet n do dokument por zakonisht n tema t diplomave ose teza t magjistraturs ose doktoraturs. Pr dokumente t shkurtra rrall vendoset falnderimi2. Falnderimi i jep autorit mundsin e reflektimit t mendimeve t tija personale dhe falnderimin e njerzve tjer pr mbshtetjen e tyre. Nse vlersohet nga kandidati se falnderimi sht pak i rendesishm, ather m mir mos t vendoset fare, se sa t vendoset ndonj deklarim jo i sinqert. Nse dshirohet q t falnderohet ndonj person i caktuar ose ndonj grup i caktuar i njerzve, ather duhet t ceket lloji i prkrahjes. Lejohet t falnderohen antaret e familjes ose shokt, gjithashtu mentori, profesort ose koleget, n lidhje me ndihmn morale dhe materiale, pr prgzimet q i kan thn ndonjher si dhe dhe pr prkrahjen e tyre. Pr m tepr, mund t shprehet mirnjohje njerzve t cilt ju kan afruar prkrahje teknike duke i diskutuar problemet me ju intensivisht, duke ju ofruar literature rreth tems ose duke ju msuar si t prdoret nj vegl zhvilluese. Duhet t qartsohet se falnderimi nuk e zvendson citimin e autorve t literaturs n dokumentin e shkruar. Nse dokumenti sht voluminoz nj rishikim i strukturs s dokumentit duhet t prfshihet n parathnie. Kjo mund t ndihmoj q ti bhet nj rishikim me i mir i puns s kandidatit.

3.3 Abstrakti
Qllimi i abstraktit sht t mundsoj nj rishikim i puns q do t bhet. Ky rishikim duhet t ndihmoj lexuesin nse leximi dhe studimi i mtejme n dokument sht i dobishm. M fjal t tjera abstrakti duhet t nxit interesimin e lexuesit. N kt pjes t dokumentit duhet t prshkruhen problemi dhe zgjidhja. T dyja, problemi dhe zgjidhja duhet t theksohen qartazi. Lexuesi duhet t jet n gjendje t kupton s far prmban ky dokument. Pr kt arsye duhet t jepet nj shikim i shkurtuar i problemit. Abstrakti sht pjesa me e lexuar e dokumentit, kshtu q duhet t shkruhet n at mnyre ashtu q edhe lexuesit q nuk jan familjar me temn e prmendur n punn e kandidatit duhet t jen n gjendje ta kuptojn pjesn kryesore t dokumentit pa e lexuar tr dokumentin. Pasi q lexuesit jan konsumatoret e Punimit t botuar, pyetjet thelbsore duhet t kan prgjigjen, pr shembull: Cili sht problemi? Si t zgjidhet problemi, cila sht ideja kryesore?
2

Falenderimi kryesisht nuk vendoset neper raportet seminarike dhe laboratorike

Faqja 5 / 14 Udhzues

 Cila sht zgjidhja? Si funksionon? far jan rezultatet? Rekomandohet q t shmangen shkurtesat n abstrakt ashtu qe t jet e leht pr tu kuptuar. Pavarsisht se n far gjuhe sht i shkruar dokumenti, abstrakti duhet t jet n gjuhen angleze dhe shqipe. Abstraktet pr raporte laboratorike dhe raporte seminarike duhet t shkruhen vetm n gjuhn e cila sht shkruar dokumenti. Abstrakti duhet t jep informacionin rreth tr puns tuaj nga fillimi deri n prfundim edhe at shkurt. Duke pasur parasysh natyrn e abstraktit nuk ka mundsi q t hyhet n detaje. Detajet duhet t shpjegohen me von n dokument. N fillim t dokumentit tuaj rekomandohet t diskutohet titulli i dokumentit tuaj dhe nj fjali pr t sqaruar. Nganjher shtrrohet pyetja: Cili sht dallimi n mes t abstraktit dhe prfundimit?. Abstrakti vendoset n fillim t dokumentit, kshtu q lexuesi nuk sht familjar me do problem t dokumentit. Sidoqoft, nj rishikim pr lexuesin, pa qen i familjarizuar me temn e punimit, duhet te jepet. Prfundimi jepet n fund t dokumentit. Kshtu mund t supozohet se lexuesi sht i familjarizuar me shtjet kryesore. Prfundimi do t prezantoj temat kryesore dhe rezultatet e puns, por me tepr i fokusuar n rezultatet dhe implikimet.

3.4 Prmbajtja
Pas abstraktit, prmbajtja i ndihmon lexuesit qe te marr nj shikim te mir te puns duke prezantuar strukturn e dokumentit. Titujt ne prmbajtje duhen te jen dallues dhe duhet q t prmbledhin prmbajtjen e kapitullin me pak fjal. Struktura e dokumentit nuk duhet te jet konfuze pr lexuesin. Rekomandohet si me posht: Te mos ket me tepr se 4 shtresa (nivele t titujve dhe nntitujve) kur shkruhen temat e diploms, disertacionet ose dokumentet e gjata Te mos ket me tepr se 3 shtresa kur shkruhen raportet, protokollet etj. Nse ka nevoj pr shtresa tjera ather nj shtres e panumeruar mund te prdoret. Kjo shtres nuk duhet te prezantohet ne prmbajtje. Shtresat e ndryshme quhen Kapitull, seksion, nnseksion, nen-nnseksion dhe paragraf. Kto shtresa duhet te numrohen, vetm nse nuk sht cekur nga mentori i studentit ndryshe. Seksionet e veanta mund te numrohen duke prdorur tip te ndryshm te emrtimeve, pr shembull renditjen alfabetike qe te ndahen pjest e ndryshme te dokumentit. Anekset mund t ndahen nga pjesa tjetr e renditjes. Tabelat (shkurtesat, literatura, referencat, ...), mirnjohjet dhe abstrakti sjan pjese e skems se numrimit si sht prmendur m par. Lexuesi duhet te jet n gjendje t njoh shtresat e ndryshme jo vetm sipas skems se numrimit, por gjithashtu edhe nga formati ne prmbajtje. do shtres, n prmbajtjen e prmbledhur n fillim, duhet te zhvendoset nj centimetr djathtas. Pasi q prmbajtja jo vetm q jepe informacion rreth strukturs se dokumentit, por gjithashtu ndihmon q t gjenden leht seksionet e dokumentit, krkohet qe te vendoset numri i faqeve ne seciln pjes t dokumentit.

3.5 Hyrja
N secilin punim, Hyrja duhet te shkruhet pavarsisht nga abstrakti. Nuk bn t supozohet qe lexuesi e ka lexuar abstraktin. Ne prgjithsi, hyrja jep informacionin baz rreth t gjitha pikve te nevojshme q t kuptohet puna e mvonshme. Ne kontrast nga abstrakti, hyrja jep detaje me tepr rreth puns s studentit.
Faqja 6 / 14 Udhzues

Pjesa kryesore e hyrjes sht prshkrimi i problemit. Kandidati q e shkruan punimin duhet t ket parasysh q lexuesit sjan te familjarizuar me temn e punuar. Kshtu qe nj shembull duhet te jepet ne mnyre qe te rritet mundsia e te kuptuarit te problemit. Nuk duhet shkruar shum rreth detajeve te dokumentit n punim. Megjithat, hyrja duhet t jep aq informata sa jan te nevojshme qe te prcillen mendimet e autorit rreth zgjidhjes se problemit. Mnyra me e mir qe te fillohet hyrja sht qe te shkruhet rreth tems q ka lidhje me punimin e autorit dhe thjesht e sht e njohur pr audiencn. Hyrja jep kto informacione: Pse sht interesante te diskutohet problemi i jepur? N hyrje prshkruhet motivimi i autorit: A sht puna e autorit e lidhur me nj projekt? Pse punohet ne ket fush dhe veanrisht pse ia vlen t punohet n temn e caktuar. Ku sht sfida, ka ka t re? Cili sht kontributi i autorit n kt punim? Si duhet t zgjidhet problemi? Cilat probleme duhet t zgjidhen? Nse puna e autorit e zgjidh tr problemin, mund te ndahet n pun t ndryshme. Pasi q t jepen informatat baz t tems, mund t jepet nj shpjegim i detajishm. N hyrje sht me rendsi qe t definohet dhe t prshkruhen disa qllime t puns n punimin q t shtohet interesimi i lexuesit. Kshtu lexuesi do t jet i interesuar se si mund t zgjidhen problemet dhe si arrihen qllimet e definuar. N fund t dokumentit duhet t ceken n mnyre t qart se qllimet e autorit jan arritur. sht nj ide e mir qe t fillohet n hyrje me nj analizim t problemit, kjo ndihmon lexuesin qe t kuptoj autorin m leht. Kshtu vazhdohet me diskutimin e secils pik t puns hap pas hapi dhe duke prfunduar me nj prmbledhje n fund t dokumentit. Gjat shkrimit t dokumentit, autori duhet t koncentrohet n detyrat kryesore t puns s tij dhe t largohet jepjes s teprmi t detaleve t informacioneve, n mnyre q lexuesi t mos jet i konfuzuar. T gjitha shkurtesat, konceptet dhe metodat e nevojshme m von n punim duhet t shpjegohen ne hyrje. Megjithat hyrja nuk duhet te jep tepr shum informacione. Aty vetm prmenden fjalt e rndsishme t kapitujve pasues.

3.6 T arriturat e mparshme n tem dhe puna e ngjashme (ang. State of the art)
Ky seksion prshkruan t arriturat dhe punn e ngjashme me punn e autorit dhe informon lexuesin rreth zgjidhjeve t pjesve t problemit. Dokumenti i punimit zakonisht nuk mjaftohet vetm me prmbledhje t puns s autorit. N punim mund t nxirren dhe t shpjegohen pjes q jan me rendsi pr punn e autorit dhe t diskutohen ato n lidhje me punn e autorit. Me trajtimin e puns s ngjashme me punn e vet, autori evidenton se sht i familjarizuar me temn dhe mund te shkruan rreth dallimit n mes t puns s vet dhe puns tjetr te ngjashme. Poashtu ndihmon gjithashtu q t definohet qllimi i puns autoriale. Zakonisht ky seksion duhet t prmend faktet q kan lidhje me punn e autorit t punimit dhe nuk duhet t jep informacione rreth problemit ne prgjithsi.

3.7 Pjesa kryesore

Pjesa kryesore e dokumentit t punimit sht me teori, skema dhe zgjidhjet n detale. Pr me tepr kjo duhet te prmend eksperiencn e autorit prgjat implementimit dhe dizajnit te zgjidhjes se problemit t shqyrtuar n tem. N fund shkruhet rreth rezultateve t autorit dhe alternativave te zgjidhjes s problemit t parashtruar. N kapitujt e gjat duhet t fillohet me nj hyrje te shkurtr qe jep informacione rreth pjess n vijim dhe duhet te

Faqja 7 / 14 Udhzues

prfundoj me nj prmbledhje te shkurtr qe jep faktet dhe rezultatet e prmendura n kapitullin e veant. Ne prgjithsi, n dokumentin e punimit sht e arsyeshme t prfshihen tabelat dhe figurat, poashtu shembujt informativ n mnyre qe t ndihmohet lexuesi dhe ti jepet idea rreth asaj se ka sht shkruar. sht absolutisht e nevojshme ti referohet n secilin figur ose tabel te dokumentit. Pjesa kryesore normalisht prbehet nga numri i kapitujve, seksioneve dhe nnseksioneve. Ne dokumentet e shkurtra mund te ket vetm nj kapitull rreth diskutimeve te pjess kryesore. Ne dokumente te gjata pjesa kryesore prbehet nga disa kapituj secili me disa seksione dhe nnseksione.

3.8 Diskutimi
Diskutimi vendoset pas pjess kryesore. Ky kapitull prmban nj rishikim te puns s autorit dhe diskutimi rreth prparsive dhe dobsive t rezultateve t prezantuara n pjesn kryesore. Qllimi i puns dhe rezultateve sht qe rezultatet t krahasohen dhe t diskutohen. A plotsojn rezultatet e punimit, krkesat e prmendura n fillim? Nse jo, nj shpjegim duhet t jepet, Pr me tepr autori shkruan opinionin e vet rreth puns. Diskutimi i shtjeve t ndryshme t puns s punimit mund t jepen edhe n kapitujt e ndryshm. Megjithat ky kapitull prdoret n mnyre ekskluzive rreth diskutimit t temave t prmendura. Diskutimi sht si pjes m e rndsishme n tema t diploms dhe n disertacione. N dokumente t vogla diskutimi do t prfshihet n pjesn kryesore. Se si integrorohet diskutimi ne dokumentin e punimit t caktuar varet edhe nga problemi i cili sht trajtuar n temi. T konsulltohet mentori pr me tepr informacione rreth strukturs se diskutimit te problemit n punimin e trajtuar.

3.9 Prfundimi
Prfundimi prezanton nj prmbledhje te puns n dokument nga nj pikvshtrim tjetr. N prfundim nuk vendoset diskutimi i prshkruar ne 3.8.. N ket kapitull shpjegohen vetm pikat kryesore t cilat prfshijn prgjigjet n pyetjet: far ka te re nga ky punim pr autorin dhe pr audiencn? Cilat prfundime mund te nxirren nga punimi? Cilat eksperienca jan br gjate puns? A ekziston ndonj rrug tjetr rreth zgjidhjes se problemit? N Prfundim duhet t tregohet s qllimi i punimit sht plotsuar. Vrtetimi duhet t bazohet n vlera t matshme, raste t skenarve ose argumente q plotsohen nga puna. sht e qart qe jo t gjith argumentet duhet te prmenden srish, por vetm ata m t rndsishmit. Ne kt pjes t dokumentit, duhet te prmenden idet te cilat mund te prdoren pr pun te mtejme.

3.10 Shtesat
Te gjitha dokumentet dhe gjrat e tjera q jan mir t jen por q nuk jan t nevojshme pr te kuptuar punn duhet t vendosen n shtesn e dokumentit. Kto informacione kryesisht jepen n shtesa: Treguesit (shkurtesat, tabelat, figurat, shembujt, ...) Diagramet Listimet (kodi burimor) Fjalorth (fjalor)

Faqja 8 / 14 Udhzues

Indeksi: prdoret vetm pr dokument t gjat

3.11 Bibliografia
Bibliografia prmbledh t gjitha referencat e prdorura n dokument. Referencat mund te renditen sipas emrave te autorve dhe vitit te publikimit ose sipas rendit t prdorur ne tekst. Referencat n web faqe duhet t ndahen nga referencat nga libra, magazina, etj. Referojuni seksionit 4.3 pr me tepr detaje rreth shkrimit ne rregull te biblografis.

Faqja 9 / 14 Udhzues

4 Hulumtimet pr literatur dhe citimet

Pr dokumentet akademike, hulumtimi pr literature dhe citimi korrekt sht absolutisht i obligueshm. Pasi q ka mjaft literature rreth tems, paragraft pasuese prmendin pjesn kryesore n mnyre q t mos kt gabime. Ju lutemi diskutoni me mentorin tuaj nse keni ndonj pyetje rreth ksaj shtjeje. Poashtu rekomandohet ta kontaktoni mentorin tuaj pasi t keni hulumtuar pr literature pr t diskutuar pyetjet e hapura pr krkimet n literatur.

4.1 Citimi
Me siguri shum njerz kan diskutuar disa pjes t fushs s problemit t punimit q trajtohet. Argumentet e prezantuara n dokumentet e tyre mund t prdoren n dokumentin e autorit gjithashtu si citimi i deklarimit t tyre. Autori mund t citoj deklarimin fjal pr fjal ose duke prshkruar at me fjalt e veta. Citimi i argumenteve fjal pr fjale shnohet n thonjza dhe duhet t shmanget q t prdoret shum shpesh, prderisa deklarimi mund t prshkruhet ndryshe pa modifikim substancial t domethnies. Si te citohet sakt? Ekzistojn dy mundsi: 1. Citimi duke prdorur tre karakteret (shenjat) e emrit t autorit dhe vitin e publikimit dhe duke i vendosur ato brenda kllapave te mesme, p.sh. [TRE05] 2. Citimi duke prdorur numrimin e njpasnjshem duke vendosur numrat brenda kllapave, p.sh. [4] N prgjithsi rekomandohet skema e par e citimit. Te kjo metod sht m leht t identifikohet referimi dhe mund t zvendsohet edhe sipas skems s dyt nse krkohet. Nse autori dshiron tu referohet dy literaturave, p.sh. [TRE05] dhe [SZE04], ather mund t shkruan: [SZE04, TRE05]. Kur prdoret deklarimi fjalprfjal autori sht i obliguar q t prdor thonjzat n fillim dhe n fund t citimit dhe t specifikon faqen e cituar t paragrafit. Kur autori citon nj tregim t gjat, prdoret nj paragraf i veant dhe bhet margjina e hapsirs djathtas dhe majtas me e madhe. Ndonjher sht e nevojshme ti referohemi literaturs e cila gjendet n CD ose DVD. Poashtu sht e mundur citimi i tekstit nga web faqja. Formati i referencs se till ndryshon. Nse prdoret web faqja, ajo mund vetm t prdoret qe lexuesi te informohet nse sht e nevojshme pr te kuptuar punn te mtejme n temn e caktuar, N kt rast mund vetm te vendoset ajo web faqe ne kllapa. Citimi nga Web faqet nuk rekomandohet pr shkak se zakonisht n Web faqe botohen punime t paredaktuara. Poashtu, nj arsye tjetr q preferohet literatura standarde n krahasim me web faqet, sht pasi q informacionet nga web faqja pas nj kohe mund edhe te largohen kshtu edhe citimi humbet. Autori mund t referohet n web faqe vetm kur nuk ka ndonj zgjidhje tjetr pr te shkruar rreth problemit i cili sht absolutisht i ri. Autori duhe t sht i vetedijshem q diskutimi i nj teme dhe prezantimi i argumenteve nuk mund t zvendsohet duke iu referuar teksteve n literature. Referimi i literaturs sht nj argument brenda diskutimit t autorit.

4.2 Hulumtimet pr literature

Ky seksion prmend mnyra te ndryshme te krkimit te literaturs. Studimi i literaturs krkohet pr tu br i familjarizuar me punn por gjithashtu pr te studiuar aspektet e problemit, te studimit te detajeve te zgjidhjes, ose pr te dshmuar relevancn e

Faqja 10 / 14 Udhzues

tems. N vazhdim jan listuar disa mundsi t gjetjes s literaturs. Poashtu duhet cekur se ekzistojn shum mnyra t krkimit te literaturs. Ne ktu mund t prmendim disa nga web faqet te prgjithshme t krkimit te literaturs kurse secili studiues mund t kt edhe qasje ne ndonj resurs tjetr. ACM Digital Library (http://portal.acm.org/dl.cfm). Google Scientific Search (http://scholar.google.com/), CiteSeer Publications ResearchIndex (http://citeseer.nj.nec.com/cs) wikipedia (http://www.wikipedia.org) How stuff works (http://www.howstuffworks.com/) IEEE-Explore (http://ieeexplore.ieee.org),

4.3 Bibliografia
Bibliografia vendoset ne fund te dokumentit dhe liston referencat e prdorura ne dokumentit tuaj. Referencat jan te renditura alfabetikisht ose numerikisht duke filluar nga i pari. Referencat mund te ndahet ne liste te librave, magazinave, punimeve, standardeve dhe ne URL. Web referencat, megjithat duete te ndahen nga referencat tjera. Referimi i literaturs duhet te prfshije te gjitha informacionet e nevojshme pr te gjetur dokumentin e treguar. Kshtu secila reference duhet te kt se paku autorin, titullin, vitin e publikimit, publikuesin dhe informatat tjera si ISBN-numri. Artikulli i magazinave, konferencave duhet te prfshije titullin e artikullit dhe faqen. Nse sht e mundur, editori, lokacioni i konferencs ose punishtes, volumi dhe edicioni duhet te prfshihen. Ktu jan prezantuar disa forma te referimeve te literaturs: [CHG02] Ed Callaway, L. Hester Paul Gorday, Jose A. Guiterrez, B. Heile M. Naeve, and V. Bahl. Home Networking with IEEE802.15.4: A Developing Standard for Low-Rate Wireless Personal Area Networks. IEEE Communication Magazine, 40(8), August 2002. [DYK97] M.J. Dong, G. Yung, and W.J. Kaiser. Low Power Signal Processing Architectures for Network Microsensors. In Proceedings of International Symposium on Low Power Electronics and Design, pages 173177, Monterrey, 1997. IEEE. Paul Hawken, Armory Lovins, and Hunter Lovins. Natural Capitalism. 1999. Hardcover and paperback, 416 pages, ISBN: 0316353167 (Hardcover), 0316353000 (Paperback). Chipcon. Datasheet CC2420, November 2003. Rev. 1.0. Church, Rob. Delivering e-Government Through Multiple Channels - A Radical Approach (WhitePaper) Focus Solutions Group, 2003

[HLL99]

[IEEE802x] IEEE. LAN/MAN Standard Committee, Standard 802.x, 2004. [CC2420] [Chu03]

Referimi i burimeve elektronike sht i br ngjashm si rreth referimeve t prgjithshme. Pr t marrur burimin duhet t vendoset edhe adresa dhe ndonj informacion shtes pr t mundsuar lexuesin shpejt t gjej referencn. Pasi qe informacionet t prezantuara n web mund t ndryshoj shpesh ather duhet shnohet si (online) dhe (marrur me <data e qasjes>). Kshtu qe web adresa shkruhet pas fjals ne dispozicion. Web adresa duhet qe direkt t referoj te artikulli i dshiruar. Kur web referimi sht me i gjat se nj linje, duhet t

Faqja 11 / 14 Udhzues

ndahet te / ose te .. Vizat nuk duhet te prfshihen ne web referim, duhet te kihet parasysh qe Word procesori mund vet ta vendos ndonj viz. Pr me tepr, ka lloje te ndryshm t burimeve elektronike q kan nevoj pr trajtim te veant. Pr shembull artikujt e konferencave t marra nga interneti jan shpesh t njejet si kopjet e artikullit ne publikime. Prderisa nuk ka ndonj informacion tjetr (pr shembull ndonj analizimi shtes ose e dhen) atyre duhet tu referohen si artikujve t shtypura. Nse artikulli duket se sht edituar (pr shembulli formate t ndryshm ose mungojn numri i faqeve) gjithashtu duhet shtuar datn e marr dhe web referencn. N citimin e artikujve t nxjerrura nga baza e t dhnave ju duhet gjithashtu t specifikoni bazn e t dhnave n referime t literaturs. Nse emri i autorit ne artikull nuk prmendet, shkruani titullin e dokumentit ne fillim te referencn tuaj. N vazhdim jan udhzimet e IEEE dhe duhet te prdoren si shabllone. [WP05] B. Wangler, S. J. Paheerathan. (2005, March). Horizontal and Vertical Integration of Organizational IT Systems [Online]. Available at: http://www.dsv.su.se/~perjons/newhv2.pdf [retrieved at29.7.2005] [Wo98] WordFIP (1998). WWW & TCP/IP: a Web guide [Online]. Available at: http://www.worldfip.org [retrieved at 29.7.2004]

[Hof02] Vom Hofnarren zum Berater und zurck, in: Das gepfefferte Ferkel - Online Journal fr systemisches Denken und Handeln", February 2002. Available at: http://www.ibs-networld.de/ferkel/fuchshofnarren.shtml [retrieved at 29.7.2004] [Eur04] BMGS/Europarat (2004): Arzneimittel & Internet (Informationen des Europarates und des BMGS), Available at: http://www.bmgs.bund.de/downloads/Arzneimittel-und-InternetFlyer.pdf [retrieved at 29.7.2004].

Ju lutemi kontaktoni mentorin tuaj nse keni problem rreth prdorimit dhe referimit te ndonj linku.

Faqja 12 / 14 Udhzues

5 Aspekti zyrtar
Ky seksion tregon pjest me t rndsishme t aspektit zyrtar q duhet t prdoren n mnyr t sakt pr t shkruar dokumentin e punimit korrekt.

5.1 Pamja topografike

Duke perdorur futnota mund t zvoglohen margjinat . Pr t siguruar nj plan koherent dhe pr t llogaritur madhsin e dokumentit tuaj duhet t prdoren kto udhzime: T prdoret fonti 12 pikesh (stili Normal). Hapsira ne mes te rreshtave duhet te vendosen ne 1.5 Margjina Lart/Posht/Majtas/Djathtas duhet t jet 3.0 cm. Fonti: Times New Roman Titojt t shnohen n stilin Heading1, Heading2, Heading3.

5.2 Tabelat dhe figurat

Tabelat dhe figurat duhet t jen t vendosura n mes dhe duhet t jen t titulluara. Titulli vendoset lart tabels dhe posht figurs. T gjitha tabelat dhe figurat duhet t jen t referuara n tekst. Madhsia e fontit t figurave dhe tabelave nuk duhet t kaloj madhesin e tekstit. Duke prdorur figurat dhe tabelat e marrura nga librat, publikimet, etj. Shtoni nj reference titullit (me se miri posht figurs ose tabels). Referencat si shikoni figurn ne kapitull 4 nuk jan te lejuara, pasi qe pothuajse doher pr lexuesin sht e pamundur te gjendet figura. N vend Shiko diagramin 3 te kapitullit 4 me mire sht te jepet nj numri kronologjik.

5.3 Fusnotat
Fusnotat nuk duhet t prdoren shpesh. Fusnotat vendosen pr t shtuar ndonj rikujtim ose vrejtje interesante tekstit te shkruar. Fusnota nuk duhet t kaloj erekun e faqs, prndryshe n vend t fusnots do t duhej t vendoset nj tekst n vazhdim.

5.4 Shkurtesat
Shkurtesat duhet t shkruhen dhe t shpjegohen kur t prdoren pr here t par. Mandej mund t prdoret shkurtesa pa nevoj t shpjegimit. Nse prdoren shum shkurtesa, nj tabel e shkurtesave rekomandohet. sht ndihmuese qe t shkruhet disa her shkurtesat q prdoren rrall pr kuptim me t mire t tekstit. Nj rregull e mire do te ishte t shkruhet shkurtesa pr here t par q prdoret n ndonj kapitull t madh.

5.5 Njsit
Pr shkak t prdorimit t shpesht t njsive n dokumentet teknike dhe shkencore, shkrimi shkencor i tyre sht me rendsi. Prdorimi i njsive t SI (sistemit ndrkombtar) kto rregulla ishte dashur t prdoren: Nuk ka dallime n mes t njjsit dhe shumsit (1 m, 70 m). Njsit me prefiks shkruhen ne t njjtn mnyre kg pr kilogram, ose mm pr milimetr Njsia dhe vlera aktuale ndahet me nj zbraztire (p.sh. 178 kV). Nse numri sht me i vogl se nj, nj zero duhet t shkruhet (p.sh. 0.1). Numrat shum te mdhenj mund t ndahen me nj hapsir, pa prdorur pik ose presje

Faqja 13 / 14 Udhzues

Vlerat dhe njsit nuk duhet te jen n dy rreshta t ndryshm.

Te njjtat rregulla duhet te aplikohen n njsi jo t sistemit SI, shkruar 20 kbit dhe 1 Mbyte. Mos prdor shkurtesn MB. Duke prdorur njesin bit ose byte, duke pasur parasysh se shprehja k dhe M paraqesin 2 dhe jo fuqin decimale. Rekomandohet q njsia dhe vlera ndahen me nj zbraztir te pandashme (MS Word: shift+control+space bar), n mnyr qe t evitohet ndonj rregullim i shkronjave.
10

5.6 Listat e numrimeve

Duke vendosur numrime ne dokumentin tuaj kujdeseni ne kto rregulla: 1. Ose shkruani fjalin komplete ose moton 2. do numr n numrim fillon me shkronj te madhe Largoju przierjes se te dy stileve.

5.7 Stili i t shkruarit

Forma pasive: n prgjithsi prdoret forma pasive n dokumentet tuaja vetm nse shkruani ndonj raport laboratorik. N ato raporte sht e mundur t shkruani fjalt si: Ne kemi br eksperimentin tri her. Shmanguni shprehjeve Ne dhe un. Vendosin periodat: Mos prdor fjali shum t gjata dhe shmanguni shpjegimit t komplikuar. Vetm shkruani pr nj ide t vetme n nj fjali. Shkrimi: sigurohuni rreth ndihms n t shkruar duke i ikur nj numri te gabimeve duke prdorur korrektor drejtshkrimor t gjuhs. Megjithat duke lexuar neper dokumentin tuaj duhet t prmirsoni. Referohuni ne tabeln numr 1 pr gabime te zakonshme duke prdorur hapsira te zbrazt sidomos pikat (.,?!). Tabela 1: Gabim gjat prdorimit t zbraztirave Gabim ( 1973 ) 2% mir ,t vazh mir .T vazh Shembull : P. sh. 3-4 fillimi Mir i definuar N rregull (1973) 2% mir, t vazh mir. T vazh Shembull: p.sh. 3 deri 4 fillimi Mir-i-definuar

6 Seminaret
Seminaret dhe raportet jan dokumente t shkurtra q diskutojn nj tem n shkall te limituar. Kryesisht, shumica e raportit prmban rezultate nga literatura e shqyrtuar dhe diskutimit t State of the art. Edhe pr raporte t shkurtra vetm citimi i ndonj paragrafi t ndonj artikulli dhe listimi i dokumenteve tjera nuk sht i mjaftueshm. Ju duhet te krahasoni artikuj t ndryshm dhe t elaboroni dallimet dhe ngjashmrit n mes tyre. Ju duhet te diskutoni prfundimin tuaj. Diskutimi i problemeve praktike ose teorike t puns tuaj tregon se ju merreni me temn intensivisht.

Faqja 14 / 14 Udhzues