UNIVERSITETI I PRISHTINS/FAKULTETI I EDUKIMIT/HYRJE NE TEKNOLOGJI

DRURI

1. Si ndahet Druri?
Druri prbehet prej dy pjesve, pjess nn dhe (rrnjt), dhe pjess mbi dhe (tok).

2. Cilin vend e z Kosova pr nga pasuria pyjore n Evrop?
Kosova z vendin e 6 pr nga pasuria me pyje n Evrop.

3. Nga tr siprfaqja e saj sa prqind e zn pyjet?
Kosova ka 438 mij hektar tok t pyllzuar ose 39.6% nga siprfaqja e saj e
trsishme.

4. Nga cilt faktor varet ngjyra e drurit?
Ngjyra e drurit varet nga llojet e drurit (pisha, ahu, bungu, qami etj.), prbrjes,
lagshtis dhe ndryshimet t cilat mund t ndodhin gjat prpunimit t drurit.

5. ka paraqet ngjyra e drurit?
ngjyra e drurit paraqet tonin natyral t mass s drurit.

6. Pr ka prdoret Abazoni?
Ka ngjyr t zez dhe prdoret pr prpunimin e mobiljeve me vler artistike, pr
prpunimin e pjesve t instrumenteve muzikore.

7. ka sht tekstura e drurit?
Tekstura e drurit paraqet laramanin e drurit pra jan vijat t cilat shifen n drurin e
prpunuar, kto vija varen prej konstruksionit anatomik dhe prerjes s trungut.

8. Cilat jan vetit e drurit?
Vetit e drurit jan : Ngjyra tekstura dhe shkelqimi.

9. Si prcaktohet shklqimi i drurit?
Shklqimi i drurit prcaktohet n baz t aftsis q ka siprfaqja e drurit t
prpunuar pr ti refuzuar rrezet e drits.

10. ka prfitohet nga levorja dhe rrnjt?
Nga levorja dhe rrnjt prfitohet:
terpentina,
kamfuri dhe
furfurori.

11. ka prfitohet nga levorja?
Nga levorja prfitohet:
a) material pr regjje,
b) material pr blloqe ndrtimore
12. ka prfitohet nga trungu?
Nga trungu prfitohet:
a) lnd pr objekte ndrtimore,
b) pragje t hekurudhs,
c) letra,
d) celuloza,
e) etil alkooli,
f) tharmi,
g) mobile,
h) dyer dritare parkete etj.
Ekstrakt t nj pjese t pyetjeve t nxjerrura nga studentt - 1 -
UNIVERSITETI I PRISHTINS/FAKULTETI I EDUKIMIT/HYRJE NE TEKNOLOGJI
13. ka prfitohet nga degt?
Nga degt prfitohet:
a) fletzat pr prodhimin e kartuit dhe
b) iver pllakat
14. ka prfitohet nga kurora?
Nga kurora prfitohet:
a) materiet farmaceutike dhe
b) mielli vitaminoz.
15. Me ciln formul njesohet pesha specifike e drurit?
0
V
G
s
=

s
- pesha specifike, G pesha e drurit, V
0
vllimin
a) 16.
16. Me ciln formul njesohet pesha vllimore e drurit?
V
G
v
=

v
- pesha vllimore, G pesha e drurit, V
0
vllimin
17. ka prdoret pr caktimin e vllimit?
Pr caktimin e vllimit prdoret volumenometri i Brejovit (Brevil).
18. ka kuptoni me porozitet t nj druri?
Druri sht material poroz, n masn e drurit nuk jan poret t shprndara n menyr
t njtrajtshme, ashtu q poroziteti i drurit varet prej llojit t drurit, vjetrsis s tij dhe
vendit ku sht marr ekzemplari shqyrtues.
19. Cila sht formula pr njehsimin e porozitetit t drurit?
s
v s
P

=

s

- pesha specifike druritt terur,

v
- pesha vllimore e drurit t terur, P Poroziteti.
20. Me ciln formul llogaritet shkalla e dendsis ( )?
s
v

=

s

- pesha specifike e drurit,

v

- pesha vllimore e drurit

21. Si ndahet lagshtia q gjendet n dru?
Lagshtia e cila gjendet n dru bdahet n:
a) N uj t lir dhe
b) N uj t varur.
22. Si ndahet uji varur?
Uji varur ndahet n uj aathezioni (sht ai uj q i zhyt muret e fijeve t drurit) dhe
uj konstitucioni.
23. Sa sht prqindja e lagshtis te druri?
a) Druri i njom i prer..........nuk sht caktuar
b) Druri gjysm i thar..........m pak se 30%
c) Druri thar n ajr..........m pak se 20%
d) Druri i thar i terur..........m pak se 17%.

24. Formula pr caktimin e lagshtis absolute sht:?
100
%
x
G
G G
L
T
T
a

=

L
a%
- Lagshtia absolute e drurit n prqindje
G Pesha e ekzemplarit shqyrtues n gram (gr)
Ekstrakt t nj pjese t pyetjeve t nxjerrura nga studentt - 2 -
UNIVERSITETI I PRISHTINS/FAKULTETI I EDUKIMIT/HYRJE NE TEKNOLOGJI
G
T
Peshta e ekzemplarit shqyrtues n gjendje t terur.
25. ka ndikon pr paraqitjen e ndrrimeve vllimore?
Ndrrimet vllimore t drurit mund t paraqiten pr shkak t tharjes, t thithjes s ujit
dhe pr shkak t ndrrimit t temperaturs.
26. Nga kush varet fortsia e drurit?
Fortsia e drurit varet prej llojit t drurit, drejtsis s fijeve, peshs, prmbajtjes s
rrshirs s zez etj.
27. Cilat jan metodat q prdoren pr caktimin e fortsis s drurit?
Pr caktimin e fortsis s drurit m s shumti prdoren dy metoda:
Metoda me ann e sferave dhe
Metoda me ann e cilindrave.
28. N sa klasa ndahet druri me ann e metods s sferave?
Sipas ksaj metode druri ndahet n 6 klasa:
Druri shum i but.......... ..........F<350kg, (Plepi, Blini)
Druri i but .......... .......... ..........F=(351 - 500)kg, (Pisha, Bredhi)
Druri me fortsi meatare.............F=(501 - 650)kg, (Shkoza, Bungu)
Druri i fort.......... .......... ..........F=(651 - 1000)kg, (Arra, Akacia)
Druri shum i fort..................F=(1001 1500)kg, (Primavera, Sikamoro
Druri i fort si ashti.......... ........F>4500 kg, (Disa drunj ekzotik).
29. far dimensione merren pr matjen e fortsis n shtypje?
Pr shqyrtimin e fortsis s drurit n shtypje zakonisht merret ekzemplari shqyrtues
n form kubi ose prizme me dimensionet (20x20)mm ose (50x50)mm.
30. Cila sht formula pr matjen e fortsis n shtypje?
S
F
SH
=

SH
- Sforcimi n shtypje, F Forca, SSiprfaqja ekzemplarit
31. Sipas rregullave teknike prdoren dy lloje t egzemplarve shqyrtues.Cilt jan
ata?
Sipas rregullave teknike prdoren dy lloje t egzemplarve shqyrtues:
Egzemplar t vegjl:
(20x20x320)mm; L=320mm; 1=280mm
l
= 5.25F
Egzemplar t mdhenj:
(50x50x800)mm; L=800mm; 1=700mm
l
= 0.84F.

32. Nga kush varet fortsia e drurit n rrshqitje?
Fortsa e drurti varet prej llojit t drurit, strukturs s tij, pshs dhe prqindjes s
lagshtis.
33. far dimensione ka egzamplari shqyrtues i fortsia e drurit n goditje?
Sipas rregullave teknike ekzemplari shqyrtues ka dimensionet (20x30x320)mm.
34. Me ka sht e barabart puna te ekzemplart q thehen?
) ( h H G A =

35. Nga kush varet moduli i elasticitetit?
Moduli i elasticitetit te druri n rend t par varet nga lloji i drurit, pesha e drurit,
prqindjes s lagshtis dhe llojit t sforcimit.
36. Sipas cils formul caktohet moduli i elastik?
l S
Fl
E

=
E Moduli elastik, F forca, l - deformimi, S- siprfaqja.
37. Sipas cils formul caktohet madhsia e modulit t elasticitetit?
f J
F
E

=
48
E Moduli elastik, F forca, J momenti i ienrcionit.

38. ka prdoret pr shqyrtimin e vetive t drurit?
Ekstrakt t nj pjese t pyetjeve t nxjerrura nga studentt - 3 -
UNIVERSITETI I PRISHTINS/FAKULTETI I EDUKIMIT/HYRJE NE TEKNOLOGJI
Pr shqyrtimin e vetive mekanike t drurit prdoren ekzemplar shqyrtues t vegjl me
dimensione t caktuar me tehe, an dhe knde t drejta, dru me fibra drejta, dru i
shndosh, pa nyje dhe pa gabime.
39. N sa grupe i ndajm drunjt?
Drunjt i ndajm n dy grupe:
Drunjt Halor (jan ata drunj q nuk ju bien gjethet edhe gjat stins s
vjeshts dhe dimrit)
Drunjt Gjethrns (jan ata drunj t cilve ju bien gjethet gjat stins s
vjeshts dhe dimrit)..
40. Pisha......!
Pisha sht dru m i prhapur prej drunjve halor. Ekzistojn tri lloje t pishave:
Pisha e Bardh
Pisha e Zez dhe
Pisha Bregdetare.
Pisha mund t arrij lartasin prej (30-40)m, prdoret pr ndrtimin e urave prej druri,
pr shtylla (huj) t themelit, prpunimin e shtyllave elektrike dhe telefonike, pr pragje
t hekurudhave, pr dysheme druri, si dru npr miniera etj.

41. Molika (Bredhi i kuq).....!?
Molika sht dru i drejt i cili rritet n vendet me lartsi mbidetare mbi 1000m.
Lartsia e trungut t moliks mund t arrin deri (mbi 50m). Prdoret si len e latuar
dhe si len pr lloje t ndryshme t mbajtsve, pr punimin e skeleve, shtyllave
elektrike dhe telefonike, pr punimin e dyshemeve, dyerve, dritareve dhe fletave t
turnirit pr mobilje.
42. Lari (Dafina)......!?
Lari sht dru i cili rritet n malet e larta (nn hije nuk rritet) dhe arrin lartasin deri
40m. Prdoret pr punimin e shtyllave t larta (te urat, te shtyllat elektrike dhe
telefonike), pr punimin e pregjve t hekurudhs t kubeve pr kalldrm prej druri,
pr dysheme dyer dritare dhe pr mobilje.
43. ami..........!?
ami sht dru me ngjyr t verdh, t bardh pa kanale t rrshirs dhe arrin
lartasin deri 40m. Prdoret pr punimin e skeleve dhe kallupave, pr dyer, dritare
(kapakt e brendshme) dhe pr punimin e dyshemeve.
44. Ahu..........!?
Ahu sht druri m i prhapur te ne, ashtu q 50% e siprfaqeve t maleve n
Kosov prbhen prej Ahut dhe arrin lartasin deri 40m. Ka ngjyr t bardh si dhe
tekstur shum t theksuar, n uj sht shum i qndrueshm. Ahu i impregnuar jep
pragje t shklqyer me afat t qndrueshm deri 25 vjet. Prdoret pr punimin e
dyshemeve (parketit) dhe shkallve, m s shumti prdoret n zdrukthtari pr
punimin e mobiljeve, fuive, shprpllaks, pragje t hekurudhs t impregnuar n
vajra kreoziti.
45. Bungu..........!?
Bungu sht dru me vler t madhe arrin lartasin deri 50m, ngjyra e bungut sht e
verdh n t bardh dhe sht dru shum i fort dhe ka fortsi t madhe n shtypje.
Prdoret pr punimin e pragjeve t hekurudhs sepse edhe t pa impregnuar
qndrojn shum gjat 8 14 vjet. Mundet t prdoret edhe pr shtylla (huj), ura,
traje, trupa, dysheme druri, dyer, dritare, mveshje t mureve dhe t tavanve, shkall
mobilje. N industri prej Bungut prfitohen pllakat dhe elementet tjera pr izolim
termik.
46. Frashri..........!?
frashri sht shum i prhapur n vendin ton ka ngjyr t bardh n t verdh,
sht mjaft i fort, i rnd dhe elastik por vshtir t qahet dhe mund t arrin lartasin
deri 35m, ka fortsi t mir mekanike. Prdoret pr punimin e karoserive (t
vagonve, automobilave, tramvajeve) dhe n aviacion.
Ekstrakt t nj pjese t pyetjeve t nxjerrura nga studentt - 4 -
UNIVERSITETI I PRISHTINS/FAKULTETI I EDUKIMIT/HYRJE NE TEKNOLOGJI
47. Vidhi..........!?
Vidhi rritet n vendet me klim t but, ka ngjyr t kuqrremnt sht i fort elastik dhe
shum i rezistueshm dhe arrin lartasin deri 30m. Prdoret pr punimin e karoserive te
automjetet si dhe n zdrukthtari pr punimin e mobiljeve.
48. arri..........!?
arri sht dru mjaft i prhapur n vendin ton, sht dru shum i fort dhe i
ngjeshur dhe ka ngjyr n t verdh dhe ka levoren e trash. Prdoret pr dyer,
dritare, shtylla, huj, traj dhe pr punimin e mobiljeve.

49. Shkoza..........!?
Shkoza sht dru mjaft i prhapur n vendin ton. sht dru mjaft i fort dhe ka
ngjyr t bardh, arrin lartasin deri 30m. Prdoret pr punimin e qerreve dhe veglave
bujqsore.
50. Arra..........!?
Druri i arrs ka ngjyr kafeje deri n t kuqe dhe sht nj nga drunjt m t muar
sepse ka ngjyr karakteristike dhe tekstur t shklqyer, arrin lartasin prej (20 30)m.
Prdoret pr punimin e mobiljev dhe t punimeve tjera artistike
51. Gshtnja..........!?
Gshtnja sht dru gjysm i fort, ka ngjyr t verdh me deg dhe gjethe t
dendura. Kryesisht prdoret pr punimin e mobiljeve dhe t turnirit.
52. Bliri..........!?
Bliri sht dru i but me ngjyr t bardh n t verdh dhe sht shum i leht.
Prdoret pr punimin e lapsave, shkrepsave dhe pr drrasa t vizatimit teknik. Mund
t lyhet me do lloj ngjyre.
53. Plepi..........!?
Plepi sht dru i but dhe mjaft i leht. Ka ngjyr t bardh dhe arrin lartsi shum t
madhe deri 50m. Prdoret skelet t mobiljeve, pr arka prej druri, pr ambalazha, pr
shkrepsa, lapsa, letr etj.
54. Shelgu..........!?
Shelgu sht dru i but rritet n vendet me uj t mjaftueshm (buz lumit, liqenit,
knets). Ky lloj druri nuk prdoret n ndrtimatari e as n zdrukthtari, m s teprmi
prdoret pr thurje (shporta, koshare t bletve, trina etj.). Prej shelgut por me
destinim t that prfitohet edhe karboni pr vizatim dhe baruti.
55. Cilt jan drunjt q rriten jasht Evrops?
Drunjt q rriten jasht evrops jan:
Abonisi,
Palisandri dhe
Mahagoni.
56. Abonisi..........!?
sht dru egzotik i cili rritet n Indin Lindore n ujdhesn e Shrilanks. Ka ngjyr t
mbyllt deri n t zez. Prdoret pr punimin e mobiljeve dhe turnirit.
57. Palisandri..........!?
Rritet n Brazil, sht dru egzotik dhe ka ngjyr kafeje t mbyllt. Prdoret pr
punimin e instrumenteve muzikore dhe ka tekstur shum t pasur.
58. Mahagoni..........!?
sht dru egzotik, rritet n Amerikn qendrore dhe n Indin prendimore. Ka ngjyr
t kuqrremt, prdoret pt punimin e mobiljeve dhe instrumenteve muzikore.
59. Kur druri mund t prdoret si dru ndrtimor?
Trungu i drurit mund t prdoret si dru ndrtimor nse:
Trungu sht i drejt,
Trungu sht kompakt,
Trungu sht i rregullt dhe
Trungu sht i shndosh.

Ekstrakt t nj pjese t pyetjeve t nxjerrura nga studentt - 5 -
UNIVERSITETI I PRISHTINS/FAKULTETI I EDUKIMIT/HYRJE NE TEKNOLOGJI
60. Dihet se druri ndahet n disa klas, por ka caktohet me an t tyre?
Me kto klas caktohet sakt kualiteti i lns dhe fortsia e lejuar me t ciln
konstruksioni mundet t llogaritet.
61. N sa klas ndahet lna e drurit..........!?
Sipas rregullave teknike pr konstruksionet e drurit pr nevoja konstruktive lna
ndahet n tri klas:

Klasa e I .....................................................Lna me aftsi t madhe bartse.
Klasa e II.................................................... Lna me aftsi mesatare bartse.
Klasa e III................................................... Lna me aftsi t vogl bartse.
62. Si vjen deri te krijimi i bullungave..........!?
N vendin e bashkimit t degve dhe t degzave n trung mbesin gjurm t cekta
ose t thella t shndosha ose t smura dhe n kto vende n trung krijohen
bullungat (nyjet) t cilat e ndrrojn strukturn baz t mass s drurit.
63. Si ndahen bullungat n baz t dimensioneve..........!?
N baz t dimensioneve bullungat ndahen n :
Rrethore....................................d = 10mm te drunjt halor
d = 6mm te drunjt gjethrns
Bullunga t vogla ...................d 20.0mm
Bullunga t mesme .................d 40.0mm
Bullunga t mdha..................d > 40.0mm.
64. Me ka shprehen gabimet te bullungat..........!?
Sipas standardeve teknike gabimet prej bullungave shprehen me mesataren e
diametrit t do bullunge ( )
2 1
2
1
d d d + =
ku d
1
dhe d
2
jan diametri ma i madh dhe ma i vogl i bullungs.
65. far jan dhe nga kush varen arjet..........!?
arjet n dru jan t lloj-llojshme dhe varen prej forms deh madhsis si dhe prej
mnyrs se si jan formuar. Kto arje mund t jen t thjeshta t kryqzuara ose n
form t yjeve.
66. Me ciln formul shprehen gabimet te arja..........!?
Gabimet te arja shprehen me formulen:
d
G

l
=

G Gabimi te arja e drurit

l - Gjatsia e arjes

d Diametri mesatar i arjes.

67. Sa lloje t shtrembrimeve ekzistojn ?
Shtrembimi i drurit sht dukuri e rregullt te druri i prpunuar pr shkak t
parregullsis gjat tharjes (terjes), n kt rast dallojm kto lloje t shtrembimeve:
Shtrembimi gjatsor
Shtrembimi n form govate
Shtrembimi i prdredhur.
68. Cilat jan disa gabime tjera te druri ?
Si gabime tjera jan edhe : trungu i shtrembt, shtrirja val-val e fibrave, prerja trthore
jo e rregullt dhe pozita e rrathve vjetor te prerja trthore e drurit etj.
69. ka sht kalbja e drurit ?
Ekstrakt t nj pjese t pyetjeve t nxjerrura nga studentt - 6 -
UNIVERSITETI I PRISHTINS/FAKULTETI I EDUKIMIT/HYRJE NE TEKNOLOGJI
Kalbja sht vetia ma e shmtuar e drurit. Kjo paraqet smundjen ma t vshtir dhe
ma serioze si te druri i gjall ashtu edhe te druri i prpunuar.
70. Sa lloje kalbjesh ekzistojn ?

Kalbja qendrore,
Kalbja periferike
Kalbja e pa rregullt.

71. Nga cilt faktor varet qndrueshmria dhe mbrojtja e drurit ?
Konstruksionet e drurit mund t ken qndrueshmri t madhe ose t vogl, kjo varet
prej ambientit n t cilin gjenden dhe varsisht ndikimeve t jashtme.
72. Cilat jan ndrrimet ma t shpeshta q paraqitenn konstruksionet e drurit?
Ndrrimet ma t shpeshta t zilat paraqiten n konstruksionet e drurit jan:
ndrrimi i forms t elementit konstruktiv
dmtimi i konstruksionit
Si n rastin e par dhe t dytin vetit mekanike e sidomos fortsia e drurit bie, kurse
aftsia bartse e konstruksionit bie nn zero.
73. ka sht kullimi i drurit ?
Kullimi sht paraprgatitja pr terjen e drurit i cili prbhet duke e mbajtur drurin n
uj ose n avull
74. N sa mnyra bhet terja e drurit ?
Terja e drurit bhet n dy mnyra :
Terja n natyr (zgjat 2 3)vjet.
Terja artificiale. (Teret n tempartur mbi 40C)
75. N sa mnyra bhet mbrojtja siprfaqsore e drurit ?
Mbrojtja siprfaqsore e drurit bhet n dy mnyra:
Mbrotja e drurit me tymosje
Mbrojta e drurit me lyerje.
76. ka sht impregnimi........!?
Impregnimi sht vuarje e mjeteve t ndryshme antiseptike n masn e drurit t cilat
kan pr qllim ta mbrojn drurin nga ndikimet e jashtme ti zhdukin kpurdhat dhe
mikroorganizmat t cilt shkaktojn smundje te druri.

77. Cilat kushte duhet ti plotsoj materiali impregnues q t jet ma i mir ?
Q materiali impregnues t jet i mir duhet ti plotsoj kto kushte:
Mos t jet helmues,
Q uji mos ta shprlaj dhe q mjaft t dprtoj n masn e drurit,
Mos ta dmtoj strukturn (masn) e drurit,
T jet mjaft antiseptik, ti zhduk t gjitha organizmat.
78. Cilat jan metodat kryesore pr prpunimin e drurit........!?
Metodat kryesore pr prpunimin e drurit jan:
Prpunimi kimik prmbledh t gjitha ato veprime n t cilat ndrron prbrja
kimike e drurit: prfitimi i thngjillit nga druri, celuloza, vajrat, rrshira,
materiale artificiale dhe shum prodhime tjera n industrin kimike.
Prpunimi mekanik pr prdorimin e mjeteve mekanike nuk ndrrohet prbrja
kimike e drurit vetm forma dhe dimensionet por shpesh edhe disa veti fizike
dhe mekanike.
79. Nga kush fitohet lna e rrumbullakt e drurit........!?
Lna e rrumbullakt e drurit fitohet me prerjen e degve dhe degzave t trungut t
drurit normal n drejtim t fibrave t drurit.
80. Sipas gjatsis si ndahet lna e rrumbullakt e drurit........!?
Sipas gjatsis lna e rrumbullakt ndahet n :
Lna e shkurtr me gjatsi 4.0m
Lna mesatare me gjatsi prej (4.0 80)m
Lna e gjat me gjatsi prej (8.0 12.0)m.
Ekstrakt t nj pjese t pyetjeve t nxjerrura nga studentt - 7 -
UNIVERSITETI I PRISHTINS/FAKULTETI I EDUKIMIT/HYRJE NE TEKNOLOGJI
81. ka kuptojni me lnn e prer t drurit........!?
Me ln t prer t drurit kuptojm lnn e cila prfitohet me prerjen d.m.th. me
prerjen e drurit t pa prpunuar me sharr n nj rrafsh, si ln prerse jan: trajet,
trakzat, listelat, drrasat etj.
82. ka sht arja........!?
Me qarje kuptojm kur me ann e spats ose pyks bjm arjen e drurit n
drejtimin paralel me fibrat e drurit.
83. ka sht latimi (gdhendja) ........!?
Me latim (gdhendje) kuptojm latimin e drurit me sopat n drejtim t prerjes gjatsore
t drurit. Me latim punohen: trajet, trarzat, shtyllat pr gardh(hunjt), pragjet pr
hekurudh etj.
84. ka sht parketi........!?
Me fjaln parket kuptojm drraszat siprfaqet e t cilave jan t lmuara, kurse
ant jan t pajisura me dhmb dhe thellim pr dhmb, ashtu q munden t rradhiten
n siprfaqe t mdha t rrafshtame lidhse minimale.
85. ka sht furniri........!?
Fletat e holla t drurit me trashsi 4.0mm t cilat fitohen me ann e prerjes ose
qrimit t trungut t llojit t caktuar t drurit quhet furnir .
86. Si bhet prerja e pllakave t holla prej druri........!?
Prerja e pllakave t holla prej druri bhet me ann e sharrave speciale n tri mnyra
kryesore:
me ann e tornimit
me ann e reskimit (prerje me plan me makin zdrukthtarie).
87. Cilat jan dimensionet standarde t furnirit........!?
Dimensionet standarde t furnirit jan:

GJATSIA
Furnir i shkurtr (0.60 0.98)m
Furnir me gjatsi t mesatare (1.0 1.78)m
Furniri me gjatsi t madhe mbi 1.80m.

GJERSIA
Furniri i ngusht (10 12)cm
Furnir me gjersi mesatare (13 14)cm
Furnir me gjersi t madhe (15 20)cm

88. Si fitohet shprpllaka........!?
Shprpllaka fitohet duke i ngjitur disa flet t turnirit teknik t vendosura njra mbi
tjetrn n drejtimin normal t fibrave t drurit.
89. Sa sht dimensioni standard i shprpllakave........!?
Dimensioni standard i shprpllakave sht:
Gjatsia = (160 250)cm l
Gjersia b = (55 150)cm
Trashsia = (3 12)mm
90. Si fitohen pllakat panel........!?
Pllakat panel fitohen prej shprpllaks dhe listelave.
Dimensionet standarde t pllaks panel jan:
Gjatsia = (200 - 250)cm l
Gjersia b = (85 - 150)cm
Trashsia = (14 - 40)mm.
91. Si fitohen pllakat ive (iverpllakat) ........!?
Pllakat ive prfitohen prej gdhendlave, ashklave t drurit t prziera me rrshir dhe
ngjits. Trashsia e pllakave ive mund t jet (10 -20)mm.
92. Si fitohet lesoniti........!?
Ekstrakt t nj pjese t pyetjeve t nxjerrura nga studentt - 8 -
UNIVERSITETI I PRISHTINS/FAKULTETI I EDUKIMIT/HYRJE NE TEKNOLOGJI
Lesoniti fitohet prej gdhendlave t imta t prziera me rrshir, ngjits dhe tutkall.
Asortimenti kryesor i pllakave t lesonitit sht:
pllaka t forta t lesonitit (V = 1000kg/m3, = (3.5 - 5)mm, b= 122.0cm, l =
(183 549)cm
pllaka t lesonitit pr izolim (V = 240 kg/m3, = (8 20)mm, b=122cm, l =
(183 366)cm.

93. Cilat jan mjetet pr matje dhe shnim gjat prpunimit t drurit ?
Mjetet pr matje dhe shnim gjat prpunimit t drurit jan:

1. Metri prej druri,
2. Riga (Vizorja), Trekndshi,
3. Goneja mjet pr trheqjen e vijave n knd t drejt
4. Kompasi,
5. Kndmatsi,
6. Lapsi,
7. Nivela,
8. Letra pr shnim,
9. Goma.
94. Cilat jan veglat pr punimin e drurit..............!?
Veglat pr punimin e drurit jan:

Sharra me hark,
Sharra e dors,
Sharra me korniz,
Zdrukthi,
Turjela pr shpimin e vrimave,
Daltat pr gdhendjen e drurit,
Limat e ndryshme,
Lidhjet e drurit me gozhda, vida, gojza, pyka, kunj dhe me ngjits.
95. ____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
______________________________________________________________

96. ____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
______________________________________________________________

97. ____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
______________________________________________________________

98. ____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
______________________________________________________________

99. ____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
______________________________________________________________

100. ______________________________________________________________
____________________________________________________________________
______________________________________________________________

Ekstrakt t nj pjese t pyetjeve t nxjerrura nga studentt - 9 -
UNIVERSITETI I PRISHTINS/FAKULTETI I EDUKIMIT/HYRJE NE TEKNOLOGJI
1. ka jan materialet plastike?
Materialet plastike jan n kuptimin kimik prodhime t cilat fitohen me kondensimin e
numrit t madh t molekulave.
2. N sa mnyra bhet prfitimi i materialeve plastike?
Mnyra e prfitimit t materialeve t reja me pesh shum t madhe molekulare pre
materieve me pesh relativisht t vogl molekulare arrihet me:
POLIMERIZACION
POLIKONDENZIM
3. Si prfitohen matereialet artificiale me an t POLIMERIZACIONIT?
Nn ndikimin e katalizatorve t caktuar, nxehtsis ose shtypjes molekulat e
materieve t caktuara (monomeret) lidhen n molekula ma t mdha (polimere) dhe
fitohen kryesisht materiale t reja (polimerizat) me dukje krejtsisht tjetrdhe me veti
tjera nga materiali prej t cilit sht krijuar.
4. Si prfitohen matereialet artificiale me an t POLIKONDENZIMIT?
Me polikondenzim lidhja e monomerave n molekula me pesh ma t madhe prcillet
me ndarjen e disa molekulave ma t vogla, ka nuk sht rasti te polimerizacion.
5. Si ndahen materiet artificiale?
Materiet termoplastike(me nxehje bhen t buta ashtu q munden t
ngjeshn dhe presohen(shtypen), me ftohjen n temperature normale bhen
ma t forta dhe mbajn formn t ciln e kan marr gjat formimit n
temperature t larta.
Materiet termostabile (gjat prpunimit me nxehje ose nn shtypje t mdha
munden t zbuten ashtu q ngjeshn dhe t shtypen.
6. Ku prdoren m s shumti materialet plastike?
Materialet plastike sot prdoren shum dhe me kualitetin e tyre t lart kan
zvendsuar shum materie tjera si: letrn, lkurn, shum prodhime t qeramiks,
qelqin deri edhe metalin.
7. Cilat jan trashsit pr folit, gjethet, pllakat?
Folit (Trashsia nn 0.4mm)
Gjethet (Trashsia prej (0.4 - 2.0)mm)
Pllakat (Trashsia mbi 2.0mm).
8. N sa mnyra bhet formsimi i materieve plastike q prdoren n ndrtimtari?
Dhnia e forms elementeve pre mass plastike dhe punimi i elementeve t cilt
prdoren n ndrtimtari kryesisht bhet me derdhje dhe me presim (shtypje).
9. Si realizohet prpunimi me presim (shtypje)?
Kjo mnyr e punimit t disa elementeve prbhet kur materiali n form pluhuri ose
n form t kokrrzave t mass plastike, ngrohet e pastaj vendoset n kallpe t
posame dhe nn presion t madh shtypet. Q t fitohet elementi me dimensione t
caktuara me siprfaqe t rrafshta dhe t lmuara, mass duhet shtuarsasi t caktuar
t pluhurit t that i cili zakonisht prmban lagshti dhe duhet t teret n temperatur
(60 - 70)C.
10. Formula pr llogaritjen e koeficientit t ngjeshjes sht?
2
1
.
V
V
k
ngj
=
- koeficienti i ngjeshjes, V
. ngj
k
1
- vllimi pluhurit para presimit,
V
2
- vllimi i elementit t gatshm.

11. N far shtypje dhe temperatur bhet presimi i materialit?
Presimi (shtypja) i materialit bhet nn shtypje prej (50 - 60)kg/cm
2
, dhe me ngrohjen
e kallpit t metalit n temperatur (100 - 170) C.
12. Si realizohet prpunimi me shtrydhje?
Elementet me dimensione t mdha sidomos me prerje trthore t madhe, elementet
e profiluara punohen me presim (shtypje) dhe me shtrydhje sikurse n presa pr
punimin e tullave dhe t tjegullave.
Ekstrakt t nj pjese t pyetjeve t nxjerrura nga studentt - 10 -
UNIVERSITETI I PRISHTINS/FAKULTETI I EDUKIMIT/HYRJE NE TEKNOLOGJI
13. Si realizohet prpunimi me strpikje?
Materiali kokrrzor ose n form pluhuri i mass plastike 1 hyn n cilindrin e nxeht
2 ku nn ndikimin e temperaturs t ngritur kalon n mas t dendur plastike 3 .
Materiali prcillet n kallp 4 dhe n kt mnyr fitohet elementi, 5 me form t ciln
e dshirojm.
14. Si realizohet prpunimi me derdhje?
Me derdhjen e mass plastike mjaft t lngt (t rrjedhshme) pa shtypje punohen si
elementet e gatshme ashtu disa elemente n form blloqesh dhe pllaka t ndryshme.
Pas derdhjes n kallpe elementet drgohen n terse ku n temperatur (70 - 90)C
teren dhe kryhet avullimi i tretsit t prdorur.
15. Si realizohet prpunimi me ngjitje?
Materiali i lakuar i cili prdoret pr izolime t ndryshme punohet me lyerje ose me
zhytjen e letrs dhe t shiritave t tekstilit n tretje t rrshirs n mnyrn e njjt si
te punimi i letrs ter pr kulme ose duke e trhjekur materialin n mes cilindrave.
16. Cila jan materialet m t rndsishm prej mass plastike?
Materialet m t rndsishme prej mass plastike jan:
Celuloidi,
Celoni,
Fibr Vullkani,
Llaku i celulozs,
Bakeliti,
Eboniti.
17. ka sht Celuloidi?
Celuloidi sht zbuluar m 1869 dhe sht nj ndr masat e para plastike. sht
mas termoplastike e cla sot fitohet prej nitrocelulozs me shtes t alkoolit dhe
kamfurit. Celuloidi sht material muskulator (fijor) pa ngjyr i tejdukshm dhe
material i cili leht ndizet. Pesha specifike e tij sht (1.35 - 1.85)gr/cm
3
, kurse zbutet
n temperatur (60 - 90) C.
Gjethet dhe gypat leht prpunohen kurse n temperatur 100C aq shum zbutet q
leht mundet elementit ti jepet forma me fryerje (punimi i elementeve t zbrazta)
dhe ka fortsin n shtypje (350 - 500)kg/cm
2
.
18. ka sht celoni?
Pr nevoja t ndrtimtaris ma par celoni, material i ngjashm me celuloidin i cili
fitohet me przierjen e acitil celulozs dhe kamfurit. Materia i till nuk digjet. sht ma
i leht se celuloidi dhe zbutet n temperatur rreth 100C. N ujin e nxeht sht i
paqndrueshm.
19. ka sht fibr vullkani?
Fibr vullkani sht material shum i fort.

zgj
= (500 - 1200)kg / cm
2

lak
= (800 - 1200)kg/cm
2
Fibr vullkani fitohet kur celuloza n form t gjetheve zhytet n tretjen e zink-kloridit
(ZnCl).
20. ka sht llaku i celulozs?
Tretja e celulozs n spiritus, aceton ose n ndonj trets tjetr t prshtatshm, me
ose pa shtesa tjera kan nj prdorim t madh. Prdoret si mjet impregnues pr dru
dhe si lyerje (llak) pr lyerjen e konstruksioneve t drurit dhe t elikut.
21. ka sht bakeliti?
Bakeliti sht lnd e fort plastike. Kryesisht prdoret pr punimin e prizave,
krehurave, elsave dhe pr punimin e izolatorve t ndryshm. Bakeliti ngjitet me
ngjits t bakelitit.
22. ka sht ebaniti?
Ebaniti ka ngjyr t zez pr shkak se n veti prmban bloz. Prej ebanitit
prodhohen kutit, krehrit etj. Ebaniti ka prdorim t madh n industri, n treg (shitje)
gjendet n form t pllakave, shufrave dhe t tubave (gypave).
Ekstrakt t nj pjese t pyetjeve t nxjerrura nga studentt - 11 -
UNIVERSITETI I PRISHTINS/FAKULTETI I EDUKIMIT/HYRJE NE TEKNOLOGJI
23. ka sht dhe si fitohet POLIVINIL KLORIDI?
Me polimerizcionin e gazit t vinil-kloridit i cili fitohet me ndikimin e thartirs klorhidrike
(HCl) dhe klorit n acetilen fitohet polivinil kloridi.
Polivinil kloridi sht pluhur i bardh, pa er dhe me pesh t vogl si dhe sht
izolator i shkelqyeshm i rryms elektrike.
Polivinil kloridi ka fortsi t madhe mekanike.


zgj.
= 600 kg/cm
2
,

lak.
= 1200 kg/cm
2
,

sht.
= 800 kg/cm
2
.

24. ka sht stiropori?
Stiropori sht material i fort n form typthash t bors sintepon sht material i
pastr sintetik me prejardhje organike.
Stiropori sht termoizolator i cili i prshtatet t gjitha krkesave n ndrtimtarin
moderne, preferohet pr izolimin e t gjitha objekteve.
Stiropori sht material shum i leht me pesh vllimore = (1.5 - 3.0)kg/m
3
.
Pllakat prej stiropori kan kto dimensione:
(50 x 80)cm
(50 x 100)cm
(66 x 100)cm
Me trashsi 10 mm e m tepr. Mund t prdoret n temperatura shum t
ulta -200C dhe n temperatura t larta deri +70C.
Stiropori fortsin n shtypje e ka
sh
= 1.2 kg/cm
2
.
25. Cila sht lnda e par pr prfitimin e qelqit?
Lnda e par pr prfitimin e qelqit sht rra e kuarcit e cila shkrihet n
temperatur shum t lart rreth 1700C. Pas shkrirjes ajo shndrrohet n mas t
qelqit (xhamit).
Pr prfitimin e xhamit ndrtimor prpos (SiO
2
) silikatit i cili sht prezent (40 - 100)%
n rrn e kuarcit prdoren edhe lndt tjera t para pr prfitimin e qelqit si: Soda e
natriumit (Na
2
CO
3
), Glqerja (CaCO
3
), Oksidi i plumbit (PbO), Aluminati (Al
2
O
3
) dhe
Oksidi i zinkut (ZnO).
26. Si ndahet qelqi ?
Qelqi zakonisht ndahet n :
Qelqi i glqeres (n kt rast prpos rrs s kuarcit prdoret edhe karbonati i
natriumit dhe kalciumit ose karbonati i kalciumit dhe kaliumit. sht qelq i
zakonshm (i thjesht) prafrsisht me kt prbrje kimike: 2.5 SiO
2
x 0.5
CaO x 0.5 Na
2
O.
Qelqi i plumbit.
27. Prshkruani principin teknologjik t prodhimit t letrs?
Lnda e par imtsohet, tretet, me sasi t caktuar t dozimit dhe mir i przier ky
material i quajtur guri i qelqit shkrihet n temperatur t lart. Kjo mas nxirret prej
furrs pr shkrirje e pasi q kjo t jet mjaft e ftohur q t mundet t prpunohet
fillohet me punimin e elementeve t parapara.
28. Si realizohet prpunimi i qelqit?
Prpunimi i mass s qelqit kryesisht prbhet prej: shtrirjes, fryerjes, trheqjes,
derdhjes dhe presimit.
29. Me an t shtrirjes :
Shtrirja ose cilindrimi horizontal i mass s qelqit prbhet: masa e rrjedhshme (qulli)
e qelqit derdhet n tavolin horizontale e pastaj me cilindra metaliku kalohet mbi
masn, ashtu q nn shtypjen e cilindrave mund t formohen pllaka me trashsi t
ndryshme.
30. Me an t fyerjes:
Ekstrakt t nj pjese t pyetjeve t nxjerrura nga studentt - 12 -
UNIVERSITETI I PRISHTINS/FAKULTETI I EDUKIMIT/HYRJE NE TEKNOLOGJI
Me fryrje t qelqit punohet n kt mnyr: gypi i metalit me gjatsi deri 1.80 m
(fryesja) (llulla e qelqit) m par nxehet e pastaj ftohet n masn e shkrir t qelqit.
Me rrotullimin rreth boshtit t vet, n majn e gypit mbetet nj sasi e qelqit plastik.
N kt mnyr formohet TOPI rritet prap me marrjen e serishme t mass s
qelqit dhe me fryrje nprmes LLULLS.
31. Me an t trheqjes:
N LIQENIN n t cilin gjendet masa e shkrir e qelqit zhytet pllaka e rrafsht ose
UNAZAme t ciln merret masa e qelqit dhe me ngritjen e njtrajtshme t elementit
t zhytur trhiqet qelqi n form pllake ose n form t cilindrit.
32. Me an t derdhjes dhe presimit:
Pr prfitimin e elementit me dimensione t caktuara prdoret metoda me derdhje
ose me presim. Me kt metod punohen elementet me dimensione ma t vogla por
me trashsi relativisht t mdha. T gjitha kto arrihen kur masa e lngt e qelqit
derdhe n kallpe t posame me dimensione t caktuara.
33. S ndahet qelqi n prgjithsi?
Qqlqi ndahet n: Qelqi pr dritare, qelqi i turbullt (i errt), qelqi i sigurimit, qelqi i
armiruar, qelqi i farkuar, qelqi i ngjitur.


34. ka sht qelqi (xhami) pr dritare?
Qelqi pr dritare hyn n grupin e qelqit t rrafsht dhe shrben pr qelqimin e
dritares.
Pr nevoja ndrtimore prdoren tri lloje t qelqit pr dritare:
Qelqi i Zakonshm (QZ) me trashsi prej 2.0mm mm

+
1 . 0
9 . 1
2 . 0
Qelqi i Mesm (QM) me trashsi 3.0mm mm

+
1 . 0
9 . 2
2 . 0
Qelqi i dyfisht pr dritare (QD) me trashsi 4.0mm . mm

+
1 . 0
9 . 3
2 . 0
35. Cilat jan dimensionet tjera pr qelqin pr dritare?
Dimensionet tjera pr qelqin mesatar (QM) dhe t dyfisht (QD) jan:
Gjatsia (72 - 200)cm
Gjersia (130 - 180)cm
36. ka sht qelqi i turbullt ( i errt)?
Qelqi i turbult ( i errt) sht ai qelq i cili e lshon dritn por prej jasht nuk mund t shihen
qart gjrat brenda. Ka nj prdorim t gjer n ndrtimtari.
37. ka sht qelqi i sigurimit?
Me emrin qelqi i sigurimit kuptojm do lloj qelqi i cili me krahasimin e qelqit t thjesht
paraqet nj rrezik shum t vogl gjat thyerjes, plcitjes s tij. Te ky qelq sigurie hyjn :
qelqi i armiruar, qelqi i farkuar dhe qelqi i ngjitur.
38. ka sht qelqi i armiruar?
Qelqi i armiruar fitohet n at mnyr q n tavolinn e metalit vendoset shtresa e par e
qelqit e pastaj vendoset rrjeti prej teli e mbi rrjet prej teli derdhet shtresa e dyt e qelqit.
39. ka sht qelqi i farkuar?
sht qelq prej nj shtrese t cilit fortsia i rritet me prpunimin special t nxeht.
Ekstrakt t nj pjese t pyetjeve t nxjerrura nga studentt - 13 -
UNIVERSITETI I PRISHTINS/FAKULTETI I EDUKIMIT/HYRJE NE TEKNOLOGJI
Qelqi farkuar ka nj veti t posame q gjat prerjes ndahet n copza shum t vogla t
cilat fluturojn dhe nuk ekziston rreziku pr lndimin e fytyrs t personave t cilt
gjenden n afrsi.
40. ka sht qelqi i ngjitur?
Ky lloj qelqi fitohet me ngjitjen e pllakave t qelqit me shtres t materieve plastike. Ky lloj
qelqi gjat thyerjes nuk shprndahet, por t gjitha pjest mbesin t ngjitura pr materien
plastike.
41. Sa lloje t argjilat ekzistojn?
Ekzistojn disa lloje: Argjili i porcelanit, Argjili pr vorbri (vegsha), Deltina, Humusi, Argjili
i loparcit dhe argjili pr tulla.

42. Argjili i Porcelanit .....////////?
Argjili i porcelanit prbhet kryesisht prej kaolini m shum pak prbrs t jashtm.
Prdoret kryesisht pr prfitimin e materialit t qeramiks ma t prsosur.
43. Argjili pr vorbri (vegsha) .....////////?
Argjili pr vorbsi ka ma shum prbrs se sa argjili i porcelanit, por sasia e kaolins
sht gjithnj n prqindje ma t madhe, n krahasim me prbrsit e tjer. Ngjyra e
argjilat pr vorbsi mund t jet e bardh, nghyr hiri, e verdh ose e kuqrremt.
44. Deltina.....////////?
Deltina sht argjil me sasi ma t madhe t rrs s kuarcit me madhsi t ndryshme t
kokrrzave. Deltina n veti prmban edhe prbrs t tjer sidomos oksidin e hekurit
(Fe
2
O
3
), ka ngjyr t verdh dhe t kuqrremt.
45. Humusi.....////////?
Humusi sht material jo plastik argjilor me ngjyr t prhitur deri n ngjyr t gjelbr, kur
sht e that ka pamje t shkrift dhe sht thermuar (dromcuar) si dhe tretet shum
shpejt n uj.
46. Argjili i loparcit .....////////?
Argjili i loparcit q prmban prqindje t madhe t prbrsve t ndryshm, sidomos
prmban material glqeror t imtsuar dhe me kualitet t lart, ka ngjyr hiri deri n t
gjelbr t mbyllur.
47. Argjili pr tulla .....////////?
Argjili pr tulla prmban sasi t vogl t prqindjes s kaolins, sht mjaft plastike,
mundet t prdoret pr punimin e tullave, tjegullave, blloqeve etj. Ka ngjyra t ndryshme
dhe ka pik t ult t shkrirjes n kontakt me ujin.
48. ka mund t punohet prej argjilit t pa pjekur ?
Prej argjilit t pa pjekur mund t punohen:
Mbushjet (muret prej argjilit me byk n mes t drrasave dhe trajeve pr objekte
banimi n fshat).
Qerpit dhe blloqet
Betoni prej argjili etj.
49. ka mund t punohet prej argjilit t pjekur ?
Prej argjilit t pjekur mund t punohen:
Tullat, blloqet
Qeramika arkitektonike,
Tjegulla dhe qeremidja,
Pllaka klinker,
Pllakat prej qeramike,
Pllakat pr murimin e stufave,
Gypat e qeramiks pr oxhaqe, drenazhe, kanalizim etj.
50. Sa lloje t ngjitsave ekzistojn?
T gjith ngjitsit t cilt prdoren n ndrtimtari ndahen n tri grupe :
Ngjitsit me origjin shtazore,
Ngjitsit me origjin bimore dhe
Ngjitsit me origjin mineralogjike.
Ekstrakt t nj pjese t pyetjeve t nxjerrura nga studentt - 14 -
UNIVERSITETI I PRISHTINS/FAKULTETI I EDUKIMIT/HYRJE NE TEKNOLOGJI

51. Tutkalli .......>>>>>//////?
Materiali baz pr prfitimin e tutkallit sht kolagjeni i cili sht pjes nga mbeturinat
me orgjin shtazore si :Lkura, eshtrat e shtazve etj.
Pr prfitimin e tutkallit pre eshtrave s pari eshtrat pastrohen mir, bluhen e pastaj
zihen.
52. Tutkalli i terur .......>>>>>//////?
Tutkalli n form pluhuri ose n form t kokrrzave nuk tretet n uj t ftoht, por
ngopet me uj me sasi t mdha dhe bymehet.
Pllakat e tera ose t coptuara vendosen n ujin e ftoht q t qndrojn (12 -24) or n
uj t pastr t ftoht q t bymehet, pastaj bhet ngrohja e ujit n temperatur 55C deri
maksimum 70C.
Gjat tretjes s tutkallit temperatura nuk duhet t jet nn 50C.
53. Ngjitsi Albumin ...........>>>>//////?
Pr prfitimin e ngjitsit albumin prdoren albuminat prej gjaku t shtazve.
N temperaturn prej 60C albuminat trashen, kurse n temperaturn 70C ngurtsohen.
Ngjitsi albumin zihet n temperatur 30C.
54. Ngjitsi Kazeinik ...........>>>>>>>>///////?
Kazeini sht materie albuminoze e cila fitohet prej zierjes s qumshtit kur nga ky
ndahet yndyra. Nse n qumshtin e nxeht n temperatur (40 - 45) C nga i cili sht
larguar yndyra n t vihet 10% tretje t thartirs se surfulit dhe przihen, do t vij deri te
ndarja dhe fundrrimi i kazeinit.
55. Ngjitsit me origjin bimore ...........>>>>>>>>///////?
N kt grup hyjn ngjitsit e rrjedhshm t cilt fitohen me tretjen e rrshirave t
ndryshme bimore n trets t prshtatshm si dhe ngjitsi i cili fitohet prej fars s drithit
dhe prej patates.
56. Ngjitsit me origjin mineralogjike ...........>>>>>>>>///////?
N kt grup t ngjitsve hyjn kryesisht uji i qelqit i cili prdoret si lidhs i lyerjeve me
ngjyra pr riparimin e vendti t shkatrruar n guri artificial dhe natyror n industrin
kimike etj....


METALET

1. Si ndahen Metalet sipas ngjyrs dhe peshs specifike?
Sipas ngjyrs dhe peshs specifike metalet ndahen n:
Metalurgji t zez ku bjn pjes hekuri dhe legurat e tij
Metalurgji t metaleve me ngjyr ku bjn pjes metalet e rnda si (bakri,
zinku, plumbi, kallaji, ari, platina etj.) dhe
Metale t lehta si (alumini dhe legurat e tij).
2. Si ndahen metalet n baz t vetive magnetike?
Metalet n baz t vetive magnetike ndahen n :
Metale ferrite (hekuri dhe legurat e tij)
Metale joferrite
3. Ku prodhohet hekuri?
Hekuri prodhohet npr furrnalta. Xehja e hekurit bluhet dhe pastrohet e pastaj me
gur glqeror dhe me koks hidhet n furrn e lart nprmjet transportuesve nn knd.
4. Sa prqind karbon prmban eliku?
eliku prmban 0.01 - 2.14 % karbon.
5. Si prfitohet bakri?
Bakri prfitohet nprmjet nj procedure prej disa fazave: n fillim xehja duhet
pastruar prej prbrsve t tjer. Me an t frgimit t xehes bhet largimi i pjess s squfurit
e pastaj bhet bluarja. Xehja s bashku me shkrirs hidhet n furr m rast fitohet 80 %
bakr ndrsa pjesa tjetr sht squfur dhe hekur.
Ekstrakt t nj pjese t pyetjeve t nxjerrura nga studentt - 15 -
UNIVERSITETI I PRISHTINS/FAKULTETI I EDUKIMIT/HYRJE NE TEKNOLOGJI
6. Si prodhohet Alumini?
Alumini prodhohet m shpesh nga boksiti. Boksiti s pari shndrrohet n glin. Faza
e par paraqet pastrimin mekanik dhe bluarjen e pastaj bhet pjekja n 450C dhe bluarja.
N fazn e dyt bhet ngrohja n 160C dhe shtypje prej 500 - 700kPa q zgjat disa or
pastaj filtrimi dhe presimi. N fazn e tret pas przierjes dhe ftohjes formohet shtresa q
derdhet dhe ftohet dhe pastaj piqet n furrat rrotulluese (1200 - 1300C).
7. Si prodhohet plumbi?
Plumbi prodhohet leht, sepse xehja e tij prmban 80% t plumbit t pastr, ndrsa
prqindja e kallajit sht 2 - 6%dhe ky numrohet ndr metale t rralla.
8. ka kuptojni me legurat (aliazhet) e nj metali?
Legurat (aliazhet) paraqesin przierje t dy ose m shum metaleve.
9. Cilat jan vetit mekanike t metaleve dhe legurave t tyre?
Cilat jan vetit mekanike t metaleve dhe legurave jan:
Qndrueshmria (sht veti e trupit q paraqet rezistencn ndaj veprimit t forcave t
jashtme q tentojn ta ndryshojn formn tij).
Fortsia (sht rezistenca q metali i trupit tjetr mbi siprfaqen e tij).
Elasticiteti (sht veti mekanike e materialeve makinerike n mnyr q gjat veprimit
t forcs trupit ndryshon formn pjesrisht ndrsa pas ndrprerjes s veprimit t
forcs kthehet n formn dhe prmasat e mparshme.
Plasticiteti (sht veti mekanike e materialeve makinerike dhe kshtu me veprimin e
forcs trupi ndryshon formn prher.
10. Cilat jan vetit fizike t metaleve dhe legurave t tyre?
Vetit fizike t metaleve dhe t legurave jan: shklqimi, ngjyra, struktura, densiteti,
temperatura e shkrirjes dhe prueshmria e elektricitetit deh e nxehtsis.
11. Cilat jan vetit kimike t metaleve dhe legurave t tyre?
Vetit kimike t metaleve dhe legurave karakterizohen me prbrjen kimike dhe
rezistencn e trupit ndaj korozionit (ndryshkjes).

12. Cilat jan vetit teknologjike t metaleve dhe legurave t tyre?
Vetit teknologjike t metaleve dhe legurave kan t bjn me rezistencn e
materialeve makinerike gjat prpunimit me deformim, me prerje, gjat saldimit, derdhjes,
kalitjes, etj.
13. Si ndahet teknologjia e prpunimit t metaleve?
Ndahet n :
Prpunimin e metaleve me heqjen e ashklave dhe
Prpunimin e metaleve pa heqjen e ashklave
14. ka sht matja e ka sht kontrolli?
Matja paraqet krahasimin e madhsis q matet me ndonj madhsi standarde me
rast fitohet vlera nga madhsia e matur.
Kontrolli paraqet krahasimin e dy madhsive por me kt rast nuk fitohet ndonj vler
numerike.
15. ka sht matsi me nonius?
Matsi me nonius sht nj instrument mats q shrben pr t matur gjatsi t
brendshme dhe t jashtme me saktsi.
16. ka sht mikrometri?
Mikrometri sht nj instrument shum preciz, q prdoret n teknik.
17. Pr ka shrben shnimi?
Gjat prpunimit t metaleve shnimet duhet t jen t qarta dhe t qndrueshme
dhe ti prgjigjen vizatimit teknik n mnyr q t bhet prpunimi i sakt.
18. Cilat jan operacionet e prpunimit t metaleve me heqjen e ashklave?
Jan:
Zdrukthimi (sht operacion i puns s prpunimit t metaleve, q shrben pr hapje
t kanaleve, prpunim t dhmbzorve, rrafshim t siprfaqes etj.)
Ekstrakt t nj pjese t pyetjeve t nxjerrura nga studentt - 16 -
UNIVERSITETI I PRISHTINS/FAKULTETI I EDUKIMIT/HYRJE NE TEKNOLOGJI
Retifikimi (sht mnyr e prpunimit mekanik q shrben pr t arritur cilsi t lart
t siprfaqes s prpunuar.)
Shpimi (sht proces i prpunimit me t cilin arrihet shpimi i vrims n materiale t
ndryshme.)
Frezimi (bn heqjen e ashklave dhe kshtu arrihet cilsi e lart e siprfaqes s
prpunuar.)
Tornimi (sht operacion i prpunimit mekanik me t cilin arrihet prpunimi i pjesve
cilindrike, konike ose t profiluara.)
19. ka jan robott?
Robott paraqesin nj teknologji t re t automatizuar y procesit t prodhimit.
20. Cilat pjest kryesore t robotit?
Pjest kryesore t robotit jan:
manipulatori
pulti i komandimit
sistemi kompjuterik
sensort
kapsja .
21. ka sht prerja ?
Zakonisht operacioni i prerjes lidhet me sharrn e dors. Sharrat prdoren pr t
prer materiale t ndryshme dhe jan t prshtatshme pr prerje t formave ose lakoreve t
ndryshme.
22. Pr ka prdoren limat?
Limat prdoren pr largimin e pjesve t mbetura n siprfaqe t detaleve t
prpunuara.
23. ka sht derdhja e ka farktimi?
- Derdhja sht operacion i prpunimit t metaleve, me rast s pari duhet punuar
forma (kallpi) e pastaj metali n gjendje t lngt nga ana derdhet n form.
- Farktimi sht prpunim me deformim i metaleve me goditje q prdoret pr ti
dhn formn prkatse detalit.
24. ka paraqet saldimi?
Saldimi bn bashkim t prhershm t materialit plotsues-elektrods dhe materialit
baz. Saldimi sht nj operacion i rrezikshm sepse ndodhin dukuri negative q rrezikojn
shndetin e njeriut si p.sh. lirimin e nxehtsis s madhe, rrezatimi i drits, rreziku nga rryma
elektrike, lirimi i gazrave t ndryshm etj.
25. Cilat jan 14 masat mbrojtse n pun?
1. Gjithmon dgjoni me kujdes arsimtarin dhe prcillni udhzimet e tij me kujdes.
2. Mos vraponi n puntori, sepse mund t ndesheni me ndonj nxns tjetr dhe
kshtu t shkaktoni aksident.
3. Msoni se ku gjenden ndrprersit emergjent n puntori. Nse vreni ndonj
aksident ju mund ta prdorni ndrprersin.
4. Gjithmon vishni prparsen pasi ajo do tju mbroj rrobat nga dmtimet e ndryshme.
5. Mbathni kpuc te forta. Patinat nuk lejohet t mbathen n puntori.
6. Nse fillon punn praktike, t gjitha karriget duhet larguar.
7. anta nuk duhet sjell n puntori, sepse mund ti pengoj puntoret gjat lvizjes.
8. Gjat msimit si duhet prdorur makinn, dgjoni me vmendje t gjitha udhzimet e
dhna nga arsimtari. Bni pyetje, veanrisht nse nuk kuptoni mir.
9. Mos e prdorni makinn, nse nuk keni prezantuar gjat demonstrimit t arsimtarit.
10. Gjithmon bjuni t durueshm, kurr mos nxitoni n puntori.
11. Gjithmon prdorni mbrojtse, kur punoni n makin.
12. Mbani larg duart prej pjesve lvizse/rrotulluese t makins.
13. Prdorni me kujdes veglat e dors, duke i mbajtur duart larg kndit prers.
14. Raportoni ndonj dmtim t makins/pajisjes, sepse mund t shkaktoj aksident.
26. Pr ka shrben transmetuesi me zingjir?
Ekstrakt t nj pjese t pyetjeve t nxjerrura nga studentt - 17 -
UNIVERSITETI I PRISHTINS/FAKULTETI I EDUKIMIT/HYRJE NE TEKNOLOGJI
Transmetuesi me zinxhir shrben transmetimin e momentit (rrotullimit) n mes dy
boshteve paralele, q jan n distanc.
27. Cilat jan veorit dhe mangsit themelore t transmetuesve zingjiror?
Veorit themelore t transmetuesve zinxhiror jan:
Prmasat relativisht t vogla ;
ngarkesa t vogla n boshte dhe n kushineta ;
diapazon i gjer i fuqis transmetuese dhe shpejtsis rrotulluese.]
Mangsit themelore t transmetuesve zingjiror jan:
thyerja e elementeve t zinxhirit gjat lodhjes s materialit nga ngarkesat e
ndryshme
zhurma gjat puns
kujdesi ndaj riprpunimit t domosdoshm etj.
28. Pr ka shrbejn transmetuesit me rripa?
Transmetuesit me rripa prbhen nga dy rrota (1 dhe 2) t lidhura me an t rripit
shtrngues 3.
29. Cilat jan veorit e cilat mangsit e transmetuesve me rripa?
Veorit e transmetuesve me rripa jan:
forma e thjesht e rrotave;
bartin momentin e rrotullimit n distanc;
mund t prdoren pr boshte paralele dhe t kryqzuara;
nuk krkojn mbrojtje t veant dhe lyerje;
rripi sht elastik, prandaj amortizon goditjet e jashtme;
kan pun t qet etj.
Mangsit e transmetuesve me rripa jan:
shtypja n bosht sht m e madhe, pr shkak t shtrngimit t rripit;
rrshqitja e rripit npr rrot jep raportin punues t transmisionit t
ndryshueshm;
nuk jan t sigurt gjat bartjes s momentit t rrotullimit, pr shkak t ndikimeve
t jashtme (temperaturs, lagshtis etj.).
30. ka jan mekanizmat me leva?
Mekanizmat me leva jan nj grup i madh transmetuesish q kan gjetur zbatim t
gjer n praktik. Kta mekanizma prbhen prej levave q mundsojn shndrrimin e
lvizjes prej nj forme n tjetrn, p.sh., prej lvizjes rrotulluese n drejtvizore etj.
31. Prej ka prbhen mekanizmat me leva?
Ky mekanizm prbhet prej katr hallkave: hallka 1 sht hallk udhheqse, hallka
2 dhe 3 jan t udhzuara, ndrsa hallka 4 sht e palvizshme.
32. ka jan mekanizmat me gung?
Mekanizmat me gung jan t prbr prej nj zinxhiri kinematik, pra prej hallks
udhheqse ose gungs 1, hallks punuese 2 dhe asaj bartse 3.
33. ka sht gunga?
Gunga sht nj detal makinerik q shndrron lvizjen rrotulluese t njtrajtshme n
lvizje periodike, n t shumtn e rasteve drejtvizore vajtje-ardhje.
34. Sa lloje t motorve kemi?
Kemi dy lloje t motorve:
motor me djegie t brendshme dhe
motor me djegie t jashtme.
35. Ku dallojn motort me djegie t brendshme prej atyre me djegie t jashtme?
Te motort me djegie t brendshme ndryshe nga motort me djegie t jashtme (te
turbinat me avull lnda djegse digjet jasht n kalldaj), me djegien e drejtprdrejt brenda
n motor, energjia termike shndrrohet n pun mekanike.
36. Si ndahen motort me djegie t brendshme?
Te motort me djegie t brendshme bjn pjes motort me benzin (Otto)
dhe dizel-motort (Diesel).
37. Ku dallojn Otto motort nga dizel-motort (diesel)?
Ekstrakt t nj pjese t pyetjeve t nxjerrura nga studentt - 18 -
UNIVERSITETI I PRISHTINS/FAKULTETI I EDUKIMIT/HYRJE NE TEKNOLOGJI
Kto dy lloje dallohen n mes vete sipas llojit t lnds djegse, mnyrs s furnizimit
t lnds djegse n cilindr dhe mnyrs s ndezjes.
38. Ku qndron prparsia te motort rrotullues?
Prparsi e ktij motori sht se nuk ka pika t fundme, madje nuk ka as dridhje dhe
oscilime, pastaj nuk ka pistoleta, valvola, bosht me gunga dhe detale t tjera makinerike.
39. Shpjegoni punn tek motort turboreaktiv?
Mnyra e puns s motorve turboreaktiv mund t shpjegohet nprmjet puns s
balonit t goms, i cili nse njher fryhet e pastaj e lshojm, ai do t lviz n drejtim t
kundrt t vrims pr fryerje.
40. Ku dallojn motort raketor prej atyre reaktiv?
Motort raketor dallojn nga motort reaktiv, ngase pr djegie t lnds djegse
oksigjeni nuk merret nga jasht, por bartet n vet motorin.
41. Cilat jan shkaqet kryesore t aksidenteve n trafik?
Shkaqet kryesore pr aksidentet n trafik jan: moskujdesi dhe mosrespektimi i
shenjave t komunikacionit, shpejtsia e madhe e ngasjes s automjeteve, ngasja n
gjendje t dehur dhe gjendja e keqe e rrugve dhe e automjeteve n komunikacion.
42. Prmendni disa shifra e fakte pr aksidentet e trafikut n bot?
1.2 milion njerz vdesin n aksident e trafikut do vit n bot;
dy t tretat 2/3 e viktimave n komunikacion jan kmbsort;
60-70 % e aksidenteve n vendet n zhvillim jan pasoj e mirmbajtjes s dobt n
trafikun publik;
humbjet ekonomike pr shkak t aksidenteve n trafik n prmasa botrore jan mbi
500 miliard dollar n vit.
n vitin 2002 numri i fmijve t moshs 5-14 vje, q kan humbur jetn n trafik
sht 80.000 djem dhe 50.000 vajza, ndrsa numri i t rinjve t moshs 15-29 vje q
kan humbur jetn sht 240.000 meshkuj dhe 65.000 femra.
n Kosov n vitin 2003 kan ndodhur 5485 aksidente prej t cilave n 93 aksidente
fatale kan humbur jetn 130 dhe jan lnduar 2012 persona.
43. ka sht motoikleta?
Motoikleta sht nj mjet i komunikacionit q shfrytzohet pr trafik individual.
Pjest kryesore t do motoiklete jan:
motori, rrotat, ndrruesi i shpejtsis, frert, sistemi i transmisionit me zinxhir,
instrumentet pr matjen e shpejtsis, nissi i motorit dhe bateria, pasqyrat,
ulset, mbrojtset e ndryshme etj.
44. ka sht uji i pijshm e ka sht uji teknik?
Njeriu do dit konsumon mesatarisht rreth 3 litra uj duke ngrn ushqim dhe duke
pir. Ky lloj uji quhet uj i pijshm.
Sasi t mdha t ujit prdoren edhe n bujqsi dhe industrin e ushqimit, uji q
prdoret pr qllime t ktilla quhet uj teknik.
45. Prmendni disa shifra e fakte pr ujin?
71 % e siprfaqes s Toks sht e mbuluar me ujin e oqeaneve dhe deteve,
e tr sasia e ujit n tok ka nj vllim prej 1.4 miliard km
3
,
97 % e ujit n tok sht uj i kripur, ndrsa vetm 3 % e ujit sht uj i mbl,
vetm 13 % nga e tr sasia e ujit t mbl n tok mund t shfrytzohet leht,
ndrsa pjesa tjetr sht n form akullnajash, n form t avujve atmosferik,
akullit, apo sht n thellsi t mdha t toks,
uji i mbl quhet ai uj q ka m s shumti 0.01 % kripra
69 % e ujit t mbl prdort pr ujitje, 23 % pr industri dhe 8 % pr konsumin
njerzor.



46. Tregoni disa shifra e fakte se ka ndodh nse nuk kujdesemi me ujin gjat
prdorimit?
Ekstrakt t nj pjese t pyetjeve t nxjerrura nga studentt - 19 -
UNIVERSITETI I PRISHTINS/FAKULTETI I EDUKIMIT/HYRJE NE TEKNOLOGJI
sasia e ujit q rrjedh nga rubineta e hapur sht 10.20 litra n minut,
gjat larjes s dhmbve, nse e lini rubinetin e hapur vazhdimisht, do t
shpenzoni vetm 2 litra,
nse pr shkak t moskujdesit uji n nevojtore rrjedh vazhdimisht, do t
shpenzohen mbi 80.000 litra n vit,
nj familje q kujdeset pr shpenzimin e ujit mund t kursej 50.000 deri 100.000
litra uj n vit,
ujsjellsi i Prishtins e furnizon qytetin me 1.500 litra n sekond, por n
Prishtin ndjehet mungesa e ujit sidomos gjat stins s vers.
47. Cilat jan pjest kryesore t ujsjellsit?
Pjest e nj sistemi t ujsjellsit jan: burimi dhe rezervoari i grumbullimit t ujit,
stacioni i pastrimit, rezervoart e shprndarjes dhe rrjeti i shprndarjes s ujit.
48. ka sht interneti?
Interneti sht rrjet kompjuterik, i cili prbhet nga qindra mij rrjete kompjuterike, t
madhsive t ndryshme t cilat jan t lidhura ndrmjet dhe kan shtrirje gati n gjith
rruzullin toksor. Fjala internet rrjedh nga fjala angleze International Network q do t thot
rrjet ndrkombtar.
49. ka quajm protokol?
Trsia e rregullave n baz t t cilave kompjutert e ndryshm mund t
komunikojn n rrjet quhet protokoll. Ekzistojn dy lloje t protokoleve: protkoli TCP
dhe Protokoli IP.
50. ka sht karakteristik kryesore e protokollit TCP/IP?
Karakteristika kryesore e protokollit TCP/IP sht copzimi i informacionit n njsi t
vogla t cilat quhen pakete, t cilat transmetohen si t pavarura.
51. ka ka pr detyr protokoli TCP?
Protokoli TCP ka pr detyr organizimin dhe shprndarjen e t dhnave n pakete t
cilat duhen drguar n rrjet.
52. ka ka pr detyr protokoli IP?
Protokoli IP ka pr detyr bartjen e t dhnave npr rrjet, siguron adresat e
kompjuterve, si dhe rrugtimin e paketeve, q n terminologjin kompjuterike quhet rutim
(ang. routing). Secili kompjuter n internet ka adresn e vet n form t katr numrave t
ndar me pika si p.sh. 130.30.0.0 dhe rndom quhet adresa IP (ajpi).
53. . Cilat efekte prcjellin kalimin e rryms elektrike npr trupin e njeriut ?
Veprimi termik - paraqet piken ku rryma elektrike hyn dhe del n trupin e njeriut
Veprimi mekanik - bn dmtimin e trupit n pikat hyrse dhe dalse trryms
Veprimi kimik - bn shkatrrimin e plazms s gjakut
Veprimi biologjik - manifestohet prmes dridhjes s valvulave t zemrs ndrprerjes
s frymmarrjes dhe shtangimit t muskujve
53. Sa sht vlera tipike e rezistencs q trupi njeriut ia bn kalimit t rryms
elektrike?
Rezistenc elektrike rreth 2000 , jo m t larta se 15-30 mA ndrsa tensionet e
rrezikshme fillojn nga 120 V.
54. Cilat jan masat mbrojtse q duhet t ndrmerren pr tu mbrojtur nga goditjet e
rryms?
Izolimin e pjesve nn tension, t cilat jan n afrsi t vendit t puns
Largimin e stabilimenteve elektrike
Rrethimin e pajisjeve nn tension
Vendosja e pajisjeve elektrike n shtpiza t mbyllura
vendosja e pengesave t ndryshme fizike
Prdorimi i ndrprersve rrymor t mbrojtur
Ndrprerja automatike e qarkut t rryms n momentin e paraqitjes s gabimit
Vendosja e pajisjeve elektrike n mur, n dysheme, etj
Dyshemeja duhet t jet prej materiali izolues dhe
Ekstrakt t nj pjese t pyetjeve t nxjerrura nga studentt - 20 -
UNIVERSITETI I PRISHTINS/FAKULTETI I EDUKIMIT/HYRJE NE TEKNOLOGJI
T gjith kabllot e pajimeve duhet t ken izolim t padmtuar
55. Cilat veprime duhet br gjat dhnies s ndihms s par personit t lnduar nga
rryma elektrike?
Vendin e aksidentit duhet ndar nga tensioni.
Personin e lnduar duhet ndar nga kontakti me rrymn elektrike
Viktima duhet shtrir pr toke.
Jepet frymmarrja artificiale e kombinuar me shtypjen e kraharorit n ritmin e puns
s zemrs.
Thiret ndihma e shpejt.
56. Si ndahen materialet n baz t vetive pruese?
materiale pruese t elektricitetit
materiale gjysmpruese dhe
materiale izoluese
57. Cili sht bartsi kryesor i ngarkess elektrike te materialet pruese t ngurta?
Barts kryesor t ngarkess elektrike te materialet e ngurta jan elektronet.
58. ka sht rezistenca elektrike?
Rezistenca q nj prues i bn kalimit t rryms elektrike npr t quhet rezistenc
elektrike.
59. ka sht rezistenca elektrike specifike?
T gjitha materialet i bjn rezistenc lvizjes s ngarkesave elektrike dhe kjo
rezistenc sht specifike pr materiale t ndryshme prandaj edhe quhet rezistenc elektrike
specifike.
60. Cilat jan materialet pruese m t njohura?
Superprques
Materialet me prueshmri t lart
Materialet me prueshmri t vogl
Materialet pr zbatime specifike
61. ka jan Superprquesit?
Superprquesit jan materiale q kan rezistenc specifike q sht rreth zeros.
62. ka jan gjysmprquesit?
Gjysmprquesit jan materialet q kan prueshmri elektrikemes vlerave pr
materiale izoluese dhe pruese.
63. Si ndahen gjysmprquesit?
materiale gjysmprquese elementare dhe
bashkdyzime gjysmpruese
64. ka jan materialet gjysmprquese elementare?
Materiale gjysmprquese elementare jan materiale q prbhen nga atome t
vetm nj elementi.
65. Ku prdoren gjysmprquesit m s shumti?
Gjysmprquesit m s shumti prdoren n elektronik.

66. ka jan izolatort?
Izolatort jan materiale q nuk e projn rrymn elektrike.
67. Prmendni disa materiale izoluese?
Si materiale izoluese mund t prmenden jan : ajri, vakumi, goma, dylli, qelqi,
asbesti, qeramika, vaji, letra etj.
68. ka jan materialet pruese?
Materialet pruese jan materiale q e projn rrymn elektrike.
69. Cilat jan materialet me prueshmri t lart?
Materialet me prueshmri t lart jan metalet si : bakri, argjendi, alumini, ari.
70. Cilat jan materialet me prueshmri t vogl?
Materialet me prueshmri t vogl jan: plumbi, zingu, kallaji, zhiva, hekuri, kobalti
dhe aliazhet e tyre.
71. Si prodhohet energjia elektrike?
Ekstrakt t nj pjese t pyetjeve t nxjerrura nga studentt - 21 -
UNIVERSITETI I PRISHTINS/FAKULTETI I EDUKIMIT/HYRJE NE TEKNOLOGJI
Energjia elektrike prodhohet me transformimin e formave tjera t energjis n energji
elektrike.
72. Cilat jan burimet primare t energjis?
burime q prtrihen dhe
burime q nuk prtrihen
73. Cilat jan burimet q prtrihen?
Burime q prtrihen jan ato burime t cilat praktikisht nuk shterren me prdorimin
tyre. Burimet e tilla jan: energjia e diellit, energjia e batics dhe zbatics, energjia e valve
t detit, energjia e ujit etj.
74. Cilat jan burimet q nuk prtrihen?
Burimet q nuk prtrihen jan ato burime energjia e t cilave pasi t jet
transformuar n nj form tjetr t energjis, n kt rast energjia elektrike, nuk mund t
prtrihen m.
75. ka jan centralet elektrike?
Centralet elektrike jan vendi ku prodhohet energjia elektrike.
76. Cila pajisje prodhon energjin elektrike n centrale elektrike?
Pajisja q e prodhon energjin elektrike npr centralet elektrike quhet gjenerator.
77. Si ndahen centralet elektrike?
Centralet elektrike ndahen:
sipas llojit t rryms elektrike q e prodhojn dhe
sipas energjis primare q transformojn pr prodhimin e energjis elektrike.
78. Si ndahen centralet elektrike, bazuar n energjin primare q e prdorin pr t
prodhuar energjin elektrike?
Ndahen n :
Hidrocentrale
Termocentrale dhe
Centrale atomike
79. Cilat lnd djegse prdoren n termocentrale pr prodhimin e energjis elektrike?
Termocentralet e prdorin energjin e liruar me djegien e lndve djegse me
prejardhje fosilore, si sht qymyri dhe nafta.
80. Si klasifikohen hidrocentralet?
Hidrocentralet klasifikohen n:
Hidrocentrale rrjedhse (shfrytzojn rrjedhjen e ujit pr lvizjen e turbinave)
Hidrocentrale akumuluse (shfrytzojn ujin e akumuluar npr liqe)
81. Cilat jan vlerat e tensioneve pr bartjen e energjis elektrike?
Tensioni i bartjes sht m i lart pr t zvogluar humbjet e energjis . Bartja e
energjis bhet me tension prej 110 kV, 220 kV, 400 kV, 1000 kV.
82. Si bartet energjia elektrike?
Energjia zakonisht bartet me lartprques q paraqesin linja ajrore, vetm n zona t
banuar dendur mund t ndodh t bartet me kabllo nntoksore ku kjo nuk sht e preferuar
pr shkak t humbjeve t mdha kapacitative dhe termike.
83. Pr ka prdoren simbolet dhe skemat elektrike?
T gjitha instalimet elektrike q realizohen n nj ambient konkret q kan pr qllim
njohjen mebazat e elektrotekniks apo instalime t fuqive shum t mdha paraqiten
grafikisht prmes simboleve dhe skemave elektrike t cilat jan t standardizuara.
84. Tregoni disa loje t kabllove?
Kemi kabllo instalues, kabllo energjetik dhe kabllo sinjalizues.
85. Pr ka prdoren gypat?
Prve mbrojtjes shtes lehtsojn shum edhe mirmbajtjen e instalimit elektrik
sepse mundson ndrrimin e kabllove pa pasur nevoj t prishet muri n t cilin sht
vendosur kablloja.
86. far lloje t siguresave ekzistojn?
Siguresat mund t jen termike ose elektromagnetike.
87. Si e ndrprejn siguresat qarkun elektrik?
Ekstrakt t nj pjese t pyetjeve t nxjerrura nga studentt - 22 -
UNIVERSITETI I PRISHTINS/FAKULTETI I EDUKIMIT/HYRJE NE TEKNOLOGJI
Kur npr pikn e shkrirjes t pruesit kalon rryma e cila shkakton nxehjen e
pruesit, pruesi shkrihet dhe ndrpritet qarku elektrik.
88. Pr ka prdoret njehsori elektrik?
Njehsori elektrik prdoret pr matjen e rryms s shpenzuar.
89. Cilat madhsi i mat instrumenti universal?
Instrumenti universal mat rrymn n amper, tensionin volt dhe rezistencn n om. Por
mat edhe induktivitetin n henri, kapacitetin n farad, prqueshmria n siemens,
temperatura n celsius, frekuenca n herz etj..

90. Tregoni si matet rryma e si matet tensioni?
Pr ta matur rrymn q rrjedh npr nj qark elektrik qarku elektrik duhet t ndrpritet
n nj pik dhe n skajet e pruesit t kputur vendoset instrumenti universal (ampermetri).
Pr ta matur tensionin ather instrumentin universal (voltmetrin) e lidhim paralel me
elementin n skajet e t cilit dshirojm ta matim tensionin.
91. ka shkakton kalimi i rryms elektrike npr prues?
Gjat kalimit t rryms elektrike npr prues n elektromagnet krijohet fusha
magnetike.
92. ka thot rregulla e dors s djatht?
Rregulla e dors s djatht thot se nse gishtat e dors s djatht t mbledhur n
grusht tregojn kahun e rrjedhjes s rryms gishti i madh do t tregoj kahun e fushs
magnetike.
93. ka e dallon magnetin e prhershm nga elektromagneti?
Prparsia kryesore e elektromagnetit ndaj magnetit permanent sht se fusha
magnetike e elektromagnetit mund t ndryshoj me ndryshimin e rryms elektrike.
94. Cilat jan aplikimet e elektromagnetit?
Elektromagnetet prdoren shum n prgjithsi n teknik sidomos te motori elektrik,
relet, drynat elektromagnetik, zilja, prdoren edhe te trenat elektromagnetik te t cilt
vagonat e trenit qndrojn pezull mbi binar.
95. Tregoni si funksionon zilja elektrike?
Zilja elektrike sht nj aparat i thjesht, pjes kryesore e t cilit sht nj
elektromagnet. Kur shtypet ndrprersi i ziles, mbyllet qarku elektrik, ashtu q rryma fillon t
rrjedh npr elektromagnet prmes nj transformatori..
96. ka sht releu elektromagnetik?
Releu elektromagnetik sht ndrprers elektrik, i cili hapet dhe mbyllet nn kontrollin
e nj qarku tjetr elektrik.
97. ka mbrohet me rele?
N aplikimet elektrike relet prdoren pr t mbrojtur stabilimentet e ndryshme
elektrike nga dmtimet q mund t shkaktojn rrymat ose tensionet e larta.
98. ka i karakterizon relet mbrojts?
Relet mbrojts karakterizohen me selektivitet, shpejtsi, ndjeshmri dhe siguri t
veprimit n situatat e padshirueshme q paraqiten n stabilimente elektroenergjetike.
99. Prshkruani veprimin e nj releu t thjesht?
Relet e thjesht reagojn n vlera fikse t madhsive elektrike q i kontrollojn dhe
reagojn n intervale kohore t prcaktuar.
100. ka thot ligji i Faradejti?
Forca elektrovizore e gjeneruar sht n prpjestim me shpejtsin e ndryshimit t
fluksit magnetik n siprfaqen e kufizuar me prues.
101. Ku zbatohet induksioni elektromagnetik?
Induksioni magnetik sht parimi themelor i puns s gjeneratorve. i motorve, i
transformatorve dhe i shumics s pajisjeve t tjera elektrike.
102. Pr ka prdoren transformatort?
Prdoren pr t transformuar energjin elektrike prej nj tensioni n tjetrin.

103. Si varet tensioni n skajet e mbshtjella nga numri i dredhave?
Ekstrakt t nj pjese t pyetjeve t nxjerrura nga studentt - 23 -
UNIVERSITETI I PRISHTINS/FAKULTETI I EDUKIMIT/HYRJE NE TEKNOLOGJI
N transformatorin ideal raporti mes tensioni primar dhe sekondar sht n
prpjestim me numrin e dredhave. Ky raport ofron mundsin t transformoj energjin
elektrike t nj tensioni dhe rryme me t njjtn sasi t energjis me tension dhe rrym tjetr.
104. Si klasifikohen Transformator?
Transformatort klasifikohen:
Sipas fuqis s transformuar
Sipas aplikimit
Sipas frekuencave t rryms
Sipas tensionit
Sipas ftohjes
Sipas prdorimit
Sipas numrit t dredhave n mbshtjell step-up, izolues dhe variabil
105. Cilat jan pjest konstruktive t transformatorit?
Brthama
Mbshtjellat
Ftohsi
Izolimi




106. Ku prdoren transformatort?
Gjejn prdorim n shum raste si:
Bartjen e energjis elektrike n distanca t mdha;
Prodhimin e elikut n furrat me hark elektrik;
N sistemet e transmetimit t energjis elektrike me rrym njkahore t tensionit t
lart;
N aplikime t ndryshme n radio pajisje, sisteme transmetuese etj.
107. far shndrrimi t energjis bn elektromotori?
Elektromotori e shndrrojn energjin elektrike n lvizje mekanike. Veprimi i
kundrt i shndrrimit t energjis mekanike n elektrike bhet nga gjeneratori.
108. Cilat jan pjest kryesore t rotorit?
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
______________________________________________________
109. Prshkruani punn e motorit me rrym njkahore?
Shpejtsia rrotullimit t mortorit njkahor sht n prpjestim me tensionin, ndrsa
momenti i motorit sht n prpjestim me rrymn q rrjedh npr mbshtjellat e rotorit.
110. Cilt motor prdoren m s shumti n industri?
Motort asinkron (induktiv) trefazor jan motorr q prdoren m s shumti n
industri.
111. Prshkruani punn e motorit asinkron trefazor?
Pr aplikacione kur nevojitet fuqi m e madhe prdoren motort asinkron (induktiv)
t rryms alternative trefazore. Fusha rrotulluese elektromagnetike krijohet nn ndikimin e
rrymave alternative t cilat kan faz t ndryshme.
112. Pr ka prdoret alternatori?
Alternatori sht pajisje elektromagnetike e cila e shndrron energjin mekanike n
energji elektrike t rryms alternative. Shumica e alternatorve shfrytzojn fushn
magnetike rrotulluese.
113. far shndrrimi t energjis bjn aparatet elektrotermike?
Kto aparate bjn shndrrimin e energjis elektrike n energji termike.
114. Cilat jan pjest kryesore t shporetit elektrik?
Pjest kryesore t shporetit elektrik jan:
Ekstrakt t nj pjese t pyetjeve t nxjerrura nga studentt - 24 -
UNIVERSITETI I PRISHTINS/FAKULTETI I EDUKIMIT/HYRJE NE TEKNOLOGJI
Paneli kontrollues
Pllakat pr zierje
Furra elektrike.
115. Cilat jan pjest prbrse t bojlerit?
Pjest prbrse t bojlerit jan:
Gypi pr futjen e ujit t ftoht
Gypi pr derdhjen e ujit t nxeht
Termostati pr kontroll t temperaturs s ujit n rezervuar
Elementet pr nxehje t ujit
Ventili pr zbrazjen e ujit n rast nevoje pr intervenim
Ventili sigurues i shtypjes, q parandalon q shtypja brenda rezervuarit t mos e
kaloj vlern e lejueshme dhe
Pllaka e cila ka funksionin e anods q e pengon ndryshkun e shpejt t rezervuarit.

116. Cili sht harxhimi i energjis elektrike nga aparatet elektrike shtpiake?
Shporeti elektrik 5 kW, bojleri 3 kW, nxehsja 2 kW, nxehsja termoakumuluse 4 kW,
lavatriqja 3.5 kW.
117. Tregoni disa mnyra pr kursimin e energjis elektrike n amvisri?
Munda ta kursejm rrymn nse para prfundimit t zierjes e ndalim pllakn 2-3
minuta para prfundimit t zierjes, furrn e shporetit nuk duhet hap pa arsye sepse shkakton
rnje t temperaturs pr 15C etj.
118. Si duken simbolet pr para qitjen grafike t energjis elektrike njkahore
dhe alternative n qarqet elektrike?



119. ka quajm potencial elektrik dhe tension elektrik?
POTENCIAL quajm ngarkesat elektrike t dy poleve t bateris
TENSION(U) quajm ndryshimin e potencialeve mes dy poleve t bateris.
120. Si paraqitet rezistori me rezistenc R n qarqet elektrike?

R

121. Cilat jan njsit q shfrytzohen pr matjen e rezistencs elektrike?
Njsia pr matjen e rezistencs elektrike sht OMI () por ekzistojn edhe njsi m
t mdha se omi si jan : kilzomi (k) dhe megaomi (m).


122. Shkruaj ligjin e omit pr llogaritjen e energjis elektrike I?

R
U
I =

123. Cila sht njsia pr matjen e rryms elektrike?
Njsia pr matjen e rryms elektrike sht amperi dhe shnohet me A.
124. far tipa t rezistorve ekzistojn?
Ekstrakt t nj pjese t pyetjeve t nxjerrura nga studentt - 25 -
UNIVERSITETI I PRISHTINS/FAKULTETI I EDUKIMIT/HYRJE NE TEKNOLOGJI
Rezistort mund t jen: me rezistenc konstante dhe me rezistenc variabile por sot
prodhohen edhe rezistor q njihen si rezistor sigurues, termistor dhe varistor.
125. ka shfrytzohet pr leximin e rezistencs s nj rezistori?
Rezistori matet me instrumentin e quajtur Ommetr , por zakonisht rezistenca matet
me instrumentin universal.
126. Cila sht njsia pr matjen e kapacitetit t kondensatorit?
Njsia pr matjen e kapacitetit t kondensatorit quhet Farad (F).
127. Vizato simbolet q shfrytzohen pr shnimin e kondensatorve gjat vizatimit t
qarqeve elektrike?


128. Si realizohen induktort dhe far simbolesh shfrytzohen pr shnimin e tyre?
Induktor quhet elementi i cili fitohet nga dredhat e nj pruesi t mbshtjellt.
dredhat e pruesit mund t mbshtillen rreth nj brthame prej hekuri ose rreth nj materiali
joprues ose edhe pa prfshir asgj brenda dredhave. Simbolet pr paraqitjen e
induktorve jan: L L


a) pa brtham magnetike dhe b) me brtham magnetike
129. Si realizohen diodat dhe si duket simboli pr vizatimin e tyre n qarqe?
N qarqet e ndryshme elektrike prdoren komponente q njihen si dioda, t cilat e
lejojn rrjedhjen e rryms vetm n nj kah. Pr prodhimin e tyre shfrytzohen materialet
me gjysm pruese si silici (Si) dhe germaniumi (Ge). Paraqitja e diods n qarqet e
ndryshme elektronike prdoret simboli anoda katoda

130. far tipash t veant t diodave shfrytzohen?
Prve diodave t zakonshme prdoren edhe : diodat ndriuese, foto-diodat dhe
zener diodat .
131. Prse prdoren transistort?
Komponentt m t rndsishme n elektronik quhen transistor dhe prdoren si
ndrprers elektronik ose si prforcues t sinjalit elektrik.
132. Cilt jan dy tipat e zakonshm t transistorve?
Ekzistojn:
transistor bipolar dhe
transistor me efekt t fushs
133. Si realizohen dy tipat e transistorve bipolar?
Pr prodhimin e transistorve bipolar sikurse edhe te diodat shfrytzohen materialet
me gjysm pruese si silici (Si) dhe germaniumi (Ge).
134. Me ka kontrollohet rrjedhja e rryms te transistort FET?
Intensiteti i ksaj rryme kontrollohet prmes fushs elektrike q krijohet nga tensioni i
cili lidhet te gejti, pr kt arsye gejti te transistort FET njihet edhe si elektrod
komanduese.
135. nnkuptohet me qarqet e integruara dhe si prodhohen ato?
Qarqet q fitohen me lidhjen e komponentve elektronike brenda nj kristali
gjysmprues si sht silici njihen si qarqe t integruara, ndrsa pr prodhimin e tyre
prdoren metoda t veanta t vendosjes s shtresave t materialeve t ndryshme si jan
materialet pruese ose izoluese.
Ekstrakt t nj pjese t pyetjeve t nxjerrura nga studentt - 26 -
UNIVERSITETI I PRISHTINS/FAKULTETI I EDUKIMIT/HYRJE NE TEKNOLOGJI
136. Si grupohen qarqet e integruara?
Varsiht nga parimi i puns ato mund t grupohen n qarqe digjitale dhe qarqe
analoge.

137. Prse shfrytzohen qarqet e integruara digjitale dhe analoge?
Kto qarqe shfrytzohen gjat prodhimit t pajisjeve t ndryshme si jan radiot dhe
televizort, ose pajisjet e ndryshme medicinave.
138. Sa lloje t transportit ekzistojn?
Transporti toksor
Transporti ujor
Transporti ajror
139. Tregoni llojet e transportit toksor?
Transporti toksor ndahet n :
transport rrugor
transport hekurudhor
140. Prmendni disa disa mjete transportuese t komunikacionit rrugor?
Automjetet q e bjn transportin rrugor jan:
Veturat e udhtarve
Autobust dhe
Kamiont
141. Cilat jan prparsit e transportit hekurudhor?
sht i shpejt, shum m efikas n aspektin e energjetik, trenit i duhet 50-70% m
pak energji pr t transportuar po t njejtn ngarkes krahasuar me transportin q bhet me
mjetet e tjera t transportit rrugor.
142. far lokomotiva ekzistojn bazuar n energjin q e prdorin pr lvizje?
Kemi lokomotiva me avull dizel ose elektrike.
143. Me far mjetesh bhet transporti ujor?
Transporti ujor bhet me anije, me barka, me skele etj,....
144. ka i lviz anijet?
Sot shumica e anijeve prdorin makinat t cilat prdorin karburante t prfituara nga
nafta, anijet me kapacitet m t vogl prdorin motor me djegie t brendshme, anijet e
mdha luftarake prdorin reaktrt brthamor pr t krijuar avull pr lvizjen e turbinave.
145. far funksioni kan portet, limanet detare?
Transporti ujor sht transporti m i ngadalshm, por sht efektiv posarisht pr
transportimin e sasive t mdha t mallrave dhe t udhtarve n destinacione t largta.
146. Si ndahen fluturaket?
Fluturaket ndahen n dy kategori kryesore:
M t rnda se ajri dhe
M t lehta se ajri .
147. Pse aeroplani fluturon?
Lvizja e ajrit mbi krah shkakton paraqitjen e forcs e cila ngrit lart aeroplanin dhe
e bn t fluturoj.
148. Pr far qllimi bhen fluturimet n hapsir?
Kto udhtime kan pr qllim t drgojn astronaut dhe pajisje pr realizimin e
programeve kryesisht shkencore,pra pr eksplorim t hapsirs q na rrethon.
149. far motorsh prdorin anijet kozmike?
Anijet kozmike prdorin motort raketor pr tu larguar nga ndikimi i gravitetit t
toks.


150. Nga cili burim i energjis furnizohen aparatet e anijeve kozmike?
Pasi t jen larguar nga Toka anijet kozmike prdorin energjin e Diellit ose t
reaktorve brthamor pr t furnizuar me energji aparatet q gjenden n bord.
151. Cilat jan pjest e sistemit t transmisionit?
Ekstrakt t nj pjese t pyetjeve t nxjerrura nga studentt - 27 -
UNIVERSITETI I PRISHTINS/FAKULTETI I EDUKIMIT/HYRJE NE TEKNOLOGJI
Jan :
Friksioni
ndrruesi i shpejtsive
erniera dhe boshti kardanit
Diferenciali dhe
Gjysmboshtet .
152. Cili sht funksioni i sistemit t drejtimit?
Sistemi i drejtimit paraqet nj grup komponentsh q mundsojn q automjeti t
prcjell trajektoren e lvizjes s definuar nga vozitsi.
153. A prshkojn rrotat n njrn an t automjetit t njejtn rrug si rrotat n ann
tjetr t automjetit kur automjeti kthen n njrn an?
Kur automjeti lviz npr kthes rrotat n njrn an t automjetit prshkojn rrugn
m t gjat se rrotat n ann tjetr t tij. Pr kt arsye rrotat e jashtme duhet t rrotullohen
m shpejt se rrotat e brendshme.
154. Pr ka prdoret servodrejtuesi?
Servodrejtuesi prdoret pr tia lehtsuar vozitsit kthimin e rrotave.
155. Si mund t prcillet forca e frenimit n rrota?
Pr t ndalur rrotat e automjetit duhet krijuar kontakt mes siprfaqes s pjess s
lvizshme. Frkimi q shfaqet gjat kontaktit t ktyre dy pjesve ngadalson ose plotsisht
ndalon lvizjen e rrotave.
156. Tregoni funksionimin e frenave me disk?
Te frenat me disk siprfaqja e lvizshme sht disku i frenimit ndrsa pjes e
palvizshme jan diskpllakat e frenimit.
157. far funksionesh kryejn sistemet inteligjente t drejtimit t transportit?
N vendet ku komunikacioni sht shum i dendur dhe ku drejtimi i tij nuk sht i
mundur me mjetet e zakonshme prdoren sistemet inteligjente t udhheqjes dhe t
rregullimit t transportit. Kto sisteme jan br t pazvendsueshme n rregullimin e
komunikacionit n qytete t mdha, hyrje n tunele, ura, autostrada dhe vende t tjera.
158. N far mnyre i mbledhin dhe i prpunojn informacionet e nevojshme?
T dhnat mblidhen prmes kamerave t vendosura n pika t zgjedhura, prmes
sensorve t ndryshm t tymit, gazeve dhe t tjera, sensorve t dndsis s komunikacionit,
prmes patrullave ajrore dhe toksore, sistemeve t avancuara t pozicionimit global dhe t
mjeteve t tjera...............










Ekstrakt t nj pjese t pyetjeve t nxjerrura nga studentt - 28 -