Professional Documents
Culture Documents
(physical chemistry 1)
HA L 1
ThS. NGUYN HU SN
NI DUNG
Chng 1. Nhit ha hc Chng 2. Chiu v gii hn ca qu trnh Chng 3. Cn bng ha hc Chng 4. L thuyt cn bng pha Chng 5. Cn bng pha trong h mt cu t Chng 6. Dung dch, cn bng lng - hi Chng 7. Cn bng lng rn Chng 8. Ha keo
30 tit
CHNG 1
NHIT HA HC
CHEMICAL THERMODYNAMICS
MC TIU CA NHIT NG HC
Nghin cu cc quy lut v s bin chuyn tng h ca ha nng v cc dng nng lng khc trong cc qu trnh ha hc. Nghin cu cc iu kin t din bin (phn ng ha hc) v cc iu kin bn vng (trng thi cn bng) ca cc h ha hc.
1. MT S KHI NIM C BN
Systems and Surroundings (H thng v mi trng) System (H): part of the universe we are interested in. Surroundings(mi trng ): the rest of the universe.
1. MT S KHI NIM C BN
a. H: l lng nht nh ca mt hay nhiu cht iu kin nhit , p sut v nng nht nh - H m - h kn - h c lp - h on nhit - H ng th, d th,
6
1. MT S KHI NIM C BN
b. Trng thi tp hp tt c cc tnh cht v m ca h - Thng s trng thi: T, P, V, m, C, d, Cp, - Thng s cng : T, P, C, d,.. - Thng s dung : V, m, U,.. - Hm trng thi U = f(T,P,n,)
7
1. MT S KHI NIM C BN
c. Qu trnh Con ng m h chuyn t TT ny sang TT khc - Qu trnh m - Qu trnh kn (chu trnh) - Qu trnh c V, P, T, q = const - Hm qu trnh d. Pha tp hp nhng phn ng th ca h c cng tnh cht l ha
8
2. NHIT V CNG
Nng lng l thc o vn ng ca vt cht. ng vi nhng hnh thi vn ng khc nhau ca vt cht chng ta c nhng hnh thi nng lng khc nhau nh th nng, ng nng, ni nng Hai dng th hin ca nng lng ha hc l: NHIT (Q) v CNG (W) Lu : khng c gi tr nng lng bng 0 tuyt i m ch c nng lng bng 0 ng vi mt h quy chiu chun no .
9
Nhit
Nhit (q) l thc o s chuyn ng hn lon (chuyn ng nhit) ca cc tiu phn to nn cht hay h.
Cng
Cng (w) l thc o s chuyn ng c trt t v c hng ca cc tiu phn theo hng ca trng lc
Ni nng (U)
Ni nng (U) l nng lng c sn, n du bn trong h
10
Quy c v du
Theo qui c v du ca nhit ng hc: Nu h ta nhit th nhit c tr s m, q < 0. Nu h thu nhit th nhit c tr s dng, q > 0. Nu h nhn cng th cng c tr s m, W < 0. Nu h sinh cng th cng c tr s dng, W > 0.
11
3. NGUYN L I NHIT NG HC
BIU THC TON HC Nu qi v wi l nhit v cng trao i gia h vi mi trng ngoi theo ng qu trnh i th qi v wi ring r thay i theo ng qu trnh nhng tng s qi + wi lun lun l mt hng s khng ty thuc ng qu trnh m ch ty thuc vo trng thi u v trng thi cui ca h m thi
U = Q+ A
U = Q - A
12
NHIT NG CA MT S QU TRNH a. Qu trnh ng tch V= hng s, dV=0 QV = U b. Qu trnh ng p P = hng s, dP=0 Qp = H Nu h l kh l tng th pV=nRT
Wp = nRT Up = Qp nRT
13
NHIT NG CA MT S QU TRNH c. Qu trnh gin n ng nhit KLT nh lut Joule: ni nng ca kh l tng ch ph thuc vo nhit UT = 0
14
4. NH LUT HESS
Ni dung nh lut Hess Trong qu trnh ng p hay ng tch, nhit phn ng ch ph thuc vo trng thi u v trng thi cui m khng ph thuc vo trng thi trung gian ca qu trnh QV = U v Qp = H i vi cc qu trnh ca kh l tng: H = U + RTn. H = U + PV ( enthalpy) hm trng thi
15
4. NH LUT HESS
H qu nh lut Hess
H1 = H2 + H3
17
Q dT
Qv dT
cp =
Qp dT
hh = - nt
- Nhit nng chy v nhit ng t:
nc = -
- Nhit thng hoa
th = nc + hh
20
HT = Ho + CpdT
Cng thc gn ng (trong khong nhit hp)
21
CHNG 2
Tuy nhin, mt s qu trnh vn din ra khi enthalpy bng 0 hoc ln hn 0. Do , ch da vo s bin i ni nng (hay Enthalpy H) th khng th tin on c chiu phn ng. tin on chnh xc chiu hng ca phn ng ta cn phi xem xt mt yu t na l MT TRT T ca h (c th hin qua gi tr ENTROPY k hiu l S)
Qu trnh bt thun nghch khng th thc hin qu trnh ngc li khi h thng thay i (Irreversible processes cannot be undone by exactly reversing the change to the system) Tt c cc qu trnh t pht u l bt thun nghch (All Spontaneous processes are irreversible) Tt c cc qu trnh xy ra thc t l bt thun nghch (All Real processes are irreversible )
5 Nguyen Huu Son
2. Entropy
Entropi (S) l thc o hn lon ca trng thi ca h thng. Cc bin i xy ra t nhin th i km vi s tng entropy Entropy l mt hm trng thi Cho 1 h thng: S = Scui - Su Nu S > 0 h thng mt trt t hn S < 0 h thng trt t hn
0 S
298
L gi tr Entropy ca 1 mol cht o iu kin iu kin tiu chun c p sut 1 atm (760 mm Hg), v nhit bng 25oC (298.15K) n v tnh ca S0298 l cal/mol.K hoc J/mol.K
nh lut 3 nhit ng hc
Third Law of Thermodynamics
Entropy ca cht kt tinh hon ton nhit khng tuyt i l bng khng (The entropy of a pure crystalline substance at absolute zero is 0).
10
12
3. Nguyn l II
Nguyn l II Khng th c qu trnh t chuyn nng lng t vt th c cc tiu phn chuyn ng trt t sang vt th c cc tiu phn chuyn ng km trt t hn. Hay Trong iu kin nng lng khng i, h c khuynh hng chuyn t trng thi c mt trt t thp sang trng thi c mt trt t cao hn. Nu h l c lp v qu trnh l TN: Nu h l c lp v qu trnh l BTN:
13 Nguyen Huu Son
14
3. Nguyn l II
Entropy h c lp chiu hng ca qu trnh H c lp = h kho st + ngun nhit bn ngoi
Sh c lp = 0
Trong h c lp din ra qu trnh khng thun nghch th nhng qu trnh ny lm cho entropy ca h c lp tng ln:
Sh c lp > 0
15
2. Entropy mt s qu trnh
Nu qu trnh thun nghch (TN) mt nhit xc nh Khi h chuyn t TT1 sang TT2 Nu qu trnh l bt thun nghch (BTN) hay t xy ra
16 Nguyen Huu Son
Q dS = T TN
dS = C.(dT/T)
Qu trnh ng nhit
ST = QT/T
Nu h l KLT:
ST = nR.ln(V2/V1) = nR.ln(P1/P2)
17
nh hng ca mi trng
Stng cng = Sh + Smi trng Smi trng t l thun vi lng nhit ta ra t h thng (-H) v t l nghch vi nhit T. Ti p sut khng i, ta c th vit : Smi trng = -H/ T Stng cng = Sh - H/ T
tc l:
18
nh hng ca mi trng
V d: Phn ng 2 Mg (r) + O2 (k) 2 MgO(r) c Sor = -217 J.K-1.mol-1 <0 Tuy nhin phn ng vn xy ra v: (Hor=-1202 kJ.mol-1). Hor<<0 Ta c: Stng cng = Sh thng - H/ T = -217 J.K-1.mol-1+ 1202.103 J.mol-1/298 K = 3.81.103 J.K-1.mol-1>0
19
20
Biu din khi nim bin i ca entropy tng bng mt i lng gi l nng lng t do Gibbs: G = -TStng cng Ta c: G = H - TS Nh vy, thay v xem xt s bin i ca entropy tng cng cu c h thng v mi trng xung quanh, nay ta ch xt s bin i ca nng lng t do G ca bn thn h thng d on mt bin i c xy ra t nhin hay khng.
21 Nguyen Huu Son
22
L bin thin nng lng t do ca qu trnh to thnh 1 mol cht iu kin tiu chun (250C, 1 atm) xut pht t cc n cht bn.
n v ca G0 l Kcal/mol hoc KJ/mol Cc n cht bn iu kin tiu chun c G0 = 0 Gi tr G0 ca cc cht c xc nh bng thc nghim. C th tra cu cc i lng G0 trong cc s tay ha hc.
Chuyn i n v o lng
1J 1 erg 1 cal 1 eV L.atm cm-1 1 Pa 1 bar 1 atm 1 atm 1 psi = 1 N.m= 1 Pa.m3 = 1 kg. m2. s-2 = 10-7 J = 4,184 J = 1,6021892 x 10-19 J = 101,325 J = 1,986477 x 10-23 J = 1 N.m-2 = 1 kg. m-1. s-1 = 105 Pa = 101,325 Pa = 760 torr = 6897, 7572 Pa R = 8,31441 J.K-1mol-1 = 1,987 cal. K-1mol-1 = 0,0831441 L.bar. K-1.mol-1 = 0,0820568 L.atm.K-1.mol-1
28
CN BNG HO HC
http://www.chem1.com/acad/webtext/chemeq/
N2O4(g)
2NO2(g)
dG=0
Cn bng ha hc Cn bng (K ) L trng thi m ti nng cc cht trong phn ng khng i theo thi gian
cb
dC =0 dt
Vcb
Vt
Vn
t 0 tcb
2. Hng s cn bng ha hc
Xt phn ng H2 + I2 2HI a) Nu ta bt u bng mt hn hp I2 v H2 (t l bt k), phn ng s t ti cn bng tng ng vi nng khng i ca H2, I2 v HI. b) Tuy nhin nu ban u ta ch c HI v khng I2 hay H2, phn ng vn xy ra. I2 v H2 c to thnh cho ti khi cc nng t ti cn bng
6
2. Hng s cn bng ha hc
2. Hng s cn bng ha hc
D thnh phn tc cht ban u v thnh phn sn phm ra sao, cc nng lun t ti mt t l nh nhau ti cn bng Cho mt phn ng bt k
aA + bB(g)
pP + qQ
Kc =
8
vi Kc l hng s cn bng
2. Hng s cn bng ha hc
Cc dng hng s cn bng
2. Hng s cn bng ha hc
10
2. Hng s cn bng ha hc
2. Hng s cn bng ha hc
ln ca hng s cn bng
Hng s cn bng, K, l t l ca sn phm trn tc cht. Do : K cng ln th ti cn bng nng sn phm cng ln. Ngc li, K cng nh th ti cn bng nng tc cht cng ln Nu K >> 1, cc sn phm chim u th ti cn bng v cn bng chuyn sang phi Nu K << 1, cc tc cht chim u th ti cn bng v cn bng chuyn sang tri
12
2. Hng s cn bng ha hc
13
ng dung cua hang so can bang trong hoa hoc Xt chiu ca phn ng
We define Q, the reaction quotient, for a general reaction as
aA + bB(g)
pP + qQ
15
3. Nguyn l Le Chatelier
Contents of this page What is the le Chtelier Principle and why is it important? How do changes in temperature affect equilibria? How do changes in pressure affect equilibria? The le Chtelier Principle and physiology
Henri le Chtelier (1850-1936)
16
3. Nguyn l Le Chatelier
Xt phn ng
N2(g) + 3H2(g)
2NH3(g)
As the pressure increases, the amount of ammonia present at equilibrium increases. As the temperature decreases, the amount of ammonia at equilibrium increases. Can this be predicted? Nguyn l Le Chatelier: Trong mt phn ng cn bng, nu thay i mt yu t lm xo trn mc cn bng s lm cn bng di i theo chiu chng li s thay i y.
17 Nguyen Huu Son
3. Nguyn l Le Chatelier
18
3. Nguyn l Le Chatelier
Change in Reactant or Product Concentrations
The unreacted nitrogen and hydrogen are recycled with the new N2 and H2 feed gas. The equilibrium amount of ammonia is optimized because the product (NH3) is continually removed and the reactants (N2 and H2) are continually being added.
19
3. Nguyn l Le Chatelier
Effects of Volume and Pressure
That is, the system shifts to remove gases and decrease pressure. An increase in pressure favors the direction that has fewer moles of gas. In a reaction with the same number of product and reactant moles of gas, pressure has no effect. Consider
N2O4(g)
20
2NO2(g)
Nguyen Huu Son
3. Nguyn l Le Chatelier
Effects of Volume and Pressure An increase in pressure (by decreasing the volume) favors the formation of colorless N2O4. The instant the pressure increases, the system is not at equilibrium and the concentration of both gases has increased. The system moves to reduce the number moles of gas (i.e. the forward reaction is favored). A new equilibrium is established in which the mixture is lighter because colorless N2O4 is favored.
21
3. Nguyn l Le Chatelier
Effect of Temperature Changes The equilibrium constant is temperature dependent. For an endothermic reaction, H > 0 and heat can be considered as a reactant. For an exothermic reaction, H < 0 and heat can be considered as a product. Adding heat (i.e. heating the vessel) favors away from the increase:
if H > 0, adding heat favors the forward reaction, if H < 0, adding heat favors the reverse reaction.
22
3. Nguyn l Le Chatelier
Effect of Temperature Changes Removing heat (i.e. cooling the vessel), favors towards the decrease: if H > 0, cooling favors the reverse reaction, if H < 0, cooling favors the forward reaction. Consider
Cr(H2O)6(aq) + 4Cl-(aq) CoCl42-(aq) + 6H2O(l)
3. Nguyn l Le Chatelier
Effect of Temperature Changes
24
3. Nguyn l Le Chatelier
Effect of Temperature Changes
Cr(H2O)6(aq) + 4Cl-(aq)
CoCl42-(aq) + 6H2O(l)
If a light purple room temperature equilibrium mixture is placed in a beaker of warm water, the mixture turns deep blue. Since H > 0 (endothermic), adding heat favors the forward reaction, i.e. the formation of blue CoCl42-. If the room temperature equilibrium mixture is placed in a beaker of ice water, the mixture turns bright pink. Since H > 0, removing heat favors the reverse reaction which is the formation of pink Co(H2O)62+.
25 Nguyen Huu Son
3. Nguyn l Le Chatelier
The Effect of Catalysts A catalyst lowers the activation energy barrier for the reaction. Therefore, a catalyst will decrease the time taken to reach equilibrium. A catalyst does not effect the composition of the equilibrium mixture.
26
CHNG 4
1. MT S KHI NiM C BN
Pha
L tp hp cc phn ng th tn ti ca h. Chng phi c thnh phn ha hc, tnh cht ha l mi im l nh nhau. Pha thng k hiu l f. Hay cn gi l hp phn l tng s cc cht c mt trong h. K hiu l r. L s ti thiu hp phn to ra h. K hiu l k
S hp phn
S cu t
1. MT S KHI NiM C BN
S cu t
Trong mt h c th tn ti nhiu cu t (hp phn) tuy nhin to thnh h khng nht thit phi c mt y cc cu t m ch cn mt trong s cu t l c th to nn h. Vy k = r q. Trong q l s cc phng trnh quan h v nng ca cc cu t ti im cn bng Hay cn gi l bc t do, l s thng s nhit ng c lp xc nh h ti in cn bng. K hiu l c.
t do
Nhit p sut Ha hc
T =T =...=T
P =P =...=P
Nghch o logarit
xA + xB + xC = 1 hay yA + yB + yC = 100%.
h h A B %A = ,%B = v%C = C h h h h
Nhng im nm trn cng mt ng thng song song vi cnh ca tam gic th tt c im y u c cng thnh phn ca cu t i din vi cnh . Nhng im nm trn ng thng i qua mt nh ca tan gic th biu din nhng h c cng t l thnh phn ca 2 cu t ng vi hai nh kia. Khi tng lng tng i ca mt cu t th im h chung s di chuyn v gn vi cu t trn ng thng i qua nh .
Gin pha ca nc
Chng 5
Trong cc h mt cu t, cc pha ring bit u l cng mt cht cc trng thi tp hp khc nhau nh rn, lng v kh trng thi rn th c nhiu dng th hnh khc nhau th mi dng th hnh l mt pha C hai phng php kho st cc h, nhit ng:
Phng
A () A ()
dp L = dT VT
L: l nhit qu trnh pha hoc nhit chuyn pha V = V() - V()
3. p dng phng trnh Clapeyron cho cc trng hp chuyn pha 3.1. H rn - lng
dT T(Vl Vr ) = dp L nc
Qu trnh nng chy hu ht cc cht u km theo tng th tch ca chng, c ngha l Vl - Vr >0
dT dp
>0
3. p dng phng trnh Clapeyron cho cc trng hp chuyn pha 3.2. H rn -hi
Phng trnh Clapeyron
dT L = dp TV
H th = H nc + H hh
dp L = dT TV h
dlnp H = dT RT 2
4. Mt s gin pha c bn
4.1. Gin pha ca nc
ng OK: ng ha hi nhng nhit T > TK s chuyn pha t lng sang hi l lin tc khng c gii hn phn chia pha ng OA l ng thng hoa ng OB l ng nng chy ng OC l ng qu lnh
4. Mt s gin pha c bn
4.2. Gin pha ca Lu hunh
im O l im ba khng bn ng vi cn bng khng bn ca lu hunh lng qu lnh, tinh th qu nng v hi lu hunh qu bo ha trn tinh th rn
4. Mt s gin pha c bn
4.3. Gin pha ca Cacbon
Chng 6
1. MT S KHI NiM
1.1. Dung dch
Dung dch l 1 hn hp ng nht ca mt hay nhiu cht, cc cht phn tn u nhau, dung dch l h 1 pha
=0 (T,P)+RTlnxi Lc tng tc gia cc phn t cng loi v khc loi ging nhau
Tnh cht ca dung dch ch ph thuc vo thnh phn ca cc cht Khi to thnh dung dch khng km theo hiu ng nhit v s thay i th tch (U=0, H=0, V=0)
i 1 1 lnxi = - - 0 RT T
5. CN BNG LNG-HI 5.1. Dung dch l tng tan ln v hn a) p sut hi L Raoult Pi = kR.xli
p sut hi dung mi ca dd v cng long Pi = Poi.xli
5. CN BNG LNG-HI
b) Gin p sut thnh phn
Trong trng hp ny ta ch xt h gm 2 cht lng tan ln v hn vo nhau
5. CN BNG LNG-HI
c) Thnh phn pha hi
nh lut Konovalop 1
Xt dung dch gm 2 cu t A - B cn bng nhau vi pha hi ca chng. Theo nh lut Dalton
h h xB nB PB = = xh nh PA A A
0 PB = 0 PA
5. CN BNG LNG-HI
d) Gin thnh phn lng - hi
h 0 l xB PB xB xl B = 0 . l = l h x A PA xA xA
l .x h B xB = l 1+ ( -1) xB
5. CN BNG LNG-HI
e) Gin nhit - thnh phn
nh lut Konovalop 2
CHNG 7
CN BNG LNG RN
ThS. NGUYN HU SN
1. TNH CHT DUNG DCH LONG nh hng ca nng cht tan (khng bay hi) i vi tnh cht ca dung dch
Gim p sut hi Tng nhit si v gim nhit kt tinh Xut hin p sut thm thu
ThS. NGUYN HU SN
1. TNH CHT DUNG DCH LONG 1.1. S gim p sut hi p sut hi ca dung dch cha cht tan khng bay hi P = P1 = P01 . x1 = P01. (1-x). Suy ra
P = P0 P0 x 1 1 P0 P P 1 = =x P0 P0 1 1
ThS. NGUYN HU SN
T = K . Cm
T = T0 T . Cm l nng mplan ca dung dch. K l hng s nghim ng K hoc hng s nghim si Ks.
ThS. NGUYN HU SN
Kb
2.93 3.63
Tf(oC)
17
Kf
3.90
6.8 1.86 40
ThS. NGUYN HU SN
= CRT
ThS. NGUYN HU SN
2. NH HNG CA NHIT N S HA TAN Phng trnh Sreder i(rn) = i (dung dch, xi) + Hht
xi (d ) Kx = xi (r )
H ht = nc + H phl = nc = i
d ln K x i = dT RT 2
xi = k .e
i RT 2
ThS. NGUYN HU SN
ThS. NGUYN HU SN
mrB l2Q2 = ml 2 Q2 r2
H H = pha lng e + h rn chung Rc
me HRC = mRC eH
mR A mRB
RB RC = RA RC
ThS. NGUYN HU SN
ThS. NGUYN HU SN
mr lm = ml mr
ThS. NGUYN HU SN
ThS. NGUYN HU SN
5. H HAI CU T TO THNH DUNG RN TAN LN GII HN Gin nhit - thnh phn (T-X) c Eutecti
C cc h nh NaNO3-KNO3, Pb-Sn, Cu-Ag
P l dung dch rn ca Sn tan trong Pb v S l dung dch rn ca Pb tan trong Sn ng aeb l ng lng, biu din nhit bt u kt tinh ca cc dung dch rn P v S nm cn bng vi nhau
ThS. NGUYN HU SN
5. H HAI CU T TO THNH DUNG RN TAN LN GII HN Gin nhit - thnh phn (T-X) c Peritecti
P l dung dch rn ca Ag tan trong Pt v A l dung dch rn ca Pt tan trong Ag ng apb l ng lng ng ar1 v br2 l nhng ng rn ng r1x v r2y l nhng ng rn
ThS. NGUYN HU SN
CHNG 8
HA KEO
phn tn
1 D= a
b. Phn loi da trn mc lin kt gia pha phn tn v mi trng phn tn H keo u lu: fA-S > fA-A, fS-S H keo ght lu: fA-S < fA-A, fS-S
2. H KEO
2.1. Khi nim
Cc ht c kch thc ln hn phn t v ion nhng khng ln c th quan st c bng knh hin vi quang hc c gi l cc ht keo Ht keo l mt h phc tp to nn bi mt s lng ln khong t 103 n 105 nguyn t, c khi lng khong 104-109 vC Mt h keo lun lun bao gm cc ht keo gi l cht phn tn v mt cht lm mi trng phn tn
Da vo hnh dng ca ht keo: dng khng gian 3 chiu ging nh qu bng, dng khng gian hai chiu ging nh tm phim, dng khng gian mt chiu nh si ch
(1): nhan (2): lp ion quyet nh the hieu (3): lp ion nghch hap phu (4): lp ion nghch khuech tan
m (1)
I. (2) (3)
K+
K+ (4)
(1): nhan (2): lp ion quyet nh the hieu (3): lp ion nghch hap phu (4): lp ion nghch khuech tan
V1 = k1x
Cq Cb Cb
DS = V2 (Cq C b )
b. Phng php in thm tch Phng php in thm tch dng mt phng tin thc y qu trnh trao i cht nhanh hn bng in trng c. Phng php siu lc
4. S KEO T
4.1. Keo t bi yu t vt l
Tc ng c hc S thay i nhit