BARIARDS

HAYRIODiN PASANlN
HATIRAlARI

<i\
.
._______ ('(_ __ T_EME_L ESER_
Tercman gazetesinde
bu eser Kervan
ofset tesisl.erindP
Tereman
1001 TEMEL ESER
fD
GAZAVAT-l
HAYREDDiN

:
DZDAG
BARIARDS
HAYRIODiN PASANlN
HATIRALARI

1001 Temel Eser'i
iftiharla sunuyoruz
Tarihimize mana, milli g ka-
tan ktphaneler dolusu birbirinden seme eser-
iere sahip bulunuyoruz. Edebiyat, tarih, sosyo-
loji, felsefe, falklor gibi milli ruhu
yn veren konularda "Gerek eserler" elimizin
Ne var ki, elimizin bu
eserlerden istifade edemP.yiz. nk
devirler yol dil

Gzden ve gnlden uzak unutul-
maya yz -Ama hibir
daha da nem kazan-
binlerce cilt eser, bir sre daha el
tarihin derinliklerinde kaybolup gideceklerdir.
nk derleyip toparlayacak ve
gnmzn trkesi ile
kalemler, gn getike
Bin tarihimizin iinden szlp gelen
ve bizi biz yapan, kltrrozde
vazifesi gren bu eserleri, tozlu raflardan kurta-
nesillere
Sevinle mitle
"1 000 Temel Eser" serisi, Milli
durdurulunca, bugne kadar
66 esere -yzlerce ek ve
"Tercman 1001 Temel Eser" dizisini
maya karar verdik. "1000 Temel Eser" serisini
ok bilginler heyetini, yeni
yelerle 200 ilim
dan vaadi
1001 Temel Eser
iin daha da glendirdik. gu-
rurla, cesaretle eserlerimizi gzlere
ve gnllere sergilememiz bulu-
nuyor. Milli ve manada her kitap ve her
yazar bu serimizde yerini bulacak, hi bir art
ile de
gibi ortaya nk esas gaye bin
tarihimizin temelini, gzler
nne sermek, yere oturt-

Bu 1001 Temel Eser'den maddi
hi bir kar beklemiyoruz. sadece gu-
rur, iftihar, hizmet zevki
KEMAL ILICAK
Tercman Gazetesi Sahibi
U IRKA
bilmeyen milletlerden byk
adamlar olur. Gen nesiller ve halk, daima
lanan ve gren isimleri kendine rnek edinmekte-
dirler.
Sfli ve gnlk, birer olan kimseler-
den, gelci, ve milletin gerek
byklerine yeri kalmayan byk
siyetlerden mahrum gnlerin, bu ve gekee
veriyorlar.
Halbuki biliyoruz ki,
mne-1 imtisal olacak binlerce byk adamla doludur.
Bu ilim ve hayat kahramanlan, cehalet semanuzda
arada bir kayboluyorlar. Biz oruann sa
dece hissediyoruz ve yol gsterici parlak halinde
hayat yolumuza getirmemiz icap ederken, uzal{ ha:yaHeri
ile vnp duruyoruz.
Yeni nesiller ise -gzlerine tutulan-
srklerup gidiyorlar.
rnek milli hayat \t'
kirleri ile yeni nesillerin nne zaruri ihlh
Ykselrnek ve milletine olmak istf'V'<'n ;-cd ken
di mlza ve ile, bu :-mkl<>r-
den bh veya seer, ah.r j
gemeye gayret eder.
Bu byk a<'lamiarda tecelli milletin
ahlak ve ideali, yeni nesillt>rn bi:r gelenek ola
rak kolayca benlmsenir. MUli dent>n Sevgilivf'
en tabii yolu da bu dm.
Mllletimin hizmetine i.cu. bu yol-
da gayret sarfetmekteylm. Daha bn(? d+-. Naci
merhumun mer'in Mu-
8
rat Bey'in Turfanda Yoksa Turfa milli roma-
mm (Mansur Bey ve Ebussuud Efen-
di 16. Trk yeni nesille-
rin istifadesine idim.
Bu serinin dokuz da, yirminci
da bir fikir ve devlet Said Halim
merhumu hayat ve eserleri ile

Elinizdeki kitapla ise,
bir clhad ve devlet Barbaros Hayreddin
merhumu gerek ve kendi ile ta-
midini
eser, Hayreddin
Byk denizcinin zamanmda ve reisierinden
Seyyid Muradi kaleme Eserin
el olarak niversite Ktphanesi'ndedir.
sonuna bu yazmadan birka yaprak rnek olarak

Eseri, bugn zevkie bir hale getirebilmek
maksadiyle, tertip ederek dilini
dim ve
gitmedim. Hatta o gnterin hava-
kelime ve aynen Bun-
da sonuna

. tarafa, eserin takip ve
mak Hayreddin ile Trk deniz-
cllik tarihi ve gemi dair bir koydum.
Bu ve metni kay-
naldar
Eserin mert ve vakur slfibunu bllhassa muhafaza et-
meye Ama bu slfip ancak cihangir bir impara-
torluk mensfibunun kin idi. Ne ki, biz bugn onu,
ne his, ne de ifade edebilmeye muktediriz.
Bu kitap, gelecekteki byk ve Trkiye'nin mut-
lu ocuklanna olsun.
M. DZDA(i

* BARBAROS HAYREDDiN HAYATI
* BARBAROS HAYREDDiN KADARKi
TRK HAREKATININ KISA
* TRK KULLANDIKLARI

* ESERiN YAZMA NSHALARI VE

BARBAROS HAYREDDiN HAYATI
Byk Trk denizcisi, ve amira-
li Hayreddin Midilli'de Mi-
dilli'nin fethi zerine kale olarak buraya gel-
aslen Vardar Yenice'sinden Yakup idi. Do-
tarihi kesin olarak belli 1466 - 1483
rivayetler
ve Oru iki ve
yas bir Midilli'de
yordu. Oru ve deniz ticareti yapmakta idiler.
Kk da alarak
Trablusu'na sefer eden Oru Reis'in gemisi Rodos
valyeleri tutuldu. oldu. Oru
esir edilerek Rodos'da zindana
Oru'u fidye vererek kurtarmaya
buna muvaffak ise de Oru bir bu-
larak Bu hadiseden sonra Oru Reis

Barbaros Hayreddin olan
Reis ise daha bir zaman ticarete devam etti. Ama so-
nunda o da Oru Reis'in gitti.
Beraberce Tunus Bcyi'nc mracaat ederek gani-
metierin birini ona vermek Halk-l Vad
kalesinde iin (1512).
12
Bundan sonra Akdeniz'de bir ha-
reketine Ceneviz, V enedi k,
yol ticaret ve harp gemilerine ba-
zerine hem kuvvetleri hem de servf't "

Arap kabile ve ileri gelenleri
dilerini Bunlar, gerek zalim Arap
beylerine ve gerekse veya Cenevizli mstev-
Bu davetler ve
Oru Reis'in Kuzey Afrika'da bir devlet
la ndicclendi.
Becaye, Cicel (1513), (1514) ve Cezayir (1516)
ellerine geti. Cezayir'i geri almak iin yapan
bir ile bir Arap ordusunu
ettiler.
yapan Tencs ve Tlemsen'i
de Fakat Tlcmsen beyi,
panyol kuvvetleri ile tekrar hcuma geti. Bu
Oru Reis oldu.
Oru'un lm zerine Cezayir
arazi Barbaros Hayrcddin'in elinden Ce-
zayir'i almak zere gelen bir ile
zorunda Donanma olarak ge-
ri ekildi.
Daha nce Yavuz Sultan Sclim'c bir eli gndere-
rek zapt Devletinin bir eya-
Jeti olarak kabul (1518).
kabul edildi. Barbaros Hayreddin'c beyler-
payesi ve Anadolu'dan asker toplama izni
verdi. bulundu.
!3
Barbaros'un bu Devleti'nin bir
olarak valilik etmesi d-
nce Tunus ve Tlemsen beyleri b-
yk bir ordu ile Cezayir'e yrdlee Cezayir'in iin-
den elde ettikleri da Trkler aleyhine ayal$.-
Fakat Hayreddin has-
gibi, Tunus ve Tlemsen beylerini de durdurdu.
Az sonra ise gemilik bir donan-
ma ve binlerce askerle hcuma gotiler (1519). Bunlar
da oldular ve pek kurtulup kaabildi.
Fakat Hayreddin birok kar-
ve Tunus Beyi'nin ordusu ile sava-
iyi bir netice zerine gemileri
ve kendine reisieriyle Cicel'e ekildi. Cezayir'i
terk etti.
1520'den sonraki btn dn-
fevkalade zaferler Akdeniz'de-
ki btn Trk ve teki Mslman korsanlar onun em-
rine girmek iin Ciccl'e zamanda
teknelik bir donanma kuruldu. Btn deniz
B:nbaros'un emri
Kafi derecede kuvvetienince Cezayir y-
rd. Kendisine taraftar olan ileri gelen Cezayir'liler-
den de grerek tekrar zapt etti. Hayred-
din vaktiyle ihanet olan Cezayir Beyi
ldrld. ve Tenes tekrar Ticm-
hi\kimi Abdullah vergi vermeyi reddedince zeri-
ne askcr sevkedilerek, vergiye (1523).
Cezayir'in zapt u rapta sonra,
rin mesafede bulunan bir
Pcnon (metinde Sen Pavlo) kalesini
14
etti. Bu kale elinde bulunuyor
ve Mslmanlara zulmedip sevap kazanmak iin pa-
zar gnleri topa Barbaros gelme-
den nce ise Cczayir'i haraca idiler.
teslim reddetmeleri zerine
kale havaya uurulup zapteLiildi (1525). Hay-
reddin kalcyi tamamen
sahilden denizi doldurttu. Bylece gemile-
rin bir liman meydana geldi.
Birka gn sonra kaleye etmek zere ge-
len on teknclik bir filosu, kamak isterken
tutularak tamamen esir
Barbaros'un, Reis idaresinde ola-
rak sefcre Trk Marsilya ve Nis
sahillerini esir ve ganimetler
panya korumak zere kendilerini on-
teknelik bir filoyu da tamamen esir ederek Ce-
zayir'e dndler.
alemini sevince gark eden bu zaferlcr, Hris-
matemiere Rahiplerin gnder-
dikleri ve bizzat gelen
kara haberler, o Almanya, Hol-
landa ve sahip olan Be-
bir meclis mecbur
c tl i.
Prens, kardinal, ileri gelen komutan ve
ve
Barbaros Hayreddin zeri-
ne gitq1eleri Kurulacak olan doran-
ise dcvrin Hristiyan en
Doria .!?etirildi.
15
Anclrca Afrika bir han:kct ss
elde etmek iin nce 40 bir ile
de rniidafilcri
dan edildi. Birok l ve esir ka-
mava mecbur oldu.
Ha; reddin Andrca Dori:t
i.izen: Akdeniz'e tesadf e(kmemi';>ti
haber pc:;;indcn gitti. Fakat
Andrea Doria kaarak
(Bizim gro ise Havrcddin Pa)a bu donan-
m<\VI ve Anc!rca Doria da dahil hepsini
esir
Akdeniz'de kimse kalmayan Bar-
baros Hayreddin bu Hristiyan zulmnc
olan Endls Mslmanianna yar-
cluna gitti \'C 70 bin Afrika'ya geirerek

Hayreddin 1533 Kanuni
'-;ult<1n Slevman bir hmayun ilc
Barbaros, verine Hasan
reisini alarak
bir donanma ile vola Yolda Mesina
18 gemilik bir filo rna(Tlp edilerek
Konm'da Doria, Prcvezc'ye
1533 Hayreddin donan-
byiik merasim ve :;cnliklcrlc
'scldi. Birka gn sonra Biiyk Ti.irk Kanuni Sley-
huzuruna ile birlikte kabul edildi.
Sonra, bu Hclep'te bulunan Sadrazam
r<,him daveti zerine oPun gitti. Ora-
16
da merasimle Cezayir Beylerbeyisi payesi ile
nasb olundu. Halep'e at yirmiiki
gnde gidip
O tersanelerinde 61 parc gemi
ettirdi.
1534 80 bir donanma
ile Akdeniz'e Santa Luka, Sidraro, Fondi ve
perlonga ve kalelerini zapt ve tahrip etti.
lar zerinde yeteri kadar korku sonra
Tunus'a dnd.
Halk-l Vad kalesini ve Tunus'u Kayruvan'a
ekilen Tunus Beyi zerine onbin bir
ordu ilc yrd. Bu seferde otuz topu ektirrnek iin
kafi hayvan top zerine yel-
ken Tunus Beyi edile-
rek kabileler itaat (1534).
Tunus'un Avrupa'da akisler Tu-
nus Beyi'nin Alman imparatoru ve Be-
Karl'dan istemesi zerine 1535'de impa-
ratorluk, Napoli, Ccneviz, Malta ve
Portekiz kuvvetlerinden meydana 300 gemi ve
24 bin ordu Halk-l Vad'de karaya Bura-
bir mddet mdafaa eden Hayreddin daha
Tunus sehrinc ekilerek mdafaaya devam et-
ti. Fakat gerek muhasara eden ordunun stn kuvve-
ti ve gerek icrdeki drtbin Hristiyan csirin
rak iinde zerine ora-
terk etti. kuvvetlerini yararak nce Babl-
znnab oradan da gcmilcrle Cezayir'c dn-
d. giren ordusu gnlerce
n kati
17
Cczayir'e gelir gelmez 35 teknelik bir donanma ile
derhal denize
verdi. Minorka Mahon Mayorka
Palma kalesini ve tahrip edip
Yolda Tunuslu esirleri Avrupa'ya gemi-
lerini esir Byk gani-
metlerle ve pek ok esir ile Cezayir'e dnd.
Avrupa, Barbaros Hayreddin bu yeni
darbelerinin haberi kendisine Tunus zafe-
ri mjdesini kiliselerde ayinlerle kutlamakta idi.
Bunlardan sonra Kanuni tekrar
bul'a Hayreddin Napoli zerine yrye-
cek olan denizden etmek ve hare-
idare etmekle vazifetendirildi (1536).
Otranto karaya
yaparak Kastro kalesini zapt etti. Fakat ku-
zeyden Napoli zerine gelecek olan kuvvetleri
geri dnld.
Bunda ve bir sonra seferde dizi
ve Korfo zorlanarak Venedik'e ait olan Syra Egi
na (Ekin), Nios Paros, Tinos ve Skorpento (Ker
pc), Kasos gibi adalar Ve Nakos (Nak-
idaresine Girit'e bas-

Barbaros Hayreddin idaresindeki
bu zaferleri Venedik devletini ok g
durumda Papa'ya ve btn Avrupa'ya mra-
caat ederek bir istedi.
Btn kuvvetli denizci devletlerin ile 300
ve kalyon byk harp ge
F: 2
18
misi olmak zere 600 teknelik bir donanma kuruldu.
Bu da devrin en kaptam
Ceneviz Andrea Doria getirildi.
Barbaros Hayreddin bu byk deniz kuv-
vetine Preveze nlerinde 122 ile
(Eyll 1538). Bu gemilerin gnll 20 tanesi ar-
ka safta ihtiyat kuvveti olarak Turgut Reis'in emrin-
de bulunuyordu. n safta merkezde Hayreddin
kanada Salih Reis, sol kanada ise Seydi
Ali Reis kumanda etmekte idiler.
ise nde kalyonlar, ikinci hat-
ta ve nc hatta gemiler olmak
zere saf
arkadan alan ilk
saftaki 150 kadar kalyonun, yzen kale-
ler halinde Trk zerine yrmesi herke-
si
Fakat rzgar durunca, yelkente hareket
edebilen kalyonlar hareketsiz Kalvon
menzili krekleriyle ve sr'atle kayan
Trk uzun menzilli bu iri gemi-
leri delik ettiler.
Arka saftaki Andrea Doria
olarak ileri da
gerisine ekildiler. evirme hare-
ketleri, Hayreddin gayet seri ve yerinde
manevralar Turgut
is'in de Trk evirmesinden sonra yandan da
barut her yeri
Ilk saftaki kafi derecede dven Osman-
Hayreddin emri ile hcuma
19
getiler. Bir zapt edip veya bu saf-
ve arkadaki gemilere h cum ettiler... Sava-
anlayan Andrea Doria gece
istifade ederek harp terk etti.
Preveze zaferi, btn lkesinde
ekber esas
olan yazma nshada Preveze dair verilen bil-
giler Biz de metinde ona
Ertesi Kataro Nova kalesi de Hasan
ve Turgut reisler zapt edilince Venedik sulh
istemeye mecbur Bylece Akdeniz'deki
hakimiyeti oldu.
Barbaros Hayreddin Preveze zaferi
da takdir edildi. Karl, onu
btn Kuzey hkmdan olarak
bildirerek etti.
BJ,trbaros'un bunu kabul etmemesi zerine ise 400
gemi ve 30 bin askerle bizzat maiyetinde An-
drea Doria ve istila eden Fernando Cortez
halde Cezayir'e hcum etti (1541).
ya, Almanya ve Malta en
da bu byk Hayreddin Pa-
yerine Hasan bozguna
Hasan emrinde bin tanesi Trk ol-
mak zere 9 bin bir kuvvet da
zerine olarak geri
dnd. (Gazavatname metninde bu sonraki se-
ferler Hayreddin
kayd
Barbaros Hayreddin idaresindeki Trk
1543 hareket
20
etme emrini Tam bir iinde bulunan
pek istifade ederneden (barut
ok, Nis zapt
edildi. Fakat sebeple Nis mdafaa edilerneden
tekrar geri ekilmek icap etti. Bu sefer
Barbaros, Cenova'da esir bulunan Turgut Reisi
de
Hayreddin donanma ile,
panya ve hcumlar yaparak onu
Fransa Fransua ile sulhe mecbur ettikten sonra
dnd (1544).
Dnerken, Fransa'da bulunan Mslman esirleri ve
pek ok ganimet da beraberinde getirdi.
iki daha sonra 1546'da
vefat etti. lmne ebced ile (Mate reisl bahr)
deniz reisi ld cmlesi tarih (hicri 953)

Kendi ve iradesi ile korsan reisi, Kap-
Derya ve lkeler fatihi olarak Os-
Devletinin ondokuzuncu idi.
Oniki ve zaferlerle hizmet etti. Emrindeki do-
zaferden zafere koca bir eya-
let ve Fas'a kadar
semtinde deniz
trbesinde medfundur. yere son zamanda kendi-
sini ve birka levendini bir burnu zerinde ola-
rak temsil eden bir heykcl Eskiden o ci-
varda kendi medresesi de Allah rah-
met eylesin.
BARBAROS HAYREDDiN KADARKi
TRK HAREKATININ KISA
xl: ASlR
1071 Malazgirt Zaferi ile Anadolu Mslman Trklere

1076 Anadolu Seluklu Devletinin kurucusu olan S-
leyman Trabzon ve Sinop hari btn Ana-
dolu'yu ele geirerek kendisine
edindi. almaya olmak zere
burada bir donanma kurmaya
1084 Seluklulardan Bey ele geirerek
Adalar Denizine (Ege) Burada
ok gemilerle Klazomen ve Foa kaleleri-
ni krfeze hakim oldu.
1088 Sleyman 1086'daki iki son-
ra Bizans hcum ederek, Gemlik'te
olan tezgahlan ve mevcut gemileri

1089 Bey, Midilli, Sisam, ve Rodos adala-
zapt etti. kurtarmak iin gelen bir
Bizans etti. Bu galibiyet
Trk ilk zaferi
22
1095 bey, Nara burnu Abidos kale-
sini alarak Bizans Marmara'ya hap-
setmek istiyordu. Kalenin fethi
oldu.
XII. ASlR
* seferleri mhim limanlar ve ada-
lar Bizans, Venedik veya Cenevizlilerin eline ge-
ti. Venedik, Piza ve Ceneviz Akde-
niz'de faaliyete Trkler, ve
Teke (Antalya) sahillerinde tutunmaya
Akka'dan Dimyat'a geiren 200
teknelik Rum bir Trk de-
nizcileri ile
XIII. ASlR
1214 Seluklu Keykavus 1214'te Sinop
kalesini ve ertesi Sultan-l
berri vel-bahr (Kara ve deniz diye

1230 Cei}gizlilerin Harzem Trkle-
" g eden Horzum ve Teke

leri Seluklulara Antalya yer-
Hazar ve Aral gllerinin usta denizcileri
olan bu Trkler, Akdeniz'de

1250 esir edildi. Suriye sa-
hili geri Sen Jan
ri buradan kovuldu.
23
1268 Baybars 1270'de Uzki
ye'yi etti.
1271 17 gemilik donan-
ma mallup oldu.
1291 Halil Akka, Sur, Say
da, Beyrut ve btn Suriye
kovuldu. Sen Jan de

* Seluklular Antalya, Alaiye ve
tayin ettikleri cemir-l sevahil denilen beylerin
idaresinde olarak (bu beylere devrin-
de beyleri deniz hare-
iin s yerine Bu beyler
ve sonra da Rodos ile
harp
1300 ikinci Seluklular
u beyleri ile Rumlar ara-
mcadele 1280'de harekete
geen bu beyler 1300'de Os-
man Gazi Bilecik'i alarak Marmara'ya, Karasi
Bey, ve Edremit havalisini
alarak Marmara ve Ege Denizlerine
beyleri ise Menderes ile sahille-
rinden sonra 1300'de Rodos'u da alarak Rum-
larta idiler. Gazi elebi Si-
nop'ta hkmdar oldu. Bir donanma meydana
getirdi. Sinop'u muhasara etmeye gelen Rum do-
gemilerini deniz delip
rak iindekileri esir etti.
24
XIV. ASlR
1301 Anadolu Seluklu Devleti sona erdi. Beylikler te
etti. Devleti kuruldu.
1308 Sasa Bey, Ayaslog'u (Efes) 30 ge-
mi ile geri dnd.
1308 Osman Gazi'nin Emir
Ali Bey, Kalolimni (Emir Ali:

1309 Suriye'den kovulunca bulunan
Sen Jan zerine Ro-
dos'u Trklerden Bu bundan
sonra Rodos diye ve Ro
dos'un 1522'de geri kadar burada ka-
larak Mslmanlara zarar 1522'den
sonra ise Malta'ya
ve devarn Bunlar kendilerini
Sen Jan tari-
katinde bulunmakta idiler.
1310 Ayaslog'a hcum eden Rodos ps-
krtld. Ayaslog Valisi Osman Bey fi-
losu ile Rodos'u muhasara etti. Zapt etmek ze-
re iken gelerek
1311 Karesi hizmetinde olan Saltuk Trk-
Ierinden Ece Halil Bey Gelibolu'yu zapt etti. Ha-
lil Bev 1314'te Rum, ve Cenevizli'ler tara-
ile edildi.
1311 Mehmet Bey hcum ederek
kaleyi (Kadife Kalesi)
1312 23 Gemilik Trk filosu Rodos bas-
ile oldu. ve gemileri
birlikte hareket
25
1318 Trk filosu Rodos'a hcum etti, fakat geri e-
kildi.
1318 Sinop'ta hkm sren Gazi elebi,
elinde bulunan Trabzon'u ettirdi.
1319 almak iin yola 58 gemilik Trk fi-
losu, ve 38 byk gemisine
oldu. Btn gn sren ancak 6
Trk teknesi ve 400 levent kurtulabildL
1320 Orhan Bey, tekrar Rodos'a
hcum etti ise de netice
1322 Gazi elebi vefat etti. Sinop kalesi Ahmet-
Iiierin eline geti.
1326 Devletinde, Osman Gazi vefat etti. Or-
han Gazi geti.
1326 Osman Bey vefat etti. Henz 18
da bulunan Umur Bey, Beyi seildi ve do-
idaresini eline Umur Bey'in ya-
Bey Yusuf Bev, Ahat
Dndar Bey, Bey ve Hoca Selman gibi ku-
mandanlar bulunuyordu.
1328 Umur Bey iki sene muhasara ettikten sonra

1329 Umur Bey, biri olan 7 teknelik kk
bir filo ile sefere Bozcaada
gkelerini
1331 Karasi Beyleri 70 gemilik bir filo ile Gelibolu ve
Ferecik asker da Rum kuv-
vetleri nnde ekildiler.
1331 Umur Bey 28 harp gemisi ile sefere Midil-
li Beyi'nin gkesi 22 teknelik Be'!
filosu ile edildi
26
1332 Umur Bey 35 gemisi ve Samhan ile beylik-
leri da ile sefere Ge-
libolu'ya asker dkld. gn sonra
Bizans ordusu i kaleye Fakat byk
bir kuvveti Trkler
ekildiler. Donanma Semendirek ve Trak-
ya'da yerleri ederek dnd.
1333 Umur Bey, civar beyliklerden gelen filolar ve
kendisine korsan teknelerinden kurulu
250 gemilik bir donanma ile Teselya seferine
Skiros koliara filo
Termopil'e asker Modeni kalesini ve
vergiye Pek ok gani-
met Bu arada esir Trk gemisi ve m-
ile esir SOO Trk
1333 110 gemi ile tekrar sefere Umur
Bey, Salamis ve Atika sahillerini et-
ti. Atina'ya kadar gittiler.
1333 Karasili Dursun Bey, kalesini alarak a-
nakkale
1334 Edremit'te hkm sren Karasili Bey 100
kadar kk gemi ile Golos'u s edinip, Teselya,
Selanik tarafianna gnderdi.
1334 hkmdan Mehmet Bey vefat etti.
leri ve toplanarak Umur
Bey'i hkmdar setiler.
1334 Papahk, ve Rodos 30 byk
gemi ile yapmak istediler. Umur
Bey ekildiler.
27
1335 Umur Bey'in filosuna Saruhan filosu ve Trk
da 276 teknelik bir do-
nanma meydana geldi. Mora despotlan haraca
Onbin bir kuvveti
lup edildi. Eski Isparta'ya kadar girildi. Esir ve
ganimetlerle dnld.
1336 Bizans Midilli ve ellerinde
tutan Cenevizlilere sonra
da Umur Bey'den istedi. teslim
oldu. Esir Trkler de
1337 Arnavutlar isyan etti. lmparator, Umur Bey'den
istedi. ve isyan
(Arnavutlar 15. itibaren Mslman

1338 Umur Bey 350 tekne ile Adalar Denizine hakim
bulunuyordu. Cepanto ve Patros krfezine ka-
dar sefer edip dnd.
1339 Atina elde tutan Katalanlar Umur
Bey'den istediler. fakat
szlerinde Atina ve Tep havalisi,
Andrina, Sifnoz, Serifoz, Paros
edildi.
1340 Karasi ve elin-
deki da alarak Lapseki'ye kadar ilerledi-
ler. Usta Karasi denizcileri hizme-
tine
1340 Bizans lmparatoru'nun teklifi zerine Umur Bey
350 gemi ile Karadeniz'e Kilya
Eflak arazisine Ganimet ve esir-
lerle dnd.
28
1341 Umur Bey 300 gemi ile hcum ederek
istemeye mecbur
1342 ve korsan gemileri Girit ve
boz'a
1342 iki yeni imparator namzetinden biri Kan-
takuzin Umur Bey'den is-
tedi. Umur Bey 300 gemi ve 29 bin askerle Me-
ri nehri Ferecik ve havalisini Er-
tesi da Sel<1nik'e sefer etti.
1343 ile Trk deniz kuvvetine
bir
1344 byk bir kuvvetle gelerek
Trk hcum edip
Liman Kalesini ve btn
ldrdler.
1345 Umur Bey karadan devam etti.
kumandan ve il"eri gelenlerini
geirdi.
1346 Umur Bey yeni bir filo kurdu. Liman Kalesini
denizden de Fakat tekrar donan-
gelerek Trk deniz kuvvetini etti.
1347 Umur Bey tekrar gemilerle
gal etti. Fakat Rodos vererek
gemileri bir askeri esir ettiler.
1348 kalesini hcumla almak iin byk bir ta-
arruz Umur Bey, harp kale
bakmak iin
ok ile vurularak oldu. Ma-
cennet olsun.
29
1348 Vmur Bey'in zerine deniz-
deki kuvvetlerini tamamen kaybettikleri gibi
aleyhte muhtevi bir mtareke
akdine de mecbur
1349 Bey'den anlayan
Kantakur-in ok ekinmekle beraber,
ra ve 1346'da Orhan Gazi'ye ver-
Trklerden Sleyman Pa-
6 bin kuvveti
iki olan Bu
Trkler skp'e kadar ilerlediler. Kantakuzin
buna Gelibolu'daki imeni Kalesini ve-
recekti.
1355 Sleyman Kantakuzin'in vaad halde
imeni zorla
Gelibolu kalesipi
1356 Gelibolu kalesi edildi.
1358 Sleyman avda kazaen vefat etti.
1350 Orhan Gazi vefat etti. Sultan Murad geti.
1361 Sinop gemicileri giderek Cenevizlilerin
Kefe
1361 Pa pa ve Rodos Antalya
Tcke 1372de geri
1363 zaferi.
1365 giden bir Trk do-
bozdu. Glnar Kalesini
1366 140 gemi ile Trablusu'na h-
cum ve zapt etti. Fakat Trklerin taarru-
zu zerine geri ekildi.
1366 Edirne pavitaht oldu.
30
1375 Klemenleri, seferleri Ada-
na'ya olan Ermeni
Buraya 1379'da
1385 Arnavutluk Adriyatik'e
1389 Kosova Zaferi. Sultan
Bayezid geti.
1390 emri ile Bey, Gelibolu deniz
sn kurdu. Saruhan, ve bey-
liklerinin zerine deniz kuvvetleri bir-
60 gemilik bir donanma Adalar Deni-
zi'ne
1391 Trk ordu ve Mora'ya
seferi.
1393 Anadolu ve kontrol al-
Sinop ve Samsun'un

1394 Trk gemileri Adriyatik Denizinde.
1396 Venediklilerin idaresinde Trk-
leri ekilmeye mecbur etti.
1396 Zaferi. Rumeli'nin tarrmmen ele gemesi.
1397 Yunanistan ve Mora seferleri.
1399 zerine
bul'un gelen bir filosu, Osman-
anakkale'de bozdu.
tanbul gemilerden bir yak-
tekrar bir hafif filo
kurdurdu.
31
XV. ASlR
1402 Ankara Timur'a esir
1402 Timur'un ve Rodos
lerinden
1403 Timur'un lm. lkesinin
ve beyler
1410 Edirne'yi Sleyman elebi'den alan Musa elebi,
muhasara etti. Fakat
hafif Bizans yenilince,
ekildi.
1413 Mehmet elebi yenerek sultan oldu.
1416 42 gemilik hafif filosu ve
ve birka gemi zapt etti.
Venedik gemileri ile kaybedildi.
Trk gemilerinde henz top yoktu. tQp
ile galip geliyordu.
1421 elebi Sultan Mehmet'in
tahta clusu.
1422 btn Suriye ve sahil-
lerine zarar verdi ve
1423 Klemenleri hcum
etti. Magosa edildi. ordusu yeniidi
ve gemilerinin bir
1425 ikinci seferi ve galibiyeti.
1426 ve esir et-
ti. gelen yen di.
vergiye
1427 Trk korsanlan ettiler. Maltah
ve 1432'de Cerbe'ye mu-
kabil hcum
32
1430 Murat Anadolu'yu dzene koyup Rumeli'-
ye geti. Kalesini
Hamza Bey de 40 gemi ile muhasaraya
1444 Varna Zaferi.
1448 Kosova Zaferi.
1451 Sultan (Fatih) Sultan Meh-
met'in tahta clusu.
1452 (Rumeli) ve
lu Sleyman Bey'e 70 gemilik bir filo kurdurul-

1453 fethi. Muhasara
gelen 4 Ceneviz kalyonu, hafif Trk do-
geti. yerine Hamza
Bey tilonun getirildi. Bir gece Dolmabah-
e'den indirilen 70 gemi Fener ta-

1455 Fetih'den sonra Hamza Bey, Adalar Denizi'ne
kalesini muhasara ettiyse de ala-
Yerine Has Yunus Bey geirildi.
1456 Donanma ve ordu sefer ederek (Enez), Ta-
Serneodirek ve
1459 Fatih'in Mora seferi.
1460 Amasra, Sinop ve Trabzon'un
1462 Midilli, Bozcaada, Limni vergiye
anakkale adalar Pa-
Hamza Bey idaresine verildi.
1463 1479 kadar 16 sene devam edecek olan Ve-
nedik harbi
1465 Eflak ve seferinde donanma denizden
nakliyat 85 bir Venedik do-
anakkale Ve
tahrip etti.
33
1469 Fatih karadan, Mahmut
100 ve 200 nakliye gemisinden kurulu do-
nanma denizden, Venediklilerin ss olan
boz'a yriid. Kale Venedik
ekildi.
1472 104 gemilik Venedik Antalya'ya, son-
ra
1472 Alaiye son verildi. Bun-
lar, ordusu Rumeli'ye getike, arkadan
isyan
1473 Otlukbeli Zaferi.
1475 Gedik Ahmet 300 gemilik
donanma gnderildi. Cenevizlilerden Ke-
fe, Menkup, Azak Kaleleri ele ge-
ti, Han tayin olundu. tersane ku-
ruldu.
1477 Sleyman Lepanto'yu
muhasara etti.
1479 aresiz kalan Venedik, harp vererek
sulh istedi.
1480 Mesih emrindeki ordu ve donanma Ro-
dos'u iki ay muhasara etti,
1481 Gedik Ahmet 100 gemi ile Santamarya ve
Pulya'ya asker dkerek Otranto'yu
zapt etti.
1481 Fatih Sultan Mehmed'in Bayezid
tahta geti.
1482 Cem saltanat Muvaffak
sonra Rodos
Nis'e gtrld. '495'teki lmne kadar
F: 3
34
da dinde Bayezid'e bir teh-
dit unsuru ularak Bu yzden 1481-92
hcumuna End-
ls'e de sylenir.
1485 Klemenleri ile sren har-
be da Hersekzade Ahmet Pa-
olarak ise de

1487 Trk Kemal Reis Endls Mslmania-
nna gitti.
1488 Venedikliler - harbinden bilistifa-
de ettiler.
1495 Kemal Reis hizmetine girdi.
ile Tunus'a giderek Becaye'de h-
cuma geti. Yedi byk gemilerini
1498 Vcnediklilere sefer 1502'ye kadar
srd.
1499 Kk Davut Burak ve Ke-
mal reisierin de 300 gemilik
Mora'ya geldi. Papa, ve Ro
doslular da Venedik'e geldiler. Lepanto
kalesi karadan Deniz yo-
lunu kapayan ile ikinci
Burak Reis kendi gemisine drt
gemisinin ikisini ikisini de
kendi gemisi ile beraber verdi. nc a
ise nne
gelindi. Kale teslim oldu.
1500 Ordu ve donanma gneyindeki Mo-
don'u muhasara etti. Venedik bozul-
du. gemi ve 600 esir Kale zapt edildi.
35
Korun ve Navarin de Kemal Rcis 30 gemi
ile donanma tan bul'a dund.
XVI. ASlR
1501 200 gemilik Venedik - Fransa Midil-
li'yi muhasara etti. Ahmet do-
nanma ile etti.
1502 Venedik sulh istemeye mecbur Dra lima-
ve Ayamavra
1510 Oru Reis'in, Teke havalisine hkmeden
Korkut'un izni ve ile

1511 Anadolu'da Teke taraf-
Kulu ve
1512 Yavuz Selim'in
1512 Oru ve reisierin Tunus Beyi'ne mracaat
ederek Halk-ul Vad kalesine slenip
etmeye
1514 seferi ve Zafe-
ri. Bu sefcrde Yavuz Sultan Selim ordusunun ik-
mal iin Karadeniz ve liman-

1515 Yavuz Selim, Gelibolu ve Kilithahir
ile tersaneyi gezdi. tersanenin nak-
ledilerek byk bir donanma emretti.
Piri gayretiyle donanma kuruldu.
1516 Cezayiriiierin daveti zerine Oru Reis'in Ceza-
yir'e giderek
1516 seferi ve zaferi. Bu seferde do-
nanma Cafer Bev olarak
36
run'a Yolda Cezayir'den gelen
Muslihiddin Reis de Ordu
ilerledike donanma da Suriye ala-
rak ordunun ikmal ediyordu. Sina
lnn geilmesinde orduya etti. 300
gemi gelince ve gemi-
leri teslim oldu. Cafer Bey ince (hafif) filo ile
Nil yoluyla Kahire'ye ilerledi.
1517 Kahire nlerinde Ridaniye zaferi.
Yavuz Selim gemi ile Nil zerinden
ye'ye gelip etti. de-
nizden nakledildL.. Hicaz ile Hilafet da

1518 Yavuz dnd. Cezayir'de mstakil bir
beylik olan Barbaros Reis, eliler
gndererek Devletine Kendi-
sine beylerbeyilik verildi.
1520 Yavuz'un ve Sleyman Kanuni'nin salta-

1521 fethi. Reis
daki SO gemilik bir hafif filo da Karadeniz'den
Tuna'ya girerek muhasaraya
1522 Mustafa 200 tanesi
700 gemi ve 100 bin bir ordu ile ay
muhasaradan sonra Rodos teslim ol-
dular. 12 ada ile Meis, ve Bad-
rum kaleleri Rodos merkez olmak zere
adalarda deniz kuruldu. Rodos
yeleri Malta'ya (1530).
1523 Barbaros Hayreddin Tlemsen'i
1529 Viyana
37
1531 Barbaros Hayreddin'in 70 bin Endlsly Af-
rika'ya nakletmesi.
1533 Sultan Barbaros'u davet
ederek Derya tayin etmesi.
1534 Barbaros, Tunusu zapt etti.
1535 300 gemi ve 24 bin askerle gelip Tu-
nus'u geri Barbaros da
tahrip etti.
1537 Ltfi ordusu 280 gemi ile
Otrant ile Kalipoli 30 hisar
Hayreddin 60 gemi ile
gelen zahireleri Preveze'ye getirdi.
tanbul'a dnerken Pares,
zapt etti.
1538 Preveze Zaferi.
1539 Sleyman Hindistan seferi. Aden
Portekiziiierin elindeki Diyu kalesi
1539 Cezayir Valisi Hasan 30 ile
sahillerini etti.
1540 Venedik sulh istemeye mecbur Harp taz-
ile Mora'daki ve Anabolu kalele-
rini verdi.
1541 Karl 200 byk gemi, 80 ka-
ve hepsi 500 gemilik byk bir donanma
ve 25 bin asker ile Cezayir'e Barbaros'un
olan Cezayir Valisi Hasan emrin-
deki az bir kuvvetle pskrtt.

1543 Barbaros emrindeki Fransa ile bir-
likte Nis'i
1546 Barbaros Hayreddin ve-
fat etti.
TRK KULLANDIKLARI

A. Krekle yryen gemiler:
1. UURMA: Sratli bir olup hafif donan-
maya dahildi.
2. VARNA Hafif donanmadan
ifte krekli sratli
3. KARAMRSEL: ile Marmara sahilleri
birbuuk direkli ve sivri gen yelken-
li, gverteli Marmara Hem krek hem yel-
kenle giderdi.
4. AKTARMA: Tuna'da nehir gemisi.
ganimet tekneye de bu isim
veri !irdi.)
5. STAIK: Tuna'da gemilerden.
Bir dmenci ve sekiz krekisi Nakliyatta kul

6. iFTE KAYHii: Bir nehir
7. yerlere hafif donanma
gemisi. yedi levent bulunurdu.
8. Nehir ve ha-
fif donanma gemisi.
40
9. AMLICA: Tuna'da nakliye gemilerin-
den.
10. KTK: sularda ve
dzce, ve ieriye
gemi. Bugnk mavnalara benzer.
nakliye Tek krekli ve yelkenlidir.
ll. AT KAYIGI: nakli iin ar-
dak ile Gelibolu kk mavna. Drt
kreklidir.
12. Hafif filoya dahil, st ve
sokulur, nehirlere girer bir gemi.
13. dz byk 20 - SO
zi, Dinyeper ve Tuna nehirlerinde ge-
milerdendir. topla mcehhez olup nehir sahil mu-
ayka da denir.
14. Hafif dahil Tu-
na gemilerinden. Krekli olup haberci gemisi olarak
da
15. Hafif donanma gemilerindendi ve
nehrinde nakli iin de
16. EKELVE: direkli ve boyu on metre ci-
olup byk yk gemilerindendi.
17.KIRLANGI: Hafif ve
hizmetlerini gren ve yz
olan bir gemidir. tccar da olurdu.
18. 10 - 17 olup her
ni 2- 3 ekerdi. Hafif nchirierde
de 80
19. Frenkler, kal-
yota, galita, galyot derlerdi. 19- 24 olup harn
zamanmda 220 Bilhassa takip
kin da topu
41
20. PERKENDE: Pergendi, birgende veya per-
gandi de denirdi. brigantin dedikleri ge-
midir. 18 - 19 topu bulunan
donanma gemilerindendir.
21. MAVNA: 26 iki
daha yksek ve bir donanma gemisidir. K-
reklerini ekerdi. Btn mevcudu 600 ka-
dar olurdu. 364 krekisi 24 topu bulunurdu. Bir
veya iki latin yelken
22. GIRAB: Uzun, sivri ve keskin bir
donanma gemisi. Gvertesi krek ekilirdi. Sa-
gayet yksek olurdu.
23. KAD1RGA: Frenklerio gali ve galer dedikleri
gemidir. 25 olup her 4 - 5 kreki
ekerdi. gayet uzun, ensiz, su ile beraber dene-
cek kadar alak ve son derece sratli idiler. 35 gemici,
196 kreki ve 100 ta-
ne olmak zere 13 topu bulunurdu.
24. 26- 36
olup her yedi ekerdi. Kaptan
36 olup, SOO kreki, 216 sa-
ve gemicilerle birlikte 800 mevcutlu idi. ta
ve yanlarda hafif bulunurdu.
Kalyon ehemmiyet sonra Kaptan
harp kapudane denen kalyona
binerlerdi.
25. HMAYUN: iin ya-
<<hnkar Teknesi, krekleri, yel-
ken ve direkleri olurdu. sancak e-
kerdi. Bir sefere serdar oian vezir bu biner
H' kendi ekerdi.
42
B. Yelkenle Yryen Gemiler:
26. Harp do-
yakmak iin mad-
delerle dolu olup hususi olarak
deki gemiciler, hedefe geminin arka lurn-
denize arkadaki biner ka-

27. sbye denen iki k-
k dz yelken bulunan bir gemi idi. Haber-
iinde 62 bulunurdu. i.2 to-
pu
28. Her iki kabasorta denen drt
yelkenli idi. en sratli harp gemisi olup
ve 70 l.umbarh olan k-
8 kadar top bulunurdu.
29. USKUNA: Birinci kabasorta ve ikin-
cisinde sbye denen dz yelken bulunurdu. 16 kadar
topu ve 90
30. Bykleri , kkleri iki direk-
li olup 200 kadar bulunurdu. de de-
nirdi.
31. AGRlPAR: Byk gemilerden olup 16.
30'dan fazla top
32. KORVET: direkli byk harp gemilerin-
den olup gvertesinde 20 - 30 topu bulunurdu.
19. gemi 174 fdi.
33. BARA: Hem nakliye, hem harp gemisi ola-
rak kalyon dz 2 - 3 di-
rekli byk teJ-.nelerdir. 16. 80'den faz-
la topu bulunan baralar idi.
43
34. KALYON: direkli, yelkenli byk harp
gemisidir. 2 - 3
larda 60 - 80, 80 - 110 top bulunur-
du. Bizde ilk olarak Bayezid devrinde
olan kalyona GKE deniyorrlu ve 2 bin mevcutlu idi.
Fakat gerek kalyon, gerek baralann havada
yrtlmeleri olurdu.
GKE, BARA, BURTON, KARAKA, KARAYELE,
KAPAK ve AMBARLI denen gemile-
rin hepsi kalyon
35. direkli harp gemisidir. Hem
gvertesinde hem de top bulunurdu.
byklklerele 30 - 70 topu olurdu.
Si.iratli hareket ederdi.
36. KAPAK veya KAYPAK: harp ge-
milerinden olup gvertesinde ve her iki
ra topu 80 - 110 topu bulunurdu. 800 - 1000
mrettebat ve
37. AMBARLI: Kalyon en bi.iykle-
rindendir. 17. 110
- 120 topu ve 800 - 1000
ESERiN YAZMA NSHALARI VE

Daha ve gitmesi
ve roman bu eserin
Hayreddin
Gazavatname>>ler islam - Trk
din gaza ve zaferlerini anlatmak
iin eserlerdir. Burada gibi bazen bir
btn bazen de bir tek mhim
mevzu olarak
Barbaros Hayreddin ve Oru Reis'in gazala-
ok esen: konu Fakat bu gazavatna-
melerin en Hayreddin sa-
olan Seyid Muradi Reis'in ol-
eserdir.
Esasen bu kitap bizzat Hayreddin emri
ve ile Byle eserin ilk say-

Hayreddin gerek eski ve gerek
yeni ile Bu ve benzeri yzbinler-
ce eser, el nshalar halinde ktphane-
lerde ecdat olarak, kendileriyle
gul olacak himmet drt gzle beklemekte-
dirler.
46
Hayreddin nesir ve ha-
linde Biz
ken niversitesi mevcut olan
drt mensur nshadan
Bu nshalar, Trke yazmalar blmnde 94, 2459,
2490 ve 2636 numaralarda
Bunlardan 393 yaprak (786 sayfa) hacminde bulu-
nan 2636 ve dili
en uygun grerek fotokopisini ve zerinde a-
B yazma, eserin, ikiyz sene n-
ce ve ikiyz sene sonra istinsah
bir
bilhassa taraflarda 94 nsha-
dan istifade gibi, ve-
sair hususlarda gerektike teki nshalara da
dum.
Hayreddin manzum nsha-
ise Ktphanesinde
izahattan da zere bu
Hayreddin ilmi bir
ri Eseri halk ve genlik iin so-
karak Bu ve
tirme esere mdahale etmedim. Metinde ilave
\Tya
Eseri ve Dilini ise
ok fazla Cmleleri
kolav hale getirdim. O gnn dil ve ifa-
47
de zelliklerini ve e<>erc veren
ifadeleri ise bilhassa muhafaza ettim. Yerinde
lan bu kelime ve tabirleri, sonuna
lgat Bu izahlar daha
ok eserimizle ilgili iine
glk ise isimlerde ekildi. nk,
eserde geen yer isimleri
telaffuz ile Bu isim-
lerin ve yerini tesbit etmek ok zor oldu.
yerler ise
lgatta (?) ile belirttim.
Okuyucu lgata bakmak zahmetine katlanmasa da
srkleyici ve tarihi gerekiere uygun bir roman oku-

Bu zahmeti gze takdirde ise, hayali bu
tarih ve yerini tesbit ederek, da-
ha da ok
BARBAR OS
HAYREDDiN P A A N I N
HATIRALARI
GAZAVAT-l HAYREDDiN P A A
F: ~
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
j
1
j
FASIL,
BU ESERiN Y AZILMASINA,
ASLIMIZIN OLDUCUNA,
ACAM ORU ve
KORSANLIK ETMESiNE

B
ismillahirrahmanirrahim,
Sonsuz hamd ve yaratan ve
besleyen Hakk'a olsun. Bizi yokluk-
tan alemine iman elbisesi giy-
Jirdi. Biz dnya nimetleri ve safiHar verdi.
Ve dahi salat selam serveri ve mevcu-
iftihari, dnya ve ahiretin Muhammed
Mustafa sallallahu aleyhi ve selleme, ve dahi
ve zerine olsun.
Ve dahi ol drt sekin kul zerine olsun ki, biri
Ebubckr ikincisi mer Faruk, ncs Os-
man Zinnureyn, drdnc Ali
hi teala aleyhim ecmain.
Sultan fennam
Ve bundan sonra, sultan-l a'zam ve melik-l mu-
azzam, mmetierin metbuu, Arab, Acem ve Rum reisie-
rinin efendisi, emniyet ve selametin adalet ve
koruyucusu Osman Orhan
Murad Mehmed Bayezid
Selim es sultan ibn-is sultan
Sleyman Han hazretleri -Allah onun mlkn za-
ve nihayetine kadar
amin va Rabbel alemin- bir gn ferman buyurdular
ki:
54
- Sen ve ortaya cihad
Bunun sebebi ne idi? Kimlerden-
siniz? Kul taifesinden mi, saiderden mi? Bu zamana
gelinceye kadar ufak byk, karada ve denizde, ne
kil gazalar oldu ise, sona kadar, ne eksik ne
fazla, gerek gerek nesirle, bir kitap dzp
buraya gnderin ki, eskiden tarihierin
da, Hazine-i Amire'mde bulunsun!
Seyyid Muradi
Bu yce fermana can stne deyip, Seyyid Mu-
radi'yi
Seyyid Muradi, emrimdeki reisierden Durak Re-
is'in gazalara eden bir deniz yi-
idi. destan edip sylerdi.
olup gaziler ezber eder, okur-

Muradi'ye dedim ki:
- Baka Muradi! Bizler iin dnyada
medik nesne Hemen arzumuz, bu fani
alemde bir eser vesi-
lc Nitekim ki:
<<Er odur ki dnyada koya bir eser
Esersiz yerinde yeller eser.
Benim dediklerimi nesirle ve yaz. Bu
dnyada sonra bir de kitap koyup gi-
delim.>>
Muradi benden dinlediklerini, kendi grdklerini
ve teki reisierden kaleme Bylece
bu eser meydana geldi.
Hemen vasiyetim, okuyan din
beni, ve btn mcahidleri
dua ile yad vesselam.
ss
Midilli'de ilk Mslmanlar
Sultan Mehmed Han -Allah kabrini
Midilli feth olunup katirlerin elinden

emri ile kul taifesinden kimseler,
kaleyi beklemek zere tayin olunup
Bu erierin kalede bunlar,
hazretlerine bulunup,
dediler:
- Bizim burada ferman buyurdunuz.
Emriniz can stne! Gerektir ki bizim
da gideresiniz. Zira bizler burada bir alay bekar
Bu yer ise bir Bu taraflarda Ms-
yer de yoktur ki onlarla kendi
za bir are bizim burada byle kalma-
ok zordur. Biz buna Bize bir are
buluverin.
Sultan Mehmed hazretleri
isitip hak verdi:
- Kul <;zleri makuldr. ev-
lermelerine bir gerektir.
Devip. 'i u 1 ec h ile hir emr-i gnderdi:
Ol hisarda kalan oradaki kafir-
lerin hangi gzel usulnce
nikah tclip ile ':ermulerse cebren
-\mma muhalif ile
8\lece Jradaki kafirlerle de arala-
miyet pevda ulup. kalevi muhafaza etmekte ko-
ola, ve kaleyi ivi edeler.
Bu emr-i alan memnun ve oldu-
br. 'le cl ,., lnlilcr.
56
Yakup
Kale iinde, Selanik
ki Vardar Yenicesi'nden, Yakup da di-
laver bir er idi. Bir
genler mmtaz idi. Katirden ilk
alan bu Yakup oldu.
Yakup kafir gzellikte emsalsiz bir
dilberi nikah edip Zevcesi ile
bir nice zaman dirlik iinde Drt oldu.
Oru, ve kodu.
bu Yakup benim babam olup
ncs idim.
hepimizin ulusu idi. Midilli'ye
orada Oru, heves
bir gemi deryada ticarete
Benim de hevesim onsekiz oturak
bir tekne de ben ticarete
Oru Reis'in Rodos esir
Kimseye muhta Kendi ra-
hat Ben, daha ok Selanik ve se-
fer ederdim. O sefer etmek giderdi.
Amma, Oru reis, kk da
Trablusu'na sefer etmek istedi.
Kaza kader bu yolda giderlerken Ro-
dos gemilerine rast geldiler. Ulu cenk eylediler.
ecel iti. Meskeni
cennet-i a'la oldu. Rahmetullahi aleyh.
katir gemileri galip geldi. Dertli
Oru Reis'i gemisiyle esir
57
Bu kara haber aleme Midilli'ye de
Haberi gerek Oru'un esareti, gerek
beni etti.
Sonunda Allah'tan gelene geldin, denir. H-
km tek ve kahhar olan deyip
Olacak olsa gerek ar na-ar,
<<Gerek kalbin gen tut gerek dar.>>
szne uyarak are
yer
Midilli'de bir kafir bezirgan Dai-
ma Rodos'a gelip ticaret ederdi. Kirigo idi.
Bu kafire halini
- yarenlik dostluk bu gnde belli olur.
Dedim.
Kirigo'yu gemime Bodrum'a getirdim. Ben
Badrum'da Onu, eline Oru Reis'i
iin onsekizbin ake verip Rodos'a gnderdim.
- Var sen Rodos'a git. Ben burada dura-
Bak gr, Oru Reis ne alemdedir. Ona
gre bana bir haber getir. Tedbirli davran, kendisi ile

Diye tembih ettim.
- stne!>>
Dedi.
Bir kefere teknesine binip Rodos'a gitti.
Kfrlgo'nun Oru Reis'le
Krigo ne edip,
Gizlice:
- sana ok selam ve dualar
eder. Senin haline ok zlp Has-
58
clemiyle gece gndz, Hazreti Yakup gibi
lar Beni sana gnderdi. Seni kurtarmak
iin arder syledi. Mal ile mi hile ile mi,
her ise, kurtar>> diye bana minnet-
ler benden hir haber bekliyor.>>
Diye, bir hir
Oru Reis, bu szleri duyunca ok sevinip

- Berhurdar olsun. Bugnk gnde
gsterdi..
Diye dualar
Sonra:
<<- Sen git, bak.
bile Kendi halinde ol. Ben
bir ayine-i devran ne su-
ret gsterir. Amma, arada bir yine gizlice birbirimizle
m.

Bunun zerine Kirigo, Oru Reis'in
gre hareket edip, bulduka
yiyecek gibi de Ne ya-

Oru Reis'in Rodos'ta, bir ka-
fir Rodos'ta maruf bir adam-
Daima Oru Reis'i gzetir,
Oru Reis <<Beni ah dedi.
Kirigo geldikten bir zaman sonra bir gn, Oru
Reis, dedi:
<<- Ey sana bir szm var. is-
tersen sylevevim.>>
59
- Elbette, benden hi ekinmeden, kalbinde ne
varsa syle.>>
- Biz seninle dostuz, beni al. Sana hizmet
edeyim.
- Pek gzel satarlarsa, minnet ala-
Ancak bunu belli etmeyelim. Senin sahibin olan
kaptan ve filan yerde filan dkkanda oturup
cemiyet ederler. Sen gzle. Filan gn gelip de o
dkkanda sen oradan ge. Amma sa-
iki Hemen yoluna gider gibi ge
git. O zaman ben seni grr, almak isterim. be-
nim elimden yiyecek nasibin varsa olur biter. Amma
bu isterim.
Oru Reis bu sz esir-
lik hali mi, gya azat kadar
Gnlerden bir gn kaptanlar ve byk kftfirler, o
dkkana oturup cemiyet eylediklerinde, Oru Reis de
gzetip hemen o nnden sr'atle
gya bir hizmete gidercesine geip
Oru Reis'in grnce:
- Acaba geip giden esir kimindir? Barekai-
lah her zaman grrm. Buradan geer, hizmetine he-
men gibi gider. esiri sahibi

Diye, sahteden ortaya bir sz
Cemiyette bulunan sahibi:
- Benimdir. istersen vereyim.>>
- Syle ne istersin?>>
- Bin isterim!
Dkkanda bulunan kaptanlar da edip se-
kizvz Oru Reis'i
60
Oru'un bilesi
O zaman Rodos'ta bir adet Vilayete iki za-
bit hkrnederdi. Biri derya biri vilayet
rine
Amma gr hikmeti sen ki, esirin g olur, bu
vilayete bakan kafir mrd derya-
ya bakan kafir onun yerine Komandar
Yeni oturan bu Komandor, Oru Reis'in
istemedi:
<<- Onbin vermeye kadir olan sekiz-
yz vermeklik byk Satana
olur, buna yoktur.
Dedi.
evirip, Oru Reis'i tek-
rar esir eylediler.
Kirigo'nun
Oru Reis'i tekrar esir etmelerinin sebebi, benim
Rodos'a ol kafir-i billah, mel'un Kirigo
Yeni oturan kumandana bizi
Hem benim, diye
onsekizbin aka hem de mu-
kabelesinde, kumandan ona byk
Kirigo katiri kadar islama bir kim-
se var Sana dostluk yz gstermesi hemen
buluncaya
Bundan sonra Oru Reis'in hali pek Mel'-
un bir kafir olan yeni Komandor, Oru Reis'i yer
na zindana eziyet edilmesini emr etti.
Eline demir zincirler vurup be-
Java giriftar ettiler. lmevecek kadar ekmek verdiler.
61
Oru'un Komandcr'la
Mrd olan eski Komandar vakti iyi ge-
hafif bir demir bilezik
okluk bile
dertli Oru, yer kendi
haline
<<- Yarab, bu hal nedir? Bana bu azap nerden
geldi?
Diye
Elden ne gelir. maassabirin deyip AI-
kaza ve kaderine olup durdu.
Gnlerden bir gn, kendisini bekleyen gardiyana:
- Gel beni bugn buradan Komandor'a
gtr. Onunla szm var.
Dedi.
Gardiyan:
- kadir Haber vere-
lim. derlerse, o zaman gtrrm.
verdi.
hakim olan Komandor'a haber verildi. Ge-
tirilmesine izin verince, Oru Reis'i yer
onun gtrdler.
la:
Reis Komandor'la alay ediyor.
Komandor, Oru Reis'i grnce gazaph bir surat-
- Niye geldin!
Dedi.
Oru Reis:
- Ey sinyor! Bana bu kadar eziyet eylemekten
nedir? Esirlik yolu bu yol mudur?
62
Deyince, kafir:
<<- Ey Trk! Sana daha binde
biri Sen sekizyz paha biip
de mi Bak ben adama ne kese-
rim! Reis'in dnya kadar mal ile
Badrum'da senin iin gz kulak olup -Acaba
elinden halas edebilirim- diye bu
hileyi haberimiz yok mu zannedersin?
Yoksa sen bizi uyur mu
Dedi.
Oru Reis de o zaman Kirigo kafirio

Hepsini inkar edip:
<<- Benim bunlardan haberim yoktur. Bun-
benim kim yalan
Bu garip halimde bana hadden iftira
Ben o dinsiz cmle yoktan var eden
Allahu havale
Dedikten sonra:
<<- Ama beni hakikaten satmak ise, be-
ni yine kendime sat.
Diye ilave etti.
Bunu duyan Komandar biraz sordu.
<<- Syle ne verirsin?
Oru Reis:
- Sana btn Rumeli'ni ve Anadolu'yu
cep verdikten sonra nakit olmak zere de yz-
bin vereyim.
Dedi.
O zaman Komandor olup:
63
- Bre diyavolo! Bu ne biim szdr? Yoksa sen
beni almak istersin!>>
Diye hiddete geldi.
Oru:
- Sinyor, benim sozume zira
meseldir: Byle byle olur nev-
ruzu derler. Sen bana: teknesini mal ile
seni bir elimizden halas etmek
iin Badrum'da bekler dedin. O szn
budur. Evvela bu kadar ok sahibi olan
deryada ne? Beni tckncmlc Sonra
dnp Bize onbin ver diye eziyet eylemek Al-
emri Makul sen bilirsin.
verdi.
Ebedi ve sermeeli Oru Reis'ten bu
nktcli gibi
gibi Gazaba gelip Oru Reis'i yer
na. Eskisinden daha fazla eziyet etmeye

Ak yzl bir pir
Oru Rcis bu karirden kendisine bir fayda gelme-
O gece sabaha kadar Aziz zl-intikam
olan ma'bud-i bizevale tazarru ve niyaz edip Halimi
'>en bilirsin deyip, yzn srp ve
dedi ki:
- Ya Alemin! Btn kimsesiz
derman senden olur. Peygambere Nemrud'un
glistan eden sensin. Yusuf Peygambere zin-
dandan necat veren sensin. Btn zorluklan
asan eden sensin. Habibin Mustafa
64
iin, ben biare kuluna dahi meded ve imiyet edip, be-
ni bela halas eyle!..
yer dnd. O
hal ile uyudu.
O gece ak yzl bir pir gelip:
- Ya Oru! her ne eziyet ekersen
sabr eyle. Sen sekizyz verme-
ye Amma buradaki kesilmedi-
iin aksi gitti. Allah, seni bir aka vermeden
kurtarmaya kadirdir. Daha ok gazalar edeceksin.
Deyip kayboldu.
Oru Reis, uykudan
,,_ Ya Rabbi
Diyerek, sabaha kadar ibadet ve taatte bulundu.
korkusu
Sabah oldukta, btn kafir bir araya
gelip, Oru Reis'e dair
- Bu ne Bizim deryada
gezmez ve derya gibi bilmez. Esirlik ha-
li bugn Oru Reis'e ise bizedir. Deryada gezen
ok haller gelir. Sen bana elbette
kadnr ake vereceksin, diye yer bu denli
eziyet eylemek emri
Diye ittifak edip, cmle kaptanlar, kumandana
bu hali izah edip
Kumandan dahi szlerinden
O saat, Oru Reis'i yer bir kaliteye
kodular.
Oru Reis:
65
<<- Yer olan eziycte gre krek yine nu-
run ala nurdur. Yarabbi dnya yzn gster-
din!>>
Diye kadar mesrur oldu,
Sultan Korkut
O Sultan Korkut Antalya'da bulunmakta
idi. Adet Her se"ne elinden
yz esir Allah iin azat ederdi. Yine
sene Rodos'a gn-
derip, adeti zere yz esir
O zamanda, yirmi otuz esir birden azat olursa ken-
di gemilerine koyup selamet gtrp dkmek,
kafirlerin adeti idi.
Bu sefer de yz esiri, Oru
Reis'in krektc kaliteye koyup, bir selamet ya-
iin bir rzgarda yola

Oru Reis her bilir bir idi. Rum
da ok iyi bilirdi. ok tabiath, sohbeti bir
kimse kendisiyle bir kere kimse
Kalitenin ve teki byk
lerle de nsi.yet peyda
Oru Reis'e kafirlik teklifi
Bir gn kafirlerle sohbet edip, glp oynarken ka-
firler:
<<- Ey Trk! Sen gzel szl bir Bizim li-
da ok iyi bilirsin. ne buldun?
Gel, dinimize gir. sen de belli bir
adam olursun.>>
F: 5
66
Dedi le
Oru Rci; ise:
- Elhamd lillahi ala din-il ve tevfik-il

sonra:
- Ey kifirler ve ey Ne-
dir o ki, kendi ellerinizle dzp para-
medet talep edersiniz! Ondan ne fayda olacak-
atsalar kendilerini kurtarmaya kadir
kl olurlar.
Kendisine kulluk edilecek Allah'tan hibir
fert yoktur. Btn yoktan var eyleyen odur.
Onun benzeri yoktur. Mekandan mnezzehtir.
ve bir hal zere sabittir.
Ve btn gnahkarlann ve
olan hazret-i risalet ve mcfhar-i mevcudat Muhammed
Mustafa sallallahu aleyhi ve sellem, onun sevgili kulu-
dur. ..
Dive cevap verdi.
Muhammed seni
Bunun i.izerine
- Muhammediniz btn sulutara edecek-
tir, dersin. seni bizim elimizden kurta-
rabilir mi?
Dediler.
Oru Reis:
- Bc:hey kafirler! Yuf sizin Benim sa-
dakatim, ki Allah'a ve Resulne
kimse mahrum kalmaz. sizin iinizden
halas olurum.>>
67
Dedi.
Ebedi kafirler ise:
- Hele sen ek de, Muhammed
seni kurtarabilirse
Dediler.
O gece Oru Reis, btn veren
Kibriya'ya yine dualar edip server-i kainat
olan Hazret-i Peygamber'i getirdi, ve:
- Ya Alemin! Beni ki.ifir-i
iinde Lutf edip, ben kulunu,
zamanda k!Jrtar.>>
Diye
Oru'tan alarga durun!
Oru Rcis'in forsa kalitede bir papaz var-

Bu papaz kafirlere:
- O, Oru Reis dedikleri kafir ile ok
maktan Zira, ok
okuyup ki, benden ok pa-
paza benzer. Siz onu dininden a-
amma, ki, o sizin cmlenizi turku-
vaz eder. Ondan alarga durun.>>
Diye tembih Bunun iin kafirler de onun-
la eskisi gibi etmez
Nihayet Antalya bir ya-
ile yz esiri Fakat o ge-
ce rzgar muhalif demirli kal-
Kalitenin da kaptan iin avianma-
ya gitti. !kr taraf st idi.
68
Byle iken, bir anda byk bir yle
ki Nuh benzedi. Her yeri
Sandal da gelemeyip bir koltukta sindi O gece
nerdeyse gemi

O gecenin iinde, gz gz grmez iken,
Oru Reis ganimet bildi. bereketi ob-
rak, Hak teala rast getirip demiri ko-
layca
<<Bismillahirrahmfmirrahim t!diyerek kendisini de-
nize Yzerek karaya Yzn yerlere s-
rp sonsuz hamleler etti.
Hemen yola koyulup bir kye Yer gk bil-
meyip iki bir nne

Oru Reis'e:
- Ey Zahmetli yoldan benzersin.
Gel bu gece bana konuk oJ.,,
Dedi.
evine gtrp yiyecek neyi varsa nne ko-
du, yedirip iirdi.
Oru Reis de geen halleri
firar ederek oraya nakletti.
ok sevinip:
- elhamdlillah. Allah teala sana yol

Dedi, sevindi.

O kyn pek severlerdi. Oru Reis
kyde on gn yle ki, Oru Reis'i elden ele
69
pay edemczlerdi. o geceden son-
ra vermediler.
<<- Sende bir gece misafir bizde de ol-
sun!.
Diye, ile kavga ederlerdi.
ise:
- Be adamlar, niin benim misafirimi
Allah teala onu bana misafir gnderdi. Gidinceye ka-
dar benim Allah teala size de
misafir versin.>>
Diye sylenirdi.
yollar zerinde
tan, hastadan sayrudan, evine gtrp, ta-
am yedirip, grp gzetmek bu adeti

Bir ki, onu sadece misafire ikram
iin emri ile, bir yerde ekin gelmese,
misafir iin ekilen o ekini, ekmekle tken-
Ona byle bir bereket
Papazm
gelelim kafirlere:
O gecenin sakin olup sandal da
gemiye geldikten sonra hareket iin
..
Sabah olunca bir de ki, Oru Reis'in yeri
Firar ...
Kalitenin yolmaya
- Gran Mastor'un ne yzle gideriz?
Diye
Allah kafir-i ebedilerin kasavet ve ukubetle-
rini
Bu daha fazla elem ekmesinin sebebi
gidip:
- Bu senin yolu Bakar-
sm biz de unbnn eline Onlar da bize kendi
koclugunuz yoldur, diye beter ederler.
Diye syleyenlerden Oru Rcis'in
vznd'-'n Gran Mastar'un mahcup ola-
zjyadc
syledigi gibi, ile fi-
etmesi ise, kafir!er onun
hak byk delil oldu.
nk Oru Reis onlara
- mabudum olan Bari ve !iC
olan Sultan - l beni sizin iiniz-
den
bu sz Elhamdli!Hihi min
Rabbi.
ise o zaman, Oru Reis'le istihza edip:
- Sen halde ek de, Muham-
med'in gelsin bizim elimizden seni

olup, ... Hak te-
din daima eyleyip
mckhur Ve asakir-i ber-
dc ve zerlerine mansur ve muzaffer eylesin.
Fakat gemidek i papaz, kafirlerin kalpleri-
ne hak yola dnmelerini iin:
-- Muhammedleri teden beri sihirbaz-
la n bu esiri de sihirle
cak
71
Diyerek, saptk
oldu.
Bylece hsran iinde Rodos'a gittiler.
A!i kalyononda
Oru Reis kyde on gn tan sonra, Midilli'ye
gelmek istedi. Fakat yol sapa gelemedi.
Antalya'ya gitmeye karar verip, ve
kyllere veda ederek yola gnde Antalya

Antalya'da Ali Kaptan derler, bir kalyon kapta-
On alabanda aar gemisi Daima
kenderiye'ye Kemal sahibi bir kimse olup, ga-
rip idi.
Oru Reis, Ali nn duyunca,
lup onun gemisine
- Kaptan baba, biz de bu tekkenin
Uygun grrsen hizmet edelim.
Dedi.
Ali Kaptan da:
<<- Pek gzel geldin, safa gc:din! Gemi
benim senindir.
ilc kabul etti. Oru Reis deniz ad ve
reisler zmresinden iin onu ikinci reis r.:yledi.
Oru Reis'in derya bilgisi :>cl ziyade idi
Ali Kaptan da <<Yrk at, yemini kendi sz
onun oka pay verdi.
kelam, gemi yklenip, bir gnde

Oru Reis Midilli'ye gitmek zere
bir gemi bulunca, hemen ir ek tup bana yol-

72
Kirigo elime geerse
Ben ise, zikri gibi, Kirigo kafirine
onsekiz bin ake verip Rodos'a Onunla
zere de Badrum'da bir haber bekle-
yip durdum.
Birok bekledikten sonra, Kirigo bir
haber belirmeyince, Badrum'dan Midilli'ye dn-
dm. Hem kendi bakar, hem de halas iin
areler
Bu gelen bir gemi Oru Re-
is'in mektubunu getirdi.
Narneyi okuyup da, hali sanki l idim
dirildim, cihan memnun ve mesrur oldum.
Oru Reis mektubunda, nnden sonuna kadar,
geen ve Kirigo yap-
firar ve Ali kalyonuy-
Ja
Kirigo kafirinin
- elime geerse, burnunu ve uur-
mak nezrim olsun!>>
Diye ant ettim.
Kafir
Oru Reis,
ve anlat-

da Oru Reis'i huzuruna il-
tifatlar edip, olan kendi ka-
litesine kaptan tayin etti.
73
O Hind
gndermek Oru Reis'i ince donan-
zerine serasker etti.
Sultan, Adana emir gnderip:
askerle hemen Payas krfezine gelip,
para kalite iin kereste kestirip,
da bana haber veresin. o tarafa gn-
derip keresteyi
Dedi.
Adana da, emir Payas krfezine
gelip, keresteyi etti.
Sultan'a:
<<Emr-i hmayununuz zere kereste olup em-
rinize amadedir.
Diye haber gnderdi.
Sultan da Oru Reis'i para tekne ile Payas
krfezine kereste getirmeye gnderdi.
Fakat da bunu haber Oru
Reis'in zerine donanma ile krfez iinde ga-
fil
Oru Reis grnce, btn gemilerini
kara ettirip askerlerini karaya g
ile Hepsi karaya
Oru Reis de srp Antalya'ya geldi. Sultan Kor-
kut o orada idi.
Oru Reis korsan oluyor
Oru Reis'in kemerinde ok B_u pa-
ra ile Antalya'da kendi olmak zere, onsekiz otu-
rak bir tekne Bu yle bir tekne oldu ki, uan
hkmederdi.
74
Teknesini Rodos et-
meye O taraflarda ky kasaba
ok ganimet
Sonunda Rodos'a Mastor'<:
gidip et til er:
- Sinyor, bu insafa ki, lmradan kur--
tulma Oru Reis bir forsa, korsan olup zu-
hur etti. onsekiz oturak teknesi ilc uan ku-
hkmediyor. ilimizi mernlekctimizi verip, ni-
ce tcknesine doldurup gt-
rp Trablusu'na onun
bir yere gelemiyoruz. bu hristiyan
diyavolonun elinden!
Dediler.
Oru Reis'i
O zaman Gran Mastor divan btn kap-

- ne syler, dinleyi-
niz.
Deyince, bir syleyip feryad et-
tiler. O zaman Gran Mastor dedi:
- benim bu haydudu
Ama siz beni kendi halime
Onun byle ben bilirdim. bir daha ele
geirin!
Bylece pek ok tutup, kafir iken Yahudi oldu.
Kaptan lar:
- Sinyor! Hemen senin mrn uzun olsun. O,
Oru Reis dedikleri diyavoloyu yine buraya
mizden hi O zaman, istersen ebc-
diyen ver
75
Diyerek, hemen para yrk tekne donat-
Oru Reis'i be bucak be bucak, liman be
liman aramaya
Sonunda bir !imanda Teknesini zaptetJ
tilcr. Reis ile birlikte kurtuldu.
Az yine ele veriyordu. Hele Allah teala ko-
rudu.
Buradan beraber srp Antalya'ya
geldi. Kafirler ise Oru Rcis'in teknesini Rodos'a g-
trdler.
Gran M<;stor, da teknelerin iken
yedi grnce,
- Hristiyan diyavoloyu ele
Diye sevindi.
Amma liman reisi da, tekne Oru Reis'in
amma iinde kendi yok grnce, beline vurup
ten fke sernerinden sznce, karir-
liklerinden gemiyi tekneden
Oru, Sultan Korkut'un
Oru Reis, gemisi elinden da tekrar Antal-
ya'ya Sultan Korkut'a Manisa sanca-
oraya gitmek zere idi.
Sultan Korkut'un Piyale Bey derler bir hazineda-
Oru Reis daha nce ona bir frenk ba-
Allah iin Oru Reis'in
bu hal gelip de teknesiz kahnca Piyalc Bey, Sul-
tan Korkut'a hali
<<- Bir mcahit btn
ri gece gndz, dinsiz kMirlerle ceng u cidal, harb
hazretlerinin bir tekne ile bu gazi
nivaz olunur.
76
Dedi.
Sultan Korkut da Bey'in kabul bu-
yurup, Oru Reis'i huzuruna ok izzet ve ik-
ram eyledi.
- teknenin elem zere olma, he-
men olsun. Ben seni teknesiz komam.
lah kazaya tekneoden daha forsa tekne ,ya-

Dedi, teselli etti.

Sonra, Sultan Korkut, hitaben
emirnarneyi
Emrim sana celil'l karlrimi
Gazi Oru Reis kendi min-
va! zere bir kalite Din-i mbin kf
haksariardan intikam pakimizi rah-
met ile yad eylesin.
Piyale Bey dahi, gmrksne hitaben
muhabbetnarneyi
Namem dnya ve ahiret
olan Gazi Oru Reis huzura gelip didar
zerinden hsn-i
muavenet Ona olan ikram ve sevginiz ba-
na Ve hem bilesin ki,
Oru Reis vekilimizdir.
Bizim iin yirmiiki oturak olmak zere, bir tek-
ne Ve ol teknenin zerine mutemed nasb
Hemen sizlere olan budur ki ne
har giderse sen verip
Sultan Korkut'un
Piyale Bey, Oru Reis'e, ve
kendi muhabbetnarneyi verip, lisanen dahi ifa-
de etti:
77
- Ey Oru Reis! elimizden
kadar sen bedavadan bir tekne
sahibi eyledik. Senin zre, svar tek-
ne havale Ben de kendim
iin, gmrksne yirmiiki oturak bir tekne si-
ettim. Sen hem kendi teknenin, hem benim tek-
nemin zerine mutemedsin.
Tekneler tamam zere btn Ie-
leventlerini zahiresini ikmal ettikten son-
ra, gelip Foa'da ya tas ... Sonra ge-
lip Sultan Korkut'a Ondan
sonra her ne emr ederse ona gre hareket edersin.
Dedi.
Oru Reis'in sznden
Oru Reis, Sultan Korkut'a ve Piyale Bey'e veda
ederek gitti.
Piyale Bey'in
namesini de gmrksne de
stne deyip, ertesi gn teknelerin m-
ettiler.
Sultan Korkut da, Antalya'dan
olan Manisa'ya gelip indi.
Oru Reis, buuk ay iinde, kendi teknesi yirmi-
drt oturak ve Piyale Bey'inki yirmiiki oturak olmak
zere tamamen Foa ge-
lip, lenger-endaz olup
Oru Reis yirmi otuz pak levent ku-
Manisa'ya gitti. Sultan Korkut ve Piyale Bey ile
Teknelerin bir bir ifade edip bil-
dirdi.
Piyale Bey Yahya Reis'i kendi
teknesine reis nasb eyledi ve:
<<- Oru Reis rey ve tedbi-
eyleme!
Diye tembih etti.
Oru Reis, Piyale Bey'in gn misafir
oldu. Drdnc gn gayri gitmek iktiza edince, Piyale
Bey, Oru Reis'in nne gtrp, Sultan Kor-
kut'a
Sultan Korkut, Oru Reis iin dua etti:
<<- Allah teala seni kafirler zerine mansur eyle-
sin.
Deyip,
<<- Frengistan gidip orada
edin.
Dedi.
Oru Reis de Sultan Korkut'a ve Piyale Bey'e ve-
da edip Foa'ya dnd.
Kaza gibi
O gece sabaha kadar ibadet taat edip, ik,
hacetleri veren Hakk'a tazarru ve niyazda bu-
lundu:
- Ya Alemin! celalin
ve habibin Muhammed Mustafa ve cemi en-
biya ve evliya ben kulunu din
olan haksar zerine mansur ey le... Fl-
sebilillah gazaya niyet ettim. Can ii bu yola ko-
dum ... Tevekkelt alallah.>>
Oru Reis, bir mbarek saatte gazaya tevecch edip
yola oldu. nce Midilli'ye gelip eyledi. He-
pimiz Oru Reis'in hasrcti ilc
71)
Bir gn iki gemisi ile c; Ll i. Birka gn
hasret giderdik. Sonra yine binip gazaya yz
verdi gitti.
Gemileri yle vrk ki kaza
gibi aman y
ise gz ca ya b dar b:
Her kim Al-i Osman'dan dua
Gnlerden bir gn sehlmetle Pulya ge-
ti. Orada av iki pare haraya rast
geldi. ile aman zaman vermeyip ka-
Venedik idiler. yirmi-
drtbin bir teknelerin
tan sonra leventlere Alet edevat ala-
oldu. Kalan esir edip vur
dular. askeri yle tok oldu ki ancak olur.
Hepsi zengin oldular. zengin ulmayalar ki,
Al-i Osman'dan dua Dnyada ihir dedik-
leri Her kim Al-i Osman'dan dua
sa, kolay gelir ... Zira on bir til u
Kim onlara yan bakarsa onun olur.
Oru Reis, Pulya Rumeli
geti. geldi. Burada Terzi
denen limana girdi. Orada bir mddet yatmak istedi.
bak ki, gelince ne grsnler:
Vcnedik kffi'in gemilerinelen ii pare kalyon ile bir
parc h2ra Bizimkileri grnce hepsi bir ara-
ya gt:lip top
geldik, bizi
Oru Reis'in gemileri geri ekilip, top
lenger-enclaz oldular.. Rcis bunlara: ,,;\hcl edelim,
80
size diye haber gnderdi. Amma
kafirler gemilerin limana girmesine
O zaman Oru Reis
- grdnz, bu gemiler top bizi lima-
na koymak istemezler. byle yapmaktan mak-
bize demek isterler:
Siz mcahit kimselersiniz. Gelip bir limanda ha-
katir gemileri buldunuz. Niin gelip Bu
kadar deryalar geer, serencamlar ekersiniz. bir
buluncaya kadar Biz,
za geldik. bizi
Bize top bela
Hi etmeyin ki, Zi-
ra, biz bu kadar ahd- aman verelim dedike bunlar
bizi rencide ediyorlar. Valiahi ben bunlara Allah Al-
diye Takdirde olacak ne ise o olur.
Dedi.
Asla gz
demekten leventlerin gnln
nk kafir gemileri gayet ve do-
idiler... Bu szlerinin sebebini bilen
lan ise bir
- Sen bilirsin! Sen ne edersen, biz onu g-
rr, ederiz!
Dediler.
Oru Reis de:
- Allah cmlenizden ve olsun
lar! Benim de sizden budur. Berhurdar
olun. Dnya ve ahirette yUznz ak olsun!,.
Diye cevap verdi.
Hemen sancaklar Glbank-i Muhammed! e-
kilip, toplar
81
Kavi topuna kulak-
Asla gz
taraftan hayli cenk oldu. Hakikaten, Oru Re-
is'in gibi, olup,

Hak sbhanehu ve teala inayet eyleyip drdn de

Drt tekneden kafir esir
Cmlesi drtyzden ziyade idi. Bu kadar ganimet ma-
h teknelere doldurdular. yle ki tekneler
ya dnp
ve ile Midilli'ye geldiler.
Oru'la
ve sair akraba ile gidip Oru Reis'i
hal ve
sanki leyle-i Kadr'e erdik.
Akraba ve gayri, vilayetin btn
fakirlerinin da giderdi. Yetim
giydirip snnet ettirdi. Yetim ere verip evlen-
dirdi. Rodos'ta esir iken birlikte tuz ekmek ya-
renlerinden vesair mmet-i Muhammed esirlerinden
ikiyz
Bir ay Midilli'de Hemen
hareket edip, gidip Sultan Kor-
kut'a ve Piyale Bey'e
lik iin can dururdu.
Bu bir haber geldi. Bu haberden Sultan Se-
lim hazretlerinin tahta ch1s Sultan
Korkut'un ise korkup firar
dik ... Oru Reis, Sultan Korkut iin ok zld.
F: 6
82
Biz ise byk sz edip,
Oru Reis'e nasihat
- Oru! halde buralarda
durman senin iin byk Var sen bu
kenderiye'de Ne olur ne olmaz! Biz seni habersiz
Kim bilir, belki bu tekne Sultan Korkut'un-
dur diye, tekneyi ve
Oru Rels
Oru Reis bizim szmz dinleyip, kabul eyledi.
Veda edip, bir mbarek saatte Midilli'den git-
tiler. Kerpe nnde bir bara Ertesi gn-
de tane daha ... yedi olup bu
gelip dahil oldular.
Oru ve Yahya Reisierin yedi
aktarma ile geldikleri haber verildi.
Oru Reis isem, Payas krfezinde telef olan onal-
pare tekne sebebiyle, pek gayet

biz Var demiyeydik,
kenderiye'ye gitmezdi. Hemen bizim szmz tutmak
iin
Oru Reis, ganimet tuhfelerinden bir azim hediye
dzd ki, ancak olur. Drt bakire ve drt
mstesna esir gulam ile birlikte hepsini
Yahya Reis ile beraber byk alayla va-

Venedlk gemisi
Oru Reis ve Yahya Reis,
hediyelerini yoflu yolunca
83
verdiler. azim makbule geti.
yle ki, evvel Oru Reis, hi-
cap eder iken, Sultan ondan hicap eder oldu. Re-
isleri izzet ve ikramda bulundu. gn
yenilip iildi, rahat
nc gn
- Ey Oru Kaptan} Sana biraz idi.
Amma yine affeyledim. Zira:, Hak teala hazreti affedi-
ci Bolay kim biz gnahkar
dahi eyleye ...
Deyip, sadede girdi ve dedi ki:
- Biz seni pare teknenin zerine serasker
nasb edip, kereste iin idik. bas-
verip telef eyledi. Elhamdlillah ki bir mmet-i
Muhammed'in bile burnu kurtuldular. Bu
bize Hak byk bir nimettir ... Amma, son-
ra bir miktar
di affeyledim. Hemen
fennam
Oru Reis'in bylece
tan sonra, hediyeler mukabili birka misli
mkafat verdi.
da bir emir buyurdu
ki:
Oru ve Yahya zer-
lerinden geen kesesin. Her ne
olur ise veresin. Kaptanlar iin konak ve leventler iin
tayin edesin. Yiyecek ve ieceklerini gibi,
gerek ve gerek leventlerin, veresin.
84
tembih eyledi. Reisler
yirmi gn
Bir gn Oru Reis, Sultan'a:
- Sul Gelmek iradet, gitmek icazet...
izn-i hmayununuz olursa,
miz zre
Dedi.
dahi pek makul bulup bunlara izin
verdi. Onlar da veda edip dn-
dler.
sefer
Daha reisler gelmezden evvel,
ye serdanna emir ko-
ve leventterin silip sprp pak
edip
Hepsi yerlerine Vakitlerini yeme ime,
taat ibadet, zevk safa ve kendi ge-
irip bekler oldular.
geip, bahar gnleri gelince, Oru Reis ve ayak-
Yahya Reis teknelerini kalafat edip Er-
gibi oldular.
Sonra bir name
<<Benim efendim Hazretleri,
<<Hak teala rnr-i devletinizi ziyade eylesin. Saye-
nizde yedik itik, glp Serdar
her gibi veriyor. Devlet-i aliyye-
nizde bu ve levent gazilere b:r ek-
tirmedi. efendim hazretlerinin tembihlerin-
den ziyade izzet ikramda kusur
85
Teknelerimizi cihad ve ga-
zaya zereyiz. Bu mcahit


Bu narneyi Sultan'a iki gn
sonra, kendileri de gazaya mteveccih oldular.
Gzel gnlerde zerine Bir gnde
adet Venedik Ykleri uha,
tfenk demiri ve ve eri idi.
yirmibirinci gn Cerbe
Cerbe
na gazilere pay eylediler. Pay yirmibe-
zira' Venedik olmak zere uha ve
ift tfenk ve ift ve yzyet-
Gaziler kafirden
ile yle tok doyum oldular ki, ancak olur.
Oru Reis, Cerbe'den giden bir ge-
mi bularak, bununla, en gzellerin-
den hediyeler gnderdi. Sultan bu hediyeleri Rei-
s'in muhabbetnamesini okuyunca dnyalar onun oldu:
- Dnyada nimet gzetir ve iyilik bilir
hir adam varsa, Oru Kaptan
Diyerek, dualar etti. Muhabbeti bir iken bin oldu.
Oru Reis ilc Yahya Reis yine gazaya azi-
met ederek Kalevra Papa gezip on
PZ'ra daha Salimen yine Cerbe geldi-
ler. Burada ganimctlcrini zevk safalar eyle-
diler.
Sultan Selim Han
Sultan Selim Han hazretleri tahta geip oturduk-
dan sonra Korkut'u ver
86
Sonunda ince Akdeniz'e salma-
ya karar verdi. ki denizi geirip teces-
ss edeler. ihtimal ki Korkut'u bir yerden bir yere ge-
erken ele geireler.
O zamanlarda Kaptan
ma idi. Gayet zalim adam idi. Akdeniz'e
deryada iki krckli gezdirmezdi.
ederdi.
Ben de bu duyunca:
- denizde gezecek zaman
Diye, tekneme ykledim, Trablus'a gittim.
Orada siyah arpa ile Preveze'ye ge-
tim. Orada hem hem teknemi Yerine
at, gelip iki mis-
line
Tekneye oldum
Sonra Prcveze olan Ayamavra'ya gel-
dim. Burada karada yeni daha dcrya
yzne yirmidrt bir yeni tekne
buldum. Sahibi merhum olmak ile karada

Amma bir nazenin tekne ki, ancak bu kadar olur.
Belki alemin tasvirini edemez.
Ben bu teknenin ftadcsi oldum. Teknenin
gibi yatar ol-
dum. Ben bu halde iken teknenin grp geldi.
beni gz ilc tekneye bakar gezcr
grnce Her sorma bellidir
benim reis olup, bu formaya
gre tcknc tahmin
87
Nezaketle sohbete gi-

Sonra:
- ki, hazretleri deniz adarnma
benzersiniz. tekneyi mi?
Dedi.
Ben de:
- Pek ziyadesiyle Bir yerinde bir ku-
suru yoktur. Allah sahibine
Dedim.
O zamana kadar teknenin sahipsiz ha-
berim yoktu. sahibi Fettah Kaptan ma-
ruf bir mcahit gazi mr vefa etmeyip merhum
Tekne varisierine onlar da ustaya
teri diye
Ben tekneyi bu adam bilmedi-

- Acaba bu tekneyi hangi usta Bu
ta bana da bir tekne isterim.
Diye sorunca, adam kendisi ve
teknenin bylece Sonra
benimle sahipleri girerek tekneyi btn ta-
ile birlikte kese akaya bana
Bu gemiye sahip pek sevindim. Tekne-
vi gzelce ykletip Cerbe'ye gittim.
FASIL,
ACAM ORU BERABER OLUP TUNUS'A

GAZALARA,
KAFiR SALDICIMIZ NAM
BECAYE'DE TUZACA,
ve
ACAMIN KOLUNUN OLMASINA

C
crbe'de Oru Reis'i bulunca dn-
yalar benim oldu. hal ha-
Byk ve
'iair akraba ve
syledim. asliyesinin haberleri ilc onu tazelen-
dirdim.
Trk yerinin havadislerinden ve Sultan Korkut'un
kemal mertche dikkat ile olunup
haber verip agah eyledim.
Her ikimiz de:
- Trk yerleri Tunus
gideriz. Orada birka zaman Hem de baka-
gelirse, orada
mrmz gaza yolunda sarfederiz. nk sonu
lmdr. Bari bu yolda, fisebilillah, ca-
Hakk'a teslim
Diyerek, bu karar zere olduk ve bu en g-
zel bulduk.
Tunus Beyi'ni ziyaret
Yahya Reis de beraber olarak pare tckne ilc
Tunus'a geldik.
Tunus Bcyi, deryadan bir ganimct gelse, de-
yede kulak gstermeyip, gazilerio elinden zorla eker

92
Bunu duyunca, mz Tunus
Beyi'ne ziyarete gittik. verdik. Son-
ra sohbete girdik.
Bey'e dedik ki:
- hazretlerinin gzel ve
adaletini iyi geldik. Makul ise
bize de bir gsteriniz. Gaza edelim.
mmet-i Muhammed'in fakir da ganimet ma-
siz ve biz de duaya mazhar ola-

Bunun zerine Tunus Beyi:
- Pek makul. geldiniz, safa geldiniz, Kap-
tanlar. Ocak sizindir.
Diyerek bize ok izzet ikramda bulundu,

Halk-ul Vad Burcu
Bize Halk-ul Vad diye burcu olarak
mz de yksek ile
verdi. Biz de Bey ile abd eman eyledik.
Buna gre:
- Allah teala ganimet-i kffardan her ne ihsan
ederse sekizde birini pencik, eliide birini liman
diye verelim. Bu minval zere isen, viia-
yetin marnur elimizden kadar
Ve istemezseniz ona gre cevap isteriz.
Dedik.
Tunus Beyi ise:
- Behey Tek hemen Allah teala size se-
Iamet ve ganimct ihsan eylesin. Bana verilmesi adet
olan bile size olsun.
93
Dedi.
Bu minval zere kavl karar eyledik.
Bunun zerine geirmek iin Halk-ul Vad de-
nen burca Tekneleri l denize m-
mahzenlere doldurduk. Kendimiz zevk
safil, ibadet taat ile vakit geirdik.
Bir yrk korsan perkendesi
Bahar gelip nebatat alemi mzeyyen ol-
dukta gayri tekneleri kalafat edip
pare bizim iki pare de Tunus teknesi
cmlesi pare tekne oldu. Bir mbarek saat-
te gazaya tevecch edip yola
Benim teknemin nne, yrklkte iz kor yok idi.
Cmlesinin giderdi.
Gezerek Sardunya zerine Orada bir
korsan perkendesi Onu da kendimize
eyledik. Elli kafir esir benim tek-
ne bu perkendenin mmkn ol-

Bu perkendenin ne kadar yrk
dan ki: Ben bi-avn-i
Huda mayna ettirip koyup, per-
kcnde ile birlikte dnp, yoluna for-
sa da halde ancak fecir vaktinde onlarla
Kafir teknesini kovalurken bu kadar

Oru Reis, Yahya Reis ve Tunus tcknelerinin re-
isleri sandal indirip benimkine geldiler.
<<- mbarek olsun! dediler.
O gn sofra kurup, yiyip iip, glp
94
gibi bara
Biz byle benim teknede zevk iken,
nerden byklkte gibi bir bara
zuhur etti... Rzgar stnde bizden yana gelirdi. Rz-
gar geince gitmek iin herkes gemisine
geti.
Benim, Deli Mehmet Reis bir eski kafa-
dar dostum Onu, perkendeye reis eyle-
Gayet gemici. ve bir idi.
benim tutar elim ve grr gzm idi... Ne bir
Deli Mehmet burada da gsterdi.
Reisler, teknelerine gitmek iin
bu Deli Mehmet
<<- Ey kaptan babalar! emriniz olursa,
baraya ben gideyim. Siz zevkinizde olunuz.
Dedi.
Onlar da:
<<- Pek makul Deli Mehmet! Var Allah yz
myesser ede! >>
Dediler.
Amma bara hayli teknesini ol-
Deli Mehmet dahi iki emberi yisa edip apaz-
lr,madan, a kurt koyuna salareasma
bir iinde Deli Mehmet de tekneyi saklama-
oldu.
bana
Biz de drt tekne ile az yelken aheste aheste
onun tarafa Hem yolum.uza gi-
der hem de Deli Mehmet'i nezaketle korurduk.
95
Kumanda benim dirnde idi. Oru Reis
a benden byk ona verdik-
se de,
- Senin derya benden ok
ve tedbirin de ferasetin de benimkinden
Diyerek gnl ile bana
Biz Deli Mehmet'in aheste ah es te gide du-
Acaba bu Deli Mehmet'in ah vali ne idi?
Kafiderin ciimlesl
Deli Mehmet haraya iinden kimse g-
Haraya
ki kafirlerin cmlesi dmeni
Deli Mehmet ve leventleri de baraya geip, ken-
di gemilcrini baramn yelkenleri kan-
dilisaya suyumuza gelip bizi bekler
yk ise
O sene Tunus'ta yoktu. Bizim tekneler har-
Deli Mchmet'i
<<-- Gazan mbarek olsun! dedik.
Yknn ok ferah
ettik.
ertesi gn Tunus'a gndermeye karar
verdik. O gece tekneli teknesine gitti.
Hikmet-i Hda, sabahleyin iki baraya daha rast-
da Birisi bal. zeytin, peynir ve bi
risi Cenova'dan kemha ile tfenk demiri ykl
idi. her birer miktar ambar
haline geldik.
Tunus'a ta.ne gibi ve bir korsan
perkendesi dolu ganimet ile selamet ve ga-
96
nimctle yirmibir gnde Toplar, tfenkler ata-
rak, ve ile gelip dahil olduk.
fokaraya
Btn gaziler tok doyum oldular.
ve liman geri gibi
pay eyledik. ise tekneler iin
yup teki fakir fukaraya sadaka y-
le ki Tunus'un fakiri
- Allah size etsin, ey mcahitler!
Diye edip:
- Allah teala bu gazileri rahmet gnderdi.
Ieri beldemize rahmet oldu.
Derlerdi.
Drt reis, o da Tunus'ta ba-
ban bekledik. Bahar gnleri gelip, alem m-
zeyyen oldukta, teknelerimizi kalafat edip
Mbarek bir saatte beraberce sefere
Asker dolu bir bara
nnc gn deyince gider bir
haraya Sultat ykl idi. iki byk
kafir Her biri bir vilayete zabit
Barada en az drtyz kiifir var idi.
Bara bizim tekneleri kpek yerine yo-
luna devam etti. sultat ok ekin-
mezdi.
Hemen Oru Rcis'c
<<- nasibimiz budur. Hemen
seninle sancaktan, Yahya ile Deli Mehmet iskeleden gi-
delim. ola!
97
Dedim.
ylece izniyle rzgar da kesilip
st oldu. Hemen nusret-i Huda ve
Mustafa, dikip,
Glbank-i Muhammedi ekip voga-
vento edip sokulduk.
Kafir zerimize yle bir ki, tarif olumnaz.
Drt tekneden seksen adam oldu.
Sz iki tekne sancaktan iki tekne
iskeleden kere da katir tekneleri
geriye pskrtt. Yedinci defada g bela fetih m.
ser oldu. amma gazilerin
st lezzet verdi. Dtt tekneden
yzelli ile seksen
Oru Reis yara
Barada dahi gemici sultat, katir-
den yzseksen katir ve iki zabit Ge-
ri hep cehenneme gittiler. Bu gazada Oru Reis
de ldrc yara kadar ok zah-
met ekti.
zapt ettik, iine koyup otuz
gnde Tunus'a dndk. Tunus bunca
grp tahsin eylediler.
Aktarmada olan yine
gibi pay eyledik. Baradan bir
seksen yirmi
ve samsum hepimiz Tunus Be-
vi'ne hediye verdik. Azim makbule geti.
Kafirlerin
Ele haberi katir
o iki byk tr yas ve matem ey-
F: 7
98
!ediler. ve Oru Reis isimleri, katir
nam vermeye
Byk kafirler ve bir araya gelip, ara-

- Hristiyjln iki peyda iki-
si de bir Birisine Reis ve birine
Oru Reis derler ejderha olmadan
ezmeye Yoksa bunlar gittike ka-
Sonra olur.

Bu fikri isabetli bulup on tane mkemmel
iine sultatlar koyup Cenova ta-

On perkende bizi
Biz ise bahar gelince adet zre tekneleri
drt tekne olmak zere, Tunus'dan
Cihad fi sebilillah gaza iin denize Niyetimiz
Cenova gitmekti.
Amma gr hikmeti sen ki, bizi bir
rusu poyraz gtrd. Biz de nne gittik.
Cezayir'e Becaye denen kalenin De-
Hkli denen mevkide lenger-endaz olup orada
Bu kafirler de Cenova
bizi Arar dururlarken, bizleri Be-
caye'ye getiren poyraz kafirlere de
da Becaye semtine getirdi.
Birden, on para byk perkendenin grne
haber verildi. bizi arayan korsanlar ol-

Reislere:
99
- bu kafirlere kaamak yuzu gsterip,
top kadar denize sonra h-
cum etmek Kazlar ne kadar ok olsa da hep-
sine bir yeter,
Dedim.
grp, hepsi hemen demir yel-
ken krek kamaya
Kafirler bu halimizi grnce:
- Bre medet
Diye,
Kafirleri kafi mertebede denize ekince bir
dndk ki. neye bilemediler.
Lpucbineyi
asumani gibi zerlerine Ben
kapudanesine Gazilere ile fet-
hettik.
Oru Reis de birini
Yahya ve Deli Mehmet Reisler de
kafirlerden drdn firar edip
Becaye kalesinin sokulup yat-

Biz de yine selamet ve ganimetle eski yerimize
dndk. Fakat Oru Reis gazaya olacak ki:
- Bir ikiyz kadar gazi ile kazaya kale al-
saklanan kafir teknelerini
Dedi.
Becaye nnde
Fakat, ben onun bu fikrini ve:
- Gel bu . sevdarlan vazge. Zira bu ka-
le bir yz olma ihtimali
100
Hak bu ltfu ok edelim.
nk bu kafirler bizim iin bilhassa bizi
aramaya Allah'a drdn al-
Gel Bu bize Hak ta-
byk nusrettir. Bunun dilimiz
ikizdir... Hem dn gece ryalar grdm.
le ki: Senin teknenin alemi Ben yi-
ne yerine diktim. bu hayra alarnet de-

Dedim.
Fakat:
Olacak olsa gerek ar-u naar.
Gerek kalbin gen tut, gerek dar.
Oru Reis'e sz kar etmedi.
- Elbette
Dedi.
Oru Reis
levent gazi karaya Kafir gemile-
rine ki, ilerinde kimse yok. pare
kefere te.knesinde bir kimse gremediler. Kale
kafirlerin teknelerini Becaye ka-
lesindeki kafirlerin firar ettiklerini tahmin et-
tiler. Tekneleri karar verdiler.
tekne katirleri, kaledeki
ret
<<- bu haydutlar, bizim drdmz
Onlar da diye,
ya tekneleri ile denizden yahut asker dkp karadan
bize edecekleri siz ka-
ledc, biz tekneterde Geldiklerinde bi-
o
rer alabanda Azizierin himmetiyle ok hay-
dut edip,
Diye kavil
Oru Reis ve gaziler:
- Teknelerde kimse yok.
Diye yrynce, kafirler gerek teknelerden, ge-
rek kaleden topla yle bir
vurdular ki, ancak olur.
Gazi elli bir
o da mecruh yle bir oldu ki,

Oru Reis, koluna bir misket dokunup, yara-
ve kendinden geti. kalanlar da ne yapacak-
Nitekim: <<Srahi kadeh or-
tada kalmaz; ey saki, gitse ayak payidar olmaz>>

bir ki
hali deryadan seyredip ...
ki bela hadden
Hemen can Teknelerden drt-
yz gazi beraber karaya
olup, kafir-i ebedileri yle bir
ki, kale dar
soktu k.
yzden fazla kafir-i bidinleri geirip,
yzelli da diri tutup esir eyledik.
Sonra pare teknesini de
kendi gemilerimizin Kafirler, bu gemi-
leri bari diye kaleden o kadar top
lar, rast gctiremediler.
102
gemilerimiz ondrt pare olup, sonu yine
-elhamdlillah- gzel yz oldu.
Oru Reis'in kolu
Amma Oru Reis'in gitti ve
bu kadar tvana gazi oldu. Amma are
ne! Hkm vahid ve kahhar olan deyip, on-
dan gelen kazaya olduk.
Oru Reis'in cerrah tirnar et-
meye Amma gn gnden Oru Reis'in
hali Kolu bozulmaya yz tuttu. O za-
man cerrahlar bana gelip:
<<- Sinyor o kolu ke-
silmezse, boynumuza Sonra bize bir
demeyesin. Zira kemik
Dediler.
Kestirmeye Tunus'a va-
orada tirnar ettirmekti. Hele
nc gn Tunus'a
Tunus bu grnce bir hay-
li ...
putlu ondrt tekne
Tunus ondrt tekne ile grnce

- Bunlar drt gitti ondrt geldi!
Deyip, on tanesinin aktarma
lar.
Byle zannetmekte da nk
Oru Reis'in bu kazaya
beri, gece gndz iim yanar, ah ederdim.
- Bu rast gelmeyeydik.
Diye olurdum.
103
Bu sebepten, Tunus'a girerken teknelere sancak
bile hemen gibi sessizce girdikti.
Bu hal Tunus dedikoduya sebep
Ondrt pare gemileri olmak zere san-
grnce:
- Acaba bunlar Mslman tekneleri mi?
Diye
Benim teknenin sinyal
Bu grnce:
- Reis'in teknesi!
amma emin nk on .
pare aktarmalar hep putlu kafir tekneleri idi.
Tekneleri demirleyip
lar:
- Reis'in gerek gn gnden artan
ve gerek olan sadakatine tahsin ve
Hakka ki olunca byle gerektir.

On pare aktarmadan, mrd olar .. ve kaanlardan
esir
Oru Reis'ln kolu kesildi.
Oru Reis'in hali iyi
Cerrahiara haber verdirdim ki:
-- kolunu kesmeden iyi eden,
esir ise on esiri de ...
esir kendi ise, mizan ekisinin bir
kendi otursun, br kefesine
mal vereyim ...
104
Bu sozum zerine gerek Mslman, gerek kafir
cerrahiardan herkes, gelip
- Kesrnekten yoktur.
Dediler.
O zaman izin verdim. Oru Reis'in kes-
tiler. Tirnar ettiler, iyice oldu.
Bir gn kolu yatan
gzlerimden ba-
bela gibi revan oldu. Oru Reis dahi benim
grnce
Sonra:
- Ey gzmn Niin byle ah
edip ben kolsuz iin
merhaba! Takdir-i Rabhani
byle Onun geri evrilemez ve hkmne
mani yoktur. Elimizden ne gelir. El-hkm bilh1h!. El-
hamdlillah ki gaza yolunda oldu. O saadet bana ye-
ter! o zaman sen szn tu-
...
Dedi.
Sonra yine:
- Hata syledim, O
zaman senin szn takdirde bile, sonunda
yine byle Orada olmasa bile yerde
takdir-i ezeli yerine gel irdi ... bununla ge-
ola ...
Diyerek teselli eyledi. Onun ilmi benden
fazla olup, idi.
Elhamdlillah,
ti eskisi gibi oldu.
105
Endlsl Mslmanlar
O da Tunus'da geirdik. Bahar gnleri gelip,
yeryz nebatlar ile mzeyyen olup, gazilerio g-
nlleri blbllerin gibi, cihad iin u
zaman yine deryaya
Drt kendi teknemiz ve drt de aktarmalardan se-
kiz pare tekneyi ettik ve bir mbarek
saatte gazaya gittik.
bir rzgar ile
denen Bir burnun ucunda gizlenip yat-

denen Endlsller olurdu. End-
lsller ol kimselerdi ki: Resuluilah sallallahu aleyhi
ve sellemin feth eylediklerinde, m-
met-i Muhammed'den isteyen pek ok Msl-
man orada idi.
Sonra kafirler bir bulup memleketi tekrar
ellerinden Mescitleri
yerine kilise Kendilerine Msl-
haraca kesip, kati
Rahmetullahi aleyh.
zorla
Mslmanlar yer mescitler gizlice
namaz ibadet ederler idi. Kur'an
gizlice
olunca, kafirler zorla ellerinden
diye birbirlerine
Namaz oru tutup, Kur'an bi-
lirlerse, aman zaman vermeyip
lO
bu Mslmanlar nice nice cevr sitemler
ekerlerdi. AI-i Osman bunlara bir me-
det
Bu adamlar sahabe-i gzin silsilesinden idiler. Ni-
ce nice okunan tefsirler telifleri idi.
bunlardan nicelerini teknelere doldurup
Arap dktk. O zamanlarda olan ahvaller de
yerinde zikr olunur.
Sekiz pare teknemiz ile o
Kftara ok zararlar verdirdik.
Flamllra Beyi'nin
Gnlerden bir gn el-Emariyye nlerinde gezer-
ken yedi haraya rast geldik. Rzgar gayet ok
birine alakoduk. tekiler firar edip
Amma bara gayet ulu bara
idi. ok mal ve byk kafirler Yedisi de
Hint'ten
bu yedi bara Beyi'nin
selametle yedincinin haberini gti.ir-
dklerinde, kafirler itler gibi gibi
Yas ve matem gark
olup
- sonra bu haydutlar bu vilayetleri
gayri bize rahat yoktur. Hemen bolay kim,
nursuz ve pirsiz ol diyavololardan

Biz ise, Tunus'a gtrmek iin
Deli Mehmet Reis ile Yahya Reis'i tayin edip gnder-
dik. pare tekne ile on daha gezip
biz de Tunus'a edecektik.
107
Minorka
Minorka geldik, bir lenger-
endaz olup
Bu arada kafirler bizden haber
- Ha ganimettir,
Diye karar
Biz de kafirlerin hilelerini duyduk. Demir ada-
yana vurup drt var-
diya edip gzettik.
Ol arada kafir koyun gdp gezerlerken
bizim tekneleri grnce srp te
gtrdler. Grnmez oldular.
Gazilere:
- Gelin gaziler, sizinle bugn bir kara
eyleyelim. tekneden onar adam hem
fi sebilillah gaza edin hem srn
getirin. oktan beri et yemedik. bir kebap
edelim.
Dedim.
Zira Tunus'tan elli gn Hem
bir miktar elin Hem yat-
yarda bir suyu ki
hayattan verirdi ... bir kebap e-
virtip leventlere zevk ettirmekti.
Gaziler:
- stne!
Deyip, seksen tane gazi ku-
gittiler.
108
kafir
O drt yana nazar edince
ki bahe, akar sular, meyveler-
le bir mesire yeri ki, ancak olur.
Amma gr hikmeti sen ki, siH\hh ikiyz kadar ka-
fir o meyve kebaplar evirip tulum-
larla bade iip zevk
Fakat o kadar ki kendilerini bil-
mez, mest
Gaziler bu hali grnce, bizim tekin
dan nk onlara:
<<- hem gaza eyleyin, hem srn
getirin. Sizinle bir kebap evirip
yiyelim.>>

Onun iin gaziler, bu hali grnce birbirlerine:
<<- Reis bize, hem gaza edin, hem
srp getirin budur. Bu ka-
firlerle gaza
Diye
da onlarla beraber
olup Koyun srs
otlar
Bu hali gren gaziler, ganimet bilip hemen
bir gazaya niyet ettiler. olup kafire
Hz. Peygamberin mucize-
si ve btn ve bereketi ile yle bir
girdiler ki, kafirler neye bileme-
diler.
109
seksen adet kafir geip, geri ka-
lanlar:
- Mayna sinyor!
Deyip bende ektiler.
Gaziler sr koyunla birlikte kafirleri de
nlerine teknelere geldiler. grn-
ce Oru Reis'le
<<- geldiniz, safa geldiniz, gazi beyler! Gaza-
mbarek olsun.
Diyerek onlara izzet ikramda bulunduk.
pi\re teknenin leventleri gn tamam yiyip
iip sohbet eylediler. kadar koyunu gemi-
lere doldurduk.
Esirlerin olan kafiri getirtip sordum:
- Byle pr-silah nereye gidersiniz? Bu gazite-
rin ellerine
Kafir sualime, gibi syledi:
- Sinyor Kaptan! Minarka'dan sizin iin on pare
byk perkende Sizi yerde
racak idiler. Biz de ikiyz sultat karadan onlara yar-
edecektik, bunun iin tayin Lakin
natura azizler bize etmedi.
O zaman ben de:
- Yuf sizin mel'unlar! Azizler
ne kpeklerdir! Kim ola da edeler!
bu bozuk yznden, bu daHUet yolunda ebedi
Lakin hidayet mabud-i bizevaiden olur. Dile-
de sizin gibi zulmette azizlerle srklendi-
rir ... Elhamdlillah ala dinil Herkese
eden ancak Yoksa sizin aziz ne it-
tir.

Dedim.
Bu esirleri tekneye kodurdum.
Buradan Cenova'ya gittik. Yolda drt
pare haraya rast gelip da Tunus'a gn-
derdik.
On kalite bizi
Oru Reis'le benim m1m u kiltir
da dilden dile destan olup sylenmeye Katir-
ler yine bir araya gelip bizi ele geireceklerini
On pare kalite bizi ara-
maya
Ko Allah ola, var
eyle ol ne ola. Biz din-i
mbin feda edip gece gndz cenk cidal, harp
ey I erdik ...
Zapt edip Tunus'a drt bi-
rinden katirler, yelkenli sandala dolup firar
Bu sandal deryadan giderken bizi arayan on
kalitenin zerine
Sandaldakiler hallerini ifade edince katirlerin dert-
leri Hemen yere yelken
Sanki biz orda gibi...
Kaar gibi
yerde amma, bir zaman
sonra, deryada dururken bize On-
lar on, biz idik. Hemen Oru Reis'in zerine boca-
seslendim.
- imdi bunlara da Becaye nnde yap-
.. edelim. nce kaamak yzn gsterelim. Hem
lll
bizden ziyade Tamam
gibi tevekkelt alailah dner
zerine vururuz. biz onlardan ziyade bulu-
nursak Ben sancaktan :5en iskeleden, bi-
rer alabanda vurup nusret bizimdir.
zerine fatiha edip kamak yzn tut-
tuk. Kafirler dahi:
- Haydutlar azizierin himmetiyle

Diye, Kafirlerin kaptan
gemisi gayet yrk tekileri ol-
du. Amma bizimkilerle bir kararda ne o bizim-
kilerine girebildi, ne bizimkiler
Bu halde teknemi katirin gemisine dn-
drdm. Oru Reis de tekiler de yle
Katir ki, pare gemi at stne gelir.
da kendine bir fayda olacak ..
Korktu. zerine dneyim, dedi. Amma
gayri ne fayda! Bizimkiler
Topla misketleri gibi
Kimimiz iskeleden, kimimiz sancaktan,
eke eke gaziler olup
Glbank-i Muhammedi ekip, katirin kapudanesine
getiler. seksen kadar katir geirilin-
ce kalanlar Mayna sinyor! >> deyip
Elhamdlillah kolayca ele geirip zapt ettik.
Esir edilen katiri teknelere pay et-
tirip kendi tekneme getirttim.
Hikmete bak ki, biz katirin teknesine
da rzgar iken st ... Kafirin
112
kaptan gemisini de kendimize iken,
yediler yedi olduk.
Oru Reis bana
Kftfirlerin dokuz pare gemisi geride
di biz yedi pare tekne olarak kftfirin gemilerine poca-

Kafirler ki iken yedi
olduk ... kaptan teknesinde drt pare tek-
ne kuvveti Gerek bizim, gerek kftfirin
da ondan byk gemi yoktu.
Kalplerine korku Dnp kamaya
lar. Bir miktar sonra orsa alaban-
da ettim.
Benim orsa alabanda etmeme Oru Reis
Tekneme seslendi:
- bizden Sen orsa alabanda
geldin. orsa alabanda gelecek zaman Yok-
sa korktun mu?
,,_ Yok Hem sen
de bilirsin ki, izniyle korkmam. Mslman
olan kimse katirierden korkmaz. Lakin benim
gelen senin benzer. Nedir?
diye sorarsan:
Biri, eski gazilerden rivayet ki:
ok olma, ihtimal ki zarar edersin.
Biri de budur ki, halde teknelerimizdeki
esir kafirler bizden iki kat Bunlardan ekin-
mek b-
yk zaferdir. Bunun edelim. Orsa alabanda
113
yine kuvvetli Gelirlerse

Hatta yerine gre, kuvvetli ba-
kurtarmak byk erliktir ... Deryada gezen gazi-
lerin tedbir ve heyecan ve mitten fazla olup,
iskandili elde gerektir.
ben ile d-
budur. siz bilirsiniz.
Benden bu olan Oru Reis:
- berhurdar ol Ben se-
ni yoklamak iin byle syledim.
Diyerek sonunu
Byk
O gecenin bizi bir lodos ele
ki, el-iyazbillah ... Ne kaba ne Nerdey-
se
Katir esirleri hemen ambara istif ederce-
sine istif ettik. Gverteye ektik.
Allah, Allah diyerek rzgar nnce
giderim. are yok. nme gelir, yok-
sa burun mu zere, yedi gn yedi gece
bu gittik. Sekizinci gn hava mlayimleyip li-

O gn bayram edip, kurbanlar kesip kazan-
I<Jr yiyip itik. Sanki l iken hayata ka-
olan Rabblalemin'e
seniHar eyledik.
Midilli'de
Neticede onbirinci gn, Midilli dnp da-
hil olduk. Vatan sevgisi ... Akra-
F: 8
114
ba ve rahm eyledik. Hal
ve sorduk.
Hak iin kazanlar yedi gn ye-
di gece, eli gc yetmez fakirleri yedirip iirdik. Ye-
timleri sevindirdik. Snnetsiz olan yetimleri
buldurduk. Gnlleri olsun diye onlar iin
yeni esvaplar giydirdik. Y etim kal-
gelinlik ev ev buldurup eyizi--
ni evlendirdik.
Kimsesiz dul hizmete gc yel-
meyen sakatlan hep hiilli halince grp g:-
zettik.
pazarda dellat
- Askerler pazarda
bir habbe alman bana gelsin. gidene uval-
vereyim. Biz buraya dua almaya geldik Kim-
senin zarar verecek zu-
lm ve taaddi olacak yle eden
kimseler bizden
Gazilerio kemerleri gaza nimetlerinden sucuk gibi
dolu idi. Kimsenin bir yoktu. Bir
aka verirlerdi. Herkes kendi yemesinde i-
mesinde idi.
dursun, bir bile incinrnezdi.
Her nizarn intizam iinde idi. Halk gibi
leri, kendi ile gazilere verir:
- Siz mcahit kirnselersiniz, yiyin afiyet olsun.
Diye Gaziler
Siz gazilerden ricam
Bu mertebede adalet ile hareket eden gazileri AI-
Iahu din olan katirler zerine man-
115
sur ve muzaffer eylemez mi? Yolunca gidilirse,
man hibir zafer bulamaz. olur-
sak kusur hep bizdedir.
Hemen Allahu Rabib-i Ekrem hrme-
tine, karada ve denizde, asakir-i
zerine mansur ve muzaffer eyleyiverc.
Amin ya Rabbelalemin!
Gazilerimizin, vilayetli ile byle iyi geinmesinin
bir sebebi de onlarla bir Midil-
li'ye gelmeden bir gn evvel, denizde yedi pare tekne-
nin gazilerini divan
<- bu Midilli'-
de Bu vilayet bizim aslimizdir.
Greyim sizi vilayetlinin yzmz ak edip bi-
zi hicap Hak teala sizlerin dahi
dnyada ve ahirette yzlerioizi ak eylesin. siz ga-
zilerden ricam budur. Bak, Oru Reis ve Reis
bu vilayetli iken askerleri, mmet-i Muhammedi inci-
tip zulm ettiler, deyip, dedikodu etmesinler. Her ne
ederseniz ile edip
kesmcyesiniz. Kadir kadar dua al-
maya gayret edelim.>>

Onlar da bu tenbihimden ziyade yz dua-
ya mazhar oldular. Hak Teala onlardan olsun ...
Onlar ki bir alay gnll asker idiler. etmeyi mu-
rat etseler edemezler miydi? Bizim iki teknem iz var-
sa, Akdeniz'deki cmle tekneler leventlerindir.
hadden ve zi-
yade hediyeler verdik. beri eyledik. Byk
16
da yetecek
kadar verdik. O cmlemizin ulusu olup,
yerine
Oru Reis'in herkes
olduysa da, amma are ne, yine <<Allah'tan ge-
lene merhaba dediler.
Oru ReJs'Jn
Oru Reis bu kalbinden niyet Gay-
ri sefere niyet etmeyip, ile vilaye-
tinde evlenmeyi
Bu ile o gece eskiden
Rodos'ta esir iken kafirler onu yer da ezi-
yet iinde bulunurken haH\s mjdesini ge-
tiren piri yine
O mbarek zat:
<<- Ya Oru! Kalbinden geen fikri Daha
ok gazalar edeceksin. Her halde sana tenbih olsun ki,
mcahiderin reisi, kafir ve katili olan ka-
Reis'in rey ve tedbirine muhalefet et-
me, teslim ol. Geri sen ondan byksn amma isabet
li tedbir ve nusret ona

Oru Reis uykudan kendisini yok-
gayet Fikrini de
ben aciz hi ile bel
Bundan sonra Oru Reis kendisini daha
ziyade riyazata, ibadet- taate ekti.
Eairlerl
O ektiri beyleri Midilli'ye geldiler. Krek
iin esir gezerlerdi. Hemen esirleri zindandan
117
huzuruma getirttim. Cmlesi sekizyzyirmi
yedi kafir idi. irileri tekiler yzer
hep birbiri zerine ucun saymaca, ektiri beylerine sa-

Adet zre pencik, liman ve btn
orta sonra iki-
ye bldk, gemilerin
Geri daha bir araya
koyup, hak zere gazilere pay ettim. Pay yz-
buuk Amma al-
kalem olarak hocalara verdiler.
Gazilerin evvelden kemerleri dolu idi. Bunu da
daha gani oldular. Allah
Onun iin, kalemiyye
vermeleri acep nk zengin ile z-
oktur, zengin her ne syle-
nirse
Bundan sonra, gazilerin cmlesini huzuruma
tokluktan, sual eyledim.
Herkes ile
Orta
Her teknenin bir Orta'dan
Haftada iki kere et verilirdi. vekil-
harlar hep nizarn intizam iinde Bir kimse
kesesinden bir har etmese Orta ile g-
zelce geinir giderdi. Amma gazilerin eli iyice
istedikleri yer ierler, Or
ta <<Orta h:ket yok
diye onu battal da etmezler, isteyen can yerdi. Nefis
taamlara canlar yemezlerdi.
118
her zaman
vilayetin fakirine
di. Hatta fukaradan bile .. Dua kantarlada

yle, doyuran gazilerin, Allah
leri rast gelmez, nice mansur ol-
mazlar!
Ben hal sorunca, gazilerin cmlesi bir
dan:
- Elhamdlillah kaptan baba! Senin devletin-
de, halimiz asudedir. Yememiz imemiz, yer-
li yerindedir. Allah teala siz gazi uzun
mrle muammer eylesin.
Diye dua ettiler.
Biz de elletimizi cmle mmet-i Muhammed
olan dua ettik:
- Hak teala cmlenizden olsun. Gerek
dnyada ve gerek ahirette yzleriniz ak olsun.
Gnl isteyen gelir.
Sonra gazilere dedim ki:
- Cmleniz bilin ki, her kim
gitmek dilerse izindir, gitsin. hasretine
sun. Benimle yine beraber olmak isteyen in-
babarda burada bulunsun. Gnl istemeyen
gelmesin, mahzuru yoktur. Gelirken yeni yol-
da getirirsiniz.
Gaziler hep birden cevap verdiler:
- Gaziler serveri kaptan Bizim sen-
den lmz Senin yerde bizim

119
Kendi teknenin Ayamavra'dan
;\lidilii'ye getirttim. Ona byk tekne
Birisi oturak, ikisi yirmidrder idiler. Yirmi-
kendim Yirmidrtlnn birine
Oru Reis bindi. de ok gzel teknelerdi. Tekne-
lerimizin cmlesi on pare oldu.
orada geirdik. Bahar gnleri tek-
neleri denize Yabca yabca teknelerin eksikierini
gediklerini dzmeye Etraftan da eski
yolda.slar ve veni skn edip gelmeye

NC FASIL,
YAVUZ HAN'A
RElS'E,
TUNUS HAYINLIGINA,
RNKAR'IN BiZE DUASINA,
BECA YE ZAPTINA ve
ORU CEZA FETHiNE

B
ahar gnleri gelip, zeminin
nip, blbln ile gazilerin
derya seferini zlerlikleri vakitte ve
bir mbarek saatte,
elin pp ve cmle akraba ve ta-
ve sfr dost ve yarana, ve vilayetin yce-
sine ve ve dahi fakir veda edip,
Cuma sonra Midilli'den yola revan
olduk.
Yolda pare bara Ykleri iyi
beraber gtrp iyi Barala-
lebalep deve ikisi yk-
l idi. pare yelkenden erden avretten drt
yz dokuz kMir ve kafire esir
yedi pare aktarma bara ve kendimiz on
adet tekne ile cmlesi on yedi pare yelken bir
olmak zere ganimetlerle ve salimen,
yirmi dokuzuncu gn Tunus'a
Tunus'ta
atarak, ederek Halk-
l Vad lengerendaz olup O gn, Tunus
iinde erden avretten kimse hepsi mcahit-
lerin reisi ve Oru Reisler beldemize ayak bas-
diye seyre
Tunus'tan dokuz ay onbir gn
124
Dini btn olanlar:
- Reis bir daha Tunus'a gelmez
Diye kasavet ekerlerken, dini btn olmayanlar:
- hemen dnyadan ondan gay-
ri adam yok mu?
Diye haset
Bizim gren fakir fukara ise
bayram eylediler.
Gaziler reisler
Tekneleri bozup mahzenlere koduk.
Her teknenin bir mahzeni Sonra tekneleri ka-
raya ekip
gazilere pay ettik. Pek ok
Allah iin fakir fukaraya
Tunus Beyi bize atlar gnderdi. Binip gittik. He-
diyelerimizi gtrdk. hal soh-
bet eyledik... Tunus Bey'ine pencikten liman
dan ve yekun olarak
bin Venedik verdik.
iki ve drt Ceneviz ver-
dik ki on drt, on devlet
mahbuplukta her biri Rum
ettik.
Tunus Beyi ferahlar edip:
- Elhamdlillah yine vilayetimizi kudumnzle
eylediniz. Allah teala iki cihanda yznz ak
eylesin!
Diye ok dualar etti.
de krk giydirdi. ile binip konak-
dndk. Eskisi gibi hatta daha ge-
rek bizim, gerek gazilerin grld.
125
Formentera
O da refah iinde geirdik. Vaktiiki bahar gn-
leri gelip ve zemin yz nebatat ile donan-
on iki pare gemi edildi.
Evvel on pare idi, fakat Tunus'ta olan iki ayakda-
Deli Mehmet ve Yahya Reisler de on iki
olduk. Bir mbarek saatte Tunus'dan gazaya
azimet eyledik.
Birka gn gidip Formentera denilen yere
iki yz kiltir esir Teknelere pay
edip koduk.
Sonra gelip, kilfir bir burun ucunda ya-
tarken, demir zerinde yatar bir bara grdk.
zerine Deli Mehmet'i gnderdik.
dan, iindeki kafirler firar edip Deli Mehmet
getirdi.
yk safi elli
koyup, Tunus'a g-
trmek iin Deli Mehmet'i tayin ettim. ly ldre-
ne srtr ler ...
Hnkar Selim Han
Ertesi drt bara daha uha ku-
biri direk seren kereste ykl idi. Amma di-
rek ki, kapak Kefere gemilerine
seren Bir miktar da katran Dr-
dnc yk barut, top idi.
baralann drd de gzel ganimet idi.
Daha Bu drdn
de byk ganimet oldu. Hep beraber dndk.
126
Otuz nc gn ederek gelip
Tunus'a dahil olduk.
Gazilerden Tunus'un fakir bile zen-
gin oldu. ganimet
gazilere
Gaziler nam olsun teknelerin bank
bile uha Pay buuk kan-
tar ve on pastav uha ve yz yirmi
top bez pay ettik.
Ama direk seren ykl alem-
penah Sultan Selim hazretlerine gndermek istedim. O
baradan nice hediyeleri gerek gerek
devlete dzp eyledim. kendi
iki yz esir mkemmel
teknelere Kemal Reis-
in Muhiddin Reis'i dikip seras-
ker eyledim.
Muhiddin Reis, ok sz anlar, zarif me-
ra usul ve kaidelerinden haberdar kimse
idi.
Bahar gnleri geldikte, mbarek bir gn ve saatte
tekne ve bir bara olmak zere yedi pare ile Tu-
nus'tan yola

hava ile yirmi birinci gunu Asitane-i
Saadcte Sarayburnu'nda azim eyle-
diler. Hnkar dahi o gn Kanca-
gelip haber
127
telhis olundukta, tekrar
gelip Muhiddin Reis'i huzur-u
ye O da edep-i yerine getirip :
<<- Reis kulunuzundur.
Deyu, arzname-i takdim
hazretleri bizzat kendi lisam ile ey-
malum olunca, efen-
dimiz hazretleri ellerini bana, Oru Reis'e bi-
ze yar ve yaver olan gazi azim dualar ey-

- Hak teala dnyada ve ahirette mcahit lalala-
yzlerini ak eylesin. Dnya durduka
zerine keskin eylesin. Ve her halde Allahu
zlcelal, eyleyip, kar:lda ve denizde,
asakir-i zerlerine mansur ve eyle-
sin.
Dnyada en byk iksir dedikleri,
ve tevecchdr. Biz nazarma nail olduk.
Allah ve halk nam pa-
yelerimiz yce ve keskin olup
Muhiddin Reis'e on kese ake
verip eynine hil'at Ve teknelerin
nne gelen hediyeleri bizzat
emr
isem tekne adet
bize kemal mertebede muhab-
bet ettiklerinden diye ferman
Muhiddin Reis, yoluyla, er kat edip, ne
kadar hediye varsa ikiyz esir kafirin ykletip,
hrmet ve ta'zimle nne gtrd.
128
Herbir esir kafirio stleri som
parpar parlar, pak urbalar
birer levent gazi tayin eyledi. Bu
seyr edip pek memnun
Gazilere verilip her birine hil'at
giydirip dualar Gaziler iin tayin olunup,
verildi. Muhiddin Reis iin mahsus konak
her gibi verildi.
Yirmi yedi oturak firkateler
Tekneler, Tersane-i Amire'ye ekilip eksikleri ge-
dikleri miriden dzld, Her
yeniden yeniye Var evi kerem evi
halata pusata hacet
Bana ve Oru'a da mahsus yirmi otu-
rak iki firkate ki, tasvir olunmak zere
hulle, usul tezhip olu-
nup, tun ve tun ka-
dar miriden
Muhiddin Re is dahi vezir vzeraya devlete
hep yerli yerine Gnler-
den bir gn, Sultan Selim hazretleri Muhiddin Reis'i
huzura bizlere emanetleri teslim
eyledi. elmas verdi. Biri biri
Oru Reis'e diye, ki her biri birer Rum
sorgu ve birer hil'at ve iki firkate .gemi
verip:
<<- Byk firkateye lalam binsin ve br-
ne Oru lalam binsin. Gazalar eylesinler. sorgucun
birini lalam sokunsun ve birini sokun
129
sun ve kezalik, birin lalam ve birin
Oru lalam ve gaza
Dedi.
Ve hmayun eyitti kim:
,,_ Benim reis-l mcahidinler!
gnderilen hediye ve
buldu. geti. Halil bereketi ile Hak
celle ala sizleri her halde mansur ey-
lesin.
tamam edince, Muhiddin Reis dahi yerde,
olan yerine getirdikten sonra,
hmayunu kere pp kodu. Emanetleri
veda edip geldi. hediyelerini bir san-
koyup eyledi.
Bana tekneye kendi binip Oru Reis'e ya-
reisini bindirdi. Kendi teknesine de ikinci
reisini bindirdi. cmlesi sekiz pare gemi
oldular.
Sonra tekneleri denize her
mheyya oldular.
gelip gzetti-
Jer. oturdukta Tersane-i Ami-
re'den salpa edip Sarayburnu'nun nne geldiler. Pa-
alem iin er kat top tfenk edip,
rzgar ile Tunus'a yneldiler.
Yer namaz
Biz ise Muhiddin Reis'i hcdiyelerle Asitane'ye gn-
derdikten sonra on pare teknc
Allah teala mr verirse Settc
F: 9
130
din tek-
nelere doldurup gtrmekti. Endlsl
kurtarmak niyeti ile ya-
parken gnlerden bir gn Becaye kalesinin drt
da oturan Arap kabile mektup

Becaye'deki Arap mektupta
lerdi:
Mcahitlcrin reisi, kafirlerin ve ka-
tili Reis ve Oru Reis'e selamdan sonra,
Alemlerin Rabbine hamd olsun, sizlere ey-
ledi, nereye vurdunuzsa, onun ltfu ve Peygambe-
rin mucizesi ilc yz myesser oldu. Kafirlerin
kt kalplerine byk elem ve Kk
siz gazilerio anarak sustururlar. AI-
teala ziyade eylesin, amin.
makbul ve mergub ve mcahit
malum oldu. reva ki, bu
saadetli din katir-i ebediler bu
kadar zulm eylesinler. Din hadden cevr
ekiyoruz. namaz ve evlat-
Kur'an imkan
Yer kstebek gibi hivbirimizi gzete-
rek gizli namaz Hemen halimiz bir Erhamer-
rahimin'e
<<Ya ne olur ki, mbarek buraya
edip da nuru ile ol-
maz
Bu mektubu on pare tekne ile sefere
idik. Bu gelince niyetimizi Becaye zerine
evirdi k.
131
<<Endls zamana
diye niyetimizi bekledik.
Muhiddin Reis'in
Ertesi sabah bir de ki Muhiddin Reis, top
tfenk atarak, ederek sekiz pare tek-
ne ile Tunus'a geldi.
Oru Reis'le gidip geldi-
niz, safa geldiniz deyip hiH
Muhiddin Reis geen
sona nakl beyan eyledi.
Muhiddin Reis'in yeni tekneyi gzden ge-
irince gide efendimi-
zin bana ve Oru Reis'e teberrken gnderdi-
tekneler emsalsiz idiler.
Muhiddin Reis bundan sonra
Sultan Selim Han hazretlerinin kendi el ile in-
olunan Tazim zere
yedi kere pp kodu, sonra bana verdi. Ben
dahi tazim ile yedi kere bus edip kodu k Um
sonra okudum.
alem hazretlerinin bu
mazhar had ve
handan olduk ... Fakiriere
sadaka verdik.
Amma Muhiddin Reis:
- Bu emanetleri burada izin yoktur.
Bir miktar tehir cyle.
Demekle, dndk.
132
Tunus Beyi'ne ferman
Muhiddin Reis Tunus Beyi'nc Sultan Selim
hazretlerinin ona hitabcn olan hma-
gtrd, teslim etti.
Tunus Beyi, gelen hmayunu,
tazim ve teclil ile yedi kere pp kodu. Ondan
sonra katibine verip okuttu.
ki:
Sen ki Tunus Beyi,
<<Emr-i hmayunum sana geldiktc. Gerektir ki,
cmle alimler, siHihler, havas ve avam ve beldenin sa-
kinleri ve gazilerio galaba divan eyleyesin.
<<Muhiddin Reis ilc gnderilen, mcahitle-
rin reisi Kapudan ve Oru Kapudan iin gnde-
rilen, bcrgzar divan ire kendilerine tak-
dim Devlet ve dua eyle-
seler gerektir. Mucebince hareket edilip, aksinden e-
kinile.
Grd ki byle Tunus Beyi de:
-- ve itaat ettim.
Deyip hemen o saat, ok galaba divan eyledi.
hmayun bir alim zata verilip o-
kundu. Muhidclin Reis, hediyeleri
divan getirdi.
Bir elmas boynuma m-
cevher sorgu ve giydirdi. Oru
Reis'c de byle
Bundan sonra, hil'atlerimizle atlara binip
devlet saltanat ile k ona k _gittik.
133

Tunus Beyi bizi bi-
ze ikram hi kimseye
- kaptan
Deyip, hasedinden tuzak ve tezvire
meseldir:
Temiz suya, ne zarar!
Bunun gibi, sen hemen Rabbin ile muamcleni d-
rst ey le de kimseden ha vf eyleme ...
Bir ki Allah ola ..
Var eyle ki ol ne ola>>
Tunus Beyi ne hali varsa grsn. Ben ise o gece
sabaha kadar Haliki perverdigare dua ve niyaz eyle-
dim.
- Ey alemierin ben senin bir kulu
num. kim, ben gnahkar kulun Lakin ben
kuiunu Sultan kalbine getiren sensin. Sen
btn meliklerin ve ve
Senin fazi kereminle, ben kuluna bu gn
Deyip yzm yerlere srdm.
Ben hil'atin giydim,
Sorgucun sokundum>> diye, iltifat
divanesi Evvelkinden daha ziyade hak ilc
yeksan oldum. Oru Reis de byle eyledi.
Zira ki:
Hak ol ki, Huda mertebeni eyleyc ali.
Mbarek hediyesi
Sabah oldukta, top sancak dkp,
veni tekneye hindim.
134
Bu teknc yirmi yedi oturak idi. btn al
hulle tezhip On pare tun top ile
elli sekiz tun
Oru Reis de, olan br yeni
tekneye bindi. Onunki de bir formada, bir
ve bir ziynette idi. bir bank kk idi. Kendi
tekncierimize reisieri koduk. O gn byk
lik oldu. Kazanlar yahniler, pi-
lavlar, zerdeler gazilerden gayri, Tunus'un gerek
zengini gerek fakiri ol hasbeten liWih iin man-
cadan yedi. Yemedik bir fert
dersen, kazanlarla ezilip, o gn su yerine
iildi.
Oru Reis'le ikimizin kendi olmak
zere on iki pare oldu. On pare tekne sefere
iin beklerdi.
ihsan o iki mbarek
hediyesi tekneyi dahi gnde et-
tik.
Kafir Endlsler
Mbarek bir saat on iki pare tekne ola-
rak Tunus'tan gazaya azimet eyledik.
Uygun hava ile yedinci gn Yedi Burunlar nnde
bir biiyk bara Yk balmumu ve
idi. Arap Yz yirmi katiri
teknelere pay eyledik.
Teknenin iinde otuz tane Endls

Bunlar fakir iin vergi
bu yzden Bediye kalesinin hakimi olan Cakomo on-
135
buna bir senelik Ama Al-
lah teala, katirlerin fikirlerini bozdu.
Bu halas ok sevindik.
Deli Mehmet Reis'in teknesine
kodum. Deli Mehmet Reis'i de Tunus'a g-
trmeye tayin ettim.
Ne zaman yk gzel aktarma olsa ve bizler daha
gezecek olsak, bu Deli Mehmet Reis ile gn-
derirdim. nk Deli Mehmet eri ve
idi. yirmi katirden yz evirmezdi. Onu ok se-
verdim.
Bediye kalesi nnde
Deli Mehmet gidince biz on bir tekne Beca-
ye kalesi gittik.
Orada bir byk nehir; yani ay Tekneleri
o iine ekip hepimiz piyade olduk. Cmlemiz
ikibin otuz can idik.
otuz can glbank-i Muhammedi ekip,
Allah yolunda cihada niyet ettik. nce kalenin
girip, birden hcum edip, metris iine gir-
dik.
Gaziler kafirin topuna kalenin
bir havaya uurdular. Hemen
suzan olup ieri girdiler. buuk saat
ala cenk oldu. al kanla la'l-renk oldu.
Sonunda, Resulnn mucizesi,
evliya ve himmetiyle kafirler, eman, cl-e-
man diye
Kalede lenlerden yz kafiri
Etraftaki Araplar kalenin feth
136
geldiler. Yirmi binden fazla Arap bana tabi ol-
dular.
Bundan sonra gn dinlenip br byk kaleyi
ziyade sarp ve ok idi. ok
da kMir Bu kale cenginde Araplar da gazilere
ettiler. <<Allah yolunda cihad deyip beraber ol-
dular.
Bu minval zere kaleyi yirmi dokuz gn dvdk.
Kafir gayet oldu. Sonunda barutumuz bitti. He-
men birini Tunus'a gnderip barut is-
tedik.
Tunus Beyi:
-
Diye gazilere barut vermedi. Tekne dnd.
Hepimiz belimize vurup:
<<- Eyvah! Gidi kstah!
Diye cmle asakir-i melul mahzun olduk.
<<- Biz kafiri, inayeti ile bu kadar zebun
gidelim.
Diyerek hayrette
Gemiler tehlikede
O gece iinde uyuyonca o ak
yzl piri grdm.
Bana:
<<- Tekneleri aydan limana gtrcsiniz.
Dedi, kayboldu.
<<La havle ve la kuvvete illa billah-il
aliyyii azim dedim. Oru Reis de

137
Hemen gazileri edip, metristen
gittik. Tekneleri
o adeti Bu mevsimde suyu eki
!ip, ta gelecek sene o mevsime kadar kuru
Kafirler yle Biz bilmez-
dik.
<<Hemen sen yolunda ola gr, erenler
komaz bizim tekneleri iinde
durur grnce Mayorka'ya name
haber Hallerinden feryat

ki:
ki: teknelerle gelip, cmlesi
piyade olup, kalenin birini ile iine yr-
edip zabt rabt edip feth eylediler. Mesih'in kul-
helak edip esir edindiler. Sonra
gelip bizim kaleyi yirmi otuz gndr,
kte k.t cenk ederiz. Bir parmak kadar e-
viremedik. Ziyadesiyle cengaver herifler. hal-
de gayet zebun olduk. Ellerinde mahsuruz. bu va-
kitlerde bizim dahi mu-

Lakin kalhimizi tutan ki: Teknelerini
hep ay iine ektiler. bekliyoruz.
Amma evvelki adeti zere aym oktan la-
geti. Belli ki yerinde ..
gerektir ki hemen alelacele gelip Bu.
gn'de vannda ay kurudukta tekneleri natura
bizimdir. Azizierin himmetiylc kafirleri su geldik-
tc tckneleri
138
Kafirlerin sevinci
Amma gr hikmeti ki yazarken ya-
bekliyoruz, adeti byledir diye ya-
Hak hazretleri hasiretlerini
<<ay kurudu tekneleri de karada diye
lar.
Bu mektubu alan Mayorka kafirleri bir
ok domuz azizlerinin habis iin
bayram
Sevinerek:
- Grdnz m, azizterimizin ruhaniyeti bunla-
ra ne kesti. korsan tedarik etmeye lzum yok.
Hemen byklerinden gtrelim ki, esir
edip doldururuz.
Diye karar
On bezirgan perkendesine kale iin lzumlu m-
ykleyip yz kadar da imdat iin ka-
fir binip alelacele Becaye kalesine
Na-murad olma dila ...
Biz bu gemileri aydan idik. Daha
yelkene b iner b inmez aya bir de ki, ne grelim!
ay suyunun yerinde yeller eser... Sanki nceden bu-
rada hi su gibi oldu.
gazilerin, bizim metrislerden
tekneleri almaya gtrmemize
- Kale gayet zebun iken, kafire byle ne-
fes tekne ne demektir?
?
Diye
kendi gzleri ile halini grdklerinde:
- Bu reisler adamlar
Diye hayrete
Bylece yelken zgn giderken Ma-
yorka'dan gelmekte olan mhimmat ve asker ykl
on pare bezirgan perkendesini grdk.
Na-murad olma dila ise bahr-i gama,
Hele felaket geer
Hepsi de kadar ykl olarak pusun iinden

Ykl on perkendeyi grnce kaleye yar-
iin geldik;lerini Hemen Oru Reis'in
zerine :
- bunlar hep bizim
mizdir. Hemen her birimiz birine
Dedim.
gibi szlp zerlerine gittik. Kftfirler
grdler ki hal teknelerin dahi byle
asla davranacak halleri yoktur. Gayri gel-
dikleri yere evirdiler.
Oru Reis ile tekileri
dmen suyunda geldiler. Glbank-i Muhammedi e-
kip kafirlerin zerine hcum asumani
gibi birer vurup ata koduk.
Elhamdlillah bi-avn-i Huda ve Mus-
tafa katirlerin onu da necat gaziler feth ey-
leyip
Cmlesi bin yz kftfir idi. Yedi yz seksen biri
idi. Hepsini muhkem demire zincire vurup
On Cicel kalesine gtrmek iin Oru Reis'i
140
tayin ettim ki, Lifirieri kaleye gtrp zindana kaya-
lar. Zira esirler ok olmakla tekmlerde
korkulu
Bediye kalesinin
Oru Reis bu on aktarma ile kafir esirleri kaleye
gtrp zindana kodu, da mahzenlt:re
doldurdu. Cicel kabilesi, Oru Reis'in o tarafa gelme-
sinden pek
Ben ise Oru Rcis'i aktarmalarla gnderdikten
sonra benimk kalan on tckneden yz mca-
hidi seip Delikli denen verden kara-
ya dktrn. yolundan yabca yabca geri Becaye ka-
lesinc gitmelerini syledim.
Kendi on pare teknelerimizin Katalan ban-
dikip Eecye gittik.
Bu olup bitenlerden habersiz bulunan ka-
firler, Mayorka'dan gelecek olan on pare
tekneyi Kendilerine mhimmat ve as-
ker gelecek diye gzleri yollarda idi.
Bizim on tcknenin sancaklada
limana grnce :
- geliyor!
Diye azim eylcdiler. teknelerini ken-
dilerine gelecek tekneler cylediler.
Sonra kale gelen tck-
neleri iin yahya dkldlcr. O zaman
yolund;.m gelen yz mcahit inayct-i Hak'la ka-
leye buldular. . olup, dahi
<<Allah Allah ayyuka ser ekip kaleye
ettiler. Kolavca zap! edip
141
dklen kafideri ise tekncierde olan gazi-
ler birer top ile vurdular.
Sonra olup kafirlerin kalp girip
urdular ki, kafir kellesinden tepeler oldu.
Kafirler Mayna sinyor! diye
da cmlesini esir ettik.
Becaye'nin etraf ve oturan Arap
ve gelip bana biat ettiler. Kafire verdikle-
rinin kadar vergi kavl karar cyle-
dik.
SiHih mahzenleri kurduk.
O gece bize bu rtbc kuvvet ve nusret
Rabblalemin'e tazarru ve niyaz

Yzm seedelere koyup :
<<- Ey alemierin Rabbi! senin kendi
ile senin tutanlar ki mahrum kala!
Tunus Beyi, ben kuluna cimrilik gsterdi ise sen
cmert
Deyip sabaha kadar ibadet taat cyle--
dim.
Tunus Beyi'nc pek ziyade Amma
her niyete gredir. Hemen sen Rabbin ile muamc-
kni eclcgr.
ykl olarak ve selametle mbarek
bir Bccayc'dcn on pare teknc ile Cicel li-
geldik. Oru Reis ilc hal
ve
\'C iki gzmden pp:
142
-- Gazan mbarek olsun!
Dedi. Tedbir ve tahsin eyledi.
ve btn ganimet barut,
ve cenk aletlerinden hep Orta-
ya koyup gazilere taksim ettik. Cenk aletleri olan m-
mahzenlere koyup bel-
denin verdik. Hemen salt barut sekiz yz ker-
tel idi. teki cenk aletleri ol on
pare teknenin hep mahzenledik.
ederse elimizin bulunsun dedik. Tu-
nus Beyi'nden barut isteyip de vermemesi kalbirnde
idi.
Nitekim:
<<Ey birader peke sakla etme telef,
dosta muhta olma tek.

Kafirlere koptu.
Kafir ise, Becaye kalelerinin feth olu-
nup haberi duyuldukta, kafirlerin
met Hele da esir olan on pare
teknedeki kafirlerin Mayorka zabitinin ba-

<<- Sen Arap hali ol-
bilmez miydin ?
Diye takaza
Mayorka zabiti de ahvali Kral'a ifade
Kraldan ordine gelip:
<<-- Ol imdada gidip esir olan her ne ka-
dar var ise
Dive emr
143
Mayorka zabiti de hemen bir
iki papaz koyup elli aka ile Cicel Uma-
nma
Biz de hemen gre e bakma-
btn esirleri verdik. Evvel esir olanlarla sonra-
kilerin hepsini paraya evirdik. Gazilere pay ettik.
nk esirler ok fazla olup zabt pek g
idi.
Oru Rels, Cezayir yolunda
Benim ve Oru Reis'in bu fetihlerden
sonra yz ile etrafa dillerde sylenir oldu.
Gnlerden bir gn Cezayir ve ulu mu-
Cicel'de iken bir mektup
Mektupta:
Siz, siz ki gazi Reis ve gazi Oru Reis, se-
lamdan sonra,
Duyduk ki, ve Peygamberin mu-
cizesi ile Becaye kalelerini feth-i ftuh eyleyip, nur-u
ile mnevver
kafirlere kudretli
... Allah teala sizleri, mel'un kafirler zerine man-
sur ve muzaffer eyleyip ycedir, ondan st-
n olmaz- lsnce, sizinle kuvvetlendirip
...
Diye pek ok dualar ettikten sonra:
Ne var ki, bizler dahi elhamdlillah mmet-i
Muhammed'den, snnet-i cemaatteniz. Bu tarafiara
dahi buyurup, din bizleri dahi
halas eyleseniz, olmaz
144
Diyerek, pek ok istirhamlar
O zaman Cezayir'in bir adada bir palan-
ka bur Hala ondan bur yoktur.
Gbekli Bur derlerdi. Katirler bunda
Cezayir kafirlerin elinden ok eker, gayet
hor hakir yle ki, pazarda kftfirler
mslmanlar almaya kadir
di. Mektupta kafirlerin zulmler bir bir anla-

Bu mektubu okuduktan sonra, Oru Reis'le
veret edip Cezayir'e makul grdk, niyeti-
mizi o yana
Sabah oldukta gazileri divan kurduk.
Gazilere eyittim ki:
-Ey gazi beyler!
Her kimin isterse ve gnl ile,
Oru Reis'in Cezayir'e gidip, m-
met-i Muhammed'i kafirlerin eza ve ha-
tas edip, iki cihanda saadete ...
Bunun zerine gazilerden, ile gnl
isteyen gazilerden yz gazi
Oru Reis ile Cezayir zerine
oldular.
Mbarek bir saatte hepimiz Oru Rcis
yz gazi ile bile Cicel'den karadan ka-
fir zerine gazaya niyet eyleyip Cezayir'e ekilip
gitti.
Tunus Beyi
Oru Reis gazileri ilc Cezayir'c gazaya git-
tikten sonra, onun Cicel'de karava ektirip.
145
mahzene koydurclum. Mhimmat
beldenin eline teslim ettim.
Mbarek bir saatte on pare tekne ile denize
Tunus'a gittim. Tunus'a bir daha hi
ramamak idi, amma Tunus'ta pek ok idi. Tu-
nus Beyi'nin ok
kendi deyip, Tunus'a git-
mekten are On pare tekne ile va-
limana dahil oldum.
Tunus Beyi'ne oturtacak yer bulama-
pek ok zrler dileeli :
- Gazalar mbarek olsun kaptan! Elhamdlilhih
Bediye kalelerini nur ile mnevver
Deyip. barut hususu iin zrler diledi:
- Senin mbarek iin kethda
boynunu vurdum. Senin barut talebini bana bildirmc-
iin ...
Diye eyledi.

ldrmesi sahih idi. Amma bize barut
sebepten Ul.kin be-
nim suunu iin, gya:
- senden tr ldrdm. Senin ba-
rut niin bana bildirmedi?
Diye syler, ederdi.
Ben de asla yzne
- efendi hemen olsun. Allah tea-
bin olsun ki, gazilere iktiza
eden barutu ve her ve kffa-
F: 10
146
rm elinden ihsan eyledi. Hak teala kullan gibi
cimri
Deyip bu bir alabanda vurup sz
sohbete evirdim.
kesip geldim ve orada
bulunan ganimetieri gazilere pay eyledim.
Tunus ve fakir bizim tekrar d-
np gelmemize pek sevinip bayram ettiler. Zira Tunus
Beyi'nin barut hikayesini
bir daha Tunus'a gelmeyiz diye elem Zira
fukaraya ok menfaatimiz dokunurdu.
Tunus'a on gn gemeden Midil-
li'deki byk da Tunus'a
gelmesinden dnyalar be-
nim oldu. Pek ziyade mesrur oldum.
hal ve akraba ve ha-
berleri ile yrek tazeledim. Gece gndz sohbetler ey-
ledik.
Oru Reis'in
,,_ Oru Reis, Allah teala-
inayeti, Nebiler ve erenlerin
yce himmetleri ile mansur ve muzaffer ol-

Deyip dualar ederken, dilenci bir Arap

Cezayir'in
<<- Mcahitlerin Reisi sen misin?
Diyen Arap Oru Reis'in Cezayir'den
mektubu verdi.
- Allah bize duyursun!
Diyerek mektubu okudum.
Selamdan sonra ki:
<<Ey benim
147
Elhamdlillahi teala, bereketi ile Cezayir'e
geldik. Hepimiz onumuz, yirmimiz,
otuzumuz, ellimiz bir olmak zere blk b-
lk olup, birbirimizi koliayarak bir pazar yerine gel-
dik .
. Orada. drt yz kafir edip, mslman-
lar adetleri byle
idi ki, din kafirler tamam gibi pazar-
grmeyince, mslmanlar bir almaya ka-
dir idi.
Byle mslmanlar mell boyun
bakar, din kafirler istedikleri gibi
edip
Hemen inayct-i Hak'la, gaziler
olur kafirlerin kalp girdiler.
yle bir girdiler ki vasf olunmaz. Kafirlerin
gya kopup:
- Acaba mi oldu, sur mu
Dcyu azizlerinden medet talep etmeye
Amma gazilerio alev saan azizierin himmetle-
rinden nce mcnhus kellelerini bostan kesimi
gibi ayaklar Pis zemine
akan kanhm gtrd. kelam adaya yeti-
kurtuldu. buldu ...
clhamdlillah, yce himmetinizle, eli-
mizdedir. ve halk gelip biat
tir. Dua ilc teala, yar-
148
ile o da ele Hemen bize bir
miktar daha asker gndermeye gayret edesiniz.
Cicel kalesinin filan kabilenin
bir Arap Becave kalesi elinde iken,
kafire vergi derdi. Sonra bizler haber gnderip e:cki
verginin demesini Ol mfsid
Gerektir ki, Hak'la ol mfsidin
Ve biz duada unutma-

Diyerek mektubuna son
Byk ile ben bu mektubu
yup mesrur olduk. Habcrci ihsanlara
gark ettik. Mektubun yine onunla Cezz:-
yir'e gnderdik.
Sultan Selim
O Muslihiddin Rcis ile Deli Meh-
met Reis'i ve vedi teknenin reislerif'.i
m:
,,_ Sizden ricam odur ki, bu mbarek St'
ferlerinizde yz adet tuvfma
sonra Cezayir'e Oru Reis'c gi.Jt-
resiniz ... Ona yar ve yaver olup kafadar in-
teala ben dahi gibi grdkten
sonra C'ezayir'e Hemen Allah teala
ola!
Dedim.
Onlar da:

Diyerek, o gn Tunus'tan uygun gnlerek
semtine ekilip gittiler.
14?
Yolda rzgar muhalif engini
semtine
Oralarda gezinirken sabah oldukta kendilerini bir
ince donanma iinde buldular. o Sultan
Selim Han hazretleri
gelip, Muslihidain Reisi Kaptan
huzuruna gtrd. ondan haber sorduktan
sonra bir miktar
- zerine seferi si-
zin haberiniz yok mu? Niin gelip din hizmet
tekasl edersiniz?
Dedi.
Muslihiddin Reis dahi sz anlar makulesinden bir
adam
- Devletl Hak teala senin vcudunu ha-
eylesin. hizmetinde tekaslmz yoktur.
Hizmetimiz dahi hasbidir. gibi cretle dahi
yoktur. alinizden bir -Geliniz!-
ile davet olunsak, efendilerimiz bizleri hizmete davet
deyu yzmz zerine gideriz.,.
Diye cevap verdi.
Kaptan dahi Muslihiddin'in szlerini
donanma ile birlikte gittiler. Fe-
tihde beraber bulundular.
Muslihiddin Reis Cezayir'de
Fetihden sonra tekneleri kadar asker ile
doldurup bir mbarek saatte
Cezayir'e
Tunus'tan 1fethinde bulunup "da Cc-
zayir'e varmatan cem'an iki buu_k av tuttu.

Cezayir'e Oru Reis terahlar kesb
edip, azim mesrur oldular. Yedi pare teknenin reisieri
ile ve gazileri ile cihan cihan hal
tular, bayram eylediler.
gn gnden Katir-
ler burcuna gstermeye cesaret
edemez oldular.
Bu olup dururken, katir mel'un-
lar bir araya gelip:
- Reis'i edip de ele geirip helak ede-
riz?
Diye, yine hileler tuzaklar kurmaya
- Bu ve Oru denen, azizierin
imkan verirseniz,
daha ok aarlar. Hemen
ejderha olmadan
Dediler.
Zira Oru Reis'in Cezayir'e bu kadar
kafir haberleri idi. O yzden yrek-
leri byle
DRDNC FASIL,
KIRK KADIRGALIK KIRILDIGINA,
CEZA
HAYIN SIGINMASJNA
ORU ALMASINA ve
V AHRAN

K
afirler pare mkemmel . do-
na nce Halk-ul Vad vurdular.
Amma benim bu haberim
Tehlikeli yerleri hep evvelinden
mheyya idim. Kafirler hi bir
gerisin geri husran iinde ekip gittiler.
mmet-i Muhammed bize azim dualar edip:
- Allah u teala senin 'bize gsterme-
sin!
Dediler,
Gayet ferasetle hareket idik. Kafirlerin de
kalbine inayeti ile ziyadesiyle korku
t.
ufak
- Reis geliyor! seni yer.
Diye
Bu seferde pare Halk-ul Vad ,
na vurup, bir poh yemeyip hsranla dnp
gittik_Ieri duyulunca, ye's materne
gark oldular.
- Gk bunlara eder. imdi azizler
hristiyanlardan yz benzerler.
154
Diy,: yz dornuz

edip azizierin ha-

bis iin kiliselerine
PzqHtzlar kafirleri zerimize gnderdiler.
H .. ve kurban alan
papaztar .. kafirlere:
- Size mjdeler olsun ki, azizierin sa-
daka i:in eykdikleriniz makbule geti. -0 hristi-
yanlarda rla onlardan kesip,
kafirlere idik. Amma bizi papaz-
gnlmz oldu.
haydutlar mnhezim O pare
O diyavolo Reis'
in Oru Reis'in elinden Cezayir'i Pa-
zar yerinde geirilen
detsinler. bu senenin hristiyanlara
dik dediler.
Diyerek, papazlar sahteden bir de uy-
durdular.
Bu suretini istanpa edip, gya bu m-
barek da azizler verdiler deyu, vilayet vilayet
kafirleri
Kafir ceneralin sevinci
Mel'un-u ebediler de buna pek sevinip:
- Gayri dnd, devran
zimdir. Bu te'hir etmeyelim.
Deyu, hemen haber uurdular.
Haberci bulup namesini cenerale
verdi. Ceneral de divan okuttu.
Name ""d"
153
<<Namem sana her kande ki ise iki bir etme-
yip, Cezayir'i Oru Reis'in elinden kahren ve ceb-
ren elem
ekmeyesin. Azizler hristiyanlara
Sizin Halk-ul Vad o diyavolo zafer
sebebi azizierin bizlere bir miktar ha-
Hele kemal mertebe ha-
suumuzu affeyleyip, biz-
lere Greyim sizi adam gibi hareket ede-
siniz.
Bu narneyi alan ceneral ok sevinip,
zre tapun her ne ki ferman buyurur,
Kul ne tutmaya ki Sultan buyurur.
Dedikleri gibi, Kral'a haber kendileri
pare olmak zere Cezayir'e gelip lenger-endaz
olup
Oru Reis gayret-i hamiyyet
sabaha kadar secdeden per-
vcrdigardan medet talep edip:
le!>>
- kafirlcrc kavi ey-
Deyip
Pak abdest
Sabah olup, gsterip, nuruyla alemi ru-
eyleyip, deryalara vakit, gaziler
pak abdest temiz olmak zere,
- Katir zerine gazaya niyet ettim.>>
Deyip, her birisi silah nlerine ekip,
rp :lll't leri n i cyledilcr.
156
Sinelerini rtp gya ki hemen yedi
ejderhaya dndler. Bur baru zerine
dikip, mheyya oldular ve
Hak'tan ile bulundular.
Cmlesi bin askeri idi. Kafirler ise:
- Mslmanlarda bir yoktur.
Diye, karaya sekiz on bin asker dk-
tler. Oru Reis ise gece gazilerle edip dedi
ki:
-- bin gazi kaleele kalacak ve . bin gazi ise
gt:ce sonra benimle yoluna gidec
cek. inayetiyle sabahleyin kafirlere bas-
ederiz. odur. teala bir nam ki,
kadar dillerde yad ,esile ola!
Gazilerio hepsi:
- stne!
Deyip, Oru Reis'in tedbirini ahsen grdler. He-
men gece sonra gizli bin gazi
mcahit yolunu tuttular. Yab yab
kafirlere ekilip gittiler.

Kafirler ise. bu karaya bin
man idi. Ol gece Hak kafirlerin ba-
bir zulmet kt. bir
da kaz kadar doiu Kafirler sudan
dnp, gz .. kendi
ka\'gusuna
Azizkrin yzne g7nc
- Bize vacll'ttiklcri hu mudur?
157
Dcyu birbirleriyle dururken
Oru Rcis ile bin dih1ver asumani gibi,
gafil kafirlere bir tfcnk vurdular. Ondan
sonra da, olup hcum eylediler. Bi-avni Huda
ve Mustafa Kafirler de
birbirlerine birbirin oldular.
Oru Reis ise )'ksek sesle, virmi otuz bin askere
kumanda eder gibi:
((- kol\ Sol kol! Orta
Diye emirler verir, korku K.afire
Yle ki ancak olur.
yz kara oldu.
Sabah olunca, ka le de kalan gaziler ki, ge
ce giden gaziler, kafirlcri nlerine
do[!:ru srp gtriirlcr.
- Elhamdlillab lslam askeri zafcrdedir.
Devu, onlar dahi mesrur oldular.
Bir iki bin kadar da onlardan
geldiler.
Cczavir Araplan ise:
- Mcahit efendilerimiz bizden tr Yerip
Ya biz ne dururuz?,
Dcyu, salan olup, neticede kafirler mnhc-
zim oldular. kalanlar esir edildiler.
Esir olan iki bin yedi yz kMir idi. Geri kalan hep
geti.
Gazilerden de iki yz Hep-
sini ddn ettiler. Rahmetullahi aleyhim ecmain.
Kafirlerin ise:
- Azizierin hu mu idi"
158
Deyu oldu, ise Ta-
lih demelerinden yzleri kara oldu.
Allah dnyada ve ahirette yzlerini kara eyleye,
amin.
Cezayir'i . elinden geri almaya giden
dolusu kafirio esir
haber azim ye's matem edip,
oldu. Hak teala hznlerini daima ziyade
eyleye, asakir-i : lam zerlerine man-
sur eyleye, amin.
Kifir
Cezayir'de Oru Reis bir mektup ya-
zarak gibi bildirdi. Ben dahi on pare tekne ile
olarak sefere gitmek zere idim.
hak da beraber idi.
- Tunus'a bir daha dnmeyip, Cezayir'de

Diye meylimiz
Oru Reis'in mektubu da gelince, meylimiz ziyade
oldu. Zafere ok mesrur olduk. Kuvvet ve nusret ihsan
eyleyen perverdigara hamd senalar eyledik.
Bir mbarek saatte Tunus'tan uygun gn-
ler srp, kafirlerin
kurudarak yrdk. On drt bara ile iki per-
kcnde korsan teknesi ykleri, kimi
barut, kimi kimi kereste, kimi katran, kimi
kimi pirin, kimi

iindeki hep idi. Fa-
kat perkendenin katirierini esir Seferimizin yir-
159
mi dokuzuncu gunu selamet ve ganimetlerle Cicel li-
dahil olduk.
Cicel'de
Cicel kavminin bykleri,

- Ey Reis-l mcahidiP, geldin, safa geldin!
Elhamdlillah yine mbarek beldemiz
buldu. Hak teala uzun mr ile sizi muammer eyleye.
siz gibi serverierin gstermesin ve
din karada ve her nerde ki
makhur ve olsunlar!
Deyu dualar eylediler.
Cicel'de ykl bara-
lardan birini hep fukaraya tasadduk ettim.
Oru Reis'e Cicel'e bildirdikten sonra,
yz gazi ile Oru Reis'in
Arap ol
mfsid Arap, o tarafta olan halktan bu kadar
gazilere bir habbe vermezdi.
Onu tutup kestirdim. Ne kadar varsa
kabz ettim. Yerine bir diktim. Becaye kale-
sinir< kafir beyine eskiden verdiklerinin vermek
zere ahd eman Bylece oralara nizarn ve
intizam verdik.
Oradan geriye selamet ve ganimetieric Cicel'e gel-
dik. Burada on gn ettik. Oru Reis'in tekne-
sini de denize kalafat edip, Kendi tek-
nelerimizi de ettik.
Ciccl kalesinin ile mba-
rek bir saatte on bir parc kendi tcknelerimiz, on
160
pare bara ve iki pare korsan perkcndesi ile Cczayir'c
On iki biri tekinin
de fukaraya bu iki-
sini
ibadet taat ve zevk safi\
Cezavir yle bir
ile girelik ki, burcunda olan kafirlerin yrek-
lerinelen kan ekilip:
<<- biri yetmez iken, biri daha geldi.
Devu yas matem cylceliler.
Amma Oru Rcis, gaziler ve belde
gruh bizi
- geldin sa fa gc:ldin, ya Reis-cl mcahidin!,,
Deyip dklildlilcr.
didar hal so-
Azim mcsrur, handan olduk.
Biz Oru Rcis'in beraber olduk. Gaziler
iin tayin olundu. Herkes yerli yerine ge
ip karar eylediler.
Tekneleri de sonra
yklerini Gaza gazilere
gibi
Cmlesi tok doyum olup, herkes hal olmak
zere vemcsindc imesinele oldu.
Biz ise gece gndz ibadet taat ve
zevk olarak orada geirdik.
Vakta ki lalezar gayri
gaziler yab yab tekneleri ekip evirmeve
161
Tlemsen'de olanlar
Cezayir Tlemsen denmekle ma'ruf byk
bir pek gzel bir mesire ye-
ri idi.
Bu Tlemsen bir var
da biraz adavetli Sonunda bu adam, amca-
Tlemsen korkusundan bir yerde durma-
ahvalini
arz
Kral dahi buna ikram eyleyip, yer gsterip, tayinat
verip bir mddet
Bunun zerine olan papazlar:
- Sen ki byk bir olur da sana
bu Tlemsen Cezayir'-
de bir yerde Bu hal krallar sa-
na gre Sana gereken odur ki, sen,
bu Tlemsen Arap
da bir yere bey edesin. Bunun sana iki trl
olur. Birincisi: Ona iyilik daima se-
nin Sen de nezaketle Arap
olursun. da:
ile daha Nice fitne-
ler ve ok mslman ara yerde lr gider. Bun-
lar hep bize
Diyerek, Kral'a yol
Kral da tedbirlerini ras gorup, on
pare ektiri gemileri ve iine Tlemsen Beyi-
nin koyup Arap gnderdi.
Bunlar da Cezayir'e Telis kalesini hile ile
mrtedi oraya hakim tayin ettiler. da bin silah-
kodular.
r 11
162
Derya korumak iin de drt pare korsan
ektirisi donattilar. Bundan sonra orada mmet-i
Muhammed'e zulm teaddi ile olup durdular.
Zahire gemileri ykletip gnderirlerdi.
Bu hizmet bizimdir
Bunlar ola dursun, zerinden bir getikden son-
ra biz Cezayir'e bulunduk. Oru Reis ile bulu-
Cezayir'de
Gnlerden bir gn Oru Reis bir sohbet
bize, Tlemsen mrted olan
firar edip
na ve onun ilc Arap bey-
lik tutup zulm teaddi bir bir ifade
eyledi.
Oru Reis'den bu
Cmmet-i Muhammed'e bu mertebe zulm,
ne mmkn ola ki kala ...
Oru Reis'e:
- Ey biraderim sen yerinde otur. biraderi-
mizle duaya olun. inayeti ve Mustafa
sallallah aleyhi ve sellemin ve him-
ile seferimiz onun zerinedir.
Bu hizmet bizimdir.>>
Dedim.
Hemen on iki pare tekne bir mbarek saat-
te Cezayir'den eyyam ile Telis
geldik. Umanda lenger-endaz olup yatan drt pare ka-
fir kalitesinin bizim duyunca
gidip tekneleri kaleye

163

nam ile bir pula

Hemen o drt kaliteyi top
kendi gtrdk. ki btn topuyla t-
fengi ile ilerinden bir hilal bile almadan
idi. Bu drt kafir teknesinin bizim on iki ka-
dar kuvveti var idi. cenk etmek gelse on iki
parc tekncsinc cevap verirlerdi. Kafir-i chedile-
rin kalplerine havf veren Rabblalemi-
ne hamd i.i senalar eyledik.
Ey kafirler nereye gidersfnlz.
Gazi divan eyledim.
asker dkp kaleyi muhasara
hepsi stne! dediler. Bin yz
gazi iin ederken sabah
oldu.
Bir de ki, Telis burcunun iinden kelime-i
tcvhid ayyuka durur. Tlemsen Beyi-
nin olan ol mfsid, gtrmede yenl
mettc bin adet askeri ile
beraber, gece kalenin gizli tabana tfme
verip
Kalenin iinde Araplardan iki yz kadar msl-
man Beye ve askerlere hizmet Bak-
ki beyleri olacak mrted kafirlerle beraber firar
etti, kale
Gelip arzettiler. Hemen iki bin gaziyi
alelacele kafirlerin gnderdim.
164
ile ikinci gn kafirlerin
dan
ile Allah u ekber!>> ekip kafir-i bi-
dinlere:
- Ey Nereye gidersiniz? Elimizden
kande halas olursunuz?
Deyip bir yle vurdular
ki, sere kesimi gibi zemine dkld-
ler. Ondan sonra dal olup yle bi"r
diler ki, ta:
- Pala mardiyos sinyor!
Deyinceye kadar yz elli
esir eylediler. geip cehenneme gitti.
Gazilerden dahi seksen
hetin itiler. Rahmetullahi aleyhim ecmain.
mrtedlikten vaz geip
Gaziler esir eyledikleri kafirlerin ellerini
koyun gibi nlerine Telis'e geldiler.
Gaziterin istikbaline
- mbarek olsun Hem
eden tr
olsun. Cenk halidir, elimizden ne gelir. Hkm

Deyip,
Sonra gazilerle beraber Telis burcuna girdik. Firar
eden mrtedin yerinden pek ok aktarma
kaliteterin drdn de denl yklediler. Geri
gazilere En az mal alan
bin yle bir tok doyum oldular ki
ancak olur.
165
Telis'e k!:ndi bir zabit tayin ederek Ce-
zayir'e gitmek zere iken firari mrted Telis Be-
yi'nden haber Necce denen yer-
de Hemen Necce bir mektup gn-
derdim.
Dedim ki:
Ol mrtede syleyesin ki, _
mrtedlikten vaz geip, tecdid-i iman edip,
kafire kul olmaktan tvbe halis muhlis
mrnin olursa biz dahi suundan geeriz. Yine evvelki
gibi, Allah ve Resul verip gelip yerinde otursun.
ve muhalefet ederse, inayeti ile, elim-
den hi bir muhaldir.
Ehlen ve sehlen!
Mektubu gnderdikten sonra mbarek bir saatte
on iki pare tekne kendimizin ve drt pare dahi katirier-
den drt kalite ile cmlesi on pare tekne
olmak zere Telis'den rzgar ile sela-
rnet ve ganimetlerle top tfek atarak ve
ile ipek sancaklar aarak Cezayir'e dahil olduk.
askeri ve ferhunde, ve din
ve ye's matemde oldular.
Oru Reis gelip bo-
yun
- Gazan mbarek olsun
Dediler.
Gaziler dahi:
,,_ mbarek ola, beyler!
Deyip, hal
Belde ehlinin yahya dklp:
166
- Selam olsun ey mcahitterin reisi! Ehlen ve
sehlen!
Deyip dualar
Bundan sonra teknelerimizden
gidip, yiyip iip geen nakl eyledik.
Ganimet teknelerden bedestene
doldurduk. Paya geleni gazilere pay ettik. Gelmeye-
ni akesini pay ettik. Gaziler tok doyum oldular.
Bu Necce mektup,
dine Okuyup manasma olunca, ol
milrtede
- Gel imdi bu mektubun amel eyle, ol
mcahit hak Gerektir ki, tvbe edip,
evvelki gib\ yerine otpr. .
O zaman, Tlemsen Beyi'nin olan
mrted gazaba gelip:
,,_ olsun! Benim onda
kor mu Hi bir firkateci Kral ile
gerek. bir donanma ile gelip Ceza-
yir'i beni Cezayir'e
Deyip, laf esip
ki bu herifin kalbinden muhab-
bcti
O zaman:
<<- Neyleyim, kendi gelip bizim iimize
Yoksa senin kendi elimle keserdim.
Diyerek
Her kim semer
O da, tekrar Telis'e gelip Bu Arap
na eskiden beri itimat etmek yoktur.
167
ki:
- Bu vilayeti feth eden gaziler, senin buraya gel-
istemezler. Var nerden geldin ise yine oraya
git.
Halbuki salt kendi
fazla askeri yle olsa idi, zorla gelip oturdu
derlerdi. Amma ekseriya:
Her kim biz semer fikrini
kclarn yine evvelki gibi, bu herif, Araplarla
yek dil yek cehd oyup Telis'e

Bu haberler bize ok
Oru Reis'e:
,,_ olursa inayeti ile
ol mrted in vcudunu ortadan
gerektir.
Deyip tekrar sefer etmek iin izin istedim.
Reis sefere
Oru Reis'e benim sefer iin izin gel-
di. nk Cezayir'de on kale olup garp-
ta idi. ben Telis kalesi garpta
olup Oru Reis'e ait idi.
- Yok Hak Teala Bu
sefer himmetinizle nbet bizimdir. O mel'un
ilc bir hal yol Hemen siz dua
ilc olun.
Dedi.
sanma ki berhurdar olur;
ya boynu vurulur, ya berelar olur.
168
Oru Reis, Telis'e sefer etmek zere yab yab terlari-
ke yz eyledi. O zamana kadar
hep teknelerle gaza idi. Karada ilk or-
bu iki yz oldu. Oru Reis
gibi sonra, ik-
ram edip sonra dedi:
- Efendiler, himmet-i Hak olursa, be-
reketi ile Telis zerine varmak dileriz. ol
mrtedi yola getirmektir. Reis ona
name gnderdi. <<Mrtedlikten vaz geip, yeni-
lerse, tvbe ve ederse ona eman verelim, yine
evvelki gibi yerine otursun, hkmetinde olsun dedi.
Ol mfsid ise olsun,
ben yle firkateci gidisine
miyim. Cezayir'i Cezayir'e
otururum diye dnyada herzeler Ka-
oradan bu tarafa gelince, o mfsid
yine gelip Araptarla yerine otur-
mus. Mslmanlara zulmedip, din olan tspan-
vni keferesine zahire gndermeye bunun hak-
Kur'an hkmnce ne
Katil helaldir!
Oru Reis'in sz bitince, alimler:
<<- Ey mcahit, onun katli sana helaldir. Bu kt
fitneyi mmet-i Muhammed zerinden def etmenizde
byk sevap a'laya
Ona olan dahi

Diye fetva Oru Reis'in eline verdiler.
Oru Reis cmlemizle bir mbarek saatte
Cczavir'clen Telis'e
169
Kanarak gerek Telis'e geldikle-
rini gren ileri gelenler iin o mel'u-
nu Oru Reis'in huzuruna gtrdler.
byle kaltaban olur.
Gelenler:
- Ey mcahitlerin reisi! ...
Diye oldular. Oru Reis hemen
edip, susturup, zincire vurdurdu. Dualar etmeye
iki neye

Oru Reis boynunu vurdurdu.
Oru Reis hepsini nne dizdi. En ol mfsid
ondan sonra ile tekiler yollu yolunca zincire di-

Oru Reis evvela ona hitab etti:
<<- Ey mel'un kendini bulursun? Ka-
sana eman Tvbe edersen suunu
Sen ona cevap verip,
sayesinde benim yle firkateci
var, diye herzeler Elhamdlil1ah
amma senin gibi din edici mrted-
lere
Dedikten sonra, hemen bi-amana edip
kellesini vurdurdu.
Bundan sonra Araplara dnd:
<<- Ey mel'unlar! kati olan mrted beyinin n-
celeri tek gelip iinize sa-
hipleri olan gaziler, senin buraya istemezler
deyip, tutup huzuruma gibi
170
o zaman getirmeye kadir miydiniz?
Byle tutup getirmek evveJden gerekli idi.
Deyip hepsinin kellesini vurdurdu.
gibi nizama sokup yeni hakim ta-
yin etti.
gnden sonra gazileri divan edip
dedi:
((- elhamdlillah inayeti ile bu
mrterlin ve ona uyup eden iki yzl m-
geldik.
sizler bana yar yaver kati etti-
mrterlin olan Tlemsen da bir
Zira onun dahi zulm haddi ke-
feresine Tlemsen daima gemiler ykletip,
kafire zahire Benim niyetim o tarafa
gitmektir, sizler ne dersiniz?
T!emsen'in
Oru Reis byle deyince, gazilerio cmlesi bir
dan
<<- Niyet senindir! Her nereye tevecchn olursa,
stne!
Dediler.
Oru Reis de:
<<- olun Benim de sizden bek-
budur. Hak teala hepinizden ve
ola.
Dedi.
edip, Tlemsen'e gittiler. Kanarak
gcrek, gnlerden bir gn Tlemsen'e
171
Tl:::msen'in oturanlar, gelip
Oru Reis'i
- geldiniz, safa geldiniz, ey mcahiderin
reisi!
Dediler.
nk Tlemsen pek zalim hep-
sinin idi. ile gelip Oru Reis'e
Tlemsen ki fena hemen bir
gece iinde kaybolup gitti. Giderken hapisteki iki
da hapsi onun
memelerinden tr Bu ikisi de Fas'a e-
kilip
Oru Reis, topsuz tfenksiz Tlemsen fethi
myesser iin etti.
Halk gelip Oru Reis'e biat ettiler:
<<- ok o zalimin elinden bizi
beldemizi ,,
Deyu Oru Reis'e dualar eylediler.
Vahran kalesi kafirleri
Bu minval zere Oru Reis Tlemsen zapt u
rapta ol mertebe adalet eyledi ki ancak o kadar
olur... Herkes gcnde, ye-
mesin de imesinde oldu.
Orada Tlemsen'e sahilde bir kale ki
Vahran derlerdi. Eskiden son-
radan hile ile
Yine Tlemsen'e bir ile bir palanga var-
ki Kale derlerdi. ok mnbit bir yer idi. yle
ki o taraftaki beldelerin zahiresi buradan giderdi. Vah-
ran keferesi de zahiresini bundan
172
Oru Reis Tlemsen'i Kale'ye haber gnderip
Vahran'a zah.ire vermelerini men etti.
- Vahran'a gndermesinler, hi bir
yoktur. Sonra kendileri bilir.
Diye haber gnderdi.
Onlar da bu emir mucebince Vahran keferesine v ..
vermediler. Vahran keferesi
Elli asker bana )"eter.
Oru Reis bu arada:
- Benim burada iki yz kuvvetim var.
Bu bana oktur. Cezayir yeni bir memlekettir.
iindedir. Ada Burcunun katirieri gze-
tirler. Elli asker, erenterin himmetiyle bi-
ze yeter. Yz elli Cezayir'e gndereyim. Ne olur
ne olmaz, gafil
Diye kendi_ kendine
Sabah olunca, btn gazileri huzuruna eyit-
ti ki:
- Ey gaziler! Bu gece bir
makul ise syleyin.
Asakir-i dahi:
-Buyurun!
Dediler.
Oru Reis:
- Ey biz burada iki yz
Hep bitenimiz Cezayir ise yeni
bir memlekettir. Kim bilir ki ne ola. Uygun
ise ! z elli Cezayir' e gitsin ve isteyen elli
bin olmak zere benimle beraber Tlemsen'-
173
de dahi bir hal yol
edebilir miyiz?
Dedikte, askerlerin cmlesi
- Senin her ne olursa ze-
re, biz emrine ferman-berleriz. stne.>>
Dediler.
Oru Re is de:
- Berhurdar olun benim dahi sizden bek-
budur. Hak teala cmlenizden ol-
sun.
Deyip, dualar eyledi.
Oru Reis yz elli askeri Cezayir'e
Her bir askere yirmi verip, birer
yk ake pek ok hediyelerle bizim tarafa
gnderdi. 'Su gaziler selamet ile
FASIL,
ORU REiS'E TUZAK KURULMASlNA,
AGAM ORU'UN
YiRMi
ESiRLERiN iSYANINA ve
OTUZ ALTI KAPTANIN BOYNUNU
VURDURDUCUMA

o
ru Reis'in iki yz askerle g-
rp firar eden Tlemsen bu
Enked Orada fit-
nc
Zira stad bir mel'un idi.
Hemen Vahran Markisi'ne mektup gnderdi.

olsun sana! Ben seni kendime vefakar
dost bilirdim. Memleketimden,
da beni hi Halin nedir, deme-
din. Bu kadar mal ve hazinemden bir ake
salt firar edip Enked iine Devletim
bir firkateci gidisine nasip oldu.
Daha bir ok imdat ...
Bu mektup Marki'ye okuyup hale ol-
dukta hemen bir cevap Tlemsen gn-

Name
Her ne var ise bana bildiresin,
"Yar odur ki bu n deminden yar ola,
her kim olur )'ar ola.
Hemen malla olur, askerle mi olur,
sana ederim.
F: 12
173
<cZira o firkateci benim dahi Kale'den gelen zahire-
mc mani oldu. pek
Mektupla beraber yirmi bin da
Hemen greyim seni gzelce hareket eyle, Arap
dilaverlerinden asker yaz. Sen teden ben beriden, fir-
kateciyi nemsen'den

Oru Reis'e tuzak
Tlemsen da kuvveti ile kabi,lelerden
asker Bunlar ya seni yine Tlemsen'e oturturuz
yahut cmlemiz diye ant
Tlemsen ise bu itimad et-
meyip:
<<- Sizin bu vefa benim kal-
birn inanmaz. Ancak bykleriniz birer Vahran
zabiti olan Marki'ye rehin

tekiler de:
<<- Hemen senin kalbin bununla tatmin alacaksa


Bylece otuz Marki'-
nin rehin kodular.
Bundan sonra Tlemsen yirmi bin askerle
Vahran'a gelip Marki'yle
Marki de on bin kffar askerini Tlemsen
imdat gnderdi. Bu kuvvetlerle gelip Kale'yi
Tlemsen gelip Kale'ye oturdu. Kale da
ona tabi oldular.
179
Bu haber Oru Reis'e gelince, can
Hemen Tlemsen'deki askerin geip Kale'nin yar-
Amma Kale iki gn nce idi.
Bu arada, on bin kftfire olan katir Tlemsen

- Oru Reis bizim Kale'yi zapt
mizi duyunca bu tarafa gelecektir. Ona tuzak
Byle bir daha Hemen
askerini buradan al ekil. Tarare'ye git orada gz kulak
olup bekle, Oru Reis kaleyi almak isteyip de gelince
Tlemsen Sen de gider ye-
rine oturursun. Buraya takdirde biz de onu kl-
Sen de biz de kurtuluruz.
olan bu pek mtekebbir
bir kpek idi. Kafir daima mertlik eder:
- Oru Reis bu tarafa gelirse olsun
ki bur iinde kalmam. Hemen
korum. Ya taht ola ya baht ola.
Derdi.
Amma
Su uyur uyumaz.
Bu haberler dkk Cezayir'e gelmeye
ettim:
- Kim bilir ne olur, ne olmaz!
Diyerek, hemen elli asker Tamam
bin bin de Arap katarak iki bin
askeri emrine verdim. da

- Ilgar ile, iki bir edip tiz
Oru Reis'e
180
Diye gnderdim.
Hemen hareket edip sratle Oru Reis'e yolda ka-
... Sevinip yeniden hayat bulup, orada bir gn
oturak ettiler. Oru Reis, ve ile cihan ci-
han hal Gaziler dahi herkes,
yaran muhabbet eylediler.
Tlemsen ise kafirin fik-
rini bir gece askeri ile birlikte Kale'den
Tarare geldi. Oradan gnderip Oru
Reis'in beklerneye
Oru Reis, Kale'nin kan
vilayeti emanet ederek alelacele Ka-
le'ye hareket edince da hemen
Tlemsen bildirdi.
Su uyur, uyumaz O da
ganimet bilip, yerden bir seher vakti
gelip Tlemsen'i zapt etti, oturdu. O mel'unun
tedbiri rast geldi.
Yine
O Oru Reis, Cezayir'den gelen el-
li ile idi. yerden
Kale'ye mesafe iki Sabahleyin ki, bir
at boynuna onlara gelir, amma ne
... Gele gele geldi,
Tlemsen hile ile Tarare'den gelip Tlemsen'i
zapt edip nceki gibi yine yerine bildiren
bir mektup
Oru Rcis pek ok kasavete Sonra gazileri
halin neye
181
Gaziler dahi:
- Hemen sen ol baba! Tlemsen iin evvelden
kolumuz idi. Bir vilayettir bu-
lup sahibi gelip yine Hak teala ve-
rirse yine Tlemsen Onunla
ka bildir. Evvelden kendi vilayetidir .. m-
met-i Muhammed'e zulmetmekten vaz geip, bizlere
de vergisini seneden seneye tamamen verir de Ceza-
yir'e tabi olursa gene eskisi gibi vilayetinde dursun.
halde biz nmze
Dediler.
Oru Reis dahi, gazilerin bu szle-
riyle teselli bulup:
- Hak tea la sizden olsun Kalb-i
eylediniz.
Diye dualar eyledi.
rdekler ve kazlar
Sabahleyin oradan g edip Kale indiler,
durdular. Kftfirler ise, ertesi gn,
askerini hor grerek kale aarak
onlara
KMir askeri on binden fazla idi. askerinin
ise hepsi iki bin idi. Ama her biri on kftfirden yz
evirmez
ki:
Ne denl olursa rdek kaz
Yeter ana bir baz
Gaziler, inayet-i Huda ve Mustafa ile ga-
zaya niyet edip hcum asker birbirine ka-
ve Yer penbe misali Yerin
182
gazilerio dilinden gelirdi bir bir sbha-
...
, buuk saat cenk oldu, kan ile al renk
oldu. ecel iip serden geerdi. Ecel ter-
zisi don bierdi.
islam yle bir vurdular ki,
on bin kafirden ancak drt yz k:lfir On-
lar dahi gazilerio saan
<<aman, el-aman diye
Amma gaziler hiddetlerinden bu duymaz,
kiifirleri durmadan ...
Oru Reis gazilerio girerek:
,,_ ekin elinizi! Aman diyene yok-
tur!
Der idi.
Ancak bu gaziler cenkten el ek-
tiler. Kalan drt yz kadar kafiri esir ettiler. Bu
esirleri Cezayir'e gnderdiler.
Oru Reis ile geip Kale'ye oturdu. Murad-
o Kale'de idi. Kalede vernelerinde i-
melerinde oldular. Fakat bu cenkte ok gaziler
ile Kethda
dahi idi.
Oru Reis g durumda
zabiti olan Marki bu gibi
panya bildirdi. ise Telis'e hakim
tayin iin Oruc Reis'e gayet
idi. Si md i daha co k hiddetlendi. yle ki iken
yahudi oldu.
Hemen Vahran zabitine otuz bin katir gn-
derdi ve
183
- kendine Oru Reis'in elin-
den Kale'yi o hepsini geirip
ldresin. Hemen salt Oru Reis'i zincire vurup bana
gnder. Ben onu ne lmle bilirim.
Marki de, kendine gnderilen otuz bin kafir
ile Kale'yi muhasara edip
Drt da erzak da gele-
merli. Gaziler tam _ ay Kale'den kte kt cenk eyle-
diler. tkendi. Cezayir'e bir haber gndermek
de mmkn
Kafirler her gn cenk etmekten Gaziler
de susuzluktan halsiz
Sonunda kafirlerin ile papazlar bir-
bir hile bulmaya karar verdiler.
Dediler ki:
- Bu Trkler inat bir millettir. Gelin bunlara ya-
bir eli gnderelim. Size aman verdik,
gidin, diyelim. yoksa olup, ka-
leyi giderler. ok ise hepsi
amma biri kalsa yine kaleyi bize vermezler...
aman ile kaleden o zaman,
deriz. Onlarda silah byk Yani
yok O zaman biz de bu-
nu bahane edip hepsini

Btn mel'unlar bu fikri Ertesi gn ka-
rar verdikleri Oru Reis'e bir eli gnderip tek-
Iifte bulundular.
Oru Reis gazilerle etti:
- Ne dersiniz Kafirler derler.
184
Dedi.
O zaman gaziler de:
- Dirilik lmekten
Diyerek, Cezayir'e gitmeye oldular.
Eli de geri dnp bu kafirlere bildirdi. Ka-
leyi gitmeye syledi.
Kiifirler
Ertesi sabah Oru Reis, gazileri ile' birlikte
Cezayir' e gittiler. Katirler gelip Kale
ye girdiler, eylediler.
Oru Reis Kale'den Cezavir'e bir
konak gider gitmez, on yirmi bin katir
dan ile
- zerlerinizde olan
mi.
Dediler.
Oru Reis, kafirlerin hile girdiklerini an-

Mcahitlere:
<<- Gelin beni dinlerseniz, kafirlere
silah vermektense hemen cmlemizin evla-
lm hayattan ve er
lr at lr Dnyaya gelenin
lm imesi elbette Sizinle
bir nam ki kadar dillerde destan
Bir daha sizlerle cennet-i a'lada
Dedi.
Oru Reis'in bu szleri, ve susuzluktan bitkin
olan gazileri Yrmeye mecalleri
yok iken, her biri :birer kuzu gibi tok-
luk oldular, birer ejderhaya dndler.
185
Oru Reis'in
nce Oru Reis kendi gzne kafirle
gaza niyeti edip, blend avaz ile
.- Ey ebedi mel'unlar, bizler adama
byle veririz.,,
Diye, katiriere
Gaziler dahi hep birden tfeklerini sonra
olup kafirin yle bir
tiler ki
Sanki, ekinci girerse, kol kel-
le ne rast gelirse turp gibi d-

Kafir kelleleri. ayaklar bu-
run, ayak, dlger gibi
Cenk gittike kafirlerin ilerisi geriye kama
ya Amma gerisi ok kafirler dur-
madan kuvvetlenmede idiler.
Gazilerin hepsi bin idi. teki bini nceki cenk-
lerde Bu bin gazi de yz
tekiler hep olup iti-
ler. Allah hepsine rahmet biri de ga-
zilerin serveri, mcahiderin Reisi Oru Reis idi.
det edip Allah rahmet eyle-
sin.

Kalan gaziler sabahtan kadar yz evir-
meyip, kte kt kelle kelleye katirlerle .cenk eylediler.
Oru Reis'in cenazesini gm-
dler. Sonra kfifirlerle kurtulup gitti-
ler.
186
Bu y1. gazi Cezayir't: gelip olan biteni hi-
kaye cdino:, zntden hclak o1a
Oru ik ve bunca gazilerin
tm. Yerneden imeden kesilip kimse ile ol-
dum. Sonunda zarar gelecek oldu. La havle
velii illa billahil aliyyil azim>> deyip ba-
J<:ll ncisin zaikatl mevt ayetince,
Allah teala hazretlerinin kaza ve kaderine olup el-
hkm il vahid-il Kahhar dedim.
mcll geirdim. ve
taatle oldum. bir
an gz dk-
tiim.
Kafirlerin sevinci
Kafir ise, Oru Reis'in haberi
tilince byk eylediler. azizie-
rin habis iin pek ok domuz kurban eyleyip
sevindiler.
- birinden kurtulduk. Cezayir'de
olan belaya
Dediler.
Sonra:
- Onun iki ile bu kadar askerini l-
drdk. Hemen bu ara,
efkan ile zihni iken edelim.
Biz deryadan Tlemsen karadan hayhuy ile va-
Cezayir'i O byiik da ele geirelim.
Diye karar verdiler.
Cezayir zerine sefer etmeye karar veren
kafirleri, bizi karadan iin de Tlemsen Sul-
haber gnderdiler:
187
Senin de haberin olsun ki,
Cezayir'i Sen de bize
edesin. Trk taifesinin Arap ke
selim.
Dediler.
kafir
pare gnlerden bir gn Ce-
zayir'e geldiler. Temnitos krfezine lenger-endaz olup
nc gn name eli eliyle gnderdiler.

Sen ki Reis'sin,
bilip agah ki, senin evvelden
bulup bizim zerimize gelip rahneler aziz-
Ierin bize iindi. Amma suu-
af eyleyip sizin bize verdi. Bunun ilk
mjdesini de grdk. helak ve bu kadar
askerini Kale'yi Azizierin ile Ce-
zayir'i dahi Bahusus senin kolun kana-
olan Oru Reis ile bu kadar cengaver-
lcrini ldrdk. Sen on adam ile ne edecek-
sin. varsa eline Cezayir'in
ve boynuna makrama aya-
gelerek isteyesin. Belki esir olmaktan
kurtularak bir miktar ile vilayetinize gidebilirsiniz.
ve muhalefet edip aksine hareket edersen azizierin
iin sana bir ederim ki, Adem'den ka-
dar dillerde destan olursun.
Ey mel'unlar!
Byk divar bu mektubu okuttum.
dekiler sonra gazilere syledim:
188
<<- Gaziler size mjde olsun. Kafir, namesinde her
ne ki poh ve yabana Allah'tan
kimse edemez; gerek islama ve gerek
kffara ... Fakat narnede bir ki onu ka-
bul ederiz. ki, szmze inat ve muhale-
fet ederseniz, size bir ederiz ki, olunca dek
sylenip dillerde destan olursunuz... Bu szleri,
lahu teala izni ve Peygamber'in ile ol
kafirlerin aksine zuhur edecek. Bizim onlara
bir zaman olacak ki, tarihlerde
rahmetle yad vesile ve sebep ola-
cak.
Sonra kafirden gelen namenin eli
eliyle kafirlere gnderdim.
Narnemizde cevap verdik:
<<Ey mel'un-u ebediler ve sermediler! O
sizin helak eyledik deyu
hepsi, cennet-i alada bulup
nail oldular. Bizler dahi nail mertebe-
yi zleriz. yle lm ancak talihli kula nasib olur.
Elhamdlillah biz mmet-i Muhammed'den ve snnet-i
cemaatteniz. da pak da. yle o-
lunca bizim ne lmden ne de sizden bir korkumuz
voktur. Hemen geleni geriye Bildi-
Siz azizlerden istivor iseniz,
biz btn yoktan var eden zevalsiz Mabud'umuz-
dan isteriz. Siz de, bizim ne mertebe er
muzu greceksiniz.
Kafirlerle niyetine
Kafirler bu mektubu okuyup iinde an-
kesildiler. Karaya asker dkp Cezayir hi-
189
hendek metris
lar.
Ben de askeri edip gazilere:
- gstermeyin. Kftfir hcum edin-
eeye kadar ses Hareket onlardan gelsin.
Hak zaferi myesser evlesin!
Diye tenbih ettim.
Kftfir askerinin olan Komandator:
- on hayduttan korkuyorsunuz. Onlar
kim bilir hangi bucaklarda sinip
Hemen yryn zaptedelim.
Deyince, kafirler gayrete gelip hisara yr-
dler.
Amma gazilerin hepsi tayin hizmette
idiler. Topu topunda, tfenki tfenginde olmak ze-
re
Hak hazretlerinden dileyip:
<<- kflfirlere stn
Diye dualar ederdik.
Kafirler top tfenk Gaziler he-
men top tfenk sonra kafir-
Iere isterlerdi.
Ben ise onlara mani olup:
<<- Acele etmeyin, kon, iyice
Derdim.
kadar
- Bismillahirrahmfmirrahim, kafirlerle gaza niye-
tine
Deyip, askerine ettim.
Allah, Allah>> ayyuka
190
Kafirlere bir top ile bir tfenk
vurdular. yle vurdular ki kftfirler, sere
gibi zemine dkldler. Sonra gaziler
olup, ekine girer gibi, kafirlerin merkezine dal-
Katiriere yle ki mmkn

Yinni bin kafirden kalanlar
Kafirlerden sandallara ye-
sratle cehenneme gitti. Kafirler ki
geti, bela boydan <<lmekten di-
rilik deyip <<mayna sinyor! >> ile gazilerin
dan g bela kurtuldular.
Hepsi yirmi bin katir idi. Sekiz yzn esir ettik.
Bir da gemilere hepsi ge-
irildi.
Hepimiz bu byk zaferin iin Vacib-l V-
cud hazrederine hamd- senalar eyledik.
Kafirlerin ise kaarak
gemilerine Ye's matem iinde birbir-
lerine:
<<- Azizler yine hristiyanlardan yz evirdi, yine
haydutlara nusret verdi.>>
Diye bir de ki, gkte
ile Bir an-
da der_ya geldi.
bir anda Nuh dnd. yle ki
kafir ancak iki tekne kurtulabildL Geri
hepsi Temnitos krfezi denen yerde
kara oldular. gaziler
iki ellerini esir eylediler.
191
O kadar ok kafir ki sonunda, yorgun
birbirlerine inat
edip gelen kafirlerin vurdular.
kelam yle bir yz oldu ki, Esir bal-
nerdeyse bir bir kftfir oldu.

Katirler bana diye lakap
- Ol diyavolo cazulukla bizi bozdu.
Gemilerimizi ettirip, bu kadar has hristiyan-
kimini ldrp kimisini esir eyledi.
Diye ye's matem ederlerdi.
Hak teala islama nusret eyledi.
etti. daima olsun!
Bundan sonra yememizde imemizde, zevk u safa-
olduk.
daima gazilere dualar edip:
- Hak teala sizleri Cezayir'e gnderdi. Sizin
bize gstermesin.
Derlerdi.
Trk iin!
yemin edecek olsalar:
- Trk iin!
Diye ederler, Trk'e bu derece hrmet gsterir-
lerdi.
Hemen Rabblalemin kadar ol
gazi Cezayir zerinden uzak
gazi askerler dahi hrmette, izzette ve nus-
rctte olalar, amin.
192
On bin esir
Gn!erden bir gn
- Var zindanda olan esirleri huzuruma ge-
tir. bu byk ganimette ne kada!' esir

Diye emrettim.
da gardiyanlada ve iki yz ku-
gazilerle beraber zindam Kafirleri koyun
srercesine srp Hesaba On bin
esir ile yirmi drt kalite buldular.
Bu yirmi drt iinde Kaptan
derler, gayet ve zeki bir kaptan da
Hatta bu kaptan:
<<- bu pare kalitenin zerine ben koman-
datar bu yz

Esirlerin gibi malum olunca tekrar
ikisini bir demire zindanlara taksim eyledik. Kap
zindana koyup
bekiler gardiyanlar koyduk.
ise kendi yamma lmlk
bir
ettirdim. Kendi verdirir, arada bir
de sorar gnln
nk gerek kafirden gerek yarar ada-
teslim ederim.
Esirlerin
Temnitos krfezinde olan kalite
lerdeki iin Vardiyan

19l
- yz esir kafir olan
gemilerrn ykletip Cezayir'e
gtrtesin. Kendi yine kendileri
Diye
Olacak olsa gerek ar- na-ar,
Gerek kalbin gen tut dar.,.
Fakat basiretim da
- yz de kafirlerle beraber
gitsinler.
Demek
Hem de iki kafir bir prangada Vardi-
da esirlerden tr kalbine bir korku gel-

Amma:
<<Su uyur uyumaz.
Derler.
hakir grmemek gerektir.
bu kafirler de demiri kesecek ve
sair aletlerini
byle rusvay olalar!
Bu yz kafir elli kadar vardiyan ile be-
raber olan kffar kalitelerini
Tcmnitos krfezine giderlerken Bir-
birkrinin demirlerini
vardiyaniardan abuk olan
bir tanesi kurtulup bize haber vermeye geldi, tekiler
oldular.
Hemen gaziler halk dahi:
- Allah yolunda cihada!
Oiyerck kafirlerin
194
olup:
- Bre kafirler, elimizden kande halas olursu-
nuz?
Deyip, mayna sinyor deyinceye kadar
dler. Ellerini olanlar kur-
tuldu. bile inat gstereyim diyenierin cmlesini
cehenneme gnderdiler. Kellelerini top gibi uurdular.
Tahminen yz kadar kafir geirildi.
Gazilere:
- eden katiriere hi aman zaman vermeyip
kellesini vurun!>>
Diye izin
Kafirler koyun srs gibi elleri sineleri
gaziler huzuruma getirildiler.
Gaziler:
-: byle
rsvay ol alar!,
Dediler.
Gazilere dualar ettim:
- Berhurdar Hak teala sizleri dai-
ma haksar zerine mansur ve muzaffer eyle-
sin!
Bundan sonra esideri daha iyi gzetmeye

esir olmadan nce bir
Esir sonra bu zin-

Bu efendisi olan yemek getirdik
e da halini
da:
195
- Kaptan benim dersin, gr
gzet
Diye izin
ise bu izni girip ko-

Kaptan bu bir gn:
- Sen esirlikten kurtulmak istemez misin?
Diye
da:
- Farz et ki elden ne gelir?
Diye cevap verince
- Gel sana bir ya-
pabilirsen kendinden btn da kur-
Hem de hi yok bu
da cennete gidersin. Bizim de ok
olursun.
ve sonunda

- Syle
Diye olunca, Kaptan

- Efendin olacak iyi gzetle tamam
uykuya kendinden geince keskin bir balta ile
vurup helak edersin.
de bundan ha-
berleri var. Onlar da edip bizi bekleye-
cekler. Hemen bizim yahya
Kaptan'la kavl karar bu
boynuna Sonra gelip yle ki
ancak olur, yani Allah eyleye, ne kzde duracak
ne ta ...
196
Tam vuracakken
Mel'unun, efendisi olan biareyi onarmaya niyeti
gece bir rya grdm:
uyuyor.
olan mel'un elindeki zin-
indirecek.
- Hay bre mel'un! ek elini!
Diye bir nara
abdest iki rekat namaz
kendi kendime tabir edip:
- biareyi Allah korusun, zira bu rya-
da iyi grnmez.
Dedim.
Sabah olunca
Onu grnce glerek:
- Behey adam ne uykun Seni g ile
Var kafiri buraya getir.
Deyince elleri olarak kafiri al-
getirdi.
girip gaflet uykusuna
ca, elinde balta ile gzetir ... Bu
da beni

- Kendini gafil olma,
zarar grrsn. bak!
Diye O da tam
vuracakken tutup
ise yle grbz biri idi ki olan
o mel'un gibi yirmisini kudreti yeter-
di. ne fayda ki. <<Uyku kk
ejderha ol. uvkuda yarama7..
197
sabah olunca
huzuruma getirdi.
- Bu sen kendi eyledin, yoksa sana
sylersen cezadan kurtulur-
sun.
Diye sual eyledim.
da inkar etmeyip:
-- Bunu bana Kaptan emretti.
Dedi.
Kilfire yz vurdurup
O zaman emr edip getirttim.
yzne tkrp:
- Bre mel'un sana iyiliklerio
bu muydu? Seni tekilerden zindana gnderme-
dik, yaran iyi oluncaya kadar sana yer verip hu-
zurla Kendi verip,
za Ta ki tezce iyi olsun dedik. Sonunda by-
le fesat olup tertipler
Diye szler syledim.
kafiri de:
- Valiahi sinyor her ne sylersen var. Ka-
rar senindir. Benim niyetim falso olmakla rast
'3itmedi. senin elindeyim, her nice dilersen fer-
man senindir.
Dedi.
kilfire yz vurdurup,
pranga ellerine de ke!epcek vurdurdum. Otuz kafir
da
Bu haberler duyulunca:
198
- Cezayir'de bizim kaptaniara

Diye kiltirler byk yeis ve materne
Bunun zerine papazlar bu otuz kap-
tan iin ne
- O din bu ka-
dar cevr ekmesi ... Biz burada
yeme imemiz yerindedir.
Onlar ise din kimisi candan oldu kimisi esir ...
- eleminde olmalan bizim
Hemen bu meselede git-
bakmayahm. bitirelim. Olur ki aka kuvvetiy-
le elinden halas ederiz.
Diye kavl karar
Bana haber gnderip:
- iznin olursa Cezayir'e esiderimizi

Dediler, ben de:
<<- Pek gzel, gelsinler.
Diye haber verip pasaporta verdim.
hepsinin boynunu vurdurdum
Gnlerden bir gn tekneleri Cezayir'e gel-
di. On drt bin kafir birbiri
stne er yzerden Hemen hizmet grdrrnek
iin i.i drt yz kafir geri hep
Kalanlar da mezhebinden idiler.
gelince kolay
Papazlar otuz adet kaptana iki buuk milyon ake
verdiler. Ben milyona Ben
de bu kadara verecek oldum.
199
O zaman gelip beni ikaz ettiler:
<<- Ey mcahitterin ki kafir kaptan-
Fakat Kitap on-
lara hibir yoktur. nk onlar derya-
da hile ve beyleridirler. On-
ya hapset veya ldr.
Dediler.
Ben de:
<<- Allah sizi ben byle is-
terim. Bana kavli ne ise ifade edesiz. Zira alim-
ler, peygamberlerin varisleridir. Benim size

Diyerek alimierin izzet ikram
cyledim. da
Papazlar Cezayir'den hepsi-
nin vurdurup, pis cesetlerini deryaya

Ulema ve halk
- Gazi Reis'in ve mcahitterin olan
derecesine ki ol kafirlere gere-
olmaz denince milyon akeyi bir pul
fefla ettiler. Din byk rahne
vurdular. l, milvon ake dilde
cesedi
Karirlcr ise derlerdi ki:
- Trk hemen oka ake verdikten son-
ra bile satar, ki esiri vermesin.
byle dururlarken otuz ka.-
kati oluncluj!u haberi
200
duyulunca kafider hadden yeis ve materne
gn pazara
Azizierin yzne gzne tkrp:
- Bu mertebe hristiyanlardan yz evirmelerin-
den belli ki turkuvaz oldular.
Diye
papazlar ise yer yer
derlerdi:
- aziziere fena sz sylemeyiniz. Zira da-
olurlarsa mslmanlara daha ziyade
ederler. Sizin deniyorlar.
Bu szlerle katirieri
Kati olunan
soyu H Kral'a. gelip feryad fi-
gfm ettiler:
- Senin hizmetinde bu kazaya
Bari lsn bu tarafa getirt de

Dediler.
Kafirler, bizim o heriflerin pis cesetlerini defn
Biz ise kafirlerin cesetleri
lam bu toprakta
diye deryaya idik.
Kral yine
<<- ldrlen cesedini Cezayir-
den buraya getirmenin bir yolunu bul. Bir tabut
iine koyup getirt. Ne isterlerse ver.
bak. Beni
dilinden kurtar.
Diye tenbih Papaz da Cezayir'e
yola
201
Bizim zindanda Abdurrahman gayet fera-
set sahibi bir mslman vardiyan Bu adam
cesedini
tahmin
Otuz kafir boynu
cesetlerini deryaya atmak
tay,in O da gizlice cese-
dini bir ukura gmp otuz tanesini
Benim bundan haberim yoktu. Hepsi denize sa-

Sen ki kafirlerin
Papaz Cezayir'e gelip de huzuruma kap-
ldrlmesi bir iki laf deyince:
- Ey kafir eman ile
yere seni de gndermemiz gerekti. Ol
kati olunan Muhammediyemizin
ldrd. Benim dahi
Halbuki hkm kadar bakidir ...
Sen ki kafirlerin yolunuzda
aleyhillanenin aziz onu smme
ilah tutunup, ondan medet Aziz-
ler poh byle poh diye ahmak ka-
firleri bir parmak zerinde kendinize
... Ya ben ki, elhamdlillah kati de-
lillerle sabit olan ol otuz kftfir
kati yoksa gcnze mi git-
ti?
Diye sual ettim.
Papaz mslman
ne:
202
Bu herif benden papaz, bununla
hemen

Bana:
- Sinyorl Madem kati eyledin, hemen
sen ol. Lakin senden ricam ki,
meyyitlerini gtrmeye bana destur ver. Her birini ta-
butlara koyup sahiplerine vereyim. Hayatta iken ver-
milyon akeyi yine llerine dahi vereyim.
Diyerek benden lleri istedi.
Cesetleri Cezayir gmdk
- Ben vurdurduktan sonra
defn ettirmeyip cmlesini denize
kuru gibi kadit olup sz ede-
cek mecali
olacak kpek!
O zaman vardiyan Abdurrahman gelip elimi pt:
- ben kulunuz bir kabahat eyledim,
af syliyeyim.
- Allah ve Resul zerine eman verdim, kork-
ma.
Vardiyan Abdurrahman :
- Kaptan soylu
dan, ihtimal ki kafirler bunun lsn bile ararlar di-
ye, otuz emriniz zerine denize
kumsala defn idim. izniniz olursa
Ben ki salt ararlar. Halbuki
bunlar hepsini
Dedi.
Kendi bize hizmet eylemek Ga-
zap ve hiddetimden kendimi kaybede
- iin sana eman verme-
Seni yle bir ldrtrdm ki,
na dahi ibret olurdun.
Diye vazifesinden
kafirini de tekrar oradan derya-
ya
Papaz ise de dinlemeyip:
- Benim akaya yoktur. Var
olacak gibi syle.
Diyerek da O da hsran iinde
ekilip gitti.
Murdann
Bu hadisenin zerinden bir ka gn geip de hid-
detim
- o kadar elinizden ka-
kafirin lsnden ne zarar gelirdi ki,
papaza verip daha a'la olmaz
sordular.
- intikam almak btn dnyaya de-
Bizim bu tamamen
daha tesirlidir. Hem aka
kilfire gre byk Zira kafirler bizim
Trklerin aka ile bitecek ok
Hemen Trk aka ver de gzlerini
diyerek bizi kmserler dedikleri
oldu mu! bir pula
... Biz bu kafir aka
Bunlar ilahi kendi ge-
204
Jenleridir. Din yeis ve matem zerine ko-
duk. Bir zaman olur ki nam tarihlerde
oluna. At lr er lr Bizden
nce gelenler, her biri bir ad koyup hepsine
rahmet olsun.
Diye cevap verdim.
Yaranlar bu
- Niin aka
Demelerine:
-
ise, ulema da kulak ekip tahsin
ALTINCI FASIL,
CEZA OSMANLI MLKNE KATTIIMIZA,

AGA'YA,
CEZA
TUNUS VE TLEMSEN
HAYINLIOINA ve
MESUT ABDULLAH'IN TLEMSEN
NE

V
aktaki bahar gelip

nme tekneler
maya
blbller dere
feryad teren-
de olun-
Gnlerden bir gn bana bir oldu.
Kendi kendime ok tefekkr ettim:
- Allaha ile, bir alay
mcahit gaziyle gelip din-i mbin nice zah-
metler ekip vilayeti Amma bu Arap taifesi
Cihan kim bilmezler. Hutbeyi
Fas zerine okutup, sikkeyi dahi onun zeri-
ne Ey koca biare sana Hak
ederse hutbeyi ve sikkeyi Selim Han
zerine edebilirsen, ol saadet iksirine
Deyip, o gece istihareye Gzel
retler belirdi.
Sabah oldukta oturup edip, kahvemi
itikden sonra alimlcri, ve ve mu-
hep huzura
Cmlesinin hal ve sorup izzet ve hr-
met eyledim. Taamlar yenip dualar edilip ve
kahvekorden sonra keyifler tamam oldu.
208
Bana izin veriniz.
Sohbet edep ile iki diz zerine gelip:
- Efendiler, izniniz olursa, sizinle bir
eylemektir, ne
Ulema ve hepsi birden:
- Pek gzel ya emir-el mcahidin! Buyurunuz.
Rabbimiz bize duyura.
Diye cevap verince, devam ettim:
,,_ Efendiler, ben fakir., biare bir gnahkar
kulum. Buraya beldenize, bir alay mcahit gazilerle gel-
dim. Din-i mbin can verip Allah'a
hamd olsun, kadir kadar marnur ve abad
eyledik. Beldenize gelip ayak kale ve bur-
yirmi otuz pare yarar top
Cephane ise dursun ... ok
yz pare top peyda eyledik. Ona gre bu kadar harp
alet ve mahzenlere koyduk. der-
ya yznde cihad edecek iki direkli bir yok
idi. ok yirmi iki pare mkemmel tekne-
leriniz oldu. beldenizin her ekip evirdik.
hepiniz bana izin veriniz.
gidip rahat iinde go<;irip
Siz de iinizden bir seiniz.
Ey mcahitler reisi
Bu szlerden imtihan
idi. benden yoksa
ler mi?
Bu cemaatin iinde iki ki bunlar bel-
denin byklerinden idiler.
209
Birine Ahmed bin Kadi, tekine Muhammed bin Ali
derlerdi. Bu ikisi de szlerimi

Dediler ki:
- Ey mcahitler reisi! Ne senin bu sz-
lerini Hak ruhumuzu kabz edeydi!
Bu beldeyi evvel Allah sonra sen ihya eyledin. Bu ka-
dar mmet-i Muhammed senin mbarek is-
tirahat eyleyip emniyet iinde oldular. Al-
lah teala senden ve olsun. Btn
rine rahmet eylesin. Sen bizim
Bizi iimizden gitmenize hi bir
Yok elbette giderim dersen
ruz-i cezada elimizden kurtarman mmkn
olmaz. ise
kendi elimizle tutup huzuruna getirdim, emir senin-
dir. Sen bugne bugn bizim emirimiz ve
Allah teala <<Allah'a ve Resulne ve sizden olan
reisinize itaat ediniz,, Yani Allah'a
ve Resulne ve rei.sine itaat etmedike mmin olamaz.
biz sana emirlerine
Pa nazan ...
Bu hadden niyaz edip istedi-
ler. ki bunlar kimselerdir.
Bir zaman tutarak
<<- Madem benim istemezsiniz. Benim
etmeniz Gzel gelen
Allah'dan, benden bilmeyeceksiniz.
hepsi de:
<<- stne, elbette!
Dediler.
F: 14
210
Bundan sonra, maksada girdim:
- Cmlenize malum olsun ki bu vilayet Hare-
kisvesini giyip Halife-i Resulullah
olan mehabetl zemin haz-
retlerinindir!
Hepsi birden:
- Evet ey mcahitler reisi, yledir!
,,_ Ya byle, vilayetin vilayeti
bilirsiniz de niin hutbeyi Fas zerine oku-
tup, sikkeyi de onun Bu insafa la-
Bir vilayet zerinde olma-
sonra o vilayetin hali neye
Dedikte hepsi
- Sen bil.irsin ey emir, biz byle bulduk.
Dediler. Ben de:
- Benim odur ki, bu Cuma hutbeyi
ketl Gazi Sultan Selim Han diye okuturuz. Sikkeyi de
onun zerine ederiz. benim bu.
Dedim.
Cmlesi
- stne. Hkm senindir. Hepimiz senin
hizmetindeyiz.>>
Diye cevap verdiler.
Sultan Selim Han hazretleri
Tekrar ccmaatin ve alimierin
- Allah sizden de olsun. Sizinle bu
kil zrc gnl edelim. cemaatten bir ka
faziletli adam bulup ediniz. Hali
gibi arz ediniz. Hem, Hnkar'a ve
211
devlet hediyeler ediniz.
gnderip mazhar
Hepsi fikrimi
- Grdnz m ne kadar ve
itaatlidir. Bir soysuz Bu yz
gre belki Ne
Asil azmaz, merd-i kamilden hata gelmez.
Birka gn sonra hepsi bir araya gelip benim hak-
Selim Han hazretlerine bir arz yaz-
bana gsterdiler, okudum, pek
dim. ve adaletimi meth edip a'la-
ya
- Allah teala cmlenizden olsun. Ben g-
nahkar bir kulum. Hepsi sizin
Dedimse de,
- Ne kadar meth etsek binde birini syleyeme-
yiz.
verdiler.
Ben de devlete muhabbetnameler
hediyeler Drt pare mkemmel firkate
ettik. Leventlerden 5ekin gazileri bunlara ta-
vin ettim. Leventlerin zerine Hseyin koy-
dum. Devlet-i Aliyye gidecek hediyeleri de
ona teslim ettim. ve tedbirli bir kimse
idi.
yolunda
Bu drt firkatenin her trl
gibi grdk. Cuma sonra bir mbarek sa-
atte yola rcvan olup getir elin deyp, ckp
gittiler.
212
Uygun eyyamla yirmi birinci gunu Asitane-i Saa-
det'e dahil oldular. Bir mbarek saatte
bol'a girdiler.
Sultan Selim Han hazretleri
idiler, Hnkar gelip teknelerden haber
alelacele Sultan Selim hazretlerine arz
olundu.
tekrar gelip Hseyin Padi-
huzuruna Hseyin benim
da Cezayirlilerin ve benim alem-
penah Hazretlerine olan hediyelerimi Bun-
yirmi Frenk ykletip yoluyla erka-
niyle Sultan Selim hazrederine
yerine getirip ve hediyeleri takdim etti.
Sultan Selim hediyeleri bizzat grp Pa-
iki ellerini bana dualar :
- Reis, Nasreddin ve Hayreddindir. Hay-
reddin lalam zerine daima muzaffer ol-
sun.
Hseyin hil'at giydirdi. iin ko-
nak tayinat verdi.

Hseyin da devletin hediyeleri-
ni hep yerli yerine verip hizmetini gibi yerine
getirdi... Sonra tekneleri Asi-
tane-i Saadet'te bir gn oturdular. Tekneler
olunca Tersane-i Amire'den ektirip
nne geldiler.
Cezayir teknelerinin gidecekle-
rinden haberdar idi. seyr etmek iin
k'ne idi.
213
Tekneler yollu yolunca er kat eylediler.
gelip Hseyin
huzuruna gtrd.
Alem kendi ile beylerbeyi-
lik teslim eyledi. Bir cevabir
oturtma sonkur ihsan eyledi. Bir fahire
verdi. Bir diba sancak ve bir verdi. El
tekrar bize ve Ocak'a ve gazilere byk dualar edip:
- Allah teala zerine daima
mansur ve muzaffer eylesin.
Dedi.
Sonra Sultan Selim Han hazretleri beylerbeyilik
beyan muhabbetini tekrar lisanen
Hseyin syleyip:
- lalam Hayreddin gtr.
Ona olsun. Din benim
ma gazalar eylesin. Ve sancak ile
Ne zaman aarsa galip ve mansur olsun Hak
teala iki cihanda yzn ak eyleye.
Diye el dua etti.
Hseyin da yerine ge-
tirip Sultan Selim'e veda edip tekneye geldikten sonra
kat daha eyleyip yelken edip yola revan oldu-
lar.
Venedik gemileri yolu kesti.
Sekizinci gn Koron'a Burada sekiz pare
Vardakosta Venedik gemisi buldular. Bunlar:
<<- Cezayir hakimi Reis'ten Sultan Selim'e
hediyelerle drt pare dnerken
Dive beklerler idi.
214
Amma evvel
izni ile Venedik Balyozu'ndan patente
Hseyin eline yolda korsan
gemilerine rast gelirseler diye ...
Drt pare Cezayir teknesi Koron gelirken
tamam limana Venedik gemileri ol
mahalde lenger-enqaz olup Gelenlerin Ce-
zayir tekneleri bilince, firkate ve kanca-
iki pare yrk gemileri demirlerini
salpa edip, teknelerin nlerini kestirmeye
Amma tekneler hi istiflerini hemen
liman deyip gelirlerdi.
Ceneral bu hale
- Bu diyavololar bizimle iken, byle e-
kinmeden kamadan gelirler. Bunda yine Balyoz'un bir
poh

Tekneler limana girip Hseyin
sandala girip Ceneral'in sefinesine Balyoz'-
t:n gsterdi. Venedik gemileri
gittiler.
nuru ile
Tekneler de Koron'dan hareket edip Cezayir'e sali-
men
Hseyin gelip Sultan Selim
ve emanetleri hep teslim etti. Ve
dahi lisanen her ne syledi ise hepsini bir
bir ifade eyledi.
O gece byk iinde
215
Ertesi sabah byk divan Btn alimler,
salihler, has u am ve gaziler bulundular.
hazretlerinin ihsan gi-
yip, boyuuma gibi ayakta durdum.
hmayunu dinlemeye oldum. H-
mayun Byk eline veril-
di. Yksek sesle okundu.
Hepsi:
- Duyduk ve hareket eylemek bizim
iin saadettir.
Dediler.
iilip edildi. Gazile-
rio verildi.
Cuma gn hutbe Sultan Selim Han zerine oku-
nup, sikke dahi onun ismine Cezayir,
nuru ile mnevver oldu. mazhar oldu.
Allah teala daima zerinden eksik ey-
lemeye.
Cezayir Beylerbeyisi
Bylece ile Cezayir-i Arap beyler-
beyisi oldum. Bize Allah iin muhabbet edenlerin mu-
habbeti sadakati daha ziyade oldu. Memnun olup
ettiler. Amma niyeti fasit hasetlikleri
kurdu gibi yreklerini oyup sonunda lmlerine sebep
oldu. Bir ki Allah ola, var ey-
le ki ol ne ola!>>. Niyet gibi yoktur. Zira
niyete
Hseyin byk ile ok
ihsanlar ettim. oldu. Cezayir'in
riyle olduk.
216
Sultan Selim bize Cezayir ver-
etraftan ve katir herkes elin-
deki ektL
Amma eski meseldir, su uyur uyumaz,
derler.
Tunus Beyi'nin
Tunus Beyi ki, dostluk olup gi-
bi idik. bu kadar hak hukuk Merhum
Oru Reis ve dilaver gazilerle nce Tu-
nus'a Kffarla cihad edip ganimet
Bu mal ile Tunus marnur kendisi de bizim sebe-
bimizle bu kadar mal ve hazine sahibi Tunus-
un fakir da zengin Amma bu iyi-
liklerimizi unuttular.
Tunus Beyi, Tlemsen Beyi'ne bir name gn-
derdi.
derdi:
Sen ki Tlemsen Beyi'sin,
Namem sana bilesin ki, sana da bana da
bela nedir dersen, ol izbandut Reis dedikleri he-
riftir. Bir zamanlar Trk yerinde izbandutlukla iki ka-
sonra
devlette duyulup emir bir kurta-
racak yer benim .gelip
Birka zaman benim pek ok ganimet
getirdiler.
Sonra Becaye kalesini muhasara ettiler.
tkenip benden barut istediler, verme-
dim. O zaman bana Cezayir'i zapt
ettiler. Oru Reis, Kale cenginde ldrld. bela-
bu Reis Cezayir'de ok
217
yz ediyor. Beldenin bir araya gelip ken-
disinin tarifi zerine Sultan Selim hazretlerine arz yaz-
Reis'ten ok ha-
kulundur, deyu, izbandutu a'laya
da madem viHl.yetli zahir iyi
adam istemezlerdi diyerek, onu
Cezayir'e beylerbeyi nasb Reis Hay-
reddin oldu.
Bununla
Nerde ki hmayunla beylerbeyi olup,
malumu olduktan sonra ... Hem de bir
cevahir oturtma sonkur hediye He-
rif kaameti
Gzn a. Hele beni barut meselesi iin gr ki
ne yapar. Tedbirimizi Bu aresi Kadi
ve Ali ile
edersen, nfuzlu onun gelirse bu
iki gelir. Onlar birbirine biz uzaktan
seyirci oluruz.
Tlemsen Beyi'ne Kadi'nin
Tunus Beyi byle herzeler Namesi
Tlemsen Beyi'ne o da Kadi'ye mektup ya-
laflar ettikten sonra:
El birlik edip Hayreddin ara yerden kal-
Trk bir fert komayahm.
Diye teklif
Kadi de Tunus Beyi'ne ve Tlemsen Beyi'ne
name
<<Sizin bana Hayreddin iin ma-
lumum oldu. Lakin bilesiniz ki Hayreddin
218
her kim ki bir fena sz sylerse o benim

<<nce sen, ey Allah'dan korkmaz Tunus Beyi
Hayreddin sana ne dokundu? Seni
mal ve hazine sahibi eyleyip vilayetini marnur eyledi.
Cezayir'i almak bu kadar gel-
di. ElhamdlilH'lh, ile hepsinin
vermek iin
milyon reddedip, otuz benim diyen kafir
vurdurdu, cesetlerini denize

<<yle halde, din gayreti ekip gerek senin
ve gerek Tlemsen Beyi'nin ol mcahit Hayreddin
ya bir dokundu mu? Evvelden ekti
srsn, olsun.
Her kim haset ederse, Hayreddin gibi yz
eylesin de murad maksuduna nail olsun.
<<Yoksa hasedden ne Her Allah teala haz-
retlerinin kudret elindedir. aziz eder,
ni zelil eder. fail-i Kimse hikmetin-
den sual etmeye kadir Amma o herkese sual
eder.
<<Hayreddin ki evvelden izbandut
Amma bugne bugn bir vezir-i
O ki sonun olsun
iki dnya saadetine ereyim dersen onun

<<Onun Oru Reis merhumdan ok iyilik-
ler grdm. Sizin gibi nimet olacak halim yok-
tur. Allah teala eylesin. Benim
ona duadan bir yoktur.
219
gelen iki
<<Hepiniz bilirsiniz ki babam alim ve bir
idi. Bana gnlerden bir gn: Bak sana bir nasihat
amma kpe gibi
hesiz bir gn olur, veya grrsn. belle ki
filanca tarihte iki gel-
seler gerektir. harf-i savm ola. Sen
onunla ondan ok gresin gerek. Ve
kk <<hayr ola, ondan dahi
gresin. Lakin hilesine aldar.ma idi.
<<Tam gibi geldi, Oru Bey rahmetullahi
aleyh nce Cicel karadan Cezayir'i
<>lmaya giderken bizim
<<Ben ona olup Cezayir'e getirdim. Avn-i Hu-
da Mustafa ile Cezayir feth olundukta, bana
Vergiden muaf tut-
tu. Onun sayesinde mal ve kuvvet sahibi oldum.
ve kadar yiyip Gazi Oru Bey merhumun bere-

ise Hayreddin bir kim-
sedir. Cezayir'e Sultan emri ile beylerbeyi
byk duyduk. Allah teala olsun.
Merhum Oru Bey ne velinimetimiz
efendimiz ise Hayreddin dahi efendimizdir.
<<Pederim merhumun: hilesine uymaz-
san, ismi olandan da ok hrmet bulursun, deme-
si de ... ismi murat Hayreddin
hilesi ise siz iki Biriniz Tunus
ve biriniz Tlemsen ikiniz bir olup beni
Babam merhumun bir
zat
220
Benim Hayreddin efendimize duadan
zge yoktur. Kemlik Hak teala iki
cihanda hor hakir eyleye.
Kadi bu mektubu Tlemsen Beyi
na gnderdi. Tlemsen Beyi de Kacti'nin bu nkteli
Tunus Beyi
1
bildirdi.
Tunus Beyi ki Kacti'den bir fayda yok,
bir zaman skuta Tlemsen Beyi ise kendi fikrin-
ce bize zarar vermek istedi. Bir miktar mfsit ile bera-
ber bize yerleri eyledi. Hi vakit ge-
irmeden bin yz gazi ve bin yz svari ile
verdim. Tevbe edenler kurtuldu, etme-
yenler geti. Bu Araplar o zamandan sonra
bir dahi Cezayir'e asi
nemsen Beyt'nin gelenler
Oru Reis Tlemsen'i feth eyledikte Tlemsen Beyi
Vahran kafirinden Bey'in iki ka-
da Oru Reis'in Fas'a firar
lerdi.
Tlemsen Beyi tekrar gelip oturduktan sonra
Fas mektup ve hediyeler gnderip
gelmelerini rica Fas onlara ta-
yinler verip saraylar yeme imelerini zevk ve
temin Rahatlan Tlemsen'dekinden
iyi idi.
Fas huzuruna
name gnderip davet bildirdi.
Onlar da:
- Madem ki bizi gideriz.
Davete icabet
Dediler.
221
Fas her grp
da bir miktar asker verdi. Tlemsen'e
yola
Gnlerden bir gn Tillet'e Tlemsen
Beyi'ne haber geldi ki:
<<- Gzn hesaba gel-
mez Fas askeri ile senin zerine geliyorlar.
Tlemsen gidip:
<<Ya biz onlara gelsinler dedik se asker ile mi gelsin-
ler dedik. gelen adam byle gelmez.,,
Diye mektup Tillet'e gnderdi.
mektubu okuyunca
Tlemsen
Benim Bizi hem davet ettin, hem dn-
dn. szne uyup bize bu tarzda cevap gn-
derdin. bize, gelsinler diye haber na-
dim oldun ise, dnp yere gideriz. Hemen
sen bizden tr kalbine bir getirme.>>
Dediler. '
Tlemsen nameye cevapta, buna kar-

Ta cehenneme gitsinler!

Tlemsen'i
Bunun zerine Mes'ud ve Abdullah bu
szden ok oldular. bulunan asker-
lerin
<<- Niin elem ekersiniz? size Tlem-
sen'i
Dediler.
Bu fikri Abdullah
222
-- Biz bir iki gnlk mr iin ara-
kan girer. Sonra huzurunda ne cevap ve-
ririz. Hem bvk ata yerindedir.
Dedi.
Tlemsen hepsinin
Abdullah, en kkleri Mesut idi.
Mesut fikrini kabul etti:
- Ne alacaksa olsun. Ya taht ola ya baht.>>
Dedi. Mesut ok celalli idi.
Abdullah ise gayet halim selim, alim ve bir
idi.
Mesu{J'a ok Szn geiremedi.
Fas askeri
TilJet'ten Tlemsen'e yrdler. Tlem-
scn da yer gtrmez askerle gelip
Byk cenk oldu. taraftan ok can telef oldu.
Lahavle n;la kuvvete illa billahil aliyyil azim.
fesat
Tlcmsen galip geldi. Fas askerinin
da onun geti. Mesut ile Abdullah
ki h geip bela boydan Her
biri bir vol tutup firar eylcdiler.
Mesut, Cezayir Abdullah da
Vahran'a
Bu Sultam odur ki, mer-
hum Oru Rcis Tlemsen'i bundan Sonra Kale
cengi iin Tlemsen'den bu adam tekrar gelip
Tlcmsen'i zapt edip Benim da
Bcyi o idi. Bizi sevmez adam yerine komaz,
szler ederdi.
223
duyl\nca olur, vakit namaz-
da:
- Ya Rab! Tlemsen olan zatimin
bana myesser eyle. ze-
rinden o vilayet i de nurunla
Diye dua ederdim.
Mesut bize
Gnlerden bir gn yukarda gibi Tlemsen
Mesut, Cezayir girip
kendi kendisine
- Hayreddin btn aleme malum-
dur. Ben de halimi bildirsem; olmaz Beni de bu
zilletten derman eylemesi

Kendi eliyle bir mektup bize gnderdi.
<<Beni kabul eyle. hazretlerinin
hizmetleri ile bulup mrm olduka efendimizin
himayesinde
Diye dnvada zrler diledi.
Mektup bize Mesut'un niyazianna merha-
met eyleyip iki bin sipahi ile bin ona gnder-
dim. o taraf ve kabilelere mektup

<<Mesut'un Hkmne
Allah ihsan buyura.>>
Dive haber ettim.
Mektup
<<- st_ne, ey mcahit efendimiz!
Deyip Mesut'un geldiler. Yirmi bin
Arap oldu. bin gazi de Mesut'a
ler.
224
Mesut gazilere hrmet edip:
- geldiniz, sa fa geldiniz gazi beyler!
Diyerek
Bana bir mektup yazarak, dua ve senadan sonra

<<Benim efendim, Hak teala hazretleri rnr-i dev-
lt::tinizi ziyade eylesin. Yce emriniz
yirmi binden fazla Arap ile bin mcahit gel-
teala sonra Ticm-
sen zerine g etmektir. Hemen bizi duadan

Bre medet Hayreddin gelir!
Tlemsen ise:
<<- Mesut Hayreddin
Hayreddin ise kendi de beraber olarak
T!emsen deyip gelmektedir. siz bilirsi-
niz.
haber
Tlcmsen misman kamaktan
are
Mesut da Tlemsen'i zapt
etti. geip oturdu.
yere ki: nam-
bir pula ... Biz Cezayir'de
da zevk u sefa ile otururken, Tlemsen
<<- Bre medet, Hayreddin beraber
Diye
225
Mesut'un bize mektubu
Tlemsen yer yer gelip Mesut'a tabi oldular.
pazarlar herkes oldu.
Adalet ile
Mesut, Cezayir gazilerinden bin levente yirmi
verdi. Arap da onar
verdi. Elli bin da bize gnderdi. Bu kadar hediye
ve Tlemsen'in ne zengin bir memleket oldu-
etmeli.
Mesut bize bir muhabbetname
<<Benim velinimetim efendim hazretleri,
Elhamdlillah yce himmetiniz ile mak-
sad oldu. Bundan sonra senin saadetli gnlerin-
de ben st ve
zerimizden eksik buyurulmaya>>
Daha bir ok dualardan sonra:
Benim efendim,
Muhabbctnamemiz olmamak iin huzura el-
li bin Kusuru ile bu
kabul buyurula. Deftere kayd edesiniz ki, her sene in-
Ocak'a elli bin kabul buyurula.>>
Benim ...
Gaziler Tlemsen'den salimen Cczayir'e dnnce Me-
sut'un namesini okuduk.
- Mbarek olsun!>>
Dedik, elli bin hazineye
Tlemsen Beyi Mesut'a bir name gnderdim:
Elhamdlillah maksat has oldu. Greyim seni,
hareket edip zulm ve adaletsizlik etmekten
ok ekin. Zira zulm edenin sonu olmaz.
ibret Her ile
F: 15
226
Diye nasihat ettikden sonra:
elli bin ve hediye ve
ve mektubunuz Berekat versin.
Hem ki: Elli bin her sene Ocak'a gn-
dereyim.
Benim elli bin oktur. Sen de har
ve masraf sahibisin. Elli bin'in ver.
Diye
Firavun-i sani
Bu mektup Mesut'un eline okuyup:
- O dahi Ben onun emrine
girmem. Ben de bir
benim pare pare
Bylece sitemli bir mektup da bana gnderdi.
Mektubu bana gelip de dedikleri malmum olunca,
hayrette bir zaman elimde
- La hayle vela kuvvete illa billahil aliyyil azim!
Biz bu adama, bana kadar ake gnder demedik.
elli bin ve her sene
Ocak'a elli bin Biz de ona
Yok elli bin oktur. Sen de har
masraf sahibisin, bari elli bin olsun, diye
bildirdik. Byle cevap neden?. bu
sonu ne olur.
Diye
Tlemsen Beyi Mesut ise gayri Anka sinek
demeyip, bir Firavun-u sani kesildi. Benlik sr-
meye
Nitekim ki:
bitse bir marun, hayra delalettir,
227
Veli bilmez ol kim, zevaline
Mesut zulmn hadden
keferesi ile elbirlik etti. Onlara zahire
vermeye mmet-i Muhammed bula-
o kafire verirdi.
Abdullah bize
Mesut'un Abdullah ise Vahran'a firar et-
Tlemsen Sultam Mesut'un velinimeti-
ne byle asi haber
den Afev bin Abdullah'a mektup Afev bin
Abdullah salih ve bir olup
oktu. Bir szn iki etmezdik.
Abdullah mektubunda:
ltfunuzdan niyaz olunur ki, beni mca-
hiderin reisi olan efendim Hayreddin dilek
edip izin Hak-i payine gelip kalan mrm
onun hizmet-i geireyim.

Afev bin Abdullah dahi mektubu okuyup hali bize
ifade edip bildirdi.
Ben de:
- Ya Bunlara sahip
Mesut'tan ne kadar grdkse bundan
da o kadar grrz. Amma senin mbarek iin
onun dahi suunu affettik.
Dedim.
de Vahran'da olan Abdullah'a mektup
bildirdi. O da devletimizin dualar
etti.
228
Endls mslmanlan
O yirmi iki pare tekne
nem kaleyi almaya izni ile kaleyi
O zaman Vahran'da olan Abdullah haberi duyup
geldi. Dualar etti, bin
gazi verip Tlemsen zerine gnderdim.
Kendim de yirmi drt pare tekne ile
den gittim. Oradaki ehl-i
dan Endls kavminden teknelere doldurduk.
ikiyz mslman getirdik. ok da ganimet

Nereye nasara nasaralar!
Abdullah Tlemsen kondu. Mesut korku-
sundan hisar iine kte kt cenge Bu
hal zere yirmi gn
Sonunda askeri aciz ettiler.
Dediler ki:
- Yerinde hile dahi eriikten ordu-
gahda on firar eder gibi grnelim.
Bu Arap bir kavimdir. Galiplik
bilmezler. Trkler diye O za-
man gibi ileri ektikden sonra bir
dneriz. hayr olsun.
Byle Araplar
<<- Hay Trkler firara yz tutup
Deyip, hisardan oldu:
- Nereye nasara nasaralar!,
Diyerek soyak soyak olup gelirlerdi. Gaziler daya-
kalenin ektiler. Sonra birden-
229
bire yle bir na'ra-i Allahu Ekber ektiler ki zcmin-
asman grl grl grleyip ini! ini! inledi.
Gaziler tab olup Araplara
yle bir ki vasf olunmaz.
abuk olup da burca
kurtuldu. tekiler gazilerin elinden eman
Piyade piyadeye, svariye cenk oldu.
Tlcmsen Beyi Mesut ki, Gece hisa-
gizli
on adet kimse ile Tarare'ye gitti. Orada
bir daha haber Bir habere gre
-yine Fas gitti dediler, bir habere g-
re de kendi eceli ile vefat eyledi.
Biz cenk ederiz!
Mesut bir yere gelip
ettiler:
- beyimiz Trkler bu da
zapt edip O zaman bizi, niin itaat edip
diye hep kelle ederler.
Dediler.
kalsa beldeyi o saat gazilere verirlerdi.
Amma Arap kabilelerinin bin
cengaver serdengeti Mesut'un idi. Hi-
sar iinde
- Biz cenk ederiz. Trk taifesine beldeyi verme-
yiz!
Diye kavl karar cyledilcr.
ise mektup casus eliyle gizlice
Cezayiriiierin gnderdiler.
Mektup idi:
Efendikr.
230
Biz Cezayir olan efendimiz Hayreddin
asi Kendi irademizle Mesut'un
korkusundan onlara uyduk. Evvelden merhum Oru
Bey'e nice kerre idik. Byle oldukta
Trkler bizim Bizim elimizde olsa bu
saat size Tlemsen'i teslim ederdik.
Amma Arap kabileleri bizden oktur.
valinden Sizin beraber
tamam sekiz bin idi. Kolunuza kuvvet binini der-
kelle edip helak bini gayet a-
buk olmakla kurtuldu. G bela kaarak hi-
-;ara girdi. nceden hisarda kalanlarla birlikte cmlesi
bindir. Beyleri firar halleri peri-

Bir Beyimiz biz ki-
min iin cenk cidal ederiz. Hemen budur ki
vilayeti yine Trklere verip Oru Bey gi-
bi oluruz. Bir iki gnlk mr iin iki
bu fitneden ne diyorlar.
Trkler erkek de biz avrat
<<br gayet asidirler. Derler ki: Ya
Trkler erkek olup da bizler avrat Hemen bir
kerre gelip mayna et-
mek dilersiniz? Bu cenk halidir. Belki bir da
biz bu cenk dedikleri bir tetiktir. Galip
lup da ona benzer. birimiz kadar
Bir daha Trk' beldeye ayak
<<Bylece ittifak ettiler. almak diler-
seniz, bu gece hisann filan yerinden merdiven verece-
kolavca
231
Dilenci bir casus bu mektubu Mesut'un
Abdullah'a getirdi. Lisanen de hali
Abdullah hemen divan gazilerin huzurunda
mektubu okuttu. Hepsi memnun oldular. Casusa byk
ihsanda bulunuldu. Mektubun
gnderildi.
yz gazi hisara
Gaziler yz serden-
geti gazi, merdivenden hisara Yu-
bekleyen gazilere ede-
ceklerdi. Onlar da bileler ki seH\metle var-
kalplerinde ki tereddt ...
. ettilec. Gecenin nc merdiven-
den bu iki yz gibi birbiri
ftursun hisara Bir ka- gazi oradan
boru duran gaziler boru sesini
iki yz serdengeti selametle yerlerine
gaziler de birer birer
hep hisara gece
haberleri olup da kendilerini kadar, gazi-
ler yle bir nara-i Allahu Ekber ki

asumfmi gibi yle bir
ki ancak olur. Teslim olanlar kurtuldu, koyanlar
geti.

Sabah olunca Tlemsen geirdi-
ler. Btn memleket ahalisi gelip Abdullah'a biat etti-
ler. olsun, dediler.
Hutbe Sultan Selim zerine okunup, sikke dahi
onun asude oldu. Herkes ve-
zevk safas!nda bulundu.
Gaziler Tlcmscn Beyi'ne veda edip Cezayir'e dn
istediler.
Abdullah:
- Geri efendiler, gidersiniz. Amma ben
daha yeniyim. Gerektir ki bir elli yol-
Ne olur ne olmaz. Daha
Mesut'un bir haber ala-

Dedi.
Gaziler de bu fikr tedbirini pek ma-
kul buldular. Yz Tlcmsen Beyi ya-

Bu yz Tlemsen'de Bey'in yle bir
zevk u safa eylediler ki ancak olur. Her gn yedikleri
kuzu tavuk idi. Bey onlara riayet hrmet eyledi,
kendi yemez gazilere yedirirdi. Gaziler de gereken hr-
meti gsterip birbirleriyle muhabbet edip
oturdular.
Cezayir'e gidecek olan gaziler olunca Abdul-
lah hepsinin gibi riayet gsterdi:
<<- Allah teala cmlenizden olsun
efendiler!,
Deyip dualar eyledi.
Bize getirmeleri iin bir muhabbetm1me, hediye ve
Yirmi bin \-erdi.
Szn insana benzer ...
Gaziler Tlemsen'den g edip yiyerek ierek kona-
rak gerek selametle ve ganimctlerle Cezayir'e gel-
diler.
namesini ve teslim ettiler.
Hepsinin hal ve sordum.
- Berhudar Hak tcala dnyada
ve ahirette yznz ak ey !esin!})
Deyu dualar ettim.
Abdullah'dan gelen narneyi okudum.
Tebessm edip:
<<- halde szn insana benzer. Amma ba-
sonunda sen de gibi Firavun mu olur-
sun!
Divc biraz latifc ettim.
Bundan sonra hir zaman cmniyl't iinde
ele
FASIL,
KADIOGLU'NUN
TUNUS KURDUGU TUZAGA,
CEZA
KARA HASAN'IN HAYINLIGINA,
CEZA ANlNA ve
BANA GELMELERiNE

D
aha nce bahsi zere Tunus Beyi ilc
eski Tlemsen Beyi aleyhimizde fitne
kaynatmak iin Cezayir lbni
Kadi'ye mektup
"mz edip Trklerin Arap ya-
k keselim
Kadi ise: benim dek yiyip iip
hep Trk Allah onlara,
etsin. diye cevap
Bahsi geen bu hak hukuk bilir Kadi vefat
etti. Yerine bir Gayet bir herifti.
Buna derlerdi. gc fitne fesat idi.
Tebbet okutacak elebi denen cinstendi.
bir av gemeden Tunus Beyi'ne
mektup gnderdi:
<<Sen ki Tunus Beyi'sin,
eline bilesin ki, Hayreddin
dedikleri Trk' CC7ayir'den yerine ben sultan
oldukta seninle edip Trk'n kkn kese-
lim.
<<Peder iken senin bu husus iin namen
ti. Pt>der istemedi: Ben Trklerden iyilik grdm, der-
di. Amma uzun szn bizim peder Trk
dan pek ziyade hazzederdi. Amma benim Trk kavmi
kadar bir taife yoktur.
238
Diye Hlasa bizim yemedik
halt sylemedik sz
Tunus Beyi'nin sevinci
Tunus Bcyi bu mektubu da okuyunca ok se-
vinip:
- Eh, Lalih bize de glecek! vaktinde bu
iin, Hayreddin Trk'n ara yerden iin
dolaplar Vazgeer gibi g-
rndmd. Amma Kadi'nin vefat haberi
beri fitne yab yab k-
riikleyip bunun ne beklerdim. Acaba hare-
kete biz mi geelim, yoksa o mu geer diye merak eder-
elim. O bizi Hayreddin izbandutun mr defter-
lerinin drlmesi ...
Diye sylendi.
Mektubun ve gnderdi:
Ya
<<Allah sana mr versin. Pederin bu
iin birka kere mektup idik,
O yzden tereddt iinde idim. Amma
senin ittifak mektubunu o kadar memnun oldum
ki,
Hemen sonra sen oradan ben buradan bo-
laykim Trk' Cezayir'den geri kalan m-
rmz refah ile geirelim.
Daha buna benzemez fesat kelamlar
lu da pek buldu. bozuk
fikirleri birbirine
gleri bize hile oldu. Amma
niyetle olur.
sanma kim berhurdar olur,
ya boynu vurulur ya herdar olur.
Ey nimet
Benim bu haberim olup da bu is-
terin Tunus Beyi'nin
funus Beyi'ne bir mektup
Ey nimet ha
Ben sana az veya ok ne kemlik eyledim ki dur
rnadan benim aleyhimde Amma Hak teala
senin gelir.
Daha nice nkteli szler
ise beri bize
sadakat gsterir, gya Babam muhibb-i
idiyse ben dahi yleyim deyip arkadan kuyumuzu ka-
yzl dosttan ve av Allah
hazretlerine
Casusu tuttuk.
Nihayet Tunus Bey'i yz asker ha-
etti. gizlice bir mektup gnderip:
Ben yz ile Cezayir zerine varmak ze-
reyim. Sen de filanca gn filan yer-
de seninle izbandut Hayreddin'in dn-
tenk edelim.
Diye
Bunlar dururlarken bir gece rya gr-
dm. Ryadan tabirime gre Tunus'dan Kadi'Ie-
rin memleketine gelen yola on tane sipahi gnderip:
- Greyim sizi. Kadi'lerin
tan iki saat iinde kim gelirse tutun getirin.
Dedim.
240
Gittiler. Dilenci bir Arap getir-
diler. Soydular. zerinde Tunus Beyi'nin
mektup esas casus bu
Casus olan Arap kendi kendine hayret edip:
- Bu kadar casusluk ederim byle
ye rast gelmedim. Tunus Beyi'ne yuf olsun ki byle
mcahit veli ediyor.
Diyerek sadakatla bize
Tunus'un ahvalini bir bir ifade edip syledi.
Mektupta ise Tunus Beyi ne zaman nerde
bildiriyordu.
Senin
Bu hali ok zldm. El
- Yarab! Benim, din olan kafirlerden
gayri yoktur. Sen herkesin niyetine gre ce-
ver.
Diye gz dkp dua ettim.
Daha eski ettikleri kalbimizden bir de
ilc fitne pek mtees-
sir oldum.
Ben de yz asker Amma bunlar
vz gibiydi. nk her otuz gazi var-

Tunus Beyi'nin mektubunda bil-
zamana gn kala Cezayir'de yerime hazi-
vekil g edip ye-
rine gidip kondum. Tunus Bevi'nin gelmesini bckledim.
O zaman casus gelip:
<<- iznin olursa .ben Tunus Be-
vi'ni geliyorum, diverck i-
241
lerine gireyim. Mektubun diye bir
ler vereyim. gezip sana haber evireyim.
Deyince, Onu:
- Sen yerinde otur, hizmetinde ol. Benim casus
ve emsaline yoktur. Ha-
ve Senin dahi var-

ile rcddettim.
aslanlanm!
Sabahleyin Tunus Beyi'nin ordusu ile
yerine grld. yeri olan koru
bir miktar asker Tunus Beyi bun-
grnce, ok sevinip:
- beni
Dayan koca izbandut Hayreddin, acaba elimiz-
den

Kcyfe gelip at
Bu korunun byk
drt akarsuluk bir yer idi. Biz btn
bu orman iine inip idik.
sktktcn sonra on iki bin ile
yrdm. gibi Tunus Beyi'ne
O hala kendisini geliriz
,,_ Allah onara!
Diye gczilcrc emir verince, medet Allah bir
mettir koptu. yle ki at er
ve zengi yer gk inledi.
bir vurduk. Tunus aske-
ri hemen sergi misali seriJip olup
F:
242
piyade piyadeye ala bir cenk eyledik. yz
askerden biri
Ne denl olursa rdck kaz,
Yeter ona bir baz
bak!
Ameller niyetiere gredir. kuyusunu
kazan, kendi Tunus Beyi de kendi
kendi Esir getirdiler.
<<- Ey Kendini ne
nimet edenin sonu budur. Lakin seni
ldrmem. Zira ben seninle ok ek-
mek yedim. ldrrsem senin gibi nankr olurum. Ya-
ramaza kendi tvbe ve eder-
sen yine eskisi gibi oluruz. Yok ben fit-
ne ve devam dersen, bu ha kir gr-
izb;mdut Hayreddin'in elinde lmcn muhakkak-

Dedikten sonra bir at ektirdim. Bindi, ze-
Iil ve hakir vilayetine gitti.
Herkes:
- Hayreddin bak!
aksi gr ki Tunus Beyi, Hayreddin ne
lmle ldrrd.
Diye ok etti.

Tunus Beyi'nin yz askerini byle kolayca
pek ok ganimet mal
yer pek gzel bir idi. Suvu
Cczavir'c gnderip, as-
243
kcr ile birlikte burada on gn kalarak zeYk
cylesek diye
gnderip orada dere-
leri, yerde kaar havada uar ile zevk sefa ey-
ler olduk.
Beyi'ni
<<- ekmek nimet var, ben senin
gibi nankr
Diye Tunus Bevi de hsran iinde
t.kilip Biz onu memleketine gider
Halbuki o, fesat olan
na Tunus Beyi'nin bu halini grnce

Hemen at gelip:
<<- Ey Tunus Beyi, rahmine ve-
led-i zina olarak ki, senin o
izbandut Hayreddin'clen almadan at inmeye-

Diye
elli bin bir ile ge
Jip bizim Cezayir'e yolumuz zerindeki bir bo!!:a-
denen bu derbent ok sarp idi.
yan yana geemczdi.
beklerken bizim Cezavir'c nden
kafile Apan-
bir alabanda vurdular. karma ol-
dular. Bvi.ik cenk ettiler. Sonunda bizim asker bozul-
du. hepsi eline geti. Onun
askerinin de drtte biri
Bir kelleye on
Araplara haber
244
- Her kim bir Trk tutup kellesini kesip bana
getirirse on alacak. zerinde her
neyi varsa onun olsun.>>
Araplar pulsuz idiler. Zaten onlara gre
bir Trk ldrmek byk gaza
verilip bir de zerinden onlara
ne olur.
bu misit heriller etrafa koku
gibi,
- Acaba nerde bir Trk buluruz,
Diye, vardan yara Trk gezer-

Trk
biarcierin kesip gtrr on
Elbiseleri de olur-
du. Byle ok zulm ettiler.
Bu haber bize gitti. O
saatte Bizim
verden gnlk voldu. Hele

da nT giitrmez ik nmz kes-
tirip bize gclirdi. asker gelip
birbirine Yer pamuk gibi buha-
yerin ik buuk saat bvk cenk
cidal. harp oldu.
Amma bizim asker da kalple-
rine korku hepimizi yalar yudar>> di-
ve -Aibh korunsun- ilerine bir kt.
Taraf taraf tirara vz Grdm ki
kt saat bize diind.
245
Bin kadar feciakar gazi top-

- Cmlcmizin yoluna devletl Pa-
Sen bize dua eyle.
Diye beni
Yer gtrmez askerin iine kendilerini vurup, d-
izni ile, selametle Cezayir'e
dndk. Amma bu bin gaziden ancak ikiyz elli
Gerisi hep itiler.
Yaran ve kafadar olunca byle
Bykler
Yar odur ki bun deminde yar ola,
her kim olur yar ola
Bu de bize sadakatla ettiler. Al-
lah hepsinden olsun.
Cezayir'i
denen yer gtrmez askerle ge-
lip Cezayir'i drt bir yandan Etraftaki btn ka-
bileler dnp mfsidine tabi oldular. yleki
Cezayir'e bir yerden bir habbe erzak gelmedi. ay
bu zarureti ektik.
mevsimleri Cezayir
hali g-
rnek istedi. Etraftaki kabileler bunu haber
<<- Bizim Hayreddin ile iyi idi. Ver-
gimizi verir Sen gelip ilc
fitne soktun. Ben Cezayir'c sultan oluyorum,
dedin. Korkumuzdan sana tabi olduk.
z senin Cezayir'in
bir Kale cengi at cengi gibi
246
dir. ne bal oldu ne mum. Bizi gitmek is-
tersin, sen burdan gibi, baba Trkler
cmlemizi kelle ederler. Bize are buL
Diye
O da ki adamlar bi-
zimle are Bir mektup
gnderdi.
ile
Mektupta:
Sen ki, mi.icahitlerin reisi Hayreddin
Nfunem sana li.itfunuzdan niyaz olunur
ki: Bizden kti.ili.ik senden iyilik. Bizim suumuzu af-
fedesin. yine evvelki gibi o-
Herkes yerli yerinde olsun.

Cevap olarak:
Benim onda tutsak olan yz koyu-
Ondan sonra onun belki ola.
Diyt> haber gnderdim. iste-
mesinin kendinden t-
r bilirdim.
benim gtrnce:
- Olsun, stne. bize iki ay vade ver-
sin. Adamlar toplama uzun_ srer.

Tutsak dnmedi.
Bunun zerine istemiyerek vadeyi verdim.
lu ile oldu. Amma dzen ol-
bilirdim.
247
Tutsak iade etmek iin iki ay mhlet is-
temcsinden maksat hile idi. aya kadar ne
kil olacak diye beklerdi.
ay geti tutsak gelmedi. Ben de bu
iki gizli gizli yapmakta
gelmeyince
Vademiz tamam oldu. dnmedi.
Diye haber gnderdim.
Benim ondan iki ay vade istememden maksat,
halk grsn diye idi. benim
vermeye gnlm yoktur. Elinden geleni geri
Diye cevap verdi.
Hi sesimi Bir zaman daha
bin ile yrdm. edip yle
bir ki ancak olur. deve yk Arap
kcllesi gtrp Zeyn dedikleri kalenin beden
Arap kcllesi ile zeyn eyledik.
maldan, deve, gani-
metierini dedikleri fesat
yerde Fakat cins
kheyh1n
On bir gn sonra ganimetlerle Cezayir'e dnp
geldik. olan halk tekrar ge-
lip bize tabi oldular. Kabahatlerini yzlerine
H::Jk byledir, rahat yer arar.
Biz yine dnp ben-
de-i muhlis oldular. Hem ekseri Araplar her kim
biz semer usuln Bu seferde
esirleri bizim tutsak
248
Kara Hasan
Cezayir'in kylerinden yedi sekiz tanesini
lu bizden vergiye Onu hezimete
bu kyleri tekrar geri almak istedim. Bu
iin Kara yedi sekiz yz sipahi ile gnderdim.
Kara Hasan bu kyleri gidip Adamlar koyup ver-
gilerini
sz halde iade etmedi-
zaman ben ses
Bu Kara Hasan o zaman:
- Sen korkmnsa, bana izin
ver ben gideyim.>>
Diye divan iinde laf
Bu sz ok gelip, hiddetimden gzlerim ya-

- Behey kara yzl ahmak sen benim ne
mi bilir misin?
Diye
Sonra gnln ettim. Amma
sonra istersen mcevher iine
muhakkak gsterir.
Kara Hasan'a mektup
Kara gelip kyleri vergileri
haber verilince, casus eliyle Ka-
ra Hasan'a mektup
Sen ki seydi
<<Namem eline gerektir ki benimle el bir-
edesin. Benim cm Hayreddin'den al. Sen ona
hizmet edecek adam Onun Hayreddin
senin gibi sayesindedir.
249
Hem ben ki, ikide bir senin
Sen ondan ne ekinirsin, daha bir
sin.
Diye, dnyada pohlar
Ha
Kara Hasan da ncsli belirsiz nankr bir herif
sirahileri de hep bir-
liktc dndler.
Bu haber bana gelince pek zldm.

-- Ey ki, nankr kara yzl-
nn yine ben kulunun elinden verirsin.
Diye dua ettim.
Kara Hasan ilc Cezayir'in
umaz kulak yrmez oldu. Benim
hkmmde Cezayir'den yer
O zaman, Cezayir'de bulunan ve ekmek yiyen
gazileri Hallerini sorduktan sonra:
- grdnz m, o Kara yzl
bize nfm nimet
gzne dizine durur. ne dersiniz, sizinle
vere etmek isterim. o kara yzl ya-
gitmek isteyen varsa gitsin. rk, belli
olsun. Beni Allah iin sevenler
Diye bir yoklama ne diyeceklerdi.
<<- Devletl Senin bir zarar
gelecek yerde o gibi yz bin Kara Hasan hitir.
bedende durduka bizim senden
voktur, ki lelim. O zaman dahi mca-
250
hidlerin piri olan Hazret-i Ali'nin se-
ninle beraber cennete gireriz.
Diye cevap verdiler.
Buna ok memnun oldum. gzlerim

- Hak tcala sizden olsun
lar. cihan ire yznz ak olsun. Benim de sizden
buydu.
Diye dua ettim.
Cezayir iinde on iki bin ekmek ulufe askeri
denen bu sefer de gizlice Cezayir
iine mektup gndermeye ve
byklere:
olup da Cezayir'de oturup Sizde
gayret yok mudur? Trk yerinden bir Trk gelip zorla
beldenizi zabt edip hkumet ediyor. Mektubum elinize
bana itaat edip, beni sultan bilesiniz. Trk tai-
fesinin Cezayir'de nam Eli-
mizden sa?: kurtulup kaanlar, varsmlar Trk yerinde
bildiklerini etsinler. Bu Cezayir Arap
Yine
Bana tabi gelmevenlerin zr ve
bahanesini, Cezayir'i Hayreddin Trk'n elinden
tan sonra kabul etmem. Ona gre edesiniz.
Diye
Bu mektuplar zerine kimisi korkusun-
dan tabi oldular. Cezayir sekiz mahalleydi.
Her mahallenin bir
ver hepsini
Gnlerden birgn gazi askerler halka
mektuplardan haberdar Hemen
251
yer yer nne doldubr. Haber

- Nedir geldiniz hayrola .. >>
,,_ Dinlendi Baba! halka
Gelip bana tabi olun, Cezayir'i
iine sultan olunca, sizinle dzenlik edip Trk taifesi-
nin Cezayir'den nam komayahm, hep
tan geirelim
Onlar bizi karar Sen de bize
izin ver ki, yedi belki
lere dek
ki hepsi gibi
<<- Hak teala dnyada ve ahirette yuzu-
nzli ak eylesin. Bu gn de beni memnun ettiniz. nk
askeri topluca gazaba gelince okluk izin ara-
mazlar. Hemen gzleri yere hasarlar. Amma ha-
ki ka ten asker olunca byle Berhurdar olun.
Lakin madem siz ben
izin isteyip benim dahi siz
ricam Bir miktar sabr edelim.
Zira ok Acele gelir.
onlarda Hak teala bizi bu
iin Biz bu vilayete etmeye
gelmedik. Allah yolunda cihad i:n ilimizi memleketi-
mizi korumaya geldik. Ka-
fire cizyc veririerken ile, vilayetleri
kafir elinden nuru ile
Bu mkafat olarak bizlere
ederlerse aziz olan Allah gelir.
Hi bizim hacct kalmaz. vakti
iki eylen. Herkes Sabr edin
Allah ne gsterir.>>
Diyerek Bu fitneyi giderineeye
kadar ecel teri dktm. Hepsi yerli yerine git-
tiler.
Ben de:
- Allah sizden olsun Beldelinin ya-
beni mahcup etmediniz. Lakin yine kulak
te gz
Deyip cmlesini ile
Bir evindeki
Birka gn sonra Cezayir'deki sekiz birinin
evinde beldenin ileri gelen top!::

<<- Bu Trk taifesinden acaba kurtuluruz.
srp
Diye
Gr hikmeti ki, o nifak
evinin duvar bir idi.
O gibi oldu.
nceden de hepsinin bir g-
zel kulak verip dinledi.
- Trklerden intikam
Diye duydu.
O gece evinde drt misafir daha
Bunlar da hep e-
kip hepsini temizleyip kafala
kesrnek istediler. Amma ev sahibi buna ra-

- Byle edersek thmetli oluruz. Hi bvlc
yapar diye Bize dokunur.
En iyisi hakime onlar
Dedi.
Hemen divan
Bu fikir gece bana geldi-
ler. Hali Hemen Mft'y, ve alim-
leri salihleri gece vakti evlerinden huzura
Onlar da ok korkup:
- Be byle vakitsiz huzura davet eylemek
efendinin adet i Allah eyleye!,
Diyerek geldiler.
Herkes gelip yerli yerine oturunca:
- Ey efendiler, geldiniz. Mazur gorun, sizle-
re zahmet verdik. Byle vakitsiz huzura da'vet etmem-
den Filan evinde byk bir ce-
miyet <<Trklerden ne intikam
diye zere sizin de bu
haberiniz var Yoksa onlar kendi

Diye nezaketlc
Hepsi birden:
<<- Mazallah o bu qit
bir beklenmez. O iin hepimiz
zuinc yemin ederiz ki bizden iyi bir kimsedir. O
biareyc gazap etmeyesin. Zira fakir ve ailesi kalaba-
bir kimsedir. Senin vcbal girmeni istemeyiz
Dive o haramzade alaya
Hem ele vlc idi. Amma her ii-
254
ne uymaz. Hak hepimizi ii bir
dan eylesin.
O zaman:
- Madem yle ise beraberce gi-
delim. Gznzle grnce cimi kalmaz. Herkesin
pazara
Dedim.
kpek Trkler
Onlar da oldular. Hep beraber ev sahibi
nmze evine gittik. ile
evi duvar duvara her ne sylense duvardan

evindeki cemiyeti henz

edip:
- Acaba bu kpek Trklerden in-
tikam atabiliriz?
Diye dillerinden idi.
Benimle gelenlerin hepsi bu
ile duydular.
Alimler:
- siz burada durun. Biz o m-
nasihat edelim. Bize ne cevap verirse sen
dinle. ne diyecek. Bizi zaman da yine
byle sylerse kitap kavlince her ne ise sana
veririz.
Dediler.
Ben de:
- Pekala!>
Diyerek evinde
255
Ulema gittiler. kendi-
lerini girip oturdular. ki orta-
dzen, asla yok. Eskisi gibi
dururlar.
Siz divane mi oldunuz?
O zaman:
- Behey adamlar siz divane mi oldunuz? Bir ke-
re bu sizin halk iinde destan
biz da, gece gelip ko-
diye buraya geldik. Halk
sylenen bu fitneden sual edelim dedik. geldik
Hi suale filan hacet Hal-
tevatrnden daha fazla Sen bugne bugn
ulema bir alay haramzade urban
olmak sana Bu byk
Bu vaz ge, tvbe et. Yoksa bunun sonu
fenaya
Dediler.
Onlar da:
- Biz sizi de bize geldiniz zannettik de
byle vaaza bilseydik ka-
bile Trk'n vilayetimizi zabt edip bize
hkmetmesi olur mu? Bizde ar namus yok mudur? Ya
getirip sultan ederiz yahut hepi-
miz bu yolda feda ederiz. Trk'n
ekmeye Her gn tavuk olmaktan
bir gn horoz olmak
Diye cevap verdiler.
Ulema ki bunlarda sz tesir edecek hal
Hepsi asi

- Size olacak!
Deyip ordan Bizim bu
eve geldiler. Durumu
lzum yoktu, hepsini
Ulcma verip:
- Allah 'a ve sizden olan uyun
emri katilleri sana hcl.3lclir.
senindir.n
Diverck veda edip gittiler.
isyan gn
Ben de saraya dndm. syle-
diklerini kulnkl<mmla Bu szlere ok tees-
sf ettim.
Asker-c haber gnderdim. Hepsi ol
dul ar.
evindeki bu iki aydan be-
ri vakti de o gn Yirmi
bin Arap V<' yirmi bin ha-
hepsi bin urban ol-
mak zere, da bu ularz-k
bu
- bu h olur, vcc himmetiniz ile
Cczmir'c sultan ulursam, seni btn mcmlekd zerine

Din ,a'd Bunun iin
Sabah olunca Araplar
<<- Bugiin Trkkrcfen bir kimse
gndr!"
Divc
/\rar
257
Trk askeri on iki bin idi. Askere emir
- Var yrn Allah onara.
Deyince, durdular.
Araplar tfeklerinin torbada
birka barutunu buluncaya ka-
dar, gaziler er kat alabanda vurdular. sere
yavrusu gibi dklp sokaklarda
Gaziler olup:
- hele koca Araplar, Trkler
>>
Diyerek, sere kartal, ekinci orak-
girerse, yle girip, ya medet
Allah, yle bir ki
Ne kadar ok olsa koyunun srs,
Yeter ona birisi.
GazHerin ok gcne
Kanlar sel gibi cesetleri gtrd. Cenk gittik-
e alevlenip sabahtan ikindiye kadar srd.
Araplar:
<<- Allah ve iin eman ver, ey Mcaitler
Reisi!>>
Demeye zaviyelere doldular.
bin Araptan yediyz Arap Onlar da ya-
idiler. Gazilerden de iki bin kadar ecel
iti. binden da idiler.
yirmi bin hepsi
usta idiler. Onlardan da bir tane
Amma gazilere He ok yara vurdular.
Sonunda askerin iine girip:
F: 17
258
- ekin elinizi, aman diyene kalk
maz.
Diye g belA
Araplann:
- Trk'n nam beldemizden
hm. Kendi kendimize
Demeleri gazilerin ok glerine ldr
rnek etlerini yemekle gazaplan gibi de-

Bylece oldu. Trk'n
betini itiler. olan drt eyrek edip, her
bir olarak ele geen
yedi yz Arapla, zaviyelere aman isteyenleri
hizmete mahkum ettim.
on gn sonra alim salih kimseleri huzuruma

- Ne kadar varsa gelsinler, onlarla
veretim
Diye buyurdum.
Halk De
Hepsi gelip ulu camide Ben de ulema
ile birlikte camiye gittim, oturdum.
Askerden de yz kadar bellerinde bir ift
tabanca ile bir pala gizli olarak ensemde durdu
lar.
Halk o gn ok korkup:
- Trkler hepimizi
Divl' ' < : <,m:i"ler.
259
- Ey Cezayirliler! Biz sizlere ne Bu fit
neyi ne idi. Bu ne
kt Bizden bu derece neden acizlik getirdiniz.
Ben kendi gitmek istedim, beni
Ben size bir etmedim.

nz pederim yerine tuttum.
Kadir olduka her birinize nice iyilikler ettim.
Kendi ilimi memleketimi sizin feda edip
izniyle, bir alay mcahit gelip beldenizi kf-
far elinden halas edip, nuru ile
Sizlere yar ve kafadar olduk. bu
mudur? Byle niceleriniz yere
ldnz. Sizin bu fitnenizden gazileri gafil mi
Ben sizden, darda vere-
rek beklerdim. Sizde hi kabili-
yet
fetva hepinizin bana helaldir.
Bu duran sizin cmlenizi temizlemeye
eneleri hart hart edip durur. Hemen bir ba-
karlar. Amma ben sizin fitneye yine
iyilik ederim.
Dedim.
Seni emrl lle ...
Alim ve salih kimseler hep
- Allah sana versin, mrn uzun etsinl
bizim sana duadan bir yoktur.
Hak teala seni karada ve denizde zerine
galip Bizler ululemr biliriz.
i etmeyenin tamam Bu fitneden
260
hi bir bizim haberimiz yoktur. Bugne bugn
emri ilc seni hakimi, va-
li ve bcylerbeyi biliriz. Allah olsun. Sana ve
askere kast edenlerin gel.>>
Dediler.
O zaman:
- Ey Cczayir'lilcr! Hepiniz birden helak
kabul m edersiniz, yoksa bu haber
verip kabahatsiz helak
mi olursunuz? Zim askerin sizin yedi
dan hepinizi Lakin ben
Hem emri dedim. Amma kabahat sa-
hiplerini sylesinlcr, ara yerde mazlumlara
gadir olmasm, diye asker ile kavl karar eyledik. Siz
ne dersiniz ve hangisini seersiniz?
Dedim. Hpsi:
- Hakikaten efendimizin sz yerindedir.
Elin tr biz niin lrz.
ve sylcriz. Uikin Allah korusun kimseye
yere, bu da bcraberdir, dcvip
nk bu yerin st varsa, dahi girilmesi
Dediler.
Bunlara lmden yoktur.
Sanra bir defter edip, filan deyip hesap etti-
ler. Hepsi yz seksen fesat buldular. Amma
hibiri de o mecliste Hep orada
burada
Dualar edildikten sonra camiden herkes mc
gitti.
261
Ben de saraya dnp iki yz tayin ettim.
Fcsat evlerini kendilerini tutup
iki ellerini zincire dizdiler. Yz
seksen bq Trk nme getirdiler. Amma
hi evini ettirmedim.
Sulular sonra divan B-
tn askeri, salihkr ve ileri gelenlerini
Byk divan oldu.
sordum:
- Ev efendiler. bunlar ne buvurursu-

- Ey bunlara iiliimden bir
yoktur.
O zaman <'.skere hitap ederek bu onlar-
dan rica ettim.
- Ey gelin Bana ba-
Zira bunlar size ok hizmet
vo sizinle beraber
di, bir Bir srmekle at aya-
Can
Dedi
Bu kadar merhametli isen medreseye gir!
Ben byle devince asker hep birden e-
kip yi.iz seksen de

Sonra:
- olan adam olmaz. Bu
kadar isen, \'ar bir medreseve gir de m-
ri.in ibadclle taatle gcir. Bu olan adam bir
Hak bize ver-
262
onlara birimizi ko-
Belki lmz Bahusus ki
katillerine fetva mfsitleri bizden rica
ediyorsun!
Diyerek hiddetle gittiler.
Bu sahneden ve bu szlerden ok
huzursuz oldum, gzlerimden
Bu kadar Bana
olan hrmeti ok zldm:
- sonra bizim bu vilayetten git-
memiz
Diye
FASIL,
iSTEYEREK BIRAKTIGIMA,
GAZALAR ETT1(;1M1ZE,
SiNAN
KURTOGLU'NA,
KIRK GRD(; RYAYA ve
SENE SONRA TEKRAR
DAiRDiR.
Y
divan etme
lerinden ok O gece iki rekat
istiharc ettim.
"- Yarah! hrmetini kaybctmektense
Celalin iin, ben aciz kulunun, yz
ilc bu Cezayir ikliminden kes.
Diye dua edip
Ryamda grdm.
- Ya Hayreddin! Niin byle elem ekersin?
gelecek olan adama kalenin
teslim et. Kendin gn
Ailcni Ciccl'dc muhafaza et. Sonunda zafer yine
senindir.
Devip kavbuldu.
vzm veriere srp Hakk'a
hamd ettim.
Sabah olunca pare tckneyi pa-
re'nin Reisierine de gelip Cicel'de
iin tenbih ettim. Bu dokuz teknc kendi idi.
pi.ire tekncnin reisieri ise benim
<<- Kiifir bir basmaya gidiyoruz.
Diye bir sz
<<- Bir mhim Hayreddin
kendi Allah olsun.>>
266
Diye halk dua ediyordu. Hi kimse gcene-
rek getirmedi.
oluyor.
ise o
- Bu kadar heH'tk oldu, de bu
kadar kimse ld. Bunlara hep ben sebep oldum. Bu
kadar vebiHi hep benim
gnnde benim halim nice olur.
bizim yzmzden drt eyrek ettiler. Her ey-
bir Deveyi yardan uuran bir tu-
tam Ben ona, Cezayir'e sultan olursam se-
ni byk ederim o dertli ken-
dini bu belaya ceza gnnde onun g-
beni neyler?
byle deyip
Sonra:
- Bu Hayreddin dahi adam
nk her ne zaman ona ettimse bir belaya
Asla ileri gitmedi. olana bu hikmet
yeter. Hemen en iyisi Hayreddin ile dost olmak-

Diyerek, Kara Hasan'dan habersiz bana bir mek-
tup gnderdi.
Al kalenin
namesinde pek ok zrler dileyip,
Sen bizim Gerektir ki yine
seninle

Mektubu getiren
267
<<- Senin herifin yz yok
tur. Szne Bu kadar mmet-i Mu-
hammed'in yere girdi. g-
nnde versin ... birde fitne kay-
vaz gesin. Cezayir'e sultan
olmak ise kalenin gtr eline teslim
eyle. Gelsin Cezayir'e otursun. O da kendini
verdim.

<<- Ey efendimiz! Ben bu iin gelmedim.
Sizin bulup emri
sizi edip sadaka te e-
vi rm eye geldim.
Diye ise de kabul etmedim.
<<- Gtr, sen kalenin tes-
lim et. Ne hali varsa gelsin grsn. Ben bir
Bana hakimlik gerekmez. Allah
pazar versin.
Dedim.
gitti.
Ona vermemin sebebi ryamda
byle sylemesindendi. Yoksa ben o herife ka-
le belki bile vermezdim. Hem
hikmeti gelse gerek ona are olmaz.
Nitekim .
Olacak olsa gerek ar na-ar.
<<Gerek kalbin gen tut, gerek dar.
Bu bir daha gelme
Harem da teknelere bindirdim. Hava mu-
halif o gece limanda
268
Amma Cezayir iinele bizi sevenlerden ulema, sa-
lih ve ileri gelen kimseler bir araya bizim
byle seferli olup gitmemizi iyi
Harem cemaatinin ele teknelere kim-
senin haberi yoktu. bilselerdi daha ok laf olurdu.
Ulema
- efendimizin
Zira bu 4ir daha gelme benzcmez.
gelmeye niyeti bizi huzura
eski gzel acieti zere ne ise ederdi.
Birini de yerine vekil Bu gazap
dir. Eyvah! Byle bir dini btn gazi adam elimizden
gidiyor. Ona yoksa
na m? nk hma
yunla belelemize bevlerbevi tavin emir-
dir.
ok kasavet ekip Gazap etmenin sebe-
bini divan ettikle-
rinden bir sebep
- o vliz seksen
katli vacip ettikleri husus iindir. Hayreddin
rica Onlar ise
izinsiz edip, eksik zehirli laflar syle-
diler. muhakkak bura var-
Bu hususta gaziler bvlik ettiler. Bolay kim
bu gece gitmcyevdi. mbarek
ele

26lJ
seneye kadar yine
Sabah olunca daha grp geldiler.
Hal ve sonra:
- Ey mcahitler reisi! ola. Bu
gitmenizden bizler pek ziyade olduk. Aca-
ba bir daha mbarek cemalini grr myz? Yoksa
mi Kerem ve ltf eyleyip bizim
kalhimizi scvindir. Bu hal ne haldir?
Dediler.
O zaman, gzlerimden
- Allah tea la cmlenizdan olsun. Berhur-
dar Bizim bu vilayette ne duracak halimiz kal-
Grmediniz mi, divan olan rs-
Onu yle etmekten murat, seni istemcyiz de-
mektir. bu yo-
luyla ekilip gitmemiz Sizler benim
bu kadar
syledim. kimseye Hak teala eeciden
eman verip, varsa, belki iki sene kadar
sonra sizinle yine nk
bu benim kendi reyimle Hak teala
crnlemize akibet versin. Bizi duadan
Cmlcnizi
Dedim.
Ulema ile O sa<>.tte yelkenleri
pare tekne olarak yola revan olduk.
Ulema mcll olup, herkes rneka-
gidip, onlara
- Bu benim kendi revimle
Szn
270
- Bu Hayreddin adam Amma
are ne, iimizden gitti.
Diye matem
Dokuz tekne ile Clcel'de
Cezayir'den tekne ile yola revan
muzun ertesi gn Cicel Cicel
benim de beraber haber k-
gelip:
- geldiniz, safa geldiniz, ey efendimiz!
Diye tuttular.
Harem da Bur'a oraya
duyan Arap kabileleri yer yer gelip hediyeler
getirdiler.
on gn sonra Cezayir'de pare
teknem de Hepsi dokuz tekne oldu. Byk
teknelerdi. Yirmi drder, yirmi on sekizer bank
idiler.
Bu dokuz teknenin hepsi kendi
beni candan seven iki bin levent askerim
Dokuz tekne zapt ettik.
Tekneleri byk bir sefere Uygun
rzgarla Palerme Orada dokuz pare
bara'ya rast geldik. ile her birimiz
bir kafir harasma aman zaman vermeden do-
kuzunu da feth edip ...
salimen, ederek Cicel gir-
dik.
Dokuz pare ganimet ykleri hep zahire
idi. Kimi kimi arpa, kimi zeytin, kimi zeytin-
271
kimi peksimet. pirince, kahveye
kadar uha bez barut, da
ambar gibi
Dokuz baradaki ganimetieri Ak-
bozup kerestelerinden levent gaziler iin
la, evler ve mahzenler Teknelerin her biri
iin de bir mhimmat mahzeni Bu
Araplar ile baralardan iki yz elli kafir a-

Hulasa yoluyla nizarn verip dzp
Esirler iin bir zindan biri has un
dan peksirnet dolu idi. bin
kantar peksirnet Bunu teknelerin iin
mahzenlere doldurdum. otuz bin lek
iin
Biz gelmeden
Teknelerin peksimetinden, zeytinya-
pirincine, sirkes!ne kadar mahzenlere kondu.
Sonra her teknenin bir verdim. Hergn
Orta'dan kazanlar <<Baba
Herkes yemesinde imesinde, bu minval zere bir ka-
gibi geinir giderlerdi.
Halktan hi kimsenin
na zulm edip incitmezlerdi.
Cicel :
- Elhamdlillah, bu bize Rabbimizin bir ltfu-
dur. Hayreddin beldemize ayak viHiyetimiz
marnur oldu.
Derlerdi.
demesinler ki biz Cicel'e gelmeden nce

272
O dokuz ykl idi.
onda birini fukaraya sadaka verdik.
savup gazilere pay ettik.
biri kereste ykl idi. Bu kerestelerden
on parc teknc tirka-
tc kerestesi olarak kafire islama nasip oldu.
Yeni bir sefer
Bylece on iki parc oldu.
Rcislere:
- pare tekneyi edin. gel-
meden bir sefer daha
Dedim.
--
Deyip pare ilc scferc
rast gitti. bir soluk bile Ve-
ncdik bir baraya rast geldiler. Onu

Gayet zengin bir bara idi. Yk btn uha ku-
tfek, tabanca, dahi demir idi. Hem on bin
Vcncdik Otuz kftfirle birlikte byk
ganimet idi.
- Bize bu duyumluk
Deyip oradan dndler.
yedeklerine rz-
garla vurup kullanarak ge-
lirlerdi. Favulyanc ile Pasaru geldikle-
rinde, tuz ykl byk bir filebot Arnisterdam
vilayetine Onu da Amma
firar cylcdiklcrinden
273
Teknelerin
rast gelince gelir. Rzgar uygun olarak daha ok
yle ki teknelerin
Gazi askerler:
- Yarap Ganimetimizi verdin.
rast getirdin.>>
Diye dualar ederlerdi.
Bu bozulmadan Yedi Burunlar denilen yere
geldiklerinde bir kafir korsan teknesine
Yirmi iki oturak bir Mayorka teknesi idi. Onu da
lar. yz elli kafir ile mslman esir
El has yirmi gn sonra Cicel liman ma girdiler.
Byk eylediler.
Gazileri gidip
- geldiniz, safa geldiniz m-
barek olsun.>>
Deyip hal ve
Mslman esirlerin ganimetten fazla
sevindim. Tuzun gelmesine ise dnyalar bizim oldu.
nk tuz gerek Cicel'de gerek kabilelerde yoktu. Tu-
zu da mahzenlere doldurduk. Onda birini de
sadaka verdik.
Aktarma olan Venedik da tek-
nelerin olan biri sonra
askere hak zere pay ettim. Her askere yz seksen
uha, tfek, tabanca, bez, demir Cmlesi
zengin oldular.
mslman esirc gelince ... Onlara da askere
gibi, ganimetten birer pay verdim. Hem esir-
likten kurtuldular, hem de zengin oldular.
F: 18
274
Cicel vilayeti benim sonra yle marnur
oldu ki, ancak olur. Etraf ve civardaki tccar hep bu-
raya gelir, ganimet teki vilayetlere
gtrrlerdi. Bir on olurdu.
nk gaziler ona Hemen geli-
gre kemerlerine korlar idi. Zira
Allah gelirdi.
Flrltate esir
Mayorka teknesinde bir stad firkate
Onun usta kimse bilmezdi. Birgn kendi
bana gelip:
- bana verirsen, sana bir
mzegalere tekne ki uar hkm eylesin.
Dedi.
Byle bir usta gzmde tterdi.
- tekne gibi olursa,
daha da
Diye cevap verdim.
Usta gibi kereste kestirdi.
Yerine Yirmi oturak bir mzegalere
ki, bylesi
Pek ziyadesiyle dilher bir tekne oldu. On iki eski
teknemizle yeni yrk Mayorka teknesi bu-
nunla Gerek krekte gerek yelkende
cmlesini geti.
O gn gazilere gzel bir ziyafet verdim. Glme oy-
nama, yeme ime eylediler.
Ustaya byk verip
da bulundum. Azat oldu.
275
Usta birden bu kadar ikram grnce sevincinden

- sana bir dahi yapmadan
vilayetime gitmem.
Dedi.
On iki oturak Bu da nceki gibi
gzel oldu. Sonra usta memleketine gitti.
Teknelerimizin hepsi on oldu.
dan karaya ekip o orada
tekne
Bahar gelip de sslenince tekneleri derya-
ya kalafat edip On pare
tekne olarak Cicel'den gazaya tevecch eyledik.
mzegalere hepsini geerdi.
pavye ona biraz uyar,
On pare tekne ile Cenova, Alkorne, Kalevre,
Papapulya harap ettik. On drt gn iinde
yirmi bir para ganimeti Cicel'e
Sonra Venedik krfezine geldik. Burada tekne
Bizi grnce Birisi gayet yrk idi.
Onun benim tekne te
ki gemilerin cmlesi grnmez oldu.
bir top mesafeden beni takip ediyordu.
teknenin kaarken su varil-
lerine kadar denize teknede ko-
Gemiyi hafifletip elimizden kurtulmak isterdi.
Teknesinin ok Ama, el elden
stndr, yrkten de yrk bulu
nur.
276
Kaan teknevi tuttuk. mslman
tcknesi
Sinan Reis'le
Rcisine Sinan Kaptan derlerdi. Bunlar gnll
olarak teknc ederek Cczayir'e
bana rast geldik.
hal bu Sinan
Kaptan'dan pek hazzettim.
Sohbet Sinan Rcis latifc olarak:
- Allah vcudunuzu eylcsin.
Siz her byle mi Yirmi senc-
dir tckneye biner, sancak ekerim. Bu kimse-
den ekmcdim. kadar gerek kafir gerek ms-
lman tcknelerini g:ccrdim. Tcknemi denemek iin on-
lara ok ettim.>>
Devi nce,
<<- Ey Sinan Rcis! Sen bilmez misin ki,
eden bulur.>>
Yollu latifcler ettik. Zevk oldu.
Mzegalere
Sinan Rci:-.i vakti
idi. sonra tuttum. Orsaiabanda
beklcdim. Onlar g ile
gelip Bumlan ki bizim mzegalerc
lll mertche td1an ekerdi.
grenler de olur
btn
Sinan Reis de gelince cmlemiz on sekiz pare tek-
ne olduk. Orada sonra ta-
277
gittik. Orada dokuz adet bara grp Ki-
minin yk kiminin uha, kiminin ki-
minin peynir bal, hep gzel idi.
- Bu kadar ganimet
Diyerek emri verdim.
Ertesi gn bir byk baraya daha rast geldik. Ka-
fir askeri dolu idi. Onu da feth edip Ancak ok
verdik. Allah hepsine rahmet eylesin.
Cenk bir top gelip
gtrd. Teknenin tirenketesi de sakat Ora-
dan Cumare-canpere
yedi pare Tunus teknesine da
Cicel'e gelinceye kadar krek ekmeye
mahkum ettim.
Otuz bara ganimet
Sefere elli sekizinci gn Ciccl Iima
nma dndk. gn gece eyledik. Dostlar
sevindi, yerindi. eylemeyeJim
ki, daha nce yedektc s-
ryp getirdiklerimizin hepsi otuz tane bara idi.
zengin baralar var idi ki milyon ederdi.
Cicel bara ile doldu. Otuz
hepsindl:n drt yz yirmi
Cezayir'den Cicel'e beri sekiz yz
elli esir
hepsini Pav et-
tik. Gaziler ihtiyatan beri oldular.
Sinan Kaptan dcrya mahir, ve
bir cr idi. Onu tcknelerin zerine Kaptan tayin
ettim. Kendim ibadet taat \'c zevk i.i safada oldum.
278
Tunus'tan geldi.
Tunuslular _yedi pare teknelerini
materne Kurtar-
mak iin tedbir oldular.
Tunus'ta bir firkate
nceden kendisi ile bir miktar idik.
Tunus'lulara
- Hayreddin huylu devletl bir
ademdir. Sizin ona gre bir
hepsinin keserdi. Siz cezaya
olun. Zira siz ona az eylemediniz. ben git-
amma gemileri vere-
bilemem.
Neticede bu tekne
hediyelerlc Cicel girdi. Destur huzuruma
geldi.
Hal sonra hediyeleri getirip tes-
lim etti. on bin Venedik da

Her ne hal ise, evvelden

- beni
Ben bu dava ile geldim.
efendimin szm reddalmaz dedim.
herif sonunda bizim
gnlmz etti.
- Senin iin yle olsun. Affeyledim.>>
Dedim.
Amma teknelerin birini de vermedim.
verdim, gittiler.
279

Cezayir'den evvel,
na kale
- Gelsin kendini srsn!
tim.
Amma bana ryamda Aleyhisselam:
- seneye kadar yine gelirsin, nusret senindir.
Diye haber idi.

- ya Beni Hayreddin ile
sulh eyledin mi yoksa kuru mu geldin?
Deyince,
- Kuru gelmedim. Lakin iyi de gelmedim.
Ne ancak sana sylerim.
Diye cevau verdi.
herkesi ile ikisi
ca,
- Sen beni Hayreddin sulh iin gnder-
din. ifade ettim. Bana: O sznde sa-
mmet-i Muhammed
fitne koymaktan vaz gesin. Madem ki Ceza
yir'e gelip kalenin Var
gtr gzne soksun. Gelsin Cezayir'e otursun. O dahi
kendini dedi.
$imdi beni dinlersen, seninle beraberce iki-
miz Hayreddin gideriz. Ge-
kale per eline verirsin. Ve der-
sin ki: sen benim efendimsin, vekilisin.
Benim senden olup
Bylece
zira odur ki, bu Hayreddin
280
adam olan kimse mmet-i Muhammed-
in iin kendi terk eylemez.
Diyerek hali hikaye eyledi.
Bu ehl-i hal bir idi. Bunca hik-
mctli sz gre kendinin dolu bellidir.
ldrtt.
szne bu son verince
nun Firavun
Hani evwlden bana gnderip:
- Elini peyim beni Hayreddin ile

Diye yalvaran adam, hemen o saat boy-
uunu vurdurdu. Allah rahmet eylesin.
derdi:
- Hayreddin iin kalenin anah-
bana gnderdi, gelsin otursun diye. Bu herif
de bilmem ne pohlar yiyor. Yok onunla Cezayir'e gide-
yim, yir.c Hayreddin evirip on-
dan zr dileyeyim. Benim efendimsin, vekili-
sin ... Halbuki o hcrif be-
nim zorina dayanamayacak hemen erkenden anahtar-
gnderdi. Kendi Bunu bilmeyecek ne
var. Amma adam Benim elimden kurtula-
Kendi ile oldu.
Kara szleri
Kara gster-
di.
281
- Hayreddin bizden korkusuna Ka-
lenin gnderdi. Sen ise bana,
diye meth ederdin.>>
Diye hayli
Kara Hasan:
<<- Dinlendi biz Hayreddin
ile Amma isterse olsun, ben
yitirmcm. benim Hayreddin Pa-
ise, senden de da yoktur. Amma
bu anahtar gndermede bir

-- ben senin gibi Hayreddin
meth iin kat! eyledim.>>
Kara Hasan:
<<- Byle demekten seni de
gibi ederim demekse, lm bize nk Hay-
reddin gibi bir gazi dilaveri da senin gibi
geldim.>>
Cezayir oturdu.
Kara Hasan bir pars gnll adam idi.
na gitti. Kara Hasan gidince
koptu. nadim oldu. Hele
g bela ile araya koyup Kara Ha-
san ilc tekrar oldular.
Kara Hasan'a Tekrar
almak iin bedevi atar ektirdi. Ota-
beyazdan Btn zerine
kcthda tavin etti.
282
Cezayir'e gelip Kara ile
tahta oturdu. lik zamanlarda adalet, ihsan ve cmert-
kendini Sonradan zulm ve tecavz had-
den ktlkler icaa etti.
eskiden beri acem taifesinden
Kara sevmesi de kerhen idi. ki
kendi iin Kara her belaya siper ederdi.
Halk ve asker e Askerin bir ile
ileri gelenler ve ulema gece gndz bizi hasret
ekerlerdi.
Bir asker Kara Hasan zmresi idi.
Cezayir kabileler ile ierdeki

- Allah etsin!
Derlerdi.
derya battal etti. Deryaya
cakteknede Teknelerin karada rdu.
Bu gemi ister. gzetmekle, bir ya-
ile gze grlr.
Biz ise kendi elimizle gzmzle grp gzetirdik.
sene doluyordu.
Biz Cezayir'den giderken ulema, salih kimseler ve
ileri gelenlerle
- Benim bu gitmem kendi reyimle
Elem ekmeyin. Hak teala ecelden aman verip bu Ce-
zayir'de daha varsa, sizinle se-
neye kadar yine

Onlar da bu sz zerine seneyi bekler idiler.
sene dolmaya az zaman Benim Cicel'de oldu-
283
bilirler ancak sze gre
mit ederlerdi.
Bunlar idiler.
- Cezayir'den gitmesi madem kendi
ile sznde durur. nk ricalullah
zmresindendir, elbette Cezayir'e gelecektir.
Diye yoktu.
Trk kabilesinden veli
Amma gn kala
bu bozuldu. Birgn
da tekilere:
- Hey adamlar, divane misiniz? Bizler Peygam-
ber soyundan iken bile ricalullah yolunda ola-
Sizler ise Etrak denilen Trk kabilesinden
bunu umuyorsunuz. Cezayir'e seneye kadar gelir, di-
yorsunuz. Halbuki onun Cezayir'den bir yo-
lunu bulup firar etmekti. Kafir bir ada bas-
mak bahanesiyle oluk nezaketle bura
dan Vanp Cicel vilayetini marnur etti. Ka-
fir btn ganimetini getirdi. Donanma sahibi
oldu. Zevk buradan iyidir. Hi bu semte ba
kar Sizin
Dediler.
rya
Bylece hepsinin fikri iki
ki, bizim ve adam
edip
sonraki gece, bu hepsi bir
rya grp ertesi gn birbirlerine Birinin
hepsi de
284
idi:
Bunlar kendilerini, deniz gl g-
akarsuluk, misk ambcr kokar,
dan bir yerde buldular. Bir otak
ncbiler rehberi, y-
cc \'C Hazret-i Muhammed Mustafa sallallah aley-
hi ve scllem, Ashab ndvanullahi tcala alcy-
him ccmain Bu
dan grdler ki, tahkir edip kmsedikleri
adam al bir elbise iinde, belinde bir
nnde edep ve tazim ilc nnde
diz kp
Resul-i Ekrem efendimiz :
,,_ Ya Hayreddin! Allah'a tevekkl ct. Kendi ye-
rine dn. KMirlcrc ve olan
zafer kazan.>>
Gzileri siz mu
Rya burada
- Esselatu vcssclamu alcvkc

Sabahleyin bir araya gelip hali bizi
rakmayan :
<<- Gznzlc grdnz m, nede ne Re-
suln ekip mrn din-i mi.ibin
gazileri siz mu Ol gazi size Et-
de da gsterdi. Siz de ne ol-
bildiniz mi?
Dediler.
tekiler ise cevaba kadir
lar.
gece ben dahi grdm.
henz amber kokusu idi.
- Esselat vesselam alcyke ya Resulallah!,
Diye selam venlikten sonra kendi kendime bu r-
tabir edip:
- Ey koca asi Hayreddin, bu saadet ki sana erh-
ti. yine dnp m-
herbad etmemiz de
Dedim.
Kalbimelen Cezayir'e gitmeve niyet
Amma kimseve
Cezayir
O gn Cezayir'in byk mektuplar
geldi.
- Ey efendimiz, bu ki, sen Ce-
zayir'in bu kadar ektin. Tam safa-
srecek iken, kendi Ciccl'e gittin.
Bundan nedir? Mektubumuzu Resu-
lllah gelip yine bu mbarek aya-
Seni Cezayir kadar
mek bizim

mucizesi olan rya bcrekcti ilc
en ok ulu hep ondan
evirip bize dndler.
Bu mektuplara cevapta:
Sizler ki vc ,bilcmlc Arap
kabilcleri byklcrisiniz.
Selam ve (,luadan sonra, mektuplar
oldu. Allah sizlerden ola.
286
Lakin benim size itimat edecek halim
hakikaten sznzde iseniz birer ge
tirip bana teslim edin. Benim de kalbirn mutmain ol-
sun. binmesi iin yedi bin iyi
hayvan kendim iin iyisinden bir ka yedek gnderesi-
niz.
Diye
Byle tekiifte bulunmaktan baka
bizi hakikaten isteyip dilerler mi, anlamak iindi.
Beni hakikaten dilerler ise, de gnl
ile verirlerdi. Zira Arap okluk vermekle
etin kozdur, yersin.
asker pek idi.
O Sinan Kaptan dokuz pare tekne ile se-
ferde idi. Sette On iki pa-
re aktarma geldiler. da-
yedi sekiz yz Endls taifesinden
da teknelere Sinan Kaptan'a byle yapma-
ben
Yirmi bir pare tekne ederek Cicel
girdiler. Gidip
<<- geldiniz safa getirdiniz.
mbarek ola.
Diye hal ve sordum.
Amma ki, askerlerin yzlerinde sevin ese-
ri yok. Hep Sordum:
- Nedir Sizde ben bir znt grrm.
ola!
Hepsi birden:
287
- efendi baba, sevincin,iz olsun? Ce-
zayir Hak zayi bu kadar zah-
metler ektik. bir Arap gidisi sryor.
seferden gelirken hava muhalif oldu. Cezayir
bizim vilayetimizdir diye limana var-
gidisi istemedi. Kaleden <<alarga: durun
diye bize top Pek gcmze gitti. O zaman b-
tn ya sen efendimizi yar-
ile yine yerine oturtup Cezayir'i gidisi-
nin elinden yahut bu yolda hepimiz fe-
da ederiz.>>
Bu szleri duyunca kalbirnden :
<<- Ya Resulallah ne kadar
Dedim.
Babarda Cezayir zerine
O zaman bildim ki Peygamber'in
ile bizim Cezayir'e gitmemiz
Zira bu alamederin hepsi gnde meydana
Askere:
- Pek gzel Hak teala tedbirinizi takdi-
re uygun Allah ecelden aman verirse
Cezayir zerine sefer etmeye Kalbinizi
tulun. Hayr olsun!
Dedim.
Asker de glp oynamaya Al-
hikmetine bak ki aktarma baralardan biri
na kadar ile doluydu. Bize de ordugah
iin ok Sanki bedava gibi geldi. Bu
hep rast gelmesinden
Bundan sonra sefer Btn
boyu her e:;;it gibi grdk. Sinan
ifade ettim.
<<- ben Cezayir zerine gidince
sen burada Haremim de burada kalacak. Sa-
na emanettiL Ta ki teden sonra ne cmr edersem
ona gre i:;;
<<- gzm stne. zre tapun. Allah
tcala verc.
Sekiz bin piyade, drt bin
Bahar gelip ctraf Cezayir gel-
meye Ne teklif edip hepsini fazla-
Otuz kadar da getirip
rehin kodular.
- Hemen mcahitler reisi, ve
katili, kalbine gelmesin.>>
Dediler.
Bir de, bir al bedevi getirdiler ki, nne iz
kor yok idi, llmezdi. Mehmet Kap-
tan'dan sonra denizde ve karada bu al
raktan daha seygili bir yoktur.
Gnlerden bir gn, Cezayir, deyip yola Se-
kiz bin drt bin vz kuvveti-
miz de ilc orduya
yz kadar da ber.im bulunurdu. Bir
ka vz gaziyi de CicL'l'de Sinan Kaptan'la beraber tck-
lll'lerin Ne olur ne olmaz dive.
Dilini Ensesinden
Bu kona ge Cczavir'c vola
Bir bvk kv
289
konduk. Asker koduklanndan o ky ber-
bat harap yedi sekiz yz kelle kestik.
Bunu haber alan civar kyler hep yedekleriyle ge-
lip bana tabi oldular. Hepsine eman verdim. Evvelki
affeyledim. Bu zerine aralannda:
mrmz olduka Hayreddin
fena sz syleyenin, hep bir
olup dilini ensesinden
Diye
Sonunda bu haberler da
- Ne gnne durursun? Hayreddin do-
kuz pare teknesini Cezayir'e girmeye pek
fazla glerine byk ordu drt
nala zerine geliyorlar. Gafil olma! Filan kyn
geldi de hepsini geirdiler. Bu hali garen
tekiler mendil yedeklerini re-
hinlerini getirip ona tabi oldular.
Kara Hasan etelinl beUne sokup
Bu haberleri rludaklan atla-
iki divane gibi

Onun bu halini greq Kara Hasan:
- Ne oldu, Sen bu laf-
lara Madem ki ben senin Hayreddin
herif buraya bakmaya kadir Diyelim
ki gerek olsun. Ne olacak!
Diyerek cesaret verdi.
Bunlar byle iki haberci paha geldi.
- Hayreddin krdp geliyor. Siz ne gn-
nze durursunuz?
F: 19
290
Dediler.
O zaman eski haberlerin de anla-
Kara Hasan beline sokup asker toplamaya
On iki bin ve sekiz bin yaya olup Ceza-
yir'den bize geldiler.
Cezayir'den bir ka konak heride sarp bir yer var-
Bunlar oraya gelip konmak iin can Hal-
buki ben onlardan nce o vanp,
verip idim.
gzne uyku girmedi.
ile Kara :
- Hayreddin filan
Diye haber gelince, keyfi bozuldu.
Kara Hasan:
- Ne var be herif! Yer hep birdir. Daha
gemeden
Diye
Sonunda gelip bizim kondular. Birinci
gn byk oldu. nun askeri byk ka-
verdi.

- Bu hal hayra
Diyerek o gece gzne uyku girmedi.
Kara Hasan:
- sabah sen seyret ben onlara ne boza
iireyim.
Dedi.
Ertesi sabah iki asker birbirine olup cenge
ile yaya yaya ile bir cengi
oldu ki, ya Uyub!
291
Bizim asker o gn her biri gya bir ejderha olup
askerini dem ekmeye Ya
medet Allah! Cenk gittike iki taraftan kelle-
ler bostan kesimi gi-bi ayaklar yuvarlanmaya
Kulak, parmak gya dlger gibi

Cenk sabahtan ikindiye kadar srd. Kan gvdeyi
gtrd. askeri gazilerin nnden

bir savurdu ...
Kara Hasan ise lmlk yara at boynuna
t. Bu halde cenk gtrdler.
O zaman gitti. Onun o
kadar sebep Kara Hasan idi. gr-
d ki, bela o
zaman kamaya karar verdi.
kaarken bize tabi olan biri-
nin O da ganimet bilip ba-
geerken yaradana bir savurdu.
yle ki br
inip
kesip bize getirdi.
- Btn byle olsun. Devletinle bin

Diye
Cins
gibi ktlk dolu bir fitnenin yeryzn
den ettim. getiren
ile yz verdim.
292
Her yerde eksik olmaz. Bilhassa mera
Bunlar:
- Efendi, bu neden
verdiniz. Ona yz O cins
Bin eder.

- O cins sahibini ele vermezdil
Deyip, mat ettim. Cevap vermeye
mecalleri
Kara kellesini "esellm
askeri ise bu hali grnce :
- Biz kimin iin cenk ederiz. giderse
ayak durur mu?
Dediler.
kalaniann hepsi gelip bana tabi oldular. H-
kumet tamamen elimize geti.
Bu olan Kara Hasan
yz Trk askeri ile beraber at boynuna ka
makta idi.
- Beni sonra Hayreddin elinden
bir yer kurtaramaz. Ancak Vahran kurtanr.
Deyip Vahran yoluna
yz asker, benim ineinip Cezayir
den sebep olan kstahlar idi. Divan
da yz seksen beldeliyi kati edip ileri geri laf et-

temizce biri:
- Biz bu herifin niin uyup gideriz? Biz
kendi aresine baksak ya!
Deyince tekiler:
293
- Ne gibi?
- H<!yreddin unuttunuz
mu? Herifi adam yerine divan si-
lah ekip herifleri ettiniz. Geri katline
ulema fetva Amma yine hak olan,
af edilip katil mi hakim izni ile ol-
idi. O dursun,
herifin olan Kara hempa ol-
duk.
kellesi kesilip btn
Hayreddin tabi oldular. Biz ise
herifin gidiyoruz. Evvelki kabahatimiz
mez gibi kendimizi daha ok kabahatli ediyoruz.
di benim budur ki, Kara ke-
selim, sonra hepimiz Hayreddin
huzuruna gideriz. Kara kellesini gtrr, ha-
limizi ifade eder, dileriz. O halim tabi-
mrvvet sahibi bir devletlidir. bizim he-
pimizi helak eylesin, dilerse azad
geldiniz
Hepsi de bu fikri buldular. Kara
tutup kestiler. yz
ordugaha geldiler.
Grdler ki kellesi nnde
durur. Kara kellesini de ya-
diktiler.
- Devletlm sen ok
Deyip kendilerini zr dilediler.
O zaman ellerimi
294
<<- Hamd ve olsun yarabbi! Kara yzl ha-
da verdin.
Diye ettim.
Sonra dnp:
- geldiniz Safa geldiniz. Benim siz-
Lere pek ok idi. Amma madem ki
kara yzl kesip bana getirdiniz. Ben de
ona sizin bana divan ks-
affettim. Evvelki gibi yine
di her ne ise olan oldu. Giden gitti. Bir daha byle
bizden dahi olsa ortadan kal-

Diyerek nezaketle tvbe
far ettiler. Eskisinden ok bize
Mbarek bir saatte o konaktan Cezayir'e
girdim, yerime oturdum. Cezayir'in
gelip:
<<- Saadetler olsun. Elhamdlillah . ki yine m-
barek yzn bize gsterdi.
Diye sevin izhar ettiler.
Onun da tarihini kodunuz mu?
Alim, salih ve ileri gelen kimselerden O
Ian da geldiler. Bunlar bizi ryada gren
ler idi. Bu kendilerinin
Bizim de bilmezlerdi.
Sohbet
- giderken bize bir sz idi-
niz. onunla teselli bu-
lurduk. seneye kadar olursa yine gelir, si-
zinle diye gn-
295
den tarih koduk, tamam bu mbarek gne gelinceye
kadar sene oldu. Ne bir eksik ne bir fazla.
Dediler.
Ben de:
- Amma, benim delil grmeden
Geri hep delil grdkten sonra
Onun da tarihini kodunuz mu idi?
Diye bir sz
Bunun ne demek kadar da
sz sohbete evirdim.
Bu sonra :
- Grdnz m! Geenlerdeki ryaya da tarih
kodunuz mu mi? hi
ki hu Hayreddin mutlaka veli bir adam-

Tekneleri tutl dnderdi.
Cicel'de teknelerin ve haremimin zerine
Sinan Kaptan'a mektup
Sen ki Sinan
Namem sana kendin benim mzegalere-
me binip, harem cemaatimi. de teki tekneleri
de hep yollu yolunca ekip evirip Cezayir'e gelesin.
Greyim sizi, Cezayir'e girerken dostun -
nnde byk edes.iniz.
Dedim.
Sinan Kaptan mektubumu ferah oldu. Sonra
tekneleri donatmaya Ssletip, trl
renkli boyalarta tekneleri tuti dnderdi. M-
zegalere ise hemen gelin gibi oldu.
296
Hepsi otuz pare tekne. olarak mbarek bir sa-
atte Cicel Cezayir'e
ve som
ler. Top tfenk gelip limana gir-
diler. Cezayir'in bur da geldiniz
deyu er kat _
Sinan Kaptan'a da konak verildi. Levent ve gaziler
Cezayir teknelerle doldu.
Cezayir' e yine ganimet Herkes g-
cnde zevkinde. oldu.
CiLDiN
SONU
{ }
981