http://www.slideshare.

net/MichelleFlorida/
panitikan-ng-rehiyon
1.
2. MGA ALAMAT
1. In waktu kamaasan pa, in manga tau
ha dunya nginuinu bang mainaguulan. Dum
adlaw tiyali nila sa way makabya. Sara
hambuk adlaw , nakabuti in suysuy pa
Tauhan.
1. Laung sin tau,Jabrail, kari kaw kunu.
Baytai in sanga manusya na hangkan
magulan sabab namamagyu in mga
biraddali.
1. Ni miyadu na in Jabarail ampa madtu
biyaytaan in manga tau in kahalan sin
pagulan ha awan atawn langit sabab in
sanga biraddali sin tuhan namamagyuha
surga. Pagubugs sin pagbyataminuwi na
in Jabarail pa surga.
2. PANITIKAN NG REHIYON IX
3.
4. ANGHEL SA KALANGITAN
1. Nooong unang panahon ang mga
tao sa mundo ay nagtataka kung
bakit umuulan. Umaga hanggang
gabi ay nag-iisip sila, subalit wala
ni isa sa kanila ang makapagsabi.
Ngunit isang araw, ang kanilang
katanungan ay umabot sa Diyos.
2. Sabin ng Bathala. Gabriyel,
magtungo k sa mundo at sabihin mo
sa mga tao na umuulan dahil ang
mga angel ay naliligo.
3. Dahil dito pumunta si Gabriyel,
sa mundo ng mga tao at sinabi sa
mga tao na umuulan dahil naliligo
ag mga angel. At pagkatapos noon
ay bumalik na si Gabriel sa langit.
5. IN DUWA BUD
1. In waktu sin kamaasan, awn
duwa bagu ,matiyaun. Mabayan sila
timibaw pa maas nila ha
Sambuangan. Namaid na sila ha ina
iba ama sin babai in tumulak sila ,
namus na sila sakayan sin ama sin
babai. Piyadayaw sin sakayan niya.
Salta siyulayan niya kalampakan
sin sakayan, liyuwan niya subay
sila tumulak sin adlaw jumaat. Sin
adlaw Jumaat subusub, timulak. Sin
ha laud na sila, awn na hangin
ampa sila naglataran tudju pa laud
sin lupa sug, sampy sila nakaabut
pa daig sin pulampiningan ha pu
sin Basilan. Pagabut hangka pitu
dimatung na sila pa Sambungan.
Ampa sila nanaug, miyanaw na sila
pa bay sin ama niya. In nakasakat
sa sial pa taas bay, siyum nila in
lima sin ina iban ama sin usug.
Ampa nagbalik in usug pa sakayan.
Kiyawaniya in lutu nila, diya niya
pa bay. Landu makug ina iban ama
sin usug ina ka asawa in anak nila
usg pa marayawa dagbus iban
marayaw addat.
6.
1. Pagga tahun na in makalabay,
namaid daisad in babai ha manga
ugangan nila, apmasila nasasaddiya
in sila tumulak da ha adlaw
Juamaat timulak na sila tudju pa
Lupa sug Landu malanu in dagat
Slai lana iban uway tuud
kaalunalan. Tinatagad sila hangin.
Bukun malugay timumbuk na in
hangin utarasa sadja nagpatuud
tudju pa liyu sin puBasilan. Sin
malaum dum na, napintad na ni
hangin. Timigidlum na in hula ampa
naghunus. Yaun sila ha gi tung
tawid: di na sila makauntas atawa
makatapuk pa taykud sin pu
basilan.Bukun malugay dimatung na
in hangin makusog inpagbabasahun
na hunas na. Di nila na kaugpangan
sa sadja nagpaanud sampay sila
kiyugan sin dakula alun panjang.
Magtuy sila iyanud. Namintaminta
na sila, bang sila maabut na
malunod ampa sila patay.
7.
1. Oh tuban ku, laung sin usug,
duli tuud akyti bang maabut na
matay bang mayan kami mahinang
duwa bud.
2. Pagga sila simanga na pa
tauhan iban nabi; pagubus nila
sadja namissaraampa sila
naggulgul. Sukun malugay dimatung
sa kanila in duwa alun dakula
ampa nakalaruk sila pa laud. Suay
na sila kaguwa. Bukunan malugay
gimuwa nain duwa bud a laud ha gi
ting sin tawid, ampa di masagda
sin manga tau sa laud bang kita
tudju pa Sambuangan atawa pa
Lupa sug. Tila silaun kita. Amu ini
in katakata sin duwa Bud atawa
siway Bullud.
8. ANG DALAWANG BUNBOK
1. Noong unang panahon, may
isang mag-asawang bagong kasal
lamang. Gustong-gusto nilang
bisitahin ang mga magulang sa
Zamboanga. Isang araw, nagpaalam
sila sa mga magulang ng babae na
pupunta sila sa Zamboanga. Nang
sila ay payagan, hiniram nila ang
vinta at layag ng ama ng babae.
Inayos ng lalaki ang vinta at layag.
Sinibukan niya ang layag na ito at
maayos naman..
9.
1. Pagkatapos nila sa paghahanda
ng vinta, pinuno nila ito ng pagkain
at sila ay naglayag isang araw ng
Biyernes. Umaga pa lamamg ng
araw ay nagsimula na silang
maglayag.
2. Habang sila ay naglalayag
naitulak ng malakas ng hangin ang
kanilang vinta patungo sa
karagatang ng Sulu hangang
marating nila ang Lampinigan sa
Basilan. Pagkatapos ng isang lingo
ay narating din nila ang
Zambaoanga, nagtungo sila sa
bahay ng magulang ng lalaki .
Masaya ang mga magulang ng
lalaki at ang kanilang anak ay
nakapangasawa ng mabait at
magandang babae.
10.
1. Isang araw, pagkalipas ng isang
taon, nagpaalam ana nag babae sa
kanyang biyenan. Araw din ng
Biyernes ng sila ay umalis patungo
sa Jolo. Ang dagat ay tahimik at
walang makitang alon. Naghintay
sila na umihip ang hangin. At
nagsimula nga umihip ang hanging
amihan. At nang hatinggabi na, ang
ihip ng hangin ay nagbago at ang
kapaligiran ay dumilim bigla,
nagkaroon ng bagyo. Wala na silang
masisilungan dahil sila nasa gitna
ng karagatan. Hindi nila mapigil ang
kanilang vinta sa lakas ng hagin.
11.
1. Habang hinahampas ang
kanilang bangka ng mga alon, sila
ay nagdarasal na lamang sa Diyos.
2. O Diyos ko pagpalain mo po
kami. At kung kami po ay
mamamatay, sana po ang katawan
namin ay maging dalawang
kabundukan, sabi ng lalaki.
3. Pagkatapos nilang magdasal sa
Diyos at sa propeta nilang si
Mohammed, nagyakapan silang
dalawa. Pagkalipas ng isang
sandali tinamaan sila ng malakas
na alon at sila ay tumilapon sa
dagat. Hindi na sila nakita.
Pagkatapos ng bagyo ay lumitaw
ang dalawang bundok sa gitna ng
karagatan. Ito ang pinagmulan ng
dalawang kabundukan na nakatayo
sa karatagan sa pagitan ng
Zamboanga at Jolo.
12. ANG MGA BUGTONG NG REHIYON
IX
1. Ang bugtong ayon kay Charles
Francis Potter ay isang mahalang
metapora, at ito ay resulta ng
pangunahing prosesong metal ng
pagsasama sama, at ito ay
pagkakahawig, at persepsiyong
pakakapareho at pagkakaiba. Ang
bugtong ay isang paligsahan ng
kaalaman at isang paraan upang
madebelop ang talas ng pag-iisip at
obserbasyon. Para naman kay Allan
Dendes at Robert Georges, ang
bugtong ay isang tradisyonal na
ekpresyon na naglalaman ng isa o
mahigit pang elementong
naglalarawan, pares na ang isa ay
tutol na nangangailangan ng
kasagutan na maaaring hulaan.
13.
1. Ang bugtong ay isa sa
pinakaunang porma ng pag-iisip.
Ang mga primitibong tao ang
nagsimula ng bugtong. Subalit noon
ito ay kinikilalang isang sagrado at
pinaniniwalaang nagtataglay ng
kapangyarihan.
2. Ang bugtong ay isang berbal na
laro o isang paligsahan sa talas ng
kaisipan na naging popular na
libangan. Ang pagbubugtungan sa
Jolo ay ginagawa kung may
kasalan, sa gabing Ramadan, sa
pagdaraos ng mga kaarawan at
araw ng kamatayan o kahit kaylan
basta may pagsasalu-salo ang mga
grupo ng mga tao o kabataan.
Ginagawa rin ito upang turuan ng
mga matatanda ang mga kabataan
na magkaroon ng talas ng isip.
14.
1. Ang tawag ng mga Tausug sa
bugtong ay tigumtigum o
tukodtukod( mula sa salitang
tukod na ang ibig sabihin ay
hulaan). May dalawang uri ng
bugtong ng Tausug: ang isa ay ang
tinatanong sa isang kaswal na pag-
uusap at ang ikalawa ay inaawit sa
isang okasyon. Subalit sa parehong
kaso, ang taong pinagtatanungan o
taong kinakausap ay
kinakailangang magbigay ng
kasagutan. Subalit ang mang-aawit
na siyang umaawit nang bugtong
ang siyang magbibigay ng
kasagutan pagkatapos manghula ng
mga manonood.
15.
1. Ang bugtungan ay kadalasang
ginagawa ng dalawa o higit pang
tao. Ang mga kalahok ay
nagtatanong ng bugtong isa isa sa
isang grupo na siya nilang kalaban.
O kaya naman, ang bugtong ay
pinasasagutan sa mga bata at ang
lahat ay maghahamon na sagutin
ang bugtong. Kung kanino mang
bugtong ang hindi masagot na
siyang tatanghaling panalo. Sa
proseso ng panghuhula, ang
kalaban ay binibigyang ng
maraming pagkakaton na mahulaan
ito. At kung ang lahat ng kanyang
kasagutan ay mali, ang
nagpapahula ay magtatanong kung
siya ay suko na, ibibigay na ng
nagpapahula ang kasagutan sa
bugtong. Ang nagpapahula ay
kadalasang nagtatanung ng:
magapu na ang buwaya? o sirit
na? at ang kalaban ay sasagot ng:
uno kunu? o Ano iyon?. At
ibibigay na nagbubugtong ang
kasagutan.
16. Narito ang halimbawa ng mga
bugtong na kung tawagin ng mga taga-
Rehiyon IX ay tigumtigum o
tukodtokod Kahuykahuy baubid Isang
pirasong kahoy na maliit Kahuy batang
baibid Na halaman na mayroong maliit
na sanga Dimagtubu ha biid Hindi
tumutubo sa burol Subya ha gitung
tawid Subalit sa gitna ng dagat
Karbahal Itim na koral Tubig ha liyung-
liyung Tubig sa loob ng butas, walang
dahon ang Dikapakpakan dahon
Pwedeng mahulog dito Butung Niyog
Batu giyanteng ku Nagsabit ako g bato
Tubig in nakawa ku subalit nakakuha
ako ng tubig Butung Niyog In diyaak
yattu pa Ang taong pinapunta ay
nandun In kawaun yari na Pero nag
bagay ay dumating na] Butung Niyog
17.
1. Tiyanum buya ipun Ito ay
tinanim para ngipin, pero ito ay
Nagbunga ng malaking
2. Nagbunga biya buktun Niyog
3. Butung
4. Ista ista ha lupa Ito ay isang
maliit na isda sa Walna gaddung
iban pula mundo. Ito ay berde at
pula. Sisik niya kakitaan Ang
kaliskis nito ay makikita Langka sa
loob ng katawan nito Langka
5. Jambangan hi sinyura Ang
halamanan ng ng Diringding
senyora, Ang dingding nito palda ay
palda.
18.
1. Nagdahun nagkampilan Ang
dahon nito ay Nagbunga iyukkian
katulad ng kampilan Lara
Namumunga ng kurbang prutas
2. Paminta
3. Awn tau Mayroon tao na Taga
mata, way u maraming mata
Kungkung in siku Pero walang tao
4. Katilibut si baran Nababaliko
ang siko
5. Taga mata ang katawan nito ay
puno ng mata
19.
1. Nagbunga manikmanik
Namunga ito ng maliit na buto
2. Sid adlaw alban tuwing
miyerkules
3. Pisang Pinya
4. Tubig ha lahi lahi Tubig sa
maliit na kawayang pwedeng isalin
Pero ang tubig ay hindi tuwangun di
matuwang pwedeng isalin lalagyan
5. gamay Halamang Dagat
6. Kahuy dangawdangaw Maliit na
punong isang dipa
7. Kukuhan iban bukuhan Na
mayroong maraming buhol
8. Sumulig lahi hangpu Tutubo
hangang sampung dipa
9. dangaw, iban at sa sanga nito
ay puno ng jambuhan in tuku guhit
guhit
10. Tubo Tubo
20.
1. Sumpingha taasa kahuy
Bulaklak sa tuktok ng puno
2. Nahulog magtuy mabilis na
mahulog
3. Duyan Durian
4. Isakalang iklugon Matigas na
tinapay na
5. J in pamugaran maraming itlog
6. J ang pugad nito
7. Ha lawn pa sin ina Habang sa
sinapunpunan ng Asal na piyupusa
ina, ito ay napisa na
8. Ha lawn pa sin iklug Habang ang
itlog ay nasa loob
9. Asal na taga iklug Mayroon na
itong buntot
10. Bawang Bawang
21. KWENTO BAYAN mula sa
Zamboanga MANIK BUANGSI
1. Noon ay may isang sultan na
may pitong anak na dalaga. Ang
bunso ang pinakamaganda sa lahat.
Ang kanyang pangalan ay Tuan
Putli. Nang magdalaga si Tuan Putli
ay maraming dugong bughaw ang
lumigaw sa kanya. Ngunit hindi niya
pinansin ang mga ito, sapagkat sa
kanyang panaginip ay nakita na
niya ang lalaki na kanyang iniibig.
Siya ay si Manik Buangsi. Datapwat
si Manik Buangsi ay hindi isang
pangkaranwang tao. Siya ang
nilalang na walang kamatayan at
nakatira sa pook ng mga bathala.
Sa panaginip lang niya dinadalaw si
Tuan Putli.
2. Dumating ang araw na hindi na
matiis pa ni Manik Buangsi ang
kanyang pag-ibig kay Tuan Putli.
Kung kayat kinausap niya si Allah.
Pumayag naman si Allah na bumaba
isi Manik Buangsi sa lupa.
22.
1. Si manik Buangsi ay nag-anyong
isang ginuntuang bayabas.
Napasakamay siya ng isang
matandang babae na pulubi. Nag
bigyan ni Tuan Putli ang pulubi ng
limos ay ibinigay naman ng pulubi
ang prutas sa kanya. Itanim mo ito
sa hardin, ang bilin ng pulubi kay
Tuan Putli. Ang bungang nito ay
siyang iyong kapalaran!.
2. Itinanim ni Tuan Putli ang
bunga. Tumubo agad ito at
nagbunga ng marami. Pinitas nito
ang pinakamalaki at
pinakamgandang bunga at iyo ay
dinala niya sa loob ng kanyang silid.
3. Sa loob ng bungang iyon ay
naroon si Manik Buangsi. Sa gabi,
nagmumula sa bungang iyon ang
isang kakaibang liwanag.
Pagkatapos, lalabas si Manik
Buangsi at panonoorin ang mukha
isang magandang dayang-dayang.
Saka lamang siya bumabalik sa
loob ng bunga kapag tumilaok na
ang manok. Ngunit sa isang
pagkakaton ay nakatulog si Manik
Baungsi. Nang magising siya ay
nakasikat na ang araw. Gayon na
lamang ang pagtataka ng dalaga.
Kung gayon, isa kang
katotohanan! bulalas ni Tuan Putli.
23.
1. Ngumiti si Manik Buangsi. oo
Wika niya. At narito ako upang
pakasalan ka!.
2. Naganap ang kasalan ni Tuan
Putli at Manik Buangsi at sa piging
na iyon ay bumaba ang mga bathala
mula sa kalangitan upang
masaksihan ang pag-iisang dibdib
ni Tuan Putli at Manik Buangsi.
3. Nanatili sina Manik Buangsi at
Tuan Putli sa lupa. Sa kabilang
dako, naninibugho ang mga kapatid
ni Tuan Putli sa kanyang
magandang kapalaran. Hanggang
sa naisip ng tatlong dalaga na
sirain ang magandang ugnayan ng
dalawa.
4. Hindi ka dapat magtiwala sa
asawa mo, sabi ng isa kay Tuan
Putli.
5. Maaring isa lamang siyang
masamang espirito!
6. Maganda siyang lalaki, wika
pa ng isa pa. sigurado mo bang
ikaw lang ang babaeng minamahal
niya?
7. Sa tingin ko ay isa ka lamang
sa mga babaeng dumaan sa buhay
niya, sabi sa kanya ng isa pa,
Paluluhain ka niya balang araw!
24.
1. Dahil sa patuloy sa paninira ng
kanyang mga kapatid ay tuluyan
nang nalason ang kanyang isipan.
Naging selosa si Tuan Putli sa
kalaunan. Palagi na niyang inaaway
si Manik Buangsi. Hanggang sa
dumating ang panahong napuno na
si Manik Buangsi. Ipinasiya niyang
bumalik na sa kanyang pinagmulan.
Sa kapangyarihang taglay niya ay
biglang isang lumabas ang isang
mabikas na puting kabayo at isang
kris. Nagsisi si Tuan Putli at
nagmakaawang isama siya ni Manik
Buangsi. Pumayag naman si Manik
Buangsi.
2. Sa kanilang paglalakbay ay
biglang binalot sila ng makapal sa
alikabok. Ang mga dahon ng mga
damo sa paligid ay nagmistulang
kris, ngunit buong tapang na
sinagupa ni Manik Buangsi ang
lahat. Hanggang sa dumating sila
sa isang mahaba at makipot na
tulay. Sa ilalim ng tulay ay isang
ilog na kumukulo at mula roon ay
maririnig ang daing ng mga
nagdudurusa kaluluwa.
25.
1. Mahigpit ang yakap ni Tuan Putli
sa baywang ng asawa. hindi ako
magdidilat ng mata, pangako niya.
pipikit ako!.
2. Nagsimula silang tumawid sa
makipot sa tulay, sakay ng kabayo.
Ngunit hindi kaginsa-ginsay,
biglang nakarinig ng tinig si Tuan
Putli. Siya ang tinatawag nito.
Tuan Putli! Tuan Putli! Tuan Putli!
daing ng tinig. Ang tinig na iyon at
tulad ng kanyang yumaong ina!
3. Bigla nitong iminulat ang mga
mata at tumingin sa ibaba. Dahil sa
takot sa nakita ay nakabitaw ito at
nahulog sa kailaliman.
4. Mula noon mag-isa na lang si
Manik Buangsi na nakarating sa
kaharian, ngunit malungkot ito sa
pagkamatay ng asawang hindi
nakinig sa kanya.
26. AWITING BAYAN INAKU
DURINGDING (Awiting Bayan mula sa
Zamboanga)
1. Inaku duringding
2. Umaga na yata
3. Nagtitilaukan na
4. Ang manok sa lupa.
5. Kayat ang sabi ko
6. Sa matandat bata
7. Matulog n ngayon
8. Bukas ay gawa.
27. DORI-DORI SINGKIL
1. Dori-Dori Singkil
2. Mang Manuel Dagil
3. Mang Iskong Kolikoy
4. At mang Juan Bambo.
5.
28. MGA MANUNULAT NG REHIYON IX
1. Tulad ng ibangmga rehiyon,
mayroon ding mga kilalang
manunulat ang Rehiyon IX. Ilan sa
kanilang ang mga sumusunod.
2. Descallar, Antonio
3. Isinilang si Antonio Descallar sa
Sindangan Zambaoanga noong
Hunyo 15, 1952. Nag-aral sa isang
pampublikong paaralan at nagtapos
ng kanyang pag-aaral sa Misamis
Occidental Institute at sa College
of Law sa AU. Nagwagi siya ng
unang gamtimpala sa timpalak ng
pagsulat ng tula na ginaganap
noong 1949.
4. Kauna-unahang niyang tula na
napalimbag sa isang pambansang
magasin ay ang Now Before the
Conqueror.
29. Enrique, Antonio
1.
2. Siya ay sumulat ng mga
maikling kuwento tungkol sa mga
Kristiyano at mga Muslim sa Timog
na nakatagpo at nakasalamuha niya
sa buhay, tungkol sa probinsiya,
bayan at mga baryong kanyang
tinitirhan at binibisita at tungkol sa
mga obserbasyon at mga
karanasan. Ang kanyang matingkad
na pananaw sa mga tao at lugar sa
simpleng salita, ang kanyang istilo
na madaling maintindhan ng mga
katangian kinagigiliwan ng kanyang
mambabasa.
30.
1.
2. Lumabas sa mga pambansang
limbagan ang kanyang tatlumpung
maikling kuwento at ang isang akda
na isinalin niya sa ibang wika ay
lumabas sa Korean Magazine
Playmate.
3.
4. Tumangap siya ng dalawang
gamtimpala sa Palanca sa kanyang
maikling kuwento sa Ingles, ikatlo
noong 1969, una noong 1973.
Pinalimbag ng Writers Association
of Dumaguete City ang kanyang
unang aklat ang Spot On Their
Wings.
31. Enrique, Ignacio Alvarez
1. Ipinanagnak sa Zamboanga City
kung saan din niya tinapos ang
kanyang pre-college education.
Pumunta sa AU, kung saan niya
natapos ang AB degree(1951)at5
matapos iyon ay nag-aral siya sa
University of IOWA. Bilang iskolar
narating niya ang University of
Madrid. Pinagkalooban siya ng
salapi ng pamilya Zobel de Ayala.
Mula noong sinimulan niyang
sulatin ang kanyang nobelang The
House Juan na hindi naipalimbag.
32.
1. Noong 1956, sinimulan niyang
sulatin ang kanyang kauna-unahang
nobela, The Devil Flower. Sa
Yaddo Foundation, Saragota,
Srings, New York ay ipinagpatuloy
niya ang pagsusulat sa nobela sa
isang Writers Workshop sa State
University of IOWA. At natapos niya
iyon sa isang six- month fellowship
sa Huntington Hartfort Foundation.
Dalawa sa kanyang maiikling
kuwento ay nagwagwag sa
Philippine Free Press Short Story
Contest. Death of a House,
ikalawang gantimpala, 1951 at
The Doll, ikatlong gantimpala.
Noong Pebrero 20,1971 ay
ipinalabas sa UE sa Auditurium ang
dulang As Between Two Mirrors
na kanyang isinulat at hinango sa
kanyang nobela. Ang ibang pang
aklat niya na naipalimbag ay ang
Three Philippine Epic, Plays at
House of Images (1953), at ang
The White House of Alia at Other
Stories (1985).
33. Acas, Olivia
1. Baguhan pa lamangsiya sa
larangan ng pagsusulat ng tula
ngunit ang kanyang
2. mga naisulat ay naipalimbag na
sa palimbagan.
34. Jubair, Ibrahim A.
1. Siya ang kauna-unahang
fictionist sa Zamboanga na
ginamtimplaan ng Presidential
Certificate of Merit in Literature for
Teaching the Filipino- Muslim sa
kanyang panahon. Bukod sa
pagiging manunulat ng tula at
mamahayag, si Jbair ay isag
kolumnista sa isang pahayag sa
Zamboanga City at editor ng
Cresent Review. Ang aklat I Jubaira
ay ipinalimbag hindi lang ng Free
Press Pacific Quarterly (South
Korea) at ng The Times of Ceylon.
35. Villa, Gonzalo
1. Isang manunulat ng maikling
kuwento at mananalaysay,
ipinanganak sa Zamboanga City ng
isang pamilyang may kaya sa
buhay. Naging interesado sa
pagsulat ng mga tula at maikling
kuwento nang siyay nasa high
school pa lang. Naging news editor
siya ng Atenean, isang
pampaaralang pahayagan na siyang
pinaglathaan ng ilang mga akda
niya. Una niyang kuwento ang
When Death Struck.
36.
1. Nagwagi siya sa Pambansang
Paligsahan sa pagsulat ng sanaysay
noong 1946, itoy pinamagatan
niyang The Role of America in the
Rehabilitation of the Philippines.
2.
3. Kabilang sa mga sinulat niyang
nagwagi ng gantimpala ay ang
Footnote of America at pinalitan
niya ng Death of Illusion, Barrio
Miracle, A voice in Rama.
4.
5. Itinigil niya ang pagsusulat
upang tapusin ang kursong
abogasiya subalit muling susulat
kung hinihingi muli ng pagkakataon
6. http://eskwelanaga.files.wordpre
ss.com/2011/02/ang-magandang-
daigdig-ng-ating-mga-katutubong-
kapatid.pdf
Mga Tausug (mga tao ng agos)
Ang mga Tausug ay makikita sa
Zamboanga, Palawan, at Sulu. Tinatawag
nila
ang kanilang sarili na mga tao ng agos, na
nagpapakita ng kanilang ugnayan sa
dagat.
Nakatira sila malapit sa dagat at
pangingisda
ang kanilang ikinabubuhay. Mahuhusay
din
silang magsasaka at mangangalakal. Sa
nakaraan, ang kanilang lipunan ay binubuo
ng
tatlong uri: aristokrasya, malayang tao, at
alipin. Ipinagmamalaki ng mga Tausug ang
kanilang identidad na pangkultura at
nilalabanan nila ang impluwensiya ng iba.
Napakahalaga para sa isang Tausug ang
pangalan ng kanyang pamilya.
http://quizlet.com/6163021/mga-maliliit-na-
pangkat-etniko-flash-cards/
Tausug
Nasa Basilan, Sulu, Tawi-tawi at
Zamboanga, kilala sila sa pagiging
mahuhusay at matatapang na
mandirigma. Nahahati sila sa dalawang
uri: tao giniba (nakatira sa burol) at tao
higad (nakatira sa dalampasigan)

http://rehiyonixzamboangapeninsula.blogs
pot.com/2014/04/ang-panitikan-ng-rehiyon-
ix.html
Ang mga Muslim ay may tradisyong
tinatawag na Ramadan o Pausa.Ito ay ang
hindi pagkain ng mahabang panahon
bilang sakripisyo at alay kay Allah,ang
diyos ng mga Muslim.Matapos ang
mahabang panahon ng hindi pagkain o
sakripisyo ay nagdiriwang naman sila ng
kapistahan na kung tawagin ay Hariraya
Hadji.Mayroon pa rin silang isang
tradisyon na ginaganap isang buwan sa
isang taon at apat na beses sa isang
buwan tuwing Huwebes.Ang mag-aanak
ay sabay-sabay na maliligo sa dagat.Ang
tawagdito ay Tulak Bala
May paniniwalang ang mga Muslim na ang
isang namatay ay dapat suotan ng
kanyang paboritong damit at bigyan o
pabaunan ng tubig at pagkain dahil
malayo ang lalakbayin nito.
Ang mga Muslim ay hindi kumakain ng
baboy dahil para sa kanila ito ay
marumi.Dito rin matatagpuan ang mga
Samals na magagaling sa paggawa ng
Bangka na ang tawag ayVintas.Itinuturing
silang matatapang na mandirigma sa
dagat.Magaling din silang magsaka ng
lupa at balita rin sa paggawa ng
tanso.Nanatili pa rin ang kaugalian ng
mga Tausog na ang mga magulang ang
mag-aasikaso upang makasal ang
kanilang mga anak kahit na hindi pa nila
halos kilala ang bawat isa.Dapat na
magbigay ng dote ang lalaki sa magulang
ng babae na maaring alahas,pera,lupa o
mga ani.
Nararapat na magsuot ang mga babaeng
muslim ng damit na mahaba ang
manggas at ang tabas ng damit sa leeg
ay makipot o closed neck.Ang kanilang
palda ay sarong.Ang mayamang
muslim ay nagsususuot ng sedang sarong
na magaganda ang kulay at disenyo na
may palamuting perlas.Sa mga lalaki
naman ang mahigpit na jacket at
mahigpit na manggas.Ang pantalon ay
koton,may mahabang sash na nakapalibot
sa kanilang baywang.At kapag sila ay
nagtatrabaho sa init ng araw ay
nagsusuot sila ng sarong na sumbrerong
kahawig ng salakot.

Sining
Kung sining ang pag-uusapan ang Rehiyon
IX ay may natatanging sayaw tulad:
* SUA-SUA- isang sayaw sa pag-iisang
dibdib,
*SINGKIL- ang sayaw ng isang prinsesa na
pinapayungan habang madamdaming
humahakbang sa apat na kawayan.Halos
katulad ito ng Tinikling; at ang
*KOPARANGKAMANIS-ay
sayaw panghukuman.

http://www.scribd.com/doc/22880831/1729
7191-Kasaysayan-ng-Pilipinas

Mahilig magnga-nga at
magbihis ng magaraang mga
Tausug
, lalo na kung
may pagdiriwang - may
nakasulsi pang ginto-ginto sa
damit. Ang mga babae ay
nagsusuotng pantalong
maluwag, tinatawag na
sawal
[
salawal
sa Tagalog] at balot ng
patadyong
na maaaring gamiting
balabal, kumot okung
kinakailangan, duyan. Ang
mga lalaki ay nagpapantalon
ng makipot, tinatawagna
salway kuput
[
makipot na salawal
] na hanggang binti lamang
ang haba. May balot na
malaking panyo sa ulo, ang
putong,
na maaaring gamiting
sisidlan o supot.Ang
tinitignan nilang kayamanan
ay ginto at alahas.
Karaniwang nagmamana
ngmga alahas ang mga
babae; alahas din ang
inaasahang handog ng mga
lalaki sakanilang asawa
paminsan-minsan. Ang mga
lalaki ay mapagmahal sa
kanilang mgasandata, lalo na
ang mga bari


Sa mga naging Muslim, ang
mg SAMAL,
ang pinakahirap, sunud-
sunuran sa ibang tribo sa
paligid. Kumpol-kumpol sila
sa mgakubong nakapatong sa
mga tukod na nakatarak sa
dalampasiganng dagat o
tabing ilog. Isda at gulay
lamang ang kinakain
nila;madumi ang tingin nila
sa karne ng mgahayop sa
lupa. Madalas silang
makihalo samga
espiritista
at naniniwala sila sa
mga bathala at diwani ng
mga ilog, batu-bato
atmalalaking punung-kahoy

http://www.slideshare.net/Untroshlich/pani
tikan-ng-armm

1. Lumapitngayon ang babae sa sultan at
ibinigay ang mga nawawalang opisyal.
Pareho niyang nakuha anggantimpala para
sa mga nawawalang opisyal at pati na rin
ang reward money dahil sa
pagsasabiniyang pinilit siyang ipakasal,
kahit na alam na ng mga opisyal na
mayroon na siyang asawa.Ang tradisyong
pangmusika ng mga Samal ay kaugnay rin
ng mga iba pang grupo namatataguan sa
Sulu. Ang pinakamatnadang uri ng musika
ay ang luguh na siyang kinakanta ssamga
banal at sosyal na pagtitipon. Mayroon
itong mabagal at melancholy tune.
1. kastila na yakapin ang relihiyong Cristianismo. Ang Maling Paratang Ang sinomang ay hindi maaaring pilitin
kung ano ang kanyang dapat paniwalaan o sampalatayanan, ngunit isang kahihiyan din naman sa isang may
sapat nang kaisipan kung hindi niya ginagawang magsaliksik at hanapin ang katotohanang ipinangaral ng mga
Propeta.. Sinabi ng Qur'an ( Ang Banal Na Kasulatan ng Islam ) ang ganito : Kahulugan sa Pilipino:" Sabihin:
O kayong mga taong binigyan ng Kasulatan ( Mga Hudyo at Cristiano), halina kayo at mag-usap tayo, Na
sumamba tayo tanging kay Allah lamang, Na tayo ay huwag magkakaroon na iba pang dapat sambahin
maliban sa Kanya lamang, Na tayo ay huwag magtatatag sa ating mga sarili ng mga panginoon at Kahaliling
sinasamba maliban sa Allah. At kung sila ay magbalik - loob, sabihin ninyo : " Magpatotoo na tayo ay Mga
Muslim ( isang tao na tumutupad sa mga kalooban ng Diyos)." Si Abraham ay hindi isang Hudyo o naging
Cristiano; Datapwat siya'y isang matapat na Muslim. ( Qur'an 3:64 ) Sa ating bansa ang pagkakakilala ng ating
mga kababayang Pilipino kapag sinabing Muslim ay kakaiba, may nagsasabing hindi binyagan, matatapang o
mamamatay -tao, rebelde, tulisan o pirata at marami pang ibang masasamang salita na ikinakapit. Sa bahaging
ito, hindi ko bibigyan pansin o mahabang paliwanag ang mga maling paratang na ito. Ang isang tunay na
Muslim ay hindi maaaring ikapit ang masasamang bagay na ito sapagkat salungat ito sa itinuturo ng relihiyong
Islam at hindi matatawag na tunay na Muslim ang isang tao kung ang mga masasamang gawaing ito ay
kanyang ginagawa ( Allah lamang ang tunay na nakakaalam). Narito ang sinabi ng isang dalubhasang
mananalaysay na si na Gregorio F. Zaide at Sonia Zaide Pritchard, sa kanilang aklat na History of the Republic
of the Philippines mga pahina 124,125 ay sinabi ang ganito: " Salungat sa popular na maling pananaw, ang
mga Muslim na Pilipino ay hindi masasamang pirata ang mabangis na juramentado. Sila ay mapagkaibigan,
mapagkupkop, matulungin, matapang at 36
2. makabayan katulad ng kanilang mga kapatid na Kristiano. Upang maunawaan at maintindihan ang mga
Muslim na Pilipino, kinakailangan nating malaman ang kanilang relihiyon at mga kaugalian. Ang kanilang
relihiyon ay tinatawag na Islam, na ang ibig sabihin ay pagpapasakop sa kalooban ng Dios. Ang kanilang Dios
ay tinatawag na Allah, at si Muhammad ay Kaniyang Sugo. Isang kamalian na tawagin ang Islamikong
relihiyon na Mohammedanism sapagkat si Muhammad ay hindi nag-angkin na siya ay nagtayo ng isang
bagong relihiyon. " Ano ang Islam? Ang Islam ay isang kompletang pamantayan sa buhay ng isang tao. Ang
sinomang tao na kusang isinunuko ang kanyang sarili at sinusunod ang kaloooban ng Dios ay tinatawag na
Muslim. Ang Muslim ay yaong taong tunay na nagpapasakop sa kalooban ng Dios at hindi masamang tao at
ang kanyang relihiyon ay tinatawag na Islam ( Pagsunod sa kalooban ng Poong Maykapal.) Ang mga Muslim
ay lubos na naniniwala na may Tangi at nag-iisang Tunay na Poong Maykapal na lumikha ng buong
sanlibutan, walang iba kundi ang Allah. Dapat ding maniwala na ang Allah ay lumikha ng mga angel upang
sumunod lamang sa Kanya, nagpahayag Siya ng mga Kasulatan sa Kanyang mga Propeta at mga Sugo upang
anyayahan ang mga tao na tanging sumamba lamang sa Kanya, at hindi dapat na sumamba kanino man at sa
mga nilikha. Pinaniniwalaan din ng mga Muslim ang Kabilang buhay o sa araw ng paghuhuhkom. Sa panhuli,
ang mga Muslim ay naniniwala na ang Allah ay may itinakdang kapalaran sa lahat ng Kanyang nilikha. Bukod
pa rito ang Islam ay salitang Arabic at nanggaling sa ugat na salitang " Salaam " (sa Hebreo ay Salem ) na ang
ibig sabihin sa literal na kahulugan ay Kapayapaan. Ang salitang ito ay nagpapakita na ang isang tao ay
makakaranas ng kapayapaan sa kanyang puso at kaluluwa sa pamamagitan ng pagsunod at pagpapasakop sa
batas, o kalooban ng Diyos. Maliban pa rito ang Biblia ( ang Kasulatan ng mga Cristiano) ay nagtuturo na ang
bawat tao ay dapat na pasakop sa Diyos ( Santiago 4:7 Ihambing sa Duet 10:12-13;6:4- 9; Joshua 24:22-24;
Matthew 7:21; John 4:34;5:30; Matthew 12:50;Matthew 19:16-19). Sa karagdagan ang Banal Na Qur'an ay
nagsabi pa rin: Kahulugan sa Pilipino:" Kung sila ay magnais ng ibang relihiyon maliban sa Islam,ito ay hindi
Niya tatanggapin at sa kabilang buhay siyaay mabibilang doon sa mga nakahanay na talunan. "[ 3:83,85] Sino
ang Allah ? Ang Allah ay ang personal na pangalan ng Pinakamakapangyarihang lumalanag ng mga langit at
lupa o ng buong sanlibutan. Siya ang nagpadala ng mga mensahero at sugo sa 37
3. mga tao upang mag-balik loob at siya lamang ang dapat na sasambahin. Ang Propeta ay ipinakilala siya bilang
nag-iisa ( walang ibat-ibang persona), at tanging Poong Maykapal, at hindi nangangailangan ng kaniyang
kasama at walang ibang kasama sa kanyang kalikasan bilang Diyos. Ipinahayag Niya sa kanyang huling
Propeta na si Muhammad ( ang Kapayapaan at Pagpapalala ng Allah ay sumakanya) na ituro sa mga tao kung
sino at ano ang Allah. Sinabi sa Quran ang ganito :Kahulugan sa Pilipino:" Sabihin mo O! Muhammad sa
kanila :Siya ang Allah, Tangi at Nag-Iisa.Siya ang Allah na hindi nangangailangan. Hindi Siya nanganganak,o
kaya'y ipinanganak. At wala siyang kapantay at walang anomanang maihahambing sa Kaniya [Kapitulo
AngKaisahan 112] Sino si Muhammad? Maaaring hindi ka naniniwla na may Diyos, o maaaring hindi mo
alam na may Diyos, maaari ding kabilang ka sa ibat-ibang sekta o dominasyon ng relihiyon. Maaaring ang iba
ay nagtitiwala sa ibang idelohiya katulad ng demokrasya, kumonismo, o malayang pamayanan o simpleng tao
lamang at walang pakialam sa kapaligiran. Ano man ang iyong paniniwala , kinakailangan mong makilala at
malaman ang taong ito, siya si Muhammad (Ang Kapayapaan at Pagpapala ng Allah ay sumakanya ).
Ipinanganak sa Arabia noong taong 570 CE, at nagpasimulang mangaral ng Katotohanan ng relihiyong Islam
sa gulang na 40. Sa loob ng 20 taong ng kanyang pangangaral na iniatas sa kanya ng Poong Maykapal, siya ay
matagumpay sa kanyang misyon at nagtagumpay siya na mabago ang Buong Pinensula ng Arabia sa tulong ng
Allah. Nagawa niyang baguhin ang pananampalatayang Paganismo at pag-samba sa mga diyos-diyosan upang
sambahin lamang ang Tangi at Nag- iisang Tunay na Diyos na ipinangaral ng mga naunang Propeta. Nagawa
niyang maging payapa at masunurin ang mga patayan at pag-aaway ng ibat-iabang tribo ng Arabia at naging
isang bansa na nagkakaisa at matatag. Nagawa niyang baguhin ang kaugalian ng talamak na paglalasing,
patayan, pagbagsak ng moralidad patungo sa mataas na kaugalian at moral. Siya ay nangaral ng panunumbalik
sa Diyos ang Islam, nagtatag ng Estadong Makadiyos at bansa, nagpatupad ng mga kautusang pagkakapantay-
pantay sa lahat ng uri ng tao. Kung pagbabatayan ang mga taong dalubhasa sa pagsulat ng kasaysayan, sinasabi
nila na siya pa lamang ang taong nakagawa ng pinakamataas na antas ng pagbabago sa buhay ng mga tao.
Ganito ang sinabi sa isang aklat na isinulat dalubhasa na kabilang sa pananampalatayang Hindu : Hindi siya
nag-aral ng pilosopiya sa paaralan ng Persia, Atheniya, Roma, India o kaya'y Tsina, ngunit kaya niyang
ipahayag ang pinakamataas na mga katotohanang walang hanggan para sa lahat ng tao. Siya sa kanyang sarili
ay hindi nakapag-aral,ngunit magagawa niya na magsalita ng isang matatas na mga wika at kaalaman na
nakapapapakilos sa kalooban ng mga tao.Isang ulila nang ipinangaank at walang kayamanan, siya ay minahal
ng lahat ng mga tao. Siya ay hindi nag-aral sa anomang akademya ng militar; ngunit nagagawa niyang
pagtipunin ang kanyang puwersa laban sa mga umuusig sa kanila at nagwagi sa pakikipagdigma [Muhammad
Prophet of Islam , Prof. K.S. Ramakrishna Rao pp. 17,18] 38
4. Paanyaya sa ating mga kababayan Sa pananampalatayang Islam, itinuturo ng Banal na Qur'an na hindi dapat
na ipilit ang relihiyon sa isang tao, ngunit ito ay nagbibigay din ng babala na ang katotohanan ay maliwanag at
malinaw para maunawaaan ng isang tao, kahit na sa may simpleng kaisipan. Higit pa nga sa isang tao kung
siya ay may lubos na talino, ngunit walang panahon na unawaain ang katotohanan lalo na ang Islam ay kahiya-
hiya . Ang Islam ay dapat nating saliksikin at pag-aralan, ito naunang pananampalataya ng mga ninuno natin
bago pa dumating ang mga Kastila at ipinilit ang relihiyong Cristianismo. Isang kahihiyan sa atin na hindi man
lamang natin nasuri o napag-aralan ang pananampalatayang ito , na ang ating mga ninuno ay nagbuwis ng
buhay dahil sa pagtatangol sa ating mga kababayan, kalayaan at relihiyon. Balik Islam Ang mga Pilipinong
Muslim ay nag-aanyaya sa inyo na balikan ang pananampalataya ng ating mga ninuno sapagkat ang Islam ay
ang likas na pananampalataya ng lahat ng mga tao. Sinabi ng huling Propeta Muhammad ang ganito: " Ang
isang sanggol sa kanyang pagkapanganak ay Islam ang kanyang likas na relihiyon. Ang kanyang mga
magulang lamang ang gumawa sa kanya upang maging Cristiano,Hudyo, o Pagano." Walang sinoman ang
maaaring pumilit sa isang tao, ngunit hindi siya makakaligtas sa katotohanan, alamin man niya ito o hindi
dapat tayong pumili ng ating pananampalataya para sa kaligtasan sa darating na paghuhukom. Para sa
karagdagang kaalaman tungkol sa pananampalataya ng Islam, malugod naming kayong inaanyayahan na
dumalo at makinig sa mga pagtitipon sa aming tanggapan. Tumawag sa Telepono bilang (0974) 5359210.
Nagbibigay din kami ng libreng babasahin ukol sa Islam. Maligayang Pagbabalik sa Islam. Ang katotohanan at
Kapayapaan ay sumainyo nawang lahat. 39
Follow us on LinkedIn