OCUK VE SU

Yazar : Hseyin PEKER

Yaynevi : ocuk Vakf Yaynlar
Bask :
ISBN :
Bili !ru"u : Psikolo#i $ ocuk
%r : %elif
Hi&a' E&&i(i )kuyucu Ki&lesi: *zel +l,i
Genel Deerlendirme:
ocu(u su-a i&en ne.enler/ ailenin ve e(i&iin "u
sre-&eki e&kileri &ar&0lyor1 ocuk su-lar ile il,ili "il,iler
veriliyor1 Ki&a' B121 -ocuk 3aklar "il.irisi ile "a0lyor ve "u
"el,eye ,4re -ocuklarn 3aklar a-klanyor1
Yazar ocuk ve Su da isminden de anlalaca gibi ocuk ve suu;
ocuu sua iten etkenleri, ailenin evrenin ve eitimin roln aratror!
ocuk sularla ilgili bilgiler veri", konu ile ilgi a"lan almalarn
sentezini a"or! ocuun kaltm, bedensel ve zi#insel $zelliklerini de
iin iine katarak $zm $nerilerinde bulunuor!
%ita"; &! '! ocuk (aklar &ildirisile balor! &una g$re #er ocuk)
* +e,kat, sevgi ve anla g$rme #akkna
* Yeterli beslenme ve anla g$rme #akkna
* -arasz eitim #akkna
* .un elence #akkna
* &ir isim sa#ibi ve bir lkenin vatanda olma #akkna
* .laanst durumlarda ardm g$rmede $ncelik #akkna
* /o"luma ararl olacak ekilde etime #akkna
* 0luslararas bar ve 1vrensel kardelik bilincinde gelitirme #akkna
* &tn bunlarda, 2enk, 3rk, dil, din ,ark g$zetmek iin ararlanma
#akkna sa#i"tir!
4nsanlarn zerinde itti,akla anlatklar tek konu, ocuklarn to"lumun
gelecei olduu gereidir! 4nsann en ok sevdii e ocuklar olmasna
karn erznde milonlarca ocuk aln ve okluun "enesinde
kvran" can vermekte, savalarda $lmekte ve ocukluunu aamadan
sua, cezaevlerine dmektedir! Ya"lan aratrmalar Sulu ocuk ok,
ancak sua itilmi ocuk var tarzn doruluor! . #alde #aatnn
ba#arnda kra ien ocuklarn durumu nasl dzeltilecek!
4nsan sosal bir varlklar! Sosal bir evrede doar evrenin artlarla
ekillenir /o"lumca kazlm din, a#lak ve #ukuk gibi sta" kurallarna
uar! /o"lumca kedine verilen g$revleri erine getirir!
(ibir ocuk sosal vea sosal olarak dnaa gelmez! ocuk
alkken anlam vermee balar! ocuun bu sevieden sonraki geliimi
ailenin kendisine verecei telkinlerle eitimle; terbiele, motivasonla
ekillenir! 5ilede sosali iliki iise, ocuk da motize ediliorsa ocuk
sosal bir insan olarak br! 5ma ailede sosal ilikiler ok za, ve
ocuun aktivitelerini $rnek alabilecei kimse oksa ocuk k$relir! &$le
ocuklarn ardma ve re#berlie i#tialar vardr!
(er to"lumda anti*sosal davranlarda bulunanlara to"lumsal ada
#ukuksal meideler ugulanr! Sululuk kiini, birelerin karsna
karan bir atmadr! 4stenmeen bu atma ani su olgusu,
%riminolo6isi, ani su olan incelenen ve suluu to"luma kazandran
bilimi dourdu! Sanailemenin bir neticesi olarak su oranlar, n,us art
oranlarnn $nne gemitir!
ocukluk d$neminde ,ert sosallemei tamamlaamad iin su
ilenebilir! nk #enz nein su nein su olmadn bilmiordur!
ocuklarn ou komularn ba#esindeki mevelerden izinsiz ko"armtr!
1rgenlik d$neminde ise sua $nelten etkenler #zl bir bedensel ve
ru#sal deiimden, kaltmsal nedenlerden, zekadan kanaklanaca gibi,
anl eitim, etersiz sevgi ve e,kat de olabilir! 7eien dier arglar,
a#lak kurallarnn bozulmas, dzensiz kentleme ve sanaileme, gler
ve ekonomik bunalmlar gibi soso*ekonomik nedenlerde ergeni sua iten
etkenler arasnda salabilir!
(ukuki adan ocuk 88*89 a arasndaki ocuklardr! 1n ok su
ilenen a 8: a grubudur! ocukluktan etikinlik d$nemine gei olan
bu alarda ;gei devresi< gen, ben kimim= neim, kime benzemeliim=
ne olmalm= vb! gibi sorularla isbat* vcut etmek ister! 5ilenin
isteklerine bakaldrr, $zgr olmak ister! ocuk sularn belli bal
gru"lara aracak olursak)
8* >eka gerilii ve geliimindeki gerilik nedenile ilenen sular!
?* Yeterince sosal eitim almaan ocuklarn iledikleri sular!
@* 1rgenlik d$nemi ilenen sular!
:* &ozuk aile dzeninden gelen ocuklarn iledikleri sular!
A* 1konomik oksunluk nedenile ilenen sular!
B* C$rotik ve ru#sal bozukluklar nedenile ilenen sular!
D* 1n ,azla zerinde durulmas gereken "siko"atik sular!
EVRENSEL SORUN
4nsanolu EE! F tketi" EE3! zla #zla aklat u gnlerde
elektronik a akalam, gezegenleraras olculuk a"or durumuna
kmtr! 7na gnde 8!A milar dolar 5skeri #arcama a"arken llk 8D
milon ocuun $lmne seirci kalor! ocuklarn ou altrlor!
Gelimelerine balta vuruluor! ekirdek aile bk er alor ve birei
to"luma kazandracak en $nemli messese sallanor!
33! 7na savandan sonra ocuk sularnda $nemli art olmutur!
ada gelimeler beraberinde eni sularda getirmektedir! Son llarn en
bk suu uuturucu madde kullanm! &u suun ilendii 3! lkenin
5&7 oluturuor! &at da ocuk genlerin iledikleri sularda organize
sular, $nemli bir b$lm oluturuor, ocuklar ?*A kiilik eteler kurarak
organizeli bir ekilde su iliorlar!
TRKYE'NN SULU OCUKLARI
/rkie dnadaki mezkur gelimelerden derinden etkilenmitir!
Sanaileme ve #zl bir kentlemenin asad lkemizdeki bu gelimeler
dzenli olmad iin ar"klklara sebe" olmaktadr! /abii ki ocuk
sularnda da $nemli art olmaktadr! ocuk sular genel sulara oranla
HA tir! Ce azk ki ilenmen sularn cinsini ve zdelik dilimini bulmann
$tesinde bir e a"mamz!
/rkieFde, 5nkara, 4zmir ve 1lazIda ocuklar iin sla# ve cezaevleri
vardr= ocuk sularnn en ,azlas a#sa kar ilenen sular, cinsel, sular
ve mala kar ilenen sular olarak sralaabiliriz!
+a#sa kar ilenen sulardan #km gden ocuklar, kan davas,
#avan ve arazi antlamazl, namus temizleme gibi sosal sorunlardan
dola su ilemilerdir!
3sla#evlerindeki ocuklar to"luma kazandrma gibi "lanlar olmazsa
ocuk #aat bou "otansiel sulu olacaktr! ocuklar #or g$rmeden,
aalamadan, a"tklar suun anlln ikna ederek anlatmak bir
g$revdir! 5ksi takdirde sla#evinden kan ocuk baka bir sula eniden
cezaevine gelecektir! &u ,asit dairei krmak etkililere ve to"luma
dor!
II. !L"
33! &$lme douta sulu olmaabilir mi= sorusula balanor ve
kromozomlar vesilesile anne, babadan ocua genler vastasla geen
birein kaltsal katori olarak tanmlanor! Sara ve -siko"ati ani birein
karakter ve #eecan te"kilerinde bozukluklar g$steren bir ru#sal gerilik
duruma genelde kaltsaldr! 5ncak bunlarn getirdii sular kendi bana
kaltm olula gememektedir! 5ncak ve ancak dolal bir etkidir! 5sl etki,
zekas, evre eitim ve terbiedir! %altm gibi ,izolo6ik $zelliklerde sua
etken birer $e olabilmektedir!
>eka dediimiz sout dnme ve olalar arasnda ilikiler kurabilme
ve kendi kendini eletirebilme etenei gc sua iten etkenlerdendir!
>eka seviesi dk olan ocuklarn su oranlarnn ksek olduunu
g$roruz! &u zi#insel ,onksionlarn etersiz gelimei dediimiz zeka
gerilii ise doumla birlikte g$rlebilecei gibi, ocukluk llarnda
medana gelen bir travma, en,eksion, beslenme bozukluu ve #astalklar
sonucu ortaa k ve ocuklar sua iten en $nemli etken olarak karmza
kar!
III. !L"
%altm, biolo6ik etkenlerle ocuun geliim evrelerine ilikin
$zellikleri bilmemekten doan #atalarn, ocuk sululuunun sebebini
oluturur!
ocuun bebeklik d$neminde 5nnesini kabetmei onun dugusal
geliimini tamamlaamamasna sebe" olur! J*A a arasnda karakterin
ekillendii zerindeki g$rbirliini g$z $nne alacak olursak bu durum
ocuu sua itebileceini s$leebiliriz!
ocukluk d$neninin en te#likeli b$lm "#esiz ki ergenlik a
dediimiz 8?*8A a d$nemidir! ocuk bu sre iinde bir ara iine girer!
&irilerine benzemek ister! %endi kendini sorgular ve dugular kabarr! &u
d$nemi aile ve okul ocuu zerine gitmeden atlatrsa ocuk salkl bir
,ert olur! 5ksi taktirde bu devredeki dugu selinin kendisini iine ittii bir
sr su iine d" kamaabilir!
IV. !L"
&u b$lmde ocuun etimesinde 54K1 ve .%0KFun $nemi zerinde
duruluor!
5ile en kk to"lum birimidir! 'kemmel ,ertler bu ekirdekde
etiir! Yani aile ii ada k$t btn to#umlarn etitii ortamdr! &undan
doladr ki ailenin ocuun geliimi, onun to"luma ararl bir ,ert olmas
ada sua itilen bir ocuk, anti*sosal bir varlk olmas $nnde etkileri ok
bktr! 5ilenin ocuk zerindeki etkisi anne karnnda balar! 5ile
ocuuna *Gru" iinde dengeli bire olmas iin dugusunu bunun
gereklemesi iin gerekli ortam, re#berlii ve sorunlar $zer!
ocuk iinde bd ailenin sosal a"sndan etkilenir! 5ilenin birlik
vea dank olmas ada 5nne babadan birisinin $lm ocuun dugusal
geliimini son derece etkiler! 5rca ailenin soso*ekonomik ve kltrel
dzei onun ilk sosal deneimlerini oluturacak ve kiiliin gelimesinde
son derece $nemli bir ,akt$r olacaktr! 5rca 1bevenin ocua sert ada
umuak tavrlar, tutumlar, ona deer veri" vermemesi, ergenlik anda
ona ardmc olu" olmamasnda son derece $nemlidir! nk ocuk bu
tutumlarn barnda geliir! . #alde 1bevenler)
* ocuklarn gven dugusunu gelitirecek artlar #azrlamak
* Yeterince sevgi, e,kat ve ilgi g$stermeleri
* ocu@un gelime d$nemlerini bili" ona g$re davranmalar
* ocuklar kendi etenekleri ve konumlarnda kabul etmeleri
* Gerekli miktarda oun onama imkanlarn #azrlamak zorundadrlar!
5ilede disi"lin anla ocuun dugularn bastrc makul isteklerine
gem vurucu ma#iette deil de, tutar, ve makul disi"lin anlann olmas
gerekir! &una tatl ,ert bir disi"lin anla da diebiliriz! &askc aile
ocuklarnn sua $neldiklerini ve bastrlan dugularn ileride ru#sal
bozukluk olarak karmza ktn g$rmekteiz! 5rca bozuk ve
"aralanm ailelerde g$sterilemez ve istenilmeen ocuk ilan edilir= &u
durumda "#esiz ocuun geliimini olumsuz etkilei" sua iter! 5rca
ailenin eitim durumu soso*ekonomik durumu, ailedeki bire sas ve
konut durumda sua etkendir! .kuma azma bilmeen aile ocuklar, ok
ocuklar aile ocuklar ve kendilerine ait olmaan meskenlerde oturan aile
ocuklar sua da#a atkndr!
5ilenin annda sululuu en ,azla etkileen bir dier unsur da .%0K
dur! ocuun kiiliinin olumasnda ok $nemli bir ,akt$r olan eitimin
arac okul "#esiz ki sular azaltmaktadr! .kul bir sosal kurum olarak
gerektiinde aile ve akn evrenin veremedii olumlu etkileim ortamn
#azrlaan bu boluu dolduran bir kurulutur! .kul, bu $nemli ilevini
gerei gibi erine getirebildii $lde baarl olur!
V. !L"
K#LK$ DURU" %e DAVRANI# O&UKLUKLARI
%iilik birein tm ilgi, tavr ve eteneklerile d g$rnnn ve
evresine uum biiminin $zelliklerini ieren bir kavramdr! 4rsi ve
evresel etkenlerin bileimidir! Yazar kiilik eitlerini sralor ve karakter
testlerile kiilik #akknda #km veri!
%iilik $zelliklerinin sua etkisi bktr! -sikolo6ik etkenler ,iziksel
koullarda akndan ilgilidir! Salk koullar ve bedensel kusurlar, birein
zi#insel ve dugusal ilevlerine etkide bulunur!
Su, bilinaltna itilen arzu ve isteklerin simgesel i,adesidir! %iilik
geliimi inceleen "sikoanalizler zi#insel ve dugusal bozukluklar suu
ie atlan dugularn ansmalar olarak deerlendiri", sula sonulanan
kiisel ru#sal atma, to"lumsal bakmdan asaklanm olan ee kar
gelmek, onu ok etmek eklinde orumlar! .na g$re su birtakm
kom"lekslerden kanaklanmaktadr! (rszlk a"an bir ocuk, iecek
ada "ara alarken, alnzca ,izolo6ik gereksinimlerini gidermek iin
almamakta, belki de sevgi eksikliini gidermek zere bu ola
bavurmaktadr! Yani su bir $,kenin da ansmasdr &az sular ve
sebe"leri
5r derecede itaatsizlik ve kar koma, ebevenin #atal g$zetimi ve
onu ta#rik etmesi gibi ,akt$rlerdir!
Yalanclk) ocuklarn eitimlerinde onar to"lumsallatrma iinin
gerektii gibi a"lamadndan ve ocua bakalarnn #ak ve karlarna
#i olmazsa kendisininki kadar deer vermesi gerektii uuru
verilmediinden
(rszlk, Yankesicilik, Sa#tekarlk) 5ilenin ocua mlkiet e
mlkiete sag g$sterilmesi gerektii ,ikrini alaamamasndan,
1vden kama) ocua ii davranlmamas ve cezalandrlma korkusu
saldrganlk, intikam, kskanlk, #usuzluk, ikence etme gibi #ularn
#erbirinin uuraltna erleen sebe"leri vardr! &u sulara ek olarak EE!
zln en bk suu uuturucu ve 5lkoldr! &u suta da evrenin
medann ve ailenin ok bk rol vardr!
VI. !L"
&u b$lmde ocuk sululuu zerinde 1konomik, kltrel ve
/o"lumsal etkenler irdelenmektedir! 5ratrmalar g$stermitir ki soso
ekonomik ve akn evre artlarn roln ve $nemini aka ortaa
komaktadr! Yoksul aile ocuklar imkanszlklar iinde sua itilir! C,us
#areketleri ve i glerle kltrel karmlarn bir sonucu olarak su
artmaktadr! Savalarda ocuun dugusal geliimini etkiledii iin, sulara
neden olabilir!
%orumaa mu#ta ocuklar $zellikle J*B a grubu iin
bakmevlerinden da#a ideal bir $zm olarak g$rlen koruucu aile,
$ntemi denebilir! %oruucu aile ocua nis"eten ebevenlik vazi,esi
g$receinden dola su oranlarnda decektir!
&az kitle iletiim aralar da ocuklar sua iter! /L de g$rd iddet
ugulamak isteen nice ocuk vardr! 1lence aralarndaki iddet de
k$tdr!
VII. !L"
&u b$lmde meselenin $zm ollar aratrmaktadr! 5ratrmalar
ocuk sululuunda irsi etkenlerden ok, evresel etkenlerin $nemini
vurgulamakta kiilik kusurlarnn ansra, bu kusurlarnn ansra,
zekadan oksun olmak ve evre koullarnn elverisiz olmas da ocuu
sua itmektedir! 1konomik zorluklar kltrel dze dkl, kalabalk
ve oksul aile, g$ler, kltrel atmalar ailedeki sulu birei
oluturmaktadr!
%imi zaman to"lumsal deer kal"lar, tabanlar, evre artlarnn
elverisizlii ergenlik ann ,rtnalarla birleince, ocuk ata
genlerimizin bozukluklar g$stermeleri, sua itilmeleri olgusu ortaa
kmaktadr!
&unlar $nlemek iin, ocuklara $nelik #izmetlerin aksatlmadan
g$trlmesi gerekior! alan, korumaa mu#ta, dtaki ii ocuklarnn
#e"sinin derdine are bulmak zorundaz! 3sla#evlerindeki ocuklara
meslek kazandrabiliriz! /esti krlmadan $nlem alnmas gerekir ki su
zu#ur etmesin!
ocuk sululuuna to"lumun aklam bir sorunun bir baka $nemli
ann oluturuor! Gen, srtna vuran sululuk damgas #er zaman
kaldramaabilir! /o"lumda genelde suluu dlamaa $nelik olur! &uda
bir eitim "roblemidir! .sa sululuk damgasn ienler eniden #aata
d$ndrlebilir! Sulu ocuklara insanlar kendi ocuklar gibi bakarlarsa o
zaman ocuklar eniden to"luma kazandrlr!