Kuranin Tarihsel Olusumu

1
KURANIN TARHSEL OLUUMU

Historical Development of the Quran

By

Canon Edward Sell, D.D., M.R.A.S.

www.muhammadanism.org
December 1, 2006
Turkish language

'THE FAITH OF ISLAM,' 'THE RELIGIOUS ORDERS OF ISLAM,' 'THE LIFE OF MUHAMMAD,'
'ISLAM: ITS RISE AND PROGRESS' KITAPLARININ YAZARI

Simpkin, Marshall, Hamilton, Kent & Co.
Londra, Ingiltere

4nc Bask

1923

Muhammadanism.org All Rights Reserved.
2
KURANIN TARHSEL OLUUMU

GIRI

Bu yaptn ierii Muhammedin yaam olarak tantlmamaktadr. Yapt, Kurann
oluumunun bir tarihesini sunar. Ve Kurann, Peygamberin yaad olaylar araclyla nasl
olutuunun grlmesi iin yazlmtr. Kuran bu bak as ile okunduunda, Muhammedin
karlat insanlara kar deien davranlarn yanstr. Hz. Muhammedin emirleri, zrleri ve
sulamalarnn o zamanki koullara uygunluu araclyla, bizlere bu karmakark vahyin
slamiyetin gereksinimlerini nasl yerine getirdii aklanr.
Srelerin tarihleri ve dzenleri iin Nldekenin Geschicte des Qorans kitabn kullandm,
nk bu kitap bana gre bu konuda yazlm olan en yetkin kitaptr. Aadaki gruplarda Nldeke,
Sreleri bir dzen iine yerletirerek sralamtr. Nldekenin Mekke Srelerini e ayrdn
gryoruz: erken, orta ve ge. Ama btn Medine Srelerini drdnc bir grup iinde ayrca
dzenlemitir.

MEKKE SRELER

Ilk Grup. Peygamberin Amalad ilk yldan beinci yla kadar. M.S. 612-17.
96, 74, 111, 106, 108, 104, 107, 102, 105, 92, 90, 94, 93, 97, 86, 91, 80, 68, 87, 95, 103, 85, 73,
101, 99, 82, 81, 53, 84, 100, 79, 779 78, 88, 89, 75, 83, 69, 51, 52, 56, 70, 55, 112, 109, 113, 114, 1.

Ikinci Grup. Peygamberin Amalad beinci ve altnc yllar. M.S. 617-19.
54, 37, 71, 76, 44, 50, 20, 26, 15, 19, 38, 36, 43, 72, 67, 23, 21, 25, 17, 27, 18.

nc Grup. Yedinci yldan Hicrete kadar. 619-22.
32, 41, 45, 16, 30, 11, 14, 12, 40, 28, 39, 29, 31, 42, 10, 34, 35, 7, 46, 6, 13.

MEDNE SRELER

Hicretten sona kadar. M.S. 622-32.
2, 98, 64, 62, 8, 47, 3, 61, 57, 4, 65, 59, 33, 63, 24,58, 22, 48, 66, 60, 110, 49, 9, 5

3
BLM I

MEKKE ZAMANI

LK VAAZA ARI

Muhammedin yaamnn net olarak anlalabilmesi iin, Muhammedin yaam ile ilgili
tarihsel gerekler ile Kurann bu gereklere ilikin baz ayetlerinin kyaslanmalar gerekir. Bu
aratrmann eit derecede nem tayan bir dier sonucu ise, Kurann nasl adm adm olutuunu
ve vahiylerin o anki koullara nasl mkemmel karlklar verdiini aa kavuturmasdr. Bu
uyumluluk, Peygamberin farkl eylemlerine destek ve ilahi yetki salamaktadr. Hz. Muhammed
ancak bu ekilde zamanlar ile uygunsuzluk ve tutarszlk sulamalarndan kendisini koruyabilir ve
kendi retilerindeki deiimi hakl karabilirdi.
Srelerin, ya da Kurann blmlerinin sralamas zaman ile ilgili deildir. En uzun Sreler
Kurann bandadr. Bu nedenle Kuran alp okumak, Peygamberin yaam ve ileri hakknda pek
aklayc bilgi salamaz, yalnzca okuyucunun akln kartrr. Maulavi Muhammad Ali adndaki
bir Kadiyani (Qadiani) yorumcusu, Kurann tmnn, Peygamberin yaam sresince yazldn ve
u anki diziliinin, yani blmlenmi ve ayetlenmi halinin, Peygamberin kendi ynetimi altnda
retildiini ne srmektedir
1
.
Bu iddia doru ise, Kurann Ebu Bekir ve Osmann ynetimi altnda
dzeltilmesine neden ihtiya duyulduunu ve Zeydin almasnn tam olarak ne olduunu
aklamak zordur, nk Muhammed gibi yetenekli bir adamn kendi kitabn bylesine okunulmaz
bir ekilde brakacana inanmak gtr. Bu nedenle Kurann u anki halinin, Ebu Bekirin
dzeltmeleriyle yeniden oluturulan bir basm olduunu sylemek daha doru olur. Osman,
dzeltilmi Kurann bastktan sonra, dier btn basklarn yokedilmesini salad
2
.
Muhammedin kendisi gerek ve doru bir Kuran tasarlam olsayd, Osmann bu dzeltme eylemi
gereksiz olurdu. Arap ve Fars yorumcular, Sreleri kesin bir dizine yerletirmilerdir. Muir ve
Nldeke de Sreleri kronolojik bir sraya koymaya almlardr. Ama Srelerin ve sonradan
eklenen baz blmlerin ne zaman yazldklar konusunda dnce farkllklar mevcuttur. imdi bu
durumu anlayabilmek iin hem Sreleri hem de eklenen blmleri bir tr zaman sralamasna
yerletirebiliriz.
Ilerideki sayfalarda Sureler sralanm bir dzende ortaya konulduklarnda, Byk Arap
Peygamberin retilerini, politikalarn ve eylemlerini nasl akla kavuturduklarn gstermeye
alacam.
Ilk vahiy olarak verilen szler, Mekkeden 4,8 km kadar uzakta bulunan Hira dann
iindeki bir maarada Peygamber tarafndan iitilen Alk Sresi (xcvi) 1-3de
3
geen szlerdir:

Yaratan Rabbinin adyla oku! O, insan alak dan yaratt.
Oku! Senin Rabbin en cmert olandr.
4

1 Holy Quran pp.xxx-iii
2 Sir Abdur-Rahim, Muhammadan Jurisprudence, p.20
3 Romen rakamlar Kurandaki Srelerin, numaralar ise ayetlerin saysn belirtmektedirler.
4
'= -' =- -'-
'= - '-- '' '=
n buradaki kullanm Muhammedin okuyabildiini gsterir, ama daha ok tekrarlama ya da baz
ivelerde duyurmak anlamna gelir. Bylece bir Peygamber gibi ilan etmek eklinde evrilir. Yeaya xl.
6da yle yazldr:
Ses, Duyur diyor. Neyi duyuraym? diye soruyorum. (Nldeke, Geschichte des Qorans, pp.9-10). Bu
Sre sonradan eklenen ayetler iin ok iyi bir rnektir, nk altnc ayetten sonraki btn ayetler Ebu
Cehilin, ve onunla ilgilenenlerin, gsterdikleri muhalefeti anlatmaktadr ve bu nedenle Mekke zamanna
aittirler.
4

Zamakari,Ibn Abbas ve Mujahidin de bu yoruma katldn sylyor. Ama birok
yorumcu Ftiha Sresi (I)in ilk vahiy olarak verildii dncesindedir. Tabii bu grn aksine
baz yorumcular da Klem Sresi (lxviii) in ilk olarak indiini sylerler.
Bazlar ara Sresi (xxvi) 214deki,

(nce) en yakn akraban uyar.

gibi szcklerin ilk vaaza olan ary iinde bulundurduunu sylerler. Bu tutuma kar olan baz
grler ise u szler ile ifade edilir, Mminlerden sana uyanlara kanatlarn indir. (215), ya da,
Namaza kalktnda seni ve secde edenler arasnda dolaman gren; mutlak g sahibi, ok
merhametli olan Allaha tevekkl et. (218-9) kisi de Mslman topluluun var olduunu farz
ediyor. Srenin yazm tarz da en erken yazm tarz deil, nk ,=' ,' Gl olan, merhametli
olan, ,'' _,--' duyan ve bilen gibi kombinasyonlar daha ilerideki Srelere aittirler.

POLTKA FAKTR

Fatra zaman olarak adlandrlan bir zaman geldi ve bu zaman sresince hi bir vahiy
inmedi.
5
Bu zamann yl srd sylenir. Bu zaman sresince Peygamberin aklnda hibir ey
yoktu, hatta kendi ilahi arsnn gereklii konusunda bile kuku duymaya balad. Peygamberin
yesi olduu Mekkede lider bir kabile olan Kureyler Muhammede aktif olarak kar deillerdi.
Kureyler yalnzca Muhammedin aklnn banda olmadna inanrlard. Bunun nedeni ise douda,
vahiy inmesinin bir delilik iareti olarak grlmesiydi. Dini konularda Mekkeliler grl deillerdi
ve dini tekil olarak grmezlerdi. Arabistanda o tarihlerde kabullenilmi olan dinlere kar
koymazlard. Kbeyi de her tr tarikata mensup insanlara ak tutarlard. Hanifelerden biri olan
Muhammedin kuzeni Varaka, Hristiyand, ama hi kimse onu inanc nedeniyle sulamad gibi
inancna engel olmaya da almad. Mekkelilerin bu hogrs ilk bata Muhammede kar hafif
alayl bir tavr taknlmasna neden oldu. Asl muhalefet, Muhammedin kendi retiininin tek yol
olduunu sylemesi ve btn dier dinleri kafir diye isimlendirmesi sonucunda balad. yi bir
yaam srdrmek ya da Kyamet Gn ile ilgili olaylar gibi genel retiler verdii taktirde,
Mekkedeki insanlar Muhammedi pek fazla nemsemiyorlard. Ama Muhammed Kbedeki
putperestlie kar cephe almaya balad zaman durum deiti ve aktif muhalefet ile kar karya
kald. Bu nefretin en byk nedeni, Muhammedin retilerinin uzun zamandr devam eden bir
inanc deitirmeleriydi. Mekkeliler, Mekkeyi Arap halk iin kutsal bir yer klan dine kar byk
bir sayg duyarlard. Tabii o sralarda Muhammedin Arap halknn saygsn kazanmak iin
Kbede uygulanan birok putperest ayini slamiyete katacan Kurey halk henz bilmemekteydi.
Muhammed mucize yaratmyordu. ddialarn destekleyen tek ey szleriydi.
Muhammedin balangta milliyeti hareketlerden etkilendiini ve din tarafndan ynetilen
bir hkmet sistemi kurmak istediini kantlamak hi de zor olmaz. Ibn Iak, Muhammedin
kendisine gsterilen hogrnn tamamn akrabalarna borlu olduunu sylyor. Kurey
kabilesinin nderi, Muhammedin bir akrabas olarak, Ebu Talibe, ift ynl bir tavizde bulunarak
bar salamas iin yalvard. Ebu Talib de bunun zerine Muhammedden att baz admlarn
geri almasn istedi ve Kureyin de ayns yapacan syledi.
Muhammed Ebu Talibin bu isteini yle yantlad: O zaman bana Araplarn
hkmedeceine ve Farslarn kleletirileceine dair bir sz ver.
6
Sonra u szleri ekledi, Allahtan
baka Tanr olmadn syle ve Onun dnda tapndklarn brak. Yani, benim retilerimi
kabullen, bylece Arabistan birleecektir ve Arabistann dmanlar ayaklar altna alnacaktr.
Mekkeliler buradaki tehlikeyi grdler ve yantlar u oldu: Bu topraklar zerindeki egemenliin

5
Bu vahiylerin geli yntemi iin slam dini (bask 4) sayfa 71-2ye bakn
6
Koelle, Mohammed and Mohammedanism sayfa 74
5
bizden alnp alnmayacan bilmiyoruz. slamiyetin iine politikann girmesi genellikle gz
nnde tutulmamtr.
7
Hicretten sonra 8. ylda gerekleen Mute savann sonular, askeri
ynden dehet vericiydi, ama Muhammed, halk tarafndan ulusun koruyucusu olarak yceltilmeyi
baard ve bu nedenle iyi bir sonu elde etti
8
. Mekkeliler Muhammedin retilerinin kabul
edilmesinin sava anlamna gelebileceini ve bu durumun kayplara neden olabileceini grdler.
Bu nedenle Muhammede kar olan direnleri doal olarak glendi. imdi ona yalanc, byc,
air, kahin ve eytan yanls diyorlard. Kbenin kapsnda bile ona saldrdlar. Peygamber bir
defasnda sinirlendi ve yle dedi, Dinleyin ey Kurey, size katliam ile geliyorum!
9
Bu
sylediini yerine getirmesi yllar ald. Tabii Kurey halk bir gn bu katliamn gerekleeceini
bilemezdi, bir sonraki gn ona tekrar saldrdlar. Ebu Bekir, Muhammedin yardmna gelmek
zorunda kald. Ibn Iak yle diyor, O gn ona yalanc demeyen ve svmeyen, zgr ya da kle
snfndan hi bir adam yoktu. Btn bu sorunlar karsnda Ebu Talib, yeeni Muhammedin
szlerine tamamen inanmad halde, Muhammedin hep yannda oldu ve onu korudu. Kurey,
korumasn geri almas iin Ebu Talibe yalvard, ama o yalnzca sorun karan yeenine itiraz etti
ve yle dedi: Hem bana hem de kendine ac, ve bana tayabileceimden daha ok yk verme.
Muhammed ise szlerini hi deitirmedi ve bylece Ebu Talib Muhammede olan aile bana sadk
kald, yeeni olduu iin, Muhammede u szleri syledi, Allahn ismiyle vaat ediyorum ki seni
onlara brakmayacam.

AKRABALARIN ETKS

Muhammedin yoksul bir deve oban olduu, kendisine direnmelerine ramen kendi yolunu
izdii gibi sylentiler tamamen yanltr. Peygamber, Arabistann en sekin kabilelerinden
geliyordu, ve ar derecede aristokratik bir ailenin yesiydi. Peygamberin akrabalar byk siyasi
ve sosyal yetkilere sahip kiilerdi ve bu nedenle Peygamber kendisini korumak iin akrabalarn
kullanrd. Byle bir konuma sahip olmasayd ya da aristokrat bir aileden gelmi olmasayd,
Muhammed karlat direniten dolay amacna ulaamayabilirdi, ve bunun sonucunda da
slamiyet hi ortaya kmayabilirdi.
Ebu Bekir ve Mekkedeki nfuzlu aileler ile tandk olan Muhammedin izleyicilerine,
byk nefret ile davranlmasna ve svlmesine ramen, peygamberin izleyicileri kiisel zarara
uramadlar. Peygamberin, kendi izleyicilerine ciddi bir ekilde svlmesine kar duran gl aile
balarna sahip olmas, bir kalkan grevi yapt. Muhammed ve baz izleyicileri byle korunurlarken,
kleler ve dk snflardan gelen Araplar koruyacak benzer bir kalkan mevcut deildi.
10
Onlar
Mekkenin lider aileleri gibi gl bir koruyucuya sahip deillerdi. Hapsedildiler, zalim ikencelere
maruz kaldlar. Muhammed bu konuda ok kayg ekti, hatta bu aclar eken kiilere
Mslmanlklarn gizlemelerini dahi ima etti. Bir gn Muhammed, Ammar bin Yasin adnda,

7
Muhammedin yaamnda yer alan hi bir dnm noktas gsterilemez. Muhammedin yaamnda zamanla
oluan ama deiiklikleri ve bu amalara ulaabilmek iin meydana gelen deiiklikler vardr. Hurgronje,
Mohammedanism sayfa 37-8
8
O, Arabistan dini ynden birletirdi, ama Mudarl ve Yemenli tarikatlarn susturamad. Ve bylece bu
tarikatlar yzyllar boyunca slamiyetin iinde ktlkler yarattlar. (Sell, The Umayyad ve Abbasid
Khalifates (C.L.S.) sayfa 2-3)
9
(Koelle, Mohammad and Mohammedanism sayfa 87) Bu kk olay siyasi g konusundaki
dncelerinin, en bandan beri var olduklarn gsteriyor.
10
Muhammedin retilerine Kureylerin nasl kar koyduklarn gsteren bir rnek:
Kavminin inkr eden ileri gelenleri, Biz, senin ancak bizim gibi bir insan olduunu gryoruz. lk
bakta sana uyanlarn da ancak en aalklarmzdan ibaret olduunu gryoruz. Sizin bize kar
herhangi bir stnlnz de grmyoruz. Aksine sizin yalanc kimseler olduunuzu
sanyoruz dediler. Hd Sresi (xi) 27.

6
alayan biriyle karlat. Bu kii, Muhammedin sorularna karlk yle dedi, Ey Peygamber,
onlar beni, sana svp, tanrlar hakknda iyi eyler syleyene kadar salvermediler. nancn istemi
dnda inkar eden bu kii iin Nahl Sresi (xvi) 106 verildi. Bu ayetin Muhammedin Ammar bin
Yasinle olan grmesinden sonra indii sylenir.
11

Kalbi imanla dolu olduu halde zorlanan kimse susuz olacaktr.
12

PEYGAMBERN KATILII

Peygamberin zihni tela ile doluyken, bu sorunu ile ilgili olarak iki ksa Sre indi Duh
Sresi (xciii)
13
ve nirh Sresi (xciv). Kfirn Sresi (cix) ve hls Sresi (cxii) de teselli amal
olarak halka yazlmlard:

Kuluk vaktine andolsun,
Karanl kt vakit geceye andolsun ki,
Rabbin seni terk etmedi, sana darlmad da.
Muhakkak ki hiret senin iin dnyadan daha hayrldr. (xciii) 1-4
(Ey Muhammed!) Senin gsn ap geniletmedik mi?
Belini bken ykn zerinden kaldrmadk m?
Senin nn ykseltmedik mi?
phesiz glkle beraber bir kolaylk vardr.
Gerekten, glkle beraber bir kolaylk vardr.
yleyse, bir ii bitirince dierine koyul.
Ancak Rabbine ynel ve yalvar. (xciv.)
De ki: Ey Kfirler!
Ben sizin kulluk ettiklerinize kulluk etmem.
Siz de benim kulluk ettiime kulluk edecek deilsiniz.
Ben sizin kulluk ettiklerinize kulluk edecek deilim.
Siz de benim kulluk ettiime kulluk edecek deilsiniz.
Sizin dininiz size, benim dinim de banadr. (cix) 1-6
14

De ki: O, Allahtr, bir tektir.
Allah Sameddir. (Her ey Ona muhtatr, o, hibir eye muhta deildir.)

11
Abdullah bin Abbasn yorumu ve Khulasatut-Tafasir, cilt ii, sayfa 578, burada Mslmanlarn ilk
zulmleri yazldr.
12
Yorumcular italik formunda szckler ekliyor, nk bu szckler Arapa metinde yazmyor, ama anlam
tamamlamak iin gerekliler. Bylece, - - --= yani gazaptan zgr (Khulasalut-Tafasir, cilt
ii, sayfa 578) Onun iin hi bir yarg yoktur Nadhir Ahmad, Translation of the Quran.
13
Tirmidi, Kureyin bir gelenei olan u olay yazya dkyor. Kureyliler, Allahn, Peygamberi
terkettiini sylyorlar. Bundan dolay Cebrail bu Sreyi getirdi:
Saat oniki aydnl zerine,
Ve de gecenin karanl zerine yemin ediyorum ki,
Tanrn seni terketmedi, ne de
Sana gcendi.
Bylece Peygamber teselli edildi. (Jamiut-Tirmidi, cilt ii, sayfa 469)
14
Bu Srenin akland zaman belirtiliyor ve Ebu Cehil, As, Walid ve dier birok Mekkeli liderin
Muhammede, onun Tanrsna dier tanrlarla birlikte tapnlmas ima edildii zaman indirildiini sylyor.
Muhammed bu tuzaa dmedi, ve bu Srede eski putperestlii dorudan reddetti. Bunu izleyen ksa bir
Sre olan hls Sresi (cxii)de Allahn birlii hakknda en etkili vaazn verdi. Din terimi ilk olarak
burada yer alr ve hem Mekkeli putperestlik hem de slamiyet iin kullanlmaktadr, daha sonralar ise yasal
olarak yalnzca slamiyet iin kullanlmas ngrld. Tarihte bu dinin tannmas artk yasaklanmt ve bu
din ,' -' -, kl ayeti tarafndan iptal edilmiti. Tevbe Sresi (ix) 5. Tafsir-i-Husaini, cilt ii, sayfa 476
7
Ondan ocuk olmamtr (Kimsenin babas deildir). Kendisi de domamtr (kimsenin
ocuu deildir).
Hibir ey Ona denk ve benzer deildir. (cxii) 1-4

Bylece, bunalmda bulunduu bir zamanda Peygamber kendisine dorudan verilen vahiyler
araclyla tevik edildi, yle ki putperestlie kar kabilsin ve Allahn birlii hakkndaki
dncelerine duyduu inanc salamlatrabilsin.

ONA KARI GELENLERN AIKA SULANMALARI

Fatra bittikten sonra devam eden dizinin ilk Sresi, Mddessit Sresi (lxxiv)ydi.
15
Bu
Sreden sonra vahiylerin arasnda hi bir duraklama dnemi yaanmad. Bu Sre, Peygamber ile
alay edildii ve kendisinin yuhaland bir zamanda geldi, yalnzca bir air ya da bir kahin deil,
insanlar byl szleri ile yaln yola saptran biri olarak suland zamanda indirildi. Bu ona,
kutsal amacna devam etmesi iin kesin bir iaret olarak verildi ve vaaz vermesi iin bir emir
indi:

Ey rtnp brnen (Peygamber!)
Kalk da uyar.
Rabbini ycelt.
Nefsini arndr.
irkten uzak dur. 1-5

Mekke halk inatyd ve yorumcular Ibn Abbasa ve Baidawiye gre- direnenlerin lideri,
Mekkenin kabile ba, Walid bin Mukarayd. Walid bin Mukaradan aadaki gibi kin dolu szler
ile dolu ayetlerde bahsedilir:

Beni, yarattm kiiyle babaa brak.
Ona bol mal ve gz nnde duran oullar verdim.
Kendisine alabildiine imkanlar saladm.
Sonra da o hrsla daha da artrmam umar.
Hayr, umduu gibi olmayacak. nk o, bizim yetlerimize kar inatdr.
Ben onu dimdik bir yokua sardracam.
nk o, dnd tand, lt biti.
Kahrolas nasl da lt biti! (11-19)

O Peygamberin szlerinin sadece bir insann laflar olduunu ve Peygamberin bir bynn
etkisi altnda bulunduunu syledi. Sonra Peygamber onu ktlemeye balad:

Ben onu Sekara (cehenneme) sokacam.
Sekarn ne olduunu sen ne bileceksin?
Geride bir ey koymaz, brakmaz.

15
Mslman yorumcularn genel rzas, bu Surenin Fatradan sonra indirilen ilk Sure olduudur. Ayet 1-7.
Bu grn destei aka ayet 8de grlr. Nefsini arndr. (,'-' -- ) Yalnzca ilk Srelere
gredir. Ama ayn zamada bu Sreye pek ok ekleme yaplmtr. Ayet on birde Beni, yarattm kiiyle
babaa brak, ifadesi, inanmayan bir dmandan sz eder gibi grnyor. Bu dmann Walid bin Mukaira
olduu sylenir. Ayet 31-4de Medinede direnenlerin, Yahudiler, inanszlar, ikiyzller ve putperestler
olduu sezilmektedir; bu insanlardan genellikle hep birlikte bahsediliyor. Bundan dolay bu ayetlerin
Sreye daha sonra eklenmi olduklar kantlanyor.
8
Derileri kavurur. (26-9)
16

Klem Sreside (lxviii) bu ayn kiiden yle bahsediliyor.
Yemin edip duran, aalk, daima kusur arayp knayan,
durmadan sz tayan, iyilii hep engelleyen, saldrgan,
gnaha dadanm, kaba saba; btn bunlarn tesinde
bir de soysuz olan kimseye mal ve oullar vardr diye,
sakn boyun eme.
yetlerimiz kendisine okunduu zaman, ncekilerin masallar! der.
Yaknda biz onun burnunu damgalayacaz. (10-16)

Muhammedin en byk dmanlarndan biri, Ebu Leheb olarak bilinen, amcas Abdul-
Uzza yd. Ebu Lehebin kars onu, Muhammedin retilerini kabul etmemesi iin kkrtt. Hem
amcas hem teyzesi erken bir Mekkeli blmde knanyor, Tebbet Sresi (cxi):

Eb Lehebin elleri kurusun. Zaten kurudu.
Ona ne mal fayda verdi, ne de kazand.
O, bir alevli atee girecektir,
Boynunda bklm hurma liflerinden bir ip olduu halde srtnda odun tayarak kars da
(o atee girecektir).
17

Hmeze Sresi (civ) Akanas ibn erif hakkndadr
18
, bu ifadenin zaman srecine uyduu
aktr. Nldeke, onay almadan, baz Mslman nderlerin bu Sreyi bir Medine Sresi olarak
grdklerini sylyor:

Mal toplayan ve onu durmadan sayan, insanlar arkadan ekitiren, ka gz iaretiyle alay
eden her kiinin vay haline!
O, malnn, kendisini ebediletirdiini sanr.
Hayr! Andolsun ki o, Hutmeye atlacaktr.
Hutamenin ne olduunu sen ne bileceksin?
O, Allahn, yreklere ileyen tututurulmu ateidir. (1-7)

Daha sonraki Mekke Srelerinde bir ok kiinin dinlemeyi reddettikleri ve cezalandrldktan
sonra bile fikirlerini deitirmiyecek kadar asi davrandklar sylenir:

16
Mekke Srelerindeki cehennem cezas Muhammedin retilerine inanmayanlara yneliktir; yalnzca
genel olarak gnah konusunda verilen bir emir deildir.
17
Eer Geleneklerin Ebu Leheb hakknda anlattklarnn hepsi doru ise, bu Sre, ok zel durumlarda,
Muhammedin Kurann iindeki kelimeleri bile etkiledii konusu ile ilgili olarak hem byk bir ilgi
topluyor hem de byk deer kazanyor. Muhammedin bir gn akrabalarn retilerine kulak vermeleri
iin bir araya getirdii anlatlyor. Ebu Leheb ok sinirlenip yle diyor, Sen beni bunun iin mi ardn!
Inallah lrsn! Sonrasnda Ebu Leheb iki eline bir ta alp, ta Muhammede doru frlatyor. yle ki eli
lsn. Ebu Lehebin ei mm Cemile ise, Peygamberin stnden getii yolun zerine diken yerletiriyor.
Sonra bir gn kollarnda yakmalk odun tarken, odunu tutan ip kendiliinden kadnn boynu etrafnda
dolanp onu boarak ldryor. (Raudatus Safa, blm ii, cilt i, sayfa 161 ve Khalasatut-Tafasir, cilt iv,
sayfa 126). Ayet drt, cehennemde, mm Cemilenin ate iin odun toplamas gerekeceini sylyor da
olabilir. Baidawi ad. loc. Maulavi Muhammed Alinin eskiden ip ile bal dikenler topladn, sonra
bunlar Peygamberin yoluna atmak iin ba aa dktn sylyor. (Holy Quran, sayfa 1234). -+'
Data Lehebin, yani Ateli alev, Ebu Lehebin ismi ile oynandnda Alevlerin Babas anlamna gelen
bir szcktr. (Tafsir-i-Husaini, sayfa 477)
18
Baidawi, cilt ii sayfa 416
9
lerinden
19
, (Kuran okurken) seni dinleyenler de var. Onu anlamamalar iin kalpleri
zerine perdeler (gereriz), kulaklarna arlk koyarz. Her trl mucizeyi grseler de
onlara inanmazlar. Hatta tartmak zere sana geldiklerinde inkr edenler, Bu (Kuran)
evvelkilerin masallarndan baka bir ey deil derler.
Onlar bakalarn ondan (Kurandan) alkoyarlar, hem de kendileri ondan uzak kalrlar.
Onlar farkna varmakszn, ancak kendilerini helak ediyorlar. Enm Sresi (vi) 25-6

Baka bir zorlu dman olan Ebu Cehile
20
Alk Sresi (xcvi)nde u ekilde deinilir:

Hayr, insan kendini yeterli grd iin mutlaka azgnlk eder. 6-7

Baidawi, Ebu Cehilin, Peygamber dua ederken Peygamberin boynuna ayan koyacan
syleyerek tehdit ettiini belirtiyor.
Hac Sresi (xxii)nden tekrar okuyoruz:

Bu, sulular holanmasa da Allah'n hakk ortaya karmas ve batl ortadan kaldrmas
iindi 8

Bu bir Medine Sresidir ve bundan dolay tarihsel olarak bilinen bir zamandan nceki
zamanlar kapsar. Ama bu daha sonraki Srelerde ender olarak rastlanan bir ey deildir. Daha
sonraki bir Medine Sresinde:

marp bbrlenmek, insanlara gsteri yapmak ve (halk) Allah yolundan alkoymak iin
yurtlarndan kanlar (Mekke mrikleri) gibi olmayn. Allah onlarn yaptklarn
kuatcdr. Enfl Sresi (viii) 47

PEYGAMBERE DREN

Btn bu dmanla ramen, Muhammede Kalem Sresinde (lxviii) kendisinin Tanr
tarafndan yollandn sylemesi emrediliyor:

Nn. (Ey Muhammed) Andolsun kaleme ve satr satr yazdklarna ki, sen Rabbinin nimeti
sayesinde, bir deli deilsin. 2

Bundan sonraki bir, iki yl iinde ilahi esin teorisi geliiyor ve Peygamberin yanlmazl
daha fazla ima ediliyor. Vahiylerin yalnzca Tanrnn szleri olmadklar, asllarnn Cennette
olduklar syleniyor.

Hayr o (yalanlamakta olduklar kitap) an yce bir Kurandr.
O korunmu bir levhada (Levh-i Mahfuz'da)dr.
21
Brc Sresi (lxxxv) 21-2

Bahsedilen masa Levh-i Mahfuz- ya da muhafaza edilmi masa- Tanrnn tahtnn
yaknnda tutuluyor.

19
Ebu Sfyan, Nadhir, Walid, Utba aibu ve bakalar hakknda konuuluyor. Nadhire Muhammedin
dediklerini anlayp anlamadn sordular. O da anlamadn syledi; yalnzca dilinin hareket ettiini ve
budalaca hikayeler anlattn syledi. Bir sonraki ayetteki alnt, Mslman olmay yasaklayan o insanlara,
ya da Muhammedin yeeni Ebu Talibe, dmanlarnn kendisine zarar vermesini yasaklayan, ama kendisi
slamiyeti reddeden insanlara yneliktir. Baidawi, cilt i, sayfa 287
20
Baidawi, cilt ii, sayfa 411. Ebu Cehil Bedir savanda ld.
21
anlam ve dzeni ile tek olan. Baidawi, Cilt ii, sayfa 391
10

O, erefli ve sdk yazc meleklerin elindeki yksek,
tertemiz ve ok deerli sahifelerdedir. Abese Sresi (lxxx) 13-16

Zamakshari yorumcusu bunu yle aklyor: Kt ruhlarn elinden arndrlan ve sadece Melekler
tarafndan dokunulan, Korunan Masann suretini karmak. Baidawi bu konuda unu syler:
Meleklerin yazd ya da koruduu bu kitaba masann suretini kard, ya da vahiy ile, ya da Allah
ve Peygamberi tarafndan oluturulan vahiyler araclyla yazarlar bunu kada geirdiler.
22

Artk direni ok st dzeye gelmiti ve erken bir Mekke Sresi olan, Mrset Sresi
(lxxvii)nde en gl sulamalara rastlanmaktadr. 50 ayetlik ksa bir blmde bu szler en az 10
defa tekrarlanyor:

O gn vay yalanlayanlarn haline!

Aktif direni otuz dokuzuncu ayette geiyor gibi grnmekte, nk bu ayette bir tr
meydan okuma grlyor:

Eer bir tuzanz varsa haydi bana tuzak kurun!
23

Bu sulamalar bu hiddetli bir emirle sona eriyor:

Biz yeryzn dirileri de lleri de toplayan (bir yurt) yapmadk m?
Orada sabit yce dalar yaratmadk m, size tatl bir su iirmedik mi?
O gn vay yalanlayanlarn haline!
Onlara yle denecek: Yalanlamakta olduunuz eye (cehennem azabna) gidin.
kola ayrlm glgeye gidin ki, o ne glgelendirir ne de alevden korur. 29-31

Bir sonraki Sre, Nebe Sresi (lxxviii), ayn trdeki svgy devam ettiriyor:

Cehennem, bir gzetleme yeri olmutur.
Azgnlar iin bir barnak.
Devirlerce kalacaklardr iinde.
Ne bir serinlik tadacaklar ne de bir iecek.
Sadece kaynar su, atk su,
ok uygun bir karlk olarak.
Dorusu onlar byle bir hesap ummuyorlard.
Ayetlerimizi pervaszca yalanlamlard.
Oysaki biz, her eyi iyiden iyiye sayp kitaplatrmtk.
"Hadi, tadverin! Size azaptan baka bir ey asla artrmayacaz." 21-30

MEKKENN NANSIZLII

22
Cilt ii, sayfa 387 '- - ,- _=,''- --, -- _=,' ,'' - '-' ,=---, ',--` -`-' - --
23
Yani Trik Sresi (lxxxvi)nde u kelimeler var:
phesiz onlar bir tuzak kurarlar,
Ben de bir tuzak kurarm.
Artk sen inkrclara mhlet ver; onlara biraz zaman tan! 15-17
Baz yetkililer ise bu Srenin tarihini daha sonraki bir zaman, yani, Habeistana ilk g zaman
olarak belirliyorlar.
11
Brc Sresi (lxxxv) ilk Mslmanlarn
24
ektikleri zulmden, ve inanllarn cann
skanlara verilecek cezadan bahsediyor. Bu zulm ve can skntsn yaratanlar cehennem
ikenceleri beklemekte. Onlar iin cehennem azab ve yangn azab vardr. Peygambere kar
gelenlere ynelik olan bu svgnn kendi szleri olmad ifade ediliyor. Yce bir Kurandr, o
Korunmu masada yazldr (Levh-i Mahfuzda) denerek, bunlarn, Tanrnn kendi szleri olduu
hatrlatlyor.
Tvbe etmeyenlerin gelecek zamandaki cezalarnn ifadesi, bazen dnyasal bir afetin tehditi
araclyla dile getirilir. Tanr gemi zamanlarda bir kenti ykmadan nce kent halkn haberdar
etmek iin nasl her zaman bir peygamber yolladysa, imdi de yle yapt:

Biz hibir memleketi uyarclar olmadka helak etmedik.
Bu bir hatrlatmadr. Biz zalim deiliz. uar Sresi (xxvi) 208-9
Helk ettiimiz her memleketin mutlaka bilinen bir yazs (belli vakti) vardr.
Hibir toplum ecelini geemez ve ondan geri de kalamaz.. Hicr Sresi (xv) 4-5
Onlar, farknda olmadan anszn kendilerine gelecek olan elem dolu azab grp de, Bize
mhlet verilmez mi? demedike, ona inanmazlar. uar Sresi (xxvi) 201-2 (200-2)

Mekkenin insanlar, belli bir zaman sonra bile olsa, yaknda gelecek olan bir afet hakknda
srekli hatrlatma yaplmasndan belki biraz rkebilirledi. Ama belirli zaman gelip getiinde
beklenen afet gelmeyince, meraklarnn yerini daha ok inanszlk alrd. Muhammedin mesajn
sorguladlar ve svgleri ile dalga getiler ve ondan gcn gstermesi iin mucizeler yapmasn
istediler. Onlar:

Dediler ki: Yerden bize bir pnar fkrtmadka, yahut senin hurmalardan, zmlerden
oluan bir bahen olup, aralarndan arl arl rmaklar aktmadka, yahut iddia ettiin
gibi, gkyzn zerimize para para drmedike, yahut Allah ve melekleri
karmza getirmedike, yahut altndan bir evin olmadka, ya da ge kmadka sana
asla inanmayacaz. Bize gkten okuyacamz bir kitap indirmedike ge ktna da
inanacak deiliz. De ki: Rabbimi tenzih ederim. Ben ancak resul olarak gnderilen bir
beerim. sr Sresi (xvii) 90-3
nkr edenler, Ona Rabbinden bir mucize indirilseydi ya! diyorlar. Sen ancak bir
uyarcsn. Her kavim iin de bir yol gsteren vardr. Rad Sresi (xiii) 7

Muhammed byle bir armaan olmadn kabul etmek zorunda kald. Fakat yle vahiyler
getirdi ki, mucize gc olmamasna ramen, Tanrnn bu ba kaldran Mekke halkn imana
getirmek iin bu vahiyleri bir anahtar olarak verdiini gsterdi.
Bylece Peygamber hakknda yapt eyleri sadece merak uyandrmak amacyla yapt
sylenemezdi:

Biz melekleri ancak hak ve hikmete uygun olarak indiririz. O zaman da onlara mhlet
verilmez. Hicr Sresi (xv) 8

Onlarn nnden gidenlerin rneine inanmazlarsa, ve imdi de bilgilendirerek haberdar
edenin haberini istemli olarak reddederlerse, o zaman onlara hibir ey yardm etmez, nk bu
Sre (xv)de aynen yle yazldr:

Onlara gkten bir kap asak da oradan yukar kmaya koyulsalar yine Gzlerimiz
dndrld, biz herhlde bylenmi bir toplumuz derlerdi. 14-15

24
Tabii vv. 8-11 daha sonraki bir tarihe ait deilse, bu durum geerlidir, nk farkl trdeki bu yaz stili
buna iaret edebilir.
12

MUHAMMED AR DEL

Bu konunun en gl blm, orta Mekke zamannn kapanna doru yer alr. Burada
Muhammede mucize yapma gcn vermenin yararsz
25
olduu yazldr, nk bu gcn
gemiteki peygamberlere verilmesi hemen hemen hi bir yararl sonu yaratmamt:

Bizi, (Kureyin istedii) mucizeleri gndermekten, ancak, ncekilerin onlar yalanlam
olmas alkoydu. (Nitekim) Semd kavmine o dii deveyi ak bir mucize olarak verdik
de onlar bu yzden zalim oldular. Oysa biz mucizeleri srf korkutmak iin gndeririz.
sr Sresi (xvii) 59

Sonra greceimiz gibi, onlar bu konudaki dncelerinden vazgemediler. Bundan dolay
Muhammed, peygamberliini kantlayacak olan tek mucizenin Kuran olduunu ileri srmek
zorunda kald.
Mekkeliler vcudun dirilii hakkndaki retii yalnzca hayal olarak gryorlard, ve bu
reti hakkndaki vahiyler aka duyurulduunda, Muhammedin bu retileri Mekkedeki
yabanclardan ald bilgiyle rettiini dndler. Mekkeliler bu retileri Tarihlerin ykleri
ya da iirsel hayalin cokusu olarak adlandryorlard. Muteffifn Sresi (lxxxiii)
26
, Peygambere
daha erken bir dnem olan Mekke zamannda verildi:

O gn yalanlayanlarn; hesap ve ceza gnn yalanlayanlarn vay haline!
Onu, ancak her azgn, gnahkr kimse inkar eder.
Ona yetlerimiz okununca, Eskilerin masallar der.
Hayr hayr! Dorusu onlarn kazanmakta olduklar kalplerini paslandrmtr.
Hayr, phesiz onlar, kyamet gn Rablerini grmekten mahrum braklacaklardr.
Sonra onlar muhakkak cehenneme gireceklerdir.
Sonra da onlara, Yalanlamakta olduunuz ite budur denecektir. 10-17

Ksa bir sre sonra Muhammed, airlik konusunda Mekke halkn caydryor:

airlere ise haddi aan azgnlar uyarlar. Suar Sresi (xxvi) 224.
27

Muhammed burada yalnzca bir air olmakla sulanmasna u szckler ile karlk verdi:

Biz o Peygambere iir retmedik. Bu ona yaramaz da. O(na verdiimiz) ancak bir t
ve apak bir Kurandr. Ysn Sresi (xxxvi) 69

Muhammed bir air olsayd, Kuran yalnzca bir eser olarak grlecek, yani Tanrnn sz
olmad sylenebilecekti. Bu nemli szler bylesine haksz bir sulamada bulunan dmanlarn
artmak iin sylendi. Fakat bu szler gizlenmeye ihtiya duymayan dmanlar iin yeterli
olmad, nk daha sonra, hala Mekkede olmasna ramen Muhammed ayn sulamay Furkn
Sresinde de (xxv) tekrarlad:

25
Mslman din yorumcularnn Muhammedin, Kuran bu konuda ne kadar aksini sylese de, mucizeler
yapmadna kar olduklarn sylemeye gerek bile grmyorum.
26
Baz yorumcular bu Srenin bir Medine Sresi, baz yorumcular da bir Mekke Sresi olduunu
dnrler, ama Muir ve Nldeke bu Sreyi Mekkedeki iiliin drdnc ylna yerletirirler.
27
Muhammed yaamnn bir noktasnda kendisini ve dinini baka airlerin yergisinden korumak iin
airleri kulland. Bu yaptlar Okatzdaki pazarda tekrarland. Muhammed onlar susturdu, nk airler
uygunsuz tartmalara yol ayorlard. Rodwells Quran, p. 120
13

nkar edenler, Bu Kuran, Muhammedin uydurduu bir yalandan baka bir ey deildir.
Baka bir topluluk da bu konuda ona yardm etmitir dediler. Bylece onlar haksz ve
aslsz bir sz uydurdular.
(Bu Kuran, bakalarndan) yazp ald ncekilere ait efsanelerdir.
28
Bunlar ona sabah
akam okunmaktadr dediler. 4-5

Muhammedi bir Kahin
29
, ya da basit bir fal bakcs olarak grdkleri akt. Lii Sresi. 29
ve lxix. 42.
Erken Mekke Srelerinde kullanlan dil ok ince, iirsel renklerle dolu, belagata yer veren,
ahenkli bir dil olmasna ramen, yine de Peygambere kar duyulan karamsar ve kukulu duygular
yanstmaktadr. Burada retilerini kantlamak iin kulland vaatler o dneme zg vaatlerdir.
Dmanlarna yapt saldrlar gl ve eziciydi, bu szlerinde baz dmanlarn aka
isimlendirdi. Bu saldrlar, Muhammedin kariyerinin bu aamasnn ak bir ifadesi olarak
gsterilirler. Bu Sreler, Kurandaki en ince Srelerdir ve hatta ierikleri nedeniyle haklarnda
Peygamberin en ateli ve tahrik edici Sreleri olduklar sylenebilir.

NCR VE ZEYTN

Mekkelilerin ayrcalklar konusunda bir uzlama talebinde bulunulur:

Rabbinin, fil sahiplerine ne yaptn grmedin mi?
Onlarn tuzaklarn boa karmad m?
zerlerine balktan piirilmi talar atan sr sr kular gnderdi. Nihayet onlar yenilmi
ekin yapraklar haline getirdi. Fl Sresi (cv) 1-5

Bu szler, Habeistan Kralnn, Muhammedin doduu ylda, Kbeyi yok etmek iin
gnderdii ordusundan Mekke halknn kurtuluunu ifade eden bir hatrlatmadr. Doal bir afet olan
veba dmann ounu yok eder, veba krgn, burada Tanrnn mucizevi bir iareti olarak
gsterilir.
Kurey Sresi (cvi)nde Kbenin kutsall ve topraklarnn dokunulmazl hakknda bir
ayet bulunur:

Kureyi sndrp altrd; onlar kn (Yemene) ve yazn (ama) yaptklar yolculua
sndrp altrd iin, Kurey de, kendilerini besleyip alklarn gideren ve onlar
korkudan emin klan bu evin (Kbenin) Rabbine kulluk etsin. 1-4

Tn Sresi (xcv) nde, yemin ile kantlanan, benzer bir yaz bulunur:-
Tne ve zeytna andolsun.
Sin Dana andolsun,
Bu gvenli ehre (Mekkeye) andolsun ki, 1-3

Din yorumcular Ibn Abbas ve Hseyin, Zeytin ve ncirin, Mekkeye yakn Tin ve Zeytn
tepelerini temsil ettiini ileri srerler, nk bu tepeler aalar ile nldrler, ya da Mekke ve am
Camiilerini temsil ettiini dnrler. Baidawi ve Zamakhshari tarafndan ileri srlen gereke ise

28
,' ` ,='-
29
Kahinler gaipten haber veren ve kutsal yerler ile balantlara sahip insanlard... Btn esrarengiz ve
olanaksz eylerin onlara zg olduu grlr. Onlar gelecei ve bilinmeyeni akladlar. Muhammedin ilk
szleri gerek bir Kahinin szleriydi ve bir Kahin ruhu ile aktarldlar. MacDonald, Religious Attitude and
Life of slam, sayfa 29 ve 31, ve Sell, Life of Muhammed, sayfa 38
14
bu ikilinin, besleyici ve tmleyici eylerin simgesi olduklarndan temsilen kullanldklardr. Aslnda
bu dnce daha mantkl bir biimde aklanabilir. Maulavi Muhammed Ali, daha deiik ve hayal
rn olan bir aklamadan yanadr. ncirin artk lm ve gemi olan Yahudiliin simgesi
olduunu syler, nk Mesih, l incir aac benzetmesinde aaca yle der: ( Matta xxi 19)
Artk sonsuza dek sende rn yetimesin!. Zeytin ise slamiyeti temsil eder, nk zeytin
lambalar iin ya salar, yani, slamiyet uluslar iin bir ktr. Bu benzetme, yalnzca yazarn
imgelemesinin gl olduu ve kabul edilmi yorumlara kar kt anlamna gelmektedir.

Ksa bir sre sonra Tr Sresi (lii)nde u szler yazlr:

Tra, yaylm ince deri sayfalara dzenle yazlm kitaba, Beyt-i Mamura1,
ykseltilmi tavana (ge), kabaran denize andolsun ki, phesiz Rabbinin azab mutlaka
gerekleecektir. 1-4

Bylece Peygamber, Mekkedeki kariyerinin erken bir aamasnda Mekkeliler iin nem
tayan bir yeri vd.

CENNET

Bundan sonra, insanlarn daha dkn olduu konulara deinilir ve farkl trde bir
yaklamda bulunulur. Cennette bulunan cinsel zevkler, en sekin araplar, ve misk kokulu
parfmler, imdi cesaretleri krlm olan mminler topluluuna tevik olarak sunulmaktadrlar.
Cennette yaanacak en byk zevk, bu cinsellik yataklarnda yatp dmanlar hor grerek glmek
olacaktr. Bu ayetler baz yorumcular tarafndan yle aklanr: Cennet ve Cehennem arasnda bir
kap alacak ve cehennemlikler bu kapdan gemeye arlacak. Cehenneme mensup olanlar o
kapya doru koacaklardr, ama kap son anda yzlerine kapanacaktr. Cennette olanlar, cinsel
zevklerine bir zevk daha eklemi olacak ve cehennemdekilere gleceklerdir. Bu zaman sreci
iinde Cennetin ve Cehennemin en canl anlatmlar verilir. Bu anlatmlarn amac ilk Mslmanlara
yalnzca tevik vermek deildi, ayn zamanda Mslmanlarn dmanlarn korkutmak iin de
kullanlrlard. Cennetin zevkleri, sunduu refah, ipeksi giysiler, araplar, gzel kokular ve
bulunmaz gzellikteki hizmetiler anlatlyor. Orada duyulara verilen zevki arttran ortamlar
bulunacakt. Bunlarn stne ayrca u yazlar eklenir:-
Takva sahipleri iin bir kurtulu ve bir zafer vardr.
Sulak baheler, balar, zmler,
Gsleri turun gibi yatlar,
Dopdolu kadehler vardr. Nebe Sresi (lxxviii) 31-4
Onlar iin sakl nciler gibi, iri gzl huriler de vardr.
Biz onlar (hurileri) yepyeni bir yaratlta yarattk.
Onlar ahiret mutluluuna erenler iin, hep bir yata elerini ok seven gsterili bakireler
yaptk. Vkia Sresi (lvi) 22, 35-8
Onlara, Dnyada yapmakta olduklarnzn karlnda, sra sra dizilmi koltuklara
dayanarak afiyetle yiyin iin denir. Biz, onlara, iri gzl gzel hurileri e olarak
vermiizdir. Tr Sresi (lii) 19-20

Mekke zamannn ortalarna rastlayan bir dneme ait olan bir sonraki Srede unlar yer
alr:

Ancak Allahn halis kullar baka.
te onlar iin belli bir rzk, meyveler vardr. Onlar ikram gren kimselerdir.
Onlar Naim cennetlerindedirler.
15
Koltuklar zerinde karlkl olarak otururlar.
Onlarn etrafnda cennet pnarndan doldurulmu, berrak ve ienlere lezzet veren kadehler
dolatrlr.
Onda ba dndrme zellii yoktur. Onlar, onu imekle sarho da olmazlar.
Yanlarnda baklarn yalnzca kendilerine evirmi iri gzl eler vardr. Sfft Sresi
(xxxvii) 40-8

Gibbon bu konu hakknda alayc bir yorumda bulunur, Muhammed nanl erkeklerin eleri
hakknda konumamtr, nedeni ya eski kocalar kskandrmamak ya da sonsuz evlilik dncesi ile
kocalarnn mutluluklarn bozmamak olabilir. taatkar erkekler ve kadnlar Cennette genliklerini
yenileyeceklerdir. Adil kadnlara erkekler kadar zgrlk tannacann aka belirtilmesi gerekir,
ama Muhammed retilerinde aka belirtmesi gereken bu sonuca deinmekten kanmt.
Doal olarak bu szlerin simgesel olup olmadklar sorusu ortaya kyor. Kukusuz
geleneksel olmayan Mslmanlar
30
ve filozoflar bu szler araclyla yeni anlamlar rettiler. Byle
bir retim, doal olarak, standartlar yksek ahlaki bir sosyal kitleyi, slamiyet inancnn iine kabul
etmitir. Bu szlerin, Hristiyan dnce ve bat kltr tarafndan etkilendii sylenebilir, ama
Muhammedin bu szcklerin dinleyicileri tarafndan simgesel olarak alglanmalarn istediine
inanmak zordur. Muhammedin akl ok pratik bir ekilde alrd. Muhammed gizemle
ilgilenmiyordu. Dnyann dzeninde ve insanlarn yaamlarnda hi bir gizem ya da zorluk
grmyordu. Cehennem cezalar bile yalnzca bir gerek olarak aktarlmaktaydlar. Hi bir ortodoks
Mslman, bu Cehennem azaplarn simgeletirmeye almaz. O zaman neden Cennetin gerek
zevkleri baka anlamlar retilerek bir kenara atlsnlar? Her eye ramen gz nnde
bulundurulmas gereken bir konu mevcuttur. Cennetin bu ehvetli n izlenimlerinin vahiy olarak
inmeleri, Muhammedin yalnzca tek bir kadn ile orta dzeyde bir yaam geirdii bir zamana
rastlyor. Muhammedin bu sre iindeki yaam, simgesel anlamn geerli oluuna en byk
destek olarak kullanlyor; Muhammed kukusuz Haticeyi
31
seviyordu ve ona sadk kalyordu, buna

30
Syed Amir Ali Spirit of slamda yle diyor: Cennet ve Huriler Zerdtilerden alnmadr, ama
Cehennem azaplar Musevilere ait bir inantr. Anlatmlar ok gereki bir ekilde, hatta baz yerlerde
duygular harekete getirecek bir ekilde sunuluyor. Ama bu anlatmlarn ehvetli olduklarn, Muhammedin
ya da en gereki kiilerin bile bu anlatmlarn ehvete yer verdiklerini kabul ettiklerini sylemek yalnzca
bir iftiradr. sayfa 394.
Peygamberin bu retilerinde insanlarn yaratl konusundaki tavizi, Kurann tamamen esin
vastasyla indirildiini ve sonsuz olma retiini, fikirsel adan btn paralar ile birlikte bir kenara
atmaktadr.
Maulavi MuhammedAli (Holy Quran, sayfa 1009) Tr Sresi (lii) 20 hakkndaki bir notta ,= ,=
diyor, yani saf gzel olanlar ile hem erkeklerden hem de kadnlardan bahsettiini ifade eden oul
kelimeler, ayn zamanda hem kalite hem de iyi hareketler hakkndadrlar ve burada yle anmsanrlar hem
doru kadnlarn hem de doru erkeklerin alaca gksel bereketler bylece karakterde artlmlk ve
dorularn gzel hareketleri burada kadnlar iin bahsedilen bereketlerdir. Bu ok zeki bir tretme
olabilir, ama ortodoks ya da inandrc olmad kesindir. Alnan gr bu sapkn yazarn ahlak llerini
gzler nne sermektedir.
Kabul edilen grler ise unlardr:
Tafsir Husaini bu kelimeleri yle eviriyor -,-- '- - -'-' parlak yzl, byk gzl kadnlar.
Khulasatut-Tafasir , -= ,= ,= - ', '- onlar gzel gzl hurilerle evlendireceiz. Ibn
Abbasn bu konudaki yorumunu inceleyin.
Urdu evirmenler olan, Nadhir Ahmad ve Ahmad Shah, Maqbul Tarjumada byle yorumluyorlar, -
'-, ',' _ _- ,= _' ,+-' - Onlar byk gzl Hurilerle evlendireceiz
Zamakhshari de bu konuyu yle yorumlamaktadr, ,=''- '- biz onlar Hurilerle birletirdik.
31
Haticeye annesi ve babasnn Cehennemde olduu sylendiinde, lm olan olunun da Cehennemde
olabilecei kukusuyla telaa kapld belirtiliyor. Bu szleri onun yeni dini ok yakndan takip etmediini
gstermektedir. Ama korkular bu blmde dindiriliyor:
16
ramen Muhammedin Haticenin yardmna ihtiyac vard. Hatice, Muhammedin sahibiydi,
Muhammedi yoksul yaamndan kartarak ykselten Haticeydi, ona bir i verdi, ve bylece belirli
dzeyde bir gce sahip olmasn salad. Ama Hatice, Muhammedin servetini kendi kontrolunda
tuttu. Muhammed, istese bile, balk paras verme imkanna sahip deildi. Baz yorumcular,
Muhammedin ahlak llerinin ykselmesinin art olduunu aka belirtirler. Bu gerek
nedeniyle, Haticeden zgr kald an, Muhammed btn gereksinimlerini kendisi giderdi.
Muhammed, Haticenin lmnden sonra kendisini dlanm hissetti, Raudatu l-Ahbab da
32
, bir
arkada, Neden bir daha evlenmiyorsun? diye sorunca Muhammedin yle yant verdii
sylenir, Alabileceim kim var?. Bunun zerine arkada, Bakire istersen, arkadan Ebu
Bekirin kz Aye var, ama eer bir kadn istiyorsan, sana inanan Sauda var. Muhammed bu
sorunu, kisine de sor, diyerek zd. Muhammed, Haticenin lmnden iki ay sonra Sauda ile
evlendi, ve ayrca o zamanlar henz alt yanda olan Aye ile de szlendi. Muhammed, aradan
yl getikten sonraAye ile evlendi. Doal olarak akla u soru gelmektedir; niye daha sonraki
Srelerde Cennet hakknda bu tr cinsel ayrntlar verilmiyor?
33
Aklanan bir neden,
Muhammedin Medinedeki izleyicilerinin artk zulm eken bir halk olmadklar iin byle bir
tevie gerek duymamalaryd. Ama farkl bir baka aklama da verilir:

Buradaki daha olas neden doymuluktur. Ulaamad zevk ok daha ekici geldi. yle ki
Muhammed bir inanlya Cennetten daha ok yakan bir dl gremedi. Tabii
Muhammed asndan bu zevklere ulamas iin herhangi bir engel kalmadnda, hedefi
de ekiciliini yitirmi oldu.

CEHENNEM

Mekke dneminin ikinci blmnde Cehennem ve Cehennemdeki cezalar hakknda etkili
anlatmlar yer alyor: Cehenneme denler srekli ikence grecek; balarndaki etler ekilip atein
iine atlacak, ayn zamanda boazlarnn iine kaynar su dklecek, zerlerine ateten giysi
giydirilecek; demirden topuzlarla dvlecekler, ve eer kamaya alrlarsa u szlerle tekrar
ieriye alnacaklar:

Ktle batanlar ise ne mutsuz kimselerdir!
Onlar, iliklere ileyen bir ate ve bir kaynar su iindedirler. Ne serin ve ne de yararl olan
zifiri bir glge iinde!.. Vkia Sresi (lvi) 41-4

man eden ve nesilleri de iman konusunda kendilerinin yoluna uyanlar var ya, biz onlarn nesillerini
kendilerine kattk. Bununla beraber onlarn amellerinden hibir ey eksiltmeyiz. Herkes
kazand karlnda rehindir. Tr Sresi (lii) 21
Bu ok zekice yazlm bir blmdr. Olunun kurtuluu Haticenin inancna bal olduundan, bu
durum doal olarak Haticenin inancnn hzla artmasn salad. Bu yk Musuad tarafndan anlatlmtr ve
Margoliouth, Mohammed, sayfa 93te gemektedir.
32
Koelle tarafndan alnt, Mohammed ve Mohammedanism, sayfa 79
33
Medine Srelerinde, Hicretten sonra devam eden 10 yllk sre boyunca kadnlar yalnzca iki kez
Cennetin zevkleri olarak isimlendiriliyor, bu hatrlatmalarda da, yalnzca cinsellik objeleri olarak deil,
birer e olarak nitelendirilmekteler,
Onlar iin orada tertemiz eler de vardr. Bakara Sresi (ii) 25
Onlara orada tertemiz eler vardr. Nis Sresi (iv) 57
Ya Medinedeki Yahudilerin ahlakna uygun davranlarak cinsellie yer veren Cennet kavram sadeletirildi,
nk bu kavrama Mekkede ok byk nem veriliyordu, ya da Mslmanlarn, Cennetten zevk alma
beklentilerini tevik etmek iin bir neden kalmamt, nk dnyada da ayn ekilde yaama olaslna
sahiptiler.
17
Mekke dneminin nc blmnde ayn tr uyarlar devam ediyor. Aadaki ayetler bize,
Peygamberin, bu blmn sonuna kadar kendi dmanlarna kar hissettikleri konusunda bir
deiiklik olmadn gsteriyor:

O gn balarn dikerek (arldklar yere doru) koarlar. Gzleri kendilerine bile
dnmez, kalpleri de bombotur.
(Ey Muhammed!) nsanlar, kendilerine azabn gelecei gn ile uyar. Zira o gn zalimler,
Ey Rabbimiz! Yakn bir sreye kadar bizi ertele de senin arna uyalm ve
peygamberlerin izinden gidelim diyecekler. Onlara yle denilecek: Daha nce siz,
sonunuzun gelmeyeceine yemin etmemi miydiniz?
Kendilerine zulmedenlerin yerlerinde oturdunuz. Onlara ne yaptmz ise size belli
olmutu. Size misaller de vermitik.
Onlar gerekten tuzaklarn kurmulard. Tuzaklar yznden dalar yerinden oynayacak
olsa bile, tuzaklar Allah katndadr (Allah onu bilir).
Sakn Allahn, peygamberlerine verdii szden cayacan sanma! phesiz Allah mutlak
g sahibidir, intikam sahibidir.
O gn yer, baka bir yere, gkler de baka gklere dntrlr ve insanlar bir ve kahhar
(her eyin zerinde yegne hakim) olan Allahn huzuruna karlar.
O gn, sulular zincirlere vurulmu olarak grrsn.
Gmlekleri katrandandr. Yzlerini de ate bryecektir. brhim Sresi (xiv) 43-50
Onlar, kitab (Kuran) ve elilerimize gnderdiklerimizi yalanlayanlardr. Onlar bilecekler
O zaman onlar, boyunlarnda demir halkalar ve zincirler olduu halde kaynar suda
srklenecekler, sonra da atete yaklacaklardr. Mmin Sresi (xl) 70-2
34

Kt iler yapm olanlara gelince, bir ktln cezas misliyledir ve onlar bir zillet
kaplayacaktr. Onlar Allah(n azabn)dan koruyacak hibir kimse de yoktur. Sanki
yzleri, karanlk geceden paralarla rtlmtr. te onlar cehennemliklerdir. Onlar
orada ebed kalacaklardr. Ynus Sresi (x) 27

Bu zaman sreci boyunca Muhammed her zaman kendisinin bir uyarc olduunu syledi.
Fakat Kurey onun bu uyarlarn hi nemsemedi:

De ki: Gerekten ben, apak bir uyarcym. Hicr Sresi (xv) 89
Kafirler, kendilerine ilerinden bir uyarcnn gelmesine atlar ve yle dediler: Bu
yalanc bir sihirbazdr. Sd Sresi (xxxvii) 4
Kuran, atalar uyarlmam, bu yzden de gaflet iinde olan bir kavmi uyarman iin mutlak
g sahibi, ok merhametli Allah tarafndan indirilmitir. Ysn Sresi (xxxvi) 5-6
De ki: Ben sizi ancak vahy ile uyaryorum. Ama sarlar uyarldklar vakit ary
iitmezler. Enbiy Sresi (xxi) 45

Bu Srelerin hepsi Mekke dneminin ortasnda verildiler. O zamanlar Peygamber
Kureyleri kazanma konusunda ar istekliydi. Kurann tarihsel dneminin sonuna doru verilen
Medine Srelerinden bir tanesinde buna benzeyen bir ayet bulunur, Fetih Sresi (xlviii) 8:

(Ey Muhammed!) phesiz biz seni bir hit, bir mjdeci ve bir uyarc olarak gnderdik.

Bu uyarnn zel bir nedeni olduu syleniyor, yle ki,-Allaha ve Peygamberine
inanasnz. Bu ayetteki szler, hemen hemen, sonraki Srelerde ilan edilen inanlarn tam bir
birleimidir. Muhammed Mekkede daha alakgnllyd.

34
Kuran ve daha nceki peygamberlerin kitaplar
18
BYL SZLER
nl olan, Felk Sresi (cxiii) ve Ns Sresi (cxiv),
35
(Mekkede geip gemedikleri belli
olmamasna ramen) eer Mekke ayetlerine aitlerse, Peygamberin o zamanlarda yaygn olarak
kullanlan byye bavurduu ortaya kar. Ve ayn zamanda yaad zaman ile ok uyumlu
davrand da gzlenmektedir. Eer bu san gerek deilse, en azndan, bu by szlerini yalnzca
kendi batl inanlarna bal kald iin kullanyordu. Ya da dmanlarnn kendisine zarar vermek
amacyla kullandklar karanlk glerin stnde g sahibi olduunu gstermek iin bu by
szlerinin zerinde duruyordu. Lubayid isimli bir Yahudinin, kzlarnn yardm ile Muhammedi
byledii syleniyor. Cebrail bu iki Sreyi tekrarlayarak Muhammedi o bynn etkisinden
kurtarrr
36
:

De ki: Yaratt eylerin ktlnden, karanl kt zaman gecenin ktlnden,
dmlere fleyenlerin ktlnden, haset ettii zaman hasetinin ktlnden, sabah
aydnlnn Rabbine snrm. Felk Sresi (cxiii) 1-5
De ki: Cinlerden ve insanlardan; insanlarn kalplerine vesvese veren sinsi vesvesecinin
ktlnden, insanlarn Rabbine, insanlarn Melikine, insanlarn lahna snrm.
Ns Sresi (cxiv) 1-6

Bu Srelere al-Maudhatain (,,-') denir, anlam koruyucu blmlerdir ve bunlar
ktle kar bir tslm eklinde ve bir muska zerine kaznarak kullanlrlar.

GMENLERN DN

Cehennemin tehdit edici zulmlerinin ve bylerin zerinde olan cennet zevklerinin gc,
Kureyin inanmasn salayamad. Peygamber daha yoksul izleyicilerini koruyamadndan
37
, ve
onlarn inantan sapma riskini gze alamadndan, kendilerine Habeistana g etmelerini nerdi.
Habeistan o zamanlarda Arabistan ile ticari iletiimini srdren bir lkeydi. Gmenler say olarak
azd, ama bu g Mekkelilere nanllarn inancnn gerek olduunun bir gstergesiydi. Ve g
edenlerin srgne raz olmalar, srgne gitmeyi inanlarn yitirmek zorunda braklmalarndan
daha iyi olarak grdklerinin kantyd. Srgne yollananlardan bazlar Habeistandaki Hristiyan

35
Ndeke bu konuda yle der: Bu iki Srenin tarihlerini belirlemek ok zor. Ve Hicretten nce
getirildiklerine dair bir kant bulunmamakta. Geschichte des Qorans, sayfa 85
Fakat Mekke Srelerinde kesinlikle u szlere benzeyen szler yer alr:
Eer eytandan gelen kt bir dnce seni drtecek olursa, hemen Allaha sn. nk O,
hakkyla iitendir, hakkyla bilendir. Fussilet Sresi (xli) 36
Kuran okuduun zaman, kovulmu eytandan Allaha sn. Nahl Sresi (xvi) 98
Bu Srelerde yer alan ayetler nedeniyle, bunlarn byk olaslkla Mekke Sureleri olduklar sylenebilir.
slamiyet, Araplarn batl inanlarndan kendilerini tamamen arndrmam olduklar bir zaman dnemine
aittir. Bir ok Mslman yorumcu, Labayidin Medinedeki bir Yahudi olduunu syler ve bylece onu
Hicretten sonraki bir tarih dnemine yerletirir. Bu Srelerin tarihleri hi bir ekilde kesin deildirler.
36
Tafsir-i-Husaininin Felk Sresi (cxii) konusunda yorumu. Qur an-i-Maijid in loco, Ayenin, Cuma
Namazndan sonra her kim bu Sreleri yedi defa tekrar ederse, bir sonraki cumaya kadar btn
ktlklerden korunacan syledii bildirilir. Khulasatut-Tafasir, cilt iv, sayfa 132
37
Bu zamanlarda ya btnyle Hristiyan lkelerden alnanlar ya da Hristiyan anne- babadan doan
klelerin hepsine slamiyet kabul ettirildi. Muhammedin retilerine inanyor, onu bir kurtarc olarak
gryorlard ve bazlar dinleri uruna ehit bile oldular. Nldeke, Alk Sresi (xcvi)in onuncu ayetinde,
Allahn klesi dua ederken, szlerinin bir inanl kle iin yazldn sylyor. Ama bu ayetin normal
yorumunun, Allahn bir kulu dua ederken, olduu ve bu szlerin Muhammedin kendisi hakknda
sylendii ifade edilir. Ve Ebu Cehile (ante, sayfa 13), Peygamber dua ederken boynuna ayan koyduu
iin, Muhammedi tehdit etmi olduu sylenir. Nldeke, Geschichte des Qorans sayfa 66; Tafsir-i-
Husaini, cilt ii, sayfa 468; Baidawi, cilt ii, sayfa 410
19
kilisesine katldlar. slamiyetin Hristiyanla kar gsterdii muhalefet ok daha ge bir tarihte
balad
38
. Muhammed birka yl sonra Medinede bir ev bulmu olmasayd, Habeistana gitmi
olabilirdi ve slamiyet yerine Hristiyanln iinde bir sapknlk oluabilirdi.
Kureyle bar salanma olasl sz konusu olduunda, gmenler ay sonra geri
dndler. Mekkeliler ok sayda vatanda kaybetmek istemiyorlard ve Habeistan kralnn,
Muhammedin amacna ynelik politik gc salayarak hamilik etmesi, Mekkelilerin hi
istemedikleri bir eydi. te yandan Habeistann etkisi bir sre sonra Muhammed iin bile
gereinden fazla olabilirdi. Habeistann etkisi bu nedenle hem Mekkeliler hem slamiyet iin bir
tehlike arz etmekteydi. Bir antlamaya varlabilmesi iki taraf iin de bir avantaj olurdu.
Anlaabilmek iin grmeler balad ve Muhammed ile karlkl bir dn verilmesi konusunda bir
karara varlmas amacyla Mekkeli liderlerden biri gnderildi. O yle dedi: Sen, kuzenim, bizim
kabilemizde ok nemli bir konuma sahip olduunu biliyorsun, ve nmze topluluumuzu blen
ok ciddi bir konu ile geldiinden de haberdarsn. Bize ahmak dedin, tanrlarmza kfrettin,
dinimize svdn ve bizden nce gelen babalarmz inanszlk ile suladn. Beni dinle, sana
neri sunuyorum, bu neriler hakknda dndkten sonra onlar kabul edesin. Bundan sonra
Muhammede zenginlik ve eref teklif edildi. Tek koul, br tanrlar hor grmemesiydi. Kurey de
bundan sonra Allah bir tanr olarak grecek ve ona tapnacakt. Bu ok cazip ve ekici bir
seenekti
39
, nk Muhammed bu lidere benzeyen vatandalarn slamiyeti kabul etmelerini
istiyordu. Yapt konumalar sonucunda slamiyete dnen kii says yalnzca krk ya da elliydi.
Bu kiilerin bazlar da srgndeydiler. Kurey her zamanki sert tavr ile dn vermeyecek gibi
grnyordu. Herey umutsuz ve belirsiz gibiydi. Ama kar tarafa, barma ve onlara Allahn
retileri hakknda, Allah farkl bir biimde, kabul etme ans verildi. Muhammed bir gn
Kabenin yaknlarnda Mekkenin lider gurubundan baz insanlarla karlat. Onlara iyimser bir
yaklam ile katld ve Necm Sresi (liii) ni tekrarlamaya balad. Konumasna kendi tutumuna
ilikin ok gl bir ifade ile balad:

Batt zaman yldza andolsun ki, arkadanz (Muhammed haktan) sapmad ve azmad.
O, nefis arzusu ile konumaz.
(Size okuduu) Kur'an ancak kendisine bildirilen bir vahiydir.
(Kuran) ona, stn glere sahip, muhteem grnml
(Cebrail) retti. O, en yksek ufukta bulunuyorken (asl
sretine girip) doruldu. 1-7

Kendisine aklanan baz gizemlerden sz etti, Mekkeli putlar hakknda konumaya
balad:

Lt ve Uzzaya ve dier ncs Menata ne dersiniz?
Lt ve Uzzaya ve dier ncs Menata ne dersiniz? 19-20

38
Mide Sresi (v) 85de unu okuyoruz:
(Ey Muhammed!) man edenlere dmanlk etmede insanlarn en iddetlisinin kesinlikle Yahudiler ile
Allaha ortak koanlar olduunu grrsn. Yine onlarn iman edenlere sevgi bakmndan en yaknnn
da Biz Hristiyanlarz diyenler olduunu mutlaka grrsn. nk onlarn iinde keiler ve rahipler
vardr. Onlar byklk de taslamazlar.
Bu Sre daha ge bir tarihe sahip olmasna ramen iinde hala sonradan yaplm olan eklemeler
mevcuttur, bu ayetin srgne gnderilenlere iyi davranlmasnn ansna sayg olarak A.H.3den sonra
yazlm olmas gerekir, Yahudilere kar dmanlk ise daha nceleri balamt. Ve bu dmanln tarihi
A.H.8den ncesine yerletirilir, nk o tarihte hem Yahudiler hem de Hristiyanlar ktlenmeye
balamlard.
39
Muir, Life of Mahomet, cilt ii, sayfa 150-8
20
YANLI BR TUTUM

Kureyle bar salanmas iin bildiri geldi, toplananlar ok youn bir ilgi ile dinliyorlard
ve aniden aknlk ve zevk ile, u szlerin sylendiini iittiler:

Bunlar ulu kadnlar
Ve onlarn Allahla olan iltimas etmeleri iin umulmal.
40

Srenin kapannda Muhammed u szleri tekrarlyor:

Haydi Allaha secde edin ve ona kulluk edin. 62

Hepsi bir arada Srede yazlan yerine getirdi. alas bir sahneydi. Kurey ok mutlydu ve
yle dedi, Artk biliyoruz ki Allahtr hayat alp veren, yaratan ve destekleyen. Fakat
Muhammed yapt hatay hemen anlad ve sergiledii yanl tutumundan vazgeti. Halkn hala
putlara taptn ve verdii dnn hibir ie yaramadn anlad. Gelenee gre, bundan sonra
Tanr onu teselli etmek amacyla, gemi peygamberlerin de eytann benzer denemelerinden
getiklerini, u vahiyle aklad:

Senden nce hibir resl ve nebi gndermedik ki, bir ey temenni ettii zaman, eytan onun
bu temennisine dair vesvese vermi olmasn. Ama Allah eytann vesvesesini giderir.
Sonra Allah yetlerini salamlatrr. Allah hakkyla bilendir, hkm ve hikmet
sahibidir. Hac Sresi (xxii) 52
41

PUTPERESTLE KARI TAVIR

Tanrnn bylece Muhammedin kendine olan gvenini yeniledikten sonra, putlar
hakkndaki gerek vahyini Necm Sresinde (liii) yollad sylenir:

Lt ve Uzzaya ve dier ncs Menata ne dersiniz?
Erkek size de, dii Ona m?

40
Baz Mslman yorumcular, bunun yalnzca eytann dinleyici zerinde kulland sihirli bir duyum
olduunu, ve aslnda Muhammedin bu szleri, melek Cebrail [Hac Sresi (xxii) 51] kendisine eytann bu
iin arkasnda olduunu bildirinceye kadar bilmediini, sylemeye alrlar. Raudatul-Ahbabda, Yldz
vastasyla inen Sre, dnyann Rabbi kutsal dua evine gitti ve oradaki Kureylilere toplu olarak okudu.
Ayetler arasnda durdu, yle ki halk ayetleri tamamen hatrlasn ve anlasn der. Sonra Lt ve Uzzaya ve
dier ncs Menata ne dersiniz? szlerine gelince eytan kafirlerin kulaklarna u szleri koydu,
Bunlar ulu kadnlar Ve onlarn Allahla olan iltimas etmeleri iin umulmal. Kafirler bu szleri duyunca
ok sevindiler. Baz yetkililer bu szlerin hi gemediini sylyor ve de bunun Zendikler (kafirler)
tarafndan anlatldn ne sryorlar.
41
Bu bir Medine Sresidir ve aka Mekkedeki yanlmann tarihsel doruluunun bir kantdr. Sale bu
kelimeleri, _-- yle eviriyor ama o okuyunca Rodwell gibi deil isteklerinin arasnda. Tafsir-i-
Husaini bu kelimeleri yle eviriyor , ,'' yani o okuyunca ve Mekkede bu bir kez
bahsedilerek aklanyor. ah Vali Ula tarafndan yaplan Farsa bir eviri ise --- ='=- ' kalbinde
istek tuttu ; Baidawi bunu yle aklyor Onun istedii sapknlkt -,+, '- ---
Nadhir Ahmad _'-- _-- -= diye eviriyor yani O istedii zaman.
IbnAbbas u anlama geldiini sylyor --' -,-= ,- ' yani Allahn setii dinsel bir liderin
bir yazs ya da bir peygamberin szleri Ahmet ah yle eviriyor, ''= = -- -=- bir eyi dilediinde
Bir Kadiyani yorumcu Mekkede oluan szlerin bu ayetle hi ilgisi olmadn sylyor. Nedeni ise, bu
szler kullanlm olsayd, bunun eytann ii olduunu anlamak iin birka yl gemesi gerekmezdi.s Holy
Quran, sayfa 674
21
yle ise bu ok insafszca bir paylatrmadr.
Onlar ancak sizin ve atalarnzn (ilah edindiiniz eylere) taktnz isimlerdir. Allah, onlar
hakknda hibir delil indirmemitir. Onlar (putperestler)yalnz zanna ve nefislerin
arzusuna tbi oluyorlar. Andolsun ki, kendilerine, Rableri katndan yol gsterici
gelmitir. 19-23

Kurey ok kzgnd ve yle dedi, Muhammed Allahn nnde bizim tanralarmzn sahip
olduu rtbeyi geri alm ve ayn ekilde onlarn yerine baka szler de getirmitir. Sonra da halk
nanllara kar zulm ektirmeleri iin daha ok kkrttlar. Bu noktada Muhammed artk sonsuza
dek putperestlikten ayrld ve putperestlere verilecek cezay yaymaya balad. Bylece bu zamann
bir Sresinde u ayetler yer alrlar:

brahim yle dedi: Yonttuunuz putlara m tapyorsunuz?
Oysa Allah sizi de, yaptnz eyleri de yaratmtr.
Bylece ona bir tuzak kurmak istediler. Biz de onlar en alak kimseler kldk.
Sfft Sresi (xxxvii) 95-6, 98

Musa, srail halkna, Tanrnn putperestlie kar olan nefretini u szler ile ifade ediyor:

Ms, ekil git! Artk sen hayatn boyunca (hastalanp) Bana dokunmak yok!
diyeceksin.9 Senin iin, asla kaamayacan bir ceza daha var. Hele u ibadet edip
durduun ilahna bak! Biz onu elbette yakacaz ve onu muhakkak denize savuracaz.
T H Sresi (xx) 97

Muhammedin dnden sonra kendisini putperestlere bir daha buna benzer hi bir dn
vermemesi konusunda uyarmak iin bir vahiy indi:

Seni o yerden (Mekkeden) srp karmak iin neredeyse seni sktracaklard. Bunu
yapabilselerdi senin ardndan orada pek az kalrlard.
42
sr Sresi (xvii) 73

Burada putlarn araclnn ne kadar sama olduu anlatlyor:

De ki: Allah brakp da taptnz ortaklarnz grdnz m? Gsterin bana, onlar yerden
ne yaratmlardr? Yoksa onlarn gklerde bir ortaklklar m var? Yoksa kendilerine bir
kitap verdik de, o kitaptan, ak bir delile mi sahip bulunuyorlar? Hayr, zalimler
birbirlerine aldatmadan baka hibir ey vaadetmezler. Ftir Sresi (xxxv) 40

42
Baz yorumcular ise bu ayetin Peygambere, Tif halk tarafndan uygulanan bir deneme olduunu
sylyor. Taif halk, Muhammedin istekleri zerine, kendisinden baz yasal amalar, dua zamanlar ve
kendi putlar al-Lata tapnabilmek gibi baz dnler istedi. Ya da Tifin saldr altnda olduu bir zaman ile
ilgili olarak dn istenmi olabilir. Eer bu doru ise bu ayetler, Hicretin ya sekizinci ya da dokuzuncu
ylnda inmi olmalydlar ve bylece bu bir Medine Sresi olmu olurdu. (Salen Preliminary Discourse,
Wherryden ed, sayfa 39 a bakn). Zamakhsharinin bu gr tercih ettii kaydediliyor (Rodwell sayfa
198.) Palmer da bu grn ok sayda yorumcunun gr olduunu sylemekte. Waqidinin bu
mzakereler hakkndaki anlatm bu gre uygun. Tafsir-i-Husainide geen bir dier gr ise udur:
Kurey, gelip de byle dedi, Bizim putlarmza, sadece parmak ucunla olsa bile, dokunana kadar (yani
onlara sayg gsterene kadar) kara tak pmene izin vermeyeceiz. Efendimiz, Kbenin etrafn gerekten
dolamak istiyordu, ve bylece yreinde szlerine uysam ne olur diye ciddi bir ekilde dnd.
, -= ' , ----' ,-',-- == `-- '-- _- - ,- ' _- '- -- = --'- -,'= -=-' -'-
='= - = ,=- , '-- ,== , ,- ' -
Muir ise bu ayetlerin Mekke dn anlattn dnmektedir.
22
Putperestliin aklszln ortaya koymak iin, Mekkelilerin bu yntemle kulaklar ekildi.
Bu olaylarn olumasn salayan koul, ileride Peygamberin ok daha kat bir tutum
kullanabilmesine olanak salad.

Bylece Muhammed ani dnden kalkt, izleyicilerinin arasnda kendi vasiyetini korudu.
Ama halkn bak as her ynden deimiti. Halk, Kuranda anlatld gibi Muhammedin
dnn eytansal bir g tarafndan salandna, ve bu olay bylesine ak bir ekilde aklayan
bir ayete inanamyordu. Eer Kuran gerekten Allahn sz ise, bu ayetlerin yerlerinin deimesi
ve iptal edilmeleri kesinlikle Allahtan deildi. Bundan dolay Peygamberin, Mekkelilere
putperestliklerini braktrma abalarna gldler ve onunla dalga getiler. Byle bir ayet deiimi
konusunda bir sulama yapldnda, Muhammed ayet iptali inanc konusunda slamiyet iin ok
uygun olan bir vahiy indirdi:
43

Biz bir yeti deitirip yerine baka bir yet getirdiimiz zaman -ki Allah neyi indireceini
gayet iyi bilir- onlar Peygambere, Sen ancak uyduruyorsun derler. Hayr, onlarn ou
bilmezler.
Ey Muhammed! De ki: Kuran, Ruhl-Kuds (Cebrail) inananlarn inanlarn
salamlatrmak, Mslmanlara doru yolu gstermek ve onlara bir mjde olmak zere
hak olarak indirdi.
Andolsunki biz onlarn, Kuran ona bir insan retiyor dediklerini biliyoruz. ma ettikleri
kimsenin
44
dili yabancdr. Bu Kuran ise gayet ak bir Arapadr
45
. Nahl Sresi (xvi)
101-3

Ama Kurey hala dalga geip yle diyordu, Ha! Ha! Allahn havari olarak yollad
budur! Onlara kar sabrl olmasaydk, o bizi az kalsn tanrlarmzdan eviriyordu. Eer
Muhammed Ebu Talibin himayesi altnda olmasayd, Muhammed byk tehlikede altnda

43
Bir vahiyi geri alp onun yerine bir baka vahiy koymak, Muhammedin dedii gibi ancak Allahn
yapabilecei bir eydi. Kukusuz bu dorudur, ama dost ve dman arasnda inanlmaz uzlamalar
salanmas da insan elinden gelebilecek bir zm olabilir. Margoliouth, Mohammed, sayfa 139.
Daha sonra, Bakara Sresi (ii) 106da, ayetlerin kaldrlmas hakknda kesin bir aklama mevcuttur:
Biz herhangi bir yetin hkmn yrrlkten kaldrr veya onu unutturur (ya da ertelersek), yerine
daha hayrlsn veya mislini getiririz. Allahn gcnn her eye hakkyla yettiini bilmez misin?
Kadiyani yorumcular iptal inancn reddederler. Onlar Ayal szcnn zerinde alnt yaplan
szlerin, ayet olarak evirilmeyip, mana olarak evirilmesi gerektii, ve Musann Yasas
anlamna geldiini sylyorlar. Ama Muhammed Musann yasalarn hi renmedii iin onlar
unuttuu da sylenemez. Byk mamlar arasnda olan Baidawi, Jalalain, Jalaud Din, Hseyin gibi
bir ok mam iptal inancna inanmaktadrlar. Profesr MacDonald hi bir yazarn, metinlerinde,
Kurann bir blmnn dier bir blm tarafndan iptal edildiini kabul etmeyen bulunamyor
der.Bu slamiyetin batan beri anlalan (Icma) konusudur. (The Moslem World, October 1917,
sayfa 620) Bylece ayetlerin kaldrlmas hakkndaki geleneksel grler aka yerlerinde
durmaktadrlar.
Nldeke bu konuda yle yazyor:
Her eye egemen Allahn kendi hkmlerini geri almas Muhammede hi de tiksindirici gelmiyordu.
Kuranda putperestlere nasl davranlaca konusunda, duruma bal olan farkl emirler bulunmaktadr.
Encyclopaedia Britannica, cilt xvi, sayfa 599.
Baidawi bu deiken olaylar yle anlatyor (-,,=' --= ) Tafsir, cilt i, p533
Btn konu iin ise, The Faith of slam (drdnc bask) sayfa 101-9u inceleyin.
44
Zamakhshari ve Baidawi bu konunun Farsl Salman hakknda olduunu sylyor, ama baka isimler de
veriyorlar.
45
Bunun anlam, Kurann ok belagatl bir biimde yazlddr. Bir yabanc bu tr yaz stilini bilemez ve
bu nedenle bu biimde konuamaz. Nadhir Ahmad
23
kalabilirdi. Ama cmert yrekli Ebu Talib, yeeninden her zaman memnun olmamasna ramen,
46

daima Muhammedin yannda oldu ve ona destek verdi. Kt hareketlerden kuku duyulduu
zamanlarda, Ebu Talib yeeni Muhammede yle dedi, Allah zerine yemin ediyorum ki, eer
onu ldrm olsaydn, aranzdakilerden hi biri hayatta olmazd.

ALLAHIN PEYGAMBERLERE BAKMASI

Muhammedin bu dnemde Mekkedeki durumu yle aklanabilir. Kurey kendisine her
zamankinden daka kt davranyordu. zleyicilerinin kalpleri krlmt, genelde halk peygamberi
hor gryor ve nemsemiyordu ama, o yine de akrabalar sayesinde tehlikeden uzakt. Bu zorlu
zamanlarda Muhammed iki konuda tartmaya balad. lk olarak ondan nce gelen Peygamberlere
de bu ekilde davranldn ve bu zt davranlarn onun ilahi amacnn kesin kantlar olduklarn
syledi:

Ey Muhammed! Andolsun, senden nceki topluluklara da peygamber gnderdik.
Onlar kendilerine gelen her peygamberle alay ediyorlard.
Ayn ekilde (onlarn tutumlarna uygun olarak) biz onu sulularn kalbine sokarz.
nceki milletlerin (helakine dair Allahn) kanunu gemi iken onlar buna (Kurana)
inanmazlar. Hicr Sresi (xv) 10-13

Dier tartlan konu ise, kendi ilahi arsnnve vahiylerinin gerekliini devaml tekrar
ettii iddiasdr. Bu dnemde Muhammedin iddialarna itiraz edenlere kar kt grlyor.
Bu ayette ise gemite peygamberlere nasl davranldn gstermekle, Muhammed kendi
peygamberliini kantlamaya alyor:

Onlardan nce de Nh kavmi, d kavmi, kazklar sahibi Firavun, Semd kavmi, Lt kavmi
ve Eyke halk da Peygamberleri yalanlamlard. Sd Sresi (xxxviii) 12

Enbiy Sresi (xxi)deki sekizinci ayetin Medine zamanna ait olduu sylenmesine ramen,
ayet Mekke zamannn ortasnda veriliyor. Mekkelilere, Tanrnn baka yerlerde sergiledii
davranlar araclyla kentlerinin ne byk bir tehlike altnda olduu anlatlyor:

Biz zulmetmekte olan nice memleket krp geirdik ve onlardan sonra baka baka
toplumlar meydana getirdik. 11

Tanrlarna da meydan okunuluyor:

Yoksa yerden, lleri diriltebilecek bir takm ilahlar m edindiler? 21
Yoksa ondan baka ilahlar m edindiler? De ki: Haydi getirin delilinizi! te benimle
beraber olanlarn kitab ve ite benden ncekilerin kitab (Hibirinde birden fazla ilah
olduuna dair hibir delil yok). phesiz oklar hakk bilmezler de bu sebeple yz
evirirler. 24

Bunlardan sonraki alntlar ise Tanrnn, Zekeriyaya kadar, eskilerin resllerine ve
peygamberlerine nasl baktn gsteriyor. Tanrnn Bakire Meryem konusundaki olumlu gr

46
Araplar hakkmda ne der? Kendi yeenim beni dinimden saptrd.
Muhammed yle dedi, Ey amca, dini bana syle, yle ki Allah ile senin iin uraaym.
Ebu Talib yle cevap verdi, Hayr, nk duyanlar tarafndan yaylr. kiden fazla kii tarafndan bilinen
bir sr, herkes tarafndan bilinir. Jalalud-Din, Mathnavi.
24
ise Isa Mesihin
47
mkkemmel ve mucizevi douu ile anmsanarak retiliyor. Bylece bu eski
dnemlerin adamlar Cennetin favorileri oldularsa Muhammed, en byk Peygamber olarak
Tanrnn ltfunun zel alcsyd. Onlar nasl hor grldyse o da ayn ekilde hor grlyordu.
PEYGAMBERLERN HKAYELER

Kamer Sresi (liv)nde peygamberlerin ykleri tekrarland ve direniler anlatld. Bu genel
tutum u ayette veriliyor:

Peygamberi yalanladlar, nefislerinin arzularna uydular 3

Nuh bir sahtekar olarak isimlendirip reddedildi. Lut halk Nuhun uyarsn yalan kabul
ederek ona inanmad. Firavunun halkna da bu tehditler geldi, ama onlar gsterilen mucizelerin
gerekliine inanmayp bu mucizeler sahteymi gibi davrandlar. Muhammed Mekke halkna dnp
yle dedi:

(Ey Mekkeliler!) Sizin kafirleriniz onlardan daha m hayrl? Yoksa sizin iin kitaplarda bir
berat m var? 43

47
_-' ,-'''' ,' '+-- ''-'= '-= - '+, '-=-- '+= ---=
Irzn korumu olan kadn da (Meryemi de) hatrla. Ona ruhumuzdan flemitik. Kendisini de,
olunu da lemlere (kudretimizi gsteren) birer delil yapmtk. Enbiy Sresi (xxi) ayet 91
Nadhir Ahmed Urdu evirisinde, Ona ruhumuzdan flemitik, kelimelerinin, koca olmadan hamile
kald, anlamna geldiini aklyor.aret kelimesini de Allahn mkemmel gc, olarak belirtmekte.
Zamakhshari yle diyor: Bu metinin anlam udur, onun iindeki saya ruhunu fledik, yani Meryemin
rahminde ona hayat verdik.
'+, _-,= _ ' '-=-- -'-- '+,= _ -'-,,=
Zamakhshari iaretin Meryemin kocas yokken doum yapmas- ( .= ,=)
Bu zamanlarda geen Meryem Sresinde (xix), Meryem hakknda unu okuyoruz:
(Ey Muhammed!) Kitapta (Kuranda) Meryemi de an.Hani ailesinden ayrlarak dou tarafnda bir
yere ekilmi ve (kendini onlardan uzak tutmak iin) onlarla arasnda bir perde germiti. Biz, ona
Cebraili gndermitik de ona tam bir insan eklinde grnmt.
Meryem, Senden, Rahmna snrm. Eer Allahtan ekinen biri isen (bana ktlk etme) dedi.
Cebrail, Ben ancak Rabbinin elisiyim. Sana tertemiz bir ocuk balamak iin gnderildim
dedi. 17-19
Baz yorumcular ayet 18i yle eviriyor:-
Senden Merhamet Tanrsna kaarm. Ondan korkuyorsan, benden uzak kal.
Italik formunda olan kelimeler anlam tamamlamak iin gerekli oluyor.
Baidawi, ', '-`= kutsal oulun anlamnn gnahsz ,--' - '= olabileceini sylyor.
Zamakhshari kutsal oulu ', '-`= as ',,- -' olarak ayryor, yani zerinde hi bir iz ya da fiziksel
bir kusur olmayan. Bu ayetlerde ruhun insann biimini ald syleniyor. Enm Sresi (vi) 9da bir melek
yollanrsa insann biimine girecei syleniyor; ve bylece Meryeme yollanan melein Cebrail olduuna
inanlyor. Maulavi MuhammadAli bu olayn bir melein yollanmas deil bir rya olduunu sylyor.
Ge bir Mekkeli Srede bylece mkemmel olarak doduu yazlyor:
Fakat Allah onlara iyi ve salkl bir ocuk verince de, Allahn kendilerine verdii ocuk
konusunda ona ortaklar koarlar. Allah onlarn ortak kotuklar eylerden ycedir. Arf Sresi (vii)
190
Meryemin ilahi bir ekilde gebe kalmas erken bir Medine Sresinde tekrar sz konusu ediliyor:
phesiz Allah katnda (yaratllar bakmndan) sann durumu, Ademin durumu gibidir: Onu
topraktan yaratt. Sonra ona ol dedi. O da hemen oluverdi.
l- mrn Sresi (iii) 59
Arapas syle, ' .`- - --= _-,= .`- yani, ne Adem ne de Mesihin bir insan babas vard. Baidawi
yle bir yorum yapyor, ' '- -,' -' Onun doas (veya rtbesi), Ademinki gibi,
olaanstyd.
25
Yzst atee srklendikleri gn kendilerine, Cehennemin dokunuunu tadn! denecek.
48

uar Sresinde (xxvi) Musa, Nuh ve Lut ve dier btn peygamberlerin hor grldkleri
ve sahtekar olarak isimlendirildikleri anlatlyor. Bu ykler uzun uzun anlatldlar ve onlardan
alnan sonu da Mekkelilerin Muhammede kar olan kart tavrlarnn, tarihi adan
incelenildikleri takdirde gerek bir peygamberden beklenecek trde bir kar koyma olduudur.
Ancak bu Mekkelilerin davranlarn dorulamyordu ve bu nedenle kulaklar ciddi bir ekilde u
szler ile ekildi:

eytanlarn kime ineceini size haber vereyim mi?
Onlar, her gnahkr yalancya inerler. 221-222

Ama byle dalga geip, alay edenler, gemi dnemlerde peygamberlerin dmanlarna
gelen cezalar uyar olarak grmelidirler. nk zaman gelince dman ceza grr:

nkar edenler, yzlerinden ve srtlarndan atei savamayacaklar ve hi bir yardm da
grmeyecekleri vakti bir bilseler!
phesiz o (tehdit edildikleri azap) onlara anszn gelecek de kendilerini aknlktan
dondurup brakacak. Artk ne onu geri evirmeye gleri yetecek, ne de kendilerine gz
atrlacak.
Andolsun, senden nce de birok peygamberle alay edildi de ilerinden alay edenleri, o
alaya aldklar ey kuatverdi. Enbiy Sresi (xxi) 39-41

KUREYN AZARLANII

fft Sresi (xxxvii) direniin daha pasif olduu, yani kinin yerine, vurdumduymaz
ilgisizliin hkm srd bir zamanda verilmi grnyor. Mekkeli dmanlarn Nuhu, Musay,
Harunu, Eliyas, Lutu ve Yunusu daha nceki dnemlerde reddeden halklarn izinde olduklar
uzun uzun anlatld. Mekkeliler kendilerini yle savunuyorlard:

Eer yanmzda ncekilere verilen kitaplardan bir kitap olsayd, elbette biz ihlsl kullar
olurduk. 168-9

Peygambere onlardan dnmesi, nk onlarn sonlarnn yaklamakta olduu syleniyor.

Ey Muhammed! Bir sreye kadar onlardan yz evir.
(Bekle ve) gr. Onlar da yaknda grecekler. 179-80

Ayn konu ve ayn tr intikam ge dneme ait bir Mekke Sresinde gemektedir. Ieriinde
tvbe iin bile bir yer olmayaca da belirtilmitir:

Peygamberleri onlara apak deliller getirince, sahip olduklar bilgi ile mardlar (ve onlar
alaya aldlar). Sonunda alaya almakta olduklar ey kendilerini sarverdi.
Azabmz grdkleri zaman, Yalnz Allaha inandk; Ona ortak komakta olduumuz
eyleri inkr ettik dediler.
26
Fakat, azbmz grdkleri zaman inanmalar, kendilerine fayda vermedi. Bu, Allahn
kullar hakknda eskiden beri yrrlkte olan kanunudur. te orada inkrclar hsrana
uradlar. Mmin Sresi (xl) 83-5
48

Bu kadar direni olmasna ramen Muhammed gemi peygamberlere nasl yardm
edildiini anlatyor:-

Andolsun, peygamber olarak gnderilen kullarmz hakknda u szmz gemiti
Onlara mutlaka yardm edilecektir.
phesiz ordularmz galip gelecektir. fft Sresi (xxxvii) 171-3

Benzer bir yntemle amacn o da baaracakt.

Orta dneme ait dikkat eken bir baka Sre ise Sd Sresi (xxxviii). Bu Srenin ilk on
ayeti Ebu Talibin Muhammedi korumaktan vazgemesi iin yalvaran, ama bu konuda Ebu Talibi
etkileyemeyen Kurey ile ilgilidir. Bu yalvar daha nce, M.S. 615 ylnda yine denemilerdi.
Baka gelenekler ise Kureyin Ebu Talibin lmne yakn zamanlarda yine yalvarm olduunu
(M.S. 620) gsteriyorlar. Daha erken verilen tarihin daha gereki olduu dnlr. Hangi tarih
olursa olsun, Kureyin gemiteki alayc kuaklarn kaderinden ders alm olmas gerektii
sylenir. Kurey bu blmde gl bir ekilde azarlanr:

Sd. O anl, erefli Kurana andolsun (ki o, Allah szdr).
Fakat inkar edenler bir byklenme ve ayrlk iindedirler.
Biz onlardan nce nice nesilleri helak ettik. Onlar da feryat ettiler, ama artk kurtulu
zaman deildi.
Kafirler, kendilerine ilerinden bir uyarcnn gelmesine atlar ve yle dediler: Bu
yalanc bir sihirbazdr.
lahlar bir tek ilah m yapt? Gerekten bu ok tuhaf bir ey!
lerinden ileri gelenler, Gidin, ilahlarnza tapmaya devam edin. te bu istenen eydir. Biz
bunu son dinde
49
(en son din inanlarda) duymadk. Bu ancak bir uydurmadr. O zikir
(Kuran) iimizden ona m indirildi? diyerek kalkp gittiler. Hayr, onlar benim
Zikrimden (Kuran-dan) phe iindedirler. Hayr, henz azabm tatmadlar. 1-8

KURAN

48
Baka Peygamberlerden sz ederken Muhammedin deindii noktalar genellikle peygamberlik nitelikleri
deil. Bunun yerine peygamberleri putperestlie ve ktle kar bir uyar olarak kullanyor.
49
'-' -+- '--- '- =`
Muhammed konumasn oktanrclarn azna yerletirdi ve bu nedenle, iki anlama ekilebilecek olmasna
ramen, Hristiyanln oktanrl bir inan olduunu syledi.
Tafsir-i-Husainide bu szn Hristiyan dini hakknda sylendii anlatlyor. Mslmanlktan nceki din
olduu iin, yaln kabul edildii belirtiliyor ve l Tanrya inanldna, ama onlarn bir olduklarna
inanlmadn sylyor.
-' -,= -- -' ,=' '-, - -- .-' --'`-- -,=,--
Baidawi gemi olan kuaklarn dinini, ya da Hristiyan dinini son din olarak nitelendirdiini sylyor.
Ibn Abbas yle diyor, Ne Hristiyanlardan, ne de Yahudilerden Tanrnn bir olduunu duymadk.
' '--' ,+,' - _--- - -=
Zamakhshari bu konuda yle diyor, Bu ayet Hristiyanlar hakknda. Onlar l Tanrl kiiler ve
Tanrnn bir olduuna inanmyorlar. Ya da bu ayet Kurey hakknda da olabilir.
Mujahid bu ayetin Kureyin dini hakknda olduunu sylyor. Khulasatu-t-Tafasir, cilt iv, sayfa 44
27

Bu vahiyler, yani bu orta Mekke dnemine ait olan vahiyler, srekli Kurann ilahi doasn
ne srerler. Burada Kurana bereketli Kitap, aydn Kitap, erefli Kitap denir. Bu Kitapn Tanrdan
geldii sylenir. Ve Allahn yollad en iyi anlatmn, gklerden bir mektup olduu bildirilir:

Bu Kuran, yetlerini dnsnler ve akl sahipleri t alsnlar diye sana indirdiimiz
mbarek bir kitaptr. Sd Sresi (xxxviii) 29

Muhammede zlmemesi syleniyor, onun dinleyicilerine kalplerinin kapall ve bu
mesajn Tanrdan olduu hatrlatld. Kolay anlalr Kitapn iaretleri unlard:

Bunlar, apak Kitabn yetleridir.
Ey Muhammed! Mmin olmuyorlar diye adet kendini helak edeceksin!
Biz dilesek, onlara gkten bir mucize indiririz de, ona boyun emek zorunda kalrlar
Rahmndan kendilerine gelen her yeni tten mutlaka yz evirirler. uar Sresi (xxvi)
3-6

Bu Srenin yz doksan ikinci ve ondan sonraki ayetlerinde bu Kitab Cebrailin cennetten
indirdii gl bir ekilde ileri srld. Ama bu iddia Yahudilere ynelik olduundan, Jalalud-Din
as-Syuti tarafndan bu blmn bir Medine Sresi olduu ne srlr ve bu nedenle bu Sreden u
anda alnt yapmyorum. Bu Srenin baka yerlerinde daha nceki peygamberlerden be tanesinin,
yle dedikleri anlatlr, Artk Allaha kar gelmekten saknn ve bana itaat edin. Ve sonu
olarak Kureyin de Muhammede uymas gerekiyordu, aksi takdirde itaatsizliklerinden dolay ac
ekeceklerdi. Onlar Muhammede itaatsizlik gsterdikleri takdirde, Muhammed de o zaman onlara
Tanrnn adna yle diyebilirdi,

Eer sana kar gelirlerse, phesiz ben sizin yaptnz eylerden uzam de. 216

Bu vahiylerin paral doalar Peygamber iin yararlyd. Peygamber onlarn bu doasndan
dolay szde Allahtan ald aklla her gnk olaylar hakknda yorum yapabiliyordu. Fakat kendisini
hakl klmak iin biraz yetkiye sahip olmas da gerekiyordu:
Ve bu yetki bu ayette bulunuyor:

Biz Kuran, insanlara dura dura okuyasn diye yet yet ayrdk ve onu peyderpey
indirdik. sr Sresi (xvii) 106
50

Tr Sresi (lii)nde uydurma sulamasna yant getiriliyor ve Kurann doast olduu ileri
srlyor:

Yoksa, O Kuran kendisi uydurup syledi mi diyorlar? Hayr, (srf inatlarndan dolay)
iman etmiyorlar.
Eer doru syleyenler iseler, haydi onun gibi bir sz getirsinler! 33-4
Yoksa, gayb ilmi onlarn yannda da ondan m yazyorlar? 41
phesiz zulmedenlere bundan baka bir azap daha var. Fakat onlarn ou bilmezler. 47

50
Baidawi peyderpey ( `,- )i duruma gre olarak aklyor ,=' --= '+- _'=. Bu ok uygun bir
teoriydi, nk yalnzca ayetlere gereksinim duyulduunda aklanmalarn salyordu. Dura dura ve
peyderpey szleri, dinleyen halk iin ok uygun olabilir. Furkn Sresi (xxv) 34de bu nedenle bir vahiy
ynteminin dorudan Peygamberin aklnda olumu sorunlar yantlamak iin kullanld syleniyor.
28
Erken Mekke dnemine ait olan Hkka Sresi (lxix) Kuranda, uydurma konusunda yer alan en
gl redleri ierir:

Grebildiklerinize ve gremediklerinize yemin ederim ki, o (Kuran), hi phesiz ok
erefli bir elinin (Allahdan alp tebli ettii) szdr.
O, bir irin
51
sz deildir. Ne de az inanyorsunuz!
Bir khinin sz de deildir. Ne de az dnyorsunuz!
O, lemlerin Rabbi tarafndan indirilmedir.
Eer (Peygamber) bize isnat ederek baz szler uydurmu olsayd mutlaka onu kudretimizle
yakalardk.
Sonra da onun ah damarn mutlaka keserdik.
Hibiriniz de bu cezay engelleyip ondan savamazd. 38-47

Baka bir deyile: sizin (Kurey) Peygambere herhangi bir zarar vermenizi engelleyen gc
hi vermedik (Tanr) . Muhammed, kendisinin yalnzca bir air olduunu iddia eden ve Kurann
sadece kendisine ait bir eser olduunu syleyenlere kar koyma konusunda o kadar sabrszd ki,
bu Srede Tanrya Kurann Muhammedin eseri olmadn syletti. Kuranda bulunan, Kurann
Allah verisi olduuna dair en duygulu blm budur. Bu ayetin iindeki itenlik ve g,
Muhammedin zihninde bir kukunun olutuunun bir iaretidir. Burada kendi szlerine inanan bir
adamn verdii yetki bulunmuyor. Peygamberin sakin soyluluundan bu ayette eser yoktur. Bu
ayette geen ok sayda benzer blmlere bir ka rnek sunalm:

Andolsun, bir grnp bir sinenlere, akp gidip kaybolanlara,
Andolsun, yneldii zaman geceye,
Andolsun, aydnland zaman sabaha ki,
O (Kuran), phesiz deerli, gl ve arn sahibi katnda itibarl, orada (meleklerce) itaat
edilen, gvenilir bir elinin (Cebrailin)
52
getirdii szdr.
(Ey Kureyliler!) Sizin arkadanz (Muhammed) bir deli deildir. Tekvr Sresi (lxxxi) 15-
22
(Kuran) ona, stn glere sahip, muhteem grnml (Cebrail) retti. O, en yksek
ufukta bulunuyorken (asl sretine girip) doruldu. Necm Sresi (liii) 5-7
Yldzlarn yerlerine yemin ederim ki, -eer bilirseniz, gerekten bu, byk bir yemindir-
O, elbette deerli bir Kurandr.
Korunmu bir kitaptadr.
Ona, ancak tertemiz olanlar dokunabilir. Vkia Sresi (lvi) 75-9
phe yok ki, Kuran sana elbette biz indirdik biz. nsan Sresi (lxxvi) 23
H Mm.
Apak Kitaba andolsun ki, iyice anlayasnz diye biz, onu Arapa bir Kuran yaptk.

51
airler isimli olan uar Sresi (xxvi) 221-5in iinde, Muhammed kendisine kar yazan airlerin deli
olduklarn sylyor:
airlere ise haddi aan azgnlar uyarlar.
Grmez misin ki onlar, her vadide akn akn dolarlar ve yapmadklar eyleri sylerler. 224-5
Ama ayn anda Muhammed kendisini ve dinini korumak iin airleri ie ald. Byle airlerin sulanmamas
gerekirdi. Baidawiye gre Muhammed onlara yle hitab eder:
Ancak iman edip salih amel ileyen, Allah ok anan ve hakszla uratldktan sonra lerini
alanlar baka. Zulmedenler hangi akbete urayacaklarn greceklerdir. 228
Sonraki sz Mualime gre, Peygamberin dmanlar konusunda:
= _ ,' - ,= _ - ,- _ ' ,
Khulasatu-Tafasir, cilt iii, sayfa 388
52
Yorumcular Cebrail olduunu sylyor
29
phesiz o, katmzdaki ana kitapta (Levh-i Mahfuzda) mevcuttur, ok ycedir, hikmetlerle
doludur.
53
Zuruf Sresi (xliii) 1-3
nkar edenler, Bu Kuran, Muhammedin uydurduu bir yalandan baka bir ey deildir.
Baka bir topluluk da bu konuda ona yardm etmitir dediler. Bylece onlar haksz ve
aslsz bir sz uydurdular.
(Bu Kuran, bakalarndan) yazp ald ncekilere ait efsanelerdir. Bunlar ona sabah akam
okunmaktadr dediler.
(Ey Muhammed!), De ki: O kitab gklerin ve yerin srrn bilen indirmitir. phesiz O,
balayandr, ok merhamet edendir.
Peygamber, Ey Rabbim! Kavmim u Kuran terkedilmi bir ey haline getirdi dedi.
Furkn Sresi (xxv) 4-6,30
Yoksa Onu Muhammed uydurdu mu diyorlar? Hayr o, kendilerine senden nce hibir
uyarc gelmemi olan bir kavmi uyarman iin, doru yolu bulsunlar diye Rabbin
tarafndan indirilmi gerektir. Secde Sresi (xxxii) 3
Ey Muhammed! De ki: Kuran, Ruhul-Kuds (Cebrail) inananlarn inanlarn
salamlatrmak, mslmanlara doru yolu gstermek ve onlara bir mjde olmak zere
hak olarak indirdi. Nahl Sresi (xvi) 102

Zmer Sresi (xxxix) byk olaslkla Habeistana ilk kald dnemde vahiy olarak indi.
Kurann dorudan Allahtan geldii konusu youn bir ifade ile vurgulanr ve byle bir vahyin
korkutucu sonular yazldr:

(Ey Muhammed!) phesiz biz o Kitab sana hak olarak indirdik. yle ise sen de dini
Allaha has klarak Ona kulluk et. 2
Allah szn en gzelini; yetleri, (gzellikte) birbirine benzeyen ve (hkmleri, tleri,
kssalar) tekrarlanan bir kitap olarak indirmitir. Rablerinden korkanlarn derileri
(vcutlar) ondan dolay gerginleir. Sonra derileri de (vcutlar da) kalpleri de Allahn
zikrine kar yumuar. te bu Kuran Allahn hidayet rehberidir. Onunla dilediini doru
yola iletir. Allah kimi saptrrsa artk onun iin hibir yol gsterici yoktur. 23
54

53
'-' Kitabn annesi. Hseyin diyor:
,-=- ,' _-, '-- -- - . -- -, ,,
Gksel kitaplarn orijinallerinin hepsi korunmu masann iinde gvende tutulmaktadr.
Tafsir-i-Husaini, cilt ii, sayfa 300
Baidawi onu yle nitelendiriyor -' --' . ,'- gksel kitaplarn orijinalleri. Bize orijinalinin hangi
dilde olduu aklanmyor, yalnzca ok gksel ve bilge olduklar syleniyor. Bylece Kurann en yce
kitap olduu ve szlerinin tekrarlanmasnda bilgelik bulunduu aktr. Kurann herhangi bir kitap
tarafndan hkmsz klnamayaca bellidir.
54
-'`-n anlam (edebi adan ifter ya da ikier anlamna geliyor) Salein evirisinde devaml olarak
(tembih veya kulak ekme) ierikli; Palgrave ve Palmer tarafndan yaplan eviride devaml olarak
eviriliyor, Rodwell Hicr Sresi (xv) 87 ve Rodwellin Quran(sayfa 126) kitabnn bu konu hakkndaki
notunu inceleyin. Urdu dilinde bir eviri unu kullanyor ', ,- = _- '=-- -, farkl yollarda
anlatlan bir davac. Hicr Sresi (xv) 87de kullanlan o kelimeler, Andolsun, biz sana tekrarlanan yedi
yeti ve byk Kuran verdik. ( -'`-). Burada Ftiha Sresinde bir ok defa tekrarlanacak olan yedi
ayetten bahsediyor. Yorumcu Hseyin Farsada bu yaznn iindeki btn blm hakknda -'`- '+-'--- '-'-
yle bir yorum yapyor:
---'- _-'- ',-, _-- ' _-, --- _=- ', _-- -= =-' ,= ', '== -- _-- -'--
_=- ', -- ' '- `-= --,-
_-'`- ... - _-- , '- '=- -- .--- --+- -= --= -,= -= _+- - ,=
, '
Bu szler yle evrilir:
30

Verilen bu ayetler, Muhammedin kendisini korumak iin kulland rneklerdi. Dier
peygamberlere ve kendisine uygulanm olan benzeri davranlar ve Kurann ilahi bir vahiy
olduunu her zaman ileri srmesi, bu konuda sylenenlerden yalnzca bir ka tanesidir. Bu szlerin
tekrarlanma skl, Kuran okuyucusunun aklnda genel bir kuku oluturur. Bu
kuku,Muhammedin aklndan bir rahatszlk duyulmasndan kaynaklanmaz; Muhammed srekli
kendi szlerini glendirip tekrarlamakla dmanlarn susturma amacn gtmektedir. Ama
Muhammedin kendisine biraz daha iman salamak, ve izleyicilerinin imann denetlemektir.

KURANIN BENZERSZL

Muhammedin Mekkedeki kariyerinin erken safhasnda, Peygamber Kurana benzeyen bir
kitabn retilmesi iin halka meydan okur:

Yoksa, O Kuran kendisi uydurup syledi mi diyorlar? Hayr, (srf inatlarndan dolay)
iman etmiyorlar.
Eer doru syleyenler iseler, haydi onun gibi bir sz getirsinler! Tr Sresi (lii) 33-4

sr Sresi (xvii); Mekke Srelerinin ikinci dneminin en ge Srelerinden olan bu Srede
meydan okuma devam eder:

De ki: Andolsun, insanlar ve cinler bu Kurann bir benzerini getirmek zere toplansalar
ve birbirlerine de destek olsalar, yine onun benzerini getiremezler.88
55

Biraz sonra ayn ifadeyi tekrar buluruz:

Kurann, baz yerlerinde mucizeler, metnin kelimeleri ve sesleri birbirlerine benzerler. Kurann
blm dieri ile uyuuyor ve ieriinde herhangi bir eliki ya da farkllk bulunmamakta.
Mathaninin, iki anlam ya da ifter szler demek istedii ima ediliyor. Yani, Kurann iinde ifter
szler bulunmakta, rnein: emir ve yasak, vaat ve tehdit, konuma ve dnce, merhamet ve
kzgnlk, Cennet ve Cehennem, inanl ve dman. Tafsir-i-Husaini, cilt ii, sayfa 262
Zamakhshari Kurann ifte vahiylerinin emirlerini ve yasaklarn, vaatleri ve tehditlerini, byle bir sz ile
ifade etmekte.. -,= -= ,- -
Nadhir Ahmad Urdu evirilerinde unu veriyor , _- _- '- '- -' -'+=-- '- _ -, Her
konu, anlalsn diye, srekli tekrarlanp duruyor.
Bir notta Muhammed, Kurann iniinin belirli zamanlarda gerekletiini, ve bu tr olaylarn Kurann
kutsalnn ve yceliininin bir kant olduunu gsteriyor.
Haham Geiger bu konudaki karkln, bu szn Arapa kkenli olduunun dnlmesinden
kaynaklandn ve bu szn kkeninin aratrlmam olduunu sylyor . Yahudilerin yasas iki ayr
blme ayrlmaktadr: yazl yasa ve szel yasa. Szel yasa Minah diye geer ve zamanla btn szel
retilere ve geleneklere, Minah denmeye balanmtr. Sonra etimolojik bir hatadan dolay Minah
kelimesi tekrarlanma anlamn kazand. Bu nedenle, bu kelime toplu bir gelenek yerine, yazl retilerin
tekrarlanmas anlamnda kullanld. Arap kkenli Yahudiler de ayn hatay yaptlar, ve bize mathani
kelimesini ulatrdlar. Bundan sonra eer Muhammed kelimeyi doru kullandysa, Kuran btn Yahudi
retilerinin, yani Minahnn, yerine koyuyor, ve tekrarlama hakkndan hi sz etmiyor. Bu konuyu en
azndan bir Arap yorumcu kabul ediyor. Haham Geigere gre, Taus yle konutu, Btn Kuran
mathanidir ' '= : -'`- ' '-'
Geigerdan, Judaism ve slam (S.P.C.K, Madras) sayfa 43
Vahiyler nedeniyle insanlarn yreklerine yerleen korkuya amamal. Bu inanlarn sonucu, Cennette
= tabiatn iddetle sarslmasdr. Melekler kendilerinden geer, ve ilk nce Gabriel kendine gelir. Daha
ok ayrnt iin Khulasatu-t-Tafsir ,cilt iv, sayfa 75a bakn.
55
Bu Srenin iinde eklemeler var. 75-82 arasndaki ayetler Medineye ait olmal.
31

Yoksa onu (Kuran) uydurdu mu diyorlar? De ki: Eer doru syleyenler iseniz, haydi
Allahtan baka gcnzn yettiklerini de (yardma) arp, siz de onun gibi uydurma on
sre getirin. Hd Sresi (xi) 13

Bu sz ylesine inandrcyd ki, ayn sz Medine ayetinde de gryoruz:

Eer kulumuza (Muhammede) indirdiimiz (Kuran) hakknda phede iseniz, haydin onun
benzeri bir sre getirin ve eer doru syleyenler iseniz, Allahtan baka ahitlerinizi
arn (ve bunu ispat edin). Bakara Sresi (ii) 23

Bu ok tehlikeli bir oyundu. Fars dolam olan Nadhir ibn Harise bu meydan okumay
kabul etti ve ya Kuran kadar iyi ayetlenmi, ya da kafiyelendirilmi olarak sunulan, ancak Farsl
Krallarn yklerine yer verdii Kuran benzeri bir kitap yaratmaya koyuldu. Firdausi bu kitab drt
yz yl kadar sonra sonsuz bir ne kavuturdu. Muhammedin yayd Kuran ayetlerine benzer bu
hikayeler, toplantlarda okundu ve ge dneme ait bir Mekke Sresinde bu konuda yle bir vahiy
geldi:-

nsanlardan ylesi vardr ki, bilgisizce Allah yolundan saptrmak ve o yolu elenceye almak
iin, elencelik aslsz ve faydasz szleri satn alr. te onlar iin aalayc bir azap
vardr. Lokmn Sresi (xxxi) 6

Nadhir Bedir savanda tutsak alnd. Fidye denerek zgr braklma talebi kabul edilmedi
ve Nadhir sonunda ldrld.
56

Mslmanlar ise bu meydan okumann hi bir zaman karlk grmediini, ve hi bir
Arapn o zamandan sonra buna eit bir kitap yaratamadn sylyorlar. Fakat bu iddia gereinden
fazla vurgulanmakta, nk bu meydan okuma, Kuranla edeer bir airlik ve retorikle ilgili
olmayp ana konunun ei olmakla ilgilidir. Tanrnn birlii, gelecek zamanlarn cezalarn
kapsayan bir kitabn olmamas.
57
Bu olayn doasndan dolay Kurey bu meydan okumaya karlk
veremezdi, nk putperestlikleri Tanrnn birliine aykryd. Benzeri bir kitap yaratmaya
alsalard bu yalnzca Kurann bir kopyas olurdu ve kopya orijinaliyle asla ayn olamazd.
Muhammed bylece kendisini korumutu. Muhammedin, Kurandaki orijinalliini hi kimse taklit
edemedii iin Muhammed istedii herkese ekinmeden meydan okuyabiliyordu. ddia edilen stn
anlatm ve yaz tr konusunda ise, Baron de Slanein doru bir yorumu mevcuttur. Baron de Slane
yle diyor, Kuran Mslman Kolejlerinde retildii gibi etkili sylevcilik ve yorumlama
kurallarna gre incelersek, Kuran bu konularda kukusuz mkemmel bir rnek olarak karmza
kar. nk etkili sylevciliin kurallar Kurann iinden alnmaktadr. Palmer diyor ki: Arap
yazarlarn en iyisinin bile Kurana eit deerde bir kitap yazamadna amamal. Daha yazmaya
kalkmadan nce zaten yazlamaz olduuna karar vermi bulunmaktalar ve Kurann yazl stilini
en mkemmel rnek olarak kabul ediyorlar. Ve Kurann yazm trnden yaplan herhangi bir
sapma bu nedenle bir hata olarak grlr
58
. Kurann ilahi bir ifade olduunun kabul edilmesi ,

56
Baidawi, cilt ii, sayfa 112 Margoliouth, Mohammed, sayfa 135, 266
57
Maulavi MuhammedAli yle diyor, Kurann benzersiz stnl hi bir kitabn yaratmad, ve
yaratamayaca bir etkiden kaynaklanyor. Bylece Kurann her kelimesi Kurana hi bir kutsal kitabn
ulaamad kadar byk bir ilahi heybet ve grkem veriyor (Holy Quran sayfa 19). Bu Kadiani yorumcu o
kadar abartlm szlere yer vermi ki, bu szlerin yksek derecedeki kullanmlarnn hi bir anlamlar
kalmam.
58
Kendisine kar gelenlerin Kurann airliine ya da retoriine eit bir kitap yaratmalarn asla istemiyor.
Eer istemi olsayd, kendi izleyicilerinin dncelerinde ortaya kan ilk iir tarafndan utandrlm olurdu.
32
herhangi bir Mslmann Kurann yaz stillini eletirmesini imkansz klyor. Bylece, edebi
yazlarn yarglama ltlerinde bir kartlk olutu. Dil bilimcileri, szck bilimcileri ve sylev
bilimcileri Kurann yanlamaz olduunu dnmeye baladlar ve bylece mkemmeliyet, Kurann
stiline az da olsa baarl bir ekilde benzeyen stiller ile llmeye baland.
59

Buna ramen Mslmanlar arasnda bu stnln ne tr bir stnlk olduu hakknda
bir anlama mevcut deildir. Bazlar bu stnln Kurann etkili ve gzel szlerinden, ya da
ieriinden, veya ieriinin tutarl olmasndan (kitaban Muteabiha) kaynaklandn dnyor.
60

Mutazililer tarikat, Tanrnn izin vermi olmas halinde, insanlarn, Kurann etkili, gzel
szlerine ve onlarn dizilerine eit bir Sre yazabileceklerini ne sryor.
61

Hicazn, yani Kurann mucizevi doasnn sonsuz doasna dayanmamasndan (bu ok
tartlmakta) tr, btn Mslman tarikatlarn, Kurann mucizevi doruluu retiini kabul
ettikleri ne srlyor.
Ge bir Mekke Sresi olan r Sresinde (xlii), Mekkelilerin bu sahtecilik sulamalarn
Peygamberin Mekkedeki son gnlerine kadar srdrdkleri grlmekte:

Yoksa Yalan uydurup Allaha iftira etti mi diyorlar. Eer Allah dilerse senin kalbini
mhrler. Allah btl yok eder, hakk szleriyle gerekletirir. phesiz O, gslerin
zn (kalplerde olanlar) hakkyla bilendir. 24
62

YAHUDLER VE HIRSTYANLAR

Peygamberin kariyerinin bu safhasnda, Peygamberin izleyicileri ve Yahudi inancnn
taraftarlar arasnda bir balant ortaya kt. Muhammedin Mekke zamannda Hristiyanl ve
Yahudilii slamiyet ile eit dinler olarak grd aka ortadadr. Muhammed bu dinlere mensup
olanlarn dinleri araclyla kurtulacaklarn aka sylyor. lerde, Medinede, Muhammed yle
diyor:

phesiz, inananlar (Mslmanlar) ile, Yahudiler, Hristiyanlar ve Sbilerden (her bir
grubun kendi eriatnda) Allaha ve ahiret gnne inanan ve salih ameller ileyenler iin
Rableri katnda mkafat vardr; onlar korkuya uramayacaklar, mahzun da
olmayacaklardr (diye hkmedilmitir). Bakara Sresi (ii) 62

En ge dneme ait Mekke Srelerinden birinde, Yahudilerin Peygamberin vahiylerini
duyduklarnda ok sevindiklerini sylyor:

Buna ramen Kurann retilerinin benzersiz stili ve szlerinin mkemmelliine meydan okunduu
retii tamamyla bir yaln anlalmadr. Nldeke, Encyclopaedia Britannica, cilt xxi, sayfa 601.
59
Sacred Books of the East, cilt vi, sayfa lxxvi
60
Muir, Beacon of Truth, sayfa 26
61
ahrastani, al-Millal wan-Nihal, sayfa 39 ve Nldeke Geschichte des Qorans, sayfa 44
62
Bu ayetin yorumu kolay deil. Byk olaslkla bunun anlam, Muhammed byle bir ey yapt takdirde,
Tanr isterse, onun peygamberlik amacn elinden alabileceiydi. Ya da eer bu sulama yanl ise, kalbini
kapama, kalbini glendir, ki bu yersiz iftiraya tahaml edebilsin gibi bir anlam da tayabilir. Hseyin
kalbini kapat, =-' _'= -=, yle aklyor:
, - -+- +- ' _- - ', -+- +- --- '-, '-= ' ' _-'-, --- , - ,--
Yalan tretirsen, O senin kalbini kapatacak. Ya da, O kalbini sabrla ve uzun zaman dayanma gcyle
kapatacak, yle ki onlarn gazab ve kzgnl tarafndan yaralanmayasn Tafsir-i-Husaini, cilt ii, sayfa 295
O senden, Kurani ve vahiyi (esin), esirgeyebilir. Ya da, onlarn sorun yaratmalar seni endielendirmesin
diye, O sana sabr verebilir. Baidawi, cilt ii, sayfa 230
Nadhir Ahmad yrein kapatlmasn, Peygamberin byle bir ey yapamayaca anlamnda dnerek
aklyor.
33
Kendilerine
63
kitap verdiimiz kimseler, sana indirilen Kuran ile sevinirler. Rad Sresi
(xiii) 36

Mekke zamannda Yahudilerle tam bir bar iinde yaanmasna ramen, Muhammed, Yahudiliin
alt dzey bir din olduunu daha o tarihlerde gstermeye almt. Muhammed bu konudaki ince
ayrntlar Medinedeki retilerinde daha dzgn bir ekilde bir araya toplad. Buna ramen
Mekke zamannn orta dneminde slamiyetin daha kesin doas hakkndaki iddialardan
vazgeilmedi:-
phesiz bu (slm) tek bir din olarak sizin dininizdir. Ben de Rabbinizim. yle ise bana
kar gelmekten saknn. Mminn Sresi (xxiii) 52
phesiz bu (slm), tek mmet (din) olarak sizin mmetiniz (dininiz)dir. Ben de
Rabbinizim. Onun iin sadece bana kulluk edin. Enbiy Sresi (xxi) 92

imdi ise Eski Antlama (Kitab Mukkades) tarihinden eitli ve ok sayda alntlar
yaplyor. Kurann amacnn yalnzca kendi ilahi kklerini kantlamak deil, daha nce olanlar da
dorulamak olduu syleniyor.

Bundan nce bir rehber ve bir rahmet olarak Msnn kitab da vard. Bu ise, onu
dorulayan ve zulmedenleri uyarmak, iyilik yapanlara mjde olmak zere Arap diliyle
indirilmi bir kitaptr. Ahkf Sresi (xlvi) 12

Muhammedin Mekkede yakn olduu Yahudilerin, Muhammede, Tanrnn Tevratn ilk
be kitab boyunca sk sk Ltufl olan (ar-Rahman) olarak nitelendirildiini syledikleri iddia
ediliyor. Yahudiler Muhammedin bu terimi hi kullanmadn farkettiklerini sylediler. Sonra bu
ayet indi:

De ki: (Rabbinizi) ister Allah diye arn, ister Rahman diye arn. Hangisiyle
arrsanz arn, nihayet en gzel isimler Onundur. Namaznda sesini pek
ykseltme, ok da ksma. kisi ortas bir yol tut. sr Sresi (xvii) 110

Ama daha sonraki Srelerde ar-Rahman kullanlmad,
64
belli ki Allah ve ar-Rahmann iki
ayr Tanr olma dncesini oluturmasndan korkulduu iin bu isim kullanmdan kalkmt. Bu
konudaki tehlikeli ifadelere u ayette rastlanr:

Allah yle dedi: ki ilah edinmeyin. O, ancak tek ilahtr. O halde yalnz benden korkun.
Nahl Sresi (xvi) 51

Kurey de bu ifadenin kullanlna kar geldi ve Kuran hakknda yle konutular:

Onlara, Rahmna secdeye kapann denildiinde Rahmn da nedir? Senin bize emrettiine
mi secde edeceiz? derler ve bu onlarn nefretini artrr. Furkn Sresi (xxv) 60

63
Daha dorusu, Muhammedin kariyerinin bu safhasnda, Yahudiler kendi Kutsal Yazlarna ve tarihlerine
kar gsterilen eilim ve saygdan tr sevinliydiler. Bu sevinleri, daha ilerdeki Mekke Srelerinde
gsterilmektedir. Rodwell Quran, sayfa 427
Baidawi bu szleri daha kesin bir ekilde yorumluyor. O buradaki blmn Mslmanla dnen
Hristiyan ve Yahudilerden sz ettiini sylyor. Mslmanl kabul edenler ise, Abdullah ibn as-Salam ve
Najashi ile birlikte toplam seksen erkek olarak gsteriliyor. Bu Mslmanl kabul eden kiilerden krk
tanesi Najrandan, sekiz tanesi Yemenden ve otuz iki tanesi de Habeistandand. Onlar rendiklerinin,
kendi kitaplaryla uyum saladn grmekten honut kaldlar. Cilt i, sayfa 483
64
Bylece ar-Rahman teriminin kullanm Srenin tarihini ieriinden belirleyen bir iaret oluyor.
34

OKUMAMI PEYGAMBER

Kureyler: Tanrlarmz bu delirmi air iin mi brakalm? dediklerinde aldklar yant
udur: Hayr! O dorulukla geliyor ve gemite yollananlar doruluyor. Yorumculara gre
Muhammedden nce gelen peygamber:

Andolsun biz, srailoullarna kitap, hkmranlk ve peygamberlik verdik..
Sonra da seni din ii konusunda ak bir yola koyduk. Sen ona uy, bilmeyenlerin heva ve
heveslerine uyma. Csiye Sresi (xlv) 16-18

Muhammedin Yahudilerin tarihi hakknda genel bir bilgiye sahip olduunu kantlayan
birok ayet var. Fakat hi bir zaman Tevrat, Zebur ve ncili ne kardn kantlayan ayetler yok.
65

Onun anlat ykler Tevrat, Zebur ve ncile uymuyor, amaYahudi efsaneler ve Hahamlar
ile ilgili masallar doruluyor. Onun baz Yahudi tandklarndan bilgi toplad ve sonra bu bilgileri
birletirerek Kuran oluturduu aktr. Muir bu konuda yle diyor, Gerein ve uydurmann
karm, Hem canl bir anlatm, hem de ocuksu bir saflk ile ayn yk klielemi bir halde
srekli tekrarlanyor. Devaml olarak, o gnn konuma diline uygun bir ekilde kendine szde
kar gelenleri rnek olarak kullanp, kendisi ve gemi peygamberlerin arasnda bir balant
kurmak amacn gderek, ayrntl ve gizleyemedii bir aba ile, Kurann sabrl okuyucusunu
yorup, skyor.
66

Bu kadar bilginin amac ise Kurann ilahi vahiy olduuna dair kant olarak
kullanlmasdr:

65
Muhammedin kendisinin Yahudi veya Hristiyan kitaplarn okumad kesindir. Kurandaki Eski
Antlama gelenekleri bundan dolay, orijinaliyle karlatrlnca, daha ok abartlm Haggada yklerine
benziyorlar. Yeni Antlamann gelenekleri ise gerekten efsanevi ve apokifraya kitaplara (yani Kitab
Mukkaddese kabul edilmemi baz kitaplara) ok benzemekteler. (Nldeke, Geschichte de Qorans, sayfa 6).
O mm peygambere -` --' [Arf Sresi (vii) 156, 158] terimi, yani okuma yazma bilmeyen
Peygamber burada ortaya kyor. Bakara Sresi (ii) 78de yle okuyoruz ,,- +-- Bunlarn
(Yahudilerin) bir de mm takm vardr, daha dorusu Kitap (Tevratn ilk 5 kitab) ile ayrntl bilgisi
olmayan Yahudiler vardr. Yani, bu terim sadece Eski ve Yeni Antlamalar bilmeyenler iin geerliydi.
Bylece bu terim -` yalnzca Muhammedin ncil ya da Eski Antlamay hi okumad anlamna geliyor.
Bu terimin manas, Mslmanlarn syledii, Muhammedin okumam bir adam olarak, Kuran gibi bir
kitab yazamayaca ve bu yzden Kurann Allah tarafndan indirildii deildir. (Faith of slam, (drdc
bask) sayfa 18-21). Burada Peygamberin okuyabilme gc sorgulanmyor, ya da daha genel bir anlamda
Peygamberin cahil bir adam olduu da sylenmiyor. (Nldeke, Geschichte des Qorans, sayfa 11). Geiger,
Judaism and slam, sayfa 20yi inceleyin.
Kuranda Eski Antlamadan alnan tek ayet udur:
Andolsun, Zikirden (Tevrattan) sonra Zebrda da, Yere muhakkak benim iyi kullarm varis
olacaktr diye yazmtk. Enbiy Sresi (xxi) 105
Bu Mezmur xxxvii. 29dan alnmtr: Dorular lkeyi miras alacak.
Kadiani yorumcu, Muhammed Ali, bu terimi ekilde veriyor-(1) okuma yazma bilmeyen; (2)
Araplarn arasndan biri; (3) Mekkeden biri- Ummul Qura yada Araplarn byk kenti (Holy Quran, sayfa
361). Ankebt Sresi (xxix) 47de Muhammedin okuyup yazamad syleniyor. Bu, Muhammed Aliye
gre, onun retilerinin ilahi olduklarn gsteriyor, onu dier tm peygamberlerden ayryor ve onlardan
stn klyor. Op. cit sayfa 781. Muhammedi ayr bir konuma yerletirdii kabul edilebilir, ama
cahilliinin onu nasl stn kldn anlamak biraz zordur.
66
Muir, Life of Mahomet, cilt ii, sayfa 185
35
Aralarnda tarttklar srada, yce toplulua (ileri gelen melekler topluluuna) dair benim
hibir bilgim yoktu.
Bana ancak, benim sadece bir uyarc olduum vahyediliyor. Sd Sresi (xxxviii) 69-70

nsann yaratl hakkndaki yk byk olaslkla Yahudiler tarafndan Muhammede
aktarld. Ama bu bilgi onun ilahi havariliinin kant olarak gsteriliyor. Bu ayette Yusufun tarihi
ve bu tarihin Tanrdan bir esin olduu yazl:

Sana bu Kuran vahyetmekle kssalarn en gzelini anlatyoruz. Halbuki daha nce sen
bunlardan habersiz idin. Yusf Sresi (xii) 3

Bundan sonra Yusufun yks , Yahudi efsanelerindeki gibi, anlatlyor. Ama bu anlatm
iin ilahi kaynak veriliyor:

te bu (kssa), gayb haberlerindendir. Onu sana biz vahiy yolu ile bildiriyoruz. Yusf Sresi
(xii) 102

KUREYN SULAMALARI

Mekke halk bu olaylarn doast kayna olduuna inanmad ve yle dedi:

Andolsunki biz onlarn, Kuran ona bir insan retiyor dediklerini biliyoruz. Nahl
Sresi (xvi) 103

Bu sulamaya kar Peygamber ayn kafiye ile, ima ettikleri insann dilinin yabanc olduunu, ama
Kurann Arapa olduunu sylyor.
67
Bu szler, Mekke halknn itirazna verilen ok kolay bir
karlk oldular. Muhammed kulland szleri bir araya toplayp, Arapa olarak insanlara sundu.
Muhammed srekli olarak burada geen szlere benzer szler ile karlk vermek zorunda kald:

(Bu Kuran, bakalarndan) yazp ald ncekilere ait efsanelerdir Furkn Sresi (xxv) 5

Kureyliler inanlarndan kopmadlar ve bu szleri Yahudi tarihi olarak adlandrmaya devam
ettiler. Ve bylece bir sonraki ayette u szler yazldr:

Bunlar ona sabah akam okunmaktadr dediler. 5

TFE YOLCULUK

Kureyliler artk yeni bir davran sergilemeye baladlar. Muhammedin ailesini her tr
sosyal ortamdan dladlar, daha modern bir ifade kullanacak olursak, Muhammedin ailesini boykot
ettiler. Bir sre Muhammed ve akrabalar bulunduklar ortamdan ayrlarak, kendi balarna,
Mekkenin baka bir ksmna getiler. Bir sre sonra Kurey bu fikri dlamaya balad. Ancak, bu

67
Hseyin -== , sznn anlamn, gzel sz olmayan, olarak veriyor. Ve sonra unu ekliyor, imdi
Peygamberin konuma tarz, hem konu hem stil bakmndan, gzel szlere yer verirdi (-=`- -='- ), bu
nedenle byle bir adamdan Kuran nasl renmi olabilir?
Ibn Abbas -== sznn Yahudi anlamna geldiini sylyor. Bu ayetin ierii konusunda
Wherrynin ok ayrntl bir notu var. (Wherry, Commentary on the Quran, cilt lii sayfa 45)
111,119-20, 125 numaral ayetler, ok belirgin olarak Medine ayetleridir, ve bylece Nahl Sresi (xvi)
iinde ekleme bulunan bir Sredir.
36
dnemde, Muhammedin koruyucusu Ebu Talib ld. Bundan be hafta sonra, Muhammedin zeki
ve sevgili kars, Hatice de ld. Bu koullar tm olaylar bir krize dntrd. Peygamber
kayplarndan dolay zlmt, yalnzd ve kalacak yeri yok gibiydi. Mekke halknn dlad bir
adam belki Taif halk kabul eder dncesiyle Muhammed, itaatkar Zeyd ile, Mekkenin 120
kilometre dousunda bulunan Tif kentine gitti. Muhammed ve Zeyd kentten ieri girdiler ve
nderleri ziyaret ettiler. Muhammed amacn anlatt, ama onlarhem Muhammedi kabul etmediler
hem de inancn reddettiler. On gn sonra Tif halk Muhammedi talamaya baladklarnda,
Muhammed kat. Dn yolununun yarsna vardnda, Nakhla vadisi denen yerde durdu.
Bandan geen olaylardan heyecanland ve inancnn kabul edilmemesinden dolay
zldnden, Muhammed orada srler halinde cinler grd. Bu cinleri hemen kendi inanc ile
badatrd:-.

Bylece Cin Sresi (lxxii) Muhammede vahiy olarak indirildi
68
:

(Ey Muhammed!) De ki: Bana cinlerden bir topluluun (Kuran) dinleyip yle dedikleri
vahyedildi: phesiz biz doruya ileten hayranlk verici bir Kuran dinledik de ona
inandk. Artk Rabbimize hi kimseyi asla ortak komayacaz. 1, 2
Allahn kulu (Muhammed), Ona ibadet etmek iin kalktnda cinler nerede ise (Kuran
dinlemek iin kalabalktan) onun etrafnda birbirlerine geiyorlard. 19

Cinlerin onun mesajn cokulu bir ekilde kabul etmeleri Peygamber iin ok byk bir
avuntu oldu, ona insanlar tarafndan gsterilen kin dolu ilgisizlikten sonra.bu olay kendisini teselli
etmiti. Bu olay en ge dneme ait Mekke Srelerinde gemektedir:

Hani Kuran dinlemek zere cinlerden bir grubu sana yneltmitik. Onlar, onun huzuruna
gelince birbirlerine, Susun! dediler. Kurann okunmas bitince de uyarc olarak
kavimlerine dndler. Ahkf Sresi (xlvi) 29

Buna ramen yolculuk baarszlk ile son buldu. Byk ve dikkat ekici bir hareketti, ama
temelde baarl deildi. Muirin dedii gibi, Muhammedin Tife yapt yolculuunda grkemli
ve kahramanca bir eyler var. Kendi halk tarafndan reddedilmi ve nefret edilen bir adam,
Tanrnn adnda, cesaretini yitirmeden devam ediyor. Yunusun Ninevaya gnahkar halk tvbeye
veTanrnn amacna armaya gitmesi gibi. Bu yapt yolculuk, kendi arsnn tanrsal olduuna
kesinlikle inandnn bir kantdr. Muhammed Mekkeye dndnde Kureyin dmanlnn
hi deimemi olduunu grd, ve bu nedenle Mekkeden tamamen ayrlmak dncesi,
Peygamberin zihnine iyice yerlemeye balad.
69
Mekkedeki baarzlk kesindi. Peygamber,

68
Rodwell, Quran, sayfa 157, not 3. Bu yolculuun ayrntl anlatm iin Muirin, Life of Mahomet, cilt ii,
sayfa 200-7i okuyun.
69
Ge dneme ait bir Mekke Sresinde bu konuya gizlice dokundu , Ankebt Sresi (xxix) 56:
Ey iman eden kullarm! phesiz ki benim arzm (yeryz) genitir. O halde ancak bana kulluk edin.
Rodwell bu konuyu byle yorumluyor: Daha dorusu, kendi kentinden kovulursan Tanry yceltmek iin
dnyann baka yerlerinde bir snak bulabilirsin. Bu ayet ge dnem Mekke zamanna ait olduunu aka
belli ediyor. Mekkeden gn yakn bir tarihte gerekleecei belliydi, Muhammedin byle yazmasnn
nedeninin bu olduu aktr. Rodwell, Quran, sayfa 329
Hseyin geni dnyay - yle evirir:
,- -'-' -,- = -- _,- ,= - - --
Dnya geni bir yer, zarar verici bir yerden ka ve gvenli bir yere git Tafsir-i-Husaini, cilt ii, sayfa
173
Abbas bu szn Medineye ynelik bir deyi olduunu dnenlerin olduunu sylyor, bakalar ise bu
konuda yle dnmektedir: Bu sz Mekkedeki nanllara, onlara zulmedildii bir zamanda, teselli
37
yannda yer alan aile bireyleri ve Kbe koruyucularyla salam bir ilikiye hala sahipti, Peygamber
birok kiilik meziyetlerine de sahipti: sonsuz sabr, deimeyen korkusuzluk ve ateli belaat. Tm
bu iyi koullarn varlna ramen Mekkede yalnzca ok az sayda izleyici bulabildi. Mekkedeki
amac baarszlk ile sonulanmt. Baka bir yere gidip, amacn orada denemesinin zaman
gelmiti.

MEDNENN NEM

Yesrib kenti Muhammedin yabancs olmad bir yerdi. Muhammedin dedesi ve dedesinin
annesi orann yerlilerindendi, hatta Muhammedin babas ldnde orada gmlmt. Yesrib ve
Mekke arasnda byk bir rekabet vard. Bir yerde nefret edilen bir adam, br yerde dezavantajl
deildi. Yesribin iki byk kabilesi arasnda yz yldr sren bir kan davas vard. Yesribde, bu
kt olaya son vermek iin yeni bir kral ya da ynetici olarak birini seme istei duyulmaktayd.
Bu nedenle Yesrib topraklar slamiyet iin hazrd. Mekkedeki gibi salkl bir halk arasnda bir
sonu alnamamt. Ama i sorunlardan dolay sorunlu olan bu halk arasnda, slamiyet rahata
yaylabilirdi.
70
Orada dini yeniliklere yol am olan gl bir Yahudi topluluu bulunuyordu.
Mekke halk yaamn tamamen maddesel yn ile ilgileniyordu ve bundan dolay Peygamberin dini
retilerine uyanamyorlard. Yesribde ise herey tamamen farklyd.
71
Yahudilerle uzun sre
balantda olduklarndan, Tanrnn birlii, peygamberler araclyla bildirilen vahiy ve lmden
sonraki yaam gibi kavramlar artk kent sakinleri tarafndan az ok biliniyorlard. slamiyetin
Yesribe olan borcu az deildir. Yesrib, Muhammedi sadece hararetle karlamakla kalmad, onu
ayn zamanda kendi halk tarafndan dlanp sahiplenmemi bir adam olarak anlmaktan da
kurtard. Yesrib, slamiyetin gerek doum yeri, siyasi beii ve Arabistandaki savalarnn
bakumandan oldu. Bylece Yesribin al-Madinatun-Nabi, yani Peygamberin kentidiye
adlandrlmay hak ettiini sylememiz gerekir. Orann slamiyeti seen halkna hakl olarak
Ensr
72
ismi verilir, yani slamiyetin yardmclar. Medinedeki dnceler ve genel siyasi duygu
Peygamberin umutsuz havasn deitirmek iin ona sunuldu. Muhammed hznlyd.
Mcadelelerinin boa kmas ve Kureyin devam eden dmanl keyfini karyordu. Bundan
dolay yerleim yerini deitirme dncesinin aklndan kmamasna amamal. Bu dnceler o
tarihlerde yazlan bir Srede bulunurlar
73
:

bulabilmeleri iin verildi. manszlara saldrmak iin yce emir daha verilmediinden (-,), bu bir ka
emridir. Khulasatu-t-Tafasir, cilt ii. Sayfa 471.
Yukarda yazlanlardan, Muhammed ve izleyicilerinin kamaya hazrlandklar belli oluyor.
70
Margliouth, Mohammed, sayfa 198.
71
Bu arada Muhammedin Mekkede grmedii zorluklarla Medinede karlatn syleyelim. Kureyin
cahillii, Muhammede, okuduu Srelerde istedii anlatm verebilmesini imkan tanyordu. Nuh, brahim
ve bakalar hakkndaki abartlm hikayelerini, en yce melek Cebrailden aldn ve bu hikayelerin
Yahudi Kutsal Kitaplarndaki benzer hikayeler ile ayn olduunu Mekkedekilere anlatt zaman, Mekkeliler
Muhammedin hatasn kantlamak iin yeterli bilgiye sahip deillerdi. Ama Medinede Muhammedin
kendi amacn kantlamak iin sz ettii halk ve o halkn Kutsal Kitaplar onu sorguladlar. Osborn, slam
under the Arabs, sayfa 43
72
Baz din bilginleri bu adn (1) Kblenin yn deitirilmeden nce Mslmanla dnenlere;
(2)Hudeybiye antlamasna katlanlara verildiini ileri srerler.
73
Bu Sre baz Medine ayetlerini iermektedir. nk ayet doksanbirde Yahudilerin kendi Kutsal
yazlarnn bir blmn gizledikleri sulamas mevcuttur. Bu Mekkeden yaplan bir sulama deildir, ama
Medinede bu tr sulamalar sk sk tekrarland. Ayet doksanikide Kurandan u ayeti okuyoruz:
te bu (Kuran) da, bereket kayna, kendinden ncekileri (ilahi kitaplar) tasdik eden ve ehirler
anasn (Mekkeyi) ve btn evresini (tm insanl) uyarasn diye indirdiimiz bir
kitaptr.Ahirete iman edenler, ona da inanrlar.Onlar namazlarn vaktinde klarlar. Enm Sresi
(vi) 92
38

Ey Muhammed! Sen, Rabbinden sana vahyedilene uy. Ondan baka hibir ilah yoktur.
Allaha ortak koanlardan yz evir. Enm Sresi (vi) 106

Yukardaki ayetin son szleri Hicretten , yani Mekkeden katan bahseder ve bylece
Peygamberin kiisel duygular da ynelik bir vahiy araclyla onaylanm olurlar.

MEDNEDEK YAHUDLER

M.S. 620de putperest Araplarn her sene Mekkeye yaptklar hac zamannda, Muhammed
Medineden gelen kk bir topluluk grd. Onlara kim olduklarn sordu. Onlar da Medinenin
lider kabilelerinden biri olan Hazrecliler olduklarn sylediler. Biz halkn arasnda kt istekler ve
dmanlk ruhlarnn bulunduu bir yerden geliyoruz. Belki Tanr onlar senin vastan ile arr.
Biz onlar imdi sahip olduumuz inanca aracaz. Tanr onlar senin etrafnda birletirirse hi
bir adam onlar zerinde senden daha etkili olamaz, szlerini eklediler. Baka bir soruya yant
olarak, Yahudilerin arkadalar olduklarn sylediler, ve bunun zerine Muhammed slamiyetin
retilerini anlatp, onlara Kurandan baz ayetler okudu. Medine topluluundan gelenlerin
bazlarnn Yahudi
74
olduklar aa kt. nk ge dneme ait bir Mekke Sresi olan Yns
Sresinde (x) yle yazldr:

Hayr yle deil. Onlar, ilmini kavrayamadklar ve kendilerine yorumu gelmemi olan bir
eyi yalanladlar. Kendilerinden ncekiler de (peygamberleri ve onlara indirilen kitaplar)
byle yalanlamlard. Bak, o zalimlerin sonu nasl oldu. 39

Bylece ge dneme ait bir Mekke Sresi olan Akhf Sresinde (xlvi) u szleri okuyoruz:

De ki: Ne dersiniz? yet bu, Allah katndan ise ve siz onu inkr etmiseniz,
srailoullarndan bir hit
75
de bunun benzerini (Tevratta grerek) ahitlik edip inand
halde, siz yine de byklk taslamsanz (hakszlk etmi olmaz msnz?). phesiz
Allah zlimler topluluunu doru yola iletmez. 10

Yahudiler, Hazrecliler tarafndan zulm grdklerinde Mesihlerini bekleyerek yle
konutular: Bir peygamberin gelii yaklat, biz onu takip edip, onun yardmyla sizleri yok
edeceiz. Muhammedin peygamber olduuna dair iddialarn duyunca, Medine halk
Muhammedin Yahudilerin bekledii peygamber olduunu, ve bylece onu bekleyip kendi yanlarna

Sale -' bunu ehirin anas byk kent Mekke olarak eviriyor, baz yorumcularn da ayn
fikirde olduklarn bir hak kabul ederek, ama yazya dayanarak Medine olarak kullanmalar daha iyi bir
seenektir. Hangisi olursa olsun, Muhammed Tife yapt baarsz yolculuu dnda (ante, sayfa 61),
Mekkenin evresinde oturanlara retive uyar vermedi.
Artk erken dneme ait Srelere daha sonra aklanan ayetleri eklemek normal bir tutum haline geldi.
Wherrynin Commentary on the Quran, cilt ii sayfa 182i ve Muirin, Life of Mahome,t cilt ii, sayfa 268e
bakn.
74
Bu olay, ayet krkn ya da btn Srenin Medine Sresi diye grlmesini salad
75
Bu olay gren insann ve Muhammedin dier Yahudi rencilerinin Muhammedin Mekkede aka
belirlenmi izleyicileri olup olmadklarn syleyemeyiz. Onlar belki kleydiler, ya da Yahudi kabilelerden
geliyorlard, belki de Medinenin (Peygamber bu ehrin yerlileriyle dosta bir ilikiye girmek zereydi)
Yahudilerindendiler. Muir, Life of Mahomet, cilt ii, sayfa 185.
Mualim bu grg ahitinin, Medinede slamiyeti kabul eden Abdullah bin Salam isminde eitimli bir
Yahudi olduunu sylyor. Kabir bu ayetin Medineye ait olduunu ve bundan dolay grg tannn bir
Yahudi olmas gerektiini sylyor. Khalasatut-Tafasir, cilt iv, sayfa 201.
39
ekmenin yararl bir siyasi hareket olacan dndler. Bylece Muhammedi dinleyip, slamiyeti
kabul ettiler. Muhammed snmak iin Medineye bavurduunda, Medine halk kendi aralarnda
anlamazszlk olduunu anlatt. Ve dnp halk inanca ardktan sonra gitmesinin daha iyi
olacan sylediler. Eer Tanr halk birletirirse, o zaman Mekkeye yaplacak olan yllk hac
ziyaretinde Muhammede sonucu syleyeceklerdi.
76
Jalalud-Din as-Syutiye gre, Muhammed
Medinedeki yeni nanllara Sre Yusufu aklad. Bu Sre Kuran boyunca yalnzca bir konuda
yazlm olan tek Sredir. Medine halk, Yahudi komularndan dolay, Yusufun yksn az ok
biliyordu. Muhammed burada Tanr tarafndan kendisine gemi ile ilgili bilgi verildiini gstermek
iin Yakupun hikayesini uzun uzun anlatr. Muhammedin anlatt hikaye, azdan aza anlatlan
tarihi hikayenin cahil insanlar tarafndan katledilmi hali olduuna ilikin izler tamaktadr. Fakat
geleneksel hikayelerle az ok bir balants bulunur.

LK AKABE YEMN (BEYATI)

Bu yl boyunca Medinede bulunan az saydaki inanl grubu inanmaya devam etti. Bylece bir
dahaki Mekke hacna on iki tane Ensr
77
katld. Peygamberle tanp Ensr olanlar Muhammede
ve retilerine u yemini ettiler:

Biz tek Allah haricinde herhangi bir ilaha tapmayacaz. Hrszlk yapmayacaz, zina
etmeyeceiz, ocuklarmz ldrmeyeceiz, herhangi bir konuda iftirada bulunmayacaz. Ve,
doru olan herhangi bir konuda, Peygambere itaatsizlik etmeyeceiz. Bu lk Akabe Yemini
olarak biliniyor, nk iinde Peygamberi korumak hakknda herhangi bir sz gemiyor. Baka bir
ismi de Kadnn Yemini, nk yalnzca kadnlar bu yemini ediyorlar. Sonra bu yemini edenler
itaatkar renciler olarak Medineye dndler. Medinede yle byk sayda bir imanl topluluu
olutu ki zel bir eitmen getirtmek zorunda kaldlar. Medinedeki nanllara Musab
78
yolland ve
slamiyet Medinede kk salmaya balad. O yl sabrl bir bekleyi ile geti. Peygamber Mekke
ehrinde bir ilerleme kaydetmeyi artk gnlnden kartm gibi grnyordu. Artk Peygamberin
umudu Medinedeki yeni nanllard. Kureyi terk etmeyi ciddi bir ekilde dnyordu. Bunun
zerine de Mekkedeki son Sreden bir nceki Srede kendisine u kesin talimatlar verildi:

Ey Muhammed! Sen, Rabbinden sana vahyedilene uy. Ondan baka hibir ilah yoktur.
Allaha ortak koanlardan yz evir.
Allah dileseydi ortak komazlard. Biz seni onlarn bana bir beki yapmadk. Sen onlara
vekil (onlardan sorumlu) da deilsin.
Onlarn, Allah brakp tapndklarna svmeyin, sonra onlar da haddi aarak, bilgisizce
Allaha sverler.Enm Sresi (vi) 106-8

Artk saldrgan bir tutumla karlalmamasna ramen, Mekkenin kat inad zerinde bir
zafer kazanlacandan hi kimsenin kukusu yoktu:-
nkar edenler peygamberlerine, Andolsun, ya sizi yurdumuzdan karacaz, ya da bizim
dinimize dnersiniz dediler. Rableri de onlara yle vahyetti: Biz zalimleri mutlaka yok
edeceiz.
Onlardan sonra sizi elbette o yere yerletireceiz. Bu, makammdan korkan ve tehdidimden
saknan kimseler iindir.
Peygamberler Allahtan yardm istediler ve her inat zorba hsrana urad. brhim Sresi
(xiv) 13-15

76
Mirkhund, Raudatus-Safa, blm ii, cilt ii, sayfa 220
77
yardmclar Medinedeki nanllara verilen isim
78
Musab zulme dayanm olan bir inanlyd. Musab Peygamberin amacna ok sadkt ve Peygamber de
Musab ok severdi.
40

Bu sessiz ve belki de reddedilmi grnen kentin iinde, 13 yl sonunda srgne
gnderilmekten baka bir ey gereklememi gibi grnyordu, en azndan imgeleme eklinde bile
olsa Muhammed bir rya grd. Ryasnda Muhammed, Kudsteki Tapnaa geti. Orada onu
melekler, atalar ve peygamberler karlad, ve onu en kutsal Cennete gtrp Tanrnn huzuruna
getirdiler:

Kendisine yetlerimizden bir ksmn gsterelim diye kulunu (Muhammedi) bir gece
Mescid-i Haramdan evresini bereketlendirdiimiz Mescid-i Aksaya gtren Allahn
an ycedir. Hi phesiz o, hakkyla iitendir, hakkyla grendir. sr Sresi (xvii) 1
Hani sana, Muhakkak Rabbin, insanlar epeevre kuatmtr demitik. Sana
gsterdiimiz o ryay da, Kuranda lanetlenmi bulunan o aac da srf insanlar
snamak iin vesile yaptk. 60
79

Bu olay, airler ve gelenekiler iin Peygamberin ne grdne ve duyduuna dair canl
anlatmlar
80
yaratlmas iin byk frsat salad. Bu abartl anlatmlarn gerekli bir inan olmasna
inanmak byk bir hakszlktr. Modern Hintli Mslman okullarnn en zeki rencileri, Miraca
rya gz ile bakarlar. Ama tutucu nanllar byle bir inanc tamamen reddederler.
81

KNC AKABE YEMN

Bir sonraki hac zaman geldiinde, Musab Medinede karlat byk baarlarn
tamamnn raporunu yannda getirdi. Bu hacn son gecesinde Muhammed Medine nanllaryla
tant.Bu nanllar yetmi adam ve iki kadndan oluuyorlard. Muhammed onlara vaaz etti ve
kendisini koruyacaklarna dair yemin etmelerini istedi. Bu yemini ettiler; bu yemin Ikinci Akabe
yemini olarak bilinir. Bu yeminin doas ilerdeki yazlarda aklanacaktr. Muhammed yle
dedi,
82
Kendi einizi ve ocuklarnz koruyacanz eylerden beni de koruyacanza yemin edin.
Liderlerden biri yle cevap verdi, Ey, doru Peygamber, biz seni vcudumuzla koruyacaz: bizim
sadakatimizi kabul et, ey Tanrnn Peygamberi! Biz savan oullaryz ve silahl adamlarz,
silahlarmz biz yiitlere, nceki yiitlerden aktarld. Bir bakas da yle dedi, Ey Tanrnn
havarisi, bizimle bakalar arasnda bir ba var (yani Yahudiler ile) biz imdi bu ba koparyoruz.
Ama biz bunu yaparsak ve Tanr bize zafer verirse sen bizi tekrar brakp evine dnecek misin?
Muhammed yle cevap verdi, Sizin kannz benim kanm. Sizin dktnz ben de dkeceim.
Siz bana ben de size aitim. Siz her kime kar savayorsanz ona kar ben de savayorum. Ve her

79
Muhammad Ali bu Cennete olan ykseliin fiziksel deil ruhsal olduunu sylyor. Lannetlenmi
Aaca, Sre xxvii 60da Zakkum deniyor. Zakkum Cehennemdeki gnahkarlarn yemeidir. Bu yorumcu
sz geen konuda farkl bir yorum yapyor. Bu grmn slamiyetin zaferini ve dmanlarnn yenildiini
gsterdiini sylemekte.
80
Bu olaylarn tam anlatm iin, Koellenin, Mohammed and Mohammedanism sayfa 304-14; ve Deutch,
Literary Remains, sayfa 99-112yi grn
81
Mslmanlarn hepsinin Mirac konusunda, Peygamberin, ryasnda kendisinin Mekkeden Kudse
gtrldne ve orada gerekten Tanrsnn en byk iaretlerini grdne inanmalar gerekir. Syed
Ahmad, Essays, vi sayfa 34.
Muhammad Alinin bu konudaki yorumu, bu olayn Mekkeden katan sz ettiidir. Daha dorusu
Kbeden Medinede kurulacak olan Camiiye olan katan bahsettiidir. Holy Quran sayfa 561.
Muhafazakar gr ise udur:
Her kim Mekkeden Kudse olan fiziksel geii reddederse, o kimse bir Kafirdir, nk o kii - gibi
ak bir sz yani Kuranda aka yazlan bir yazy reddediyor. Her kim Cennete ykselii ve gelenekteki
anlatmlar reddederse, Mslman kalmasna ramen, bir -' yani gnahkardr. The Faith of slam
(drdnc bask), sayfa 309u grn.
82
Mirkhund, Raudatus-Safa, Blm ii, cilt i, sayfa 229
41
kim ile bar yaparsanz ben de onunla bar yapacam.
83
Bu olay, Peygamberin aklndaki dini-
siyaset sisteminin bir adm daha ilerlemi olduunu aklyor. Ve yine ayn olayn Muhammedin
Arap halkn uzun zamandr siyasi bir birlik haline getirme planna bir adm daha yaknlatrd
grlmekte. Bu antlama uygar ve siyasi bir antlamayd, hem savunma hem saldr ile ilgili olarak,
putperestliin reddedilmesi zerine kurulmutu, slamiyetin kabul edilmesi ve Peygamberin itaatini
amalayan bir antlamayd. Ilk hacda Medinedeki nanllar yalnzca kadnlarn ettii yemini etmek
zorundalard. Ikinci hacda, gelenlerin says yetmii anca onlar da erkeklerin ve savalarn
yeminini etmek zorunda kaldlar.
84
Bu bir antlama farkll olmayp yalnzca slamiyetin batan
beri gelien kurallarnn somutlatrlm bir haliydi. Ulusal ve uluslararas fetihlerin balama
noktasn kesin olarak ifade etmektedir.

MEKKEDEN G

Mekkede son inen Sre Rad Sresidir (xiii). Bu Sre yalnzca Kurey ve Peygamberin
aralarndaki son szlerine deinmektedir. Buna Mdafi Blm deniyor, nk Peygamberin
neden mucize yapmad ile ilgilenmektedir. Bir iaret istendiinde ondan yle sylemesi dilendi,
Sen sadece bir uyarcsn. manszlar Tanr tarafndan bir iaret yollanmadka inanmayacaklarn
sylediler. Hi bir iaret yollanmad, ama u mesaj indi:

De ki: phesiz Allah dilediini saptrr, kendisine yneleni de doru yola eritirir. 27
Allah kimi saptrrsa artk onu doru yola iletecek yoktur.
Onlara dnya hayatnda bir azap vardr. Ahiret azab ise daha ardr ve onlar Allahn
azabndan koruyacak kimse de yoktur. 33-4

Allaha ortak koanlardan yz evir. Enm Sresi (vi) 106) Bu szlerin Muhammede
Mekkeden gitmesi iin verilen emiri ierdii syleniyor.
Bylece, Peygamber uyarc szler, sonsuz ate ve sonsuz cezalandrlma ile tehdit ederek,
on uzun sene boyunca vaaz ettii, ama abalarnn boa kt kenti brakp gitti.
Bundan birka gn sonra, Muhammed izleyicilerine u emri verdi, Mekkeye doru yola
kn, nk Tanr o kentte size kardeler ve snabileceiniz evler verdi. Iki aylk bir sre
sonunda hemen hemen btn nanllar Medineye g etmilerdi. Kurey gelien bu olaylar
nedeniyle doal olarak endieliydi, Muhammedin orada kalmasndan dolay akna dnmlerdi.
imdi ne olacan merak ediyorlard. Temsilci heyetinin onunla ilgilenmesine karar verdiler, ama
Peygamber bir entrikann evirildiinden korkarak evinden kat. Muhammed katktan sonra
EbuBekire katld ve akam kerken kenti terk etti. Erken dneme ait bir Medine Sresinde
Kureyin bu hareketi hatrlatlr:

Hani kafirler seni tutuklamak veya ldrmek, ya da (Mekkeden) karmak iin tuzak
kuruyorlard.
85
Onlar tuzak kuruyorlar. Allah da tuzak kuruyordu. Allah tuzak kuranlarn
en hayrlsdr. Enfl Sresi (vii) 30
86

83
Ibn Ishaqn Koelle tarafndan aktrlm bir sz, Mohammed and Mohammedanism, sayfa 325
84
Koelle, Mohammed and Mohammedanism, sayfa 107.
85
Sale baz Gelenekilerin anlatmna gore, Kureylilerin Peygamberi ldrmeyi planladklarn sylyor,
ama bu ifadede Gelenekilerin ayetten uzaklaarak kendi yorumlarn ekledikleri seziliyor. Bylesine
lmcl bir azim kesinlikle zaman iinde kararlatrld, hem Kuranda hem Geleneklerde, ve olacak olan
btn arpmalarn nedeni olarak bu byk azim ileri srld. Wherry, Commentary on the Quran, cilt i,
sayfa 84. Bir de Muir, Life of Mahomet, cilt ii, sayfa 125e bakn.
86
Ge bir dneme ait Mekke Sresinde Muhammed Salih, peygambere kar olan entrikadan sz ediyor:
Onlar bir tuzak kurdular. Farknda deillerken Allah da bir tuzak kurdu.
Bak onlarn tuzaklarnn sonucu nasl oldu: Biz onlar ve kavimlerini topyekn helak ettik.
42

HCRET

Ebu Bekir ve Muhammed gn boyunca, arandklar bu sre iinde, bir maaraya
sndlar. Bundan bir ka yl sonra Kuran, Peygamberin Tanr tarafndan korunmasna ilikin
mucizevi bir konudan sz eder:

Eer siz ona (Peygambere) yardm etmezseniz, (biliyorsunuz ki) inkar edenler onu iki
kiiden biri olarak (Mekkeden) kardklar zaman, ona bizzat Allah yardm etmiti. Hani
onlar maarada bulunuyorlard. Hani o arkadana, zlme, nk Allah bizimle
berber diyordu. Allah da onun zerine gven duygusu ve huzur indirmi, sizin
kendilerini grmediiniz bir takm ordularla onu desteklemi, bylece inkar edenlerin
szn alaltmt. Allahn sz ise en ycedir. Allah mutlak g sahibidir, hkm ve
hikmet sahibidir. Tevbe Sresi (ix) 40

Ikinin ikincisi thani athnain- Ebu Bekirin erefli isimlerinden biri haline geldi
87
.
slamiyetin Gelenekleri bu gn ierisinde geen birok mucizeyi kaydederler.
88
Maaray terk
ettikten sonra yolcular Medineye vardlar. Hicret diye kaydedilen bu g artk tamamlanmt. Bu
g Peygamberin Mekkedeki almalarnn baarszlka sona erdiini ifade eder. Mekkeliler
Muhammedin ynteminin kullanlmasnn din zerine kurulu bir istibdat yaratacan grdler ve
bylesine bir istibdat kabul etmeyeceklerine karar verdiler. Medine bu yzden, Peygamberin
gznde daha verimli bir kent olacak gibi grnyordu. Yahudilerin bir Mesih beklentisi olmas,
bir peygamberin geleceine dair olan inanc yaygnlatrmt. Kabileler aras davalar ve ayrlmalar
halk yorup ypratmt. Bundan dolay otoriter birinin egemenlii eline almas oradaki halk
gerekten ok memnun edecekti. zlenilecek yol Peygamber tarafndan ok dnlm ve ok da
istenmiti. Din zerine kurulu bir siyaset hazrlanmt. Muhammedin Mekkedeki baarszl bir
peygamber oluundan kaynaklanyordu, ama Muhammedin Medinedeki baars onun bir kabile
reisi ve fetihi olmasyd.
Bu zamana kadar grdmz Kuran, putperestliin reddedilmesine ilikin tartmalardan
ve Mekke halknn ateli uyarlarndan oluuyor. Ama bu uyarlara mantkl hi bir yant verilmiyor.
Bunun nedeni Muhammedin kendisini peygamberlie zg bir soyluluk iinde tutmas, ve Allahn
ismiyle dmanlarna lanetler edip, onlar Cehennemde yanacak mahkumlar olarak yollamasdr.
Mekkede Muhammed Tanrnn her eye yeten gc, Alimi mutlakl ve birlii hakknda konuur.
Cehennemin aclar ve Cennetin gzellikleri canl bir ekilde anlatlr. Muhammedden nce gelen

te zulmleri yznden harabeye dnm evleri! phesiz bunda bilen bir kavim iin bir ibret
vardr.Neml Sresi (xxvii) 50-2
Bu kukusuzca onun acmasz dman olan Kureye kar bir uyardr.
87
Ebu Bekira kar ok sayg gsteren Snniler, ge dneme ait bir Mekke Sresi olan Ahkf Sresinin
(xlvi) on drdnc ayetinin Ebu Bekir hakknda olduunu sylerler:
Biz insana anne babasna iyi davranmay emrettik. Annesi onu ne zahmetle karnnda tad ve ne
zahmetle dourdu! Onun (anne karnnda) tanmas ve stten kesilme sresi (toplam olarak) otuz
aydr. Nihayet olgunluk ana gelip, krk yana varnca yle der: Bana ve anne babama
verdiin nimetlere kretmemi, senin raz olacan salih amel ilememi bana ilham et. Neslimi de
salih kimseler yap. phesiz ben sana dndm. Muhakkak ki ben sana teslim olanlardanm.
Yorumcu Hseyine gre, Ebu Bekir slamiyeti otuz sekiz yandayken kabul etti, ve bylece annesi ve
babasn da imana getirdi. Krk yana girdiine yle dedi Ya Rab bana esin ver ki minnettar olaym. Bu
istekler slamiyetin bir nimeti olarak gsteriliyor. Tafsir-i-Husaini, cilt ii, sayfa 321
Rodwell ayetin bu yorumunun Ebu Bekir Halife olmaya baladktan sonra ortaya ktn dnmekte,
Nldeke ise bu konuda kuku duymaktadr.
88
Koelle, Mohammed and Mohammedanism, sayfa 315-21i inceleyin
43
peygamberlerin inanlmaz hikayeleri, kendisinin gl savunmalar, ve Kurann ilahi doas Mekke
iin anlatlyor. Olumlu ahlak kurallar burada ok az sayda bulunmaktadrlar ve bu kurallar
unlardr: dua vakitleri, yemek hakkndaki belirli kurallar,
89
Kbenin etrafnda dolamak
90
(ancak
bu dolam henz ayrntl olarak aklanmamtr). Sosyal sistem ve slamiyetin yasalar henz
kesinlememiti. Medine Sreleri inantan ok, gndelik yaamlarn nasl srdrmeleri gerektiini
aklyordu. Kuran bir btn olarak biimlenmi bir ekilde olumuyordu, ama o gnn
gereksinimlerini ve nerilerini, o zamann geerli koullar ierisinde barndryordu. Vaizcinin
cokulu ifadesi artk yoktu; dzenli bir hkmdar bu vaizin yerini almt. Peygamber imdi sosyal
yaam hakkndaki sorunlar, i ilerindeki ayrntlar ve sava ile bar konusunda ilgileniyor.
Kurann dier blmleri ile karlatrldnda, Medine iin Kurann hukuki blm denebilir.
Genellikle nc Mekke zaman ile ayn stil kullanlyor ve birka istisna dnda belagatl
konuma kullanlmamakta. Sreler uzun yazlmtr ve byk olaslkla ksa tleri ve zaman
zaman deyimsel szleri iermektedir. Sonradan bir Sre haline getirilmi olmas mantkldr, ama
incelendiinde herhangi bir biimlenmi ekle sahip deildir.
91

89
T H Sresi (xx) 130, Rm Sresi (xxx) 17, Hd Sresi (xi) 114, Enm Sresi (vi) 151-2 ve Nahl Sresi
(xvi) 115 (bu son ayet bir Medine ayeti olabilir)
90
Arf Sresi (vii) 27-33
91
Kurandaki eitli nshalarn anlatm ve ierdii eitli metinler iin Sell, Recension of the Quran
(C.L.S), sayfa 1-10 ve 15-19i inceleyin
44
BLM II

MEDNE ZAMANI

M.S. 622 ylnn byk olaslkla Haziran aynda, Muhammed, yaklak yz elli kiiyi yanna
alp Medineye girdi
92
. Bu insanlarn hepsi, onu bir peygamber olarak kabul etmeseler bile aralarna
almay kabul ediyorlard. Onlarn kabileci ruhlar ve davalarndan dolay Muhammed akllca
davranp kendisini btn davaclardan stn tuttu, szde ilahi yardm ile, evi iin tarafsz bir yer
buldu.
93
Oraya daha sonra bir Camii yaptrd ve bylece oras slamiyetin merkezi oldu. Tabii
bundan sonra o yer siyaset ve birok askeri buyruklarn verilmesi iin kullanld.
Mslmanlar iki gruptan oluuyorlard. Birincisi, Mekkeden gelen Gmenler, onlara
Muhajirun denirdi. kincisi Medinedeki nanllar, bunlara Ensr ya da Yardmc denirdi.

Muhajirun hakknda olduu syleniyor Nahl Sresi (xvi),
94
41, 110:
Zulme uradktan sonra Allah yolunda hicret edenlere gelince, elbette onlar dnyada gzel
bir ekilde yerletiririz. Ahiret mkafat ise daha byktr. Keke bilselerdi... 41
Sonra phesiz ki Rabbin, eziyete uratldktan sonra hicret eden, sonra Allah yolunda cihad
edip sabreden kimselerin yanndadr. phesiz Rabbin bundan sonra da ok
balayandr, ok merhamet edendir. 110

Medinenin iklimi g edenlere uygun deildi. Kendi lkelerinin iklimini zlemilerdi. Ve
bylece Ensrlarla daha byk bir birlik yaratarak orada kalmalarn salamak art oldu. Bir
kardelik ziyafeti verildi. Muhajirun ve Ensr arasnda, iki taraftan ellier erkek seildi ve aralarnda
kardelik ba kuruldu. Bu ba o kadar glyd ki, bir karde ldnde, lenin seilmi olan
kardei, lenin mirass oluyordu. Bu tre yaklak bir buuk yl kullanld, sonra bu tr balara
gerek kalmadndan normal miraslk yasalar kullanld.

YAHUDLERN DURUMU

imdi atlacak adm, bir anayasa yaratmakt. Saldrgan olunsa da bir antlama yaratlmalyd
(sava amal olarak bu antlamayaYahudiler de katld)
95
. Yaplan antlamann basitletirilmi hali,

92
Bir ok yl sonra mam Malik ve dierleri Medinenin Mekkeden stn olduunu savundular. Ibn
Khaldun, Cilt ii sayfa 270 e bakn.
93
Ensrlar ondan, devesinin dizgininden tutup yanlarnda kalmasn rica ettiler. O yle dedi: Brak deve
devam etsin yoluna, nk o Tanrnn emirini uygulayacaktr. Masudi, Murujudh-Dhahahab, cilt iv,
sayfa 139
94
Bu Sre, ge dneme ait bir Mekke Sresidir, yani sz ettii konu doruysa, bu ayetler Hicretten sonra
yerletirildiler. Bu ayeti reddedenler ise, sz edilen bu kiilerin Habeistana srgn edilenler olduunu
sylerler (ante, sayfa 30) Yorumcu Hseyin ayet krk birde sz edilen kiilerin Habeistana srgne
gidenlerden sz ettiini, ama, iyi evin Medine olduunu ve ayet yz onda sz edilen srgnn de Hicret
olduunu syler:
=' ,-'' : -,-- ,-- -- = -'-' -
Bu Srede geen baz dier ayetler, rnein 115-17, 119 numaral ayetlerin Medine ayetleri olduklar
aktr.
Mhajirna Anfal Sresinin (viii) yetmi nc ayetinde, akrabalk haklarndan sz edilir. Ama o
zamana gelindiinde artk bunun gerei kalmamt ve o yzden yetmi altnc ayette o haklar yok saylr,
nk Mharjirn ve Ensr karlatrldnda gerek bir kan bann tercih edildii grlr. Yorumcu
Hseyin bu ayet iin yle diyor:
, ,' = ---- -- -='-= ' , _-'- ,- -- --,',-
Hicretin ve zaferin hak ettii miras, bu ayet iptal eder ve miras almalarn fesheder Cilt i, sayfa 246
45
birbirlerine yardm etmekti, bir inanlnn lmne bir baka inanl neden olsa bile bu cinayeti
ileyenin cn almak, kendi paralaryla sava gereksinimlerini karlamak, Medineyi kutsal ve
dokunulmaz tutmak, korumas altnda olanlara ayrcalk tanmak, ve her tartmada Peygamberin
kararna boyun emek, antlamaya dahil olan konulard. Yahudiler dinlerine tutunabilirlerdi, ama
Muhammedin dorudan izni olmadan savaa gidemezlerdi. Bylece Muhammed bu erken dnemde
din sosyal ve sava ierikli tm konularda diktatr oldu.Yahudileri de savata yardmc asker olarak
kulland. Ama bu zaman iinde Muhammed elinden geldiince onlarn gnln kazanmaya alt.
slam uzman Margoliouth, slamiyet liderlerinden bir ok rnekler verir.
96
Ben Naccarlarn reisi
ldnde Yahudiler Muhammede gelip ondan yeni bir lider atamasn istediler. O da, Siz benim
daylarmsnz, ben size aitim, ben sizin reisiniz olurum, dedi.
97

Muhammed Medinede yolunu sezgilerine gre bulmaya alrken, nl, Dinde zorlama
yoktur
98
ayeti akland. Bu ayetin Medinede oturan putperest ya da Yahudilere ynelik olduu
kesin deildi, ama Medinede daha erken bir zamandan kalma olduu akt. Ayetin tarihinin Bedir
savandan sonra olmad kesindir, nk o dnemde bu tr dnce tamamen bir yana itilmiti.

MEDNE NANLILARI

Medinedeki durumlar tarihi Ibn Ishaq tarafndan yle anlatlr, Muhammed Medinede,
kalaca gvenli bir yer bulduunda, arkadalar olan gmenler evresinde olduklarndan ve Ensr
dzen iinde yer aldndan, slamiyet iyice kk salmaya balad. Akta dualar edilmeye baland,
orular ve fakirler iin yardm vergisi toplanmaya balatld. Ceza kanunlar kullanma girdi, yasa ii
ve d eyler kararlatrld, ve slamiyet Ensr kabilesi arasndaki hkmn glendirdi.
99

slamiyet imdi gerekten Medinedeki en byk g haline gelmiti. Mslmanlar her durumda
yneten ve kendilerinin slamiyetten daha stn olduklarn dnenlerin hepsi slamiyetten gl
bir ekilde etkileniyorlard.
slamiyetin btn yeleri iten ve ciddi inanllar deillerdi. Eskiden kalma davalar szde
unutulmutu. Ama gerekte bu doru deildi ve uygulanmyordu. Bir ok szde inanl yakn
gemite yaadklar zorluklar tarafndan hala etkilenmekteydiler. Buna ramen ak bir muhalefet
yoktu, ama bir ok insann kalbinde kuku ve korku mevcuttu. Bu insanlar Ibn Ishaq tarafndan,
gerekte atalarnn putperestliklerinden ve gerek dini reddetmekten uzak deillerdi ifadesi ile
tanmlanrlar. Yalnzca slamiyetin zaferiyle etkisiz hale gelmilerdi, ounluu zaten slamiyet

95
Bakara Sresi (ii) 78in o olay hakknda olduu sylenir.
96
Mohammed, sayfa 226
97
Koellenin Ibn Ishaqtan alnts Mohammed and Mohammedanism sayfa 123
98
Bakara Sresi (ii) 256. ` , -' - bu ayet ise okunuunda grlen ieriinden ok daha aktr. Bu ayet
yalnzca Yahudiler, Hristiyanlar, Zerdtler ve Sabllar iindi, ama yine de bu durum kiiler, Dhimmiler
nvann kabul edip Cizye dedikleri takdirde geerliydi. Arap putperest kabileler iin bu ayet iptal ediliyor
ve yerine, '- -, yani lmn ayeti, veriliyor. Bakara Sresi (ii) 191. Onlar Mslman olmazlarsa
ldrlecekler. Yorumcu Hseyinin bu blmde (cilt i. Sayfa 48) dedii gibi:
- '-- ,+, =, -,'- - ,= ,- -- `- '-- ',-' ,=- --' '- -,'- -,' , = --
-- ,--- '- '- ,-- ,- `- ,= = .- '- '- ', ' -,'- '- --, '-'--
Khulasatut-Tafasir de unu okuyoruz:
,= ,= , ,+- -'- '- '+= _,= , ,-` - `- '- ,-'= -'-- '-'-- ,' ,--
Cihad ve ldrmek, insanlar gnll ya da gnlsz olarak Mslman olsunlar diye deil, ancak
slamiyete tutunmadklar takdirde onlar itaate zorlamak iindir.
Ve yine, -,-= '- .- ' -- ', ,- ' Bir kafirin ldrlmesi ya da slamiyete srt eviren
birinin ldrlmesi bir cezadr. Khulasatut- Tafasir, cilt i, sayfa 202.
Bylece herhangi bir ayette dinsel zgrlk olmad ya da zgr dncenin temel oluturmad aka
belli oluyor. lmden kurtulmak iin vergi deyerek Medinenin olumu dinine zorla itaat etmek gerektii
grlyor.
99
Koellenin Mohammed and Mohammedanism kitabnn 124nc sayfasndan alnt
46
yanls olduundan Mslman olmutu. Onlar kendilerini lmden kurtarmak iin, slamiyeti,
yalnzca dier insanlara dardan Mslmanm gibi grnerek, zorla kabul ettiler. Ama gerekte
hainlerdi ve bunu gizliyorlard. Peygamberi kabul etmemilerdi, yrekleri Yahudilie aitti.
100

Bylece bu erken dnemde slamiyeti semek, kaba kuvvet ve lme kar bir kalkan olarak
uyguland. Bu insanlara Mnafikn, yani iki yzller, dendi ve bir sre muhalif bir etki yarattlar.
Bir ka yl sonra Muhammedin gc oaldnda, bu kiileri aka sulad. Mnfikn Sresi
(lxiii)nin H.S. 6 ylndan sonra indirildii syleniyor ve Peygamberin onlara kar son sulamasn
ieriyor:

(Ey Muhammed!) Mnafklar sana geldiklerinde, Senin, elbette Allahn peygamberi
olduuna ahitlik ederiz derler. Allah senin, elbette kendisinin peygamberi olduunu
biliyor. (Fakat) Allah o mnafklarn hi phesiz yalanclar olduklarna elbette ahitlik
eder.
Yeminlerini kalkan yaptlar da insanlar Allahn yolundan evirdiler. Gerekten onlarn
yaptklar ey ne ktdr! 1-2
Onlar, Allah Reslnn yannda bulunanlara (muhacirlere) bir ey vermeyin ki dalp
gitsinler diyenlerdir. Halbuki gklerin ve yerin hazineleri Allahndr. Fakat mnafklar
(bunu) anlamazlar.
Onlar, Andolsun, eer Medineye dnersek, stn olan, zayf olan oradan mutlaka
karacaktr diyorlard. Halbuki asl stnlk, ancak Allahn, Peygamberinin ve
mminlerindir. Fakat mnafklar (bunu) bilmezler. 7-8

YAHUD GELENEKLERNE UYMAK

Medinedeki Yahudiler halkn nemli ve byk bir blmn oluturuyorlard, Muhammed
balangta Yahudiler iin byk umutlar tayordu, nk onlar kendisi iin esin kavram
gibiydiler. Muhammed, slamiyetin, Yahudi ve Hristiyan dinlerinin kkndeki tek kayna
Cennetteki Kitaplar- olduu dncesini muhafaza etti. Yahudilerin slamiyetin ilahi yann hemen
kabul edip, en azndan Arap halk iin bile olsa, Allah tarafndan seilmi bir Peygamber olduunu
kabul edeceklerini sand. Grdmz gibi Yahudilere baz ayrcalklar verildi: onlar mttefik
olarak kullanldlar ve dini zgrle sahip oldular. Nldeke ge dneme ait bir Mekke Sresi olan,
Ankebt Sresinin (xxix) krk beinci ayetinin, Medine Sresinden geldiini sylyor ve bu zamana
uygun olduunu dnyor.
101
yle yazlmtr:

lerinden zulmedenler hari, Kitap ehli ile ancak en gzel bir yolla mcadele edin ve
(onlara) yle deyin: Biz, bize indirilene de, size indirilene de inandk.
102

100
Koellenin Mohammed and Mohammedanism kitabnn 12inci sayfasndan alnt
101
Nldeke, Geschichtes des Qorans, sayfa 116
102
,' '= ` ''- ` '-' . +-- ,-'= , -' ` -= _ _-
Bu ayet Mslman yorumcular iin byk zihinsel zorluklara neden oldu. Hseyin, Muhammede
antlama ile bal ya da slamiyete bal olanlardan, yani Dhimmilerden sz ettiini sylyor. O yle
yazyor: , ' -+= ,-'- _-, '-' . --- -- ,- ,= ',
Kitabn halk ile, yani sana antlamal olanlar ya da sana Cizye deyenler ile. Baz Arap yorumcular
bu blmn ciddiye alnmamasndan tr bu blm Yahudilere kar duyulan bir korkunun kant olarak
yorumlarlar. Ve: ' -- ` ' - ,- '- `- ` .` ,-''- '+---, ,--''- ,-' -, '-' . . ,
- '- -'- '--' ,', ,-- ` '-'
Eski ayetlerin sahipleri (Yahudiler) yasay branice okuyup Mslmanlara Arapa olarak aklyorlar:
Peygamber de yle dedi Ne eski ayetlerin sahipleriyle anlan, ne de onlara yalanc deyin. Deyin ki, biz
Allaha ve Onun indirdiklerine inanyoruz.
Baka bir anlatm ise, yeni lm bir vcudun yanndan gemi bir Yahudinin gelip Peygambere yle
konumasdr:
47

Farkl dncelerine ramen, Peygamberin, Yahudilerin sadakatini kazanmak iin
sabrszland kukusuzdu, bir ok ynteme ba vurarak Yahudileri kazanmaya alt. Onlar
Kudse doru dnerek dua ettiler, o da yle yapt. Yahudiler ayn onuncu gnnde oru tutarak ve
kurban keserek Kefaret Bayramn anarlard. Peygamber izleyicilerine Yahudilerin yaptklarn
yapmalarn buyurdu. Bylece Muhammed Yahudilerin slamiyete gemesini kolaylatrd. Bu
insanlar ok yararl oldular. nk Eski ayetler hakknda bilgi verebiliyorlard ve Muhammedin
gelii hakknda ayetler bulunduuna inanmasn saladlar.

YAHUDLERE KARI KAYET

Yahudilerden srekli Peygamberin tanklar olarak sz ediliyor. Ama Yahudilerin byk
bir ksm ne onu, ne de onun sylediklerini kabul etti. Onlarn arad peygamberin Davutun
soyundan gelmesi gerekiyordu. Bylece Yahudiler Eski Antlamada Muhammedin yer almadn
sylemeye baladlar. Ama slamiyet gelitike Yahudiler ile srdrlen olumlu ilikiler nemlerini
kaybettiler. Putperest Araplarn ou ve baz Yahudiler Medineden katlar. Ibn Ishaq bu konuda
yle diyor, Bu ortamda Yahudilerin hahamlar Muhammedin dman oldular. Onlar
kskanlkla doluydular, nk Tanr, elisini Arap halknn arasndan semiti. Baz Yahudiler ise,
korku nedeniyle Muhammedi ve yeni dini kabullendiler. Onlar Arap tarihiler tarafndan,
kalplerinde ikiyzl olmalarna ramen slamiyeti kabul edenler, olarak nitelendirilirler. Bylece
hem Yahudiler hem Putperestler arasnda Mnafikn vard. Yahudilerin dmanl putperestlerin
dmanl kadar tehlikeliydi. Bunun nedeni ise, Yahudilerin, putperestler gibi, yalnzca savata ve
politikada dmanca davranmalar deil, ayn zamanda yrei yaralayan ve slamiyeti aka
denetleyen ifadeler ile kat eletiriler yapmalaryd. Muhammed Yahudileri tamamen imana
getirmenin imkansz olduunu grnce, Yahudileri imanszlk ve ayetlerle oynamakla sulad.
Enm Sresi (vi) hemen hemen en ge dneme ait Mekke Sresidir, ama bu Srenin
doksan birinci ayetinin Medinede eklendii aktr:

Allahn kadrini gerei gibi bilemediler. nk, Allah hi kimseye hibir ey indirmedi
dediler. De ki: Msnn insanlara bir nur ve hidayet olarak getirdii, para para
katlar haline koyup ortaya kardnz, pek ounu ise gizlediiniz; (kendisiyle) ne
sizin, ne babalarnzn bilmedii eylerin size retildii Kitab kim indirdi? (Ey

--=- '- -' . -= ' - ,- '- '-=' -- '- . ' --`- -'- '--' ,', ' ,-- ` ,-- `
,-- ' `='- ' ' '- -- ,-- ' '-= '
Ama onlara kar biz Allaha, Onun meleklerine, Onun szlerine ve Onun havarilerine inanyoruz.
Yahudilerin dedii bo ise onu kesinletirmeyin, doru ise onlara yalanc olduklarn sylemeyin yani her
koulda tarafsz bir tavr aln. Geiger, Judaism and slam, sayfa 15-16.
Baidawi (cilt ii, sayfa 98), Kurandaki en ge Sreden bir nceki Sre olan, Tevbe Sresinin (ix), beinci
ayet tarafndan hkmsz klndn, ve bu ayetin Yahudilerle ayrm tamamland zaman iptal edildiini
kabul etmektedir. Bylece: ,--= -,= , --' ,'-'
Haram aylar knca bu Allah'a ortak koanlar artk bulduunuz yerde ldrn. Tevbe Sresi (ix) 5

Buna -,-' ,', yani klcn ayeti deni. Bu ayet putperestlere veya oul tanrya inandklar dnlen
Hristiyanlar iin yazldndanYahudilere kar dorudan yazlan bir ayetin nasl iptal edildiini anlamak
zordur.
Klcn ayetinin, Peygamberin daha az gl olduu bir zamanda geen, erken dneme ait bir Mekke
ayetini, iptal ettii syleniyor. Muhammed, o zamanlarda uzlamak isteyen insanlara yle konutu, Sizin
dininiz size, benim dinim de banadr. - Kfirn Sresi (cix) 6. Byle bir mantn slamiyetin gl olduu
bir dnemde kullanlmas imkanszd. Bu tr bir mantn kullanlamayaca, bylesine aydn bir ayetin iptal
nedenidir. (Ante, sayfa 9)
48
Muhammed!) Allah (indirdi) de, sonra brak onlar, iine daldklar batakta
oynayadursunlar. 91

Bu szler, Muhammedin, Yahudileri, yazlar deitirmekle sulamadn, ama kendisiyle
dorudan balants olan szleri sakladklar iin suladn gsteriyor.
103
En erken Medine Sresi
olan Bakara Sresi (ii), Hicretnin ikinci ylnn erken safhalarnda aklanmtr,
104
ve Yahudilere
kar bir ok vahiy ieren bir Sredir. Bakara Sresi (ii), zerinde ayrntl bir ekilde
alamayacak kadar uzundur, ama bu konuyu aa kavuturmak iin, hem o Sreden, hem de
birka ayr Sreden alnt yapacaz:

Ey srailoullar ! Size verdiim nimeti hatrlayn. Bana verdiiniz sz yerine getirin ki ben
de size verdiim sz yerine getireyim. Yalnz benden korkun.
Elinizdeki Tevrat tasdik edici olarak indirdiimize (Kurana) iman edin. Onu inkr
edenlerin ilki olmayn. yetlerimi az bir karla deimeyin ve bana kar gelmekten
saknn.
Hakk btlla kartrp da bile bile hakk gizlemeyin. 40-2

Bu ikinci Srenin iinde ldeki Musann, Tanrnn halk Yahudilere kar duyduu
merhamet anlatlyor. Bu Sre byk tartmaya yol am olan bir ayet ierir:

phesiz, inananlar (Mslmanlar) ile, Yahudiler, Hristiyanlar ve Sbilerden (her bir
grubun kendi eriatnda) Allaha ve ahiret gnne inanan ve salih ameller ileyenler iin
Rableri katnda mkafat vardr; onlar korkuya uramayacaklar, mahzun da
olmayacaklardr (diye hkmedilmitir). Bakara Sresi (ii) 59
105

Bu ifade sanki btn dinler eitmi gibi bir izlenim veriyor, ama genelde yorumlan ekli bu
deildir. nk baz yorumcular
106
Allaha ve ahiret gnne inanan ve salih ameller ileyenler

103
Muhammed Yahudileri veya Hristiyanlar metinleri deitirme konusunda ender olarak sulad, ama bu
kiilerin metini yaln yorumlamalarn her zaman sulard. Bu yaln yorumun gerekesi Muhammedin
iddialarn engellemekti. Ama onun sulamalar belirsiz bir ifade ile sylendiler. Muhammedin bu konudaki
szleri, Kutsal Yazlarn inanlmaz doruluunun ok nemli bir tankldr. Muhammed hem Yahudilerin
hem de Hristiyanlarn yazlarn bildii kadaryla onaylad. Rodwell, Quran, sayfa 434
Kurann Kutsal Yazlara verdii tanklk iin, The Testimony of the Quran to the Jewish and Christian
Scriptures (Agra, 1856) ve bu kitabn Farsa evirisini, Shahadut-i-Qurani bar Kutub-i- RabBen i
inceleyin.
104
Bu Srenin birka blm Mekkeye aittir. zellikle ondokuzuncu ayetinden otuzyedinci ayetine kadar
olanlar Mekkeye ait ayetlerdir. Bunun kant, bu Srenin iinde geen konular ve on dokuzuncu ayette
bulunan '-' '+, ', yani, Ey nsanlar szcdr. Bu ifade Medinedeki halkla konuurken
kullanlmazd. Yani, Medinede daha ok ,--' ,-' '+, ', ey nanllar szckleri kullanlrd.
105
Yorumcularn bu konudaki genel dncesi Sabllarn, Yahudilik ve Hristiyanlk arasnda bir inanca
sahip olduklardr. Sabllar tek bir Tanrya taparlar, ama bazlar bu fikire kardr, Mezmurlar okuyup,
Mekkeye ynelerek dua eder ve meleklere taparlard. Btn blmn anlam ise yledir:
-= _-'- ,= ', _-'- ', '-'-- ,= _-, _-` '-, ,= _- ' _+= ,+-
Mslman ya da Kitabi (yani Yahudi veya Hristiyan) ya da Kitapsz olan kii kim olursa olsun, inanp
iyi iler yaparsa, kurtulacaktr ve korkmaya neden yoktur. Khalasatut-Tafasir, cilt i, sayfa 40. Rodwell
Sabllarn Mandeanlar olduklarn, onlarn bir dier adnn da Hz. Yuhannann Hristiyanlar olduunu
sylyor. Rodwell, Quran, sayfa 437. Sabllarn eksiksiz anlatm konusunda, S.Lane-Poole, Studies in a
Mosque sayfa 252-88i inceleyin.
106
Salih emeller ileyenler Baidawiye gre slamiyete ciddi olarak tutunanlar anlamna gelir- .=
'' `,= `- ` Baidawi, cilt i, sayfa 64. Wherry, Commentary on the Quran, cilt i sayfa 312yi de
inceleyin.
49
szlerinin Mslman olmayanlara hitap ettiini ve Mslman olmalar iin bir ar olduklarn
dnyorlar. Bazlar ise bu ayetin u ayet tarafndan iptal edildiine inanrlar:

Kim slamdan baka bir din ararsa, (bilsin ki o din) ondan kabul edilmeyecek ve o ahirette
hsrana urayanlardan olacaktr. l- mrn Sresi (iii) 85
107

YAHUDLER KYZLLKLE SULANIYOR

Mslmanl tercih eden baz Yahudilerin ikiyzll hakknda yle deniyor:

Onlar iman edenlerle karlanca, man ettik derler. Birbirleriyle ba baa kaldklarnda da
yle derler: Rabbinizin huzurunda delil olarak kullanp sizi sustursunlar diye mi,
Allahn (Tevratta) size bildirdiklerini onlara sylyorsunuz? (Bu kadarck eye) akl
erdiremiyor musunuz?
108

Onlar bilmiyorlar m ki, Allah onlarn gizli tuttuklarn da bilir, aa vurduklarn da.
Bunlarn bir de mm takm vardr; Kitab
109
(Tevrat) bilmezler. Onlarn btn bildikleri
bir sr kuruntulardr. Onlar sadece zanda bulunurlar.
Vay o kimselere ki, elleriyle Kitab
110
yazarlar, sonra da onu az bir karla deimek iin,
Bu, Allahn katndandr derler. Vay ellerinin yazdklarndan tr onlarn haline! Vay
kazandklarndan dolay onlarn haline!
Bir de dediler ki: Bize ate, sayl birka gnden baka asla dokunmayacaktr. Sen onlara
de ki: Siz bunun iin Allahtan sz m aldnz? -Eer byle ise, Allah verdii szden
dnmez-. Yoksa siz Allaha kar bilemeyeceiniz eyleri mi sylyorsunuz?
Evet, ktlk ileyip suu benliini kaplam (ve bylece irke dm) olan kimseler var
ya, ite onlar cehennemliklerdir. Onlar orada ebedi kalacaklardr. Bakara Sresi (ii) 76-
81

Yahudiler baka yntemler de kullanarak kendilerini gl bir konuma getirdiler. Baidawi
Ebu Bekirin, Kim Allaha bor verir? diye sorarak, bir Yahudiden para istediini yazyor. Yahudi
bu soruya yle yant verdi, Tanrnn bor almaya ihtiyac varsa, Tanr yoksul olmal. Ebu Bekir
ona vurdu. Yahudi hemen bu olay Muhammede ikayet etti, ama karlat hakszlk hi bir
ekilde tazmin edilmedi. Bu olaydan sonra u ayet indi:

Allah; phesiz, Allah fakirdir, biz zenginiz diyenlerin szn elbette duydu. Onlarn
dediklerini ve haksz yere peygamberleri ldrmelerini yazacaz ve, Tadn yangn
azabn! diyeceiz. l- mrn Sresi (iii) 181.

Bu ayette, Yahudilerin bir peygamberlik iareti iin bulunduklar talep gemektedir:

107
-, `- ` ,= _--, - ' .--, ' -- , -'=' - =` ,
Bu ayetin gemiteki ve gelecekteki btn dinleri iptal ettii sylenir:
- ,= ', ,--- , ,-- '- -' -' - -,- ', ,-'= Khalasatu-t-Tafasir, cilt i, sayfa 271
Bu yaz kendininkinden baka olan btn dinlerin kabuln reddediyor. Baidawi cilt i, sayfa 164
108
Yahudilerin bir blm, dier Yahudileri Kutsal Yazlarn Muhammede yararl olan blmlerini
verdikleri iin azarlarlar. Baidawi ve Jalalud-Din ,size bildirdiklerini, szlerinin Muhammedle ilgili
olarak Tevratta aklanan anlamna geldiini sylyor. Bundan sonraki ayetler, Muhammedin,
Yahudileri, Muhammedle ilgili olan ayetleri deitirmek ile deil, o ayetleri saklamakla, suladn ifade
ediyor. Ama Muhammed hakknda herhangi bir ayet bulunmamaktadr.
109
Kitab Mukaddeste Eski Ahitin ilk be kitab
110
Muhammede kar olan baka bir grup Yahudi ise geleneksel ya da hahamlara ait kitaplardan ayetler
yazp Kutsal Yazlar olarak kabul ettirmeye altlar. Onlar yazy deitirmekle sulanmyorlar.
50

Onlar, Allah bize, atein yiyecei bir kurban getirmedike hibir peygambere
inanmamamz emretti dediler. l- mrn Sresi (iii) 183

Yahudiler Cennetten Tapnan (Levililer 9: 24) zerine inen atein, ve daha sonra
Sleymann Tapnann (2. Tarihler 7:1) adannda sunakta yaklan atein Kildaniler Tapna
ykana kadar, srekli canl tutulduunu sylyorlar. Yahudiler sanki gerek bir peygamberin o atei
tekrar yakacan dnmekteydiler.
Muhammed hemen bir sonraki ayette onlarn taleplerine yle bir yant veriyor:-
De ki: Benden nce size nice peygamberler ak belgeleri ve sizin dediiniz eyi getirdi.
Eer doru syleyenler iseniz, niin onlar ldrdnz? l- mrn Sresi (iii) 183

Yorumcular burada Hz. Zekeriya ve Hz. Yahyadan
111
sz edildiini sylerler. Tartmaya
bu ynden yaklaan yorumcular yle diyor, mucize yapan peygamberler ldrlmse Muhammed
niye mucize yapsn? Yani, Muhammed neden onlarn isteklerini yerine getirip gkten ate inmesini
salasn?

YAHUDLERE KARI SULAMA

Kutsal Yazlarda Muhammed hakknda bir yaz olmadn iddia edenlere yle denir:

Yoksa siz Kitabn (Tevratn) bir ksmna inanp, bir ksmn inkr m ediyorsunuz?
112
Artk
sizden bunu yapann cezas, dnya hayatnda rezil olmaktan baka bir ey deildir.
Kyamet gnnde ise onlar azabn en iddetlisine uratlrlar. nk Allah
yaptklarnzdan habersiz deildir. Bakara Sresi (ii) 85

Kuran yetkisi olan bir kitap olarak grmediler. Bu inatlklar Peygamberin azndan u
szlerin kmasna neden oldu:

Allahn lneti inkarclarn zerine olsun. Bakara Sresi (ii) 89

Bundan snra szlerine yle devam ediyor:

Karlnda nefislerini sattklar eyi kskanlklar sebebiyle Allahn, kullarndan
dilediine ltfuyla indirdii vahyi inkar etmeleri ne ktdr! Bu yzden gazap stne
gazaba uradlar. nkr edenlere alaltc bir azap vardr.
113
Bakara Sresi (ii) 90

111
Baidawi, Abdullah bin Abbas ve Hseyin
112
Sekin iki Yahudi kabilesi arasnda bir tartma vard. Her ikisi de kendi hareketleri iin Kutsal
Yazlardan yetki aldklarn iddia ediyorlard. Muhammed onlara kar konuarak Kutsal Yazlarnn
tamamn yerine getirmelerini buyuruyor. Bu Kurann Eski Antlamann btnlnn yetkisi zerine olan
tankl konusunda gze arpan bir rnektir.
113
gazap stne gazap --= _'= --- yorumcu Mujahid tarafndan yle aklanyor: Birinci gazap
Kutsal Yazlarn ilk be kitabn reddedenlerin zerine, ikincisi ise Muhammedi reddedenler zerinedir.
Khalasatut-Tafasir, cilt i, sayfa 51.
Yorumcu Hseyin, ilk gazabn sa Mesih ve ncili reddedenin stne olduunu, ikicisinin ise
Muhammedi ve Kuran reddedenlerin stne olduunu sylyor. Cilt i, sayfa 16.
_--= '- - -,= _--= .,=- '- - --=-
Baidawi, Muhammede ve sa Mesihe inanszlk, ya da Uzair in (Ezra) Tanrnn Olu olduunu
sylemek. Cilt i, sayfa 72
51
Muhammede, kendisine srt evirenlerin hepsine kar, Allahn korumas vaat ediliyor:

Eer onlar byle sizin iman ettiiniz gibi iman ederlerse gerekten doru yolu bulmu
olurlar; yz evirirlerse onlar elbette derin bir ayrla dm olurlar. Allah onlara kar
seni koruyacaktr. O, hakkyla iitendir, hakkyla bilendir. Bakara Sresi (ii) 137

Muhammedden sz eden Kutsal Yazlarn gizlendikleri sulamas urada yazldr:

Allah tarafndan kendisine ulaan bir gerei
114
gizleyen kimseden daha zalim kimdir? Allah
yaptklarnzdan habersiz deildir. Bakara Sresi (ii) 140

Bir sonraki Sre, Beyyine Sresidir (xcviii). Burada da ayn sulamaya tekrar deinilir:

Kitap ehlinden inkr edenler ile Allaha ortak koanlar, kendilerine apak delil gelinceye
kadar (kfrden) ayrlacak deillerdi.
Bu delil, tertemiz sahifeleri okuyan, Allah tarafndan gnderilen bir peygamberdir.
O sahifelerde dosdoru hkmler vardr.
Kendilerine kitap verilenler, ancak kendilerine o apak delil geldikten sonra ayrla
dtler. 1-4
115

Sonraki ayetler bu sulamalar devam ettirir:

Onlardan (Kitap ehlinden) bir grup var ki, Kitab'dan olmad halde Kitab'dan sanasnz diye
(okuduklar) Kitap'tanm gibi dillerini
116
eip bkerler ve, "Bu, Allah katndandr"
derler. Halbuki o, Allah katndan deildir. Bile bile Allah'a kar yalan sylerler. l-
mrn Sresi (iii) 78

YAHUDLER VE KUTSAL YAZILAR

En son inen Srede yle yazldr:

"Biz Hristiyanz" diyenlerden de salam sz almtk. Ama onlar da akllarndan
karmamalar istenen eylerden nemli bir ksmn unuttular. Mide Sresi (v) 14
Ey kitap ehli! Artk size elimiz (Muhammed) gelmitir. O, kitabnzdan gizleyip
durduunuz gereklerden birounu sizlere aklyor, birounu da affediyor. te size
Allah'tan bir nur ve apak bir kitap (Kur'an) gelmitir.

114
Baidawi anlamn brahimin bir Hanif, bir Yahudi ya da bir Hristiyandan stn, olduunun ilahi
tankln gizlemek. olarak veriyor. ,---' ,,+,' = -' ,-,-=''- ,-` - '+
Bakalar ise Muhammed hakknda ahadetin gizlendiini sylyorlar. Buradaki sulama ise ayetleri
gizlemektir, deitirmek deil.

115
-=- -`- -, - - _--=- - --, --- -'-=- - ,-- - -- ,-- -- ---,' ' _=- ,- ---
Muhammedin zamanndan nce, hepsi gelecekte takip edilecek bir peygamber bekliyordu. Ama o
gelince terredt edip aralarnda dnce ayrlklar yaadlar; bazlar onu takip etti, bazlar ise etmedi.
Tafsir-i-Husaini, cilt ii, sayfa 470
116
Baidawinin yorumu ise, onlar okumaktan ve vahiy szlerinden saptr ki bu szler deitirilmesin
=-' _' --' = '+-,',-, -- '+-,'--,
Ama yine de burada yaznn deitirilmesi hakknda bir sulama bulunmamaktadr.
52
Allah onunla rzas peinde olanlar selamet yollarna iletir ve onlar izniyle, karanlklardan
aydnla karp kendilerini dosdoru bir yola iletir. Mide Sresi (v) 15-16
117

Btn bu ayetlerde yer alan sulamalar, Kutsal Yazlar deitirmekle deil, onlarn
gerekliini saklamakla ilgilidir. Burada sz edilen gizlenmi ayetler ile kast edilen, Muhammedin
Kutsal Yazlarn iinde olduunu iddia ettii yazlardr.
Burada Kutsal Yazlarn gerekliini yok edecek hale gelecek kadar deitirildikleri yazlmamtr.
Btn kantlar bunun tam aksinedir:

phesiz Tevrat' biz indirdik. inde bir hidayet, bir nur vardr. Mide Sresi (v) 44

ESK VE YEN ANTLAMALAR

Bu szn yalnzca Yahudiler ve Hristiyanlar iin olduu ve Mslmanlar iin dier btn
dinlerin bu ayet tarafndan iptal edildii syleniyor:
118

Kim slam'dan baka bir din ararsa, (bilsin ki o din) ondan kabul edilmeyecek ve o ahirette
hsrana urayanlardan olacaktr. l- mrn Sresi (iii) 85

Bylece tutucu Mslmanlar Kuranda aka onaylanan kitaplara dikkatlerini vermekten
kendilerini alkoymay aarmaktadrlar. Mide Sresinde (v) una benzer szler geer:

Eer kitap ehli iman etseler ve Allah'a kar gelmekten saknsalard, muhakkak onlarn
ktlklerini rterdik ve onlar Naim cennetlerine koyardk.
Eer onlar Tevrat', ncil'i ve Rableri
119
tarafndan kendilerine indirileni (Kur'an') gereince
uygulasalard elbette stlerinden ve ayaklarnn altndan (bol bol rzk) yiyeceklerdi. 65-
66
De ki: "Ey Kitap ehli! Tevrat', ncil'i ve Rabbinizden size indirileni
120
(Kur'an')
uygulamadka hibir ey zere deilsiniz." 68

117
Yahudilere kar yaplan sulama udur: Kutsal Yazlardaki ilk be kitapta bulunan Muhammedi ve
talama ayetini ven ayetleri gizlemek. Ahmet, Hristiyanlarn sa tarafndan ncilde verilen
peygamberliini gizlemekle sulanyor. gizleyip durduunuz gereklerden birounun tmcecii -- '--
,-= Hristiyanlar ve Yahudiler hakknda biraz nce yazlan aklamak iin kullanlyor.
-+=-' - -,-,- '+-, ' -,-- --' , , --=- -- -=-- '-- ,= .,=- = -,' -,= - --=
Tafsir-Husaini, cilt i, sayfa 140. Baidawi, cilti, sayfa 251.

118
` ,= _--, - -, `- ' -- .--, '
119
Bu ayetin genel yorumu Kuran hakknda olduudur.Ama bu ayet dier ilahi kitaplar hakknda ise,
Muhammedin gelii ile ilgili olduu sylenir ve bu nedenle bu ayeti okuyan Mslmanla dnmelidir.
Genelde Hristiyanlarn ve Yahudilerin yalnzca Eski ve Yeni Antlamay kabullenip kurtulabilmelerinin
mmkn olmad dnlyor. Khalasatut-Tafasir, cilt i, sayfa 549
Buradaki asl konu, Eski ve Yeni Antlamalarn Kurandan sz edip bir olduklarn ima etmesidir.
Mantk yrtenbir Mslmann btn bu yazlar kabul etmesi gerekir. Ama aslnda bunlardan hi biri
gerekletirilmez. Bu ayetin byk bir nemi vardr, ama en son Srede olduu iin hi bir iptal edilme riski
bulunmaz, ve bu nedenle Kutsal Kitap kabul etmeyen Mslmanlara kar gerek bir sulama olarak
durmaktadr.
120
Kuran.
53
Burada hem Eski hem Yeni Antlamaya ve Kurana itaat emrediliyor. Bu daha nceki
Kitaplar deitirilmi olsalard byle bir sonuca varlmazd. Hatta Muhammedin Kuranda olan
kendi tanklna gre hi bir kitap bu kitaplar kadar iyi korunmamtr:

(Ey Muhammed!) Sana da o Kitab' (Kur'an') hak, nndeki kitaplar dorulayc, onlar
gzetici olarak indirdik.
121
Mide Sresi (v) 48

Sana Kutsal Yazlar, ncesinde gelen Kutsal Yazlar dorulayp onu gvende korumak
iin, Biz yolladk, Mide Sresi 5:48 Yusufalinin evirisi (Italikler sonradan eklenmitr)
Kutsal Yazlarn Muhammedin zamanndan nce deitirilmedikleri ok aktr, nk
Kuran onlar onaylamaktadr. Bylece bir Mslman Kutsal Yazlarn deitirildiini iddia edemez,
nk Kuran onlarn muhafz, onlarn gvenilir koruyucusu olarak verilmitir. Bylece bu konuda
dnmeden yorum yapan Mslmanlar, Kurann ierii hakkndaki bilgisizliklerini kantlamakla
kalmayp, Kurann yerine getirmesi gereken en nemli grevi (yani Kutsal Yazlar korumay)
yerine getiremediini ne sryorlar. Bu Kurana kar yaplan en yksek seviyede olan bir
saygszlktr.
Kutsal Yazlar deitirilmi ise, Kuran amacn yerine getirememitir, yani Kutsal Yazlarn
muhafz olamamtr. Muhammed aslnda Kutsal Yazlarn doruluunu hi bir zaman
sorgulamamtr, ama Muhammedin imdi Yahudilere ihtiyac olmad iin Yahudilerin
gvenilmeye layk olmadklarn kantlamak ve onlar ktlemek iin bir yol bulmas gerekliydi.
122

Kutsal Yazlarn anlamnn deitiine ve iindeki peygamberliklerini saklayna dair btn
sulamalarn Medinede getiini bilmek de yararldr.

KIBLENN DETRLMES

Yahudiler bylece ie yaramayacaklar dnlp bir kenara atldktan sonra, Yahudilerin
geleneklerini ve greneklerini slamiyet ierisinde oaltmak iin bir neden kalmad. Kble (yani
dualarn edildii yn) bundan dolay tekrar
123
Kudsten Mekkeye geri alnd ve, her zamanki gibi,
bu deiiklie yetki veren bir vahiy geldi.

121
,'= '--,+- '-' - , -, ,- '-' ' --- =''- '-' =,' '-' -
Hseyin tarafndan '-''- kelimesi '--,+- yani koruyucu olarak eviriliyor.
Bylece: -- '-''- , --,- ' -='=- -- - : ,'= '--,+-
Kitaplarn koruyucusu onlarn deimesini engelliyor. Tafsir-i-Husaini cilti, sayfa 148.
Baidawi ise btn kitaplarn zerinde bir koruyucu olduunu sylyor '-, --' -'- _'=
Baka bir yorumcu ise yle diyor:
_-'--' -- '- -',- _ ,- -,' ' ,-'- '- --'- -' ,- ='=- - _-' _ --' -
', ,- -,- _ .-' _-'= - .-'
Bu ayette Kurann btn gksel Kitaplarn zerindeki stnl kantlanyor, nk Kurana onlara
koruyuculuk, vekillik, tanklk, ve gvenilir bakclk grevi veriliyor. Ama Kuran anlatm ve yn vermekte
mkemmeldir. Khalasatut-Tafasir, cilt i, sayfa 529.
Bir Qadiani yorumcu, koruyuculuun yalnzca srekli deeri olan eylere dair olduunu syler ve Kuran
n iindekilerden baka olaylarn salam olmadn syler. Bu yorum Mslman yorumcular tarafndan
kabul edilen yoruma karttr, modern zamanlarn, Qadiani liderleri onlar dinlemez ve dikkate almazlar.
122
Bukhari tarafndan kaydedilmi bir Gelenek veriliyor: Bu Kitapn insanlarna hibirey sormayn.
= '-' . ,''- `
Bir gn, mer bir Hristiyandan ya da bir Yahudiden bir kitap alp peygambere okudu, peygamber kzd
ve okumamasn buyurdu Faidul-Bari, Blm 30 sayfa 29.
123
Kblenin ilk kez Mekkeden Kudse gemesi Kuranda yer almaz. Bir takm kendini bilmez insanlar,
"Onlar (mslmanlar) ynelmekte olduklar kbleden eviren nedir?" diyecekler. De ki: "Dou da, Bat da
Allah'ndr. Allah diledii kimseyi doru yola iletir." Bakara Sresi (ii) 142
[Bakara Sresi (ii) 142]nin bu konu ile ilgili olduu syleniyor.
54

Kblenin deiiminden hemen ncesinde bulunan ikinci Srede uzun bir blm yer almakta.
Bu blmde Kbenin ve brahimin dininin, Yahudilerin ve Yahudiliin Kblesinden daha iyi
olduu belirtiliyor. slamn,brahimin dininin dirilii olduu aklanyor. Hristiyanlara, Allahn
vaftizini aldk ("Biz Allah'n boyasyla boyanmzdr.)
124
sznde, slamn kabulnn, insann
gerek tekrar douundan ibaret olmas anlam bulunuyor. Sonra da Kblenin deiimi konusu, u
ayetlerde aka veriliyor
125
:

Bylece, sizler insanlara birer ahit (ve rnek) olasnz ve Peygamber de size bir ahit (ve
rnek) olsun diye sizi orta bir mmet yaptk. Her ne kadar Allah'n doru yolu gsterdii
kimselerden bakasna ar gelse de biz, ynelmekte olduun ciheti ancak; Resl'e tabi
olanlarla, gerisin geriye dnecekleri ayrd edelim diye kble yaptk. Allah imannz boa
karacak deildir. phesiz, Allah insanlara ok efkatli ve ok merhametlidir.
(Ey Muhammed!) Biz senin ok defa yzn ge doru evirip durduunu (vahiy
beklediini) gryoruz. (Merak etme) elbette seni, honut olacan kbleye evireceiz.
(Bundan byle), yzn Mescid-i Haram ynne evir. (Ey Mslmanlar!) Siz de nerede
olursanz olun, (namazda) hep o yne dnn. phesiz kendilerine kitap verilenler, bunun
Rabblerinden (gelen) bir gerek olduunu elbette bilirler. Allah onlarn yaptklarndan
habersiz deildir. Bakara Sresi (ii) 143-144

Gelenekselciler birok olay bu hikayeye balar ve Peygamberin yaam boyunca
gerekleen, birok olay anlatrlar. Bu olaylardan bir tanesi yledir, Yahudilerin direndiini
grnce Muhammed Cebraile yle dedi, Keke Allah Kbleyi Kbeya deitirse; Cebrail yle
yantlad, Sen en iyisi kendin Allaha sor, nk sen Onun gznde ok byksn. Peygamber
bundan sonra Kblenin deiiminden haber bekleyerek srekli ge bakt.

Orijinali udur '+,'= ,-' -' +-'- = ` '- Bu konu hakknda Jalalud-Din yle diyor:
-' =' ' ,+,'' '-'' ---' -,- '----'- - + -- --
Hicretten sonra Muhammed, izleyicilerine Kudsdeki tapnaa dnmelerini buyurdu ( ). Bu
dn,Yahudilerin gnln almak amacyla yapld iin ancak 6 ya da 7 ay srd ve sonra Muhammed bu
deiiklii geri ald. Geiger, Judaism and slam sayfa 14
124
Bakara Sresi (ii) 138deki orijinali yalnzca - - Allahn vaftizi. Sale alyoruz kelimesini,
Rodwell de slam kelimesini ekliyor ve bylece ayet slam Allahn vaftizidir olarak okunuyor. Palmer ise
bu szlerin Allahn boyas anlamna geldiini sylyor. Kuma boyamann mecazi bir anlam olduunu
syleyip bunun vaftizle kartrlmamas gerektiini sylyor. Yorumcularn bu konudaki yorumlar
birbirinden farkl oluyor. Bazs bu szlerin sadece yani, Allahn dini anlamna, bazlar ise
snnet anlamna geldiini dnyor. Hristiyanlar iin vaftizin, snnetin yerini aldn sylemek
amacyla yazld sylenmektedir. Mslmanlarda bu nedenle arnmak isteyeni temizlemek amal bir tren
var. Bu yorumu benimseyenlere - - szlerini yle aklyor: -'- '-'-- ,+= ' -- '-=
Mslmanlar arndran snnet Tafsir-i-Husaini cilt i sayfa 23
Bu kelimenin dier bir anlam ise renktir, ve bylece bazlar bir insan Hristiyan kilisesinin iine
alndnda, giysileri sar renk alr der. Bazs ise o insann ocuklarnn sar su iinde vaftiz olduunu
syler. Bunlar dedikten sonra yle diyorlar, bir insan Mslman olunca, bu insan putperestliin
kirliliinden arndrlp, mecazi boyasn (yani bir tr ruhsal vaftizi, alacaktr. Bu farkl yollar araclyla,
Hristiyanlarn slamn treleri stnde, gerek Kblede gerekse vaftizde, treleri bulunmadn gsteriyor.
Khalasatut-Tafasir, cilt i, sayfa 80. Baidawi bu sylenenler ile genelde ayn fikirdedir.
Jalalud-Din Rumi (Mathnavi, Kitap ii) yle der: Allahn vaftizi, Allahn doasnn boyasndandr:
btn gelenek ve trenler ierisinde bir renk olur. Bu Sufilere ait bir anlaytr. Bu Birlik ierisinde
boulup yok edilmek ima edilir, yani btn herey ve her varlk bu Birlik ierisinde tek renkte ve birdir.
125
Muhammedin Mekkede bile Kudse doru dnp dua ettiine dair, Nldeke birka kant veriyor. Ama
bu ayetlerin Medinedeki nanllarn bu treyi sevmediklerini ifade ettiini dnyor. Bu, mantk
yrtldnde, Kudse doru edilen dualarn byk olaslkla bir yenilik olduu anlamndadr.
Geschichtes des Qorans, sayfa 129
55
Ramazan orucu
126
, gemite Yahudi orucu ile ayn anda tutulan oru yerine verildi.

(O sayl gnler), insanlar iin bir hidayet rehberi, doru yolun ve hak ile batl birbirinden
ayrmann apak delilleri olarak Kur'an'n kendisinde indirildii Ramazan aydr. yle ise
iinizden kim bu aya ularsa onu orula geirsin. Bakara Sresi (ii) 185

YAHUD YASALARI YASAKLANIYOR

Yahudilere burada ok ciddi bir uyar veriliyor:

ndirdiimiz apak delilleri ve hidayeti Kitap'ta aklamamzdan sonra onlar gizleyenler var
ya, ite onlara hem Allah lanet eder, hem de btn lanet etme konumunda olanlar lanet
eder. Bakara Sresi (ii) 159.
127

Ya yukarda yazlanlardan ya da daha genel nedenlerden dolay, Yahudilikten slamiyete
gei yapm olan baz nanllar Yahudilerin yasasna uymak istediler. Hseyin, Ibn Salam ve
arkadalarnn slamiyete gei yaptklarn, ama hla Kutsal Yazlarn yasalarn yerine getirmek
istediklerini sylyor. Onlar yle azarlanp, uyarlyorlar:

Ey iman edenler! Hepiniz topluca bar ve gvenlie (slam'a) girin. eytann admlarn
izlemeyin. nk o, size apak bir dmandr.
128
Size apak deliller geldikten sonra, eer yine de yan izerseniz, bilin ki Allah, gerekten
mutlak g sahibidir, hkm ve hikmet sahibidir.
srailoullarna sor; biz onlara nice ak mucizeler verdik. Kendisine geldikten sonra kim
Allah'n nimetini
129
deitirirse, (bilsin ki) phesiz Allah, cezas pek etin olandr.
Bakara Sresi (ii) 208-9, 211

Muhammed ve Yahudiler arasnda oluan bu dmanlk gayet doald. Nedeni ise yalnzca
Muhammedin iddialarn kabul etmemekle kalmyorlar, ayn zamanda ok nemli bir temel
zerinde kart bir dnce paylayorlard. Muhammed, ilerde greceimiz gibi, eski Arap
geleneklerini korumaya alyordu, hatta baz putperest geleneklerin slam ierisinde kalmalarna
bile izin verdi. Yahudiler ise vahiy ile gelen kendi Yasalarnn, ayrca onlarn bu Yasa zerine
kurulu kltrlerinin ve yorumlarnn muhafazakar koruyucularydlar. Yahudilerden ayrlmann
zaman gelmiti. Muhammed bu konuda deiiklikler yapt, Arap yazarlarn yazdklarna gre, bu
konuulan deiikliklerin tek amac,Yahudilii slamdan tamamen yok etmekti.
130

126
Btn ay boyunca, gne ufuun zerinde olduu zamanda, oru tutmak zorunludur, hem imek hem de
yemek yasaktr. Doudaki scaklarda bunun uygulanmas ok zordu. Bundan dolay akam st gelene
kadar, nanllarn ounun Allah ve cennetten daha ok, akam tadacaklar zevkleri dndklerine, rahata
inanlabilir. Nldeke, Sketches from Eastern History, sayfa 65.
127
Sz edilen kitap Kutsal Yazlarn ilk be kitabdr. Onlarn anlamlarn gizleyenler Allah tarafndan
lanetlenmilerdir. Ve lanetleyenler yani melekler, cinler ve insanlar onlara lanet edeceklerdir-- Tafsir-i-
Husaini, cilt i, sayfa 26. Tafsir-i-Abdullah ibn Abbas, sayfa 29.
128
Yorumcular gerek din ile slamn kastedildiini sylerler. Yahudilere gemite feshedilmi olan
yasalar tantmakla, eytann admlar ile eytann aldatmacalar kastediliyor =,--- '='- -'=, ,-
Tafsir-i-Husaini, cilt ii, sayfa 35.
129
Bazlar - -- yani Allahn hediyesi szlerinin Muhammede ait olduunu sylyor. Yine bazlar
tarafndan tutulan daha doru bir yorum ise, bu szlerin Kurandan bahsetmeleridir. Wherry, Tafsir-i-
Raufiye dayanarak, Yahudilerin Kutsal Yazlarndan bahsettiini sylyor. Commentary on the Quran, cilt
i, sayfa 315.
130
,+,''- ,---' --' -,-' Haham Geiger tarafndan Judaism and slam sayfa 157 de alnt yaplyor.
Bilge Haham, Muhammedin yapt o deiikliklerin ince ayrntlarn anlatyor. Baka konularn yan sra
56

MEKKELLER LE BARI

Yahudilerin reddi ile ayn tarihlerde Mekkelilerle bar yapmak iin almalar balamt.
Balang olarak Kbeye ziyarete izin verildi:

Hacc da, umreyi de Allah iin tamamlayn. Bakara Sresi (ii) 196

Safa ve Merve tepelerinin etrafn dolanmak gibi putperest bir tren iin ilahi izin alnd:

phesiz, Safa ile Merve Allah'n (dininin) nianelerindendir. Onun iin her kim hac ve
umre niyetiyle K'be'yi ziyaret eder ve onlar da tavaf ederse bunda bir gnah yoktur. Her
kim de gnlnden koparak bir hayr ilerse phesiz, Allah onu bilir, karln verir.
Bakara Sresi (ii) 158.

Ne var ki, bu ayetler aslnda sonradan, ilk hacn yapld zamanlarda, indirilip eklenmi
olabilirler.
Bakara Sresisinde, Muhammedin Medinedeki erken safhalarda geen, siyasi
dncelerini deitirdiine dair ak rnekler bulunmaktadr. Bu deiimler orada belirtilen tarih
ile aklanrlar. Bu Sre Peygamberin ve amacnn yaratt, deiken sosyal ve siyasi sorunlarn,
ilahi vahiylerle karlanma zamanlarna ait ak rneklerden biridir. Medinedeki erken safhalarda
bile kendi halkyla savan kanlmaz olacan anlad bu Srede aka grlr. Bunun anlam
ise Muhammedin izleyicilerinin zihinlerini bu tr dertlere hazrlamalar ve Yahudi tarihini kullanp
izleyicilerini heves ve korkusuzluk ile doldurmalar gerektiidir:

Yoksa siz, sizden ncekilerin bana gelenler, sizin de banza gelmeden cennete
gireceinizi mi sandnz? Peygamber ve onunla beraber m'minler, "Allah'n yardm ne
zaman?" diyecek kadar darla ve zorlua uramlar ve sarslmlard. Bakara Sresi (ii)
214
Binlerce kii olduklar halde, lm korkusuyla yurtlarn terk edenleri grmedin mi? Allah
onlara "ln" dedi, sonra da onlar diriltti. phesiz Allah insanlara kar ltuf ve ikram
sahibidir. Ama insanlarn ou kretmezler.
Allah yolunda savan ve bilin ki phesiz Allah hakkyla iitendir ve hakkyla bilendir.
Bakara Sresi (ii) 243-4

Bu tevik verici szlerden sonra Musa ve Saulun savalarnn anlatmna yer verilir.
Muhammed, Saulu ve Gidyonu kartrarak, Eski Antlama hakknda ok bilgili olmadn

yemekten sonra edilen dualarn Talmud yasalarna gre edilen dualardan ne kadar ayr olduklar.hakknda
yorum yapyor ('-' ` ).
Kadnlar ilgilendiren yasalar daha ok Arap kullanmna eimlidirler, yani Yuhudi kullanmndan ok
farkl bir ekilde uygulanrlar. Bakara Sresi (ii) 187deki izin, Talmudun yasalarna tamamen zttr.
Bakara Sresi (ii) 230 da yazlan yasann tamam irentir. Bu yasa o kadar irentir ki, Syed Amir
Ali bu yasann bir sonraki ayet tarafndan iptal edildiini iddia ediyor (Life of Muhammad, sayfa 248). Ama
bu yazlar hala slami yasalarn iinde gemektedir. Sr Abdur-Rahim yle diyor, Bu yasann
eklenmesinin tek amac bu tr boanma davalarn engellemektir. Muhammadan Jurisprudence, sayfa 337.
Bu yasa, Syed Amir Alinin bilge yazsnda, Personal Law of the Muhammadans, sayfa 335de
yorumlanyor. Syed Amir Ali bir tarihi olarak Kuranda bulunan bu emirden pimanlk duyuyor ve
hkmnden kukulanyor. Ama eitilmi ve mantkl bir avukat olarak bu yasann zorunluluunu
kabulleniyor. Bu konuda var olan yasa Baillienin Imameea kitabnn 120inci sayfasnda ve Baillienin
Hanifeea kitabnn 292inci sayfasnda yer alyor. Bu yasa halen Yahudilerin, Yasann Tekrar 24:1-4 de
yazlanlar ile ok zttr. Muhammedin bu yasa ileYahudilii slamdan ayrma abas iinde olduu aktr.
57
gsteriyor. Muhammedin bu hatasna ramen bu eski insanlarn hikayeleri izleyicilerinin azmini
oaltmakta etkili oluyorlard.

YAHUDLERE KARI ZULM

Bylece Bedir savandan sonra, kazanlan zaferin sevinciyle, Yahudilere kar olan antipati
oald. Muhammed Ben Kaynuka (Kaynukaoullar) Yahudileri slama inanmaya ard. yle ki
Allah Kureye kar savat gibi Yahudilere kar da savamasn.
131
Yahudiler zamannda savata
kolay yenilmeyeceklerini ve Mslmanlar ile kolaylkla baedebileceklerini iddia etmilerdi. Bu
nedenle bir vahiy indi:

(Antlama yaptn) bir kavmin hainlik etmesinden korkarsan, sen de antlamay bozduunu
ayn ekilde onlara bildir. nk Allah hainleri sevmez.
nkar edenler, asla yakay kurtardklarn zannetmesinler. nk onlar (sizi) aciz
brakamazlar. Enfl Sresi (viii) 58-9

Yahudiler slam reddettiler. Bu yzden lkelerinden atldlar, mallarna ve topraklarna el
kondu. Ben Nadir (Nadiroullar) halk ok zengin bir halkt. Onlarn nemli Hahamlarndan biri,
Ka'b b. Eref, Kble deiene kadar Muhammede kar dosta davranmt. Kble deitikten sonra
Ka'b b. Eref, Muhammede dman oldu. Muhammedin istei zerine, Ka'b b. Eref M.S. 624
ylnn temmuz aynda ldrtld. Uhud savandan birka ay sonra, 625 ylnn Haziran aynda
btn kabileye yle dendi: Allahn peygamberi yle diyor, benim topraklarm yedi gn
ierisinde terk edeceksiniz; her kim bu sreden sonra bu topraklarda bulunursa ldrlecektir.
Onlar bunu kabul etmediler ve Biz gitmeyeceiz dediler. Ne yazk ki Yahudilerin bu cesur
davranlar uzun srmedi. Yahudiler isyan etmeye kalktlar ve bu nedenle tutsak edildiler. Konu
ile ilgili ayrntlar u ayette yer alrlar:

Onlar mstahkem kaleler iinde veya duvarlar arkasnda olmadan sizinle toplu halde
savamazlar. Kendi aralarndaki ekimeleri iddetlidir. Sen onlar toplu sanrsn. Halbuki
kalpleri darmadanktr. Bu, onlarn akllar ermez bir topluluk olmalarndandr. Har
Sresi (lix) 14

Mslmanlar artk glenmilerdi, Yahudileri topraklarndan etmiler, verimli topraklar ve
varlklarn Muhajirun arasnda datmlard. imdi hakl olarak Yahudileri hor grmekteydiler. Bu
hareketleri onaylamak iin karlan ilahi izin Har Sresinde (lix) yle yazlmtr:

O, kitap ehlinden inkar edenleri ilk toplu srgnde yurtlarndan karandr. Siz onlarn
kacaklarn sanmamtnz. Onlar da kalelerinin, kendilerini Allah'tan koruyacan
sanmlard. Ama Allahn emri onlara ummadklar yerden geldi. O, yreklerine korku
drd. yle ki, evlerini hem kendi elleriyle, hem de m'minlerin elleriyle ykyorlard.
Ey basiret sahipleri ibret aln.
132

131
Margoliouth, Mohammed, sayfa 231de, Geleneklerdeki (ante, sayfa 86) kaytlara gre Ebu Bekir bu
Yahudilerden Allaha kim bor verir? diyerek bor istemi. Azariah olu Pinehas yle yant veriyor,
Allah bir bor istiyorsa, O fakir olmal bu sz bir darbe ile karlk gryor. Ebu Bekir bu szleri
sylemediini savunarak, Yahudiyi Muhammede ikayet ediyor. Muhammed Yahudilere kar yaplan bu
davran savunma ansn deerlendirdi, Cebrail ise u vahiyi uygun bir zamanda indirdi:
Allah; "phesiz, Allah fakirdir, biz zenginiz" diyenlerin szn elbette duydu. Onlarn dediklerini
ve haksz yere peygamberleri ldrmelerini yazacaz ve, "Tadn yangn azabn!" diyeceiz. l-
mrn Sresi (iii) 181
132
Ben Kaynuka
58
Eer Allah, onlar hakknda srlmeye hkmetmemi olsayd, muhakkak kendilerine
dnyada azap edecekti. Ahirette ise, onlar iin cehennem azab vardr.
(Sava gerei,) hurma aalarndan her neyi kestiniz, yahut (kesmeyip) kkleri zerinde
dikili braktnzsa hep Allah'n izniyledir. Bu da fasklar rezil etmesi iindir. Har Sresi
2, 3, 5

Arap savalarnda hurma aalarna zarar verilmedi, bu davran Musann yasasna karyd
(Yasann Tekrar 20:19). Bu yzden Muhammed gerekleen bu olaydan sonra u vahiy ile
kendisini savundu. Bunun yan sra Muhammede, Muhajiruna kar yaplan savatan arta kalanlar
vermesini buyuran, zel bir peygamberlik sz verildi
133
:

Bu mallar zellikle, Allah'tan bir ltuf ve honudluk ararken ve Allah'n dinine ve
peygamberine yardm ederken yurtlarndan ve mallarndan uzaklatrlan fakir
muhacirlerindir. te onlar doru kimselerin ta kendileridir. Har Sresi (lix) 8
man edip hicret eden ve Allah yolunda cihad edenler ve (muhacirleri) barndrp (onlara)
yardm edenler var ya; ite onlar gerek m'minlerdir. Onlar iin bir balanma ve bol bir
rzk vardr.
Daha sonra iman edip hicret eden ve sizinle birlikte cihad edenlere gelince, ite onlar da
sizdendir. Allah'n kitabnca, kan akrabalar birbirlerine (varis olmaya) daha layktrlar.
phesiz Allah hakkyla iitendir, hakkyla bilendir. Enfl Sresi (viii) 75-6

Yahudiler de bu ekilde sulanp, u acmasz szlerle uyarlyorlar:

phesiz yetlerimizi inkar edenleri biz atee atacaz. Derileri yanp dkldke, azab
tatmalar iin onlarn derilerini yenileyeceiz. phesiz, Allah mutlak g sahibidir,
hkm ve hikmet sahibidir. Nis Sresi (iv) 56

Yorumcu Hseyin (cilt ii, sayfa 396), ikiyzllerin bazlarnn (Mnafikn), Ibn Ali, Ibn
Bautaln ve bakalarnn Ben Nadire yardm etmeye sz verdiklerini, ama szlerinde
durmadklarn sylyor. Onlar eytann bir insan kafir olmaya ikna edip de sonrasnda, "nkar
et" der; insan inkar edince de, "phesiz ben senden uzam. nk ben lemlerin Rabbi
olan Allah'tan korkarm" demesiyle bir ediliyor. Mnafknlarn durumu ise tpk eytann
durumu gibidir. [Har Sresi (lix) 16] Bylece Muhammed bu adamlar arta kalan paylarndan
madur etti:

Kitap ehlinden O inkar eden kardelerine, "Yemin ederiz ki, siz (Medine'den) karlrsanz,
muhakkak biz de sizinle beraber karz. Sizin hakknzda asla kimseye boyun emeyiz.
Eer size kar savalrsa size mutlaka yardm ederiz" diyerek mnafklk yapanlara
bakmaz msn? Halbuki Allah onlarn kesinlikle yalanc olduklarna ahitlik eder. Har
Sresi (lix) 11

BAN KURAYZA (KURAYZAOULLARI) KABLES

Hicretin beinci ylnda byk bir Yahudi kabilesi olan Ben Kurayza kabilesi, kknden
silindi. Medinenin Mekkeliler tarafndan kuatld tarihte, Muhammedin dmanlarnn tarafna

133
Muhajirun gelecek yaamda byk bir dl sahibi olacaklar beklentisine sahipti:
Hicret edenler, yurtlarndan karlanlar, yolumda eziyet grenler, savaanlar ve ldrlenlerin de
andolsun, gnahlarn elbette rteceim. Allah katndan bir mkafat olmak zere, onlar iinden
rmaklar akan cennetlere koyacam. Mkafatn en gzeli Allah katndadr." l- mrn Sresi
(iii) 195
59
gemesi iin bir ok teklifler yaplmaktayd. Kukusuz o zamanki btn Yahudiler gibi, onlar da
durumlar nedeniyle hznlydler ve mutlu deillerdi. Aslnda onlar kuatanlar kollamadlar,
hatta hi birey yapmadlar. Ben Kurayza kabilesi, Ben Nadir kabilesine yardm etmeyi de reddetti,
ama bu onlarn lehine kullanlmad. Kendi halklarnn yannda durmu olsalard, saldrya
uradklarnda bu Yahudiler byk olaslkla Muhammedle daha iyi bir anlama yapabilirlerdi.
Bu Yahudilerin Medinede bulunmalar siyasi bir tehlike oluturmu olabilirdi, ama
hibirey onlara kar ilenen o zalimce davranlar hakl kartamazd. Bu kabile g etmeyi bile
teklif etti, yaamlar iin yalvard, ama hepsi bounayd. Bu kabile, onlarn Umeyne ile aralarna
girmeleri iin Arap arkadalar ve mttefikleri olan Ben Evsa bavurdular. Ben Evs bu bavuruyu
ok ciddi ye ald. Muhammed bu gl Arap kabilesini yanda olarak almak amacyla o halktan
birini bu konuda karar vermesi iin seti. Bylece bu sorumluluu kendi zerinden kaldrm oldu.
Ama bu hakemin Yahudilere kar bir tutum sergilememesi iin ok urat. Muhammed, Sad
bin Muadh
134
diye birini seti. Kendisi eskiden Yahudileri seven biriydi, ama bu savata
yaralandktan sonra iinde Ben Kurayza Yahudilerine kar bir kin olutu. nk bu Yahudiler
Mekkelilere kar suskun kalmlard. Ayrca bu konuyu Muhammede bir ikayet olarak sunmutu.
Yani, karar sorulmadan nce bile aka belliydi. Sad yetikin erkeklerin ldrlmesine; kadnlarn
ve ocuklarn kle olarak satlmasna karar verdi. Muhammed bu yargy Allahn yargs olarak
nitelendirdi. Yetikin erkekler daha sonra Medineye gtrldler ve beer ve altar kiilik gruplar
halinde Muhammedin nnde kanl bir ekilde ldrldler. Pazar yeri yaklak 800 yetikin
erkein kanyla slanmt. Peygamberin kiisel istei zerine pazar yerinde ukurlar kazld. Sonra
tutsaklar o ukurlarn nne getirilip diz ktrldler ve kafalar kesildi. Daha sonra vcutlar bu
ukurlarn iine atlp, zerleri rtld. Baz kadnlar Mslmanlar arasnda paylald, geri
kalanlar kle olarak satldlar. Peygambere den pay bete birdi ve bu 200 kadn ve ocuk
ediyordu. Bu pay, Bedevi atlar ve silahlar iin satld. Kocas daha yeni ldrlm olan gzel bir
dul Yahudi kadn, Muhammedin kiisel haremi iin sakland. Bylece iki kabileden bir tanesi
tutsak edilip dierinin kk kaznnca, Medinedeki Yahudilerin gc sonsuza kadar krlm oldu.
Muhammed bylece gelecek iin yeni fetihler aramak iin zgr kald. Bir zamanlar Muhammed
Yahudilerin arkadaln istemiti. Her sava kazanldnda, ve ganimet alndnda, onlara olan
ekonomik ihtiyac azald. Mantksal gten, askeri gce olan deiim yava bir ekilde geliti, ama
sonunda tamamen baarld.
135

Ahzb Sresinin (xxxiii) 9dan 27e kadar olan ayetleri Medineyi kuatanlarn Hendek
sava nda nasl yenilgiye uradklarn anlatmaktadr. Bu ayetlerin son ikisi Yahudilerin
katledilmesinden Allah sorumlu tutar:

Allah kitap ehlinden olup mriklere yardm edenleri kalelerinden indirdi ve kalplerine
byk bir korku sald. Siz onlarn bir ksmn ldryor, bir ksmn da esir
ediyordunuz.
136
Allah sizi onlarn topraklarna, yurtlarna, mallarna ve henz ayak
basmadnz topraklara varis kld. Allah her eye hakkyla gc yetendir. Ahzb Sresi
(xxxiii) 26-7

134
Mirkhund, Raudatus-Safa, blm ii, cilt ii, sayfa 475.
135
Marogliouth, Mohammed, sayfa 334.
136
Bu ayet hakkndaki yorumda Baidawi, Mekkeliler yenildikten sonra, Cebrailin Peygambere sabahn
erken saatlerinde geldiini ve Muhammede, melekler karmad halde, zrhn neden kardn
sorduunu anlatr. Bundan sonra Cebrail,Muhammede Ben Kurayzann peinden gitmesini syleyip,
Yahudilerin bulunduu o topraklarda akam duasn yapabilene kadar akam duas yapmamasn emretti (cilt
ii sayfa 126). Bukhari de bu ayn hikayeyi, Cebrailin aka Yahudilere kar olan sava ynettiini
gstererek anlatr. Mslmanlar ise bu olay baka bir ekilde aklarlar (Khalasatul-Tafasir cilt iii sayfa
544). Bu nedenle ilk Mslmanlara bu zalim katliamn dorudan Allah tarafndan ynetildiini
dnmeleri retildi.
60

Muhammedin kendine ayrd gzel Yahudi kadn, Reyhana, onunla evlenmeyi reddetti,ve
yle dedi:Hayr, ey peygamber, senin klen olarak kalmama izin ver: bu hem benim iin hem
senin iin daha kolay olacaktr. Bu kadn inancndan vazgemeyi de kabul etmedi. Mantksal
olarak dnldnde, kocasnn ve slalesinin geri kalannn ldrlmesine izin veren, ve o
katliam izleyen adamla evlenmek istememesi doaldr. Buna ramen kle olmay reddetmeye hakk
yoktu. Bylece Muhammed onu kendi cariyesi olarak ald, u ayette kendi hareketlerini dorular:

Ey Peygamber! Biz sana mehirlerini verdiin elerini, Allah'n sana ganimet olarak
verdiklerinden elinin altnda bulunan kadnlar; seninle beraber hicret eden, amcann
kzlarn, halalarnn kzlarn, daynn kzlarn ve teyzelerinin kzlarn sana helal kldk.
Ahzb Sresi (xxxiii) 49
137

SAVAIL SEFERLER

Hadd (lvii), Har (lix), Saff (lxi), Cuma (lxii) ve Tebun (lxiv) Sreleri vg
ilahileridirler. Bu ilahiler Yahudilerin ve kafirlerin ezilmesini kutlamak iin o tarihte indirildiler.

Peygamber tarafndan en nemli saylan askeri manevralardan bahsetmek iin biraz gerilere
gitmemiz gerekiyor. Bedir sava, ilk sava olmamasna ramen, o zamana kadar yaplan en byk
manevrayd.
138
Bedirdeki savatan nce Peygamber kiisel olarak drt tane soygun operasyonu
ynetti, sonra tane daha benzer amal operasyonu temenleri ynettiler
139
. Bu operasyonlar
amalarna ulaamad, nk Kurey ok az zarar grd ve Mslmanlar hemen hemen hi ganimet
alamadlar. Baarl saylabilecek olan tek bir sefer vard. Bu sefer Recep aynda gerekleti kutsal
olan bu ay boyunca bar ve dier kabilelere dokunulmazlk sz konusuydu. Bu zaman srecinde
Kureyin bir kervan Nakhlada saldrya urad, yamaland ve baz kiiler tutsaklar alndlar. Bu
zafer bir Arap geleneinin krlmas sonucu Mslmanlarda uyanan korkuyu bastrmaya yetmedi.
Muhammed nce o ay ierisinde bir saldr yaplmas iin emir verdiini reddetti, ama, halk
arasndaki korku hala srdnden bu saldrya izin vermeyiamalayan bir vahiy geldi:

Sana haram ayda savamay soruyorlar. De ki: "O ayda sava byk bir gnahtr. Allah'n
yolundan alkoymak, onu inkar etmek, Mescid-i Haram'n ziyaretine engel olmak ve
halkn oradan karmak Allah katnda daha byk gnahtr. Zulm ve bask ise adam
ldrmekten daha byktr. Bakara Sresi (ii) 217

Ibn Ishaq bunun u anlama geldiini sylyor, Eer kutsal ay ierisinde sava yaparsan,
onlar seni Allahn yolundan alkoyarlar, onlar kafirdir ve kutsal tapnaa girmenizi engellerler. Bu
Allahn gznde ldrdnz birka adamdan daha ciddi bir konudur. Kurey ok kzd ve yle

137
Syed Amir Ali yle diyor: Ben Reyhanann Peygamberin ei olmasn bir uydurma olarak
gryorum (Life of Mohammad Sayfa 114). Syed Amir Ali gibi yce karakterli bir yazarn bu su
hakkndaki inkar, bu olayn ciddiyetini gsteriyor der. ok titiz ve dikkatli bir yorumcu olan Hseyin, bu
blmn kle kadnlar hakknda olduunu yazar, Safiyye, Reyhana ve onlarn durumundakiler. Hseyin
bu kelimeleri ile aka unu der: , '-, '`- -'=, ,- Tafsir-i-Husaini, cilt ii, sayfa 204.
138
Muhammed zengin bir kervann Suriyeye doru yol aldn duydu ve izleyicilerine bu kervann
dnnde onu tutsak etmelerini emretti. Muhammed sava isteyen bir ekilde davrand ve bundan dolay
sava balatan kendisi oldu. Sell, The Life of Muhammad (C.L.S.), sayfa 115; Tabari, Tarikhur-Rasul, (De
Geoges ed.) seri i, cilt iii, sayfa 1495.
139
Muhammedin Medinede geirdii 10 yllk sre iinde, Muhammed otuz-sekiz tane askeri harekt
dzenledi, bunlarn yirmi-yedisinde kendisi, slamn ilerlemesi iin Bakomutanlk yapt. Koelle tarafndan
Mohammed and Mohammedanism, sayfa 324de Ibn Ishaq ve Ibn Hishamdan alnt yaplmtr.
61
dedi, Muhammed ve onun yandalar, kan dktler, onlara ait olmayan mala el koyarak ve bunun
tutsaklar alarak kutsal ay kirlettiler. Kutsal aya kar ilenmi olan bu saygszla ramen,
Muhammed hi taraftar kaybetmedi, nk bu olay gerekletirenler yamann bete drdn
kendilerine almlard.

Bu kk sava seferleri Mslmanlarn ok fakir olduu bir dnemde, onlara gerekli paray
salyordu
140
. Bu seferler daha bydklerinde, inen vahiylerin ieriinde alma ve askeri bir
azim ruhunun canlandrlmas yer alr. Rad Sresi (xiii) en son Mekke Sresidir, ama bu Srenin
krk birinci ayeti Medine zamanna aittir ve bu Sreye ya Muhammedin kendisi ya da Kurann
hazrlayanlar tarafndan eklenmitir. Bu ayette, Mslmanlarn putperest Araplara ait olan
topraklar aldklar anlatlr:

Onlar, bizim yeryzne (kudretimizle) gelip onu etrafndan eksilttiimizi grmediler mi?
Allah hkmeder. Onun hkmn bozacak hibir kimse yoktur. O, hesab abuk grendir.
Rad Sresi (xiii) 41

SAVAI RUH

Hac Sresi (xxii) muhtemelen Mekkede geen bir Sredir, buna ramen baz ayetleri aka
daha ge bir tarihe ait olup Medinede gemektedirler, rnein u ayet:

Kendilerine sava alan mslmanlara, zulme uramalar sebebiyle cihad iin izin verildi.
phe yok ki Allah'n onlara yardm etmee gc yeter.
Onlar, haksz yere, srf, "Rabbimiz Allah'tr" demelerinden dolay yurtlarndan karlm
kimselerdir. Hac Sresi (xxii) 39-40

Muhammed, Medinedeki ikinci ylnda yurttalaryla ak bir ekilde savan kanlmaz
olduunu anlad. Baraka Sresinde (ii) yle yazar:

Sava, hounuza gitmedii halde, size farz klnd. Olur ki, bir ey sizin iin hayrl iken, siz
onu ho grmezsiniz. Yine olur ki, bir ey sizin iin kt iken, siz onu seversiniz. Allah
bilir, siz bilmezsiniz. Baraka Sresi (ii) 216
Allah yolunda savan ve bilin ki phesiz Allah hakkyla iitendir ve hakkyla bilendir.
Bakara Sresi (ii) 244

Bu Srede ayn trden ayetler bulunmaktadr, ama bunlar byk olaslkla daha sonraki bir
tarihe aittirler. Bu ayetlerin byk olaslkla, H.S. 7 ylnda, Mekkeye yaplan ilk haca ait olduklar
dnlmektedir.Eer bu ayetler o srece aitlerse, o zaman bu ayetler yalnzca Mekke halkndan sz
etmektedirler. Bu ayetler Mekke halk hakkndalarsa, bu konu yalnzca Hudeybiyeh antlamas
inendii taktirde sz konusu edilen srece aittir
141
. Yukarda sz edilen ayetler unlardr:

140
Onlar aa kesenler ve su toplayanlard. Ebu Bekir giysi Osman meyve satard, dierleri ise uak olarak
alyorlard. Bu szlerin gerek kaynaklar iin, Margoliouth, Mohammed, sayfa 234-8i okuyun.
141
H.S. 6 ylnda, Mekkeye kar yaplan ilk seferde, Muhammed ve Mekke arasnda bir anlama yapld.
Bu anlamaya gre on yl sreyle bar olacakt, ve kabilelere istedikleri tarafa katlmalar iin izin verildi,
kaaklar ve hainleri ilgilendiren yasalar kondu. Mslmanlarn o anda gitmeleri gerekiyordu, ama bir yl
sonra silahsz bir grup Mslmann haca gitmesine izin verilecekti. Bu Fetih Sresi (xlviii)in birinci
ayetinde geer:
phesiz biz sana apak bir fetih verdik. Fetih Sresi (xlviii) 1
Hudeybiyede geen olaylarn hepsini bilmek ve orada ekil alan antlama hakknda bilgi edinmek iin
Mirkhund, Raudatus-Safa, blm ii, cilt ii, sayfa 494-504e kadar okuyun.
62

Sizinle savaanlara kar Allah yolunda siz de savan. Ancak ar gitmeyin.
142
nk Allah
ar gidenleri sevmez.
Onlar nerede yakalarsanz ldrn. Sizi kardklar yerden (Mekke'den) siz de onlar
karn. Zulm ve bask adam ldrmekten daha ardr. Yalnz, Mescid-i Haram
yannda, onlar sizinle savamadka, siz de onlarla savamayn. Sizinle savarlarsa (siz
de onlarla savan) onlar ldrn. Kfirlerin cezas byledir. Bakara Sresi (ii) 190-1
Eer onlar (savatan ve kfrden) vazgeerlerse, (unu iyi bilin ki) Allah ok balayandr,
ok merhamet edendir.
Hibir zulm ve bask
143
kalmayncaya ve din yalnz Allah'n oluncaya kadar onlarla
savan. Onlar savamaya son verecek olurlarsa,
144
artk dmanlk yalnz zalimlere
kardr. Bakara Sresi (ii) 192-93

Halk arasnda, srailoullarnn ve Saulun savalar ile sava bir ruh yaratlyor.
Muhammedin eski ayet ile ilgili bilgisinin ok kark olduu belirgindir, nk bir seferinde Saul,
Gidyonun yerine konuyor. Burada srail halknn yle dedii syleniyor.-
Onlar, "Yurdumuzdan karlm, ocuklarmzdan uzaklatrlm olduumuz halde Allah
yolunda niye savamayalm" diye cevap vermilerdi.
"Allah'n izniyle byk bir toplulua galip gelen nice kk topluluklar vardr. Allah
sabredenlerle beraberdir".
te bunlar Allah'n yetleridir. Bakara Sresi (ii) 246, 249, 252

Bylece, Gidyon, nasl kk bir orduyla Midyanllar yendiyse, Mslmanlar da ayn
ekilde Mekkelileri kk bir orduyla yeneceklerdi, ve bu zaferleri Allahn iaretleri ya da
peygamberlerin rettikleri gereklerin grg tanklar olarak adlandrld. Bu dnceler ve
retiler araclyla Muhammed kendi izleyicilerini yreklendirdi. Bylece u emiri savundu:

Kendilerine sava alan Mslmanlara, zulme uramalar sebebiyle cihad iin izin verildi.
phe yok ki Allah'n onlara yardm etmee gc yeter. Hac Sresi (xxii) 39

KUTSAL BNALARIN KORUNMASI

Baka dinlerdeki insanlar nasl kutsal binalarn savundularsa, burada Mslmanlarn da ayin
iin kullanlan binalar korumalar gerektii iddias bulunmaktadr:

142
Mslmanlarn adr kurduklar yer, Hudeybiyeda, askeri ynden biraz tehlikeli olan bir yerdeydi.
Bylece Mslmanlara savunucu olarak kalmalarn emretmek taktiksel adan ok iyiydi. Bu alnt
tamamen yerel bir olaydan kaynaklanmaktadr ve genel amac, ilerleyen ayetler araclyla aka etkisiz
braklmaktadr.
143
Baidawiden sonra Rodwell bunun u anlama geldiini sylyor, Onlar sizi Mekkeden atyor, ya da
putperestliin ayartlmasndan atyor Sale putperestlii, ayartlma olarak eviriyor ve yorumcu
Hseyinin yorumuna katlyor. Hseyin -- , ` _-=, hi uygar bozumalar kalmayana kadar sznn u
anlama geldiini sylyor: ' ' -- -,'= -'-- --'-- _-,
Ta ki kargaa olmayana kadar (yani hi putperestlik kalmayana kadar). Baidawide bunu slamiyetten
ayrlmak veya putperestlik olarak eviriyor.
Baka yorumcular ise bu szlere daha geni apl olarak bakmaktalar ve yle eviriyorlar, onlar
Mslman olana ya da cizye deyene kadar, klc klfna koymayn. Cihad kyamet gnne dek
srecektir
-',-' ,, _' _--- '+=' - ,- ',- ,' ,-- ,= ', ,+- '-'-- - -= Khalasatut-Tafasir, cilt i, sayfa 132
144
Baidawi -' = yani oklu tanrlktan ekleme yapyor.
63
Onlar, haksz yere, srf, "Rabbimiz Allah'tr" demelerinden dolay yurtlarndan karlm
kimselerdir. Eer Allah'n, insanlarn bir ksmn bir ksmyla defetmesi olmasayd,
ilerinde Allah'n ad ok anlan manastrlar, kiliseler, havralar ve mescitler muhakkak
yerle bir edilirdi. phesiz ki Allah kendi dinine yardm edene mutlaka yardm eder.
phesiz ki Allah ok kuvvetlidir, mutlak g sahibidir. Hac Sresi (xxii) 40
145

Dmanca hareketleri savunmak iin kullanlan neden uydu: Kurey, Mslmanlar
Mekkeden hemen hemen atm gibiydi. Ama imdi emir bundan daha ileriye gitti, yaplan tek
tapnma Allaha olacak, yani sava Mekkeliler slam seene kadar devam edecekti. Gerek din
kl araclyla kurulacakt. Baka herhangi tr bir din kabul edilmeyecekti. Halk, buna ramen
biraz korkuyordu ve ikiyzl olanlar bu sava politikasna kar geliyorlard. Ksa bir sre sonra
Muhammed Sresi (xlvii) akland. Bu Srede nanllar savamalar iin tevik ediliyorlard.
Muhammed Ikiyzlleri ve korkanlar cehennem korkular ile tehdit ediyordu. Bylece:

(Savata) inkr edenlerle karlatnz zaman boyunlarn vurun. Nihayet onlar kertip
etkisiz hale getirdiinizde ba sk balayn (sa kalanlarn esir aln). Artk bundan
sonra (esirleri) ya karlksz ya da fidye karl salverin. Sava sona erinceye kadar
hkm budur.
146
Eer Allah dileseydi onlardan c alrd. Fakat sizi birbirinizle denemek

145
Bu blm, bazen cihadn, yani kutsal savan, yalnzca bir savunma mekanizmas olduunu gstermek
iin kullanlr, ama bu ayet aslnda yerel olaylar iin de geerlidir. Muhammedin amac baka dinlerin
mensuplar araclyla Kureye kar olan direniini hakl karmaktr, sonsuza kadar srecek olan bir
hogr yasas koymak deil. Bu, yorumcularn grdr.
_ ,- _-'- _ ,+, _ _+, ,--- ,-=-- _ ,- - _ '-- ,-=-- - ,-=-- '-
-- - , _ ,--- - _
Anlam, Yahudilerin zamanndaki havralar, Hristiyanlarn zamndaki kiliseler ve imdiki camiilerdir,
burada btn zamanlarn binalarndan bahsedilmiyor. (KhalasatuTafasir, cilt iii sayfa 249.) Bu blmn
tmnn, cihadn sonsuz mecburiyetini kantlad syleniyor _ _-- -
Tekrar okuyoruz, Bir dinin iptal edilmesinden sonra o dinin kutsal binalarn kullanmaya almak
bounadr. (Ibid, sayfa 218). '-= _ , _=,--- -- _ --= '-- ' '
slam btn dinleri iptal ediyorsa, kiliselerin de havralarn da yok edilmesi gerekir. Bu ayetin yanstt
hogr bylece aka siliniyor. Bu Srenin ge bir Mekke Sresi olmasna ramen, Nldeke, 39-42
arasndaki ayetlerin, byk olaslkla Bedir savandan hemen ncesine, yani Medineye ait olduunu
dnyor.
146
Nldeke, Muhammed Sresinin Bedir savandan sonra indiini dnyor. Bu tutanak sava bitene
kadar ldrmenin genel bir emir olduuna inanan yorumcularn dncesini savunmakta. Cihad kyamet
gnne dek srecektir, gelenei ile tutarl olarak bu sava sa Mesihin ikinci gelii ve mam Mahdinin
dnyle bitecektir.
Bakalar ise bu ayetin iptal edildiini sylyorlar, ya da Bedir savandan nce aklandn, yani
yalnzca yerel olduundan snrl bir anlam bulunduunu sylyor. Bu gr,Hanifilere aitmi gibi
izlenimler veriliyor (Baidawi, cilt ii, sayfa 321), iilerin ise daha genel gr doru kabul ettikleri
syleniyor. (Tafasir-i-Husaini, cilt ii, sayfa 362; Khalasatut-Tafasir, cilt iv, sayfa 213.) Sava silahlarn
brakana kadar, ' =' _- _-= szn Abbas yle aklyor, kafirler putperesliklerini
brakana kadar + '-' -, _-= ama Abbas, Bedirdeki drdnc ayete yorum yapt iin, beinci
ayete yresel ya da daha genel bir kullan verip vermedii belli deil.
Zamakhshari, btn putperestler ldrlene ya da tutsak alnarak silahlarn brakana kadar, savan
sreceini sylyor, bunun yresel mi yoksa genel olarak m kullanlaca belli deildir. Tafasir-i-
ahmadede bu szler iptal ediliyor.
Maqbul Tarjumann iinde mam Jafa Sadiqn bir sz bulunmakta: yle ki onlar putperest kalrsa,
mam onlarn kafalarnn kesilmesine ya da elleri ve ayaklarnn kesilip kanlar iinde lmelerine izin
verebilir.
64
iin byle yapyor. Allah yolunda ldrlenlere
147
gelince, Allah onlarn amellerini asla
boa karmayacaktr. Muhammed Sresi (xlvii) 4
Bask ve iddet kalmayncaya ve din tamamen Allah'n oluncaya kadar onlarla savan. Eer
(kfrden) vazgeerlerse phesiz ki Allah onlarn yaptklarn hakkyla grendir. Enfl
Sresi (viii) 39
148

RKEK OLANLARIN AZARLANMASI

rkek olanlardan u ayette sz ediliyor:

nananlar, "Keke bir sre indirilse!" derler. Fakat hkm apak bir sre indirilip de onda
savatan sz edilince; kalplerinde hastalk olanlarn, lm baygnlna girmi kimsenin
bak gibi sana baktklarn grrsn. O da onlara pek yakndr.
Sakn za'f gstermeyin. stn olduunuz halde bara armayn. Allah sizinle beraberdir.
Sizin amellerinizi asla eksiltmeyecektir. Muhammed Sresi (xlvii) 20, 35

Bylece zemin hazrland; Medine halk ilk kez iddetli bir savaa katlmaya hazrd. Bu
dnemde Medinede ok ac ekiliyordu ve erzak toplanmas gerekiyordu
149
. (M.S. 624) Bedir
savann balamasnn o anki nedeni Muhammedin Suriyeden Mekkeye
150
giden zengin bir
kervan soymak istemesiydi. Bu kervan krk tane silahl adam koruyordu. Muhammed izleyicilerine
yle dedi: Bu kervana baskn yapalm, belki bu ganimeti bize cennet verdi. Bu yama seferine
yzkrkyedi kii katld. Ensr halknn savamak konusunda herhangi bir sorunu yoktu, nk
Muhammedin ilk Medineye davet edildii zamanda edilen ilk Akabe yemininde, savaa ilikin
herhangi bir koul konmad. Ama imdi Muhammedin amacna olan ballklar, kiiliine olan
adanmlklar ve ganimetten bir pay istemeleri nedeniyle birok Ensr Muhammedin hizmetine
girdi. Bu kervann iinde bulunduu tehlike duyulunca, kervan korumak iin Mekkeden bir ok
asker yolland ve Bedir sava ite bu askerler ile yapld. Muhammedin yapt bu gereksiz
satama, Mekkelilerin Medineye kar saldrmalar ile hakl karlyor. Ama aslnda gerekleen bu
deildi. Mekkeliler yalnzca kendi mallarn korumak iin asker gnderdiler. Savatan nceki akam
yamur yad ve Muhammed ryasnda askerlerin saysnn az olduunu grd. Kuranda hem
yamur yadndan hem de Muhammedin rya grdnden sz edilmektedir:

147
Sava (,''), iin bir dier okunu (,'-) yani savald ya da ldrlddr. Kufadan Qaris Asim ve
Ebu mer bu okunuu benimsiyorlar, ama geri kalan herkes bunu reddediyor, daha dorusu bu konuda
yetkili olan ounluk ,'' yani ldr ya da sava benimsemekte.
148
-- , ` _-= ,'' - Onlara kar savan ta ki btn ekimeler sona erene kadar, Hseyine gre,
Ta ki putperestler, Hristiyanlar ve Yahudiler arasnda oklu tanrya tapanlar hi kalmayana kadar.
Tafasir-i-Husaini, cilt i, sayfa 239
Baidawi yle yorumluyor, Onlarda oklutanrlk bulunmayana kadar. Abdullah ibn Abbas bu
konunun Mekkelilere kar sava ile ilgili olduunu sylyor. Khalasut-Tafasir, Kalc cihad iin emir
veriyor _ = ' '+= diyor, ama sonra bu emirin fard-i-kifaya olduunu, yani her Mslman iin
mecburi olmadn sylyor. Bu ayetin muhkam olduu da syleniyor ve bu nedenle iptal edilemiyecei
ne srlyor.
Bu ok sert bir yorum, nk Mslman olmayanlarla savan mecburi olduunu ne sryor, bu savan
srekli olacan ve bu sava hakl klyor, ta ki dinin tamam Allahn olunca - ' , -' ,,
149
Bu konuda asl yetkili olanlar iin Margoliouthn Mohammed kitabnn, 234-8 sayfasn okuyunuz.
150
Mekkelilere kar olan bu sava hareketlerin hakl olduunu kantlamak iin u vahiy indi:
Allah sizi, din konusunda sizinle savamam, sizi yurtlarnzdan da karmam kimselere iyilik
etmekten, onlara dil davranmaktan men etmez. phesiz Allah dil davrananlar sever.
Mmtehine Sresi (lx) 8
65
Hani (Allah) kendi tarafndan bir gvenlik olarak sizi hafif bir uykuya daldryor; sizi
temizlemek, sizden eytann vesvesesini gidermek, kalplerinizi pekitirmek ve
ayaklarnz salam bastrmak iin zerinize gkten yamur yadryordu.
Hani Allah sana onlar uykunda az gsteriyordu. Eer sana onlar ok gsterseydi elbette
geverdiniz ve o i hakknda birbirinizle ekiirdiniz. Fakat Allah (sizi bunlardan)
kurtard. nk o, gslerin zn (kalplerde olan) hakkyla bilendir. Enfl Sresi
(viii) 11,43

SAVATA KAZANILANLARIN PAYLAILMASI

Kurey tamamen yenilmiti ve tutsak alnan ok sayda kii Mslmanlar tarafndan zalimce
katledildi. Yama ok olduundan paylalmas srasnda birok tartma kt. Grkemli bir krmz
dini giysi kayboldu, bu paylama yaplrken baz Mnafikn, giysiyi Muhammedin aldn iddia
etti, ama Tirmidhiye
151
gre bu yarg u zel vahiy ile dorudan yantlanarak iptal ediliyor:

Hibir peygamberin emanete hyanet etmesi dnlemez.
152

Geleneki Rawi
153
, Peygamberin stne atlan bu sutan kurtarlarak aklanmas iin bu
ayetin indiini sylyor:

Allah'n rzasna uyan kimse, Allah'n gazabna urayan ve varaca yer cehennem olan
kimse gibi midir? O ne kt varlacak yerdir! l- mrn Sresi (iii) 162

Yamann paylam srasndaki ikayetleri susturmak iin Allahn istei o zamanlar inen
ayetlerde belirtildi:

(Ey Muhammed!) Sana ganimetler hakknda soruyorlar. De ki: "Ganimetler Allah'a ve
Reslne aittir. O halde, eer m'minler iseniz Allah'a kar gelmekten saknn, aranz
dzeltin, Allah ve Raslne itaat edin." Enfl Sresi (viii) 1

Bylece yamaya olan ilahi hakkn belirttikten sonra, Peygamber imdi hakkna deni
biraz deitiriyor:

Bilin ki, ganimet olarak aldnz herhangi bir eyin bete biri mutlaka Allah'a, Peygamber'e,
onun yaknlarna, yetimlere, yoksullara ve yolculara aittir. Eer Allah'a; hak ile batln
birbirinden ayrld gn,
154
(yani) iki ordunun (Bedir'de) karlat gn kulumuza

151
Tirmidhi bir Gelenekte bu ayetin, halk, Belki peygamber alm, dediinde aklandn sylyor.
Jamiut-Tirmidhi, cilt ii, sayfa 341.
152
--' ' '- ., Qaris, yani Kuran okuyucular, Nafi, Ibn Amir, Hamza, Yakub ve al-Kisai baka bir
tutum iindedirler, ama ., yani, fiil pasif oluyor ve Peygamberi kat bulmak doru deildir.
Baidawi, cilt i, sayfa 182.
153
Tarikh-i-Waqidi, sayfa 242, 15
154
Btn yorumcular bu sz Bedir sava ile badatryor ve '-' ,, olarak adlandryorlar. Bu szler,
ltuf gn, zafer gn, ykm gn, ve iyiliin ktlkten ayrld Bedir gn, olarak
evriliyorlar: -= -- .='- = - ,-
Haham Geiger ' n Hahamlara zg Aramice kelime olan den geldiini gsteriyor ve anlamnn,
kurtulu ya da kefaret anlamna geldiini sylyor. Bu szn Bakara Sresi (ii) 185de Ramazan ay ile
ilgili olduunu sylyor ve bu szn gnahtan bir kurtulu olduunu ifade ederek, Kuranla ilgili olmadn
66
indirdiklerimize inandysanz (bunu byle bilin). Allah her eye hakkyla gc yetendir.
Enfl Sresi (viii) 41

Bu yasa, bu gne kadar slami yasann ieriinde mevcuttur.

MUCZEV YARDIM

Bedir sava Muhammedin Medinedeki gcn ok olumlu etkiledi, nk nceki
seferlerindeki baarszl Muhammedin gcn iyice azaltmt. imdi Allahn bu savata
mucizevi Bedir savan mucizevi olarak kazandrdn halka inandrmak iin mmkn olan herey
yapld. Bu nedenle:

Hani Rabbinizden yardm istiyor, yalvaryordunuz. O da, "Ben size ard arda bin melekle
yardm ediyorum" diye cevap vermiti.
155

Allah bunu, sadece bir mjde olsun ve onunla kalpleriniz yatsn diye yapmt. Yoksa
yardm ancak Allah katndandr.
156
phesiz Allah, mutlak g sahibidir, hkm ve
hikmet sahibidir. Enfl Sresi (viii) 9-10

Daha sonra bu ilahi yardm Peygamberin peygamber olduunun kant ve ayn zamanda da
izleyicilerine bir tevik ve bir uyar olarak kullanlmakta.

phesiz, kar karya gelen iki toplulukta sizin iin bir ibret
157
vardr: Bir topluluk Allah
yolunda arpyordu. teki ise kfirdi. (Onlar) gz bakyla kendilerinin iki kat
gryorlard.
158
Allah da dilediini yardmyla destekliyordu. Basireti olanlar iin bunda
elbette ibret vardr. l- mrn Sresi (iii) 13
(Savata) onlar siz ldrmediniz, fakat Allah onlar ldrd. Attn zaman da sen atmadn,
fakat Allah att. Enfl Sresi (viii) 17

Allahn amac uruna yaamlarn yitirenlere ehitlik nvan veriliyor.

Allah yolunda ldrlenlere "ller" demeyin. Hayr, onlar diridirler. Ancak siz bunu
bilemezsiniz. Bakara Sresi (ii) 154
159

belirtiyor, yani k veren ve ayrm yapan olarak aklamyor. Geiger, Judaism and slam (S.P.C.K.
Medresesi), sayfa 41 ve Rodwellin Translation of the Quran, sayfa 176, not ii yi inceleyin.
Hseyin ' kelimesini yle eviriyor: .='- = ',- -- --- -= , _- -'- -= '-'
yani, Yasalar, kurallar ve din yasalar, kty iyiden ayrr. Tafsir-i-Husaini, cilt i, sayfa 30.
155
Daha sonraki bir Srede bu rakam bine kt l- mrn Sresi (iii) 124
156
Baidawi bunun Kureye, Yahudilere, ya da Medinedeki nanllara ynelik olup olmadnn kesin
bilinemeyeceini sylyor. Abbas, Mekke ya da Medine halkna ynelik olduunu bildiriyor..
157
Yani, Bedir savanda Muhammedin peygamberliine dair ak bir iaret mevcuttu. Bylece Hseyin
,' ' ' size bir iaret szlerinin u anlama geldiini sylyor: _--`= '- -'-- ,-- - --
--=-
Muhammedin peygamberliine dair bir belirti, bir iaret verildi size. Tafsir-i-Husaini, cilt i, sayfa 71
158
Enfl Sresi (viii) 46da Mslmanlarn Mekkelilerin gznde kld anlatlr. Yorumcular bu
knty kabul eder ve bunu dzeltmek iin l- mrn Sresi (iii) 11i o ayetten sonra gelen bir yere
yerletirmeye alrlar. Wherry, Commentary, cilt ii, sayfa 7
159
',= .- ,- - .,-- .--, -' ,',- ` Bu ayetin Bedir sava m yoksa Uhud savayla m ilgili olduu
belli deildir. Yorumcu Hseyin yle der: -' ',= --- -- ,, '= -- -,-- - =- ',-
Bedir gnnde onlar tatl hayatlarn yitirdiler, hayat hediyesinden ayrldlar ve bu dnyann gzel
tadndan da ayrldlar.
67

BEDR SAVAININ KAZANILMASININ SONULARI

Savata, Mekkeden aile ve arkada kaybeden Muhajirunlarn bazlar, tutsaklarn arasndaki baz
akrabalarnn zntl olduklarn grd. Bu znty yaayanlar zellikle kadnlard. Bu nedenle
u tepki indi:

Ey iman edenler! Elerinizden ve ocuklarnzdan size dman
160
olabilecekler vardr.
Onlardan saknn.Tebun Sresi (lxiv) 14

Bedir savandan sonraki hafta, en ok sorun karan iki adam, EbuAfak ve Ibn Auf
ldrldler. Halk kendi arasnda ikayet edip duruyordu, ama bu tr ikayetler baladktan ksa bir
zaman sonra yasaklandlar:

Gizlice konumaktan menedilip de, menedildikleri eyi ileyen ve gnah, dmanlk ve
peygambere isyan konuanlar grmedin mi? Mcdele Sresi (lviii) 8

Gl taraf daha gsz bir rakip tarafndan yenilgiye uratld, Kureyde Muhammedin
sonuna kadar dman olan baz adamlarn kaybetti, ve bu nedenle ilahi yardm ok doal bir
aklama olarak ne srld. Bu ilahi yardm Peygamberi, bir sre iin, gvenli bir konuma getirdi.
Bylece Yahudi kabileleri ve dier ihtiya duymad halklar dize getirmek iin, Bedir savandan
sonra, daha tamamen gelimemi olan bu politikasn yerine getirmesi iin Muhammede izin
verildi. Yamann deeri ve tutsaklara karlk verilen para Muhajirun iin tamamen tatmin edici
oldu. nk bu ganimetten ve tutsaklara kar verilen paradan dolay Muhajirun, Ensrdan zgr
klnmt. Para ile fidye deyemeyen tutsaklar, fidyelerini, Muhammedin bu zamana kadar deerini
takdir etmi olduu yaz yazma sanat dersleri vererek dediler. [Sura Al-Baqarah (ii) 282-3] Bu
zafer Bedevi kabilelerin zerinde de ok byk bir etki yaratt. Bedevi kabileleri Muhammedin
zaferli bir askeri gce sahip olduunu anlaynca, antlama yapmaya daha byk eilim gsterdiler.
Muhammedin peygamber olmas onlarn ilgisini pek ekmedi, ama baarl bir sava olmas
Bedevi kabilelerinin ilgisini ekmi ve ona sayg duymalarna neden olmutu. lahi destek
Peygamberin saygnln ve gcn arttrd. Ama bu politikay ya da sz sonuna kadar srdrmek
ok tehlikeli bir oyundu. nk eer bir sava kaybedilecek olursa, doal olarak halk Allahn
Muhammedi braktn dnecekti. Bu olay daha sonra gerekten oldu.

UHUD SAVAI

Bedir savandan bir yl sonra Kurey, Bedirin onlara vurduu darbenin acsn hissetmeye
devam ederken, dmanlarna kar bir saldr daha dzenledi. Kurey, byk saylacak bir askeri
g toplayp M.S. 625 ylnn ilkbaharnda Medineye yaklat. Bu saldrnn gerek nedeni ise
Muhammedin yamalama saldrlarna devam ediyor olmasyd. Mekkeli tccarlar ticaretlerinin
byk bir tehlikenin iine girdiini fark etmilerdi. Suriyeye gitmek iin daha ok kullanlan bat

Abdullah ibn Abbas Allahn yolunda ldrlmek teriminin anlamnn Allahn sz iinde,
(Allaha itaat ederek) Bedir gnnde katledilmek olduunu sylyor -- ,, - ='= . Mslmanlarn
yetkisine gre kaydedilmi bir Gelenek yle diyor: ehitlerin ruhlar Allahn varlnda yeil ku
vcutlarna girip Cennetin iinde gezinir ve Allahn tahtnn yaknlarnda olan fenerlerin yanna konarlar.
(Khalasatut-Tafasir, cilt i, sayfa 96.) Bu Gelenek Ibn Abbasn yetkisiyle ehitlerin bereketli durumu
hakknda ayrntlar Tarikhul-Waqidi, sayfa 242de kaydetmektedir.
160
Baidawi, bunu Allaha kar itaatkar davranmaktan ve dinin gereksinimlerinden kanmak olarak
aklyor. Baz yorumcular bu ayetin Mekkeden ayrlma konusunda olduunu sylyor, nk Mekkeden
ayrlmak baz nanllarn aileleri arasnda iyi karlanmad.
68
yolu artk gvenli deildi ve bylece Mekkeli tccarlar zengin bir kervan dou yolundan
gnderdiler. Bu yol deiimi konusundaki haber hemen Muhammedin kulana geldi. Muhammed
hemen yz atly bu kervann peinden yollad. Yamalama baarlyd. Bylece mallar ve kervan
ynetenlerin tm Medineye getirildiler. Artk iki seenek vard, ya Mslmanlar bar
istemiyorlard ya da Arap halknn yamalama tutkusu kontrol edilemiyordu. Mekkelilerin ticari bir
toplum olarak ayakta kalabilmeleri ve gnlk ilerini devam ettirebilmeleri iin savamalar
gerekiyordu. Mekkeliler artk ciddi bir yant verme konusunda tamamen haklydlar. Bedir savann
gerek nedeni Muhammedin bir kervan yamalamaya almasyd; Uhud savann asl nedeni
ise Muhammedin bir kervan baarl bir ekilde yamalamasyd. Muhammed bilgece davranarak
savunmaya yatkn bir konumda kalmak istedi. Ama Muhammedin daha gen ve tutkulu izleyicileri,
Muhammedin gcnden daha yeni yeni etkilenmeye balam olan Bedevi kabilelerin, savunmada
kalmann korkaka olacan dneceklerini belirterek zor anlarda ilahi yardmn gelip
gelmeyeceine dair bir kukunun domasna yol aacan syledi. Bu ilahi yardm Muhammedin
grevi iin o kadar ok kullanlmt ki, bu ilahi yardmn tekrar gelmeyeceine dair en ufak bir
hareket Muhammedin prestiji iin byk bir tehlike oluturuyordu. Bu nedenle Muhammed yle
diyerek Kureye kar savamaya hazrland, Eer siz sadk olursanz, Allah size zafer verecektir.
Karlkl bir ok mcadele oldu, ama iki taraf da gerekten arpmaya balaynca
Mslman gler iin byk bir kayp verdiler. Peygamber bile ok ciddi yaralar ald. Peygamber
bu yaralardan dolay sinirlendi ve yle dedi, Byle davranan halk onlar Allaha aran
Peygamberlerine bu ekilde davranrsa nasl byyp geliir? Allahn kzgnl Onun Havarisinin
yzne kan sratanlara yansn.
161
Kurey Uhud savann verdii zaferden honut kald ve
zaferlerini devam ettirmeyip, Mekkeye dndler.
162
Bylece Uhud sava bitti.
Gelenekler Uhud savanda len Mslmanlar ehit olarak anmaktadr. Ama bu savan
kaybnn ilk aamadaki sonucu bir felaketti.
163
Bedirdeki zaferde ilahi destein paynn byk
olduu o kadar ok yanstld ki, Uhudda uranlan kayp, halka Allahn amacn brakm
olduunu belirttiini dndrmeye balad. Yahudiler bu konuda zekice konutular: Muhammed
krallk makamndan daha byk bir amac olduunu nasl ima edebilir? Hi bir gerek peygamber
sava alannda yenilmemitir, ya da Muhammed gibi kendi kiiliinde ve izleyicilerinde byle

161
Waqidi, Life of Mahomet, cilt iii, sayfa 175de geen bir alnt.
162
Maulavi Muhammad Ali, Sonra o kederin ardndan (Allah) zerinize iinizden bir ksmn rtp
bryen bir gven, bir uyku indirdi. (l- mrn Sresi (iii) 154) ayeti hakkndaki yorumunda (sayfa 185)
Mualavi Muhammad Ali gven kelimesini ( '-'-) bir sakinlik olarak eviriyor. Bunun nedeni ise
dmanlarn geri ekilmesiydi; yani Mslmanlar gerekten yenilmemilerdi. Ama bu geri ekilme ne
Mslmanlarn gcnden ne de Kureyin korkusundan dolay olmutu. Mekkeliler kervanlarn
koruyabildiklerini anlaynca memnun olmu ve bundan dolay geriye ekilmilerdi. Yani Mslmanlar daha
ok cezalandrmak gibi bir amalar yoktu.
Wakidiye gre Mekkeliler Muhammedin l olduunu duymular. Bu haberi alnca, Muhammed
ldne gre, biz de evlerimize dnelim, demiler. Mekkeye geri ekilmelerinin nedeni Kureyin
amacnin gereklemi olmasyd.
163
Kurey bu zaferinin Mslmanlarda yaratt moral bozukluunu kullanarak Mslmanlar
Peygamberden saptrmaya alt. Ama Peygamberin buna verecei karlk hazrd:
Ey iman edenler! Siz eer kfir olanlara uyarsanz sizi gerisin geriye (kfre) evirirler de bsbtn
hsrana urarsnz. l- mrn Sresi (iii) 149
Hseyin, Mnafikn halknn, Peygamberin zaman bitmitir, kafirler egemenlii tekrar ele
geirmilerdir ve Mslmanlarn eski dinlerine dnmeleri gerektir diyerek gerek Mslmanlar ayarttn
sylyor.
, ----' _- -'--,- '-'-- -, '- ,= ,= ,-- -'-', '- -', `,-- '- -' -, - -- --, '-
Tafsir-i-Husaini, sayfa 75
Baidawi bu yaznn, yle konuan Mnafikn hakknda olduunu sylyor: ' ,' -,= _' ,=
.- '-' ',-- --=-
Kardelerinize ve dininize dnn. Muhammed bir peygamber olsayd lmezdi. Cilt i, sayfa 179.
69
kayplar vermemitir.
164
Yahudilerin sulamalarn ve kendi izleyicileri arasndaki baz kukular
dindirmesi iin Peygamberin btn hitabet yeteneini kullanmas gerekti. Peygamber burada hnerli
ekillerde inen bir ok vahiy ile Uhud savann kaybedilme nedenini aklyor. Bu kaybn nedenini
Peygamber kendi izleyicileri arasndaki uyumazlk, nanllarn sz dinlemezlii ve izleyicilerinin
kiisel gvene duyduklar olarak aklad. yle yazlyor:

Andolsun, Allah, izniyle, onlar (mrikleri) krp geirdiiniz srada size olan vadini
gerekletirdi. Nihayet sevdiiniz eyi (zaferi) size gsterdikten sonra, za'f gsterdiniz.
(Peygamber'in verdii) emir konusunda tarttnz ve emre
165
kar geldiniz. inizden
dnyay isteyenler de vard, ahireti
166
isteyenler de. Sonra sizi denemek iin onlardan
yznz evirdi. (Kap hezimete uradnz. Buna ramen) sizi balad. Allah
m'minlere kar ok ltufkrdr. l- mrn Sresi (iii) 152

Bu kaybn, nanllarn imandaki ciddiyetini ve gerekliini denemek iin gerekletii
sylendi. Bylece:

Eer siz (Uhud'da) bir yara aldysanz, phesiz o topluluk da (Mrikler de Bedir'de)
benzeri bir yara almt
167
. te (iyi veya kt) gnleri insanlar arasnda (byle) dndrr
dururuz. (Bazen bir topluma iyi ya da kt gnler gsteririz, bazen brne.) Allah,
sizden iman edenleri ayrt etmek, sizden ahitler edinmek iin byle yapar. Allah,
zalimleri sevmez.
168
ki topluluun (ordunun) karlat gnde banza gelen musibet Allah'n izniyledir. Bu da
m'minleri ortaya karmas ve mnafklk yapanlar belli etmesi iindi.l- mrn Sresi
(iii) 166
169

YAHUDLERN ALAYI

Yahudilerin alay etmesi ile ilgili olarak, gemiteki peygamberlerin ektikleri ztlklarn
aynsn Muhammedin de yaayaca konusunda bir vahiy indi:

Muhammed, ancak bir peygamberdir. Ondan nce de peygamberler gelip gemitir. imdi o
lr veya ldrlrse gerisin geriye (eski dininize) mi dneceksiniz? Kim gerisin geriye
dnerse, Allah'a hibir zarar veremez. Allah kredenleri mkafatlandracaktr.
Hibir kimse Allah'n izni olmadan lmez. lm belirli bir sreye gre
170
yazlmtr. l-
mrn Sresi (iii) 144-5

164
Wakidinin, Muirin kitab Life of Mahomet, cilt iii, sayfa 189da geen bir alnts.
165
,-= - - --= _- = ', _ ,- = Peygamberin emri ya da kabile aas Abdullah bin Jabirin
emri. Khalasatut-Tafasir, cilt i, sayfa 311.
166
Bazlar yama iin grevlerini braktlar; bazlar ise Peygamberin szn yerine getirerek, grev
banda kaldlar. Baidawi, cilt i, sayfa 180.
167
Onlar sizi Uhudda yendilerse, siz de onlar Bedirde yendiniz. Baidawi, cilt i, sayfa 177
168
nanszlara Allah yardm etmez yalnzca inanszlar ayartmak ve nanllar denemek iin bazen
inanszlara zafer verir. Baidawi, cilt i, sayfa 177
169
Baidawi bu ayeti yle aklyor: Uhud gn; Mslman ve Mekke ordular: Allahn istei, ferman ya
da nanllar serbest brakmak: bunlarn hepsinin nedeni gerek nanllar iki yzllerden ayrmakt.
170
Bu ayetler Muhammedin Uhud savanda sz geen lmnden bahsediyor. Bu ayetlerde, Muhammed
lm olsayd bile, nanllarn slamdan ayrlmamalar gerektii yazldr. Baka havarilerde lmlerdi, ama
onlarn dinleri devam etmiti. Gelenekiler Muhammedin yaralanarak yere dt an, nanllarn, Ya
Muhammed lmse! Allah lmez ve havarisi grevini tamamlamtr. Inancn iin savamaya devam,
70
Nice peygamberler var ki, kendileriyle beraber birok
171
Allah dostu arpt da bunlar Allah
yolunda balarna gelenlerden ylmadlar, zaafa dmediler, boyun emediler. Allah
sabredenleri sever. l- mrn Sresi (iii) 146
Bu savan kaybedilmesinin nedenlerinin kader ve eytan eli olduu ne srlyor:

Allah size yardm ederse, sizi yenecek yoktur. Eer sizi yardmsz brakrsa, ondan sonra
size kim yardm edebilir? M'minler, ancak Allah'a tevekkl etsinler. l- mrn Sresi
(iii) 160

Baidawie gre bu ayetin anlam, Allah size Bedirde yardm ettii gibi yardm ederse zafer sizin
olur, ama O sizi Uhuddaki gibi brakrsa yenilgiye urarsnz.

Hibir kimse Allah'n izni olmadan lmez. lm belirli bir sreye gre yazlmtr
172

ki topluluun karlat gn, iinizden yz evirip kaanlar, eytan ancak yaptklar baz
hatalardan dolay yoldan kaydrmak istemiti..l- mrn Sresi (iii) 145, 155
173
Yeryznde ve kendi nefislerinizde uradnz hibir musibet yoktur ki, biz onu
yaratmadan nce, bir kitapta (Levh-i Mahfuz'da) yazlm olmasn. phesiz bu, Allah'a
gre kolaydr. Hadd Sresi (lvii) 22
174

dediklerini sylyor. Ama Mnafikn, gelenek yanllarnnMuhammed l olduuna gre hep beraber
evlerimize dnelim, dediklerini sylyor. (Wakidinn, Muirn, Life of Mahomet, cilt iii, sayfa 173te
geen bir alnts). Baidawinin anlattna gre; Mus'ab b. Umeyr, Peygamberin bayrak tayan, Ibn Kamia
tarafndan ldrld, Ibn Kamia bu adam Peygamber sanarak: Muhammedi ldrdm, diye barm.
Bu szleri duyan Muhammedin izleyicileri kamlar. Peygamber onlar, Allahn kullar, bana, diye
arm. Mnafiknn bazlar yle demiler: Eer o peygamber olmu olsayd, ldrlemezdi,
kardelerinize, ailenize ve dininize dnn. Abdul-Kadir in bu ayetlerin evirisi hakkndaki notlarn ve
Tafsir-i-Husaini, cilt i, sayfa 85i inceleyin.
Muhammedin ld haberine bir ou inanmad. Ebu Bekir, Peygamberin ldn mer ve
bakalarna kantlamak iin bu ayetleri verdi. Bazlar bu ayetlerin Ebu Bekir tarafndan yazlp Kurann
metnine ekletildiini sylerler. Bu inancn gereklii pek mmkn deildir.
171
Saysz ya da birok kelimesi, eitilmi dindar insanlar ya da hahamlar anlamn tayabilir.
Arapadaki ayet udur: - .' -- - , ' - , ,` ,
Yorumcu Muhaddith bu ayeti yle eviriyor: '-- --', -= - '- -- '- '-- ',--
Birok peygamber kafirleri ldrd ve bu peygamberlerin yannda birok dindar adamlar
bulunuyorlard.
Abdullah ibn Abbas - ,` ,, yani birok kelimesinin ,` ,-= yani byk bir topluluk
olduunu sylyor. Hseyin bu kelimelerin -'- ,yani bolca kuvvet anlamna geldiini sylyor.
Khalasatut-Tafasir de yle eviriliyor: Muhammedden nce birok peygamber oldu, ve bu
peygamberlerin yannda birok dindar adam savat (dier bir deyile yardm etti). Cilt i, sayfa 308.
- ' ' --,- -' _' _' ' _+'- _ =
Karis Ibn Kathir, Nafi, Ebu Amr ve Yakub .-, yani savald ya da ldrld, kelimesini .', yani
savat ya da ldrdeklinde okuyor. Baka bir okunu ekli de var .-, yani ldrtld. Baidawi .-
(qutila) katledildi kelimesinin biroklar ya da Peygamber hakknda olduunu sylyor. Baidawi
tarafndan verilen okunma ekilleri kullanlnca, ilki; yannda dindar adamlar varken kim bilir ka
peygamber katledildi; ikincisi ise, kim bilir ka peygamber dindar adamlarla katledildi. imdi bu
ayetlerin anlam hide bir peygamberin biroklarna kar savatn anmsatmyor. Bu ayetlerin anlam,
imdi daha ok, dindar adamlarn peygamberin yannda savap dmanlar ldrmesi, ya da o
peygamberlerle lmeleri ya da peygamberin o dindar adamlarn arasnda lmesi eklinde dnlebilir.
172
Gelenekselci Rawi, eytann bir insan suretini alp, Muhammed ld diye bardn ve bunu duyan
yandalarnn her tarafa daldklarn sylyor. Tarikhul-Waqidi, sayfa 239.
173
Onlar Havariye, grevlerini brakp ganimetin peinden acele gitmekle, kar geldiler. Baidawi, cilt i,
sayfa 181.
71

UHUD EHTLER

Buna ramen, bu savata lenler byk bir dl kazanmlard, onlar ehit olmulard, artk
Cennette kutsaldlar:

Allah yolunda ldrlenleri sakn ller sanma. Bilakis onlar diridirler,Rableri katnda
Allah'n, ltfundan kendilerine verdii nimetlerin sevincini yaayarak
rzklandrlmaktadrlar.
175
Arkalarndan kendilerine ulaamayan (henz ehit olmam)
kimselere de hibir korku olmayacana ve onlarn zlmeyeceklerine sevinirler.
(ehitler) Allah'n nimetine, keremine ve Allah'n, m'minlerin ecrini zayi etmeyeceine
sevinirler. (l- mrn Sresi (iii) 169-71

NEML BR KRZ

nc Srenin sonunda, Mekkelilerin Uhud savandan sonra genelde zgr olmalarna ve
ticaretlerini srdrmek iin yeterince bamsz davranabilmelerine ramen, Peygamberin
cesaretinin krlmamas ya da baka yollara sapmamas gerektiini gstermek iin kullanlabilecek
anlamas g bir ayet mevcuttur:

Kafirlerin refah iinde diyar diyar dolamalar sakn seni aldatmasn.
(Onlarn bu refah) az bir yararlanmadr. Sonra onlarn barna cehennemdir. Ne kt bir
yataktr oras. l- mrn Sresi (iii) 196-7
176

174
Nldeke, Muhammedin, bu Srenin indii dnemde skntda olduunu sylyor. Muhammedin
skntda olmas Nldekeye gre bu Srenin Uhud savandan sonra indiini gstermektedir. Mslman
yorumcular bu ayetin zel bir neden ile indiini dnmyorla, ama bu durum ayete biraz daha genel bir
anlam vermekte. Hseyin bu ayetin ktlklar, mal kayb, hastalklar ve fakirlik konusunda olduunu
sylyor. Bunlarn hepsi Korunmu Yaztta kaytldr (,-=- ,') (Tafsir-i-Husaini, cilt ii, sayfa 381). Ama
bu Srenin amac nanllar hararetli yapmaktr. Allah Gl ve Bilgili, lk ve Son, Yaratc ve herkes
zerinde Egemen olandr, sadk hizmeti dllendirir, ve btn hatalar cezalandrr. Bundan dolay Uhud
savandan sonraki knt ve merak dnemi iin bu Sre mkemmeldi.
175
Geleneklerde Cennetteki ehitlerin mutluluu hakknda ok gzel anlatmlar mevcuttur Peygamber
ehitler hakknda yle dendiini sylyor: , -,+ ,- -= ,--,- -= '' - _ ,,= -- _ _
,= ,- ,--- , _-,- _'+ _- ,,- +- _ --=
nanllar Uhudda ehit olunca en yce Allah onlarn ruhlarn yeil kularn vcutlarna koydu ki
Cennetteki meyve ve rmaklardan yiyip isinler. Khalasatut-Tafasir, cilt i, sayfa 320-1.
Tirmidhi de benzeri bir yorumda bulunuyor, Ruhlar, Cennette yaayan, yeil kularn iindedir.
Jamiut-Tirmidhi (1903 basks), cilt ii, sayfa 341.
Yorumcu Mualim bu ayetin Bedirde lenler iin geerli olduunu, yani Uhud ehitleri iin geerli
olmadn sylyor. Baidawi yle diyor, Bazlar bu blm Bedirde lenler iin, bazlar da Uhud
ehitleri iin geerli olduunu sylerler. Burada ya Peygamber ya da her ahs hakknda konuulmaktadr.
Cilt i, sayfa 184.
176
' - , -' -'- =- , ` `- '+-' -- -+= '- .,' '--
Yorumcu Abdullah ibn Abbas, Kafirlerin refah iinde diyar diyar dolamalar sznn, Yahudilerin
ticari amalarda gidip gelmeleri. '= _ ,--' ,+,' ' anlamna geldiini sylyor.
Yorumcu Hseyin, Kafirlerin ehirlerindeki ticaret iin gidip gelileri sizi aldatmasn, --- -, -,'-
- '+ ' --' - '= - olarak eviriyor. Tafsir-i-Husaini, cilt i, sayfa 95.
Baidawi u anlama geldiini sylyor, Inanszlarn yaad rahata ve zenginlie bakmayn, ve onlarn
gidi ve gelilerinde, mallarndaki ve tarmlarndaki bereketlerinden dolay sapmayn. Cilt i, sayfa 192.
72
Mslmanlarn Uhudda yaadklar kaybn bykl ylesine aikard ki, putperest
Araplar hi korkmadan gnlk ilerini yapabiliyorlard. Bu durum, Muhammed ve izleyicilerinin
cesaretini krd; bu nedenle onlar sevindirmek iin bu vahiy indi.
l-mrn Sresi
177
bu kriz karsnda Peygamberin konuyu ne derece ciddiye aldna dair
bir ifadedir. Bu Sre, Peygamberin bu kaybn Medineye daha ok yansmasn engellemek iin ne
kadar ok aba sarf ettiini gstermektedir. Bu Sre, koullar ktletiinde umutsuzlua kaplan
halka destek olup onlara devam etme gc salamak amacyla inen vahiylerin zamanlamas
konusunda olaanst bir rnektir. Peygamberin ksa bir sre sonra tekrar yreklendii aktr,
nk bir sre sonra Peygamber Uhudda kendisine srtlarn dnp kaanlar azarlar
178
ve slamn
zaferinden , yani slamn tek din olacandan sz eder:

O, kendisine ortak koanlar holanmasa da, dinini btn dinlere stn klmak iin
peygamberini hidayet ve hak din ile gnderendir. Saff Sresi (lxi) 9
179

MSLMANLAR YREKLENYOR

Bu konunun sonunda Hseyinin sava ve strap ile balant kurduu bir ayet yer alr:
180

Ey iman edenler! Sabredin. Sabr yarnda dmanlarnz gein. (Cihat iin) hazrlkl ve
uyank olun ve Allah'a kar gelmekten saknn ki kurtulua eresiniz. l- mrn Sresi
(iii) 200

Peygamberin bu aklamalarnn sonucunda, bu kayp yznden tek bir inanl bile
kaybetmedi, nnden taviz vermedi.
Uhud
181
savandan sonra her iki ordu, Bedirde tekrar greceiz, tehditini savurarak
ayrldlar. Bir yl getikten sonra Kurey vaatlerini yerine getirmek iin byk bir orduyla yola kt;

177
Peygamber iin bu Srenin ok nemli bir yeri vard. Peygamberin yle dedii kaydedilmitir: Her kim
Imran ailesinden olan bu Sreyi okursa, o kimse her okuduu ayet iin Cehennem kprs zerinden
gvenli bir ekilde geecektir. Her kim Imrann getii Sreyi Cuma gnnde okursa, Allah ve melekleri
o kiiye gn batmna kadar merhametli olacak. Baidawi, cilt i, sayfa 193.
178
Saff Sresi (lxi) 2-4
179
Yorumcu Hseyin bu ayetteki son cmlenin, slamn zaferinin sa Mesihin ikici geliiyle ayn zamana
rastlayaca anlamna geldiini dnyor.
-''= ' --' - - , - -,- -' , -,= --- ,- `- , ,- . -
yle ki bu din sa Mesih gelince, dnyadaki btn insanlar slam kabul edince, btn dinler zerinde
zaferli olsun. Tafsir-i-Husaini, cilt ii, sayfa 400.
Bir baka yazar ise yle diyor: _ ', _-'- `- _ ' ,- -,'
Bu ayette slamn btn dier dinleri iptal ettii gsteriliyor. Khalasatut-Tafasir, cilt iv, sayfa 432.
Baidawi ',` _,-= _'= -',' kelimelerinin, btn dinler zerinde zaferli olsun diye anlamna geldiini
sylyor. Baidawi, cilt ii, 331.
180
Bu ayet dknlk ve ktlk zerinde stn olmak hakknda olabilir. Baidawi, Abdullah bin Abbas
ve birok dier yorumcular tarafndan bu her iki aklama verilmekte. Sava aklama btn yorumcular
tarafndan desteklenmektedir, bu ayet Uhud sava konusu ile dolu bir Srede yer aldndan bu yorum
gerekidir.
181
Baz Mslmanlar imdi Yahudiler ve Hristiyanlar arasnda bir ittifak kurulduunu sylyorlar, ama bu
ayet daha sonra indi ve byle bir ittifakn hi bir zaman kurulmad aktr:
Ey inananlar! Yahudi ve Hristiyanlar dost edinmeyin. Onlar birbirlerinin dostlardrlar. Sizden kim
onlar dost edinirse kukusuz o da onlardandr. phesiz Allah zalimler topluluunu doruya
iletmez.. Mide Sresi (v) 51
Bu, ayn Srede geen krksekizinci ayet ile hi uyumlu deildir:
Eer Allah dileseydi elbette sizi tek bir mmet yapard. Fakat verdii eylerde sizi imtihan etmek
iin mmetlere ayrd. Mide Sresi (v) 48
73
ama ciddi bir ktlk onlar Mekkeye geri srkledi. Muhammed ve askerleri Bedire vardklarnda
bir dman bulamadlar. Muhammed Bedirde sekiz gn kald ve mallarn byk bir krla sattlar.
Kanl ve ok ciddi bir ekilde bitmesi beklenen bu atma mutlu bir son ile noktalandndan zel
bir vahiy indi:

Onlar yaralandktan sonra
182
Allah'n ve Peygamberinin davetine uyan kimselerdir. Onlardan
gzel davranp iyilik edenlere ve Allah'a kar gelmekten saknanlara byk bir mkafat
vardr.
Onlar yle kimselerdir ki, halk kendilerine, "nsanlar size kar ordu toplamlar, onlardan
korkun" dediklerinde, bu sz onlarn imann artrd ve "Allah bize yeter, O ne gzel
vekildir!" dediler.
Bundan dolay Allah'tan bir nimet
183
ve ltufla kendilerine hibir fenalk dokunmadan geri
dndler
184
ve Allah'n rzasna uydular. Allah, byk ltuf sahibidir.
O eytan
185
sizi ancak kendi dostlarndan korkutuyor. Onlardan korkmayn, eer m'min
iseniz, benden korkun. l- mrn Sresi (iii) 172-5

Baka kabilelere kar seferler daha sonra da devam etti. Bunlarn ou pek ilgi ekmiyor,
ancak bu seferlerin bir tanesinde Salatul-Khauf tehlike zamanndaki dua tzn uygulamaya
koyuldu. Ordunun bir yars savarken, dier bir yars dua ederdi
186
. Kuran bylece btn sava
haberlerin ve askeri emirlerin, Allahtan gelen vahiylerle, verildii bir ara oldu.

ZEYNEPN BOANMASI

Bazen Peygamberin kiisel yaamndaki hareketleri onaylamak iin vahiyler inerdi.
Medinede yaklak o zamanlarda geen olaylarla olan balantl bir rnek verelim. M.S. 626 ylnda
yani Uhud savandan sonraki bir tarihe denk gelmelerine ramen, burada bu balantlardan geerli
bir ekilde bahsedilebilir. Anlatlanlara gre Muhammed, Zeyd adnda, evlat edindii bir olunun,
evine gitti. Zeydin evinde Muhammed Zeynepi, Zeydin karsn, grd ve gzelliinden etkilendi
. Zeyd boanmay teklif etti. Muhammed ise, karn kendinde tut ve Allahta kal, diyerek bu teklifi
geri evirdi. Zeyd, buna ramen Zeynepden boand. Ama Ahzb Sresi (xxxiii) 36da ima edilen
azardan dolay kendi hareketlerinin doruluundan kuku duyuyordu. Normalde Zeydin
boanmasnn Zeynepin ve Muhammedin evlenmelerindeki sorunu ortadan kaldrmas gerekirdi.
Ama boanm olsalar bile evlat edilen bir olun kars ile evlenmek, Araplar tarafndan ok ayp bir
hareket olarak grlyordu. Buna ramen Muhammed evlendi ve yapt hareketi nedeniyle
kendisini hakl karmak iin Allahn dorudan iznini aldn syledi. lk nce Allahn, evlat
edinilmi oullarn karlaryla evlenmenin kt olduu dncesine hogr ile bakmadn
gstermesi gerekiyordu. Ve bu nedenle u vahiy indi:

Wherrynin bu ayet hakkndaki yorumunu inceleyin, cilt ii, sayfa 137.
182
Uhuddaki kayp.
183
Ya edindikleri ganimet, ya da, Baidawiye gre, oralarda bir fuar bulup mallarn satarak ok para
kazandlar. Baidawi, cilt i, sayfa 175.
184
manlarn onaylayp oalttlar ve bylece onlar kargaaya iten dinlerinde kaldlar ve dmanlarn
nnde korkusuzluk gsterdiler. Baidawi, cilt i, sayfa 175.
185
Bu ifadenin kimin hakknda sylendiine ilikin baz kukular var. Yorumcular Ibn Abbas ve Baidawi
bu ifadenin, Mslmanlar korkutmaya alan, Nuaim, veya Kureyin lideri Ebu Sfyan hakknda
olduunu sylyor.
186
Nis Sresi (iv) 102-3. Bunun daha ayrntl bir anlatm iin Selli grn, Faith of slam (drdnc
bask), sayfa 380.
74
Allah, hibir adamn iine iki kalp koymamtr. Kendilerine zhr yaptnz elerinizi de
anneleriniz yapmamtr. Yine evlatlklarnz da z ocuklarnz (gibi) klmamtr.
Ahzb Sresi (xxxiii) 4

Arap geleneklerine gre Zeyd, Muhammedin olu gibi grlrd. Ama slamda ilahi bir
emir araclyla bu gelenein bir yana braklmas gerekmekteydi. Bu konudaki temel atldktan
sonra, Muhammed bu konuda hareket etmekte zgrd, yle ki Arap halknn dncesine kar
ilahi bir izin koysun. Bu nedenle vahiy devam eder:

Hani sen Allah'n kendisine nimet verdii
187
, senin de (azat etmek suretiyle) iyilikte
bulunduun kimseye
188
, "Eini nikahnda tut (onu boama) ve Allah'tan sakn" diyordun.
inde, Allah'n ortaya karaca bir eyi gizliyor ve insanlardan ekiniyordun
189
. Oysa
kendisinden ekinmene Allah daha laykt
190
. Zeyd einden yana isteini yerine getirince
(eini boaynca), onu seninle evlendirdik ki, elerinden yana isteklerini yerine
getirdiklerinde (onlar boadklarnda), evlatlklarnn eleriyle evlenmeleri konusunda
m'minlere bir zorluk olmasn. Allah'n emri mutlaka yerine getirilmitir.
Allah'n, kendisine farz kld eyleri yerine getirmesi konusunda peygambere bir darlk
yoktur. Daha nce gelip geen peygamberler hakknda da Allah'n kanunu byledir.
Allah'n emri kesinlemi bir hkmdr. Ahzb Sresi (xxxiii) 37-8

ZEYNEP LE EVLLK

Muhammed, yalnzca bir peygamber olduu iin ahlaki yasann kayda alnmamas, slamda
din ve ahlakn boanmaya ne kadar kolay izin verdiini gstermektedir.
Zeynep ile yaplan evlilikteki bir baka sorun Zeynebn Cahn kz olmasyd. Zeynep
Muhammedin teyzesi Umeynenn kzyd, Umeyne da Abdlmuttalibin
191
kzyd. Yakn bir
akrabayd, ama, Peygambere, izleyicilerine verilmeyen, farkl ve garip bir ayrcalk verilince sorun
giderildi:

187
Mslman olmasna izin vererek.
188
Zeyd bir oul olarak evlat edinildiinde ismi Zeyd bin Muhammed olmutu; imdi ise kendisine tekrar
eski ad olan Zeyd bin Harise geri verildi.
189
Hem Tafsir-i-Husainide hem de Sahihul-Bukharide, Allahn ortaya karaca, kelimelerinin
Zeynepn Muhammedin ei olaca anlamnda sylendii belirtiliyor. Sonra da insanlardan ekiniyordun
szcklerinin Muhammedin byle byk bir Arap geleneini inedii iin duyduu korkuyu ifade ettii
syleniyor, yani burada sz konusu olan evlat edinilmi olunun eiyle evlenmekten ekinmesidir. Bundan
dolay Bukhari yle diyor: , --- - '- =--- -= '= - -, == --- --, ' -'-
Cahn ve Zeyd bin Harisenn kz konusunda Allahn aa vuramak istedii konuyu, sen kalbinde
sakladn. Sahihul-Bukhari, cilt iii, sayfa 312.
Hseyin yle diyor:
=--- _-= '+- , --- ' '- ,= -- ,- -' -= -, , '-,= .= --, -' _-, -- ' ---
- -- -,--- '-' _-= ,- -,= -,,' - --,=- --,=
Allahn ak yapt konuyu kalbinde sakladn, yani, Zeynebn en iyi elere katlmas konusunu
sakladn, ve evlat edilmi olunun karsn istedi, diyen adamlarn azarndan korktun. Tafsir-i-Husaini,
cilt ii, sayfa 201.
190
Yani bu konuda hi terredt etmedi.
191
Baidawi, cilt ii, sayfa 129.
75
Ey Peygamber! Biz sana mehirlerini verdiin elerini, Allah'n sana ganimet olarak
verdiklerinden elinin altnda bulunan kadnlar
192
; seninle beraber hicret eden, amcann
kzlarn, halalarnn kzlarn, daynn kzlarn ve teyzelerinin kzlarn sana helal
kldk
193
. Ayrca, dier m'minlere deil de, sana has olmak zere, mehirsiz olarak
kendini Peygamber'e balayan, Peygamber'in de kendisini nikahlamak istedii herhangi
bir m'min kadn
194
da (sana helal kldk.) M'minlere eleri ve sahip olduklar cariyeleri
hakknda farz kldmz eyleri elbette bilmekteyiz. Btn bunlar, sana herhangi bir
zorluk olmamas iindir. Allah ok balaycdr, ok merhamet edicidir. Ahzb Sresi
(xxxiii) 50

Zeynep ve kocas Peygamberin isteklerini desteklemediler, ve bu nedenle onlar, szde
Allahdan gelen u vahiyde, azarlanrlar:

Allah ve Resl bir i hakknda hkm verdikleri zaman, hibir m'min erkek ve hibir
m'min kadn iin kendi ileri konusunda tercih kullanma haklar yoktur. Kim Allah'a ve
Reslne kar gelirse phesiz ki o apak bir ekilde sapmtr. Ahzb Sresi (xxxiii) 36
195

Bu konuyu sona erdi ve Muhammedin evlilii yasal ve doru olarak ilan edildi. Zeyd artk
Muhammedin olu olarak anlmad, ad Zeyd ibn Harise yani Harisenn olu olarak geti.

Bu Srenin elliikinci ayetinde Muhammedin o anda evli olduu dokuz karsna ekleme
yapamayaca, ama istedii kadar cariye alabilecei syleniyor, Bundan sonra, gzellikleri houna
gitse bile, baka kadnlarla evlenmek, elerini boayp baka eler almak sana helal deildir. Ancak
sahip olduun cariyeler baka.
196
. Ancak bu konuya girmeye gerek yoktur. Mslmanlarn,
cariyeler dnda, yalnzca drt ee sahip olabilmeleri ile ilgili snrlama Nis Sresi (iv) de geiyor.

192
Kleler konusu getiinden bu ayetin tarihi, Ben Kurayza katliamndan sonrasna, yani M.S. 627 ylnda,
ilk tutsak edilen kle olan Raihanann, Muhammedin cariyesi olarak alnd zamana yerletirilir. Bu
Zeynep olayndan (M.S. 626) sonra oluyor ve gerekleen olaylar dorulamak iin inmitir.
193
Bu ayet, Peygamberi Nis Sresi (iv) 23te Mslmanlar ile yaplan yakn akraba evlilikleri engelinin
dnda brakyor.
194
Hseyin =--= --- teyzenin kz kelimelerinin yorumunda Zeynep hakknda konuuyor. Bunu
-'=-' --= ` , '+-= -= teyzenin kz yani Abdlmuttalibin bir ocuu olarak aklyor. Cilt
ii, sayfa 204.
195
Btn yorumcular bu ayetin Zeyd ve Zeynep hakknda olduuna katlyorlar. Bylece:
- ,- ,-'- - ''- - = _ --, -,' ,- , '-
Tirmidhi, Mualim ve baka yorumcularn yorumlarnda, bu ayetin Zeynep ile balantl olarak indii
belirtiliyor. Khalasatul-Tafasir, cilt iii sayfa 559.
Abdullah ibn Abbas yle diyor: -,-' -, ` --,- --,
nanl Zeyddir, inanl (kadn) Zeyneptir. Tafsir-i-ibn Abbas, sayfa 484.
Baidawi, Zeyneb bin Cah konusunda aklama yapldn sylyor. Cilt ii, sayfa 129. --, -'-
== ---
Hseyin de bunun Zeynep ile ilgili olduunu sylyor. Tafsir-i-Husaini, cilt ii sayfa 201.
Kim Allah'a ve Reslne kar gelirse, konusunda Hseyin Snnet ve Kurann birlikte yetkisini
gstermek iin nemli bir yorum da bulunuyor:
',- - , - : _-'= -= -- --''=- , '' --- '- = ', ,- --
Kim itaatsizlik yapp Allaha ve Onun Havarisine kar gelirse, ya da Kurann ve Snnetin yasasndan
ayrlrsa. Cilt ii, sayfa 207.
196
Ahzb Sresi (xxxiii) 52nin daha ncesinde yer alan ayetler tarafndan iptal edildii syleniyor. Salenin
bu konudaki yorumunu ve de Khalasatut-Tafasir, cilt iii, sayfa 578i inceleyin. Khalasatut-Tafasir iinde
geenler hakknda bir hkm vermiyor, ve bylece bir iptalin var olduu kukuludur.
76
Bu Sre Hicrinin drdnc ya da beinci ylnda iniyor ve Muhammedin dokuz tane e alabilme
snrndan daha nceki bir tarihi tayor.

Bu zamanlarda Muhammed, Ben Mustalik adl bir Arap kabilesine kar bir sefer yapt. Bu
seferin ilgi ekici noktas Muhammedn elerinden biri olan Ayenin, kocasn takip etmesi
nedeniyle zel bir vahiye neden olmasndan dolay oluan bir skandaldr. Sefer yolundayken Aye
geride kalm ve sonunda yannda Safvan bin Muattal adl bir gencin eliinde adrlara ulamt..
Orada bu olay yersiz dedikodular ile byten insanlar vard. Bu nedenle u ayet indi:

O ar iftiray uyduranlar, sizin iinizden bir gruhtur. Nr Sresi (xxiv) 11

Yorumcu Hseyin, Ibn Abbas ve Baidawi bu ayetin Aye hakknda olduunu sylyorlar.
Bu olay bu Srenin inmesine yol amtr. Bu Sre, Medineye dndkten sonra verildi ve Nis
Sresi (iv) 15 ile birlikte Peygamberin zina konusundaki azadn ve ayn konudaki yasay ne
srmektedir. Halife mern Geleneine gre Nr Sresi (xxiv) 1-4 ayetlerinin eskiden kullanlan
talanma yasasn iptal ettikleri syleniyor. Ama talanma ayeti Zeydin Kurannda gemiyor.

MISIRLI MERYEM

Hicrinin sekizinci ya da dokuzuncu ylnda, Muhammedin evindeki huzur konusunda bir
vahiy daha bulunmaktadr. Bu vahiyden uzun zaman nce Msrn Romal yneticisi, Muhammede
ok gzel bir Msrl kz hediye etmiti. Bu kz aradan zaman getikten sonra Muhammede brahim
adl bir oul dourdu. Bu oulun doumu Muhammedin eleri arasnda kskanlk yaratt.
Muhammed ei Hafasaya kzd, nk Hafasa, Muhammedin ona sr olarak tutmas gerektiini
syledii bir skandal, Aye adndaki dier eine, anlatmt. Ailesel tartma sonulanmayp farkl
boyutlara ulat ve Muhammed, Msrl kz Meryem
197
ile olan ilikisi iin ilahi bir izin gstermek
zorunda kald. Bu ilahi izin, Muhammedin yapt hareketleri dorulayp kendi elerine eit
davranmak iin verdii yeminden zgr klar:

Ey peygamber! Elerinin rzasn arayarak, Allah'n sana hell kld eyi niin sen kendine
haram ediyorsun? Allah ok balayandr, ok merhamet edendir.
Allah (gerektiinde) yeminlerinizi bozmay (ve kefaret demeyi) size meru klmtr. Allah
sizin yardmcnzdr. O, hakkyla bilendir, hkm ve hikmet sahibidir. Tahrm Sresi
(lxvi) 1-2

Hicrinin beinci ylnda Kurey bir daha sefere kt ve Medineyi kuattlar. Bu savaa
Mttefikler sava dendi. Mekkelilere yardm eden Arap kabileleri ve Yahudilerin says yznden,
Yahudiler Muhammedin zerlerindeki ar elini hissettiler ve barl bir ekilde yaayacaklarsa,
Muhammedle deil, Kurey ile ittifak kurmalarnn gerekeceini dndler. Bu olay Peygamberi
sinirlendirdi ve onlar yle azarlad:

Kendilerine Kitap'tan bir nasip verilmi olanlar grmyor musun? Onlar "cibt"e ve "tut"a
inanyorlar. nkar edenler iin de, "Bunlar, iman edenlerden daha doru yoldadr"
diyorlar. Nis Sresi (iv) 51

Kuatma uzaynca Mslmanlarn bir blm cesaretini kaybetmeye balad. Bunun
anlatm Ahzb Sresi (xxxiii) de gemektedir ve duyulan bu korku yle anlatlr:

197
Daha fazla ayrnt iin: Muirn Life of Mahomet, cilt iv, sayfa 152-167; Tafsir-i-Husaini, cilt ii, sayfa
411 ve Sellin The Life of Muhammad, sayfa 201-2
77

Hani onlar size hem st tarafnzdan hem alt tarafnzdan gelmilerdi. Hani gzler kaym ve
yrekler azlara gelmiti. Siz de Allah'a kar eitli zanlarda bulunuyordunuz. te orada
m'minler denendiler ve iddetli bir ekilde sarsldlar. Ahzb Sresi (xxxiii) 10-11

Muhammed imdi gsz ve aciz bir durumda kalmt. Halk Muhammede ilahi yardm
yaplaca konusunda kuku duyduundan, kentin d savunma ilerinden vazgeerek kentin iine
yerlemek istiyordu. Halk bu ayn Srede geen bir vahiyde azarlanr:

Hani mnafklar ve kalplerinde hastalk olanlar, "Allah ve Resl bize, ancak aldatmak iin
vaadde bulunmular" diyorlard.
Hani onlardan bir grup, "Ey Yesrib (Medine) halk! Sizin burada durmak imkannz yok.
Haydi geri dnn" demiti. Onlardan bir baka grup da, "Evlerimiz ak (korumasz)"
diyerek Peygamberden izin istiyorlard. Oysa evleri ak (korumasz) deildi. Onlar
sadece kamak istiyorlard.
De ki: "Eer siz lmden ya da ldrlmekten kayorsanz, kamak size asla fayda
vermeyecektir.Ahzb Sresi (xxxiii) 12-13, 16

MEDNEDEK KUATMA DURUYOR

Kurey aniden Medinedeki kuatmay durdurdu ve geri ekildi. Bu Mekkeliler ve
Yahudilere, Muhammedin gcn krmalar iin verilmi en iyi frsatt. Ama bir yandan fiziksel
cesaret nedeniyle, ama ayn zamanda nde iyi bir yneten bulunmadndan, bu frsat tamamen
harcand.
198
Peygamber, Allahtan gelircesine, izleyicilerine yle dedi:

Allah kitap ehlinden olup mriklere yardm edenleri kalelerinden indirdi ve kalplerine
byk bir korku sald. Ahzb Sresi (xxxiii) 26

Artk Muhammedin kabile ba olarak gc oalmt. Ve bu nedenle, zel ve saygn bir
grme isteyerek, daha gl bir rol stlenmeye balad:

(Ey inananlar!) Peygamberin (sizi) armasn aranzda birbirinizi armanz gibi
tutmayn.
199
Nr Sresi (xxiv) 63

GMENLERN DN

Kurey imdi hem savata yenilmi hem de kuatmalarnda baarl olamamt. Uhud
savanda elde ettikleri zaferidevam ettirememilerdi. Birok Arap kabilesi ya ikna ya da bask
yoluyla slam kabul etti. Yahudiler hem srgnle hem de katledilerek adeta bir hie indirilmilerdi.
Mekkeliler yine de kendilerini, Arabistanda tek zaferli ve insanlar yneten adamdan stn
tutuyorlard. Muhammed bu uzun yllar boyunca Kureyin elinden grd zulmlere ve iittii
azarlara dayanmt. Artk intikam gn yaklamt. Peygamberin dnceleri kutsal kente
dnmeye balad. nk oradaki hakimiyeti tamamlanmadan Muhammed Arabistandaki tek
hkmdar olamazd.
200

198
Margoliouth, Mohammed, sayfa 326.
199
Bu Yahudilerden alnan bir dncedir. Rodwell, Quran, sayfa 582, not 2.
200
Hac diye nitelendirilen Sre, Hac Sresi (xxii), ok kark bir Sredir, bunun nedeni iindeki birok
ayetin ge Mekke dnemine ait olmasdr. Ama baz ayetler bu dneme aittirler ve Peygamberin Kbeye
hac ziyareti yapmay dndn gstermektedir. Mekkeliler hala orann sahibiydiler, nk Mekkeliler
78
Peygamber ve izleyicileri Mekkeden g edeli, alt yl gemiti. zleyicilerinin birou
muhtemelen eskiden bildikleri yerleri ziyaret etmek istiyorlard. Muhammed uzun bir zaman nce
bir Kblenin (dua etmenin yaplmas gereken yn) yerini bir kez daha, Kudsten Mekkeye,
deitirmiti. Mekkedeki kutsal tapnak hla Medinedeki Mslmanlar iin kutsal bir yerdi. Alt
yl boyunca her ne kadar Mekkeyi grememi olsalar bile ilahi tapnmalarn Mekkeye doru
yapyorlard. imdi bu tapnan iine girip duvarlarnn etrafnda dolamak iin byk zlem
duymaktaydlar. Ve bu nedenle, ge Mekke dnemine ait olmayan, Hac Sresi (xxii) ayetleri
Medineye dnmek iin gereken nemli ayrntlarn planlanmas iin akland.
201
Mekkelilere
burada Kbenin btn insanlar iin olduu hatrlatlyor.
Bir Kurey adam olarak, Muhammed Kbe ve kara taa byk sayg duyarak bymt.
Gereki konuulursa, bu sayg kendi dininin temelleriyle uygun deildi. Ancak Muhammed bu
kutsal yerlerin brahim tarafndan kurulduunu, ve yalnzca kafirler tarafndan suiistimal edildiini
syleyerek durumu biraz deitirmeyi baard.
202
Bu eski putperest adetin trenleri, Allahn
trenleri olarak aklanyor. Bu trenlerin yaplmas ise kalbin dindarln yanstr. Develerin
kurban edilmesi devam etmekteydi. Bylece Muhammed Kbeyi ve oraya ait btn trenleri
slamn iine katt. Bu g edinmek iin yaplan ustaca bir hareketti.

HUDEYBYE ANTLAMASI

Bu kritik zamanda Muhammed bir rya grd: ryasnda kendisinin ve izleyicilerinin Hacn
btn gereksinimlerini yerine getirdiklerini grd. Bu konu hakknda karar verdi. Umbra, ya da
Umre Zilkade ay yaklatndan M.S. 628 ylnn Mart aynda byk sayda Mslman Mekkeye
doru yola koyuldular. Kurey bu insanlarn Mekkeye girmesini engelledi ve iki taraf arasnda
haberciler gidip geldiler
203
. Mslmanlarn Hudeybiyedeki durumu tehlikeliydi. Muhammed bu
nedenle bir aacn glgesi altnda izleyicilerini toplad ve kendilerinden lmne sadakat vaadi
istedi. Bu vaat hemen verildi, ve aataki Vaat daha sonralar da hep saygl ve itibarl bir ekilde
anld. Bu vaat Peygamberin izleyicilerinin ona kar duyduklar balln arpc bir rneidir.
Allahn bu konuda sevindii syleniyor:

Kbe ile balantl olarak yaplan yanl hareketlerinden dolay azarlanyorlar. Muhammed imdi halka
hac ilan edilmesi gerektiini gsteriyor. Ayet 27
201
Ayet 26-38; 67-8; 77-8
202
Nldeke, Sketchs from Eastern History, sayfa 67.
203
Baz yetkililer bu ayetin u konuda olduunu dnmekteler:
Allah'n mescitlerinde onun adnn anlmasn yasak eden ve onlarn yklmas iin alandan kim
daha zalimdir. Byleleri oralara (eer girerlerse) ancak korka korka girebilmelidirler. Bunlar iin
dnyada rezillik, ahirette de byk bir azap vardr. Bakara Sresi (ii) 114
Eer bu doru ise bu ayet ikinci Sreden sonra gelen bir ayettir ve daha sonraki bir yere
yerletirilmelidir. Yorumcularn bu konudaki dnceleri bir deildir. Tafsir-i-Husaini sayfa 19da bu ayetin
Romal Titus tarafndan Kudsteki tapnan yklmas hakknda olduu syleniyor. Ve orada kullanlan
tapnak kelimesinin tekil, yani eref, haliyle deil oul olduunu belirtiyor. Baidawi (cilt i, sayfa 80) bu
ayetin Kudsteki tapnaa ya da Kureyin Muhammedin Mekkeye girmesini engellemesinden
bahsettiini sylyor. Khalasatul-Tafasir, cilt i, sayfa 64de birok yorum verilmektedir. Biri Titusn bir
Hristiyan olduu ile ilgili (', ,- -,--- , ); bir baka yorum ise, Kureyin Mslmanlarn Mekkeye
girmesine izin vermemeleridir. Bu ikinci yorum uzun uzun aklanmaktadr. Bylece:
, -, - _- -=-- _ -=- - - -= '-= , ,--,- ',-''- , --,- _- --- '
+ _='- ,- _- = , _ ' ,,- ,-_- '-=
Ey Kurey, siz Allahn Peygamberini, ulu Mekke Tapnandan attnz, ve bylece nanllarn orda
vp tapnmalarna engel oldunuz, ve bylece Kbedeki tapnma ve vg durdurulmutur. Siz bu Tapna
ssz yapp ykmay zekice becerdiniz.
79
phesiz Allah, aa altnda sana bat ederlerken inananlardan honut olmutur. Fetih Sresi
(xlviii) 18
204

Bu konumalar, Kureyin Kbeye girmelerini tamamen yasaklamas ile sona erdi ve u
koullarda anlatlar:

Sava on yl boyunca durdurulacaktr. Iki taraf da birbirine saldrmayacaktr. Aralarnda
mkemmel bir sayg olacaktr. Her kim Muhammedin tarafna geip antlama yapmak isterse bunu
yapabilir; ve ayn ekilde her kim Kureyin tarafna geip antlama yapmak isterse yapabilir. Bir
kimse izinsiz olarak Muhammede giderse, o kimse Vasisine geri yollanmaldr
205
. Ama
Muhammedin izleyicilerinden biri Kureye dnerse o kimse Muhammede Kurey tarafndan-
geri yollanacaktr. Muhammed ve izleyicileri ayn yl geri ekilip kente girmedikleri taktirde, bir
sonraki yl Muhammed ve izleyicileri Mekkeyi, Kurey 3 gn boyunca geri ekildiinde, ziyaret
edebilirler. Ancak kente, yolcu silah dnda, herhangi bir silahla giremezler (bu herkes iin
yalnzca klfnda olan bir kl anlamna gelmektedir).
206

lk bata Mslmanlar amalarn gerekletiremedikleri iin hayal krklna uradlar
207
.
Ama Muhammed bu dncenin ne kadar yaln olduunu ve Hudeybiye antlamasndan gelecek
yararlar gstermek iin bir vahiy getirdi. Devesinin zerinde ayakta durdu ve Allahn mesaj olarak
tantt mesaj, u szlerle balayarak iletti:

phesiz biz sana apak bir fetih verdik. Fetih Sresi (xlviii) 1
208

204
Bu yemine iyi keyf yemini deniyor , ' ,-. Yllar sonra Khawarji Ali ve izleyicilerine kar
geldiklerinde, bir blm sonra, Ali, Talha ve Zubairin Cennette olduu yazlyor, nk onlar bu vaadi
aacn altnda aldlar.
205
Burada hi bir cinsel ayrm yaplmaz. Yani burada yazlanlarn tamam hem erkek hem kadn iin
geerlidir. Buna ramen Peygamberin Mekkeden dnnden ksa bir sre sonra gen bir adam Mekkeden
Medineye geti. Gencin Vasisi onu geri ard ve Muhammed bunu kabullendi. Bundan sonra bir kadn
geldi. Bu kadnn kardeleri onu Medineye kadar takip ettiler ve Vasisi olarak onu geri istediler.
Muhammed bu antlamaya kar geldi ve u vahiy indi:
Ey iman edenler! M'min kadnlar muhacir olarak size geldiklerinde, onlar imtihan edin. Allah
onlarn imanlarn daha iyi bilir. Eer siz onlarn inanm kadnlar olduklarn anlarsanz, onlar
kafirlere geri gndermeyin. nk mslman hanmlar kafirlere helal deillerdir. Kafirler de
mslman hanmlara helal olmazlar. Mmtehine Sresi (lx) 10
Yorumcularn ,-=--' onlar imtihan edin- kelimeleri zerine yaptklar yorum bu kan gerek
nedenini renmeleri iindi, yle ki yalnzca slama kar bir sevgi olduu iin kalp kalmad ortaya
ksn. nk yalnzca byle bir durumda bu tr bir olay yasald. Buna ramen Peygamberin bu hareketinin
daha yeni yaplm olan antlamann dnda kald belliydi. Bu durum Peygamber iin Kurann para
para aklanmasnn byk deeri ve kullanm olduunun bir ifadesiydi. Burada bir aklamaya ihtiya
duyulur ve bundan dolay Hudeybiyede geen antlamann koulunu kullanan Hseyin yle der: Cebrail
geldi ve, Ey Allahn Peygamberi, bu koul sadece erkekler iin geerlidir kadnlar iin deil dedi.
.,--= '+- - - _ '- - ' - ,- ', --' --' Tafsir-i-Husaini, cilt i sayfa 397.
206
Raudatus-Safa, cilt ii, sayfa 505-14
207
Muhhamedin Mekkelilere gvenmedii ve Mekkelilerin herhangi bir ekilde Hudeybiyenn dna
ktklar zaman sava bir karlk gelecei syleniyor (Bakara Sresi (ii) 186-9). Eer bu blm bu
konuda ise bu blm Bakara Sresine sonradan yaplan bir eklemedir. Tafsir-i-Husaini, cilt i, sayfa 32 ve
Baidawi, cilt i, 108. Mmtehine Sresi (lx) 1-9 byk olaslkla ayn konu hakkndadr.
208
Bu Srenin 1-17 numaral ayetleri zerine Nldeke yle diyor, Bu ayetlerden Muhammedin amacnn
tamamen Mekkeyi almak olduunu anlyoruz. Ama imdi Bedeviler Muhammedin yardmna
gelmediinden Muhammed bir antlama yapmann daha doru bir karar olacan dnd. Bu ok iyi bir
politika ve gerek bir zaferdi. Geschichtes des Qorans, sayfa 161.
Araplarn baarszl burada yazldr:
80

SLAMIN STNL

Bylece Kurey, Muhammedi kendileri ile ayn seviyede biri sayarak, Muhammedin siyasi
konumunu tandlar. Ibn Ishaq bu konuda ok iyi bir yorum yapar, sava bittiinde ve insanlar
barl bir ekilde bir araya geldiklerinde, slam, mantkl olan herkese anlatldnda hepsi slam
kabul ettiler. nanllarn says imdi ciddi bir ekilde oalmaya balamt. Gelen kadnlarn says
hakknda konuan Margoliouth syle diyor, Bu ho karlanan yeni ziyaretiler Medinede hzl bir
ekilde yeni balar oluturdular. Ama bu ziyaretilerin inancnn gerekliini anlamak iin bir
snavdan gemeleri lazmd.
209
Bu sre ierisinde gelmeyenler ac bir ekilde azarlandlar ve
inanszlara u szler hatrlatld, Kim Allah'a ve Peygambere inanmazsa bilsin ki, phesiz biz,
inkarclar iin alevli bir ate hazrladk.
210
. Aacn altnda sadakat vaadi edenler iin u sylenir,
sana olan nimetini tamamlasn, seni doru yola iletsin ve Allah sana, anl bir zaferle yardm etsin.
Allah size, elde edeceiniz birok ganimetler vaad etmitir..
211
Mslmanlarn ganimet alamamas
zerine younlaan hayal krkl nedeniyle:

Henz elde edemediiniz, fakat Allah'n, ilmiyle kuatt baka (kazanlar) da vardr. Allah
her eye hakkyla gc yetendir. Fetih Sresi (xlviii) 21

Baidawi bu ayetin, Hunain savanda Huwazin Araplarnn yenilgisinden sonraki ganimet
hakknda olduunu sylyor.
212
Mslmanlarn Muhammedin ryasnn neden gereklemedii
hakknda baz sorular vard. Muhammed bu ryann gerekleecei yln gsterilmediini sylyor.
Ve Mslmanlar yattrmak iin, bu ryann gerekleeceinin kesinliini bildiren, bir vahiy
iniyor:

Andolsun, Allah, Peygamberinin ryasn doru kard. Allah dilerse, siz gven iinde
balarnz kaztm veya salarnz ksaltm olarak, korkmadan Mescid-i Haram'a
gireceksiniz. Allah, sizin bilmediinizi bildi ve size bundan baka yakn bir fetih daha
verdi.
213

O, Peygamberini hidayet ve hak din ile gnderendir. (Allah) o hak dini btn dinlere stn
klmak iin (byle yapt). ahit olarak Allah yeter. Fetih Sresi (xlviii) 27-8
214

Bedevlerin (savatan) geri braklanlar sana, "Bizi mallarmz ve ailelerimiz alkoydu; Allah'tan
bizim iin af dile" diyecekler. Fetih Sresi (xlviii) 11
209
Mohammed, sayfa 351 ve Mmtehine Sresi (lx) 10. Raudatus-Safa, blm ii, cilt ii, sayfa 571i bu
konuda inceleyin.
210
Fetih Sresi (xlviii) 13
211
Fetih Sresi (xlviii) 1,3 ve 20.
212
Hseyin Mujahidden alnt yapp btn zaferler hakknda olabileceini sylyor. Baka yorumcular ise
Hayberdeki zafer hakknda olduunu sylyorlar. Khalasatut-Tafasir,cilt iv, sayfa 241i inceleyin.
213
Baidawi ve Hseyine gre bu ayet Hayberden bahsediyor. Waqidi _ ,-= _- _- -, _- -
yani yakn bir fetih daha verdi kelimelerinin Hayber zaferi olduunu sylyor.
214
Hseyine gre yirmi-sekizinci ayet, dier dinlerin mensuplarna ve slam terkedenler iin bir
babelas. Bylece:
, --,--- - - `- , -= --- `-= -,--- -,,+- ' =- --,- ,- --=- -- = `- , -'-'
_-, '- '-,-- -- , .,=- '- _-- '-,-- --' - _-, - --,-=- '-,-- ' --'
Tafsir-i-Husaini, vol. i, p. 74.
Bu baka yorumcular tarafndan da ne srlmektedir. Bylece:
, _-, _ `- , ,- ,= _-- _-- '',+- ,--- ,=-- , , _+= ', -,--- ', -,,+, ',-=
-=- =- ,- , ', _- ,= ', ,--- , ,-, '- _- -,' '', ,-'= _- -,-
81

Bylece, hacn ertelenmesine ramen, zafer yine de Mslmanlarnd. Mslmanlara baka
ganimet gsterilecekti ve imdi rahatlayabilirlerdi, nk Muhammede yol gsterilmiti. slamn
zaferi byk olacakt. Artk ne Hristiyanlk nede Yahudilik slam ile bitiik deildi. Artk birtek
slamda kurtulu bulunabilirdi
215
. nk imdi slam btn dinlerin nne geip onlardan daha
baarl olacakt. Bylece Mslmanlar ilerindeki zlemi gidermek iin bir yl bekleyebilirlerdi.
Bunun Allahn istei olduunu bilmek onlar iin yeterliydi. Bu krk-sekizici Srenin tamam
artcyd ve o olay iin ok uygundu.
slamn tek din olmas hakkndaki zel iddias, daha erken bir Medine Sresinde zaten
verilmiti:

phesiz Allah katnda din slam'dr. Kitap verilmi olanlar, kendilerine ilim geldikten sonra
srf, aralarndaki ihtiras ve arlk yznden ayrla dtler. Kim Allah'n yetlerini
inkar ederse, bilsin ki Allah hesab ok abuk grendir. l- mrn Sresi (iii) 19

Yorumcular bu ayetin anlamnn yalnzca slamn gerek din olduu yani Yahudiliin ve
Hristiyanln gerek din olmadn kantladn sylerler. Ve slamn gerek din olduunu, ne
Hristiyanlar ne de Yahudilerin, Kuran gelene kadar, inkar etmediklerini ne srerler. Yorumcular,
Hristiyanlar ve Yahudilerin slam inkar etmelerinin tek nedeninin kendi stnlklerini korumak
olduunu sylerler.
216

ELLKLER

Muhammed Medineye, Arabistandaki gcnn byd izlenimi ile dolu olarak, dnd.
Dndkten sonra Peygamberin ufku, ge bir Medine Sresinde anlatld gibi, genilemeye
balad:

(Ey Muhammed!) De ki: "Ey insanlar! phesiz ben, yer ve gklerin hkmranl kendisine
ait olan Allah'n hepinize gnderdii peygamberiyim. Arf Sresi (vii) 158

Her kim slam dnda bir din- Yahudilik, Hristiyanlk veya baka bir din- seerse bu din uygun
bulunmayp kabul edilmeyecektir ve bu kimse hsrana ve hayal krklna urayacaktr. Bu ayet (slamdan)
gemiten gelen ve gelecek olan btn dier dinleri iptal ediyor. Khalasutt-Tafasir, cilt i, sayfa 271.
Bylece Medinedeki halka slamn btn insanlar zerindeki hkm iddias aka iletildi.
Bir Qadiani yorumcu slamn byle olacan sylyor, ounluun dini olacak ama hi bir dinin buna
benzer bir bildiriyi nceden ieren vaadi yoktur. Holy Quran, 989
215
Kim slam'dan baka bir din ararsa, (bilsin ki o din) ondan kabul edilmeyecek ve o ahirette hsrana
urayanlardan olacaktr. l- mrn Sresi (iii) 85
216
Allah tarafndan onaylanan din Hristiyanlk ya da Yahudilik deil- slamdr. Kutsal Kitapn ilk 5
kitabna ve ncile sahip olan insanlar slamn ve Muhammedin gerek peygamber oluunun doru olmas
konusunda, gerek bilgiye (Kurana) ulaana kadar, amadlar. Orijinali budur:
, --,-- - - `- , -= --- `-= -,--- -,,+- ' =- --,- ,- --=- -- = `- , - -'-'
_-, '- '-,-- -- , .,=- '- - '-,-- --' - _- '-,-- ' _-, - --,-=- --'
Tafsir-i-Husaini, cilt i, sayfa 62.
Baidawi slami birlik inancn Muhammedin getirmi olduu yasa olarak tanmlyor. Cilt i, sayfa 148.
,+- ,--- -,= _-, _ `- ,- ` ,= _--, - ','- '-,= `- -- .--, ' '-, `- ',-= , - ,- _
'-'- - ',-'=
slam dnda baka hi bir yol kabul edilmeyecek, Allahn dedii gibi her kim slamdan baka bir din
seerse, o din kabul edilmeyecektir.Khalasatut-Tafasir, cilt i, sayfa 241.
82
Bu durum, Muhammedi M.S. 627-8 yllarnda Bizans imparatoru Heraklius ve dier birok
Hristiyan hkmdara, Fars krallarna ve baka hkmdarlara eliler yollamasna yol at.
217

Nldeke bu mektuplarn iinde Hristiyan hkmdarlara hem kendisinin hem slamn egemenliini
kabullenmelerini syler:
218

De ki: "Ey kitap ehli! Bizimle sizin aranzda ortak bir sze gelin: Yalnz Allah'a ibadet
edelim. Ona hibir eyi ortak komayalm. Allah' brakp da kimimiz kimimizi ilah
edinmesin." Eer onlar yine yz evirirlerse, deyin ki: "ahit olun, biz mslmanlarz."
Ey kitap ehli! brahim
219
hakknda niin tartyorsunuz. Oysa Tevrat da, ncil de ondan
sonra indirilmitir. Siz hi dnmyor musunuz?
te siz byle kimselersiniz! Diyelim ki biraz bilginiz olan ey hakknda tarttnz. Ya hi
bilginiz olmayan ey hakknda niin tartyorsunuz? Allah bilir, siz bilmezsiniz.
brahim ne Yahudi idi ne de Hristiyan. Fakat o, hanif (Allah' bir tanyan, hakka ynelen) bir
mslmand. Allah'a ortak koanlardan da deildi. l- mran Sresi (iii) 64-67

Peygamber ne zaman baarsz olduysa ya da tam bir baarya ulaamadysa, bu konuyu
rtbas etmek iin Yahudilere saldrrd. Bu politikas ylesine ie yarard ki, bu politikay terk
etmesi mantkszlk olurdu. Bundan dolay Hudeybiyedeki baarszlktan sonra Hayber
Yahudilerine kar acele bir sefer dzenledi.
220
Bu sefer, M.S. 628 ylnn sonbaharnda gerekleti
ve Mslmanlara zenginlik salad. lk bata Muhammed Yahudilerin yardmna bavurdu. ama
onlarn yardmn elde edemeyince onlar kabile kabile katledip evlerinden att ya da onlar aciz bir
duruma sokarak hkm altna ald. Bu zaferde Muhammed Arabistandaki Yahudilerin gcn
tamamen krd. Peygamberin en azimli dman ldrlnce kz Safiyyeyi , Hayberde tutsak ald.
Safiyyeye slam seme olana verildi. Safiyye slam seti ve bylece fetihinin ei oldu. Hayber
halk Medineye zarar veremeyecek kadar uzaktayd, ama Hayberde ganimet vard ve Arabistana
tamamen hkmedilmesi artk kararlatrlm gibi grnyordu.

BEDEVLERN CEZALANDIRILMASI

Muhammed imdi Kurey tarafndan herhangi bir saldrya uramayaca konusunda
gvende olduundan, Umre ayna kadar zaman geirmek iin, Bedevi kabileler zerinde saldrlar
dzenlemeye balad. Bu dnemde Urain ve Ukka ailelerinden olan baz hasta Bedevi kiiler
slam kabul ettiler ve Peygamberin otlanma topraklarnda kalmak iin izin aldlar, yle ki dii
develerin stn isinler. Onlar nankrd, bu develerin obann ldrdkten sonra onbe tane deve
alp katlar. Sonradan bu hrszlar yakaland ve kendilerine verilen ceza ok vahiceydi. Elleri ve
ayakler kesilip; gzleri ve dilleri dikenler ile delindi (Tafsir-i-Husaini, cilt i, sayfa 144); gzleri
inelerle delinip lene kadar kzgn gnein altnda bekletildiler (Khalasatu-t-Tafasir, cilt ii, sayfa
575). Sonra bu ayet akland:

217
Bu elililer ve onlarn neden olduu sonularndaha ayrntl bir aklamas iin, Mirkhund, Raudatus-
Safa, blm ii, cilt ii, sayfa 517.
218
Ama bu ayetlerin daha sonraki bir zamanda, Najran Hristiyanlarnn ve piskoposlarnn Muhammedi
ziyarete geldiklerini aklad syleniyor. Bu ayetlerin Medine Yahudilerini kastettii de belirtiliyor.
219
Baidawi bu ayet zerinde yle bir yorum yapyor: Yahudiler ve Hristiyanlar brahim konusunda
tarttlar, her iki inan da brahimin kendilerine ait olduunu sylyordu: bundan dolay bu konuyu
Peygambere getirdiler, ve u yaz akland. Baidawi sonra Yasann Musaya ve ncilin Mesih saya
verildiini sylyor, bylece brahim ne Hristiyanlarn ne de Yahudilerin olmu oldu.
220
Margoliouth, Mohammed, sayfa 355.
83
Yaptklarna bir karlk ve Allah'tan caydrc bir meyyide olmak zere hrsz erkek ile
hrsz kadnn ellerini kesin. Allah mutlak g sahibidir, hkm ve hikmet sahibidir.
Mide Sresi (v) 38

GCN ARTMASI

M.S. 629 ylnn ilk baharnda Muhammed Kurey tarafndan verilen izini kullanarak
Mekkeye yaklak iki bin izleyicisi ile birlikte yaklat. Kurey geri ekildi ve Mslmanlar yedi
yldr grmedikleri kente, silahlarn darda brakarak, girdiler. Muhammed Kbeye
221
gelince
yle dedi: Allah kendi gcyle onlara (Mekkelilere) bugn gsterene merhamet etsin.
Muhammed her zamanki hacda putperestler tarafndan yaplan trenleri kara ta pmek, Kbenin
etrafndan yedi defa dnmek ve Safa ve Merve dalarnn arasndan komak- yerine getirdi.
222

Kurban olarak kesilmek zere getirilen hayvanlar kesildi ve Umre trenleri bitmi oldu. Bu eski
kente ve tapnaa gsterilen sayg Mekkelileri olumlu bir ekilde etkiledi. Muhammedin askeri
gcnn sergilenmesi, Kureyten iki atl komutannn Muhammedin bayra altna girmelerini
salad. Aralarnda bir dostluk kuruldu. Muhammedin Meymune ile evlilii bu sene ierisinde
Muhammedin haremine eklenen drdnc ei Muhammedin gcn arttrd. Muhammed
Medineye dnerken her zamankinden daha gl olmutu.
Birka Arap kabilesine daha saldrld ve bu kabileler hkm altna alnana kadar ezildiler.
Roma imparatorluunun gney blmne saldrld, ama Mute savanda Mslmanlar ciddi bir
yenilgiye uradlar. Muhammedin Bizansllara kar yapt seferin birok eyi etkilediini
dnmekte haklyz. Bu sefer ne kadar baarsz olsa da, Muhammedi o anki Arabistann ulusal
birlik dncesinin nderi yapt.
223
Araplar daha nce bu konu hakknda pek dnmyorlard bile.
Muhammed bu saldrnn fazla erken olduunu ve bir daha denemeden nce Arabistandaki
konumunun daha iyi olmas gerektiini de anlad. Bundan sonra, ok ksa bir Sre olan, Nasr Sresi
(cx) indi:

Allah'n yardm ve fetih
224
(Mekke fethi) geldiinde ve insanlarn blk blk Allah'n
dinine girdiini grdnde, Rabbine hamd ederek tespihte bulun ve O'ndan balama
dile. nk O tvbeleri ok kabul edendir. Nasr Sresi (cx)

Tekrar yreklendirilen Muhammed yolunda devam edebilirdi. Kukusuz siyasi toplum
birlii ve kendi izleyicilerinin bir tarikat olarak olumas iin Medine bir merkez olamazd. slam
Arabistanda hem siyasi hem de dini olacak olsayd Muhammedin ilk balardan beri istedii gibi
Mekkenin Arabistann merkezi yaplmas gerekirdi.
Muhammed Mekkelilerin artk savatan bktklarn, bir ok Kurey nderinin de ya
ldn ya da kendi tarafna getiini ve gcnn Arabistann her ucuna ulatn grd.
Muhammed bylece unu anlad: Mekkeyi almak kararl bir saldr ile mmkn olabilirdi ve
Kureyin kalan gcnn parampara edilmesi mmknd.
MEKKENN BOYUN EMES

221
Raudats-Safa (blm ii, cilt ii, sayfa 598) kitabna gre Muhammed yoldayken phesiz biz sana
apak bir fetih verdik. ile balayan Fetih Sresi (xlviii)y izleyicilerine aklad.
222
Maulavi Muhammed Ali, bu gelenein Hacerin su ararken komas sonucu devam ettirildiini sylyor.
Bu iddia tamamen hayal gcnden ibarettir. Bu trenler Mekkelilerle bar salamak amal olarak
kullanlan eski putperest gelenekleridir. Holy Quran, sayfa 72
223
Margoliouth, Mohammad, sayfa 389
224
Baidawi bu zaferin Mekke zaferi olduunu sylyor ve askerler ile Mekke, Tif, Yaman, Huwazin ve
btn Arap kabilelerinin halklarnn kastedildiini sylyor. Cilt ii, sayfa 420.
84
Onnc Sre Mekkeli bir suredir, ama krk-birinci ayeti eklemedir ve byk olaslkla bu
dnem ierisinde gemektedir:

Onlar, bizim yeryzne (kudretimizle) gelip onu etrafndan eksilttiimizi grmediler mi?
Allah hkmeder. Onun hkmn bozacak hibir kimse yoktur. O, hesab abuk grendir.
Rad Sresi (xiii) 41.

Ibn Abbas
225
bu ayetin Mekkeliler hakknda olduunu sylyor. Bu Mekkeliler ylesine kr
ve bitik hale gelmilerdi ki, Mslmanlarn zerine gelip putperest Arap kabilelerinin topraklarna
girip onlar aldklarn gremiyorlard. Hseyin,
226
bu ayetin Yahudiler hakknda olduunu sylyor.
nk Yahudilerin kaleleri, topraklar ve mallar artk Mslmanlarn ellerine gemiti.
Bazlar bu sefere katlmaktan acizdiler ve bu kiiler burada yle azar iitirler:

Yeminlerini bozan, peygamberi yurdundan karmaya kalkan ve stelik size tecavz ilk
defa kendileri balatan bir kavimle savamaz msnz? Yoksa onlardan korkuyor
musunuz? Oysa Allah, -eer siz gerek m'minler iseniz- kendisinden korkmanza daha
lyktr.
Onlarla savan ki, Allah onlara sizin ellerinizle azap etsin, onlar rezil etsin, onlara kar
size yardm etsin, m'min topluluun gnllerini ferahlatsn ve onlarn kalplerindeki
fkeyi gidersin. Tevbe Sresi (ix) 13-4

Mekkeye yaplan seferde aktif bir rol oynayanlar ve zaferden pay alanlar ok vlyorlar.
Bu ekilde davrananlarn hareketleri, burada Peygamberin gc kantlandktan sonra, sadaka
vermek ve slam iin savamak ile kyaslanyorlar:

Size ne oluyor da, Allah yolunda harcama yapmyorsunuz? Halbuki gklerin ve yerin miras
Allah'ndr. inizden, fetihten (Mekke fethinden) nce harcayanlar ve savaanlar,
(dierleri ile) bir deildir. Onlarn derecesi, sonradan harcayan ve savaanlardan daha
yksektir. Bununla beraber Allah hepsine de en gzel olan (cenneti) vadetmitir. Allah
btn yaptklarnzdan hakkyla haberdardr. Hadd Sresi (lvii) 10
227

Hudeybiye antlamas yaplal iki yl olmutu. Bu antlamaya gre Mekke ve Medine
arasndaki barn on yl srmesi gerekiyordu. Ama bu sorunun stnden gelindi. Muhammedin
hkm altnda olan bir Bedevi kabile, Kurey ile ittifak kurmu olan bir kabile tarafndan saldrya
urad. Muhammed bunu grnce hemen on bin adam toplayp Mekkeye kar sefere kt.
Peygamberin eski dman olan Ebu Sfyan artk direnme zamannn sona erdiini anlad.
Muhammed ile konumak istedi. ahadeti tekrarlad ve daha sonralar her zaman iyi bir Mslman
oldu. Ebu Sfyann, Kureyin babadan oula geen lideri olarak, Mekke zerindeylesine byk
bir etkisi vard ki, o Mslman olunca Mekkeliler Muhammede fazla direnmediler. Muhammed
kente girer girmez Kbe ye gitti ve kara ta selamlad. Bunun ardndan btn putlarn indirilmesini

225
Tafsir-i-ibn Abbas , sayfa 289.
226
227
inizden, fetihten (Mekke fethinden) nce harcayanlar ve savaanlar .' _--' .- - -- -
Nldeke bu ayetin Bedir hakknda olduunu sylyor. Nldeke byk olaslkla bu konuda hakldr, ama
Mualim bu ayeti Hudeybiye antlamasyla ilgili olarak gsteriyor, Baidawi ve benim dantm dier btn
Mslman yorumcular bu ayetin Mekke hakknda olduunu sylyorlar. Buna katlanlarn stnl yle
aklanmaktadr: O nanllar ki Mekke zaferinden nce inanl ve yardmc olanlar btn dier nanllardan
stn ve en iyi insanlardr.
,- -,- '_- - _- ,= _-'= .- _- -- ',= '- ,--,- '- - , _
Khalasatut-Tafasir, cilt iv, sayfa 364.
85
buyurdu. Kentin zerindeki stn hkmn gstermek iin Osman bin Talha ve Abbas tapnak
ierisinde babadan oula geen iki greve atad.
228

Bir haberci u emri sokaklarda haykrmaya balad: Her kim Allaha ve kyamet gnne
inanyorsa, o inanl evinde hi bir eitlik kalmasn.
229

Bir ok Mekkeli alay etti. Bunun zerine btn insanlarn doalar itibaryla eit olduklarna,
yani Allahn gznde rk ya da konumun Allah korkusu kadar nemli olmadn aklayan bir
vahiy indi. Quraish burada azar iitir:

Ey insanlar! phe yok ki, biz sizi bir erkek ve bir diiden yarattk ve birbirinizi tanmanz
iin sizi boylara ve kabilelere ayrdk. Allah katnda en deerli olannz, O'na kar
gelmekten en ok saknannzdr. phesiz Allah hakkyla bilendir, hakkyla haberdr
olandr. Hucurt Sresi (xlix) 13
230

MUHAMMEDN ZAFER

Muhammed Mekkelilere kendisi hakknda ne dndklerini sorunca bazlarndan yle bir
yant ald, Ey asil kardein olu asil karde senin hakknda iyi dnyoruz. Bizim zerimizde
hkm aldn. Ysuf Sresi (xii) 92den alnt yaparak Peygamber Ysufun kardelerine syledii
sz tekrarlyor:

Ysuf dedi ki: "Bugn size knama yok. Allah sizi balasn. O, merhametlilerin en
merhametlisidir.
231
Ysuf Sresi (xii) 92

Muhammed birka kii dnda
232
, ki bu kiiler gerekten balarna gelen sonu hak
etmilerdi, btn kente genel bir af salad. Bunun sonucunda, Muhammed hzl bir ekilde halkn

228
Bu ayette bu grevlerin deitirilmesinin doruland sylenir:
Allah size, emanetleri mutlaka ehline vermenizi ve insanlar arasnda hkmettiiniz zaman adaletle
hkmetmenizi emrediyor. Nis Sresi (iv) 58.
229
Muir, Life of Mahomet, cilt iv, sayfa 129.
230
Bu vahiyin geerli olmasn gerektiren durumun daha ayrntl bir aklamas iin, Khalsatut-Tafasir, cilt
iv, sayfa 269-72yi okuyun.
231
Raudatus-Safa, blm ii, cilt iim, sayfa 602.
232
Bu genel aftan esirgenenlerin says ondu, ama ldrlenlerin says drtt. Bu kiilerin arasnda
Abdullah ibn Sad yer ald. Abdullah ibn Sad bir sre Peygamberin Medinedeki katipliini yapmt.
Peygamberin Abdullah ibn Sad a insann yaratl hakknda bir blm yazdrd anlatlyor. Sura (xxiii)
12-14, bu ayetlerin son szleri Kutsansn o zaman Allah, yaratclarn en ustas. Bu szler Abdullah
tarafndan aknlk iinde sylendi, ama Peygamber bu szleri duyduunda ylesine sevinmit ki,
Abdullaha, bunlar yaz, nk bu szler byle inmitir. Abdullah n ise bu konuda farkl bir tutumu
oldu ve yle dedi, Eer Muhammed doru sylyorsa o zaman benim zerimede esin inmitir. Hseyin
bu szlerin yetkilisi olarak, bu konuda u ayeti veriyor:
-= ,- '- - ,,-- -- ,-- '- - - --= - '- -- --' --' ' --' --=- - - -
_- _= -,' Tafsir-i-Husaini, vol. ii, p. 80
Peygamber bu konuda ok kzmt ve Baidawiye gre u ayet Abdullah ibn Sad n hareketi hakknda
indi:
Allah'a kar yalan uyduran veya kendine bir ey vahyedilmemiken, "Bana vahyolundu" diyen, ya
da "Allah'n indirdiinin benzerini ben de indireceim" diye laf eden kimseden daha zalim
kimdir? Enm Sresi (vi) 93
Bu ayet ge bir Mekke Suresinde yer alr, ama hakknda sz edilen konu Medinede gemektedir. Yani
yerinin deitii aktr, ki bunun tek mantkl aklamas bir nceki ayetin Kurann, Kutsal Yazlar
zerindeki stnl hakkndadr. Merak uyandran konu udur, Muhammede eit bir ayet yaratt iin bir
adam gazap grmektedir ama Peygamberin kendisi, insanlar byle yapmalar iin tevik etmektedir.
Muhammed bunun kabul edilmesini istedi mi, istemedi mi?
86
kalbini kazand. Medinede olduu gibi, Mekkede de hi Mnafikn yoktu. Muhammed iin bu bir
zafer gnyd, nk o anda Allahn ltfu zerlerine gelmiti.
233
Sekiz yl nce Muhammed bu
kentten kendisine kar kin duyulan bir serseri gibi atlmt. Daha sonra ise Kurey hi durmadan
ona kar gelmiti, bu direni artk sona ermiti. Kutsal tapnak imdi Muhammedin elindeydi ve
onun sz yasa olmutu. Muhammed artk asrlardr Allat ve Uzza gibi birok alt seviyedeki tanrya
tapnmak iin kullanlan bu tapnakta durdu ve bir sz ile oradaki putperestlii sonsuza kadar yok
etti. Muhammed sonra kendi hkmyle bu tapnaa yeni grevliler atad ve bu tapna yeni dinin
merkezi yapt. Byle bir zaferin slamn yaylmasn hzlandrdna amamal. Artk daha
nceleri hi olmad ekilde Arap halknn birleecekmi gibi grnyordu. Artk Peygamberin
yurtsever yan ortaya kacak gibiydi ve Arabistan siyasi ve dini bir ekilde - birleik ve zgr
olarak daha geen senelerde topraklarna el atmaya alan dmanlarna kar direnebilir, onlar
ykma gtrme tehditi gsteriyordu.
Artk ciddi direncin bitmesine ramen bir ka yer hala direnmekte srar etti. Tif halk ve
Huwazin Bedevileri Mekkenin dmesini kendi zgrlklerini tehlikeye atlacan dnerek,
Muhammed iki hafta ierisinde Tif ve Huvazin Bedevilerine kar bir sefer yapmak zorunda kald.
Hunain vadisine bir sava yapld. Ilk bata baz inanl savaanlarna bir korku tuttu ve btn ordu
kamaya balad. Durum kritikti, ve Muhammedn akrabas Abbastan benzeri szler arasnda
unular barmasn istedi: Ey! Mekke halk! Ey! Aa yeminlileri! Baraka Sresi halk!
234

Muhammed bir toprak ynn zerine kca ve elini atp dmanlara bir avu toprak frlatp,
harabe onlar tut! diyince bazsnn ka engellendi. Bu sava bylece kazanlmaya baland ve
dman tamamen ezildi. Her zamanki gibi bu konuda bir vahiy indi. Bu vahiyde dmanlarn
saylarndan dolay olan ka onlarn savatan nceki kendi saylarndaki bo gurula balant
kuruluyor:

Andolsun, Allah birok yerde ve Huneyn sava gnnde size yardm etmitir. Hani,
okluunuz size kendinizi beendirmi, fakat (bu okluk) size hibir yarar salamam,
yeryz btn geniliine ramen size dar gelmiti. Nihayet (bozularak) gerisin geriye
dnp kamtnz. Tevbe Sresi (ix) 25

Bir sonraki ayette zaferin tamamlanmasnda ilahi destektein yer ald yazlyor:

Sonra Allah, Resl ile m'minler zerine kendi katndan gven duygusu
235
ve huzur
indirdi. Bir de sizin gremediiniz ordular indirdi ve inkar edenlere azap verdi. te bu,
inkrclarn cezasdr. Tevbe Sresi (ix) 26

233
Baidawi, Size nimetimi tamamladm Mide Sresi (v) 3 szlerinin bu zaferden bahsediyor olabileceini
sylyor.
234
Ante, sayfa 137
235
Burdaki asl kelime Sakinat - -, . Samuelin srail halkna ylece demesi iin Bakara Sresi (ii)
248da kullanlyor, Peygamberleri onlara yle dedi: "Onun hkmdarlnn alameti size o sandn
gelmesidir. Onda Rabbinizden bir gven duygusu ve huzur ile Ms ailesinin, Hrn ailesinin geriye
braktndan kalntlar vardr. . Bylece Antlama Sandnda bulunan Shechinah, yani ilahi varlk veya
grkem, ile bir ba oluturulduu gibi grnmekte. Artk bu korkunun yer ald zamanda Peygamberdeki
Ilahi varlk sakinlik veya bir huzur ruhu vermekte. Bu ayet Peygamberin Ebu Bekir ile Mekkeden
kandaki maradaki geirdii tehlikeli zamanla balantl olarak gsteriliyor:
Allah da onun zerine gven duygusu ve huzur indirmi ,'= --,- - - ' Tevbe Sresi (ix)
40.
Bu ayet baka olaylar iin de kullanlmaktadr:
O, inananlarn imanlarn kat kat artrmalar iin kalplerine huzur ve gven indirendir.
phesiz Allah, aa altnda (ante, sayfa 138) sana bat ederlerken inananlardan honut olmutur.
Gnllerinde olan bilmi, onlara huzur, gven duygusu vermi ve onlara yakn bir fetih ve elde
edecekleri birok ganimetler nasip etmitir.
87

Peygamber Tif ehrini kuatt ama baarsz oldu. Birka haftadan sonra kuatma sonra
erdirildi fakat on ay getikten sonra Tif halk ona boyun edi. Muhammed imdi Huvazinlerden
edindii ganimetten, Mslmanla gemi olan, Mekkelilerin ve Bedevilerin kabile nderlerine
hediyeler verdi. Bu hediye datm Muhammedin izleyicilerini ve dostlarn ok rahatsz etti. Ama
bir sre sonra yine byle kk bir sorunun zmlenmesi iin bile bir vahiy indi:

lerinden sadakalar konusunda sana dil uzatanlar da var. Kendilerine ondan bir pay
verilirse, honut olurlar; eer kendilerine ondan bir pay verilmezse, hemen kzarlar.
Eer onlar Allah ve Reslnn kendilerine verdiine raz olup, "Bize Allah yeter. Ltuf ve
ihsanyla Allah ve Resl ileride bize yine verir. Biz yalnz Allah'a rabet eder (onun
ihsann ister)iz" deselerdi, kendileri iin daha hayrl olurdu.
Sadakalar (zekatlar), Allah'tan bir farz olarak ancak fakirler, dknler, zekt toplayan
memurlar, kalpleri slam'a sndrlacak olanlarla (zgrlne kavuturulacak) kleler,
borlular, Allah yolunda cihad edenler ve yolda kalm yolcular iindir. Allah hakkyla
bilendir, hkm ve hikmet sahibidir. Tevbe Sresi (ix) 58-60
236

Kabile balarna verilen bu zekt daha ok rvet grevini grd ve Medine halk doal
olarak buna isyan etti. Allah slam baarl kldndan yorumcular artk kalpleri slam'a
sndrlacak olanlar szlerinin iptal edildiini sylyorlar. Bunun nedeni ise Ebu Bekirin
nanllara byle hediyeler verilmesini yasaklamasyd.
237

HEYETLERN YILI

Hicrinin dokuzuncu ylna, Heyetlerin Yl dendi. Mekke ve Kbe artk Muhammedin
eline getiinden Muhammedin n artt ve btn kabileler teker teker Muhammede teslim
oldular. Tarihi Ibn Ishaq bu yeni nanllarn inancn ok iyi bir ekilde yorumluyor. Ibn Ishaqn
yorumu udur: Mekke fethedilip Kurey, slamn gc tarafndan bozguna uratld, Kurey
Muhammede boyun eince, bu kabileler Muhammede sava aarlarsa kazanamayacaklarn
anladlar ve bylece Allaha olan inanlarn ifade ettiler. Bu ayeti yerine getirme amacyla,
Mslman olmayanlarn tapnaa girmesi yasakland ve Mslman olmayan kiileri arayp bulmak
iin aktif liderleri olan baz Mslman eteler lkenin altnn stne getirdi:

Hani inkar edenler kalplerine taassubu, cahiliye taassubunu yerletirmilerdi. Allah ise,
Peygamberine ve inananlara huzur ve gvenini indirmi ve onlarn takva (Allah'a kar gelmekten
saknma) szn tutmalarn salamt. Fetih Sresi (xlviii) 4, 18-19, 26
Bu sz sadece Medine Srelerinde gemekte, ve bu Muhammedin bu sz Yahudilerden aldn
gstermektedir. Geiger, Judaism and slam, sayfa 39.
Baidawi (cilt ii, sayfa 266) bunu yle nitelendiriyor -,-'-=' '- huzurun kalclc.
Nadhir Ahmad _'- yani rahatlk ve .-= yani sabr olarak evirmekte.
236
Btn yorumcular +-,' -' ,-' yani kalpleri slam'a sndrlacak olanlar szlerinin slama
kavutu anlamna geldiini sylemektedirler. slama bu yoldan geen btn kabile nderleri bundan byle
al-Muallafa Qulubuhum olarak arldlar. Ibn Abbas ve Baidawi bu hediyeyi alanlarn arasnda Ebu
Sufya ve arkadalarnn, Ikra bin Cabis, Abbas bin Mirdas ve bakalarnn da bulunduklarn sylyor.
237
Hseyin bu tr zektn yasaklanmas konusunda yle diyor:
slamn geliimi ve yaplan seferlerden sonra btn nanllar bu tr zekt verilmesini yasaklad.
'-='- '-'-'-- -'= `- ,+= -- -'= ='- -- - Tafsir-i-Husaini, vol. i, p. 260.
Abd Bekir Siddiq zamannda btn nanllarn kabulyle slama geenlerin pay iptal edildi,nk artk
kalplerin uzlamas iin bir ihtiya yoktu.
-',- -= '--='- ,- ,- - ,- -'- _'- _ _- -,' -'' _-' ',, ='-- ,'-' _-
Khalasatut-Tafasir, cilt ii, sayfa 271.
88
Haram aylar knca bu Allah'a ortak koanlar artk bulduunuz yerde ldrn, onlar
yakalayp hapsedin ve her gzetleme yerine oturup onlar gzetleyin. Eer tvbe ederler,
namaz klp zekt da verirlerse, kendilerini serbest brakn. Tevbe Sresi (ix) 5.

Bu ayet, nl Ayatus-Saif ayeti ya da klcn ayeti olarak bilinir. Bu ayetin Mslmanlarn
sava amasn engelleyen ayeti iptal ettii syleniyor .
Bu ayet aada yazld gibidir:-
Sizinle savaanlara kar Allah yolunda siz de savan. Ancak ar gitmeyin. nk Allah
ar gidenleri sevmez. Bakara Sresi (ii) 190
238

Bununla yetinmeyerek nceden Mekkede geen daha dosta bir vahiyin szlerini iptal
239

ediyor:

(onlara) yle deyin: "Biz, bize indirilene de, size indirilene de inandk. Bizim ilahmz ve
sizin ilahnz birdir (ayn ilahtr). Ankebt Sresi (xxix) 46.

Araplar artk direnmenin anlamsz olduunu anlamlard. Toplumun tm temelleri
yklmt; bu temellerin yeniden atlmas ve ina edilmesi gerekiyordu. Toplumu deitirebilme
gcne artk yalnzca Muhammed sahipti. Bylece slam daha ulusal bir ekil ald. Ve uzun yllardr
savalara ve tartmalara yol aan adam, artk birlemi bir Arabistann kabul edilen ba olarak
grld. Bylece Peygamberin daha nceki istekleri yerine getirilmi oldu.

Toplumun yeni siyasi ynetime gemesi iin, slamn, ona boyun eenler tarafndan,
kabullenilmesi gerekiyordu. Bu kabullenmenin en nemli yan da toplumun u szleri
uygulamasyd, Peygamberin retilerine, geleneklerine ve ahlaki kurallarna uymakla kalmayp,
Peygamberin Allah ve Peygamber hakknda syledii her eyi sorgusuz sualsiz yerine getirip, her
ylki gelirin onda birini zektn ve harcamalarn devam ettirmesi iin Muhammede verilmesi
gerekti (yalnzca bir vergi olarak deil ,Allahn dier zenginliklerini anmsatan ilahi bir kurban
olarak.)
240

NAJRAN HIRSTYANLARI

M.S. 630 ylnn sonbaharnda Suriye snrna askerler yolland. Suriye snrnda mparator
Herakliusun askerlerinin feodal kabileler arasndan byk bir ordu toplad sylendi. Bu ordunun
amac, Mslmanlarn basknn engellemek, yani Arabistan hkmleri altna almakt. O anki
durum ok kritik grnyordu ve Muhammed, Bizans mparatorluunu durdurmak iin, daha nce
hi bir zaman toplamad kadar byk ve gl, tamamen Mslmanlardan oluan, bir ordu
toplad. Muhammedin toplad ordu byk zorluklar ve aclar yaadktan sonra, Medine ve amn
arasnda bulunan Tebke varnca, Romallarn hazrlklarnn abart olduu ve mparatorun fikrini

238
Sava yalnzca bir koruma nlemi olarak gz nnde tutan bu emir, Hseyin ve Baidawiye gre
Ayatus-Saif tarafndan iptal edilmektedir. Bylece: -- ,--- -,'- = , Tafsir-i-Husaini, vol. i, p.
32.
Baidawi bu ayeti Hudeybiye olay ile badatrr. Kurey Muhammedin Mekkeye giriini engelledi.
Hudeybiyedeki Mslman gleri ok tehlikeli bir konumdaydlar ve bylece askeri ynden bu emir o an
iin ok mantklyd, ama bu ayet yalnzca bu yresel durum iin indi.
Snrl sava ve zel durumlar sona erdiinden, artk putperestlere kar srekli ve genel bir sava
balatld.
239
Baidawi, cilt ii, sayfa 98. -,-' ,'- =,--- '+- .,
240
Muir, Life of Mahomet, cilt iv, sayfa 170.
89
deitirip geri dnd ortaya kt. Muhammed imdi ilgisini Hristiyan ve Yahudi kabilelere
yneltti. Ailahn Hristiyan Prensi John, Peygamberle bir antlama yapt ve yllk bir vergi demeyi
kabul etti. Peygambere giden en ilgin eli Najran Hristiyanlarnn piskoposu Ebu Harise
tarafndan gnderilendi. Najran Hristiyanlar hem slam kabul etmeyi hem de Muhammedin
teklifini, Gelin biz birbirimizi lanetleyelim ve yalan syleyenlerin zerine Allahn lanetini
koyalm, szleriyle reddettiler. Sonunda btn Mslman olmayanlarn vermek zorunda olduu
vergiyi demeyi kabul ettiler.
241
Bu olay Kurann u ayetlerinde gemektedir:
242

phesiz Allah katnda (yaratllar bakmndan) sa'nn durumu, Adem'in durumu gibidir:
Onu topraktan yaratt. Sonra ona "ol" dedi. O da hemen oluverdi.
Hak Rabbindendir. O halde sakn phe edenlerden olma.
Sana (gerekli) bilgi
243
geldikten sonra artk kim bu konuda seninle tartacak olursa de ki:
"Gelin, oullarmz ve oullarnz, kadnlarmz ve kadnlarnz aralm. Biz de siz
de toplanalm. Sonra gnlden dua edelim de, Allah'n lanetini (aramzdan) yalan
syleyenlerin stne atalm." l- mrn Sresi (iii) 59-61

Bu konuyu lanet ile zmek ok ilgin bir yntemdir. Ancak bu lanet, Muhammedin bu
konuda kendisinin hakl olduuna ne kadar ok inandn gsteriyor. Baz Yahudi kabileler de
Muhammede boyun ediler ve istenen vergiyi dediler. Muhammed, bu son seferinden sonra, eve
dnd ve M.S. 630 ylnn sonuna doru Medineye vard.
Medinedeki baz Mslmanlar ve birok Bedevi geri ekilmeyi tercih ederlerken daha ciddi
niyetli Mslmanlar Hristiyan Suriyelilere ve tatmin olmam Arap kabilelerine kar yaplan bir
savata yardm etmeyi ok istediler. Ama btn isteklileri gtrmek iin ne yeterince erzak ne de
nakliye gc vard. Tebke kan seferde yardmlar kullanlamayanlar ac ac aladlar ve sonradan
hep al-Bakaun yani yasllar- olarak anldlar. Burada onlarn zerine hibir suun konulmad
syleniyor:

Kendilerini bindirip (cepheye) sevk edesin diye sana geldikleri zaman, senin, "Sizi
bindirebileceim bir ey bulamyorum" dediin; bu uurda harcayacaklar bir ey
bulamadklarndan dolay zntden gzleri ya dke dke geri dnen kimselere de bir
sorumluluk yoktur. Tevbe Sresi (ix) 92

KYZLLER

Buna ramen gidenlerin arasnda isteksiz olanlar da vard. Bu isteksiz olanlardan biri
arkadalarna yle dedi: Bu adam Suriyenin kalelerini ve blgelerini fethetmek istiyor, ama
bunun gereklemesi imkansz. Orada olanlardan biri, konuan azarlad ve byle eytani
konumalar hakknda bir vahiyin inmesini umduunu syledi. Bunlar gereklemekteyken
Muhammed ilahi bir ekilde bu olup bitenlerden haberdar edildi. Muhammedin ikiyzllerin
konutuklarn bildiini rendiklerinde ikiyzller korktular ve yalnzca aka yaptklarn
sylediler. O anda bir ayet indi:

Mnafklar, kalplerinde olan eyleri, yzlerine kar aka haber verecek bir srenin
zerlerine indirilmesinden ekinirler. De ki: "Siz alay ede durun! Allah, ekindiiniz o
eyi ortaya karacaktr."

241
Raudatus-Safa, blm ii, cilt ii, sayfa 687-99. Baidawi, cilt i, sayfa 109.
242
Krk-drdnc ayete Ayatul-Mubahalat, yani lanet ayeti, deniyor.
243
Yani Isann bir peygamber ve bir hizmeti olduunu (yani ilahi olmadn) bilip. Tafsir-i-Husaini, cilt i,
sayfa 70 --- -,= -- --- ,-
90
yet kendilerine (niin alay ettiklerini) sorsan, "Biz sadece lfa dalmtk ve aramzda
eleniyorduk", derler. De ki: "Allah'la
244
, onun yetleriyle ve peygamberiyle mi
eleniyordunuz?"
Bouna zr dilemeyin! nk siz, (szde) iman ettikten sonra kfrnz aa vurdunuz.
inizden (tvbe eden) bir zmreyi affetsek bile, sularnda srar etmeleri sebebiyle, dier
bir zmreye azap edeceiz. Sura At-Taubah (ix) 64-6

imdi Peygambere sorun kartmak iin soru soranlar azar iittiler. Muslim ve dier
Gelenekselcilerin hkm ile Nldeke
245
, Hac iin emir verildiinde, bir adamn, Muhammede her
yl gitmek zorunlu mu diye sorduunu syler. Muhammed sinirlenerek, Evet, gidebilirsin, diye
cevap vermi. Sonra u vahiy indi:

Ey iman edenler! Size akland takdirde sizi zecek olan eylere dair soru sormayn.
Mide Sresi (v) 101.

Buna ramen bu ayet belki de bir sonraki ayette geen, Mekkelilerin batl inanlara olan
yantn kastediyor olabilir. Baz yorumcular bu ayetin daha genel konular hakknda olduunu
sylyorlar. Baidawinin bu konuda iyi bir yorumu mevcuttur (cilt i, sayfa 274).

TEREDDT EDENLER

Peygamber evine giderken Medinedeki bu seferinde yardmna komayan tatmin
olmayanlar, yani ikiyzller, azar iittiler. Yorumcularn Tebk
246
sava hakknda olduunu
dnd zel vahiyler, hem bu ikiyzllere hem l Araplarna hem de bakalarna uyar olsun
diye, indiler:

Ey iman edenler! Ne oldunuz ki, size "Allah yolunda sefere kn" denilince, yere aklp
kaldnz.Yoksa ahiretten vazgeip dnya hayatn m setiniz? Oysa ahirete gre dnya
hayatnn yarar, pek az bir eydir.
Eer Allah yolunda sefere kmazsanz, sizi elem dolu bir azap ile cezalandrr ve yerinize
sizden baka bir toplum getirir. Siz ise ona hibir zarar veremezsiniz. Allah her eye
hakkyla gc yetendir.
247

Gerek yaya olarak, gerek binek zerinde Allah yolunda sefere kn. Mallarnzla,
canlarnzla Allah yolunda cihad edin. Eer bilirseniz bu sizin iin daha hayrldr.
Eer yakn bir dnya menfaati ve kolay bir yolculuk olsayd, (sefere katlmayan mnafklar
da) mutlaka sana uyarlard. Fakat meakkatli yol, onlara uzak geldi. Geri onlar, "Eer
gcmz yetseydi, elbette sizinle beraber kardk" diye Allah'a yemin edeceklerdir.
Onlar kendilerini helke srklyorlar. Allah biliyor ki onlar kesinlikle yalancdrlar.
Allah seni affetsin! Doru syleyenler sana iyice belli olup, yalanclar bilinceye kadar
beklemeden niin onlara izin verdin?
Ancak Allah'a ve ahiret gnne inanmayan, kalpleri pheye dp kendileri de o
phelerinin iinde bocalayan kimseler senden izin isterler.

244
Bu ayet Tebke kan seferi ilahi bir ekilde onaylyor, nk Baidawiye gre esprinin konusu buydu.
245
Geschichtes des Qorans, sayfa 173.
246
Khalasatut-Tafasir, cilt i, sayfa 256.
247
Bu ayetin ayn Srede bulunan, ama baz istisnalara yer veren, doksanikinci ayet tarafndan iptal edildii
syleniyor:
Allah'a ve Reslne kar sadk ve samimi olduklar takdirde, gszlere, hastalara ve (seferde)
harcayacaklar bir ey bulamayanlara (sefere katlmadklar iin) bir gnah yoktur. Tevbe Sresi
(ix) 91.
91
Onlar eer savaa kmak isteselerdi, elbette bunun iin bir hazrlk yaparlard. Fakat Allah
onlarn harekete gemelerini istemedi de onlar geri brakt ve onlara, "Oturun oturan
acizlerle beraber" denildi.
Eer onlar da sizin iinizde (sefere) ksalard, size bozgunculuktan baka bir katklar
olmayacak ve sizi fitneye drmek iin aranzda kouturacaklard. Aranzda onlar
dinleyecek kiiler de vard. Allah zalimleri hakkyla bilendir. Tevbe Sresi (ix) 38-9, 41-
43 ve 45-7
Allah'n Reslne kar gelerek (sefere kmayp) geri braklanlar, oturup kalmalarna
sevindiler. Allah yolunda mallaryla canlaryla cihad etmek holarna gitmedi ve "Bu
scakta sefere kmayn" dediler. De ki: "Cehennemin atei daha scaktr." Keke
anlasalard. Tevbe Sresi (ix) 81.
"Allah'a iman edin ve Resl ile birlikte cihat edin" diye bir sre indirildiinde, onlardan
servet sahibi olanlar, senden izin istediler ve "Bizi brak da oturup kalanlarla birlikte
olalm" dediler. Tevbe Sresi (ix) 86
248

mansz Bedeviler yle azarlanrlar:

Bedevlerden mazeret ileri srenler, kendilerine izin verilsin diye geldiler. Allah'a ve
Reslne yalan syleyenler ise (mazeret bile belirtmeden) oturup kaldlar. Onlardan kfir
olanlara elem dolu bir azap isabet edecektir. Tevbe Sresi (ix) 90.
Bedevler inkr ve nifak bakmndan daha ileri ve Allah'n peygamberine indirdii
hkmlerin snrlarn tanmamaya daha yatkndrlar.
Bedevlerden yleleri vardr ki, (Allah yolunda) harcayacaklar eyi bir zarar sayar ve
(bundan kurtulmak iin) size belalar gelmesini beklerler. Kt bellar kendi balarna
olsun. Allah hakkyla iitendir, hakkyla bilendir. Tevbe Sresi (ix) 97-9.

TEREDDT EDENLERN CEZALANDIRILMALARI

Bylece btn yrekten gitmek istemeyenler azarlanyor. Peygamber ve gidenler ise
vlyor ve kendilerine cennetlerin ihsan edilecei syleniyor, nk Allah onlar iin iinde
sonsuz saadet olan ve orada sonsuza kadar kalacaklar, iinden rmaklar akan cennetler
hazrlamtr.
249
Baz nanllar daha sonra sularn akladlar ve affedildiler, ama Peygambere
onlarn mal varlklarndan almas sylendi, yle ki sulu olanlar temizlenip arndrlsnlar. Bazlar
ise af grp grmeyecekleri belirlenmek iin bekletildiler, ama sonunda onlar da affedildiler:

Dier bir ksm ise, gnahlarn itiraf ettiler. Bunlar salih amelle kt ameli birbirine
kartrmlardr. Umulur ki Allah tvbelerini kabul eder. nk Allah ok balayandr,
ok merhamet edendir.
Onlarn mallarndan, onlar kendisiyle arndracan ve temizleyecein bir sadaka (zekat) al
ve onlara dua et. nk senin duan onlar iin sknettir (Onlarn kalplerini yattrr.)
Allah hakkyla iitendir, hakkyla bilendir. Tevbe Sresi (ix) 102-3.

Bu ayn Sredeki yz altnc ayettir:

248
Blmn, 82inci ayetten 107inci ayete kadar olan tm, bu konu ile ilgileniyor. Ben burada yalnzca
birka ayetten alnt yaptm.
249
Tevbe Sresi (ix) 89
92
(Sefere katlmayanlardan) dier bir ksm da, Allah'n emrine braklmlardr. Bunlara ya
azap eder ya da tvbelerini kabul eder. Allah hakkyla bilendir, hkm ve hikmet
sahibidir. Tevbe Sresi (ix) 106

Bu ayetin zellikle Kab ibn Mlik diye bir savaya ynelik olduu sylenir. Kab ibn
Mlik Uhud savanda onbir yara almt. Kendisi ayn zamanda bir airdi. Onun ve iki arkadann
Tebke gitmemek iin geerli bir nedenleri yoktu ve gitmemeleri kt bir rnek sergiledi. Bu
hareketleri yargsz braklamazd. Elli gn boyunca aforoz edildiler. Bu sre iinde aileleri ve
eleriyle herhangi bir ilikiye girmeleri de yasakland. Sonra Muhammed onlarn sefaletini grp
yumuad ve bylece u vahiy indi:

Savatan geri kalan kiinin de tvbelerini kabul etti. Yeryz btn geniliine ramen
onlara dar gelmi, vicdanlar da kendilerini sktka skm, bylece Allah(n azabn)dan
yine ona snmaktan baka are olmadn anlamlard. Sonra (eski hallerine)
dnsnler diye, onlarn tvbelerini de kabul etti. phesiz Allah, tvbeyi ok kabul eden
ve ok merhamet edendir. Tevbe Sresi (ix) 118

Dokuzuncu Sre ya sonuncu ya da sonuncudan bir nce inen Sredir.
250
Bu Sure vahi ve
hogr iermeyen bir Sredir. Bu Srede Peygamberin yllar getike, sakinleip yumuamak
yerine, sava ruhunun, ve ilahi desteklerinin bydkleri gsteriliyor:

Ey peygamber! Kafirlere ve mnafklara kar cihad et ve onlara kar etin ol. Onlarn
varacaklar yer cehennemdir. Ne kt bir var yeridir oras! Tevbe Sresi (ix) 73
251

Savaa ar btn Mslmanlara yaplmasna ramen, Muhammed, renciler ve din retim
grevlileri iin istisna yapt:

(Ne var ki) m'minlerin hepsi toptan seferber olacak deillerdir. yleyse onlarn her
kesiminden bir grup da, din konusunda kkl ve derin bilgi sahibi olmak ve dndkleri
zaman kavimlerini uyarmak iin geri kalsa ya! Umulur ki saknrlar. Sura At-Taubah (ix)
122

Muhammed Tebke kmaya hazrlanrken, kendisinden Kubada yeni ina edilmi bir
camii amas istendi. Dnnde bu camiinin bir mezhep tarafndan kurulduunu rendi ve
camiinin yklmasn emretti:

Bir de zararl faaliyetlerde bulunmak, kfre yardm etmek, m'minler arasna ayrlk sokmak
iin ve teden beri Allah ve Reslne kar savaanlara s olsun diye bir mescit yapanlar
vardr. Bunlar, "Bizim iyilikten baka hibir kasdmz yok" diye de mutlaka yemin
ederler. Ama Allah hitlik eder ki bunlar mutlaka yalancdrlar.
Onun iinde asla namaz klma..
252
lk gnden temeli takva (Allah'a kar gelmekten
saknmak) zerine kurulan mescit (Kuba mescidi), iinde namaz klmana elbette daha
layktr. Orada temizlenmeyi seven adamlar vardr. Allah da tertemiz onlar sever.

250
Bu Sre genellikle Hicrinin dokuzuncu ylna aittir, ama bu Srenin 1316 ayetleri bir nceki yla aittir.
Bu Srenin 367 ayetleri ise Hicretten sonraki onuncu yla aittirler. Dier ayetler dzgn bir zaman
sralamas iinde verilmiyorlar, ama bu Srenin tm, Peygamberin hkmnn sekizinci ve dokuzuncu
ylndaki dncelerini anlatyor. Ancak temel noktas, kstaha hogrszl nedeniyle artc
olmasdr. Nldeke, Geschichte des Qorans, sayfa 165-9.
251
Nldeke bu ayeti Tebkten dnten sonra, yani Hicrinin dokuzuncu ylnn sonlarndaki bir zamana
yerletiriyor. Geschichte des Qorans, sayfa 167. Yetmi beinci ayet konusunda Tafsir-i-Husainiye bakn.
93
Binsn takva (Allah'a kar gelmekten saknmak) ve onun rzasn kazanmak temeli zerine
kuran kimse mi daha hayrldr, yoksa binasn kmeye yz tutmu bir yarn kenarna
kurup, onunla birlikte kendisi de cehennem ateine yuvarlanan kimse mi? Allah zalimler
topluluunu doru yola erdirmez. Tevbe Sresi (ix) 107-110

TEBK SEFER

Muhammedin bizzat kendisinin kumandanln yapt son sefer Tebk seferiydi. Bu
seferden sonra artk btn direni ezilmi ve btn tehlike sona ermi gibi grnyordu.
253
Bir
Geleneke gre Peygamberin izleyicileri silahlarn sattlar ve, Din uuruna yaplan savalar artk
bitmitir, demeye baladlar. Bu szler Peygamberin kulana gidince bu sat u szlerle
yasaklad, Benim halkmdan gerek iin savaan bir grup sava her zaman olacaktr, ta ki deccal
grnene kadar.
254
Bu Gelenekin gerek olup olmad belli deildir, ama az nce hakknda
konutuumuz Gelenek ile ayn konuyu paylar, Cihad, kyamet gnne kadar devam
edecektir.
255

Tebk seferinden sonra Yahudilere ve Hristiyanlara uygulanan bask Tevbe Sresinin (ix)
iinde olan baz ayetlerde onaylanmtr. En iyi yorumcular, bu ayetlere Tebk seferinden az sonraki
bir tarihi verirler:

Kendilerine kitap verilenlerden Allah'a ve ahiret gnne iman etmeyen, Allah'n ve
Reslnn haram kldn haram saymayan ve hak din slam' din edinmeyen kimselerle,
klerek (boyun eerek) kendi elleriyle cizyeyi verinceye kadar savan.
Yahudiler, "zeyr Allah'n oludur" dediler. Hristiyanlar ise, "sa Mesih Allah'n oludur"
dediler. Bu onlarn azlaryla syledikleri (gerei yanstmayan) szleridir. Onlarn bu
szleri daha nce inkar etmi kimselerin sylediklerine benziyor. Allah onlar
kahretsin.
256
Nasl da haktan evriliyorlar! (Yahudiler) Allah' brakp, hahamlarn;

252
Yani iinde bir daha dua etmek iin durmayn.
253
Muhammedin Medinede kald on yl boyunca otuzsekiz sefer dzenledi. Bu otuzsekiz seferden
yirmiyedisinde muhammedin kendisi ba kumandan olarak slam amacnn ilerlemesi iin savat. Koelle
Ibn Ishaq ve Ibn Hishamdan alnt yapyor Mohammed and Mohammedanism, sayfa 323.
254
Muirin Waqididen alnts, Life of Mahomet, cilt iv, sayfa 202.
255
Ante, sayfa 108.
256
Rodwell bu kelimeleri Allah onlarla sava yapyor; Palmer, Allah onlarla savat ; Sale iseAllah
onlara dirensin eklinde eviriyor. Bu yorumcularn bu konudaki dnceleri birbirlerine ok
benzemekteler. Shah Wali Ullah Muhaddath bu szleri -= '-, --' Allah onlar lanetledi-
olarak eviriyor. Ibn Abbas da bu kelimeleri - +-' Allah onlar lanetledi- eklinde evirmitir.
Hseyin ise bu kelimeleri '-, - -= '- --' Allah onlar lanetlesin- olarak eviriyor.
Khalasatut-Tafasirde bu kelimeler - , ` Allah onlar mahvetsin -olarak da evriliyor.
Baidawi yle bir aklama yapar: '= '= , `'- + +', ='- - -= =' - '' - ' `
Ykm iin dua edin, nk Allah her kime kar sava yaparsa o kii ykma urar, ya da onlarn iren
szlerini artr.
Nadhir Ahmadn Urdu Kurannda bu kelimeler '= , -= Allah onlar ykma uratsn-
olarak evrilmitir. Shah Abdul-Qadir in Urdu evirisinde bu kelimeler - , _''- Allah onlar
ldrsn- olarak gemektedir. Ahmad Shah bu kelimeleri '- , - : '-' --- -= Allah onlar
ldrsn- olarak evirmitir.
Alinin bu szleri onlar lanetle olarak evirdii syleniyor. Zamakhsharinin bu konudaki yorumu ise
udur: Onlar iren dillerine duyduklar hayranlktan dolay kendilerine uygulanan bu szleri hak
ediyorlar.
Zamakhshari bir Mutazili ydi, ve Zamakhsharinin dnceleri genelde daha farkl dnen
Mslmanlar tarafndan destek grrler. Byleleri bu szleri, Allah onlar allak bullak etsin olarak evirir,
ama daha vahi olan eviri de tercih edilmektedir.
94
(Hristiyanlar ise) rahiplerini ve Meryem olu Mesih'i rab edindiler.
257
Oysa, bunlar da
ancak, bir olan Allah'a ibadet etmekle emrolunmulardr. Ondan baka hibir ilah yoktur.
O, onlarn ortak kotuklar her eyden uzaktr.
Allah'n nurunu azlaryla sndrmek istiyorlar.
258
Oysa kafirler holanmasalar da Allah,
nurunu tamamlamaktan baka bir eye raz olmaz.

Kurandaki szlerin dorudan evirisi udur, - +'' yani onlar ldr. Ancak bu szler beinci
Sredeki nazik kelimeler ile uyumlu deildirler:
Yine onlarn iman edenlere sevgi bakmndan en yaknnn da "Biz Hristiyanlarz" diyenler
olduunu mutlaka grrsn. nk onlarn iinde keiler ve rahipler vardr. Onlar byklk de
taslamazlar. Mide Sresi (v) 82
Ama bir sonraki ayetin Hristiyanlarn slam kabul etmek iin hazr olduklarn yazd da gz nnde
bulundurulmaldr:
Peygamber'e indirileni (Kur'an') dinledikleri zaman hakk tanmalarndan dolay gzlerinin yala
dolup tatn grrsn. "Ey Rabbimiz! nandk. Artk bizi ahitlerle (Muhammed'in mmeti) ile
beraber yaz" derler. Mide Sresi (v) 83.
Bu dipnot ierisinde kullanlan bu ayet, her durumda Mslmanlarn Hristiyanlara nasl davranmalar
gerektii konusuna deinmemektedir, ve bundan dolay kullanmlar snrldr. Bu ayetler en son Srede,
yani beinci Srede yer almalarna ramen Peygamberin en sonunda hissettii dncelerini
yanstmamaktadrlar, nk bu ayetler daha erken bir zaman dilimine aittirler. Bu metinde yazl ayetler,
dokuzuncu Srede yer alan daha vahi ayetlerden nceki bir zamana ait bulunurlar. Bunun bir kant ise
Hseyinin, bu ayetlerin, Mekkeli gmenlere ok iyilik gstermi olan, Habeistan kral Najai tarafndan
Muhammede yollanan yetmi insan hakknda olduunu sylemesidir. (Ante, sayfa 30). Bu yaklam
Hicretin yedinci ylnda gerekleti. Bu zamanda yaayan Hristiyanlarn bu ge dneme ulamam
olduklarn var sayarsak, bu ifade, Mide Sresi (v) 56da geen daha kat yasalar gelene kadar iki yln
gemesinin gerekecei anlamna gelir. Mide Sresi (v) 56da Hristiyanlar ve Yahudilerle hi bir zaman
arkada olunmamas gerektii syleniyor ve bu Hristiyanlar ve Yahudiler konusunda sylenmi olan en son
szdr:
Ey inananlar! Yahudi ve Hristiyanlar dost edinmeyin. Onlar birbirlerinin dostlardrlar. Sizden kim
onlar dost edinirse kukusuz o da onlardandr. phesiz Allah zalimler topluluunu doruya
iletmez. Mide Sresi (v) 51.
Hseyin, Peygamberin Yasin Sresini (xxxvi) Hristiyan ziyaretilerine okuduunu sylyor. Sonra bu
ziyaretilerin sevindiklerini ve birbirlerine, saya ne kadar ok benziyor dediklerini kaydediyor. Daha
sonra bu ziyaretiler bu nedenlden tr slam kabul ettiler.
'- ,- '-, `- '= ',-, ----' - =-', '- -+-'-- -,= '- -
257
- - '-'- +-'- '-= -=
Hseyin Kurann bu blmn yle eviriyor: -',-= ,= '-= , '-'= '-- ,+, ---' ,+,
Yahudiler ve Hristiyanlar kendi eitimli ve dindar adamlarn birer tanr sayyorlar. Burada kullanlan
'-'- kelimesi, kelimesinin ouludur. Ve Hristiyanlarda ve Yahudilerde yalnzca papaz olarak
kullanlan, ama Arapada Allah olarak kullanlan, Haham (-) kelimesini ima etmektedir. Rodwellin
Quran, sayfa 616 ve Palmern Quran, sayfa 117 ye bakn.
Bir Yahudinin eitimli bir adama ya da bir din bilginine haham demesinde aslnda bir sorun yoktur. Ama
Muhammed bir hata yapm ve bu kelimenin anlamn tamamen yaln bir ekilde kullanmt. Bunun
aklamas ise Muhammedin branice dili konusundaki cahilliidir. Bu sylendiinde ortaya bir sorun
kyor, nk geleneksel inanlara gre Kuranda aslnda Muhammed deil, Muhammed vastasyla Allah
konumaktadr. Bu ayet aka Kurann szel olarak, ilahi ya da vahiy eklinde indirilmesi konusunda
kukular uyandrmaktadr.
258
,- ,-=, -, , + , '- -
Hseyin bu n, Kuran, ya da Muhammedin peyamberlik szleri, ya da Muhammedin kutsall ve
lmlnn ak kant, olduunu aklamaktadr.
-== ', --=- ,-- ', -- - - -- Tafsir-i-Husaini, cilt i, sayfa 254 .
Baidawi, Kuran ya da Muhammedin peygamberlii olduunu sylyor ve azlaryla kelimelerinin
onlarn putperestlii ve yalanlar anlamna geldiini sylyor.
95
O, Allah'a ortak koanlar holanmasalar bile dinini, btn dinlere stn klmak iin,
259

peygamberini hidayetle ve hak dinle gnderendir.
Ey iman edenler! Hahamlardan ve rahiplerden birou, insanlarn mallarn haksz yollarla
yiyorlar ve Allah'n yolundan alkoyuyorlar. Altn ve gm biriktirip gizleyerek onlar
Allah yolunda harcamayanlar elem dolu bir azapla mjdele.
O gn bunlar cehennem ateinde kzdrlacak da onlarn alnlar, brleri ve srtlar bunlarla
dalanacak ve, "te bu, kendiniz iin biriktirip sakladnz eylerdir. Haydi tadn
bakalm biriktirip sakladklarnz"! denilecek. Tevbe Sresi (ix) 29-35
260

Bakalar ise bu kelimeleri, Allahn ya da slam ya da pak Kuran ya da En Kutsal Varlk-
anlamna gelen bir mecazi aklama, olarak grmekteler.
Khalasatut-Tafasir, cilt ii, sayfa 242 - ,-= ', -', ', `- ', = , _ '--
En Kutsal Varlkn, Muhammed ve nur-i-Muhammadi, Muhammedin ve Ahmadn dininin kalc
ve yok edilemez, olduunu kantlad syleniyor.
Khalasatut-Tafasir, cilt ii, sayfa 213 ',- - -- _-'-- _ _- _ _-- --= , --=- ,- , ,'-
azlaryla szlerinin, onlarn syledikleri yalanlardan dolay gerek dinin yaylmasn engelledikleri
anlamna geldii syleniyor.
259
' , -' _'= - +=,' =' , -+''- ',- .- -' ,
Burada, Allahn Muhammedi slam ile, yani gerek din ile yollad aklanyor. Bu gerek dinin btn
dier dinleri fethettii ve dier dinlerin yasalarn iptal ettii belirtiliyor. Ve sann ikinci geliinden sonra
dnyada slam dnda herhangi bir dinin olmayaca aklanyor:
'+-, -- ,= , -- -''= '= '- ,--- -' -- ' - -,= , = ,- - ,- -,= --'-- `-
Khalasatut-Tafasirin ikinci cildinin ikiyzkrkdrdnc sayfasnda u szler gemektedir:
-''= ',` _-'- `- '-'
slam, dinlerin iptal edeni ve kantlanan fethedenidir.
Abdullah ibn Abbas bu ad geen dinlerin, btn dinler, hem gemi hem gelecek olan, dinler
olduklarn sylyor.
260
Bu pasaj ylesine nemli ki, yorumcu Hseyinin grlerinden uzun uzun alnt yapyorum. O yle
diyor:
-,-- '--,- ' '-, -'- -,- -- ---- -,'` '-- -- .-' ,-` - ,+, _-, -=- -- --' --
,+, --', - --- --,,' '- '-- ,- -,=- . --+- = =- ----,-- =- --,- '- _-'=
-= -= -- =- ,-= = - -- - --' --- '-- --= =- ----,-- =- _-, ,- -- '- .'-
,= '-, -' '= ,= ---- ,- ' -,- ''-- '' -- --'- ,= '-, '- --- ,'- ,- ' ---,-- --' ---- ,= _-,
--,'- ' '-, ---, _',-- Tafsir-i-Husaini, cilt i, sayfa 253.
Ey nanllar Allaha inanmayanlarla savan ve onlar ldrn. Daha dorusu iftli Allaha inanan
Yahudileri ve l Allaha inanan Hristiyanlar ldrn. Onlar Kyamet gnn kabul etmiyor. Yahudiler
Cennette yiyip imenin olmadn sylyor ve Hristiyanlar da onlara, Cennetin yalnzca ruhsal bir konum
olduunu syleyerek katlyorlar. Allahn ve Peygamberin yasaklam olduu eyleri, yani domuz ve
mayay, yasak olarak kabullenmiyorlar. Yani Kuran ve Snnette kantlanm olan yasaklar kabul
etmiyorlar. Bu Kitap halkyla onlar cizyeyi deyene kadar savamalsnz. Yani onlarn hali perian olmal
ve siz cizyeyi onlarn elinden alrken size sayg sunmalar gerekir. Ya da onlardan cizyeyi alrken enselerine
vurun ve onlar yere dene kadar dvn.
Bu yazda aka belirtilenin putperest Araplar deil, Yahudiler ve Hristiyanlar olduu belirtiliyor. Bu
ayetten ve zellikle bu ayetin klerek (boyun eerek) kelimeleri, Mslman lkelerde Dhmmislere kar
kt davranlar oaltt. Cizyenin kimden alnmas gerektiine dair farkl grler belirtilmektedir. mam
Shafi cizyenin yalnzca Yahudiler ve Hristiyanlardan alnacan sylyor. mam Agam ise cizyenin
btn oklu allaha tapanlardan alnmas gerektiini dnyor. mam Agamn grne gre, farkl
durumda kalanlar yalnzca putperest Araplar oluyor. Putperest Araplara yalnzca kl ya da slam seenei
veriliyor (`- ', -- _, ',). mam Malik cizyenin btn inanszlardan alnabileceini sylyor, ama yalnzca
din deitirenlerden alnmayacan, nk onlarn ldrleceklerini ifade ediyor. Burada Cennetin maddi
doas ne srlyor ve Kurann ve Snnetin bu konudaki hkmleri srdrlyor.
Ezra (Uzair) konusuna gelince Hseyin, bir Gelenekte Kral Nebukadnessarn Kutsal Kitapn ilk be
kitabnn btn kopyalarn yok ettiini sylyor. Ama Ezra bu ilk be kitab ezbere biliyordu. Ezra
96
Peygamberin son sava seferi (ki bu kez Hristiyan ve Yahudi halklarn diz kmesi ile
ilgilidir) ile balantl olan bu ayetler, slamn, Hristiyan ve Yahudi halkna ve nanllarna kar
ald son kastl tavrn ifadesidir.

ELKL SZLER

Son Sre olan Mide Sresinin (v) ellibirinci ayetinde yeni alnt yapm olduum ayetler ile
ayn tonlar bulunmaktadr, ama bu ayetler byk olaslkla sonradan eklenmitir. Bu ayetin tarihi
Uhud savandan hemen sonraki bir zamana yerletiriliyor.
261
Eer bu dnce doru ise, Yahudiler
ve Hristiyanlar hakknda yalnzca dokuzuncu Surede bulunan emrin, zel durumlardan
kaynaklanan, acele bir emir olmad anlalmaktadr. Ama bu dnce, sz konusu olan emrin
birok yl hakknda gerekletirildiini yanstmaktadr. Ayet udur:

Ey inananlar! Yahudi ve Hristiyanlar dost edinmeyin. Onlar birbirlerinin dostlardrlar.
Sizden kim onlar dost edinirse kukusuz o da onlardandr.
262
phesiz Allah zalimler
topluluunu doruya iletmez. Mide Sresi (v) 51
263

srgnden eve dnerken yolda ld, ama yz yl sonra dirilip btn o be kitab tekrarlad. Bu gelenei
destekleyecek hi bir Yahudi uzman yoktur, bu nedenle Yahudilere kar yaplan bu sulama yalnzca bir
hayal rn olarak kabul edilmelidir.
Bu Gelenek, burada tretilmi olarak anlatlmaktadr:
Yahut alt stne gelmi (pssz duran) bir ehre urayan kimseyi grmedin mi? O, "Allah, buray
lmnden sonra nasl diriltecek (acaba)?" demiti. Bunun zerine, Allah onu ldrp yzyl l
brakt, sonra diriltti ve ona sordu: "Ne kadar (l) kaldn?" O, "Bir gn veya bir gnden daha az
kaldm" diye cevap verdi. Allah yle dedi: "Hayr, yz sene kaldn. Byle iken yiyeceine ve
ieceine bak, henz bozulmam. Bir de eeine bak! (Byle yapmamz) seni insanlara ibret
belgesi klmamz iindir. (Eein) kemikler(in)e de bak, nasl onlar bir araya getiriyor, sonra
onlara nasl et giydiriyoruz?" Kendisine btn bunlar apak belli olunca, yle dedi: "imdi,
biliyorum ki; phesiz Allah'n gc her eye hakkyla yeter." Bakara Sresi (ii) 259
Yorumcular bu ayetin Ezra hakknda olduunu sylyorlar. nk Ezra Kudsn kalntlarn grnce
Kudsn bir daha kurulabileceine inanmamt. Allah sonra insanlara bir iaret olsun diye bunu
gsterdi. (Tafsir-i-Husaini, cilt i, sayfa 50yi grn) Baidawi, bu kiinin Ezra ya da lyas (al-Khadr)
olduunu sylyor. Muhammed burada Ezray Nehemya ile kartryor. Bu hikaye byk olaslkla
Peygambere, Nehemyann yklm olan kentin evresinde yapt gezintinin yaln bir anlatmdr.
Nehemya 2:11-16
261
Bu ayetin daha erken bir tarih tadn syleyen Ibn Kathir, bu ayetin Ben Kurayzann tamamen
ykld zamanda indiini belirterek kant vermektedir (ante, sayfa 101.) Khalasatut-Tafasir, cilt i, sayfa
535.
262
Hseyin bu szler hakkndaki yorumunda bu szlerin, Yahudiler ve Hristiyanlar ile olan iliki
konusunda ok gl bir emir, olduuna deinir.
Tafsir-i-Husaini, cilt i, sayfa 149. '-- ,+, `,- -,-+ -,'= =- ,
263
Bu ayet daha ak grlerle eliiyor gibi grnyor:
(Ey Muhammed!) Sana da o Kitab' (Kur'an') hak, nndeki kitaplar dorulayc, onlar gzetici
olarak indirdik. Artk Allah'n indirdii ile aralarnda hkmet ve sana gelen haktan ayrlp ta
onlarn arzularna uyma. Sizden her biriniz iin bir eriat ve bir yol koyduk. Eer Allah dileseydi
elbette sizi tek bir mmet yapard. Fakat verdii eylerde sizi imtihan etmek iin mmetlere
ayrd. yle ise iyiliklerde yarn. Mide Sresi (v) 48
Bu snanmann, eitli yasalar araclyla, her yeye, zamann her blmne ya da ana uygun olup,
itaatkarlar, itaatkar olmayanlardan ayrt etmek amal, olduu syleniyor.
Tafsir-i-Husaini, cilt i, sayfa 148. , ,--- _-'= _,=- ' _-'- ,-= --'-- -'=- _-
Bu iki ayet yorumcular ok zorlamtr, nk bu iki ayet din farklarnn, insann gnah ve
itaatsizliinden dei lde, Allahn atamasyla gerekletiini ima etmektedirler. Bunun geleneksel
aklamas .' , yani her biriniz, szlerinin her ahsiyet, her a ya da kabile iin deil, yasa indirilmi
olan her peygamber iin geerli olduudur. Yani bu blmn btn anlam udur: Allah, her peygambere, o
97
Bylece Muhammed, kariyerinin daha erken safhalarnda kitaplarndan sayg ile alnt
yapt, en iyi retilerini ve en stn grlerini ald ve sayg gsterdii bu kiilerle sonunda
yollarn ayrd. Muhammed stn gce ulatndan artk eskiden yolunda kendisine destek veren
kiileri bir kenara atmay gze alabilirdi. Muhammed, ayn zamanda onlar kendi hkm altna da
ald.
264

SLAMIN HOGRSZL

slamn yalnzca bar yollarla yayld ya da yaylaca syleniyor, ama bu syleneni
savunmak imkanszdr.
265
Bu imkanszln bazen gerekletii zamanlarn var olduu biliniyor, ve
Hristiyanln baz yollarnn kl araclyla yayld da dorudur. Ama nemli olan aslnda
Hristiyanln kurucusunun klcn kullanlmasn emretmedii ve onaylamaddr: ama
Muhammedin hareketleri ve zihni vahi emirlerden yana olmutu. Halkna syledii son szleri bu
konuda ok aktr: slam devam ettii srece, Allah onlarla sava yap! szleri her geleneksel
Mslmann kulanda nlayacaktr. Peygamberin geriye brakm olduu sz, bir bar sz
deil, esin veren bir sava haykrdr. Bu sava haykr yllar getike fanatikleen ruhu ayakta
tutmaktadr. Bu haykr bylesine byk bir adamn yaam abas olmak iin zc bir mirast.
266

an halk (bu yasa iptal edilene kadar) itaat etsin diye, bir yasa indiriyor ve bylece ardl peygamberler ve
dinler ortaya kyor. Yani artk Hristiyanlarn ve Yahudilerin kendilerine zg yasalarn takip etmeleri
yararszd, nk ikisi de iptal edilmi ve slam bu an yasas olmutu. Khalasatut-Tafasir, cilt i, sayfa
530.
Abdullah ibn Abbas .' kelimelerinin her peygamber anlamnda olduunu syleyip -- -- .' ,
yani aranzdan kan her peygamber, olarak aklamaktadr. Yorumcular Shah Wali Ullah Muaddath ve
Hseyin, .' kelimelerini -' olarak, yani her kabile, anlamnda evirmektedirler.
264
Hristiyanlarn Bakire Meryemi l Birlikteki nc ahsiyet olarak grmekle sulanmalarndan son
Srede sz edildiini grmek ok ilgintir:
Allah kyamet gn yle diyecek: "Ey Meryem olu sa! Sen mi insanlara Allah' brakarak beni ve
anam iki ilah edinin dedin?" sa da yle diyecek: "Seni btn eksikliklerden uzak tutarm.
Hakkm olmayan bir eyi sylemem benim iin sz konusu olamaz. Mide Sresi (v) 116
Muhammedin bunun dorusunu bilip bilmedii belli deildir. Ancak kesin olan udur: bu sulama
Muhammedin yapt en son sulamadr. Muhammed gerekleri biliyor olabilirdi, nk Dr. B. Glaser
tarafndan Yemende bulunan Hristiyan antlarnda, Sirwah yazlar, En Merhametlinin gc, Onun
Mesihi ve Kutsal Ruh, (Zwemer, slam, sayfa 21) szleri ile balamaktadr. Muhammedin burada ok
byk bir hata yaptn sylemek abartma olmaz. Bu sz, Kurann szel bir ekilde indii konusunu
sarsmaktadr.
265
nanszlara kar olan Bakara Sresi (ii)ndeki 186-9 ayetlerini metin ierisinde kullanmadm, nk bu
ayetler Hicretten Sonra yedinci ylda Mekkeye yaplan hac konusunda olabilir, eer bu doru ise bu ayetler
sonradan eklenmilerdir. Eer Mekkeye yaplan hacdan bahsediyorsa, o zaman bu ayetlerin iinde geen
kiiler yalnzca Muhammedin Mekkedeki dmanlardrlar:
Hibir zulm ve bask kalmayncaya ve din yalnz Allah'n oluncaya kadar onlarla savan. Bakara
Sresi (ii) 193.
Bu ayetin Arapas yledir: - , -' ,, -- , ` _-= ,''
Buradaki fiil .-, yani ldr olduunu ve -+=, yani cihad yapn olmadn gz nnde bulundurmak
gerekir. yle ki Kuranda -+= kelimesinin sava yap anlamna deil, ciddi bir ekilde abalayn
anlamna geldiini kantlamak iin savunulan grlerin bu ayet iin geerli olmadklarn ve bu emri
yumuattklarn kantlamaktadr. Bu ayet eer yalnzca Mekkeliler iin geerli ise, o zaman Arabistanda
slamn hala kl araclyla yayld, yani yalnzca bar yollarla yaylmad gsterilmektedir.
Anlatlanlar yalnzca hkmete kar yaplan bir i sava deildir. Medinenin hkmdar olan Peygamberin,
ne hkmn ne de dini hkmn kabul eden, dier bir deyi ile Peygamberin kullar olmayan Mekkelilere
kar yaplan bir dini savatr.
266
Bu yorum, blmn en hafif yorumudur, ama ou Mslman bu blm bu ekilde snrlamamaktadr.
Onlar bu blm btn alar boyu sren ak bir cihad, ya da dini sava ars olarak grmektedirler.
98
Ayn zamanda slam Hindistan gibi gelimi uygarlklar ile karlatndan Tevbe Sresi (ix) iinde
geen emirlerdeki hogrszlk ruhu klmektedir. Buradaki yeni nanllar arasnda baka dinlere
mensup olanlara kar duyulan dostluk hissi daha fazladr, bu gerekten slamda geen daha nceki
temellerin ho bir soluudur.
nanszlar iin akraba araclyla dua artk yasaklanmt, ama brahim babas iin yle dua
etti, "Babam da bala. nk o gerekten yolunu aranlardandr." uar Sresi (xxvi) 86.
Gemiteki hogr imdi braklmt. Ama braklmas iin bir neden gsterilmesi gerkirdi; bir
sonraki ayet bu hogrszlu hakl klmaya almaktadr.

PEYGAMBERN TAVIR DEKL

Kutsal savan btn nanllara verilen zorunlu bir emir olmas konusuna kademe kademe
varld. Btn dinin Allahtan olduu, yani kavram olarak slamn egemen olmas gerektii
gerekten ok gzel bir dnceydi ve Peygamberin siyasi gc oaldka bu kavram onun
aklnda daha da geni yer etti. Peygamber imdi Mekkenin son zamanlarnda verilen baz
dnceleri geride brakmt:

(onlara) yle deyin: "Biz, bize indirilene de, size indirilene de inandk. Bizim ilahmz ve
sizin ilahnz birdir (ayn ilahtr). Biz sadece ona teslim olmu kimseleriz." Ankebt
Sresi (xxix) 46
267

Cihad kyamet gnne dek devam edecektir - ',-' ,, _' '- '+=' Geleneini onaylayan pek ok alnt
yaplr.
Yzseksendokuzuncu ayetin, cizye deyenler ve Mslmanlarla birleenler dndaki herkes hakknda
olduu syleniyor. Ama Arabistan yarmadasnda her inansz ve her imandan dnen (-- ) ldrld.
Khalasatut-Tafasir, (cilt i, sayfa 132); bylece hem buradaki snrl, byk olaslkla sonsuz kullanlnda
olduu gibi bu szler slamn bar bir ekilde yaylmadn kantlamaktadr.
Ikiyizkrkaltnc ayette - .,-- ,'' kelimeleri bulunmaktadr- yani Allah yolunda savaalm.
Yorumcu Hseyin bu konuda yle diyor: -= , ' - -=
Allahn dinini bildirmek iin Allahn amac iin savan. (Tafsir-i-Husaini, cilt i, sayfa 44.) slam
burada tekrar kl araclyla bildiriliyor.
Tirmidhi, Peygamber insanlarla, ta ki onlar, Allahtan baka Tanr yoktur, diyene kadar savan,
diyor. - ` ' ` ,',-, _-= '-' .' - ' - ,- ' Jamiut-Tirmidhi (Lucknow, 1903 basks)
cilt ii, sayfa 468.
slamda sava bir ruhun devam ettiinin kantn grmek iin, The Moslem World, July 1913, sayfa 290-
305i okuyun.
slamn barl bir ekilde yayldn kantlamaya alan en son kitap, T.W. Arnold tarafndan
yazlm olan ok ilgin bir kitaptr: The Preaching of slam. Yazar kitabnn banda (sayfa 3-6) Kuranda
bulduu ou, ya da bt, iyimser szlerden alnt yapyor. Bu dokuzuncu Sreden alnt yapmasna ramen
29-35 ayetlerinden alnt yapmyor, nk bunlar dorudan kitabn kantlamaya alt konunun aksine
kant vermektedirler. Stanley Lane-Poole, bu sonraki knamalar byk olaslkla baka yerlerde gsterilen
daha iyi hkmleri iptal ediyor, (Studies in a Mosque, sayfa 155.) der. Hristiyanlarn Mesih Allahn bir
Oulu dedikleri bir gerektir. Muhammed hi bir bar yntemden sz etmedi ve, Allah onlarla sava
yap, dedi. Muhammedin bu szleri, yalandnda, amac sona ererken, kesin ve net bir ekilde sylendi.
Waqidi tarafndan kaydedilen bir Gelenekte Muhammed lm deindeyken yle diyor, Allah Yahudileri
ve Hristiyanlar ldrsn. Ama bu konunun aklanmas gereksizdir, nk bu Gelenekin fazla hkm
olmayabilir.
267
Ante, sayfa 80.
99
Muhammed, Medineye ilk geldii zamanlarda, yani yedi ya da sekiz yl nce, Yahudiler,
Hristiyanlar ve putperestlerle iliki kurmaya alrken izleyicilerine verdii mkemmel d
tamamen unutmutu:

Dinde zorlama yoktur. Bakara Sresi (ii) 256.
268

Artk her ey deimiti. Bundan byle btn emirler tamamen zor kullanlarak yerine
getirileceklerdi. Zaferli bir lider, kaan bir vaizin konutuu gibi konuup, verdii emirleri yerine
getirtebilirdi. Kendi zaferinin zehirleyici bys Muhammedin iyi yanlarnn sesini tamamen
ksmt. Artk lm deinde yatan yal Peygamber, dnyaya son miras olarak bir sava emri
brakyor. Bir baka dinin retmeninin havarilerine olan son szleri ise, btn uluslara bir bar
ncili yaymalar hakkndayd. Arada ne kadar byk bir fark var bulunmakta Araplar bir ellerinde
Kuran, dier ellerinde kl ile yaktklar kentlerin alevleri ve yktklar evlerin lklar arasnda
inanlarn yayyorlard. Ama Mesih nanllar Romann karanlk ahlak arasnda, n hafif, ama
kar konulamaz gcyle, tm dnya toplumunu tekrar kurarak, ulus ve ev yaamn karanln
kaynandan arndryor.
269

YAHUDLERLE LK

kinci Srenin yz nc ayetinde Yahudilerin Mslmanlar saptrmak istedii yazldr
ve Mslmanlara sabrl ve affedici olmalar gerektii syleniyor:

Kitap ehlinden bir ou, hak kendilerine belirdikten sonra dahi, ilerindeki kskanlktan
tr sizi, imannzdan sonra kfre dndrmek isterler. Siz imdilik, Allah onlar

268
, -' - `. Bu konunun, genel cizye ya da ahs vergisisinin zorunluluundan, yani hapis ya da lm
cezasndan bahsetmedii, zel bir durumda bulunan ve Mslman olmak istemeyen iki Hristiyandan
bahsettii syleniyor. Hasin denen bir adamn Mslmanla gemek istemeyen iki olu varm. Bu ayette
bu konu ile ilgili hi bir zorunluluk gsterilmiyor. `- _+ _--- _' _- -, _-'- ,-= _ -
, _,+- Khalasatut-Tafasir, cilt i, sayfa 202. ,+--= ,- , , '
Hseyin, bu ayetin Ensr halkndan olan Ebul-Hasin adl birinin iki olu hakknda olduunu sylyor.
Bu iki oul, atee tapan bir Suriyeli tarafndan gtrldler. Babalarnn onlar geri getirmek iin iddete
bavurmak istedii yazldr, ama Muhammed dininde kklenen kiilere karlmamasn syledi.
'-- ,-=' ,- - - .-' -'- -'''- -,-- - ' --' - -'- ,- =,- --,-- --='-- '- ' --
, -= ,-=' ,- --- ' =,-- - -- ',-= _-'- ,- '- '-, - ' --,= ,--
- '- -,' , ' '- - ,--- _-,-- _- -,-- --
Hseyin bunu sylemekle yetinmiyor ve bu konunun Hristiyanlara, Yahudilere, Magianlara ve
Sabllara yansdn da belirtiyor (ante, sayfa 84), yeter ki onlar cizyeyi desinler. Ama Araplara gre bu
ayet ldrme ayeti tarafndan iptal edilmektedir. Onlar nerede yakalarsanz ldrn. Bakara Sresi (ii)
191.
,=- _--- ,+, =, '-,' ,= ,- -- `- ' -- --' ,--- '- -,'- -,' , = -- --
,- `- ,= = .-'- '- ,-- Tafsir-i-Husaini, cilt i, sayfa 48.
Baidawi de (cilt i, sayfa 132) o ayetin u szlerle iptal edilmesi hakknda konuuyor:
Ey peygamber! Kafirlere ve mnafklara kar cihad et ve onlara kar etin ol. Onlarn varacaklar
yer cehennemdir. Ne kt bir var yeridir oras! Tevbe Sresi (ix) 73.
Bylece burada herhangi bir hogr ilkesinin yerletirilmemi olduu gayet aktr. Araplar iin hi
hogr yoktur. Baka dinlere mensup olanlarn hayatta kalmalar iin cizye demeleri gerektiinden,
aslnda onlara kar bile gerek hogr gsterilmemektedir.
Hem yumuak hem de sert blmlerin tarihlerini elde etmek ok nemlidir. Btn iyimser olanlar ayn
tarihe ykleyip, tarihlerini ve indirildikleri zamann koullarn aratrmamak- ki bu bazen yaplmaktadr-
yalnzca aldatc olur.
269
Osborn, slam under the Arabs, sayfa 54.
100
hakkndaki emrini getirinceye kadar affedin, hogrn. phesiz Allah, gc her eye
hakkyla yetendir. Bakara Sresi (ii) 109

Mualim ve Mazhar yorumcularna gre Yahudiler, Mslmanlar Uhudda yenilgiye
uradktan sonra, bu yenilginin slamn yanl olduunu kantladn syleyen kiilerdir. ldrme
emri gelene kadar Mslmanlarn sabrl olmalar gerekiyordu. Baka yorumcular ise bu ayetin
Cihad ayeti tarafndan iptal edildiini sylerler.
270

Hseyin, Allah onlar hakkndaki emrini getirinceye kadar
271
szlerini, Allah ldrme
emrini indirene kadar ya da Cizye yasaya yerletirilene kadar, eklinde yorumlamaktadr.
Bylece Uhud yenilgisinden sonraki gsz durumunda Muhammed, o zamanlar bir tehlike kayna
olan Yahudilerle ne kadar bar yapmak istese bile, bu ksa dnemli bir bar olacandan, ou
yorumcu bu ayetin artk geerli olduunu dnmez, nk artk ldrme ayeti indirilmitir.
PEYGAMBERN ZGRL

Mekkede hala inanszlar olduu iin Muhammed ylda bir kez yaplan haca katlmad.
272

Bundan dolay Hicrinin dokuzuncu ylnda Peygamber Ebu Bekiri ve kk bir grup hacy
Mekkeye yollad. Buna ramen o anki koullar devam etmemeliydi, ve bu nedenle Peygambere
inansz Araplara herhangi bir sayg sunmas gerekmediini bildiren bir vahiy indi. Bu vahiy
Muhammede verilip Aliye geti. Ali, Ebu Bekirden sonra yola ktndan, Ebu Bekirle
Mekkede grt. Hacn sonuna doru Ali, hac iin toplanm olan ok sayda Arapa kendisine
verilen vahiyi okudu.
273
Al kelimeleri unlardr:

Allah ve Reslnden,kendileriyle antlama yapm olduunuz mriklere bir ltimatomdur:
Yeryznde drt ay daha dolan. unu bilin ki, siz Allah' ciz brakacak deilsiniz;
274

Allah ise, inkrclar perian edecektir.
Hacc- ekber
275
gnnde, Allah ve Reslnden btn insanlara bir bildiridir: Allah ve
Resl, Allah'a ortak koanlardan
276
uzaktr. Eer tvbe ederseniz, bu sizin iin
hayrldr. Ama yz evirirseniz, unu iyi bilin ki, siz Allah' ciz brakabilecek deilsiniz.
nkrclara, elem dolu bir azab mjdele!
Ancak Allah'a ortak koanlardan, kendileriyle antlama yapm olduunuz, sonra da
antlamalarnda size kar hibir eksiklik yapmam ve sizin aleyhinize hi kimseye
yardm etmemi olanlar, bu hkmn dndadr. Onlarn antlamalarn, sreleri bitinceye
kadar tamamlayn. phesiz Allah, kendine kar gelmekten saknanlar sever.

270
= -- _ +=- ''- -- _-, , _, --,- --=- = '+- , _-+ _ = , ,-'-'-- ,+, -= --
,-'-'-- _ ,- -- , ,+- ,-- - , ,- ,-- - '- - - '- = - -= , ' _-'--
_+- ','- _- _'' - _+ _-'+- , _ ,--- _- '+= -,' - Khalasatut-Tafasir, cilt i, sayfa 62.
271
Tafsir-i-Husaini, cilt i, sayfa 18. ,=- - '- '--- -- = ,= '- -= ',- ,- '
Baidawi, emrini kelimelerini, onlarn ldrlmesi ve cizyenin alnmas; ya da Ben Kurayzann
ldrlmesi ve Ben Nadirin srgne gnderilmesi, olarak aklyor. Ibn Abbas, affetme dnn
klcn ayeti tarafndan iptal edildiini sylyor. Baidawi, cilt i, sayfa 79.
272
Austosta, putperestlerin Allahn evi etrafnda dolandklar ve ayn tr cehalet (yani slamdan nceki
zamanlarda olduu gibi) ile tamamen plak bulunduklar, majestelerinin kulana ulanca, o kadar tiksinti
duydu ki, artk onlarla bir araya gelmek istemedi. Rasudatu-Safa, say ii, cilt ii, sayfa 673.
273
Alinin, nanllar ve inanszlar, putperestler ve Birlie tapanlar arasnda hi bir bar ya da antlama
olamayacan, ve Cennette Mslmanlardan baka kimsenin olmayacan belirttii syleniyor.
Khalasatut-Tafasir, cilt ii, sayfa 215.
274
Allah' ciz brakacak deilsiniz szleri, dorudan Onu amacnda engelleyemezsiniz, demek oluyor.
275
Hac, Umra (Umre) deil.
276
Hseyin bu tmceyi: ',- , --' - - - yle eviriyor: ,+= ,-- -- ,- -=
Allah ve Peygamberi, oklu tanrllarla antlama yapmaktan acizdir. Tafsir-i-Husaini, cilt i, sayfa 247.
101
Haram aylar knca bu Allah'a ortak koanlar artk bulduunuz yerde ldrn, onlar
yakalayp hapsedin ve her gzetleme yerine oturup onlar gzetleyin. Eer tvbe ederler,
namaz klp zekt da verirlerse, kendilerini serbest brakn. phesiz Allah ok
balaycdr, ok merhamet edicidir. Tevbe Sresi (ix) 1-5.

Burada ak bir tutarszlk var, nk ilk ayette Muhammedin herhangi bir antlamaya
uymas gerekmedii syleniyor, ama drdnc ayette dosta oklu tanrllar ittifak olduundan sz
ediliyor.as Muhtemelen, onlarn oklu tanr taparlar olarak Haca gelmelerine izin verilmiyecekti,
ama antlamann dier maddeleri takip edilecekti. Hala inansz olan haclar, Alinin diyeceklerinin
tamamn, u sz bile, dinlediler:

Ey iman edenler! Allah'a ortak koanlar ancak bir pislikten ibarettir. Artk bu yllarndan
sonra, Mescid-i Haram'a yaklamasnlar. Tevbe Sresi (ix) 28

Bu emir kararl ve ak bir emirdi. Ve artk bu ayet, fiziksel kantlarla, o kadar iyi bir ekilde
dorulanmt ki, Araplarn yaptklar gibi boyun emekten baka areleri yoktu.

AY YILI

Artk btn diren krlmt. Bylece Kbe btn putperest balantlarndan arndrld,
nanllardan baka kimse giremeyecei iin, Muhammed Hicrinin onuncu ylnda Hacc- ekber i
yapmaya kararlyd. Muhammedle birlikte bu haca katlanlarn saysnn yzbini getii syleniyor.
Kutsal yerlerin etrafnda dolaldktan sonra Muhammed Maqam-i-brahim, yani brahimin
Mevkiine dnd ve, brahimin Mevkiini bir dua yeri olarak grn, dedi. Sonra Muhammed
Kurann al Sresi olan Ftiha, Kfirn Sresi (cix) ve son olarak hls Srelerini (cxii) syledi.
Muhammed daha sonra btn hac trenlerini dikkatli bir ekilde yerine getirdi. Yaptklar arasnda,
kara ta pmek, kutsal kuyudan su imek ve dierleri gibi tm putperest trenler mevcuttu.
277

Burada miras, zina, kleler, Mslmanlarn eitlii ve kadnlara kar davranlar (kadnlar arada bir
ciddi zarar vermeden dvlmeli) hakknda bir vaaz verilmesi iin bir frsat olarak kullanlyor.
Tevbe Sresi (ix) 36-37 blmlerinde ay ylnn gne yl ile ayn zamanda tutulmas iin ylda
bir gerekleen bir ay eklentisi yasaklanyor. Ve Hacn bu ay ylnn deiken mevsimlerine gre
yaplmas emredildi. Bu deiiklik Mekkedeki ticareti ciddi bir ekilde etkiledi. Ama Hacn
zorunlu klnmas ok sayda hac getirdiinden, ticarete verilen bu hasar, az da olsa telafi
ediliyordu. nceden yaplan eklemeler bilimsel olarak ygulanmadklarndan aylar, neredeyse
mevsimlere uyuyordu. Muhammed ay yln on iki ay yapnca, btn mevsim uyumazl tamamen
yok oldu. Hac aylarnn ticarete olan uyumluluu artk geerli olmadndan.... Mekkenin ticareti
mahf olmutu.
278

Muhammed bu gnlerden birinde Arafat dann zirvesine karak devesinin zerinde
ayakta durdu ve yle dedi:
279

277
Bir Gelenekte Muhammedin, Yerine getirmeniz gereken trenleri nasl uygulamanz gerektiini beni
izleyerek renin, nk bu hac bir daha yapabilecek miyim bilmiyorum, dedii yazldr. Muirn
Waqididen bir alnts, Life of Mahomet, cilt iv, sayfa 234.
Peygamber ilk tavafn, ya da dolamn, abuk, son drt tavafn ise yavaa yapt (Raudatus-Safa, say
ii, cilt ii, sayfa 696.) Bu gne kadar tavaflar Peygamberin rneini verdii gibi (yani Snnette geen
ekilde) yaplmaktadr.
278
Margoliouth, Mohammed, cilt 393.
279
Raudatus-Safa, say ii, cilt ii, sayfa 696.
102
Bugn sizin iin dininizi kemale erdirdim. Size nimetimi tamamladm ve sizin iin din
olarak slm' setim.
280
Mide Sresi (v) 3.

HAC

Muhammed bu ayetleri syledikten sonra Muzdalifaha gidip, Salatul-Maghrib ve Salatul-
Isha y gne batm ve akam dualar: Adhan ya da ezan ve Ikamat (Ikamat Adhandr, ama
iinde Dualar balamtr kelimeleri gemektedir)- syledi. Sabah olunca Muhammed kutsal ant
(imdiki Maarul-Haram camiisi) ziyaret etti ve Takbiri - Allahu Akbar, yani Allah en ycedir-
Tahlili Allahtan baka tanr yoktur- ve Taawwudh lanetlenmi olan eytandan barnak
aramaktaym- dualarn tekrarlad. Sonra, Arap gelenekleri tarafndan onaylanan trenleri yerine
getirmek iin, Mina vadisinin iinde bulunan belirli stunlarn aralarna ta att ve bylece hac bitti.
Bylece Arap Peygamberin, Arap halknn trenlerine daha nceki ayetlerden stn olan ve
onlar iptal eden bu putperest trenleri eklenmesi, dini tamamlayp mkemmelletirdi.
Hac Sresi (xxii) , Hacda yaplmas gereken grevleri vahiy olarak indiriyor:

nsanlar arasnda hacc ilan et ki, gerek yaya olarak, gerek uzak yollardan gelen yorgun
develer zerinde sana gelsinler.
Sonra kirlerini gidersinler,
281
adaklarn yerine getirsinler ve Beyt-i Atik'i (Kbe'yi) tavaf
etsinler.
Sizin iin onlarda belli bir zamana kadar bir takm yararlar vardr. Sonra da kurbanlk olarak
varacaklar yer Beyt-i Atik (Kbe)'dir. Hac Sresi (xxii) 27, 29, 34.

Bu Sre toplama bir Sredir, bir blm Mekkede, bir blm ise Medinede inmitir.
Yukarda verilen bu szlerin ne zaman indiini sylemek kolay deildir, ama byk olaslkla bu
ayetler Medinede, Hicrinin altnc ylnda gerekleen Umre zamannda inmilerdir.

HACIN NEM

280
' -, --- ,'= --- -, ' -'- ,,' '-, `- `
Abdullah ibn Abbas bunun, Ben size yasal ve yasa d olanlar hakknda yasalar, olumlu ve olumsuz
temelleri akladm- bu gnden sonra hi bir oklu tanr tapar ne Arafata ne Minaya gelebilir, ne
Kbenin etrafndaki dolamalar (tavaflar) yapabilir, ne de Safa ve Merve arasndaki kouyu (sai yi)
koabilir, anlamna geldiini sylyor.
Hseyin, Sura Al-Maidahn beinci ayeti hakknda yle diyor:
.-' - ,-' '- , '- - ', ,- -,=- _-- '= _= ,= --- '-- '- -,-' -,
_= '- '- _-- _, -,'- --=- -'- _-, `- '- - ',-= -,' '+-, -
Rahat ve gvende olun, nk bu gnde dininizi yasalar onu iptal etmesin diye mkemmelletirdim, ve
Hac yapasnz diye kendi desteimi verdim. Hi bir oklu tanr tapan sizinle birlikte bu hac yerine
getirmesin, nk sizin iin btn dinlerden daha pak olan slam getirdim. Tafsir-i-Husaini, cilt i, sayfa
137.
Baidawi, kemale erdirdim szn Hseyin ile ayn anlamda, ve nimetimi kelimesini, yol gsterme,
ltuf ya da dinin mkemmelletirilmesi anlamnda veriyor. Cilt i, sayfa 247.
Khalasatut-Tafasir de yorumcularn yorumlarnn yle zetlenebildikleri syleniyor: Bizim dinimizde
ne mantk ne de vahiy ynnden bir yanllk bulunmamakta; yani (baka) inanlara gerek yok, yani deiim
ya da iptale yer yoktur. Cilt i, sayfa 488.
Maulavi Muhammed Ali kitab Holy Qurann ikiyzellinc sayfasnda, Muhammed
peygamberlerin sonuncusuydu, nk din mkemmelletiinden artk baka bir peygambere gerek
kalmamt diyor.
281
Kesilmemi sakal ve rtlmemi ba.
103
Yllar nce verilen bu emirlere, Muhammed kendi onayn verdi ve o andan ihtibaren, Hac
her Mslmann yapmas gereken dini uygulamalardan biri haline geldi. O zaman iin bu ok siyasi
bir hareketti, nk bylesine ulusal bir tapnan slamn merkezi olarak tannmas ve slama
mensup olanlarn her yl gelmeleri Arap halknn, zellikle Mekkede yaayan Kureyin houna
gitti. Hac, inanszlarn Mslmanlarla ayn gzle baktklar tek konuydu ve Hacn devam etmesi
inanszlar honut edip onlar slama yneltti. Bylece Muhammedin o anki inancna gre bu
Hacn eskiye dayanan balantlarn halka hatrlatmak yararlyd.
282
Arap halk, Kbe ile ilikili
olan tm geleneklerden dolay, Kbeye ulus olarak sayg gsterdi. Bylece uzun zamandr
blnm olan Arap kabilelerini tek bir ama iin var olan geni bir siyasi g eklinde
birletirmenin en kesin yolu Hac slama eklemek oldu. Ama bu ekleme slam asndan bir bir
gszlk de oluturdu, nk bu ekleme, slamn tamamen yedinci yzyln Arap halkna ynelik
ihtiyalarn ve yasalarn salayan ulusal bir din olduu ve bu yasalarn ondokuzuncu yzyldaki
geni inanl rklar iin de ayn ekilde geerli olduklar kavramn getirdi. Bu koullar, slam
durgunlatrmaktadr. Kurann ngrsz yazarnn eli btn Muhammedi ulusun boaznda
bulunmaktadr ve aslen baka dinleri incelemi olanlarn grlerini deitiren, bu szlerdir.
slamn iinde hangi noktadan baklrsa baklsn hamlk bulunmaktadr. slam, kk emirleri,
ayrntl temelleri, itaate ve korkuya ynlendirmesi ile bir rkn ocukluk dnemi iin geerli
olduunu gstermektedir.
283
slam inancnn temeli, putperest bir tapnan ortasnda bulunan
kk siyah bir taa yolculuk yapp putperest trenleri yerine getirmektir, ve bunlar yaptktan sonra
kurtuluun muhtemelen var olaca sylenir. Bolukta duran bir siyah taa zincirlenen
Muhammedilerin kalpleri ve dnyalar kutsal olarak sayg duyduklar bu cisme benzemeye
balyor. Rahatlatan ve geride kalan her eyi byten iy ve genel gne , bo yere aranyor.
284

Btn bu sylenenler, Hacn herhangi bir ilahi yorum ile aydnlanmaya bir duvar olarak
yerletii hakkndadr. slam dininin hkmlerinin Hac devam ettii srece ki devam etmektedir-
gerekleemeyecekleri dorudur.
285
Buna ramen Hac Mslmanlar asndan gelenekselliini
korumaktadr ve zaman zaman, nanllarn inancn yeniledii de dorudur. Ayrca geen yzyllar
boyunca slamn says milyonlar aan Mslmanlar, eitli dil, renk ve karaktere sahipolmalarna
ramen kiileri karde yaptn gstermektedir. te Hac, bu nedenle Peygamberin ans iin ok
duygusal bir adanmlk yaratt.
286
Bir Yahudi iin Kuds ne anlama geliyorsa, Mekke de bir

282
Arap halknn Kbeye duyduu ulusal sayg, Arap kabilelerini tek gr ierisinde birletirmek iin ok
ak ve elverili bir yol gsterdi.... Bylece Muhammed, hatrlanamayacak kadar eski tarihlerde sayg
duyulan bir tapnak buldu. Ayrlm Arap halklarnn hemfikir olduklar ve bylece Arap halknn, bir
glge gibi olsa da bir ulus olarak dnmesini salayan- tek konu bu tapnakt. Bu gelenekleri ve trenleri
yok etmek ya da Haca kar sunulan saygy azaltmak lgnlk olurdu ve Muhammedin kendi amacnn
ykm anlamna gelirdi. Palmer Quran, Giri, sayfa liii.
Bir Mekke yerlisinin genliinde rendii ve gemite ok tutulan bir gelenei, blnm Arap
kabileleri zerinde bir siyasi g veya bir hkmet oluturmak iin kullanmas artc deildir, hatta
mantkl bir ekilde dnldnde beklenmesi gereken bir harekettir. Muhammed bu konuyu mantkl ve
kurnaz bir ekilde kavrad. Bylece Muhammed ansn kulland ve slamn merkezini lkesindeki
inanszlarnn tapna olarak atad. Koelle, Mohammed and Mohammedanism, sayfa xix.
283
Dods, Muhammad, Buddha and Christ, sayfa 124.
284
Osborn, slam under the Arabs, sayfa 83.
285
Hac bir grevdir. Maualvi Rafiud-Din Ahmad, Ninteenth Century adl kitabnda, 1897 ylnn
Ekiminde yle diyor, Hac insanlarn kalbini temizleyip yeni domu bebekler gibi susuz yapyor.
286
Freeman, Muhammed yresel tapnmann stesinden gelemiyordu. Bundan dolay bir kutsal yer ya da
bir hac mevkii gerekiyordu. Kbenin babadan oula geen kanndan arnan bu tapnak, eski ve asl amacna
geri getirilmeliydi. Muhammedin amac, brahimin ve smailin kutsal yerinden putlar atmakt.
Muhammedin bu kutsal eylere duyduu sevgi yle glyd ki, bu kutsal eylerin yan sra, genelde bir
Mslmana ters gelen, ok iren bir batl treni de slama katt. Bir Arap, ve smail olu iin, bunlarn
tm mantkl olmasa bile en azndan doald. Neden brahimin soyundan olmayan Fars, Moor, Trk ve
104
Mslman iin ayn anlam tar. Mekke yzyllar boyunca byk neme sahip olmutur. Mekke,
Mslmanlar inanlarnn beiine, Peygamberlerinin ocukluk dnemine gtrmektedir. Mekke
onlara yeni ve eski inanlar arasndaki atmay, putlarn yenilmesini ve Tek Allahn kabul
ettirildii zaman hatrlatmaktadr. Ama, Mekkenin hatrlatt en nemli ey udur: btn karde
Mslmanlar bir Mslmann dier Mslmanlar ile tek bir inanca sahip olarak, ayn kutsal
eylere ve ayn Allaha tapanlar arasnda olduu gerei- ayn kutsal yere doru eilip tapnrlar.
Muhammed burada, Mekkedeki tapnakta geen trenleri korumakla, bir insann dinine olan
duygularn anladn gstermektedir.
287
Bu nedenle, Hac geleneksel slama g katmaktadr, ama
bunu yaparken bir gelimenin ya da bir aydnlanmann gerekleme olasln da kltmektedir.
Bu ynden bakldnda, slamn ierisine bu putperest trenleri katmak, yalnzca putperest bir
halkn zayfln kabullenmek deil, ayn zamanda byk bir ngr hatasnda bulunmaktr.
SLAMIN ZAYIFLII

Bu noktada bizi Kuranda geen ana tarihsel olaylarn sonuna gelmi oluyoruz, ancak hala
deinmediimiz birok konu bulunmaktadr. Antlamalarn oluturulmas, inantan souyanlarn
davranlar ve ittifak iinde olduklar gruplara kar yaplan hareketler gibi siyasi konular da burada
Kuranda yer almaktadrlar. Evlilik, boanma, miras, tanklk, miras brakma ve bu tr dier
uygarlk konular da, din ile ynetilen bir hkmet olutuunda, Kuranda yer almaktadrlar.
288
Bu
konular ounlukla Medinede geen konulardr. Kurann yaklak yedide birine eit olan ikinci,
drdnc ve beinci Sreleri, ok youn bir ekilde din ve uygarlk iinde geen grevlerden ve
cezalardan bahsetmektedirler. slamn zayflnn bir nedeni, o Srede yazlanlarn mkemmel ve
son vahiyler olduklarn sylemesidir. slam, Yahudilik gibi halk doruya yaklatran geici ve
yresel bir sistem deildi, nk slam kendisini genel ve son din olarak gstermektedir. Yasalarn
bazlar, barbar rklar iin geici olarak sagrl olmu olabilirler. Ama bu baz yasalar, vicdann
sonsuza dek sren sesi olarak ilan edilmi, olduklarnda ekilmez oluyorlar.
yle denmitir, bu din, yalnzca putperest Araplara verildiinde, Kurann ahlaki, dini ve
medeni temelleri ok gzeldir. Yazarn hatas, bu temelleri putperest Araplarn dna da
yanstmasdr. Geici ilerleme, daha sonra ilahi ve deitirilemeyen bir sistem oluturunca, sonsuza
dek srecek bir gelimenin gereklemesini bir duvar gibi engelliyor. Muhammed burada, byk
Roma mparatorluunun yasalar ve sistemleri hakkndaki bilgisizliini, hatta sa Mesihin gerek
retileri konusundaki bilgisizliini yanstmaktadr. Eer Muhammedin kendisinin alt etmeye
alt bu yasal sistemler hakknda gerek bir bilgisi, ya da Hristiyanln ahlak lt hakknda
bir bilgisi olmu olsayd, bu yasal sistemlerin ve ahlak ltlerinin kendi yaptklarndan ne kadar
daha stn olduunu grebilirdi. Byk bir tarihi Muhammed hakknda unlar yazar: Kendisi
ciddi ve doru, halkn ilerleten ve iyilikten yana olan bir adam. Doruluk ve uygarlk uruna
reten bir vaiz ve yasa yazar; yaptklaryla uygarln ve gerein gelimesine yaam olan
herhangi birinden daha ok zarar vermitir. Dini bir nder olarak Hristiyanln geliimini
engellemitir; siyasi bir nder olarak zgrl, ve aslnda herhangi bir hkmet sisteminin
geliimini engellemi ve bir ahlak nderi olarak okkarla ve klelie damgasn vurmutur.
289

Hindistan halklar, baka bir ulusu ilgilendiren bir tapnakta tapnsnlard? History and conquest of the
Saracens, sayfa 52.
287
Stanley Lane-Poole, Studies in a Mosque, sayfa 96.
288
Stanley Lane-Poole Muhammedin hayran gibi yazm olsa da, bu konuda yle bir yorumda
bulunuyor:
slam ne yazk ki, hem bir din hem de sosyal bir sistemdir. Bu nedenle, slamn bu dnya zerinde
yaratt iyi ya da kt etkisine yorum yapmak konusunda zorluk karmaktadr... Btn uygar ve zengin
lkelerde, slamn bir hkmet olarak ynetme sisteminin, insan snflarnn tm zerinde kt bir etki
yaratt dnlmektedir. Eer Mslman dnyas bir ekilde ilerleyecek ise bu sistemin giderilmesi
gerekmektedir. Lane, Kurandan Semeler, sayfa lxxxviii, xcix.
289
Freeman, History and Conquests of the Saracens, sayfa 59.
105

ALLAH VE HAVARS

u szleri kim sylediyse gerekten iyi sylemi, O Mekkede uyaran ve ikna eden kiiyken
Medinede, itaat ve iir yazarnn kalemi dnda baka silahlar kullanan bir yasa yazar ve
savayd. Medinede olduu gibi herey birden stne gelince, iirsel konumalar dz yaz
tarafndan yok edildiler, yalnzca birka iirsel sz ortaya kt. Kendisini ok ge bir tarihe kadar
yalnzca bir air
290
olma suundan aklamaya almaktadr, ama bu konu Medine Srelerinde
gememektedir. Medine Srelerinde Allaha ve Havariye itaat, Allah ve Havarinin yetenekleri,
hem Allahn hem de Havarinin zevkinden ayn anda sz edilmesi insan artmaktadr. Baka
yerde Allah iin nitelendirilen sfatlar aka kendisi iin de geerli klnmaktadr.
291

Allah ve Onun Havarisi sz Medine Srelerine zg olup bu Srelerde oka tekrar
edilmektedir.
292
Peygamber artk bir vaiz ve uyaran bir kimse olmaktan ok dini bir hkmetin ba
olmutur. Peygamberin bir ok konudaki emirleri artk hep ilahi bir destek ile verilmektedir.
Burada kafirlerin, inanszlar ve Allahn vahiylerine srt evirenler olduklar syleniyor. Ama
nanllar hakknda yle yazlyor:

Artk siz Allah'a, peygamberine ve indirdiimiz nra (Kur'an'a) iman edin. Allah
yaptklarnzdan hakkyla haberdardr. Tebun Sresi (lxiv) 8
293

Allaha veya Peygambere kar itaatsizlik ayn cezay grmektedir:

Bu, onlarn Allah'a ve Reslne kar gelmelerindendir. Her kim de Allah'a ve Reslne
kar gelirse bilsin ki Allah'n cezas iddetlidir. Enfl Sresi (viii) 13

nanllara ise tamamen aksine hareket etmeleri emrediliyor:

Ey iman edenler! Allah'a ve Reslne itaat edin ve (Kur'an') dinlediiniz halde ondan
294
yz
evirmeyin.

290
Yasin Sresi (xxxvi) 69
291
Rodwell, Quran, Giri, sayfa 10.
292
Bu zgrlk kuralnda ak bir istisna bulunmaktadr, nk ayn sz Arf Sresi (vii) 158 de
gemektedir. Bu ge bir Mekke dnemi Sresidir, ama 156-8inci ayetlerinin sonraki bir tarihte bu vahye
dahil edilmi olduklar aktr. Medine zamanndan geldii -` --' okumam peygamber- ifadesinin
kullanlmasndan anlalmaktadr. Bu tmce yalnzca Medinede kullanlmaktadr. ncil ve Yasa ya
yaplan alnt da bu ayetin daha sonraki bir tarihte getiini gstermektedir. Daha sonra glendiren ve
yardm eden - -- - = kiiler hakknda bir alnt var. Bu alnt aka Ensrdan bahsetmektedir, nk
Hseyin (cilt i, sayfa 222) - -- in '-- - -- ', anlamna geldiini sylyor, yani dmanlara
kar yardm edenler, Abdullah ibn Abbas da bu ifadeyi onlarn kl ile yardm ettikleri eklinde
eviriyor. Bu eviri, aka bu ayetlerin daha sonraki bir tarihe ait olduklarn ifade etmekte, ve geen
konuyu desteklemektedir, nk Allah ve Havarisi szleri daha sonraki bir zaman iin daha uygundurlar.
Nldeke, Geschichte des Qorans, sayfa 118.
293
Hseyin burada kullanlan k kelimesinin Kuran temsil ettiini sylyor, byle nitelendirmesinin
nedenini ise yle aklyor, nk Kuran doasnda, yasal ve yasa d olan eyleri gsterdii iin
mucizevidir. Tafsir-i-Husaini, cilt ii, sayfa 406.
294
Ondan yz evirmeyin szlerinin Arapas budur, -= ,' , ` ama -= teriminin Allaha m Havariye
mi ynelik olduu ak deildir.
Hseyin bu blmn u anlama geldiini sylyor:-
- -,'- ', -='=- - -,-- = ', '+= '- ', -= -,-'- ,- -- - -,' -
-='=- = -='= -,,--,- '- -- -- ,-- = -='= --''=- _+- --,- '' -- ,- -='=
106
Bilin ki, ganimet olarak aldnz herhangi bir eyin bete biri mutlaka Allah'a, Peygamber'e,
onun yaknlarna, yetimlere, yoksullara ve yolculara aittir. Enfl Sresi (viii) 20, 41

nanllar sava srasnda birok kez tevie ihtiya duydular. Onlara dmana kar
dayanmalar emrediliyor, ancak zafer iin u art kouluyor:

Allah'a ve Resl'ne itaat edin ve birbirinizle ekimeyin. Enfl Sresi (viii) 48
Kim peygambere itaat ederse, Allah'a itaat etmi olur. Nis Sresi (iv) 80

nanszlar Allah yaralayamazlar, nk onlarn yaptklar Onun tarafndan hie
indirilecektir:-
Ey iman edenler! Allah'a itaat edin, Peygamber'e itaat edin. Amellerinizi boa karmayn.
Muhammed Sresi (xlvii) 33.

Gn ve yerin Sahibi olan, gndz ve gecenin dngsn Salayan, ve btn kalplerin
gizlilerini Bileni hatrlamak insanlar una yneltmelidir:

Allah'a ve Reslne iman edin ve sizi zerinde tasarrufa yetkili kld maldan, (Allah
yolunda) harcayn. Hadd Sresi (lvii) 7

Allaha ve Havarisine inananlar, gerein bilge adamlardrlar. Onlara hem iki kat
merhamet gsterilecek, hem de yrdkleri yolda ilahi k var edilecektir:

Ey iman edenler; Allah'a kar gelmekten saknn ve peygamberine iman edin ki, size
rahmetinden iki kat pay versin, size kendisiyle yryeceiniz bir nur versin ve sizi
balasn. Hadd Sresi (lvii) 28

nanllar Mekkelilerin Medineye saldrdklarnda ok savamadklarn grnce, yle
dediler:

M'minler dman birliklerini grnce, "te bu Allah'n ve Reslnn bize vaad ettii
eydir. Allah ve Resl doru sylemilerdir" dediler. Ahzb Sresi (xxxiii) 22

Sonraki yaamda Allah ve Havarisini izleyenlere byk bir dl verilecektir:

"Eer Allah', Resln ve ahiret yurdunu istiyorsanz, bilin ki Allah iinizden iyilik
yapanlara byk bir mkafat hazrlamtr." Ahzb Sresi (xxxiii) 29
295

Ne itaat emrini sorgulayn ne itaat emrine srt evirin ne Cihada ne de Allaha byle davrann,
Peygambere srt evirmeyin. Bu ayetin anlam Peygambere itaat etmektir ve ona kar gelmenin
yasaklanmasdr. Allaha olan itaat burada bir uyar olarak kullanlmaktadr yle ki, Allaha sunulan itaat
Peygambere sunulana eit olsun. Tafsir-i-Husaini, cilt i, sayfa 236.
Ibn Abbas bu szlerin, - - = ',- yani Allahn ve Peygamberinin emriyle- anlamna
geldiini sylyor.
295
Bu szler, Peygamberin, veremeyecei giysileri ve paralar isteyen karlar iin sylenmitir. Mslimin
hkm ile unlar yazlyor, Ebu Bekir ve merin, Peygamberi, karlar para harcamak iin kendisinden
talepte bulunurken, izledikleri zaman kaydedilmitir. Peygamber sessiz, ama sinirliydi ve yle dedi, bakn,
nasl benim etrafmda toplanp onlara veremeyeceim eyleri istiyorlar. Ebu Bekir Ayenin boynuna,
mer da Hafsann boynuna bask uygulayarak bu davranlarndan dolay onlar azarladlar. Peygamber
karlarndan ondokuz gn boyunca uzak durdu. Sonra bu vahiy indi ve kadnlara, yeryzndeki abucak
geen zevkler yerine gkteki bereketleri, semeleri tavsiye edildi. Khalasatut-Tafasir, cilt iii, sayfa 546.
107
SON BR UYARI

Bu szleri yerine getirmeyen hem bu dnyada hem de gelecek dnyada lanetlenecektir:

phesiz Allah ve Resln incitenlere, Allah dnya ve ahirette lanet etmi ve onlara
aalayc bir azap hazrlamtr. Ahzb Sresi (xxxiii) 57
296

Gn gelecek ki onlarn yzleri atelere srlecek ve ac ikenceler ekerken gemilerini
dnp yle sdiyecekler:

Yzlerinin atete bir yandan bir yana dndrlecei gn, "Keke Allah'a ve Resl'e itaat
edeydik" diyecekler. Ahzb Sresi (xxxiii) 66

Bir sre inandktan sonra kararlarn deitirenler, balarna gelecek olan cezadan
kaamazlar, nk yle yazlyor:

Aralarnda hkm vermesi iin Allah'a (Kur'an'a) ve peygambere arldklar zaman, bir de
bakarsn ki ilerinden bir grup yz evirmektedir. Nr Sresi (xxiv) 48.

Son Sreden bir ncekinde, nanllara hi bir zaman zenginliin, ailenin ya da evin
kendilerini Allah ve Havarisinden uzaklatrmasna izin vermemeleri tleniyor, nk Allah ve
Havarisinin hereyden daha nemli olmalar gerekir. Son bir uyar veriliyor, ve bu son uyar
Peygamberin, zamanla, szlerine kar gelinmesinden zamanla ne kadar nefret ettiini
gsteriyor:

Allah'a ve Reslne kar gelen kimseye, iinde ebed kalaca cehennem ateinin olduunu
bilmediler mi? te bu, byk bir rezilliktir.
297
Tevbe Sresi (ix) 63
Allah'a ve Reslne sava aanlarn ve yeryznde bozgunculuk karmaya alanlarn
cezas; ancak ldrlmeleri, yahut aslmalar veya ellerinin ve ayaklarnn aprazlama
kesilmesi, yahut o yerden srlmeleridir. Bu cezalar onlar iin dnyadaki bir rezilliktir.
Ahirette de onlara byk bir azap vardr. Mide Sresi (v) 33

Dokuzuncu Srenin sondan bir nceki ayetinde Muhammed normalde Allaha ait olan
niteliklerden birini kendisine mal ediyor:

Andolsun, size kendi iinizden yle bir peygamber gelmitir ki, sizin skntya dmeniz ona
ok ar gelir. O size ok dkn, m'minlere kar da ok efkatli ve merhametlidir.
Tevbe Sresi (ix) 128
298

296
Mualim, ibn Abbas bu ayetin, Yahudilerin Ezraya (Uzaire) Tanrnn Olu demeleri, Hristiyanlarn
say, Tanrnn Olu Kabul etmeleri ve Mekkedeki kafirlerin meleklere Tanrnn kzlar demesi hakknda
olduunu sylyor. Allahn laneti onlarn hepsinin zerindedir. Sketches from Eastern History, kitabnn
nc blmnde, Nldeke geni bilgisi ve yorumsal kavrayyla Kurann gelimesi ve kkleri
hakkndaki yorumunu sunmaktadr. Nldekenin sz geen kitaptaki yazs, bu nemli konudaki en nemli
szlerden biri olup dikkatlice incelendiinde ok deerli olmaktadr.
297
Mujahid ikiyzllerin bazlarnn kendi aralarnda Peygamber ile dalga getiklerini sylyor, o bizi
cezalandrsayd ve Cennetten hi iaret gelmeseydi ne olurdu. Sonra bu vahiy indi. Tafsir-i-Husaini, cilt i,
sayfa 261.
298
Nldeke ise, Zamakhshari ve Jalalud-Din as Syuti den Itqann hkm ile alnt tat bu ayeti Mekkeli
bir ayet olarak yerletiriyor. Geschicte des Qorans, sayga 169.
108

Bu tr blmlerden yalnzca birka tane mevcuttur. Allah ile kendi hkmn birletirmek,
Allaha gsterilmesi gereken itaatin aynsn istemesi, ya da kendisine ya da Allaha kar
itaatsizliin aka cezalandrlaca eklindeki ifadelerin hepsi Peygamberin Medinedeki gcnn
oaldn bildiine ilikin ifadelerdir. nk Muhammed her aamada kendisine daha byk bir
stnlk tanyor. nk artk Mekkede eskiden tanyamayaca ya da en azndan tanmad
stnlkler bulunmaktadr.

BELRL SRELERN YAZILI BMLER

Medine Srelerinde farkl bir yaz biiminin kullanld aktr. Yaz tarz artk ok dz ve
Mekke Surelerinde bulunan o iirsel ate artk yer almyor. Buna ramen ara sra hala muhteem bir
gzellie sahip baz ayetler var, ve hi bir eviri onlar tam anlamn vererek eviremiyor,
rnein:

Allah kendisinden baka hibir ilah olmayandr. Diridir, kayyumdur. Onu ne bir uyuklama
tutabilir, ne de bir uyku. Gklerdeki her ey, yerdeki her ey onundur. zni olmakszn
onun katnda efaatte bulunacak kimdir? O, kullarn nlerindekileri ve arkalarndakileri
(yaptklarn ve yapacaklarn) bilir. Onlar onun ilminden, kendisinin diledii kadarndan
baka bir ey kavrayamazlar. Onun krss btn gkleri ve yeri kaplayp kuatmtr.
(O, gklere, yere, btn evrene hkmetmektedir.) Gkleri ve yeri koruyup gzetmek ona
g gelmez. O, ycedir, byktr. Bakara Sresi (ii) 255
299

Gklerin ve yerin hkmranl yalnzca O'nundur. Diriltir, ldrr. O her eye hakkyla
gc yetendir.
O, ilk ve sondur. Zhir ve Btn'dr. O, her eyi hakkyla bilendir. Hadd Sresi (lvii) 2-3

Kurann Arapadaki dzenlemesi ylesine karktr ki, Peygamberin aklndan geen hi
bir ey ak deildir, ve okuyucusu iin mantkl bir tarih belirlemesi ok zordur. Ancak, gstermeye
altmz gibi, blmler tarihsel bir sralamaya konduklarnda, Muhammedin slamn ierisinde
dini bir hkm sistemi kurarken geirdii gelime az da olsa takip edilebiliyor. Kuran bu ekilde
okunduunda ilgi ekmektedir, kendisinin iddialar hakknda ne dnrsek dnelim, Kuranda
byk bir adamn davranlarndan sz edilir. Yalnzca bu ekilde okunduunda, Kurann yazl
biiminin zamanla nasl deitii ortaya kyor. Tarihsel yorumda bulunan yorumcular son
Srelerin ne kadar bezdirici olduunu anlyorlar, eer Arapann inanlmaz gzellikteki
deikenlii olmasayd- bu, daha ok yazarn o adaki konumalarndan deil, o zamanki konuma
tarzndan kaynaklanmaktadr- Kurann son Sreleri okunamaz hale gelirlerdi. Stanley Lane-Poole
yle diyor, Arapa dilinin zengin belagat olmasa Kurann sonundaki blmleri okumak delirtici
olurdu, ama Arapa en skc hikayelere ve en uzun cmlelere bile gzellik katmaktadr. Zamanla
iirden dz yazya getiimizi dnyoruz. Ama metinde geen dz yaz, eski zamanlara ait airsel
dnceyi ve cmleler ierisindeki mziksel atonasyonu tashih edecek kadar mkemmel
deildir.
300

Hseyin bu ayet hakknda, O size ok dkn, m'minlere kar da ok efkatli ve merhametlidir
szlerinin u anlama geldiini sylyor:
-'=-- = ,--, , - -- '=, -- '--= ,= '-- --, '- '-
Kutsal Tanr bizim Peygamberimiz dnda hi bir peygamberi kendisinin iki ismiyle
nitelendirmemitir. Tafsir-i-Husaini, cilt i, sayfa 275.
Akrima Peygamber hakknda syle diyor, Sen Allahn kendisini nitelendirdii gibi nitelendiriliyorsun,
sevgi dolu olan, merhametli olan Khalasatut-Tafasir, cilt ii, sayfa 327.
299
Bu ok nl olan Ayatul-Kursi, ya da tahtn ayetidir.
300
Lane, Selections for the Kuran, giri sayfalar cv, cvi
109

KURANIN BLMLERININ YAKLAIK TARHSEL DZL

A Kurandaki Sre numaras
B Jalalu'd-Din as-Syuti nin sralamas
C Nldekenin sralamas
D Muirin sralamas
A B C D
1 96 96 103
2 68 74 100
3 73 111 99
4 74 106 91
5 111 108 106
6 81 104 1
7 87 107 101
8 92 102 95
9 89 105 102
10 93 92 104
11 94 90 82
12 103 94 92
13 100 93 105
14 108 97 89
15 102 86 90
16 107 91 93
17 109 80 94
18 105 68 108
19 113 87 96
20 114 95 113

A B C D
21 112 103 74
22 53 85 111
23 80 73 87
24 97 101 97
25 91 99 88
26 85 82 80
27 95 81 81
28 106 53 84
29 101 84 86
30 75 100 110
31 104 79 85
32 77 77 83
33 50 78 78
34 90 88 77
35 86 89 76
36 54 75 75
37 38 83 70
38 7 69 109
39 72 51 107
40 36 52 55

A B C D
41 25 56 56
42 35 70 67
43 19 55 53
44 20 112 32
45 56 109 39
46 26 113 73
47 27 114 79
48 28 1 54
49 17 54 34
50 10 37 31
51 11 71 69
52 12 76 68
53 15 44 41
54 6 50 71
55 37 20 52
56 31 26 50
57 34 15 45
58 39 19 44
59 40 38 37
60 41 36 30

(devam bir sonraki sayfadadr)

110

A B C D
61 42 43 26
62 43 72 15
63 44 67 51
64 45 23 46
65 46 21 72
66 51 25 35
67 88 17 36
68 18 27 19
69 16 18 18
70 71 32 27
71 14 41 42
72 21 45 40
73 23 16 38
74 32 30 25
75 52 11 20
76 67 14 43
77 69 12 12
A B C D
79 78 28 10
80 79 39 14
81 82 29 6
82 84 31 64
83 30 42 28
84 29 10 23
85 83 34 22
86 2 35 21
87 8 7 17
88 3 46 16
89 33 6 13
90 60 13 29
91 4 2 7
92 99 98 113
93 57 64 114
94 47 62 98
95 62 8 2
A B C D
97 76 3 8
98 13 61 47
99 98 57 62
100 59 4 5
101 110 65 59
102 24 59 4
103 22 33 58
104 63 63 65
105 58 24 63
106 49 58 24
107 66 22 33
108 65 48 57
109 64 66 61
110 61 60 48
111 48 110 60
112 5 49 66
113 9 9 49

HKMLLERN LSTES

Arapa yorumlar Baidawi, Zamakshari ve Ibn Abbasdandr. Farsa yorum ise Hseyine
aittir. Khalasutt-Tafasir diye bilinden Urdu dilindeki yorumlar, Quran-i-Majid (Shiah); Holy
Quran ngilizcede baslm olan Qadiani bir yorumdur (Woking de baslmtr.) Kyaslama amal
olarak Farsa ve Urdu dillerinde kullanlan ayetlerin evirileri kullanlmtr. Nadhir Ahmad ve
Ahmad Shahn evirileri ayn nedenlerden dolay kullanlmlardr. Bukhari, Tirmidhi , bilinen ve
gvenilir dier hkmler, dier bir ok nl Mslman yorumcunun yorumlar ve slam hakknda
yazlm olan bir ok kitaptan alntlar kullanlmtr. Metinde, Nldekenin Geschichte des Qorans,
Muirin Life of Muhammad, Margoliouthn Muhammad kitaplarndan da sz edilmektedir. Metin
iinde her alnt yaplan yerin kayna hakknda bilgi verilmitir.

Kuranin Tarihsel Olusumu

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Kuranin Tarihsel Olusumu

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

1

KURANIN TARHSEL OLUUMU

You might also like