Ushtrimet nga Lnda Menaxhmenti Bankave

Bankat bashkkohore dhe shrbimet e tyre

Q nj institucion t quhet bank duhet t plotsoj katr kritere:
1) T ndikon n krijimin e parave(p.sh prmes lejimit t kredive ose emisionit t parave nga
Banka Qendrore)
2) Q veprimtaria kryesore sht marrja dhe dhnia e kredive(ofertn dhe krkesn e mjeteve
financiare dhe shprndarjen ekonomike t tyre).
3) T mbshtet realizimin e qllimeve ekonomike dhe zhvillimore t vendit
4) T ndikon n qarkullimin e pagesave dhe shpejtimin e qarkullimit monetar.


1. ka sht banka?
Bankat jan nj nga institucionet m t rndsishme financiare n nj ekonomi, ato jan
burimi kryesor i kredive pr amvisri (pr individt dhe familjet),pr institucionet e ndryshme, pr
firma dhe konsumator , pr blerje mallrash, pajisje apo financim t investimeve. Jan kshilltar
financiar apo planifikues financiar.
Definicionin m t plot t banks mendohet se e ka dhn zvicerani Dr. Felix Somary n veprn e
tij Bank politik, sipas tij Banka sht nj institucion ose ent, puna kryesore e s cils sht marrja
e kredive n form t parave.
Sipas Somary pr kuptimin e banks nuk sht vendimtare ana aktive, por ana pasive e bilancit.
Mjetet e banks jan shum m t vogla n krahasim me mjetet q jan marr hua.
Pr kt arsye ,fuqia e banks vlersohet sipas sasis s obligimeve t saj dhe besimit, t cilin e
gzon banka te deponuesit.

2. Kur jan paraqitur bankat pr her t par dhe si jan quajtur?
Bankat jan paraqitur n Babiloni n vitin 3000 p.e.s. n kuadr t pallateve mbretrore apo
tempujve dhe kan kryer punt depozitar dhe jan dhn hua .
Operacionet e vrteta bankare i hasim n shekullin e VII p.e.s. n rendin skllavopronar. Kur
edhe paraqiten shtpit private, t ashtuquajtura Tezaurt.
Ato kan grumbulluar, ushqimin, parat dhe gjrat e tjera dhe pastaj i kan dhn ato hua me
kamat.
Punt e para bankare jan kryer n tempujt e Greqis, ku hasen parat e para metalike me
shumic, ku do qytet-shtet ather kishte paran e vet, ku meq kishte para t ndryshme u paraqit
nevoja e kmbimit t tyre.

Punt rreth kmbimit t parave i kan kryer bankieret e kohs antike, t njohur me emrin
trapezit. Ata merreshin me dhnien hua t parave dhe kshtu u shfaq kapitali fajde dhe kamatat
fajde.
N kt koh ishin t njohura bankat n tempuj, bankat private dhe bankat e qytetit.


Kur u paraqit Banka e par n plot kuptimin e fjals?

N vitin 1407 n Gjenova themelohet banka Casa di San Giorgio. Kjo bank dispononte
shuma t mdha monetare, prandaj jepte hua t shumta, si dhe kryente qarkullimin e pagesave n
mes t qendrave tregtare.

Ushtrimet nga Lnda Menaxhmenti Bankave
Bankat bashkkohore dhe shrbimet e tyre

3. far pun financiare bjn bankat?
Bankat kryejn punn e krijimit t parave dhe punt e ndrmjetsimit financiar.
4. Cilat banka kryejn funksionin e krijimit t parave dhe cila banka kryejn punt e
ndrmjetsimit financiar?
Krijimin e parave e bn Banka Qendrore dhe sht autoritet rregullues financiar(prmes
emetimit t banknotave dhe monedhave) me qllim t furnizimit t ekonomis me sasi t nevojshme
me para,(krijimi i bazs monetare apo paras primare)
Esenca ekonomike e ktyre punve sht furnizimi i procesit t riprodhimit shoqror me sasi
t nevojshme t parave(krijimi i shkalls s nevojshme t likuiditetit), q procesi i prodhimit
zhvillohet pa pengesa dhe n kushte stabile.

Bankat komerciale (depozitare) apo t rendit t dyt bjn ndrmjetsimin financiar, ku me
operacionet kreditore, me blerjen dhe shitjen e letrave me vler krijojn paran bankare ose
depozitare.
Bankat depozitare ne baz t depozitave dhe kredive t marra nga BQ, ndajn nj pjes t saj n
form t rezervs s likuiditetit, lejojn nj pjes t kredive, duke krijuar sasi plotsuese t parave, t
cilat i l n dispozicion n radh t par pr ekonomin.

Aftsia e sistemit t bankave depozitare q t rrisin sasin e parave q me par i kan pranuar nga
BQ, quhet multiplikim kreditor e monetar.

5. Si behet funksioni i ndrmjetsimit financiar?
Ndrmjetsimi n mes sektorve t ndryshm(ekonomia, shteti, popullsia etj.) t cilt
disponojn me suficit financiar (kursimet me t mdha ne raport me investimet reale)dhe atyre q
kan deficit financiar.

6. Cilt jan katr komponentt e ndrmjetsimit financiar?
1. Grumbullimi i mjeteve n kuadr t ekonomis kombtare.
2. Transformimi i strukturs s afatit t depozitave (Depozitat me afat t shkurtr t
kthimit, t jap kredi me afat t gjat)
3. Krijimin e metodave sa m efikase t grumbullimit e t lejimit t mjeteve
monetare.
4. Sigurimi i koncentrimit optimal t rrjedhave monetare tejkalim t kufizimeve
territoriale e kohore

7. Si bhet grumbullimi i mjeteve n kuadr t ekonomis kombtare?
Disponimi i individve dhe ndrmarrjeve me miliona kursime t imta q i mbajn pr nj
koh t shkurtr dhe nuk iu nevojiten pronarve dhe bartja e tyre tek subjektet e tjera t cilat
kan nevoj pr para.
Bankat me metodat t ndryshme i grumbullojn monetare, e bjn koncentrimin e tyre, e
ndajn rezervn e likuiditetit, dhe pjesn q mbetet, ia lejojn ekonomis apo sektorve t
tjer q kan nevoj pr mjete monetare.

8. Si behet transformimi i strukturs s afatit t depozitave?
Ushtrimet nga Lnda Menaxhmenti Bankave
Bankat bashkkohore dhe shrbimet e tyre
I mundson banks q n baz t depozitave me afat t shkurtr t kthimit, t jap kredi me
afat m t gjat t kthimit.


9. Cilat jan rolet kryesore t bankave t sotme?
-roli i intermediatorit-q konsiston n shndrrimin e kursimeve t popullsis n kredi pr
firma dhe institucione tjera , n mnyr qe t investohet ne ndrtesa, pajime etj.
-roli i kryesit t pagesave- q nnkupton kryerjen e pagesave pr klientt e vet
- roli i garantuesit-q konsiston n garantimin pr klientt e vet dhe pagimin e borxheve t
tyre nse ata nuk jan n gjendje ti paguajn.
- roli i agjencis- q konsiston n kujdesin pr pasurin e klientve t vet
-roli politik- bankat shrbejn si kanal pr politiken e qeveris n prpjekjet e saj q t
rregullohet rritja ekonomike.


10. Cilat jan shrbimet q kan ofruar bankat gjat historis?
a. Kmbimi i kartmonedhave(sot kmbimin e valutave e bjn vetm bankat e
mdha, pr shkak t rrezikut dhe ekspertizs q nevojitet pr kryerjen e
transaksioneve t tilla.
b. Marrja e depozitave t kursimit (bankat qysh hert filluan t jepnin kredi n raport
me depozitat e lna n bank). Meq kjo u tregua shum profitabile bankat
vazhdimisht krkojn mnyra pr rritjen e depozitave t tyre.
c. Ruajtja e gjerave t muara ( arit, letrave me vler etj., n arka t sigurta, kt e
bjn edhe bankat e sotme)
d. Prkrahja e aktiviteteve t qeveris me an t kredive (ndikimi i fuqishm i
bankave n ekonomi, aftsia e tyre q t mobilizojn shuma t mdha mjetesh dhe n
baz t atyre t lejojn kredi.
e. Hapja e llogarive rrjedhse ( apo t ashtuquajturat depozita t krkess, t cilat ju
mundsojn deponuesve q me rastin e nnshkrimit t ekut pr mallra dhe shrbime
e detyrojn bankn q ta bj menjher pagesn. Kjo mundson rritja e efikasitetit n
procesin e pagimit, transaksionet afariste m t lehta, m t shpejta dhe m t sigurta
f. Kryerja e shrbimeve t besueshme (qeverisja e punve financiare si dhe pasuris
s individve, firmave etj., pr nj shprblim, e cila bazohet n vlern e pasuris q
duhej qeverisur.


11. Cilat jan shrbimet q ofrojn nga bankat bashkkohore?
a. Dhnia e kredive konsumuese (edhe pse ka nj rrezik pr moskthim t kredive, kto
kredi jan shum t rndsishme dhe konsumatort jan burimi kryesor i mjeteve dhe
t ardhurave t banks)
b. Dhnia e kshillave financiare ( pr mnyrn e shfrytzimit t kredive dhe
investimin e mjeteve monetare)
c. Menaxhimi i parave t gatshme (sot bankat menaxhojn me parat e gatshme t
firmave t ndryshme duke i investuar ato n pun profitabile)
d. Dhnia e pajimeve me qira (Leasing-u) (shum banka ofrojn me qira mjete
transportuese, makina, vetura etj.)
Ushtrimet nga Lnda Menaxhmenti Bankave
Bankat bashkkohore dhe shrbimet e tyre
e. Financimi i kompanive t reja (financimi i kompanive t reja pr shpenzimet
fillestare t themelimit dhe prodhimit t teknologjive t reja)
Pr shkak t rrezikut pr kto kredi banka e bn financimin bashk me
kompanin e re.

f. Sigurimi dhe ruajtja (parave t gatshme, letrave me vler, instrumenteve tjera, e cila
mund t bhet n dy forma: dhnia e sefave (safe) me qira dhe sigurimi(ruajtja)
g. Ofrimi i policave t sigurimit ( dhnia e policave t sigurimit pr kredi,
automobilave, shtpive etj.)
h. Ofrimi i planeve pr pensionim (Hartimi i planeve t ndryshme t pensionimit ,q
firmat u japin t punsuarve t tyre.
i. Kryerja e shrbimeve t brokerit (ofrimi i flet obligacioneve dhe aksioneve)
j. Kryerja e shrbimit lidhur me investimet dhe punt tregtare (identifikimi i caqeve
t mundshme t bashkimit me kompanit e tjera, financimin e bashkimit me
kompanit e tjera, shitblerja e letrave me vler pr klientt, kshilla nga lmi i
marketingut etj.)
k. Shrbimet e tjera (kredit karta, eqe t vrtetuara, kshilla pr investime, etj.)
Po ashtu bankat e mund tu ofrojn kompanive q dshirojn ta zgjerojn veprimtarin e
tyre n tregjet e jashtme, duke ju ofruar informacione pr kuotat, kufizimet, obligimet
ndaj eksportit, informata pr tregun e huaj, t ardhurat dhe konkurrencn ekzistuese
etj.
l. Lehtsira prmbledhsja e t gjitha shrbimeve t banks


12. Cilat jan trendt m t reja t afarizmit bankar?
a. Ekspansioni i shrbimeve (shrbimet e brokerve, planifikimi i udhtimeve, kshilla
tatimore, planifikimi financiar personal, administrimi i programit t pensioneve,
konsultime pr menaxhmentin, ofrimi i kredive lokale pr zhvillim)
b. Rritja e konkurrencs (presioni nga konkurrenca i detyron bankat q t ofrojn sa
m shum shrbime
c. Derregullimi (rregullat e tanishme lejojn q bankat t paguajn normat e kamats
q mbretrojn n treg pr depozita dhe q t luftojn me efikasitet me institucionet e
tjera financiare)
d. Rritja e shpenzimeve t depozits (derregullimi n kombinim me konkurrencn e
rritur n mnyr dramatike, i rriti shpenzimet pr depozita q paraqesin burimin
kryesor t mjeteve t banks
e. Revolucioni teknologjik ndaj aplikimit t shtuar t automatizimit (shpenzimet e
larta i orientuan bankat kah automatizimi i sistemeve t bazuara m par n punn e
njeriut
f. Konsolidimi dhe ekspansioni gjeografik (shfrytzimi i inovacioneve teknologjike
m qllim q bankat ta zgjerojn bazn e klientve t vet, duke arritur n tregje m t
largta dhe duke rritur vllimin e llogarive t tyre.
g. Globalizimi i afarizmit bankar
h. Rreziku i shtuar nga dshtimi (konkurrenca e rritur n mes t bankave dhe
institucioneve jo bankare, bn q numri i dshtimeve t rritet dita dits.

Ushtrimet nga Lnda Menaxhmenti Bankave
Bankat bashkkohore dhe shrbimet e tyre