วิชา

ปนพกรีวอลเวอร ขนาด .๓๘ นิ้ว สมิธ แอนดเวสสัน

คอมแบทมาสเตอรพีช ๔ นิ้ว (ปพ.ร. .๓๘-๓)
REVOLVER, CAL. .38 SMITH & WESSON COMBAT
MASTERPIECE 4 IN.

%%%%%%%%%

กองวิทยาการ สพ.ทอ.บนอ.
 ปนพกวีวอลเวอร ขนาด .๓๘ นิ้ว (ปพ.ร. .๓๘-๓)

สารบัญ

ตอนที่ ๑ กลาวทั่วไป หนา ๑

ตอนที่ ๒ รายละเอียดชิน้ สวนของปน หนา ๕
ตอนที่ ๓ การทํางานของเครื่องกลไก หนา ๙
ตอนที่ ๔ คําแนะนําการใชงาน หนา ๑๐
ตอนที่ ๕ การปรนนิบัติบํารุง หนา ๑๓
ตอนที่ ๖ ขอขัดของและวิธีแกไข หนา ๑๘
ตอนที่ ๗ ภาพแยกแสดงชิ้นสวนประกอบ หนา ๒๐

ฉบับปรังปรุงเมื่อ ก.ย.๔๘
 ปนพกวีวอลเวอร ขนาด .๓๘ นิว้ (ปพ.ร. .๓๘-๓)

ปนพกรีวอลเวอร ขนาด .๓๘ นิ้ว สมิธ แอนดเวสสัน คอมแบท

มาสเตอรพีช ๔ นิ้ว (ปพ.ร..๓๘–๓)
REVOLVER, CAL..38 SMITH & WESSON COMBAT
MASTERPIECE 4 IN
ผูผลิต : บริษัท สมิธ แอนดเวสสัน ประเทศสหรัฐอเมริกา

ตอนที่ ๑
กลาวทั่วไป

๑.๑ รูปรางภายนอกของปนโดยทั่วไป
ปพ.ร..๓๘-๓ เปนปนที่ทําการยิงไดทีละ ๑ นัด บรรจุกระสุนเขาลูกโมได ๖ นัด ลูกโมเปดออกไดทาง
ขาง (ซาย) โครงปนทําดวยเหล็กกลา ระบายความรอนดวยอากาศ การยิง ปพ.ร..๓๘-๓ สามารถทําการยิงได
ทั้งแบบงางนกและเหนี่ยวไกโดยไมตองงางนก อุปกรณที่ปองกันมิใหปนลั่นโดยไมไดเหนี่ยวไกปน คือ เหล็ก
กั้นนกปน ศูนยหนาออกแบบไวมีความกวาง ๓.๑๘ มม. ศูนยหลังปรับได ดามปนทําดวยไมวอลนัท แกะเปน
ลายกันเลื่อนรูปขาวหลามตัดและมีตราของบริษัทผูผลิต ซึ่งทําดวยโลหะติดไวทั้งสองขาง หงอนนกปนกวาง
และมีลายกันลื่นเพื่อใหสะดวกในการงางนกปนไกปนมีหนากวางเหมาะสําหรับใชยิงเปา เครื่องหมายการคา
และชื่อบริษัทผูผลิตพรอมทั้งที่ตั้งบริษัทอยูทางดานขวาของโครงปน และลํากลองปนดานซายปมไววา “38 S
& W SPECIAL” สวนหมายเลขประจําปนปมไวใตดามปนและสวนแบนดานซายของโครงปน (ดูรูปที่ ๑-๓)

๑.๒ คุณลักษณะเฉพาะของปน
กวางปากลํากลองปน ๙ มม.(.๓๘ นิ้ว)
ความยาวลํากลองปน ๑๐.๑๖ ซม.
จํานวนเกลียวในลํากลอง ๕ เกลียวเวียนขวา
ศูนยหนาเปนศูนยประจําทีแ่ บบศูนยลาด มีความกวาง ๓.๑๘ มม. (๑/๘ นิ้ว)
ศูนยหลังเปนศูนยบากปรับสูงต่ํา ซายขวาได
ไกปนกวางและมีลายกันลืน่ สําหรับใชยงิ เปา
นกปนกวางและมีลายกันลืน่ เพื่อสะดวกและไมลื่นเมื่องางนกปน
ลูกโมหมุนทวนเข็มนาฬิกา บรรจุกระสุนได ๖ นัด
ความยาวของปน ๒๓.๑๘ ซม.
น้ําหนักของปนเมื่อบรรจุกระสุนเต็ม ๐.๙๗ กก.

ฉบับปรับปรุงเมื่อ ก.ย.๔๘
ปนพกวีวอลเวอร ขนาด .๓๘ นิว้ (ปพ.ร. .๓๘-๓) ๒

ฉบับปรับปรุงเมื่อ ก.ย.๔๘
 ปนพกวีวอลเวอร ขนาด .๓๘ นิว้ (ปพ.ร. .๓๘-๓) ๓

๑.๓ สมรรถนะของปน
พลังงานที่ปากลํากลอง ๑๓๔.๑๑๒ ม./กก.(๒๐๐ฟ./ปอนด)
ความเร็วตน ๒๓๐.๖๕ ม./วินาที(๗๖๐ฟ./วินาที)
ระยะยิงไกลสุด ๙๙๒.๑๒ ม. (๑,๐๘๕ หลา)
ระยะยิงหวังผล ๙๑.๔๔ ม. (๑๐๐ หลา)
กระสุนที่ใชขนาด ๙ มม. (.๓๘ นิว้ )
ชนิด S & W SPECIAL และ S & W SPECIAL MIDRANGE (กระสุนหัวตัดใชสําหรับซอมยิงเปา)

๑.๔ การใชงาน
ใชเปนอาวุธประจํากาย ยิงตอสูระยะไมเกิน ๙๑.๔๔ เมตร (๑๐๐ หลา)

ฉบับปรับปรุงเมื่อ ก.ย.๔๘
 ปนพกวีวอลเวอร ขนาด .๓๘ นิว้ (ปพ.ร. .๓๘-๓) ๔

๑.๕ อุปกรณประจําปน
อุปกรณประจําปนที่แจกจายใหกับหนวยผูใชสําหรับใชปรนนิบัติบํารุง ปพ.ร..๓๘ - ๓ มีรายการดัง
ตารางที่ ๑ หามใชอุปกรณประจําปนเพื่อวัตถุประสงคอื่นนอกเหนือไปจากที่กลาวไวในตารางที่ ๑ และเมื่อ
เลิกใชจะตองเก็บรักษาอุปกรณประจําปนดังกลาวใหเหมาะสม
ขอสังเกต
ไขควงที่ใชจะถูกจายมาพรอมกับปนพกลูกโม ถาไมมี ใหใชไขควงทีม่ ใี บกวาง ๕/๓๒ นิว้ แทน

ตารางที่ ๑อุปกรณประจําปน
หมายเลขพัสดุ ชื่อ ใชสําหรับ
๑๐๐๕–๗๑๖–๒๑๓๒ ดอกแสทําความสะอาดขนาด.๓๘ (BRUSH, ทําความสะอาดลํากลองและรู
CLEANING, SMALL ARM:CAL.๓๘) ลูกโม
๑๐๐๕–๕๕๖–๙๑๐๒ แสทําความสะอาด (ROD, CLEANING ตอกับดอกแสทําความสะอาด
SMALL ARMS:M4) หรือใสเศษผาทําความสะอาด
___ ไขควงปากแบนกวาง ๕/๓๒ นิว้ ปรับศูนยหลัง
๑๐๐๕–๒๘๘–๓๕๖๕ ผาฝายทําความสะอาดขนาด ๒.๕ตารางนิ้ว ทําความสะอาดลํากลองและรู
(SWAB,SMALL ARMS, CLEANING ; ลูกโม
COTTON2.5 IN. SQ.)

ฉบับปรับปรุงเมื่อ ก.ย.๔๘
 ปนพกวีวอลเวอร ขนาด .๓๘ นิว้ (ปพ.ร. .๓๘-๓) ๕

ตอนที่ ๒
รายละเอียดของชิ้นสวน

๒.๑ ปุมปลดลอคลูกโม (THUMBPIECE)

ปุมปลดล็อคลูกโมติดตั้งอยูที่ดานซายของปน เหนือดามปนขึ้นมาเล็กนอย ทําเปนรอยเวาและแกะ
ลายกันลื่นไวเพื่อใหเหมาะสมกับหัวแมมือ เมื่อกดปุมล็อคลูกโมโดยดันไปทางดานหนาจะทําใหสลัก
แกนกลางของชุดลูกโมไปดันกลอนล็อค ซึ่งอยูใตลํากลองดานหนาใหหดตัว เปนผลทําใหเปดลูกโมออก
ทางขางได เมื่อปลอยปุมปลดล็อคลูกโม แหนบของมันจะบังคับใหปุมล็อคลูกโมถอยกลับที่เดิม ดังนั้น ถา
มิไดกดปุมปลดล็อคลูกโม จะไมสามารถผลักลูกโมมาทางดานขางของโครงปนได

๒.๒ ขอรั้งปลอก (EXTRACTOR)

การเอาปลอกกระสุ น ที่ ยิ ง ไปแล ว ออกจากลู ก โม โ ดยการกดแกนขอรั้ ง ปลอกแกนขอรั้ ง ปลอก
(EXTRACTOR ROD) ซึ่งสอดอยูในแกนของชุดลูกโมจะมีลายกันลื่นตรงสวนปลายหนาสุด หลังจากที่เปด
ลูกโมออกทางซาย ถ าดันแกนขอรั้งปลอกไปทางดานหลัง จะทําใหปลอกกระสุนหรือกระสุนที่ บรรจุไว
เคลื่อนที่ไปทางดานหลังและหลุดออกจากลูกโม ขอรั้งปลอกจะถอยกลับเขาที่เดิมไดดวยแรงของแหนบขอ
รั้งปลอก

ฉบับปรับปรุงเมื่อ ก.ย.๔๘
 ปนพกวีวอลเวอร ขนาด .๓๘ นิว้ (ปพ.ร. .๓๘-๓) ๖

๒.๓ นกปน (HAMMER)

นกปนติดตั้งอยูที่สวนหลังของโครงปน และอยูเหนือดามปน มีหงอนนกปนทําเปนรูปโคงและแกะ
ลายกันลื่นไวเพื่อใหเหมาะกับหัวแมมือ เมื่อตองการยิงปนแบบงางนก ใหงางนกปนจนหงายไปขางหลังจน
สุด จะทําใหลูกโมหมุนนําเอารูตอไปของลูกโมมาตรงกับรูลํากลอง ถางางนกปนแลว แตไมตองการยิง
สามารถลดนกปนไดโดยที่กระสุนไมลั่น การลดนกปนใหใช หัวแมมืองางนกปนใหหงายไปขางหลังอีก
เล็กนอย แลวเหนี่ยวไกพรอมกัน คอย ๆ ปลอยใหนกปนไปขางหนาเปนระยะทางสั้น ๆ ในขณะเดียวกันก็
ใหปลอยไกทันที และคอย ๆ ปลอยใหนกปนไปขางหนาจนสุด (รูปที่ ๗)

๒.๔ ชุดลูกโมและแกนยึดลูกโม (CYLINDER AND YOKE)

แกนยึดลูกโม ประกอบดวยแกน ๒ แกน ที่มีปลายขางหนึ่งติดกัน แกนหนึ่งสอดเขารูกลางของ
ลูกโม สวนอีกขางหนึ่งสอดเขารูของโครงปน ซึ่งทําใหผลักลูกโมออกทางดานซายของโครงปนได เพื่อบรรจุ
กระสุนเขาหรือเอาปลอกกระสุนที่ยิงแลวออกจากลูกโม (ดูรูปที่ ๕) ลูกโมของปนพกชนิดนี้จะ หมุนทวน
เข็มนาฬิกา เมื่องางนกปนไปขางหลังจนสุด จะทําใหลูกโมหมุนไป ๑/๖ รอบ ที่ดานขางคอนไปทาง
ดานหลังของลูกโมจะเซาะเปนรองรูปสี่เหลี่ยมผืนผาเล็ก ๆ ไว ๖ รอง (ดูรูปที่ ๔) หางกันเปนระยะทางเทา ๆ
กัน มีไวสําหรับใหเหล็กกันลูกโมหมุนฝงตัวเขาไปในรองนี้ เปนการปองกันมิใหลูกโมหมุนในขณะทีก่ ระสุนที่
บรรจุอยูในลูกโมอยูตรงกับรูลํากลองและพรอมที่จะยิง

ฉบับปรับปรุงเมื่อ ก.ย.๔๘
 ปนพกวีวอลเวอร ขนาด .๓๘ นิว้ (ปพ.ร. .๓๘-๓) ๗

๒.๕ เหล็กกั้นนกปน (HAMMER BLOCK)

เหล็กกั้นนกปนเปนชิ้นสวนที่อยูในโครงปน มีหนาที่ปองกันมิใหนกปนเคลื่อนที่ไปขางหนา ไป
กระแทกชนวนทายปลอกกระสุนในขณะที่ไมไดเหนี่ยวไกไว จึงเปนเครื่องนิรภัยอยางหนึ่ง ซึ่งทําหนาที่
ปองกันปนลั่นเมื่อทําปนตก โดยเอาหงอนนกปนกระแทกพื้น (นกปนจะตองอยูในตําแหนงที่ไมขึ้นนก)

ฉบับปรับปรุงเมื่อ ก.ย.๔๘
 ปนพกวีวอลเวอร ขนาด .๓๘ นิว้ (ปพ.ร. .๓๘-๓) ๘

๒.๖ ไกปน (TRIGGER)

ทําเปนรูปเวาใหเหมาะสมกับนิ้วชี้ และแกะลายกันลืน่ ไว (ดูรูปที่ ๑) สําหรับปนพกทีใ่ ชยิงเปา จะ
ออกแบบใหหนาไกมีพนื้ ที่กวาง ในการเหนี่ยวไกไปขางหลังตองใชแรงเหนี่ยวไกเอาชนะแรงดันของแหนบ
ถาทําการยิงโดยการงางนก จะตองใชแรงงางนกปนใหหงายไปอยูในตําแหนงขึน้ นกกอน แลวจึงเริ่มเล็ง
และเหนีย่ วไก การยิงแบบงางนกจะใชแรงเหนี่ยวไกนอยกวาการยิงแบบไมงางนก การยิงแบบไมงางนก
นั้น ใชนิ้วชี้เหนี่ยวไกไปขางหลัง ซึ่งจะทําใหนกปนหงายตัวไปขางหลัง ขณะนัน้ จะเกิดการอัดแหนบ และ
ถาเหนีย่ วตอไปสวนทายของไกปนจะหลุดจากกระเดื่องนกปนและ แง หนานกปน ทําใหนกปนฟาดตัวไป
ขางหนา

ฉบับปรับปรุงเมื่อ ก.ย.๔๘
 ปนพกวีวอลเวอร ขนาด .๓๘ นิว้ (ปพ.ร. .๓๘-๓) ๙

ตอนที่ ๓
การทํางานของเครื่องกลไก

๓.๑ การทํางานของเครื่องกลไกเมื่อทําการยิงแบบงางนก
ก. ดึงหงอนนกปนมาขางหลัง ทําใหแงหนานกปนดันทายไกปนใหยกขึ้นจนทายไกปนสวนลาง
สัมผัสกับแงลางนกปน
ข. แงลางนกปนจะชวยดันทายไกปนสวนลางใหยกขึน้ จนกระทั่งทายไกปนไปขัดกับแงหนานก
ปนซึ่งเปนตําแหนงขึ้นนกและไกปนจะถอยมาขางหลัง
ค. เมื่อออกแรงเหนีย่ วไกปนอีกเล็กนอย แงหนานกปนก็จะพนทายไกปน ทําใหนกปนฟาดตัวไป
ขางหนาดวยแหนบนกปน

๓.๒ การทํางานของเครื่องกลไกเมื่อทําการยิงแบบไมงา งนก

เมื่อเหนี่ยวไกปน จะเกิดการทํางานดังนี้
ก. ทายไกปนจะยกสูงขึ้นไปดันตอกระเดื่องนกปน ทําใหนกปนหงายไปขางหลังจนกระทั่งทายไก
ปนสวนลางสัมผัสแงลางนกปน และชวยออกแรงดันนกปนอีกแรงหนึ่งดวย และถาเหนี่ยวไกตอไปทายไก
ปนจะหลุดจากกระเดื่องนกปน มาขัดกับแงหนานกปนชั่วขณะหนึ่ง แลวจะพนจากแงหนานกปนทําใหนก
ปนฟาดตัวไปขางหนา
ข. หัวไกปนต่ําลง ทําใหแงหนาหัวไกซึ่งสอดอยูในเหล็กกันลูกโม กดใหเหล็กกันลูกโมต่ําตัวลงและ
อัดแหนบตัวเอง เมื่อเหนี่ยวไกไปเกือบสุดระยะ (นกปนยังไมฟาดตัวไปขางหนา) หัวไกก็จะพนจากเหล็กกัน
ลูกโม แหนบเหล็กกันลูกโมก็จะดันใหเหล็กกันลูกโมเขาไปฝงอยูในรองยึดลูกโม ซึ่งทําใหรูลูกโมตรงกับรูลํา
กลองปนพอดี รูสลักเหล็กกันลูกโมมีลักษณะเปนรูปยาวรีทําใหเหล็กกันลูกโมเลื่อนไปมาและกระดกขึ้นลงได
ค. เหล็กผลักลูกโมปลายขางหนึ่งยึดติดกับทายไกปน เมื่อทายไกปนยกขึ้น ปลายอีกดานหนึ่งของเหล็ก
ผลักลูกโมจะผลักลูกโมตรงปุมรับที่เหล็กรั้งปลอกในชุดลูกโมทําใหลูกโมหมุนไป๑/๖ รอบ
ง. เมื่อไกปนถอยมาขางหลัง ทายไกปนจะผลักใหเลื่อนไกปนถอยมาขางหลัง และอัดแหนบตัวเอง
ในขณะเดียวกันเหล็กกั้นนกปนซึ่งถูกบังคับไวดวยสลักเลื่อนไกและรองฝาปดโครงปนก็จะถูกดึงใหต่ําตัวลง
ทําใหไมสามารถกั้นนกปนไดในจังหวะที่นกปนฟาดตัวไปขางหนาเมื่อปลอยไกปน แหนบเลื่อนไกขยายตัว
ดันเลื่อนไก ผลักไกปนใหกลับไปอยูตําแหนงเดิมในขณะเดียวกันลาดบังคับนกปนบนเลื่อนไกก็จะบังคับแง
ลางนกปนดันใหนกปนถอยมาขางหลัง ทําใหเกิดการถอนเข็มแทงชนวน และแงลางนกปนจะมาเกยอยูบน
ลาดบังคับนกปน ซึ่งการเคลื่อนที่ของเลื่อนไกนี้จะบังคับใหเหล็กกั้นนกปนไปขวางอยูระหวางนกปน ตรง
สวนลางใตเข็มแทงชนวนกับโครงปน ซึ่งจัดเปนเครื่องนิรภัยของปน

ฉบับปรับปรุงเมื่อ ก.ย.๔๘
 ปนพกวีวอลเวอร ขนาด .๓๘ นิว้ (ปพ.ร. .๓๘-๓) ๑๐

ตอนที่ ๔
คําแนะนําในการใชงาน

๔.๑ กลาวทั่วไป
กอนทีจ่ ะศึกษาการใชงาน ปพ.ร..๓๘-๓ ตองคํานึงถึงความปลอดภัยในการใช การจับถือ เพราะ
ปนชนิดนี้ไมมเี ครื่องนิรภัย

๔.๒ ขอควรระวัง
กอนปฏิบัติการใดๆกับ ปพ.ร..๓๘-๓ มีขอควรระวังเกี่ยวกับความปลอดภัย ดังหัวขอตอไปนี้
๑. กอนหยิบปนรับปน หรือสงปน จะตองตรวจปนใหรูแนวา ปนไมมกี ระสุนบรรจุไว
๒. จะชักปนออกจากซองก็ตอ เมื่อตองการใชงานหรือปรนนิบัติบาํ รุงเทานัน้
๓. อยาหันปากลํากลองปนไปยังที่ไมตองการจะยิง
๔. อยาขึน้ นกเมื่อไมตั้งใจจะยิง และอยาสอดนิ้วเขาไปในโกรงไกจนกวาพรอมที่จะยิง
๕. การฝกลัน่ ไก (DRY SHOOTING) ถึงแมวาจะใชกระสุนฝกบรรจุกต็ าม ควรกระทําที่สนามยิงปน
เทานั้น
๖. เมื่อชักปนออกจากซอง อยาหันปากลํากลองไปยังสวนใดของรางกายผูใชและบุคคลอื่นเปนอัน
ขาด
๗. ในขณะทําการยิง ถาไดยินเสียงผิดปกติใหหยุดยิงทันที และตรวจดูวามีกระสุนหรือวัตถุใดคาอยู
ในลํากลองหรือไม ถามี ใหเอาออกเสียกอน มิฉะนัน้ แลวจะทําให ลํากลองบวมหรือระเบิดไดเมื่อยิงกระสุนนัด
ตอไป

๔.๓ การบรรจุกระสุนเขาลูกโม ปพ.ร..๓๘–๓

๑. กดปุมปลดล็อคลูกโมไปทางดานหนา แลวผลักลูกโมออกทางดานซายของปน (ดูรูปที่ ๔)
๒. ถาปนนั้นทําการยิงมาแลว ใหกดแกนขอรั้งปลอกกระสุนเพื่อนําเอาปลอกกระสุนทีย่ ิงแลวออก
จากลูกโม (ดูรปู ที่ ๕)
๓. บรรจุกระสุนใหมอกี ๖ นัด เขาลูกโม (ดูรูปที่ ๖)
๔. ผลักลูกโมเขาที่เดิม ลูกโมจะถูกล็อค

๔.๔ การยิง ปพ.ร..๓๘–๓

๑. เมื่อทําการยิงแบบงางนก ใหปฏิบัติดังนี้

ฉบับปรับปรุงเมื่อ ก.ย.๔๘
 ปนพกวีวอลเวอร ขนาด .๓๘ นิว้ (ปพ.ร. .๓๘-๓) ๑๑

ก. ถาบรรจุกระสุนเขาในรูของลูกโมไมครบทุกรู ใหจัดรูลูกโมรูแรกที่บรรจุกระสุนไวแลว ให

เยื้องไปทางขวามือของแนวแกนลํากลอง เมื่องางนกจะทําใหลูกโมหมุนทวนเข็มนาฬิกานําเอารูของลูกโมที่
บรรจุกระสุนไวนั้นมาตรงกับรูลํากลองพอดี (ดูรูปที่ ๗)
ข. งางนกปนไปขางหลังจนสุดใหอยูในตําแหนงขึ้นนก
ค. จัดยอดศูนยหนาใหอยูที่ตําแหนง ๖ นาฬิกา ของเปาและอยูระหวางกลางของบาก
ศูนยหลัง (ดูรูปที่ ๘)
ง. ใชนิ้วชี้คอย ๆ เหนี่ยวไกทีละนอย ในขณะเดียวกันก็ตองระวังใหศูนยหนา ศูนยหลัง
และเปาหมายอยูในตําแหนงที่ถูกตอง ดังรูปที่ ๘
จ. การยิงติดตอกันใหกระทําตามขั้นตอนตั้งแต ข. ถึงขอ ง. ซ้ํากันไปจนกระทั่ง ยิงกระสุน
หมด
๒. เมื่อทําการยิงแบบไมงางนก ใหปฏิบัติดังนี้
ก. ถาบรรจุกระสุนเขาในรูของลูกโมไมครบทุกรู ใหจัดลูกโมรูแรกที่บรรจุกระสุนไวแลวให
เยื้องไปทางขวามือของแนวแกนลํากลอง
ข. เล็งใหยอดศูนยหนาที่ตําแหนง ๖ นาฬิกา ของเปา และอยูระหวางกลางของบากศูนย
หลัง (ดูรูปที่ ๘)
ค. ขึ้ น นกโดยการเหนี่ ย วไก จะทํ า ใหน กป น หงายไปขา งหลั ง และเหนี่ ย วไกต อ ไปอี ก
จนกระทั่งนกปนฟาดตัวไปขางหนา
ง. การยิ งติดตอกั น ใหกระทํ า ตามขั้น ตอนตั้งแต ขอ ข. ถึง ค. ซ้ํา กันไปจนกระทั่ง ยิง
กระสุนหมด
๓ การจัดศูนยที่ถูกตอง

รูปที่ ๘ แสดงการจัดศูนยทถี่ ูกตอง

๔. ศูนยหนาและศูนยหลัง ศูนยหนาปรับไมได แตศูนยหลังสามารถปรับได การปรับศูนยหลัง
ใหเลื่อนไปทางขวา ทําไดโดยการใชไขควงปรับศูนยหลังหมุนสลักเกลียวแกทิศทางลม (ดูรูปที่ ๑) ตามเข็ม
นาฬิกา สวนการปรับศูนยหลังใหเลื่อนไปทางซาย ก็ใหหมุนสลักเกลียวแกทิศทางลมนี้ทวนเข็มนาฬิกา

ฉบับปรับปรุงเมื่อ ก.ย.๔๘
 ปนพกวีวอลเวอร ขนาด .๓๘ นิว้ (ปพ.ร. .๓๘-๓) ๑๒

การปรับศูนยหลังใหสูงขึ้น ทําไดโดยการใชไขควงปรับศูนยหลังหมุนควงมุมสูง (REAR SIGHT

ELEVATION NUT) ทวนเข็มนาฬิกา (ดูรูปที่ ๗) สวนการปรับศูนยหลังใหต่ําลง ก็ใหหมุนควงมุมสูงตาม
เข็มนาฬิกา
การปรับศูนยหลัง ใหเลื่อนไปทางซายหรือขวา ๑ คลิ๊ก จะทําใหจุดกระสุนตกเปลี่ยนไป ๑/๔ นิ้ว ที่
ระยะ ๕๐ หลา (๑/๘ นิ้ว ที่ระยะ ๒๕ หลา)
การปรับควงมุมสูงเปลี่ยนไป ๑ คลิ๊ก จะทําใหจุดกระสุนตกเปลี่ยนไป ๓/๘ นิ้ว ที่ระยะ ๕๐ หลา (๓
/ ๑๖ นิ้ว ที่ระยะ ๒๕ หลา)

๔.๕ การเอากระสุนออกจาก ปพ.ร. .๓๘-๓

ใหกระทําตามขั้นตอนตอไปนี้
ก. ถานกปนอยูในตําแหนงขึ้นนก ใหลดนกลงดังวิธีทกี่ ลาวไวในขอ ๒.๓
ข. กดปุม ปลดล็อคลูกโมไปทางดานหนา และผลักลูกโมออกทางดานซายของปน(ดูรูปที่๔)
ค. กดแกนขอรั้งปลอกไปทางดานหลัง แลวคอย ๆ เอากระสุนออกอยางระมัดระวัง (ดูรูปที่ ๕)
ง. การเอากระสุนทีย่ ิงแลวไมลั่นออกจากลูกโมให กระทําตามขอ ๖.๖

ฉบับปรับปรุงเมื่อ ก.ย.๔๘
 ปนพกวีวอลเวอร ขนาด .๓๘ นิว้ (ปพ.ร. .๓๘-๓) ๑๓

ตอนที่ ๕
การปรนนิบัติบํารุง

๕.๑ การปฏิบัติกอนการใชงานและการเก็บรักษา
๕.๑.๑ การปฏิบัติกอนการใชงาน
๕.๑.๑.๑ ปพ.ร..๓๘-๓ จะถูกบรรจุไวในกลองกระดาษแข็ง การเปดกลองใหกระทําดวย
ความระมัดระวังมิใหกลองขาดหรือชํารุด เพราะกลองนี้ตอ งนํามาใชอกี
๕.๑.๑.๒ ทําความสะอาด ปพ.ร..๓๘-๓ ภายนอกโดยการเช็ดน้ํามันออก
๕.๑.๑.๓ ทําความสะอาดลํากลองตามวิธีที่บรรยายไวใน ขอ ๕.๔
๕.๑.๑.๔ กดปุมปลดล็อคลูกโม เปดลูกโมออกทางดานขาง กดแกนขอรั้งปลอกใหถอย
มาขางหลัง แลวปลอยแกนขอรั้งปลอกและขอรั้งปลอกจะตองถอยกลับเขาที่เดิมได
๕.๑.๑.๕ ตรวจการทํางานของนกปนและไกปน
๕.๑.๒ การเก็บรักษา
๕.๑.๒.๑ จะตองทําความสะอาดและหลอลื่น ปพ.ร..๓๘-๓ ใหเรียบรอยกอนจะนําไป
เก็บ และเช็ดน้าํ มันที่มากเกินไปออกเสียบาง
๕.๑.๒.๒ ใชกระดาษน้ํามันหอปนไวแลวเก็บ

๕.๒ การใชงาน ปพ.ร..๓๘-๓ ภายใตสภาวะแวดลอมที่ผิดปกติ

๑. ขั้นตอนการปฏิบัติงานของเครื่องกลไกภายใตสภาวะแวดลอมที่ผิดปกติก็เหมือนกันกับที่กลาว
มาขางตน มีขอแตกตางกันตรงที่วา การปรนนิบัติบํารุง ปพ.ร..๓๘-๓ ซึ่งไดแกการทําความสะอาดและการ
หลอลื่นนั้นใหกระทําอยางเหมาะสม เพื่อใหการทํางานของปนพกลูกโมเปนไปโดยความเรียบรอยไมขัดของ
สภาวะแวดลอมที่ผิดปกติ ไดแก รอนจัด หนาวจัดเปยกชื้น ซึ่งในสภาวะเชนนี้ จะตองระมัดระวังทําความ
สะอาดและหลอลื่นเปนพิเศษ เพื่อให ปนพกนี้ทําการยิงไดโดยไมมีขอขัดของ และเปนการปองกันมิให
ชิ้นสวนเคลื่อนที่สึกหรอชํารุดเร็วเกินควร
๒. ในภูมิประเทศที่มีอากาศหนาว เชน บริเวณขั้วโลก จะตองปองกันมิใหชิ้นสวนที่เคลื่อนที่ของ
ปนถูกกับความชื้นโดยเด็ดขาด และจะตองไมหยอดน้ํามันมากเกินไป เพราะน้ํามันจะแข็งตัว เมื่อถูก
อากาศหนาวที่เย็นจัด ซึ่งจะทําใหปนขัดของได ภายหลังจากการนําปนไปใชงานขางนอกอาคารที่มีอากาศ
ภายนอกเย็นจัด เมื่อกลับเขาที่มาอยูในหองที่มีอากาศอุนกวาจะทําใหไอน้ําในหองกลั่นตัวเปนหยดน้าํ เมือ่
กระทบกับผิวโลหะของปนที่มีความเย็นกวา จะเปนผลใหเกิดสนิมขึ้นไดดังนั้นเมื่อกลับเขามาในหอง
จะตองเช็ดหยดน้ําที่กลั่นตัวและเกาะอยูกับปนออกใหหมด แลวจึงทาน้ํามันปนใหทั่ว

ฉบับปรับปรุงเมื่อ ก.ย.๔๘
 ปนพกวีวอลเวอร ขนาด .๓๘ นิว้ (ปพ.ร. .๓๘-๓) ๑๔

๓. ในภูมิประเทศที่มีอากาศรอน น้ํามันที่ทาปนไวจะสูญเสียไปอยางรวดเร็ว ดังนั้นควรทาน้ํามัน

ปนบอย ๆ เพื่อปองกันสนิม และชวยใหปนทําการยิงไดโดยไมขัดของ ใหทําความสะอาดปนบอย ๆ เพื่อ
ขจัดฝุนผงที่มาติดอยูกับน้ํามันที่ทาไว เหงื่อจากมือทําใหปนเปนสนิมไดดังนั้น เมื่อจับปนแลวควรเช็ดให
สะอาดและทาน้ํามันบาง ๆ
๔. ในภู มิ ป ระเทศที่ มี ท รายหรื อ ฝุ น มาก ทรายและฝุ น จะเข า ไปในลํ า กล อ ง และเครื่ อ งกลไก
นอกจากนี้ทรายและฝุนยังเกาะติดผิวของปนที่ทาน้ํามันไวดวย ซึ่งจะเปนสาเหตุที่จะทําใหปนขัดของ และ
ทําใหชิ้นสวนที่เคลื่อนที่ไดของปนชํารุดสึกหรอไดงาย ควรปดคลุมปนพก ลูกโมใหมิดชิดมิใหถูกฝุนและ
ทราย
๕. ในภูมิประเทศแถบชายทะเล มีไอน้ําเค็ม ซึ่งทําใหเปนสนิมไดงาย เพราะเกลือจะไปทําลายชั้น
น้ํามันที่ทาไวบาง ๆ บนผิวของปน จึงตองทาน้ํามันปนบอย ๆ และปฏิบัติเชนเดียวกันกับที่กลาวไวในขอ ๓.

๕.๓ การตรวจตามระยะเวลา การบํารุงรักษาและหลอลื่น

๕.๓.๑ กลาวทั่วไป ขอความในตอนนี้ประกอบดวยคําแนะนําในการตรวจ การบํารุงรักษาและ
การหลอลืน่ ปพ.ร..๓๘–๓
๕.๓.๒ การหลอลื่น
๕.๓.๒.๑ ภายหลังจากการยิง ใหทําความสะอาดปนดวยน้ํายาทําความสะอาดทันที
หลังจากนั้นใหเช็ดใหแหง แลวจึงทาน้ํามันหลอลื่น PL SPECIAL
๕.๓.๒.๒ หลังจากนั้นใหทําความสะอาดและหลอลื่นทุก ๙๐ วัน หรือบอยกวานั้น ถา
ตรวจดูแลวเห็นวาสมควร
๕.๓.๒.๓ กอนทําการยิง ใหเช็ดน้ํามันออกจากรูลํากลองใหแหง

๕.๔ การทําความสะอาด
๕.๔.๑ ใหใชนา้ํ ยาทําความสะอาดลํากลองสําหรับทําความสะอาด ปพ.ร..๓๘-๓ หลังการยิงหรือ
ทําความสะอาดตามระยะเวลา น้ํายาทําความสะอาดลํากลองประกอบดวยตัวทําละลายซึง่ ระเหยไดงายที่
อุณหภูมิสูงกวา ๑๕๐ องศา ดังนัน้ ภายหลังจากการยิงจะตองทิง้ ปนไวใหเย็นลงเสียกอนจึงจะใชนา้ํ ยานี้
ทําความสะอาด น้ํายาทําความสะอาดลํากลองจะมีประสิทธิภาพสูงสุด และปองกันสนิมไดดีที่สุดก็ตอเมื่อ
นํามาใชทงั้ ขน ๆ ไมตองมาทําใหเจือจาง
๕.๔.๒ ใหตรวจดูภายในลํากลอง และรูลกู โมทกุ วันวามีสนิมเกิดขึน้ หรือไม ถาพบสนิมหรือสิ่ง
สกปรกอื่น ๆ ก็ใหทาํ ความสะอาด

ฉบับปรับปรุงเมื่อ ก.ย.๔๘
 ปนพกวีวอลเวอร ขนาด .๓๘ นิว้ (ปพ.ร. .๓๘-๓) ๑๕

๕.๔.๓ กอนที่จะทําการยิง ใหทําความสะอาดรูลํากลอง และรูลูกโมเพื่อขจัดสิ่งสกปรกเช็ดน้ํามัน

ออกจากรูลํากลองใหแหงโดยใชผาฝาย ทําความสะอาดเช็ดผิวนอกของปนโดยใชผาสะอาดชุบน้ํามัน
อยางหมาด ๆ
๕.๔.๔ ภายหลังการยิง ใชผาฝายทําความสะอาดเสียบเขากับรูของแสทําความสะอาด นําไปจุม
น้ํายาทําความสะอาดลํากลอง แลวจึงนําไปแยงรูลํากลองและรูลูกโมกลับไปกลับมาหลาย ๆ ครั้ง ถามี
สนิมหรือสิ่งสกปรกอยู ไมสามารถขจัดออกไดโดยวิธีนี้ ใหตอดอกแสทําความสะอาดเขากับแสทําความ
สะอาด นําไปแยงรูลํากลองและรูลูกโมกลับไปมาหลาย ๆ ครั้ง ระหวางทําความสะอาดควรจะมีน้ํายาทํา
ความสะอาดลํากลองเหลือติดอยูในรูลํากลองและรูลูกโม การแยงรูลํากลองหรือรูลูกโม ใหแยงจนโผลพน
อีกดานหนึ่งของรูลํากลองหรือรูลูกโม แลวจึงดึงกลับไปใหสุด อยาดึงดอกแสทําความสะอาดหรือผาฝาย
ทําความสะอาดระหวางที่ยังอยูในรูลํากลองหรือรูลูกโม
ฉบับปรับปรุงเมื่อ ก.ย.๔๘
 ปนพกวีวอลเวอร ขนาด .๓๘ นิว้ (ปพ.ร. .๓๘-๓) ๑๖

๕.๕ การบํารุงรักษา
การบํารุงรักษาโดยทัว่ ไปที่บรรยายไวดังหัวขอขางลางตอไปนี้ เปนรายละเอียดเพิ่มเติมของตาราง
การบํารุงรักษาที่ ๕
ก. สิ่งสําคัญที่ผูใชควรทราบก็คอื การทําความสะอาดและการหลอลืน่ ปพ.ร..๓๘-๓ วาจะตอง
ปฏิบัติอยางไร เพื่อที่จะทําให ปพ.ร..๓๘-๓ ยิงไดแมนยําและไมขัดของ
ข. สนิม ฝุน สิง่ สกปรก และน้ํา เปนสิ่งที่ทาํ ใหชิ้นสวนของ ปพ.ร..๓๘-๓ ชํารุดเร็วขึ้น ดังนัน้ จึงตอง
ระวังรักษาทําความสะอาดและหลอลื่นชิน้ สวนของปน ตลอดจนผิวนอกของปนใหถูกตองและ
เหมาะสม
ค. หมุดเกลียวสําหรับยึดเหล็กหยุดไกปน (PART NO.5155) อาจจะหลวมคลอนไดเมื่อทําการยิง
ติดตอกันไป ซึง่ จะทําใหเหล็กหยุดไก (PART NO.5114) เลื่อนออกไปขัดตัวกับไกปนเปนสาเหตุ
ใหไกปนคางอยูทางดานหลังในขณะทีน่ กปนอยูในตําแหนงขึ้นนกและรูลูกโมทบี่ รรจุกระสุนไว
ตรงกับรูลํากลอง
ขอควรระวัง ควรระวังอยางมากในการแกไขขอขัดของในขณะที่มีกระสุนบรรจุอยู ถาเหตุขัดของ
ดังกลาวเกิดขึ้น ในสนามยิ งป น และปนยัง มีก ระสุน อยู ใหหันปากกระบอกชี้ไปที่เปา แล วใชวั ตถุ หรือ
นิ้วหัวแมมือมาขวางชองวางระหวางนกปนกับโครงปนไว เพื่อปองกันอุบัติเหตุจากปนลั่น แลวจึงเรียก
เจาหนาที่ประจําสนามยิงปนใหชวยแกไข การแกไขขอขัดของดังกลาวนี้ ทําไดโดยยึดนกปนใหอยูใน
ตําแหนงหลัง ถอดไมประกับดามปนออก ถอดหมุดเกลียวสําหรับตั้งน้ําหนักไกและแหนบนกปนออก ใชไข
ควงคลายสลักเกลียวของแผนเหล็กดานขาง เพื่อถอดแผนเหล็กปดดานขางออก และเลื่อนเหล็กหยุดไกให
กลับเขาที่ ไกปนจะเปนอิสระ หลังจากนั้น ใหเอากระสุนออกจากปน เมื่อนํากระสุนออกจากปนแลวใหถอด
เลื่อนไก (PART NO.5085) โดยการใชปากไขควงกดแหนบเลื่อนไก (PART NO.5074) ใหหดตัวและยก
เลื่อนไกออก (ระวังอยาใหแหนบเลื่อนไกหาย) ยกไกปนและนกปนออก ใชไขควงคลายหมุดเกลียว สําหรับ
ยึดเหล็กหยุดไกปนออก แลวชโลมดวย LOCTITE (FSN.8083-680-0889) ลงบนเกลียว เสร็จแลวจึงใหทํา
การติดตั้งเหล็กหยุดไกเขาที่เดิม โดยใหดานมนของเหล็กหยุดไกหันเขาหาโกรงไก และใหปลายดานยาว
ของเหล็กหยุดไกชี้ไปทางปากลํากลองของปน ปรับเหล็กหยุดไกจนไดที่ ใหอยูในตําแหนงที่แตะกับไกปน
ทันทีที่นกปนฟาดตัวไปขางหนา
ขอควรสังเกต
- LOCTITE (FSN 8030-680-0889) อาจใชทาลงบนเกลียวของสลักเกลียว หรือหมุดเกลียวชนิด
อื่นได เพื่อปองกันการคลายตัวของสลักเกลียวหรือหมุดเกลียวนั้น
- ไขควงที่ใชควรมีความกวางและความหนาของใบพอเหมาะกับหัวของสลักเกลียว หรือหมุด
เกลียว เพื่อปองกันมิใหรองบนหัวสลักเกลียวหรือหมุดเกลียวเปนรอยเยิน
- เพื่อความเขาใจใหดูภาพแยกแสดงชิน้ สวนประกอบ

ฉบับปรับปรุงเมื่อ ก.ย.๔๘
 ปนพกวีวอลเวอร ขนาด .๓๘ นิว้ (ปพ.ร. .๓๘-๓) ๑๗

ตารางการบํารุงรักษาที่ ๕

จุดที่จะตองทําการตรวจ รายละเอียดใหปฏิบัติตาม
๑. ทําความสะอาดรูลํากลองและรูลูกโม ขอ ๕.๔.๔
๒. ทําความสะอาดผิวนอกของ ปพ.ร..๓๘-๓ ขอ ๕.๔.๓
๓. ตรวจดูวาไดทําการหลอลื่นปนพกลูกโมอยาง ถูกตองหรือไม ขอ ๕.๓.๒
๔. ตรวจดูการทํางานของชิน้ สวนตอไปนี้
กลอนล็อค ขอ ๒.๑
ขอรั้งปลอก ขอ ๒.๒
ชุดลูกโมและแกนยึดลูกโม ขอ ๒.๔
ปุมปลดล็อคลูกโม ขอ ๒.๑
นกปน ขอ ๒.๓
๕. เอากระสุนทีย่ ังไมไดยิงหรือเอาปลอกกระสุนที่ยิงแลวออกจากลูกโม ขอ ๔.๕
๖. ทําความสะอาดและหลอลื่นลํากลองและลูกโม ขอ ๕.๔.๔
๗. แจงการขัดของของปนให จนท.สรรพาวุธ ทราบ ขอ ๖.๗
๘. เก็บรักษาปนถาไมไดทําการยิงตอไปอีก ขอ ๕.๑.๒.๒

ฉบับปรับปรุงเมื่อ ก.ย.๔๘
 ปนพกวีวอลเวอร ขนาด .๓๘ นิว้ (ปพ.ร. .๓๘-๓) ๑๘

ตอนที่ ๖
การแกไขขอขัดของของ ปพ.ร..๓๘–๓

๖.๑ กลาวทั่วไป
ขอขัดของของ ปพ.ร..๓๘-๓ เกิดจากการบกพรองหรือชํารุดของชิ้นสวนของปน ซึ่งทําใหปนยิงไม
ลั่น หยุดยิง หรือชํารุดได

๖.๒ ปนยิงไมลั่น
นอกจากจะเกิดจากการบกพรองหรือชํารุดของชิ้นสวนของปนแลว ยังมีสาเหตุมาจากกระสุนดวย

๖.๓ กระสุนดาน
ทําใหปนยิงไมลั่น ซึ่งอาจจะมีสาเหตุมาจากกระสุนไมมี หรือเครื่องลั่นไกชํารุดก็ได โดยปกติแลว
การที่กระสุนดานไมกอใหเกิดอันตราย แตเราไมสามารถแยกออกไดทันทีวาการที่ปนไมลั่นนั้น เกิดจาก
กระสุนดาน หรือเกิดจากกระสุนลั่นชา (ดูขอ ๖.๔) ดังนั้นเมื่อยิงปนแลวไมลั่นเนื่องจากเครื่องลั่นไกชํารุด
หรือมีสิ่งสกปรก เชน ฝุน ผง ทราย อยูในชุดเครื่องลั่นไก หรือการหลอลื่นไมถูกตอง เชนมีไข หรือน้ํามันอยู
ในเครื่องลั่นไกมากเกินไป ซึ่งทําใหมีความตานทานการเคลื่อนที่ของชิ้นสวนที่เคลื่อนที่ เปนผลใหแรงที่เข็ม
แทงชนวนจะไปกระแทกชนวนทายปลอกกระสุนมีนอยกวาปกติชนวนทายปลอกกระสุนจึงไมจุดตัว

๖.๔ กระสุนลั่นชา
การลั่นชาของกระสุนนับตั้งแตเข็มแทงชนวน กระแทกชนวนทายปลอกกระสุนจนกระทั่งกระสุน
ลั่น เวลาที่ ใช ไมแน น อน อาจอยู ใ นชว งเศษส ว นของวิน าที ไปจนกระทั่ง หลายนาทีก็ ได ดัง นั้น เราไม
สามารถแยกออกไดทันทีวาการที่ปนไมลั่นนั้นเกิดจากกระสุนดาน หรือกระสุนลั่นชา กระสุนลั่นชาเปน
อันตรายมากกวา กลาวคือ เมื่อทําการยิงไปแลวปนไมลั่น เนื่องจากการกระสุนลั่นชา แตผูยิงคิดวากระสุน
ดาน ถาเปดลูกโมออกทางดานขางจะทําใหผูยิงไดรับอันตรายไดเมื่อกระสุนเกิดการลั่นภายนอกตัวปน
หรือผูยิงไมเปดลูกโมออก แตทําการยิงนัดตอไปทันที จะทําใหปนชํารุดได
ขอควรระวัง เมื่อยิงปนไปแลวแตปนไมลนั่ ใหชี้ปากลํากลองไปยังทิศทางที่ปลอดภัยเปน
ระยะเวลา ๑๐ วินาที

๖.๕ กระสุนลั่นเองเนื่องจากความรอนของรังเพลิง
เกิดจากการบรรจุกระสุนนัดใหมเขารูลูกโมในขณะที่ลกู โมยังรอนมาก

ฉบับปรับปรุงเมื่อ ก.ย.๔๘
 ปนพกวีวอลเวอร ขนาด .๓๘ นิว้ (ปพ.ร. .๓๘-๓) ๑๙

๖.๖ การนํากระสุนออกจากลูกโมภายหลังที่ทําการยิงไปแลว แตปนไมลั่น

ใหปฏิบัติดังนี้
ก. ใหหนั ปากลํากลองไปยังเปาหรือบริเวณทีป่ ลอดภัย
ข. รออยูอยางนั้น ๑๐ วินาที จึงเปดลูกโมออกทางดานขาง แลวนํากระสุนออกมาเพื่อ
ตรวจสาเหตุตอ ไป

๖.๗ การแกไขขอขัดของ
ตารางที่ ๖

อาการที่แสดงใหเห็น สาเหตุ วิธีการแกไข

บรรจุกระสุนเขาลูกโมไมได
ลูกโมหมุนไมได
ปนยิงไมลั่น
๑. รังเพลิงหรือลูกโมสกปรก ๑. ทําความสะอาดรูลูกโมและรังเพลิง ตาม
ขอ ๕.๔.๔
๒. กระสุนชํารุด ๒. เอากระสุนออก ตามขอ ๔.๕
๑. ปุมปลดล็อคลูกโมชํารุด ๑. เอากระสุนออก ตามขอ ๔.๕ แลว สงปน
ให จนท.สรรพาวุธ แกไข
๑. ชนวนทายกระสุนเสื่อม ๑. เอากระสุนออก ตามขอ ๔.๕
๒. แหนบนกปนหัก ๒. สงปนใหเจาหนาที่สรรพาวุธแกไข
๓. นกปนหัก ๓. สงปนใหเจาหนาที่สรรพาวุธแกไข

ฉบับปรับปรุงเมื่อ ก.ย.๔๘
 ปนพกวีวอลเวอร ขนาด .๓๘ นิว้ (ปพ.ร. .๓๘-๓) ๒๐

ตอนที่ ๗
ภาพแยกแสดงชิ้นสวนประกอบ

คํานํา รายชื่อชิ้นสวนประกอบของ ปพ.ร..๓๘-๓ ซึ่งแสดงตําแหนงที่ชิ้นสวนเหลานั้นติดตั้งอยูโ ดยการใช

ภาพแยก เพือ่ ประโยชนในการศึกษาและการซอมบํารุง ดูรายละเอียดตามรูป

รูปที่ ๑๐ ชิ้นสวนประกอบของ ปพ.ร..๓๘-๓

๑๖ - ๑

ฉบับปรับปรุงเมื่อ ก.ย.๔๘
ปนพกวีวอลเวอร ขนาด .๓๘ นิว้ (ปพ.ร. .๓๘-๓) ๒๑

ฉบับปรับปรุงเมื่อ ก.ย.๔๘
ปนพกวีวอลเวอร ขนาด .๓๘ นิว้ (ปพ.ร. .๓๘-๓) ๒๒

รูปที่ ๑๑

ฉบับปรับปรุงเมื่อ ก.ย.๔๘