Tufarganlı Âşıq Abbas
(XVI - XVII. yüzyıl)
16. yüzyılın sonu ile 17. yüzyılın ilk devresinde
yaşadığı tahmin edilmektedir? Şiirlerinde sık sık
Şah Oğlu Şah Abbas'dan bahsetmesi onun dev-
rinde yaşadığı fikrini kuvvetlendirmektedir?
Arapça ve Farsça tahsili de yapan Abbas, bu
dilleri çok iyi bilmektedir. Bu eğitim onu, halk şiiri
nazım şekilleri yanısıra, divan şiiri nazım şe-
killerine de yaklaştırmıştır. Ancak Abbas'm şiirleri
zamanında derlenemediği için divan tarzında olan-
lar unutulmuş; halk şiiri şekillerinden olan tecnis,
geraylı ve koşmaları günümüze kadar ula-
şabilmiştir.
Abbas'm hayatı hakkındaki bilgiler, hayatı et-
rafında teşekkül eden "Abbas ve Gülgez" isimli
halk hikâyesi ile sözlü kaynaklardan elde edilen
nakillerdir. Şiirlerinde sık sık Tufargan'dan bah-
setmesi, onun Güney Azerbaycan'ın Tufargan şeh-
rinden olduğu görüşünü kuvvetlendirmektedir.
Kaynaklar:
Zeynel Akçay, Tufarganlı Abbas, Erzurum 1970, (Mezuniyet
tezi).
Aşıqlar, Bakı 1960,11-32. Azerbaycan Edebiyyah
İncileri/Bayatı, Qoşma, Tecnis, Bakı
1988, 73-77,185-193, 452^53.
Azerbaycan Edebiyyatı Tarihi, I. Cilt, Bakı 1960,485-491.
Azerbaycan Sovet Ansiklopediyası, I. Cilt, Bakı 1976,11.
Ahmet Caferoğlu, "XVI. Asır Saz Şairlerinden Tufarganlı
Abbas", Azerbaycan Yurt Bilgisi, 1 (3), Mart 1932, 97-104.
Araz Dadaşzade, Abbas Tufarganlı, 72 Şe'r, Bakı 1973. Paşa
Efendiyev, Azerbaycan Şifahî Xalq Edebiyyah, Bakı 1981,
187-191.
"Tufarganlı Âşıq Abbas", "Tufarganlı Abbas",
"Şikest Abbas", "Bikes" gibi mahlasları kullanmıştır.
Abbas, şiirlerinde, hikmetlerden, atasözlerinden
sık sık istifade etmiştir. Şiirlerinde sosyal konuların
yanında; vatan sevgisini, birlik ve beraberlik fikrini,
ayrılık gibi konuları işlemiştir.
Edebî sanatları kullanmada başarılı olan
Abbas'm, şiirlerinde akıcı bir dil vardır.
Âşıq Abbas, sadece Güney Azerbaycan'da
değil, Anadolu ve Kuzey Azerbaycan'da da bi-
linmekte ve sevilmektedir. O, kendisinden sonra
gelen pek çok âşığı tesiri altında bırakmış üstad bir
halk şairidir.
Azerbaycan'da müstakil kitapların yanında
pek çok antolojide de şiirlerine yer verilen Tu-
farganlı Âşıq Abbas, Zeynelâbidin Makas ta-
rafından, hayatı, edebi kişiliği ve sanatı ile bir dok-
tora tezinde değerlendirilmiştir.
Paşa Efendiyev, Xalqın Söz Xezinesi, Bakı 1985, 238-240
Fuad Köprülü, "Abbas (Aşıq Tufarganlı)" Türk Halk Edebiyatı
Ansiklopedisi 1, İstanbul 1935, 16-18. (Aynı yazı için ba-
kınız, "Azeri Aşıklarından Tufarganlı Abbas", Türk Amacı
1 (1), Temmuz 1942,3-5).
Zeynelâbidin Makas, Tufarganlı Abbas ve Gülgez Feri
Hikâyesi Üzerinde Bir Araştırma, Erzurum 1982, (Ya-
yınlanmamış doktora tezi).
Nizamettin Onk, "Şair Abbas", Karseli,, 4 (37), Ocak 1968, 4-13.
Osman Sarıbelli, (Hazırlayan), Azerbaycan Poetry, Moskova,
19-21.
Telli Saz Üstadları, Bakı 1964,11-14.
Azerbaycan Aşujları ve El Şairleri I, Bakı 1983, 55-92.
 a) Geraylılar
AH ZARTNANDI
Gece gündüz qan ağlaram,
Menimki ah, zarmandı.
Men yarı bîvefa gördüm,
Qol, boyun eğyannandı.1
Sallanıb gel bize gelin,
Ağ üzünde siyah telin,
Bülbül çox isteyir gülün,
Gülün meyli xarmandi.2
Boynuna salmısan bağı,
Sineme çekmisen dağı,
Abbas'm sefa tapmağı3,
Qoynundaki narmandı.
1. yabancılar iledir, başkaları iledir
3. bulması
MEZE DAĞI
Yene gelib bahar fesli,
Süsen, sünbül, meze dağı.
Açılıb güller, nergizler,
Benefşeler, beze dağı.
Siyah zülfleri horunsun1,
Dal gerdenine2 burunsun,
Alçaq olsun, yar görünsün,
Bir görünsün göze dağı.
Bülbüller uçdu gülümden,
Oldum ulusu elimden,
Abbas qara qul elinden,
Qan ağlayıb geze dağı.
1, örülsün 2. göğsüne
NATAVANI
Gece gündüz feğandayim1,
Menem eşqin natavanı2.
Taladaram3 mahalları, Boş
qoyaram bu meydanı.
Bilmirsen mi haralıyam?4
Ağlı, göylü, qaralıyam,
Yüz yerimden yaralıyam,
Sinemde zenbur5 nişanı.
Hökmünle yazdım fermanı,
Kim eyler derde dermanı,
Periyem Şaxm qurbanı,
Abbas'sız istemem canı.
"I. ağlamaktayım 2. zayıfı, güçsüzü, dermansızı 3.
yağmalarım 4. nereliyim 5. an
MENİ
Bar ilâhim qismet eyle,
Yara yoldaş eyle meni.
Men ona can qıyar olsam,
O sevsin baş ile meni.
Ağladırsan, güldürürsen,
Çeşnıiın1 yaşın sildirirsen,
Cellad kimi öldürürsen,
O göz, o qaş ile meni.
Abbas deyer, seni tan,
Çrxart könîünden qubarı,
Sever olsam özge2 yarı,
Yandır ateş ile meni.
2. diken iledir
1. gözüm 2. başka, yabancı
GİTTİ
Gece gündüz qan ağlaram
Göz yaşım ummana1 gitti
Şirin canım yar yolunda
Olmağa qurbana gitti
Doymadım yarın dilinden
Ojjcmadım2 ince belinden
Aldılar yarı elimden
Qarqana qarqana3 gitti
Her ne oldu mene oldu
Qaynadı, peymanam4 doldu
Deseler, Abbas nece oldu
Deyin Tufarqan'a gitti.
1. denize 2. kucaklamadım 3. beddua ede ede
4. büyük kadeh, içki bardağı
GEDİREM
Durum dolanım başına,
Ala gözlü yar gedirem.
Ölsem boyuna sadağa.
Qalsam intizar gedirem.
Merd ile eyle ülfeti,
Çekme nâmerdden minneti,
Bülbül qızıl gül hesreti,
Qışı, yazı zar, gedirem.
Abbas deyer gül behsidi1,
Bundan arüq derd hansıdı?2
Ayrılığın ve'desidi3,
Geî könlümü al, gedirem.
1. konusuydu 2. hangisiydi 3. zamanıydı
KONLUM
Ne ağlarsan, ne sızlarsan,
Bir derdi beş olan könlüm?
Axırda1 zünnar2 bağlarsan,
Qeme yoldaş olan könlüm.
Bir yar gelir obasından,
Alım derd ü belasından,
Çerx-i felek3 badasından,
İçib serxoş olan könlüm
Abbas ağlar arsız arsız,
Dünya olub e'tibarsız,
Deyirdin dözerem yarsız,
Döz,4 bağrı daş olan könlüm.
1. sonunda 2. kuşak 3. feleğin çarkı
dayan, katlan
EYLESİN
Duman, gel get bu dağlardan,
Dağlar taza, bar eylesin1.
Ne gözlerim seni görsün,
Ne könlüm qubar2 eylesin.
Haşa sevdiyiyim haşa,
Deyilenler geldi başa,
Bir yandan özün3 tut daşa,
Bir yandan el car eylesin4.
Abbas ağlar zarı zarı,
Getmez könlümün qubarı,
Ilqarmdan5 dönen yarı,
Tanrı tez bazar eylesin.
1. meyve versin 2. toz 3. kendin, kendini 4. açığa
çıkarsın; bağırsın 5. sözünden dönme
GELİN
Gece gündüz qan ağlaram
Menimki ah zarmandır.1
Men yarı bîvefa2 gördüm
Qol boyun eğyarınandır.3
Sallanıp gel bize gelin
Ag üzünde siyah telin
Bülbül çox isteyir gülün
Gülün meyli xarmandır.4
Boynuma salmısan bağı
Sineme çexmisen dağı5
Abbas'm şifa tapmağı6
Qoynundaki narınandır.7
1. ağlayıp inlemeyledir 2. vefasız 3. yabancılar iledir
4. diken iledir 5. yarayı, gönül yarasını 6. bulması 7. ateş
iledir
DİLBER
Uca dağların başına,
Qorxuram qar yağa, dilber.
Aldın ağlımı başımdan,
Saldın dağdan dağa dilber.
Güllerin içinde gülen,
Oxuyan şeyda1 bülbülem,
Men bir qolu bağlı qulam,
Sen olmusan ağa dilber.
Güllerin içinde haram,2
Gül üzüne intizaram,
4. tahammül et, Men evvelki köhne yaram,
Dolan soldan sağa dilber.
Sen ansan, men de şana3,
Derdinden oldum divana,
Saldırmasan benderxana,
Dolan gel otağa dilber.
Qul Abbas'm gözü sende,
Olmuşam divane men de,
Bir cüt4 şamama5 sinende,
Endir tağdan tağa6 dilber.
1. şen şakrak 2. dikenim 3. petek 4. çift 5. göğüs,
meme 6. dala, uzantıya
VAXTIDIR
Budur geldi bahar fesli1
Dağların lale vaxtidir.
Açılıptır qızıl güller
Bülbülün bala2 vaxtidir.
Bülbüller dolanır bağı
Bir helvet3 eyle otağı
Sana qurban olum saqi.4
Mey5 ver piyale6 vaktidir.
Men Abbas'am, boyu beste7
Derdinden olmuşam xeste
Al başımı dizin üste
Çal8 yataq, layla9 vaxtidir.
1. mevsimi 2. yavru, oğul, çocuk 3. tenha, yainız 4. İçki
dağıtan güzel 5. İçki 6. kadeh, şarap; şarap bardağı 7.
kısa, bağlı 8. duvar, çit; saçı ağarmış 9. ninni
OLMAZ Abbas deyer Müsellaya varmadım,
El uzadıb yar zülfünü hörmedim1.
Bir gözel oxladı meni, Bir bağ saldım, güllerini dermedim,
Bele ebru, kaman olmaz. Derdiler, tökdüler bu sabahlan.
Göyden huri melek ense,
Onun kimi qılman1 olmaz. 1. ölmedim

Kabab yanar közü ile,

Danış yarın özü ile,
Müxennesler2 sözü ile, GELMEDİ
Yar ha yardan, yaman olmaz.
Başına döndüyüm, qurban olduğum,
Aşıq Abbas yana yana, Hara getdi, baxtı qara, gelmedi?
Yandı bağrım döndi qana, Bülbül uçdu, soldu gülün yarpağı,
Bir nâme yaz Tufargqan'a, Qismet oldu gönce xara, gelmedi.
Daha senden aman olmaz.
1. tüyü, bıyığı bitmemiş delikanlılar, gençler; köle, cariye Şah hökmüyle xan üstüne xan getdi,
2. korkaklar, alçaklar Ağlar didem1, yaş yerine qan getdi,
Qol boşaldı, dil dalaşdı, can getdi,
Axır apardılar2 dara3 gelmedi.
b) Qoşmalar
Abbas deyer bu ad yaman ad oldu,
ZULÜMDÜ MENE Cismim ateş, qoynum dolu od oldu,
Men can dedim, canan menden yad oldu,
Birce insaf eyle, a zalim Becan, İndi uzaq düşdü ara, gelmedi.
Ayırma Abbas'dan, zulümdü mene.
Sensen bu ölkeye edalet, divan, 1. gözüm 2. alıp götürdüler, götürdüler 3.
Ayırma Abbas'dan, zulümdü mene.
eve, yurda
1
Becan sen eyleme qeddimi kaman ,
Aşiqem, me'şuge çekdirme aman,
Sen olasan o duz-çörek, nemek-nan2,
BİLMEDİM
Ayırma Abbas'dan, zulümdü mene.
Yeridim1, yeridim, yetebilmedim2,
Peri derd elinden yetişdi cana,
Derd ü qem3 elinden yatabilmedim,
Oldum yar eşqinden deli divana,
Bir yorgun ovçuydum, tutabilmedim,
Qefle3, qatır işler o Turfanqar'a,
Ovum qarlı dağlar aşdi da getdi.
Ayırma Abbas'dan, zulümdü mene.
1. yay 2. tuz-ekmek 3. kafile Yaxşı olar el içinde qul adı,
Çeşmim yaşı, yar qapısın suladı,
BU SABAHLARI Könül quşu göyde qanad buladı4,
Qırdı şikar5 bendin, uçtu da getdi.
Bir seda eşitdim canan elinden,
Oyandım yuxudan bu sabahlan. Men Abbas'am yalan gelmez dilime,
Bir cavab almadım yarın dirinden, Qeyri bülbül qonabilmez gülüme,
Görüm açılmasın bu sabahları. Terlan düşdü men nadanın6 eline,
Ovlayabilmedin, qaşdı da getdi.
Ay qababdı günortanm yerine,
Talib olan qulluq eyler pirine, 1. yürüdüm 2. yetişemedim, ulaşamadım 3. deri: ve
İki sevgi yetse biri, birine, gam 4. çevirdi, döndürdü 5. av 6. cahilin, bilgisizin
Tanrı'ya xoş geler bu sabahları.
DEYİLEM
Ne baxırsan gözü qanli haramı,
Sen deyen günahkâr ha men deyilem.
Her seherin bir adı, bir sanı var,
Men Misir şehriyem, Yemen deyilem.
Yarın qapısmda yüz qan eyledim,
El uzatdım, çekdim, üz qan eyledim,
Bir könüle deydim, yüz qan eyledim,
Daha bir kesmen yaman deyilem.
Abbas ağlar, libasını1 soydular,
Zülm eyleyib qönçe gülün derdiler,
Hercayıîar2 qaş oynadıb güldüler,
Eyle deyil yarım, hemen deyilem!
1. elbisesini 2. kararsızlar, sebatsızlar
GÖRMÜŞEM
Aradım Osman'ı, gezdim Ecem'i,
Misr'i, İstanbul'u, Şam'ı görmüşem.
Harda adı belli gözel varsa da,
Arayıb, axtanb' hamı görmüşem.
Fir'on'u, Firdövsi, Nemrud'u Şeddad,
Onlar da dünyada qoydular bir ad,
Yusif'le Züleyxa, Şirin'le Ferhad,
Behram ile Gülendam'ı görmüşem.
Mene yarm her sitemi gözeldi,
Ürcyimde derdi, qemi gözeldi,
Perim qeşeng2 gözel, nami3 gözeldi,
Çar ü naçar4 o pernamp görmüşem.
Abbas'am, sözlerim dilimde ezber,
Heqq olub6 sinemde derdim bir defter.
Şahım, sizin olsun mescid ü menber,
Men gözümle Müsellamı görmüşem.
1. arayıp 2. hoş görünüşlü, güzel, zarif 3. ünü, şöhreti
4. çaresiz 5. peri isimli 6. toprak olup
SENE QURBAN
Qadasm aldığım, neden melulsan1,
Eğer lal isense, dil sene qurban.
Gümüş neşter ile tökdün qammı,
Nazik ellerinle sil, sene qurban.
Mal qeder otlayar dağın içinde,
Pilte2 şö'le3 verer yağın içinde,
Bağbanı dirdirdim bağın içinde,
Dedi süsen, sünbül, gül sene qurban.
Başına döndüyüm gözleri xendan4,
Turunçlar baş verib çıxıb yaxandan,
Dedim gÖzcl bir buse5 ver o xaldan,
Aciqlandı dedi, al, sene qurban.
1. mahsunsun 2. fitil 3. ışık 4. gülen, eğlenen,
sevinen 5. öpme, öpücük
İNCİNMESİN
Qedemi qoyub yar yanma gelende,
Ele gel, ele get, yol incinmesin.
Şeker leblerinden2 mene buse ver,
Dodaq terpenmesin, dil incinmesin.
Dirildi bostanlar, boş qaldı tağlar3.
Könül istediyin vermesen ağlar,
Ağ sinen üstünden darayı bağlar,
Heykel arasından sal, incinmesin.
Bülbül fcğan4 eyler gül hevesinden,
Qoşa5 nar asıhb, yar sinesinden,
Ele gel, ele get bağ beresinden,
Bülbüller hürküşüb, gül incinmesin.
Gözeller içinde sen qizıl güller,
Dolansın basma şeyda bülbüller,
Esme seba yeli, titreme çöller,
Çığalar terpenib tel incinmesin.
Abbas deyer ağlayanlar gülende,
Nazlı yar soruşub halım bilende,
Merhemet eyleyib bize gelende,
Dola gerdenine, qol incinmesin.
1. ayak 2.dudaklarından 3. dal, budak 4. ağalama,
inleme 5. çifte
DERD AYAĞINDAN
Başına döndüyüm, ay Gülgez Peri,
Çekerem hicranı derd ayağından.
Elin töhmetinden1, felek cebrinden2,
Düşmüşem çöllere derd ayağından.
Perim, senin üzün gören ter salar,
Öldürseler meyli dönmez tersalar,
Hicrandan meşq olar, qemden ders alar,
Sen mene ders verdin, derd ayağından.
Qabaq3 aydır, zülf buluddur, üz gündür,
Sensiz menim bir saatim yüz gündür,
Heç demirsen, Qul Abbas'ın üzgündür.
Qem başından tutar, derd ayağından.
1. birine isnad edilen suc 2. zorlamasından 3. ön, alm, yüz
AYDIN OLSUN
Gözelliyi ele1 car olan2 Peri,
Gerdene hemayil tax, aydın olsun.
Sevdası serimde var olan Peri,
Sinemi3 odlara yax, aydın olsun.
Bir zamanlar dövran sürdüm4 sizinle,
Aşiq etdin sohbetinle, sözünle,
Ecel başdan mene baxan gözünle,
İndi özgelere bax, aydın olsun.
Qul Abbas'ı ne kenara atmısan,
Hercayile6 ülfetini qatmısan,
Deyesen ki taza aşna7 tapmısan8,
Sevdiyim, gözlerin çox aydın olsun.
1. öyle 2. yayılan 3. göğsümü 4. zaman geçirdim,
yaşadım 5. yabancılara 6. kararsız ile, sebatsız ile 7.
bildik, tanıdık 8. bulmuyorsun
BU YANDADIR
Gider iken bir ummana1 tuş oldum,2
Behrler3 çalxamr, göl bu yandadır.
Boy gider bir yana, buxak bir yana,
Çığa4 pervaz5 eyler, tel bu yandadır.
Gülgez deli olup yoxsa divane,
Yüz çevirip gider çöl beyabana,6
Burdan bir yol gider ol Tufarqan'a,
Tamam kohum7, qardaş el bu yandadır.
Hükmün Malik Ejder, ismindir Ethem,
Didelerim8 kan yaş döker demadem,y
Lütf eyle Abbas'a qibleyi alem,
Qadasm1() aldığım yoî bu yandadır.
1. denize 2. rastladım, karşı karşıya geldim 3. denizler
4. taç; kalkık saç, perçem 5. uçuş; kanat 6. yeşillik yere,
ormana 7. hısım, akraba 8. gözlerim 9. daima, her
vakit, devamlı 10. belasını, derdini
YAR
Könül qemgin1 sehraları gezirem,
Ne insafdı, men de sensiz qalım yar.
Gözüm görür, yarlı yarın dindirir,
Isterem ki senden kamım alım yar.
Gizlin gizlin senle etdiyim ilqar2,
İndi bildim, sende yoxmuş etibar,
Her kim verse yardan mene bir xabar,
Şirin canım ona müjde qıhm yar.
Ayrı düşdüm vetenimden, elimden,
Bülbülümden, gülşenimden, gülümden,
Men ne dedim, sen incidin dilimden,
Hesret qaldım, men dermedim gülüm yar.
Abbas deyer terk eyledim elimi,
Bir dermedim ağ sinemden gülümü,
Arada var çerx-i felek3 ölümü,
Qoy camalm görüm, ondan ölüm yar.
1. üzüntülü, gamlı, tasalı 2. söz verme, sözünde durma
3. feleğin çarkı
GONUL
Gönül bir cananın sevdasındadır,
Cisminde insandır, mah-i enverdir,1
Boyunu arzular bahçede bülbül,
Bilmirem süsendir, ya senuberdir.2
Sevdiğim hüsnü Qureyşin nuru,
Yusufu Kenarıdır, Cinin Feğfuru,
Deyirler behişte3 çok olur huri,
Onlar da köhnelip4 yar tazelerdir.5
Çoğu aşıklığı asan5 şey sandı,
Cefasını gördü, çox tez usandı,
Canım Perinin oduna yandı,
Qoy desinler Abbas için bir ardır7.
1. ışıklı aydır 2. çam fıstığı ağacı; güzelin
boyu 3. Cennet'e 4. eskiyip 5. yenidir,
tazedir 6. kolay 7. utanmadır, arlanmadır, şereftir,
gururdur
GELİR
Payız1 olcaq bağlar döker gezeli,
Bahar olcaq baxçalara bar2 gelir,
Bir iğidin olsa baxti, iqbali,
Cennet baxçasxndan ona nar gelir.
Ülkemizde ne aşnayam, ne yadam,
Dost yanında ne qemginem3, ne şadam,4
Ay camaat ne belalı seyyadam,5
Tor6 kuraram terlan7 için, sar8 gelir.
Abbas deyer: gencin üstü bedendi,
Qara bağrım delik delik zedendi -9
Ay hezaratıQ hiç bilmirem nedendi,
Aleme gen11 dünya mene dar gelir.
1. güz, sonbahar 2. meyve, ürün 3. üzüntülüyüm,
gamlıyım, tasalıyım 4. sevinçliyim, şenim, mutluyum
5. avcıyım 6. tuzak 7. doğan, şahin 8. aladoğan
cinsinden et yiyen bir kuş 9. ezilmişti, kırılmıştı 10.
ağalar, hazretler 11. geniş
AY BU YANA DUR
Başına döndÜyüm ala göz Perim,
Apardm 1 ağlımı, ay bu yanda dur.
Ağıl başda deyü, ruh da bedende,
Eyledin tarımar ay bu yanda dur.
Halaldandır mayam, bulunmaz haram,
Qırxlar meclisinde men orda varam,
Seyrağıb2 adamla heç olmaz aram,
Şeytandı fe'linden3 ay bu yanda dur.
Abbas'am, doranim ay bele keçdi,
Dolandı ruzigar, ay bele keçdi,
Sallandı bir Peri1 m, ay bele keçdi,
O sebebden dedim ay bu yanda dur.
1, alıp götürdüm 2. köpek; rakip, kötü insan 3.
işinden, emelinden, hilesinden
OLMUŞ AY OLMUŞ
Geldim gördüm Peri göçüp yurdundan,
Yaylaq yeri çimen olmuş, ay olmuş,
Bundan böyle men sağlığı neylerem,
Raqıp yar lebi1 emen olmuş, ay olmuş.
Yine arttı men faxirin elemi,
Çarx-i felek terse çekti qelemi,
Gözyaşından qerq eylerem alemi,
Qatre2 sular umman3 olmuş, ay olmuş.
Meclisinde sürahiler dizildi,
Gözüm yaşı qaptan qaba süzüldü,
Ağla Abbas, elin yardan üzüldü-4
Bugün axir zaman olmuş, ay olmuş.
1. dudağı 2. damla 3. deniz 4. ayrıldı, kesildi
BEYENMEZ
Ay hezerat1, bir zamana gelibdi,
Ala qarga, şux terlanı2 beyenmez.
Oğullar atanı, qızlar ananı,
Gelinler de qaynananı beyenmez.
Adam var ki, getmeyesen işine,
Adam var, geyiner pustinen 3 deri,
Adam var ki, ayran tapmaz 4 aşma,
Dirdirersen yağlı nam 5 beyenmez.
Adam var, dağları gezir, serseri,
Adam var, geyiner pustinen deri,
Adam var, me'rifetden yoxdu xeberi,
Adam var, soltanı, xanı beyenmez.
Adam var, dolanır sehranı, düzü6,
Adam var, döşürer gülü, nergizi,
Adam var, gevmeye tapanmaz7 bezi,
Adam var, al geyer, şalı beyenmez.
Adam var, çox işler eyler irada,
Adam var ki, yetebilmez murada,
Adam var ki, çörek8 tapmaz dünyada,
Adam var, yağ yeyer, balı beyenmez.
Adam var ki, adamların naxşıdı9,
Adam var ki, anlamazdı, naxşıdı,
Adam var ki, heyvan ondan yaxşıdı.ı0
Dindirersen heç insanı beyenmez.
Adam var, destine11 veresen güller,
Adam var, gözüne çekesen miller,
Tufarqan'h Abbas başına küller,
Ne güne qalmısan, qarı beyenmez.
1. ulular, ağalar 2. doğanı, şahini 3. post İle 4. bulmaz
5. ekmeği 6. ovayı 7. bulamaz 8. ekmek, yemek 9.
uğursuzdur 10. iyi, güzel, hoştur 11. eline
YARA YUZ
Ağlaya ağlaya düştüm yollara,
Yar ayrısı derd ü möhnet, yara yüz.
Derdim oldu evvelkinden beş beter,
Şan şan oldu qara bağrım, yara yüz.
Tutdum yar elinden belke1 sağalam 2,
Sagi3 mestü 4, sagi serxoş, saqi lam,
Çetin, çetin bu yaradan sağalam,
Derd bir oldu, derman doxsan, yara yüz.
Men Abbas'am yara qurban yar üçün,
Doğra bağrnn, kes ciyerim yar üçün,
Yar oldur ki, bu dünyada yar üçün,
Yaxa yırta, zülf dağıda, yara yüz.
1. belki 2. iyileşirim 3. içki dağıtan güzel 4. sarhoşu