FAKULTI PENDIDIKAN TEKNIKAL DAN VOKASIONAL

ELEKTROMEKANIKAL
( DBK 11802 )
UJIKAJI 2

PENGGUNAAN VOLTMETER
DISEDIAKAN OLEH :
ERAWATI BT KADIR LB110383
NORAYATI BT SAHAT LB110234
NUR ALHANA BT ARIFIN LB110437
KHALIDA BT KAMALUDIN LB110446
NURNAZIHAH BT SHAMSULHUDA LB110466
SABARIYA BANU BT AM. THAJUDEEN LB110392

PENSYARAH : EN. SUHAIMI BIN MOHAMAD
TARIKH HANTAR : 8 OKTOBER 2012
UJIKAJI 2
TAJUK : PENGGUNAAN VOLTMETER
TUJUAN : Mengukur beza upaya pada litar arus terus dengan
menggunakan voltmeter
PERALATAN : Sel kering 9V, perintang, voltmeter, bread borad dan klip buaya

TEORI :
VOLTMETER
Voltmeter adalah alat yang digunakan khas untuk mengukur ataupun menyukat daya
gerak elektrik (d.g.e) atau vokltan. Unit ukuran voltmeter ialah volt (V). Terdapat dua
jenis voltmeter iaitu voltmeter arus terus (AT/DC) dan voltmeter arus ulang-alik
(AU/AC).


Voltmeter arus terus Voltmeter arus ulang-alik


Voltmeter arus terus digunakan untuk menyukat voltan arus terus yang
berpunca daripada sumber sel atau bateri. Manakala, voltmeter arus ulang-alik
digunakan untuk menyukat arus ulang-alik yang berpunca daripada dynamo atau
janakuasa. Voltmeter perlu disambung secara selari dengan komponen elektrik yang
hendak disambung. Voltmeter arus terus mempunyai kekutuban positif dan negatif.
Prob voltmeter arus terus yang berwarna hitam adalah untuk terminal positif
manakala yang berwarna merah adalah terminal positif.
PEMASANGAN LITAR SELARI
Apabila komponen-komponen elektrik seperti perintang atau sel disambungkan
dengan lebih daripada satu laluan arus, sambungan litar tersebut dipanggil litar
selari. Dalam litar selari, nilai voltan tidak susut tetapi kekal sama disetiap laluan.
Jumlah nilai voltan juga adalah sama dengan nilai punca bekalan litar dan disukat
dengan voltmeter. Voltmeter dipasang selari dengan beban litar.
Ciri-ciri di dalam litar selari :
a) Jika satu saluran atau laluan terputus, aliran arus elektrik masih boleh
mneglair melalui laluan kedua.
b) Laluan kedua tidak dipengaruhi oleh laluan lain yang terputus.
Formula bagi jumlah voltan dalam litar selari :
Vj = V1 = V2 = V3
di mana Vj ialah jumlah voltan
Manakala,
Formula bagi voltan di dalam litar sesiri :
= 1+ 2 + .......... ( )


PROSEDUR : 1. Alatan dan komponen eletronik disediakan.
2. Dua perintang disambung secara sesiri dengan bateri.
3. Penunjuk voltmeter jenis analog dilaraskan kepada bacaan
sifar.
4. Voltmeter disambungkan secara selari dengan perintang.
5. Litar dilengkapkan mengikut skematik yang ditunjukkan.
6. Nilai voltan pada satu perintang R
1
, R
2
di ukur dan diikuti dua
perintang R
3
.
7. Bacaan voltmeter dicatat dalam jadual.
8. Skala voltmeter dilaras pada nilai 3,10, dan 30
9. Bacaan direkodkan.

Gambarajah Susunan Litar 1
KEPUTUSAN :

Voltan (V)
Julat voltmeter (V)

3 10 30
V
R1


-
4.25 4.50
V
R2


-
4.25 4.50
V
R1 + R2


-
8.60 9.00

Pengiraan :
a) Bagi julat voltmeter 10

VR1 : 4.25 V

VR2 : 4.25 V

VR1 + VR2 = 4.25 + 4.25
= 8.5 0.1 V

b) Bagi julat voltmeter 30
VR1 : 4.5 V
VR2 : 4.5 V
VR1 + VR2 = 4.5 + 4.5
= 9.0 0.1 V
PERBINCANGAN
Dalam ujikaji 2 ini, litar yang digunakan di gambarkan seperti berikut:







Rajah 1: Litar Sesiri yang menggunakan voltmeter
Di dalam eksperimen ini, voltan (V) pada setiap rintangan R
1
dan R
2
diambil
bacaannya dengan menggunakan julat 10 dan 30 pada voltmeter. Bacaan yang di
perolehi bagi V
R1
dan V
R2
pada voltmeter memberikan nilai yang serupa iaitu :
V
R1
= V
R2
= 4.5 V 0.1 V
Nilai tersebut juga sama jika dibuktikan dengan menggunakan kaedah pengiraan
mengikut formula berikut:





Contoh pengiraan bagi R
1
pada julat voltmeter 30 :
VR
1
= ( 4.5 V / 30) 30
R
1
= 4.5 V
VR
2 =
( 4.5 / 30 ) x 30
R
2
= 4.5 V

Untuk mendapat nilai V
R,
kedua-dua rintangan disambung pada litar secara sesiri
dengan menggunakan arus yang sama. Hasil dari pemerhatian pada voltmeter,
jarum bacaan memberikan nilai 9.0 V dengan ralat bacaan 0.1 V.

Nilai tersebut juga dapat dibuktikan dengan pengiraan seperti berikut:
V
R
= [ (V
R1
+ V
R2)
/ 0.045 A ]
Oleh itu, V
R
= [(4.5 V + 4.5 V) / 0.045 ] 0.045
V
R
= (9.0 V 0.045 ) 0.045
V
R
= 9.0 V o.1 V

Hasil dari pemerhatian dan pengiraan tersebut, mendapati bahawa nilai V
R1 ,
V
R2
dan
V
R
yang diperolehi dari voltmeter adalah sama dengan nilai yang diperolehi melalui
kaedah formula.



KESIMPULAN :

Jumlah bacaan nilai voltan V
R3
bagi litar sesiri yang diambil daripada voltmeter
adalah hampir sama dengan bacaan nilai voltan V
Req
melalui pengiraan formula.







Oleh yang demikian, voltmeter boleh digunakan untuk menyukat nilai voltan iaitu
beza upaya elektrik dalam sesuatu litar dalam unit Volt(V).



V
Req
=V
R3

V
Req
=V
R1
+V
R2