% Encoding: Unicode Roman % Electronic text (C) Bhandarkar Oriental Research Institute, % Pune, India, 1999 % 02001001 vaiapyana uvca 02001001a tato bravn maya prtha vsudevasya sanidhau 02001001c prjali lakay vc pjayitv puna puna 02001002a asmc ca krt sakruddht pvakc ca didhakata 02001002c tvay trto smi kaunteya brhi ki karavi te 02001003 arjuna uvca 02001003a krtam eva tvay sarva svasti gaccha mahsura 02001003c prtimn bhava me nitya prtimanto vaya ca te 02001004 maya uvca 02001004a yuktam etat tvayi vibho yathttha puruarabha 02001004c prtiprvam aha ki cit kartum icchmi bhrata 02001005a aha hi vivakarm vai dnavn mahkavi 02001005c so ha vai tvatkrte ki cit kartum icchmi pava 02001006 arjuna uvca 02001006a prakrcchrd vimukta tvam tmna manyase may 02001006c eva gate na akymi ki cit krayitu tvay 02001007a na cpi tava sakalpa mogham icchmi dnava 02001007c krasya kriyat ki cit tath pratikrta mayi 02001008 vaiapyana uvca 02001008a codito vsudevas tu mayena bharatarabha 02001008c muhrtam iva sadadhyau kim aya codyatm iti 02001009a codaym sa ta kra sabh vai kriyatm iti 02001009c dharmarjasya daiteya ydrm iha manyase 02001010a y krt nnukuryus te mnav prekya vismit 02001010c manuyaloke krtsne smis tdr kuru vai sabhm 02001011a yatra divyn abhipryn payema vihits tvay 02001011c surn mnu caiva t sabh kuru vai maya 02001012a pratigrhya tu tad vkya saprahro mayas tad 02001012c vimnapratim cakre pavasya sabh mud 02001013a tata kra ca prtha ca dharmarje yudhihire 02001013c sarvam etad yathvedya daraym satur mayam 02001014a tasmai yudhihira pj yathrham akarot tad 02001014c sa tu t pratijagrha maya satkrtya satkrta 02001015a sa prvadevacarita tatra tatra vi pate 02001015c kathaym sa daiteya puputreu bhrata 02001016a sa kla ka cid vasya vivakarm pracintya ca 02001016c sabh pracakrame kartu pavn mahtmanm 02001017a abhipryea prthn krasya ca mahtmana
02001017c puye hani mahtej krtakautukamagala
02001018a tarpayitv dvijarehn pyasena sahasraa 02001018c dhana bahuvidha dattv tebhya eva ca vryavn 02001019a sarvartuguasapann divyarp manoramm 02001019c daakikusahasr t mpaym sa sarvata 02002001 vaiapyana uvca 02002001a uitv khavaprasthe sukhavsa janrdana 02002001c prthai prtisamyuktai pjanrho bhipjita 02002002a gamanya mati cakre pitur daranallasa 02002002c dharmarjam athmantrya prth ca prthulocana 02002003a vavande caraau mrdhn jagadvandya pitrvasu 02002003c sa tay mrdhny upghrta parivakta ca keava 02002004a dadarnantara kro bhagin sv mahya 02002004c tm upetya hrkea prty bpasamanvita 02002005a arthya tathya hita vkya laghu yuktam anuttamam 02002005c uvca bhagavn bhadr subhadr bhadrabhim 02002006a tay svajanagmni rvito vacanni sa 02002006c sapjita cpy asakrc chiras cbhivdita 02002007a tm anujpya vreya pratinandya ca bhminm 02002007c dadarnantara kr dhaumya cpi janrdana 02002008a vavande ca yathnyya dhaumya puruasattama 02002008c draupad sntvayitv ca mantrya ca janrdana 02002009a bhrtrn abhyagamad dhmn prthena sahito bal 02002009c bhrtrbhi pacabhi kro vrta akra ivmarai 02002010a arcaym sa dev ca dvij ca yadupugava 02002010c mlyajapyanamaskrair gandhair uccvacair api 02002010e sa krtv sarvakryi pratasthe tasthu vara 02002011a svasti vcyrhato viprn dadhiptraphalkatai 02002011c vasu pradya ca tata pradakiam avartata 02002012a kcana ratham sthya trkyaketanam ugam 02002012c gadcakrsirgdyair yudhai ca samanvitam 02002013a tithv atha ca nakatre muhrte ca gunvite 02002013c prayayau puarkka sainyasugrvavhana 02002014a anvruroha cpy ena prem rj yudhihira 02002014c apsya csya yantra druka yantrsattamam 02002014e abhn saprajagrha svaya kurupatis tad 02002015a upruhyrjuna cpi cmaravyajana sitam 02002015c rukmadaa brhan mrdhni dudhvbhipradakiam 02002016a tathaiva bhmaseno pi yambhy sahito va 02002016c prhato nuyayau kram rtvikpaurajanair vrta 02002017a sa tath bhrtrbhi srdha keava paravrah 02002017c anugamyamna uubhe iyair iva guru priyai 02002018a prtham mantrya govinda parivajya ca pitam 02002018c yudhihira pjayitv bhmasena yamau tath
02002019a parivakto bhra tbhy yambhym abhivdita
02002019c tatas tai savida krtv yathvan madhusdana 02002020a nivartayitv ca tad pavn sapadnugn 02002020c sv pur prayayau kra puradara ivpara 02002021a locanair anujagmus te tam dripatht tad 02002021c manobhir anujagmus te kra prtisamanvayt 02002022a atrptamanasm eva te keavadarane 02002022c kipram antardadhe auri caku priyadarana 02002023a akm iva prths te govindagatamnas 02002023c nivrtyopayayu sarve svapura puruarabh 02002023e syandanentha kro pi samaye dvrakm agt 02003001 vaiapyana uvca 02003001a athbravn maya prtham arjuna jayat varam 02003001c prcche tv gamiymi kipram eymi cpy aham 02003002a uttarea tu kailsa mainka parvata prati 02003002c yakyameu sarveu dnaveu tad may 02003002e krta maimaya bha ramya bindusara prati 02003003a sabhy satyasadhasya yad sd vraparvaa 02003003c gamiymi tad grhya yadi tihati bhrata 02003004a tata sabh kariymi pavya yaasvine 02003004c manaprahldin citr sarvaratnavibhitm 02003005a asti bindusarasy eva gad reh kurdvaha 02003005c nihit yauvanvena rj hatv rae ripn 02003005e suvarabindubhi citr gurv bhrasah drh 02003006a s vai atasahasrasya samit sarvaghtin 02003006c anurp ca bhmasya gva bhavato yath 02003007a vrua ca mahakho devadatta sughoavn 02003007c sarvam etat pradsymi bhavate ntra saaya 02003007e ity uktv so sura prtha prgudcm agd diam 02003008a uttarea tu kailsa mainka parvata prati 02003008c hirayargo bhagavn mahmaimayo giri 02003009a ramya bindusaro nma yatra rj bhagratha 02003009c drv bhgrath gagm uvsa bahul sam 02003010a yatrev sarvabhtnm varea mahtman 02003010c hrt kratavo mukhy ata bharatasattama 02003011a yatra yp maimay city cpi hiramay 02003011c obhrtha vihits tatra na tu drntata krt 02003012a yatrev sa gata siddhi sahasrka acpati 02003012c yatra bhtapati srv sarvalokn santana 02003012e upsyate tigmatej vrto bhtai sahasraa 02003013a naranryaau brahm yama sthu ca pacama 02003013c upsate yatra satra sahasrayugaparyaye 02003014a yatrea vsudevena satrair varasahasrakai 02003014c raddadhnena satata iasapratipattaye
02003015a suvaramlino yp city cpy atibhsvar
02003015c dadau yatra sahasri prayutni ca keava 02003016a tatra gatv sa jagrha gad akha ca bhrata 02003016c sphika ca sabhdravya yad sd vraparvaa 02003016e kikarai saha rakobhir agrht sarvam eva tat 02003017a tad hrtya tu t cakre so suro pratim sabhm 02003017c virut triu lokeu divy maimay ubhm 02003018a gad ca bhmasenya pravar pradadau tad 02003018c devadatta ca prthya dadau akham anuttamam 02003019a sabh tu s mahrja takumbhamayadrum 02003019c daa kikusahasri samantd yatbhavat 02003020a yath vahner yathrkasya somasya ca yathaiva s 02003020c bhrjamn tath divy babhra parama vapu 02003021a pratighnatva prabhay prabhm arkasya bhsvarm 02003021c prababhau jvalamneva divy divyena varcas 02003022a nagameghapratk divam vrtya vihit 02003022c yat vipul lak vippm vigataklam 02003023a uttamadravyasapann maiprkramlin 02003023c bahuratn bahudhan sukrt vivakarma 02003024a na drh sudharm v brahmao vpi tdr 02003024c sd rpea sapann y cakre pratim maya 02003025a t sma tatra mayenokt rakanti ca vahanti ca 02003025c sabhm aau sahasri kikar nma rkas 02003026a antarikacar ghor mahky mahbal 02003026c raktk pigalk ca uktikar prahria 02003027a tasy sabhy nalin cakrpratim maya 02003027c vairyapatravitat mainlamaymbujm 02003028a padmasaugandhikavat nndvijagayutm 02003028c pupitai pakajai citr krmamatsyai ca obhitm 02003029a spatrthm akalu sarvartusalil ubhm 02003029c mrutenaiva coddhtair muktbindubhir citm 02003030a mairatnacit t tu ke cid abhyetya prthiv 02003030c drvpi nbhyajnanta te jnt prapatanty uta 02003031a t sabhm abhito nitya pupavanto mahdrum 02003031c san nnvidh nl tacchy manoram 02003032a knanni sugandhni pukariya ca sarvaa 02003032c hasakraavayut cakravkopaobhit 02003033a jalajn ca mlyn sthalajn ca sarvaa 02003033c mruto gandham dya pavn sma nievate 02003034a dr t sabh krtv msai paricaturdaai 02003034c nihit dharmarjya mayo rje nyavedayat 02004001 vaiapyana uvca 02004001a tata praveana cakre tasy rj yudhihira 02004001c ayuta bhojaym sa brhman nardhipa
02004002c ahatai caiva vsobhir mlyair uccvacair api 02004003a dadau tebhya sahasri gav pratyekaa prabhu 02004003c puyhaghoas tatrsd divasprg iva bhrata 02004004a vditrair vividhair gtair gandhair uccvacair api 02004004c pjayitv kurureho daivatni niveya ca 02004005a tatra mall na jhall st vaitliks tath 02004005c upatasthur mahtmna saptartra yudhihiram 02004006a tath sa krtv pj t bhrtrbhi saha pava 02004006c tasy sabhy ramyy reme akro yath divi 02004007a sabhym rayas tasy pavai saha sate 02004007c s cakrur narendr ca nndeasamgat 02004008a asito devala satya sarpaml mahir 02004008c arvvasu sumitra ca maitreya unako bali 02004009a bako dlbhya sthlair kradvaipyana uka 02004009c sumantur jaimini pailo vysaiys tath vayam 02004010a tittirir yjavalkya ca sasuto lomaharaa 02004010c apsuhomya ca dhaumya ca mavyakauikau 02004011a dmoas traivai ca pardo ghaajnuka 02004011c maujyano vyubhaka prarya ca srikau 02004012a balavka invka sutyapla krtarama 02004012c jtkara ikhv ca subala prijtaka 02004013a parvata ca mahbhgo mrkaeyas tath muni 02004013c pavitrapi svarir bhlukir glavas tath 02004014a jaghbandhu ca raibhya ca kopavegarav bhrgu 02004014c haribabhru ca kauinyo babhruml santana 02004015a kakvn auija caiva nciketo tha gautama 02004015c paigo varha unaka ilya ca mahtap 02004015e karkaro veujagha ca kalpa kaha eva ca 02004016a munayo dharmasahit dhrttmno jitendriy 02004016c ete cnye ca bahavo vedavedgaprag 02004017a upsate mahtmna sabhym risattam 02004017c kathayanta kath puy dharmaj ucayo mal 02004018a tathaiva katriyareh dharmarjam upsate 02004018c rmn mahtm dharmtm mujaketur vivardhana 02004019a sagrmajid durmukha ca ugrasena ca vryavn 02004019c kakasena kitipati kemaka cparjita 02004019e kmbojarja kamala kampana ca mahbala 02004020a satata kampaym sa yavann eka eva ya 02004020c yathsurn klakeyn devo vajradharas tath 02004021a jasuro madraknta ca rj; kunti kuinda ca kirtarja 02004021c tathgavagau saha purakea; pyorarjau saha cndhrakea 02004022a kirtarja suman yavandhipatis tath 02004022c cro devarta ca bhojo bhmaratha ca ya
02004023a rutyudha ca kligo jayatsena ca mgadha
02004023c suarm cekitna ca suratho mitrakaraa 02004024a ketumn vasudna ca vaideho tha krtakaa 02004024c sudharm cniruddha ca rutyu ca mahbala 02004025a anparjo durdhara kemajic ca sudakia 02004025c iupla sahasuta kardhipatis tath 02004026a vrn caiva durdhar kumr devarpia 02004026c huko viprthu caiva gada sraa eva ca 02004027a akrra krtavarm ca styaki ca ine suta 02004027c bhmako thhrti caiva dyumatsena ca vryavn 02004027e kekay ca mahevs yajasena ca saumaki 02004028a arjuna cpi saritya rjaputr mahbal 02004028c aikanta dhanurveda rauravjinavsasa 02004029a tatraiva ikit rjan kumr vrinandan 02004029c raukmieya ca smba ca yuyudhna ca styaki 02004030a ete cnye ca bahavo rjna prthivpate 02004030c dhanajayasakh ctra nityam ste sma tumburu 02004031a citrasena sahmtyo gandharvpsarasas tath 02004031c gtavditrakual amytlavirad 02004032a prame tha layasthne kinar krtaniram 02004032c sacodits tumburu gandharv sahit jagu 02004033a gyanti divyatnais te yathnyya manasvina 02004033c puputrn r caiva ramayanta upsate 02004034a tasy sabhym sn suvrat satyasagar 02004034c divva dev brahma yudhihiram upsate 02005001 vaiapyana uvca 02005001a tath tatropavieu paveu mahtmasu 02005001c mahatsu copavieu gandharveu ca bhrata 02005002a lokn anucaran sarvn gamat t sabhm ri 02005002c nrada sumahtej ribhi sahitas tad 02005003a prijtena rjendra raivatena ca dhmat 02005003c sumukhena ca saumyena devarir amitadyuti 02005003e sabhsthn pavn drau pryamo manojava 02005004a tam gatam ri drv nrada sarvadharmavit 02005004c sahas pavareha pratyutthynujai saha 02005004e abhyavdayata prty vinayvanatas tad 02005005a tadarham sana tasmai sapradya yathvidhi 02005005c arcaym sa ratnai ca sarvakmai ca dharmavit 02005006a so rcita pavai sarvair maharir vedapraga 02005006c dharmakmrthasayukta papraccheda yudhihiram 02005007 nrada uvca 02005007a kaccid arth ca kalpante dharme ca ramate mana 02005007c sukhni cnubhyante mana ca na vihanyate 02005008a kaccid carit prvair naradeva pitmahai
02005008c vartase vrttim ak dharmrthasahit nru
02005009a kaccid arthena v dharma dharmertham athpi v 02005009c ubhau v prtisrea na kmena prabdhase 02005010a kaccid artha ca dharma ca kma ca jayat vara 02005010c vibhajya kle klaja sad varada sevase 02005011a kaccid rjaguai abhi saptopys tathnagha 02005011c balbala tath samyak caturdaa parkase 02005012a kaccid tmnam anvkya par ca jayat vara 02005012c tath sadhya karmi aau bhrata sevase 02005013a kaccit prakrtaya a te na lupt bharatarabha 02005013c hys tathvyasanina svanurakt ca sarvaa 02005014a kaccin na tarkair dtair v ye cpy apariakit 02005014c tvatto v tava vmtyair bhidyate jtu mantritam 02005015a kaccit sadhi yathkla vigraha copasevase 02005015c kaccid vrttim udsne madhyame cnuvartase 02005016a kaccid tmasam buddhy ucayo jvitakam 02005016c kuln cnurakt ca krts te vra mantria 02005017a vijayo mantramlo hi rj bhavati bhrata 02005017c susavrto mantradhanair amtyai strakovidai 02005018a kaccin nidrvaa naii kaccit kle vibudhyase 02005018c kaccic cparartreu cintayasy artham arthavit 02005019a kaccin mantrayase naika kaccin na bahubhi saha 02005019c kaccit te mantrito mantro na rram anudhvati 02005020a kaccid arthn vinicitya laghumln mahodayn 02005020c kipram rabhase kartu na vighnayasi tdrn 02005021a kaccin na sarve karmnt paroks te viakit 02005021c sarve v punar utsr sasra hy atra kraam 02005022a kaccid rjan krtny eva krtapryi v puna 02005022c vidus te vra karmi nnavptni kni cit 02005023a kaccit kraik sarve sarvastreu kovid 02005023c krayanti kumr ca yodhamukhy ca sarvaa 02005024a kaccit sahasrair mrkhm eka krsi paitam 02005024c paito hy arthakrcchreu kuryn nireyasa param 02005025a kaccid durgi sarvi dhanadhnyyudhodakai 02005025c yantrai ca pariprni tath ilpidhanurdharai 02005026a eko py amtyo medhv ro dnto vicakaa 02005026c rjna rjaputra v prpayen mahat riyam 02005027a kaccid adanyeu svapake daa paca ca 02005027c tribhis tribhir avijtair vetsi trthni crakai 02005028a kaccid dvim avidita pratiyatta ca sarvad 02005028c nityayukto ripn sarvn vkase ripusdana 02005029a kaccid vinayasapanna kulaputro bahuruta 02005029c anasyur anupra satkrtas te purohita 02005030a kaccid agniu te yukto vidhijo matimn rju
02005030c huta ca hoyama ca kle vedayate sad
02005031a kaccid ageu nito jyoti pratipdaka 02005031c utpteu ca sarveu daivaja kualas tava 02005032a kaccin mukhy mahatsv eva madhyameu ca madhyam 02005032c jaghany ca jaghanyeu bhrty karmasu yojit 02005033a amtyn upadhttn pitrpaitmah ucn 02005033c reh reheu kaccit tva niyojayasi karmasu 02005034a kaccin nogrea daena bhram udvejitapraj 02005034c rra tavnusanti mantrio bharatarabha 02005035a kaccit tv nvajnanti yjak patita yath 02005035c ugrapratigrahtra kmaynam iva striya 02005036a kaccid dhra ca ra ca matimn dhrtim uci 02005036c kulna cnurakta ca daka senpatis tava 02005037a kaccid balasya te mukhy sarve yuddhavirad 02005037c drpadn vikrnts tvay satkrtya mnit 02005038a kaccid balasya bhakta ca vetana ca yathocitam 02005038c saprptakla dtavya dadsi na vikarasi 02005039a kltikramad dhy ete bhaktavetanayor bhrt 02005039c bhartu kupyanti daurgatyt so nartha sumahn smrta 02005040a kaccit sarve nurakts tv kulaputr pradhnata 02005040c kaccit prs tavrtheu satyajanti sad yudhi 02005041a kaccin naiko bahn arthn sarvaa sparyikn 02005041c anussi yathkma kmtm santiga 02005042a kaccit puruakrea purua karma obhayan 02005042c labhate mnam adhika bhyo v bhaktavetanam 02005043a kaccid vidyvint ca nar jnaviradn 02005043c yathrha guata caiva dnenbhyavapadyase 02005044a kaccid drn manuy tavrthe mrtyum eyum 02005044c vyasana cbhyupetn bibhari bharatarabha 02005045a kaccid bhayd upanata klba v ripum gatam 02005045c yuddhe v vijita prtha putravat parirakasi 02005046a kaccit tvam eva sarvasy prthivy prthivpate 02005046c sama ca nbhiakya ca yath mt yath pit 02005047a kaccid vyasanina atru niamya bharatarabha 02005047c abhiysi javenaiva samkya trividha balam 02005048a primla ca vijya vyavasya parjayam 02005048c balasya ca mahrja dattv vetanam agrata 02005049a kaccic ca balamukhyebhya pararre paratapa 02005049c upacchannni ratnni prayacchasi yathrhata 02005050a kaccid tmnam evgre vijitya vijitendriya 02005050c par jigase prtha pramattn ajitendriyn 02005051a kaccit te ysyata atrn prva ynti svanuhit 02005051c sma dna ca bheda ca daa ca vidhivad gu 02005052a kaccin mla drha krtv ytr ysi vi pate
02005052c t ca vikramase jetu jitv ca parirakasi
02005053a kaccid agasayukt caturvidhabal cam 02005053c balamukhyai sunt te dviat pratibdhan 02005054a kaccil lava ca mui ca pararre paratapa 02005054c avihya mahrja vihasi samare ripn 02005055a kaccit svapararreu bahavo dhikrts tava 02005055c arthn samanutihanti rakanti ca parasparam 02005056a kaccid abhyavahryi gtrasasparakni ca 02005056c ghreyi ca mahrja rakanty anumats tava 02005057a kaccit koa ca koha ca vhana dvram yudham 02005057c ya ca krtakalyais tava bhaktair anuhita 02005058a kaccid bhyantarebhya ca bhyebhya ca vi pate 02005058c rakasy tmnam evgre t ca svebhyo mitha ca tn 02005059a kaccin na pne dyte v krsu pramadsu ca 02005059c pratijnanti prvhe vyaya vyasanaja tava 02005060a kaccid yasya crdhena caturbhgena v puna 02005060c pdabhgais tribhir vpi vyaya saodhyate tava 02005061a kaccij jtn gurn vrddhn vaija ilpina ritn 02005061c abhkam anugrhsi dhanadhnyena durgatn 02005062a kaccid yavyaye yukt sarve gaakalekhak 02005062c anutihanti prvhe nityam yavyaya tava 02005063a kaccid artheu saprauhn hitakmn anupriyn 02005063c npakarasi karmabhya prvam aprpya kilbiam 02005064a kaccid viditv purun uttamdhamamadhyamn 02005064c tva karmasv anurpeu niyojayasi bhrata 02005065a kaccin na lubdh caur v vairio v vi pate 02005065c aprptavyavahr v tava karmasv anuhit 02005066a kaccin na lubdhai caurair v kumrai strbalena v 02005066c tvay v pyate rra kaccit pu krval 02005067a kaccid rre tagni prni ca mahnti ca 02005067c bhgao vinivini na krir devamtrk 02005068a kaccid bja ca bhakta ca karakyvasdate 02005068c pratika ca ata vrddhy dadsy ram anugraham 02005069a kaccit svanuhit tta vrtt te sdhubhir janai 02005069c vrtty saritas tta loko ya sukham edhate 02005070a kaccic chucikrta prj paca paca svanuhit 02005070c kema kurvanti sahatya rja janapade tava 02005071a kaccin nagaraguptyartha grm nagaravat krt 02005071c grmavac ca krt rak te ca sarve tadarpa 02005072a kaccid balennugat samni viami ca 02005072c puracaur sdhyak caranti viaye tava 02005073a kaccit striya sntvayasi kaccit t ca surakit 02005073c kaccin na raddadhsy s kaccid guhya na bhase 02005074a kaccic crn nii rutv tat kryam anucintya ca
02005074c priyy anubhava ee viditvbhyantara janam
02005075a kaccid dvau prathamau ymau rtry suptv vi pate 02005075c sacintayasi dharmrthau yma utthya pacime 02005076a kaccid darayase nitya manuyn samalakrtn 02005076c utthya kle klaja saha pava mantribhi 02005077a kaccid raktmbaradhar khagahast svalakrt 02005077c abhitas tvm upsante rakartham aridama 02005078a kaccid dayeu yamavat pjyeu ca vi pate 02005078c parkya vartase samyag apriyeu priyeu ca 02005079a kaccic chrram bdham auadhair niyamena v 02005079c mnasa vrddhasevbhi sad prthpakarasi 02005080a kaccid vaidy cikitsym agy virad 02005080c suhrda cnurakt ca arre te hit sad 02005081a kaccin na mnn mohd v kmd vpi vi pate 02005081c arthipratyarthina prptn apsyasi katha cana 02005082a kaccin na lobhn mohd v virambht praayena v 02005082c ritn manuy vrtti tva saruatsi ca 02005083a kaccit paur na sahit ye ca te rravsina 02005083c tvay saha virudhyante parai krt katha cana 02005084a kaccit te durbala atrur balenopanipita 02005084c mantrea balavn ka cid ubhbhy v yudhihira 02005085a kaccit sarve nurakts tv bhmipl pradhnata 02005085c kaccit prs tvadartheu satyajanti tvay hrt 02005086a kaccit te sarvavidysu guato rc pravartate 02005086c brhman ca sdhn tava nireyase ubh 02005087a kaccid dharme traymle prvair carite janai 02005087c vartamnas tath kartu tasmin karmai vartase 02005088a kaccit tava grhe nnni svdny ananti vai dvij 02005088c guavanti guopets tavdhyaka sadakiam 02005089a kaccit kratn ekacitto vjapey ca sarvaa 02005089c puark ca krtsnyena yatase kartum tmavn 02005090a kaccij jtn gurn vrddhn daivats tpasn api 02005090c caity ca vrkn kalyn brhma ca namasyasi 02005091a kaccid e ca te buddhir vrttir e ca te nagha 02005091c yuy ca yaasy ca dharmakmrthadarin 02005092a etay vartamnasya buddhy rra na sdati 02005092c vijitya ca mah rj so tyanta sukham edhate 02005093a kaccid ryo viuddhtm krita caurakarmai 02005093c adrastrakualair na lobhd vadhyate uci 02005094a pro grhtas tatkr tajjair dra sakraa 02005094c kaccin na mucyate steno dravyalobhn nararabha 02005095a vyutpanne kaccid hyasya daridrasya ca bhrata 02005095c arthn na mithy payanti tavmty hrt dhanai 02005096a nstikyam anrta krodha pramda drghastratm
02005096c adarana jnavatm lasya kiptacittatm
02005097a ekacintanam arthnm anarthajai ca cintanam 02005097c nicitnm anrambha mantrasyparirakaam 02005098a magalyasyprayoga ca prasaga viayeu ca 02005098c kaccit tva varjayasy etn rjado caturdaa 02005099a kaccit te saphal ved kaccit te saphala dhanam 02005099c kaccit te saphal dr kaccit te saphala rutam 02005100 yudhihira uvca 02005100a katha vai saphal ved katha vai saphala dhanam 02005100c katha vai saphal dr katha vai saphala rutam 02005101 nrada uvca 02005101a agnihotraphal ved dattabhuktaphala dhanam 02005101c ratiputraphal dr lavrttaphala rutam 02005102 vaiapyana uvca 02005102a etad khyya sa munir nrada sumahtap 02005102c papracchnantaram ida dharmtmna yudhihiram 02005103 nrada uvca 02005103a kaccid abhygat drd vaijo lbhakrat 02005103c yathoktam avahryante ulka ulkopajvibhi 02005104a kaccit te puru rjan pure rre ca mnit 02005104c upnayanti payni upadhbhir avacit 02005105a kaccic chroi vrddhn dharmrthasahit gira 02005105c nityam arthavid tta tath dharmnudarinm 02005106a kaccit te kritantreu gou pupaphaleu ca 02005106c dharmrtha ca dvijtibhyo dyate madhusarpi 02005107a dravyopakaraa kaccit sarvad sarvailpinm 02005107c cturmsyvara samya niyata saprayacchasi 02005108a kaccit krta vijne kartra ca praasasi 02005108c sat madhye mahrja satkaroi ca pjayan 02005109a kaccit stri sarvi grhsi bharatarabha 02005109c hastistrvastri rathastri cbhibho 02005110a kaccid abhyasyate avad grhe te bharatarabha 02005110c dhanurvedasya stra ca yantrastra ca ngaram 02005111a kaccid astri sarvi brahmadaa ca te nagha 02005111c viayog ca te sarve vidit atrunan 02005112a kaccid agnibhayc caiva sarpavylabhayt tath 02005112c rogarakobhayc caiva rra sva parirakasi 02005113a kaccid andh ca mk ca pagn vyagn abndhavn 02005113c piteva psi dharmaja tath pravrajitn api 02005114 vaiapyana uvca 02005114a et kurm rabho mahtm; rutv giro brhmaasattamasya 02005114c praamya pdv abhivdya hro; rjbravn nrada devarpam 02005115a eva kariymi yath tvayokta; praj hi me bhya evbhivrddh 02005115c uktv tath caiva cakra rj; lebhe mah sgaramekhal ca
02005116 nrada uvca
02005116a eva yo vartate rj cturvaryasya rakae 02005116c sa vihrtyeha susukh akrasyaiti salokatm 02006001 vaiapyana uvca 02006001a sapjythbhyanujto maharer vacant param 02006001c pratyuvcnuprvyea dharmarjo yudhihira 02006002a bhagavan nyyyam haita yathvad dharmanicayam 02006002c yathakti yathnyya kriyate ya vidhir may 02006003a rjabhir yad yath krya pur tat tan na saaya 02006003c yathnyyopantrtha krta hetumad arthavat 02006004a vaya tu satpatha te ytum icchmahe prabho 02006004c na tu akya tath gantu yath tair niyattmabhi 02006005a evam uktv sa dharmtm vkya tad abhipjya ca 02006005c muhrtt prptakla ca drv lokacara munim 02006006a nrada svastham snam upsno yudhihira 02006006c aprcchat pavas tatra rjamadhye mahmati 02006007a bhavn sacarate lokn sad nnvidhn bahn 02006007c brahma nirmitn prva prekamo manojava 02006008a dr bhavat k cid draprv sabh kva cit 02006008c ito v reyas brahmas tan mamcakva prcchata 02006009a tac chrutv nradas tasya dharmarjasya bhitam 02006009c pava pratyuvceda smayan madhuray gir 02006010a mnueu na me tta draprv na ca rut 02006010c sabh maimay rjan yatheya tava bhrata 02006011a sabh tu pitrrjasya varuasya ca dhmata 02006011c kathayiye tathendrasya kailsanilayasya ca 02006012a brahmaa ca sabh divy kathayiye gataklamm 02006012c yadi te ravae buddhir vartate bharatarabha 02006013a nradenaivam uktas tu dharmarjo yudhihira 02006013c prjalir bhrtrbhi srdha tai ca sarvair nrpair vrta 02006014a nrada pratyuvceda dharmarjo mahman 02006014c sabh kathaya t sarv rotum icchmahe vayam 02006015a kidravys t sabh brahman kivistr kimyat 02006015c pitmaha ca ke tasy sabhy paryupsate 02006016a vsava devarja ca yama vaivasvata ca ke 02006016c varua ca kubera ca sabhy paryupsate 02006017a etat sarva yathtattva devare vadatas tava 02006017c rotum icchma sahit para kauthala hi na 02006018a evam ukta pavena nrada pratyuvca tam 02006018c kramea rjan divys t ryantm iha na sabh 02007001 nrada uvca 02007001a akrasya tu sabh divy bhsvar karmabhir jit 02007001c svaya akrea kauravya nirmitrkasamaprabh 02007002a vistr yojanaata atam adhyardham yat
02007002c vaihyas kmagam pacayojanam ucchrit
02007003a jarokaklampet nirtak iv ubh 02007003c vemsanavat ramy divyapdapaobhit 02007004a tasy devevara prtha sabhy paramsane 02007004c ste acy mahendry riy lakmy ca bhrata 02007005a bibhrad vapur anirdeya kir lohitgada 02007005c virajombara citramlyo hrkrtidyutibhi saha 02007006a tasym upsate nitya mahtmna atakratum 02007006c maruta sarvato rjan sarve ca grhamedhina 02007006e siddh devaraya caiva sdhy devagas tath 02007007a ete snucar sarve divyarp svalakrt 02007007c upsate mahtmna devarjam aridamam 02007008a tath devaraya sarve prtha akram upsate 02007008c amal dhtappmno dpyamn ivgnaya 02007008e tejasvina somayujo vipp vigataklam 02007009a parara parvata ca tath svariglavau 02007009c akha ca likhita caiva tath gaurair muni 02007010a durvs ca drghatap yjavalkyo tha bhluki 02007010c uddlaka vetaketus tath yyana prabhu 02007011a havim ca gaviha ca haricandra ca prthiva 02007011c hrdya codarailya prarya krvala 02007012a vtaskandho vikha ca vidht kla eva ca 02007012c anantadantas tva ca vivakarm ca tumburu 02007013a ayonij yonij ca vyubhak hutina 02007013c na sarvalokasya vajria samupsate 02007014a sahadeva suntha ca vlmki ca mahtap 02007014c samka satyav caiva pracet satyasagara 02007015a medhtithir vmadeva pulastya pulaha kratu 02007015c marutta ca marci ca sthu ctrir mahtap 02007016a kakvn gautamas trkyas tath vaivnaro muni 02007016c muni klakavrkya rvyo tha hirayada 02007016e savarto devahavya ca vivaksena ca vryavn 02007017a divy pas tathauadhya raddh medh sarasvat 02007017c artho dharma ca kma ca vidyuta cpi pava 02007018a jalavhs tath megh vyava stanayitnava 02007018c prc dig yajavh ca pvak saptaviati 02007019a agnomau tathendrgn mitro tha savitryam 02007019c bhago vive ca sdhy ca ukro manth ca bhrata 02007020a yaj ca daki caiva grah stobh ca sarvaa 02007020c yajavh ca ye mantr sarve tatra samsate 02007021a tathaivpsaraso rjan gandharv ca manoram 02007021c nrtyavditragtai ca hsyai ca vividhair api 02007021e ramayanti sma nrpate devarja atakratum 02007022a stutibhir magalai caiva stuvanta karmabhis tath
02007022c vikramai ca mahtmna balavrtranidanam
02007023a brahmarjaraya sarve sarve devarayas tath 02007023c vimnair vividhair divyair bhrjamnair ivgnibhi 02007024a sragvio bhit cnye ynti cynti cpare 02007024c brhaspati ca ukra ca tasym yayatu saha 02007025a ete cnye ca bahavo yattmno yatavrat 02007025c vimnai candrasakai somavat priyadaran 02007025e brahmao vacand rjan bhrgu saptarayas tath 02007026a e sabh may rjan dr pukaramlin 02007026c atakrator mahrja ymy ru mamnagha 02008001 nrada uvca 02008001a kathayiye sabh divy yudhihira nibodha tm 02008001c vaivasvatasya ym arthe vivakarm cakra ha 02008002a taijas s sabh rjan babhva atayojan 02008002c vistrymasapann bhyas cpi pava 02008003a arkaprak bhrjiu sarvata kmacri 02008003c naivtit ntyu manasa ca prahari 02008004a na oko na jar tasy kutpipse na cpriyam 02008004c na ca dainya klamo vpi pratikla na cpy uta 02008005a sarve km sthits tasy ye divy ye ca mnu 02008005c rasavac ca prabhta ca bhakyabhojyam aridama 02008006a puyagandh srajas tatra nityapupaphaladrum 02008006c rasavanti ca toyni tny uni caiva ha 02008007a tasy rjaraya puys tath brahmarayo mal 02008007c yama vaivasvata tta prahr paryupsate 02008008a yaytir nahua prur mndht somako nrga 02008008c trasadasyu ca turaya krtavrya rutarav 02008009a aripraut susiha ca krtavega krtir nimi 02008009c pratardana ibir matsya prthvako tha brhadratha 02008010a aio marutta kuika skya skrtir bhava 02008010c caturava sadavormi krtavrya ca prthiva 02008011a bharatas tath suratha suntho naiadho nala 02008011c divodso tha suman ambaro bhagratha 02008012a vyava sadavo vadhryava pacahasta prthurav 02008012c ruadgur vrasena ca kupa ca sumahbala 02008013a ruadavo vasuman purukutso dhvaj rath 02008013c rieo dilpa ca mahtm cpy unara 02008014a aunara puarka aryti arabha uci 02008014c ago ria ca vena ca duanta sajayo jaya 02008015a bhgsvari suntha ca niadho tha tviratha 02008015c karadhamo bhlika ca sudyumno balavn madhu 02008016a kapotarom traka sahadevrjunau tath 02008016c rmo darathi caiva lakmao tha pratardana 02008017a alarka kakasena ca gayo gaurva eva ca
02008017c jmadagnyo tha rmo tra nbhgasagarau tath
02008018a bhridyumno mahva ca prthvavo janakas tath 02008018c vainyo rj vriea purujo janamejaya 02008019a brahmadattas trigarta ca rjoparicaras tath 02008019c indradyumno bhmajnur gaya prho nayo nagha 02008020a padmo tha mucukunda ca bhridyumna prasenajit 02008020c arianemi pradyumna prthagavo jakas tath 02008021a ata matsy nrpataya ata np ata hay 02008021c dhrtarr caikaatam atir janamejay 02008022a ata ca brahmadattnm ri vairi atam 02008022c atanu caiva rjari pu caiva pit tava 02008023a uadgava ataratho devarjo jayadratha 02008023c vrdarbhi ca rjarir dhmn saha samantri 02008024a athpare sahasri ye gat aabindava 02008024c ivvamedhair bahubhir mahadbhir bhridakiai 02008025a ete rjaraya puy krtimanto bahurut 02008025c tasy sabhy rjare vaivasvatam upsate 02008026a agastyo tha mataga ca klo mrtyus tathaiva ca 02008026c yajvna caiva siddh ca ye ca yogaarria 02008027a agnivtt ca pitara phenap comap ca ye 02008027c svadhvanto barhiado mrtimantas tathpare 02008028a klacakra ca skc ca bhagavn havyavhana 02008028c nar dukrtakarmo dakiyanamrtyava 02008029a klasya nayane yukt yamasya puru ca ye 02008029c tasy iapapls tath kakudaya 02008029e upsate dharmarja mrtimanto nirmay 02008030a ete cnye ca bahava pitrrjasabhsada 02008030c aaky parisakhytu nmabhi karmabhis tath 02008031a asabdh hi s prtha ramy kmagam sabh 02008031c drghakla tapas taptv nirmit vivakarma 02008032a prabhsant jvalantva tejas svena bhrata 02008032c tm ugratapaso ynti suvrat satyavdina 02008033a nt sanysina siddh pt puyena karma 02008033c sarve bhsvaradeh ca sarve ca virajombar 02008034a citrgad citramly sarve jvalitakual 02008034c sukrtai karmabhi puyai paribarhair vibhit 02008035a gandharv ca mahtmna ataa cpsaroga 02008035c vditra nrttagta ca hsya lsya ca sarvaa 02008036a puy ca gandh abd ca tasy prtha samantata 02008036c divyni mlyni ca tm upatihanti sarvaa 02008037a ata atasahasri dharmi ta prajevaram 02008037c upsate mahtmna rpayukt manasvina 02008038a dr s sabh rjan pitrrjo mahtmana 02008038c varuasypi vakymi sabh pukaramlinm
02009001 nrada uvca
02009001a yudhihira sabh divy varuasya sitaprabh 02009001c pramena yath ymy ubhaprkratora 02009002a antasalilam sthya vihit vivakarma 02009002c divyaratnamayair vrkai phalapupapradair yut 02009003a nlaptsitaymai sitair lohitakair api 02009003c avatnais tath gulmai pupamajaridhribhi 02009004a tath akunayas tasy nnrp mrdusvar 02009004c anirdey vapumanta atao tha sahasraa 02009005a s sabh sukhasaspar na t na ca gharmad 02009005c vemsanavat ramy sit varuaplit 02009006a yasym ste sa varuo vruy saha bhrata 02009006c divyaratnmbaradharo bhaair upaobhita 02009007a sragvio bhit cpi divyamlynukaria 02009007c ditys tatra varua jalevaram upsate 02009008a vsukis takaka caiva nga cairvatas tath 02009008c kra ca lohita caiva padma citra ca vryavn 02009009a kambalvatarau ngau dhrtarrabalhakau 02009009c maimn kualadhara karkoakadhanajayau 02009010a prahldo mikda ca tathaiva janamejaya 02009010c patkino maalina phaavanta ca sarvaa 02009011a ete cnye ca bahava sarps tasy yudhihira 02009011c upsate mahtmna varua vigataklam 02009012a balir vairocano rj naraka prthivjaya 02009012c prahldo vipracitti ca klakhaj ca sarvaa 02009013a suhanur durmukha akha suman sumati svana 02009013c ghaodaro mahprva krathana piharas tath 02009014a vivarpa surpa ca virpo tha mahir 02009014c daagrva ca vl ca meghavs davara 02009015a kaiabho viata ca sahrda cendratpana 02009015c daityadnavasagh ca sarve rucirakual 02009016a sragvio maulina sarve tath divyaparicchad 02009016c sarve labdhavar r sarve vigatamrtyava 02009017a te tasy varua deva dharmapasthit sad 02009017c upsate mahtmna sarve sucaritavrat 02009018a tath samudr catvro nad bhgrath ca y 02009018c klind vidi ve narmad vegavhin 02009019a vip ca atadru ca candrabhg sarasvat 02009019c irvat vitast ca sindhur devanadas tath 02009020a godvar krave kver ca saridvar 02009020c et cny ca saritas trthni ca sarsi ca 02009021a kp ca saprasrava dehavanto yudhihira 02009021c palvalni tagni dehavanty atha bhrata 02009022a dias tath mah caiva tath sarve mahdhar
02009022c upsate mahtmna sarve jalacars tath
02009023a gtavditravanta ca gandharvpsaras ga 02009023c stuvanto varua tasy sarva eva samsate 02009024a mahdhar ratnavanto ras yeu pratihit 02009024c sarve vigrahavantas te tam varam upsate 02009025a e may sapatat vru bharatarabha 02009025c draprv sabh ramy kuberasya sabh ru 02010001 nrada uvca 02010001a sabh vairava rja atayojanam yat 02010001c vistr saptati caiva yojanni sitaprabh 02010002a tapas nirmit rjan svaya vairavaena s 02010002c aiprabh khecar kailsaikharopam 02010003a guhyakair uhyamn s khe viakteva dryate 02010003c divy hemamayair uccai pdapair upaobhit 02010004a ramivat bhsvar ca divyagandh manoram 02010004c sitbhraikharkr plavamneva dryate 02010005a tasy vairavao rj vicitrbharambara 02010005c strsahasrvrta rmn ste jvalitakuala 02010006a divkaranibhe puye divystaraasavrte 02010006c divyapdopadhne ca niaa paramsane 02010007a mandrm udr vanni surabhi ca 02010007c saugandhikn cdya gandhn gandhavaha uci 02010008a naliny clakkhyy candann vanasya ca 02010008c manohrdayasahld vyus tam upasevate 02010009a tatra dev sagandharv gaair apsaras vrt 02010009c divyatnena gtni gnti divyni bhrata 02010010a mirake ca rambh ca citrasen ucismit 02010010c crunetr ghrtc ca menak pujikasthal 02010011a vivc sahajany ca pramloc urva ir 02010011c varg ca saurabhey ca samc budbud lat 02010012a et sahasraa cny nrttagtavirad 02010012c upatihanti dhanada pavpsaras ga 02010013a ania divyavditrair nrttair gtai ca s sabh 02010013c any rucir bhti gandharvpsaras gaai 02010014a kinar nma gandharv nar nma tathpare 02010014c maibhadro tha dhanada vetabhadra ca guhyaka 02010015a kaerako gaakau pradyota ca mahbala 02010015c kustumburu pica ca gajakaro vilaka 02010016a varhakara sndroha phalabhaka phalodaka 02010016c agaca ikhvarto hemanetro vibhaa 02010017a pupnana pigalaka oitoda pravlaka 02010017c vrkavsyaniketa ca cravs ca bhrata 02010018a ete cnye ca bahavo yak atasahasraa 02010018c sad bhagavat ca rs tathaiva nalakbara
02010019a aha ca bahuas tasy bhavanty anye ca madvidh
02010019c cry cbhavas tatra tath devarayo pare 02010020a bhagavn bhtasaghai ca vrta atasahasraa 02010020c umpati paupati ladhrg bhaganetrah 02010021a tryambako rjardla dev ca vigataklam 02010021c vmanair vikaai kubjai katajkair manojavai 02010022a msamedovashrair ugraravaadaranai 02010022c nnpraharaair ghorair vtair iva mahjavai 02010022e vrta sakhyam anvste sadaiva dhanada nrpa 02010023a s sabh tdr rjan may drntarikag 02010023c pitmahasabh rjan kathayiye gataklamm 02011001 nrada uvca 02011001a pur devayuge rjann dityo bhagavn diva 02011001c gacchan mnua loka didrkur vigataklama 02011002a caran mnuarpea sabh drv svayabhuva 02011002c sabhm akathayan mahya brhm tattvena pava 02011003a aprameyaprabh divy mnas bharatarabha 02011003c anirdey prabhvena sarvabhtamanoramm 02011004a rutv gun aha tasy sabhy punandana 02011004c daranepsus tath rjann dityam aham abruvam 02011005a bhagavan draum icchmi pitmahasabhm aham 02011005c yena s tapas aky karma vpi gopate 02011006a auadhair v tath yuktair uta v myay yay 02011006c tan mamcakva bhagavan payeya t sabh katham 02011007a tata sa bhagavn sryo mm updya vryavn 02011007c agacchat t sabh brhm vipp vigataklamm 02011008a evarpeti s aky na nirdeu jandhipa 02011008c kaena hi bibharty anyad anirdeya vapus tath 02011009a na veda parima v sasthna vpi bhrata 02011009c na ca rpa may tdrg draprva kad cana 02011010a susukh s sabh rjan na t na ca gharmad 02011010c na kutpipse na glni prpya t prpnuvanty uta 02011011a nnrpair iva krt suvicitrai subhsvarai 02011011c stambhair na ca dhrt s tu vat na ca s kar 02011012a ati candra ca srya ca ikhina ca svayaprabh 02011012c dpyate nkaprhasth bhsayantva bhskaram 02011013a tasy sa bhagavn ste vidadhad devamyay 02011013c svayam eko nia rjaml lokml lokapitmaha 02011014a upatihanti cpy ena prajn pataya prabhum 02011014c daka pracet pulaho marci kayapas tath 02011015a bhrgur atrir vasiha ca gautama ca tathgir 02011015c mano ntarika vidy ca vyus tejo jala mah 02011016a abda sparas tath rpa raso gandha ca bhrata 02011016c prakrti ca vikra ca yac cnyat kraa bhuva
02011017a candram saha nakatrair ditya ca gabhastimn
02011017c vyava kratava caiva sakalpa pra eva ca 02011018a ete cnye ca bahava svayabhuvam upasthit 02011018c artho dharma ca kma ca haro dveas tapo dama 02011019a ynti tasy sahit gandharvpsarasas tath 02011019c viati sapta caivnye lokapl ca sarvaa 02011020a ukro brhaspati caiva budho graka eva ca 02011020c anaicara ca rhu ca grah sarve tathaiva ca 02011021a mantro rathatara caiva harimn vasumn api 02011021c dity sdhirjno nndvadvair udhrt 02011022a maruto vivakarm ca vasava caiva bhrata 02011022c tath pitrga sarve sarvi ca havy atha 02011023a rgveda smaveda ca yajurveda ca pava 02011023c atharvaveda ca tath parvi ca vi pate 02011024a itihsopaved ca vedgni ca sarvaa 02011024c grah yaj ca soma ca daivatni ca sarvaa 02011025a svitr durgatara v saptavidh tath 02011025c medh dhrti ruti caiva praj buddhir yaa kam 02011026a smni stutiastri gth ca vividhs tath 02011026c bhyi tarkayuktni dehavanti vi pate 02011027a ka lav muhrt ca div rtris tathaiva ca 02011027c ardhams ca ms ca rtava a ca bhrata 02011028a savatsar pacayugam ahortr caturvidh 02011028c klacakra ca yad divya nityam akayam avyayam 02011029a aditir ditir danu caiva suras vinat ir 02011029c klak surabhir dev saram ctha gautam 02011030a dity vasavo rudr maruta cvinv api 02011030c vivedev ca sdhy ca pitara ca manojav 02011031a rkas ca pic ca dnav guhyaks tath 02011031c suparangapaava pitmaham upsate 02011032a devo nryaas tasy tath devaraya ca ye 02011032c rayo vlakhily ca yonijyonijs tath 02011033a yac ca ki cit triloke smin dryate sthujagamam 02011033c sarva tasy may dra tad viddhi manujdhipa 02011034a atisahasri yatnm rdhvaretasm 02011034c prajvat ca pacad rm api pava 02011035a te sma tatra yathkma drv sarve divaukasa 02011035c praamya iras tasmai pratiynti yathgatam 02011036a atithn gatn devn daityn ngn muns tath 02011036c yakn suparn kleyn gandharvpsarasas tath 02011037a mahbhgn amitadhr brahm lokapitmaha 02011037c dayvn sarvabhteu yathrha pratipadyate 02011038a pratigrhya ca vivtm svayabhr amitaprabha 02011038c sntvamnrthasabhogair yunakti manujdhipa
02011039a tath tair upaytai ca pratiytai ca bhrata
02011039c kul s sabh tta bhavati sma sukhaprad 02011040a sarvatejomay divy brahmarigaasevit 02011040c brhmy riy dpyamn uubhe vigataklam 02011041a s sabh tdr dr sarvalokeu durlabh 02011041c sabheya rjardla manuyeu yath tava 02011042a et may draprv sabh deveu pava 02011042c taveya mnue loke sarvarehatam sabh 02011043 yudhihira uvca 02011043a pryao rjalokas te kathito vadat vara 02011043c vaivasvatasabhy tu yath vadasi vai prabho 02011044a varuasya sabhy tu ngs te kathit vibho 02011044c daityendr caiva bhyih sarita sgars tath 02011045a tath dhanapater yak guhyak rkass tath 02011045c gandharvpsarasa caiva bhagav ca vradhvaja 02011046a pitmahasabhy tu kathits te maharaya 02011046c sarvadevaniky ca sarvastri caiva hi 02011047a atakratusabhy tu dev sakrtit mune 02011047c uddeata ca gandharv vividh ca maharaya 02011048a eka eva tu rjarir haricandro mahmune 02011048c kathitas te sabhnityo devendrasya mahtmana 02011049a ki karma tencarita tapo v niyatavratam 02011049c yensau saha akrea spardhate sma mahya 02011050a pitrlokagata cpi tvay vipra pit mama 02011050c dra pur mahbhga katha csi samgata 02011051a kim uktav ca bhagavann etad icchmi veditum 02011051c tvatta rotum aha sarva para kauthala hi me 02011052 nrada uvca 02011052a yan m prcchasi rjendra haricandra prati prabho 02011052c tat te ha sapravakymi mhtmya tasya dhmata 02011053a sa rj balavn st samr sarvamahkitm 02011053c tasya sarve mahpl sanvanat sthit 02011054a tenaika ratham sthya jaitra hemavibhitam 02011054c astrapratpena jit dvp sapta narevara 02011055a sa vijitya mah sarv saailavanaknanm 02011055c jahra mahrja rjasya mahkratum 02011056a tasya sarve mahpl dhanny jahrur jay 02011056c dvijn pariveras tasmin yaje ca te bhavan 02011057a prdc ca dravia prty yjakn narevara 02011057c yathokta tatra tais tasmis tata pacagudhikam 02011058a atarpayac ca vividhair vasubhir brhmas tath 02011058c prsarpakle saprpte nndigbhya samgatn 02011059a bhakyair bhojyai ca vividhair yathkmapuraskrtai 02011059c ratnaughatarpitais tuair dvijai ca samudhrtam
02011059e tejasv ca yaasv ca nrpebhyo bhyadhiko bhavat
02011060a etasmt krat prtha haricandro virjate 02011060c tebhyo rjasahasrebhyas tad viddhi bharatarabha 02011061a sampya ca haricandro mahyaja pratpavn 02011061c abhiikta sa uubhe smrjyena nardhipa 02011062a ye cnye pi mahpl rjasya mahkratum 02011062c yajante te mahendrea modante saha bhrata 02011063a ye cpi nidhana prpt sagrmev apalyina 02011063c te tatsada samsdya modante bharatarabha 02011064a tapas ye ca tvrea tyajantha kalevaram 02011064c te pi tat sthnam sdya rmanto bhnti nityaa 02011065a pit ca tvha kaunteya pu kauravanandana 02011065c haricandre riya drv nrpatau jtavismaya 02011066a samartho si mah jetu bhrtaras te vae sthit 02011066c rjasya kratureham harasveti bhrata 02011067a tasya tva puruavyghra sakalpa kuru pava 02011067c gantras te mahendrasya prvai saha salokatm 02011068a bahuvighna ca nrpate kratur ea smrto mahn 02011068c chidry atra hi vchanti yajaghn brahmarkas 02011069a yuddha ca prhagamana prthivkayakrakam 02011069c ki cid eva nimitta ca bhavaty atra kayvaham 02011070a etat sacintya rjendra yat kama tat samcara 02011070c apramattotthito nitya cturvaryasya rakae 02011070e bhava edhasva modasva dnais tarpaya ca dvijn 02011071a etat te vistareokta yan m tva pariprcchasi 02011071c prcche tv gamiymi drhanagar prati 02011072 vaiapyana uvca 02011072a evam khyya prthebhyo nrado janamejaya 02011072c jagma tair vrto rjann ribhir yai samgata 02011073a gate tu nrade prtho bhrtrbhi saha kaurava 02011073c rjasya kratureha cintaym sa bhrata 02012001 vaiapyana uvca 02012001a res tad vacana rutv niavsa yudhihira 02012001c cintayan rjasypti na lebhe arma bhrata 02012002a rjar hi ta rutv mahimna mahtmanm 02012002c yajvan karmabhi puyair lokaprpti samkya ca 02012003a haricandra ca rjari rocamna vieata 02012003c yajvna yajam hartu rjasyam iyea sa 02012004a yudhihiras tata sarvn arcayitv sabhsada 02012004c pratyarcita ca tai sarvair yajyaiva mano dadhe 02012005a sa rjasya rjendra kurm rabha kratum 02012005c hartu pravaa cakre mana sacintya so sakrt 02012006a bhya cdbhutavryauj dharmam evnuplayan 02012006c ki hita sarvalokn bhaved iti mano dadhe
02012007a anugrhan praj sarv sarvadharmavid vara
02012007c avieea sarve hita cakre yudhihira 02012008a eva gate tatas tasmin pitarvvasa jan 02012008c na tasya vidyate dve tato syjtaatrut 02012009a sa mantria samnyya bhrtr ca vadat vara 02012009c rjasya prati tad puna punar aprcchata 02012010a te prcchyamn sahit vaco rthya mantrias tad 02012010c yudhihira mahprja yiyakum idam abruvan 02012011a yenbhiikto nrpatir vrua guam rcchati 02012011c tena rjpi san krtsna samrguam abhpsati 02012012a tasya samrgurhasya bhavata kurunandana 02012012c rjasyasya samaya manyante suhrdas tava 02012013a tasya yajasya samaya svdhna katrasapad 02012013c smn a agnayo yasmi cyante saitavratai 02012014a darvhomn updya sarvn ya prpnute kratn 02012014c abhieka ca yajnte sarvajit tena cocyate 02012015a samartho si mahbho sarve te vaag vayam 02012015c avicrya mahrja rjasye mana kuru 02012016a ity eva suhrda sarve prthak ca saha cbruvan 02012016c sa dharmya pavas te vaca rutv vi pate 02012016e dhram ia variha ca jagrha manasrih 02012017a rutv suhrdvacas tac ca jna cpy tmana kamam 02012017c puna punar mano dadhre rjasyya bhrata 02012018a sa bhrtrbhi punar dhmn rtvigbhi ca mahtmabhi 02012018c dhaumyadvaipyandyai ca mantraym sa mantribhi 02012019 yudhihira uvca 02012019a iya y rjasyasya samrarhasya sukrato 02012019c raddadhnasya vadata sprh me s katha bhavet 02012020 vaiapyana uvca 02012020a evam ukts tu te tena rj rjvalocana 02012020c idam cur vaca kle dharmtmna yudhihiram 02012020e arhas tvam asi dharmaja rjasya mahkratum 02012021a athaivam ukte nrpatv rtvigbhir ribhis tath 02012021c mantrio bhrtara csya tad vaca pratyapjayan 02012022a sa tu rj mahprja punar evtmantmavn 02012022c bhyo vimamre prtho lokn hitakmyay 02012023a smarthyayoga saprekya deaklau vyaygamau 02012023c vimrya samyak ca dhiy kurvan prjo na sdati 02012024a na hi yajasamrambha kevaltmavipattaye 02012024c bhavatti samjya yatnata kryam udvahan 02012025a sa nicayrtha kryasya kram eva janrdanam 02012025c sarvalokt para matv jagma manas harim 02012026a aprameya mahbhu kmj jtam aja nru 02012026c pavas tarkaym sa karmabhir devasamitai
02012027a nsya ki cid avijta nsya ki cid akarmajam
02012027c na sa ki cin na viahed iti kram amanyata 02012028a sa tu t naihik buddhi krtv prtho yudhihira 02012028c guruvad bhtagurave prhiod dtam ajas 02012029a ghragena rathenu sa dta prpya ydavn 02012029c dvrakvsina kra dvravaty samsadat 02012030a darankkia prtha darankkaycyuta 02012030c indrasenena sahita indraprastha yayau tad 02012031a vyattya vividhn des tvarvn kipravhana 02012031c indraprasthagata prtham abhyagacchaj janrdana 02012032a sa grhe bhrtrvad bhrtr dharmarjena pjita 02012032c bhmena ca tato payat svasra prtimn pitu 02012033a prta priyea suhrd reme sa sahitas tad 02012033c arjunena yambhy ca guruvat paryupasthita 02012034a ta virnta ubhe dee kaina kalyam acyutam 02012034c dharmarja samgamya jpayat sva prayojanam 02012035 yudhihira uvca 02012035a prrthito rjasyo me na csau kevalepsay 02012035c prpyate yena tat te ha vidita kra sarvaa 02012036a yasmin sarva sabhavati ya ca sarvatra pjyate 02012036c ya ca sarvevaro rj rjasya sa vindati 02012037a ta rjasya suhrda kryam hu sametya me 02012037c tatra me nicitatama tava kra gir bhavet 02012038a ke cid dhi sauhrdd eva doa na paricakate 02012038c arthahetos tathaivnye priyam eva vadanty uta 02012039a priyam eva parpsante ke cid tmani yad dhitam 02012039c evapry ca dryante janavd prayojane 02012040a tva tu hetn attyaitn kmakrodhau vyattya ca 02012040c parama na kama loke yathvad vaktum arhasi 02013001 rkra uvca 02013001a sarvair guair mahrja rjasya tvam arhasi 02013001c jnatas tv eva te sarva ki cid vakymi bhrata 02013002a jmadagnyena rmea katra yad avaeitam 02013002c tasmd avaraja loke yad ida katrasajitam 02013003a krto ya kulasakalpa katriyair vasudhdhipa 02013003c nideavgbhis tat te ha vidita bharatarabha 02013004a ailasyekvkuvaasya prakrti paricakate 02013004c rjna reibaddh ca tato nye katriy bhuvi 02013005a ailavays tu ye rjas tathaivekvkavo nrp 02013005c tni caikaata viddhi kulni bharatarabha 02013006a yaytes tv eva bhojn vistaro tiguo mahn 02013006c bhajate ca mahrja vistara sa caturdiam 02013007a te tathaiva t lakm sarvakatram upsate 02013007c so van madhyam bhuktv mithobhedev amanyata
02013008a caturyus tv aparo rj yasminn ekaato bhavat
02013008c sa smrjya jarsadha prpto bhavati yonita 02013009a ta sa rj mahprja saritya kila sarvaa 02013009c rjan senpatir jta iupla pratpavn 02013010a tam eva ca mahrja iyavat samupasthita 02013010c vakra kardhipatir myyodh mahbala 02013011a aparau ca mahvryau mahtmnau samritau 02013011c jarsadha mahvrya tau hasaibhakv ubhau 02013012a dantavakra kara ca kalabho meghavhana 02013012c mrdhn divya mai bibhrad ya ta bhtamai vidu 02013013a mura ca naraka caiva sti yo yavandhipau 02013013c aparyantabalo rj pratcy varuo yath 02013014a bhagadatto mahrja vrddhas tava pitu sakh 02013014c sa vc praatas tasya karma caiva bhrata 02013015a snehabaddhas tu pitrvan manas bhaktims tvayi 02013015c pratcy dakia cnta prthivy pti yo nrpa 02013016a mtulo bhavata ra purujit kuntivardhana 02013016c sa te sanatimn eka snehata atrutpana 02013017a jarsadha gatas tv eva pur yo na may hata 02013017c puruottamavijto yo sau cediu durmati 02013018a tmna pratijnti loke smin puruottamam 02013018c datte satata mohd ya sa cihna ca mmakam 02013019a vagapurakirteu rj balasamanvita 02013019c paurako vsudeveti yo sau lokeu viruta 02013020a caturyu sa mahrja bhoja indrasakho bal 02013020c vidybald yo vyajayat pyakrathakakaiikn 02013021a bhrt yasyhrti ro jmadagnyasamo yudhi 02013021c sa bhakto mgadha rj bhmaka paravrah 02013022a priyy carata prahvn sad sabandhina sata 02013022c bhajato na bhajaty asmn apriyeu vyavasthita 02013023a na kula na bala rjann abhijnas tathtmana 02013023c payamno yao dpta jarsadham uprita 02013024a udcyabhoj ca tath kulny adabhibho 02013024c jarsadhabhayd eva pratc diam rit 02013025a rasen bhadrakr bodh lv paaccar 02013025c susthar ca suku ca kuind kuntibhi saha 02013026a lveyn ca rjna sodarynucarai saha 02013026c daki ye ca pcl prv kuntiu koal 02013027a tathottar dia cpi parityajya bhayrdit 02013027c matsy sanyastapd ca daki diam rit 02013028a tathaiva sarvapcl jarsadhabhayrdit 02013028c svarra saparityajya vidrut sarvatodiam 02013029a kasya cit tv atha klasya kaso nirmathya bndhavn 02013029c brhadrathasute devyv upgacchad vrthmati
02013030a asti prpti ca nmn te sahadevnuje bale
02013030c balena tena sa jtn abhibhya vrthmati 02013031a raihya prpta sa tasysd atvpanayo mahn 02013031c bhojarjanyavrddhais tu pyamnair durtman 02013032a jtitram abhpsadbhir asmatsabhvan krt 02013032c dattvkrrya sutanu tm hukasut tad 02013033a sakaraadvityena jtikrya may krtam 02013033c hatau kasasunmnau may rmea cpy uta 02013034a bhaye tu samupakrnte jarsadhe samudyate 02013034c mantro ya mantrito rjan kulair adavarai 02013035a anramanto nighnanto mahstrai ataghtibhi 02013035c na hanyma vaya tasya tribhir varaatair balam 02013036a tasya hy amarasakau balena balin varau 02013036c nmabhy hasaibhakv ity st yodhasattamau 02013037a tv ubhau sahitau vrau jarsadha ca vryavn 02013037c trayas tray lokn parypt iti me mati 02013038a na hi kevalam asmka yvanto nye ca prthiv 02013038c tathaiva tem sc ca buddhir buddhimat vara 02013039a atha hasa iti khyta ka cid sn mahn nrpa 02013039c sa cnyai sahito rjan sagrme davarai 02013040a hato hasa iti proktam atha kenpi bhrata 02013040c tac chrutv ibhako rjan yamunmbhasy amajjata 02013041a vin hasena loke smin nha jvitum utsahe 02013041c ity et matim sthya ibhako nidhana gata 02013042a tath tu ibhaka rutv hasa parapurajaya 02013042c prapede yamunm eva so pi tasy nyamajjata 02013043a tau sa rj jarsadha rutvpsu nidhana gatau 02013043c svapura rasenn prayayau bharatarabha 02013044a tato vayam amitraghna tasmin pratigate nrpe 02013044c punar nandit sarve mathury vasmahe 02013045a yad tv abhyetya pitara s vai rjvalocan 02013045c kasabhry jarsadha duhit mgadha nrpam 02013046a codayaty eva rjendra pativyasanadukhit 02013046c patighna me jahty eva puna punar aridama 02013047a tato vaya mahrja ta mantra prvamantritam 02013047c sasmaranto vimanaso vyapayt nardhipa 02013048a prthaktvena drut rjan sakipya mahat riyam 02013048c prapatmo bhayt tasya sadhanajtibndhav 02013049a iti sacintya sarve sma pratc diam rit 02013049c kuasthal pur ramy raivatenopaobhitm 02013050a punar niveana tasy krtavanto vaya nrpa 02013050c tathaiva durgasaskra devair api dursadam 02013051a striyo pi yasy yudhyeyu ki punar vripugav 02013051c tasy vayam amitraghna nivasmo kutobhay
02013052a lokya girimukhya ta mdhavtrtham eva ca
02013052c mdhav kururdla par mudam avpnuvan 02013053a eva vaya jarsadhd dita krtakilbi 02013053c smarthyavanta sabandhd bhavanta samuprit 02013054a triyojanyata sadma triskandha yojand adhi 02013054c yojannte atadvra vikramakramatoraam 02013054e adavarair naddha katriyair yuddhadurmadai 02013055a adaa sahasri vrtn santi na kule 02013055c hukasya ata putr ekaikas triatvara 02013056a crudea saha bhrtr cakradevo tha styaki 02013056c aha ca rauhieya ca smba aurisamo yudhi 02013057a evam ete rath sapta rjann anyn nibodha me 02013057c krtavarm andhri samka samitijaya 02013058a kahva akur nidnta ca saptaivaite mahrath 02013058c putrau cndhakabhojasya vrddho rj ca te daa 02013059a lokasahanan vr vryavanto mahbal 02013059c smaranto madhyama dea vrimadhye gatavyath 02013060a sa tva samrguair yukta sad bharatasattama 02013060c katre samrjam tmna kartum arhasi bhrata 02013061a na tu akya jarsadhe jvamne mahbale 02013061c rjasyas tvay prptum e rjan matir mama 02013062a tena ruddh hi rjna sarve jitv girivraje 02013062c kandary girndrasya siheneva mahdvip 02013063a so pi rj jarsadho yiyakur vasudhdhipai 02013063c rdhya hi mahdeva nirjits tena prthiv 02013064a sa hi nirjitya nirjitya prthivn prtangatn 02013064c puram nya baddhv ca cakra puruavrajam 02013065a vaya caiva mahrja jarsadhabhayt tad 02013065c mathur saparityajya gat dvravat purm 02013066a yadi tv ena mahrja yaja prptum ihecchasi 02013066c yatasva te mokya jarsadhavadhya ca 02013067a samrambho hi akyo ya nnyath kurunandana 02013067c rjasyasya krtsnyena kartu matimat vara 02013068a ity e me mat rjan yath v manyase nagha 02013068c eva gate mamcakva svaya nicitya hetubhi 02014001 yudhihira uvca 02014001a ukta tvay buddhimat yan nnyo vaktum arhati 02014001c saayn hi nirmokt tvan nnyo vidyate bhuvi 02014002a grhe grhe hi rjna svasya svasya priyakar 02014002c na ca smrjyam pts te samrabdo hi krtsnabhk 02014003a katha parnubhvaja sva praasitum arhati 02014003c parea samavetas tu ya praasta sa pjyate 02014004a vil bahul bhmir bahuratnasamcit 02014004c dra gatv vijnti reyo vrikulodvaha
02014005a amam eva para manye na tu mokd bhavec chama
02014005c rambhe pramehya tu na prpyam iti me mati 02014006a evam evbhijnanti kule jt manasvina 02014006c ka cit kad cid ete bhavec chreho janrdana 02014007 bhma uvca 02014007a anrambhaparo rj valmka iva sdati 02014007c durbala cnupyena balina yo dhitihati 02014008a atandritas tu pryea durbalo balina ripum 02014008c jayet samya nayo rjan ntyrthn tmano hitn 02014009a kre nayo mayi bala jaya prthe dhanajaye 02014009c mgadha sdhayiymo vaya traya ivgnaya 02014010 kra uvca 02014010a datte rthaparo blo nnubandham avekate 02014010c tasmd ari na mryanti blam arthaparyaam 02014011a hitv karn yauvanva planc ca bhagratha 02014011c krtavryas tapoyogd balt tu bharato vibhu 02014011e rddhy maruttas tn paca samrja iti uruma 02014012a nigrhyalakaa prpto dharmrthanayalakaai 02014012c brhadratho jarsadhas tad viddhi bharatarabha 02014013a na cainam anurudhyante kulny ekaata nrp 02014013c tasmd etad bald eva smrjya kurute dya sa 02014014a ratnabhjo hi rjno jarsadham upsate 02014014c na ca tuyati tenpi blyd anayam sthita 02014015a mrdhbhiikta nrpati pradhnapurua balt 02014015c datte na ca no dro bhga puruata kva cit 02014016a eva sarvn vae cakre jarsadha atvarn 02014016c ta durbalataro rj katha prtha upaiyati 02014017a prokitn pramrn rj paupater grhe 02014017c panm iva k prtir jvite bharatarabha 02014018a katriya astramarao yad bhavati satkrta 02014018c nanu sma mgadha sarve pratibdhema yad vayam 02014019a aati samnt e rja caturdaa 02014019c jarsadhena rjnas tata krra prapatsyate 02014020a prpnuyt sa yao dpta tatra yo vighnam caret 02014020c jayed ya ca jarsadha sa samr niyata bhavet 02015001 yudhihira uvca 02015001a samrguam abhpsan vai yumn svrthaparyaa 02015001c katha prahiuy bhma balt kevalashast 02015002a bhmrjunv ubhau netre mano manye janrdanam 02015002c manacakurvihnasya kdra jvita bhavet 02015003a jarsadhabala prpya dupra bhmavikramam 02015003c ramo hi va parjayyt kim u tatra viceitam 02015004a asminn arthntare yuktam anartha pratipadyate 02015004c yathha vimrmy ekas tat tvac chryat mama
02015005a sanysa rocaye sdhu kryasysya janrdana
02015005c pratihanti mano me dya rjasyo dursada 02015006 vaiapyana uvca 02015006a prtha prpya dhanureham akayyau ca maheudh 02015006c ratha dhvaja sabh caiva yudhihiram abhata 02015007a dhanur astra ar vrya pako bhmir yao balam 02015007c prptam etan may rjan duprpa yad abhpsitam 02015008a kule janma praasanti vaidy sdhu sunihit 02015008c balena sadra nsti vrya tu mama rocate 02015009a krtavryakule jto nirvrya ki kariyati 02015009c katriya sarvao rjan yasya vrtti parjaye 02015010a sarvair api guair hno vryavn hi tared ripn 02015010c sarvair api guair yukto nirvrya ki kariyati 02015011a dravyabht gu sarve tihanti hi parkrame 02015011c jayasya hetu siddhir hi karma daiva ca saritam 02015012a sayukto hi balai ka cit pramdn nopayujyate 02015012c tena dvrea atrubhya kyate sabalo ripu 02015013a dainya yathbalavati tath moho balnvite 02015013c tv ubhau nakau het rj tyjyau jayrthin 02015014a jarsadhavina ca rj ca parimokaam 02015014c yadi kuryma yajrtha ki tata parama bhavet 02015015a anrambhe tu niyato bhaved aguanicaya 02015015c gun nisaayd rjan nairguya manyase katham 02015016a kya sulabha pacn munn amam icchatm 02015016c smrjya tu tavecchanto vaya yotsymahe parai 02016001 vsudeva uvca 02016001a jtasya bhrate vae tath kunty sutasya ca 02016001c y vai yukt mati seyam arjunena pradarit 02016002a na mrtyo samaya vidma rtrau v yadi v div 02016002c na cpi ka cid amaram ayuddhenpi uruma 02016003a etvad eva puruai krya hrdayatoaam 02016003c nayena vidhidrena yad upakramate parn 02016004a sunayasynapyasya sayuge parama krama 02016004c saayo jyate smye smya ca na bhaved dvayo 02016005a te vaya nayam sthya atrudehasampag 02016005c katham anta na gacchema vrkasyeva nadray 02016005e pararandhre parkrnt svarandhrvarae sthit 02016006a vyhnkair anubalair nopeyd balavattaram 02016006c iti buddhimat ntis tan mampha rocate 02016007a anavady hy asabuddh pravi atrusadma tat 02016007c atrudeham upkramya ta kma prpnuymahe 02016008a eko hy eva riya nitya bibharti puruarabha 02016008c antartmeva bhtn tatkaye vai balakaya 02016009a atha cet ta nihatyjau eebhisamgat
02016009c prpnuyma tata svarga jtitraparya
02016010 yudhihira uvca 02016010a kra ko ya jarsadha kivrya kiparkrama 02016010c yas tv sprvgnisadra na dagdha alabho yath 02016011 kra uvca 02016011a ru rja jarsadho yadvryo yatparkrama 02016011c yath copekito smbhir bahua krtavipriya 02016012a akauhin tisrm st samaradarpita 02016012c rj brhadratho nma magadhdhipati pati 02016013a rpavn vryasapanna rmn atulavikrama 02016013c nitya dkkratanu atakratur ivpara 02016014a tejas sryasadra kamay prthivsama 02016014c yamntakasama kope riy vairavaopama 02016015a tasybhijanasayuktair guair bharatasattama 02016015c vypteya prthiv sarv sryasyeva gabhastibhi 02016016a sa kirjasya sute yamaje bharatarabha 02016016c upayeme mahvryo rpadraviasamate 02016017a tayo cakra samaya mitha sa puruarabha 02016017c ntivartiya ity eva patnbhy sanidhau tad 02016018a sa tbhy uubhe rj patnbhy manujdhipa 02016018c priybhym anurpbhy kareubhym iva dvipa 02016019a tayor madhyagata cpi rarja vasudhdhipa 02016019c gagyamunayor madhye mrtimn iva sgara 02016020a viayeu nimagnasya tasya yauvanam atyagt 02016020c na ca vaakara putras tasyjyata ka cana 02016021a magalair bahubhir homai putrakmbhir iibhi 02016021c nsasda nrpareha putra kulavivardhanam 02016022a atha kkvata putra gautamasya mahtmana 02016022c urva tapasi rntam udra caakauikam 02016023a yadrcchaygata ta tu vrkamlam upritam 02016023c patnbhy sahito rj sarvaratnair atoayat 02016024a tam abravt satyadhrti satyavg risattama 02016024c parituo smi te rjan vara varaya suvrata 02016025a tata sabhrya praatas tam uvca brhadratha 02016025c putradarananairyd bpagadgaday gir 02016026 brhadratha uvca 02016026a bhagavan rjyam utsrjya prasthitasya tapovanam 02016026c ki varelpabhgyasya ki rjyenprajasya me 02016027 kra uvca 02016027a etac chrutv munir dhynam agamat kubhitendriya 02016027c tasyaiva cmravrkasya chyy samupviat 02016028a tasyopaviasya muner utsage nipapta ha 02016028c avtam aukdaam ekam mraphala kila 02016029a tat pragrhya munireho hrdayenbhimantrya ca
02016029c rje dadv apratima putrasaprptikrakam
02016030a uvca ca mahprjas ta rjna mahmuni 02016030c gaccha rjan krtrtho si nivarta manujdhipa 02016031a yathsamayam jya tad sa nrpasattama 02016031c dvbhym eka phala prdt patnbhy bharatarabha 02016032a te tad mra dvidh krtv bhakaym satu ubhe 02016032c bhvitvd api crthasya satyavkyt tath mune 02016033a tayo samabhavad garbha phalapranasabhava 02016033c te ca drv narapati par mudam avpa ha 02016034a atha kle mahprja yathsamayam gate 02016034c prajyetm ubhe rja arraakale tad 02016035a ekkibhucarae ardhodaramukhasphije 02016035c drv arraakale pravepte ubhe bhram 02016036a udvigne saha samantrya te bhaginyau tadbale 02016036c sajve priakale tatyajte sudukhite 02016037a tayor dhtryau susavte krtv te garbhasaplave 02016037c nirgamyntapuradvrt samutsrjyu jagmatu 02016038a te catupathanikipte jar nmtha rkas 02016038c jagrha manujavyghra msaoitabhojan 02016039a kartukm sukhavahe akale s tu rkas 02016039c saghaaym sa tad vidhnabalacodit 02016040a te samntamtre tu akale puruarabha 02016040c ekamrtikrte vra kumra samapadyata 02016041a tata s rkas rjan vismayotphullalocan 02016041c na aka samudvohu vajrasramaya ium 02016042a blas tmratala mui krtv csye nidhya sa 02016042c prkroad atisarambht satoya iva toyada 02016043a tena abdena sabhrnta sahasntapure jana 02016043c nirjagma naravyghra rj saha paratapa 02016044a te cbale pariglne payaprapayodhare 02016044c nire putralbhya sahasaivbhyagacchatm 02016045a atha drv tathbhte rjna ceasatatim 02016045c ta ca bla subalina cintaym sa rkas 02016046a nrhmi viaye rjo vasant putragrddhina 02016046c bla putram updtu meghalekheva bhskaram 02016047a s krtv mnua rpam uvca manujdhipam 02016047c brhadratha sutas te ya maddatta pratigrhyatm 02016048a tava patndvaye jto dvijtivarasant 02016048c dhtrjanaparityakto mayya parirakita 02016049a tatas te bharatareha kirjasute ubhe 02016049c ta blam abhipatyu prasnavair abhiicatm 02016050a tata sa rj sahra sarva tad upalabhya ca 02016050c aprcchan navahembh rkas tm arkasm 02016051a k tva kamalagarbhbhe mama putrapradyin
02016051c kmay brhi kalyi devat pratibhsi me
02017001 rkasy uvca 02017001a jar nmsmi bhadra te rkas kmarpi 02017001c tava vemani rjendra pjit nyavasa sukham 02017002a sha pratyupakrrtha cintayanty ania nrpa 02017002c taveme putraakale dravaty asmi dhrmika 02017003a saleite may daivt kumra samapadyata 02017003c tava bhgyair mahrja hetumtram aha tv iha 02017004 kra uvca 02017004a evam uktv tu s rjas tatraivntaradhyata 02017004c sa grhya ca kumra ta prviat svagrha nrpa 02017005a tasya blasya yat krtya tac cakra nrpas tad 02017005c jpayac ca rkasy mgadheu mahotsavam 02017006a tasya nmkarot tatra prajpatisama pit 02017006c jaray sadhito yasmj jarsadhas tato bhavat 02017007a so vardhata mahtej magadhdhipate suta 02017007c pramabalasapanno huthutir ivnala 02017008a kasya cit tv atha klasya punar eva mahtap 02017008c magadhn upacakrma bhagav caakauika 02017009a tasygamanasahra smtya sapurasara 02017009c sabhrya saha putrea nirjagma brhadratha 02017010a pdyrghycamanyais tam arcaym sa bhrata 02017010c sa nrpo rjyasahita putra csmai nyavedayat 02017011a pratigrhya tu t pj prthivd bhagavn ri 02017011c uvca mgadha rjan prahrenntartman 02017012a sarvam etan may rjan vijta jnacaku 02017012c putras tu ru rjendra ydro ya bhaviyati 02017013a asya vryavato vrya nnuysyanti prthiv 02017013c devair api visrni astry asya mahpate 02017013e na ruja janayiyanti girer iva nadray 02017014a sarvamrdhbhiiktnm ea mrdhni jvaliyati 02017014c sarve niprabhakaro jyotim iva bhskara 02017015a enam sdya rjna samrddhabalavhan 02017015c vinam upaysyanti alabh iva pvakam 02017016a ea riya samudit sarvarj grahyati 02017016c varsv ivoddhatajal nadr nadanadpati 02017017a ea dhrayit samyak cturvarya mahbala 02017017c ubhubham iva spht sarvasasyadhar dhar 02017018a asyjvaag sarve bhaviyanti nardhip 02017018c sarvabhttmabhtasya vyor iva arria 02017019a ea rudra mahdeva tripurntakara haram 02017019c sarvalokev atibala svaya drakyati mgadha 02017020a eva bruvann eva muni svakryrtha vicintayan 02017020c visarjaym sa nrpa brhadratham athrihan
02017021a praviya nagara caiva jtisabandhibhir vrta
02017021c abhiicya jarsadha magadhdhipatis tad 02017021e brhadratho narapati par nirvrtim yayau 02017022a abhiikte jarsadhe tad rj brhadratha 02017022c patndvayennugatas tapovanarato bhavat 02017023a tapovanasthe pitari mtrbhy saha bhrata 02017023c jarsadha svavryea prthivn akarod vae 02017024a atha drghasya klasya tapovanagato nrpa 02017024c sabhrya svargam agamat tapas taptv brhadratha 02017025a tasyst hasaibhakv aastranidhanv ubhau 02017025c mantre matimat rehau yuddhastraviradau 02017026a yau tau may te kathitau prvam eva mahbalau 02017026c trayas tray lokn parypt iti me mati 02017027a evam ea tad vra balibhi kukurndhakai 02017027c vribhi ca mahrja ntihetor upekita 02018001 vsudeva uvca 02018001a patitau hasaibhakau kasmtyau niptitau 02018001c jarsadhasya nidhane klo ya samupgata 02018002a na sa akyo rae jetu sarvair api sursurai 02018002c prayuddhena jetavya sa ity upalabhmahe 02018003a mayi ntir bala bhme rakit cvayorjuna 02018003c sdhayiyma ta rjan vaya traya ivgnaya 02018004a tribhir sdito smbhir vijane sa nardhipa 02018004c na sadeho yath yuddham ekenbhyupaysyati 02018005a avamnc ca lokasya vyyatatvc ca dharita 02018005c bhmasenena yuddhya dhruvam abhyupaysyati 02018006a ala tasya mahbhur bhmaseno mahbala 02018006c lokasya samudrasya nidhanyntako yath 02018007a yadi te hrdaya vetti yadi te pratyayo mayi 02018007c bhmasenrjunau ghra nysabhtau prayaccha me 02018008 vaiapyana uvca 02018008a evam ukto bhagavat pratyuvca yudhihira 02018008c bhmaprthau samlokya saprahramukhau sthitau 02018009a acyutcyuta m maiva vyharmitrakaraa 02018009c pavn bhavn ntho bhavanta crit vayam 02018010a yath vadasi govinda sarva tad upapadyate 02018010c na hi tvam agratas te ye lakm parmukh 02018011a nihata ca jarsadho mokit ca mahkita 02018011c rjasya ca me labdho nidee tava tihata 02018012a kiprakrin yath tv etat krya samupapadyate 02018012c mama krya jagatkrya tath kuru narottama 02018013a tribhir bhavadbhir hi vin nha jvitum utsahe 02018013c dharmakmrtharahito rogrta iva durgata 02018014a na auri vin prtho na auri pava vin
02018014c njeyo sty anayor loke krayor iti me mati
02018015a aya ca balin reha rmn api vrkodara 02018015c yuvbhy sahito vra ki na kuryn mahya 02018016a suprato balaugho hi kurute kryam uttamam 02018016c andha jaa bala prhu praetavya vicakaai 02018017a yato hi nimna bhavati nayantha tato jalam 02018017c yata chidra tata cpi nayante dhdhan balam 02018018a tasmn nayavidhnaja purua lokavirutam 02018018c vayam ritya govinda yatma kryasiddhaye 02018019a eva prajnayabala kriyopyasamanvitam 02018019c puraskurvta kryeu kra kryrthasiddhaye 02018020a evam eva yadureha prtha kryrthasiddhaye 02018020c arjuna kram anvetu bhmo nvetu dhanajayam 02018020e nayo jayo bala caiva vikrame siddhim eyati 02018021a evam ukts tata sarve bhrtaro vipulaujasa 02018021c vreya paveyau ca pratasthur mgadha prati 02018022a varcasvin brhman sntakn paricchadn 02018022c cchdya suhrd vkyair manojair abhinandit 02018023a amard abhitaptn jtyartha mukhyavsasm 02018023c ravisomgnivapu bhmam st tad vapu 02018024a hata mene jarsadha drv bhmapurogamau 02018024c ekakryasamudyuktau krau yuddhe parjitau 02018025a au hi tau mahtmnau sarvakryapravartane 02018025c dharmrthakmakry krym iva nigrahe 02018026a kurubhya prasthits te tu madhyena kurujgalam 02018026c ramya padmasaro gatv klakam attya ca 02018027a gaaky tath oa sadnr tathaiva ca 02018027c ekaparvatake nadya krameaitya vrajanti te 02018028a satrya saray ramy drv prv ca kosaln 02018028c attya jagmur mithil ml carmavat nadm 02018029a uttrya gag oa ca sarve te prmukhs traya 02018029c kuravorachada jagmur mgadha ketram acyut 02018030a te avad godhankram ambumanta ubhadrumam 02018030c goratha girim sdya dadrur mgadha puram 02019001 vsudeva uvca 02019001a ea prtha mahn svdu paumn nityam ambumn 02019001c nirmaya suvemhyo niveo mgadha ubha 02019002a vaihro vipula ailo varho vrabhas tath 02019002c tathaivarigiris tta ubh caityakapacam 02019003a ete paca mahrg parvat taladrum 02019003c rakantvbhisahatya sahatg girivrajam 02019004a pupaveitakhgrair gandhavadbhir manoramai 02019004c nigh iva lodhr vanai kmijanapriyai 02019005a dry gautamo yatra mahtm saitavrata
02019005c aunarym ajanayat kkvdn sutn ri
02019006a gautama kayad asmd athsau tatra vemani 02019006c bhajate mgadha vaa sa nrpm anugraht 02019007a agavagdaya caiva rjna sumahbal 02019007c gautamakayam abhyetya ramante sma purrjuna 02019008a vanarjs tu payem priyln manoram 02019008c lodhr ca ubh prtha gautamaukasampaj 02019009a arbuda akravp ca pannagau atrutpanau 02019009c svastikasylaya ctra maingasya cottama 02019010a aparihry meghn mgadheya mae krte 02019010c kauiko maim caiva vavrdhte hy anugraham 02019011a arthasiddhi tv anapag jarsadho bhimanyate 02019011c vayam sdane tasya darpam adya nihanma hi 02019012 vaiapyana uvca 02019012a evam uktv tata sarve bhrtaro vipulaujasa 02019012c vreya paveyau ca pratasthur mgadha puram 02019013a tuapuajanopeta cturvaryajankulam 02019013c sphtotsavam andhryam sedu ca girivrajam 02019014a te tha dvram ansdya purasya girim ucchritam 02019014c brhadrathai pjyamna tath nagaravsibhi 02019015a yatra mdam rabham sasda brhadratha 02019015c ta hatv manl ca tisro bherr akrayat 02019016a nahya carma tena sthpaym sa sve pure 02019016c yatra t pradan bheryo divyapupvacrit 02019017a mgadhn surucira caityaknta samdravan 02019017c irasva jighsanto jarsadhajighsava 02019018a sthira suvipula rga sumahnta purtanam 02019018c arcita mlyadmai ca satata supratihitam 02019019a vipulair bhubhir vrs te bhihatybhyaptayan 02019019c tatas te mgadha drv pura pravivius tad 02019020a etasminn eva kle tu jarsadha samarcayan 02019020c paryagni kurva ca nrpa dviradastha purohit 02019021a sntakavratinas te tu bhuastr niryudh 02019021c yuyutsava praviviur jarsadhena bhrata 02019022a bhakyamlypan ca dadru riyam uttamm 02019022c spht sarvaguopet sarvakmasamrddhinm 02019023a t tu drv samrddhi te vthy tasy narottam 02019023c rjamrgea gacchanta krabhmadhanajay 02019024a bald grhtv mlyni mlkrn mahbal 02019024c virgavasan sarve sragvio mrakual 02019025a niveanam athjagmur jarsadhasya dhmata 02019025c govsam iva vkanta sih haimavat yath 02019026a ailastambhanibhs te candangurubhit 02019026c aobhanta mahrja bhavo bhulinm
02019027a tn drv dviradaprakhy laskandhn ivodgatn
02019027c vyhoraskn mgadhn vismaya samajyata 02019028a te tv attya jankrs tisra kaky nararabh 02019028c ahakrea rjnam upatasthur mahbal 02019029a tn pdyamadhuparkrhn mnrhn satkrti gatn 02019029c pratyutthya jarsadha upatasthe yathvidhi 02019030a uvca caitn rjsau svgata vo stv iti prabhu 02019030c tasya hy etad vrata rjan babhva bhuvi virutam 02019031a sntakn brhman prpt rutv sa samitijaya 02019031c apy ardhartre nrpati pratyudgacchati bhrata 02019032a ts tv aprvea veea drv nrpatisattama 02019032c upatasthe jarsadho vismita cbhavat tad 02019033a te tu drvaiva rjna jarsadha nararabh 02019033c idam cur amitraghn sarve bharatasattama 02019034a svasty astu kuala rjann iti sarve vyavasthit 02019034c ta nrpa nrpardla vipraikanta parasparam 02019035a tn abravj jarsadhas tad ydavapavn 02019035c syatm iti rjendra brhmaacchadmasavrtn 02019036a athopaviviu sarve trayas te puruarabh 02019036c sapradpts trayo lakmy mahdhvara ivgnaya 02019037a tn uvca jarsadha satyasadho nardhipa 02019037c vigarhama kauravya veagrahaakrat 02019038a na sntakavrat vipr bahirmlynulepan 02019038c bhavantti nrloke smin vidita mama sarvaa 02019039a te yya pupavanta ca bhujair jyghtalakaai 02019039c bibhrata ktram oja ca brhmaya pratijnatha 02019040a eva virgavasan bahirmlynulepan 02019040c satya vadata ke yya satya rjasu obhate 02019041a caityaka ca gire rga bhittv kim iva sadma na 02019041c advrea pravi stha nirbhay rjakilbit 02019042a karma caitad viligasya ki vdya prasamkitam 02019042c vadadhva vci vrya ca brhmaasya vieata 02019043a eva ca mm upasthya kasmc ca vidhinrham 02019043c prat no na grhta krya ki csmadgame 02019044a evam uktas tata kra pratyuvca mahman 02019044c snigdhagambhray vc vkya vkyavirada 02019045a sntakavratino rjan brhma katriy via 02019045c vieaniyam caim avie ca santy uta 02019046a vieav ca satata katriya riyam archati 02019046c pupavatsu dhruv r ca pupavantas tato vayam 02019047a katriyo bhuvryas tu na tath vkyavryavn 02019047c apragalbha vacas tasya tasmd brhadrathe smrtam 02019048a svavrya katriy ca bhvor dht nyaveayat 02019048c tad didrkasi ced rjan drasy adya na saaya
02019049a advrea ripor geha dvrea suhrdo grham
02019049c pravianti sad santo dvra no varjita tata 02019050a kryavanto grhn etya atruto nrha vayam 02019050c pratigrhma tad viddhi etan na vata vratam 02020001 jarsadha uvca 02020001a na smareya kad vaira krta yumbhir ity uta 02020001c cintaya ca na paymi bhavat prati vaikrtam 02020002a vaikrte csati katha manyadhva mm angasam 02020002c ari vibrta tad vipr sat samaya ea hi 02020003a atha dharmopaghtd dhi mana samupatapyate 02020003c yo ngasi prasrjati katriyo pi na saaya 02020004a ato nyathcaraml loke dharmaja san mahvrata 02020004c vrjin gatim pnoti reyaso py upahanti ca 02020005a trailokye katradharmd dhi reysa sdhucrim 02020005c angasa prajnn pramdd iva jalpatha 02020006 vsudeva uvca 02020006a kulakrya mahrja ka cid eka kulodvaha 02020006c vahate tanniyogd vai vayam abhyutthits traya 02020007a tvay copahrt rjan katriy lokavsina 02020007c tad ga krram utpdya manyase ki tv angasam 02020008a rj rja katha sdhn hisyn nrpatisattama 02020008c tad rja sanigrhya tva rudryopajihrasi 02020009a asms tad eno gaccheta tvay brhadrathe krtam 02020009c vaya hi akt dharmasya rakae dharmacria 02020010a manuy samlambho na ca dra kad cana 02020010c sa katha mnuair deva yaum icchasi akaram 02020011a savaro hi savarn pausaj kariyati 02020011c ko nya eva yath hi tva jarsadha vrthmati 02020012a te tv jtikayakara vayam rtnusria 02020012c jtivrddhinimittrtha viniyantum ihgat 02020013a nsti loke pumn anya katriyev iti caiva yat 02020013c manyase sa ca te rjan sumahn buddhiviplava 02020014a ko hi jnann abhijanam tmana katriyo nrpa 02020014c nviet svargam atula ranantaram avyayam 02020015a svarga hy eva samsthya raayajeu dkit 02020015c yajante katriy loks tad viddhi magadhdhipa 02020016a svargayonir jayo rjan svargayonir mahad yaa 02020016c svargayonis tapo yuddhe mrga so vyabhicravn 02020017a ea hy aindro vaijayanto guo nitya samhita 02020017c yensurn parjitya jagat pti atakratu 02020018a svargam sthya kasya syd vigrahitva yath tava 02020018c mgadhair vipulai sainyair bhulyabaladarpitai 02020019a mvamasth parn rjan nsti vrya nare nare 02020019c sama tejas tvay caiva kevala manujevara
02020020a yvad eva na sabuddha tvad eva bhavet tava
02020020c viahyam etad asmkam ato rjan bravmi te 02020021a jahi tva sadrev eva mna darpa ca mgadha 02020021c m gama sasutmtya sabala ca yamakayam 02020022a dambhodbhava krtavrya uttara ca brhadratha 02020022c reyaso hy avamanyeha vineu sabal nrp 02020023a mumukams tvatta ca na vaya brhmaabruv 02020023c aurir asmi hrkeo nrvrau pavv imau 02020024a tvm hvaymahe rjan sthiro yudhyasva mgadha 02020024c muca v nrpatn sarvn m gamas tva yamakayam 02020025 jarsadha uvca 02020025a njitn vai narapatn aham dadmi k cana 02020025c jita ka paryavastht ko tra yo na may jita 02020026a katriyasyaitad evhur dharmya kropajvanam 02020026c vikramya vaam nya kmato yat samcaret 02020027a devatrtham upkrtya rja kra katha bhayt 02020027c aham adya vimuceya ktra vratam anusmaran 02020028a sainya sainyena vyhena eka ekena v puna 02020028c dvbhy tribhir v yotsye ha yugapat prthag eva v 02020029 vaiapyana uvca 02020029a evam uktv jarsadha sahadevbhiecanam 02020029c jpayat tad rj yuyutsur bhmakarmabhi 02020030a sa tu senpat rj sasmra bharatarabha 02020030c kauika citrasena ca tasmin yuddha upasthite 02020031a yayos te nman loke haseti ibhaketi ca 02020031c prva sakathite pumbhir nrloke lokasatkrte 02020032a ta tu rjan vibhu aur rjna balin varam 02020032c smrtv puruardla rdlasamavikramam 02020033a satyasadho jarsadha bhuvi bhmaparkramam 02020033c bhgam anyasya nirdia vadhya bhmibhrd acyuta 02020034a ntmantmavat mukhya iyea madhusdana 02020034c brahmao j puraskrtya hantu haladharnuja 02021001 vaiapyana uvca 02021001a tatas ta nicittmna yuddhya yadunandana 02021001c uvca vgm rjna jarsadham adhokaja 02021002a tray kena te rjan yoddhu vitarate mana 02021002c asmad anyatameneha sajjbhavatu ko yudhi 02021003a evam ukta sa krena yuddha vavre mahdyuti 02021003c jarsadhas tato rjan bhmasenena mgadha 02021004a dhrayann agadn mukhyn nirvrtr vedanni ca 02021004c upatasthe jarsadha yuyutsu vai purohita 02021005a krtasvastyayano vidvn brhmaena yaasvin 02021005c samanahyaj jarsadha katradharmam anuvrata 02021006a avamucya kira sa ken samanumrjya ca
02021006c udatihaj jarsadho veltiga ivrava
02021007a uvca matimn rj bhma bhmaparkramam 02021007c bhma yotsye tvay srdha reyas nirjita varam 02021008a evam uktv jarsadho bhmasenam aridama 02021008c pratyudyayau mahtej akra balir ivsura 02021009a tata samantrya krena krtasvastyayano bal 02021009c bhmaseno jarsadham sasda yuyutsay 02021010a tatas tau narardlau bhuastrau samyatu 02021010c vrau paramasahrv anyonyajayakkiau 02021011a tayor atha bhujghtn nigrahapragraht tath 02021011c st subhmasahrdo vajraparvatayor iva 02021012a ubhau paramasahrau balentibalv ubhau 02021012c anyonyasyntara preps parasparajayaiiau 02021013a tad bhmam utsrya jana yuddham sd upahvare 02021013c balino sayuge rjan vrtravsavayor iva 02021014a prakarakarabhym abhykaravikaraai 02021014c karet tathnyonya jnubhi cbhijaghnatu 02021015a tata abdena mahat bhartsayantau parasparam 02021015c pasaghtanibhai prahrair abhijaghnatu 02021016a vyhoraskau drghabhujau niyuddhakualv ubhau 02021016c bhubhi samasajjetm yasai parighair iva 02021017a krttikasya tu msasya pravrtta prathame hani 02021017c anrata divrtram avirntam avartata 02021018a tad vrtta tu trayoday samaveta mahtmano 02021018c caturday niy tu nivrtto mgadha klamt 02021019a ta rjna tath klnta drv rja janrdana 02021019c uvca bhmakarma bhma sabodhayann iva 02021020a klnta atrur na kaunteya labhya payitu rae 02021020c pyamno hi krtsnyena jahyj jvitam tmana 02021021a tasmt te naiva kaunteya panyo nardhipa 02021021c samam etena yudhyasva bhubhy bharatarabha 02021022a evam ukta sa krena pava paravrah 02021022c jarsadhasya tad randhra jtv cakre mati vadhe 02021023a tatas tam ajita jetu jarsadha vrkodara 02021023c sarabhya balin mukhyo jagrha kurunandana 02022001 vaiapyana uvca 02022001a bhmasenas tata kram uvca yadunandanam 02022001c buddhim sthya vipul jarsadhajighsay 02022002a nya ppo may kra yukta syd anurodhitum 02022002c prena yadurdla baddhavakaavsas 02022003a evam uktas tata kra pratyuvca vrkodaram 02022003c tvarayan puruavyghro jarsadhavadhepsay 02022004a yat te daiva para sattva yac ca te mtarivana 02022004c bala bhma jarsadhe darayu tad adya na
02022005a evam uktas tad bhmo jarsadham aridama
02022005c utkipya bhrmayad rjan balavanta mahbala 02022006a bhrmayitv atagua bhujbhy bharatarabha 02022006c babhaja prhe sakipya nipiya vinanda ca 02022007a tasya nipiyamasya pavasya ca garjata 02022007c abhavat tumulo nda sarvapribhayakara 02022008a vitresur mgadh sarve str garbh ca susruvu 02022008c bhmasenasya ndena jarsadhasya caiva ha 02022009a ki nu svid dhimavn bhinna ki nu svid dryate mah 02022009c iti sma mgadh jajur bhmasenasya nisvant 02022010a tato rjakuladvri prasuptam iva ta nrpam 02022010c rtrau parsum utsrjya nicakramur aridam 02022011a jarsadharatha kro yojayitv patkinam 02022011c ropya bhrtarau caiva mokaym sa bndhavn 02022012a te vai ratnabhuja kra ratnrha prthivvar 02022012c rjna cakrur sdya mokit mahato bhayt 02022013a akata astrasapanno jitri saha rjabhi 02022013c ratham sthya ta divya nirjagma girivrajt 02022014a ya sa sodaryavn nma dviyodha krasrathi 02022014c abhysaght sadryo durjaya sarvarjabhi 02022015a bhmrjunbhy yodhbhym sthita krasrathi 02022015c uubhe rathavaryo sau durjaya sarvadhanvibhi 02022016a akravi hi sagrme ceratus trakmaye 02022016c rathena tena ta kra upruhya yayau tad 02022017a taptacmkarbhea kikijlamlin 02022017c meghanirghoandena jaitremitraghtin 02022018a yena akro dnavn jaghna navatr nava 02022018c ta prpya samahryanta ratha te puruarabh 02022019a tata kra mahbhu bhrtrbhy sahita tad 02022019c rathastha mgadh drv samapadyanta vismit 02022020a hayair divyai samyukto ratho vyusamo jave 02022020c adhihita sa uubhe krentva bhrata 02022021a asag devavihitas tasmin rathavare dhvaja 02022021c yojand dadre rmn indryudhasamaprabha 02022022a cintaym sa kro tha garutmanta sa cbhyayt 02022022c kae tasmin sa tensc caityaypa ivocchrita 02022023a vyditsyair mahndai saha bhtair dhvajlayai 02022023c tasthau rathavare tasmin garutmn pannagana 02022024a durnirkyo hi bhtn tejasbhyadhika babhau 02022024c ditya iva madhyhne sahasrakiravrta 02022025a na sa sajjati vrkeu astrai cpi na riyate 02022025c divyo dhvajavaro rjan dryate devamnuai 02022026a tam sthya ratha divya parjanyasamanisvanam 02022026c niryayau puruavyghra pavbhy sahcyuta
02022027a ya lebhe vsavd rj vasus tasmd brhadratha
02022027c brhadratht krameaiva prpto brhadratha nrpam 02022028a sa niryayau mahbhu puarkekaas tata 02022028c girivrajd bahis tasthau same dee mahya 02022029a tatraina ngar sarve satkrebhyayus tad 02022029c brhmaapramukh rjan vidhidrena karma 02022030a bandhand vipramukt ca rjno madhusdanam 02022030c pjaym sur cu ca sntvaprvam ida vaca 02022031a naitac citra mahbho tvayi devakinandana 02022031c bhmrjunabalopete dharmasya pariplanam 02022032a jarsadhahrade ghore dukhapake nimajjatm 02022032c rj samabhyuddharaa yad ida krtam adya te 02022033a vio samavasannn giridurge sudrue 02022033c diy mokd yao dptam pta te puruottama 02022034a ki kurma puruavyghra bravhi puruarabha 02022034c krtam ity eva taj jeya nrpair yady api dukaram 02022035a tn uvca hrkea samvsya mahman 02022035c yudhihiro rjasya kratum hartum icchati 02022036a tasya dharmapravrttasya prthivatva cikrata 02022036c sarvair bhavadbhir yajrthe shyya dyatm iti 02022037a tata prattamanasas te nrp bharatarabha 02022037c tathety evbruvan sarve pratijaju ca t giram 02022038a ratnabhja ca drha cakrus te prthivvar 02022038c krcchrj jagrha govindas te tadanukampay 02022039a jarsadhtmaja caiva sahadevo mahratha 02022039c niryayau sajanmtya puraskrtya purohitam 02022040a sa ncai prarito bhtv bahuratnapurogama 02022040c sahadevo nr deva vsudevam upasthita 02022041a bhayrtya tatas tasmai kro dattvbhaya tad 02022041c abhyaicata tatraiva jarsadhtmaja tad 02022042a gatvaikatva ca krena prthbhy caiva satkrta 02022042c vivea rj matimn punar brhadratha puram 02022043a kras tu saha prthbhy riy paramay jvalan 02022043c ratnny dya bhri prayayau pukarekaa 02022044a indraprastham upgamya pavbhy sahcyuta 02022044c sametya dharmarjna pryamo bhyabhata 02022045a diy bhmena balav jarsadho niptita 02022045c rjno mokit ceme bandhann nrpasattama 02022046a diy kualinau cemau bhmasenadhanajayau 02022046c puna svanagara prptv akatv iti bhrata 02022047a tato yudhihira kra pjayitv yathrhata 02022047c bhmasenrjunau caiva prahra pariasvaje 02022048a tata ke jarsadhe bhrtrbhy vihita jayam 02022048c ajtaatrur sdya mumude bhrtrbhi saha
02022049a yathvaya samgamya rjabhis tai ca pava
02022049c satkrtya pjayitv ca visasarja nardhipn 02022050a yudhihirbhyanujts te nrp hramnas 02022050c jagmu svades tvarit ynair uccvacais tata 02022051a eva puruardlo mahbuddhir janrdana 02022051c pavair ghtaym sa jarsadham ari tad 02022052a ghtayitv jarsadha buddhiprvam aridama 02022052c dharmarjam anujpya prth kr ca bhrata 02022053a subhadr bhmasena ca phalguna yamajau tath 02022053c dhaumyam mantrayitv ca prayayau sv pur prati 02022054a tenaiva rathamukhyena tarudityavarcas 02022054c dharmarjavisrena divyenndayan dia 02022055a tato yudhihiramukh pav bharatarabha 02022055c pradakiam akurvanta kram akliakriam 02022056a tato gate bhagavati kre devakinandane 02022056c jaya labdhv suvipula rjm abhayads tad 02022057a savardhitaujaso bhya karma tena bhrata 02022057c draupady pav rjan par prtim avardhayan 02022058a tasmin kle tu yad yukta dharmakmrthasahitam 02022058c tad rj dharmata cakre rjyaplanakrtimn 02023001 vaiapyana uvca 02023001a prtha prpya dhanureham akayyau ca maheudh 02023001c ratha dhvaja sabh caiva yudhihiram abhata 02023002a dhanur astra ar vrya pako bhmir yao balam 02023002c prptam etan may rjan duprpa yad abhpsitam 02023003a tatra krtyam aha manye koasysya vivardhanam 02023003c karam hrayiymi rja sarvn nrpottama 02023004a vijayya praysymi dia dhanadarakitm 02023004c tithv atha muhrte ca nakatre ca tath ive 02023005a dhanajayavaca rutv dharmarjo yudhihira 02023005c snigdhagambhrandiny ta gir pratyabhata 02023006a svasti vcyrhato viprn prayhi bharatarabha 02023006c durhrdm apraharya suhrd nandanya ca 02023006e vijayas te dhruva prtha priya kmam avpnuhi 02023007a ity ukta prayayau prtha sainyena mahat vrta 02023007c agnidattena divyena rathendbhutakarma 02023008a tathaiva bhmaseno pi yamau ca puruarabhau 02023008c sasainy prayayu sarve dharmarjbhipjit 02023009a dia dhanapater im ajayat pkasani 02023009c bhmasenas tath prc sahadevas tu dakim 02023010a pratc nakulo rjan dia vyajayad astravit 02023010c khavaprastham adhyste dharmarjo yudhihira 02023011 janamejaya uvca 02023011a dim abhijaya brahman vistarenukrtaya
02023011c na hi trpymi prve rvna carita mahat
02023012 vaiapyana uvca 02023012a dhanajayasya vakymi vijaya prvam eva te 02023012c yaugapadyena prthair hi vijiteya vasudhar 02023013a prva kuindaviaye vae cakre mahpatn 02023013c dhanajayo mahbhur ntitvrea karma 02023014a nartn klak ca kuind ca vijitya sa 02023014c sumaala ppajita krtavn anusainikam 02023015a sa tena sahito rjan savyasc paratapa 02023015c vijigye sakala dvpa prativindhya ca prthivam 02023016a sakaladvpavs ca saptadvpe ca ye nrp 02023016c arjunasya ca sainyn vigrahas tumulo bhavat 02023017a sa tn api mahevso vijitya bharatarabha 02023017c tair eva sahita sarvai prgjyotiam updravat 02023018a tatra rj mahn sd bhagadatto vi pate 02023018c tenst sumahad yuddha pavasya mahtmana 02023019a sa kirtai ca cnai ca vrta prgjyotio bhavat 02023019c anyai ca bahubhir yodhai sgarnpavsibhi 02023020a tata sa divasn aau yodhayitv dhanajayam 02023020c prahasann abravd rj sagrme vigataklama 02023021a upapanna mahbho tvayi pavanandana 02023021c pkasanadyde vryam havaobhini 02023022a aha sakh surendrasya akrd anavamo rae 02023022c na ca aknomi te tta sthtu pramukhato yudhi 02023023a kim psita paveya brhi ki karavi te 02023023c yad vakyasi mahbho tat kariymi putraka 02023024 arjuna uvca 02023024a kurm rabho rj dharmaputro yudhihira 02023024c tasya prthivatm pse karas tasmai pradyatm 02023025a bhavn pitrsakh caiva pryamo maypi ca 02023025c tato njpaymi tv prtiprva pradyatm 02023026 bhagadatta uvca 02023026a kuntmtar yath me tva tath rj yudhihira 02023026c sarvam etat kariymi ki cnyat karavi te 02024001 vaiapyana uvca 02024001a ta vijitya mahbhu kuntputro dhanajaya 02024001c prayayv uttar tasmd dia dhanadaplitm 02024002a antargiri ca kaunteyas tathaiva ca bahirgirim 02024002c tathoparigiri caiva vijigye puruarabha 02024003a vijitya parvatn sarvn ye ca tatra nardhip 02024003c tn vae sthpayitv sa ratnny dya sarvaa 02024004a tair eva sahita sarvair anurajya ca tn nrpn 02024004c kultavsina rjan brhantam upajagmivn 02024005a mrdagavarandena rathanemisvanena ca
02024005c hastin ca nindena kampayan vasudhm imm
02024006a tato brhantas taruo balena caturagi 02024006c nikramya nagart tasmd yodhaym sa pavam 02024007a sumahn sanipto bhd dhanajayabrhantayo 02024007c na aka brhantas tu sohu pavavikramam 02024008a so viahyatama jtv kaunteya parvatevara 02024008c upvartata durmedh ratnny dya sarvaa 02024009a sa tad rjyam avasthpya kultasahito yayau 02024009c senbindum atho rjan rjyd u samkipat 02024010a modpura vmadeva sudmna susakulam 02024010c kultn uttar caiva t ca rja samnayat 02024011a tatrastha puruair eva dharmarjasya sant 02024011c vyajayad dhanajayo rjan den paca pramata 02024012a sa divaprastham sdya senbindo pura mahat 02024012c balena caturagea niveam akarot prabhu 02024013a sa tai parivrta sarvair vivagava nardhipam 02024013c abhyagacchan mahtej paurava puruarabha 02024014a vijitya chave rn prvatyn mahrathn 02024014c dhvajiny vyajayad rjan pura pauravarakitam 02024015a paurava tu vinirjitya dasyn parvatavsina 02024015c gan utsavasaketn ajayat sapta pava 02024016a tata kmrakn vrn katriyn katriyarabha 02024016c vyajayal lohita caiva maalair daabhi saha 02024017a tatas trigartn kaunteyo drvn kokanad ca ye 02024017c katriy bahavo rjann upvartanta sarvaa 02024018a abhisr tato ramy vijigye kurunandana 02024018c uravsina caiva rocamna rae jayat 02024019a tata sihapura ramya citryudhasurakitam 02024019c prmathad balam sthya pkasanir have 02024020a tata suhm ca col ca kir pavarabha 02024020c sahita sarvasainyena prmathat kurunandana 02024021a tata paramavikrnto bhlkn kurunandana 02024021c mahat parimardena vae cakre dursadn 02024022a grhtv tu bala sra phalgu cotsrjya pava 02024022c daradn saha kmbojair ajayat pkasani 02024023a prguttar dia ye ca vasanty ritya dasyava 02024023c nivasanti vane ye ca tn sarvn ajayat prabhu 02024024a lohn paramakmbojn rikn uttarn api 02024024c sahits tn mahrja vyajayat pkasani 02024025a rikeu tu sagrmo babhvtibhayakara 02024025c trakmayasaka paramarikaprthayo 02024026a sa vijitya tato rjann rikn raamrdhani 02024026c ukodarasamaprakhyn hayn aau samnayat 02024026e mayrasadrn anyn ubhayn eva cparn
02024027a sa vinirjitya sagrme himavanta sanikuam
02024027c vetaparvatam sdya nyavasat puruarabha 02025001 vaiapyana uvca 02025001a sa vetaparvata vra samatikramya bhrata 02025001c dea kipuruvsa drumaputrea rakitam 02025002a mahat saniptena katriyntakarea ha 02025002c vyajayat pavareha kare caiva nyaveayat 02025003a ta jitv haka nma dea guhyakarakitam 02025003c pkasanir avyagra sahasainya samsadat 02025004a ts tu sntvena nirjitya mnasa sara uttamam 02025004c rikuly ca t sarv dadara kurunandana 02025005a saro mnasam sdya hakn abhita prabhu 02025005c gandharvarakita dea vyajayat pavas tata 02025006a tatra tittirikalmn makkn hayottamn 02025006c lebhe sa karam atyanta gandharvanagart tad 02025007a uttara harivara tu samsdya sa pava 02025007c iyea jetu ta dea pkasananandana 02025008a tata ena mahky mahvry mahbal 02025008c dvrapl samsdya hr vacanam abruvan 02025009a prtha neda tvay akya pura jetu katha cana 02025009c upvartasva kalya paryptam idam acyuta 02025010a ida pura ya pravied dhruva sa na bhaven nara 02025010c prymahe tvay vra parypto vijayas tava 02025011a na cpi ki cij jetavyam arjuntra pradryate 02025011c uttar kuravo hy ete ntra yuddha pravartate 02025012a pravia cpi kaunteya neha drakyasi ki cana 02025012c na hi mnuadehena akyam atrbhivkitum 02025013a atheha puruavyghra ki cid anyac cikrasi 02025013c tad bravhi kariymo vacant tava bhrata 02025014a tatas tn abravd rjann arjuna pkasani 02025014c prthivatva cikrmi dharmarjasya dhmata 02025015a na pravekymi vo dea bdhyatva yadi mnuai 02025015c yudhihirya yat ki cit karavan na pradyatm 02025016a tato divyni vastri divyny bharani ca 02025016c mokjinni divyni tasmai te pradadu karam 02025017a eva sa puruavyghro vijigye diam uttarm 02025017c sagrmn subahn krtv katriyair dasyubhis tath 02025018a sa vinirjitya rjas tn kare ca viniveya ha 02025018c dhanny dya sarvebhyo ratnni vividhni ca 02025019a hays tittirikalm ukapatranibhn api 02025019c mayrasadr cnyn sarvn anilarahasa 02025020a vrta sumahat rjan balena caturagi 02025020c jagma punar vra akraprastha purottamam 02026001 vaiapyana uvca
02026001a etasminn eva kle tu bhmaseno pi vryavn
02026001c dharmarjam anujpya yayau prc dia prati 02026002a mahat balacakrea pararrvamardin 02026002c vrto bharatardlo dviacchokavivardhana 02026003a sa gatv rjardla pcln pura mahat 02026003c pcln vividhopyai sntvaym sa pava 02026004a tata sa gaak ro videh ca nararabha 02026004c vijitylpena klena darn agamat prabhu 02026005a tatra drako rj sudharm lomaharaam 02026005c krtavn karma bhmena mahad yuddha niryudham 02026006a bhmasenas tu tad drv tasya karma paratapa 02026006c adhisenpati cakre sudharma mahbalam 02026007a tata prc dia bhmo yayau bhmaparkrama 02026007c sainyena mahat rjan kampayann iva medinm 02026008a so vamedhevara rjan rocamna sahnujam 02026008c jigya samare vro balena balin vara 02026009a sa ta nirjitya kaunteyo ntitvrea karma 02026009c prvadea mahvryo vijigye kurunandana 02026010a tato dakiam gamya pulindanagara mahat 02026010c sukumra vae cakre sumitra ca nardhipam 02026011a tatas tu dharmarjasya sand bharatarabha 02026011c iupla mahvryam abhyayj janamejaya 02026012a cedirjo pi tac chrutv pavasya cikritam 02026012c upanikramya nagart pratyagrht paratapa 02026013a tau sametya mahrja kurucedivrau tad 02026013c ubhayor tmakulayo kaualya paryaprcchatm 02026014a tato nivedya tad rra cedirjo vi pate 02026014c uvca bhma prahasan kim ida kurue nagha 02026015a tasya bhmas tadcakhyau dharmarjacikritam 02026015c sa ca tat pratigrhyaiva tath cakre nardhipa 02026016a tato bhmas tatra rjann uitv trida kap 02026016c satkrta iuplena yayau sabalavhana 02027001 vaiapyana uvca 02027001a tata kumraviaye reimantam athjayat 02027001c kosaldhipati caiva brhadbalam aridama 02027002a ayodhyy tu dharmaja drghapraja mahbalam 02027002c ajayat pavareho ntitvrea karma 02027003a tato goplakaccha ca sottamn api cottarn 02027003c mallnm adhipa caiva prthiva vyajayat prabhu 02027004a tato himavata prve samabhyetya jaradgavam 02027004c sarvam alpena klena dea cakre vae bal 02027005a eva bahuvidhn den vijitya puruarabha 02027005c unnam abhito jigye kukimanta ca parvatam 02027005e pava sumahvryo balena balin vara
02027006a sa kirja samare subandhum anivartinam
02027006c vae cakre mahbhur bhmo bhmaparkrama 02027007a tata suprvam abhitas tath rjapati kratham 02027007c yudhyamna balt sakhye vijigye pavarabha 02027008a tato matsyn mahtej malay ca mahbaln 02027008c anavadyn gay caiva paubhmi ca sarvaa 02027009a nivrtya ca mahbhur madarvka mahdharam 02027009c sopadea vinirjitya prayayv uttarmukha 02027009e vatsabhmi ca kaunteyo vijigye balavn balt 02027010a bhargm adhipa caiva niddhipati tath 02027010c vijigye bhmipl ca maimatpramukhn bahn 02027011a tato dakiamall ca bhogavanta ca pava 02027011c tarasaivjayad bhmo ntitvrea karma 02027012a armakn varmak caiva sntvenaivjayat prabhu 02027012c vaidehaka ca rjna janaka jagatpatim 02027012e vijigye puruavyghro ntitvrea karma 02027013a vaidehasthas tu kaunteya indraparvatam antikt 02027013c kirtnm adhipatn vyajayat sapta pava 02027014a tata suhmn prcyasuhmn samak caiva vryavn 02027014c vijitya yudhi kaunteyo mgadhn upayd bal 02027015a daa ca daadhra ca vijitya prthivpatn 02027015c tair eva sahita sarvair girivrajam updravat 02027016a jrsadhi sntvayitv kare ca viniveya ha 02027016c tair eva sahito rjan karam abhyadravad bal 02027017a sa kampayann iva mah balena caturagi 02027017c yuyudhe pavareha karenmitraghtin 02027018a sa kara yudhi nirjitya vae krtv ca bhrata 02027018c tato vijigye balavn rja parvatavsina 02027019a atha modgiri caiva rjna balavattaram 02027019c pavo bhuvryea nijaghna mahmrdhe 02027020a tata paurdhipa vra vsudeva mahbalam 02027020c kauikkacchanilaya rjna ca mahaujasam 02027021a ubhau balavrtau vrv ubhau tvraparkramau 02027021c nirjityjau mahrja vagarjam updravat 02027022a samudrasena nirjitya candrasena ca prthivam 02027022c tmralipta ca rjna kca vagdhipa tath 02027023a suhmnm adhipa caiva ye ca sgaravsina 02027023c sarvn mlecchaga caiva vijigye bharatarabha 02027024a eva bahuvidhn den vijitya pavantmaja 02027024c vasu tebhya updya lauhityam agamad bal 02027025a sa sarvn mlecchanrpatn sgaradvpavsina 02027025c karam hraym sa ratnni vividhni ca 02027026a candanguruvastri maimuktam anuttamam 02027026c kcana rajata vajra vidruma ca mahdhanam
02027027a sa koiatasakhyena dhanena mahat tad
02027027c abhyavarad ameytm dhanavarea pavam 02027028a indraprastham athgamya bhmo bhmaparkrama 02027028c nivedaym sa tad dharmarjya tad dhanam 02028001 vaiapyana uvca 02028001a tathaiva sahadevo pi dharmarjena pjita 02028001c mahaty senay srdha prayayau daki diam 02028002a sa rasenn krtsnyena prvam evjayat prabhu 02028002c matsyarja ca kauravyo vae cakre bald bal 02028003a adhirjdhipa caiva dantavakra mahhave 02028003c jigya karada caiva svarjye sanyaveayat 02028004a sukumra vae cakre sumitra ca nardhipam 02028004c tathaivparamatsy ca vyajayat sa paaccarn 02028005a nidabhmi gorga parvatapravara tath 02028005c taras vyajayad dhm reimanta ca prthivam 02028006a navarra vinirjitya kuntibhojam updravat 02028006c prtiprva ca tasysau pratijagrha sanam 02028007a tata carmavatkle jambhakasytmaja nrpam 02028007c dadara vsudevena eita prvavairi 02028008a cakre tatra sa sagrma saha bhojena bhrata 02028008c sa tam jau vinirjitya dakibhimukho yayau 02028009a kars tebhya updya ratnni vividhni ca 02028009c tatas tair eva sahito narmadm abhito yayau 02028010a vindnuvindv vantyau sainyena mahat vrtau 02028010c jigya samare vrv vineya pratpavn 02028011a tato ratnny updya pur mhimat yayau 02028011c tatra nlena rj sa cakre yuddha nararabha 02028012a pava paravraghna sahadeva pratpavn 02028012c tato sya sumahad yuddham sd bhrubhayakaram 02028013a sainyakayakara caiva prn saayya ca 02028013c cakre tasya hi shyya bhagavn havyavhana 02028014a tato hay rath ng puru kavacni ca 02028014c pradptni vyadryanta sahadevabale tad 02028015a tata susabhrntaman babhva kurunandana 02028015c nottara prativaktu ca akto bhj janamejaya 02028016 janamejaya uvca 02028016a kimartha bhagavn agni pratyamitro bhavad yudhi 02028016c sahadevasya yajrtha ghaamnasya vai dvija 02028017 vaiapyana uvca 02028017a tatra mhimatvs bhagavn havyavhana 02028017c ryate nigrhto vai purastt pradrika 02028018a nlasya rja prvem upanta ca so bhavat 02028018c tad brhmaarpea caramo yadrcchay 02028019a ta tu rj yathstram anvad dhrmikas tad
02028019c prajajvla tata kopd bhagavn havyavhana
02028020a ta drv vismito rj jagma iras kavim 02028020c cakre prasda ca tad tasya rjo vibhvasu 02028021a varea chandaym sa ta nrpa sviakrttama 02028021c abhaya ca sa jagrha svasainye vai mahpati 02028022a tata prabhrti ye ke cid ajnt t pur nrp 02028022c jiganti bald rjas te dahyantha vahnin 02028023a tasy pury tad caiva mhimaty kurdvaha 02028023c babhvur anabhigrhy yoita chandata kila 02028024a evam agnir vara prdt strm aprativrae 02028024c svairiyas tatra nryo hi yathea pracaranty uta 02028025a varjayanti ca rjnas tad rra puruottama 02028025c bhayd agner mahrja tad prabhrti sarvad 02028026a sahadevas tu dharmtm sainya drv bhayrditam 02028026c partam agnin rjann kampata yath giri 02028027a upasprya ucir bhtv so bravt pvaka tata 02028027c tvadartho ya samrambha kravartman namo stu te 02028028a mukha tvam asi devn yajas tvam asi pvaka 02028028c pvant pvaka csi vahand dhavyavhana 02028029a veds tvadartha jt ca jtaveds tato hy asi 02028029c yajavighnam ima kartu nrhas tva havyavhana 02028030a evam uktv tu mdreya kuair strya medinm 02028030c vidhivat puruavyghra pvaka pratyupviat 02028031a pramukhe sarvasainyasya bhtodvignasya bhrata 02028031c na cainam atyagd vahnir velm iva mahodadhi 02028032a tam abhyetya anair vahnir uvca kurunandanam 02028032c sahadeva nr deva sntvaprvam ida vaca 02028033a uttihottiha kauravya jijseya krt may 02028033c vedmi sarvam abhiprya tava dharmasutasya ca 02028034a may tu rakitavyeya pur bharatasattama 02028034c yvad rjo sya nlasya kulavaadhar iti 02028034e psita tu kariymi manasas tava pava 02028035a tata utthya hrtm prjali irasnata 02028035c pjaym sa mdreya pvaka puruarabha 02028036a pvake vinivrtte tu nlo rjbhyayt tad 02028036c satkrea naravyghra sahadeva yudh patim 02028037a pratigrhya ca t pj kare ca viniveya tam 02028037c mdrsutas tata pryd vijay daki diam 02028038a traipura sa vae krtv rjnam amitaujasam 02028038c nijagrha mahbhus taras potanevaram 02028039a hrti kauikcrya yatnena mahat tata 02028039c vae cakre mahbhu surrdhipati tath 02028040a surraviayastha ca preaym sa rukmie 02028040c rje bhojakaasthya mahmtrya dhmate
02028041a bhmakya sa dharmtm skd indrasakhya vai
02028041c sa csya sasuto rjan pratijagrha sanam 02028042a prtiprva mahbhur vsudevam avekya ca 02028042c tata sa ratnny dya puna pryd yudh pati 02028043a tata rpraka caiva gaa copakrthvayam 02028043c vae cakre mahtej daak ca mahbala 02028044a sgaradvpavs ca nrpatn mlecchayonijn 02028044c nidn purud ca karaprvaran api 02028045a ye ca klamukh nma nar rkasayonaya 02028045c krtsna kollagiri caiva muracpattana tath 02028046a dvpa tmrhvaya caiva parvata rmaka tath 02028046c timigila ca nrpati vae cakre mahmati 02028047a ekapd ca purun kevaln vanavsina 02028047c nagar sajayant ca picchaa karahakam 02028047e dtair eva vae cakre kara cainn adpayat 02028048a py ca dravi caiva sahit corakeralai 02028048c andhrs talavan caiva kalign orakarikn 02028049a antkh caiva rom ca yavann pura tath 02028049c dtair eva vae cakre kara cainn adpayat 02028050a bharukaccha gato dhmn dtn mdravatsuta 02028050c preaym sa rjendra paulastyya mahtmane 02028050e vibhaya dharmtm prtiprvam aridama 02028051a sa csya pratijagrha sana prtiprvakam 02028051c tac ca klakrta dhmn anvamanyata sa prabhu 02028052a tata sapreaym sa ratnni vividhni ca 02028052c candangurumukhyni divyny bharani ca 02028053a vssi ca mahrhi ma caiva mahdhann 02028053c nyavartata tato dhmn sahadeva pratpavn 02028054a eva nirjitya taras sntvena vijayena ca 02028054c karadn prthivn krtv pratygacchad aridama 02028055a dharmarjya tat sarva nivedya bharatarabha 02028055c krtakarm sukha rjann uvsa janamejaya 02029001 vaiapyana uvca 02029001a nakulasya tu vakymi karmi vijaya tath 02029001c vsudevajitm yathsau vyajayat prabhu 02029002a niryya khavaprastht pratcm abhito diam 02029002c uddiya matimn pryn mahaty senay saha 02029003a sihandena mahat yodhn garjitena ca 02029003c rathaneminindai ca kampayan vasudhm imm 02029004a tato bahudhana ramya gavvadhanadhnyavat 02029004c krttikeyasya dayita rohtakam updravat 02029005a tatra yuddha mahad vrtta rair mattamayrakai 02029005c marubhmi ca krtsnyena tathaiva bahudhnyakam 02029006a airaka maheccha ca vae cakre mahdyuti
02029006c ibs trigartn ambahn mlavn pacakarpan
02029007a tath madhyamiky ca vadhnn dvijn atha 02029007c puna ca parivrtytha pukarrayavsina 02029008a gan utsavasaketn vyajayat puruarabha 02029008c sindhuklrit ye ca grmaey mahbal 02029009a drbhraga caiva ye critya sarasvatm 02029009c vartayanti ca ye matsyair ye ca parvatavsina 02029010a krtsna pacanada caiva tathaivparaparyaam 02029010c uttarajyotika caiva tath vrndaka puram 02029010e dvrapla ca taras vae cakre mahdyuti 02029011a ramahn hrah ca pratcy caiva ye nrp 02029011c tn sarvn sa vae cakre sand eva pava 02029012a tatrastha preaym sa vsudevya cbhibhu 02029012c sa csya daabh rjyai pratijagrha sanam 02029013a tata kalam abhyetya madr puabhedanam 02029013c mtula prtiprvea alya cakre vae bal 02029014a sa tasmin satkrto rj satkrrho vi pate 02029014c ratnni bhry dya sapratasthe yudh pati 02029015a tata sgarakukisthn mlecchn paramadrun 02029015c pahlavn barbar caiva tn sarvn anayad vaam 02029016a tato ratnny updya vae krtv ca prthivn 02029016c nyavartata narareho nakula citramrgavit 02029017a karabh sahasri koa tasya mahtmana 02029017c hur daa mahrja krcchrd iva mahdhanam 02029018a indraprasthagata vram abhyetya sa yudhihiram 02029018c tato mdrsuta rmn dhana tasmai nyavedayat 02029019a eva pratc nakulo dia varuaplitm 02029019c vijigye vsudevena nirjit bharatarabha 02030001 vaiapyana uvca 02030001a rakad dharmarjasya satyasya pariplant 02030001c atr kapac caiva svakarmanirat praj 02030002a baln samyag dnd dharmata cnusant 02030002c nikmavar parjanya sphto janapado bhavat 02030003a sarvrambh supravrtt goraka karaa vaik 02030003c viet sarvam evaitat sajaje rjakarmaa 02030004a dasyubhyo vacakebhyo v rjan prati parasparam 02030004c rjavallabhata caiva nryanta mr gira 02030005a avara ctivara ca vydhipvakamrchanam 02030005c sarvam etat tad nsd dharmanitye yudhihire 02030006a priya kartum upasthtu balikarma svabhvajam 02030006c abhihartu nrp jagmur nnyai kryai prthak prthak 02030007a dharmyair dhangamais tasya vavrdhe nicayo mahn 02030007c kartu yasya na akyeta kayo varaatair api 02030008a svakoasya parma kohasya ca mahpati
02030008c vijya rj kaunteyo yajyaiva mano dadhe
02030009a suhrda caiva ta sarve prthak ca saha cbruvan 02030009c yajaklas tava vibho kriyatm atra spratam 02030010a athaiva bruvatm eva tem abhyyayau hari 02030010c ri puro vedtm drya cpi vijnatm 02030011a jagatas tasthu reha prabhava cpyaya ca ha 02030011c bhtabhavyabhavanntha keava keisdana 02030012a prkra sarvavrnm patsv abhayado rih 02030012c baldhikre nikipya sahatynakadundubhim 02030013a uccvacam updya dharmarjya mdhava 02030013c dhanaugha puruavyghro balena mahat vrta 02030014a ta dhanaugham aparyanta ratnasgaram akayam 02030014c ndayan rathaghoea pravivea purottamam 02030015a asryam iva sryea nivtam iva vyun 02030015c krena samupetena jahre bhrata puram 02030016a ta mudbhisamgamya satkrtya ca yathvidhi 02030016c saprv kuala caiva sukhsna yudhihira 02030017a dhaumyadvaipyanamukhair rtvigbhi puruarabha 02030017c bhmrjunayamai cpi sahita kram abravt 02030018a tvatkrte prthiv sarv madvae kra vartate 02030018c dhana ca bahu vreya tvatprasdd uprjitam 02030019a so ham icchmi tat sarva vidhivad devaksuta 02030019c upayoktu dvijgryeu havyavhe ca mdhava 02030020a tad aha yaum icchmi drha sahitas tvay 02030020c anujai ca mahbho tan mnujtum arhasi 02030021a sa dkpaya govinda tvam tmna mahbhuja 02030021c tvayavati drha vippm bhavit hy aham 02030022a m vpy abhyanujnhi sahaibhir anujair vibho 02030022c anujtas tvay kra prpnuy kratum uttamam 02030023a ta kra pratyuvceda bahktv guavistaram 02030023c tvam eva rjardla samr arho mahkratum 02030023e saprpnuhi tvay prpte krtakrtys tato vayam 02030024a yajasvbhpsita yaja mayi reyasy avasthite 02030024c niyukva cpi m krtye sarva kartsmi te vaca 02030025 yudhihira uvca 02030025a saphala kra sakalpa siddhi ca niyat mama 02030025c yasya me tva hrkea yathepsitam upasthita 02030026 vaiapyana uvca 02030026a anujtas tu krena pavo bhrtrbhi saha 02030026c hitu rjasyya sdhanny upacakrame 02030027a tata jpaym sa pavo rinibarhaa 02030027c sahadeva yudh reha mantria caiva sarvaa 02030028a asmin kratau yathoktni yajgni dvijtibhi 02030028c tathopakaraa sarva magalni ca sarvaa
02030029a adhiyaj ca sabhrn dhaumyoktn kipram eva hi
02030029c samnayantu puru yathyoga yathkramam 02030030a indraseno vioka ca pru crjunasrathi 02030030c anndyharae yukt santu matpriyakmyay 02030031a sarvakm ca kryant rasagandhasamanvit 02030031c manohar prtikar dvijn kurusattama 02030032a tad vkyasamakla tu krta sarvam avedayat 02030032c sahadevo yudh reho dharmarje mahtmani 02030033a tato dvaipyano rjann rtvija samupnayat 02030033c vedn iva mahbhgn skn mrtimato dvijn 02030034a svaya brahmatvam akarot tasya satyavatsuta 02030034c dhanajaynm rabha susm smago bhavat 02030035a yjavalkyo babhvtha brahmiho dhvaryusattama 02030035c pailo hot vaso putro dhaumyena sahito bhavat 02030036a ete iyavarg ca putr ca bharatarabha 02030036c babhvur hotrag sarve vedavedgaprag 02030037a te vcayitv puyham hayitv ca ta vidhim 02030037c strokta yojaym sus tad devayajana mahat 02030038a tatra cakrur anujt arany uta ilpina 02030038c ratnavanti vilni vemnva divaukasm 02030039a tata jpaym sa sa rj rjasattama 02030039c sahadeva tad sadyo mantria kurusattama 02030040a mantrartha dts tva preayasvugn drutam 02030040c uparutya vaco rja sa dtn prhiot tad 02030041a mantrayadhva rreu brhman bhmipn api 02030041c via ca mny dr ca sarvn nayateti ca 02030042a te sarvn prthivpln paveyasya sant 02030042c mantray babhvu ca preaym sa cparn 02030043a tatas te tu yathkla kuntputra yudhihiram 02030043c dkay cakrire vipr rjasyya bhrata 02030044a dkita sa tu dharmtm dharmarjo yudhihira 02030044c jagma yajyatana vrto viprai sahasraa 02030045a bhrtrbhir jtibhi caiva suhrdbhi sacivais tath 02030045c katriyai ca manuyendra nndeasamgatai 02030045e amtyai ca nrpareho dharmo vigrahavn iva 02030046a jagmur brhmas tatra viayebhyas tatas tata 02030046c sarvavidysu nit vedavedgaprag 02030047a tem vasath cakrur dharmarjasya sant 02030047c bahvann ayanair yuktn sagan prthak prthak 02030047e sarvartuguasapann ilpino tha sahasraa 02030048a teu te nyavasan rjan brhma bhrasatkrt 02030048c kathayanta kath bahv payanto naanartakn 02030049a bhujat caiva vipr vadat ca mahsvana 02030049c ania ryate smtra muditn mahtmanm
02030050a dyat dyatm e bhujyat bhujyatm iti
02030050c evaprakr sajalp ryante smtra nityaa 02030051a gav atasahasri ayann ca bhrata 02030051c rukmasya yoit caiva dharmarja prthag dadau 02030052a prvartataiva yaja sa pavasya mahtmana 02030052c prthivym ekavrasya akrasyeva triviape 02030053a tato yudhihiro rj preaym sa pavam 02030053c nakula hstinapura bhmya bharatarabha 02030054a droya dhrtarrya vidurya krpya ca 02030054c bhrtr caiva sarve ye nurakt yudhihire 02031001 vaiapyana uvca 02031001a sa gatv hstinapura nakula samitijaya 02031001c bhmam mantraym sa dhrtarra ca pava 02031002a prayayu prtamanaso yaja brahmapurasar 02031002c sarutya dharmarjasya yaja yajavidas tad 02031003a anye ca ataas tuair manobhir manujarabha 02031003c draukm sabh caiva dharmarja ca pavam 02031004a digbhya sarve sampetu prthivs tatra bhrata 02031004c samupdya ratnni vividhni mahnti ca 02031005a dhrtarra ca bhma ca vidura ca mahmati 02031005c duryodhanapurog ca bhrtara sarva eva te 02031006a satkrtymantrit sarve cryapramukh nrp 02031006c gndhrarja subala akuni ca mahbala 02031007a acalo vraka caiva kara ca rathin vara 02031007c rta alyo madrarjo bhlika ca mahratha 02031008a somadatto tha kauravyo bhrir bhrirav ala 02031008c avatthm krpo droa saindhava ca jayadratha 02031009a yajasena saputra ca lva ca vasudhdhipa 02031009c prgjyotia ca nrpatir bhagadatto mahya 02031010a saha sarvais tath mlecchai sgarnpavsibhi 02031010c prvaty ca rjno rj caiva brhadbala 02031011a paurako vsudeva ca vaga kligakas tath 02031011c kara kuntala caiva vnavsyndhraks tath 02031012a dravi sihal caiva rj kmrakas tath 02031012c kuntibhojo mahtej suhma ca sumahbala 02031013a bhlik cpare r rjna sarva eva te 02031013c vira saha putrai ca mcella ca mahratha 02031013e rjno rjaputr ca nnjanapadevar 02031014a iuplo mahvrya saha putrea bhrata 02031014c gacchat paveyasya yaja sagrmadurmada 02031015a rma caivniruddha ca babhru ca sahasraa 02031015c gadapradyumnasmb ca crudea ca vryavn 02031016a ulmuko niaha caiva vra prdyumnir eva ca 02031016c vrayo nikhilennye samjagmur mahrath
02031017a ete cnye ca bahavo rjno madhyadeaj
02031017c jagmu puputrasya rjasya mahkratum 02031018a dadus tem vasathn dharmarjasya sant 02031018c bahukakynvitn rjan drghikvrkaobhitn 02031019a tath dharmtmajas te cakre pjm anuttamm 02031019c satkrt ca yathoddi jagmur vasathn nrp 02031020a kailsaikharaprakhyn manojn dravyabhitn 02031020c sarvata savrtn uccai prkrai sukrtai sitai 02031021a suvarajlasavtn maikuimaobhitn 02031021c sukhrohaasopnn mahsanaparicchadn 02031022a sragdmasamavacchannn uttamgurugandhina 02031022c hasuvarasadrn yojanasudarann 02031023a asabdhn samadvrn yutn uccvacair guai 02031023c bahudhtupinaddhgn himavacchikharn iva 02031024a virnts te tato payan bhmip bhridakiam 02031024c vrta sadasyair bahubhir dharmarja yudhihiram 02031025a tat sada prthivai kra brhmaai ca mahtmabhi 02031025c bhrjate sma tad rjan nkaprham ivmarai 02032001 vaiapyana uvca 02032001a pitmaha guru caiva pratyudgamya yudhihira 02032001c abhivdya tato rjann ida vacanam abravt 02032001e bhma droa krpa draui duryodhanaviviat 02032002a asmin yaje bhavanto mm anugrhantu sarvaa 02032002c ida va svam aha caiva yad ihsti dhana mama 02032002e prayantu bhavanto m yatheam aniyantrit 02032003a evam uktv sa tn sarvn dkita pavgraja 02032003c yuyoja ha yathyogam adhikrev anantaram 02032004a bhakyabhojydhikreu dusanam ayojayat 02032004c parigrahe brhmanm avatthmnam uktavn 02032005a rj tu pratipjrtha sajaya sanyayojayat 02032005c krtkrtaparijne bhmadroau mahmat 02032006a hirayasya suvarasya ratnn cnvavekae 02032006c dakin ca vai dne krpa rj nyayojayat 02032006e tathnyn puruavyghrs tasmis tasmin nyayojayat 02032007a bhliko dhrtarra ca somadatto jayadratha 02032007c nakulena samnt svmivat tatra remire 02032008a katt vyayakaras tv sd vidura sarvadharmavit 02032008c duryodhanas tv arhani pratijagrha sarvaa 02032009a sarvaloka samvrtta pipru phalam uttamam 02032009c draukma sabh caiva dharmarja ca pavam 02032010a na ka cid harat tatra sahasrvaram arhaam 02032010c ratnai ca bahubhis tatra dharmarjam avardhayan 02032011a katha nu mama kauravyo ratnadnai sampnuyt 02032011c yajam ity eva rjna spardhamn dadur dhanam
02032012c lokarjavimnai ca brhmavasathai saha 02032013a krtair vasathair divyair vimnapratimais tath 02032013c vicitrai ratnavadbhi ca rddhy paramay yutai 02032014a rjabhi ca samvrttair atvarsamrddhibhi 02032014c aobhata sado rjan kaunteyasya mahtmana 02032015a rddhy ca varua deva spardhamno yudhihira 02032015c aagnintha yajena so yajad dakivat 02032015e sarv jann sarvakmai samrddhai samatarpayat 02032016a annavn bahubhakya ca bhuktavajjanasavrta 02032016c ratnopahrakarmayo babhva sa samgama 02032017a ijyahomhutibhir mantraiksamanvitai 02032017c tasmin hi tatrpur devs tate yaje maharibhi 02032018a yath devs tath vipr dakinnamahdhanai 02032018c tatrpu sarvavar ca tasmin yaje mudnvit 02033001 vaiapyana uvca 02033001a tato bhiecanye hni brhma rjabhi saha 02033001c antarved praviviu satkrrtha maharaya 02033002a nradapramukhs tasym antarvedy mahtmana 02033002c samsn uubhire saha rjaribhis tad 02033003a samet brahmabhavane dev devarayo yath 02033003c karmntaram upsanto jajalpur amitaujasa 02033004a idam eva na cpy evam evam etan na cnyath 02033004c ity cur bahavas tatra vitan parasparam 02033005a krn arths tath ke cid akrs tatra kurvate 02033005c akr ca kr cakrur hetubhi stranicitai 02033006a tatra medhvina ke cid artham anyai prapritam 02033006c vicikipur yath yen nabhogatam ivmiam 02033007a ke cid dharmrthasayukt kaths tatra mahvrat 02033007c remire kathayanta ca sarvavedavid var 02033008a s vedir vedasapannair devadvijamaharibhi 02033008c babhse samkr nakatrair dyaur ivmal 02033009a na tasy sanidhau dra ka cid sn na cvrata 02033009c antarvedy tad rjan yudhihiraniveane 02033010a t tu lakmvato lakm tad yajavidhnajm 02033010c tutoa nrada payan dharmarjasya dhmata 02033011a atha cint sampede sa munir manujdhipa 02033011c nradas ta tad payan sarvakatrasamgamam 02033012a sasmra ca purvrtt kath t bharatarabha 02033012c avatarae ysau brahmao bhavane bhavat 02033013a devn sagama ta tu vijya kurunandana 02033013c nrada puarkka sasmra manas harim 02033014a skt sa vibudhrighna katre nryao vibhu 02033014c pratij playan dhm jta parapurajaya
02033015a sadidea pur yo sau vibudhn bhtakrt svayam
02033015c anyonyam abhinighnanta punar lokn avpsyatha 02033016a iti nryaa abhur bhagav jagata prabhu 02033016c diya vibudhn sarvn ajyata yadukaye 02033017a kitv andhakavrn vae vaabhrt vara 02033017c paray uubhe lakmy nakatrm ivour 02033018a yasya bhubala sendr sur sarva upsate 02033018c so ya mnuavan nma harir ste rimardana 02033019a aho bata mahad bhta svayabhr yad ida svayam 02033019c dsyati puna katram eva balasamanvitam 02033020a ity et nrada cint cintaym sa dharmavit 02033020c hari nryaa jtv yajair ya tam varam 02033021a tasmin dharmavid reho dharmarjasya dhmata 02033021c mahdhvare mahbuddhis tasthau sa bahumnata 02033022a tato bhmo bravd rjan dharmarja yudhihiram 02033022c kriyatm arhaa rj yathrham iti bhrata 02033023a cryam rtvija caiva sayukta ca yudhihira 02033023c sntaka ca priya chu a arghyrhn nrpa tath 02033024a etn arhn abhigatn hu savatsaroitn 02033024c ta ime klapgasya mahato smn upgat 02033025a em ekaikao rjann arghyam nyatm iti 02033025c atha cai varihya samarthyopanyatm 02033026 yudhihira uvca 02033026a kasmai bhavn manyate rgham ekasmai kurunandana 02033026c upanyamna yukta ca tan me brhi pitmaha 02033027 vaiapyana uvca 02033027a tato bhma tanavo buddhy nicitya bhrata 02033027c vreya manyate kram arhayatama bhuvi 02033028a ea hy e sametn tejobalaparkramai 02033028c madhye tapann ivbhti jyotim iva bhskara 02033029a asryam iva sryea nivtam iva vyun 02033029c bhsita hldita caiva kreneda sado hi na 02033030a tasmai bhmbhyanujta sahadeva pratpavn 02033030c upajahre tha vidhivad vreyyrghyam uttamam 02033031a pratijagrha tat kra stradrena karma 02033031c iuplas tu t pj vsudeve na cakame 02033032a sa uplabhya bhma ca dharmarja ca sasadi 02033032c apkipad vsudeva cedirjo mahbala 02034001 iupla uvca 02034001a nyam arhati vreyas tihatsv iha mahtmasu 02034001c mahpatiu kauravya rjavat prthivrhaam 02034002a nya yukta samcra paveu mahtmasu 02034002c yat kmt puarkka pavrcitavn asi 02034003a bl yya na jndhva dharma skmo hi pav
02034003c aya tatrbhyatikrnta pageyo lpadarana
02034004a tvdro dharmayukto hi kurva priyakmyay 02034004c bhavaty abhyadhika bhmo lokev avamata satm 02034005a katha hy arj drho madhye sarvamahkitm 02034005c arham arhati tath yath yumbhir arcita 02034006a atha v manyase kra sthavira bharatarabha 02034006c vasudeve sthite vrddhe katham arhati tatsuta 02034007a atha v vsudevo pi priyakmo nuvrttavn 02034007c drupade tihati katha mdhavo rhati pjanam 02034008a crya manyase kram atha v kurupugava 02034008c droe tihati vreya kasmd arcitavn asi 02034009a rtvija manyase kram atha v kurunandana 02034009c dvaipyane sthite vipre katha kro rcitas tvay 02034010a naiva rtvi na ccryo na rj madhusdana 02034010c arcita ca kurureha kim anyat priyakmyay 02034011a atha vpy arcanyo ya yumka madhusdana 02034011c ki rjabhir ihntair avamnya bhrata 02034012a vaya tu na bhayd asya kaunteyasya mahtmana 02034012c prayacchma karn sarve na lobhn na ca sntvant 02034013a asya dharmapravrttasya prthivatva cikrata 02034013c karn asmai prayacchma so yam asmn na manyate 02034014a kim anyad avamnd dhi yad ima rjasasadi 02034014c aprptalakaa kram arghyercitavn asi 02034015a akasmd dharmaputrasya dharmtmeti yao gatam 02034015c ko hi dharmacyute pjm eva yukt prayojayet 02034015e yo ya vrikule jto rjna hatavn pur 02034016a adya dharmtmat caiva vyapakr yudhihirt 02034016c krpaatva nivia ca kre rghyasya nivedant 02034017a yadi bht ca kauntey krpa ca tapasvina 02034017c nanu tvaypi boddhavya y pj mdhavo rhati 02034018a atha v krpaair etm upant janrdana 02034018c pjm anarha kasmt tvam abhyanujtavn asi 02034019a ayuktm tmana pj tva punar bahu manyase 02034019c havia prpya niyanda pritu veva nirjane 02034020a na tv aya prthivendrm avamna prayujyate 02034020c tvm eva kuravo vyakta pralambhante janrdana 02034021a klbe drakriy ydrg andhe v rpadaranam 02034021c arjo rjavat pj tath te madhusdana 02034022a dro yudhihiro rj dro bhma ca ydra 02034022c vsudevo py aya dra sarvam etad yathtatham 02034023a ity uktv iuplas tn utthya paramsant 02034023c niryayau sadasas tasmt sahito rjabhis tad 02035001 vaiapyana uvca 02035001a tato yudhihiro rj iuplam updravat
02035001c uvca caina madhura sntvaprvam ida vaca
02035002a neda yukta mahpla ydra vai tvam uktavn 02035002c adharma ca paro rjan pruya ca nirarthakam 02035003a na hi dharma para jtu nvabudhyeta prthiva 02035003c bhma tanavas tv ena mvamasth ato nyath 02035004a paya cemn mahpls tvatto vrddhatamn bahn 02035004c mryante crha kre tadvat tva kantum arhasi 02035005a veda tattvena kra hi bhma cedipate bhram 02035005c na hy ena tva tath vettha yathaina veda kaurava 02035006 bhma uvca 02035006a nsm anunayo deyo nyam arhati sntvanam 02035006c lokavrddhatame kre yo rha nnumanyate 02035007a katriya katriya jitv rae raakrt vara 02035007c yo mucati vae krtv gurur bhavati tasya sa 02035008a asy ca samitau rjm ekam apy ajita yudhi 02035008c na paymi mahpla stvatputratejas 02035009a na hi kevalam asmkam ayam arcyatamo cyuta 02035009c traym api loknm arcanyo janrdana 02035010a krena hi jit yuddhe bahava katriyarabh 02035010c jagat sarva ca vreye nikhilena pratihitam 02035011a tasmt satsv api vrddheu kram arcma netarn 02035011c eva vaktu na crhas tva m bht te buddhir dr 02035012a jnavrddh may rjan bahava paryupsit 02035012c te kathayat aurer aha guavato gun 02035012e samgatnm araua bahn bahumatn satm 02035013a karmy api ca yny asya janmaprabhrti dhmata 02035013c bahua kathyamnni narair bhya rutni me 02035014a na kevala vaya kmc cedirja janrdanam 02035014c na sabandha puraskrtya krtrtha v katha cana 02035015a arcmahe rcita sadbhir bhuvi bhaumasukhvaham 02035015c yaa aurya jaya csya vijyrc prayujmahe 02035016a na hi ka cid ihsmbhi sublo py aparkita 02035016c guair vrddhn atikramya harir arcyatamo mata 02035017a jnavrddho dvijtn katriy baldhika 02035017c pjye tv iha govinde het dvv api sasthitau 02035018a vedavedgavijna bala cpy amita tath 02035018c nr hi loke kasysti viia keavd rte 02035019a dna dkya ruta aurya hr krtir buddhir uttam 02035019c sanati rr dhrtis tui pui ca niyatcyute 02035020a tam ima sarvasapannam crya pitara gurum 02035020c arcyam arcitam arcrha sarve samantum arhatha 02035021a rtvig gurur vivhya ca sntako nrpati priya 02035021c sarvam etad dhrkee tasmd abhyarcito cyuta 02035022a kra eva hi loknm utpattir api cpyaya
02035022c krasya hi krte bhtam ida viva samarpitam
02035023a ea prakrtir avyakt kart caiva santana 02035023c para ca sarvabhtebhyas tasmd vrddhatamo cyuta 02035024a buddhir mano mahn vyus tejo mbha kha mah ca y 02035024c caturvidha ca yad bhta sarva kre pratihitam 02035025a ditya candram caiva nakatri grah ca ye 02035025c dia copadia caiva sarva kre pratihitam 02035026a aya tu puruo bla iuplo na budhyate 02035026c sarvatra sarvad kra tasmd eva prabhate 02035027a yo hi dharma vicinuyd utkra matimn nara 02035027c sa vai payed yathdharma na tath cedir ayam 02035028a savrddhablev atha v prthiveu mahtmasu 02035028c ko nrha manyate kra ko vpy ena na pjayet 02035029a athem dukrt pj iuplo vyavasyati 02035029c dukrty yathnyya tathya kartum arhati 02036001 vaiapyana uvca 02036001a evam uktv tato bhmo virarma mahya 02036001c vyjahrottara tatra sahadevo rthavad vaca 02036002a keava keihantram aprameyaparkramam 02036002c pjyamna may yo va kra na sahate nrp 02036003a sarve balin mrdhni mayeda nihita padam 02036003c evam ukte may samyag uttara prabravtu sa 02036004a matimantas tu ye ke cid crya pitara gurum 02036004c arcyam arcitam arcrham anujnantu te nrp 02036005a tato na vyjahrai ka cid buddhimat satm 02036005c mnin balin rj madhye sadarite pade 02036006a tato patat pupavri sahadevasya mrdhani 02036006c adryarp vca cpy abruvan sdhu sdhv iti 02036007a vidhyad ajina kra bhaviyadbhtajalpaka 02036007c sarvasaayanirmokt nrada sarvalokavit 02036008a tatrhtgat sarve sunthapramukh ga 02036008c saprdryanta sakruddh vivaravadans tath 02036009a yudhihirbhieka ca vsudevasya crhaam 02036009c abruvas tatra rjno nirvedd tmanicayt 02036010a suhrdbhir vryamn te hi vapur babhau 02036010c mid apakrn sihnm iva garjatm 02036011a ta balaugham aparyanta rjasgaram akayam 02036011c kurva samaya kro yuddhya bubudhe tad 02036012a pjayitv tu pjrha brahmakatra vieata 02036012c sahadevo nr deva sampayata karma tat 02036013a tasminn abhyarcite kre suntha atrukaraa 02036013c atitmrekaa kopd uvca manujdhipn 02036014a sthita senpatir vo ha manyadhva ki nu spratam 02036014c yudhi tihma sanahya sametn vripavn
02036015a iti sarvn samutshya rjas t cedipugava
02036015c yajopaghtya tata so mantrayata rjabhi 02037001 vaiapyana uvca 02037001a tata sgarasaka drv nrpatisgaram 02037001c rot pracalita sarvam idam ha yudhihira 02037002a bhma matimat reha vrddha kurupitmaham 02037002c brhaspati brhattej puruhta ivrih 02037003a asau rot pracalito mahn nrpatisgara 02037003c atra yat pratipattavya tan me brhi pitmaha 02037004a yajasya ca na vighna syt prajn ca iva bhavet 02037004c yath sarvatra tat sarva brhi me dya pitmaha 02037005a ity uktavati dharmaje dharmarje yudhihire 02037005c uvceda vaco bhmas tata kurupitmaha 02037006a m bhais tva kururdla v siha hantum arhati 02037006c iva panth sunto tra may prvatara vrta 02037007a prasupte hi yath sihe vnas tatra samgat 02037007c bhaeyu sahit sarve tatheme vasudhdhip 02037008a vrisihasya suptasya tatheme pramukhe sthit 02037008c bhaante tta sakruddh vna sihasya sanidhau 02037009a na hi sabudhyate tvat supta siha ivcyuta 02037009c tena sihkaroty etn nrsiha cedipugava 02037010a prthivn prthivareha iuplo lpacetana 02037010c sarvn sarvtman tta netukmo yamakayam 02037011a nnam etat samdtu punar icchaty adhokaja 02037011c yad asya iuplastha tejas tihati bhrata 02037012a viplut csya bhadra te buddhir buddhimat vara 02037012c cedirjasya kaunteya sarve ca mahkitm 02037013a dtu hi naravyghro ya yam icchaty aya yad 02037013c tasya viplavate buddhir eva cedipater yath 02037014a caturvidhn bhtn triu lokeu mdhava 02037014c prabhava caiva sarve nidhana ca yudhihira 02037015a iti tasya vaca rutv tata cedipatir nrpa 02037015c bhma rkkar vca rvaym sa bhrata 02038001 iupla uvca 02038001a vibhikbhir bahvbhir bhayan sarvaprthivn 02038001c na vyapatrapase kasmd vrddha san kulapsana 02038002a yuktam etat trtyy prakrtau vartat tvay 02038002c vaktu dharmd apetrtha tva hi sarvakurttama 02038003a nvi naur iva sabaddh yathndho vndham anviyt 02038003c tathbht hi kauravy bhma ye tvam agra 02038004a ptanghtaprvi karmy asya vieata 02038004c tvay krtayatsmka bhya pracyvita mana 02038005a avaliptasya mrkhasya keava stotum icchata 02038005c katha bhma na te jihv atadheya vidryate
02038006c tam ima jnavrddha san gopa sastotum icchasi 02038007a yady anena hat blye akuni citram atra kim 02038007c tau vvavrabhau bhma yau na yuddhaviradau 02038008a cetanrahita kha yady anena niptitam 02038008c pdena akaa bhma tatra ki krtam adbhutam 02038009a valmkamtra saptha yady anena dhrto cala 02038009c tad govardhano bhma na tac citra mata mama 02038010a bhuktam etena bahv anna krat nagamrdhani 02038010c iti te bhma rvn para vismayam gat 02038011a yasya cnena dharmaja bhuktam anna balyasa 02038011c sa cnena hata kasa ity etan na mahdbhutam 02038012a na te rutam ida bhma nna kathayat satm 02038012c yad vakye tvm adharmaja vkya kurukuldhama 02038013a stru gou na astri ptayed brhmaeu ca 02038013c yasya cnnni bhujta ya ca syc charagata 02038014a iti santo nusanti sajjan dharmia sad 02038014c bhma loke hi tat sarva vitatha tvayi dryate 02038015a jnavrddha ca vrddha ca bhysa keava mama 02038015c ajnata ivkhysi sastuvan kurusattama 02038015e goghna strghna ca san bhma katha sastavam arhati 02038016a asau matimat reho ya ea jagata prabhu 02038016c sabhvayati yady eva tvadvkyc ca janrdana 02038016e evam etat sarvam iti sarva tad vitatha dhruvam 02038017a na gth gthina sti bahu ced api gyati 02038017c prakrti ynti bhtni bhligaakunir yath 02038018a nna prakrtir e te jaghany ntra saaya 02038018c ata ppyas cai pavnm apyate 02038019a yem arcyatama kras tva ca ye pradaraka 02038019c dharmavk tvam adharmaja sat mrgd avapluta 02038020a ko hi dharmiam tmna jna jnavat vara 02038020c kuryd yath tvay bhma krta dharmam avekat 02038021a anyakm hi dharmaja kanyak prjamnin 02038021c amb nmeti bhadra te katha spahrt tvay 02038022a y tvaypahrt bhma kany naiitavn nrpa 02038022c bhrt vicitravryas te sat vrttam anuhita 02038023a drayor yasya cnyena miata prjamnina 02038023c tava jtny apatyni sajjancarite pathi 02038024a na hi dharmo sti te bhma brahmacaryam ida vrth 02038024c yad dhrayasi mohd v klbatvd v na saaya 02038025a na tv aha tava dharmaja paymy upacaya kva cit 02038025c na hi te sevit vrddh ya eva dharmam abruvan 02038026a ia dattam adhta ca yaj ca bahudaki 02038026c sarvam etad apatyasya kal nrhati oam
02038027c sarva tad anapatyasya mogha bhavati nicayt 02038028a so napatya ca vrddha ca mithydharmnusant 02038028c hasavat tvam apdn jtibhya prpnuy vadham 02038029a eva hi kathayanty anye nar jnavida pur 02038029c bhma yat tad aha samyag vakymi tava rvata 02038030a vrddha kila samudrnte ka cid dhaso bhavat pur 02038030c dharmavg anyathvrtta pakia so nusti ha 02038031a dharma carata mdharmam iti tasya vaca kila 02038031c pakia uruvur bhma satata dharmavdina 02038032a athsya bhakyam jahru samudrajalacria 02038032c aaj bhma tasynye dharmrtham iti uruma 02038033a tasya caiva samabhye nikipyni sarvaa 02038033c samudrmbhasy amodanta caranto bhma pakia 02038034a tem ani sarve bhakaym sa ppakrt 02038034c sa hasa sapramattnm apramatta svakarmai 02038035a tata prakyameu tev aev aajo para 02038035c aakata mahprjas ta kad cid dadara ha 02038036a tata sa kathaym sa drv hasasya kilbiam 02038036c te paramadukhrta sa pak sarvapakim 02038037a tata pratyakato drv pakias te samgat 02038037c nijaghnus ta tad hasa mithyvrtta kurdvaha 02038038a te tv hasasadharmam apme vasudhdhip 02038038c nihanyur bhma sakruddh pakias tam ivajam 02038039a gthm apy atra gyanti ye puravido jan 02038039c bhma y t ca te samyak kathayiymi bhrata 02038040a antartmani vinihite; raui patraratha vitatham 02038040c aabhakaam auci te; karma vcam atiayate 02039001 iupla uvca 02039001a sa me bahumato rj jarsadho mahbala 02039001c yo nena yuddha neyea dso yam iti sayuge 02039002a keavena krta yat tu jarsadhavadhe tad 02039002c bhmasenrjunbhy ca kas tat sdhv iti manyate 02039003a advrea praviena chadman brahmavdin 02039003c dra prabhva krena jarsadhasya dhmata 02039004a yena dharmtmantmna brahmayam abhijnat 02039004c naiita pdyam asmai tad dtum agre durtmane 02039005a bhujyatm iti tenokt krabhmadhanajay 02039005c jarsadhena kauravya krena vikrta krtam 02039006a yady aya jagata kart yathaina mrkha manyase 02039006c kasmn na brhmaa samyag tmnam avagacchati 02039007a ida tv caryabhta me yad ime pavs tvay 02039007c apakr sat mrgn manyante tac ca sdhv iti 02039008a atha v naitad carya ye tvam asi bhrata
02039008c strsadharm ca vrddha ca sarvrthn pradaraka
02039009 vaiapyana uvca 02039009a tasya tad vacana rutv rka rkkara bahu 02039009c cukopa balin reho bhmasena pratpavn 02039010a tasya padmapratke svabhvyatavistrte 02039010c bhya krodhbhitmrnte rakte netre babhvatu 02039011a triikh bhruku csya dadru sarvaprthiv 02039011c lalasth trikasth gag tripathagm iva 02039012a dantn sadaatas tasya kopd dadrur nanam 02039012c yugnte sarvabhtni klasyeva didhakata 02039013a utpatanta tu vegena jagrhaina manasvinam 02039013c bhma eva mahbhur mahsenam ivevara 02039014a tasya bhmasya bhmea vryamasya bhrata 02039014c guru vividhair vkyai krodha praamam gata 02039015a nticakrma bhmasya sa hi vkyam aridama 02039015c samuddhto ghanpye velm iva mahodadhi 02039016a iuplas tu sakruddhe bhmasene nardhipa 02039016c nkampata tad vra paurue sve vyavasthita 02039017a utpatanta tu vegena puna punar aridama 02039017c na sa ta cintaym sa siha kudramrga yath 02039018a prahasa cbravd vkya cedirja pratpavn 02039018c bhmasenam atikruddha drv bhmaparkramam 02039019a mucaina bhma payantu yvad ena nardhip 02039019c matpratpgninirdagdha patagam iva vahnin 02039020a tata cedipater vkya tac chrutv kurusattama 02039020c bhmasenam uvceda bhmo matimat vara 02040001 bhma uvca 02040001a cedirjakule jtas tryaka ea caturbhuja 02040001c rsabhrvasadra rurva ca nanda ca 02040002a tensya mtpitarau tresatus tau sabndhavau 02040002c vaikrta tac ca tau drv tygya kurut matim 02040003a tata sabhrya nrpati smtya sapurohitam 02040003c cintsamhahrdaya vg uvcarri 02040004a ea te nrpate putra rm jto mahbala 02040004c tasmd asmn na bhetavyam avyagra phi vai ium 02040005a na caivaitasya mrtyus tva na kla pratyupasthita 02040005c mrtyur hantsya astrea sa cotpanno nardhipa 02040006a sarutyodhrta vkya bhtam antarhita tata 02040006c putrasnehbhisatapt janan vkyam abravt 02040007a yenedam rita vkya mamaiva tanaya prati 02040007c prjalis ta namasymi bravtu sa punar vaca 02040008a rotum icchmi putrasya ko sya mrtyur bhaviyati 02040008c antarhita tato bhtam uvceda punar vaca 02040009a yenotsage grhtasya bhujv abhyadhikv ubhau
02040009c patiyata kititale pacarv ivoragau
02040010a trtyam etad blasya lalastha ca locanam 02040010c nimajjiyati ya drv so sya mrtyur bhaviyati 02040011a tryaka caturbhuja rutv tath ca samudhrtam 02040011c dharay prthiv sarve abhyagacchan didrkava 02040012a tn pjayitv saprptn yathrha sa mahpati 02040012c ekaikasya nrpasyke putram ropayat tad 02040013a eva rjasahasr prthaktvena yathkramam 02040013c iur ake samrho na tat prpa nidaranam 02040014a tata cedipura prptau sakaraajanrdanau 02040014c ydavau ydav drau svasra t pitus tad 02040015a abhivdya yathnyya yathjyeha nrp ca tn 02040015c kualnmaya prv niaau rmakeavau 02040016a abhyarcitau tad vrau prty cbhyadhika tata 02040016c putra dmodarotsage dev sanyadadht svayam 02040017a nyastamtrasya tasyke bhujv abhyadhikv ubhau 02040017c petatus tac ca nayana nimamajja lalajam 02040018a tad drv vyathit trast vara kram aycata 02040018c dadasva me vara kra bhayrty mahbhuja 02040019a tva hy rtn samvso bhtnm abhayakara 02040019c pitrvasra m bhair ity uvca janrdana 02040020a dadni ka vara ki v karavi pitrvasa 02040020c akya v yadi vakya kariymi vacas tava 02040021a evam ukt tata kram abravd yadunandanam 02040021c iuplasypardhn kameths tva mahbala 02040022 kra uvca 02040022a apardhaata kmya may hy asya pitrvasa 02040022c putrasya te vadhrh m tva oke mana krth 02040023 bhma uvca 02040023a evam ea nrpa ppa iupla sumandadh 02040023c tv samhvayate vra govindavaradarpita 02041001 bhma uvca 02041001a nai cedipater buddhir yay tvhvayate cyutam 02041001c nnam ea jagadbhartu krasyaiva vinicaya 02041002a ko hi m bhmasendya kitv arhati prthiva 02041002c keptu daivaparttm yathaia kulapsana 02041003a ea hy asya mahbho tejoa ca harer dhruvam 02041003c tam eva punar dtum icchat prthuya hari 02041004a yenaia kururdla rdla iva cedir 02041004c garjaty atva durbuddhi sarvn asmn acintayan 02041005 vaiapyana uvca 02041005a tato na mamre caidyas tad bhmavacana tad 02041005c uvca caina sakruddha punar bhmam athottaram 02041006 iupla uvca
02041006a dviat no stu bhmaia prabhva keavasya ya
02041006c yasya sastavavakt tva bandivat satatotthita 02041007a sastavya mano bhma pare ramate sad 02041007c yadi sastaui rjas tvam ima hitv janrdanam 02041008a darada stuhi bhlkam ima prthivasattamam 02041008c jyamnena yeneyam abhavad drit mah 02041009a vaggaviaydhyaka sahasrkasama bale 02041009c stuhi karam ima bhma mahcpavikaraam 02041010a droa draui ca sdhu tva pitputrau mahrathau 02041010c stuhi stutyv imau bhma satata dvijasattamau 02041011a yayor anyataro bhma sakruddha sacarcarm 02041011c im vasumat kuryd aem iti me mati 02041012a droasya hi sama yuddhe na paymi nardhipam 02041012c avatthmnas tath bhma na caitau stotum icchasi 02041013a alydn api kasmt tva na staui vasudhdhipn 02041013c stavya yadi te buddhir vartate bhma sarvad 02041014a ki hi akya may kartu yad vrddhn tvay nrpa 02041014c pur kathayat nna na ruta dharmavdinm 02041015a tmanindtmapj ca paranind parastava 02041015c ancaritam ry vrttam etac caturvidham 02041016a yad astavyam ima avan moht sastaui bhaktita 02041016c keava tac ca te bhma na ka cid anumanyate 02041017a katha bhojasya purue vargaple durtmani 02041017c samveayase sarva jagat kevalakmyay 02041018a atha vai na te bhakti prakrti yti bhrata 02041018c mayaiva kathita prva bhligaakunir yath 02041019a bhligaakunir nma prve himavata pare 02041019c bhma tasy sad vca ryante rthavigarhit 02041020a m shasam itda s satata vate kila 02041020c shasa ctmantva carant nvabudhyate 02041021a s hi msrgala bhma mukht sihasya khdata 02041021c dantntaravilagna yat tad datte lpacetan 02041022a icchata s hi sihasya bhma jvaty asaayam 02041022c tadvat tvam apy adharmaja sad vca prabhase 02041023a icchat prthivendr bhma jvasy asaayam 02041023c lokavidviakarm hi nnyo sti bhavat sama 02041024 vaiapyana uvca 02041024a tata cedipate rutv bhma sa kauka vaca 02041024c uvceda vaco rja cedirjasya rvata 02041025a icchat kila nmha jvmy e mahkitm 02041025c yo ha na gaaymy ets trnva nardhipn 02041026a evam ukte tu bhmea tata sacukrudhur nrp 02041026c ke cij jahrire tatra ke cid bhma jagarhire 02041027a ke cid cur mahevs rutv bhmasya tad vaca
02041027c ppo valipto vrddha ca nya bhmo rhati kamm
02041028a hanyat durmatir bhma pauvat sdhv aya nrpai 02041028c sarvai sametya sarabdhair dahyat v kagnin 02041029a iti te vaca rutv tata kurupitmaha 02041029c uvca matimn bhmas tn eva vasudhdhipn 02041030a uktasyoktasya nehntam aha samupalakaye 02041030c yat tu vakymi tat sarva rudhva vasudhdhip 02041031a pauvad ghtana v me dahana v kagnin 02041031c kriyat mrdhni vo nyasta mayeda sakala padam 02041032a ea tihati govinda pjito smbhir acyuta 02041032c yasya vas tvarate buddhir maraya sa mdhavam 02041033a kram hvayatm adya yuddhe rgagaddharam 02041033c yvad asyaiva devasya deha viatu ptita 02042001 vaiapyana uvca 02042001a tata rutvaiva bhmasya cedir uruvikrama 02042001c yuyutsur vsudevena vsudevam uvca ha 02042002a hvaye tv raa gaccha may srdha janrdana 02042002c yvad adya nihanmi tv sahita sarvapavai 02042003a saha tvay hi me vadhy pav kra sarvath 02042003c nrpatn samatikramya yair arj tvam arcita 02042004a ye tv dsam arjna blyd arcanti durmatim 02042004c anarham arhavat kra vadhys ta iti me mati 02042004e ity uktv rjardlas tasthau garjann amaraa 02042005a evam ukte tata kro mrduprvam ida vaca 02042005c uvca prthivn sarvs tatsamaka ca pavn 02042006a ea na atrur atyanta prthiv stvatsuta 02042006c stvatn nrastm na hito napakrim 02042007a prgjyotiapura ytn asm jtv nrasakrt 02042007c adahad dvrakm ea svasrya san nardhip 02042008a krato bhojarjanyn ea raivatake girau 02042008c hatv baddhv ca tn sarvn upyt svapura pur 02042009a avamedhe haya medhyam utsra rakibhir vrtam 02042009c pitur me yajavighnrtham aharat ppanicaya 02042010a sauvrn pratipattau ca babhror ea yaasvina 02042010c bhrym abhyaharan mohd akm tm ito gatm 02042011a ea mypraticchanna karrthe tapasvinm 02042011c jahra bhadr vail mtulasya nrasakrt 02042012a pitrvasu krte dukha sumahan maraymy aham 02042012c diy tv ida sarvarj sanidhv adya vartate 02042013a payanti hi bhavanto dya mayy atva vyatikramam 02042013c krtni tu paroka me yni tni nibodhata 02042014a ima tv asya na akymi kantum adya vyatikramam 02042014c avalepd vadhrhasya samagre rjamaale 02042015a rukmiym asya mhasya prrthansn mumrata
02042015c na ca t prptavn mha dro vedaruti yath
02042016a evamdi tata sarve sahits te nardhip 02042016c vsudevavaca rutv cedirja vyagarhayan 02042017a tatas tad vacana rutv iupla pratpavn 02042017c jahsa svanavad dhsa prahasyedam uvca ha 02042018a matprv rukmi kra sasatsu parikrtayan 02042018c vieata prthiveu vr na kurue katham 02042019a manyamno hi ka satsu purua parikrtayet 02042019c anyaprv striya jtu tvad anyo madhusdana 02042020a kama v yadi te raddh m v kra mama kama 02042020c kruddhd vpi prasannd v ki me tvatto bhaviyati 02042021a tath bruvata evsya bhagavn madhusdana 02042021c vyapharac chira kruddha cakremitrakaraa 02042021e sa papta mahbhur vajrhata ivcala 02042022a tata cedipater deht tejo grya dadrur nrp 02042022c utpatanta mahrja gagand iva bhskaram 02042023a tata kamalapatrka kra lokanamaskrtam 02042023c vavande tat tad tejo vivea ca nardhipa 02042024a tad adbhutam amanyanta drv sarve mahkita 02042024c yad vivea mahbhu tat teja puruottamam 02042025a anabhre pravavara dyau papta jvalitani 02042025c krena nihate caidye cacla ca vasudhar 02042026a tata ke cin mahpl nbruvas tatra ki cana 02042026c attavkpathe kle prekam janrdanam 02042027a hastair hastgram apare pratyapann amarit 02042027c apare daanair ohn adaan krodhamrchit 02042028a rahas tu ke cid vreya praaasur nardhip 02042028c ke cid eva tu sarabdh madhyasths tv apare bhavan 02042029a prahr keava jagmu sastuvanto maharaya 02042029c brhma ca mahtmna prthiv ca mahbal 02042030a pavas tv abravd bhrtrn satkrea mahpatim 02042030c damaghotmaja vra sasdhayata m ciram 02042030e tath ca krtavantas te bhrtur vai sana tad 02042031a cednm dhipatye ca putram asya mahpatim 02042031c abhyaicat tad prtha saha tair vasudhdhipai 02042032a tata sa kururjasya kratu sarvasamrddhimn 02042032c yn prtikaro rjan sababhau vipulaujasa 02042033a ntavighna sukhrambha prabhtadhanadhnyavn 02042033c annavn bahubhakya ca keavena surakita 02042034a sampaym sa ca ta rjasya mahkratum 02042034c ta tu yaja mahbhur sampter janrdana 02042034e raraka bhagav auri rgacakragaddhara 02042035a tatas tv avabhrthasnta dharmarja yudhihiram 02042035c samasta prthiva katram abhigamyedam abravt
02042036c jamhjamhn yaa savardhita tvay 02042036e karmaaitena rjendra dharma ca sumahn krta 02042037a prcchmo naravyghra sarvakmai supjit 02042037c svarri gamiymas tad anujtum arhasi 02042038a rutv tu vacana rj dharmarjo yudhihira 02042038c yathrha pjya nrpatn bhrtrn sarvn uvca ha 02042039a rjna sarva evaite prtysmn samupgat 02042039c prasthit svni rri mm prcchya paratap 02042039e te nuvrajata bhadra vo viaynta nrpottamn 02042040a bhrtur vacanam jya pav dharmacria 02042040c yathrha nrpamukhys tn ekaika samanuvrajan 02042041a viram anvayt tra dhradyumna pratpavn 02042041c dhanajayo yajasena mahtmna mahratha 02042042a bhma ca dhrtarra ca bhmaseno mahbala 02042042c droa ca sasuta vra sahadevo mahratha 02042043a nakula subala rjan sahaputra samanvayt 02042043c draupadey sasaubhadr prvatyn mahpatn 02042044a anvagacchas tathaivnyn katriyn katriyarabh 02042044c eva sapjits te vai jagmur vipr ca sarvaa 02042045a gateu prthivendreu sarveu bharatarabha 02042045c yudhihiram uvceda vsudeva pratpavn 02042046a prcche tv gamiymi dvrak kurunandana 02042046c rjasya kratureha diy tva prptavn asi 02042047a tam uvcaivam uktas tu dharmar madhusdanam 02042047c tava prasdd govinda prptavn asmi vai kratum 02042048a samasta prthiva katra tvatprasdd vanugam 02042048c updya bali mukhya mm eva samupasthitam 02042049a na vaya tvm rte vra rasymeha katha cana 02042049c avaya cpi gantavy tvay dvravat pur 02042050a evam ukta sa dharmtm yudhihirasahyavn 02042050c abhigamybravt prta prth prthuya hari 02042051a smrjya samanuprpt putrs te dya pitrvasa 02042051c siddhrth vasumanta ca s tva prtim avpnuhi 02042052a anujtas tvay cha dvrak gantum utsahe 02042052c subhadr draupad caiva sabhjayata keava 02042053a nikramyntapurc caiva yudhihirasahyavn 02042053c snta ca krtajapya ca brhman svasti vcya ca 02042054a tato meghavaraprakhya syandana vai sukalpitam 02042054c yojayitv mahrja druka pratyupasthita 02042055a upasthita ratha drv trkyapravaraketanam 02042055c pradakiam upvrtya samruhya mahman 02042055e prayayau puarkkas tato dvravat purm 02042056a ta padbhym anuvavrja dharmarjo yudhihira
02042056c bhrtrbhi sahita rmn vsudeva mahbalam
02042057a tato muhrta sagrhya syandanapravara hari 02042057c abravt puarkka kuntputra yudhihiram 02042058a apramatta sthito nitya praj phi vi pate 02042058c parjanyam iva bhtni mahdrumam ivaj 02042058e bndhavs tvopajvantu sahasrkam ivmar 02042059a krtv paraspareaiva savida krapavau 02042059c anyonya samanujpya jagmatu svagrhn prati 02042060a gate dvravat kre stvatapravare nrpa 02042060c eko duryodhano rj akuni cpi saubala 02042060e tasy sabhy divyym atus tau nararabhau 02043001 vaiapyana uvca 02043001a vasan duryodhanas tasy sabhy bharatarabha 02043001c anair dadara t sarv sabh akunin saha 02043002a tasy divyn abhipryn dadara kurunandana 02043002c na draprv ye tena nagare ngashvaye 02043003a sa kad cit sabhmadhye dhrtarro mahpati 02043003c sphika talam sdya jalam ity abhiakay 02043004a svavastrotkaraa rj krtavn buddhimohita 02043004c durman vimukha caiva paricakrma t sabhm 02043005a tata sphikatoy vai sphikmbujaobhitm 02043005c vp matv sthalam iti savs prpataj jale 02043006a jale nipatita drv kikar jahasur bhram 02043006c vssi ca ubhny asmai pradad rjasant 02043007a tathgata tu ta drv bhmaseno mahbala 02043007c arjuna ca yamau cobhau sarve te prhasas tad 02043008a nmarayat tatas tem avahsam amaraa 02043008c kra rakamas tu na sa tn samudaikata 02043009a punar vasanam utkipya pratariyann iva sthalam 02043009c ruroha tata sarve jahasus te punar jan 02043010a dvra ca vivrtkra lalena samhanat 02043010c savrta ceti manvno dvraded upramat 02043011a eva pralambhn vividhn prpya tatra vi pate 02043011c paveybhyanujtas tato duryodhano nrpa 02043012a aprahrena manas rjasye mahkratau 02043012c prekya tm adbhutm rddhi jagma gajashvayam 02043013a pavarprataptasya dhynaglnasya gacchata 02043013c duryodhanasya nrpate pp matir ajyata 02043014a prthn sumanaso drv prthiv ca vanugn 02043014c krtsna cpi hita lokam kumra kurdvaha 02043015a mahimna para cpi pavn mahtmanm 02043015c duryodhano dhrtarro vivara samapadyata 02043016a sa tu gacchann anekgra sabhm evnucintayan 02043016c riya ca tm anupam dharmarjasya dhmata
02043017a pramatto dhrtarrasya putro duryodhanas tad
02043017c nbhyabhat subalaja bhama puna puna 02043018a anekgra tu ta drv akuni pratyabhata 02043018c duryodhana kutomla nivasann iva gacchasi 02043019 duryodhana uvca 02043019a drvem prthiv krtsn yudhihiravanugm 02043019c jitm astrapratpena vetvasya mahtmana 02043020a ta ca yaja tathbhta drv prthasya mtula 02043020c yath akrasya deveu tathbhta mahdyute 02043021a amarea susapro dahyamno divniam 02043021c uciukrgame kle uye toyam ivlpakam 02043022a paya stvatamukhyena iupla niptitam 02043022c na ca tatra pumn st ka cit tasya padnuga 02043023a dahyamn hi rjna pavotthena vahnin 02043023c kntavanto pardha ta ko hi ta kantum arhati 02043024a vsudevena tat karma tathyukta mahat krtam 02043024c siddha ca paveyn pratpena mahtmanm 02043025a tath hi ratnny dya vividhni nrp nrpam 02043025c upatihanti kaunteya vaiy iva karaprad 02043026a riya tathvidh drv jvalantm iva pave 02043026c amaravaam panno dahye ham atathocita 02043027a vahnim eva pravekymi bhakayiymi v viam 02043027c apo vpi pravekymi na hi akymi jvitum 02043028a ko hi nma pumml loke marayiyati sattvavn 02043028c sapatnn rdhyato drv hnim tmana eva ca 02043029a so ha na str na cpy astr na pumn npumn api 02043029c yo ha t maraymy adya tdr riyam gatm 02043030a varatva prthivy ca vasumatt ca tdrm 02043030c yaja ca tdra drv mdra ko na sajvaret 02043031a aakta caika evha tm hartu nrpariyam 02043031c sahy ca na paymi tena mrtyu vicintaye 02043032a daivam eva para manye paurua tu nirarthakam 02043032c drv kuntsute ubhr riya tm hrt tath 02043033a krto yatno may prva vine tasya saubala 02043033c tac ca sarvam atikramya sa vrddho psv iva pakajam 02043034a tena daiva para manye paurua tu nirarthakam 02043034c dhrtarr hi hyante prth vardhanti nityaa 02043035a so ha riya ca t drv sabh t ca tathvidhm 02043035c rakibhi cvahsa ta paritapye yathgnin 02043036a sa mm abhyanujnhi mtuldya sudukhitam 02043036c amara ca samvia dhrtarre nivedaya 02044001 akunir uvca 02044001a duryodhana na te mara krya prati yudhihiram 02044001c bhgadheyni hi svni pav bhujate sad
02044002a anekair abhyupyai ca tvayrabdh pursakrt
02044002c vimukt ca naravyghr bhgadheyapuraskrt 02044003a tair labdh draupad bhry drupada ca sutai saha 02044003c sahya prthivlbhe vsudeva ca vryavn 02044004a labdha ca nbhibhto rtha pitryo a prthivpate 02044004c vivrddhas tejas te tatra k paridevan 02044005a dhanajayena gvam akayyau ca maheudh 02044005c labdhny astri divyni tarpayitv hutanam 02044006a tena krmukamukhyena bhuvryea ctmana 02044006c krt vae mahpls tatra k paridevan 02044007a agnidhn maya cpi mokayitv sa dnavam 02044007c sabh t kraym sa savyasc paratapa 02044008a tena caiva mayenokt kikar nma rkas 02044008c vahanti t sabh bhms tatra k paridevan 02044009a yac csahyat rjann uktavn asi bhrata 02044009c tan mithy bhrtaro hme sahys te mahrath 02044010a droas tava mahevsa saha putrea dhmat 02044010c staputra ca rdheyo gautama ca mahratha 02044011a aha ca saha sodaryai saumadatti ca vryavn 02044011c etais tva sahita sarvair jaya krtsn vasudharm 02044012 duryodhana uvca 02044012a tvay ca sahito rjann etai cnyair mahrathai 02044012c etn eva vijeymi yadi tvam anumanyase 02044013a eteu vijitev adya bhaviyati mah mama 02044013c sarve ca prthivpl sabh s ca mahdhan 02044014 akunir uvca 02044014a dhanajayo vsudevo bhmaseno yudhihira 02044014c nakula sahadeva ca drupada ca sahtmajai 02044015a naite yudhi balj jetu aky suragaair api 02044015c mahrath mahevs krtstr yuddhadurmad 02044016a aha tu tad vijnmi vijetu yena akyate 02044016c yudhihira svaya rjas tan nibodha juasva ca 02044017 duryodhana uvca 02044017a apramdena suhrdm anye ca mahtmanm 02044017c yadi aky vijetu te tan mamcakva mtula 02044018 akunir uvca 02044018a dytapriya ca kaunteyo na ca jnti devitum 02044018c samhta ca rjendro na akyati nivartitum 02044019a devane kuala cha na me sti sadro bhuvi 02044019c triu lokeu kaunteya ta tva dyte samhvaya 02044020a tasykakualo rjann dsye ham asaayam 02044020c rjya riya ca t dpt tvadartha puruarabha 02044021a ida tu sarva tva rje duryodhana nivedaya 02044021c anujtas tu te pitr vijeye ta na saaya
02044022 duryodhana uvca
02044022a tvam eva kurumukhyya dhrtarrya saubala 02044022c nivedaya yathnyya nha akye niasitum 02045001 vaiapyana uvca 02045001a anubhya tu rjas ta rjasya mahkratum 02045001c yudhihirasya nrpater gndhrputrasayuta 02045002a priyakrn matam jya prva duryodhanasya tat 02045002c prajcakuam sna akuni saubalas tad 02045003a duryodhanavaca rutv dhrtarra jandhipam 02045003c upagamya mahprja akunir vkyam abravt 02045004a duryodhano mahrja vivaro haria kra 02045004c dna cintpara caiva tad viddhi bharatarabha 02045005a na vai parkase samyag asahya atrusabhavam 02045005c jyehaputrasya oka tva kimartha nvabudhyase 02045006 dhrtarra uvca 02045006a duryodhana kutomla bhram rto si putraka 02045006c rotavya cen may so rtho brhi me kurunandana 02045007a aya tv akuni prha vivara haria kram 02045007c cintaya ca na paymi okasya tava sabhavam 02045008a aivarya hi mahat putra tvayi sarva samarpitam 02045008c bhrtara suhrda caiva ncaranti tavpriyam 02045009a cchdayasi prvrn ansi piitaudanam 02045009c jney vahanti tv kensi haria kra 02045010a ayanni mahrhi yoita ca manoram 02045010c guavanti ca vemni vihr ca yathsukham 02045011a devnm iva te sarva vci baddha na saaya 02045011c sa dna iva durdhara kasmc chocasi putraka 02045012 duryodhana uvca 02045012a anmy cchdaye cha yath kupuruas tath 02045012c amara dhraye cogra titikan klaparyayam 02045013a amaraa sv prakrtr abhibhya pare sthit 02045013c klen mumuku parajn sa vai purua ucyate 02045014a satoo vai riya hanti abhimna ca bhrata 02045014c anukroabhaye cobhe yair vrto nnute mahat 02045015a na mm avati tad bhukta riya drv yudhihire 02045015c jvalantm iva kaunteye vivarakara mama 02045016a sapatnn rdhyato tmna hyamna nimya ca 02045016c adrym api kaunteye sthit payann ivodyatm 02045016e tasmd aha vivara ca dna ca haria kra 02045017a atisahasri sntak grhamedhina 02045017c triaddska ekaiko yn bibharti yudhihira 02045018a danyni sahasri nitya tatrnnam uttamam 02045018c bhujate rukmaptrbhir yudhihiraniveane 02045019a kadalmrgamokni kraymruni ca
02045019c kmboja prhiot tasmai parrdhyn api kambaln
02045020a rathayoidgavvasya atao tha sahasraa 02045020c triata coravmn atni vicaranty uta 02045021a prthagvidhni ratnni prthiv prthivpate 02045021c haran kratumukhye smin kuntputrya bhria 02045022a na kva cid dhi may dras tdro naiva ca ruta 02045022c ydrg dhangamo yaje puputrasya dhmata 02045023a aparyanta dhanaugha ta drv atror aha nrpa 02045023c arma naivdhigacchmi cintayno nia vibho 02045024a brhma vadhn ca gomanta atasaghaa 02045024c traikharva balim dya dvri tihanti vrit 02045025a kamaaln updya jtarpamay ubhn 02045025c eva bali samdya pravea lebhire tata 02045026a yan naiva madhu akrya dhrayanty amarastriya 02045026c tad asmai ksyam hrd vrua kalaodadhi 02045027a aikya rukmasahasrasya bahuratnavibhitam 02045027c drv ca mama tat sarva jvararpam ivbhavat 02045028a grhtv tat tu gacchanti samudrau prvadakiau 02045028c tathaiva pacima ynti grhtv bharatarabha 02045029a uttara tu na gacchanti vin tta patatribhi 02045029c ida cdbhutam atrst tan me nigadata ru 02045030a pre atasahasre tu vipr pariviyatm 02045030c sthpit tatra sajbhc chakho dhmyati nityaa 02045031a muhur muhu praadatas tasya akhasya bhrata 02045031c uttama abdam araua tato romi me hran 02045032a prthivair bahubhi kram upasthna didrkubhi 02045032c sarvaratnny updya prthiv vai janevara 02045033a yaje tasya mahrja puputrasya dhmata 02045033c vaiy iva mahpl dvijtipariveak 02045034a na s rr devarjasya yamasya varuasya v 02045034c guhyakdhipater vpi y r rjan yudhihire 02045035a t drv puputrasya riya paramikm aham 02045035c nti na parigacchmi dahyamnena cetas 02045036 akunir uvca 02045036a ym etm uttam lakm dravn asi pave 02045036c tasy prptv upya me ru satyaparkrama 02045037a aham akev abhijta prthivym api bhrata 02045037c hrdayaja paaja ca vieaja ca devane 02045038a dytapriya ca kaunteyo na ca jnti devitum 02045038c hta caiyati vyakta dvyvety hvayasva tam 02045039 vaiapyana uvca 02045039a evam ukta akunin rj duryodhanas tad 02045039c dhrtarram ida vkyam apadntaram abravt 02045040a ayam utsahate rja riyam hartum akavit
02045040c dytena puputrasya tad anujtum arhasi
02045041 dhrtarra uvca 02045041a katt mantr mahprja sthito yasysmi sane 02045041c tena sagamya vetsymi kryasysya vinicayam 02045042a sa hi dharma puraskrtya drghadar para hitam 02045042c ubhayo pakayor yukta vakyaty arthavinicayam 02045043 duryodhana uvca 02045043a nivartayiyati tvsau yadi katt sameyati 02045043c nivrtte tvayi rjendra mariye ham asaayam 02045044a sa mayi tva mrte rjan vidurea sukh bhava 02045044c bhokyase prthiv krtsn ki may tva kariyasi 02045045 vaiapyana uvca 02045045a rtavkya tu tat tasya praayokta niamya sa 02045045c dhrtarro bravt preyn duryodhanamate sthita 02045046a sthsahasrair brhat atadvr sabh mama 02045046c manoram daranym u kurvantu ilpina 02045047a tata sastrya ratnais tm akn vpya sarvaa 02045047c sukrt suprave ca nivedayata me anai 02045048a duryodhanasya ntyartham iti nicitya bhmipa 02045048c dhrtarro mahrja prhiod vidurya vai 02045049a aprv vidura hy asya nst ka cid vinicaya 02045049c dytado ca jnan sa putrasnehd akryata 02045050a tac chrutv viduro dhmn kalidvram upasthitam 02045050c vinamukham utpanna dhrtarram updravat 02045051a so bhigamya mahtmna bhrt bhrtaram agrajam 02045051c mrdhn praamya carav ida vacanam abravt 02045052a nbhinandmi te rjan vyavasyam ima prabho 02045052c putrair bhedo yath na syd dytahetos tath kuru 02045053 dhrtarra uvca 02045053a katta putreu putrair me kalaho na bhaviyati 02045053c divi dev prasda na kariyanti na saaya 02045054a aubha v ubha vpi hita v yadi vhitam 02045054c pravartat suhrddyta diam etan na saaya 02045055a mayi sanihite caiva bhme ca bharatarabhe 02045055c anayo daivavihito na katha cid bhaviyati 02045056a gaccha tva ratham sthya hayair vtasamair jave 02045056c khavaprastham adyaiva samnaya yudhihiram 02045057a na vryo vyavasyo me viduraitad bravmi te 02045057c daivam eva para manye yenaitad upapadyate 02045058a ity ukto viduro dhmn naitad astti cintayan 02045058c pageya mahprjam abhyagacchat sudukhita 02046001 janamejaya uvca 02046001a katha samabhavad dyta bhrtr tan mahtyayam 02046001c yatra tad vyasana prpta pavair me pitmahai
02046002a ke ca tatra sabhstr rjno brahmavittama
02046002c ke cainam anvamodanta ke caina pratyaedhayan 02046003a vistareaitad icchmi kathyamna tvay dvija 02046003c mla hy etad vinasya prthivy dvijasattama 02046004 sta uvca 02046004a evam uktas tad rj vysaiya pratpavn 02046004c cacake yathvrtta tat sarva sarvavedavit 02046005 vaiapyana uvca 02046005a ru me vistareem kath bharatasattama 02046005c bhya eva mahrja yadi te ravae mati 02046006a vidurasya mata jtv dhrtarro mbiksuta 02046006c duryodhanam ida vkyam uvca vijane puna 02046007a ala dytena gndhre viduro na praasati 02046007c na hy asau sumahbuddhir ahita no vadiyati 02046008a hita hi parama manye viduro yat prabhate 02046008c kriyat putra tat sarvam etan manye hita tava 02046009a devarir vsavagurur devarjya dhmate 02046009c yat prha stra bhagavn brhaspatir udradh 02046010a tad veda vidura sarva sarahasya mahkavi 02046010c sthita ca vacane tasya sadham api putraka 02046011a viduro vpi medhv kur pravaro mata 02046011c uddhavo v mahbuddhir vrnm arcito nrpa 02046012a dytena tad ala putra dyte bhedo hi dryate 02046012c bhede vino rjyasya tat putra parivarjaya 02046013a pitr mtr ca putrasya yad vai krya para smrtam 02046013c prptas tvam asi tat tta pitrpaitmaha padam 02046014a adhtavn krt stre llita satata grhe 02046014c bhrtrjyeha sthito rjye vindase ki na obhanam 02046015a prthagjanair alabhya yad bhojancchdana param 02046015c tat prpto si mahbho kasmc chocasi putraka 02046016a sphta rra mahbho pitrpaitmaha mahat 02046016c nityam jpayan bhsi divi devevaro yath 02046017a tasya te viditapraja okamlam ida katham 02046017c samutthita dukhatara tan me asitum arhasi 02046018 duryodhana uvca 02046018a anmy cchdaymti prapayan ppaprua 02046018c nmara kurute yas tu purua so dhama smrta 02046019a na m prti rjendra lakm sdhra vibho 02046019c jvalitm iva kaunteye riya drv ca vivyathe 02046020a sarv hi prthiv drv yudhihiravanugm 02046020c sthiro smi yo ha jvmi dukhd etad bravmi te 02046021a varjit ivbhnti nighn caitrakikaukur 02046021c kraskar lohajagh yudhihiraniveane 02046022a himavatsgarnp sarvaratnkars tath
02046022c anty sarve paryudast yudhihiraniveane
02046023a jyeho yam iti m matv reha ceti vi pate 02046023c yudhihirea satkrtya yukto ratnaparigrahe 02046024a upasthitn ratnn rehnm arghahrim 02046024c ndryata para prnto nparas tatra bhrata 02046025a na me hasta samabhavad vasu tat pratigrhata 02046025c prtihanta mayi rnte grhya drhrta vasu 02046026a krt bindusaroratnair mayena sphikacchadm 02046026c apaya nalin prm udakasyeva bhrata 02046027a vastram utkarati mayi prhasat sa vrkodara 02046027c atror rddhivieea vimha ratnavarjitam 02046028a tatra sma yadi akta sy ptayeya vrkodaram 02046028c sapatnenvahso hi sa m dahati bhrata 02046029a puna ca tdrm eva vp jalajalinm 02046029c matv ilsam toye patito smi nardhipa 02046030a tatra m prhasat kra prthena saha sasvanam 02046030c draupad ca saha strbhir vyathayant mano mama 02046031a klinnavastrasya ca jale kikar rjacodit 02046031c dadur vssi me nyni tac ca dukhatara mama 02046032a pralambha ca ruvnya gadato me nardhipa 02046032c advrea vinirgacchan dvrasasthnarpi 02046032e abhihatya il bhyo lalensmi vikata 02046033a tatra m yamajau drd lokya lalitau kila 02046033c bhubhi parigrht ocantau sahitv ubhau 02046034a uvca sahadevas tu tatra m vismayann iva 02046034c ida dvram ito gaccha rjann iti puna puna 02046035a nmadheyni ratnn purastn na rutni me 02046035c yni drni me tasy manas tapati tac ca me 02047001 duryodhana uvca 02047001a yan may pavn tu dra tac chru bhrata 02047001c hrta bhmiplair hi vasu mukhya tatas tata 02047002a na vinde drham tmna drvha tad arer dhanam 02047002c phalato bhmito vpi pratipadyasva bhrata 02047003a ai cailn vrada jtarpaparikrtn 02047003c prvrjinamukhy ca kmboja pradadau vasu 02047004a avs tittirikalms triata ukansikn 02047004c uravms triata ca pu pluamgudai 02047005a govsan brhma ca dsamy ca sarvaa 02047005c prtyartha te mahbhg dharmarjo mahtmana 02047005e trikharva balim dya dvri tihanti vrit 02047006a kamaaln updya jtarpamay ubhn 02047006c eva bali pradytha pravea lebhire tata 02047007a ata dssahasr krpsikanivsinm 02047007c yms tanvyo drghakeyo hembharaabhit
02047007e dr viprottamrhi rkavny ajinni ca
02047008a bali ca krtsnam dya bharukacchanivsina 02047008c upaninyur mahrja hayn gndhradeajn 02047009a indrakrair vartayanti dhnyair nadmukhai ca ye 02047009c samudranikue jt parisindhu ca mnav 02047010a te vairm prad ca vag ca kitavai saha 02047010c vividha balim dya ratnni vividhni ca 02047011a ajvika gohiraya kharora phalaja madhu 02047011c kambaln vividh caiva dvri tihanti vrit 02047012a prgjyotidhipa ro mlecchnm adhipo bal 02047012c yavanai sahito rj bhagadatto mahratha 02047013a jneyn hay ghrn dynilarahasa 02047013c bali ca krtsnam dya dvri tihati vrita 02047014a amasramaya bha uddhadantatsarn asn 02047014c prgjyotio tha tad dattv bhagadatto vrajat tad 02047015a dvyaks tryakml lalkn nndigbhya samgatn 02047015c aun anivs ca bhukn purudakn 02047016a ekapd ca tatrham apaya dvri vritn 02047016c balyartha dadatas tasmai hiraya rajata bahu 02047017a indragopakavarbh ukavarn manojavn 02047017c tathaivendryudhanibhn sadhybhrasadrn api 02047018a anekavarn rayn grhtvvn manojavn 02047018c jtarpam anarghya ca dadus tasyaikapdak 02047019a cnn h akn orn parvatntaravsina 02047019c vreyn hrah ca krn haimavats tath 02047020a na praymy abhigatn vividhn dvri vritn 02047020c balyartha dadatas tasya nnrpn anekaa 02047021a kragrvn mahkyn rsabh ataptina 02047021c hrur daashasrn vintn diku virutn 02047022a pramargasparhya bhlcnasamudbhavam 02047022c aura ca rkava caiva kaja paaja tath 02047023a kukrta tathaivnyat kamalbha sahasraa 02047023c laka vastram akrpsam vika mrdu cjinam 02047024a niit caiva drghsn riaktiparavadhn 02047024c aparntasamudbhts tathaiva para itn 02047025a rasn gandh ca vividhn ratnni ca sahasraa 02047025c bali ca krtsnam dya dvri tihanti vrit 02047026a aks tukhr kak ca roma rgio nar 02047026c mahgamn dragamn gaitn arbuda hayn 02047027a koia caiva bahua suvara padmasamitam 02047027c balim dya vividha dvri tihanti vrit 02047028a sanni mahrhi ynni ayanni ca 02047028c maikcanacitri gajadantamayni ca 02047029a rath ca vividhkr jtarpaparikrtn
02047029c hayair vintai sapannn vaiyghraparivran
02047030a vicitr ca paristomn ratnni ca sahasraa 02047030c nrcn ardhanrc astri vividhni ca 02047031a etad dattv mahad dravya prvadedhipo nrpa 02047031c pravio yajasadana pavasya mahtmana 02048001 duryodhana uvca 02048001a dya tu tasmai vividha ru me gadato nagha 02048001c yajrtha rjabhir datta mahnta dhanasacayam 02048002a merumandarayor madhye ailodm abhito nadm 02048002c ye te kcakaven chy ramym upsate 02048003a kha ekanjyoh pradar drghaveava 02048003c paup ca kuind ca taga parataga 02048004a te vai piplika nma varadatta piplikai 02048004c jtarpa droameyam ahru pujao nrp 02048005a krml lalm camar ukl cny aiprabhn 02048005c himavatpupaja caiva svdu kaudra tath bahu 02048006a uttarebhya kurubhya cpy apoha mlyam ambubhi 02048006c uttard api kailsd oadh sumahbal 02048007a prvaty bali cnyam hrtya praat sthit 02048007c ajtaatror nrpater dvri tihanti vrit 02048008a ye parrdhe himavata sryodayagirau nrp 02048008c vrieasamudrnte lohityam abhita ca ye 02048008e phalamlan ye ca kirt carmavsasa 02048009a candangurukhn bhrn klyakasya ca 02048009c carmaratnasuvarn gandhn caiva raya 02048010a kairtiknm ayuta dsn ca vi pate 02048010c hrtya ramayrthn drajn mrgapakia 02048011a nicita parvatebhya ca hiraya bhrivarcasam 02048011c bali ca krtsnam dya dvri tihanti vrit 02048012a kyavy darad drv r vaiyamaks tath 02048012c audumbar durvibhg prad bhlikai saha 02048013a kmr kundamn ca paurak hasakyan 02048013c ibitrigartayaudhey rjany madrakekay 02048014a ambah kaukurs trky vastrap pahlavai saha 02048014c vastaya samauley saha kudrakamlavai 02048015a auik kukkur caiva ak caiva vi pate 02048015c ag vag ca pur ca navaty gays tath 02048016a sujtaya reimanta reysa astrapaya 02048016c hru katriy vitta atao jtaatrave 02048017a vag kaligapatayas tmralipt sapurak 02048017c dukla kauika caiva patrora prvarn api 02048018a tatra sma dvraplais te procyante rjasant 02048018c krtakr subalayas tato dvram avpsyatha 02048019a dantn hemakakn padmavarn kuthvrtn
02048019c ailbhn nityamatt ca abhita kmyaka sara
02048020a dattvaikaiko daaatn kujarn kavacvrtn 02048020c kamvata kuln ca dvrea prvias tata 02048021a ete cnye ca bahavo ga digbhya samgat 02048021c anyai cophrtny atra ratnnha mahtmabhi 02048022a rj citraratho nma gandharvo vsavnuga 02048022c atni catvry adadad dhayn vtarahasm 02048023a tumburus tu pramudito gandharvo vjin atam 02048023c mrapatrasavarnm adadad dhemamlinm 02048024a krt tu rj kauravya kar vi pate 02048024c adadad gajaratnn atni subahny api 02048025a virena tu matsyena balyartha hemamlinm 02048025c kujar sahasre dve mattn samuphrte 02048026a purrd vasudno rj aviati gajn 02048026c avn ca sahasre dve rjan kcanamlinm 02048027a javasattvopapannn vayasthn nardhipa 02048027c bali ca krtsnam dya pavebhyo nyavedayat 02048028a yajasenena dsn sahasri caturdaa 02048028c dsnm ayuta caiva sadr vi pate 02048029a gajayukt mahrja rath aviatis tath 02048029c rjya ca krtsna prthebhyo yajrtha vai niveditam 02048030a samudrasra vairya mukt akhs tathaiva ca 02048030c ataa ca kuths tatra sihal samupharan 02048031a savrt maicrais tu yms tmrntalocan 02048031c tn grhtv nars tatra dvri tihanti vrit 02048032a prtyartha brhma caiva katriy ca vinirjit 02048032c upjahrur via caiva dr uravo pi ca 02048032e prty ca bahumnc ca abhyagacchan yudhihiram 02048033a sarve mlecch sarvavar dimadhyntajs tath 02048033c nndeasamutthai ca nnjtibhir gatai 02048033e paryasta iva loko ya yudhihiraniveane 02048034a uccvacn upagrhn rjabhi prahitn bahn 02048034c atr payato dukhn mumr me dya jyate 02048035a bhrtys tu ye pavn ts te vakymi bhrata 02048035c yem ma ca pakva ca savidhatte yudhihira 02048036a ayuta tri padmni gajroh sasdina 02048036c rathnm arbuda cpi pdt bahavas tath 02048037a pramyamam rabdha pacyamna tathaiva ca 02048037c visrjyamna cnyatra puyhasvana eva ca 02048038a nbhuktavanta nhra nsubhika katha cana 02048038c apaya sarvavarn yudhihiraniveane 02048039a atisahasri sntak grhamedhina 02048039c triaddska ekaiko yn bibharti yudhihira 02048039e suprt paritu ca te py asanty arikayam
02048040a danyni sahasri yatnm rdhvaretasm
02048040c bhujate rukmaptru yudhihiraniveane 02048041a bhuktbhukta krtkrta sarvam kubjavmanam 02048041c abhujn yjasen pratyavaikad vi pate 02048042a dvau kara na prayacchet kuntputrya bhrata 02048042c vaivhikena pcl sakhyenndhakavraya 02049001 duryodhana uvca 02049001a rys tu ye vai rjna satyasadh mahvrat 02049001c paryptavidy vaktro vedntvabhrthplut 02049002a dhrtimanto hrniedh dharmtmno yaasvina 02049002c mrdhbhiikts te caina rjna paryupsate 02049003a dakirtha samnt rjabhi ksyadohan 02049003c ray bahushasr apaya tatra tatra g 02049004a jahrus tatra satkrtya svayam udyamya bhrata 02049004c abhiekrtham avyagr bham uccvaca nrp 02049005a bhlko ratham hrj jmbnadaparikrtam 02049005c sudakias ta yuyuje vetai kmbojajair hayai 02049006a suntho pratima tasya anukara mahya 02049006c dhvaja cedipati kipram ahrt svayam udyatam 02049007a dkitya sanahana srague ca mgadha 02049007c vasudno mahevso gajendra aihyanam 02049008a matsyas tv akn avbadhnd ekalavya upnahau 02049008c vantyas tv abhiekrtham po bahuvidhs tath 02049009a cekitna upsaga dhanu kya upharat 02049009c asi rukmatsaru alya aikya kcanabhaam 02049010a abhyaicat tato dhaumyo vysa ca sumahtap 02049010c nrada vai puraskrtya devala csita munim 02049011a prtimanta uptihann abhieka maharaya 02049011c jmadagnyena sahits tathnye vedaprag 02049012a abhijagmur mahtmna mantravad bhridakiam 02049012c mahendram iva devendra divi saptarayo yath 02049013a adhrayac chatram asya styaki satyavikrama 02049013c dhanajaya ca vyajane bhmasena ca pava 02049014a upgrhd yam indrya purkalpe prajpati 02049014c tam asmai akham hrd vrua kalaodadhi 02049015a sikta nikasahasrea sukrta vivakarma 02049015c tenbhiikta krena tatra me kamalo bhavat 02049016a gacchanti prvd apara samudra cpi dakiam 02049016c uttara tu na gacchanti vin tta patatribhi 02049017a tatra sma dadhmu ataa akhn magalyakrat 02049017c pradas te samdhmts tatra romi me hran 02049018a praat bhmip cpi petur hn svatejas 02049018c dhradyumna pav ca styaki keavo ama 02049019a sattvasth auryasapann anyonyapriyakria
02049019c visajn bhmipn drv m ca te prhasas tad
02049020a tata prahro bbhatsu prdd dhemaviinm 02049020c atny anauh paca dvijamukhyeu bhrata 02049021a naiva ambarahantbhd yauvanvo manur na ca 02049021c na ca rj prthur vainyo na cpy sd bhagratha 02049022a yathtimtra kaunteya riy paramay yuta 02049022c rjasyam avpyaiva haricandra iva prabhu 02049023a et drv riya prthe haricandre yath vibho 02049023c katha nu jvita reyo mama payasi bhrata 02049024a andheneva yuga naddha viparyasta nardhipa 02049024c kanyso vivardhante jyeh hyanti bhrata 02049025a eva drv nbhivindmi arma; parkamo pi kurupravra 02049025c tenham eva krat gata ca; vivarat caiva saokat ca 02050001 dhrtarra uvca 02050001a tva vai jyeho jyaihineya putra m pavn dvia 02050001c dve hy asukham datte yathaiva nidhana tath 02050002a avyutpanna samnrtha tulyamitra yudhihiram 02050002c advianta katha dviyt tvdro bharatarabha 02050003a tulybhijanavrya ca katha bhrtu riya nrpa 02050003c putra kmayase mohn maiva bh mya sdhv iha 02050004a atha yajavibhti t kkase bharatarabha 02050004c rtvijas tava tanvantu saptatantu mahdhvaram 02050005a hariyanti rjnas tavpi vipula dhanam 02050005c prty ca bahumnc ca ratnny bharani ca 02050006a anarthcarita tta parasvasprhaa bhram 02050006c svasatua svadharmastho ya sa vai sukham edhate 02050007a avypra parrtheu nityodyoga svakarmasu 02050007c udyamo rakae svem etad vaibhavalakaam 02050008a vipattiv avyatho dako nityam utthnavn nara 02050008c apramatto vinttm nitya bhadri payati 02050009a antarvedy dadad vitta kmn anubhavan priyn 02050009c kran strbhir nirtaka pramya bharatarabha 02050010 duryodhana uvca 02050010a jnan vai mohayasi m nvi naur iva sayat 02050010c svrthe ki nvadhna te utho dvei m bhavn 02050011a na santme dhrtarr ye tvam anusit 02050011c bhaviyam artham khysi sad tva krtyam tmana 02050012a parapraeyo grar hi ya ca mrgt pramuhyati 02050012c panthnam anugaccheyu katha tasya padnug 02050013a rjan parigataprajo vrddhasev jitendriya 02050013c pratipannn svakryeu samohayasi no bhram 02050014a lokavrttd rjavrttam anyad ha brhaspati 02050014c tasmd rj prayatnena svrtha cintya sadaiva hi 02050015a katriyasya mahrja jaye vrtti samhit
02050015c sa vai dharmo stv adharmo v svavrttau bharatarabha
02050016a praklayed dia sarv pratodeneva srathi 02050016c pratyamitrariya dpt bubhur bharatarabha 02050017a pracchanno v prako v yo yogo ripubdhana 02050017c tad vai astra astravid na astra chedana smrtam 02050018a asatoa riyo mla tasmt ta kmaymy aham 02050018c samucchraye yo yatate sa rjan paramo nay 02050019a mamatva hi na kartavyam aivarye v dhane pi v 02050019c prvvpta haranty anye rjadharma hi ta vidu 02050020a adrohe samaya krtv ciccheda namuce ira 02050020c akra s hi mat tasya ripau vrtti santan 02050021a dvv etau grasate bhmi sarpo bilaayn iva 02050021c rjna cviroddhra brhmaa cpravsinam 02050022a nsti vai jtita atru puruasya vi pate 02050022c yena sdhra vrtti sa atrur netaro jana 02050023a atrupaka samrdhyanta yo moht samupekate 02050023c vydhir pyyita iva tasya mla chinatti sa 02050024a alpo pi hy arir atyanta vardhamnaparkrama 02050024c valmko mlaja iva grasate vrkam antikt 02050025a jamha ripor lakmr m te rocia bhrata 02050025c ea bhra sattvavat naya irasi dhihita 02050026a janmavrddhim ivrthn yo vrddhim abhikkate 02050026c edhate jtiu sa vai sadyovrddhir hi vikrama 02050027a nprpya pavaivarya saayo me bhaviyati 02050027c avpsye v riya t hi eye v nihato yudhi 02050028a atdrasya ki me dya jvitena vi pate 02050028c vardhante pav nitya vaya tu sthiravrddhaya 02051001 akunir uvca 02051001a y tvam et riya drv puputre yudhihire 02051001c tapyase t hariymi dytenhyat para 02051002a agatv saayam aham ayuddhv ca cammukhe 02051002c akn kipann akata san vidvn aviduo jaye 02051003a glahn dhani me viddhi arn ak ca bhrata 02051003c ak hrdaya me jy ratha viddhi mamstaram 02051004 duryodhana uvca 02051004a ayam utsahate rja riyam hartum akavit 02051004c dytena puputrebhyas tat tubhya tta rocatm 02051005 dhrtarra uvca 02051005a sthito smi sane bhrtur vidurasya mahtmana 02051005c tena sagamya vetsymi kryasysya vinicayam 02051006 duryodhana uvca 02051006a vihaniyati te buddhi viduro muktasaaya 02051006c pavn hite yukto na tath mama kaurava 02051007a nrabhet parasmarthyt purua kryam tmana
02051007c matismya dvayor nsti kryeu kurunandana
02051008a bhaya pariharan manda tmna pariplayan 02051008c varsu klinnakaavat tihann evvasdati 02051009a na vydhayo npi yama reyaprpti pratkate 02051009c yvad eva bhavet kalpas tvac chreya samcaret 02051010 dhrtarra uvca 02051010a sarvath putra balibhir vigraha te na rocaye 02051010c vaira vikra srjati tad vai astram anyasam 02051011a anartham artha manyase rjaputra; sagranthana kalahasytighoram 02051011c tad vai pravrtta tu yath katha cid; vimokayec cpy asisyak ca 02051012 duryodhana uvca 02051012a dyte purair vyavahra pratas; tatrtyayo nsti na saprahra 02051012c tad rocat akuner vkyam adya; sabh kipra tvam ihjpayasva 02051013a svargadvra dvyat no viia; tadvartin cpi tathaiva yuktam 02051013c bhaved eva hy tman tulyam eva; durodara pavais tva kuruva 02051014 dhrtarra uvca 02051014a vkya na me rocate yat tvayokta; yat te priya tat kriyat narendra 02051014c pact tapsyase tad upkramya vkya; na hdra bhvi vaco hi dharmyam 02051015a dra hy etad vidureaivam eva; sarva prva buddhividynugena 02051015c tad evaitad avaasybhyupaiti; mahad bhaya katriyabjaghti 02051016 vaiapyana uvca 02051016a evam uktv dhrtarro man; daiva matv parama dustara ca 02051016c asoccai purun putravkye; sthito rj daivasamhacet 02051017a sahasrastambh hemavairyacitr; atadvr toraasphirgm 02051017c sabhm agry kroamtryat me; tad vistrm u kurvantu yukt 02051018a rutv tasya tvarit nirviak; prj daks t tath cakrur u 02051018c sarvadravyy upajahru sabhy; sahasraa ilpina cpi yukt 02051019a klenlpentha nih gat t; sabh ramy bahuratn vicitrm 02051019c citrair haimair sanair abhyupetm; cakhyus te tasya rja pratt 02051020a tato vidvn vidura mantrimukhyam; uvceda dhrtarro narendra 02051020c yudhihira rjaputra hi gatv; madvkyena kipram ihnayasva 02051021a sabheya me bahuratn vicitr; ayysanair upapann mahrhai 02051021c s dryat bhrtrbhi srdham etya; suhrddyta vartatm atra ceti 02051022a matam jya putrasya dhrtarro nardhipa 02051022c matv ca dustara daivam etad rj cakra ha 02051023a anyyena tathoktas tu viduro vidu vara 02051023c nbhyanandad vaco bhrtur vacana cedam abravt 02051024a nbhinandmi nrpate praiam eta; maiva krth kuland bibhemi 02051024c putrair bhinnai kalahas te dhruva syd; etac chake dytakrte narendra 02051025 dhrtarra uvca 02051025a neha katta kalahas tapsyate m; na ced daiva pratiloma bhaviyat 02051025c dhtr tu diasya vae kileda; sarva jagac ceati na svatantram 02051026a tad adya vidura prpya rjna mama sant 02051026c kipram naya durdhara kuntputra yudhihiram
02052001 vaiapyana uvca
02052001a tata pryd viduro vair udrair; mahjavair balibhi sdhudntai 02052001c baln niyukto dhrtarrea rj; mani pavn sakam 02052002a so bhipatya tadadhvnam sdya nrpate puram 02052002c pravivea mahbuddhi pjyamno dvijtibhi 02052003a sa rjagrham sdya kuberabhavanopamam 02052003c abhyagacchata dharmtm dharmaputra yudhihiram 02052004a ta vai rj satyadhrtir mahtm; ajtaatrur vidura yathvat 02052004c pjprva pratigrhyjamhas; tato prcchad dhrtarra saputram 02052005 yudhihira uvca 02052005a vijyate te manaso na prahara; kaccit katta kualengato si 02052005c kaccit putr sthavirasynulom; vanug cpi vio pi kaccit 02052006 vidura uvca 02052006a rj mahtm kual saputra; ste vrto jtibhir indrakalpai 02052006c prto rjan putragaair vintair; vioka evtmaratir drhtm 02052007a ida tu tv kururjo bhyuvca; prva prv kuala cvyaya ca 02052007c iya sabh tvatsabhtulyarp; bhrtr te paya tm etya putra 02052008a samgamya bhrtrbhi prtha tasy; suhrddyta kriyat ramyat ca 02052008c prymahe bhavata sagamena; samgat kurava caiva sarve 02052009a durodar vihit ye tu tatra; mahtman dhrtarrea rj 02052009c tn drakyase kitavn sanivin; ity gato ha nrpate taj juasva 02052010 yudhihira uvca 02052010a dyte katta kalaho vidyate na; ko vai dyta rocayed budhyamna 02052010c ki v bhavn manyate yuktarpa; bhavadvkye sarva eva sthit sma 02052011 vidura uvca 02052011a jnmy aha dytam anarthamla; krta ca yatno sya may nivrae 02052011c rj tu m prhiot tvatsaka; rutv vidva reya ihcarasva 02052012 yudhihira uvca 02052012a ke tatrnye kitav dvyamn; vin rjo dhrtarrasya putrai 02052012c prcchmi tv vidura brhi nas tn; yair dvyma ataa sanipatya 02052013 vidura uvca 02052013a gndhrarja akunir vi pate; rjtidev krtahasto matka 02052013c viviati citrasena ca rj; satyavrata purumitro jaya ca 02052014 yudhihira uvca 02052014a mahbhay kitav sanivi; myopadh devitro tra santi 02052014c dhtr tu diasya vae kileda; ndevana kitavair adya tair me 02052015a nha rjo dhrtarrasya sann; na gantum icchmi kave durodaram 02052015c io hi putrasya pit sadaiva; tad asmi kart vidurttha m yath 02052016a na ckma akunin devitha; na cen m dhrur hvayit sabhym 02052016c hto ha na nivarte kad cit; tad hita vata vai vrata me 02052017 vaiapyana uvca 02052017a evam uktv vidura dharmarja; prytrika sarvam jpya tram 02052017c pryc chvobhte sagaa snuytra; saha strbhir draupadm dikrtv 02052018a daiva praj tu muti teja cakur ivpatat
02052018c dhtu ca vaam anveti pair iva nara sita
02052019a ity uktv prayayau rj saha kattr yudhihira 02052019c amryamas tat prtha samhvnam aridama 02052020a bhlikena ratha dattam sthya paravrah 02052020c paricchanno yayau prtho bhrtrbhi saha pava 02052021a rjariy dpyamno yayau brahmapurasara 02052021c dhrtarrea chta klasya samayena ca 02052022a sa hstinapura gatv dhrtarragrha yayau 02052022c samiyya ca dharmtm dhrtarrea pava 02052023a tath droena bhmea karena ca krpea ca 02052023c samiyya yathnyya drauin ca vibhu saha 02052024a sametya ca mahbhu somadattena caiva ha 02052024c duryodhanena alyena saubalena ca vryavn 02052025a ye cnye tatra rjna prvam eva samgat 02052025c jayadrathena ca tath kurubhi cpi sarvaa 02052026a tata sarvair mahbhur bhrtrbhi parivrita 02052026c pravivea grha rjo dhrtarrasya dhmata 02052027a dadara tatra gndhr dev patim anuvratm 02052027c snubhi savrt avat trbhir iva rohim 02052028a abhivdya sa gndhr tay ca pratinandita 02052028c dadara pitara vrddha prajcakuam varam 02052029a rj mrdhany upghrts te ca kauravanandan 02052029c catvra pav rjan bhmasenapurogam 02052030a tato hara samabhavat kaurav vi pate 02052030c tn drv puruavyghrn pavn priyadarann 02052031a vivius te bhyanujt ratnavanti grhy atha 02052031c dadru copayts tn draupadpramukh striya 02052032a yjaseny parm rddhi drv prajvalitm iva 02052032c snus t dhrtarrasya ntipramanaso bhavan 02052033a tatas te puruavyghr gatv strbhis tu savidam 02052033c krtv vyymaprvi krtyni pratikarma ca 02052034a tata krthnik sarve divyacandanarit 02052034c kalyamanasa caiva brhman svasti vcya ca 02052035a manojam aana bhuktv viviu arany atha 02052035c upagyamn nrbhir asvapan kurunandan 02052036a jagma te s rtri puy rativihrim 02052036c styamn ca virnt kle nidrm athtyajan 02052037a sukhoits t rajan prta sarve krthnik 02052037c sabh ramy praviviu kitavair abhisavrtm 02053001 akunir uvca 02053001a upastr sabh rjan rantu caite krtaka 02053001c akn uptv devanasya samayo stu yudhihira 02053002 yudhihira uvca 02053002a nikrtir devana ppa na ktro tra parkrama
02053002c na ca ntir dhruv rjan ki tva dyta praasasi
02053003a na hi mna praasanti nikrtau kitavasya ha 02053003c akune maiva no jair amrgea nrasavat 02053004 akunir uvca 02053004a yo nveti sakhy nikrtau vidhija; cesv akhinna kitavo kajsu 02053004c mahmatir ya ca jnti dyta; sa vai sarva sahate prakriysu 02053005a akaglaha so bhibhavet para nas; tenaiva klo bhavatdam ttha 02053005c dvymahe prthiva m viak; kuruva pa ca cira ca m krth 02053006 yudhihira uvca 02053006a evam hyam asito devalo munisattama 02053006c imni lokadvri yo vai sacarate sad 02053007a ida vai devana ppa myay kitavai saha 02053007c dharmea tu jayo yuddhe tat para sdhu devanam 02053008a nry mlecchanti bhbhir myay na caranty uta 02053008c ajihmam aaha yuddham etat satpuruavratam 02053009a aktito brhman vandy ikitu prayatmahe 02053009c tad vai vitta mtidevr m jai akune param 02053010a nha nikrty kmaye sukhny uta dhanni v 02053010c kitavasypy anikrter vrttam etan na pjyate 02053011 akunir uvca 02053011a rotriyo rotriyam uta nikrtyaiva yudhihira 02053011c vidvn aviduo bhyeti nhus t nikrti jan 02053012a eva tva mm ihbhyetya nikrti yadi manyase 02053012c devand vinivartasva yadi te vidyate bhayam 02053013 yudhihira uvca 02053013a hto na nivarteyam iti me vratam hitam 02053013c vidhi ca balavn rjan diasysmi vae sthita 02053014a asmin samgame kena devana me bhaviyati 02053014c pratipa ca ko nyo sti tato dyta pravartatm 02053015 duryodhana uvca 02053015a aha dtsmi ratnn dhann ca vi pate 02053015c madarthe devit cya akunir mtulo mama 02053016 yudhihira uvca 02053016a anyennyasya viama devana pratibhti me 02053016c etad vidvann updatsva kmam eva pravartatm 02053017 vaiapyana uvca 02053017a upohyamne dyte tu rjna sarva eva te 02053017c dhrtarra puraskrtya vivius t sabh tata 02053018a bhmo droa krpa caiva vidura ca mahmati 02053018c ntvaprtamanasas te nvavartanta bhrata 02053019a te dvadvaa prthak caiva sihagrv mahaujasa 02053019c sihsanni bhri vicitri ca bhejire 02053020a uubhe s sabh rjan rjabhis tai samgatai 02053020c devair iva mahbhgai samavetais triviapam
02053021a sarve vedavida r sarve bhsvaramrtaya
02053021c prvartata mahrja suhrddytam anantaram 02053022 yudhihira uvca 02053022a aya bahudhano rjan sgarvartasabhava 02053022c mair hrottara rmn kanakottamabhaa 02053023a etad rjan dhana mahya pratipas tu kas tava 02053023c bhavatv ea kramas tta jaymy ena durodaram 02053024 duryodhana uvca 02053024a santi me maaya caiva dhanni vividhni ca 02053024c matsara ca na me rtheu jaymy ena durodaram 02053025 vaiapyana uvca 02053025a tato jagrha akunis tn akn akatattvavit 02053025c jitam ity eva akunir yudhihiram abhata 02054001 yudhihira uvca 02054001a matta kaitavakenaiva yaj jito smi durodaram 02054001c akune hanta dvymo glahamn sahasraa 02054002a ime nikasahasrasya kuino bharit atam 02054002c koo hirayam akayya jtarpam anekaa 02054002e etad rjan dhana mahya tena dvymy aha tvay 02054003 vaiapyana uvca 02054003a ity ukta akuni prha jitam ity eva ta nrpam 02054004 yudhihira uvca 02054004a aya sahasrasamito vaiyghra supravartita 02054004c sucakropaskara rmn kikijlamaita 02054005a sahrdano rjaratho ya ihsmn upvahat 02054005c jaitro rathavara puyo meghasgaranisvana 02054006a aau ya kuraracchy sadav rrasamat 02054006c vahanti naim ucyeta pad bhmim upaspran 02054006e etad rjan dhana mahya tena dvymy aha tvay 02054007 vaiapyana uvca 02054007a etac chrutv vyavasito nikrti samuprita 02054007c jitam ity eva akunir yudhihiram abhata 02054008 yudhihira uvca 02054008a sahasrasakhy ng me matts tihanti saubala 02054008c hemakak krtp padmino hemamlina 02054009a sudnt rjavahan sarvaabdakam yudhi 02054009c dant mahky sarve cakareava 02054010a sarve ca purabhettro nagameghanibh gaj 02054010c etad rjan dhana mahya tena dvymy aha tvay 02054011 vaiapyana uvca 02054011a tam evavdina prtha prahasann iva saubala 02054011c jitam ity eva akunir yudhihiram abhata 02054012 yudhihira uvca 02054012a ata dssahasri taruyo me prabhadrik
02054012c kambukeyradhriyo nikakahya svalakrt
02054013a mahrhamlybhara suvastr candanokit 02054013c man hema ca bibhratya sarv vai skmavsasa 02054014a anusev carantm kual nrtyasmasu 02054014c sntaknm amtyn rj ca mama sant 02054014e etad rjan dhana mahya tena dvymy aha tvay 02054015 vaiapyana uvca 02054015a etac chrutv vyavasito nikrti samuprita 02054015c jitam ity eva akunir yudhihiram abhata 02054016 yudhihira uvca 02054016a etvanty eva dsn sahasry uta santi me 02054016c pradakinulom ca prvravasan sad 02054017a prj medhvino dak yuvno mrakual 02054017c ptrhast divrtram atithn bhojayanty uta 02054017e etad rjan dhana mahya tena dvymy aha tvay 02054018 vaiapyana uvca 02054018a etac chrutv vyavasito nikrti samuprita 02054018c jitam ity eva akunir yudhihiram abhata 02054019 yudhihira uvca 02054019a raths tvanta eveme hemabh patkina 02054019c hayair vintai sapann rathibhi citrayodhibhi 02054020a ekaiko yatra labhate sahasraparam bhrtim 02054020c yudhyato yudhyato vpi vetana msaklikam 02054020e etad rjan dhana mahya tena dvymy aha tvay 02054021 vaiapyana uvca 02054021a ity evam ukte prthena krtavairo durtmavn 02054021c jitam ity eva akunir yudhihiram abhata 02054022 yudhihira uvca 02054022a avs tittirikalmn gndharvn hemamlina 02054022c dadau citrarathas tuo ys tn gvadhanvane 02054022e etad rjan dhana mahya tena dvymy aha tvay 02054023 vaiapyana uvca 02054023a etac chrutv vyavasito nikrti samuprita 02054023c jitam ity eva akunir yudhihiram abhata 02054024 yudhihira uvca 02054024a rathn akan ca hayn cyutni me 02054024c yuktnm eva tihanti vhair uccvacair vrt 02054025a eva varasya varasya samuccya sahasraa 02054025c kra pibantas tihanti bhujn litauln 02054026a ais tni sahasri sarve prthulavakasa 02054026c etad rjan dhana mahya tena dvymy aha tvay 02054027 vaiapyana uvca 02054027a etac chrutv vyavasito nikrti samuprita 02054027c jitam ity eva akunir yudhihiram abhata
02054028 yudhihira uvca
02054028a tmralohai parivrt nidhayo me catuat 02054028c pacadrauika ekaika suvarasyhatasya vai 02054028e etad rjan dhana mahya tena dvymy aha tvay 02054029 vaiapyana uvca 02054029a etac chrutv vyavasito nikrti samuprita 02054029c jitam ity eva akunir yudhihiram abhata 02055001 vidura uvca 02055001a mahrja vijnhi yat tv vakymi tac chru 02055001c mumror auadham iva na rocetpi te rutam 02055002a yad vai pur jtamtro rurva; gomyuvad visvara ppacet 02055002c duryodhano bhratn kulaghna; so ya yukto bhavit klahetu 02055003a grhe vasanta gomyu tva vai matv na budhyase 02055003c duryodhanasya rpea ru kvy gira mama 02055004a madhu vai mdhviko labdhv prapta nvabudhyate 02055004c ruhya ta majjati v patana vdhigacchati 02055005a so ya matto kadevena madhuvan na parkate 02055005c prapta budhyate naiva vaira krtv mahrathai 02055006a vidita te mahrja rjasv evsamajasam 02055006c andhak ydav bhoj samet kasam atyajan 02055007a niyogc ca hate tasmin krenmitraghtin 02055007c eva te jtaya sarve modamn ata sam 02055008a tvanniyukta savyasc nigrhtu suyodhanam 02055008c nigrahd asya ppasya modant kurava sukham 02055009a kkenem citrabarh rdln kroukena ca 02055009c krva pavn rjan m majj okasgare 02055010a tyajet kulrthe purua grmasyrthe kula tyajet 02055010c grma janapadasyrthe tmrthe prthiv tyajet 02055011a sarvaja sarvabhvaja sarvaatrubhayakara 02055011c iti sma bhate kvyo jambhatyge mahsurn 02055012a hirayahvina ka cit pakio vanagocarn 02055012c grhe kila krtvsml lobhd rjann apayat 02055013a sadopabhojyml lobhndho hirayrthe paratapa 02055013c yati ca tadtva ca ubhe sadyo vyanayat 02055014a tadtvakma ps tva m druho bharatarabha 02055014c mohtm tapyase pact pakih puruo yath 02055015a jta jta pavebhya pupam datsva bhrata 02055015c mlkra ivrme sneha kurvan puna puna 02055016a vrkn agrakrva mainn dhk samlakn 02055016c m gama sasutmtya sabala ca parbhavam 02055017a samavetn hi ka prthn pratiyudhyeta bhrata 02055017c marudbhi sahito rjann api skn marutpati 02056001 vidura uvca 02056001a dyta mla kalahasynupti; mithobhedya mahate v raya
02056001c yad sthito ya dhrtarrasya putro; duryodhana srjate vairam ugram
02056002a prtipy tanav bhaimasen sabhlik 02056002c duryodhanpardhena krcchra prpsyanti sarvaa 02056003a duryodhano madenaiva kema rrd apohati 02056003c via gaur iva madt svayam rujate balt 02056004a ya cittam anveti parasya rjan; vra kavi svm atipatya drim 02056004c nva samudra iva blanetrm; ruhya ghore vyasane nimajjet 02056005a duryodhano glahate pavena; priyyase tva jayatti tac ca 02056005c atinarmj jyate saprahro; yato vina samupaiti pusm 02056006a karas te vkphala kuprato; hrdi prauho mantrapada samdhi 02056006c yudhihirea saphala sastavo stu; smna surikto rimate sudhanv 02056007a prtipy tanav ca rjan; kvy vca ruta mtyagd va 02056007c vaivnara prajvalita sughoram; ayuddhena praamayatotpatantam 02056008a yad manyu pavo jtaatrur; na sayacched akamaybhibhta 02056008c vrkodara savyasc yamau ca; ko tra dvpa syt tumule vas tadnm 02056009a mahrja prabhavas tva dhann; pur dytn manas yvad icche 02056009c bahu vitta pav cej jayes tva; ki tena syd vasu vindeha prthn 02056010a jnmahe devita saubalasya; veda dyte nikrti prvatya 02056010c yata prpta akunis tatra ytu; myyodh bhrata prvatya 02057001 duryodhana uvca 02057001a parem eva yaas lghase tva; sad channa kutsayan dhrtarrn 02057001c jnmas tv vidura yatpriyas tva; bln ivsmn avamanyase tvam 02057002a suvijeya puruo nyatrakmo; nindpraase hi tath yunakti 02057002c jihv manas te hrdaya nirvyanakti; jyyo nirha manasa prtiklyam 02057003a utsagena vyla ivhrto si; mrjravat poaka copahasi 02057003c bhartrghnatvn na hi ppya hus; tasmt katta ki na bibhei ppt 02057004a jitv atrn phalam pta mahan no; msmn katta paruha voca 02057004c dviadbhis tva saprayogbhinand; muhur dvea ysi na sapramoht 02057005a amitrat yti naro kama bruvan; nighate guhyam amitrasastave 02057005c tadritpatrap ki na bdhate; yad icchasi tva tad ihdya bhase 02057006a m no vamasth vidma manas taveda; ikasva buddhi sthavir sakt 02057006c yao rakasva vidura saprata; m vyprta parakryeu bhs tvam 02057007a aha karteti vidura mvamasth; m no nitya paruha voca 02057007c na tv prcchmi vidura yad dhita me; svasti kattar m titikn kiu tvam 02057008a eka st na dvityo sti st; garbhe ayna purua sti st 02057008c tennuia pravad ivmbho; yath niyukto smi tath vahmi 02057009a bhinatti iras ailam ahi bhojayate ca ya 02057009c sa eva tasya kurute krym anusanam 02057010a yo bald anustha so mitra tena vindati 02057010c mitratm anuvrtta tu samupeketa paita 02057011a pradpya ya pradptgni prk tvaran nbhidhvati 02057011c bhasmpi na sa vindeta ia kva cana bhrata 02057012a na vsayet pravargya dvianta; vieata kattar ahita manuyam 02057012c sa yatrecchasi vidura tatra gaccha; susntvitpi hy asat str jahti
02057013 vidura uvca
02057013a etvat ye purua tyajanti; te sakhyam antavad brhi rjan 02057013c rj hi cittni pariplutni; sntva dattv musalair ghtayanti 02057014a ablas tva manyase rjaputra; blo ham ity eva sumandabuddhe 02057014c ya sauhrde purua sthpayitv; pacd ena dayate sa bla 02057015a na reyase nyate mandabuddhi; str rotriyasyeva grhe pradu 02057015c dhruva na roced bharatarabhasya; pati kumry iva aivara 02057016a anupriya ced anukkase tva; sarveu kryeu hithiteu 02057016c striya ca rja jaapaguk ca; prccha tva vai tdr caiva mhn 02057017a labhya khalu prtipya naro nupriyavg iha 02057017c apriyasya tu pathyasya vakt rot ca durlabha 02057018a yas tu dharme parvasya hitv bhartu priypriye 02057018c apriyy ha pathyni tena rj sahyavn 02057019a avydhija kauka tkam ua; yaomua parua ptigandhi 02057019c sat peya yan na pibanty asanto; manyu mahrja piba pramya 02057020a vaicitravryasya yao dhana ca; vchmy aha sahaputrasya avat 02057020c yath tath vo stu nama ca vo stu; mampi ca svasti diantu vipr 02057021a vin netravin kopayen na tu paita 02057021c eva te ha vadmda prayata kurunandana 02058001 akunir uvca 02058001a bahu vitta parjai pavn yudhihira 02058001c cakva vitta kaunteya yadi te sty aparjitam 02058002 yudhihira uvca 02058002a mama vittam asakhyeya yad aha veda saubala 02058002c atha tva akune kasmd vitta samanuprcchasi 02058003a ayuta prayuta caiva kharva padma tathrbudam 02058003c akha caiva nikharva ca samudra ctra payatm 02058003e etan mama dhana rjas tena dvymy aha tvay 02058004 vaiapyana uvca 02058004a etac chrutv vyavasito nikrti samuprita 02058004c jitam ity eva akunir yudhihiram abhata 02058005 yudhihira uvca 02058005a gavva bahudhenkam asakhyeyam ajvikam 02058005c yat ki cid anuvarn prk sindhor api saubala 02058005e etan mama dhana rjas tena dvymy aha tvay 02058006 vaiapyana uvca 02058006a etac chrutv vyavasito nikrti samuprita 02058006c jitam ity eva akunir yudhihiram abhata 02058007 yudhihira uvca 02058007a pura janapado bhmir abrhmaadhanai saha 02058007c abrhma ca puru rja ia dhana mama 02058007e etad rjan dhana mahya tena dvymy aha tvay 02058008 vaiapyana uvca 02058008a etac chrutv vyavasito nikrti samuprita
02058008c jitam ity eva akunir yudhihiram abhata
02058009 yudhihira uvca 02058009a rjaputr ime rja obhante yena bhit 02058009c kualni ca nik ca sarva cgavibhaam 02058009e etan mama dhana rjas tena dvymy aha tvay 02058010 vaiapyana uvca 02058010a etac chrutv vyavasito nikrti samuprita 02058010c jitam ity eva akunir yudhihiram abhata 02058011 yudhihira uvca 02058011a ymo yuv lohitka sihaskandho mahbhuja 02058011c nakulo glaha eko me yac caitat svagata dhanam 02058012 akunir uvca 02058012a priyas te nakulo rjan rjaputro yudhihira 02058012c asmka dhanat prpto bhyas tva kena dvyasi 02058013 vaiapyana uvca 02058013a evam uktv tu akunis tn akn pratyapadyata 02058013c jitam ity eva akunir yudhihiram abhata 02058014 yudhihira uvca 02058014a aya dharmn sahadevo nusti; loke hy asmin paitkhy gata ca 02058014c anarhat rjaputrea tena; tvay dvymy apriyavat priyea 02058015 vaiapyana uvca 02058015a etac chrutv vyavasito nikrti samuprita 02058015c jitam ity eva akunir yudhihiram abhata 02058016 akunir uvca 02058016a mdrputrau priyau rjas tavemau vijitau may 02058016c garysau tu te manye bhmasenadhanajayau 02058017 yudhihira uvca 02058017a adharma carase nna yo nvekasi vai nayam 02058017c yo na sumanas mha vibheda kartum icchasi 02058018 akunir uvca 02058018a garte matta prapatati pramatta sthum rcchati 02058018c jyeho rjan variho si namas te bharatarabha 02058019a svapne na tni payanti jgrato v yudhihira 02058019c kitav yni dvyanta pralapanty utka iva 02058020 yudhihira uvca 02058020a yo na sakhye naur iva pranet; jet rip rjaputras tarasv 02058020c anarhat lokavrea tena; dvymy aha akune phalgunena 02058021 vaiapyana uvca 02058021a etac chrutv vyavasito nikrti samuprita 02058021c jitam ity eva akunir yudhihiram abhata 02058022 akunir uvca 02058022a aya may pavn dhanurdhara; parjita pava savyasc 02058022c bhmena rjan dayitena dvya; yat kaitavya pava te vaiam 02058023 yudhihira uvca
02058023a yo no net yo yudh na praet; yath vajr dnavaatrur eka
02058023c tiryakprek sahatabhrr mahtm; sihaskandho ya ca sadtyamar 02058024a balena tulyo yasya pumn na vidyate; gadbhrtm agrya ihrimardana 02058024c anarhat rjaputrea tena; dvymy aha bhmasenena rjan 02058025 vaiapyana uvca 02058025a etac chrutv vyavasito nikrti samuprita 02058025c jitam ity eva akunir yudhihiram abhata 02058026 akunir uvca 02058026a bahu vitta parjair bhrtr ca sahayadvipn 02058026c cakva vitta kaunteya yadi te sty aparjitam 02058027 yudhihira uvca 02058027a aha viia sarve bhrtr dayitas tath 02058027c kurymas te jit karma svayam tmany upaplave 02058028 vaiapyana uvca 02058028a etac chrutv vyavasito nikrti samuprita 02058028c jitam ity eva akunir yudhihiram abhata 02058029 akunir uvca 02058029a etat ppiham akaror yad tmna parjita 02058029c ie sati dhane rjan ppa tmaparjaya 02058030 vaiapyana uvca 02058030a evam uktv matkas tn glahe sarvn avasthitn 02058030c parjayal lokavrn kepea prthak prthak 02058031 akunir uvca 02058031a asti vai te priy dev glaha eko parjita 02058031c paasva kr pcl taytmna punar jaya 02058032 yudhihira uvca 02058032a naiva hrasv na mahat ntikr na rohi 02058032c sargaraktanetr ca tay dvymy aha tvay 02058033a radotpalapatrky radotpalagandhay 02058033c radotpalaseviny rpea rsamnay 02058034a tathaiva syd nrasyt tath syd rpasapad 02058034c tath syc chlasapatty ym icchet purua striyam 02058035a carama saviati y prathama pratibudhyate 02058035c goplviplebhya sarva veda krtkrtam 02058036a bhti padmavad vaktra sasveda mallikeva ca 02058036c vedmadhy drghake tmrk ntiroma 02058037a tayaivavidhay rjan pclyha sumadhyay 02058037c glaha dvymi crvagy draupady hanta saubala 02058038 vaiapyana uvca 02058038a evam ukte tu vacane dharmarjena bhrata 02058038c dhig dhig ity eva vrddhn sabhyn nisrt gira 02058039a cukubhe s sabh rjan rj sajajire kath 02058039c bhmadroakrpdn sveda ca samajyata 02058040a iro grhtv viduro gatasattva ivbhavat
02060043c dytapriyair ntikrtaprayatna; kasmd aya nma nisrakma 02060044a sa uddhabhvo nikrtipravrttim; abudhyamna kurupavgrya 02060044c sabhya sarvai ca jito pi yasmt; pacc ca yat kaitavam abhyupeta 02060045a tihanti ceme kurava sabhym; sutn ca tath snum 02060045c samkya sarve mama cpi vkya; vibrta me pranam ima yathvat 02060046 vaiapyana uvca 02060046a tath bruvant karua rudantm; avekamm asakrt pats tn 02060046c dusana paruy apriyi; vkyny uvcmadhuri caiva 02060047a t kryam ca rajasval ca; srastottarym atadarhamm 02060047c vrkodara prekya yudhihira ca; cakra kopa paramrtarpa 02061001 bhma uvca 02061001a bhavanti dee bandhakya kitavn yudhihira 02061001c na tbhir uta dvyanti day caivsti tsv api 02061002a kyo yad balim hrd dravya yac cnyad uttamam 02061002c tathnye prthivpl yni ratnny upharan 02061003a vhanni dhana caiva kavacny yudhni ca 02061003c rjyam tm vaya caiva kaitavena hrta parai 02061004a na ca me tatra kopo bht sarvasyeo hi no bhavn 02061004c ida tv atikrta manye draupad yatra payate 02061005a e hy anarhat bl pavn prpya kauravai 02061005c tvatkrte kliyate kudrair nrasair nikrtipriyai 02061006a asy krte manyur aya tvayi rjan niptyate 02061006c bh te sapradhakymi sahadevgnim naya 02061007 arjuna uvca 02061007a na pur bhmasena tvam drr vadit gira 02061007c parais te nita nna nrasair dharmagauravam 02061008a na sakm pare kry dharmam evcarottamam 02061008c bhrtara dhrmika jyeha ntikramitum arhati 02061009a hto hi parai rj ktradharmam anusmaran 02061009c dvyate parakmena tan na krtikara mahat 02061010 bhmasena uvca 02061010a evam asmikrta vidy yady asyha dhanajaya 02061010c dpte gnau sahitau bh nirdaheya bald iva 02061011 vaiapyana uvca 02061011a tath tn dukhitn drv pavn dhrtarraja 02061011c kliyamn ca pcl vikara idam abravt 02061012a yjaseny yad ukta tad vkya vibrta prthiv 02061012c avivekena vkyasya naraka sadya eva na 02061013a bhma ca dhrtarra ca kuruvrddhatamv ubhau 02061013c sametya nhatu ki cid vidura ca mahmati 02061014a bhradvjo pi sarvem crya krpa eva ca 02061014c ata etv api prana nhatur dvijasattamau 02061015a ye tv anye prthivpl samet sarvato dia
02061015c kmakrodhau samutsrjya te bruvantu yathmati
02061016a yad ida draupad vkyam uktavaty asakrc chubh 02061016c vimrya kasya ka paka prthiv vadatottaram 02061017a eva sa bahua sarvn uktavs tn sabhsada 02061017c na ca te prthivpls tam cu sdhv asdhu v 02061018a uktv tathsakrt sarvn vikara prthivpatn 02061018c pi pau vinipiya nivasann idam abravt 02061019a vibrta prthivpl vkya m v katha cana 02061019c manye nyyya yad atrha tad dhi vakymi kaurav 02061020a catvry hur narareh vyasanni mahkitm 02061020c mrgay pnam ak ca grmye caivtisaktatm 02061021a eteu hi nara sakto dharmam utsrjya vartate 02061021c tathyuktena ca krt kriy loko na manyate 02061022a tad aya puputrea vyasane vartat bhram 02061022c samhtena kitavair sthito draupadpaa 02061023a sdhra ca sarve pavnm anindit 02061023c jitena prva cnena pavena krta paa 02061024a iya ca krtit kr saubalena parthin 02061024c etat sarva vicryha manye na vijitm imm 02061025a etac chrutv mahn nda sabhynm udatihata 02061025c vikara asamnn saubala ca vinindatm 02061026a tasminn uparate abde rdheya krodhamrchita 02061026c pragrhya rucira bhum ida vacanam abravt 02061027a dryante vai vikare hi vaikrtni bahny api 02061027c tajjas tasya vinya yathgnir araipraja 02061028a ete na ki cid apy hu codyamnpi kray 02061028c dharmea vijit manye manyante drupadtmajm 02061029a tva tu kevalablyena dhrtarra vidryase 02061029c yad bravi sabhmadhye bla sthavirabhitam 02061030a na ca dharma yathtattva vetsi duryodhanvara 02061030c yad bravi jit krm ajiteti sumandadh 02061031a katha hy avijit kr manyase dhrtarraja 02061031c yad sabhy sarvasva nyastavn pavgraja 02061032a abhyantar ca sarvasve draupad bharatarabha 02061032c eva dharmajit kr manyase na jit katham 02061033a krtit draupad vc anujt ca pavai 02061033c bhavaty avijit kena hetunai mat tava 02061034a manyase v sabhm etm ntm ekavsasam 02061034c adharmeeti tatrpi ru me vkyam uttaram 02061035a eko bhart striy devair vihita kurunandana 02061035c iya tv anekavaag bandhakti vinicit 02061036a asy sabhm nayana na citram iti me mati 02061036c ekmbaradharatva vpy atha vpi vivastrat 02061037a yac cai dravia ki cid y cai ye ca pav
02061037c saubaleneha tat sarva dharmea vijita vasu
02061038a dusana sublo ya vikara prjavdika 02061038c pavn ca vssi draupady cpy uphara 02061039a tac chrutv pav sarve svni vssi bhrata 02061039c avakryottaryi sabhy samupvian 02061040a tato dusano rjan draupady vasana balt 02061040c sabhmadhye samkipya vyapakrau pracakrame 02061041a kryame vasane draupadys tu vi pate 02061041c tadrpam apara vastra prdursd anekaa 02061042a tato halahalabdas tatrsd ghoranisvana 02061042c tad adbhutatama loke vkya sarvamahkitm 02061043a apa tatra bhmas tu rjamadhye mahsvana 02061043c krodhd visphuramoho vinipiya kare karam 02061044a ida me vkyam daddhva katriy lokavsina 02061044c noktaprva narair anyair na cnyo yad vadiyati 02061045a yady etad evam uktv tu na kury prthivvar 02061045c pitmahn sarve nha gatim avpnuym 02061046a asya ppasya durjter bhratpasadasya ca 02061046c na pibeya bald vako bhittv ced rudhira yudhi 02061047a tasya te vacana rutv sarvalokapraharaam 02061047c pracakrur bahul pj kutsanto dhrtarrajam 02061048a yad tu vsas ri sabhmadhye samcita 02061048c tato dusana rnto vrita samupviat 02061049a dhikabdas tu tatas tatra samabhl lomaharaa 02061049c sabhyn naradevn drv kuntsuts tad 02061050a na vibruvanti kauravy pranam etam iti sma ha 02061050c sa jana kroati smtra dhrtarra vigarhayan 02061051a tato bh samucchritya nivrya ca sabhsada 02061051c vidura sarvadharmaja ida vacanam abravt 02061052 vidura uvca 02061052a draupad pranam uktvaiva roravti hy anthavat 02061052c na ca vibrta ta prana sabhy dharmo tra pyate 02061053a sabh prapadyate hy rta prajvalann iva havyav 02061053c ta vai satyena dharmea sabhy praamayanty uta 02061054a dharmapranam atho bryd rta sabhyeu mnava 02061054c vibryus tatra te prana kmakrodhavatig 02061055a vikarena yathprajam ukta prano nardhip 02061055c bhavanto pi hi ta prana vibruvantu yathmati 02061056a yo hi prana na vibryd dharmadar sabh gata 02061056c anrte y phalvptis tasy so rdha samanute 02061057a ya punar vitatha bryd dharmadar sabh gata 02061057c anrtasya phala krtsna saprpnotti nicaya 02061058a atrpy udharantmam itihsa purtanam 02061058c prahldasya ca savda muner girasasya ca
02061079c anujnmi te putra jvatv ea ata sam 02061080 vidura uvca 02061080a eva vai parama dharma rutv sarve sabhsada 02061080c yathprana tu kry manyadhva tatra ki param 02061081 vaiapyana uvca 02061081a vidurasya vaca rutv nocu ki cana prthiv 02061081c karo dusana tv ha kr ds grhn naya 02061082a t vepamn savr pralapant sma pavn 02061082c dusana sabhmadhye vicakara tapasvinm 02062001 draupady uvca 02062001a purastt karaya me na krta kryam uttaram 02062001c vihvalsmi krtnena karat balin balt 02062002a abhivda karomy e gur kurusasadi 02062002c na me syd apardho ya yad ida na krta may 02062003 vaiapyana uvca 02062003a s tena ca samuddht dukhena ca tapasvin 02062003c patit vilalpeda sabhym atathocit 02062004 draupady uvca 02062004a svayavare ysmi nrpair dr rage samgatai 02062004c na draprv cnyatra sham adya sabh gat 02062005a y na vyur na cdityo dravantau pur grhe 02062005c sham adya sabhmadhye drymi kurusasadi 02062006a y na mryanti vtena spryamn pur grhe 02062006c spryamn sahante dya pavs t durtman 02062007a mryante kurava ceme manye klasya paryayam 02062007c snu duhitara caiva kliyamnm anarhatm 02062008a ki tv ata krpaa bhyo yad aha str sat ubh 02062008c sabhmadhya vighe dya kva nu dharmo mahkitm 02062009a dharmy striya sabh prva na nayantti na rutam 02062009c sa naa kauraveyeu prvo dharma santana 02062010a katha hi bhry pn pratasya svas sat 02062010c vsudevasya ca sakh prthivn sabhm iym 02062011a tm im dharmarjasya bhry sadravarajm 02062011c brta dsm ads v tat kariymi kaurav 02062012a aya hi m drha kudra kaurav yaohara 02062012c klinti nha tat sohu cira akymi kaurav 02062013a jit vpy ajit vpi manyadhva v yath nrp 02062013c tath pratyuktam icchmi tat kariymi kaurav 02062014 bhma uvca 02062014a uktavn asmi kalyi dharmasya tu par gatim 02062014c loke na akyate gantum api viprair mahtmabhi 02062015a balavs tu yath dharma loke payati prua 02062015c sa dharmo dharmavely bhavaty abhihita parai
02062016a na vivektu ca te pranam eta aknomi nicayt
02062016c skmatvd gahanatvc ca kryasysya ca gauravt 02062017a nnam anta kulasysya bhavit nacird iva 02062017c tath hi kurava sarve lobhamohaparya 02062018a kuleu jt kalyi vyasanbhyhat bhram 02062018c dharmyn mrgn na cyavante yath nas tva vadh sthit 02062019a upapanna ca pcli taveda vrttam dram 02062019c yat krcchram api saprpt dharmam evnvavekase 02062020a ete drodaya caiva vrddh dharmavido jan 02062020c nyai arrais tihanti gatsava ivnat 02062021a yudhihiras tu prane smin pramam iti me mati 02062021c ajit v jit vpi svaya vyhartum arhati 02062022 vaiapyana uvca 02062022a tath tu drv bahu tat tad eva; roryam kurarm ivrtm 02062022c nocur vaca sdhv atha vpy asdhu; mahkito dhrtarrasya bht 02062023a drv tu tn prthivaputrapautrs; tbhtn dhrtarrasya putra 02062023c smayann iveda vacana babhe; pclarjasya sut tadnm 02062024a tihatv aya prana udrasattve; bhme rjune sahadeve tathaiva 02062024c patyau ca te nakule yjaseni; vadantv ete vacana tvatprastam 02062025a anvara vibruvantv ryamadhye; yudhihira tava pcli heto 02062025c kurvantu sarve cnrta dharmarja; pcli tva mokyase dsabhvt 02062026a dharme sthito dharmarjo mahtm; svaya ceda kathayatv indrakalpa 02062026c o v te yady ano tha vaia; vkyd asya kipram eka bhajasva 02062027a sarve hme kauravey sabhy; dukhntare vartamns tavaiva 02062027c na vibruvanty ryasattv yathvat; pat ca te samavekylpabhgyn 02062028a tata sabhy kururjasya tatra; vkya sarve praaasus tadoccai 02062028c celvedh cpi cakrur nadanto; h hety sd api caivtra nda 02062028e sarve csan prthiv prtimanta; kurureha dhrmika pjayanta 02062029a yudhihira ca te sarve samudaikanta prthiv 02062029c ki nu vakyati dharmaja iti sckrtnan 02062030a ki nu vakyati bbhatsur ajito yudhi pava 02062030c bhmaseno yamau ceti bhra kauthalnvit 02062031a tasminn uparate abde bhmaseno bravd idam 02062031c pragrhya vipula vrtta bhuja candanaritam 02062032a yady ea gurur asmka dharmarjo yudhihira 02062032c na prabhu syt kulasysya na vaya marayemahi 02062033a o na puyatapas prnm api cevara 02062033c manyate jitam tmna yady ea vijit vayam 02062034a na hi mucyeta jvan me pad bhmim upaspran 02062034c martyadharm parmrya pcly mrdhajn imn 02062035a payadhvam yatau vrttau bhujau me parighv iva 02062035c naitayor antara prpya mucyetpi atakratu 02062036a dharmapasitas tv eva ndhigacchmi sakaam 02062036c gauravea niruddha ca nigrahd arjunasya ca
02062037a dharmarjanisras tu siha kudramrgn iva
02062037c dhrtarrn imn ppn nipieya talsibhi 02062038a tam uvca tad bhmo droo vidura eva ca 02062038c kamyatm evam ity eva sarva sabhavati tvayi 02063001 kara uvca 02063001a traya kileme adhan bhavanti; dsa iya csvatantr ca nr 02063001c dsasya patn tva dhanam asya bhadre; hnevar dsadhana ca ds 02063002a praviya s na paricrair bhajasva; tat te krya iam veya vema 02063002c sma sarve tava rjaputri; bhavanti te dhrtarr na prth 02063003a anya vrva patim u bhmini; yasmd dsya na labhase devanena 02063003c anavady vai patiu kmavrttir; nitya dsye vidita vai tavstu 02063004a parjito nakulo bhmaseno; yudhihira sahadevo rjuna ca 02063004c dsbht pravia yjaseni; parjits te patayo na santi 02063005a prayojana ctmani ki nu manyate; parkrama paurua ceha prtha 02063005c pclyasya drupadasytmajm im; sabhmadhye yo tidevd glaheu 02063006 vaiapyana uvca 02063006a tad vai rutv bhmaseno tyamar; bhra niavsa tadrtarpa 02063006c rjnugo dharmapnubaddho; dahann ivaina kopaviraktadri 02063007 bhma uvca 02063007a nha kupye staputrasya rjann; ea satya dsadharma pravia 02063007c ki vidvio vdya m dhrayeyur; ndevs tva yady anay narendra 02063008 vaiapyana uvca 02063008a rdheyasya vaca rutv rj duryodhanas tad 02063008c yudhihiram uvceda tbhtam acetasam 02063009a bhmrjunau yamau caiva sthitau te nrpa sane 02063009c prana prabrhi kr tvam ajit yadi manyase 02063010a evam uktv sa kaunteyam apohya vasana svakam 02063010c smayann ivaikat pclm aivaryamadamohita 02063011a kadaldaasadra sarvalakaapjitam 02063011c gajahastapratka vajrapratimagauravam 02063012a abhyutsmayitv rdheya bhmam dharayann iva 02063012c draupady prekamy savyam rum adarayat 02063013a vrkodaras tad lokya netre utphlya lohite 02063013c provca rjamadhye ta sabh virvayann iva 02063014a pitrbhi saha slokya m sma gacched vrkodara 02063014c yady etam ru gaday na bhindy te mahhave 02063015a kruddhasya tasya srotobhya sarvebhya pvakrcia 02063015c vrkasyeva viniceru koarebhya pradahyata 02063016 vidura uvca 02063016a para bhaya payata bhmasend; budhyadhva rjo varuasyeva pt 02063016c daiverito nnam aya purastt; paro nayo bharatedapdi 02063017a atidyta krtam ida dhrtarr; ye sy striya vivadadhva sabhym 02063017c yogakemo dryate vo mahbhaya; ppn mantrn kuravo mantrayanti 02063018a ima dharma kuravo jnatu; durdre smin pariat sapraduyet
02063018c im cet prva kitavo glahyad; o bhaviyad aparjittm
02063019a svapne yathaitad dhi dhana jita syt; tad eva manye yasya dvyaty ana 02063019c gndhriputrasya vaco niamya; dharmd asmt kuravo mpayta 02063020 duryodhana uvca 02063020a bhmasya vkye tadvad evrjunasya; sthito ha vai yamayo caivam eva 02063020c yudhihira cet pravadanty anam; atho dsyn mokyase yjaseni 02063021 arjuna uvca 02063021a o rj prvam sd glahe na; kuntputro dharmarjo mahtm 02063021c as tv aya kasya parjittm; taj jndhva kurava sarva eva 02063022 vaiapyana uvca 02063022a tato rjo dhrtarrasya gehe; gomyur uccair vyharad agnihotre 02063022c ta rsabh pratyabhanta rjan; samantata pakia caiva raudr 02063023a ta ca abda viduras tattvaved; urva ghora subaltmaj ca 02063023c bhmadroau gautama cpi vidvn; svasti svastty api caivhur uccai 02063024a tato gndhr vidura caiva vidvs; tam utpta ghoram lakya rje 02063024c nivedaym satur rtavat tad; tato rj vkyam ida babhe 02063025a hato si duryodhana mandabuddhe; yas tva sabhy kurupugavnm 02063025c striya sambhasi durvinta; vieato draupad dharmapatnm 02063026a evam uktv dhrtarro man; hitnve bndhavnm apyt 02063026c kr pclm abravt sntvaprva; vimryaitat prajay tattvabuddhi 02063027 dhrtarra uvca 02063027a vara vrva pcli matto yad abhikkasi 02063027c vadhn hi vii me tva dharmaparam sat 02063028 draupady uvca 02063028a dadsi ced vara mahya vromi bharatarabha 02063028c sarvadharmnuga rmn adso stu yudhihira 02063029a manasvinam ajnanto m vai bryu kumrak 02063029c ea vai dsaputreti prativindhya tam gatam 02063030a rjaputra pur bhtv yath nnya pumn kva cit 02063030c llito dsaputratva payan nayed dhi bhrata 02063031 dhrtarra uvca 02063031a dvitya te vara bhadre dadmi varayasva mm 02063031c mano hi me vitarati naika tva varam arhasi 02063032 draupady uvca 02063032a sarathau sadhanukau ca bhmasenadhanajayau 02063032c nakula sahadeva ca dvitya varaye varam 02063033 dhrtarra uvca 02063033a trtya varaysmatto nsi dvbhy susatkrt 02063033c tva hi sarvasnu me reyas dharmacri 02063034 draupady uvca 02063034a lobho dharmasya nya bhagavan nham utsahe 02063034c anarh varam dtu trtya rjasattama 02063035a ekam hur vaiyavara dvau tu katrastriy varau 02063035c trayas tu rjo rjendra brhmaasya ata var
02063036a ppysa ime bhtv satr patayo mama
02063036c vetsyanti caiva bhadri rjan puyena karma 02064001 kara uvca 02064001a y na rut manuyeu striyo rpea samat 02064001c tsm etdra karma na kasy cana uruma 02064002a krodhvieu prtheu dhrtarreu cpy ati 02064002c draupad puputr kr ntir ihbhavat 02064003a aplave mbhasi magnnm apratihe nimajjatm 02064003c pcl puputr naur e pragbhavat 02064004 vaiapyana uvca 02064004a tad vai rutv bhmasena kurumadhye tyamaraa 02064004c str gati puputrm ity uvca sudurman 02064005a tri jyoti purua iti vai devalo bravt 02064005c apatya karma vidy ca yata sr prajs tata 02064006a amedhye vai gatapre nye jtibhir ujjhite 02064006c dehe tritayam evaitat puruasyopajyate 02064007a tan no jyotir abhihata drm abhimarant 02064007c dhanajaya katha svit syd apatyam abhimrajam 02064008 arjuna uvca 02064008a na caivokt na cnukt hnata paru gira 02064008c bhrat pratijalpanti sad tttamapru 02064009a smaranti sukrtny eva na vairi krtni ca 02064009c santa prativijnanto labdhv pratyayam tmana 02064010 bhma uvca 02064010a ihaivaits tur sarvn hanmi atrn samgatn 02064010c atha nikramya rjendra samln krndhi bhrata 02064011a ki no vivaditeneha ki na kleena bhrata 02064011c adyaivaitn nihanmha pradhi vasudhm imm 02064012 vaiapyana uvca 02064012a ity uktv bhmasenas tu kanihair bhrtrbhir vrta 02064012c mrgamadhye yath siho muhu parigham aikata 02064013a sntvyamno vjyamna prthenkliakarma 02064013c svidyate ca mahbhur antardhena vryavn 02064014a kruddhasya tasya srotobhya kardibhyo nardhipa 02064014c sadhma sasphuligrci pvaka samajyata 02064015a bhrukupuaduprekyam abhavat tasya tan mukham 02064015c yugntakle saprpte krtntasyeva rpia 02064016a yudhihiras tam vrya bhun bhulinam 02064016c maivam ity abravc caina joam ssveti bhrata 02064017a nivrya ta mahbhu kopasaraktalocanam 02064017c pitara samuptihad dhrtarra krtjali 02065001 yudhihira uvca 02065001a rjan ki karavmas te pradhy asms tvam vara 02065001c nitya hi sthtum icchmas tava bhrata sane
02065002 dhrtarra uvca
02065002a ajtaatro bhadra te aria svasti gacchata 02065002c anujt sahadhan svarjyam anusata 02065003a ida tv evvaboddhavya vrddhasya mama sanam 02065003c dhiy nigadita krtsna pathya nireyasa param 02065004a vettha tva tta dharm gati skm yudhihira 02065004c vinto si mahprja vrddhn paryupsit 02065005a yato buddhis tata nti praama gaccha bhrata 02065005c ndrau kramate astra drau astra niptyate 02065006a na vairy abhijnanti gun payanti ngun 02065006c virodha ndhigacchanti ye ta uttamapru 02065007a savde paruy hur yudhihira nardham 02065007c pratyhur madhyams tv etn ukt paruam uttaram 02065008a naivokt naiva cnukt ahit paru gira 02065008c pratijalpanti vai dhr sad uttamapru 02065009a smaranti sukrtny eva na vairi krtny api 02065009c santa prativijnanto labdhv pratyayam tmana 02065010a tathcaritam ryea tvaysmin satsamgame 02065010c duryodhanasya pruya tat tta hrdi m krth 02065011a mtara caiva gndhr m ca tvadguakkiam 02065011c upasthita vrddham andha pitara paya bhrata 02065012a prekprva may dytam idam sd upekitam 02065012c mitri draukmena putr ca balbalam 02065013a aocy kuravo rjan ye tvam anusit 02065013c mantr ca viduro dhmn sarvastravirada 02065014a tvayi dharmo rjune vrya bhmasene parkrama 02065014c raddh ca guruur yamayo purugryayo 02065015a ajtaatro bhadra te khavaprastham via 02065015c bhrtrbhis te stu saubhrtra dharme te dhyat mana 02065016 vaiapyana uvca 02065016a ity ukto bharatareho dharmarjo yudhihira 02065016c krtvryasamaya sarva pratasthe bhrtrbhi saha 02065017a te rathn meghasakn sthya saha kray 02065017c prayayur hramanasa indraprastha purottamam 02066001 janamejaya uvca 02066001a anujts tn viditv saratnadhanasacayn 02066001c pavn dhrtarr katham sn manas tad 02066002 vaiapyana uvca 02066002a anujts tn viditv dhrtarrea dhmat 02066002c rjan dusana kipra jagma bhrtara prati 02066003a duryodhana samsdya smtya bharatarabha 02066003c dukhrto bharatareha ida vacanam abravt 02066004a dukhenaitat samnta sthaviro nayaty asau 02066004c atrusd gamayad dravya tad budhyadhva mahrath
02066005a atha duryodhana kara akuni cpi saubala
02066005c mitha sagamya sahit pavn prati mnina 02066006a vaicitravrya rjna dhrtarra maniam 02066006c abhigamya tvaryukt laka vacanam abruvan 02066007 duryodhana uvca 02066007a na tvayeda ruta rjan yaj jagda brhaspati 02066007c akrasya nti pravadan vidvn devapurohita 02066008a sarvopyair nihantavy atrava atrukaraa 02066008c pur yuddhd bald vpi prakurvanti tavhitam 02066009a te vaya pavadhanai sarvn sapjya prthivn 02066009c yadi tn yodhayiyma ki v na parihsyati 02066010a ahn vin kruddhn daya samupasthitn 02066010c krtv kahe ca prhe ca ka samutsraum arhati 02066011a ttaastr rathagat kupits tta pav 02066011c niea na kariyanti kruddh hy vi yath 02066012a sanaddho hy arjuno yti vivrtya parameudh 02066012c gva muhur datte nivasa ca nirkate 02066013a gad gurv samudyamya tvarita ca vrkodara 02066013c svaratha yojayitvu niryta iti na rutam 02066014a nakula khagam dya carma cpy aacandrakam 02066014c sahadeva ca rj ca cakrur kram igitai 02066015a te tv sthya rathn sarve bahuastraparicchadn 02066015c abhighnanto rathavrtn senyogya niryayu 02066016a na kasyante tathsmbhir jtu viprakrt hi te 02066016c draupady ca pariklea kas te kantum arhati 02066017a punar dvyma bhadra te vanavsya pavai 02066017c evam etn vae kartu akymo bharatarabha 02066018a te v dvdaa vari vaya v dytanirjit 02066018c praviema mahrayam ajinai prativsit 02066019a trayodaa ca sajane ajt parivatsaram 02066019c jt ca punar anyni vane vari dvdaa 02066020a nivasema vaya te v tath dyta pravartatm 02066020c akn uptv punardytam ida dvyantu pav 02066021a etat krtyatama rjann asmka bharatarabha 02066021c aya hi akunir veda savidym akasapadam 02066022a drhaml vaya rjye mitri parigrhya ca 02066022c sravad vipula sainya satkrtya ca dursadam 02066023a te ca trayodae vare prayiyanti ced vratam 02066023c jeymas tn vaya rjan rocat te paratapa 02066024 dhrtarra uvca 02066024a tra pratynayasvaitn kma vyadhvagatn api 02066024c gacchantu punardytam ida kurvantu pav 02066025 vaiapyana uvca 02066025a tato droa somadatto bhlka ca mahratha
02066025c viduro droaputra ca vaiyputra ca vryavn
02066026a bhrirav tanavo vikara ca mahratha 02066026c m dytam ity abhanta amo stv iti ca sarvaa 02066027a akmn ca sarve suhrdm arthadarinm 02066027c akarot pavhvna dhrtarra sutapriya 02066028a athbravn mahrja dhrtarra janevaram 02066028c putrahrdd dharmayukta gndhr okakarit 02066029a jte duryodhane katt mahmatir abhata 02066029c nyat paralokya sdhv aya kulapsana 02066030a vyanadaj jtamtro hi gomyur iva bhrata 02066030c anto nna kulasysya kuravas tan nibodhata 02066031a m blnm ainm abhimasth mati prabho 02066031c m kulasya kaye ghore kraa tva bhaviyasi 02066032a baddha setu ko nu bhindyd dhamec chnta ca pvakam 02066032c ame dhrtn puna prthn kopayet ko nu bhrata 02066033a smaranta tvm jamha smrayiymy aha puna 02066033c stra na sti durbuddhi reyase vetarya v 02066034a na vai vrddho blamatir bhaved rjan katha cana 02066034c tvannetr santu te putr m tv dr prahsiu 02066035a amena dharmea parasya buddhy; jt buddhi sstu te m pratp 02066035c pradhvasin krrasamhit rr; mrduprauh gacchati putrapautrn 02066036a athbravn mahrjo gndhr dharmadarinm 02066036c anta kma kulasystu na akymi nivritum 02066037a yathecchanti tathaivstu pratygacchantu pav 02066037c punardyta prakurvantu mmak pavai saha 02067001 vaiapyana uvca 02067001a tato vyadhvagata prtha prtikm yudhihiram 02067001c uvca vacand rjo dhrtarrasya dhmata 02067002a upastr sabh rjann akn uptv yudhihira 02067002c ehi pava dvyeti pit tvm ha bhrata 02067003 yudhihira uvca 02067003a dhtur niyogd bhtni prpnuvanti ubhubham 02067003c na nivrttis tayor asti devitavya punar yadi 02067004a akadyte samhvna niyogt sthavirasya ca 02067004c jnann api kayakara ntikramitum utsahe 02067005 vaiapyana uvca 02067005a iti bruvan nivavrte bhrtrbhi saha pava 02067005c jna ca akuner my prtho dytam iyt puna 02067006a vivius te sabh t tu punar eva mahrath 02067006c vyathayanti sma cetsi suhrd bharatarabh 02067007a yathopajoam sn punardytapravrttaye 02067007c sarvalokavinya daivenopanipit 02067008 akunir uvca 02067008a amucat sthaviro yad vo dhana pjitam eva tat
02067008c mahdhana glaha tv eka ru me bharatarabha
02067009a vaya dvdaa vari yumbhir dytanirjit 02067009c praviema mahraya rauravjinavsasa 02067010a trayodaa ca sajane ajt parivatsaram 02067010c jt ca punar anyni vane vari dvdaa 02067011a asmbhir v jit yya vane vari dvdaa 02067011c vasadhva kray srdham ajinai prativsit 02067012a trayodae ca nirvrtte punar eva yathocitam 02067012c svarjya pratipattavyam itarair atha vetarai 02067013a anena vyavasyena sahsmbhir yudhihira 02067013c akn uptv punardytam ehi dvyasva bhrata 02067014 sabhsada cu 02067014a aho dhig bndhav naina bodhayanti mahad bhayam 02067014c buddhy bodhya na budhyante svaya ca bharatarabh 02067015 vaiapyana uvca 02067015a janapravdn subahn iti rvan nardhipa 02067015c hriy ca dharmasagc ca prtho dytam iyt puna 02067016a jnann api mahbuddhi punardytam avartayat 02067016c apy aya na vina syt kurm iti cintayan 02067017 yudhihira uvca 02067017a katha vai madvidho rj svadharmam anuplayan 02067017c hto vinivarteta dvymi akune tvay 02067018 akunir uvca 02067018a gavva bahudhenkam aparyantam ajvikam 02067018c gaj koo hiraya ca dsdsa ca sarvaa 02067019a ea no glaha evaiko vanavsya pav 02067019c yya vaya v vijit vasema vanam rit 02067020a anena vyavasyena dvyma bharatarabha 02067020c samutkepea caikena vanavsya bhrata 02067021 vaiapyana uvca 02067021a pratijagrha ta prtho glaha jagrha saubala 02067021c jitam ity eva akunir yudhihiram abhata 02068001 vaiapyana uvca 02068001a vanavsya cakrus te mati prth parjit 02068001c ajinny uttaryi jagrhu ca yathkramam 02068002a ajinai savrtn drv hrtarjyn aridamn 02068002c prasthitn vanavsya tato dusano bravt 02068003a pravrtta dhrtarrasya cakra rjo mahtmana 02068003c parbht puputr vipatti param gat 02068004a adya dev saprayt samair vartmabhir asthalai 02068004c guajyehs tath jyeh bhyso yad vaya parai 02068005a naraka ptit prth drghaklam anantakam 02068005c sukhc ca hn rjyc ca vina vat sam 02068006a balena matt ye te sma dhrtarrn prahsiu
02068006c te nirjit hrtadhan vanam eyanti pav
02068007a citrn sanhn avamucantu cai; vssi divyni ca bhnumanti 02068007c nivsyant rurucarmi sarve; yath glaha saubalasybhyupet 02068008a na santi lokeu pumsa dr; ity eva ye bhvitabuddhaya sad 02068008c jsyanti te tmnam ime dya pav; viparyaye ahatil ivphal 02068009a aya hi vsodaya drn; manasvin kaurava m bhaved va 02068009c adkitnm ajinni yadvad; balyas payata pavnm 02068010a mahprja somako yajasena; kany pcl pavebhya pradya 02068010c akrd vai dukrta neha santi; klb prth patayo yjaseny 02068011a skmn prvrn ajinni coditn; drvraye nirdhann apratihn 02068011c k tva prti lapsyase yjaseni; pati vrva yam ihnyam icchasi 02068012a ete hi sarve kurava samet; knt dnt sudraviopapann 02068012c e vrvaikatama patitve; na tv tapet klaviparyayo yam 02068013a yathphal ahatil yath carmamay mrg 02068013c tathaiva pav sarve yath kkayav api 02068014a ki pavs tva patitn upsse; mogha rama ahatiln upsya 02068014c eva nrasa parui prthn; arvayad dhrtarrasya putra 02068015a tad vai rutv bhmaseno tyamar; nirbhartsyoccais ta nigrhyaiva rot 02068015c uvceda sahasaivopagamya; siho yath haimavata rglam 02068016 bhmasena uvca 02068016a krra ppajanair juam akrtrtha prabhase 02068016c gndhravidyay hi tva rjamadhye vikatthase 02068017a yath tudasi marmi vkarair iha no bhram 02068017c tath smrayit te ha krntan marmi sayuge 02068018a ye ca tvm anuvartante kmalobhavanug 02068018c goptra snubandhs tn neymi yamasdanam 02068019 vaiapyana uvca 02068019a eva bruvam ajinair vivsita; dukhbhibhta parinrtyati sma 02068019c madhye kur dharmanibaddhamrga; gaur gaur iti smhvayan muktalajja 02068020 bhmasena uvca 02068020a nrasa parua krra akya dusana tvay 02068020c nikrty hi dhana labdhv ko vikatthitum arhati 02068021a m ha sma sukrtml lokn gacchet prtho vrkodara 02068021c yadi vakasi bhittv te na pibec choita rae 02068022a dhrtarrn rae hatv miat sarvadhanvinm 02068022c ama gantsmi nacirt satyam etad bravmi va 02068023 vaiapyana uvca 02068023a tasya rj sihagate sakhela; duryodhano bhmasenasya hart 02068023c gati svagatynucakra mando; nirgacchat pavn sabhy 02068024a naitvat krtam ity abravt ta; vrkodara sanivrttrdhakya 02068024c ghra hi tv nihata snubandha; sasmryha prativakymi mha 02068025a etat samkytmani cvamna; niyamya manyu balavn sa mn 02068025c rjnuga sasadi kaurav; vinikraman vkyam uvca bhma 02068026a aha duryodhana hant kara hant dhanajaya
02068026c akuni ckakitava sahadevo haniyati
02068027a ida ca bhyo vakymi sabhmadhye brhad vaca 02068027c satya dev kariyanti yan no yuddha bhaviyati 02068028a suyodhanam ima ppa hantsmi gaday yudhi 02068028c ira pdena csyham adhihsymi bhtale 02068029a vkyarasya caivsya paruasya durtmana 02068029c dusanasya rudhira ptsmi mrgar iva 02068030 arjuna uvca 02068030a naiva vc vyavasita bhma vijyate satm 02068030c ita caturdae vare draro yad bhaviyati 02068031a duryodhanasya karasya akune ca durtmana 02068031c dusanacaturthn bhmi psyati oitam 02068032a asyitra vaktra prasrara durtmanm 02068032c bhmasena niyogt te hantha karam have 02068033a arjuna pratijnte bhmasya priyakmyay 02068033c kara karnug caiva rae hantsmi patribhi 02068034a ye cnye pratiyotsyanti buddhimohena m nrp 02068034c t ca sarv itair bair netsmi yamasdanam 02068035a caled dhi himavn sthnn niprabha syd divkara 02068035c aitya somt praayeta matsatya vicaled yadi 02068036a na pradsyati ced rjyam ito vare caturdae 02068036c duryodhano hi satkrtya satyam etad bhaviyati 02068037 vaiapyana uvca 02068037a ity uktavati prthe tu rmn mdravatsuta 02068037c pragrhya vipula bhu sahadeva pratpavn 02068038a saubalasya vadha prepsur ida vacanam abravt 02068038c krodhasaraktanayano nivasann iva pannaga 02068039a akn yn manyase mha gndhr yaohara 02068039c naite k niit bs tvayaite samare vrt 02068040a yath caivoktavn bhmas tvm uddiya sabndhavam 02068040c kartha karmaas tasya kuru kryi sarvaa 02068041a hantsmi taras yuddhe tv vikramya sabndhavam 02068041c yadi sthsyasi sagrme katradharmea saubala 02068042a sahadevavaca rutv nakulo pi vi pate 02068042c daranyatamo nr m ida vacanam abravt 02068043a suteya yajasenasya dyte smin dhrtarrajai 02068043c yair vca rvit rk sthitair duryodhanapriye 02068044a tn dhrtarrn durvrttn mumrn klacoditn 02068044c darayiymi bhyiham aha vaivasvatakayam 02068045a nided dharmarjasya draupady padav caran 02068045c nirdhrtarr prthiv kartsmi nacird iva 02068046a eva te puruavyghr sarve vyyatabhava 02068046c pratij bahul krtv dhrtarram upgaman 02069001 yudhihira uvca
02069001a mantraymi bharats tath vrddha pitmaham
02069001c rjna somadatta ca mahrja ca bhlikam 02069002a droa krpa nrp cnyn avatthmnam eva ca 02069002c vidura dhrtarra ca dhrtarr ca sarvaa 02069003a yuyutsu sajaya caiva tathaivnyn sabhsada 02069003c sarvn mantrya gacchmi drasmi punar etya va 02069004 vaiapyana uvca 02069004a na ca ki cit tadocus te hriy santo yudhihiram 02069004c manobhir eva kalya dadhyus te tasya dhmata 02069005 vidura uvca 02069005a ry prth rjaputr nraya gantum arhati 02069005c sukumr ca vrddh ca nitya caiva sukhocit 02069006a iha vatsyati kaly satkrt mama vemani 02069006c iti prth vijndhvam agada vo stu sarvaa 02069007a yudhihira vijnhi mameda bharatarabha 02069007c ndharmea jita ka cid vyathate vai parjayt 02069008a tva vai dharmn vijne yudh vett dhanajaya 02069008c hantr bhmaseno nakulas tv arthasagrah 02069009a sayant sahadevas tu dhaumyo brahmaviduttama 02069009c dharmrthakual caiva draupad dharmacri 02069010a anyonyasya priy sarve tathaiva priyavdina 02069010c parair abhedy satu ko vo na sprhayed iha 02069011a ea vai sarvakalya samdhis tava bhrata 02069011c naina atrur viahate akrepi samo cyuta 02069012a himavaty anuio si merusvarin pur 02069012c dvaipyanena krena nagare vravate 02069013a bhrgutuge ca rmea dradvaty ca abhun 02069013c araur asitasypi maharer ajana prati 02069014a dra sad nradasya dhaumyas te ya purohita 02069014c m hr sparye tva buddhi tm ripjitm 02069015a purravasam aila tva buddhy jayasi pava 02069015c akty jayasi rjo nyn rn dharmopasevay 02069016a aindre jaye dhrtaman ymye kopavidhrae 02069016c visarge caiva kaubere vrue caiva sayame 02069017a tmapradna saumyatvam adbhya caivopajvanam 02069017c bhme kam ca teja ca samagra sryamaalt 02069018a vyor bala viddhi sa tva bhtebhya ctmasabhavam 02069018c agada vo stu bhadra vo drakymi punargatn 02069019a paddharmrthakrcchreu sarvakryeu v puna 02069019c yathvat pratipadyeth kle kle yudhihira 02069020a pro sha kaunteya svasti prpnuhi bhrata 02069020c krtrtha svastimanta tv drakyma punargatam 02069021 vaiapyana uvca 02069021a evam uktas tathety uktv pava satyavikrama
02069021c bhmadroau namaskrtya prtihata yudhihira
02070001 vaiapyana uvca 02070001a tasmin saprasthite kr prth prpya yaasvinm 02070001c prcchad bhradukhrt y cnys tatra yoita 02070002a yathrha vandanlen krtv gantum iyea s 02070002c tato ninda sumahn pavntapure bhavat 02070003a kunt ca bhrasatapt draupad prekya gacchatm 02070003c okavihvalay vc krcchrd vacanam abravt 02070004a vatse oko na te krya prpyeda vyasana mahat 02070004c strdharmm abhijsi lcravat tath 02070005a na tv sadeum arhmi bhartrn prati ucismite 02070005c sdhvguasamdhnair bhita te kuladvayam 02070006a sabhgy kurava ceme ye na dagdhs tvaynaghe 02070006c aria vraja panthna madanudhynabrhit 02070007a bhviny arthe hi satstr vaiklavya nopajyate 02070007c gurudharmbhigupt ca reya kipram avpsyasi 02070008a sahadeva ca me putra sadvekyo vane vasan 02070008c yatheda vyasana prpya nsya sden mahan mana 02070009a tathety uktv tu s dev sravannetrajalvil 02070009c oitktaikavasan muktakey abhiniryayau 02070010a t kroant prth dukhd anuvavrja gacchatm 02070010c athpayat sutn sarvn hrtbharaavsasa 02070011a rurucarmvrtatann hriy ki cid avmukhn 02070011c parai partn sahrai suhrdbhi cnuocitn 02070012a tadavasthn sutn sarvn upasrtytivatsal 02070012c sasvajnvadac chokt tat tad vilapat bahu 02070013a katha saddharmacritravrttasthitivibhitn 02070013c akudrn drhabhakt ca daivatejyparn sad 02070014a vyasana va samabhygt ko ya vidhiviparyaya 02070014c kasypadhynaja cedam ga paymi vo dhiy 02070015a syt tu madbhgyadoo ya yha yumn ajjanam 02070015c dukhysabhujo tyartha yuktn apy uttamair guai 02070016a katha vatsyatha durgeu vanev rddhivinkrt 02070016c vryasattvabalotshatejobhir akr kr 02070017a yady etad aham ajsya vanavso hi vo dhruvam 02070017c atargn mrte pau ngamiya gajhvayam 02070018a dhanya va pitara manye tapomedhnvita tath 02070018c ya putrdhim asaprpya svargecchm akarot priym 02070019a dhany ctndriyajnm im prpt par gatim 02070019c manye dya mdr dharmaj kaly sarvathaiva hi 02070020a raty maty ca gaty ca yayham abhisadhit 02070020c jvitapriyat mahya dhig im kleabhginm 02070021a eva vilapat kuntm abhisntvya praamya ca 02070021c pav vigatnand vanyaiva pravavraju
02070022a vidurdaya ca tm rt kuntm vsya hetubhi
02070022c prveayan grha kattu svayam rtatar anai 02070023a rj ca dhrtarra sa okkulitacetana 02070023c kattu sapreaym sa ghram gamyatm iti 02070024a tato jagma viduro dhrtarraniveanam 02070024c ta paryaprcchat savigno dhrtarro nardhipa 02071001 dhrtarra uvca 02071001a katha gacchati kaunteyo dharmarjo yudhihira 02071001c bhmasena savyasc mdrputrau ca tv ubhau 02071002a dhaumya caiva katha kattar draupad v tapasvin 02071002c rotum icchmy aha sarva tem agaviceitam 02071003 vidura uvca 02071003a vastrea savrtya mukha kuntputro yudhihira 02071003c bh vilau krtv tu bhmo gacchati pava 02071004a sikat vapan savyasc rjnam anugacchati 02071004c mdrputra sahadevo mukham lipya gacchati 02071005a pspaliptasarvgo nakula cittavihvala 02071005c daranyatamo loke rjnam anugacchati 02071006a kr keai praticchdya mukham yatalocan 02071006c darany prarudat rjnam anugacchati 02071007a dhaumyo ymyni smni raudri ca vi pate 02071007c gyan gacchati mrgeu kun dya pin 02071008 dhrtarra uvca 02071008a vividhnha rpi krtv gacchanti pav 02071008c tan mamcakva vidura kasmd eva vrajanti te 02071009 vidura uvca 02071009a nikrtasypi te putrair hrte rjye dhaneu ca 02071009c na dharmc calate buddhir dharmarjasya dhmata 02071010a yo sau rj ghr nitya dhrtarreu bhrata 02071010c nikrty krodhasatapto nonmlayati locane 02071011a nha jana nirdaheya drv ghorea caku 02071011c sa pidhya mukha rj tasmd gacchati pava 02071012a yath ca bhmo vrajati tan me nigadata ru 02071012c bhvor bale nsti samo mameti bharatarabha 02071013a bh vilau krtv tu tena bhmo pi gacchati 02071013c bh darayamno hi bhudraviadarpita 02071013e cikran karma atrubhyo bhudravynurpata 02071014a pradia arasaptn kuntputro rjunas tad 02071014c sikat vapan savyasc rjnam anugacchati 02071015a asakt sikats tasya yath saprati bhrata 02071015c asakta aravari tath mokyati atruu 02071016a na me ka cid vijnyn mukham adyeti bhrata 02071016c mukham lipya tensau sahadevo pi gacchati 02071017a nha mansy dadeya mrge strm iti prabho
02071017c pspacitasarvgo nakulas tena gacchati
02071018a ekavastr tu rudat muktake rajasval 02071018c oitktrdravasan draupad vkyam abravt 02071019a yatkrte ham im prpt te vare caturdae 02071019c hatapatyo hatasut hatabandhujanapriy 02071020a bandhuoitadigdhgyo muktakeyo rajasval 02071020c eva krtodak nrya pravekyanti gajhvayam 02071021a krtv tu nairrtn darbhn dhro dhaumya purohita 02071021c smni gyan ymyni purato yti bhrata 02071022a hateu bhratev jau kur guravas tad 02071022c eva smni gsyantty uktv dhaumyo pi gacchati 02071023a h h gacchanti no nth samavekadhvam dram 02071023c iti paur sudukhrt kroanti sma samantata 02071024a evam kraligais te vyavasya manogatam 02071024c kathayanta sma kauntey vana jagmur manasvina 02071025a eva teu nargryeu niryatsu gajashvayt 02071025c anabhre vidyuta csan bhmi ca samakampata 02071026a rhur agrasad dityam aparvai vi pate 02071026c ulk cpy apasavya tu pura krtv vyaryata 02071027a pravyharanti kravyd grdhragomyuvyas 02071027c devyatanacaityeu prkrlakeu ca 02071028a evam ete mahotpt vana gacchati pave 02071028c bhratnm abhvya rjan durmantrite tava 02071029a nrada ca sabhmadhye kurm agrata sthita 02071029c maharibhi parivrto raudra vkyam uvca ha 02071030a ita caturdae vare vinakyantha kaurav 02071030c duryodhanpardhena bhmrjunabalena ca 02071031a ity uktv divam kramya kipram antaradhyata 02071031c brhm riya suvipul bibhrad devarisattama 02071032a tato duryodhana kara akuni cpi saubala 02071032c droa dvpam amanyanta rjya csmai nyavedayan 02071033a athbravt tato droo duryodhanam amaraam 02071033c dusana ca kara ca sarvn eva ca bhratn 02071034a avadhyn pavn hur devaputrn dvijtaya 02071034c aha tu araa prptn vartamno yathbalam 02071035a gatn sarvtman bhakty dhrtarrn sarjakn 02071035c notsahe samabhityaktu daivamlam ata param 02071036a dharmata puputr vai vana gacchanti nirjit 02071036c te ca dvdaa vari vane vatsyanti kaurav 02071037a caritabrahmacary ca krodhmaravanug 02071037c vaira pratynayiyanti mama dukhya pav 02071038a may tu bhraito rjyd drupada sakhivigrahe 02071038c putrrtham ayajat krodhd vadhya mama bhrata 02071039a yjopayjatapas putra lebhe sa pvakt
02071039c dhradyumna draupad ca vedmadhyt sumadhyamm
02071040a jvlvaro devadatto dhanumn kavac ar 02071040c martyadharmatay tasmd iti m bhayam viat 02071041a gato hi pakat te prata puruarabha 02071041c srapro bhratara tasmd yotsye tavribhi 02071042a madvadhya ruto hy ea loke cpy ativiruta 02071042c nna so yam anuprptas tvatkrte klaparyaya 02071043a tvarit kuruta reyo naitad etvat krtam 02071043c muhrta sukham evaitat tlacchyeva haiman 02071044a yajadhva ca mahyajair bhogn anta datta ca 02071044c ita caturdae vare mahat prpsyatha vaiasam 02071045a duryodhana niamyaitat pratipadya yathecchasi 02071045c sma v paveyeu prayukva yadi manyase 02071046 vaiapyana uvca 02071046a droasya vacana rutv dhrtarro bravd idam 02071046c samyag ha guru kattar upvartaya pavn 02071047a yadi v na nivartante satkrt yntu pav 02071047c saastrarathapdt bhogavanta ca putrak 02072001 vaiapyana uvca 02072001a vana gateu prtheu nirjiteu durodare 02072001c dhrtarra mahrja tad cint samviat 02072002a ta cintaynam sna dhrtarra janevaram 02072002c nivasantam anekgram iti hovca sajaya 02072003a avpya vasusapr vasudh vasudhdhipa 02072003c pravrjya pavn rjyd rjan kim anuocasi 02072004 dhrtarra uvca 02072004a aocya tu kutas te ye vaira bhaviyati 02072004c pavair yuddhaauair hi mitravadbhir mahrathai 02072005 sajaya uvca 02072005a taveda sukrta rjan mahad vaira bhaviyati 02072005c vina sarvalokasya snubandho bhaviyati 02072006a vryamo pi bhmea droena vidurea ca 02072006c pavn priy bhry draupad dharmacrim 02072007a prhiod nayeheti putro duryodhanas tava 02072007c staputra sumandtm nirlajja prtikminam 02072008 dhrtarra uvca 02072008a yasmai dev prayacchanti puruya parbhavam 02072008c buddhi tasypakaranti so pcnni payati 02072009a buddhau kaluabhty vine pratyupasthite 02072009c anayo nayasako hrdayn npasarpati 02072010a anarth crtharpea arth cnartharpia 02072010c uttihanti vinnte nara tac csya rocate 02072011a na klo daam udyamya ira krntati kasya cit 02072011c klasya balam etvad vipartrthadaranam
02072012a sditam ida ghora tumula lomaharaam
02072012c pclm apakaradbhi sabhmadhye tapasvinm 02072013a ayonij rpavat kule jt vibhvarm 02072013c ko nu t sarvadharmaj paribhya yaasvinm 02072014a parynayet sabhmadhyam rte durdytadevinam 02072014c strdharmi varroh oitena samukitm 02072015a ekavastr ca pcl pavn abhyavekatm 02072015c hrtasvn bhraacitts tn hrtadrn hrtariya 02072016a vihnn sarvakmebhyo dsabhvavaa gatn 02072016c dharmapaparikiptn aaktn iva vikrame 02072017a kruddhm amarit kr dukhit kurusasadi 02072017c duryodhana ca kara ca kaukny abhyabhatm 02072018a tasy krpaacakurbhy pradahyetpi medin 02072018c api ea bhaved adya putr mama sajaya 02072019a bhratn striya sarv gndhry saha sagat 02072019c prkroan bhairava tatra drv kr sabhgatm 02072020a agnihotri syhne na chyanta sarvaa 02072020c brhma kupit csan draupady parikarae 02072021a sn ninako ghoro nirghta ca mahn abht 02072021c divolk cpatan ghor rhu crkam upgrasat 02072021e aparvai mahghora prajn janayan bhayam 02072022a tathaiva rathalsu prdursd dhutana 02072022c dhvaj ca vyavaryanta bharatnm abhtaye 02072023a duryodhanasygnihotre prkroan bhairava iv 02072023c ts tad pratyabhanta rsabh sarvatodiam 02072024a prtihata tato bhmo droena saha sajaya 02072024c krpa ca somadatta ca bhlka ca mahratha 02072025a tato ham abruva tatra vidurea pracodita 02072025c vara dadni kryai kkita yad yad icchati 02072026a avrot tatra pcl pavn amitaujasa 02072026c sarathn sadhanuk cpy anujsiam apy aham 02072027a athbravn mahprjo vidura sarvadharmavit 02072027c etadant stha bharat yad va kr sabh gat 02072028a e pclarjasya sutai rr anuttam 02072028c pcl pavn etn daivasropasarpati 02072029a tasy prth pariklea na kasyante tyamara 02072029c vrayo v mahevs pcl v mahaujasa 02072030a tena satybhisadhena vsudevena rakit 02072030c gamiyati bbhatsu pclair abhirakita 02072031a te madhye mahevso bhmaseno mahbala 02072031c gamiyati dhunvno gad daam ivntaka 02072032a tato gvanirghoa rutv prthasya dhmata 02072032c gadvega ca bhmasya nla sohu nardhip 02072033a tatra me rocate nitya prthai srdha na vigraha
02072033c kurubhyo hi sad manye pav aktimattarn
02072034a tath hi balavn rj jarsadho mahdyuti 02072034c bhupraharaenaiva bhmena nihato yudhi 02072035a tasya te ama evstu pavair bharatarabha 02072035c ubhayo pakayor yukta kriyatm aviakay 02072036a eva gvalgae katt dharmrthasahita vaca 02072036c uktavn na grhta ca may putrahitepsay