You are on page 1of 7

% Mahabharata: Svargarohanaparvan

% Last updated: Mon Jul 23 2007


% Encoding: ASCII
% Electronic text (C) Bhandarkar Oriental Research Institute,
% Pune, India, 1999
%
18001001 janamejaya uvAca
18001001a svargaM triviSTapaM prApya mama pUrvapitAmahAH
18001001c pANDavA dhArtarASTrAz ca kAni sthAnAni bhejire
18001002a etad icchAmy ahaM zrotuM sarvavic cAsi me mataH
18001002c maharSiNAbhyanujJAto vyAsenAdbhutakarmaNA
18001003 vaizaMpAyana uvAca
18001003a svargaM triviSTapaM prApya tava pUrvapitAmahAH
18001003c yudhiSThiraprabhRtayo yad akurvata tac chRNu
18001004a svargaM triviSTapaM prApya dharmarAjo yudhiSThiraH
18001004c duryodhanaM zriyA juSTaM dadarzAsInam Asane
18001005a bhrAjamAnam ivAdityaM vIralakSmyAbhisaMvRtam
18001005c devair bhrAjiSNubhiH sAdhyaiH sahitaM puNyakarmabhiH
18001006a tato yudhiSThiro dRSTvA duryodhanam amarSitaH
18001006c sahasA saMnivRtto 'bhUc chriyaM dRSTvA suyodhane
18001007a bruvann uccair vacas tAn vai nAhaM duryodhanena vai
18001007c sahitaH kAmaye lokA&l lubdhenAdIrghadarzinA
18001008a yatkRte pRthivI sarvA suhRdo bAndhavAs tathA
18001008c hatAsmAbhiH prasahyAjau kliSTaiH pUrvaM mahAvane
18001009a draupadI ca sabhAmadhye pAJcAlI dharmacAriNI
18001009c parikliSTAnavadyAGgI patnI no gurusaMnidhau
18001010a svasti devA na me kAmaH suyodhanam udIkSitum
18001010c tatrAhaM gantum icchAmi yatra te bhrAtaro mama
18001011a maivam ity abravIt taM tu nAradaH prahasann iva
18001011c svarge nivAso rAjendra viruddhaM cApi nazyati
18001012a yudhiSThira mahAbAho maivaM vocaH kathaM cana
18001012c duryodhanaM prati nRpaM zRNu cedaM vaco mama
18001013a eSa duryodhano rAjA pUjyate tridazaiH saha
18001013c sadbhiz ca rAjapravarair ya ime svargavAsinaH
18001014a vIralokagatiM prApto yuddhe hutvAtmanas tanum
18001014c yUyaM sarve surasamA yena yuddhe samAsitAH
18001015a sa eSa kSatradharmeNa sthAnam etad avAptavAn
18001015c bhaye mahati yo 'bhIto babhUva pRthivIpatiH
18001016a na tan manasi kartavyaM putra yad dyUtakAritam
18001016c draupadyAz ca pariklezaM na cintayitum arhasi
18001017a ye cAnye 'pi pariklezA yuSmAkaM dyUtakAritAH
18001017c saMgrAmeSv atha vAnyatra na tAn saMsmartum arhasi
18001018a samAgaccha yathAnyAyaM rAjJA duryodhanena vai
18001018c svargo 'yaM neha vairANi bhavanti manujAdhipa
18001019a nAradenaivam uktas tu kururAjo yudhiSThiraH
18001019c bhrAtqn papraccha medhAvI vAkyam etad uvAca ha
18001020a yadi duryodhanasyaite vIralokAH sanAtanAH
18001020c adharmajJasya pApasya pRthivIsuhRdadruhaH
18001021a yatkRte pRthivI naSTA sahayA sarathadvipA
18001021c vayaM ca manyunA dagdhA vairaM praticikIrSavaH
18001022a ye te vIrA mahAtmAno bhrAtaro me mahAvratAH
18001022c satyapratijJA lokasya zUrA vai satyavAdinaH
18001023a teSAm idAnIM ke lokA draSTum icchAmi tAn aham
18001023c karNaM caiva mahAtmAnaM kaunteyaM satyasaMgaram
18001024a dhRSTadyumnaM sAtyakiM ca dhRSTadyumnasya cAtmajAn
18001024c ye ca zastrair vadhaM prAptAH kSatradharmeNa pArthivAH
18001025a kva nu te pArthivA brahman naitAn pazyAmi nArada
18001025c virATadrupadau caiva dhRSTaketumukhAMz ca tAn
18001026a zikhaNDinaM ca pAJcAlyaM draupadeyAMz ca sarvazaH
18001026c abhimanyuM ca durdharSaM draSTum icchAmi nArada

18002001
18002001a
18002001c
18002002a
18002002c
18002003a
18002003c
18002004a
18002004c
18002005a
18002005c
18002006a
18002006c
18002007a
18002007c
18002008a
18002008c
18002009a
18002009c
18002010a
18002010c
18002011a
18002011c
18002012a
18002012c
18002013
18002013a
18002013c
18002014
18002014a
18002014c
18002015a
18002015c
18002016a
18002016c
18002017a
18002017c
18002018a
18002018c
18002019a
18002019c
18002020a
18002020c
18002021a
18002021c
18002022a
18002022c
18002023a
18002023c
18002024a
18002024c
18002025a
18002025c
18002026a
18002026c
18002027a
18002027c
18002028a
18002028c
18002029a

yudhiSThira uvAca
neha pazyAmi vibudhA rAdheyam amitaujasam
bhrAtarau ca mahAtmAnau yudhAmanyUttamaujasau
juhuvur ye zarIrANi raNavahnau mahArathAH
rAjAno rAjaputrAz ca ye madarthe hatA raNe
kva te mahArathAH sarve zArdUlasamavikramAH
tair apy ayaM jito lokaH kaccit puruSasattamaiH
yadi lokAn imAn prAptAs te ca sarve mahArathAH
sthitaM vitta hi mAM devAH sahitaM tair mahAtmabhiH
kaccin na tair avApto 'yaM nRpair loko 'kSayaH zubhaH
na tair ahaM vinA vatsye jJAtibhir bhrAtRbhis tathA
mAtur hi vacanaM zrutvA tadA salilakarmaNi
karNasya kriyatAM toyam iti tapyAmi tena vai
idaM ca paritapyAmi punaH punar ahaM surAH
yan mAtuH sadRzau pAdau tasyAham amitaujasaH
dRSTvaiva taM nAnugataH karNaM parabalArdanam
na hy asmAn karNasahitAJ jayec chakro 'pi saMyuge
tam ahaM yatratatrasthaM draSTum icchAmi sUryajam
avijJAto mayA yo 'sau ghAtitaH savyasAcinA
bhImaM ca bhImavikrAntaM prANebhyo 'pi priyaM mama
arjunaM cendrasaMkAzaM yamau tau ca yamopamau
draSTum icchAmi tAM cAhaM pAJcAlIM dharmacAriNIm
na ceha sthAtum icchAmi satyam etad bravImi vaH
kiM me bhrAtRvihInasya svargeNa surasattamAH
yatra te sa mama svargo nAyaM svargo mato mama
devA UcuH
yadi vai tatra te zraddhA gamyatAM putra mAciram
priye hi tava vartAmo devarAjasya zAsanAt
vaizaMpAyana uvAca
ity uktvA taM tato devA devadUtam upAdizan
yudhiSThirasya suhRdo darzayeti paraMtapa
tataH kuntIsuto rAjA devadUtaz ca jagmatuH
sahitau rAjazArdUla yatra te puruSarSabhAH
agrato devadUtas tu yayau rAjA ca pRSThataH
panthAnam azubhaM durgaM sevitaM pApakarmabhiH
tamasA saMvRtaM ghoraM kezazaivalazAdvalam
yuktaM pApakRtAM gandhair mAMsazoNitakardamam
daMzotthAnaM sajhillIkaM makSikAmazakAvRtam
itaz cetaz ca kuNapaiH samantAt parivAritam
asthikezasamAkIrNaM kRmikITasamAkulam
jvalanena pradIptena samantAt pariveSTitam
ayomukhaiz ca kAkolair gRdhraiz ca samabhidrutam
sUcImukhais tathA pretair vindhyazailopamair vRtam
medorudhirayuktaiz ca chinnabAhUrupANibhiH
nikRttodarapAdaiz ca tatra tatra praveritaiH
sa tat kuNapadurgandham azivaM romaharSaNam
jagAma rAjA dharmAtmA madhye bahu vicintayan
dadarzoSNodakaiH pUrNAM nadIM cApi sudurgamAm
asipatravanaM caiva nizitakSurasaMvRtam
karambhavAlukAs taptA AyasIz ca zilAH pRthak
lohakumbhIz ca tailasya kvAthyamAnAH samantataH
kUTazAlmalikaM cApi dusparzaM tIkSNakaNTakam
dadarza cApi kaunteyo yAtanAH pApakarmiNAm
sa taM durgandham AlakSya devadUtam uvAca ha
kiyad adhvAnam asmAbhir gantavyam idam IdRzam
kva ca te bhrAtaro mahyaM tan mamAkhyAtum arhasi
dezo 'yaM kaz ca devAnAm etad icchAmi veditum
sa saMnivavRte zrutvA dharmarAjasya bhASitam
devadUto 'bravIc cainam etAvad gamanaM tava
nivartitavyaM hi mayA tathAsmy ukto divaukasaiH

18002029c
18002030a
18002030c
18002031a
18002031c
18002032a
18002032c
18002033a
18002033c
18002034a
18002034c
18002035a
18002035c
18002036a
18002036c
18002037a
18002037c
18002038a
18002038c
18002039a
18002039c
18002040a
18002040c
18002041a
18002041c
18002042a
18002042c
18002043a
18002043c
18002044a
18002044c
18002045a
18002045c
18002046a
18002046c
18002047a
18002047c
18002048a
18002048c
18002049a
18002049c
18002050a
18002050c
18002051a
18002051c
18002052a
18002052c
18002053a
18002053c
18002054a
18002054c
18003001
18003001a
18003001c
18003002a
18003002c
18003003a
18003003c
18003004a
18003004c

yadi zrAnto 'si rAjendra tvam athAgantum arhasi


yudhiSThiras tu nirviNNas tena gandhena mUrchitaH
nivartane dhRtamanAH paryAvartata bhArata
sa saMnivRtto dharmAtmA duHkhazokasamanvitaH
zuzrAva tatra vadatAM dInA vAcaH samantataH
bho bho dharmaja rAjarSe puNyAbhijana pANDava
anugrahArtham asmAkaM tiSTha tAvan muhUrtakam
AyAti tvayi durdharSe vAti puNyaH samIraNaH
tava gandhAnugas tAta yenAsmAn sukham Agamat
te vayaM pArtha dIrghasya kAlasya puruSarSabha
sukham AsAdayiSyAmas tvAM dRSTvA rAjasattama
saMtiSThasva mahAbAho muhUrtam api bhArata
tvayi tiSThati kauravya yAtanAsmAn na bAdhate
evaM bahuvidhA vAcaH kRpaNA vedanAvatAm
tasmin deze sa zuzrAva samantAd vadatAM nRpa
teSAM tad vacanaM zrutvA dayAvAn dInabhASiNAm
aho kRcchram iti prAha tasthau sa ca yudhiSThiraH
sa tA giraH purastAd vai zrutapUrvAH punaH punaH
glAnAnAM duHkhitAnAM ca nAbhyajAnata pANDavaH
abudhyamAnas tA vAco dharmaputro yudhiSThiraH
uvAca ke bhavanto vai kimartham iha tiSThatha
ity uktAs te tataH sarve samantAd avabhASire
karNo 'haM bhImaseno 'ham arjuno 'ham iti prabho
nakulaH sahadevo 'haM dhRSTadyumno 'ham ity uta
draupadI draupadeyAz ca ity evaM te vicukruzuH
tA vAcaH sa tadA zrutvA taddezasadRzIr nRpa
tato vimamRze rAjA kiM nv idaM daivakAritam
kiM nu tat kaluSaM karma kRtam ebhir mahAtmabhiH
karNena draupadeyair vA pAJcAlyA vA sumadhyayA
ya ime pApagandhe 'smin deze santi sudAruNe
na hi jAnAmi sarveSAM duSkRtaM puNyakarmaNAm
kiM kRtvA dhRtarASTrasya putro rAjA suyodhanaH
tathA zriyA yutaH pApaH saha sarvaiH padAnugaiH
mahendra iva lakSmIvAn Aste paramapUjitaH
kasyedAnIM vikAro 'yaM yad ime narakaM gatAH
sarvadharmavidaH zUrAH satyAgamaparAyaNAH
kSAtradharmaparAH prAjJA yajvAno bhUridakSiNAH
kiM nu supto 'smi jAgarmi cetayAno na cetaye
aho cittavikAro 'yaM syAd vA me cittavibhramaH
evaM bahuvidhaM rAjA vimamarza yudhiSThiraH
duHkhazokasamAviSTaz cintAvyAkulitendriyaH
krodham AhArayac caiva tIvraM dharmasuto nRpaH
devAMz ca garhayAm Asa dharmaM caiva yudhiSThiraH
sa tIvragandhasaMtapto devadUtam uvAca ha
gamyatAM bhadra yeSAM tvaM dUtas teSAm upAntikam
na hy ahaM tatra yAsyAmi sthito 'smIti nivedyatAm
matsaMzrayAd ime dUta sukhino bhrAtaro hi me
ity uktaH sa tadA dUtaH pANDuputreNa dhImatA
jagAma tatra yatrAste devarAjaH zatakratuH
nivedayAm Asa ca tad dharmarAjacikIrSitam
yathoktaM dharmaputreNa sarvam eva janAdhipa
vaizaMpAyana uvAca
sthite muhUrtaM pArthe tu dharmarAje yudhiSThire
Ajagmus tatra kauravya devAH zakrapurogamAH
svayaM vigrahavAn dharmo rAjAnaM prasamIkSitum
tatrAjagAma yatrAsau kururAjo yudhiSThiraH
teSu bhAsvaradeheSu puNyAbhijanakarmasu
samAgateSu deveSu vyagamat tat tamo nRpa
nAdRzyanta ca tAs tatra yAtanAH pApakarmiNAm
nadI vaitaraNI caiva kUTazAlmalinA saha

18003005a
18003005c
18003005e
18003006a
18003006c
18003007a
18003007c
18003008a
18003008c
18003009a
18003009c
18003010a
18003010c
18003010e
18003011a
18003011c
18003012a
18003012c
18003012e
18003013a
18003013c
18003014a
18003014c
18003015a
18003015c
18003016a
18003016c
18003016e
18003017a
18003017c
18003018a
18003018c
18003019a
18003019c
18003020a
18003020c
18003021a
18003021c
18003022a
18003022c
18003023a
18003023c
18003024a
18003024c
18003025a
18003025c
18003026a
18003026c
18003027a
18003027c
18003028a
18003028c
18003029a
18003029c
18003030a
18003030c
18003031a
18003031c
18003032a
18003032c

lohakumbhyaH zilAz caiva nAdRzyanta bhayAnakAH


vikRtAni zarIrANi yAni tatra samantataH
dadarza rAjA kaunteyas tAny adRzyAni cAbhavan
tato vAyuH sukhasparzaH puNyagandhavahaH zivaH
vavau devasamIpasthaH zItalo 'tIva bhArata
marutaH saha zakreNa vasavaz cAzvinau saha
sAdhyA rudrAs tathAdityA ye cAnye 'pi divaukasaH
sarve tatra samAjagmuH siddhAz ca paramarSayaH
yatra rAjA mahAtejA dharmaputraH sthito 'bhavat
tataH zakraH surapatiH zriyA paramayA yutaH
yudhiSThiram uvAcedaM sAntvapUrvam idaM vacaH
yudhiSThira mahAbAho prItA devagaNAs tava
ehy ehi puruSavyAghra kRtam etAvatA vibho
siddhiH prAptA tvayA rAja&l lokAz cApy akSayAs tava
na ca manyus tvayA kAryaH zRNu cedaM vaco mama
avazyaM narakas tAta draSTavyaH sarvarAjabhiH
zubhAnAm azubhAnAM ca dvau rAzI puruSarSabha
yaH pUrvaM sukRtaM bhuGkte pazcAn nirayam eti saH
pUrvaM narakabhAgyas tu pazcAt svargam upaiti saH
bhUyiSThaM pApakarmA yaH sa pUrvaM svargam aznute
tena tvam evaM gamito mayA zreyorthinA nRpa
vyAjena hi tvayA droNa upacIrNaH sutaM prati
vyAjenaiva tato rAjan darzito narakas tava
yathaiva tvaM tathA bhImas tathA pArtho yamau tathA
draupadI ca tathA kRSNA vyAjena narakaM gatAH
Agaccha narazArdUla muktAs te caiva kilbiSAt
svapakSAz caiva ye tubhyaM pArthivA nihatA raNe
sarve svargam anuprAptAs tAn pazya puruSarSabha
karNaz caiva maheSvAsaH sarvazastrabhRtAM varaH
sa gataH paramAM siddhiM yadarthaM paritapyase
taM pazya puruSavyAghram AdityatanayaM vibho
svasthAnasthaM mahAbAho jahi zokaM nararSabha
bhrAtqMz cAnyAMs tathA pazya svapakSAMz caiva pArthivAn
svaM svaM sthAnam anuprAptAn vyetu te mAnaso jvaraH
anubhUya pUrvaM tvaM kRcchram itaH prabhRti kaurava
viharasva mayA sArdhaM gatazoko nirAmayaH
karmaNAM tAta puNyAnAM jitAnAM tapasA svayam
dAnAnAM ca mahAbAho phalaM prApnuhi pANDava
adya tvAM devagandharvA divyAz cApsaraso divi
upasevantu kalyANaM virajombaravAsasaH
rAjasUyajitA&l lokAn azvamedhAbhivardhitAn
prApnuhi tvaM mahAbAho tapasaz ca phalaM mahat
upary upari rAjJAM hi tava lokA yudhiSThira
harizcandrasamAH pArtha yeSu tvaM vihariSyasi
mAndhAtA yatra rAjarSir yatra rAjA bhagIrathaH
dauHSantir yatra bharatas tatra tvaM vihariSyasi
eSA devanadI puNyA pArtha trailokyapAvanI
AkAzagaGgA rAjendra tatrAplutya gamiSyasi
atra snAtasya te bhAvo mAnuSo vigamiSyati
gatazoko nirAyAso muktavairo bhaviSyasi
evaM bruvati devendre kauravendraM yudhiSThiram
dharmo vigrahavAn sAkSAd uvAca sutam AtmanaH
bho bho rAjan mahAprAjJa prIto 'smi tava putraka
madbhaktyA satyavAkyena kSamayA ca damena ca
eSA tRtIyA jijJAsA tava rAjan kRtA mayA
na zakyase cAlayituM svabhAvAt pArtha hetubhiH
pUrvaM parIkSito hi tvam AsIr dvaitavanaM prati
araNIsahitasyArthe tac ca nistIrNavAn asi
sodaryeSu vinaSTeSu draupadyAM tatra bhArata
zvarUpadhAriNA putra punas tvaM me parIkSitaH

18003033a
18003033c
18003034a
18003034c
18003035a
18003035c
18003036a
18003036c
18003037a
18003037c
18003038a
18003038c
18003039a
18003039c
18003040a
18003040c
18003041a
18003041c
18004001
18004001a
18004001c
18004002a
18004002c
18004003a
18004003c
18004003e
18004004a
18004004c
18004005a
18004005c
18004006a
18004006c
18004007a
18004007c
18004008a
18004008c
18004009a
18004009c
18004010a
18004010c
18004011a
18004011c
18004012a
18004012c
18004013a
18004013c
18004013e
18004014a
18004014c
18004014e
18004015a
18004015c
18004016a
18004016c
18004017a
18004017c
18004018a
18004018c
18004019a
18004019c

idaM tRtIyaM bhrAtqNAm arthe yat sthAtum icchasi


vizuddho 'si mahAbhAga sukhI vigatakalmaSaH
na ca te bhrAtaraH pArtha narakasthA vizAM pate
mAyaiSA devarAjena mahendreNa prayojitA
avazyaM narakas tAta draSTavyaH sarvarAjabhiH
tatas tvayA prAptam idaM muhUrtaM duHkham uttamam
na savyasAcI bhImo vA yamau vA puruSarSabhau
karNo vA satyavAk zUro narakArhAz ciraM nRpa
na kRSNA rAjaputrI ca narakArhA yudhiSThira
ehy ehi bharatazreSTha pazya gaGgAM trilokagAm
evam uktaH sa rAjarSis tava pUrvapitAmahaH
jagAma saha dharmeNa sarvaiz ca tridazAlayaiH
gaGgAM devanadIM puNyAM pAvanIm RSisaMstutAm
avagAhya tu tAM rAjA tanuM tatyAja mAnuSIm
tato divyavapur bhUtvA dharmarAjo yudhiSThiraH
nirvairo gatasaMtApo jale tasmin samAplutaH
tato yayau vRto devaiH kururAjo yudhiSThiraH
dharmeNa sahito dhImAn stUyamAno maharSibhiH
vaizaMpAyana uvAca
tato yudhiSThiro rAjA devaiH sarSimarudgaNaiH
pUjyamAno yayau tatra yatra te kurupuMgavAH
dadarza tatra govindaM brAhmeNa vapuSAnvitam
tenaiva dRSTapUrveNa sAdRzyenopasUcitam
dIpyamAnaM svavapuSA divyair astrair upasthitam
cakraprabhRtibhir ghorair divyaiH puruSavigrahaiH
upAsyamAnaM vIreNa phalgunena suvarcasA
aparasminn athoddeze karNaM zastrabhRtAM varam
dvAdazAdityasahitaM dadarza kurunandanaH
athAparasminn uddeze marudgaNavRtaM prabhum
bhImasenam athApazyat tenaiva vapuSAnvitam
azvinos tu tathA sthAne dIpyamAnau svatejasA
nakulaM sahadevaM ca dadarza kurunandanaH
tathA dadarza pAJcAlIM kamalotpalamAlinIm
vapuSA svargam Akramya tiSThantIm arkavarcasam
athainAM sahasA rAjA praSTum aicchad yudhiSThiraH
tato 'sya bhagavAn indraH kathayAm Asa devarAT
zrIr eSA draupadIrUpA tvadarthe mAnuSaM gatA
ayonijA lokakAntA puNyagandhA yudhiSThira
drupadasya kule jAtA bhavadbhiz copajIvitA
ratyarthaM bhavatAM hy eSA nirmitA zUlapANinA
ete paJca mahAbhAgA gandharvAH pAvakaprabhAH
draupadyAs tanayA rAjan yuSmAkam amitaujasaH
pazya gandharvarAjAnaM dhRtarASTraM manISiNam
enaM ca tvaM vijAnIhi bhrAtaraM pUrvajaM pituH
ayaM te pUrvajo bhrAtA kaunteyaH pAvakadyutiH
sUryaputro 'grajaH zreSTho rAdheya iti vizrutaH
Adityasahito yAti pazyainaM puruSarSabha
sAdhyAnAm atha devAnAM vasUnAM marutAm api
gaNeSu pazya rAjendra vRSNyandhakamahArathAn
sAtyakipramukhAn vIrAn bhojAMz caiva mahArathAn
somena sahitaM pazya saubhadram aparAjitam
abhimanyuM maheSvAsaM nizAkarasamadyutim
eSa pANDur maheSvAsaH kuntyA mAdryA ca saMgataH
vimAnena sadAbhyeti pitA tava mamAntikam
vasubhiH sahitaM pazya bhISmaM zAMtanavaM nRpam
droNaM bRhaspateH pArzve gurum enaM nizAmaya
ete cAnye mahIpAlA yodhAs tava ca pANDava
gandharvaiH sahitA yAnti yakSaiH puNyajanais tathA
guhyakAnAM gatiM cApi ke cit prAptA nRsattamAH
tyaktvA dehaM jitasvargAH puNyavAgbuddhikarmabhiH

18005001
18005001a
18005001c
18005002a
18005002c
18005003a
18005003c
18005004a
18005004c
18005005a
18005005c
18005005e
18005006
18005006a
18005006c
18005007
18005007a
18005007c
18005007e
18005008a
18005008c
18005009a
18005009c
18005010a
18005010c
18005011a
18005011c
18005012a
18005012c
18005013a
18005013c
18005014a
18005014c
18005015a
18005015c
18005016a
18005016c
18005017a
18005017c
18005018a
18005018c
18005019a
18005019c
18005019e
18005020a
18005020c
18005021a
18005021c
18005021e
18005022a
18005022c
18005023a
18005023c
18005024a
18005024c
18005025a
18005025c
18005026
18005026a
18005026c

janamejaya uvAca
bhISmadroNau mahAtmAnau dhRtarASTraz ca pArthivaH
virATadrupadau cobhau zaGkhaz caivottaras tathA
dhRSTaketur jayatseno rAjA caiva sa satyajit
duryodhanasutAz caiva zakuniz caiva saubalaH
karNaputrAz ca vikrAntA rAjA caiva jayadrathaH
ghaTotkacAdayaz caiva ye cAnye nAnukIrtitAH
ye cAnye kIrtitAs tatra rAjAno dIptamUrtayaH
svarge kAlaM kiyantaM te tasthus tad api zaMsa me
Ahosvic chAzvataM sthAnaM teSAM tatra dvijottama
ante vA karmaNaH kAM te gatiM prAptA nararSabhAH
etad icchAmy ahaM zrotuM procyamAnaM tvayA dvija
sUta uvAca
ity uktaH sa tu viprarSir anujJAto mahAtmanA
vyAsena tasya nRpater AkhyAtum upacakrame
vaizaMpAyana uvAca
gantavyaM karmaNAm ante sarveNa manujAdhipa
zRNu guhyam idaM rAjan devAnAM bharatarSabha
yad uvAca mahAtejA divyacakSuH pratApavAn
muniH purANaH kauravya pArAzaryo mahAvrataH
agAdhabuddhiH sarvajJo gatijJaH sarvakarmaNAm
vasUn eva mahAtejA bhISmaH prApa mahAdyutiH
aSTAv eva hi dRzyante vasavo bharatarSabha
bRhaspatiM vivezAtha droNo hy aGgirasAM varam
kRtavarmA tu hArdikyaH praviveza marudgaNam
sanatkumAraM pradyumnaH praviveza yathAgatam
dhRtarASTro dhanezasya lokAn prApa durAsadAn
dhRtarASTreNa sahitA gAndhArI ca yazasvinI
patnIbhyAM sahitaH pANDur mahendrasadanaM yayau
virATadrupadau cobhau dhRSTaketuz ca pArthivaH
nizaThAkrUrasAmbAz ca bhAnuH kampo viDUrathaH
bhUrizravAH zalaz caiva bhUriz ca pRthivIpatiH
ugrasenas tathA kaMso vasudevaz ca vIryavAn
uttaraz ca saha bhrAtrA zaGkhena narapuMgavaH
vizveSAM devatAnAM te vivizur narasattamAH
varcA nAma mahAtejAH somaputraH pratApavAn
so 'bhimanyur nRsiMhasya phalgunasya suto 'bhavat
sa yuddhvA kSatradharmeNa yathA nAnyaH pumAn kva cit
viveza somaM dharmAtmA karmaNo 'nte mahArathaH
Aviveza raviM karNaH pitaraM puruSarSabha
dvAparaM zakuniH prApa dhRSTadyumnas tu pAvakam
dhRtarASTrAtmajAH sarve yAtudhAnA balotkaTAH
Rddhimanto mahAtmAnaH zastrapUtA divaM gatAH
dharmam evAvizat kSattA rAjA caiva yudhiSThiraH
ananto bhagavAn devaH praviveza rasAtalam
pitAmahaniyogAd dhi yo yogAd gAm adhArayat
SoDazastrIsahasrANi vAsudevaparigrahaH
nyamajjanta sarasvatyAM kAlena janamejaya
tAz cApy apsaraso bhUtvA vAsudevam upAgaman
hatAs tasmin mahAyuddhe ye vIrAs tu mahArathAH
ghaTotkacAdayaH sarve devAn yakSAMz ca bhejire
duryodhanasahAyAz ca rAkSasAH parikIrtitAH
prAptAs te kramazo rAjan sarvalokAn anuttamAn
bhavanaM ca mahendrasya kuberasya ca dhImataH
varuNasya tathA lokAn vivizuH puruSarSabhAH
etat te sarvam AkhyAtaM vistareNa mahAdyute
kurUNAM caritaM kRtsnaM pANDavAnAM ca bhArata
sUta uvAca
etac chrutvA dvijazreSThAt sa rAjA janamejayaH
vismito 'bhavad atyarthaM yajJakarmAntareSv atha

18005027a
18005027c
18005028a
18005028c
18005029a
18005029c
18005030a
18005030c
18005031a
18005031c
18005032a
18005032c
18005033a
18005033c
18005034a
18005034c
18005035a
18005035c
18005036a
18005036c
18005037a
18005037c
18005038a
18005038c
18005039a
18005039c
18005040a
18005040c
18005041a
18005041c
18005042a
18005042c
18005043a
18005043c
18005044a
18005044c
18005045a
18005045c
18005046a
18005046c
18005047a
18005047c
18005048a
18005048c
18005049a
18005049c
18005050a
18005050c
18005051a
18005051c
18005052a
18005052c
18005053a
18005053c
18005054a
ivaM ca
18005054c
canena

tataH samApayAm AsuH karma tat tasya yAjakAH


AstIkaz cAbhavat prItaH parimokSya bhujaMgamAn
tato dvijAtIn sarvAMs tAn dakSiNAbhir atoSayat
pUjitAz cApi te rAjJA tato jagmur yathAgatam
visarjayitvA viprAMs tAn rAjApi janamejayaH
tatas takSazilAyAH sa punar AyAd gajAhvayam
etat te sarvam AkhyAtaM vaizaMpAyanakIrtitam
vyAsAjJayA samAkhyAtaM sarpasatre nRpasya ha
puNyo 'yam itihAsAkhyaH pavitraM cedam uttamam
kRSNena muninA vipra niyataM satyavAdinA
sarvajJena vidhijJena dharmajJAnavatA satA
atIndriyeNa zucinA tapasA bhAvitAtmanA
aizvarye vartatA caiva sAMkhyayogavidA tathA
naikatantravibuddhena dRSTvA divyena cakSuSA
kIrtiM prathayatA loke pANDavAnAM mahAtmanAm
anyeSAM kSatriyANAM ca bhUridraviNatejasAm
ya idaM zrAvayed vidvAn sadA parvaNi parvaNi
dhUtapApmA jitasvargo brahmabhUyAya gacchati
yaz cedaM zrAvayec chrAddhe brAhmaNAn pAdam antataH
akSayyam annapAnaM vai pitqMs tasyopatiSThate
ahnA yad enaH kurute indriyair manasApi vA
mahAbhAratam AkhyAya pazcAt saMdhyAM pramucyate
dharme cArthe ca kAme ca mokSe ca bharatarSabha
yad ihAsti tad anyatra yan nehAsti na tat kva cit
jayo nAmetihAso 'yaM zrotavyo bhUtim icchatA
rAjJA rAjasutaiz cApi garbhiNyA caiva yoSitA
svargakAmo labhet svargaM jayakAmo labhej jayam
garbhiNI labhate putraM kanyAM vA bahubhAginIm
anAgataM tribhir varSaiH kRSNadvaipAyanaH prabhuH
saMdarbhaM bhAratasyAsya kRtavAn dharmakAmyayA
nArado 'zrAvayad devAn asito devalaH pitqn
rakSo yakSAJ zuko martyAn vaizaMpAyana eva tu
itihAsam imaM puNyaM mahArthaM vedasaMmitam
zrAvayed yas tu varNAMs trIn kRtvA brAhmaNam agrataH
sa naraH pApanirmuktaH kIrtiM prApyeha zaunaka
gacchet paramikAM siddhim atra me nAsti saMzayaH
bhAratAdhyayanAt puNyAd api pAdam adhIyataH
zraddadhAnasya pUyante sarvapApAny azeSataH
maharSir bhagavAn vyAsaH kRtvemAM saMhitAM purA
zlokaiz caturbhir bhagavAn putram adhyApayac chukam
mAtApitRsahasrANi putradArazatAni ca
saMsAreSv anubhUtAni yAnti yAsyanti cApare
harSasthAnasahasrANi bhayasthAnazatAni ca
divase divase mUDham Avizanti na paNDitam
UrdhvabAhur viraumy eSa na ca kaz cic chRNoti me
dharmAd arthaz ca kAmaz ca sa kimarthaM na sevyate
na jAtu kAmAn na bhayAn na lobhAd; dharmaM tyajej jIvitasyApi hetoH
nityo dharmaH sukhaduHkhe tv anitye; jIvo nityo hetur asya tv anityaH
imAM bhAratasAvitrIM prAtar utthAya yaH paThet
sa bhArataphalaM prApya paraM brahmAdhigacchati
yathA samudro bhagavAn yathA ca himavAn giriH
khyAtAv ubhau ratnanidhI tathA bhAratam ucyate
mahAbhAratam AkhyAnaM yaH paThet susamAhitaH
sa gacchet paramAM siddhim iti me nAsti saMzayaH
dvaipAyanoSThapuTaniHsRtam aprameyaM; puNyaM pavitram atha pApaharaM z
yo bhArataM samadhigacchati vAcyamAnaM; kiM tasya puSkarajalair abhiSe

You might also like